Crisismaatregelen niet verrassend

jaargang 10 > nummer 4 > APRIL 2009

Verliezen verrekenen

4

Ruilen zonder huilen

12

Wapen tegen wanbetalers

18

Goedkoop is duurkoop?

28

Hopelijk is het op uw bedrijf niet van

Flexibele beloning en zo min moge-

U moet zorgen dat de debiteuren op

De overheid stimuleert het gebruik

toepassing. Maar fiscaal gezien is er

lijk belasting betalen is het streven.

tijd betalen. Maar wacht niet (te lang)

van open source, maar voor bedrijfs-

gelukkig een mogelijkheid om verlie-

Met het cafetariasysteem kan de

met het uit handen geven van de niet

applicaties is het niet altijd betrouw-

zen te verrekenen met de winst van

werknemer het ene loonbestanddeel

betaalde facturen. U kunt met ver-

baar. De broncode is gratis, dus de

vorig jaar of de jaren die nog komen.

ruilen voor het andere.

schillende partijen in zee gaan.

software is makkelijk te manipuleren.

Administrateur streepje voor Wilt u – of een collega van u – een zeer erkend vakdiploma halen op uw vakgebied? Met het praktijkdiploma Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) heeft u een streepje voor op uw ‘concurrenten’. In de onderstaande tabel vindt u de prijzen van CEDEO-erkende opleiders. De prijzen lopen behoorlijk uiteen, maar wat u voor dat geld krijgt, is niet overal hetzelfde. Op de site van de Stichting Nederlandse Associatie voor

Crisismaatregelen niet verrassend Het kabinet heeft eind maart eindelijk de crisismaatregelen gepresenteerd. Maar echte verrassingen zaten er niet bij. De meeste ingrepen om bedrijven tegemoet te komen, waren al in voorbereiding of zijn eerder als oplossing genoemd. De meest in het oog springende maatregelen zijn een versoepeling van de verliesverrekening over 2008 (zie pagina 4), btw-afdracht per kwartaal in plaats van per maand voor meer ondernemers én een verruiming van

de afdrachtvermindering voor speur- en ontwikkelingswerk (S&O) en de VAMIL- en MIAregeling.

Kleine baantjes Op het gebied van personeel staat een vereenvoudigde loonheffing op stapel, alsmede de mogelijkheid van deeltijdWW, minder administratieve lasten bij het in dienst nemen van personeel met ‘kleine baantjes’ en een scholingsplicht van werkgever en werknemer. Verder hoeven onder-

nemingen bij het aanvragen van een vergunning minder vaak een KvK-uittreksel te verstrekken en wordt de verplichte jaarrekening voor kleine ondernemingen (minder dan tien werknemers en een omzet van minder dan € 1 miljoen) afgeschaft. Voor aanbestedingen geldt dat bedrijven een eigen verklaring mogen gebruiken, zodat meedingen makkelijker wordt. De maatregelen moeten nog worden goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer.

Praktijkexamens (www.associatie.nl) staat meer informatie én een compleet overzicht met aanbieders van de opleiding. Praktijkdiploma Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) D.O.C. STAP

€ 920

ROC Midden Nederland € 950 De Mondriaan

€ 1.240

Gilde-BT Contracting € 1.495 Markus Verbeek

€ 1.512

InHolland Academy

€ 1.760

P3 Transfer

€ 2.025

Bron: www.opleidingenmonitor.nl

Lees verder op pagina 27

In dit nummer

Nieuws 2, 7, 9, 10, 15, 16, 21, 22, 23, 27, 30 Verliesverrekening 4 BTW vanaf 2010 9 Rechtspraak 11 Uitruilen loonbestanddelen 12 Vraag ’n antwoord 14, 26 Opmaken jaarrekening 15 Checklist borgstellingsregeling 17 Marktanalyse incassopartners 18 Overlevingsplan 21 Jaarverslag 24 Open source boekhoudsoftware 28 Indexcijfers 30 Luchtig 31

administratie jaarrekening

fiscaal winstaangifte

Jaarrekening straks niet langer verplicht voor kleine bedrijven Als bij uw bv minder dan tien medewerkers in dienst zijn, de omzet minder is dan € 1 miljoen per jaar en het balans­ totaal onder de € 500.000 blijft, is het misschien in de toekomst niet langer verplicht om een jaarrekening te maken. De Europese Commissie heeft hiervoor een voorstel ingediend bij het Europees Parlement in het kader van de campagne voor lastenverlichting.

Volgens de huidige regelgeving moet in Nederland elke vennootschap een jaarrekening opmaken en deponeren bij de Kamer van Koophandel. Voor eenmanszaken is deponeren niet verplicht. Over het voorstel heeft Nederland zijn mening nog niet gegeven. Andere EU-landen vinden dat elke lidstaat de keus moet hebben de jaarrekeningverplichting al dan niet te schrappen.

Snellere vpb-aangifte voor klant van NOAB-kantoor Als uw bedrijf de aangifte vennootschapsbelasting laat verzorgen door een kantoor dat is aangesloten bij de Nederlandse Orde van Administratie- en Belastingdeskundigen (NOAB), wordt het vanaf het belastingtijdvak 2009 makkelijker om snel aangifte van de winst te (laten) doen. De Belastingdienst en de NOAB hebben hiervoor kort geleden een convenant ondertekend.

Beantwoorden Het gaat om een pilot van twee jaar voor de aangiften

financieel kantonrechtspraak

Geen dure advocaat meer nodig

D

e kosten die uw bedrijf betaalt voor juridische dienstverlening kunnen fors omlaag als de kantonrechters de bevoegdheid krijgen om zaken met een belang tot € 25.000 te behandelen. Op dit moment ligt die grens op € 5.000. Minister Hirsch Ballin van Justitie heeft een wetsvoorstel ingediend om de grens te

verhogen. De ministerraad heeft al ingestemd met het voorstel. Ook in geschillen die betrekking hebben op consumentenkoop en consumentenkrediet wordt de kantonrechter bevoegd (tot € 40.000). Bij zulke zaken is de tussenkomst van een advocaat niet langer nodig, zodat het goedkoper en makkelijker wordt.

financieel portokosten

Goedkoper facturen en aanmaningen versturen In het kader van de bezuinigingen is het aan te raden om voor het verzenden van uw facturen, aanmaningen en andere post ook eens een offerte op te vragen bij een concurrent van TNT. Voor de bezorging van brieven met een gewicht tot 50 gram heeft u sinds 1 april 2009 namelijk de keuze uit meerdere aanbieders. Tot die datum had TNT het alleenrecht op

2

FA RENDEMENT 4-2009

deze markt. Maar de Eerste Kamer heeft op 24 maart 2009 ingestemd met de nieuwe Postwet. De monopoliepositie van TNT is daarmee verleden tijd en u kunt nu zelf kiezen. Consumenten zullen niet veel merken van de liberalisering, want de brievenbussen met de inmiddels bekende oranje kleur blijven gewoon staan.

vennootschapsbelasting over de jaren 2008 en 2009. Om uw aangifte vennootschapsbelasting af te ronden, hoeft u dan nog maar 306 vragen te beantwoorden. Dat lijkt veel, maar in de gebruikelijke aangifte kan dit aantal wel eens vijf keer zoveel zijn. Bij de verkorte winstaangifte kunt u gebruikmaken van XBRL-software. Deze software zorgt ervoor dat de gegevens uit uw administratie worden omgezet naar informatie die u aan de Belastingdienst en andere overheden moet verstrekken.

accountancy jaarstukken

Hoofdelijk aansprakelijk bij te laat deponeren jaarstukken

A

ls u de jaarstukken van uw onderneming over boekjaar 2007 nog niet heeft gedeponeerd, bent u nu echt te laat. Deze stukken hadden namelijk uiterlijk op 31 januari van dit jaar bij de Kamer van Koophandel moeten liggen. Bent u bijvoorbeeld maar twee weken te laat, dan wordt dat meestal wel door de vingers gezien. Daarna kan uw onderneming een zware sanctie verwachten. Het niet of te laat deponeren is namelijk een economisch delict waarop een boete staat van € 16.750.

Ernstiger Sommige ondernemingen hebben het risico van zo’n sanctie ervoor over, omdat ze dan van de administratieve rompslomp af zijn en hun concurrenten hun gegevens niet te zien krijgen. Mocht uw bedrijf onverhoopt failliet verklaard worden, dan is het ernstiger. Het bestuur van de onderneming kan in dat geval hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor het hele tekort in de boedel. De wet gaat er bij het niet deponeren en daarna een faillissement namelijk automatisch van uit dat de onderneming onbehoorlijk bestuurd is en – mede – daardoor failliet is gegaan. Om van die beschuldiging af te komen ligt de bewijslast bij het bestuur (zogenoemde omgekeerde bewijslast). De termijnen voor het opmaken, vaststellen en deponeren van de jaarrekening zijn nogmaals voor u opgesomd in het artikel op pagina 15.

fiscaal rentetarief

fiscaal omzetbelasting

Fiscus verlaagt rente opnieuw

T

e veel belasting betalen om het later met rente weer terug te krijgen is minder interessant sinds 1 april 2009. Staatssecretaris De Jager van Financiën heeft namelijk de heffingsrente en invorderingsrente vanaf die datum vastgesteld op 3,5%. En dat is toch weer een behoorlijke verlaging ten opzichte van het eerste kwartaal, toen het nog 4,9% was.

ning gebracht als u een aanslag niet op tijd betaald heeft.

In het maartnummer van FA Rendement stond een uitspraak van het Gerechtshof Amsterdam over het terugvorderen van btw over betaalde huur. De uitspraak dateerde uit 2008, zodat door het gerechtshof ook de wetgeving van 2008 is toegepast.

Verloop heffings- en invorderingsrente 6,0

Belast verhuren kan makkelijker

in procenten

5,5 5,0

Tijd

4,5

Keuze

De laatste keer dat het rentepercentage van de fiscus zo laag was, dateert alweer van het eerste kwartaal 2006. Heffingsrente moet u betalen als u te weinig belasting betaalt en invorderingsrente wordt in reke-

4,0

In het kader van de administratieve lastenverlichting is er vanaf 2009 een toevoeging in de Wet op de omzetbelasting 1968 opgenomen. Deze toevoeging luidt: ‘mits de verhuurder en de huurder blijkens de schriftelijke huurovereenkomst daarvoor hebben gekozen of in andere gevallen gezamenlijk een verzoek daartoe aan de inspecteur hebben gedaan en overigens voldoen aan bij ministeriële regeling te stellen voorwaarden’. Het opnemen van een bepaling in de huurovereenkomst waaruit die keuze blijkt, is dus tegenwoordig voldoende om de door de verhuurder in rekening gebrachte btw terug te vorderen. Uiteraard moet ook zijn voldaan aan de overige voorwaarden om voor terugvordering van omzetbelasting in aanmerking te komen.

3,5 3,0

1 2

3 4 1 2

����2006

©B-graphic

3 4 1 2

����2007

3 4

1 2

����2008����2009

fiscaal loonheffingen

Handboek loonheffingen geeft houvast Als uw werkgever het Handboek loonheffingen er altijd op naslaat voor het al dan niet verstrekken van een onbelaste vergoeding aan het personeel, was het tot voor kort niet zeker of de Belastingdienst het standpunt in het Handboek zou volgen of ervan zou afwijken. Door de fiscus werd het Handboek gezien als algemeen voorlichtingsmateriaal. En zulk materiaal geeft niet dezelfde rechtszekerheid als een beleidsbesluit. Staatssecretaris De Jager vond dit een ongewenste situatie. Als werkgevers bij het nakomen van hun inhoudingsplicht

afgaan op het Handboek loonheffingen (en bijbehorende nieuwsbrieven en mededelingen), moet dat voldoende zekerheid geven.

Beseffen Het besluit ‘Loonheffingen. Loon, vrijgesteld loon en vrije vergoedingen en verstrekkingen’ is daarom aangepast. De Belastingdienst volgt voortaan de handelwijze van de werkgever. Alleen als de verstrekte informatie zo duidelijk onjuist is dat de werkgever dat in redelijkheid moest beseffen, is dat anders.

financieel betaling

Overheid gaat sneller betalen

H

eeft uw bedrijf de overheid als klant, dan krijgt u voortaan misschien sneller uw geld. De overheid heeft namelijk een wens vanuit het bedrijfsleven vervuld door de betalingstermijn te verkorten. De betalingstermijn was volgens de Algemene Rijksinkoopvoorwaarden-2008 (ARIV-2008) tot voor kort nog 45 dagen, maar is nu gewijzigd in 30 dagen. Omdat in de praktijk is gebleken dat 90 tot 95% van alle transacties toch al binnen 30 dagen werd betaald, was het hanteren van

een betalingstermijn van 45 dagen in de voorwaarden niet langer redelijk. Een aantal overheidsdiensten hanteerde nog wel de termijn van 45 dagen.

Politie Dat is nu niet meer mogelijk. Elke overheidsdienst – zoals gemeenten, provincies, waterschappen, politie en brandweer – moet zich aan de Algemene Rijksinkoopvoorwaarden-2008 houden. U kunt hen erop aanspreken als zij dat niet doen.

fiscaal uitstel

Opnieuw uitstel via BAPI vragen

R

egelt u als financial de aangifte inkomstenbelasting en premies voor bijvoorbeeld de directie en heeft u hiervoor via BAPI uitstel aangevraagd? Dan moet u dit hoogstwaarschijnlijk opnieuw doen. De Belastingdienst kon uitstelverzoeken die zij vóór 11 april heeft ontvangen niet verwerken. Heeft u dus voor 11 april al een elektronisch uitstelverzoek verstuurd, dan moet u dat nogmaals doen. U krijgt hiervan verder geen bericht. Voor een uitleg over BAPI verwijzen wij u naar pagina 26.

FA RENDEMENT 4-2009

3

fiscaal

verliezen verrekenen met winsten uit het verleden of in de toekomst

Verliesverrekening is een kleine troost De economische crisis is pas in het najaar van 2008 echt goed begonnen, dus misschien vallen de cijfers over boekjaar 2008 nog mee en heeft de onderneming nog gewoon winst gemaakt. Maar de cijfers over boekjaar 2009 kunnen er wel eens heel anders uit gaan zien. Mocht het bedrijf in 2008 echter al de rode cijfers ingedoken zijn of gaat dat in 2009 gebeu-

Versoepeling

ren, dan is er een kleine troost. U mag voor de vennoot-

Ook dergelijke verliezen zijn dus nog maar negen jaar voorwaarts verrekenbaar. Voor verliezen die de bv heeft geleden tot en met 2002 geldt echter een tegemoetkoming. Deze verliezen mogen worden verrekend met winsten die de bv behaalt tot en met 2011. Op 25 maart 2009 heeft het kabinet een pakket crisismaatregelen aangekondigd. In dit pakket is een versoepeling van de verliesverrekening opgenomen. Zo kunt

schapsbelasting het verlies verrekenen met winsten uit het voorafgaande jaar. En als er dan nog verlies resteert, mag u het verlies in de toekomst met de komende negen jaren verrekenen met behaalde winsten.

D

Door de verliesverrekening met winsten uit het voorgaande jaar komt er weer iets van de al betaalde vennootschapsbelasting bij de onderneming terug. De winst wordt immers lager door de verrekening. Het klinkt simpel, maar in de praktijk blijkt dat verliesverrekening erg taaie kost is – zelfs voor de kenners. Heel in het kort kan de huidige hoofdregel voor verliesverrekening in de vennootschapsbelasting als volgt worden geformuleerd. Een verlies kan worden verrekend met belastbare winsten die in voorafgaande jaren (carry back) zijn behaald dan wel met belastbare winsten die in de volgende jaren (carry forward) worden behaald. De verrekening vindt plaats in de volgorde waarin de verliezen zijn ontstaan en de winsten zijn genoten. Tot en met 2006 konden verliezen die de vennootschap heeft geleden, worden verrekend met winsten van de drie voorafgaande jaren en met winsten van alle vol-

4

Alleen voor VOF’s en eenmanszaken mag tot drie jaar terug verrekend worden. Deze wetswijziging heeft terugwerkende kracht en geldt dus ook voor verliezen die de vennootschap tot en met 2006 heeft geleden.

FA RENDEMENT 4-2009

gende jaren. Met ingang van 2007 is de termijn van verliesverrekening verkort naar één jaar terug en negen jaar vooruit.

Horizontaal en verticaal verrekenen In het onderstaande cijfermatige voorbeeld is de werking van de horizontale en verticale verliesverrekening weergegeven. Fiscale ­eenheid

Moeder

Dochter

Verliesverrekening

Resteert

Volgorde

Jaar 1

€ 20.000 - € 30.000

€ 50.000

- € 10.000

€ 10.000

Carry back uit jaar 2

Jaar 2

- € 10.000 - € 30.000

€ 20.000

0

In jaar 1 wordt het verlies van de moedermaatschappij horizontaal verrekend met de winst van de dochter, zodat een fiscale-eenheidsresultaat van € 20.000 overblijft. In jaar 2 blijft na horizontale verrekening een verlies van € 10.000 over. Het verlies van jaar 2 kan vervolgens verticaal over het jaar heen, via carry back worden verrekend met het positieve resultaat van de fiscale eenheid in jaar 1.

u verliezen uit 2008 al op basis van een schatting verrekenen met winsten uit 2007. U hoeft dus niet te wachten totdat de aangifte 2008 gereed is, voordat verliezen kunnen worden verrekend. Hierbij moet u wel bedenken dat dit slechts plannen zijn, die dus nog nader uitgewerkt en goedgekeurd moeten worden.

