Uitzendsector
SEGMENT EMPLOYE 2 Enquête Upedi-Cefora
© CEVORA 2002. Alle rechten voorbehouden. Het voorliggende document mag enkel gereproduceerd worden teneinde, enkel voor privé-gebruik, kosteloos informatie te verstrekken. De auteur en uitgever dienen hierbij steeds vermeld te worden. Iedere andere reproductie, adaptatie, vertaling en publieke mededeling zijn verboden zonder de schriftelijke toestemming van CEVORA, Eugène Plaskylaan 144, 1030 Brussel.
Inhoudstafel 1. Beschrijving van de sector 1.1. De uitzendsector 1.1.1. Definitie 1.1.2. Kenmerken van de sector in het ANPCB a) Het statuut van de werknemers b) De omvang van de ondernemingen c) Aanwezigheid per regio
p. 1 p. 2 p. 2 p. 2 p. 2 p. 3 p. 3
2. Bereikte steekproef van bedrijven 2.1. Beschrijving van de steekproef 2.1.1. Steekproef en respons a) Op basis van de NACE-code en de activiteiten van de ondernemingen b) Op basis van de omvang van de ondernemingen c) Op basis van de regio
p. 4 p. 5 p. 5 p. 5
3. Bediendeberoepen 3.1. Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen 3.3. Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen
p. 7 p. 8
4. Schatting van het aantal bedienden per beroep 4.1. Extrapolatie van de enquêtegegevens
p. 13 p. 14
5. Vacatures 5.1. Analyse van de vacante betrekkingen
p. 17 p. 18
6. Kernberoepen 6.1. Kerberoepen van de sector 6.1.1. Centrale diensten 6.1.2. Uitzendkantoren
p. 19 p. 20 p. 20 p. 20
Bijlagen Bijlage A : Bronnen Bijlage B : Type-organogrammen van een bedrijf uit de uitzendsector volgens de bedrijfsgrootte Bijlage C : Organogram van de kernberoepen van de sector Bijlage D : Steekproeftrekking voor de uitzendsector Bijlage E : Lijst van de deelnemende bedrijven
p. 21 p. 22 p. 23 p. 28 p. 29 p. 31
i
p. 12
Beroepenstructuur :uitzendsector
p. 10
INLEIDING
p. 6 p. 6
Inleiding
Deze studie verloopt in diverse stappen en volgens een vaste methodologie: inzameling en analyse van documentatiebronnen over de sector en de daarin aanwezige beroepen. • opstelling van een voorlopige beschrijvende fiche voor de sector en zijn beroepen. • eerste validering van de organogrammen en van de definities van de beroepen. Dit gebeurt intern bij de adviseur die verantwoordelijk is voor deze sector en extern via gesprekken bij de ondernemingen van diverse grootte in deze sector. • tweede validering aan de hand van een schriftelijke enquête die wordt verstuurd naar een representatieve steekproef van ondernemingen uit deze sector. • analyse van de resultaten van de enquête en opstelling van de beschrijvende fiche voor de sector. •
Voor meer details over de methodologie die wordt gevolgd voor het opstellen van de beroepenstructuren van de bedienden binnen het ANCPB, verwijzen wij u naar een ander document van de studiedienst: « Methodologie van de beroepenstructuren van de bedienden in het ANCPB ». Deze studie werd uitgevoerd door Cindy Lambrechts en Marijke Van Cauteren, medewerksters van de dienst onderzoek en organisatie en Heddie Vertessen verzorgde de tekstverwerking.
1
Of Aanvullend Nationaal Paritair Comité voor Bedienden (ANPCB of PC 218).
Beroepenstructuur :uitzendsector
ii
Deze oefening heeft tot doel: • een inventaris op te stellen van de bediendeberoepen die men aantreft in de sectoren van het ANCPB en deze beroepen te beschrijven, • op nationaal vlak een kwantitatieve raming mogelijk te maken van het aantal bedienden dat tewerkgesteld is in elk beroep, • het aantal vacante betrekkingen per beroep te kennen op het ogenblik van de enquête en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. • de kernberoepen van de sector te bepalen ten behoeve van het onderwijs.
INLEIDING
Het onderzoek naar beroepenstructuren werd opgestart door de studiedienst van Cevora met de bedoeling de beroepen in kaart te brengen die voorkomen in elk van de activiteitensectoren van het paritair comité 2181. In het kader van deze oefening worden organogrammen opgesteld waarin alle bediendeberoepen van deze sector worden weergegeven, opgesplitst per afdeling. Deze oefening zal worden uitgevoerd voor alle sectoren van het ANCPB, zodat Cevora op het einde van de studie beschikt over de beroepenstructuur van de gehele sector, met name van het ANCPB. Het volgende document zal de uitzendsector behandelen.
Beschrijving van de sector
1
1.1
De uitzendsector
1.1.1.
