Cultuurprofielplan
Visie op cultuureducatie Het kunstonderwijs op het Gerrit van der Veen College stimuleert de leerlingen in hun emotionele, expressieve en sociale ontwikkeling en tot oplossingsgericht en creatief denken. Wij bieden de leerlingen de mogelijkheden kennis te maken met veel vormen van kunst en cultuur; ook met vormen waarvoor de leerlingen uit zichzelf niet vanzelfsprekend zouden kiezen. Wij vinden het belangrijk dat alle leerlingen positieve leerervaringen op school hebben. Het kunstonderwijs kan daarbij een belangrijke bijdrage leveren.
MISSIE
De kunstzinnige mogelijkheden, het talent, van de leerlingen bevorderen en hun de kans bieden dit als deel van hun schoolopleiding (verder) te ontwikkelen, door in de eerste twee leerjaren vijf kunstvakken en CKV aan te bieden. Hun perspectief op kunst verbreden waardoor zij (later) zelf keuzes kunnen maken binnen het kunstaanbod. Daarvoor biedt de school naast een of meerdere kunstvakken in klas 1 t/m 4 het vak CKV aan. Bovendien gaan alle leerlingen minimaal twee maal per jaar naar een concert, tentoonstelling of voorstelling in af na schooltijd. De leerlingen het plezier te laten ervaren dat deelnemen aan kunst en cultuur biedt. Kunst- en cultuuronderwijs draagt bij aan het welbevinden van de leerlingen. De betrokkenheid van de leerlingen en hun ouders bij de school vergroten door presentaties van de resultaten van de kunstvakken. De leerlingen leren met respect om te gaan met de (kunst)uitingen van andere leerlingen. Daardoor bevorderen de kunstlessen een schoolklimaat waarin de leerling zich prettig en veilig voelt.
Cultuurprofiel Het cultuurprofiel van het Gerrit van der Veen College heeft een vooral binnenschools karakter. De leerlingen krijgen veel (extra) kunstlessen. Dat wil niet zeggen dat er geen naschools aanbod is, maar we leggen daar geen nadruk op (zie programma). De redenen dat we kiezen voor het binnenschoolse karakter zijn: In de hele stad zijn talloze mogelijkheden voor onze leerlingen om zich met allerlei kunstvormen bezig te houden Het Gerrit van der Veen heeft zich wat naschools activiteiten gericht op een sportaanbod.
Meerwaarde cultuurprofiel De meerwaarde van het Cultuurprofiel is dat leerlingen de eerste vier leerjaren een brede oriëntatie op kunst en cultuur krijgen. Deze oriëntatie vindt zowel in lessen als daarbuiten plaats en is nooit vrijblijvend. Leerlingen die kiezen voor het GVC weten dat de kunst een belangrijk onderdeel van het curriculum is. Daarnaast de krijgen de leerlingen de mogelijkheid zich intensief te verdiepen in één kunstvak. Daarbij kunnen ze kiezen uit beeldende vorming, drama en muziek. Bovendien stimuleert het aanbod van het kunstonderwijs de leerlingen in hun emotionele, expressieve en sociale ontwikkeling en tot oplossingsgericht en creatief denken. Het kunstonderwijs kan ten slotte ook een bijdrage leveren aan het hebben van positieve leerervaringen.
Onderwijsconcepten Het onderwijs op het Gerrit van der Veen College is grotendeels klassikaal, bij sommige vakken individualiserend. In de examenvakken kunst worden jaarlagen gecombineerd. Dat is formatief interessant, maar ook biedt het meer mogelijkheden tot samenwerking tussen de leerlingen in bijvoorbeeld samenspel bij muziek.
Talentontwikkeling Het GVC biedt alle leerlingen een kans om zich met kunst bezig te houden. Specifieke talentontwikkeling vindt buiten de school plaats. Het Gerrit van der Veen College is een LOOK-school. Op de school zitten de leerlingen van de Nationale Ballet Academie, de Dans Academie Lucia Marthas en leerlingen van het Conservatorium. Ze volgen de lessen binnen de raamregeling. Dat wil zeggen dat ze niet alle vakken volgen; zij hebben onder andere maar enkele kunstvaklessen. Wel hebben zij CKV. Wanneer deze leerlingen het profiel Cultuur en Maatschappij kiezen volgen ze ook Kunst Algemeen. Deze leerlingen dragen bij in de profilering door hun artistieke ambities en hun presentaties daarvan binnen schooloptredens. Voor de andere leerlingen is het Gerrit van der Veen College vooral een school met een brede oriëntatie en daarna een mogelijke specialisatie. Van deze leerlingen gaan er naar kunstvakopleidingen maar velen ook niet. Ook gaan er leerlingen naar kunstgerelateerde opleidingen als theatertechniek.