Voorbeeld verrekening verliezen In het onderstaande voorbeeld vindt u stapsgewijs de systematiek van de verrekening van verliezen. Dochter 1 heeft in jaar 1 een voorvoegingsverlies. In jaar 2 is er een fiscale eenheid gevormd tussen de moedermaatschappij en dochter 1. In jaar 3 is de bestaande fiscale eenheid uitgebreid met dochter 2 en dochter 3. Het negatieve resultaat van de fiscale eenheid tussen moeder en dochter 1 in jaar 2 wordt ten opzichte van de uitgebreide fiscale eenheid in jaar 3 ook opgevat als een voorvoegingsverlies.

Automatisch Onder de huidige regeling kunnen de verliezen en de winsten van de vennootschappen die deel uitmaken van een fiscale eenheid voor de vennootschapsbelasting met elkaar worden verrekend alsof er sprake is van één belastingplichtige. Een fiscale eenheid tussen een moedervennootschap en een dochtervennootschap is alleen mogelijk als de moedervennootschap ten minste 95% van de aandelen bezit van de dochtervennootschap. Als aan deze voorwaarde is voldaan, kunt u er op elk moment voor kiezen om de fiscale eenheid te laten ingaan. De fiscale eenheid gaat dan in vanaf het moment waarop dat verzoek is gedaan, met een maximale terugwerkende kracht van drie maanden. De fiscale eenheid verbreekt automatisch als de betrokken bv’s niet meer aan de voorwaarden voldoen. De fiscale eenheid kan echter ook op verzoek verbroken worden. Dit gebeurt dan met ingang van de datum van het verzoek. Bij een fiscale eenheid is de moedervennootschap aansprakelijk voor de belastingschulden van de dochtervennootschappen. Bovendien wordt de winst gecumuleerd, waardoor er maar één keer gebruikgemaakt kan worden van de lagere opstaptarieven in de vennootschaps­ belasting.

Verticaal Zoals vermeld kunt u binnen een fiscale eenheid de verliezen van de ene vennootschap met de positieve resultaten van een andere vennootschap verrekenen. De verliezen moeten dan wel tijdens de duur van de fiscale eenheid zijn ontstaan. Deze verliesverrekening binnen hetzelfde jaar noemt men de horizontale verliesverrekening. Als ondanks de horizontale verlies-

Fiscale ­eenheid Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3

FE M/D1 FE M/D1/ D2/D3

- € 40.000 € 120.000

Moeder

Dochter 1

Dochter 2

Dochter 3

- € 100.000 € 80.000 - € 120.000 € 60.000 € 100.000

€ 40.000

- € 80.000

Op het eerste gezicht zou men het positieve resultaat van de fiscale eenheid in jaar 3 met het verlies in jaar 1 en het verlies in jaar 2 willen verrekenen. Voor de verrekening van voorvoegingsverliezen moet echter de volgende methode worden toegepast: n Dochter 1 heeft een voorvoegingsverlies in jaar 1. De fiscale eenheid tussen moeder en dochter 1 heeft in jaar 2 een verlies. In jaar 3 heeft de fiscale eenheid tussen moeder en dochter 1, 2 en 3 een positief resultaat. n Eerst moet het verlies van dochter 3 in jaar 3 zoveel mogelijk horizontaal worden verrekend met de winsten van de vennootschappen die geen voorvoegingsverlies hebben. In dit geval is dat alleen dochter 2, omdat aan de moeder het verlies van de fiscale eenheid tussen moeder en dochter 1 in jaar 2 wordt toegerekend en dochter 1 over een voorvoegingsverlies beschikt. n Vervolgens wordt het restant van het negatieve resultaat van dochter 3 (- € 40.000) horizontaal verrekend met de resultaten van de moeder. Fiscale ­eenheid Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3 Saldering 1

- € 40.000 € 120.000

Saldering 2 Jaar 3

Moeder

€ 80.000 € 60.000

Dochter 1 - € 100.000 - € 120.000 € 100.000

Dochter 2

€ 40.000 - € 40.000 € 0

- € 40.000 € 120.000

€ 20.000

€ 100.000

€ 0

Dochter 3

- € 80.000 € 40.000 - € 40.000 € 40.000 € 0 € 0

De interne horizontale verliesverrekening is daarmee voltooid. De uitgangssituatie voor de verticale verliesverrekening is dus als volgt: Fiscale eenheid Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3

- € 40.000 € 120.000

Moeder

€ 80.000 € 20.000

Dochter 1 - € 100.000 - € 120.000 € 100.000

Dochter 2

€ 0

Dochter 3

€ 0

Vervolg op de volgende pagina

FA RENDEMENT 4-2009

5

Vervolg van de vorige pagina

De verticale verliesverrekening verloopt vervolgens in de volgorde waarin de verliezen zijn ontstaan. Eerst wordt het (oudere) voorvoegingsverlies van dochter 1 verrekend via carry forward met het positieve resultaat van dochter 1 in jaar 3. Daarna kan € 20.000 van het verlies van de fiscale eenheid in jaar 2 via carry forward worden verrekend met de positieve resultaten van de fiscale eenheid in jaar 3. Fiscale eenheid Jaar 1 Jaar 2 Jaar 3

- € 20.000 € 0

Moeder

€ 80.000 € 0

Dochter 1 € 0 - €100.000 € 0

Dochter 2

€ 0

Dochter 3

€ 0

Na verrekening heeft dochter 1 geen zelfstandige voorvoegingsverliezen meer en resteert een te verrekenen voorvoegingsverlies van de moeder uit jaar 2 van € 20.000.

verrekening binnen het jaar een verlies overblijft, kunt u het verlies in principe verrekenen met de positieve resultaten van het voorgaande jaar of de daaropvolgende negen jaren. De verliesverrekening over de jaren heen wordt wel de verticale verliesverrekening genoemd.

Misbruik Het verrekenen van verliezen is een stuk lastiger als u moet/kunt verrekenen met winsten of verliezen die zijn ontstaan vóórdat de fiscale eenheid tot stand kwam. Dit noemt men voorvoegingswinsten of voorvoegingsverliezen. Zonder nadere regeling zou u door een verlieslijdende dochtervennootschap op te nemen

in een fiscale eenheid met een winstgevende vennootschap misbruik kunnen maken van de grotere verliesverrekeningsmogelijkheden voor een fiscale eenheid. De voor de voeging geleden verliezen van de dochtervennootschap kunt u immers in principe door carry forward verrekenen met de winsten van de andere vennootschappen binnen de fiscale eenheid. Om misbruik te voorkomen, is bepaald dat u een voorvoegingsverlies alleen mag verrekenen met winst die aan de vennootschap is toe te rekenen die het voorvoegingsverlies heeft geleden. De resultaten van de vennootschappen van de fiscale eenheid moet u dus uitsplitsen, om zo te bepalen of u het voorvoegingsverlies kunt verrekenen. Om tot

Verbreking van een fiscale eenheid In het onderstaande wordt een voorbeeld gegeven van de verbreking van een fiscale eenheid waarbij aan de dochter verliezen worden meegegeven. Dochter

Jaar 1 Jaar 2

6

Moeder Resultaat fiscale eenheid

- € 50.000 - € 10.000 - € 20.000 - € 30.000

FA RENDEMENT 4-2009

Vanaf jaar 2 maken moeder en dochter deel uit van een fiscale eenheid. In jaar 3 wordt deze fiscale eenheid verbroken. Het voorvoegingsverlies van de dochter gaat automatisch met haar mee na verbreking. Moeder en dochter kunnen er daarnaast voor kiezen om het verlies van € 10.000 van jaar 2 aan de dochter mee te geven, waarmee de compensabele verliezen van de dochter aan het begin van jaar 3 € 60.000 bedragen. Deze verliezen kan de dochter in de toekomst compenseren.

een winstuitsplitsing te komen, moet u een zelfstandige winstberekening per vennootschap maken. Bij deze winstuitsplitsing moet u bepaalde transacties elimineren die binnen de fiscale eenheid hebben plaatsgevonden.

Uitbreiden Hierdoor wordt voorkomen dat (bijvoorbeeld) binnen de fiscale eenheid en dus onbelast een winstgevende onderneming wordt overgedragen aan een vennootschap met voorvoegingsverliezen. De winstsplitsingsregel gaat niet op als de bv beschikt over compensabele verliezen en de bv haar activiteiten wil uitbreiden door nieuwe activiteiten in een nieuw opgerichte dochtervennootschap te starten. Als de bv met de nieuw opgerichte dochter vanaf oprichtingsdatum een fiscale eenheid aangaat, worden de oude verliezen niet als voorvoegingsverliezen gezien.

Verbreken Als de fiscale eenheid wordt verbroken en de dochtervennootschap hierna winst maakt, kan de dochtervennootschap haar eigen (voorvoegings)verliezen daarop in mindering brengen. Ook kunt u verliezen van de fiscale eenheid – voor zover ze aan die dochtervennootschap zijn toe te rekenen – op gezamenlijk verzoek van de moeder en de dochter in beginsel aan de dochter meegeven.

Niet eenvoudig De verrekening van verliezen over het tijdstip van aanvang van de fiscale eenheid heen of bij verbreking van de fiscale eenheid is niet eenvoudig te bepalen. Het geconsolideerde resultaat van de fiscale eenheid moet u uitsplitsen in resultaten van de afzonderlijke vennootschappen, voordat u kunt overgaan tot verrekening. U kunt natuurlijk fiscale hulp inschakelen als u er zelf niet uitkomt. Drs. Maarten Scharrenborg, Deloitte ­Belastingadviseurs Leeuwarden, [email protected]

loonzaken eindheffing

loonzaken compensatieregeling

Extra beveiliging auto kan via eindheffing

D

e kans is klein dat u werkzaam bent bij een bedrijf dat actief is in een gebied of branche waar de dreiging van ontvoering of terrorisme groot is. Maar als dat wel het geval is, kan het zijn dat er in uw bedrijf één of meerdere werknemers in gepantserde (personen)auto’s van de zaak rijden. De Belastingdienst heeft sinds 1 maart 2009 de regels voor de bijtelling die betrekking heeft op extra beveiligingsmaatregelen van personenauto’s aangepast.

Kogelvrij glas Door de fabrikant aangebrachte deur- of vloerbepantsering, doorrijbanden en kogelvrij glas zijn voorbeelden van extra beveiligingsmaatregelen die onder de nieuwe regeling vallen. Voor de loonheffingen mag de werkgever de belasting voor zijn rekening nemen over het deel van de bijtelling dat toe te rekenen is aan de extra beveiligingsmaatregelen. Als u zich ook bezighoudt met de salarisadministratie, dan

kunt u hiervoor de eindheffing voor moeilijk individualiseerbaar loon toepassen. De grondslag voor het privégebruik wordt met hetzelfde bedrag verlaagd. Als de grondslag voor de bijtelling is verhoogd door maatregelen voor de verkeersveiligheid, geldt de regeling niet.

Toepassen Stel dat de grondslag voor de privébijtelling van een personenauto € 100.000 bedraagt. Van dat bedrag is € 60.000 besteed aan extra beveiligingsmaatregelen. Als u de eindheffing voor moeilijk te individualiseren loon toepast, telt u per maand 1/12 van 25% van € 40.000 bij het loon van de werknemer. Aan eindheffing moet u vervolgens per maand 1/12 van 25% van € 60.000 betalen. Bij het niet toepassen van de eindheffing, moet u 1/12 van 25% over de volledige grondslag van € 100.000 per maand bij het loon van de betreffende werknemer tellen.

Compensatie voor zieke werknemer Om de drempel weg te nemen voor het aannemen van oudere werknemers, is er een wetsvoorstel ingediend voor een compensatieregeling. Als dit voorstel wordt aangenomen, krijgt uw werkgever vanaf 1 juli 2009 een vergoeding voor de loonkosten van oudere werknemers die langdurig ziek zijn. De regeling is van toepassing als een werknemer vóór indiensttreding al minimaal 52 weken werkloos was en op 1 juli 2009 55 jaar of ouder is. De werk­ gever krijgt dan een compensatie van 70% van het UWV. Voorwaarde is dat de werknemer langer dan dertien weken ziek is binnen de eerste vijf dienstjaren. Als de wet wordt aangepast, gaat het om een tijdelijke regeling die loopt tot 1 juli 2019.

Vesting Finance is de specialist die uw financiële vorderingen uit handen neemt en uw debiteurenbeheer in goede banen leidt. Of het nu gaat om incasso, schuldbewaking en kredietinformatie of om detachering, training en advies, wij beheersen elke methode om uw debiteurenbeheer te perfectioneren. Wij zijn uw partner die optreedt waar het nuttig is en begeleidt waar u het wenst. Onze jarenlange kennis en ervaring in alle sectoren en regio’s van het land, wenden wij daarvoor aan. Enthousiast zoeken onze professionele medewerkers telkens naar de beste manier om uw debiteuren te benaderen, met behoud van uw klantrelaties. Wij houden u 24 uur per dag, 7 dagen per week op de hoogte van onze voortgang en resultaten. Daarnaast kunt u ook rekenen op onze ideeën en inspiratie.

Teamwork in credit management

Meer informatie over onze werkwijze en onze diensten vindt u op onze website: www.vestingfinance.nl. Voor vragen of een persoonlijke kennismaking staan wij u graag te woord: 035-7999100.

HilVErsuM

AlMErE-stAD

6908 VF advertentie.indd 1

AMstErDAM

ApElDOOrn

HArDErWijk

HEErEnVEEn

’s-HErtOgEnbOscH

30-03-2009 17:05:25

FA RENDEMENT 4-2009

7

congres

beperk de gevolgen van de economische crisis!

Pompen of verzuipen U moet er als financial alles aan doen om uw organisatie veilig door de economische crisis te loodsen. De kans is bijvoorbeeld aanwezig dat uw organisatie in deze financieel zware ­tijden haar belastingaanslagen niet kan betalen. En dat kan grote gevolgen hebben. Het kan ook zijn dat u te veel belasting betaalt. Dat is natuurlijk helemaal zonde van het geld. Hoe u dit kunt voorkomen, hoort u op het Nationaal Congres Administratie dat FA Rendement op 26 mei voor u organiseert in het Beatrix Theater te Utrecht.

H

Het zevende Nationaal Congres Administratie biedt u als vanouds weer veel praktische tips en adviezen die u meteen in uw dagelijkse werk kunt toepassen. Zo moet u weten wat u moet doen als de organisatie haar belastingaanslagen niet (op tijd) kan betalen. Een melding van betalingsonmacht biedt uitkomst, maar dan moet die melding wel tijdig plaatsvinden. Bij een te late melding of hele-

maal geen melding zijn de gevolgen enorm. In dat geval wordt de directie persoonlijk aansprakelijk gesteld voor de belastingschulden van de onderneming.

Belasting is sowieso een kostenpost waarop uw bedrijf nog kan besparen. Maakt u voor de loonbelasting bijvoorbeeld wel

10.00 – 10.40 uur Debiteurenrisico: tips om te zorgen dat uw klanten betalen 10.40 – 11.20 uur Besparen: goed kapitaalbeheer, door Rien Vink, senior manager groep Loonbelasting bij Deloitte Belastingadviseurs 11.20 – 11.50 uur Koffiepauze 11.50 – 12.30 uur Oplossingen voor de pensioencrisis, door René Graafsma, Respect Training & Opleiding 12.30 – 13.20 uur Lunchpauze 13.20 – 13.50 uur Van miljonair tot krantenjongen, door Sander de Kramer, hoofd­ redacteur Straatkrant 13.50 – 14.30 uur Vereenvoudiging loonbegrip, door Ton Mertens, voorzitter praktijk­ groep Loonheffing & Arbeidsrecht bij Loyens & Loeff Advocaten, Belas­ tingadviseurs en Notarissen 14.30 – 14.50 uur Uitreiking prijs ‘Manager Financiële Administratie 2009’ 14.50 – 15.20 uur Theepauze 15.10 – 15.50 uur Het voorkomen van belastingschulden, door Erik Klop, belasting­ adviseur Visser & Visser

FA RENDEMENT 4-2009

Er zijn dus meer dan genoeg redenen om het zevende Nationaal Congres Administratie op 26 mei a.s. te bezoeken. En voor de prijs hoeft u het niet te laten. Als lezer van FA Rendement krijgt u maar liefst € 250 korting en betaalt u slechts € 325 (normale prijs: € 575). Daarnaast krijgen uw collega’s een extra korting van € 50. Zij betalen dus maar € 275 per persoon. De vierde deelnemer van dezelfde organisatie betaalt zelfs maar € 95. Het NCA vindt plaats in het Beatrix Theater in Utrecht. Meer informatie én een formulier om u aan te melden, vindt u op www.rendement.nl/nca.

Boetes

Programma Nationaal Congres Administratie

8

Genoeg redenen om te komen

optimaal gebruik van de afdrachtverminderingen en premiekortingen? Ook door middel van het juist toepassen van de diverse eindheffingen kunt u veel geld besparen voor uw organisatie. Benut dus alle fiscale mogelijkheden! Bovendien gaan er ook nog andere dingen veranderen in de salarisadministratie. Weet u bijvoorbeeld wat de gevolgen zijn van één loonbegrip? En hoe komt de nieuwe loonaangifte per 2010 eruit te zien? Zorg ook dat u op de hoogte bent van het nieuwe boetebeleid in de loonbelasting.

