Convenant Prestatieafspraken Wonen

Convenant Prestatieafspraken Wonen 2014-2018 ‘Samen-werken aan een duurzaam betaalbare woningvoorraad in de gemeente Zutphen’ Gemeente Zutphen Woonbedrijf ieder1 Stichting Woningbedrijf Warnsveld Woningstichting Ons Huis Woningstichting Mooiland

19 maart 2014

1

Inhoudsopgave

Blz.

1. Inleiding

3

2. Intentieverklaring 3. Uitgangspunten 3.1 Woonvisie 3.2 Kerntaken woningcorporaties 3.3 Woningbezit woningcorporaties Zutphen 3.4 Gemeentelijk grondbeleid 3.5 Gemeentelijke financiële middelen voor wonen 3.6 Geldende afsprakenkaders gemeente-corporaties

5 6 6 7 8 9 9 10

4. Prestatieafspraken Thema 1 Duurzaamheid Thema 2a Betaalbaarheid Thema 2b Wonen en zorg Thema 3 Zeggenschap Thema 4 Bestaande woningvoorraad Thema 5 Nieuwbouw Thema 6 Het centrum van Zutphen

11 12 17 22 25 28 31 33

5. Procesafspraken 5.1 Onderzoek, monitoring en evaluatie 5.2 Overleg en rapportages 5.3 Slot bepalingen

35 35 36 37

Bijlagen

2

1 INLEIDING

Deze thema’s zijn de basis voor de prestatieafspraken met de vier woningcorporaties. De vraag daarbij is: welke bijdrage kunnen de woningcorporaties, samen met de gemeente en/of andere partijen, leveren aan het realiseren van de doelstellingen uit de Woonvisie.

1.1 Waarom prestatieafspraken tussen gemeente en de corporaties Op 4 juni 2013 heeft de gemeenteraad van Zutphen de Woonvisie 2013-2017 vastgesteld met de titel ‘Ik woon in Zutphen”. De vier woningcorporaties Woonbedrijf ieder1, Woningstichting Ons Huis, Stichting Woningbedrijf Warnsveld en Woningstichting Mooiland zijn rechtstreeks betrokken geweest bij de totstandkoming van de woonvisie. Hoewel het nadrukkelijk om een gemeentelijke visie gaat, worden de corporaties door de gemeente gezien als een natuurlijke partner bij de uitvoering van het gemeentelijke woonbeleid. De woningcorporaties hebben immers een maatschappelijke taak in het verhuren, beheren en bouwen van woningen voor huishoudens met lage inkomens en kwetsbare doelgroepen. Met de vaststelling van de Woonvisie door de gemeenteraad is aan het college het mandaat gegeven om met de partners te komen tot prestatieafspraken om de Woonvisie uit te voeren.

Realiteit is dat de financiële slagkracht van alle partijen beperkt is. De inkomsten uit zowel het Gemeentefonds als de eigen inkomsten (bijvoorbeeld uit de grondexploitaties en bouwleges) dalen. De decentralisaties in het sociale domein leggen tegelijkertijd meer verantwoordelijkheid bij de gemeente, waar minder geld tegenover staat. Dit betekent dat de gemeente scherpe keuzes moet maken, selectief zijn in de dingen die ze doet, meer dan ooit anderen nodig heeft om het beleid uit te voeren en meer moet overlaten aan de inwoners. Ook de woningcorporaties hebben te maken met beperkte financiële mogelijkheden, onder andere als gevolg van de invoering van vermogens- en de verhuurdersheffing. Dit betekent dat ook de woningcorporaties noodgedwongen hun ambities moeten bijstellen. Deze ontwikkelingen vragen om een ander perspectief, namelijk terug naar de kerntaken van partijen en denken vanuit de eigen kracht van bewoners.

1.2 De basis voor de afspraken: de Woonvisie 2013-2017 De Woonvisie 2013-2017 is opgesteld in een periode van economische crisis, stagnatie op de woningmarkt en overheidsbezuinigingen die hun weerslag hebben op het handelen van de gemeente en de woningcorporaties. De nadruk in de woonvisie voor de periode 2013-2017 ligt daarom niet meer op bouwen, bouwen, bouwen, zoals in voorgaande jaren, maar op het vergroten van de aantrekkelijkheid van de bestaande woningvoorraad en woonomgeving voor de bewoners en nieuwe inwoners. Nieuwbouw is aanvullend en moet extra kwaliteit toevoegen.

Daarnaast zijn de bevolkingsprognose en de ontwikkelingen op de woningmarkt onzeker, evenals het overheidsbeleid ten aanzien van de positie van woningcorporaties. Daarom is het belangrijk om flexibel in te kunnen spelen op ontwikkelingen.

Uitgangspunten bij het maken van de prestatieafspraken zijn: 1. Samenwerking en kansen benutten Meer aandacht voor kwaliteit in plaats van kwantiteit, ondersteunen van bewonersinitiatieven, maken van procesafspraken en het - gezamenlijk benutten van externe financiële bronnen. 2. Een flexibele agenda Monitoring, evaluatie, en waar nodig bijstellen van doelstellingen.

De komende jaren staan de volgende thema’s centraal: • Duurzaamheid is vanzelfsprekend • Zeggenschap; de woonconsument centraal • Zorgzaam en betaalbaar • Bestaande woningvoorraad; blijvend aantrekkelijk • Nieuwbouw; kwantitatief en kwalitatief is elke klap raak! • Het centrum van Zutphen; levendig, historisch en vernieuwend

3

1.3. Proces

Waar dat relevant is wordt verwezen naar afspraken die zijn vastgelegd in andere convenanten (onder andere voor wijkontwikkeling, woonruimteverdeling en huisvesting bijzondere doelgroepen).

De aftrap voor het opstellen van nieuwe prestatieafspraken vond plaats op 13 juni 2013 in de Stuurgroep Wonen. Aan de Stuurgroep namen de Wethouder Wonen en de bestuurders van de vier woningcorporaties deel. De prestatieafspraken werden vervolgens uitgewerkt in de Werkgroep Wonen door de medewerkers van de corporaties en de gemeente. Procesbegeleiding was in handen van de afdeling Klantcontact/Team Omgeving. Er vond zowel bij de gemeente als bij de woningcorporaties integrale afstemming plaats met collega’s vanuit verschillende vakgebieden. Inhoudelijk bestond het proces uit een evaluatie van de vorige prestatieafspraken, gevolgd door het bespreken van concept prestatieafspraken aan de hand van de zes thema’s uit de Woonvisie. Op 5 september 2013 werd de evaluatie in de Stuurgroep wonen besproken en op 16 januari 2014 de concept tekst van het convenant. Daarna is de tekst voorgelegd aan de huurdersorganisaties van de woningcorporaties. Tot slot is het definitieve convenant opgesteld dat zowel aan het College van B&W als aan de directies van de woningcorporaties is aangeboden. Het college van B&W heeft op 4 maart 2014 met deze afspraken ingestemd. Daarna is de inhoud van dit convenant voor de gemeenteraad ter inzage gelegd.

Dit hoofdstuk 1 betreft de inleiding. Hoofdstuk 2 begint met een verklaring van de betrokkenen waarin wordt ingestemd met de prestatieafspraken. In hoofdstuk 3 volgen de uitgangspunten en in hoofdstuk 4 de feitelijke afspraken. In hoofdstuk 5 wordt ingegaan op de relatie gemeente- corporaties: monitoring en evaluatie, overlegmomenten en slotbepalingen. Tot slot volgen een aantal bijlagen.

1.4 Leeswijzer bij de prestatieafspraken In het voorliggende convenant wordt aangesloten bij de zes thema’s uit de gemeentelijke Woonvisie. De prestatieafspraken in dit convenant betreffen de onderwerpen waarbij de corporaties directe partners zijn. Sommige beleidsdoelen uit de woonvisie zijn dus niet opgenomen omdat de gemeente daarover afspraken maakt met andere partijen zoals projectontwikkelaars, particuliere verhuurders of zorginstellingen. De prestatieafspraken zijn zo veel mogelijk weergegeven in resultaatgerichte afspraken. Op een aantal onderdelen is dit niet mogelijk omdat beleid en/of afspraken nog nader moeten worden uitgewerkt. In dat geval zijn ze geformuleerd in de vorm van proces- of intentieafspraken met een daaraan gekoppelde tijdshorizon.

4

Overwegende dat:

2 INTENTIEVERKLARING

• Op 4 juni 2013 de gemeenteraad van Zutphen de Woonvisie Zutphen 20132017 ‘Ik woon in Zutphen! heeft vastgesteld en aan het college van B&W het mandaat heeft gegeven om met de vier lokaal werkzame woningcorporaties gezamenlijke prestatieafspraken op het beleidsveld wonen af te sluiten;

De Gemeente Zutphen, rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder A. de Jonge en handelend ter uitvoering van het besluit van burgemeester en wethouders op 4 maart 2014, en

•

Zowel de gemeente als de woningcorporaties de ambitie hebben om Zutphen tot een nog prettiger woongemeente te maken. De gemeente en de corporaties hebben elkaar nodig om deze ambitie te realiseren. De vier corporaties verhuren samen namelijk ongeveer een derde van de woningvoorraad in Zutphen. Voor de gemeente zijn zij bovendien een belangrijke partner omdat de corporaties niet alleen oog hebben voor ‘de stenen’, maar ook voor ‘de mensen’. De corporaties investeren in nieuwbouw (de komende jaren in beperkte mate), zorgen voor beheer en onderhoud van de bestaande woningvoorraad en hebben oog voor leefbaarheid en betaalbaarheid. Het belang van het wonen in de gemeente Zutphen is dus gediend is met een goede samenwerking tussen de gemeente Zutphen, Woonbedrijf ieder1, Woningstichting Ons Huis, Stichting Woningbedrijf Warnsveld en Woningstichting Mooiland;

•

De partijen een samenhangend geheel van afspraken wensen over het gemeentelijk woonbeleid met in achtneming van ieders eigen specifieke taken, verantwoordelijkheden, beschikking over eigen middelen en instrumenten;

•

De samenwerking plaats vindt in het besef van wederzijdse afhankelijkheid en gelijkwaardigheid.

Woonbedrijf ieder1, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeurbestuurder mevrouw J. Hofman en

Ons Huis, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeur-bestuurder de heer M. van Gessel en

Stichting Woningbedrijf Warnsveld, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de directeur-bestuurder de heer R. Rademaker en Woningstichting Mooiland, rechtsgeldig vertegenwoordigd door de plaatsvervangend directeur-bestuurder de heer M. Dijsselboem

Komen met elkaar overeen om de prestatieafspraken zoals genoemd in dit document in de periode 2014 t/m 2018 ten uitvoer te brengen.

5

•

3 UITGANGSPUNTEN Deze prestatieafspraken zijn gebaseerd op een aantal uitgangspunten, namelijk de zes thema’s en doelstellingen uit de Woonvisie 2013-2017 van de gemeente Zutphen, de kerntaken, doelgroepen en het woningbezit van de corporaties, de financiële middelen die de gemeente Zutphen ter beschikking heeft voor de realisatie van de prestatieafspraken en de reeds bestaande afsprakenkaders met de corporaties.