Cultuureducatie in de programmering De inhoud van het Cultuurprofiel van het Gerrit van der Veen College Het cultuurprofiel van het Gerrit van der Veen College kenmerkt zich door een brede oriëntatie in de eerste twee klassen en een specialisatie in de daarop volgende klassen Alle leerlingen volgen alle kunstvakken – muziek, dans, drama, handvaardigheid en tekenen in de eerste en tweede klas Alle leerlingen volgen één kunstvak in de derde en vierde klas Alle leerlingen hebben CKV in de eerste tot en met de vierde klas Alle leerlingen – Havo en VWO - kunnen examen doen in Kunst Beeldend, Kunst Muziek of Kunst Drama
Actief en receptief In de eerste vier jaar ligt de nadruk op doen, de actieve component in de kunstvakken. Daarnaast is er de receptieve component. In alle kunstvakken en CKV ontwikkelt de leerling zich tot een kritische bezoeker van kunst met kennis van de culturele kaart van de stad. Van de leerlingen verwachten wij dat zij in de loop van hun schooltijd meer en meer de begrippen bij de verschillende kunstdisciplines kennen en hun mening daarmee onderbouwd kunnen formuleren.
Buitenrooster of roosterdoorbrekende activiteiten Kunstdagen voor de eerste, tweede en derde klassen. Structureel buitenschools aanbod eerste tot en met vierde klassen Buitenschools aanbod gerelateerd aan de examenvakken kunst (afhankelijk van et aanbod?) Vakoverschrijdende projecten (structureel of incidenteel maar regelmatig?) Omgaan met pesten (theaterproject) Schoolreizen e o 1 met podiumavond e o 3 keuze voor cultuurweek e o 5 cultuurreis (Barcelona, Praag)
Schoolbrede activiteiten zijn Een à twee theaterproducties per schooljaar Presentatieavond (Becoming – dans, muziek, drama) Presentatieavond (Gerrit van der Veen Unplugged – poëzie, literatuur, kleinkunst, muziek) Kerstviering met muziek, dans en voordracht door leerlingen Optredens van leerlingen in het Rozentheater (Rozentuin) Schoolband (de muziekdocent maakt daarvoor momenteel een nieuw plan)
Samenhang binnen de kunstvakken Naast de vakoverschrijdende projecten en kunstdagen is het vooral het vak CKV dat zorgt voor samenhang binnen de kunstvakken. In de eerste vier leerjaren hebben alle leerlingen CKV. Kernwoorden daarbij zijn:
van waarnemen tot waarderen van speels tot reflectief kunstwoordenlijst opzetten en bijhouden van het digitaal kunstportfolio
Naast de actieve component van de kunstvakken ligt binnen CKV de nadruk op de receptieve component. Van de leerlingen verwachten wij dat zij in de loop van hun schooltijd bij alle vakken op een vergelijkbare manier meer en meer de begrippen bij de verschillende kunstdisciplines kennen en dat zij na zorgvuldige waarneming hun mening over een kunstuiting onderbouwd kunnen formuleren. In de eerste leerjaren leggen we vaak verbindingen tussen verschillende kunsten; transformeren, de ervaring van een kunstvorm omzetten in een uiting in een andere kunstvorm, komt regelmatig voor. Beeldend werken, schrijven, musiceren, dansen en toneelspelen, behoren tot de werkvormen van CKV. Een kunstwoordenlijst (in opbouw) geeft leerlingen de mogelijkheid om woorden uit de diverse kunsten te begrijpen en te relateren. Dynamiek bij voorbeeld heeft verschillende betekenissen in de verschillende kunsten. Het digitaal kunstportfolio bestaat al in de vierde klassen: alle leerlingen slaan hun verslagen en uitwerkingen e op in Google Docs. In het schooljaar 2009-2010 gaan de 1 -klasleerlingen een digitaal kunstportfolio bijhouden. CKV coördineert dit. In de komende jaren breiden we het uit naar alle leerjaren. Naast de eigen inhoud van het vak biedt de CKV-les ook de mogelijkheid kunstactiviteiten in te leiden of na te bespreken. In de eerste twee leerjaren zijn er twee projectperiodes van ongeveer vier weken. In deze periodes werken alle kunstvakken en geinteresseerde andere vakken vanuit hun eigen discipline aan één thema. (in ontwikkeling; zie projectplan Samenhang binnen de kunstvakken.
