Champignonswerk Zesde jaargang, nummer 2 • juli 2010
nieuwsbrief van coöperatieve nederlandse champignon kwekersvereniging u.a.
Versterken Nederland champignonland
Pag. 2
Pag. 4
‘waar
een crisis is, is een kans’
Pag. 6 LEDENLENING
CNC AANGEPAST
Pag. 9
OPEN DAG LUTèCE 25 SEPTEMBER. BELEEF ’T MEE!
Pag. 11
CHAMPIGNONPROMOTIE OP TASTE OF AMSTERDAM
Pag. 12 POWER
TO THE PRODUCER
1
non-stop
non-stop
Versterken Nederland champignonland Op de ALV van CNC presenteerde Godert Tegelberg, directeur van C4C Holding, het strategisch plan ‘Orange’. Centraal in het plan staat het versterken van Nederland als champignonland. Het plan kon rekenen op de steun van de meerderheid van de aanwezige leden. Volgens Tegelberg is het nu of nooit voor Nederlandse verstelers. “Als je niks doet, leidt dat binnen 5 jaar tot de ondergang van de Nederlandse verssector. Marktonderzoek toont dat keihard aan.” Hij geeft een deprimerend overzicht: “De prijzen die de telers ontvangen voor champignons dalen al jaren gemiddeld 3% per jaar, de marges die telers naar zich toe weten te trekken zijn flinterdun, de Europese consumptie van champignons neemt structureel met 2% per jaar af en de sector heeft een hoog kostenniveau ten opzichte van de versteelt in Polen.” Uit berekeningen van onderzoeksbureau Accenture blijkt dat niks doen onverbiddelijk leidt tot een halvering van productievolume verse champignons in Nederland, namelijk van 100.000 ton naar 52.000 ton. Tegelberg: “En aangezien CNC Grondstoffen vooral compost levert aan telers die voor de versmarkt produceren, heeft die afname desastreuze gevolgen voor de bedrijfsvoering van C4C Holding. Ook vanuit bedrijfseconomisch oogpunt is ons er dus alles aan gelegen dat de Nederlandse verstelers een gezond toekomstperspectief hebben.” Ondanks het noodweer waarin de Nederlandse verssector zich bevindt, zijn er volgens Tegelberg toch volop toekomstkansen voor de versteelt in Nederland. “De infrastructuur is hier goed, we zitten dichtbij grote consumentenmarkten, we telen jaarrond en hebben hoge opbrengsten per vierkante meter, de kwaliteit van de Nederlandse champignons is hoog en ze worden bovendien bijzonder milieuvriendelijk geproduceerd”, somt hij op. Margeverdeling Een kernprobleem in de versmarkt is dat telers onvoldoende marge naar zich toe weten te trekken. “We hebben de margeopbouw in de champignonketen onder de loep genomen en
Strategie in hoofdlijnen
daaruit blijkt dat vooral de handelaren en retailers er met de marge vandoor gaan. De telers trekken aan het kortste eind.” Verwonderlijk is dat volgens Tegelberg niet. “Doordat er op dit moment relatief veel afzetpartijen actief zijn, krijg je automatisch een onevenwichtige margeverdeling. Daar kun je als teler over klagen, maar dat verandert helemaal niks aan je situatie. Alleen door gecoördineerd met elkaar samen te werken, kun je je marktpositie versterken.” Met gecoördineerd samenwerken doelt Tegelberg op de oprichting van een telersvereniging die vraag en aanbod op elkaar afstemt. “Daarbij is reduceren niet het sleutelwoord maar regisseren. Ofwel, zorgen dat je op het juiste moment het juiste product
levert in de juiste hoeveelheid. Nu is daar geen regie op waardoor de markt dramatische prijsschommelingen laat zien.” Om de telersvereniging tot een succes te maken, moet deze wel een meerderheid van het Nederlandse productievolume vertegenwoordigen. “Alleen dan ben je in staat om balans in de markt te brengen.” De telersvereniging moet volgens Tegelberg hoe dan ook van de grond komen. “Maar het initiatief voor de oprichting ligt bij de telers zelf. Dat kunnen we als C4C niet doen. Wel willen we de oprichting 100% ondersteunen. Daarbij moet je denken aan het beschikbaar stellen van marktinformatie, sturing van grondstoffen, bijdragen aan innovatieactiviteiten en buffering van champignons uit
de versmarkt, mits daar heldere afspraken over worden gemaakt.” Ambitieus Naast meerdere actiepunten in samenwerking met de Nederlandse champignonsector (zie kader), heeft C4C Holding ook voor de eigen bedrijven een ambitieuze strategie uitgestippeld. “Als C4C willen we samen met onze telers gecoördineerd de leiding nemen in de champignonsector. Dit willen we onder andere doen door onze positie in de foodservice, industrie- en compostmarkt verder te versterken. Hoe dat concreet gaat gebeuren, kan ik op dit moment nog niet zeggen omdat de kaarten daarover nog niet geschud zijn. Maar in een later
stadium zullen we vanzelfsprekend een uitgewerkt voorstel aan onze leden voorleggen ter bespreking en goedkeuring.” Wat Tegelberg er wel over kwijt wil, is dat hij graag risicodragend kapitaal wil aantrekken om invulling te geven aan de geformuleerde doelstellingen. Iets dat consequenties heeft voor de zeggenschap van de leden binnen de coöperatie. “Op dit moment zitten we financieel niet ruim genoeg in onze jas om snel de noodzakelijke stappen vooruit te kunnen zetten. Bovendien sluit het oppotten van geld door het verhogen van de compostprijzen en het verlagen van de uitbetaalprijzen voor conservenchampignons niet aan op onze coöperatieve doelstellingen. Nog los van het feit dat we onze concurrentiepositie daarmee verzwakken.” Ook wat het onderwerp zeggenschap betreft, komt C4C Holding in een later stadium met een uitgewerkt voorstel richting de leden. “Vooralsnog hebben de leden 100% zeggenschap over C4C Holding. Om strategisch plan ‘Orange’ tot een succes te maken, zullen we met elkaar in de nabije toekomst de juiste balans moeten vinden tussen ambitie, financiering en zeggenschap.”
