Champignonswerk Zesde jaargang, nummer 3 • oktober 2010
nieuwsbrief van coöperatieve nederlandse champignon kwekersvereniging u.a.
Open dag Lutèce visitekaartje voor champignonsector Pag. 2
Pag. 6
Kick-off TVN: champignontelers zelf aan de bal
Pag. 4
CNC
Grondstoffen scoort een 7,8 op klanttevredenheid Pag. 9
Extra promotiepower voor de MPF
Pag. 10
‘Samen werken aan ketenoptimalisatie’
Pag. 12 Met
de telers-pet naar voren
1
non-stop
non-stop
Kick-off TVN: champignontelers zelf aan de bal Nederlandse champignontelers staan voor de keuze: afzet bundelen of een krimp van de sector accepteren. Op 15 september presenteerde de initiatiefgroep versmarkt de plannen voor Telersvereniging Nederland (TVN). De aankomende tijd zal blijken of het de Nederlandse champignontelers lukt om samen aan de bal te raken in de markt. Vorig jaar liet Antoon Vermeer, oud-voorzitter van de ZLTO, er tijdens de algemene ledenvergadering van CNC geen twijfel over bestaan: als telers het heft niet in eigen handen nemen, gaat er een kaalslag in de Nederlandse champignonsector plaatsvinden. “Op dit moment zijn er te veel afzetpartijen actief op de versmarkt, waarvan er geen een serieuze dominantie heeft”, hield hij de aanwezigen voor. “Daarmee geef je afnemers de kans om leveranciers tegen elkaar uit te spelen en krijg je keiharde prijsconcurrentie.” Bevindingen van onderzoeksburo Accenture bevestigen het beeld dat de champignonsector momenteel op een doodlopende weg zit. Zij concluderen in een onderzoek dat binnen 5 jaar 50% van de champignonsector uit Nederland verdwijnt als er niks verandert. De scherpe analyse van Vermeer op de algemene ledenvergadering van CNC leidde tot het ontstaan van de initiatiefgroep versmarkt, met daarin de champignontelers Chris de Brouwer, Marius van Namen, Ko Hooijmans, Ad Peffer, John van Werde, Coen Verkooijen, Mariëlle van Lieshout, Leo Koolen, Niek Franzmann en Piet Franzmann. CNC-voorzitter Frans Brienen speelde een faciliterende rol bij de activiteiten van de initiatiefgroep. Funghi uitbouwen De initiatiefgroep heeft een jaar gewerkt aan de plannen voor Telersvereniging Nederland. Er zijn gesprekken gevoerd met Coforta/The Greenery,
Informatie Stabiliteit
GMO
Kosten reductie
Nog voordat de plannen gepresenteerd werden, ging er een aantal misvattingen de ronde waarop tijdens de presentatie op 15 september een reactie is gegeven: 1. De kosten stijgen doordat er bij TVN meer mensen op de loonlijst komen. Er komen inderdaad meer mensen bij TVN op de loonlijst. Toch stijgen de kosten voor de aangesloten telers niet omdat C4C de uitbreiding van Funghi tot TVN de aankomende drie jaar financieel ondersteunt.
R&D
TVN
Onderscheidend vermogen
2. T VN dwingt aangesloten telers tot reducties. De activiteiten van TVN richten zich primair op regisseren en niet op reduceren. Ofwel, zorgen dat je op het juiste moment het juiste product levert in de juiste hoeveelheid. Nu is er te weinig afstemming waardoor er vaak mismatches zijn tussen vraag en aanbod. Mocht in de toekomst blijken dat reductie toch kansen biedt, dan is dit op vrijwillige basis en altijd met goedkeuring van de algemene ledenvergadering. Er kunnen dus geen eenzijdige ingrepen worden gedaan.