Definitie De uitzendsector bevat de uitzendbedrijven en hun agentschappen, die tijdelijk personeel ter beschikking stellen aan bedrijven. Volgens de beroepennomenclatuur NACE-BEL, afkomstig van het Nationaal Instituut voor de Statistiek, krijgt de uitzendsector de volgende NACE-code:
Kenmerken van de sector in het ANPCB
a) Het statuut van de werknemers Aantal werknemers volgens statuut en ondernemingsgrootte2 Omvang van de ondernemingen 1-9
10-49
50 +
Totaal aantal
TOTAAL werknemers
104.760 107.853
2
Tabel 1
%
184
2.909
100,00
Arbeiders
67
1.853
71.962
73.882
68,50
Bedienden
117
1.056
32.798
33.971
31,50
Waarvan ANPCB bedienden
200
588
1.781
2.569
In de privé-sector telt de uitzendsector 107.853 werknemers, waarvan 33.971 een bediendestatuut hebben. Aan de hand van deze bron valt het op dat 31,5% van de werknemers in deze sector het bediendestatuut heeft. In dit document zullen we het nu hebben over deze bedienden. Deze bron, afkomstig van de RSZ, neemt alle werknemers in functie uit deze sector op, ongeacht of het gaat om personeel van de uitzendbureaus met een vast contract of om uitzendkrachten. De bron van het ANPCB daarentegen vermeldt alleen het aantal vaste werknemers. Dit verklaart het vrij grote verschil in aantallen bedienden die door de RSZ respectievelijk het ANPCB werden geteld. Voor het ANPCB is het interessant om de dekkingsgraad van de sector te berekenen. Onder dekkingsgraad verstaat men de verhouding tussen het aantal ondernemingen (of bedienden) die ressorteren onder het ANCPB en het totaal door de RSZ geregistreerde ondernemingen in de sector. Volgens deze berekening komt men tot een dekkingsgraad van 48,36% voor de ondernemingen en van 7,56% voor de 2
Volgens de RSZ-gegevens : aantal op 30 juni 2000 in de sociale zekerheid opgenomen werkgevers en werknemers uit de privé-sector (gecentraliseerde statistiek).
Beroepenstructuur :uitzendsector
1.1.2.
BESCHRIJVING VAN DE SECTOR
75502 Interimkantoren en tijdelijke tewerkstelling
bedienden3. Wegens de in voorgaande paragraaf vermelde reden kunnen wij echter geen geldige dekkingsgraad berekenen. b) De omvang van de ondernemingen Aantal ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte 4
Omvang onderneming
aantal
%
Bedienden aantal
Aantal bedienden
%
Gemiddelde
- 1 tot 9
66
64,08
200
7,79
3,0
- 10 tot 49
27
26,21
588
22,89
21,8
- 50 tot 99
6
5,83
388
15,10
64,7
- 100 en +
4
3,88
1.393
54,22
348,3
103
100,00
2.569
100,00
24,9
Totaal
Zoals de meeste ANPCB-sectoren telt de uitzendsector hoofdzakelijk KMO’s : 90% van de bedrijven telt minder dan 50 werknemers.
c) Aanwezigheid per regio Aantal ondernemingen en bedienden volgens regio 5
3
Tabel 3
Regio Brussel Aantal ondernemingen Aantal bedienden Gemiddeld aantal bedienden per onderneming
Wallonië
Vlaanderen
Totaal
36
12
55
103
1.589
34
946
2.569
44,1
2,8
17,2
24,9
Van de bedrijven is 52% gevestigd in Vlaanderen, 12% in Wallonië en 36% in Brussel.
3 4 5
BESCHRIJVING VAN DE SECTOR
Ondernemingen
De RSZ telt voor de uitzendsector 213 bedrijven en 33.971 bedienden terwijl het ANPCB 103 bedrijven en 2.569 bedienden telt. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ voor het eerste kwartaal van het jaar 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.
Beroepenstructuur :uitzendsector
Tabel 2
Bereikte steekproef van bedrijven
2
Om deze studie uit te voeren, werden 79 enquêteformulieren verstuurd naar bedrijven uit de uitzendsector, alle groottes en regio’s te samen. 15 bedrijven hebben een ingevulde enquête teruggestuurd. Om deze responsgraad te verkrijgen, werd er een telefonische herinneringsactie bij de ondernemingen gehouden, en aansluitend hiermee een beperkte nieuwe versturing van enquêtes gedaan (gericht aan de personen die telefonisch hadden ingestemd om mee te werken aan de studie). Na deze herinnering werd een tweede zending verstuurd naar de 24 ondernemingen die niet werden geselecteerd voor de eerste steekproef. Na deze actie werd de enquête afgesloten omdat de respons van de bedienden voldoende hoog was. Een deelnemingstotaal van 21 ondernemingen en 956 bedienden was wenselijk voor het uitvoeren van de enquête; uiteindelijk dekt de enquête 15 ondernemingen en 1044 bedienden. Het verwachte antwoordpercentage werd dus niet bereikt voor de ondernemingen, maar werd overschreden voor de bedienden. Het gedekte aantal bedienden is een belangrijker gegeven dan het aantal ondernemingen, want de extrapolatie gebeurt op basis van het aantal bedienden. In bijlage D vindt u een overzichtstabel met het aantal verstuurde enquêteformulieren, het aantal ondernemingen dat bereikt moest worden om een representatieve steekproef te verkrijgen en de gerealiseerde respons volgens een aantal parameters zoals de omvang en de regio.
a) Op basis van de NACE-codes en de activiteiten van de ondernemingen Een indeling van de deelnemende bedrijven per NACE-code is onmogelijk, aangezien de sector slechts een NACE-code kent, met name 74502. Ook in deze enquête werden de ondernemingen echter bevraagd over het type activiteiten dat zij uitvoeren. Volgens deze gegevens is er van de 15 ondernemingen die hebben deelgenomen aan onze enquête: • •
1 die actief is in selectie- en rekruteringsgebeuren; 1 die actief is in de administratie en betalen van artiesten;
De geobserveerde verschillen naar activiteit hebben te maken met het feit dat de RSZ alleen de hoofdactiviteit van de ondernemingen inventariseert, terwijl de ondernemingen in de vragenlijst meerdere activiteiten konden aankruisen.
BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN
Steekproef en respons
5
2.1.1.
Beschrijving van de steekproef
Beroepenstructuur :uitzendsector
2.1
b) Op basis van de omvang van de ondernemingen Tabel 4
Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens ondernemingsgrootte Omvang onderneming 1-9 Aantal bereikte ondernemingen
8
3
100 + 1
Totaal 3
15
12,12% 11,11% 16,67% 75,00% 14,56% 46
98
62
838
1.044
23,00% 16,67% 15,98% 60,16% 40,64%
Na afloop van de enquête dekken de gegevens 14,56% van de bedrijven en 40,64% van de bedienden.
c) Op basis van de regio Aandeel bereikte ondernemingen en bedienden volgens regio Regio Brussel Aantal ondernemingen Bereik ondernemingen in % Aantal bedienden Bereik bedienden in %
Wallonië
6
Tabel 5
BEREIKTE STEEKPROEF VAN BEDRIJVEN
Aantal bereikte bedienden Bereik bedienden in %
50-99
Vlaanderen
Totaal
6
1
8
15
16,67%
8,33%
14,55%
14,56%
860
2
182
1.044
54,12%
5,88%
19,24%
40,64%
Beroepenstructuur :uitzendsector
Bereik ondernemingen in %
10-49
Bediendeberoepen
3
3.1
Beschrijving van de organogrammen in functie van de ondernemingsgrootte In de enquête wordt aan de bedrijven een type-organogram voorgelegd, met de vraag in welke mate dit ook toepasbaar en herkenbaar is voor hun bedrijf. Een typeorganogram is een organogram dat overeenstemt met een typische configuratie van een onderneming in een sector en dat verschilt naargelang de groottecategorie van het bedrijf. De meerderheid van deze ondernemingen moet zich herkennen in dit type-organogram. In het organogram worden alle beroepen per afdeling weergegeven met hun hiërarchische verbanden.
Dit onderscheid houdt ook verband met de begrippen van transversale beroepen en van ondersteunende afdeling. De transversale beroepen zijn beroepen die in een groot deel van de sectoren min of meer dezelfde taken en invulling hebben. Deze beroepen komen meestal voor in ondersteunende afdelingen. De transversale beroepen komen niet aan bod in dit document omdat er over deze beroepen een aparte bundel « transversale bediendeberoepen » verkrijgbaar is bij Cevora.
Tabel 6
Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN
1 TOT 9
10 TOT 49
50 TOT 99
100 EN +
Key-account manager
x
x
Regionaal manager
x
x
x
x
x
x
CENTRALE DIENSTEN
Rekruteringsconsulent
x
Testpsycholoog
6
Zie punt 3.2. Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen.
8 Beroepenstructuur :uitzendsector
Op basis van de organogrammen die werden aangevuld door de ondernemingen kon de volgende tabel worden opgesteld, met de sectorspecifieke beroepen6 ingedeeld per operationele afdeling. Onder operationele afdelingen verstaat men de afdelingen die instaan voor de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die hiervan deel uitmaken staan in voor de basiswerkzaamheden die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Deze afdelingen genereren het zakencijfer en de winst van de onderneming.
BEDIENDEBEROEPEN
Daartoe moeten de ondernemingen een evaluatie maken van het type-organogram op een schaal van 1 tot 5 (helemaal niet akkoord tot helemaal akkoord). De globale evaluatie van het organogram bedraagt 3,8 (gemiddelde van 15 evaluaties gemaakt door de ondervraagde ondernemingen). Naast deze eerste evaluatie, moeten de bedrijven het organogram valideren en waar nodig aanvullen.
Aanwezigheid van de specifieke bediendeberoepen, per operationele afdeling, en volgens de bedrijfsgrootte (vervolg) BEDRIJFSGROOTTE ACTIVITEITEN EN BEROEPEN
1 TOT 9
10 TOT 49
50 TOT 99
100 EN +
Kantoorverantwoordelijke
x
x
x
x
Uitzendconsulent
x
x
x
x
Commercieel medewerker
x
x
x
x
UITZENDKANTOREN
9
BEDIENDEBEROEPEN
Opmerking: 1. De type-organogrammen die alle beroepen van bedienden in deze sector bevatten (per operationele en per ondersteunende afdeling), vindt u in de bijlagen. Deze type-organogrammen zijn het resultaat van de samenvatting van alle gegevens die werden doorgestuurd door de ondernemingen.
Beroepenstructuur :uitzendsector
Tabel 6
Beschrijving van de bediendeberoepen in de operationele afdelingen A.
CENTRALE DIENSTEN
Deze diensten zorgen voor de ondersteuning van de activiteiten van de plaatselijke uitzendbureaus. Zij coördineren de verkoopactiviteiten en de projecten die gezamenlijk in de verschillende regio's worden uitgevoerd. Key-account manager : is verantwoordelijk voor de uitzendarbeid binnen bepaalde functiegroepen (vb.informatici, call center agenten, technische functies), binnen bepaalde sectoren (vb. maritieme sector, chemie, …) of voor bepaalde klantenbedrijven.
Andere mogelijke benamingen : district manager, regio manager, area manager, (commercieel) regioverantwoordelijke, sales unit manager, local unit manager.
Testpsycholoog : staat in voor het testen van kandidaten, hetzij voor algemene testen bij een eerste kennismaking, hetzij voor specifieke testen in het kader van een bepaalde uitzendopdracht en op vraag van de klant. Maakt daarbij gebruik van verschillende testmethodes : interview, rollenspelen, testen op PC, persoonlijkheidstests, technische tests, … Hij/zij is meestal actief op regionaal niveau. Andere mogelijke benamingen : psycholoog, selectiepsycholoog
Rekruteringsconsulent : staat in voor de werving van uitzendkrachten (meestal actief op regionaal of nationaal niveau) en ontwikkelt daartoe wervingsstrategieën (vb. promotie-acties, extra voordelen, aangepaste loonpolitiek, ...).