De sociale samenhang wordt vergroot doordat bewoners verantwoordelijkheid nemen en krijgen om zelf initiatieven in de openbare ruimte te ontwikkelen.

Betaalbaar en zorgzaam: • De kernvoorraad goedkope en betaalbare woningen past bij het sociale profiel van de stad; er zijn genoeg woningen voor mensen met een smalle beurs. • Er zijn voldoende woningen voor mensen met een beperking en er is goede afstemming over wonen, zorg en welzijn in de wijk.

3.1 De Woonvisie

Bestaande woningvoorraad; blijvend aantrekkelijk: • De bestaande woningvoorraad is aantrekkelijk voor huidige en nieuwe bewoners met de nadruk op energiezuinig, waar nodig en mogelijk opgeknapt en/of ‘opgeplust’. • Doorstroming van huur naar koop (starters) en van groot naar klein (ouderen) wordt gestimuleerd door extra maatregelen.

De Woonvisie ‘Ik woon in Zutphen!’ voor de periode 2013-2017 begint met een blik op de lange termijn. De stip op de horizon (2025) is dat bewoners er trots op zijn om in onze gemeente te wonen vanwege de aantrekkelijke historische en levendige binnenstad, de eigenheid van de wijken en het karaktervolle dorp Warnsveld, waarbij alle stedelijke voorzieningen aanwezig zijn en de natuur toch dichtbij is. Stad en dorp zijn van een zodanige schaal dat de menselijke maat behouden is gebleven en bieden een aantrekkelijk woon- en leefklimaat voor alle typen huishoudens. De korte termijn doelstellingen die de gemeente voor ogen heeft om samen met haar partners te bereiken zijn als volgt:

Nieuwbouw; kwantitatief en kwalitatief is elke klap raak! • De gerealiseerde nieuwbouw past binnen de provinciale en regionale woningbouwafspraken. • Daartoe maken we eerst de prioritaire woningbouwprojecten af, met meer aandacht voor kwaliteit dan kwantiteit. • Woningen in het luxe segment worden beperkt toegevoegd omdat dit nu ontbreekt en belangrijk is voor de kwaliteit en de economie van de stad. • Consumentgericht bouwen; we richten ons steeds meer op de vraag van toekomstige bewoners.

Duurzaamheid is vanzelfsprekend: • Bewoners vinden het nemen van energiebesparende maatregelen vanzelfsprekend. • We zoeken economisch duurzame en tijdelijke bestemmingen voor leegstaande panden en braakliggende bouwlocaties. • Er is veel aandacht voor ecologie, groen en spelen. • We streven naar sociaal duurzame wijken, met een goede balans tussen weerbare en kwetsbare huishoudens.

Het centrum van Zutphen: levendig, historisch en vernieuwend • Er is meer aandacht voor de kwaliteit van en wonen in de binnenstad dan voorheen; als woonkamer van de stad en motor voor de (economische) groei. We denken daarbij aan de aanpak van de IJsselkade, de ontwikkelingen in Basseroord en Halvemaanstraat en - als aanvulling - een nieuw architectonisch en qua woonmilieu interessant segment in Noorderhaven.

Zeggenschap; de woonconsument centraal • Bewoners kunnen hun woonwensen realiseren door middel van vrije kavels en (collectief) particulier opdrachtgeverschap.

6

•

•

De leefbaarheid van de binnenstad wordt bevorderd door het stimuleren van particuliere initiatieven, zoals het realiseren van woningen boven en in voormalige winkels. Het aantrekkelijk historisch en ambachtelijk kwaliteitsbeeld van de stad wordt versterkt. Dit kan door initiatieven te faciliteren en te zorgen voor behoud van de kwaliteit van de historische bebouwing en de beschermde monumenten te behouden.

koopwoningen) kunnen corporaties een rol blijven spelen , maar zonder staatssteun/borging van het WSW. De doelgroepen van beleid Als gevolg van de staatssteunregeling moeten de woningcorporaties - binnen hun DAEB bezit – minimaal 90% van de woningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen onder de € 34.678,- (maximaal bruto huishoudinkomen 2014). In Zutphen maken we - binnen deze doelgroep - het volgende onderscheid:

Deze doelstellingen vormen de basis voor de prestatieafspraken in dit convenant.

•

3.2 Kerntaken woningcorporaties BBSH De taken van de woningcorporaties zijn vastgelegd in het besluit Beheer Sociale Huur Sector (BBSH). De daarin genoemde prestatievelden zijn: a. het passend huisvesten van de doelgroep b. het betrekken van bewoners bij beleid en beheer c. het kwalitatief instandhouden van het woningbezit d. het bevorderen van leefbaarheid in wijken en buurten e. het bijdragen aan een combinatie van wonen en zorg f. het waarborgen van de financiële continuïteit van de corporatie

•

Primaire doelgroep (richtlijnen Huurtoeslag 2013-2014, maximaal bruto huishoudinkomen): - eenpersoonshuishoudens < 65 jaar: € 21.600,- meerpersoonshuishoudens < 65 jaar: € 29.325,- eenpersoonshuishoudens > 65 jaar: € 21.600,- meerpersoonshuishoudens > 65 jaar: € 29.400,Secundaire doelgroep (inkomensgrens staatssteunregeling per 1-1-2014) - alle huishoudens met een bruto huishoudinkomen tussen het inkomen van de primaire doelgroep en € 34.678,- .

De inkomensgrenzen worden jaarlijks aangepast op basis van de richtlijnen van het Rijk.

Bijzondere doelgroepen Naast de lage inkomensgroepen, behoren ook bijzondere zorg doelgroepen tot het aandachtsveld van de woningcorporaties. De woningcorporaties in Zutphen hebben zich daartoe onder andere verbonden aan het Convenant Huisvesting Bijzondere doelgroepen (2007, verlengd in 2013 tot 1-1-2016), waaraan ook zorginstellingen en de gemeente deelnemen. Met huisvesting bijzondere doelgroepen wordt bedoeld huisvesting gerelateerd aan: • ouderenzorg, gehandicaptenzorg en geestelijke gezondheidszorg; • maatschappelijke opvang (onder andere cliënten psychiatrie, dak- en thuislozen, verslavingszorg, vrouwenopvang, ex-gedetineerden); • statushouders. Doel van het convenant is het bevorderen van de huisvesting en integratie van deze groepen in de maatschappij. De veranderde wetgeving in het sociale domein (onder andere scheiden wonen en zorg, taken van AWBZ naar WMO, Participatiewet) vragen van de woningcorporaties een heroriëntatie van hun rol in het huisvesting van deze doelgroepen.

Herzieningswet De herziene Woningwet - voorzien in deze periode - zal uiteindelijk het BBSH vervangen. In de nieuwe wet blijft de doelstelling van corporaties om zich in te zetten voor iedereen die hulp nodig heeft op de woningmarkt. Dat sluit aan bij de ambitie van woningcorporaties: zorgen voor voldoende, goede en betaalbare woningen in prettige wijken. Er blijft staatssteun beschikbaar voor de activiteiten aangemerkt als Diensten van Algemeen Economisch Belang (DAEB); de bouw en verhuur van sociale woningen en de bouw van maatschappelijk vastgoed. Concreet betekent het dat corporaties voor de financiering van dit type activiteiten borging kunnen krijgen van het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW), en daarmee goedkoop kunnen lenen. In het niet-DAEB-gebied (o.a. de duurdere huur- en

7

Tabel 2: Woningbezit corporaties in Zutphen 31 juli 2013 (op basis van parameters huurtoeslag 2013) < €374,44 €374,44 €535,91 €574,35 >€681,02 Totaal (Vrije €535,91 €574,35 €681,02 sector)

3.3 Woningbezit van de woningcorporaties in Zutphen De kernvoorraad Met de kernvoorraad wordt bedoeld de voorraad sociale huurwoningen die qua huur valt binnen de maximale huurgrens van de huurtoeslagregeling van het Rijk en daarmee toegankelijk is voor de bovengenoemde doelgroepen. Deze grens (ook wel de huurliberalisatiegrens genoemd) is in 2014 € 699,48 (definitie Centraal Bureau voor de Statistiek)(CBS).

Woonbedrijf ieder1 Woningbedrijf Warnsveld Ons Huis

Tabel 1: Parameters huurtoeslag 2014 Binnen de huurtoeslagregeling gelden in 2014 de volgende huurgrenzen: - Maximale huurgrens € 699,48 - Aftoppingsgrens laag € 556,82 (voor 1-2 persoonshuishoudens) - Aftoppingsgrens hoog € 596,75 ( voor meer persoonshuishoudens) - Kwaliteitskortingsgrens € 389,05 ( = maximale huurgrens jongeren onder 23 jaar)

Mooiland Totaal corporaties

De huurtoeslagregeling kent een minimum basishuur afhankelijk van het inkomen. Het huurdeel tussen de basishuur en de kwaliteitskortingsgrens komt in aanmerking voor 100% subsidiering.. Indien de huur deze grens overschrijdt wordt voor het deel tot aan de aftoppinggrens 65% huurtoeslag verstrekt.. Boven de aftoppingsgrens wordt tot aan de maximale huurgrens 40% vergoed , behalve bij meerpersoonshuishoudens jonger dan 65 jaar, zij ontvangen geen toeslag voor dit deel van de huur.

1665

3856

342

177

6040

54

335

101

131

0

621

2

204

-

44

46

296

29

52

12

20

2

115

1750

4447

113 Primair 6310

537 Secundair 537

225

7072

De bovenstaande tabel zal bij de uitvoering van de prestatieafspraken als nulmeting worden gehanteerd (zie thema 2a betaalbaarheid) . In bijlage 1 is een overzicht te vinden van de overige verhuurders in Zutphen. In bijlage 2 is het woningbezit van de vier woningcorporaties in kaarten weergegeven

In Zutphen maken we binnen de kernvoorraad een onderscheid tussen de primaire huurwoningvoorraad tot € 596,75 (de hoogste aftoppingsgrens) en de secundaire voorraad tussen de € 596,75 en € 699,48. Het doel hiervan is om te kunnen monitoren of er voldoende woningen beschikbaar zijn en blijven voor de doelgroepen van beleid. Deze grenzen worden jaarlijks aangepast aan de richtlijnen van het Rijk. Hiernaast is de huidige woningvoorraad naar huurprijs van de vier woningcorporaties in Zutphen te vinden.

8

vloeit terug naar de reserve. Deze middelen worden (na instemming van de gemeenteraad) aangewend voor zaken in het belang van de wonen.