Promotie
Consumenten voorkeur De vier pijlers van Telersvereniging Nederland. Doelen zijn stabiliteit in de markt, onderscheidend vermogen, consumentenvoorkeur en kostenreductie. Middelen om die doelen te bereiken zijn (markt) informatie, R&D, promotie en GMO-gelden. Funghi, ongebonden telers, handelshuizen en het Productschap Tuinbouw. En op 15 september was het zover: de initiatiefgroep presenteerde de plannen voor TVN aan de Nederlandse champignontelers. Doel is één landelijke telersvereniging voor zowel telers van verse champignons als industrietelers. Leo Koolen, lid van de initiatiefgroep: “De belangrijkste taken van de telersvereniging moeten in onze ogen zijn het zorgen voor balans in de markt door vraag en aanbod op elkaar af te stemmen, het creëren van toegevoegde waarde en reductie van
4 misvattingen over Telersvereniging Nederland
ketenkosten.” Tot teleurstelling van de initiatiefgroep is het niet gelukt om een fusie tussen Coforta en Funghi tot stand te brengen. “Dat had absoluut onze eerste voorkeur, maar helaas bood het model van Coforta te weinig ruimte om in gezamenlijkheid aan de gestelde doelen te werken”, vertelt Koolen. “Een goede tweede optie is het verder uitbouwen van Funghi tot een sterke, landelijke telersvereniging. En dat is dan ook het voorstel dat we hebben gepresenteerd.”
Keuze maken De aankomende tijd moet blijken in hoeverre TVN champignontelers aan zich weet te binden. Daarbij spelen de leden van Coforta en telers die niet bij een telersvereniging zijn aangesloten een centrale rol. “De leden van Funghi kunnen gewoon blijven zitten waar ze zitten. Maar de leden van Coforta en de niet-aangesloten telers bepalen met hun keuze of TVN slaagt of niet. Want TVN wordt alleen een succes als we een grote meerderheid van het Nederlandse productievolume vertegenwoordigen.” Als lid van Coforta realiseert Koolen zich als geen
ander dat er de nodige haken en ogen zitten aan het maken van een overstap naar Funghi. “Toch zijn er naar mijn mening genoeg kansen om TVN tot een succes te maken. Zelfs met behoud van het lidmaatschap bij Coforta kunnen de leden van Coforta en Funghi gezamenlijk zaken oppakken zoals de noodzakelijke R&D-agenda en de promotieactiviteiten. Maar ook de afstemming van aanbod op vraag kan op deze manier ingevuld worden, waardoor telers de regie in de markt naar zich toe kunnen trekken.”
3. Als teler raak ik het contact met mijn afnemer(s) kwijt. Nee, als teler blijf je altijd betrokken bij de verkoop van je product. TVN ondersteunt en adviseert je in de onderhandelingen met actuele marktinformatie en sluit de deal na instemming van de teler. 4. T VN vertelt me hoe het bedrijf te runnen. Nee, het motto van Telersvereniging Nederland is ‘Zelf aan het stuur’. Dat zegt genoeg: de aangesloten telers bepalen zelf wat ze samen willen oppakken en waar ieder voor zich verantwoordelijk voor is.
Champignonswerk 2
3
non-stop
onder onsjes
CNC Grondstoffen sco ort een 7,8 op klanttevredenheid Uit onderzoek dat afgelopen zomer is uitgevoerd, blijkt dat de klanten van CNC Grondstoffen de producten en diensten gemiddeld met een 7,8 waarderen. 74% van de klanten die meededen is (zeer) tevreden over de producten en dienstverlening van CNC Grondstoffen. 26% is in meer of mindere mate ontevreden. Uit de resultaten blijkt dat de deelnemers aan het onderzoek het meest tevreden zijn over de administratie, de planning en de logistiek. Het laagst scoren value for money (de prijs/kwaliteitverhouding van de producten), de informatieverstrekking en de klachtafhandeling. Tom van Wijk, directeur CNC Grondstoffen: “Een gemiddelde klanttevredenheid van 7,8 is een mooie score denk ik. Wat me aanspreekt, is dat maar liefst 90% CNC Grondstoffen ziet als een betrouwbare partner en een bedrijf dat staat voor kwalitatief hoogwaardige producten. Tegelijkertijd laten de resultaten zien dat er nog een behoorlijk verbeterpotentieel is. Kortom, we doen het goed, maar het moet nog beter.” In het onderzoek is ook uitgebreid gekeken naar hoe klanten de producten en diensten van CNC Grondstoffen waarderen ten opzichte van concurrerende leveranciers van compost en dekaarde. Ook hier scoort CNC Grondstoffen goed, maar om andere marktpartijen niet van waardevolle informatie te voorzien, wil Van Wijk over deze uitkomsten in de Champignonswerk niks kwijt.