Betalen In FA Rendement 2-2009 heeft u kunnen lezen dat er tijdens het congres ook veel aandacht is voor debiteurenrisico’s en de pensioencrisis. U krijgt niet alleen veel tips om te zorgen dat uw klanten betalen, maar u hoort ook hoe uw organisatie de pensioencrisis het hoofd kan ­bieden.

fiscaal omzetbelasting

fiscaal omzetbelasting

Akkoord over laag btw-tarief

I

n Brussel is een akkoord bereikt tussen de EU-ministers van Financiën over de toepassing van het lage btw-tarief van 6% over bepaalde producten en diensten. De tijdelijke regeling voor kappers, schilders, restaurants, schoenmakers en glazenwassers – die volgend jaar zou aflopen – is door het bereikte akkoord een definitieve regeling geworden. Het verlaagde btw-tarief is eveneens van toepassing op onderhoudskosten van alle huizen en niet alleen voor huizen van 15 jaar en ouder. Op verzoek van Nederland en Zweden vallen studieboeken met een cd-rom of een cursus op dvd bijvoorbeeld voortaan ook onder het verlaagde tarief. De EU-ministers verschilden van mening over het plan, maar volgens staatssecretaris De Jager van Financiën wer-

den de landen die tegen het plan waren overtuigd door het argument dat geen enkel land verplicht is voor de afgesproken diensten en producten het lage btw-tarief te rekenen. Landen mogen dus besluiten om gewoon het hoge tarief te hanteren.

Crisispakket Of in Nederland de onderhoudskosten voor alle woningen onder het verlaagde btwtarief gaan vallen, is dan ook nog niet besloten. Het zou als tijdelijke stimuleringsmaatregel ingezet kunnen worden in het crisispakket. Het doel van de btw-regeling is dat de economie en de werkgelegenheid gestimuleerd wordt. Tijdens de EU-top van de regeringsleiders medio maart in Brussel is het akkoord officieel beklonken.

financieel kartelvorming

Verkopen als combinatie is voortaan toegestaan Binnenkort mag uw onderneming samen met ondernemingen uit dezelfde bedrijfstak producten gaan verkopen. Daardoor kunnen kleine bedrijven een sterker front vormen tegen grote ondernemingen. De Tweede Kamer is kort geleden akkoord gegaan met een initiatief wetsvoorstel.

Concurreren De bedoeling van het voorstel is dat de onderhandelings­ positie van kleine en middel­ grote bedrijven versterkt wordt, zodat zij beter kunnen concurreren met de grote ‘jongens’. Door het verruimen van

de zogenoemde bagatelbepaling moet dit mogelijk worden. De uitbreiding van deze bepaling houdt in dat groepen ondernemingen en onder­ nemers met een gezamenlijk marktaandeel van maximaal 10% (nu is dat 5%) toestemming krijgen om verkoop­ combinaties te vormen en dat de gezamenlijke omzet niet langer aan grenzen gebonden is. Nu bedraagt de gezamenlijke omzet nog maximaal € 40 miljoen. MKB-Nederland is blij met het besluit. Zij zijn al jaren bezig om de macht van de grote ondernemingen op de markt te beperken.

Btw in de EU vanaf 2010 Als uw onderneming internationaal zaken doet, kunt u vanaf 2010 te maken krijgen met andere regels met betrekking tot de btw. Om het voor bedrijven makkelijker te maken om diensten af te nemen of te verrichten in het buitenland, wordt de regelgeving voor de omzetbelasting in 2010 aangepast. Het jaar 2009 is voor uw gevoel misschien nog maar net begonnen, maar als u verantwoordelijk bent voor de aangifte omzetbelasting, is het verstandig toch alvast aan de slag te gaan met de voorbereidingen. De Europese Commissie heeft besloten met ingang van 1 januari 2010 belangrijke wijzigingen in de regelgeving door te voeren voor het berekenen van btw over diensten tussen ondernemers in verschillende landen. U krijgt te maken met deze wijzigingen als uw bedrijf diensten levert aan buitenlandse opdrachtgevers, als uw bedrijf diensten inkoopt van buitenlandse ondernemers of als u op dit moment btw terugvraagt in andere landen.

Andersom De belangrijkste veranderingen waarmee u te maken kunt krijgen, zijn: n Vanaf 2010 moet niet ú maar uw klant de btw afdragen. De diensten zijn dan belast in het land van uw opdrachtgever. Momenteel is het nog andersom. Een dienst die u levert aan een opdrachtgever in het buitenland, is belast in Nederland (land van de leverancier). n Als uw bedrijf een rechtspersoon is die niet belastingplichtig is voor de omzetbelasting maar wel diensten inkoopt bij leveranciers in het buitenland, moet u vanaf volgend jaar de btw op die ingekochte diensten op aangifte voldoen. n Het is vanaf 2010 niet meer genoeg om alleen aangifte te doen van de btw als u internationale diensten verleent of afneemt. U moet dan ook een opgaaf (of ‘listing’) indienen van de diensten die uw bedrijf heeft verricht aan klanten met een btw-identificatienummer. De listing is te vergelijken met de opgaaf intracommunautaire leveringen voor de levering van goederen. n U hoeft geen verzoek tot teruggaaf van buitenlandse btw meer in te dienen bij de belastingdienst in het buitenland. Met ingang van 2010 kunt u dat elektronisch doen via een portal van de Nederlandse Belastingdienst. De fiscus stuurt het verzoek door naar de buitenlandse belastingdienst. >>>

FA RENDEMENT 4-2009

9

fiscaal aanmerkelijk belang

<<<

Het kabinet wil ergernis bij ondernemers voorkomen en hoopt op minder discussies met buitenlandse belasting­ diensten. De verwachting is dat de uitbetaling ook sneller zal worden omdat de buitenlandse diensten rente moeten vergoeden als ze te laat betalen.

Extra kosten Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de veranderingen in de btw-wetgeving, kunt u alvast wel iets doen. Als u onvoldoende ingesteld bent op de wijzigingen, kan dat extra kosten met zich meebrengen of moet uw bedrijf onnodig btw betalen. Probeer dus tijd vrij te maken om de volgende zaken te doen: a. Maak een inventarisatie van de diensten die u verleent aan of inkoopt in het buitenland. b. Ga na of de ingekochte diensten gereorganiseerd moeten worden. Als er geen (volledig) recht op btw-aftrek is, kan dat namelijk grote gevolgen hebben voor uw bedrijf. c. Is de huidige ondernemingsstructuur ingericht volgens de btw-wetgeving van nu? Zo ja, dan is het misschien nodig om die structuur aan de nieuwe regels aan te passen. d. Zorg ervoor dat het IT-systeem tijdig geschikt is om de verplichte opgaaf (listing) te maken. e. Controleer of u nog verzoeken voor btw-teruggaaf in het buitenland moet indienen vanaf 2010 en welke codes u aan de uitgaven moet toekennen. f. Licht uw werkgever en uw collega’s op de afdeling in over de wijzigingen. De regels om de plaats van dienst vast te stellen worden met ingang van 2010 een stuk eenvoudiger. Op onderstaande uitzonderingen na, zijn deze diensten voortaan belast in het land waar de afnemer gevestigd is.

Uitzonderingen Op elke regel zijn uitzonderingen. Dat geldt ook voor de nieuwe btw-regels. Hieronder volgt een opsomming van diensten die niet onder de nieuwe regels vallen en dus belast blijven op de plaats waar de dienst wordt verricht: n diensten die te maken hebben met onroerende zaken (bijvoorbeeld onderhoudswerkzaamheden en taxaties); n diensten die verband houden met personenvervoer; n verhuur van vervoermiddelen voor korte duur (maximaal dertig dagen); n restaurant- en cateringdiensten; n diensten die te maken hebben met sport, cultuur, artistieke, wetenschappelijke en onderwijsactiviteiten en andere evenementen.

Geen verstrekking zekerheid aan fiscus bij emigratie Als uw werkgever aanmerkelijkbelanghouder is van een vennootschap en hij van plan is te emigreren, moet u even verder lezen. De Hoge Raad heeft zich onlangs uitgesproken over een aantal zaken die betrekking hadden op de conserverende aanslag bij de emigratie van aanmerkelijk­ belanghouders.

Uitstel Bij emigratie binnen de EU wordt aan aanmerkelijkbelanghouders een – conserverende – aanslag opgelegd voor de waardestijging van de aandelen in de vorm van winst uit aanmerkelijk belang. Sinds 2004 wordt daarbij tegelijkertijd uitstel van betaling verleend. Aan dat uitstel van betaling is de voorwaarde

verbonden dat de aandelen niet binnen tien jaar worden verkocht of vervreemd. Als dat wel gebeurt, wordt het uitstel van betaling ingetrokken. Bij emigratie naar een land buiten de EU moest de aanmerkelijkbelanghouder echter expliciet om uitstel van betaling vragen en zekerheid verstrekken voordat uitstel werd verleend. Volgens het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschap is deze voorwaarde in strijd met het EGrecht.

Vergoeden De Hoge Raad was het daarmee eens, zodat de Nederlandse Staat de kosten voor het verstrekken van de benodigde zekerheid moet vergoeden aan de emigranten.

De rechtsgevolgen van de opgelegde conserverende aanslagen moeten volgens de Hoge Raad wél volledig in stand blijven. Dit betekent dat bij verkoop of vervreemding van de aandelen binnen tien jaar na emigratie, de fiscus alsnog de belasting over de winst uit aanmerkelijk belang kan invorderen.

financieel sparen

Garantie van € 100.000 blijft

D

e tijdelijke garantie voor spaarders die door het kabinet in oktober vorig jaar werd verhoogd tot € 100.000, blijft bestaan. Als een bank ‘omvalt’, is het geld tot dat bedrag gegarandeerd voor een spaarder. De maatregel zou eigenlijk maar een jaar duren, namelijk tot oktober 2009. Maar de Europese ministers van Financiën hebben recent een wijziging aangenomen in de richtlijn voor het depositogarantiestelsel, waarin bepaald is dat alle lidstaten vanaf 31 december 2010 verplicht zijn een dekking te geven van € 100.000.

Andere dekking In de tussenliggende periode van oktober 2009 tot 31 december 2010 wordt in Nederland de depositogarantie niet gewijzigd. Andere lidstaten mogen tot 31 december 2010 een andere dekking bieden, maar die mag niet lager zijn dan € 50.000.

10

FA RENDEMENT 4-2009

Managementfee is geen zelfverrijking Als uw bedrijf van plan is om een bestuurder van een vennootschap aansprakelijk te stellen op grond van de Beklamel-norm, kunt u maar beter zorgen dat u voldoende onderbouwing voor die beschuldiging heeft. Volgens die norm is een bestuurder van een vennootschap aansprakelijk voor de schade die een contractspartij van de vennootschap lijdt als de betreffende bestuurder bij het aangaan van de verplichting – gelet op de feiten en omstandigheden – wist of behoorde te weten dat de vennootschap die verplichting niet zou kunnen nakomen. De vordering van een verhuurder van een bedrijfspand werd in een recente uitspraak van de rechtbank in Dordrecht afgewezen. De bv die het pand voor vijf jaar zou huren, was al binnen een jaar failliet. De verhuurder stelde dat andere crediteuren van de vennootschap een voorkeursbehandeling hadden gekregen en dat er sprake was van zelfverrijking van de bestuurders.

Ontwikkeling Op 28 april 2007 werd een vijfjarige huurovereenkomst gesloten tussen de verhuurder en een star-

tende onderneming die bezig was met het ontwikkelen van een nieuw product. De huur bedroeg € 2.850 per maand. De ontwikkeling van het product duurde echter veel langer dan verwacht, waardoor er geen inkomsten uit verkoop binnenkwamen. Op 25 februari 2008 werd de huurder failliet verklaard. De huurovereenkomst werd door de curator op 29 februari 2008 opgezegd. De verhuurder vorderde een – gematigd – bedrag van € 68.400 voor huur over twee jaren en bijkomende kosten. Volgens de verhuurder waren de bestuurders van de huurder op grond van de zogenoemde Beklamel-norm aansprakelijk om de schade te vergoeden.

Voortrekkerij De rechter dacht daar anders over. Alle crediteuren waren netjes betaald tot december 2007 en pas op het moment dat duidelijk werd dat het product er niet ging komen, zijn ze gestopt met het uitbetalen van de fee. Van enige zelfverrijking of voortrekkerij was dan ook geen sprake volgens de rechter. Rechtbank Dordrecht, 11 maart 2009, LJN: BH5944

Geen avas bij te late betalingsopdracht U kunt maar beter niet blind vertrouwen op de snelheid van overschrijving door uw bank als het om betalen van belasting gaat. Want als de datum van bijschrijving op de rekening van de Belastingdienst 1 maart is in plaats van 28 februari, is dat aan u te wijten en niet aan de bank.

verzuimboete bij de Inspecteur en beroep bij de rechtbank leverde niet de gewenste uitspraak op. De maatschap stelde hoger beroep in bij het gerechtshof met een beroep op afwezigheid van alle schuld (avas).

Bijschrijving Moeite Aan een maatschap werd een verzuimboete opgelegd van € 195. Over het tijdvak januari 2007 moest de maatschap volgens de aangifte omzetbelasting een bedrag van € 3.906 betalen. Op 27 februari 2007 – na 12.30 uur – heeft de maatschap dat bedrag via een elektronische betalingsopdracht overgeboekt naar de rekening van de Belastingdienst. Met boekdatum 28 februari 2007 is het bedrag van € 3.906 afgeschreven van de rekening. Maar de datum van bijschrijving op de rekening van de Belastingdienst was 1 maart 2007. Te laat dus. Bezwaar tegen de opgelegde

Naar het oordeel van het hof kon de maatschap niet aannemelijk maken dat de maatschap alle zorg heeft betracht – die redelijkerwijs verwacht mag worden – om te zorgen dat de betaling op tijd zou zijn. De maatschap had tot het allerlaatste moment gewacht om een betalingsopdracht te doen. Er was dus geen enkele marge voor als er iets mis zou gaan. Ook met de tijd tussen het afschrijven van de rekening van de betaler en de bijschrijving op de rekening van de ontvanger was geen rekening gehouden. De verzuimboete werd gehandhaafd. Gerechtshof Arnhem, 4 februari 2009, LJN: BH2873

FA RENDEMENT 4-2009

11

loonzaken

cafetariasysteem kan aanzienlijke kostenbesparing opleveren

Loonbestanddelen zijn net voetbalplaatjes Hoewel bedrijven in deze tijd zeer gevoelig zijn voor kosten – en in het bijzonder loonkosten – zijn de meeste ondernemin-

n

gen zich er niet van bewust dat ze deze kosten aanmerkelijk kunnen verlagen. Door het uitruilen van arbeidsvoorwaarden

n

binnen een cafetariasysteem kan een werkgever aanzienlijk op de loonkosten besparen.

A

Als bruto looncomponenten worden ingeruild voor een onbelaste vergoeding of verstrekking, wordt in principe ook het premieloon voor de loonheffingen verlaagd. Dat leidt vervolgens tot een verlaging van de premielasten. Vanwege de realiteitswaarde van een cafetariasysteem kunt u ook de loongerelateerde betalingen (zoals de vakantietoeslag) evenredig verlagen. Dat bespaart uw bedrijf dus nóg meer geld. Overigens heeft een en ander ook gevolgen voor de inkomensafhankelijke uitkeringen, zoals een WW- of WIAuitkering.

Een cafetariasysteem moet wel aan een aantal eisen voldoen. Enkele belangrijke regels zijn: n Er moet een reglement zijn. n In principe moet het gaan om afspraken die voor een korte termijn (maximaal één jaar) gelden en dus geen permanent karakter hebben. n Minimaal 75% van de werknemers moet van de regeling gebruik kunnen maken. Anders gezegd: niet meer dan 25% mag van deelname worden uitgesloten. Dat bijvoorbeeld 50% van het personeel niet voldoet aan de eisen

Gemiste kansen Sinds 1 januari 2009 mag u de ziektekosten die de verzekeraar niet vergoedt niet langer onbelast vergoeden aan werknemers. Tot die tijd boden sommige werkgevers hun werknemers de mogelijkheid om de (soms aanmerkelijke) ziektekosten te verruilen. Soms ging het wel om een paar duizend euro voordeel per werknemer! Maar zelfs een klein bedrag – zoals het wettelijk eigen risico van € 150 – had bij verruilen bij een modaal inkomen al

12

FA RENDEMENT 4-2009

een salarisverbetering ingehouden van 0,5%. Over zulke percentages maakt men zich bij cao-onderhandelingen of in het ‘koopkrachtplaatje’ vaak enorm druk, terwijl vrijwel alle werkgevers deze mogelijkheid tot verruilen gewoon hebben laten liggen! En dat terwijl door het verruilen van alleen al het wettelijk eigen risico een werkgever met 200 werknemers ook nog eens zo’n € 6.000 aan lasten zou hebben bespaard!

n

voor een fiets van de zaak, doet daar overigens niets aan af. Het jaarloon mag door het verruilen van brutoloon niet onder het minimumloon komen. Iedere fulltime werknemer moet minstens viermaal het aantal uren of dagen per week aan vakantie kunnen opnemen in één jaar. Alleen het meerdere mag worden verruild. In principe mag alleen toekomstig loon worden ingezet. Met betrekking tot stuwmeren aan verlof is het algemeen aanvaard dat deze (bovenmatige) vakantierechten uit het verleden ook verruild mogen worden.