3.4 Gemeentelijk grondbeleid Huur- en koopprijsgrenzen De gemeente rapporteert aan het rijk en de provincie over de voortgang van de planning en uitvoering van het lokale woningbouwprogramma in relatie tot het Kwalitatief Woon Programma 3 (KWP3). De gerealiseerde woningbouw wordt daarbij onderverdeeld in diverse huur- en koopprijsklassen. Voor sociale huur en sociale koop gelden vaste kavelprijzen en voor de marktsector een grondquote en een minimumgrondprijs per m2 (zie bijlage 3 grondprijsbrief 2014). De vaste kavelprijzen, de grondprijzen per m2 en de prijsklassegrenzen van de marksectorwoningen worden jaarlijks met de inflatie aangepast. De maximale verkoopprijs van een kavel voor een sociale koopwoning ligt in principe vast maar kan op basis van wijzigingen in provinciaal en gemeentelijk beleid worden aangepast. Deze prijsgrens wordt jaarlijks in de e 2 helft van het jaar met de corporaties besproken. De gewijzigde grondquotatabel wordt jaarlijks in januari door het college vastgesteld. Volgens de grondprijsbrief 2014 is vaste kavelprijs voor sociale huur (huur tot maximale huurtoeslaggrens) € 15.190,- inclusief BTW. De kavelprijs voor sociale koop (koopprijs tot €174.000,-) bedraagt € 24.141,- inclusief BTW. In de uitgiftecontracten wordt vanuit de gemeentelijke verkoopvoorwaarden een functiebescherming opgenomen om de sociale functie van de betreffende woning in de toekomst te kunnen borgen.

b. Reserve BWS renteverschil In 2007 is de reserve BWS renteverschil ingesteld om onvoorziene rentestijgingen te kunnen opvangen van lopende subsidieverplichtingen. In 2016 worden de laatste BWS subsidiebijdragen uitbetaald . Daarna is de reserve niet meer nodig om de risico’s te dekken en kunnen deze middelen (na instemming van de gemeenteraad) worden aangewend voor zaken in het belang van het wonen. c. BLS-fonds (Besluit Locatiegebonden Subsidies) Dit fonds is ontstaan doordat sinds 1995 per opgeleverde woning binnen de bebouwde komgrens van 1971 een bijdrage is verkregen van het Rijk. Het restant van deze gelden is geoormerkt als BLS-oud. Het fonds is vanaf 2005 gevoed door ‘nieuwe’ gelden van het Rijk die door de provincie op basis van het BLS-convenant 2005-2009 aan een aantal gemeenten binnen de Regio Stedendriehoek werd toegekend. Dit onder voorwaarde dat voor 31-12-2009 minimaal 976 woningen bruto werden opgeleverd. Deze doelstelling is gehaald. De financiële middelen in dit fonds zijn voor een groot deel aangewend en/of nog gereserveerd voor een bijdrage in de grondkosten van diverse projecten. d. SVn-fonds Het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse Gemeenten (SVn) beheert namens gemeenten fondsen waaruit zij laagrentende leningen verstrekt aan particulieren en andere initiatiefnemers voor projecten die bijdragen aan de kwaliteit van de fysieke woon- en leefomgeving en maatschappelijk gewenste projecten. De SVn doet dit voor de Gemeente Zutphen sinds 1998. De gemeente heeft de afgelopen jaren op een aantal momenten de fondsen ten behoeve van projecten in Zutphen aangevuld. Tot nu toe werden de gelden in het SVn-fonds geoormerkt voor de volgende onderwerpen: (koop)starters; wonen boven winkels, monumenten, particuliere woningverbetering en duurzaamheid.

3.5 Gemeentelijke financiële middelen voor wonen De gemeente kan aan bepaalde projecten voor wonen een financiële impuls geven. Daarvoor zijn een beperkt aantal eigen middelen beschikbaar evenals middelen van het Rijk en/of de Provincie. a. Reserve BWS rente en kasmiddelen In deze reserve zijn (van 1992 t/m 2000) in het kader van het Besluit Woninggebonden Subsidies (BWS) alle rentebaten van lopende BWSverplichtingen en vrijvallende BWS-middelen gestort. Bij dit laatste gaat het om middelen die zijn vrijgekomen doordat bijvoorbeeld een sociale koopwoning is verkocht, waardoor het recht op de subsidiebijdrage is vervallen. Het restbedrag

9

e. Stadscontract met Provincie Gelderland In het Stadscontract zijn afspraken opgenomen over projecten die met provinciaal geld (zoals het Integrale Stedelijke Vernieuwing (ISV)budget en Impulsplan) worden gefinancierd.

d. Huisvesting Bijzondere doelgroepen Het Convenant Huisvesting bijzondere doelgroepen (2007, verlengd in 2013 tot 2016) betreft de Gemeente Zutphen, de zorginstellingen, de woningcorporaties en Stichting Beheer Onroerend Goed (St BOG) in Zutphen. Dit convenant is tot stand gekomen omdat er behoefte bestond aan afspraken over huisvesting van kwetsbare doelgroepen. Het convenant is in 2011 en nogmaals in 2013 verlengd. De primaire doelen van het convenant zijn het bevorderen van de integratie van bijzondere doelgroepen in de samenleving en het realiseren van huisvesting voor deze groepen.

3.6 Geldende afsprakenkaders gemeente-corporaties De volgende afsprakenkaders van gemeente en corporaties zijn bouwstenen voor de prestatieafspraken in de periode 2014-2018: a. Nieuwbouw • Regionaal Woningbouwprogramma Stedendriehoek 2010-2019 op basis van het Kwalitatief Woon Programma (KWP) van de Provincie Gelderland • Samenwerkingsovereenkomst Gemeente - Woonbedrijf ieder1 betreffende Hart van de Wijk Waterkwartier • Intentieovereenkomst Gemeente - Mooiland - Heijmans voor de ontwikkeling van Ubuntuplein in Noorderhaven • Samenwerkingsovereenkomst Gemeente - Woonbedrijf ieder1 realisatie nieuwbouw Noorderhaven • Projectovereenkomst Gemeente - Woningbedrjif Warnsveld over Scheurkamp/Bieshorstlaan

Strategische visie In 2014 wil het college invulling geven aan een herijking van de toekomstvisie op Zutphen. De nieuwe Strategische Visie voor de gemeente Zutphen moet dienen als richtsnoer voor de Strategische Agenda en daarmee het kader aanreiken voor financieel inhoudelijke afwegingen in meerjarenperspectief. De visie moet waar mogelijk ook richting geven aan sectorale beleidsnota’s en handvatten bieden voor de doorontwikkeling van de gemeentelijke organisatie. De strategische visie komt tot stand op basis van onderzoek en in samenspraak met de organisaties en burgers van Zutphen

b. Wijkontwikkeling • Wijkontwikkelingsplan Waterkwartier (2005) • Wijkontwikkelingsplan Noordveen (2005) en Berkelpark (2012) • Wijkontwikkelingsplan Zuidwijken (2012) • Afsprakenkader Vernieuwing van het wijkgericht werken (2012) c. Woonruimteverdeling Het convenant Regionale woonruimteverdeling Woonkeus Stedendriehoek (2005, verlengd in 2012 verlengd tot 2016) betreft de gemeenten Apeldoorn, Brummen, Deventer, Voorst en Zutphen en acht corporaties in de regio Stedendriehoek. In Zutphen gaat het om Woonbedrijf ieder1, Woningstichting Ons Huis en Mooiland. De Stichting Woonkeus Stedendriehoek is een samenwerkingsverband dat zich richt op een uniforme en transparante uitvoering van de woonruimteverdeling in de regio en zoveel mogelijk keuzevrijheid van woningzoekenden.

10

4. PRESTATIE AFSPRAKEN De prestatieafspraken zijn opgesteld aan de hand van de hiervoor genoemde thema’s en doelstellingen uit de Woonvisie. Gemeente en woningcorporaties hebben in de afspraken vastgelegd wat zij op elk thema voor elkaar kunnen betekenen. Elk thema begint met een inleiding over actuele ontwikkelingen. Kanttekening: Woningstichting Mooiland verkeert op het moment van het aangaan van deze prestatieafspraken in een transitiefase waarin zij groeit naar een nieuwe organisatie met nieuw beleid. Hoewel zij de intentie heeft gemaakte afspraken na te komen is het op dit moment niet uit te sluiten dat zij niet geheel aan de afspraken zal kunnen voldoen.

11

Sociale duurzaamheid In Zutphen wordt gestreefd naar gedifferentieerde buurten en wijken met een goede balans tussen kwetsbare en weerbare bewoners. Het doel daarvan is het bevorderen van leefbaarheid en sociale cohesie en draagvlak voor voorzieningen. Een wijk- of buurtvisie is daarom leidend bij het vaststellen van de vereiste kwaliteit van nieuwbouwwoningen. Het gaat om een aanvulling op het bestaande segment; datgene wat mist in de wijk en de wijk sterker kan maken. Ook vinden we het ook belangrijk dat we samen werken aan leefbaarheid in de buurt. Bijvoorbeeld bij het schoon, heel en veilig houden van de woonomgeving, de inzet van mensen uit de wijk voor werkzaamheden (bijvoorbeeld mensen met een beperking, en/of een afstand tot de arbeidsmarkt) en het verbinden van mensen in de buurt met elkaar.

Thema 1 Duurzaamheid Actuele ontwikkelingen Ecologische duurzaamheid Voor het stimuleren van energiebesparende maatregelen in de bestaande woningvoorraad is in 2012 het project energetisch renoveren gestart. Doel van dit project is bewoners van zo veel mogelijk corporatie- en particuliere woningen aan te zetten tot het nemen van energiebesparende maatregelen in hun woning. Met een gezamenlijk plan van aanpak van bewoners, woningcorporaties/overige verhuurders, bouwers/installateurs, banken, arbeidsbemiddeling, onderwijs en de gemeente Zutphen zijn de voorbereidingen getroffen om een eerste pilot te beginnen. Naast communicatie, energieadvies en ontwikkelen van maatregelen maakt het financieel stimuleren van maatregelen deel uit van dit programma. Daartoe worden onder andere de mogelijkheden voor een Energy Service Company (Esco) verkend, waarbij de kosten voor energiemaatregelen rechtstreeks worden verrekend met de besparingen op de energierekening. Daarnaast heeft de Provincie Gelderland in november 2013 een budget beschikbaar gesteld om op korte termijn woningen energiezuinig te maken. De aanvragen van Woonbedrijf ieder1 en Woningbedrijf Warnsveld die voor dat budget zijn ingediend zijn gehonoreerd. Daarmee kan aan het project energetisch renoveren een extra impuls worden gegeven. Daarnaast wordt bij nieuwbouw waar mogelijk uitgegaan van een EPC die lager is dan wettelijk voorgeschreven. Ook op het terrein van milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde streven we naar duurzame gebouwen. Daarvoor worden ontwikkelaars gestimuleerd om bouwplannen op te stellen aan de hand van het ‘GPR Gebouw’ een meetinstrument voor duurzaamheidsprestaties van gebouwen.

Doelstelling: Ecologische, economische en sociale duurzaamheid is vanzelfsprekend zowel bij bestaande woningen en woonomgeving als bij nieuwbouw

Economische duurzaamheid We streven naar hergebruik van leegstaande panden, definitief of tijdelijk. Prioriteit wordt gegeven aan panden in het centrum. Dat geldt ook voor gronden die braak liggen door vertraagde woningbouw.

12

Doel Ecologische duurzaamheid

Wat doen wij ervoor

Indicator

Wanneer

Energiezuiniger maken van de bestaande woningvoorraad (woningen van particulieren en verhuurders).

Gemeente en corporaties - Spannen zich in om het project energetisch renoveren van de bestaande woningvoorraad tot een succes te maken. - Informeren elkaar over mogelijkheden voor financiering van energiemaatregelen en trekken waar mogelijk en nuttig samen op richting externe financiële bronnen.