Klanttevredenheid per onderwerp De gemiddelde klanttevredenheid is een 7,8 op een schaal van 0 tot 10. Het minst tevreden zijn de klanten over value for money en het meest tevreden over de duidelijkheid en juistheid van de facturatie. Administratie/facturatie Planning Logistiek Binnendienst Accountmanagement Producten Klantafhandeling Informatieverstrekking Value for money
8.0 8.2 7.9 7.9 7.8 7.6 7.1 7.1 6.7 0
6.5
7.0
7.5
8.0
8.5
Op naar de top Met de uitkomsten van het onderzoek kunnen de medewerkers van CNC Grondstoffen aan de slag om producten en diensten nog beter aan te laten sluiten op de wensen en behoeftes van klanten. Van Wijk: “Afgelopen voorjaar zijn we gestart met een intern verbeterprogramma onder de naam ‘Move to improve, op naar de top’. In dit programma werken groepjes medewerkers - meestal uit verschillende afdelingen - met elkaar samen om de efficiency, productkwaliteit, veiligheid en hy giëne verder te verbeteren. De uitkomsten van het klanttevredenheidsonderzoek laten zien wat onze klanten belangrijk vinden en op welke punten ze vinden dat CNC Grondstoffen het beter zou moeten doen. Vanzelfsprekend is dat waardevolle informatie om richting te geven aan de teamactiviteiten binnen het verbeterprogramma.” De belangrijkste resultaten van het klanttevredenheidsonderzoek worden binnen CNC Grondstoffen breed verspreid. Van Wijk: “Ik streef naar een open bedrijfscultuur waarin verantwoordelijkheden laag in de organisatie liggen en waarin we successen en teleurstellingen met elkaar delen. Ik wil medewerkers graag de vrijheid geven om hun werk zelf zo efficiënt en klantgericht mogelijk in te richten. Om dat te kunnen doen, moet je goed weten hoe je klanten je beoordelen.”
Meten is weten De aanleiding om het klanttevredenheidsonderzoek te laten doen, was de behoefte om goed in beeld te krijgen hoe CNC Grondstoffen ervoor staat, waar blinde vlekken liggen, hoe het bedrijf het doet ten opzichte van de concurrentie en waar verbeterpotentieel ligt. “Meten is weten”, aldus Van Wijk. “Anders blijf je hangen in individuele meningen. Het is belangrijk om het totaalplaatje in beeld te hebben. Dat geeft gereedschap in handen om in de toekomst nog markt- en klantgerichter te kunnen werken. En omdat het aantal klanten waarmee we zaken doen afneemt, kunnen we steeds meer aandacht besteden aan specifieke klantwensen.”
Spiegel Een opvallende uitkomst is dat de medewerkers die hebben deelgenomen aan een zogenaamd spiegelonderzoek de klanttevredenheid een stuk lager inschatten dan de klanten zelf, namelijk met een 7,0 in plaats van een 7,8. Vooral de deskundigheid van de binnendienst, de responssnelheid van de afdeling planning op vragen en het nakomen van afspraken door de afdeling planning schatten de medewerkers een stuk lager in dan klanten dat deden. Van Wijk: “Het is goed om kritisch te zijn op je functioneren, maar overdreven bescheiden zijn, is natuurlijk ook niet nodig. Ik hoop dat de uitkomsten van dit onderzoek het zelfbewustzijn van de medewerkers op een aantal punten versterken en dat iedereen open staat voor verdere verbeteringen.”