Misverstanden Aangezien de meeste doelen met verlof of door verlaging van het brutosalaris worden gefinancierd, geeft uitruilen een aanzienlijk fiscaal voordeel. De Belastingdienst heeft dan ook verplicht gesteld dat er een reglement wordt opgesteld. Een goed reglement bevat regels die door hun eenduidige formulering duidelijkheid scheppen voor zowel de werknemer als de werkgever en die zo min mogelijk aanleiding geven tot discussie. Ontbreken zulke richtlijnen, dan zal dit zeker leiden tot misverstanden maar ook eventueel tot problemen met de fiscus en het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV). Het is raadzaam om het reglement vooraf aan de Belastingdienst voor te leggen voor de fiscale toetsing. Dit is echter niet verplicht. Wel is het aan te raden om het cafetariasysteem in ieder geval samen

Reglement In het reglement worden alle voorwaarden vastgelegd voor deelname aan het cafetariasysteem, zoals: n Wat is de looptijd van het reglement en wanneer gaat het in? n Welke arbeidsvoorwaarden kunnen worden geruild? n Mag iedereen deelnemen of zijn er uitzonderingen? n Gelden voor parttimers en tijdelijke krachten dezelfde rechten als voor fulltimers? n Mogen bepaalde arbeidsvoorwaarden alleen geruild worden tegen een ander met name genoemd doel?

met een adviseur op te zetten en vóór de daadwerkelijke invoering te laten toetsen door een fiscaal deskundige.

Aandacht Populaire doelen in het cafetariasysteem zijn onder andere de fiets, reiskosten en bedrijfsfitness. De onbelaste vergoeding van de telewerkplek krijgt ook steeds meer aandacht. Bij een bedrijf waar weinig werknemers werken, kunt u een en ander misschien nog bijhouden op papier. Is uw onderneming wat groter, dan is het handiger om speciale software te gebruiken. Werknemers kunnen dan via de computer bijvoorbeeld zelf aangeven welke arbeidsvoorwaarden ze willen ruilen.

Berekeningen Wil uw organisatie een cafetariasysteem invoeren, dan is er een implementatieplan én een projectleider (flexcoördinator) nodig. De flexcoördinator moet zich bezighouden met de taken die om aandacht vragen, ook na de implementatie. Deze taken zijn onder andere: n alle voorlichting en ondersteuning met betrekking tot de werking van het keuzepakket en de consequenties; n het organiseren en geven van voorlichtingssessies en bijeenkomsten;

het bijhouden van het procedureboek. U kunt het opstellen van het implementatieplan en de coördinatie ook uitbesteden aan een externe deskundige, bijvoorbeeld uw accountant of een gespecialiseerd loonadviesbureau. Maakt uw bedrijf gebruik van cafetariasoftware, dan bent u als administrateur ook verantwoordelijk voor het aanleveren van een correcte dataset met werknemersgegevens voor het online keuzesysteem. Nog belangrijker is het correct verwerken van alle mutaties, het controleren van alle verplichte formulieren en het bijhouden van de saldi.

n 

Kan het kopen van tijd alleen als de ­leidinggevende ermee akkoord gaat? Zijn bepaalde keuzes tijdelijk geldig (dus alleen voor het lopende jaar) of zijn ze blijvend tot een volgende mutatie? Zijn er limieten aan bepaalde keuzes of mogen arbeidsvoorwaarden onbeperkt (binnen de wettelijke grenzen) worden geruild? Wat is de waarde van het verkopen van een dag en geldt voor het kopen eenzelfde waarde? Waar kunnen betrokkenen terecht bij een verschil van mening?

n 

n

n

n

n

het opstellen van een vraag-antwoordmodel dat op de meest voor de hand liggende vragen antwoord geeft (FAQ/ Q+A) en het actualiseren hiervan; het tijdens de keuzeperiode functioneren als helpdesk voor het personeel voor het beantwoorden van vragen over berekeningen; het actualiseren van het voorlichtingsmateriaal, waaronder het reglement, voorlichting op het intranet, eventuele gebruikershandleiding et cetera; op de hoogte blijven van de ontwikkelingen in de markt, de ervaringen van soortgelijke bedrijven en maatregelen van de overheid die fiscale voor- of nadelen kunnen hebben; het analyseren en evalueren van de gemaakte keuzes en het vaststellen of ieder doel op zich voldoet aan de verwachtingen; voorbereiden en afnemen van een enquête of tevredenheidonderzoek, als voorbereiding op nieuwe keuzeperiode; rapportage van de eventuele verlaging van de werkgeverslasten (vrijval) en het doen van voorstellen voor het eventueel terugsluizen hiervan in bijvoorbeeld een personeelsfonds; het selecteren van nieuwe bronnen en doelen en het vaststellen van de uitruilwaarden daarvan, de consequenties en de voordelen voor de organisatie, de werknemer en het algemene nut;

n 

n

n

n

n

n

n

n

Inspannen Juist de afdelingen die zich moeten inspannen voor de implementatie – zoals de (salaris)administratie en de afdeling controlling – worden vaak tot kort voor de invoering onwetend gehouden! En dat terwijl u juist zo goed van dienst kunt zijn bij de administratieve organisatie en controle, het vaststellen van optimaal gebruik van alle mogelijke doelen en het berekenen van de vrijval van werkgeverslasten. De invoering van flexibele beloning staat of valt met een goede communicatie en logistiek. Kortom: het is een belangrijk project dat om een juiste aanpak vraagt. Zorg dat u op de hoogte wordt gehouden van de vorderingen! Andries F. Bongers, directeur van FreeBeans BV, e-mail: [email protected]

Gevolgen pensioen Een verlaging van het loon in geld door het uitruilen van arbeidsvoorwaarden had tot voor kort vrijwel altijd gevolgen voor de pensioengrondslag. Staatssecretaris De Jager van Financiën heeft echter een half jaar geleden een besluit gepubliceerd waarin staat dat u bij uitruil van loonbestanddelen een verlaging van het pensioengevend loon achterwege mag laten. Dat dit niet meer verplicht wordt gesteld, betekent overigens niet dat het niet meer is toegestaan.

FA RENDEMENT 4-2009

13

Bepaalt gemeente zelf de regels? Wij willen ons bedrijf uitbreiden met een grote opslagloods. Hiervoor is natuurlijk een bouwvergunning nodig die we bij de gemeente moeten aanvragen. Mag elke gemeente zelf bepalen hoeveel legeskosten ze daarvoor in rekening brengt of zijn daar regels voor? Als u een bouwvergunning aanvraagt, bent u inderdaad ‘overgeleverd’ aan de gemeente waar u van plan bent te gaan bouwen. Maar er zijn wel regels waar gemeenten zich aan moeten houden. Elke gemeente is gebonden aan de Gemeentewet. Op grond van artikel 229 van die wet stelt de gemeente een verordening op met daarbij behorende tarieventabel. De meeste gemeenten hanteren voor het verlenen van een bouwvergunning een vast bedrag met daarbij een percentage van het bedrag waarvoor gebouwd gaat worden. Een bedrijf uit Vlissingen vond dat een bedrag aan leges van ruim € 100.000 voor een loods van € 8 miljoen niet door de beugel kon en maakte bezwaar.

Zij was het niet eens met de hoogte van de leges, omdat het niet in verhouding zou staan tot de dienst die de gemeente verleende.

Grond Er werd geprocedeerd tot aan het gerechtshof. Maar het hof kon alleen afgaan op wat in de verordening van de gemeente was bepaald en op grond daarvan was het bedrag correct. Artikel 229b van de Gemeentewet geeft aan dat de totale opbrengst van alle leges samen niet meer mag zijn dan de totale kosten van alle diensten waarvoor leges berekend worden. Het is dus verstandig u vooraf goed te laten informeren door de gemeente.

Kan een freelancer ineens toch een arbeidsovereenkomst hebben? Bij ons bedrijf is er regelmatig behoefte aan specifieke vakkennis. Omdat het daarbij meestal om projectmatige werkzaamheden gaat, huren wij dan een freelancer in. Hoe kunnen wij voorkomen dat de Belastingdienst een naheffing oplegt voor loonheffingen? U moet bij het inhuren van een freelancer altijd voorzichtig zijn. Er mag namelijk geen sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. De Belastingdienst kan achteraf concluderen dat er tóch sprake was van een (fictieve) arbeidsovereenkomst en alsnog een aanslag opleggen voor het betalen van loonheffingen over het bedrag dat u aan de freelancer heeft uitbetaald. Of er sprake is van een (fictieve) arbeidsovereenkomst bepaalt de fiscus aan de hand van de volgende criteria: n U betaalt loon aan de freelancer. n Er is sprake van een gezagsverhouding. n De freelancer moet de arbeid persoonlijk verrichten en mag zich niet laten vervangen. Het afsluiten van een contract tussen de opdrachtgever en de freelancer is voor de Belastingdienst niet altijd voldoende om het aanwezig zijn van een

14

FA RENDEMENT 4-2009

(al dan niet fictieve) arbeidsovereenkomst uit te sluiten.

Verrassingen De Verklaring arbeidsrelatie (VAR) biedt misschien uitkomst. Deze verklaring maakt duidelijk wat voor inkomsten de freelancer geniet en hoe de arbeidsrelatie tussen u en de freelancer is. Als de freelancer u een VAR-wuo (winst uit onderneming) of een VARdga geeft, hoeft u geen loonheffingen in te houden. Maar als u een VAR-row (resultaat uit overige werkzaamheden) ontvangt, heeft u nog altijd geen garantie met betrekking tot de loonheffingen. U zult dan in overleg moeten met de Belastingdienst om verrassingen achteraf te voorkomen. Vraag naast de VAR ook altijd een kopie van het legitimatiebewijs van de freelancer en bewaar die in uw administratie.

loonzaken jaarloongegevens

accountancy jaarrekening

Vangnetregeling Walvis verlengd Misschien ontvangt uw bedrijf ook dit jaar weer een uitnodiging om over het jaar 2008 de jaarloongegevens te verstrekken. De zogenoemde vangnetbepaling voor het opvragen van deze gegevens is namelijk tijdelijk verlengd. De inspecteur zal alleen in uitzonderingsgevallen gebruikmaken van de mogelijkheid om gegevens op te vragen. Als uw bedrijf eind maart of begin april 2009 zo’n verzoek ontvangt van de Belastingdienst, moet u zorgen dat de gevraagde gegevens vóór 1 mei 2009 (elektronisch) ingestuurd zijn.

Sinds januari 2006 (aanvang operatie ‘Walvis’) worden de gegevens uit de aangiften loonheffingen vastgelegd in de polisadministratie.

Operatie Bij de start van die operatie is een vangnet gecreëerd om eventuele problemen op te kunnen lossen. De bruikbaarheid van de gegevens wordt steeds beter, maar nog niet alle benodigde gegevens kunnen achterhaald worden. Daarom heeft staatssecretaris De Jager van Financiën besloten de tijdelijke vangnetregeling te verlengen.

fiscaal omzetbelasting

Carrouselfraude met btw in EU vraagt om strengere aanpak

A

ls uw bedrijf goederen ‘over de grens’ inkoopt of verkoopt, moet u de directie waarschuwen om voorzichtig te zijn bij het selecteren van de partijen met wie uw bedrijf zaken doet. Voor u het weet, is de onderneming betrokken bij ‘carrouselfraude’.

Rapport Het vervoeren van goederen van het ene land naar het andere en weer terug komt vaak voor. Als één van de partijen geen btw betaalt en de volgende partij vraagt wél btw terug, is er sprake van ‘carrouselfraude’. De rekenkamers van de EU-lidstaten en van de Europese Rekenkamer hebben toegegeven dat er beter samengewerkt moet worden om de grensoverschrijdende btw-fraude effectiever te bestrijden. En de belasting-

diensten moeten online gegevens van een transactie kunnen raadplegen. Nu kan dat alleen achteraf via de totaalgegevens van leveringen in een bepaalde periode. Dit staat in het rapport dat de Algemene Rekenkamer heeft opgesteld naar aanleiding van een gezamenlijk onderzoek met België en Duitsland. In het rapport staan vijftien aanbevelingen die staatssecretaris De Jager van Financiën heeft overgenomen. Een van die aanbevelingen is het hoofdelijk aansprakelijk stellen van veroordeelde btw-fraudeurs voor betaling van ontdoken btw. De Jager wil dat de EUwetgeving aangepast wordt om de fraude beter aan te kunnen pakken. Op 12 maart 2009 is het rapport naar de Tweede Kamer gestuurd.

U heeft nog ruim zes weken… Ook in tijden van crisis blijven de wettelijke regels van toepassing. Binnen vijf maanden na afloop van het boekjaar moet iedere bv de jaarrekening opgemaakt hebben. Over het boekjaar 2008 moet dat dus vóór 31 mei 2009 gedaan zijn. Alleen als het boekjaar van de onderneming niet gelijk loopt met het kalenderjaar maar op een andere datum eindigt dan 31 december, is een andere datum van toepassing. De verantwoordelijkheid voor het tijdig opmaken van de jaarrekening ligt bij het bestuur van de rechtspersoon. Dit is geregeld in het Boek 2 Titel 9 van het Burgerlijk Wetboek. De termijn van vijf maanden voor het opmaken van de jaarrekening kan alleen door de algemene vergadering van aandeelhouders (ava) van de bv worden verlengd met zes maanden. Als de ava toestemming geeft om de termijn te verlengen, moeten van de ava notulen opgemaakt en bewaard worden. De ava zal een uitstel alleen goedkeuren als er sprake is van bijzondere omstandigheden. Het zal voor u geen nieuws zijn dat het opmaken van de jaarrekening meer inhoudt dan het verzamelen van cijfertjes. Om de puntjes nog even op de spreekwoordelijke ‘i’ te zetten heeft FA Rendement een paar aandachtsgebieden voor u geselecteerd.

Regeldoolhof In formele zin bestaat het opmaken van een jaarrekening uit: n het samenstellen van de balans; n het samenstellen van de winst- en verliesrekening; n het opstellen van een toelichting. U moet zich daarbij echter aan diverse regels houden. U moet >>>

Termijnen jaarrekening voor een bv Opmaken

Vaststellen

5 maanden na afloop boekjaar

geen wettelij- 8 dagen na vaststelling ke termijn

11 maanden bij verlenging

Deponeren

direct als vaststellen later dan 2 maanden na opmaak plaatsvindt (uiterlijk 7 of 13 maanden na afloop boekjaar)

FA RENDEMENT 4-2009

15

fiscaal bijtelling

<<<

volgens het Burgerlijk Wetboek de gegevens zo presenteren dat de gebruiker van de jaarrekening een dermate goed inzicht krijgt dat hij zich een verantwoord oordeel kan vormen omtrent het vermogen en het resultaat, de liquiditeit en de solvabiliteit. Het Burgerlijk Wetboek bevat per balanspost nadere voorschriften. Modellen – waarbij voorschriften staan over onder meer de nummering, het lettertype en de splitsing – zijn opgenomen in het Besluit Modellen Jaarrekening (BMJ). Het BMJ heeft de kracht van een wet en moet verplicht toegepast worden door de vennootschappen die in dit besluit zijn genoemd. Daarnaast zijn de richtlijnen die de Raad voor de Jaarverslaggeving publiceert van belang. Al met al een behoorlijk regeldoolhof. Gelukkig kunt u hierover informatie krijgen bij de accountant van de onderneming.

Uiterste Bij de termijnen die van toepassing zijn op de jaarrekening noemden wij al de uiterste datum dat de jaarrekening opgemaakt moet zijn. Maar de ava moet de jaarrekening ook nog vaststellen. Daarvoor geldt geen wettelijke termijn. Voor de uiterste datum waarop de jaarrekening gedeponeerd moet zijn bij de Kamer van Koophandel is de vaststellingsdatum wel degelijk van belang. Als de ava namelijk langer wacht dan twee maanden met de vaststelling, moet u de opgemaakte jaarrekening tóch publiceren. U moet dan zorgen voor een vermelding op de jaarrekening dat deze nog niet is vastgesteld. Na vaststelling moet deponering binnen acht dagen plaatsvinden. Bij een boekjaar dat gelijk is aan een kalenderjaar is de laatste datum voor deponering dus altijd 31 juli van het daaropvolgende jaar. Pas na een verlengingsbesluit door de ava – wegens bijzondere omstandigheden – eindigt de termijn voor het opmaken van de jaarrekening elf maanden na afloop van het boekjaar en de termijn voor het deponeren daarmee 13 maanden na afloop van het boekjaar. Voor het boekjaar 2008 is dat na verlenging dan 31 januari 2010.

Termijn voor nv maar vier maanden De genoemde termijn van vijf maanden na afloop van het kalenderjaar om de jaarrekening op te maken is niet langer van toepassing voor naamloze vennootschappen. Op 1 januari 2009 zijn namelijk de belangrijkste bepalingen van de Europese Transparantierichtlijn in werking getreden. Voor een Nederlandse beursgenoteerde nv geldt vanaf het boekjaar 2008 dat de termijn voor het opmaken van de jaarrekening is verkort tot vier maanden na afloop van het boekjaar. Dit is opgenomen in hoofdstuk 5.1A van de Wet op het financieel toezicht (Wft).

16

FA RENDEMENT 4-2009

Protest tegen hogere bijtelling voor ‘oude’ auto van de zaak

H

et geniale idee om de bijtelling voor het privégebruik laag te houden door een auto van vijftien jaar of ouder als bedrijfsauto aan te schaffen, blijkt toch minder leuk uit te gaan pakken. Tot nu toe mocht u de dagwaarde van zo’n auto als basis nemen voor de 25%-bijtelling voor het privégebruik. Met ingang van 2010 wordt deze regel gewijzigd. Voor het gebruik van de dagwaarde wordt de ‘leeftijd’ van de auto’s met tien jaar verhoogd naar 25 jaar. Voor auto’s die jonger zijn, geldt dan gewoon de cataloguswaarde als basis voor de bijtelling.