Aantal woningen waar energetisch maatregelen zijn uitgevoerd.

Doorlopend

Realisatie Pilot Esco en aantal deelnemers

Doorlopend

Energielabel en aantal woningen

Doorlopend

Gemeente - Faciliteert het project energetisch renoveren van de bestaande woningvoorraad en onderzoekt de toepassing van alternatieve ‘financieringsvormen’ zoals een pilot Energy Service Company (Esco). - Onderzoekt mogelijkheden om de hoogte van de bouwleges bij nieuwbouw en bij renovatie te koppelen aan het energielabel of het type maatregelen. Corporaties - Participeren in project energetisch renoveren Zutphen. - Streven bij renovatie naar een energielabel van minimaal B . - Bieden bij groot onderhoud en renovatie in aanvulling op isolerende maatregelen extra maatregelen aan voor energieopwekking en/of besparing, mits financieel mogelijk (bijvoorbeeld via de Esco) (zie hierna). - Als huurders zelf initiatieven willen nemen voor duurzaamheidsmaatregelen, gaan de corporaties in gesprek over de mogelijkheden, en zijn bereid haalbare initiatieven te faciliteren. Woonbedrijf ieder1 - Voert samen met bewoners de pilot energetisch renoveren uit in de Stokebrand - Energetisch renoveren van de woningen aan de Goeman Borgesiusstraat (120 woningen) en de Groen van Prinstererstraat (99 woningen). - Bij reguliere instandhoudingsprojecten wordt in 2014 altijd glasisolatie aangeboden. Daarna jaarlijkse evaluatie van mogelijkheden. - Onderzoekt mogelijkheid voor zonnepanelen op dak van complexen in Berkelpark in samenwerking met Bronsolar. - Renovatie Deventerwegkwartier (2018): streven is labelsprong (minimaal B). Daarbij worden extra maatregelen/experimenten voor energiebesparing en/of opwekking onderzocht en indien passend aangebracht .

13

2014

Aantal uitgevoerde initiatieven Labelsprong en aantal woningen

2014 2014/2015 2014 2015 2018

Woningbedrijf Warnsveld - Renovatie Frederikseplein : streven is labelsprong (minimaal B). Daarbij wordt ruimte geboden voor extra maatregelen/experimenten voor energiebesparing en/of opwekking en hergebruik water. - Bij instandhouding van woningen (Meidoornlaan en omgeving) worden isolerende maatregelen uitgevoerd (labelsprong van E en D naar B). Mooiland - Renovatie Braamkamp: streven is labelsprong van label D naar een differentiatie van B en C. Duurzaamheid nieuwbouw vergroten. Voorsorteren op een aanscherping van de landelijke geldende EPC bij nieuwbouw.

Woonbedrijf ieder1 - Realiseert, samen met de gemeente, extra energiebesparings- en opwekkingsmaatregelen in Noorderhaven (blok 8 en 10). - Ondersteunt het onderzoek van de gemeente Zutphen en marktpartijen in Noorderhaven naar mogelijkheden voor alternatieve energieopwekking (bijvoorbeeld warmtebenutting) in de nieuwbouw van Woonbedrijf ieder1 (Blok 13 en 14). Woningbedrijf Warnsveld De 27 appartementen in het project Oranjestaete 2 krijgen een EPC van 0,34 (eis was EPC van 0,6). Mooiland De energiemaatregelen in het project Ubuntuplein worden samen met de coöperatieve vereniging Ubuntuplein bepaald.

Economische duurzaamheid Benutten van leegstaande panden in de binnenstad voor (tijdelijke) andere functies.

Labelsprong en aantal woningen

2015

Labelsprong en aantal woningen

2014/2015

Realisatie project

2014

Realisatie project 2013/2014

Realisatie project

2013/2014

Resultaat van overleg over VO en DO

Gemeente en corporaties Kennis en ervaringen over het gebruik van de GPR tool worden uitgewisseld. (Gemeente neemt initiatief).

Uitwisseling

Doorlopend

Gemeente Stelt beleidsnotitie op over hoe om te gaan met leegstaande panden in de binnenstad (inclusief aanlooproutes).

Gemeentelijke beleidsnotitie

2014

Aantal en type initiatieven

2014/2015

Corporaties Onderzoeken - naar aanleiding kansen die uit de beleidsnotitie naar voren komen - de mogelijkheden voor het (eventueel tijdelijk) in exploitatie nemen van leegstaande panden voor doelgroepen (bijvoorbeeld voor jongeren of zorgdoelgroepen) (zie ook thema binnenstad).

14

Benutten van braakliggende locaties (stadsbreed) door vertraagde woningbouw voor (tijdelijke) andere functies.

Gemeente Stelt beleidsnotitie op over hoe om te gaan met braakliggende woningbouwlocaties (stadsbreed) door vertraagde of afgestelde woningbouw en uitvoeren. Onderzoek naar mogelijkheden, kansen en initiatieven voor (tijdelijke) invulling (o.a. stadslandbouw en zonnepanelenvelden). Initiatieven ondersteunen of locaties tijdelijk minimaal inrichten.

Gemeentelijke beleidsnotitie

2014

Aantal en type initiatieven met/door corporaties

2014

Afhankelijk van nieuwbouwplannen

Doorlopend

Aantal plaatsen per jaar per corporatie

Doorlopend

Gemeente Regie wijkgericht werken via beroepskrachtenoverleg (BKO), wijkagenda’s, en bestuurlijk overleg wijkgericht werken.

Deelname

Doorlopend

Voert periodiek een leefbaarheids- en veiligheidsonderzoek uit.

Onderzoek

Waarschijnlijk eind 2014

Woonbedrijf ieder1 Draagt zorg voor het beheer (en eventuele tijdelijke invulling) van de braakliggende bouwlocaties Tak van Poortvlietstraat en Prof. Piersonstraat. Daartoe voorziet Woonbedrijf ieder1 de locatie van groen van voldoende kwalitatieve uitstraling en is het woonbedrijf bereid om nadere afspraken te maken over een eventuele tijdelijke invulling. De gemeente neemt het beheer en onderhoud van het braakliggende terrein van ieder1 tegen een vergoeding mee in haar onderhoudswerkzaamheden. Woningbedrijf Warnsveld Draagt zorg voor het beheer (en eventuele tijdelijke invulling) van de locatie Scheurkamp /Bieshorstlaan en Breegraven.

Sociale duurzaamheid Gedifferentieerde wijken met een goede balans tussen weerbare en kwetsbare bewoners, draagvlak voor voorzieningen en Noaberschap.

Gemeente en corporaties De woningdifferentiatie bij nieuwbouw en renovatie wordt - in gezamenlijk overleg gemeente-corporatie en op basis van een wijk- of buurtvisie - afgestemd op wat er nodig is in wijk en buurt. Voorstellen voor wijzigingen op reeds vastgestelde differentiaties en woningaantallen worden gemotiveerd aan de Regietafel van de gemeente voorgelegd. De corporaties gaan met Het Plein (verzamelpunt werk, inkomen en participatie Zutphen/Lochem) in overleg om bij hun werkzaamheden mogelijkheden aan te bieden voor betaalde banen en/of werkervaringsplaatsen voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (social return on investment). De gemeente doet hetzelfde bij haar inkoopbeleid.

15

Woonbedrijf ieder1 Afstemming wijkgericht werken via beroepskrachtenoverleg (BKO), wijkagenda’s, en bestuurlijk overleg wijkgericht werken.

Doorlopend

Begeleiding van individuele kwetsbare huishoudens door: laatste kans beleid en buurtbemiddeling signaleringsfunctie; daartoe samenwerking in sociale wijkteams en beroepskrachtenoverleg. Is bereid om sociale wijkteams een goede plek te geven (bijvoorbeeld tijdelijk een woning beschikbaar te stellen voor de buurt). Woningbedrijf Warnsveld Begeleiding van individuele kwetsbare huishoudens door: laatste kans beleid en buurtbemiddeling signaleringsfunctie; daartoe samenwerking in sociale wijkteams en beroepskrachtenoverleg. project thuistechnologie Ons Huis Begeleiding van individuele kwetsbare huishoudens door: laatste kans beleid en buurtbemiddeling - signaleringsfunctie. Mooiland Gaat met de gemeente in overleg om tot gerichte en gezamenlijk gedragen afspraken te komen over leefbaarheid, veiligheid , bevorderen sociale cohesie en kwaliteit woonomgeving op de locaties waar Mooiland woningen heeft of gaat realiseren. Evalueert jaarlijks met de Gemeente en Politie het convenant woonoverlast Halvemaanstraat/Melatensteeg (initiatief Mooiland)

16

2014

Jaarlijks

De sociale huurwoningvoorraad in Zutphen (minimaal 7786) is in principe qua aantal voldoende om de primaire doelgroep (7120 huishoudens) te kunnen huisvesten. Uit de tabel blijkt echter dat mensen met een laag inkomen (de primaire doelgroep) niet alleen in huur- maar ook in koopwoningen wonen. Daardoor is in de sociale huurwoningenvoorraad ook ruimte voor de secundaire doelgroep (1770 huishoudens). Voor mensen met lage inkomens is het lange tijd moeilijk geweest om een verhuiswens te realiseren, omdat er weinig doorstroming was van een huur- naar koopwoning en omdat er huurwoningen werden gesloopt. In 2012 en 2013 is er echter relatief veel verhuisd binnen de huursector in Zutphen door de oplevering van nieuwbouwhuurwoningen. Naar verwachting zal deze trend in 2014 doorzetten (door nieuwbouw in Noorderhaven en Warnsveld), maar in 2015 weer afnemen. Het blijft dus nodig om de beschikbaarheid van voldoende woningen voor de lage inkomensgroepen goed in de gaten te houden. Daarnaast verwachten we dat de middengroepen in de knel komen: woningcorporaties moeten namelijk 90% van hun huurwoningen verhuren aan huishoudens met een inkomen onder de €34.678 (2014). Deze huurders kunnen daardoor niet meer verhuizen naar een andere sociale huurwoning en een markthuur- of koopwoning is vaak te duur. Ook landelijk is hiervoor aandacht; er wordt politiek aangestuurd op een verhoging van de inkomensgrens.

Thema 2a Betaalbaarheid Actuele ontwikkelingen Woningvoorraad In 2013 is de totale woningvoorraad in Zutphen 20.948, waarvan 46,4 % huur (9720) en 53,6% koop. De vier woningcorporaties samen verhuren op 31 juli 2013 7072 huurwoningen, waarvan: - 6310 huurwoningen met een huur tot de aftoppingsgrens huurtoeslag (€574,35); - 537 huurwoningen met een huur daarboven tot de maximale huurtoeslaggrens (€681,02); - 225 vrije sector huurwoningen. Daarnaast worden er nog sociale huurwoningen verhuurd door onder andere de Stichting Beheer Onroerend Goed (St Bog), Stichting Serviceflat de IJssel, Zorggroep Sint Maarten (Polbeek), Den Bouw en de Woonmaatschap Zutphen, bij elkaar opgeteld 714 woningen (zie bijlage 2, inventarisatie woningbezit middelgrote verhuurders 2013).