B.
UITZENDKANTOREN
Via hun plaatselijke vestigingen plaatsen zij uitzendkrachten op vraag van de ondernemingen uit de betrokken regio. Kantoorverantwoordelijke : is verantwoordelijk voor het commercieel en organisatorisch beleid van een uitzendkantoor en geeft leiding aan de uitzendconsulent(en) en aan de commerciële medewerker(s). Hij/zij volgt de belangrijkste klanten op en coördineert de samenwerking tussen binnen- en buitendienst. Andere mogelijke benamingen : office manager, agentschapsverantwoordelijke.
10
Regionaal manager : is verantwoordelijk voor het beleid van de uitzendkantoren in zijn regio, coördineert hun activiteiten (bijv. bij vragen van bedrijven met verschillende vestigingen), is de schakel tussen het hoofdbestuur en de uitzendkantoren en staat zo in voor de vertaling van algemene strategieën op regionaal vlak.
BEDIENDEBEROEPEN
Andere mogelijke benamingen : account manager, business unit manager.
Beroepenstructuur :uitzendsector
3.2
Uitzendconsulent : werkt in een uitzendkantoor en staat in voor werving, selectie (interviews en testen), plaatsing en opvolging van uitzendkrachten. Zorgt ook voor de volledige administratie hieromtrent (vb. inschrijving uitzendkrachten, actualiseren en bekend maken van vacaturebestanden, DIMONA-aangiften, contracten, facturatie, loonadministratie, ...) Andere mogelijke benamingen : consulent, (uitzend-)consultant.
Commercieel medewerker : werkt in een uitzendkantoor. Onderhoudt, zowel telefonisch als 'in the field', contacten met (potentiële) klanten : maakt offertes op, registreert aanvragen, maakt eindevaluaties na plaatsing van een interimaris. Is, samen met de uitzendconsulent, verantwoordelijk voor de administratie. Bij afwezigheid van een kantoorverantwoordelijke is hij ook verantwoordelijk voor het marketingplan en voor de prijszetting in overleg met het hoofdbestuur.
Beroepenstructuur :uitzendsector
11
BEDIENDEBEROEPEN
Andere mogelijke benamingen : commercieel adviseur, commercieel consulent.
Definitie van de bediendeberoepen in de ondersteunende afdelingen
Polyvalent bediende: verzekert de dagelijkse administratieve taken van het bedrijf. Hij/zij beantwoordt de telefoon, maakt prijsoffertes en facturen, adviseert klanten, ondersteunt de verkoop, houdt het klassement en gegevensbestanden up-to-date enz. Wat de uitzendsector betreft, vereist dit beroep zelden meer operationele taken. De polyvalente bediende verleent administratieve steun aan de activiteiten van het agentschap. In kleine uitzendbureaus zijn het doorgaans de uitzendconsulenten zelf die de administratieve taken uitvoeren die met de plaatsing van uitzendkrachten te maken hebben. Andere benaming: all round bediende.
Interne trainer : staat in voor de ontwikkeling, de organisatie en het geven van opleidingen voor het personeel. Hij/zij geeft opleidingen over de diverse aspecten van de werking van een uitzendkantoor. Andere benamingen : job formation assistent, trainer, docent.
Dossierbeheerder : beheert de dossiers van de uitzendkrachten. Verzamelt de nodige gegevens over de arbeidsduur en de lonen voor de uitbetaling van de uitzendkrachten, en volgt deze betalingen op.
7
Cevora – studiedienst –Transversale bediendeberoepen, februari 2002.
12
Voor een definitie van de beroepen die deel uitmaken van de ondersteunende afdelingen verwijzen we naar een andere uitgave van de Cevora studiedienst.7 In voorliggend document wordt alleen de inhoud van de taken van de polyvalent bediende beschreven (m.a.w. de standaardinhoud van de taken die gekoppeld zijn aan dit beroep, waaraan dan een aantal specifieke taken voor de activiteitensector worden toegevoegd) evenals de transversale beroepen van interne trainer en van dossierbeheerder, niet opgenomen in het vermelde document.
BEDIENDEBEROEPEN
Onder ondersteunende afdelingen verstaat men de afdelingen die niet rechtstreeks deelnemen aan de kernactiviteiten van de onderneming. De beroepen die men hier vindt, hebben een eigen specialisatie, maar voeren geen basiswerkzaamheden uit die rechtstreeks verband houden met de productie van goederen of diensten. Zij hebben tot doel diensten te verlenen aan de organisatie en de operationele afdelingen te ondersteunen. Voorbeelden van ondersteunende afdelingen zijn: administratie, boekhouding, personeelsdienst, …
Beroepenstructuur :uitzendsector
3.3
4
Schatting van het aantal bedienden per beroep
In de tabel vindt u de volgende gegevens: • het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de sector naar ondernemingsgrootte (rubriek sector). • het aantal ondernemingen en het aantal bedienden in de steekproef naar ondernemingsgrootte (rubriek steekproef). • het percentage van de totale populatie dat bereikt wordt door de steekproef en de wegingsfactor die toegepast moet worden (rubriek steekproef). • het geëxtrapoleerde aantal bedienden per beroep, per beroepsgroep en per ondernemingsgrootte. Deze aantalen worden verkregen door de gegevens van de steekproef te vermenigvuldigen met de wegingsfactor. Volgens de extrapolatie bestaat het specifieke beroep van commercieel medewerker niet in de categorie ondernemingen met 10 tot 49 werknemers. In werkelijkheid bestaat ze wel, maar is ze niet in de tabel te zien omdat geen enkele onderneming uit de steekproef ons heeft gemeld dat er een commercieel medewerker in dienst was. Het percentage commercieel medewerkers in de sector is dus te laag ingeschat.