Samenhang met niet-kunstvakken Er zijn diverse structurele en incidentele samenwerkingsprojecten tussen de kunstvakken en andere vakken. Sommige zijn georganiseerd op initiatief van de schoolleiding, zoals de Woordweek, andere zijn ontstaan op initiatief van individuele docenten, zoals het Chansonproject en het project Cyrano de Bergerac van de Franse sectie, muziek en de beeldende vakken. In de komende jaren proberen we om na een inventarisatie door de Cultuurprofielcommissie een en ander vast te leggen zodat het de projecten een structureel karakter krijgen. Bovendien zal de CPC zulke projecten gaan stimuleren. In het voorjaar 2010 heeft de CPC samen met de schoolleiding een studiedag georganiseerd, waarin de samenhang tussen de kunstvakken en de andere vakken centraal stond. Alle secties hebben na afloop een of meerdere gerealiseerde en geplande samenwerkingsprojecten gepresenteerd. Kort daarna was er een vervolgbijeenkomst om de verschillende secties de mogelijkheid te geven aan om afspraken te maken voor het komend schooljaar. De CPC zal alle samenwerkingsprojecten bundelen en in de agenda zetten. Zo nodig wordt er aan de planning geschaafd zodat alle klassen meerdere samenwerkingsprojecten krijgen, goed verspreid over het hele jaar.
De kunstsectie moet er wel op toezien dat de eigen leerlijnen niet in het gedrang komen. Samenwerking in kunstprojecten tussen niet-kunstvakken stimuleren we dus zeer.
Samenhang via projecten of leergebieden Jaarlijks hebben de eerste drie klassen drie aaneengesloten kunstdagen. Gedurende die dagen zijn de leerlingen bezig met alle kunstvakken en eventueel andere vakken. De kunstvakken hebben in de twee eerste leerjaren vier projecten: gedurende enkele weken gaan alle kunstvakken uit van een vast thema. Thema’s en tijden: e
e
e
e
e
e
e
e
1 klassen 1 semester – contrasten 1 klassen 2 semester – emotie 2 klassen 1 semester – dynamiek 2 klassen 2 semester – sfeer
Leerlijn onder- en bovenbouw Alle kunstvakken hebben een doorlopend leerplan van klas 1 tot en met de vierde klassen. Beeldende vorming, drama en muziek hebben een leerlijn tot het examen Havo of VWO. (zie bijlage leerplannen)
Inbreng door leerlingen Een leerlingenkunstraad is in oprichting en gaat in het schooljaar 2009-2010 van start. De taak van de LKR is mee te denken met de kunstcoördinatoren in het aanbod en zij heeft een taak in de evaluatie van het kunstaanbod. De school heeft een Licht-en-Geluid-Club die zorgt voor de techniek van de voorstellingen en presentaties van de school.
Beoordelen van leerlingen Het beoordelen van resutaten van leeringen in de kunstvakken wordt per sectie geregeld.
Cultuurportfolio Binnen het vak CKV verzamelen de leerlingen hun resultaten en verslagen zoveel mogelijk in een digital portfolio. Met ingang van het schooljaar 2010 – 2011. Voeren we het cultuurportfolio geleidelijk in in alle leerjaren te beginnen met de eerste klassen en wellicht vierde.