Niet alleen de beschikbaarheid van sociale huurwoningen blijft een zorg, maar ook de betaalbaarheid. Met name Woonbedrijf ieder1 en Ons Huis constateren de laatste jaren een toename van het aantal huishoudens die het financieel niet meer rond krijgen. Het aantal huishoudens met huurschulden neemt toe net als het aantal huisuitzettingen. Daarom heeft Ons Huis het NIBUD een onderzoek laten doen naar betaalbaarheid. Tegelijkertijd is ook een onderzoek van het RIGO uitgekomen. Uit de onderzoeken blijkt dat één op de vijf huidige huurders onvoldoende rond kan komen. De grootste pijn zit bij de primaire doelgroep, in het bijzonder jongeren tot 23 jaar, tweepersoonshuishoudens en huishoudens met kinderen. Een grote groep kan zich niet meer dan €366 aan bruto huur veroorloven(de kortingsgrens in de huurtoeslag). Daarnaast is ook de aftoppingsgrens belangrijk (€575,34), omdat juist meerpersoonshuishoudens (<65 jaar) het deel van de huur dat boven deze grens ligt niet gesubsidieerd krijgen.

Bij elkaar opgeteld is de sociale huurwoningenvoorraad in Zutphen van woning corporaties en de wat grotere verhuurders 7786 woningen. Als we dit vergelijken met de huishoudens die zijn aangewezen op een sociale huurwoning dan ziet het plaatje er als volgt uit: Doelgroep Doelgroepen naar inkomen in huur of koopwoningen 2010 in Zutphen Totaal % In huurwoning Primaire doelgroep (inkomen tot 7120 34,7 4940 maximum huurtoeslaggrens) Secundaire doelgroep (tot €33.000) 1770 8,6 1500 Middengroep (€33.000-€43.000) 2930 14.3 1130 Boven €43.000 8700 42,4 1120 Totaal 20520 100,0 8690

In koopwoning 2180 270 1800 7580 11830

De woningcorporaties en de gemeente staan voor een dilemma. Enerzijds noodzaken de heffingen van het Rijk de corporaties tot het vragen van hogere huren. Anderzijds

Bron: CBS Regionaal inkomensonderzoek 2010

17

is de betaalbaarheid van de huren en de overige woonlasten een zorg. Daarvoor willen partijen gezamenlijk naar oplossingen zoeken. Doelstelling: Betaalbaar wonen wil zeggen dat de woonlasten voor huurders op te brengen zijn. Dat kan door verantwoord huurbeleid en energetische maatregelen in de woningen. De vier corporaties staan voor betaalbaarheid van de huur voor de primaire en secundaire doelgroep door middel van een gedifferentieerd huurbeleid, en voor afspraken over de begeleiding bij huurschulden en voorkomen van huisuitzettingen.

18

Doel

Wat doen wij ervoor

Voldoende goedkope woningen in de bestaande voorraad voor de primaire doelgroep. Evenals voldoende betaalbare huur- en koopwoningen voor secundaire doelgroep en de middengroep.

Corporaties en gemeente Staan voor betaalbaarheid van de huur voor de primaire en secundaire doelgroep. Onderzocht wordt nog op welke manier dit de komende jaren in het huurbeleid vorm gaat krijgen, ook in relatie tot energiebesparende maatregelen. Dit onderwerp staat standaard op de agenda van de werkgroep en stuurgroep wonen. De corporaties informeren de gemeente tijdig over hun voorgenomen jaarlijkse wijzigingen in het huurbeleid (o.a. jaarlijkse huurverhoging en huurverhoging bij mutatie). De betaalbaarheid van de woonlasten wordt gemonitord (zie ook hoofdstuk 5). Hierover worden nog nadere afspraken gemaakt. Als nulmeting wordt o.a. tabel 2 op pagina 7 van dit convenant gebruikt. Het initiatief voor het jaarlijks verzamelen van gegeven voor de monitoringsoverzicht hiervoor ligt bij Woonbedrijf ieder1. Woonbedrijf ieder1 In 2014 blijft 45 % van het totale bezit blijft behouden in het segment onder de aftoppingsgrens (€596,75) om de primaire doelgroep te kunnen blijven bedienen. In 2014 inflatievolgend huurbeleid voor huishoudens met een inkomen onder inkomensgrens secundaire doelgroep. Na 2014 wordt dit opnieuw bekeken. Woningbedrijf Warnsveld Is bezig met een transitie van huurbeleid naar een woonlastenbeleid (maart 2014 gereed). Ons Huis Gaat voor het sociale huursegment zoveel mogelijk uit van de NIBUD-normen voor betaalbaarheid. In 2014 wordt dit nader uitgewerkt Mooiland Vindt het belangrijk dat haar woningen voor de diverse doelgroepen bereikbaar zijn. Mooiland houdt bij streefhuuraanpassing dan ook rekening met de grenzen in de huurtoeslagregeling. Voor de laagste inkomens wil Mooiland haar verantwoordelijkheid nemen mits dit efficiënt uitvoerbaar is, bijvoorbeeld door in het aanbodmodel te werken met (extra) huur-/inkomensklassen. Voor de nieuwe projecten in Zutphen moet dit nader uitgewerkt worden.

19

Indicator

Wanneer

De kernvoorraad huurwoningen blijft gelijk

Doorlopend

Jaarlijks

Doorlopend

2014 2014

2014

2014

2014

Voorkomen van huisuitzettingen en overlast

Koopstarters en jongeren adequaat huisvesten

Woonruimteverdeling: Keuzevrijheid, transparantie en maatwerk

1

Corporaties en gemeente Om ontruiming te voorkomen: - zoekt de corporatie actief contact met de huurder bij een huurachterstand van meer dan 1 maand, of bij overlastklachten. Zoekt de corporatie met de klant een oplossing door bijv. verwijzing naar hulpverlening, inzet laatste kansbeleid en/of melding bij het meldpunt multiprobleemsituaties 1 Vangnet . - meldt de corporatie bij elke dreigende huisuitzetting, uiterlijk 3 weken voor de geplande huisuitzetting, de huurder aan bij Vangnet. - is de corporatie bereid om bij huurders, waarbij een huurachterstand is ontstaan, onder voorwaarde van de betaling van de huur, genoegen te nemen met aflossing van de huurschuld volgens bedragen die zijn afgestemd op de reële aflossingscapaciteit op basis van het inkomen en de totale schuldenlast van de huurder.

Doorlopend

Nadere uitvoeringsafspraken worden gemaakt over het voorkomen van en omgaan met huisuitzettingen.

2014

Woonbedrijf ieder1 en Ons Huis Het huidige laatste kans beleid, waarbij het Vierde Huis wordt ingezet om afspraken te maken met huurders met woonproblemen, wordt voortgezet.

Doorlopend

Gemeente Gaat door met het verlenen van koopstartersleningen in de bestaande bouw en in nieuwbouw totdat het budget is uitgeput, en onderzoekt daarna de mogelijkheden voor voortzetting.

Aantal koopstartersleningen

Doorlopend

Gemeente/corporaties Onderzoek naar de woonbehoefte van jongeren wordt meegenomen bij het Woningmarktonderzoek 2014. Indien zich kansen voordoen zijn corporaties bereid om initiatieven te ondersteunen.

onderzoek

2014

Woonbedrijf ieder1, Ons Huis, Mooiland en gemeente Participeren in Woonkeus Stedendriehoek voor verdeling van huurwoningen in Zutphen en de monitoring daarvan. Dit onderwerp staat standaard op de agenda van de Werkgroep wonen.

overleg

Doorlopend

Lees: Vangnet, of de opvolger van Vangnet; dit meldpunt multiprobleemsituaties zal de komende jaren waarschijnlijk van naam/samenstelling veranderen.

20

Gemeente - Gaat in overleg met andere verhuurders over aansluiting bij Woonkeus Stedendriehoek. - Organiseert ten minste 1x per jaar overleg voor uitwisseling van ervaringen / afstemmen activiteiten over woonruimteverdeling met alle verhuurders (woningcorporaties, BOG, Stichting IJsselflat, Vesteda, Rebo Vastgoed, ABC vastgoed, Woonmaatschap Zutphen).

1x jaar

1x jaar Woningbedrijf Warnsveld Rapporteert jaarlijks over de eigen woonruimteverdeling aan de gemeente met als doel transparantie van hun woningtoewijzingen en bij te dragen aan het verzamelen van woningmarktgegevens. 2x jaar Corporaties - Zetten de afspraken over toewijzing zorgwoningen (via WMO loket) en protocol woningtoewijzing bijzondere doelgroepen (coördinatie Woonbedrijf ieder1) voort, en evalueren 2 x per jaar of deze afspraken aanpassing behoeven in verband met de ontwikkelingen op het gebied van scheiden van wonen en zorg. - Indien Vangnet adviseert dat verandering van woonsituatie noodzakelijk is voor een multiprobleemhuishouden, dan laten corporaties dit advies zwaar wegen om in het belang van de cliënt een passende woning te vinden, eventueel onder voorwaarden. Indien actueel: inspelen op huisvestingwet Gemeente stelt - na overleg met Woonkeus en 4 corporaties - een huisvestingsverordening op.

21

Doorlopend

Thema 2b Wonen en zorg Actuele ontwikkelingen Inspelen op de vergrijzing Het percentage ouderen van 65 + neemt toe van ongeveer 15% in 2013 naar ruim 30% in 2040 en het percentage 75+ van 7% naar 17% (Primos prognose). Gelet op deze demografische ontwikkelingen is het nodig dat het aantal woningen toeneemt dat geschikt is voor ouderen met beperkingen en dat ook de openbare ruimte toegankelijk is. Het beleid dat we in Zutphen hanteren is erop gericht dat bij nieuwbouw alle appartementen en een percentage van de eengezinswoningen – uitgezonderd die voor specifieke doelgroepen – voldoen aan de notitie multifunctioneel bouwen Zutphen (2009). Daarin staan de minimale eisen en richtlijnen voor toegankelijkheid zoals we die in Zutphen belangrijk vinden. Als er zich kansen voordoen dan willen we ook stimuleren dat bestaande woningen meer geschikt gemaakt worden voor ouderen (‘opplussen’). Daartoe is in 2013 het project Wonen met een plus gestart. Ook een toegankelijke woonomgeving is van groot belang. Dat is niet altijd een kwestie van geld, maar ook van aandacht bij het ontwerp van de openbare ruimte. Wonen met zorg Het overheidsbeleid met betrekking tot het scheiden van wonen en zorg heeft als consequentie dat steeds meer mensen zelfstandig moeten blijven wonen die (op termijn) veel zorg nodig (kunnen) hebben. Daarnaast hebben we de komende jaren te maken met een groei van het aantal dementerenden voor wie passende huisvesting en/of zorg nodig is. Dat betekent dat we de zorgvraag en het aanbod nog beter in kaart willen brengen, en samenwerking tussen partijen willen stimuleren. We zien een faciliterende rol van de gemeente in het afstemmen van het overleg tussen gemeente, zorgpartijen en corporaties. Dat is op dit moment vastgelegd in een Convenant huisvesting bijzondere doelgroepen. De verdere uitrol van woonservicegebieden past binnen de ontwikkelingen. Als er zich kansen voordoen voor kleinschalige woonvormen op locaties die zich daarvoor lenen, en die passen binnen de woningbouwprogrammering, dan zullen de partijen dat ondersteunen. De coördinatie van de toewijzing van zorgwoningen van alle vier corporaties in Zutphen is belegd bij het WMO loket (Convenant toewijzing zorgwoningen). De toewijzing van woningen aan mensen die uit instellingen weer in gewone woningen gaan wonen wordt gecoördineerd door Woonbedrijf ieder1 (Protocol huisvesting bijzondere doelgroepen).