Uitgangspunt in de gekozen strategie is het versterken van de champignonsector in Nederland. Actiepunten in samenwerking met de Nederlandse champignonsector: • Oprichting van een ‘telersvereniging Nederland’ om regie te krijgen op de afzet van verse champignons en balans in de versmarkt te realiseren • Voortzetting van het promotieprogramma om de consumptie van champignons te stimuleren • Gezamenlijke onderzoeksagenda om teeltkosten te reduceren en onderscheidend vermogen in de markt te vergroten Speerpunten voor C4C Holding: • Versterking positie in Nederlandse verwerking met onder andere aandacht voor groeimarkten foodservice en industrie • Versterken positie in Nederlandse grondstoffensector Verdere kostenreductie • Hoge investeringen in R&D om toegevoegde waarde van champignons te verhogen
Wat C4C Holding wil en niet wil Wel
Niet
Ketenregie bewerkstelligen
In de teelt gaan
Nederland als basis
Commodity handelshuis overnemen
Telersvereniging concreet steunen
Eindverantwoordelijkheid nemen voor een telersvereniging
Vermogen van buiten aantrekken
Zeggenschap weggeven in plaats van delen met de leden
Rendement van 10% behalen
Twee klassen leden
Op termijn internationaal
Vertragen met de uitvoering
Champignonswerk 2
3
onspiratie
‘Waar een crisis is, is een kans’
non-stop
Professionaliteit toegenomen
De ALV CNC stond dit jaar in het teken van het thema Samen winnen. Marc Lammers, voormalig trainer van het Nederlands dameshockeyteam, hield een energiek betoog over de weg naar het Olympisch goud op de Spelen van 2008 in Beijing. “Crisistijd is de mooiste tijd die er is.”
Johan Plageman
De grootste crisis voor Lammers was het verlies van de Olympische finale tegen Duitsland in 2004. “We gingen voor goud en we werden tweede. Dat deed heel erg pijn. Want we hadden alles op alles gezet om eerste te worden. Maar ondanks dat werden we tweede. Je kunt je niet voorstellen hoe groot de teleurstelling was.” Maar ondanks die grote teleurstelling ging hij door. “Ik heb de crisis gebruikt om beter te worden. Om te innoveren en tijdens de Spelen van 2008 alsnog eerste te worden met het team. De ultieme overwinning.” Lammers trekt een parallel met het bedrijfsleven. “Bedrijven die het tijdens een economische crisis zwaar hebben, zouden eigenlijk blij moeten zijn. Doordat ze minder werk hebben, krijgen ze de tijd om zichzelf te verbeteren. Want veel bedrijven spelen alleen maar wedstrijden als het goed gaat. Ze trainen niet. Ze doen alleen wat ze goed kunnen. Ze denken niet out of the box. ‘Meters maken en doordouwen’ is het devies. Terwijl juist een crisis je de kans biedt om te innoveren.”
extreme temperaturen gaan we nooit winnen’, maar ‘ha, mooi, een crisis’. Je vecht namelijk niet tegen een crisis maar tegen je tegenstander. Wij moesten dus beter leren omgaan met de hitte en de luchtvochtigheid dan onze tegenstanders. Bovendien is het juist in moeilijke tijden makkelijker om je te onderscheiden van je concurrenten.” Hij deed inspiratie op buiten de hockeywereld. “Out of the box denken is heel belangrijk. Ik ging op bezoek bij Anky van Grunsven. Zij gebruikte ijswater om de paarden na de wedstrijden te koelen, zodat de dieren veel sneller herstelden en weer eerder konden trainen. Ik dacht ‘wat Anky doet met haar paarden, doe ik met mijn hockeydames’. Nou, ik kan je vertellen, de dames waren niet direct enthousiast. Dat ijswater deed echt pijn.” Hij pauzeert even. “Verwacht niet dat innovaties vanzelf gaan. Het is vechten. Ik heb nog nooit een innovatie gezien zonder weerstand.” Maar na verloop van tijd kwam er een omslag. “De dames gingen morren als de ijsbadjes niet op orde waren. Ze konden niet meer zonder! Een groter compliment kon ik me niet wensen.”