Samenwerkingspartners Het Gerrit van der Veen College staat in Amsterdam Zuid dichtbij het het Museumplein. De meeste musea en andere culturele instellingen zijn voor de leerlingen goed te bereiken. Gedurende hun schoolperiode gaan de leerlingen dan ook regelmatig naar musea, het Concertgebouw en andere instellingen. Binnen Amsterdam is een nauwe samenwerking met een culturele instelling niet altijd vanzelfsprekend. Veel instellingen hebben een uitgebreid programma-aanbod voor het onderwijs, maar een nauwe samenwerking komt daardoor niet zo makkelijk tot Samenwerking met culturele partners ziet het Gerrit van der Veen College als een belangrijke voorwaarde voor het kunstprofiel. Naast de input die de instellingen bieden, biedt de samenwerking ook de mogelijkheid om samen te reflecteren op het aanbod en de ontwikkeling van de kunstprofilering van het Gerrit van der Veen College. Maar al vele jaren is er wel structurele samenwerking met de Toneelmakerij (voorheen Huis aan de Amstel en Wederzijds) en het Rozentheater. Workshops, theaterbezoek en deelname aan de Rozentuin zijn daarvan voorbeelden.
Muziek Het Nederlands Philharmonisch is de volgende kunstpartner van het Gerrit van der Veen College. We maken een programma waarin alle leerjaren een activiteit met het orkest krijgen, te beginnen met het schooljaar 2009/2010. Met de de Muziekschool Amsterdam hebben we al vele jaren incidenteel contacten. Dat bestaat uit workshops en concerten, maar ook uit het wederzijds gebruik van ruimtes. Momenteel zijn we een programma aan het maken waarin we de samenwerking structureren. M.i.v. het schooljaar 2009-2010 geven docenten van de Muziekschool de praktische muzieklessen aan de leerlingen van de derde tot de zesde klassen. De leerlingen krijgen deze lessen in de muziekschool.
Theater Bij het vak theater zien de leerlingen vanaf het eerste jaar al veel voorstellingen en volgens ze workshops buiten de school. We werken samen met o.a. thetaer De Krakeling, de Toneelmakerij, Rast, Studio West, Het syndicaat en theatergroepen Max en TGA. In de vijfde klas presenteren de eindexamenklassen hun voorstellingen in theater Frascati i.s.m. een Amsterdams theatergezelschap; in het schooljaar 2008/2009 was dat theatergroep het Syndicaat. Vanaf seizoen 2009/2010 werken we bovendien samen met de Amsterdamse Hogeschool van de kunsten, de opleiding Theaterdocent.
Communicatie Uitdragen cultuurprofiel Het Gerrit van der Veen College is trots op zijn cultuurprofilering. In de werving van de nieuwe leerlingen laten we dat ook duidelijk merken. Hoe dan? Op de open avonden presenteren de kunstvakken zich nadrukkelijk onder andere door presentaties en tentoonstellingen. In gesprekken en in het schriftelijk materiaal dat voor de mogelijke leerlingen en hun ouders klaar ligt geven we duidelijk aan wat de leerlingen op kunstgebied kunnen verwachten.
Intern In het wekelijkse docenteninformatieblad de BOS (Berichten Over School) plaatsen de kunstcoördinatoren alle informatie over kunstactiviteiten, met name de roosterdoorbrekende.
Extern De ouders ontvangen Informatie over de kunstactiviteiten via de Veenkrant. Een blad dat vier keer per jaar verschijnt. Op de site van het Gerrit van der Veen College [www.gerritvdveen.nl] verschijnen vooral verslagen en foto’s van kunstactiviteiten.
Communicatie met andere geledingen De kunstcoordinatoren onderhouden een regelmatig contact met afdelingsleiders en de roostermaker om te zorgen dat informatie tijdig en juist wordt verspreid. Vanaf het schooljaar 2010/2011 zal er elke twee maanden tijd worden ingeruimd in het directieoverleg om de kunstactiviteiten te bespreken. De kunstcoördinatoren en de Cultuurprofielcoördinator zijn daarbij aanwezig.
CPC De cultuurprofielcommissie (CPC) bestaat uit een directielid , een kunstcoördinator en de cultuurprofielcoördinator. Deze commissie heeft de taak om aan de hand van het cultuurprofielplan en de cultuuragenda overzicht te houden op de uitvoering van alle activiteiten. Zij is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking van de cultuurprofielschool. Goede communicatie tussen alle geledingen is daarbij essentieel. Een communicatieplan is dan ook in ontwikkeling.