Doelstellingen:

Voldoende geschikte woningen voor mensen met een beperking en goede afstemming over wonen zorg en welzijn in de wijk.

22

Doel

Wat doen wij ervoor

Voldoende geschikte woningen voor mensen met een beperking (o.a. ouderen), zodat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen

Gemeente en corporaties Bij alle nieuwbouw- en herstructureringsplannen wordt de behoefte aan en mogelijkheid voor huisvesting bijzondere doelgroepen meegenomen als input bij de projectdefinitie. Passendheid binnen de locatie is daarvoor uitgangspunt.

Indicator

Gemeente - Neemt in het programma van eisen (PvE) van nieuwbouw de notitie multifunctioneel bouwen op (alle appartementen en % van eengezinswoningen zijn multifunctioneel m.u.v. specifieke doelgroepen). - Neemt waar mogelijk en nodig toegankelijkheid als voorwaarde mee bij ingrepen in de openbare ruimte. Corporaties - Toetsen Programma van eisen nieuwbouw op levensloopbestendigheid aan de Notitie Multifunctioneel bouwen in de Gemeente Zutphen, en stellen zo nodig aanvullende eisen op projectniveau. Afhankelijk van het type ingreep wordt deze notitie ook voor renovatie gebruikt. - Vragen de Woonadviescommissie (WAC) bij hun projecten (nieuwbouw en renovatie) om advies met betrekking tot de kwaliteit van de woonbeleving (inclusief multifunctionaliteit). Daartoe wordt de WAC zowel bij voorlopig ontwerp als bij definitief ontwerp van nieuwbouw om advies gevraagd. Gemeente en corporaties - Stimuleren de bewustwording van de mogelijkheden voor woningaanpassingen als bijdrage aan het zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen door ouderen en mensen met een beperking (zie thema bestaande voorraad) . - In 2011 hebben de Gemeente en de corporaties (Woonbedrijf ieder1, Ons Huis en Woningbedrijf Warnsveld) een convenant met de WAC afgesloten. Omdat eind 2014 dit convenant afloopt wordt gezamenlijk onderzocht wat de mogelijkheden zijn om de jaarlijkse onkosten van de WAC na 2014 te vergoeden.

Afstemming wonen en zorg in de wijk

Gemeente en corporaties Gemeente faciliteert het netwerk van deelnemers aan het Convenant huisvesting bijzondere doelgroepen. Corporaties nemen deel. Dit netwerk wordt belangrijk gevonden voor het uitwisselen van actuele ontwikkelingen, afstemming en om te voorkomen dat groepen tussen wal en schip vallen. Het convenant wordt in 2014 geëvalueerd.

23

Wanneer Doorlopend

Aantal gerealiseerde multifunctionele woningen per jaar

Doorlopend

Aantal adviezen van de WAC per jaar

Doorlopend

Doorlopend

2014

Financiering WAC

2014

Evaluatie

2014

Gemeente Voert inventarisatie uit van veranderde woonbehoefte van bijzondere doelgroepen als gevolg van scheiden van wonen en zorg en ontwikkelingen in het sociale domein . Corporaties en gemeente Onderzoeken gezamenlijk (na de inventarisatie) de mogelijkheden voor huisvesting van bijzondere doelgroepen in buurten en in woonservicegebieden, zodanig dat zorg en begeleiding op een doelmatige manier plaats kan vinden, problemen tijdig worden gesignaleerd, overlast wordt voorkomen en daarmee de leefbaarheid in de buurt op peil blijft. Daarbij wordt rekening gehouden met een goede balans tussen kwetsbare en weerbare bewoners in de buurt.

Inventarisatie

2014

Uitwerking

2014

Corporaties Informeren, op verzoek, de klanten en bieden (tegen betaling door de huurder) mogelijkheden aan voor hulpmiddelen in huis aan om langer zelfstandig te kunnen blijven wonen. Met de samenwerkingspartners in Zutphen, blijven de corporaties maatwerk bieden, voor als iemand niet alleen een woning zoekt, maar ook de inzet van een zorgorganisatie nodig heeft voor een steuntje in de rug. Verder uitvoeren van het concept woonservice-gebieden en beleid ontwikkelen op kansen voor versterking.

Corporaties en gemeente De regierol voor de ontwikkeling van een woonservicegebied kan bij ieder van de deelnemende partijen liggen waarbij de corporaties vooral verantwoordelijk zijn voor de gebouwde omgeving, de instellingen voor zorg en welzijn en de gemeente voor de openbare ruimte. Woningbedrijf Warnsveld Realiseert de fysieke structuur voor het woonservicegebied Warnsveld en het project thuistechnologie. De gemeente draagt zorg voor de toegankelijkheid van de openbare ruimte in het woonservicegebied. Mooiland Het project Ubuntuplein heeft de ingrediënten van een woonservicegebied. Mooiland is bereid de samenwerkingsmogelijkheden met de participanten in Ubuntuplein nader te verkennen.

Statushouders: wachtlijsten voorkómen.

Doorlopend

Gemeente / 4 corporaties Gaan door met de huidige werkwijze waarbij de 4 woningcorporaties (en de Stichting BOG) verantwoordelijkheid nemen voor de wettelijke verplichting van het huisvesten van statushouders, ieder naar rato van het (sociale) woningbezit.

24

Overleg met zorgen welzijnspartijen

2014-2015

De vier corporaties zoeken naar nieuwe manieren om bewonersinitiatieven te stimuleren en ondersteunen, en daarmee de zelfredzaamheid van bewoners te vergroten.

Thema 3: Zeggenschap Actuele ontwikkelingen De woningmarkt is vooral een vragersmarkt geworden: niet meer het aanbod staat centraal, maar de vraag van consumenten. Daarom is het belangrijk dat de bewoners veel zeggenschap hebben over hun woonsituatie. In de woonvisie worden daarbij de volgende twee thema’s onderscheiden: vrije kavels en collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO); meer invloed van bewoners op hun woning en woonomgeving.

Doelstelling: De vraag van woonconsumenten staat centraal.

De gemeente biedt bouwkavels aan en stimuleert particulieren om gezamenlijk bouwplannen te realiseren. Voor woningcorporaties is een rol weggelegd als verhuurder van woningen in een CPO-project . In 2013 zijn er drie groepen bewoners die een CPO project met huurwoningen willen realiseren: de Derde Fase, de Naobers en Rowida. Zij zijn gezamenlijk, binnen het project Ubuntuplein, bezig om een plan te realiseren in Noorderhaven (planning definitief ontwerp klaar in juni 2014). In Zutphen is wijkgericht werken een speerpunt in de beleidsontwikkeling. Door op wijk- en buurtniveau te werken, worden inhoudelijke beleidsthema’s in samenhang met elkaar bekeken. Bij het ontwikkelen van plannen in bestaande woonbuurten (zoals woningbouw, renovatie en onderhoud, ontmoetingsplekken en openbare ruimte) zullen de huidige bewoners worden betrokken, om de sociale samenhang en integratie van de buurt te vergroten. Ook voor woningcorporaties ligt hier een belangrijke rol, daar waar zij bezit hebben. Wat de buitenruimte betreft, zorgt de gemeente voor de basiskwaliteit. Als bewoners méér willen, wil de gemeente hen daarvoor de vrijheid geven. Daarbij is sprake van wederkerigheid: als bewoners iets willen moeten ze er zelf ook wat voor doen. De vier woningcorporaties stellen hun huurders centraal. De huurders weten als geen ander welke verbeteringen aan woning of woonomgeving nodig zijn. Alle woningcorporaties hebben een centrale huurdersraad of -platform waarmee ze overleg hebben over beleidsaangelegenheden (dit is ook verplicht volgens de Overlegwet). Daarnaast zijn er bewonerscommissies op complexniveau. Ook participeren corporaties in wijkgericht werken. Via het beroepskrachtenoverleg (BKO) op wijkniveau worden thema’s die betrekking hebben op leefbaarheid en veiligheid in de buurt door gemeente, politie, Woonbedrijf ieder1, Woningbedrijf Warnsveld en Perspectief Zutphen met elkaar afgestemd.

25

Doel CPO Noorderhaven ondersteunen en realiseren door medewerking en subsidie.

Wat doen wij ervoor Mooiland - Verkent de mogelijkheden om de sociale huurwoningen binnen het project Ubuntuplein in exploitatie te nemen. - Betrekt de toekomstige bewoners(groepen) van het Ubuntuplein (de Derde Fase, Naobers en Rowida) bij de ontwikkeling, het ontwerp en de uitrusting van de sociale huurwoningen in het project Ubuntuplein. - Maakt met de toekomstige bewoners afspraken over nader te bepalen en uit te voeren beheerstaken en bijbehorende vergoedingen. - Ondersteunt de bewoners van het Ubuntuplein bij het oprichten van een huurdersorganisatie. Tevens zal Mooiland deze in bepaalde mate faciliteren. - Wil met de gemeente en bewoners tot gerichte en gezamenlijk gedragen afspraken komen over de participatie van bewoners in dit project en in de wijk.

Indicator

Wanneer

Aantal initiatieven

Doorlopend

Aantal en type initiatieven

Doorlopend

Gemeente Is bereid een achtervangpositie in te nemen voor borging door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) van de aan te trekken leningen. Sociale samenhang vergroten.

Gemeente Regie wijkgericht werken (zie sociale duurzaamheid) Woonbedrijf ieder1 - Werkt actief samen met partners als politie, Perspectief, gemeente en overige instellingen op het moment dat het wooncomfort van haar huurders wordt aangetast; - Ondersteunt en stimuleert bewonersinitiatieven. Daarvoor zet Woonbedrijf ieder1 diverse instrumenten in, zoals: - stimuleren, activeren en faciliteren bewonerscommissies; - deelname aan het Beroepskrachten overleg; - samenwerking met zorginstellingen en hulpverlening; - Sonestra training van het eigen personeel; - het wensfonds; - voor 2014 is er €50.000 beschikbaar voor een buurtverbeteringsplan ; - ondersteuning buurtservice Waterkwartier met € 5000,- in 2014; - ondersteunen van burgerinitiatieven zoals Dagelijks Bestaan en Zutphense Uitdaging.

26

Bewoners ruimte geven als ze méér willen dan de basiskwaliteit in de buitenruimte; op basis van wederkerigheid.

Ons Huis Zet gericht in op leefbaarheid, preventie van overlast en sociale kwaliteit, en doet dit samen met bewoners(commissies); In de meer kwetsbare complexen is de samenwerking met andere organisaties gericht op het vergroten van de zelfredzaamheid van huurders.