Steun Als uw werkgever nu een auto van 16 jaar heeft met een dag-

waarde van € 8.000 en een oorspronkelijke nieuwwaarde van € 80.000, moet hij nu € 2.000 bij zijn inkomen tellen (25% van € 8.000). Vanaf 2010 is dat opeens € 20.000! Dat is een extra kostenpost van € 630 per maand (bij een belastingtarief van 42%). Bij een belastingtarief van 52% is dit zelfs een extra kostenpost van € 780 per maand. Een ICT-ondernemer die zelf in een oudere auto rijdt, is een protestwebsite gestart. Volgens zijn onderzoek zijn ongeveer 11.000 dga’s en een groot aantal zzp’ers de dupe. Met de steun van andere ondernemers en ook VNO-NCW en MKBNederland hoopt hij het kabinet op andere gedachten te brengen.

fiscaal loonheffingen

Inschakeling adviseur kan grove schuld voorkomen U gaat er waarschijnlijk van uit dat de belastinginspecteur u niets kan maken als u altijd een deskundig adviseur in de arm neemt om voor uw bedrijf de belastingaangiften te verzorgen. Een eigenaar van een schoonmaakbedrijf dacht daar hetzelfde over. Maar hij moest tot aan de Hoge Raad vechten om de boete wegens ‘grove schuld’ ongedaan te maken. Het schoonmaakbedrijf ontving een naheffing voor loonbelasting met een boete van 25%, omdat de Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen niet goed was toege-

past. De boete werd opgelegd omdat er sprake was van ‘grove schuld’. Het gerechtshof oordeelde dat het schoonmaakbedrijf zich had moeten verdiepen in de regelingen die van toepassing waren. De Hoge Raad was het daar niet mee eens. Want hoewel de eigenaar zich wél zelf had verdiept in de belastingregelingen die voor zijn bedrijf van toepassing waren, wil dat niet zeggen dat hij ook moest controleren of zijn deskundige adviseur in de aangiften die regelingen juist had toegepast. Van grove schuld was dus geen sprake volgens de Hoge Raad.

Borgstellingsregeling In het vorige nummer van FA Rendement stond een berichtje over microkrediet voor (door)starters. Een van de vormen van microkrediet is de tijdelijke SZW-borgstellingsregeling ondernemers 2009-2010. Dit is een pilot in vijf gemeenten in Nederland. In deze checklist leest u onder meer aan welke voorwaarden uw onderneming moet voldoen om voor de tijdelijke SZW-borgstellingsregeling in aanmerking te komen.

c De betrokkene moet niet – geheel of gedeeltelijk – uitkeringsafhankelijk blijven na de start van de onderneming. d D  e aard van de activiteiten mag niet indruisen tegen de openbare orde, de goede zeden of het maatschappelijk belang. e Het hoofdverblijf van de ondernemer is gevestigd in één van de volgende vijf gemeenten: Hengelo, Leeuwarden, Lelystad, Rotterdam of Tilburg.

1 Aanvraag Elke (door)startende ondernemer – zowel een natuurlijk persoon als een rechtspersoon – die in aanmerking wil komen voor kredietverlening door een (handels)bank of gemeentelijke kredietbank en gebruik wil maken van de borgstellingsregeling, kan een aanvraag indienen bij het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) in één van de gemeenten Hengelo, Leeuwarden, Lelystad, Rotterdam of Tilburg. De ondernemer moet in één van die gemeenten zijn hoofdverblijf hebben en een bedrijfsof ondernemingsplan meesturen.

2 Voorwaarden Om in aanmerking te komen voor een krediet door een (handels)bank of gemeentelijke kredietbank moet uw onderneming aan de volgende voorwaarden voldoen: a D  e onderneming kan op geen enkele andere manier krediet krijgen. b De ondernemer beschikt over een (op termijn) levensvatbaar bedrijf of zelfstandig beroep.

3 Formulieren Voor deze overeenkomst zijn twee verschillende formulieren beschikbaar, namelijk: n één voor de (handels)banken; n één voor de gemeentelijke kredietbanken. De reden voor die verschillende formulieren is dat de minister als borgsteller 80% borg staat voor het krediet dat (handels)banken verstrekken en 90% voor de kredieten die de gemeentelijke kredietbanken verlenen. Omdat de gemeentelijke kredietbanken in deze regeling aan de slag gaan met de ‘afvallers’ van de (handels)banken, lopen zij immers een groter risico.

4 Borgstelling De minister verleent de borgstelling onder de volgende voorwaarden: n Het bedrag van de kredietverlening aan de ondernemer is maximaal € 35.000. n De ondernemer betaalt een afsluitprovisie van 4%.

De borgstellingsovereenkomst heeft een maximale looptijd van zes jaar. De rol van de minister wordt in de praktijk uitgevoerd door Senter­ Novem.

n 

5 Grenzen en looptijd Het maximale budget voor de regeling is € 12 miljoen. Van dit bedrag is de helft beschikbaar voor ondernemers die (gedeeltelijk) recht hebben op een uitkering op het moment van de aanvraag. De andere helft is beschikbaar voor overige ondernemers. De minister verdeelt het beschikbare bedrag op grond van volgorde van ontvangst van de aanvragen. Omdat er een maximaal budget beschikbaar is, zal de minister op verzoek aan de kredietinstelling of de gemeentelijke kredietbank doorgeven wat de stand is van het nog beschikbare budget. De minister kan tot uiterlijk 31 december 2010 borgstellingsovereenkomsten verlenen, tenzij het maximumbedrag eerder is bereikt.

6 Landelijke pilot Met deze tijdelijke regeling is aansluiting gezocht bij een landelijke pilot voor microfinanciering van het ministerie van Economische Zaken met dezelfde looptijd. Hierover leest u meer in het volgende nummer van FA Rendement. Het is de bedoeling dat na een evaluatie van de twee pilots een keuze wordt gemaakt voor een definitieve landelijke regeling voor microfinanciering.

FA RENDEMENT 4-2009

17

marktanalyse

kies een incassopartner die bij uw bedrijf past!

Incasseren is een vak apart Ook het bedrijf waar u als administrateur werkzaam bent, heeft ongetwijfeld te maken met debiteuren die het niet zo nauw nemen met de betalingstermijn. Als het gaat om een vaste afnemer die standaard de op de factuur gestelde betalingstermijn verlengt met dertig dagen, is het probleem (nog) niet zo groot. Maar wat doet u als die termijn steeds langer wordt en

Handen

het openstaande bedrag dus langzaam oploopt? En hoe han-

Op zo’n sticker staat dat u de vordering uit handen zult geven aan uw incasso­ partner als er geen betaling volgt. Het vermelden van een extra attentieregel (de pre-incassoregel) op uw herinnering met een soortgelijke tekst als op de sticker kan ook. Een volgende herinnering kunt u dan op het briefpapier van de incasso­ partner versturen, maar met vermelding van uw eigen bankrekeningnummer. Na de pre-incasso volgt de fase van de

delt u als een afnemer met wie uw bedrijf nog niet eerder zaken heeft gedaan een factuur niet of veel te laat betaalt?

U

U bent er door de directie vast al op gewezen de betalingstermijnen strikt te hanteren in deze financieel zware tijden. Voor het aanpakken van wanbetalers kunt u diverse wegen bewandelen. Allereerst zult u moeten bepalen welke stappen van het incassotraject u zelf gaat uitvoeren. Afhankelijk daarvan heeft u de keuze uit: n debiteurenbeheer; n pre-incasso (zegel, regel, brief); n minnelijke incasso; n schuldbewaking.

Keurmerk Een incassobureau mag iedereen beginnen. Daarvoor zijn geen wettelijke regels. Wilt u alleen zaken doen met incassobureaus die het incassokeurmerk hebben, kijk dan op www.nvio.nl. Voor de tarieven van gerechtsdeurwaarders geldt de gerechtsdeurwaarderswet en kunt u meer informatie vinden op www.kbvg.nl .

18

Voor pre-incasso kunt u kiezen als u het contact met de klant in de eerste fase zelf wilt onderhouden. Het houdt in dat u op uw eigen papier een herinnering kunt versturen met een sticker die extra aandacht vraagt (de pre-incassozegel).

FA RENDEMENT 4-2009

Bij de keuze voor debiteurenbeheer geeft u uw verkoopfacturen (meestal elektronisch) uit handen, nadat u ze naar uw klanten heeft verzonden. De zorg voor de betaling en het versturen van herinneringen ligt volledig bij uw incassopartner.

Voorbeeldberekening alles betaald

deel betaald

niets betaald

vordering rente incassokosten

€ 1.000 € 44 € 150

€ 1.000 € 44 € 150

€ 1.000 € 44 € 150

door debiteur te betalen

€ 1.194

€ 1.194

€ 1.194

er is betaald voor incassopartner: incassokosten dossierkosten

€ 1.194

€ 800

–

€ 150 € 25

€ 120 € 25

– € 25

door u te ontvangen door u te betalen

€ 1.019

€ 655 € 25

Buitengerechtelijke kosten volgens rapport Voorwerk II Belang van de zaak

Tarief (excl. btw)

€ 0 – € 250 € 250 – € 500 € 500 – € 1.250 € 1.250 – € 2.500 € 2.500 – € 3.750 € 3.750 – € 5.000 € 5.000 – € 10.000 € 10.000 – € 20.000 € 20.000 – € 40.000 € 40.000 – € 100.000

€ 37 € 75 € 150 € 300 € 450 € 600 € 700 € 800 € 1.000 € 1.500

minnelijke incasso. Uw factuur staat dan al een behoorlijk aantal dagen open. U heeft zelf al heel wat inspanning verricht en geeft uw factuur uit handen aan de incassopartner met het verzoek de vordering te incasseren. Uw debiteur ontvangt een sommatiebrief, waarbij het oorspronkelijke factuurbedrag is verhoogd met incassokosten en eventueel ook rente.

Actie Bij volledige betaling ontvangt u de hoofdsom – het oorspronkelijke factuurbedrag – en de eventuele rente. De extra in rekening gebrachte kosten zijn voor uw incassopartner. Een voorbeeldberekening geeft u wat meer duidelijkheid over het uiteindelijk te ontvangen of te betalen bedrag als een vordering door uw incasso­partner geheel, gedeeltelijk of niet is geïncasseerd. In het voorbeeld in de tabel is uitgegaan van 15% incassoprovisie en € 25 dossierkosten. Als uw klant – debiteur in dit voorbeeld – alles betaalt, ontvangt u de hoofdsom en een deel van de rente. De dossierkosten worden namelijk op het bedrag in mindering gebracht. Vanwege de overzichtelijkheid is in deze berekening geen rekening gehouden met de btw. Het kan natuurlijk voorkomen dat een klant geen verhaal biedt op het moment dat u de vordering uit handen geeft, maar een half jaar later bijvoorbeeld wel. Voor dat soort situaties bestaat de schuldbewa-

Verschillen incassobureau en gerechtsdeurwaarder Er heerst nog vaak onduidelijkheid over de verschillen tussen een incassobureau en een gerechtsdeurwaarder voor het incasseren van een vordering. Voor wat betreft de minnelijke fase – ook wel het incassotraject genoemd – is er eigenlijk geen verschil. U kunt daarvoor een incassobureau inschakelen, maar ook een gerechtsdeurwaarder. In dat traject zijn de bevoegdheden hetzelfde. Maar zodra het minnelijke traject overgaat in het gerechtelijke traject, is een gerechtsdeurwaarder de enige juridische dienstverlener die alle

king. Uw incassopartner houdt uw dossier dan in portefeuille en kijkt met enige regelmaat of er wijzigingen zijn in de situatie. Na overleg kunt u dan alsnog besluiten dat het incassobureau of de gerechtsdeurwaarder actie moet ondernemen. De incassokosten die aan uw niet-betalende klant in rekening worden gebracht, variëren nogal. De incassomarkt is namelijk een vrije markt. Elk bedrijf kan zelf het tarief bepalen. Als de zaak in de minnelijke fase blijft, is hierop geen toezicht. Mocht uw klant na het traject van de minnelijke incasso nog steeds niet hebben betaald, dan kunt u besluiten een procedure te starten. Op dat moment bepaalt de (kanton)rechter wat redelijk is om voor de verrichte incassowerkzaamheden in rekening te

Keuzeargumenten incassopartner U kunt een incassopartner kiezen op basis van één of meerdere argumenten: n mond-tot-mondreclame; n imago en naamsbekendheid; n kennis van de zakelijke markt; n kennis van de debiteuren; n vestigingsplaats(en) kanto(o)r(en); n mate van automatisering; n landelijke dekking; n ervaringen uit het verleden.

vervolgacties wettelijk mag uitvoeren. Een gerechtelijke procedure begint namelijk altijd met het uitreiken van een dagvaarding. En dat is een zogenoemde ambtshandeling, die volgens de wet alleen een gerechtsdeurwaarder mag doen. Het kan daarom voordeel opleveren als uw dossier vanaf de start van het incassotraject al bij een gerechtsdeurwaarder in behandeling is. De doorstroming naar het gerechtelijk traject en vervolgens naar het executietraject – na vonniswijzing door de rechter – is dan meestal sneller.

brengen bij uw klant. Een werkgroep van de Nederlandse Vereniging voor Rechtspraak heeft enkele jaren geleden een staffel gemaakt van redelijke incasso­ tarieven. Deze tarieven zijn bekend onder de naam ‘Voorwerk II’ en worden door de meeste rechters gehanteerd. Een wettelijke status hebben deze tarieven echter niet. Om te kunnen bepalen of het zinvol is een procedure te starten, is het van belang dat uw incassopartner u inzicht geeft in de verhaalsmogelijkheden die uw klant biedt. Een reactie waaruit blijkt dat de klant het niet eens is met de factuur kan ook meewegen in uw beslissing al dan niet naar de rechter te stappen.

Problemen Door een toename van de concurrentie op de incassomarkt is het voor u niet eenvoudig een keuze te maken. Een incasso­ partner is niet meer alleen iemand naar wie u de achterstallige facturen opstuurt met het verzoek deze zo snel mogelijk te innen. U wilt ook advies krijgen, bijvoorbeeld als u financieel in de problemen dreigt te raken omdat een grote klant opeens niet meer betaalt. Hoe gaat uw incassopartner daarmee om? Zeker in de zakelijke markt is het erg belangrijk dat niet iedere vordering die u uit handen geeft als ‘standaard’dossier wordt behandeld door een willekeurige incassomedewerker. Dat kan klanten kos-

FA RENDEMENT 4-2009

19

Incassopartners In onderstaande tabel vindt u de kosten van een aantal incassobureaus en gerechtsdeurwaarders. Er zijn ook bureaus

die tegen betaling van een vast bedrag per jaar (abonnement) het incassotraject verzorgen. Zij brengen geen andere kosten in

rekening zolang de werkzaamheden binnen het abonnement vallen. Deze bureaus zijn niet in deze tabel opgenomen.

Naam

Incassokosten ten laste van debiteur

Minimale kosten voor u (opdrachtgever)

Website

Plaats (hoofd)kantoor

Agin

volgens rapport Voorwerk II

€ 37 als er niets of minder dan € 250 is geïncasseerd www.agin.nl

Utrecht

Bazuin & Partners

15% van de hoofdsom met een minimum van € 50

€ 25

www.bazuin.nl

Rotterdam

Buys & Partners

15% van de hoofdsom of volgens rapport Voorwerk II

€ 27,71

www.buyspartners.nl

Tholen

Flanderijn

15% van de hoofdsom of volgens rapport Voorwerk II

€ 35

www.flanderijn.nl

Rotterdam

GGN incassospecialisten en gerechtsdeurwaarders

15% van de hoofdsom

€ 27,75

www.ggn.nl

’s-Hertogenbosch

Graydon

volgens rapport Voorwerk II

provisiepercentage + behandelingskosten

www.graydon.nl

Amsterdam ZuidOost

Groenewegen & Partners

volgens rapport Voorwerk II t/m € 10.000; daarboven een percentage van het geïncasseerde bedrag

€ 37

www.groenewegen.nl

Amsterdam

Hafkamp & Partners

15% van de hoofdsom

€ 27,18

www.hafkamp.nl

Venlo

Incassowijzer.nl

volgens rapport Voorwerk II

€ 47,50 voor eenmalige opdracht of jaarbedrag

www.incassowijzer.nl

diverse kantoren bij aangesloten

Inkasso Unie

15% van de hoofdsom

behandelingsvergoeding

www.inkassounie.nl

Eindhoven

Intrum Justitia

geen opgave

geen opgave

www.intrum.nl

Den Haag

Jongejan & Wisseborn

15% van de hoofdsom

€ 50

www.jwgd.nl

Harderwijk

De Klerk & Vis

tot € 225 een bedrag van € 34; daarna volgens een staffel

€ 25

www.deklerkenvis.nl

Amsterdam

Lindorff

volgens rapport Voorwerk II

10% van het geïncasseerde bedrag + € 5 per vordering bij afwijkende aanlevering

www.lindorff.nl

Zwolle

Nationaal Incasso Bureau volgens rapport Voorwerk II + € 25

€ 25

www.nibincasso.nl

Purmerend

Solveon

volgens rapport Voorwerk II

No cure no pay

www.solveon.nl

Utrecht

Vesting Finance

volgens rapport Voorwerk II

Vanaf € 0

www.vestingfinance.nl Hilversum

Een groot aantal van de in het overzicht genoemde incassopartners heeft meerdere vestigingen. Landelijke dekking is meestal ­gegarandeerd.

ten! De prijzen die de diverse kantoren aan u in rekening brengen voor de diensten die zij verrichten, zijn afhankelijk van meerdere factoren. U kunt hierbij denken aan: n de hoeveelheid vorderingen die u per periode aanlevert; n de hoogte van die vorderingen; n of u vooral zakelijke klanten of juist particuliere klanten heeft; n de manier van aanlevering. De prijzen en percentages in het overzicht hebben betrekking op ‘standaard’vorderingen die binnen Nederland geïncasseerd moeten worden. Met standaard wordt bedoeld dat de vorderingen niet juridisch ingewikkeld zijn en dat door uw klant geen verweer is gevoerd.