14
Naast de eerder kwalitatieve gegevens over de voorkomende beroepen en de inhoud ervan, wordt in de enquête ook gevraagd om kwantitatieve gegevens over het aantal tewerkgestelde bedienden per beroep door te geven. Aan de hand van deze gegevens kunnen we, per beroep, het totaal aantal functiehouders in de steekproef bepalen. Aangezien de steekproef representatief is, kunnen de gegevens worden geëxtrapoleerd naar het totaal aantal bedienden in deze sector8. U vindt deze gegevens terug in de tabel op de volgende pagina.
SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP
Extrapolatie van de enquêtegegevens
Beroepenstructuur :uitzendsector
4.1
8
Deze gegevens zijn berekend voor heel België maar kunnen ook worden berekend per regio en per omvang van de onderneming.
Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte
Ondernemingsgrootte
Sector Bedrijven Bedienden
66 200
Steekproef Bedrijven Bedienden % van de totale bevolking Wegingsfactor
4
16
24
17
0
0
0
6 0 0 0 0 0 0
0
18 35
1,2
30
0,2 0,3 0,2 0,2 0,1 0,2 0,1
1,2 12 20 5 2 5 4
48 210
0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,2
4 8 4 6 2 4 2
6 8 5 2 5 4
30 84
4,5
32
24
0,2 0,4 0,2 2,0 0,2 0,1 1,4
6 6 6 6 2 6
4 2 4 6 2 4 2
6 12 0 0 0 0
3,1
115
32
1,1 0,6 0,5 0,5 0,3
4 10 6 52 4 2 36
6 6 6 6 2 6
0 6 0 0 0 0 0
1,0
79
67
0,6 0,4
29 16 13 13 8
0 6 6 24 4 2 26
0 0 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0 0
26
42
30
16 10
14 10 10 0 8
0 0 0 24 0 0 6
0 0 0 0 0 0
- Marketingverantwoordelijke - Marketingmedewerker - Bedrijfsjurist - Verantwoordelijke communicatie - Verantwoordelijke kwaliteit-veiligheid - Facility manager
Totaal ondersteunend personeel TOTAAL TRANSVERSALE BEROEPEN
%
103 2569
6 10
15 6 3 0 0
4 4 0 4 0 0 4
- Informaticadirecteur - Informaticus polyvalent - Analist-programeur - Netwerkbeheerder - Pc technicus - Databasebeheerder - Webmaster
Totaal informatica personeel
6
13
- Human resources directeur - Opleidingsverantwoordelijke - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie - Medewerker personeelszaken - Interne trainer
Totaal human resources personeel
n
10 1781
6 0
0 0 0 13 0
- Administratief en financieel directeur - Financieel directeur - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Beheerscontroleur - Dossierbeheerder
Totaal boekhoudkundig personeel
27 588
4 0
- Directiesecretaresse - Afdelingssecretaresse - Receptionist-telefonist - Polyvalent bediende - Administratief bediende
Totaal administratief personeel
Totaal
+ 50
8 3 4 15 46 98 900 1044 23,00% 16,67% 50,53% 40,64% 4,35 6,00 1,98 2,46
Aantal beroepsbeoefenaars (extrapolatie) - Algemeen directeur - Adjunct directeur
Totaal algemene directie personeel
10-49
0,5 0,8 0,2 0,1 0,2 0,2
1,9 329
12,8
SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP
1-9
15
Uitzendsector
Beroepenstructuur :uitzendsector
Tabel 7
Extrapolatie van het aantal bedienden per beroep in België en in functie van de bedrijfsgrootte (vervolg)
Ondernemingsgrootte
- Key-account manager - District manager - Testpsycholoog - Rekruteringsconsulent
Totaal centrale diensten personeel
0 0 0 0
0
- Kantoorverantwoordelijke - Uitzendconsulent - Commercieel medewerker
Totaal uitzendkantoren personeel
TOTAAL
0
152
259
504
13
n
154 63 24 18
114 390 0
4 0 0 0 0 9 0
Totaal
+ 50 0 0 0 0
57 76 20
- Sales manager - Commercieel inkoper - Magazijnier - Call center supervisor - Call center operator - Projectleider logistiek - Business manager
Totaal andere operationeel personeel TOTAAL SPECIFIEKE BEROEPEN
10-49
259 315 805 174
1294 0 0 0 0 0 0 0
0
% 154 63 24 18
10,1 485 1271 194
1950 0 2 2 2 6 0 6
18
6,0 2,5 0,9 0,7 18,9 49,5 7,5
75,9 4 2 2 2 6 9 6
31
0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,3 0,2
1,2
165
504
1571
2240
87,2
200
588
1781
2569
100
SCHATTING VAN HET AANTAL BEDIENDEN PER BEROEP
1-9
16
Uitzendsector
Beroepenstructuur :uitzendsector
Tabel 7
Vacatures
5
Analyse van de vacante betrekkingen In de vragenlijst werden de ondernemingen ook gevraagd om per beroep aan te geven hoeveel vacatures de laatste zes maanden openstonden, en een raming te maken van de moeilijkheidsgraad om deze vacante betrekkingen in te vullen. Dankzij deze gegevens beschikken we over een overzicht van de vacante betrekkingen binnen de sector en van de beroepen die het meest worden gevraagd door de ondernemingen. De gemiddelde moeilijkheidsgraad wordt berekend op basis van de scores van de ondernemingen die deze vacante betrekkingen moesten invullen. Het is moeilijk om, op basis van een steekproef van 15 ondernemingen, een volledige prognose te maken van de vacatures en knelpuntenberoepen in deze sector maar deze gegevens geven toch al enkele aanwijzingen.