Aantal en type initiatieven

Woningbedrijf Warnsveld Faciliteert en geeft budget aan bewonerscommissies. Bij projecten wordt, als er al geen initiatief vanuit de bewoners zelf is ontstaan, ingezet in het opzetten van een projectgebonden bewonerscommissie. Geeft huurders meer zeggenschap over ingrepen in woning en woonomgeving via het concept van Collectief particulier opdrachtgeverschap (naar voorbeeld van organische herstructurering Bieshorstlaan/Scheurkamp). Betrekt de bewoners van Warnsveld (niet alleen eigen huurders) ook in het project ‘Vraaggestuurde Thuistechnologie in Warnsveld’.

Aantal en type initiatieven

Mooiland De Mooiland-complexen in Zutphen kennen geen huurdersorganisaties. Zij zijn qua omvang te klein om actief in de oprichting te bemiddelen. Bij realisering van Ubuntuplein zal er per definitie sprake zijn van een huurdersorganisatie (zie CPO).

Formele oprichting

Gemeente Ondersteunt bewonersinitiatieven via wijkgericht werken en daaraan gekoppelde budgetten.

27

Thema 4 Bestaande woningvoorraad Actuele ontwikkelingen Behalve door nieuwbouw kunnen de woningvraag en het aanbod beter met elkaar in evenwicht worden gebracht door wijzigingen aan te brengen in de bestaande woningvoorraad en door doorstroming te stimuleren. De komende jaren worden relatief weinig nieuwbouwwoningen opgeleverd. Het op peil houden en verbeteren van de kwaliteit van bestaande woningvoorraad krijgt daarom des te meer aandacht door: • renovatie en onderhoud van zowel huur- als koopwoningen. • het energetisch verbeteren van huur- en koopwoningen (zie thema duurzaamheid); • het geschikt maken van bestaande woningen voor ouderen (‘opplussen’) zodat zij langer zelfstandig in hun huidige woning en wijk kunnen blijven wonen; • het slopen van woningen waaraan een overschot bestaat en die niet meer gewild zijn voor woningzoekenden (onderzoeken); • het (tijdelijk) herbestemmen van bestaande, leegstaande panden voor bijvoorbeeld jongerenhuisvesting (zie duurzaamheid). We willen doorstroming stimuleren door gerichte nieuwbouw, door ouderen te stimuleren kleiner te gaan wonen, en door huurders te stimuleren naar een koopwoning te verhuizen. Voor starters op de woningmarkt kunnen startersleningen een steuntje in de rug zijn. Doelstelling: De bestaande woningvoorraad is aantrekkelijk voor huidige en nieuwe bewoners, met de nadruk op energiezuinig.

28

Doel Onderhoud en renovatie van huurwoningen

Wat doen wij ervoor Woonbedrijf ieder1 (Energetische) renovatie Stokebrand: min 40, max 80 woningen Goeman Borgesiusstraat : 120 woningen Groen van Prinsterenstraat: 99 woningen Deventerwegkwartier : PM

Indicator

Wanneer

Aantal woningen 2014 2014 2014 2018

Woningbedrijf Warnsveld Renovatie Frederikseplein en ’t Spiker: 63 woningen Meidoornlaan: 12 woningen Oranjelaan/Bieshorstlaan: 48 woningen Frederikseplein en Dorskamp: 38 woningen Waarbij ook (beperkt) gedeeltelijk ombouwen van bestaande voorraad voor andere doelgroepen Ons Huis Regulier onderhoud: aantallen PM Complexen St Elisabeth Luthers hofje appartementen Beekstraat/Kuiperstraat IJsselkade Riperkamp Bijzondere woonvorm Berkelkade Wonen boven Winkels divers

2015-2016 2015 2017-2018 2018

2014-2018

Mooiland n.v.t. Gemeente en corporaties Onderzoek naar de noodzaak van het slopen van woningen waaraan een overschot bestaat en die niet meer gewild zijn door woningzoekenden.

29

2016-2017

Realiseren van het project Wonen met een plus:

Gemeente en corporaties Stimuleren van het zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen van ouderen en mensen met beperkingen door bewustwording van mogelijkheden voor woningaanpassingen en het uitvoeren daarvan (opplussen). Rol gemeente: faciliteren/plan van aanpak opstellen en financiering Rol corporaties: - communicatie in contact met huurders/website/bewonersblad; - adviseren over geschiktheid woning / verhuizen; - koppeling met onderhoud / renovatieplannen; - afspraken maken over eigendom en beheer van woningaanpassingen; - inbedden in project thuistechnologie (Woningbedrijf Warnsveld); - maken van afspraken over beheer en onderhoud van WMO voorzieningen.

Aantal woningen met aanpassingen

2014-2017

Aantal woningen

Doorlopend

Bij renovatie op complexniveau waarbij er sprake is van ‘opplussen’ wordt er overleg gevoerd met het Plein over de mogelijkheden voor financiële ondersteuning vanuit de WMO om te komen tot een integrale aanpak, bijvoorbeeld met betrekking tot toegankelijkheid. Woningverbetering particuliere eigenaren

Corporaties Stimuleren van woningverbetering door eigenaar-bewoners door de aannemer te vragen om particuliere eigenaren (in gemengde complexen en/of van vergelijkbare complexen in de directe omgeving) te benaderen om mee te liften in een woningverbeteringsproject van de corporaties in het project. Dit geldt ook voor projecten waar energiemaatregelen worden genomen.

Bewoners passend huisvesten (o.a. stimuleren wooncarrière)

Gemeente Stimuleert doorstroming door subsidie verhuiskostenvergoeding (Regeling bijdrage verhuizing ouderen ) voor ouderen en koopstartersleningen. Corporaties Individuele informatievoorziening: mensen (oa ouderen) stimuleren om te verhuizen naar een meer passende woning.

30

Aantal subsidiebeschikkingen

Thema 5: Nieuwbouw Actuele ontwikkelingen Het kader voor de omvang van het lokale woningbouwprogramma in Zutphen is bepaald door het Regionaal Woningbouwprogramma Stedendriehoek. Dit is gebaseerd op het Kwalitatief Woonprogramma van de Provincie Gelderland en gaat uit van maximaal netto 1375 toe te voegen woningen in de periode 2010 t/m 2019. Daarvan zijn reeds 538 woningen (netto) gerealiseerd (2010, 2011 en 2012). Als gevolg daarvan resteert per 1 januari 2013 tot met 2019 nog een resttaakstelling voor maximaal 837 netto toe te voegen woningen. De komende jaren willen we onze energie vooral inzetten op het afmaken van de nieuwbouw in de drie prioriteitsgebieden: • Leesten Oost (tot de houtwal); • Herstructurering Waterkwartier; • Noorderhaven. En als aanvullend dorps woonmilieu de bouw van het appartementencomplex Oranjestaete 2 in Warnsveld. De belangrijkste nieuwbouwopgave voor de woningcorporaties ligt in het gebied Noorderhaven. Wat betreft de kwalitatieve invulling van het woningbouwprogramma is het uitgangspunt dat vooral woningen worden toegevoegd die er nu in Zutphen onvoldoende zijn, en aanvullend zijn op (de mogelijkheden in) de bestaande woningvoorraad. Streven is ook om wat meer woningen in het luxe segment toe te voegen. In deze onzekere markt kunnen we niet voorzien of de prioritaire locaties geheel of gedeeltelijk gerealiseerd gaan worden. De planning wordt daarom twee maal per jaar onder de loep genomen, en waar nodig bijgesteld. Daarbij vindt elke twee jaar een herijking van het woningbouwprogramma plaats om in te kunnen spelen op de actuele bevolkingsprognose en de lokale vraagontwikkeling. Doelstelling: Afmaken van de prioritaire projecten en afstemmen van de lokale en regionale vraag naar en aanbod van woningen.

31

Doel Afstemmen van kwantiteit en kwaliteit van de woningbouw conform provinciale taakstelling (KWP3)

Wat doen wij ervoor Gemeente - Lokale en regionale woningbouwplanning en programmering (netto toevoeging van 1375 woningen in de periode 2010 t/m 2019). De voortgang wordt gedeeld met de corporaties. - Informeert de corporaties indien er zich nieuwe kansen voordoen voor nieuwbouw. Woonbedrijf ieder1: Noorderhaven: - Grote Bolwerk 1t/m 109: 44 sociale huur, 6 vrije sector verhuur (Oplevering 2014) - Blok 13 en 14: 62 sociale huur (start bouw 2014) - Blok 4: 25 vrije sector verhuur (2016 gereed) - Blok 5: 54 sociale huur (2018 gereed) Realisatie van projecten is onder voorbehoud van financiering.

Indicator

Wanneer

Aantal woningen

Doorlopend

2014 2014 2016 2018

Waterkwartier: - Tak van Poortvlietstraat : 8 vrije sector verhuur, 6 middeldure koop - Prof Piersonstraat: 24 middeldure koop Beiden start bouwjaar onbekend. Intentie om te verkopen en te bouwen als de vraag aantrekt.

PM

Woningbedrijf Warnsveld: - Oranjelaan 11 t/m 15: 27 sociale huur (oplevering 2014) - Breegraven 101/103: 7 sociale huur (start bouw PM) - Scheurkamp/ Bieshorstlaan: 15 patiowoningen en 36 appartementen (start bouw PM)

2014 PM PM

Mooiland: - Noorderhaven: Ubuntuplein circa 70 sociale huur (dit betreft intentie) - Halvemaanstraat: verkenning herontwikkeling

PM

Ons huis: geen nieuwbouwplannen.

32

Thema 6: Het centrum van Zutphen Actuele ontwikkelingen Belangrijk onderdeel van de structuurvisie Binnenstad die in 2012 is vastgesteld is het versterken van de IJsselkade als boulevard en entree naar de binnenstad. Hiervoor is in 2013 het programma Rivier in de Stad (Rids) van start gegaan. Waar het gaat om wonen in de binnenstad worden de volgende projecten voorzien in de periode van de Woonvisie: • Het realiseren van woningen boven winkels en de invulling van ontbrekende of kwaliteitsverbetering van beeldbepalende straathoeken en -wanden. • Noorderhaven als volwaardige aanvulling op de historische binnenstad. De woningen dragen bij aan het voorzieningenniveau van de binnenstad. Toekomstige bewoners worden binnenstadsbewoners. • Verbetering van de Stationsomgeving waarbij het plan Basseroord belangrijk is. Dit is voornamelijk een economische ontwikkeling waarbij in aanvulling op bedrijvigheid en parkeren vooral sprake is van vervangingsnieuwbouw. • De aanpak van het verwaarloosde gebied bij de Halvemaanstraat en de Melatensteeg door invulling met woningbouw. Om een kwaliteitsverbetering in de binnenstad te realiseren heeft de gemeente bij de vaststelling van de woonvisie besloten om ruimte in de woningbouwprogrammering t/m 2019 te geven voor een nieuwe tranche wonen boven winkels van 10 woningen en 15 overige particuliere initiatieven (bijvoorbeeld wonen in voormalige winkels in de aanloopstraten en monumenten). Daarbij krijgen projecten die het meest bijdragen aan kwaliteitsverbetering voorrang. Dit aantal kan periodiek worden geactualiseerd op basis van de behoefte en de ruimte in de woningbouwprogrammering. Doelstelling: Versterken van de levendigheid en leefbaarheid van de binnenstad.