20

FA RENDEMENT 4-2009

Bij volledige betaling kost het u in de meeste gevallen niets. Uw klant betaalt dan de kosten. De verschillen ontstaan op het moment dat de debiteur niet of niet volledig betaalt. Op basis van welke argumenten bepaalt u welke incassopartner het beste bij uw bedrijf past?

Gesprek Vooral de mate waarin u contact heeft met uw incassopartner is belangrijk. Het is verstandig eerst een gesprek aan te gaan met uw toekomstige incassopartner en een offerte op te vragen. U weet dan vooraf wat u kunt verwachten, met wie u te maken heeft en bij wie u terecht kunt met vragen. U kunt de

prijzen uit de offerte bijvoorbeeld vergelijken op basis van: n kosten per jaar voor debiteurenbeheer; n kosten per jaar voor pre-incasso; n prijs per pre-incassozegel, -regel en -brief; n kosten die bij uw klant in rekening worden gebracht; n kosten die bij u in rekening worden gebracht; n tarief voor schuldbewaking. Verwacht niet dat een incassobureau of gerechtsdeurwaarder wonderen kan verrichten. Consumenten en bedrijven hebben minder te besteden, dus het duurt langer voordat het geld binnenkomt. Uw geduld wordt dus wat langer op de proef gesteld.

financieel innovatiesteun

financieel crisis

Bijblijven kost geld Bent u werkzaam bij een hightechbedrijf, een kennisinstelling of een overheidsorgaan dat zich bezighoudt met technische innovatie, dan is er goed nieuws voor de komende jaren. Innoveren moet juist nu blijven doorgaan volgens minister Van der Hoeven van Economische Zaken. Zij stelt namens haar ministerie € 153 miljoen beschikbaar voor de tweede fase van het hightech innovatieprogramma ‘Point

One’ (P1). De tweede fase loopt van 2009 tot 2012. Voor de eerste periode (die loopt van 2006 tot 2011) was al een bedrag van € 184 miljoen beschikbaar gesteld.

Versterken Van het extra geld moeten vooral projecten gesteund worden die gericht zijn op het versterken van het innoverend vermogen van grote bedrijven, mkb-bedrijven en onderzoekers.

fiscaal betalingsuitstel

Fiscus gaat voor zekerheid als u betalingsuitstel vraagt

B

ent u ook al aan het rekenen of het bedrijf aan het eind van de maand de aangifte loonheffingen kan betalen? Het zou misschien fijn zijn als de betaling een maandje uitgesteld kon worden, maar zo eenvoudig is dat nog niet.

Belastingschuld U kunt wel verzoeken om uitstel van betaling, maar de Belastingdienst verleent dat niet zomaar. En zeker niet als uw onderneming door het uitstel ‘voordeel’ zou behalen ten opzichte van de concurrenten die wel gewoon op tijd betalen. Als het echt niet anders kan, zult u toch een verzoek tot uitstel of betaling in termijnen moeten aanvragen. De fiscus wil dan wél zeker weten dat de hele belastingschuld betaald gaat worden. Aan de hand van de door u verstrekte gegevens kijkt de Belastingdienst vooral of het betalingsprobleem tijdelijk of structureel is. Dat kunt u aan-

tonen door zekerheid te verstrekken in de vorm van: n een bankgarantie; n een persoonlijke borgstelling; n een hypotheek. Er is ook een mogelijkheid om een teruggaaf omzetbelasting die u verwacht te verrekenen met het te betalen bedrag aan loonheffingen over dezelfde periode.

Verrekening Maar u mag dat niet zelf verrekenen! U moet daarvoor eveneens een verzoek doen bij de Belastingdienst. U krijgt uitstel van betaling voor de loonheffingen als u voor de verrekening in aanmerking komt. Als uw bedrijf onder de vennootschapsbelasting valt, moet u ook het formulier ‘mededeling inzake betalingsonmacht’ aanvragen. Het is dan niet genoeg om alleen een verzoek om uitstel van betaling te doen.

Overleef de crisis! Het is goed mogelijk dat ook bij het bedrijf waar u werkt het water tot aan de lippen staat. Terwijl de gevolgen van de crisis in eerste instantie misschien nog leken mee te vallen, vertellen de definitieve cijfers over het eerste kwartaal van dit jaar de keiharde waarheid. Als de directie niet ingrijpt, duikt uw onderneming in de rode cijfers nog voordat het einde van het jaar in zicht is. Hoogste tijd voor actie dus. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Welke strategie het beste is om het tij te keren, is voor iedere branche en voor ieder bedrijf natuurlijk anders. Maar in alle gevallen van dreigend financieel gevaar heeft één ding de hoogste prioriteit, namelijk het analyseren van de ontstane problemen. Een onafhankelijke deskundige – bijvoorbeeld uw accountant – is de meest geschikte persoon om zo’n analyse te maken. U voorkomt daarmee dat u dingen over het hoofd ziet of juist oorzaken zoekt op de verkeerde plaatsen, binnen of buiten de organisatie.

Kwalificatie Zodra een (crisis)deskundige is aangesteld, start de analyse met het zoeken naar de oorzaken van het probleem. Hierna volgt een opsomming van een aantal belangrijke vragen die bij dit onderzoek een rol spelen: n Hoe is de interne en administratieve organisatie van de bedrijfsvoering? n Wie zijn de naaste concurrenten? n Sluit het bedrijf goed aan op de markt? n Wat zijn de recente marktontwikkelingen? n Is de verhouding tussen personeel en werk in orde, zowel in de zin van kwalificatie van het personeel als aantal personeelsleden? n Welk bedrijfsonderdeel draait de laagste omzet? n Waar gaat teveel geld aan op? n Hoe is dat ontstaan?

Beeld Op basis van de antwoorden op de hiervoor gestelde vragen en een analyse van de financiën van het bedrijf, de producten of diensten, de omgevingsfactoren en de afnemers van uw bedrijf geeft de deskundige een weerspiegeling van de oorzaken. De directie trekt vervolgens de conclusies. U moet er rekening mee houden dat de bevindingen van de deskundige niet altijd overeenkomen met het beeld dat u zelf of de directie van het bedrijf >>>

FA RENDEMENT 4-2009

21

fiscaal energiebelasting

<<<

heeft. In de praktijk blijkt namelijk heel vaak dat een groot deel van de financiële problemen intern veroorzaakt is. De huidige crisis en daardoor een afname van de verkopen is dan weliswaar de bekende druppel, maar niet de hoofdoorzaak van het ‘bijna’-faillissement. Verkeerd management, het verliezen van de aansluiting met de markt en ongunstige marktontwikkelingen zijn de oorzaken die voor de meeste faillissementen zorgen.

Fatale termijn voor verzoek teruggaaf energiebelasting

V

oor het gebruik van gasolie, butaan, propaan, halfzware olie, LPG, aardgas en elektriciteit betaalt uw bedrijf energiebelasting. Werkt u bij een kleine zakelijke gebruiker, dan komt uw bedrijf zeer waarschijnlijk in aanmerking voor vrijstelling, vermindering of teruggaaf van de energiebelasting.

Drempels Spiraal Als duidelijk is waar de knelpunten zitten, is het de vraag of er mogelijkheden zijn de negatieve spiraal waarin uw onderneming zich bevindt om te buigen naar een positieve spiraal. Als zowel de deskundige als het management daarin voldoende vertrouwen heeft, maakt u samen met de deskundige een overlevingsplan. Dit plan is niet meer of minder dan een ondernemingsplan in herziene vorm. De punten die aan de orde moeten komen in het overlevingsplan staan in het kader elders op deze pagina. Als laatste kan dan een concreet stappenplan worden uitgewerkt – het eigenlijke overlevingsplan – waarvan de uitvoering moet leiden tot een situatie van continuïteit. Het uitgangspunt van het opstellen van een overlevingsplan moet altijd zijn dat de onderneming voldoende levensvatbaar is na uitvoering van het overlevingsplan.

Energie Overleven wil niet altijd zeggen dat u moet streven naar voortzetting van de hele onderneming in dezelfde vorm. Het kan zijn dat er bepaalde bedrijfsonderdelen afgestoten moeten worden. De uitkomst van de analyse kan ook reden zijn om uitstel van betaling (surseance) aan te vragen. Soms is een doorstart na faillissement de beste oplossing. In dat geval is er sprake van een doorstartplan.

Inhoud overlevingsplan In het overlevingsplan staan de volgende elementen: n een beschrijving van de onderneming; n gegevens over het producten- of dienstenpakket; n e  en marktanalyse en de marktpositie van de onderneming; n gegevens over het huidige en toekomstige marktaandeel; n een beschrijving van het management, inclusief de ­eigenaar; n een prognose van de omzetontwikkeling; n het operationele plan; n het financiële plan, waaronder het liquiditeitsplan en cashflowprognoses.

22

FA RENDEMENT 4-2009

In de wet zijn drempels opgenomen om in aanmerking te komen voor teruggaaf. Voor halfzware olie geldt bijvoorbeeld een drempel van 153.000 liter. De Belastingdienst onderneemt hiervoor geen actie. U moet het verzoek zelf indienen en dat moet écht binnen dertien weken na het einde van het kalenderjaar. Als uw bedrijf te laat is met het indienen van het verzoek, krijgt u geen teruggaaf. De Hoge Raad heeft kort geleden namelijk een uitspraak gedaan waaruit blijkt dat er sprake is van een fatale termijn. Hoge Raad, 20 februari 2009, LJN: BH3318 oonzaken pensioen

Meer tijd om bij te komen voor pensioenfondsen Met een beetje geduld komt het wel weer goed met de reserves van de pensioenfondsen. Uw werkgever heeft dan in ieder geval weer het gevoel dat de werknemers van een goed pensioen kunnen genieten en dat al die jaren van premiebetaling niet voor niets zijn geweest.

Dekkingsgraad Minister Donner van Sociale Zaken en Werkgelegenheid geeft de pensioenfondsen meer tijd om een dekkingsgraad van minimaal 105% te halen. Het per direct verlagen van de pensioenuitkeringen is door deze maatregel niet nodig. De wettelijke hersteltermijn is eigenlijk maar drie jaar, maar is nu tijdelijk verlengd naar maximaal vijf jaar. De gewenste dekkingsgraad is 125%, want ook op de langere

termijn moeten de pensioenfondsen hun verplichtingen kunnen nakomen. Maar om die 125% te halen, krijgen de fondsen daarna nog tien jaar de tijd.

Duidelijk Pensioenfondsenhadden tot 1 april 2009 de tijd om een realistisch plan in te leveren bij De Nederlandsche Bank (DNB), waarvan de voortgang jaarlijks wordt getoetst. In dit plan moeten maatregelen staan die het pensioenfonds gaat nemen als het niet lukt om op tijd – binnen vijf jaar – een dekkingsgraad van 125% te bereiken. Het is de plicht van de pensioenfondsen om gepensioneerden en werknemers hierover duidelijk en op tijd te informeren.

loonzaken eindheffing

fiscaal controle

Eindheffing over huisvesting Werknemers die vanwege de afstand naar het werk niet de hele week in hun eigen woonplaats wonen, hebben vaak dubbele huisvestingskosten. De werkgever mag voor huisvesting buiten de woonplaats van de werknemer twee jaar lang een onbelaste vergoeding geven of voor eenzelfde periode de woonruimte onbelast verstrekken. Na afloop van die twee jaar is die vergoeding wel belast. Sinds 1 maart 2009 mag de werkgever de belasting voor zijn rekening nemen. Dit kan door middel van het toepassen van de eindheffing voor moeilijk te individualiseren loon. De dubbele huisvesting moet veroorzaakt worden door de aard van het werk.

Medewerker van de fiscus moet zich op verzoek legitimeren met ID-bewijs

I

edere burger moet zich kunnen legitimeren met een geldig identiteitsbewijs. Maar een inspecteur van de Belastingdienst heeft nog een ander legitimatiebewijs. Iedereen kan tenslotte wel zeggen dat hij even de boeken komt controleren. Check dus goed of het getoonde bewijs in orde is. Medewerkers van de fiscus moeten het legitimatiebewijs altijd bij zich hebben en als u daarom vraagt, zijn ze verplicht het

aan u te laten zien. Op de voorkant staat de naam van de betreffende ambtenaar met zijn (of haar) foto. Let ook op de geldigheidsdatum van het legitimatiebewijs. Op de achterkant staat een tekst met een omschrijving van de regels die van toepassing zijn en/of een beschrijving van de bevoegdheden van de belastingambtenaar. Hieronder vindt u een voorbeeldafbeelding van een legitimatiebewijs van de Belastingdienst.

In minder tijd betere rapportages! Met GRATIS basiscursus Excel! (Online of als ééndaagse training) Automatiseer uw rapportages. Verbeter uw analyses. Maak heldere management-presentaties. Op 8 plaatsen in Nederland: dus ook bij ú in de buurt! Kleine groepen, dus maximale aandacht!

Unieke cursusopbouw: gratis basiscursus, een ééndaagse training en online leren.

Excel voor financials ing € 100 kort en managers

voor lezers t Rendemen Elke administrateur en manager heeft te maken met het analyseren van gegevens en het opstellen van rapportages. Door gebruik te maken van de krachtige mogelijkheden van Excel kunt u heel veel tijd besparen. Helaas worden zelden alle mogelijkheden van Excel benut. Speciaal voor de lezers van Rendement is een praktijkopleiding ontwikkeld die administrateurs en managers leert optimaal gebruik te maken van de vele mogelijkheden van Excel. Tijdens deze cursus ontdekt u hoe u in minder tijd betere analyses en rapportages maakt.

U meldt zich aan via: www.rendementopleidingen.nl/excel FA RENDEMENT 4-2009

23

accountancy

wettelijke eisen aan het jaarverslag van een rechtspersoon

Geen vaag verhaal Wettelijk is bepaald dat (middel)grote ondernemingen een jaarverslag moeten opnemen in hun jaarrekening. Het jaar­ verslag is een goed middel om niet-financiële informatie te delen met de gebruiker van de jaarrekening. Daarnaast kan het jaarverslag dienen als PR-instrument. Maak uw bestuurder

situatie per balansdatum van de rechtspersoon. Het jaarverslag daarentegen is bij uitstek geschikt om ook niet-financiële informatie te delen met de gebruiker van een jaarrekening. Belangrijk daarbij is dat de inhoud van het jaarverslag niet in strijd mag zijn met de jaarrekening zelf.

erop attent dat het jaarverslag aan alle wettelijke bepalingen voldoet! Een jaarrekening is namelijk niet compleet zonder een

Het bestuur

jaarverslag dat aan een aantal zaken aandacht besteedt.

D

De laatste jaren is het belang van het jaarverslag in een jaarrekening fors toegenomen. In de praktijk blijkt dat in de jaarrekening van grote ondernemingen het jaarverslag een groot deel van de totale jaarrekening beslaat. Bij middelgrote ondernemingen omvat het jaarverslag vaak maar enkele pagina’s.

terughoudend zijn met hun informatie. Bij het opstellen van het jaarverslag is het echter wel zaak dat het bestuur concreet is en geen vage bewoordingen gebruikt. Enige terughoudendheid in de informatie uit oogpunt van concurrentie kan wel gepast zijn.

Andere taal Promotiestuk Het jaarverslag – ook wel ‘directieverslag’ of ‘bestuursverslag’ genoemd – is een middel voor het bestuur om aan de gebruikers van een jaarrekening verslag uit te brengen omtrent de gang van zaken bij de rechtspersoon en het door hem gevoerde beleid. De onderwerpen die in het jaarverslag aan bod moeten komen, zijn wettelijk bepaald. Naast de wettelijke verplichting om een jaarverslag op te nemen in de jaarrekening, kan het jaarverslag ook dienen als PR-instrument naar buiten toe. Voornamelijk bij grote ondernemingen blijkt dat het jaarverslag ook als promotiestuk dient. Vanwege de vertrouwelijkheid van de informatie of vanuit concurrentieoverwegingen komen bij kleine ondernemingen in het jaarverslag vaak alleen de wettelijk verplichte onderwerpen aan bod. Zij zullen dan ook

24

FA RENDEMENT 4-2009

De jaarrekening – bestaande uit de balans, de winst- en verliesrekening en de toelichting daarop – geeft voornamelijk financiële informatie omtrent de resultaten gedurende het boekjaar en de

Middelgroot of groot Een rechtspersoon is middelgroot of groot als twee boekjaren achter elkaar voldaan wordt aan minimaal twee van de drie volgende criteria: n de waarde van de activa volgens de balans bedraagt minimaal € 4.400.000; n de netto-omzet bedraagt minimaal € 8.800.000; n het gemiddeld aantal werknemers bedraagt minimaal 50.

moet concreet zijn De wet bepaalt in artikel 2:391 van het Burgerlijk Wetboek dat het bestuur van een middelgrote of grote rechtspersoon een jaarverslag moet opstellen en daarin bepaalde informatie moet verstrekken. Het jaarverslag moet in de Nederlandse taal opgemaakt worden, tenzij de algemene vergadering van aandeelhouders (ava) heeft besloten tot het gebruik van een andere taal.