De drie toppers zijn de volgende functies: uitzendconsulent, kantoorverantwoordelijke en commercieel consulent. Deze drie functies zijn werkelijk eigen aan de uitzendsector en vindt men dus niet terug in andere sectoren. De beroepen die kritiek worden geacht zijn deze die hoger dan 7 scoren in het klassement (of meer dan het gemiddelde)9. Er zijn dus uiteindelijk drie beroepen die als knelpuntberoep werden beschouwd door de ondernemingen: uitzendconsulent, kantoorverantwoordelijke en commercieel medewerker.
9
In de tabel vindt men deze knelpuntberoepen boven de lege donkergrijze regel.
18
Voor elk van deze criteria wordt een score tussen 7 en 12 toegekend wanneer de waarde voor dit criterium hoger ligt dan het gemiddelde en tussen 1 en 6 wanneer deze waarde lager ligt dan het gemiddelde. De intervallen tussen 1 en 6 zijn gelijkwaardig en zijn gelijk aan het verschil tussen de minimumwaarde die werd bereikt voor dit criterium en het gemiddelde gedeeld door 6. Een gelijkaardige redenering wordt toegepast voor de scores tussen 7 en 12, maar hier wordt het verschil gemaakt tussen de maximumwaarde voor dit criterium en het gemiddelde. Het eindklassement verkrijgt men door het gemiddelde van deze drie scores te rangschikkken in dalende volgorde.
VACATURES
Het klassement van de meest gevraagde beroepen in de sector wordt opgesteld aan de hand van drie criteria: het aantal ondernemingen waarin een betrekking vacant is in een bepaald beroep, het aantal vacante betrekkingen voor dit beroep en de gemiddelde moeilijkheidsgraad die wordt geraamd door de ondernemingen die deze betrekking moesten invullen.
Beroepenstructuur :uitzendsector
5.1
Tabel 8
Aantal vacatures per beroep en moeilijkheidsgraad om deze vacatures in te vullen
Vacatures per beroep
#
- Uitzendconsulent - Kantoorverantwoordelijke - Commercieel medewerker - District manager - Directiesecretaresse - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Human resources directeur - Marketingmedewerker - Receptionist-telefonist - Dossierbeheerder - Testpsycholoog - Call center operator - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Medewerker personeelszaken - Administratief bediende - Boekhoudkundig bediende - Interne trainer - Projectleider logistiek - Call center supervisor - Afdelingssecretaresse - Bedrijfsinformaticus Totaal
Aantal betrokken bedrijven Tot % Score 1 9 15 60,00% 12 7 15 46,67% 11 5 15 33,33% 9 1 2 1 3 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 45
15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 15 330
6,67% 13,33% 6,67% 20,00% 6,67% 13,33% 13,33% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 6,67% 13,64%
(1) Verkregen door het aantal vacatures te delen door het aantal betrokken bedrijven
Beroepenstructuur :uitzendsector
19
VACATURES
1 6 1 7 1 6 6 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
#
Aantal vacatures (1) Score 2 46 5,11 12 25 3,57 9 15 3,00 7 4 2 1 4 1 2 2 2 2 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 118
4,00 1,00 1,00 1,33 1,00 1,00 1,00 2,00 2,00 3,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2,62
10 1 1 2 1 1 1 4 4 7 1 1 1 1 1 1 1 1 1
Gemidd. Gemidd. moeilijkheidsgraad score Gemidd. Score 3 3,17 7 10,33 3,60 10 10,00 3,00 6 7,33 3,00 3,50 4,00 2,50 4,00 3,00 2,50 3,00 3,00 1,00 3,00 3,00 2,00 2,00 2,00 2,00 2,00 1,00 1,00 3,13
6 9 12 5 12 6 5 6 6 1 6 6 3 3 3 3 3 1 1
5,67 5,33 4,67 4,67 4,67 4,33 4,00 3,67 4,00 3,00 2,67 2,67 1,67 1,67 1,67 1,67 1,67 1,00 1,00
Kernberoepen
6
6.1.
De kernberoepen van de sector Cevora wenste ook via de oefening van de beroepenstructuur, de kernberoepen van iedere bestudeerde sector te bepalen. Deze informatie kan gebruikt worden door het onderwijs, of eventueel andere vormingsactoren, om studierichtingen aan de bedrijfswereld aan te passen. De opleidingssector zoekt actief naar informatie over de arbeidsmarkt, over de sectoren en over beroepen die in de sectoren voorkomen om de overgang school-arbeidsmarkt te vergemakkelijken. Sectorinformatie is dus van belang voor het onderwijs. De kernberoepen van een bepaalde sector zijn die beroepen die behoren tot de kernactiviteit van de betreffende sector. Deze kernactiviteiten dragen rechtstreeks bij tot verkoop, winst en omzet en vereist specifieke competenties. Kernberoepen zijn dus duidelijk verweven met het specifiek karakter en de doelstelling of bestaanreden van de sector. Als we al de beroepen die door de bedrijven vermeld werden ordenen naar belang komen we tot het volgende beeld van de sector :
Key-account manager : is verantwoordelijk voor de uitzendarbeid binnen bepaalde functiegroepen (vb.informatici, call center agenten, technische functies), binnen bepaalde sectoren (vb. maritieme sector, chemie, …) of voor bepaalde klantenbedrijven. Andere mogelijke benamingen : account manager, business unit manager.