33

Doel Aantrekkelijkheid binnenstad vergroten.

Wat doen wij ervoor Gemeente: Faciliteert ontwikkelingen nieuwbouw en functieverandering/herontwikkeling (Basseroord en stationsomgeving en Halvemaanstraat).

Indicator

Doorlopend

Mooiland Oriënteert zich op herontwikkeling Halvemaanstraat Leefbaarheid vergroten door realiseren woningen boven (en in voormalige) winkels en overige particuliere initiatieven

Wanneer

2014

Gemeente - Evalueert het project wonen boven winkels en opstellen beleidsnotitie voor voortzetting project (circa 10 woningen) - Doet onderzoek naar leegstaande panden in de binnenstad (zie ook thema 1 duurzaamheid) - Faciliteert particuliere initiatieven die aantoonbare kwaliteitsverbetering voor de binnenstad betekenen (binnen de mogelijkheden van de woningbouwtaakstelling) (circa 15 woningen). Woonbedrijf ieder1 en Mooiland Zijn - op basis van het onderzoek naar leegstaande panden in de binnenstad - bereid om de kansen en mogelijkheden te onderzoeken voor het huisvesten van de sociale doelgroep. Echter, dit kan niet leiden tot aankoop van panden. Ons Huis - Is bij particuliere initiatieven in de binnenstad bereid om de rol van verhuurder op zich te nemen. - Is op basis van haar werkervaring bereid tot kennisuitwisseling over wonen boven winkels .

34

Beleidsnotitie

2014

Beleidsnotitie Aantal initiatieven

2014 Doorlopend

Aantal initiatieven

Indien zich kansen voordoen

aantal

Op initiatief

5.

PROCESAFSPRAKEN

5.1

Onderzoek en monitoring

De inzet om de beleidsdoelen uit de woonvisie te behalen vereist dat voortdurend de vinger aan de pols wordt gehouden. Op deze wijze kan indien nodig het beleid van de gemeente en/of de corporaties worden bijgesteld of aangescherpt. Doelstelling: De vraag en het aanbod op de woningmarkt zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen.

Wat doen wij ervoor De demografische ontwikkelingen, de woningbouw (kwantitatief en kwalitatief) en de samenstelling van de woningvoorraad worden door monitoring gevolgd (de jaarlijkse Monitor Bevolking en Wonen) met als doel verantwoording van de gemaakte prestatieafspraken tussen gemeente en corporaties en indien nodig tussentijdse bijstelling van het gemeentelijk en/of corporatie beleid.

Indicator Onder andere omvang kernvoorraad en doorstroming

De betaalbaarheid van de woonlasten wordt gemonitord. De resultaten worden verwerkt in de Monitor Bevolking en Wonen.

Initiatief Gemeente

Wanneer e Structureel in 2 kwartaal

Corporaties/ coördinatie Woonbedrijf ieder1 Gemeente

Structureel in 1 kwartaal

e

e

Structureel in 2 kwartaal

De gemeente neemt voor de monitoring gegevens af van bureau Verkenning & Strategie van de Gemeente Deventer. De kosten hiervoor worden 100% door de gemeente betaald. Partijen laten periodiek woningbehoefte onderzoek uitvoeren en delen daarvoor op de volgende wijze de kosten: 50% de gemeente en 50% de vier corporaties.

Uitvoering offerte van V&S Gemeente Deventer Deelname aan regionaal WBO onderzoek van de Stedendriehoek

Gemeente

4-jaarlijks Eerstvolgende WBO in 2014

De gemeente geeft vanwege transparantie een toelichting op de financiële middelen voor wonen.

Gemeentelijke begroting

Gemeente

Structureel in 2 kwartaal

De corporaties geven vanwege transparantie m.b.t. hun bezit in Zutphen een toelichting op hun activiteitenplannen (of bedrijfsplannen) en jaarverslagen.

Activiteitenplan en jaarverslag

Corporaties

Structureel in 2 kwartaal

35

e

e

5.2

Overleg en rapportages gemeente-corporatie

De meerwaarde van de samenwerking tussen gemeente-corporaties is vastgelegd in de intentie van dit convenant (zie 2.1). Deze paragraaf beperkt zich tot afspraken over rapportages en formeel en informeel overleg. a.

De vier woningcorporaties zorgen voor tijdige toezending van de inhoudelijke en financiële jaarverslagen en bedrijfs- of activiteitenplannen voor het komende jaar. De gegevens in deze documenten zijn uitgesplitst naar de gemeente Zutphen en de overige gemeenten waar de betreffende corporaties werkzaam is.

b.

De gemeente Zutphen biedt transparantie over bestemming financiële fondsen voor wonen door middel van een toelichting op het financieel jaarverslag van de gemeente.

c.

De Gemeente, Woonbedrijf ieder1, Ons Huis, Woningbedrijf Warnsveld en Mooiland houden elk half jaar een periodiek bestuurlijk overleg (in 2 en 4 kwartaal). In dit overleg worden de ambities van de gemeente en de corporaties uitgesproken en tegen elkaar afgewogen. De beleidsmedewerker wonen van de gemeente neemt het initiatief tot dit overleg en bereidt samen met de medewerkers van de corporaties de agenda voor.

d.

De gemeente en de corporaties maken een afspraak over vaste contactpersonen die binnen de organisaties zorgdragen voor de uitvoering van diverse onderwerpen. De partijen maken deze afspraak om efficiënter informatie uit te wisselen of bepaalde zaken uit te laten voeren.

e

Wat doen wij ervoor 2 x per jaar stuurgroep wonen 4 x per jaar werkgroep wonen 2 x per jaar bilateraal bestuurlijk overleg Woonbedrijf ieder1 tenminste 1 x per jaar bilateraal bestuurlijk overleg Woningbedrijf Warnsveld tenminste 1 x per jaar bilateraal bestuurlijk overleg Ons Huis tenminste 1 x per jaar bilateraal bestuurlijk overleg Mooiland

Initiatief: Gemeente Gemeente Woonbedrijf ieder1 Woningbedrijf Warnsveld Ons Huis Mooiland

1 x per jaar overleg met alle verhuurders 1x per jaar netwerkbijeenkomst alle partners wonen Zutphen

Gemeente Gemeente

De vaste agendapunten voor de werkgroep en stuurgroep wonen zijn: -

Voortgang prestatieafspraken Voortgang grote projecten Betaalbaarheid Woonruimteverdeling (oa statushouders, wachttijden)

36

Wanneer e e 2 en 4 kwartaal e e e e 1 , 2 , 3 en 4 kwartaal

e

-

5.3

Bedrijfsplan Jaarverslag Ontwikkelingen grondposities

Slotbepalingen •

Indien verschil van mening ontstaat over de uitleg van dit convenant of over in dit kader van het convenant gemaakt afspraken dan vindt bestuurlijk overleg plaats om dit verschil van mening op te lossen. Wanneer geen overeenstemming kan worden bereikt dan stellen partijen ter beslechting van het geschil een door het Nederlands Mediation Instituut (NMI) erkende mediator aan.

•

Bij fusies dragen de corporaties er zorg voor dat de in dit convenant gemaakte prestatieafspraken door de nieuwe rechtspersoon worden overgenomen.

•

Dit convenant is tot stand gekomen op basis van de huidige wet- en regelgeving. Nieuw landelijk beleid kan voor elk van de partijen aanleiding zijn tot het voorstellen van wijzigingen op onderdelen van dit convenant.

•

In het eerste kwartaal van 2015 vindt - op initiatief van de gemeente - een tussentijdse evaluatie van dit convenant plaats.

•

Dit convenant prestatieafspraken Samen aan de slag treedt met terugwerkende kracht in werking op 1 januari 2014 en geldt tot 31december 2018. De partijen verplichten zich om in het laatste jaar van dit convenant te bezien of en zo ja voor welke periode en onder welke voorwaarden de werkingsduur van het convenant kan worden verlengd.

37

Dit convenant is ondertekend op 19 maart 2014 te Zutphen,

Namens de Gemeente Zutphen mevrouw A. de Jonge:

Namens Woonbedrijf ieder1 mevrouw J. Hofman:

Namens Woningstichting Ons Huis de heer M. van Gessel:

Namens Stichting Woningbedrijf Warnsveld de heer R. Rademaker:

Namens Woningstichting Mooiland de heer M. Dijsselbloem:

38

Bijlage 1 Inventarisatie huurwoningen (middelgrote) verhuurders Zutphen 31 juli 2013

< €374,44 Woningcorporaties Woonbedrijf ieder1 Woningbedrijf Warnsveld Ons Huis Mooiland Totaal corporaties Overige verhuurders Stichting BOG David Evekink stichting NV Stadsherstel Zutphen Stichting Anthony Groote Broederschap Stichting Wijnhuisfonds Stichting Serviceflat de IJssel Den Bouw Polbeek V Dorenborchstraat 1 (102 t/m 1008) 59 woningen (met intramurale zorg) 23 huurappartementen 22 begeleid wonen Humanitas Polbeek V Dorenborchstraat 3 t/m 161 48 seniorenwoningen (31 seniorenwoningen Wb ieder1) Vesteda (Ravelijn/Verdistraat) Rebo groep (Leesten) Woonmaatschap Zutphen (Stichting Vastgoedsyndicaten Nederland) (Met name Zwanevlot) Ten Hag Makelaars (binnenstad) Totaal overige verhuurders (voor zover bekend)

€374,44 - €535,91

Huurtoeslaggrenzen 2013 €535,91 - €574,35 €574,35 - €681,02

Totaal >€681,02 Vrije sector

1665 54 2 29

3856 335 204 52

101 12

342 131 44 20

177 0 46 2

1750

4447

113

537

225

7072

435 298

64

1 38

50 47 40 77 5

142 43 104

59 23 22 48 48 24 41

24 41 144

40 347

80 1061

144

40 352

362

39

Bijlage 2 Woningbezit van de vier woningcorporaties

40

WONINGBESTAND WOONBEDRIJF IEDER1 ZUTPHEN 2013

Woningbezit Mooiland Zutphen 2013

Bijlage 3 Tabel Grondprijzen Woningbouw Gemeente Zutphen 2014 uit de Grondprijsbrief 2014

TABEL GRONDPRIJZEN (MINIMUMPRIJZEN EXPLOITATIE EN GRONDQUOTE %) WONINGBOUW GEMEENTE ZUTPHEN 2014 Categorie

Verkoopprijs VON incl.BTW vanaf prijsklasse

tot prijsklasse

sociale huur sociale koop

Grondquote %

Maximale m2 Minimum Grondprijs kavel oppervlakte grondprijs per incl. BTW m2 incl. BTW vaste kavelprijs

niet van toepassing

140

111

15.190

174.000

niet van toepassing

140

174

24.141

marktsector 1

174.000

224.772

23

200

230

marktsector 2

224.772

279.135

26

235

266

marktsector 3

279.135

326.180

29

285

303

marktsector 4

326.180

409.816

33

350

317

marktsector 5 consumentgericht woon/werk kavels

409.816 409.816 409.816

en hoger

33

500 700 1.300

336 370 230

OPMERKINGEN Geactualiseerd bij besluit van burgemeester en wethouders van 3-12-2013