Hittecrisis Lammers wist dat de omstandigheden zwaar zouden worden tijdens de Spelen in Beijing. “De hitte is er verzengend in de zomer en de luchtvochtigheid hoog. We hebben daar wedstrijden gespeeld in 45 graden Celsius. De dames kwamen met koorts van het veld. Ik dacht niet ‘o jee, met zulke
Sterke punten Een greep uit de andere tips die Lammers de aanwezigen gaf, is het trainen op sterke punten in plaats van op zwakke punten. “We hebben de neiging om ons te focussen op de dingen die niet goed gaan. Denk aan het rapport waar je vroeger als kind mee thuis kwam. Waar keken je ouders als eerste naar? Ja, inderdaad, naar de onvoldoendes. Terwijl je beter van een 8 een 10 kunt maken in plaats van een 4 een 6. Laat mensen excelleren op de dingen waar ze goed in zijn. Een wedstrijd win je op je sterke punten, niet op je zwakke punten.”
André Boudewijns Zorgen dat de leden en de onderneming op een goede manier bij elkaar blijven. Dat is de ambitie van André Boudewijns als nieuwe commissaris van C4C Holding. Tijdens de ALV van eind juni is Boudewijns benoemd. “Om als coöperatie succesvol te zijn, moet je de belangen van de leden behartigen op een manier die voor de onderneming strategisch en economisch gezien verantwoord is”, vertelt Boudewijns. Hoe je dat doet? “Door bij het maken van strategische keuzes leden- en ondernemingsbelangen mee te wegen en in evenwicht te brengen. Informatie en afstemming hierover is belangrijk en dat bereik je door de leden tijdig mee te nemen in denkprocessen van het bestuur en de directie.” Volgens Boudewijns is daarin een voortrekkersrol voor de bestuursleden van de coöperatie weggelegd. “Het bestuur is de spreekbuis van en naar de leden. Daarnaast is het ook belangrijk dat de
Balans in belangen directie zelf verhaal doet richting de leden. Zo ondervindt de directie namelijk aan den lijve wat de ideeën en zorgen van leden zijn.” Boudewijns heeft de nodige ervaring in de coöperatieve wereld. Hij gaf onder andere leiding aan de integratie van Friesland Foods en Campina en was Chief Financial Officer bij Friesland Foods. Daarvoor werkte hij jarenlang voor zoetwarenconcern Van Melle. Momenteel is hij als zelfstandig consultant actief op het gebied van financiële advisering, toezicht en interim management.
Johan Plageman neemt na 10 jaar afscheid als toezichthouder bij CNC. In die tijd heeft hij, in positieve zin, veel zien veranderen. “De professionaliteit van CNC is over de gehele linie toegenomen. Er is een structuurwijziging in de coöperatie doorgevoerd waardoor bestuurstaken en directietaken onderling beter zijn afgebakend, de directie is vernieuwd, het management verbeterd en er is meer dan voorheen inzicht in ontwikkelingen in de champignonmarkt. Die marktkennis legt de basis om goed onderbouwde keuzes voor de toekomst te maken”, licht Plageman toe. Een belangrijk vraagstuk voor de komende tijd is volgens Plageman in hoeverre de leden van CNC de ruimte durven en willen geven om door de ontwikkeling van hun ondernemingen verder structuur te geven aan de Nederlandse champignonsector. “De directie heeft onlangs een ambitieus plan gepresenteerd om de ondernemingen te versterken en de Nederlandse champignonketen te verstevigen. Het is aan de leden om zich uit te spreken.” Voordat Plageman toetrad tot de Raad van Commissarissen bij CNC was hij onder andere voorzitter van de hoofddirectie van zuivelcoöperatie Coberco en vice-voorzitter van de directie van de fusiecoöperatie Friesland-Coberco. Vanwege zijn leeftijd neemt hij afscheid van de Raad van Commissarissen van C4C Holding.
Champignonswerk 4
5
non-stop
onder onsjes
de berekeningen doen op basis van het garantievermogen. Dat wil zeggen dat de ledenlening opgeteld bij het eigen vermogen minimaal 30% is, waar we dus ook aan vasthouden. Met andere woorden moet de solvabiliteit op het garantievermogen nog wel steeds minimaal 30% zijn.”