Primeur Lutèce in Rusland
Champignons volgens authentiek Slavisch recept
In september heeft Lutèce zich voor het eerst gepresenteerd op de PIR, een grote horecabeurs in Moskou die ieder jaar 43.000 bezoekers trekt. De keuze voor een Russische foodbeurs past in de groeiambities van Lutèce in Rusland en OostEuropa. “De Russische markt voor paddenstoelenconserven is enorm”, vertelt Daan Opheij, medewerker marketing bij Lutèce. “Om je een beeld te geven: er worden in Rusland ieder jaar twee tot drie keer zo veel paddenstoelenconserven gegeten als in Duitsland. Terwijl Duitsland binnen Europa de grootste markt voor paddenstoelenconserven vertegenwoordigt.” Op de PIR heeft Lutèce, speciaal voor de Russische en Oost-Europese markt, een nieuw product gelanceerd: gemarineerde champignons volgens traditioneel Slavisch recept. “In de kruidenmix zitten onder andere bladeren van zwarte bessen die champignons een heerlijke, karakteristieke smaak geven. De champignons Slavische stijl zijn bijzonder geschikt als snack bij de wodka of als ingrediënt in salades”, vertelt Opheij. Ook de diepvriesproducten van Lutèce stonden in de schijnwerpers op de PIR. “Voor de horeca-eigenaren, koks en handelaren die de beurs in groten getale bezochten, zijn diepvrieschampignons ideale producten. Ze zijn vers, lekker en gemakkelijk te verwerken.”
Stand Lutèce op de PIR
Champignonswerk 4
5
om ons heen
om ons heen
Open dag Lutèce visitekaartje voor champi gnonsector Informatief, gezellig en goed bezocht. Zo laat de open dag van Lutèce in Velden op zaterdag 25 september zich in een paar woorden samenvatten. Maar liefst 3000 mensen kwamen een kijkje nemen in Europa’s grootste blikconservenfabriek voor champignons. Aanleiding voor de openstelling van de fabriek was het 100-jarig bestaan van Lutèce.
wordt gewerkt. Zo zijn de sterilisatoren - waarin de blikken na het vullen kort worden verhit - uitgerust met een speciale coating die door de NASA is ontwikkeld om het warmteverlies te reduceren. Dit brengt een aanzienlijke energiebesparing met zich mee: goed voor het milieu en goed voor de concurrentiekracht van Lutèce. Knipoog Op de open dag waren ook de Mushroom Promotion Foundation en CNC Grondstoffen aanwezig. CNC Grondstoffen liet met twee vrachtwagens
en een vulmachine zien hoe de dekaarde en met champignonmycelium doorgroeide compost worden afgeleverd bij champignontelers. Ook waren er diverse exotische paddenstoelen op ecologisch substraat te bewonderen. De stand van de Mushroom Promotion Foundation trok veel bezoekers vanwege de gratis champignonrecepten die werden uitgedeeld. En even verderop exposeerde het nationaal asperge- en champignonmuseum De Locht over de teelt van champignons en geschiedenis van Lutèce. Bij vertrek stond er voor de bezoekers aan de open
dag een bijzonder aandenken klaar: een ‘limited edition’ jubileumpot champignons. Voor degenen die een pot mee naar huis hebben genomen, is het de moeite waard om even de ingrediëntendeclaratie op de achterzijde te lezen. Godert Tegelberg, directeur Lutèce: “Deze declaratie is een knipoog naar waar we met Lutèce voor staan. Want dankzij de passie en inzet van onze mensen en het vertrouwen van onze klanten zijn wij in staat dit 100-jarig jubileum te vieren. Wij willen iedereen hiervoor hartelijk danken.”
Foto’s: Robert Aarts
Voor medewerkers was de open dag een uitgelezen kans om familieleden en kennissen van dichtbij kennis te laten maken met hun werk in de champignonsector. Daarnaast trok de open dag ook veel relaties van Lutèce, omwonenden en voorbijgangers. “Wat me opvalt, is dat het er heel verzorgd uitziet in de fabriek”, vertelt een inwoner uit Velden. Hij las een aankondiging van de open dag in de lokale krant. “Ik kom hier vaak langs en vroeg me al heel lang af hoe het er van binnen uit zou zien. Hartstikke leuk dat Lutèce nu de gelegenheid biedt om hier rond te kijken.”