6.1.2.
Uitzendkantoren Uitzendconsulent : werkt in een uitzendkantoor en staat in voor werving, selectie (interviews en testen), plaatsing en opvolging van uitzendkrachten. Zorgt ook voor de volledige administratie hieromtrent (vb. inschrijving uitzendkrachten, actualiseren en bekend maken van vacaturebestanden, DIMONA-aangiften, contracten, facturatie, loonadministratie, ...). In kleine kantoren, zal hij/zij, zowel telefonisch als 'in the field', contacten met (potentiële) klanten onderhouden : offertes opmaken, aanvragen registreeren, eindevaluaties maken na plaatsing van een interimaris. Andere mogelijke benamingen : consulent, (uitzend-)consultant.
Commercieel medewerker : werkt in een uitzendkantoor. Onderhoudt, zowel telefonisch als 'in the field', contacten met (potentiële) klanten : maakt offertes op, registreert aanvragen, maakt eindevaluaties na plaatsing van een interimaris. Is, samen met de uitzendconsulent, verantwoordelijk voor de administratie. Bij afwezigheid van een kantoorverantwoordelijke is hij ook verantwoordelijk voor het marketingplan en voor de prijszetting in overleg met het hoofdbestuur. Andere mogelijke benamingen : commercieel adviseur, commercieel consulent.
KERNBEROEPEN
Centrale diensten
21
6.1.1.
Key account manager Uitzendconsulent
Beroepenstructuur : uitzendsector
CENTRALE DIENSTEN UITZENDKANTOREN
Bijlagen
Bedrijfsorganogrammen en bedrijfsdocumentatie
•
Vacatures van de sector
23
•
KERNBEROEPEN
Bronnen
Beroepenstructuur : uitzendsector
Bijlage A
Bijlage B Schema 1
Type-organogrammen van bedrijven uit de uitzendsector volgens bedrijfsgrootte Type-organogram van een bedrijf met 1 tot 9 werknemers
DIRECTIE - Algemeen directeur
ADMINISTRATIE - Polyvalent bediende
UITZENDKANTO(O)R(EN) - Kantoorverantwoordelijke
- Uitzendconsulent - Commercieel medewerker
Beroepenstructuur :uitzendsector
24
BIJLAGEN
Schema 2
Type-organogram van een bedrijf met 10 tot 49 werknemers
DIRECTIE - Algemeen directeur
FINANCIEN EN BOEKHOUDING - Boekhouder
ADMINISTRATIE - Directiesecretaresse
UITZENDKANTO(O)R(EN) - Kantoorverantwoordelijke
- Uitzendconsulent - Commercieel medewerker
Beroepenstructuur :uitzendsector
25
BIJLAGEN
Schema 3
Type-organogram van een bedrijf met 50 tot 99 werknemers DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur
FINANCIEN EN BOEKHOUDING - Boekhouder - Dossierbeheerder
ADMINISTRATIE - Receptionist-telefonist - Directiesecretaresse - (Afdelings-)secretaresse
CENTRALE DIENSTEN - Key-account manager - Regionaal manager - Testpsycholoog - Rekruteringsconsulent
UITZENDKANTOREN - Kantoorverantwoordelijke
- Commercieel medewerker - Uitzendconsulent
Beroepenstructuur :uitzendsector
26
BIJLAGEN
Schema 4
Type-organogram van een bedrijf met meer dan 100 werknemers
DIRECTIE - Algemeen directeur - Adjunct-directeur
PERSONEEL/HR - Human resources directeur - Opleidingsverantwoordelijke - Verantwoordelijke selectie en rekrutering - Verantwoordelijke loon- en personeelsadministratie - Interne trainer - Medewerker personeelszaken
ADMINISTRATIE - Directiesecretaresse - (Afdelings-)secretaresse - Administratief bediende - Receptionist-telefonist
MARKETING - Marketingverantwoordelijke - Marketingmedewerker INFORMATICA - Informaticadirecteur - Analist-programmeur - Netwerkbeheerder - Databasebeheerder
DIVERSE Kwaliteit & veiligheidsdienst - Verantwoordelijke kwaliteit-veiligheid
FINANCIEN EN BOEKHOUDING - Financieel directeur - Hoofdboekhouder - Boekhouder - Boekhoudkundig bediende - Dossierbeheerder
Beroepenstructuur :uitzendsector
Juridische dienst - Bedrijfsjurist
Gebouwen - Facility manager
27
BIJLAGEN
CENTRALE DIENSTEN - Key-account manager - Regionaal manager - Testpsycholoog - Rekruteringsconsulent
UITZENDKANTOREN - Kantoorverantwoordelijke
- Commercieel medewerker - Uitzendconsulent
Beroepenstructuur :uitzendsector
28
BIJLAGEN
Bijlage C
Organogram van de kernberoepen van de sector CENTRALE DIENSTEN - Key-account manager
UITZENDKANTOREN - Uitzendconsulent
Beroepenstructuur :uitzendsector
29
BIJLAGEN
Steekproeftrekking voor gans België BELGIE Uitzendkantoren
Pop.