Ledenlening CNC aangepast De ledenlening van CNC is aangepast om deelname aantrekkelijker te maken. Met terugwerkende kracht krijgen CNC-leden de mogelijkheid om hun bijdrage over 2010 te herzien. Hierover ontvangen actieve leden deze zomer een brief in de bus. ‘U houdt ons een worst voor waar we niet in kunnen happen.’ Terechte kritiek op de uitwerking van de vrijwillige ledenlening en winstdeling zoals deze in 2008 van start is gegaan. Coöperatievoorzitter Frans Brienen: “Door de ontwikkelingen van het balanstotaal als gevolg van sterk oplopende voorraden, acquisities en investeringen is er nog geen bijschrijving van de coöperatiewinst op de participatiereserve op naam van de leden gedaan, terwijl dit nadrukkelijk wel de opzet was.” Sommige leden zijn des temeer teleurgesteld omdat de coöperatiewinst in 2008 bijzonder hoog was en er toen geen uitkering kon plaatsvinden. Het is niet verrassend dat de interesse om deel te nemen aan de ledenlening sinds 2008 hard is teruggelopen. “In 2008 hebben de leden gezamenlijk nog 1,2 miljoen euro ingelegd, terwijl dat zonder ingrijpen in 2010 nog maar 3 ton zal zijn”, laat Brienen weten. Die negatieve trend wil het bestuur ombuigen. “We willen graag dat de interesse voor deelname weer toeneemt. Want als de leden geld uitzetten in de coöperatie, geeft dat blijk van vertrouwen in de toekomst van CNC, wat een belangrijk signaal is voor de financiers.” Aangezien deelname aan de ledenlening vrijwillig is, is het extra belangrijk dat er concrete (financiële) voordelen voor individuele leden aan verbonden zijn. Brienen: “Precies om die reden is de solvabiliteitsgrens voor winstuitkering nu met terugwerkende kracht tot 2008 verlaagd naar 25%. Daarnaast is er nu ook de mogelijkheid om het geld dat jaarlijks vrijkomt van de ledenlening langer te laten staan.”
Waarom is destijds gekozen voor 30% solvabiliteit als grens voor winstdeling? “Voor een gunstige financiering bij banken is een solvabiliteitsgrens van minimaal 30% vereist. Om ruimschoots aan die eis te voldoen, is er destijds voor gekozen dat winstuitkering pas gebeurt als deze grens is behaald. De achtergestelde ledenlening is hier bewust buiten gehouden omdat we in de veronderstelling waren dat de solvabiliteit 30% of hoger zou uitkomen en dat winstdeling dus zeker zou plaatsvinden. Maar door het oplopen van de voorraden bij Lutèce, de investeringen in de bouw van tunnelbedrijf 6 (TB6), het verwerven van deelnemingen in diverse bedrijven en de grootschalige vernieuwingen in de productiefaciliteiten van Lutèce, is dat niet gelukt. Dat we nu de ondergrens van het eigen vermogen toch verlagen naar 25% komt omdat de bankiers
Welke (financiële) voordelen biedt de gewijzigde ledenlening voor leden? “Drie voordelen, namelijk rente, meedelen in de winst en zeggenschap: • Rente: de leden ontvangen een aantrekkelijke rentevergoeding van 1,5% boven de 10-jaars kapitaalmarktrente over het geld dat uitstaat op de ledenlening. De afgelopen jaren kwam dit neer op een jaarlijkse rentevergoeding van rond de 5,5%. • Meedelen in de winst: van de coöperatiewinst wordt jaarlijks 60% op naam van de leden gezet als de solvabiliteit minimaal 25% is. Die solvabiliteitsgrens van 25% is in zowel 2008 als 2009 gehaald. Om de leden tegemoet te komen, is besloten 60% van de winst van 2008 en 2009 met terugwerkende kracht alsnog op naam van de leden op de participatiereserve te zetten. In totaal gaat het om een bedrag van 3,5 miljoen euro. Concreet betekent het dat voor iedere 100 euro die een lid op de ledenlening heeft staan, 35 euro naar de participatiereserve gaat. • Zeggenschap: het geld op de ledenlening is de basis voor het toekennen van zeggenschap
binnen de coöperatie. Dus hoe meer geld een lid op de ledenlening heeft staan, hoe meer zeggenschap hij/zij heeft binnen de coöperatie.” Op welk ander punt is de ledenlening gewijzigd? “Elk jaar wordt automatisch het bedrag dat 10 jaar eerder is ingelegd, uitgekeerd aan de leden. De ALV heeft ook besloten om de statuten zo te wijzigen dat een teler nu zelf kan aangeven of hij dit bedrag uitgekeerd wil hebben. Wanneer het lid dit bedrag niet uitgekeerd wil hebben dan blijft het automatisch 5 jaar staan en wordt het meegerekend met de verdeelsleutel voor de winstdeling.”
C4C Holding online
Als toonaangevende speler in de Europese champignonketen heeft C4C Holding sinds 1 mei een eigen website: www.c4cholding.com. De site geeft een compleet overzicht van de bedrijven en activiteiten die onder de holding vallen. Paul Weigl: “We zijn van grond tot mond actief in de paddenstoelensector. Deze website maakt dat in een oogopslag duidelijk.” Daarnaast zijn ook de websites van AMCO (www.amco-paardenmest.nl) en CNC Grondstoffen (www.cnc.nl) vanaf 1 mei compleet vernieuwd.