Energiezuinig Dagelijks ontvangt de fabriek in Velden zo’n 300.000 kg verse champignons. Na binnenkomst worden ze in hoog tempo gewassen, geblancheerd, ingeblikt en gesteriliseerd. Voor de bezoekers was een wandelroute door de fabriek uitgestippeld waarbij het hele productieproces van versontvangst tot expeditie te zien was. De afgelopen jaren is de fabriek in Velden van top tot teen gemoderniseerd en voorzien van allerlei technische hoogstandjes waardoor nu nog efficiënter, duurzamer en mens- en milieuvriendelijker
Champignonswerk 6
7
non-stop
consument
Extra promotiepower ‘Vernieuwing zit in de genen’ voor de MPF In september is een tweejarig onderzoek gestart naar de genetica van broedrassen voor champignons. De uitkomsten kunnen volgens de onderzoekers binnen 5 tot 10 jaar leiden tot economische voordelen. De huidige commerciële broedrassen voor champignons hebben nagenoeg dezelfde genetische samenstelling. Toch zijn de raseigenschappen verschillend. Hoe dat kan? Wim Arts, Kwaliteit & Ontwikkeling bij CNC Grondstoffen: “Er zijn aanwijzingen dat dit te maken heeft met de verdeling van het erfelijk materiaal in de cellen.” Dat is dan ook waar het onderzoek zich op focust. “Als we hier meer over weten, biedt dat kansen om champignonrassen verder te veredelen. Eigenschappen die we willen uitbouwen, zijn meer stevigheid voor een lekkere bite, langere houdbaarheid, beter kleurbehoud en een beter vochtvasthoudend vermogen van champignons nadat ze ontdooid zijn.” Veredelingsmateriaal Volgens Arts is de tijd rijp voor dit type onderzoek omdat het erfelijk materiaal van de champignon net ontrafeld is. “Dit project kan waardevolle kennis en wellicht ook veredelingsmateriaal opleveren, waarvan we als Nederlandse champignonteelt straks als eerste profiteren.” De belangrijkste geldschieter van het onderzoek is TTI Groene Genetica. Dit is een onderzoeksprogramma dat zich richt op de versterking van de Nederlandse veredelingssector door samenwerking tussen de industrie en kennisinstellingen te bevorderen. Daarnaast dragen ook Plant Research International, Bromyc (onderdeel van CNC) en Mycolim BV een belangrijk steentje bij in de kosten.
In juni kreeg de Mushroom Promotion Foundation (MPF) het nieuws te horen dat de EU groen licht heeft gegeven voor een promotiecampagne met een looptijd van 3 jaar. Dit betekent dat de MPF 2,25 miljoen euro extra kan besteden aan promotie in Nederland en Duitsland. Doel van de campagne is de dalende consumptie van de champignon een positieve impuls te geven. Voorlichting over de voedingswaarde en de vele toepassingsmogelijkheden van champignons staan centraal. De campagne richt zich primair op vrouwen aangezien zij degenen zijn die meestal de boodschappen doen. Famke Kamphorst, communicatiemanager van de MPF: “De campagne-uitingen en -activiteiten bestaan uit advertenties in vrouwen- en foodbladen, banners op websites en deelname aan consumentenbeurzen zoals de Libelle Zomerweek en regionale, culinaire beurzen. Daarnaast zorgen we dat de website www.champignonidee.nl in de diverse talen up-to-date blijft. Ook gaan we op de website meer aandacht vestigen op speciale items als slank, vegetarisch en het recept van de maand. Verder gaan we recepten uit de Italiaanse en Belgische keuken toevoegen en meer nadruk leggen op de voedings- en gezondheidsaspecten van champignons. Dit laatste zal ook gebeuren richting voedingsdeskundigen en adviesbureaus.” Radio & tv Radio blijft een ondersteunend medium dat actiematig wordt ingezet ter ondersteuning van beursdeelname of voor verwijzing naar seizoensrecepten. Ook bestudeert de MPF een voorstel voor een kerstspecial op tv met Herman den Blijker. Kamphorst: “Kookprogramma’s zijn nog steeds bijzonder populair. Alle zenders hebben een kookprogramma, van verrassingschef tot een soort Idols met koks in
Wist-u-datjes champignonidee.nl In de periode 15 juni tot en met 31 augustus 2010 telde www.champignonidee.nl 1800 nieuwe bezoekers met een gemiddelde bezoektijd van 2.18 minuten. 82% Van de bezoekers ging naar de pagina ‘recepten’. De pagina ‘over champignons’ stond op een goede tweede plaats. Bij recepten had de witte champignon de voorkeur. 87% Is op zoek naar recepten voor het avondeten, daarbij kiest 67% voor de Nederlandse keuken en 40% voor een bereidingstijd tussen de 11 en 20 minuten. De meeste bezoekers van de site komen uit Noord-Holland.