1-9
Te bereiken
Tabel D.1
Steekproeftrekking voor de uitzendsector
Grootte 50-99
10-49
Regio 100+
Totaal
Brussel
Wallonië
Totaal
Vlaanderen
Bedrijven populatie
66
27
6
4
103
36
12
55
103
Bedienden populatie
200
588
388
1393
2569
1589
34
946
2569
Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf
3,0
21,8
64,7
348,3
24,9
44,1
2,8
17,2
24,9
Aantal verzendingen
60
25
6
4
95
31
10
54
95
Steekproef bedrijven te bereiken
12
5
2
2
21
7
2
12
21
18,18%
18,52%
33,33%
50,00%
20,39%
19,44%
16,67%
21,82%
20,39%
36
109
129
681
956
479
6
472
956
18,17%
18,59%
33,33%
48,89%
37,21%
30,12%
16,67%
49,86%
37,21%
8
3
1
3
15
6
1
8
15
12,12%
11,11%
16,67%
75,00%
14,56%
16,67%
8,33%
14,55%
14,56%
% tegenover de bedrijven populatie Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie Bereik bedrijven
Respons
Bijlage D
Bereik bedrijven in % Bereik bedienden Bereik bedienden in %
46
98
62
838
1044
860
2
182
1044
23,00%
16,67%
15,98%
60,16%
40,64%
54,12%
5,88%
19,24%
40,64%
Populatie bedrijven : totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Populatie bedienden : totaal aantal bedienden voor de overeenkomende grootte of regio Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf : het totaal aantal bedienden gedeeld door het totaal aantal bedrijven voor de overeenkomende grootte of regio. Aantal verzendingen : totaal aantal verzonden enquêteformulieren. Te bereiken steekproef van bedrijven : aantal te bereiken bedrijven per grootte en per regio om een representatieve steekproef te verkrijgen. % tegenover de populatie : verhouding tussen het aantal bedrijven in de steekproef en de volledige populatie. Steekproef bedienden : vermenigvuldiging van het gemiddeld aantal bedienden per bedrijf met het aantal bedrijven in de steekproef. % tegenover de bedienden populatie : verhouding tussen het aantal bedienden in de steekproef en in de volledige populatie. Bereik bedrijven : aantal bedrijven gedekt door de enquête. Bereik bedrijven in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedrijven en de volledige populatie. Bereik bedienden : aantal bedienden gedekt door de enquête. Bereik bedienden in % : verhouding tussen het aantal bereikte bedienden en de volledige populatie. Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ van het eerste kwartaal van 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.
Beroepenstructuur :uitzendsector
30
BIJLAGEN
Tabel D.2
Steekproeftrekking volgens bedrijfsgrootte en regio BEDRIJVEN PER GROOTTE EN PER REGIO
Uitzendkantoren
Brussel 1-9
Te bereiken
Pop.
Bedrijven populatie
18
50-99
12
Wallonië 100+
3
Totaal
1-9
3
36
10-49
50-99
Vlaanderen 100+
Totaal
12
0
0
0
0
0
0
1-9
10-49
12
36
50-99
15
100+ 3
Totaal 1
55
Bedienden populatie
58
248
215
1068
1589
34
34
108
340
173
325
946
Gemiddeld aantal bedienden per bedrijf
3,2
20,7
71,7
356,0
44,1
2,8
2,8
3,0
22,7
57,7
325,0
17,2
Aantal verzendingen
15
10
3
3
31
10
10
35
15
3
1
54
3
2
1
1
7
2
2
7
3
1
1
12
Steekproef bedrijven te bereiken % tegenover de bedrijven populatie Steekproef bedienden % tegenover de bedienden populatie Bereik bedrijven
Respons
10-49
Bereik bedrijven in % Bereik bedienden Bereik bedienden in %
16,67% 16,67% 33,33% 33,33% 19,44% 16,67% 10
41
72
356
479
6
16,67% 16,67% 33,33% 33,33% 30,12% 16,67% 2 11,11% 13
1
6
1
8,33% 33,33% 66,67% 16,67%
8,33%
41
1 62
2
860
2
22,41% 16,53% 28,84% 69,66% 54,12%
744
5,88%
Bron : bestand van de bijdragen aan de RSZ van het eerste kwartaal van 2000, beschikbaar gesteld door het Sociaal Fonds.
Beroepenstructuur :uitzendsector
31
BIJLAGEN
16,67% 19,44% 20,00% 33,33% 100,00% 21,82% 6
21
68
58
325
472
16,67% 19,44% 20,00% 33,33% 100,00% 49,86% 1
5
2
8,33% 13,89% 13,33% 2
31
57
5,88% 28,70% 16,76%
1
8
0,00% 100,00% 14,55% 0
94
182
0,00% 28,92% 19,24%
Lijst van de deelnemende bedrijven
a) Via bedrijfsbezoeken DAOUST INTÉRIM SECRETARIAT CENTRAL SA VEDIOR GREGG RANDSTAD BELGIUM SECRETARESSE PLUS INTERIM
Cevora dankt hen voor hun medewerking
32
ACCENT INTERIM NV ACTA INTERIM ADMB INTERIM ALL RIGHT INTERIM SA ASSOC. INTERIM CLICK INTERIM NV CQ STAFFING NV CVK INTERIM NV INTER OFFICE SELECT NV I.O.S. INTERPASS NV PAYROLL SERVICES BELGIUM NV SECRETARESSE PLUS INTERIM NV SICOM INTERIM NV UNIQUE INTERIM SA VEDIOR GREGG
BIJLAGEN
b) Via de enquête
Beroepenstructuur :uitzendsector
Bijlage E
.