Voorwaarden Draagvlak Het gehele personeel is zich bewust van het kunstkarakter van het Gerrit van der Veen College en steunt dit ook. Belangrijk is een goede communicatie bij roosterwijzigingen of uitval van lessen. Docenten accepteren dit wanneer de informatie duideljk en tijdig is. Zie eerder opmerkingen. Het draagvlak is groot. Vrijwel alle docenten vinden de profilering belangrijk. Velen besteden ook aandacht aan kunst in hun lessen. Op de studiedag op 23 maart bleek er veel enthousiasme om samenwerkingsprojecten met kunst daarin centraal te ontwikkelen. (zie Samenhang)
Betrokkenheid management De schoolleiding steunt, stuurt en faciliteert de profilering binnen de grenzen van formatie en budget.
Projectgroep Cultuurprofielplan
Cultuurprofielcoördinator Directie Kunstcoördinatoren Ontwikkeldocenten
Denktank o Kunstsectie o Kunstcoördinatoren o Kunstinstellingen: MOCCA, NedPho, Muziekschool Amsterdam, Toneelmakerij, Rozentheater
Jan Severins Gijs Bouwer Anna Boelens, Nienke Bakker alle kunstdocenten, afhankelijk van het onderwerp vragen we hun om een onderdeel voor hun rekening te nemen.
Taken cultuurprofielcoördinator De cultuurprofielcoördinator heeft een dubbele rol.
Hij zorgt ten eerste voor de formulering van het cultuurprofielplan en de daarmee samenhangende deelprojectplannen. Hij verzorgt ook de aanvraag om lid te worden van de vereniging van Cultuurprofielscholen. In de aanloop tot het lidmaadschap en daarna bewaakt hij samen met het directielid en een kunstcoördinator (de cultuurprofielcommissie) de handhaving, evaluatie en ontwikkeling van het cultuurprofielplan. De cultuurprofielcoodinator onderhoudt de contacten met de Vereniging van Cultuurprofielscholen. De cultuurprofielcoordinator stuurt, prikkelt en inspireert samen met de CPC activiteiten en iniiatieven
Organisatiestructuur De schoolleiding steunt, stuurt en faciliteert de profilering binnen de grenzen van formatie en budget. De kunstcoördinatoren organiseren de kunstdagen en jaargebonden kunstactiviteiten. Een kunstcoördinator maakt deel uit van de cultuurprofielcommissie. De kunstdocenten zijn, naast hun lestaak, verantwoordelijk voor het inhoudelijk organiseren van kunstdagen en projecten. De cultuurprofielcommissie (CPC) bestaat uit een directielid , een kunstcoördinator en de cultuurprofielcoördinator. Deze commissie heeft de taak om aan de hand van het cultuurprofielplan en de cultuuragenda overzicht te houden op de uitvoering van alle activiteiten. Zij is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking van de cultuurprofielschool.
Leeromgeving en digitale didactiek Alle lokalen zijn voorzien van een computer met internet, beamer en smartboard. De school heeft een coordinator voor de Elektronisch LeerOmgeving.
Onderwijstijd en cultuurprofiel Het voldoen aan de onderwijstijd en het cultuurprofiel van het Gerrit van der Veen College gaan goed samen. Ten eerste doordat het Cultuurprofiel van het Gerrit van der Veen College een sterk binnenschools karakter heeft. Roosterdoorbrekende activiteiten zijn er wel maar daarbij wordt dusdanig geroosterd dat er minimale lesuitval is van andere klassen. Deskundigheidsbevordering In het schooljaar 2009/2010 waren er twee studiedagen met als onderwerp Kunst en Cultuur en met name de samenhang tussen de vakken. Het is de bedoeling dat we jaarlijks zo’n studiedag gaan houden. Naast de studiedagen biedt het nascholingsbudget nadrukkelijk ruimte voor scholing van docenten voor hun bijdrage op het gebied van cultuureducatie.