wording. Vanuit onze campagnedoelstellingen is de populariteit van kookprogramma’s absoluut de moeite waard om bij aan te haken.” Campagne-uitingen Eind september zijn alle handtekeningen gezet onder de toekenning van de subsidie en de garantieverklaringen voor meerjarige financiële toezeggingen vanuit de champignonsector. Dit was het officiële
startschot voor de door de EU meegefinancierde campagne. Kamphorst: “Op dit moment zijn we bezig met de organisatie van open dagen in Nederland en Duitsland om ons werk aan de champignonsector en aan de pers te tonen. Ook heeft het reclamebureau Leo Burnett, dat verantwoordelijk is voor de campagne-uitingen, diverse testen gedaan om te kijken of vrouwen enthousiast reageren op de ontwikkelde uitingen. Op basis daarvan maken we deze
maand een definitieve keuze voor de uitingen die we gaan gebruiken. Deze vormen de basis voor alle communicatie naar buiten toe: van advertenties tot point of sale materiaal voor verkooppunten tot grote posters en billboards voor op bedrijventerreinen en gebouwen in de champignonsector. En dat allemaal onder de vlag van de supersterke reclameslogan: de champignon, de groente die alles kan!”
Champignonswerk 8
9
onder onsjes
non-stop
‘Samen werken aan kete noptimalisatie’ Stevens. “Te snel verwerken is slecht voor het champignonrendement en te lang wachten is slecht voor de kwaliteit van de champignons.” Hij legt uit wat champignonrendement is. “Dat is het gewicht dat je overhoudt nadat de champignons zijn verwerkt. Een champignonrendement van bijvoorbeeld 70% wil zeggen dat je van 1 kilo verse champignons na verwerking nog 700 gram champignons overhoudt. Onze doelstelling is een optimaal champignonrendement dat past bij de hoge kwaliteitseisen die we aan onze producten stellen. In samenwerking met
minimum beperken. Dat heeft een zeer positieve uitwerking op het werkkapitaal van Lutèce en bespaart bovendien opslagruimte. Tegelijkertijd betekent het dat onze relatie met de blikleverancier is veranderd. We moeten nu veel meer met elkaar schakelen om onze werkprocessen beter op elkaar af te stemmen. Want ook onze blikproducent streeft natuurlijk naar efficiënte werkprocessen en zo laag mogelijke voorraden. Door goed met elkaar te overleggen, werken we samen aan efficiëntie in de productieketen. Daar hebben we beide belang bij.”
Ketenoptimalisatie is ‘big money’
Goede informatie-uitwisseling in de keten is nodig om efficiënt te kunnen werken en hoge champignonrendementen te behalen. Dat is de overtuiging van Twan Stevens, hoofd bedrijfsbureau bij Lutèce. Samen met vier collega’s is hij verantwoordelijk voor de planning van de productie op de fabriek in Velden. “We hebben de afgelopen jaren grote stappen gezet. Toch zijn er nog genoeg kansen voor verdere verbetering.” Als Stevens het planningsproces van een paar jaar geleden moet omschrijven, gebruikt hij de woorden ad hoc. “We hadden een instabiele fabriek met veel storingen. De productieplanning werd vaak in de war gegooid door technische mankementen en de efficiëntie was soms ver te zoeken. Dat leidde tot onrust en overwerk in de fabriek. En overwerk kost geld en leidt tot een hogere kostprijs. Iets wat nadelig is voor onze concurrentiepositie in de markt.”