Tot slot “De aanpassingen zijn gedaan om de bijdrage op de ledenlening te vergoten. Daarom zal ieder lid nu opnieuw de mogelijkheid krijgen om de bijdrage over 2010 die in november 2009 is aangegeven te herzien. Daarover wordt medio juli een brief rondgestuurd.”
toelichting op wijzigingen ledenlening Tijdens de ALV van juni is de ledenlening is op twee punten gewijzigd: 1. Winstuitkering bij een solvabiliteit van 25% De grens waarop leden winst krijgen bijgeschreven op de participatiereserve is verlaagd van 30% naar 25% solvabiliteit. Bij het halen van deze nieuwe grens, wordt 60% van de netto winst van de coöperatie op naam van de leden gezet. De andere 40% van de winst gaat naar de algemene reserve. Verdeelsleutel voor het toekennen van de winst aan de leden is de ledenlening. Dus hoe meer geld op de ledenlening, hoe meer winst een lid krijgt toebedeeld. De toebedeelde winst blijft 10 jaar op de participatiereserve staan en wordt daarna aan het betreffende lid uitgekeerd. 2. Mogelijkheid om geld langer te laten staan op de ledenlening Tot dusver werd het bedrag dat 10 jaar geleden was bijgeschreven op de ledenlening automatisch uitgekeerd. Nu is er de mogelijkheid om het geld telkens 5 jaar langer te laten staan. Op het moment dat een lid deze keuze maakt moet hij/zij nog wel actief lid zijn. Dat wil zeggen dat hij/zij zakelijk verbonden moet zijn aan de coöperatie door het afnemen van compost en/of het leveren van champignons. Het tussentijds opvragen van het opnieuw ingelegde geld is niet mogelijk. Wel telt het opnieuw ingelegde geld mee voor bijschrijving op de participatiereserve en als basis voor zeggenschap binnen de coöperatie.
Lutèce eyecatcher op PLMA De stand van Lutèce op de PLMA was dit jaar een echte eyecatcher. “Met een 3,5 meter hoge arcade, die hoog boven de andere stands uit torende, vestigden we de aandacht op ons 100-jarig bestaan”, vertelt Daan Opheij, marketingassistant bij Lutèce. “Dat leverde veel positieve reacties op.” De PLMA (Private Label Manufacturers Association) vond op 18 en 19 mei plaats in Amsterdam en is wereldwijd de grootste beurs voor private label producten, ofwel huismerkproducten. Op de beurs ontmoeten producenten van levensmiddelen, Europese retailers en handelaren elkaar om hun private labelprogramma’s te versterken. En aangezien Lutèce een aanzienlijk deel van de producten afzet onder private label, is de PLMA een belangrijke beurs in het beursprogramma van Lutèce.
Champignonswerk 6
7
non-stop
om ons heen
Open dag lutèce Meer grip op champignonmycelium 25 septem ber. Beleef ’t mee! Goed nieuws voor R&D in de champignonteelt. Technologiestichting STW heeft eind mei geld toegekend voor onderzoek naar de groei van champignonmycelium. CNC Grondstoffen is, samen met diverse bedrijven binnen en buiten de champignonsector, medefinancier van het onderzoek. Efficiëntere productie van champignons en vermindering van de reststromen uit de champignonteelt. Dat is de inzet van het onderzoek. Han Wösten, projectleider van het onderzoek: “Om dat doel te bereiken, moeten we eerst meer kennis hebben van de groei van champignonmycelium op compost. Daarvoor moeten we weten welke suikers champignonmycelium benut en welke niet. Iets waar op dit moment bijna niks over bekend is. Als je die kennis in huis hebt, kun je kijken hoe je het gebruik van compost kunt verbeteren.” Wösten is sinds 2001 hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en gespecialiseerd in onderzoek naar ontwikkelingsprocessen in schimmels, zoals de vorming van paddenstoelen en de vorming van gespecialiseerde schimmeldraden die eiwitten in hun omgeving uitscheiden. Doorbraken forceren Het totale onderzoeksbudget bedraagt 1,1 miljoen euro en de looptijd van het onderzoek 4 jaar. Wösten: “We zijn nu bezig om 4 kandidaten te selecteren die het onderzoek zullen uitvoeren. Ik verwacht dat eind dit jaar de eerste experimenten van start gaan.” Wim Arts, hoofd Kwaliteit & Ontwikkeling bij CNC Grondstoffen, ziet de participatie in het onderzoek vanuit CNC Grondstoffen als een strategische investering. “Alleen investeren in de verdere optimalisering van composteringsprocessen is niet voldoende. Fundamenteel onderzoek is nodig om in de toekomst doorbraken te kunnen forceren. Bovendien mogen wij patenten die eventueel uit dit onderzoek voortvloeien met voorrang kopen omdat we medefinancier van het onderzoek zijn.”
Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan nodigt Lutèce u van harte uit voor een uniek publieksevenement. Op zaterdag 25 september opent de productielocatie in Velden haar deuren voor iedereen die wil beleven hoe kraakverse champignons met zorg verwerkt worden tot overheerlijke conserven. Er zijn rondleidingen en activiteiten voor jong en oud. 100 Jaar ervaring en passie in de champignonsector. Het is de aanleiding voor de organisatie van een feestelijke en unieke open dag op 25 september in Velden. “Lutèce is in 10 decennia uitgegroeid tot de grootste en modernste Europese speler op het gebied van champignonconserven. Dat willen we vieren met dit bijzondere evenement”, vertelt Daniëlle Romonesco van Lutèce met gepaste trots. Wat de open dag onder andere zo bijzonder maakt, is dat de ultramoderne productielocatie in Velden wordt opengesteld voor bezoekers. “Als consument krijg je niet vaak de gelegenheid om een kijkje te nemen achter de schermen bij een grote levensmiddelenproducent. Reden dat we het toch doen, is dat we graag aan de buitenwereld willen laten zien met hoeveel zorg en passie we de champignons verwerken. Binnen 24 uur na de oogst van het champignonbed zitten ze in de pot. Ook de moderniseringen die we de afgelopen tijd hebben doorgevoerd zijn de moeite van het bekijken waard. Door die vernieuwingen kunnen we nu nog efficiënter, duurzamer en mens- en milieuvriendelijker werken dan voorheen. Vanzelfsprekend gelden tijdens de rondleidingen in de fabriek wel strikte hygiëne- en veiligheidsvoorschriften.” Keten in beeld Bezoekers van de open dag kunnen niet alleen ervaren hoe kraakverse champignons worden verwerkt tot conserven, maar ook zien hoe de teelt van champignons plaatsvindt. “Aan de hand van een mini-opstelling laten we de verschillende groeistadia van champignons zien”, aldus Romonesco. Verder is er tijdens de open dag ook veel aandacht voor de
historie van Lutèce en de champignonteelt in Nederland in het algemeen. “Het nationaal asperge- en champignonmuseum De Locht uit Melderslo werkt mee aan de open dag. Zij nemen allerlei historische materialen mee die illustreren hoe de champignonbranche in Nederland zich door de jaren heen ontwikkeld heeft.” Entertainment Naast interessant en leerzaam belooft het ook vooral een gezellige dag te worden. Romonesco: “Er is entertainment voor jong en oud. Een van TV (Omroep Brabant) bekende gastvrouw onthaalt de bezoekers, er is live muziek, ijs van ijssalon Clevers uit Grubbenvorst en natuurlijk ontbreken overheerlijke champignonhapjes niet.” Ook aan de kinderen is gedacht: voor hen is er een ballonnenclown en een groot springkussen. “Verder is er voor iedere bezoeker bij vertrek een bijzonder aandenken aan 100 jaar Lutèce.” Wat dat laatste precies is, houdt Romonesco nog even geheim. Voor iedereen! Wie zijn uitgenodigd voor de open dag? Daar kan Romonesco in één woord op antwoorden: “Iedereen! We hopen dat niet alleen onze telers, relaties, medewerkers en oud-medewerkers een kijkje komen nemen, maar vooral ook mensen die niet bekend zijn met de champignonsector. Met dit evenement willen we een visitekaartje afgeven richting de maatschappij en laten zien hoe professioneel en enthousiast er wordt gewerkt in de Nederlandse champignonsector. Ik nodig de lezers van de Champignonswerk dan ook van harte uit om de open dag breed onder de aandacht te brengen bij familie, vrienden en bekenden.”
Praktische gegevens Datum: zaterdag 25 september 2010 Locatie: Lutèce B.V., Oude Venloseweg 84 in Velden. Parkeren is gratis. Tijd: 12.00-17.00 uur
Champignonswerk 8
9
om ons heen
consument
Duitse journalisten schrijven
over NL champignonteelt Champignons centraal op L1 Eind mei stond het programma KOPLopers op de Limburgse tv-zender L1 volledig in het teken van de champignonsector. In een interview geven champignonteler Peter Smits, directeur van Lutèce Godert Tegelberg en Lambert van Horen van Rabobank Maashorst hun kijk op kansen en uitdagingen voor de toekomst van de Nederlandse champignonsector. Wilt u de uitzending bekijken? Surf dan naar www.l1.nl, ga naar tv, koplopers en klik op champignons centraal.
Kwaliteitsbehoud champignons bij 100% zuurstof
Chinese onderzoekers hebben de houdbaarheid van champignons vergeleken bij bewaring in gewone lucht en 80% of 100% O2. Begassing en vooral 100% O2 bleek effectief in het verlengen van de houdbaarheid en kwaliteit. De champignons werden 12 dagen bewaard bij 2 °C in 3 omstandigheden: 100% O2, 80% O2 en lucht. Bij 80% en 100% O2 verminderde de respiratiesnelheid van de champignons. Bij alle behandelingen was het gewichtsverlies niet meer dan 1,5%. 100% O2 was effectief in het verlagen van de bruinkleuring en de electrolietlekkage. Wel waren verlies aan gewicht en stevigheid bij zuurstofbehandeling significant hoger dan in lucht. Ook veranderde de kleur aan de buitenzijde van de champignons licht bij 100% O2. De onderzoekers concluderen dat bewaring in een hoog zuurstofgehalte en vooral bij 100% O2 effectief is om de kwaliteit van champignons tijdens bewaring te behouden. Bron: AGF.nl/ Int. Journal of Food Science & Technology
Champignonpromotie op Taste of Amsterdam
Eind april nam een delegatie van 10 Duitse journalisten deel aan een tweedaagse persreis door Nederland met het thema duurzaamheid. Ze bezochten onder andere het champignonbedrijf van de broers Heeren in Uden. Naar aanleiding van het bezoek zijn diverse artikelen gepubliceerd in Duitse (online) media.