Financiën De bekostiging van het cultuurprofiel is als volgt. De grootste kosten zijn de personele kosten en worden dus betaald uit de lump sum. Op het Gerrit van der Veen College geven we in totaal 15.500 uren aan kunstlessen. Daarbij komen 685 uren aan kunstgerelateerde taken. Dat betekent dat we ongeveer 13 FTE besteden aan het Cultuurprofiel. Op een school van ongeveer 750 leerlingen is dat een zeer aanzienlijke hoeveelheid. Verder zijn er de inkomsten uit de Cultuurkaart en de ouderbijdrage.
Rooster De cultuurprofilering doet een groot beroep op de creativiteit van de roostermaker. Vooral door het samengaan van verschillende jaarlagen in de derde en hogere klassen, de bijzondere roosters van dans- en muziekleerlingen, lessen in de muziekschool en een maximaal gevuld gebouw, moet hij bijzondere capriolen uithalen om tot een goed rooster te komen. Maar het rooster is zelden een breekpunt bij de kunstactiviteiten.
Ruimtes Het schoolgebouw is in 2007 ingrijpend verbouwd. Zowel in de kelder als de zolder is de school uitgebreid met nieuwe lokalen. Daaronder een drama/danslokaal met kleedruimtes. Het tekenlokaal en het handvaardigheidlokaal zijn vernieuwd. Het muzieklokaal is verplaatst, maar moet vanwege geluidsoverlast binnenkort weer worden verplaatst. Op dit moment wordt de mogelijkheid onderzocht om een aantal van de lessen in de Muziekschool Amsterdam te geven. Alle lokalen zijn voorzien van een smartboard en een internetaansluiting. Er is een nieuwe mediatheek met een extra computerlokaal. Bovendien is er een kantine/theaterzaal met een capaciteit voor ongeveer 200 bezoekers.
Subsidie Soms lukt het om voor incidentele projecten subsidie subsidie te krijgen. Het duideijkste voorbeelden is de e kunstweek 3 klassen. De leerlingen werkten op de NDSM-werf drie dagen met verschillende kunstenaars. Een subsidie van het Amsterdams Fonds van de Kunsten maakte dat mogelijk. Het is vrijwel onmogelijk om structurele bijdrage te verwerven. Samen met de Muziekschool Amsterdam zullen we, bij het AFK, een subsidieaanvraag indienen voor de samenwerking tussen Gerrit van der Veen College en de Muziekschool Amsterdam.
Evaluatie en ontwikkeling In het begin van het schooljaar 2009 – 2010 is een evaluatieprocedure vastgelegd. De Cultuurprofielcommissie heeft daar een leidende rol in.
Door wie: De cultuurprofielcommissie Welke activiteiten? Alle kunstactiviteiten. Hoe: Na elke activiteit krijgen een aantal leerlingen, een begeleider en de organisator een evaluatieformulier. Zij vullen het formulier direct in en leveren het z.s.m. in bij de docent.
Wie vullen het formulier in? Na een activiteit van een jaarlaag per klas twee leerlingen en een begeleider en de organisator. Na een activiteit van een klas twee leerlingen, de begeleider en de organisator. Wat doen we ermee? De cultuurprofielcommissie verzamelt de gegevens en rapporteert naar de organisator/kunstcoördinator. De cultuurprofielcommissie archiveert de rapportages. De cultuurprofielcommissie doet aanbevelingen voor verbeteringen.
Monitoring De cultuurprofielcommissie heeft de taak om aan de hand van het cultuurprofielplan en de cultuuragenda overzicht te houden op de uitvoering van alle activiteiten en verdere ontwikkeling. Zij is verantwoordelijk voor de kwaliteitsbewaking van de cultuurprofielschool. Zij gebruikt daarvoor het Zelfevaluatieinstrument en de Critical Friendsrelatie met het Eerste Christelijk Lyceum te Haarlem. Kwaliteitscriteria voor zelfevaluatie Aan het eind van elk schooljaar vult de Cultuurprofielcommissie het Zelfevaluatie-instrument Cultuurprofielscholen in en vergelijkt die met de voorgaande jaren. Daarmee stelt zij de vernieuwde doelen voor het volgend schooljaar vast. Met het ECL (Haarlem)., Oosterlicht College (Nieuwegein) en het Calandlyceum (Amsterdam) Hebben we afspraken gemaakt tot een regelmatig contact. Elke twee jaar bezoeken we elkaars scholen als Critical Friends.