Sinds de fabriek gemoderniseerd is, loopt de planning een stuk beter gestroomlijnd. “We beginnen met de vraagvoorspelling van onze klanten. De verkoop maakt per artikel een afzetprognose voor de komende twaalf maanden. Deze voorspelling wordt afgestemd met inkoop en hieruit volgt een inkoopplanning. Vanuit deze inkoopplanning maken we in samenspraak met productie een capaciteitsplanning. Uiteindelijk rolt hier een productieplanning
uit, die voor de eerstvolgende weken vastligt.” Dat zorgt voor veel rust meent Stevens. “Natuurlijk zijn er altijd onverwachte gebeurtenissen, waardoor het anders loopt dan verwacht. Maar in de basis hebben we nu stabiliteit in onze productieprocessen.” Timing “De timing van het moment waarop de champignons verwerkt worden, luistert nauw”, vertelt
universiteit Wageningen hebben we hier onderzoek naar gedaan. De uitkomsten van dit onderzoek hebben ons nauwkeurige informatie gegeven over optimale verwerkingstijdstippen per sortering.” Doordat het moment van verwerken nauw luistert, ligt de lat voor de afdeling planning hoog. “Op het juiste moment moeten de juiste productielijnen beschikbaar zijn, de juiste formaten blikken in voldoende hoeveelheden klaar staan en natuurlijk moet er menskracht aanwezig zijn om de werkzaamheden uit te voeren. En om het allemaal nog extra ingewikkeld te maken, moeten we tussendoor regelmatig technisch onderhoud aan de productielijnen en -machines laten doen en zijn er soms spoedorders.” Snel schakelen Stevens kan het belang van snelle en goede informatie-uitwisseling tussen toeleveranciers, zijn afdeling en de afdeling verkoop dan ook niet genoeg benadrukken. Hij geeft een voorbeeld. “Om tegen een scherpe kostprijs te kunnen werken, is het voorraadbeheer de afgelopen jaren flink aangescherpt. De blikken die we voor onze productie nodig hebben, proberen we nu precies op tijd aan te laten voeren waardoor we de voorraden tot een
Zonde geld Ook in de afstemming met de telers is er het een en ander veranderd. “Deze zomer zijn we gestart met monitoren en terugkoppelen van de aangeleverde volumes en overleggen we iedere 4 weken persoonlijk met de telers die aan ons leveren. We willen schommelingen in de aanvoer zo snel en zo goed mogelijk in beeld hebben. Want een hogere of lagere aanvoer van champignons heeft onmiddellijk gevolgen voor ons hele productieproces.” Stevens onderstreept dat ketenoptimalisatie ‘big money’ is. “Neem het champignonrendement. Als we de champignons niet op het optimale tijdstip verwerken, laten we op jaarbasis 1,5 miljoen euro liggen. Dat is zonde geld voor Lutèce en de bij Lutèce aangesloten champignontelers!” Kansen voor verdere ketenoptimalisatie ziet Stevens nog genoeg. “Ik zie mogelijkheden voor het verder verlagen van de voorraden verpakkingsmaterialen door deze op het juiste tijdstip te ontvangen. Ook hoop ik dat het lukt om meer balans te vinden in het totaal te ontvangen champignons, waardoor we het productieproces nog beter kunnen stroomlijnen.”
Record CNC Grondstoffen Eind augustus heeft CNC Grondstoffen voor het eerst in haar bestaan meer dan 8000 ton doorgroeide compost in een week afgeleverd bij klanten. Dat is op dit moment de maximale productiecapaciteit van CNC Grondstoffen. Tom van Wijk, directeur: “Zoals het er nu uit ziet, zitten we tot het eind van het jaar vol en blijven we de aankomende maanden dus op maximale capaciteit produceren. Daar ben ik blij mee want volledige benutting van de productiecapaciteit draagt bij aan een efficiënte bedrijfsexploitatie.” Na de opening van tunnelbedrijf 6 medio 2009 heeft CNC Grondstoffen relatief lang moeten wachten op het bereiken van de maximale productiecapaciteit. Van Wijk: “De eerder gemaakte afspraken met telers zijn door de moeilijke marktomstandigheden in de sector later effectief geworden en in sommige gevallen zelfs in zijn geheel niet ingevuld.” De afzetgroei is daarom ook vooral gerealiseerd door een toename van de export. “Aangezien de vraag vanuit de Nederlandse markt slechts beperkt is toegenomen ten opzichte van eerdere verwachtingen, focussen we ons momenteel op marketing en verkoop in het buitenland. Van het totale volume dat we afleveren, exporteren we op dit moment 30%. Daarnaast gaat 50% van de compost naar Nederlandse verstelers en 20% naar Nederlandse snijders.”