Onderdelen In de wet is vastgelegd welke informatie in het jaarverslag opgenomen moet worden. De Raad voor de Jaarverslaggeving heeft een richtlijn hieromtrent uitgebracht en verdeelt het jaarverslag in onderstaande onderdelen. Algemene informatie Om gebruikers een algemeen beeld van de rechtspersoon te geven, moet aandacht geschonken worden aan de doelstelling van de rechtspersoon, de kernactiviteiten met informatie over de belangrijkste producten, diensten, geografische gebieden en eventueel categorieën afnemers en

leveranciers. Verder moet de gebruiker geïnformeerd worden over de interne organisatiestructuur, de personele bezetting en de belangrijkste elementen van het gevoerde beleid. Financiële informatie Deze paragraaf moet ingaan op de ontwikkelingen gedurende het boekjaar, de toestand per balansdatum (solvabiliteit en liquiditeit) en de behaalde omzet en resultaten. Als dit tot een beter inzicht leidt, moet het bestuur in deze analyse zowel financiële als niet financiële prestatie-indicatoren betrekken (met inbegrip van milieu- en personeelsaangelegenheden). Het jaarverslag moet op deze punten een getrouw beeld geven van de rechtspersonen en de groepsmaatschappijen waarvan de financiële gegevens in de jaarrekening zijn opgenomen. Informatie over financiële instrumenten Een rechtspersoon kan financiële instrumenten gebruiken om financiële risico’s af te dekken. In het jaarverslag moet het bestuur de doelstellingen en het beleid van de rechtspersoon inzake risicobeheer vermelden. Daarbij moet aandacht besteed worden aan het beleid inzake de afdekking van de risico’s die verbonden zijn aan alle belangrijke soorten voorgenomen transacties. Daarnaast moet het bestuur ingaan op de gedurende het boekjaar gelopen prijs-, krediet-, liquiditeits- en kasstroomrisico’s. Informatie over onderzoek en ontwikkeling De wet schrijft voor dat in het jaarverslag ‘mededelingen worden gedaan omtrent de werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling’, ongeacht of onder de immateriële vaste activa een post hiervoor is opgenomen. Informatie over aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen In de richtlijn worden de volgende maatschappelijke aspecten van ondernemingsactiviteiten genoemd waarover het bestuur kan rapporteren in het jaarverslag: de algemene, economische, milieuen sociale aspecten. Een rechtspersoon hoeft alleen informatie te verschaffen over

de voor haar relevante aspecten. Per aspect kan het bestuur ingaan op de dialoog hierover met belanghebbenden, het beleid van de rechtspersoon op dit gebied, de organisatie, uitvoering en uitkomsten ervan of de toekomstverwachtingen hieromtrent. Naast het jaarverslag kan een rechtspersoon deze informatie ook in een apart verslag (bijvoorbeeld een sociaal verslag) opnemen. Informatie over toepassing van een gedragscode Alleen beursgenoteerde rechtspersonen moeten in het jaarverslag melding maken van de naleving van de voor hen geldende gedragscode. Voor in Nederland gevestigde rechtspersonen is dit de Nederlandse corporate governance code, ook wel ‘Code

Aandacht besteden aan afdekking van de risico’s Tabaksblat’ genoemd. Het bestuur moet gemotiveerd aangeven wanneer het de ‘best practice’-bepalingen uit de gedragscode die gericht zijn tot het bestuur of de Raad van Commissarissen niet heeft nageleefd. Overige informatie In deze paragraaf kan het bestuur informatie verschaffen over overige onderwerpen als het bestuur van mening is dat deze onderwerpen relevant zijn voor de gebruiker van de jaarrekening. Denk hierbij aan: n marketing en distributie; n interne beheersing van processen en procedures; n risicomanagement; n kwaliteitsbeheersing; n informatievoorziening (in- en extern); n automatisering; n financiering. Toekomstparagraaf In de toekomstparagraaf moet het bestuur melding maken van toekomst­

Toekomstparagraaf belangrijker Als gevolg van de kredietcrisis en de economische crisis zal de toekomstparagraaf een steeds belangrijker onderdeel van het jaarverslag zijn dan voorheen. De gebruikers van de jaarrekening zullen meer focussen op de toekomstverwachtingen van het bestuur en hun plannen om de continuïteit van de rechtspersoon te waarborgen.

verwachtingen inzake de verwachte gang van zaken van de rechtspersoon, de werkzaamheden op het gebied van onderzoek en ontwikkeling en de wijze waarop bijzondere gebeurtenissen – waarmee in de jaarrekening geen rekening hoeft te worden gehouden – de verwachtingen hebben beïnvloed. Om te voorkomen dat het bestuur met al te globale en vage uitlatingen komt, is in de wet vastgesteld dat concreet gerapporteerd wordt over de (verwachte) investeringen, de financieringen, de personele bezetting en de omstandigheden waarvan de ontwikkeling van de omzet en de rentabiliteit afhankelijk is.

Geen meldingen die bedrijf kunnen schaden Het bestuur hoeft géén meldingen te doen als dit de onderneming ernstig zou kunnen schaden in het economisch verkeer. Denk hierbij bijvoorbeeld aan plannen om andere ondernemingen over te nemen of het voortijdig bekendmaken van plannen om nieuwe producten op de markt te brengen. Wim A. van Es RA, partner bij Grant Thorn­ ton. Heeft u vragen of opmerkingen, neem dan contact op via tel. (071) 524 09 09 of [email protected]. Voor meer informatie, kijk op www.gt.nl.

FA RENDEMENT 4-2009

25

Is er verschil tussen BAPI en XBRL? Tijdens mijn werkzaamheden op de financiële afdeling moet ik regelmatig elektronisch bestanden aanleveren aan de Belastingdienst of andere organisaties. De Belastingdienst heeft het dan over gegevensformaat BAPI. Maar ik hoor ook regelmatig dat XBRL voortaan het standaardformaat is om elektronisch gegevens te versturen. Waar staan die afkortingen eigenlijk voor en is er verschil tussen die twee? BAPI is de afkorting van Belastingdienst Application Programming Interface. Het is de infrastructuur om informatie met de Belastingdienst te kunnen uitwisselen. XBRL is de verkorte benaming van eXtensible Business Reporting Language. Dit is geen infrastructuur maar een computertaal. Deze taal maakt het mogelijk om de administratie van uw onderneming te vertalen naar de gegevens die bijvoorbeeld de Belastingdienst nodig heeft.

Woordenboek Het voordeel van XBRL ten opzichte van BAPI is dat XBRL de financiële en fiscale begrippen zodanig standaard maakt dat dezelfde gegevens ook geschikt zijn voor de informatie die u moet aanleveren aan de Kamer van Koophandel (KvK), het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en later misschien ook aan andere overheidsdiensten. U kunt

daardoor besparen op uw administratieve lasten. BAPI is alleen geschikt voor communicatie met de Belastingdienst. Om financiële en bedrijfsgegevens die in XBRL-formaat zijn vastgelegd via het internet uit te wisselen, is er een taxonomie opgesteld. Taxonomie is een soort woordenboek waarin gegevens met bijbehorende betekenissen zijn vastgelegd. De Nederlandse taxonomie (NT) heeft tot nu toe betrekking op drie gebieden (jaarrekeningen, belastingen en statistieken). Bij de ontwikkeling van de taxonomie is door de KvK, het CBS en de Belastingdienst een inventarisatie gemaakt van de financiële gegevens die ze gebruiken en de samenhang tussen die gegevens. Op dit moment bevat de Nederlandse Taxonomie ongeveer 8.000 elementen. Meer informatie over XBRL en de Nederlandse taxonomie kunt u vinden op de website www.xbrl-ntp.nl.

Wat gebeurt er met de VUT-premie? Voor ons bedrijf geldt een cao waarin nog steeds afspraken staan over de VUT-premie die werknemers moeten betalen. Maar de regeling voor vervroegde uittreding is toch al een paar geleden gestopt? Ja en nee. De nog lopende VUT-uitkeringen moeten natuurlijk wel betaald worden. En in veel gevallen kan via overgangsrecht nog een nieuwe uitkering ingaan die dan voor drie of vijf jaar gefinancierd moet worden. Dan is er ook nog de verlaging van de franchise (het gedeelte van het loon waarover geen aanvullend pensioen wordt betaald) en de verhoging van het opbouwpercentage per jaar. Die verhoging is ingevoerd als een verbetering van de pen­ sioenregeling vanwege het wegvallen van het vervroegde uittreden. Om al deze posten over de dienstjaren die al voorbij zijn in de toekomst nog te

26

FA RENDEMENT 4-2009

kunnen financieren, betalen de werknemers dus nog steeds VUT-premie.

Profiteren Een deel van de VUT-premie is dus voor degenen die nog onder het overgangsrecht vallen en het andere deel voor de generaties daarna. Alleen de werknemers die pas in dienst zijn gekomen nadat de regeling gewijzigd is, betalen mee aan iets wat niet op henzelf van toepassing is. Daar staat tegenover dat die werknemers vanaf het begin van hun deelname kunnen profiteren van de verbeterde rechten.

financieel opleidingen

Selecteer een opleider niet alleen op basis van prijs! Vervolg van de voorpagina

O

p de voorpagina heeft u al gezien dat niet elke opleider dezelfde prijs hanteert voor een opleiding Moderne Bedrijfsadministratie (MBA). Allereerst is er een verschil in doorlooptijd, de locatie kan voor

u uiteraard een rol spelen en daarnaast is het aantal uren zelfstudie niet per definitie voor iedereen gelijk. Een aantal opleiders biedt ook de mogelijkheid deze opleiding via e-learning te volgen. Het doel van elke opleider is wél gelijk: het behalen van het landelijk erkende diploma van de Stichting

Nederlandse Associatie voor Praktijk­ examens, bestaande uit de onderdelen: n bedrijfsadministratie; n bedrijfseconomie; n bedrijfsstatistiek; n belastingwetgeving. De doorlooptijd is voor alle modules.

Praktijkdiploma Moderne Bedrijfsadministratie (MBA) Naam opleider Doorlooptijd Studiebelasting in Locaties (open dagdelen inschrijving)

Theorie/ praktijk

Website

Telefoon­nummer

D.O.C. STAP

50% theorie, 50% praktijk 50% theorie, 50% praktijk 80% theorie, 20% praktijk

www.docstap.nl

(0314) 36 86 00

www.gilde-bt.nl

(077) 320 20 00

www.mvp.nl

(020) 567 78 00

Niet bekend

www.mon3aan.nl

(070) 304 51 51

90% theorie, 10% praktijk

www.p3transfer.nl

(076) 504 82 22

80% theorie, 20% praktijk Niet bekend

www.rocmiddennederland.nl (033) 470 91 00

30 of 60 weken 47 weken

Gilde-BT Contracting Markus Verbeek 40 weken Praehep ­

60, waarvan 30 zelfstudie 153, waarvan 141 zelfstudie 50, waarvan 25 zelfstudie

n  n

n 

n n

28 weken

P3 Transfer

16 weken

77, waarvan 35 zelfstudie 164, waarvan 128 zelfstudie

n

n 

n

34 weken 1 jaar (overdag)

60, waarvan 30 zelfstudie 210, waarvan 140 zelfstudie

Bergen op Zoom Breda Etten-Leur Roosendaal Amersfoort Utrecht Rotterdam

n 

n

ROC Midden Nederland Inholland ­Academy

Amsterdam Eindhoven Rijswijk zh Rotterdam Zwolle Den Haag

n 

n

De Mondriaan

Doetinchem Winterswijk Venlo

n 

n n n

accountancy voorziening

(010) 439 99 80

financieel inkoop

Voorziening vormen voor reorganisatie in de fiscale jaarrekening mag Voor de kosten van een reorganisatie die er misschien aan zit te komen binnen uw onderneming, mag u een voorziening vormen. Voor de fiscale jaarrekening zijn de eisen om zo’n voorziening op te mogen nemen echter veel soepeler dan voor de commerciële jaarrekening. Belasting besparen is dus mogelijk. In de commerciële jaarrekening mag u namelijk alleen een voorziening opnemen als er een duidelijk reorganisatieplan is opgesteld. Het moet eveneens voor meer dan 50% zeker

www.inhollandacademy.nl

zijn dat de kosten ook daadwerkelijk gemaakt zullen worden.

Schuiven Fiscaal gezien mag er in de jaarrekening al een voorziening voor reorganisatiekosten zijn opgenomen als het nog niet eens zeker is of er werkelijk een reorganisatie komt. Omdat een fiscale voorziening sneller toegestaan wordt dan een commerciële voorziening, is het mogelijk het betalen van belasting door te schuiven.

Totaalpakket bank vaak duurder

A

ls uw bedrijf nu alle zaken heeft ondergebracht bij één bank is het verstandig om eens met een andere bank te gaan onderhandelen. U kunt daarmee misschien besparen op de financieringskosten. Want de grootste banken in Nederland volgen elkaar als het gaat om de rente en kosten voor een krediet in rekening-courant. Een kleinere bank kan dus veel gunstigere voorwaarden hebben. Het houden van hetzelfde rekeningnummer is één van de mogelijkheden om de drempel voor ondernemers te verlagen.

FA RENDEMENT 4-2009

27

software

open source applicaties in schril contrast met horizontaal toezicht

De betrouwbaarheid van gratis software Als uw onderneming met open source bedrijfsapplicatie werkt, kan het zijn dat u een probleem krijgt met de Belastingdienst met betrekking tot het horizontaal toezicht. Bij horizontaal toezicht laat uw onderneming de fiscus als het ware over haar schouder meekijken. De fiscus eist in dat geval wel dat het softwaresysteem waar uw onderneming mee werkt betrouwbaar is. En of een open source systeem – waarvan de broncode gratis beschikbaar is en door iedereen kan worden aange-

B

past – dat is, is nog maar de vraag.

Betrouwbaar werkende softwaresystemen spelen bij horizontaal toezicht een belangrijke rol. Het gaat hierbij niet alleen om uw eigen boekhoudsysteem of het boekhoudsysteem bij uw accountantsof administratiekantoor, maar bijvoorbeeld ook om kassasoftware, salarissoftware en ERP-systemen.

Gebaat Als uw onderneming werkt met een betrouwbaar werkend softwaresysteem, kan de fiscus zich daar natuurlijk (voor een deel) op baseren als het gaat om horizontaal toezicht. Maar naast de fiscus zijn ook accountants (bij de controle van de jaarrekening) en banken (bij het beoordelen van kredietaanvragen) gebaat bij betrouwbaar werkende softwaresystemen. Bovendien zal de onderneming zelf natuurlijk een betrouwbaar systeem willen gebruiken. Softwareleveranciers van onder andere boekhoud- en ERP-software zullen ongetwijfeld hun medewerking verlenen als

28

FA RENDEMENT 4-2009

het gaat om het leveren van betrouwbaar werkende systemen. Maar wanneer is een systeem nu precies betrouwbaar? Dat het systeem geen fouten bevat, mag als normaal verondersteld worden. In dit geval gaat het bij betrouwbaarheid om juistheid, volledigheid en tijdigheid. Zo moet het bijvoorbeeld niet mogelijk zijn om in het administratiesysteem een factuur aan te passen die al is verzonden aan de klant of om een kassatransactie uit te voeren zonder dat deze betrouwbaar wordt geregistreerd. Het is dus van belang dat softwareleveranciers voldoende waarborgen inbouwen in hun software, zodat deze betrouwbaar is. Bij dit laatste kan gedacht worden aan een volledige audittrail van balans tot indivi-

Open source toepassingen Meer open source toepassingen vindt u op http://Sourceforge.net of op www. softwarepakketten.nl.

duele boeking of het bijhouden (loggen) van wijzigingen in systeeminstellingen en boekingen. Ook het leveren van een auditfile draagt bij tot een betrouwbaar administratiesysteem.

Opgewassen Een betrouwbaar werkend softwaresysteem kan dus gedefinieerd worden als ‘een softwaresysteem waarin de gebruiker geen gegevens kan manipuleren zonder dat dit wordt geregistreerd en zodanig dat de betrouwbaarheid van de onderliggende administratie is gewaarborgd’. Dat laat natuurlijk onverlet dat bepaalde transacties buiten het systeem gehouden kunnen worden of dat bewust verkeerde transacties ingevoerd worden. Denk aan

Manipulatie van gegevens een stuk eenvoudiger een ander af te rekenen bedrag in het kassasysteem. Maar in dat geval is er sprake van fraude en daar is geen enkel systeem tegen opgewassen. Het bovenstaande heeft betrekking op de ‘gesloten softwaresystemen’, die dus niet gemanipuleerd kunnen worden door de gebruiker. Dat ligt anders bij open source bedrijfsapplicaties. Bij open source wordt de broncode van de software gratis beschikbaar gesteld en mag deze worden aangepast en verder gedistribueerd. Er is

bestaat dat het een doel op zich is geworden om open source te stimuleren. Hierbij worden bedrijfsapplicaties over één kam geschoren met andere open source systemen, zoals hiervoor genoemd.

Gerept De overheid heeft geld gestoken in de promotie van open source bedrijfsapplicaties zonder ook de risico’s goed in kaart te brengen. Over horizontaal toezicht en

Recht op garantie bij fouten is onderbelicht

dus geen sprake van een ‘gesloten softwaresysteem’, waardoor manipulatie van de onderliggende gegevens plotseling een stuk eenvoudiger is. Open source bedrijfsapplicaties komen echter in Nederland nauwelijks van de grond. Op andere gebieden worden open source systemen wel op grote schaal toegepast, bijvoorbeeld op het gebied van webservers. De meeste hostingproviders maken gebruik van de open source webserver ‘Apache’ (www.apache.org). Voor kantoorautomatisering (met onder andere tekstverwerking, spreadsheets en presentaties) is ‘OpenOffice’ (http://nl.openoffice.org/) een heuse concurrent voor Microsoft Office. En dan is er nog MySQL als open source databasesysteem.