Eind juni stond Amsterdam vier dagen lang in het teken van lekker eten tijdens het culinaire evenement ‘Taste of Amsterdam’. (Top)restaurants bereidden overheerlijke gerechten en de champignon presenteerde zich aan bezoekers als de groente die alles kan.
Het bezoek aan de broers Heeren kwam via de marketingafdeling van Lutèce tot stand. Frans Verhagen van Lutèce: “Via een Duits PR-bureau waar we contacten mee hebben, hoorden we van deze persreis. Het gezelschap ging onder andere om tafel met Gerda Verburg, demissionair minister van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit om over duurzaamheid te praten. Voor ons bood het bezoek een uitgelezen kans om de ‘Nachhaltigkeit’ ofwel duurzaamheid van de Nederlandse champignonteelt onder de aandacht te brengen in Duitsland.” Zowel journalisten van vakmedia als publieksmedia namen deel aan de excursie. “Naar aanleiding van de persreis zijn onder andere artikelen gepubliceerd op de tuinbouwwebsite www.gabot.de en in het levensmiddelenmagazine aid.”
De champignon, de groente die alles kan: snel, rauw, slank, alleen, samen, eenpans, culinair of simpel. En nog veel meer! “Met die boodschap maakten we promotie voor champignons op het evenement Taste of Amsterdam. Ook is het de slogan die we vanaf heden in de campagne gebruiken”, vertelt Famke Kamphorst van de Mushroom Promotion Foundation (MPF). In de stand van de MPF konden bezoekers kennismaken met groeibaaltjes, thuisteeltbakken en losse paddenstoelen waaronder champignons en roze, gele en grijze oesterzwammen. Kamphorst: “Mensen konden zien hoe champignons en allerlei andere paddenstoelen groeien. Daar zijn de groeibaaltjes en de thuisteeltbakken natuurlijk fantastisch voor. Ze zijn educatief, decoratief en uiteindelijk ontzettend lekker.”
Ultieme C2C-groente Qua duurzaamheid scoren champignons bijzonder goed. “Champignons zijn de ultieme cradle to cradle groente”, vertelt Verhagen enthousiast. “Daar zijn zich denk ik maar weinig mensen van bewust. Voor de teelt van champignons wordt namelijk bijna uitsluitend gebruikt gemaakt van bijproducten uit andere sectoren. Zo is stro een bijproduct van graanteelt en gips een bijproduct van de productie van kunstmest. Ook zijn
paarden- en kippenmest belangrijke ingrediënten voor de bereiding van de compost waarop champignons groeien. Verder is er in de champignonsector veel aandacht voor het gebruik van groene stroom, het recyclen van afvalwater en voor milieuvriendelijker verpakkingen. Allemaal aspecten die de champignonsector ongekend duurzaam maken.” Daarnaast is er nog iets wat champignons volgens Verhagen uniek maakt op het gebied van duurzaamheid. “Champignons hebben vleesvervangende eigenschappen. En als je de productie van champignons afzet tegen de productie van vlees, is de productie van champignons veel duurzamer.”
Website Centraal in de promotiecampagne staat de website www.champignonidee.nl. “Online activiteiten zijn in deze tijden absoluut onmisbaar. Je website is je gezicht naar de markt. Onze site biedt informatie en inspiratie en heeft tot doel de consumptie van champignons te stimuleren. Via offline-activiteiten zoals beurzen en evenementen bereiken we consumenten persoonlijk en genereren we daarnaast traffic naar de website. De site is er om naast vele wetenswaardigheden consumenten te inspireren om vaker champignons te kopen. Er zijn heerlijke gerechten te vinden, mensen kunnen een receptenboek aanmaken en informatie vinden over hoe gezond en duurzaam champignons zijn.” Online marketing Het analyseren van de webstatistieken is voor de MPF van groot belang. “Door dat te doen, weten we bijvoorbeeld welke activiteiten een grote toeloop naar de site opleveren, of bezoekers geïnteresseerd zijn in recepten of juist op zoek zijn naar andere informatie over champignons en op welke
Ik kan rauw
paddenstoelen het meest wordt gezocht. Met de antwoorden op deze en andere vragen kunnen we onze online marketing nog beter afstemmen op de informatiebehoefte van de consument. Met als uiteindelijk doel de consument vaker champignons te laten kopen en eten”, laat Kamphorst weten. Webanalyse Kamphorst zoomt in op de meest recente webanalyses: “In Duitsland zijn de bezoekersaantallen het hoogst, namelijk meer dan 120.000 bezoekers vanaf de lancering van de website. Dat is drie keer zo hoog als in Nederland. Geografisch gezien zijn de bezoekers in Nederland landelijk verspreid met uitschieters uit Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. In Duitsland concentreren de bezoekers zich veel meer rondom de grote steden. Een ander leuk verschil tussen Nederland en Duitsland is dat Nederlanders vooral de receptenpagina’s bezoeken en mensen in Duitsland vaker een eigen receptenboek maken en hun recepten doorsturen naar vrienden. Populaire zoekwoorden in Google zijn voor Nederlanders champignonsoep/sauzen, portobello’s, champignonrecepten en champignonidee. In Duitsland zoeken mensen vooral op champignonpastas, oesterzwammen, champignongebraten en champignonidee”, vertelt Kamphorst.