Champignonteler in Rondom 10 Elke dag staken zeven boeren hun bedrijf. Is dat erg? Over deze en andere vragen over de toekomst van de agrarische sector discussieerden boeren, tuinders en andere betrokkenen op 18 september in het programma Rondom 10. In de uitzending doet champignonteler André Swinkels zichtbaar geëmotioneerd verhaal over de beëindiging van zijn bedrijf. U kunt de uitzending bekijken via rondom10.ncrv.nl.
Champignonswerk 10
11
onspiratie
Colofon
Met de telerspet naar voren Zoals de meeste mensen wel weten, ben ik naast voorzitter van CNC ook voorzitter van telers vereniging Funghi. Daarnaast bekleed ik nog diverse andere bestuurlijke functies binnen de champignonsector zoals voorzitter van de Program Advies Commissie (PAC) van het Productschap Tuinbouw, voorzitter van de Mushroom Promotion Foundation, vicevoorzitter van de GEPC (European Mushroom Growers Association) en voorzitter van de promotiecommissie van de GEPC. Aan de ene kant is dit een groot voordeel omdat ik door deze activiteiten een uitgebreid netwerk heb en met mijn kennis en contacten veel kan betekenen voor de organisaties waarvoor ik werk. Aan de andere kant is het af en toe voor mijzelf, maar ook voor anderen heel lastig: mensen vragen zich soms af met welke pet op ik een standpunt verkondig. Een vraag die ik me goed kan voorstellen en waar ik zorgvuldig mee om probeer te gaan. Hoe ik dat doe? Door rollen helder af te bakenen, door dilemma’s bespreekbaar te maken, hier geen machtsmisbruik van te maken en door met de telers-pet naar voren te blijven werken. Met dat laatste bedoel ik dat voor mij het telersbelang altijd voorop staat. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het vraagt soms de nodige vasthoudendheid die niet iedereen weet te waarderen. Zo kan het voorkomen dat er binnen de PAC besluiten worden genomen die CNC aangaan. In zo’n geval houd ik, ook al ben ik voorzitter van de PAC, me buiten de discussie om belangenverstrengeling te voorkomen.
Ook ontstaan er met de handelshuizen waarmee Funghi zaken doet regelmatig pittige meningsverschillen die in het belang van telers beslecht moeten worden. Maar ook binnen CNC worden er gezonde discussies tussen het bestuur en de directie gevoerd over kwesties binnen en buiten CNC. Want, zoals het hoort, vertegenwoordigen de directieleden de commerciële belangen van de ondernemingen en vertegenwoordigt het bestuur de belangen van de bij CNC aangesloten telers. Gelukkig liggen die belangen in de meeste gevallen met elkaar in een lijn: zowel het bestuur als de directie zijn gebaat bij gezonde bedrijven. Maar soms is het zaak om de leden- en ondernemingsbelangen met elkaar in evenwicht te brengen; want zonder telers geen CNC. In die discussies zie ik een belangrijke rol voor mezelf en voor de andere bestuursleden weggelegd. Ik hoop dat u – net als ik – met de pet naar voren blijft werken en hierin kansen ziet in plaats van bedreigingen.
ChampignONSwerk is een uitgave van de Coöperatieve Nederlandse Champignonkwekersvereniging U.A. en verschijnt vier keer per jaar. Redactie: Aad Albers, CNC/Lutèce Manon Meijers, Lutèce Marion Vrijaldenhoven, CNC Anne Rottink, C4C Holding CNC U.A. Postbus 13 6590 AA Gennep T 0485-516541 F 0485-517823 E
[email protected] Productie: Imagro BV, Ottersum Drukwerk: Van Mameren Repro, Nijmegen Overname van artikelen is toegestaan na goedkeuring van CNC U.A. en met bronvermelding. Coverfoto: Robert Aarts
CNC U.A. is 100% aandeelhouder van C4C Holding. De volgende bedrijven zijn onderdeel van C4C Holding:
cnc grondstoffen b.v.
cnc agricompost b.v.
cnc quality products Sp.z o.o.
Frans Brienen, voorzitter CNC
amco b.v.
bromyc b.v.
lutèce holding b.v.
12
cnc exotic mushrooms b.v.
lutèce b.v.
flm food ingredients b.v.