Stimuleert De overheid stimuleert het gebruik van open source, zowel binnen de (semi-) overheden zelf als binnen het bedrijfsleven. Maar als het gaat om betrouwbare bedrijfsapplicaties, is het nog maar de vraag of open source een goed alternatief is. Voor zover bekend zijn er geen

accountantskantoren die open source bedrijfsapplicaties gebruiken of adviseren aan hun cliënten. En als ze er toch zijn, dan zijn deze kantoren waarschijnlijk op één hand te tellen. Daarnaast is er geen open source boekhoudpakket bekend dat een EDP Audit heeft doorstaan, laat staan gecertificeerd is door een EDP Auditor. Het gebruik van open source bedrijfsapplicaties staat dan ook in schil contrast met horizontaal toezicht door de fiscus. Dat de overheid open source stimuleert, is op zich niet verkeerd. Maar de indruk

OASE OASE was een programma dat Syntens ­– het innovatienetwerk voor ondernemers dat gefinancierd wordt door het ministerie van Economische Zaken – heeft uitgevoerd in de periode 2005 t/m 2007. Het programma was gericht op stimulatie van open source toepassingen in het bedrijfsleven. Wat het programma OASE precies heeft gekost en wat het heeft opgeleverd, is niet bekend.

open source bedrijfsapplicaties wordt in elk geval met geen woord gerept. En ook het recht op garantie bij fouten of het recht van een nieuwe versie bij wettelijke wijzigingen is onderbelicht. Stelt u zich eens voor dat de btw wél wordt verhoogd naar 20%. Is uw systeem daarop berekend? En voldoet uw boekhoudpakket straks wel aan SEPA als het gaat om het betalingsverkeer?

In de hand De overweging van de gemiddelde mkbonderneming om te kiezen voor open source zijn de kosten en is niet primair de beschikbaarheid van de broncode. Feitelijk gaat het de onderneming om gratis of goedkope software. In het verleden is de Belastingdienst zelf gekomen met gratis aangiftesoftware voor particulieren (aangifte inkomstenbelasting). Een volgende stap is misschien een gratis boekhoudpakket voor mkb-ondernemingen. De overheid heeft de betrouwbaarheid dan volledig zelf in de hand en de mkbonderneming heeft dan ook precies wat zij wil. Gerard Bottemanne, Onderzoeksbureau GBNED, www.softwarepakketten.nl en www.ictaccountancy.nl

FA RENDEMENT 4-2009

29

loonzaken cao-lonen

fiscaal procedure

In bezwaar en beroep tegen de fiscus kan straks digitaal

S

neller en makkelijker. Dat zijn de toverwoorden in deze tijd van elektronisch communiceren. Ook in uw vak komt het daar steeds meer op neer. De ministers van Justitie en Binnenlandse Zaken hebben recent een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd voor de ‘Wet elektronisch verkeer met de bestuursrechter’. Als deze wet wordt aangenomen, is het mogelijk om via de digitale snelweg een procedure bij de bestuursrechter en de belastingrechter te voeren. Natuurlijk gaan er wel allerlei beveiligings- en kwaliteitseisen gelden voor de documen-

ten die elektronisch verzonden worden.

Papier Het grote voordeel van het procederen op de digitale manier is het makkelijker bewaren en raadplegen van processtukken. Beroepsprocedures kunnen daardoor efficiënter gevoerd worden. En dat betekent weer een verkorting van de doorlooptijd. Een ander voordeel is de toegankelijkheid van de bestuursrechtspraak. Burgers en bedrijven hoeven hun procesvoering dan niet meer verplicht via papier te laten ­verlopen.

Loonindexcijfers Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt de volgende indexen voor de loonontwikkeling van CAO-lonen.



2006

2007

2008

2009

Januari

113,5

115,4

118,4

122,2

Februari

113,6

115,4

118,4

122,4

Maart

113,7

115,5

118,7

122,7

April

114,0

115,8

119,4

Mei

114,0

115,9

119,5

Juni

114,1

116,2

119,9

Juli

114,4

116,9

120,7

Augustus

114,4

117,1

120,9

September

114,4

117,1

120,9

Oktober

114,5

117,2

121,0

November

114,5

117,2

121,0

December

114,5

117,2

121,0

Index

114,1

116,4

120,0

2000 = 100

financieel insolventie

Per 1 april 2009 aparte regels voor insolventiezaken Voor het aanvragen van een faillissement is sinds 1 april 2009 een apart procesreglement van toepassing. De volledige naam van dit reglement is ‘procesreglement verzoekschriftprocedures insolventie rechtbanken’. Het reglement is ingedeeld in drie hoofdstukken: 1. Regels voor verzoekschriftprocedures faillietverklaring op verzoek van een schuldeiser, op eigen verzoek en verzet tegen faillietverklaring. 2. Regels voor verzoekschriftprocedures voor het verlenen van surseance van betaling. 3. Regels voor verzoekschriftprocedures voor toepassing van de schuldsanering.

30

FA RENDEMENT 4-2009

Het is de bedoeling dat door het procesreglement de manier van werken en de processen bij de verschillende rechtbanken beter op elkaar afgestemd zijn. Meer informatie over dit onderwerp kunt u vinden op de website van de rechtspraak (www.rechtspraak.nl/ Naar+de+rechter/ Landelijke+regelingen/ Sector+civiel+recht/). Ook kunt u via de website een aantal formulieren down­ loaden, zoals: n formulieren eigen aangifte van het faillissement; n formulier tot aanhouding van het faillissements­ verzoek; n formulier tot intrekking van het faillissementsverzoek.

financieel consumentenprijzen

Prijsindexcijfers Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt de volgende indexcijfers voor consumentenprijzen (alle huishoudens).



2006

2007

2008

2009

Januari

98,68

100,08

102,11

104,08 104,81

Februari

99,06

100,54

102,80

Maart

99,84

101,63

103,82

April

100,30

102,12

104,20

Mei

100,38

102,19

104,57

Juni

100,02

101,77

104,38

99,83

101,29

104,54

Augustus

Juli

100,36

101,47

104,74

September

100,74

102,07

105,19

Oktober

100,49

102,11

104,95

November

100,33

102,26

104,57

December

99,96

101,83

103,81

100,00

101,61

104,14

Index 2006 = 100

Colofon

FA Rendement is hét financieel-administratief nieuwsen adviesmagazine voor administrateurs, controllers en andere financiële ­professionals FA Rendement is een uitgave van Rendement Uitgeverij BV Groot Handelsgebouw, Unit D1.109 Conradstraat 38, Rotterdam Postbus 27020, 3003 LA  Rotterdam tel. (010) 243 39 33 fax (010) 243 90 28 www.fa-rendement.nl Uitgever Marnix Hoogerwerf

€ 0,60 verschil? Je bent ontslagen! Bij een Franse supermarktketen is elke caissière bang voor het moment waarop het kasgeld geteld moet worden. Een verschil van 60 cent kan de kassajuffrouwen namelijk zomaar de kop kosten. Niet letterlijk gelukkig, maar hun baan staat wél op het spel. De vrouw die om zo’n klein

kasverschil was ontslagen, liet het er niet bij zitten en spande een rechtszaak aan tegen haar werkgever. De rechter was het met haar eens en vond dat ze zonder goede reden was ontslagen. De werkgever moet haar een schadevergoeding van € 17.000 betalen.

Bladmanager Jacqueline Groebbé Hoofdredacteur Jacqueline Groebbé [email protected] Redactie Jacco van den Boogaart, Diny Basoski, Marjolein Hendriks, Kim Linssen, Minka Mertens, Lotte van Rees, Peter Scharpff, Marianne Schiltmans-Verhoeven, Muriël Simons, Nicole ­Slagboom, Jeanine Tanis, Diana van de Velde Medewerkers Ad Bonis, Bianca van Dalen, Gerard Bottemanne, Saskia Bruinsma, Wim van Es, Bastiaan ­Geleijnse, Leo van der Heem, Olga ­Koppenhagen, John Reid, Peter Snaterse, Jean-Marc van Tol Redactieraad Luc Muijser, Jan Schelling, Arne Westerhof Redactieadres Postbus 27020, 3003 LA Rotterdam Abonnementenadministratie Rendement Uitgeverij BV Postbus 27020, 3003 LA Rotterdam tel. (010) 243 39 33, fax (010) 243 90 28 e-mail: [email protected] Advertentie-exploitatie Rendement Uitgeverij BV - Niels Wink tel. (010) 243 39 33, fax (010) 243 90 28 e-mail: [email protected] Basisontwerp Pino Design, Arnhem Druk Thieme Almere Abonnementen FA Rendement verschijnt maandelijks met een gecombineerd nummer in juli/augustus. Abonnementsprijs: € 239 voor 11 nummers per jaar, exclusief de bewaarband ad € 18,90 die in januari wordt verzonden. Losse nummers: € 24 Extra bewaarbanden kunt u nabestellen voor € 18,90 via www.fa-rendement.nl/bewaarband. Alle prijzen zijn inclusief verzendkosten en exclusief BTW. Abonnementen kunnen ieder moment ingaan, doch slechts worden beëindigd indien uiterlijk twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode schriftelijk is opgezegd. Zonder of bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een periode van een jaar verlengd. © Rendement Uitgeverij BV 2009 ISSN 1568-1130 Niets uit deze uitgave mag, noch geheel, noch gedeeltelijk, worden overgenomen en/of vermenigvuldigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten en onvolkomenheden, noch voor de gevolgen hiervan.

Ambtenarij is niet om te lachen Even de bierreclame vervangen aan de gevel. Dat was de gedachte van de eigenaar van een Haagse poptempel. Maar een ambtenaar van de gemeente vond dat de eigenaar zich schuldig maakte aan een illegale bouwactiviteit.

Vrolijk Volgens de ambtenaren is het verhangen van een gevelbord aan te merken als bouwactiviteit. En aangezien de eigenaar hier-

voor geen vergunning had aangevraagd, viel er een boete van € 10.000 op de mat. De eigenaar dacht dat het om een geintje ging en schreef vrolijk een briefje terug naar de gemeente, waarin stond dat er eigenlijk illegaal gesloopt was. Het nieuwe bord was namelijk kleiner dan het bord dat er eerder hing. Daar kon de ambtenarij niet om lachen, men liet weten dat de boete gehandhaafd werd. Hoezo verminderde regeldruk?

Ieder een eigen rolletje wc-papier Zelfs met bezuinigen kun je te ver gaan. Bij een bedrijf in Australië werd de werknemers vriendelijk verzocht voortaan hun eigen wc-papier mee te nemen. Ook schoonmaakspullen en vaatdoekjes kunnen niet langer op kosten van de zaak gekocht worden.

Rolletje Lekkere boel daar. Want wie gaat er schoonmaken met die spullen en die

doekjes? Ook het personeel zelf misschien? Het personeel was dan ook nogal verbijsterd toen de nieuwe maatregel werd aangekondigd. Het was het enige wat de directie nog kon bedenken waarschijnlijk. In een eerder stadium was al gekort op bedrijfsauto’s en vakanties. Zou de directeur zelf ook met zijn eigen rolletje wc-papier binnenwandelen ’s ochtends? Of zou hij van zijn bonus met de bedrijfsauto op vakantie zijn?

Vuilnisman verdient wat extra met puzzelen Een puzzeltje maken en er € 11.500 aan overhouden, dat lijkt een vuilnisman in Engeland wel een leuke uitdaging. Hij vond tijdens zijn ophaaldienst twee vuilniszakken vol met bankbiljetten van £10 en £ 20. Een klein nadeel… ze waren helemaal verknipt. Zoals het hoort bracht hij zijn vondst netjes naar de politie. Omdat na een half jaar nog niemand het geld geclaimd had, kreeg de vuilnisman

als eerlijke vinder het geld terug. Hij mag elk biljet dat hij weer goed aan elkaar geplakt kan krijgen, inwisselen voor een nieuw exemplaar.

Centimeter Het zal wat tijd en geduld kosten, want de stukjes zijn met een schaar verknipt en de grootste stukjes zijn ongeveer een centimeter.

FA RENDEMENT 4-2009

31

Het gaat om het principe

Eén smsje kan € 1.260 kosten

Onbetrouwbaar personeel moet op staande voet ontslagen worden. Daar bent u het waarschijnlijk direct mee eens. Maar als die werknemer al dertig jaar in dienst is en zich voor het eerst schuldig maakt aan een ‘greep’ in de kassa voor € 1,30, is die straf misschien een tikkeltje overdreven. Toen een Duitse supermarktmedewerkster twee statiegeldbonnetjes vond die een klant

U kent vast wel die smsdiensten waarbij ieder ontvangen bericht € 1,50 of meer kost. Een klant van een telecomaanbieder kreeg per sms de vraag: ‘wil je een televisie winnen?’. De man gaf per sms ‘ja’ als antwoord.

was verloren, zag ze er geen kwaad in om die te wisselen tegen geld uit de kassa. Het leverde haar € 1,30 op maar ook ontslag op staande voet.

Winnen Ze kon protesteren wat ze wou, maar dat hielp niets. Ook een rechtszaak en zelfs het hoger beroep kon ze niet winnen. De directie vond dat het personeel voor 100% te vertrouwen moet zijn.

De rentevergoeding is 100% kip Als ik geen geld van de bank krijg om een kiprestaurant te starten, moet ik iets anders verzinnen, zo dacht een horecaondernemer uit Beek. Dus plaatste hij een advertentie in de regionale krant met de pakkende kop ‘gratis eten voor € 5.000’. Iedereen die hem dat bedrag leent, krijgt in plaats

van rente dinercoupons om bij zijn nieuwe kiprestaurant te eten. Het plan van de ondernemer is om een keten van kipen steakrestaurants te beginnen. Begin maart hadden al ongeveer zeventig mensen gereageerd. Of zij ook allemaal de gevraagde € 5.000 hebben uitgeleend is niet bekend.

Eerlijk verdiend geld stinkt niet Vraagt u zich ook al een tijd af waarmee nog geld te verdienen is tegenwoordig? En dan liefst ook nog op een legale manier? Misschien moet u eens verder kijken dan de administratieve sector en gewoon uw neus volgen. Hoe slechter de geur wordt, hoe meer er te verdienen is.

Loonwerkers Dat is waarschijnlijk de gedachte geweest van een zeer jonge ondernemer, die (terwijl hij nog op school zit) veel geld verdient aan mest. De mesthandel is voor een

32

FA RENDEMENT 4-2009

vijftienjarige jongen een leuke bijverdienste. Al op zijn twaalfde zag hij kansen in deze business en startte (op naam van zijn moeder) een bedrijf voor het vervoeren van mest. Inmiddels verdient hij er honderdduizenden euro’s per jaar mee. Het is nu zo druk, dat hij het werk niet allemaal alleen aan kan buiten de schooltijden. Hij regelt dus soms ook al loonwerkers die voor hem rijden. Een mooie toekomst als ondernemer lijkt voor hem weggelegd, tenminste als de economie een beetje meewerkt.

Bestookt En dat was het begin van de ellende. Hij ontving daarna 840 sms-jes van € 1,50 per stuk. Hij weigerde de rekening die hij daarvoor ontving te betalen en liet de kantonrechter

beslissen. De kantonrechter vond dat de telecomaanbieder zich er niet achter kon verschuilen dat ze ‘alleen maar’ haar netwerk ter beschikking stelt aan aanbieders van diensten. Elke telecomaanbieder moet zich houden aan de sms-gedragscode. De consument mag verwachten dat hij niet bestookt wordt met misleidende aanbiedingen. De rechter gaf de man dus gelijk. Hij hoeft de factuur niet te betalen. Wat zou het gevolg van het antwoord ‘nee’ zijn geweest?

Overvallers niet zelfzuchtig Soms komt het geld letterlijk uit de lucht vallen. Het is natuurlijk de kunst om net op dat moment op de juiste plaats te zijn. Op de snelweg bij San Diego waren twee overvallers op de vlucht voor de politie. Eén van hen voorzag waarschijnlijk dat ze die strijd niet gingen winnen, want hij gooide tijdens de wilde achtervolging het gestolen geld met pakken tegelijk uit het raam. Grote chaos in het verkeer en gevaarlijke toestanden door naar geld graaiende mensen was het gevolg. Zelfs toen een tv-reporter – die uiteraard direct aanwezig was – zei dat het gestolen geld was, bleven de Amerikanen het geld oprapen. Soms met gevaar voor eigen leven. Tja, het is crisis of niet natuurlijk.

Niet vertrekken, maar spekken Roepen uw werknemers om het hardst dat ze niet meer komen werken als ze de jackpot winnen? In de praktijk kan het mensen nog weleens op goede gedachten brengen.

Pompen In Engeland hadden dertien werknemers van een garage­ bedrijf samen één lot gekocht. Ze wonnen samen een bedrag

van € 4,5 miljoen! Per persoon toch altijd nog zo’n € 350.000. In plaats van te vertrekken bij hun baas, boden ze aan een deel van het gewonnen geld in het garagebedrijf te pompen. Dat was wel het laatste wat de bedrijfsleider verwachtte, maar hij was er bijzonder gelukkig mee. Met zulke loyale werk­ nemers komt hij de crisis wel door.