Ik kan altijd
Ik kan BBQ−en
EU subsidie toegekend Half juni heeft de EU subsidie toegekend voor een internationale promotiecampagne voor champignons in de periode 2010-2013. De aanvraag is eind vorig jaar ingediend door de MPF. De campagnelanden zijn Nederland, Duitsland, Frankrijk en Spanje.
Champignonswerk 10
11
onspiratie
Colofon ChampignONSwerk is een uitgave van de Coöperatieve Nederlandse Champignonkwekersvereniging U.A. en verschijnt vier keer per jaar.
power to the producer Als bestuur zijn we blij met het door C4C Holding gepresenteerde strategische plan ‘Orange’. Het plan heeft het in zich om het toekomstperspectief van de Nederlandse champignonsector aanzienlijk te verbeteren. Hoe hard dat nodig is, weten we allemaal. De rendementen staan onder druk en de sector wordt geteisterd door lage prijzen. Vooral in de verssector is het 5 voor 12: als er niks gebeurt, betekent dat onherroepelijk en op korte termijn een halvering van de versteelt in Nederland. Want de productie in met name Oost-Europa ontwikkelt zich - onder andere door Europese subsidies - razendsnel en de kostprijzen liggen er laag.
eigen vermogen van de leden aan te trekken of te sparen en te wachten totdat de middelen er zijn. Het eerste is niet realistisch omdat onze leden hun geld zelf hard nodig hebben. In het tweede geval betekent het dat we lang moeten wachten en dat het dan mogelijk te laat is. Om die redenen staan we als coöperatiebestuur open voor het aantrekken van vreemd kapitaal en het delen van zeggenschap. Wel vinden we het van essentieel belang dat de meerderheid van de zeggenschap over C4C Holding bij de coöperatieleden blijft. Ook moet het aantrekken van externe financiering van tijdelijke aard zijn.
De enige manier waarop we tegen onze concurrenten kunnen opboksen is door keihard te werken aan vernieuwingen. Denk aan innovaties die de efficiency verhogen en de kostprijs verlagen bij de teelt van champignons en aan marketingactiviteiten waardoor consumenten een voorkeur ontwikkelen voor Nederlandse champignons ten opzichte van minder duurzaam geteelde buitenlandse champignons. Niet voor niets vormt onderzoek en ontwikkeling (R&D) een van de drie hoofdpijlers van het strategisch plan ‘Orange’. De andere twee hoofdpijlers zijn een sterke telersvereniging die regie geeft aan de Nederlandse versmarkt en consolidatie in de conservenmarkt.
De aankomende tijd zullen we hard aan de slag moeten met elkaar. Het is te hopen dat we snel stappen kunnen zetten, want de stand van zaken in de sector schreeuwt om een antwoord.
Om de gewenste grote stappen vooruit te kunnen zetten, heeft C4C Holding ruimere financiering nodig dan met de huidige middelen mogelijk is. Dat kan onder andere door op grote schaal
Redactie: Aad Albers, CNC/Lutèce Manon Meijers, Lutèce Marion Vrijaldenhoven, CNC Anne Rottink, Imagro BV CNC U.A. Postbus 13 6590 AA Gennep T 0485-516541 F 0485-517823 E
[email protected] Productie: Imagro BV, Ottersum Drukwerk: Van Mameren Repro, Nijmegen Overname van artikelen is toegestaan na goedkeuring van CNC U.A. en met bronvermelding.
CNC U.A. is 100% aandeelhouder van C4C Holding. De volgende bedrijven zijn onderdeel van C4C Holding:
cnc grondstoffen b.v.
Frans Brienen, voorzitter CNC cnc agricompost b.v.
cnc quality products Sp.z o.o.
amco b.v.
bromyc b.v.
lutèce holding b.v.
12
cnc exotic mushrooms b.v.
lutèce b.v.
flm food ingredients b.v.
Champignonswerk nieuwsbrief van coöperatieve nederlandse champignon kwekersvereniging u.a.
Versterken Nederland champignonland
