Bruggen bouwen, terwijl wij erover lopen

Bruggen bouwen, terwijl wij erover lopen

Maatschappelijk jaarverslag 2014

Maatschappelijk jaarverslag Spirit | 2014

Bruggen bouwen, terwijl wij erover lopen 2014 stond in het teken van de overgang van de jeugdhulp naar de

leef- en leerklimaat. We gaan hier het komende jaar mee verder,

gemeenten, maar ook van een verdere doorontwikkeling van de hulp.

waarbij we gebruik maken van de principes van een ‘healing

De transformatie van de jeugdhulp is een verandering die niet in één

environment’.

keer gerealiseerd is. Het is een proces waarbij we gaandeweg steeds meer ontdekken hoe we de jeugdhulp het beste kunnen inrichten.

We zijn in 2014 verder gegaan met de ombouw van leefgroepen naar

En waarin het werken in de buurt, samenwerken met vrijwilligers en

kleinschalige woonvormen zoals gezinshuizen of kleinschalige

het verder vervlechten van onze hulp met hulp van andere organisaties

groepen. We zijn verheugd dat recent onderzoek nogmaals heeft

met andere expertises, steeds meer vorm krijgt. Samen met jongeren

aangetoond dat langdurig ‘inhuisplaatsen’ van kinderen met complexe

en gezinnen zoeken we naar nieuwe wegen om problemen in

en meervoudige problematiek helpt bij het opbouwen van een sociaal

gezinnen te verminderen.

netwerk, hun maatschappelijke positie verbetert en de kans bevordert op het krijgen van werk en een zelfstandige woning.

Voor jongeren die moeite hebben om werk te vinden, doen we ons uiterste best om samen met werkgevers en onderwijs werkplekken te

Ons seksespecifiek expertisecentrum Qpido wil kinderen sterker

vinden. Presentie in ons werken is daarbij voor ons het uitgangspunt.

maken zodat zij op seksueel gebied geen dingen hoeven mee te

Dat wil zeggen: aansluiten bij het leven, het verhaal en de persoon

maken die zij eigenlijk niet willen of waar zij niet aan toe zijn.

van de ander en doen wat de ander werkelijk helpt.

Ook wil Qpido jongeren sterker maken zodat zij geen dader of slachtoffer worden van seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Amsterbaken, ons forensisch behandelcentrum, moet haar deuren

Hiermee levert Qpido een bijdrage aan het voorkomen van seksuele

sluiten per 1 januari 2016. Een zeer ingrijpend besluit voor onze

dwang en uitbuiting, seksueel geweld en loverboyproblematiek.

medewerkers die zich met hart en ziel inzetten om de detetentie zo zinvol mogelijk te laten zijn. Het jaar 2015 is het jaar van de afbouw

De bruggen die Spirit bouwt zijn én worden een succes door de

van Amsterbaken, maar tevens het jaar waarin wij bouwen aan een

enthousiaste en professionele inzet van de medewerkers van Spirit.

nieuwe aanpak van jongeren die in de criminaliteit belanden.

Dat kunnen we niet alleen en doen we niet alleen. Wij zijn ervan

De brug tussen de organisaties die een intensieve samenwerking

overtuigd dat medewerkers die hun werk professioneel kunnen doen,

hebben opgebouwd om deze jongeren te begeleiden, breken wij

daar ook veel plezier aan beleven. Andersom geldt ook dat werken

niet af; wij blijven samen met onze partners integrale hulp bieden.

met plezier, de professionaliteit ten goede komt.

In de Koppeling, behandelcentrum voor JeugdzorgPlus, is hard gewerkt aan een kwaliteitsslag: we bieden trajectzorg vanuit één plan

Mariënne Verhoef

samen met partners en er is veel aandacht voor een open en positief

Bestuurder Spirit

Inhoudsopgave 1

2

Profiel van de organisatie

6

1.1 Type zorg 1.2 Werkgebied

6 7

Ontwikkelingen en innovaties 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8

3 Naam verslagleggend rechtspersoon:

Spirit Jeugd & Opvoedhulp

Adres:

Fred Roeskestraat 73

Postcode en plaats:

1076 EC Amsterdam

Telefoonnummer:

020 - 5400 500

Nummer Kamer van Koophandel:

41210822

E-mailadres:

[email protected]

Website:

www.spirit.nl

Rechtsvorm:

Stichting

4

Transitie en transformatie Opvang in pleeggezin, gezinshuis of kleinschalige groep Een positief en open leefklimaat Seks en misbruik Qpido Transformatie de Koppeling Aanpak criminaliteit Professioneel en met plezier

8 8 10 11 12 12 13 14 19

Kernprestaties

20

3.1 3.2 3.3 3.4 3.5

20 20 21 22 22

Cliënten en capaciteit Pleeggezinnen Personeel Omzet Tevredenheid

Maatschappelijk ondernemen 4.1 Dialoog met stakeholders 4.2 Samenwerkingsrelaties 4.3 Economische meerwaarde en duurzaamheid

24 24 24 25

Spirit Jeugd & Opvoedhulp is een zelfstandige rechtspersoon. Er zijn geen andere rechtspersonen juridisch verbonden met Spirit.

5

Toezicht, bestuur en medezeggenschap 5.1 Governancecode 5.2 Raad van toezicht 5.3 Raad van bestuur 5.4 Medezeggenschap

Tekst: Saskia Dijk Ontwerp: Johan van der Woude en Communicatie Spirit Druk: Ecodrukkers, Nieuwkoop

26 26 26 28 29

Fotografie: Mike Bink, Shutterstock en Hollandse Hoogte De personen op de foto’s hebben geen directe relatie met de tekst. Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder schriftelijke toestemming van Spirit. April 2015

6

Beleid en inspanningen

34

6.1 Kwaliteitsbeleid 6.2 Personeelsbeleid 6.3 Financieel beleid

34 36 41

5


1

Profiel van de organisatie

1.1 Type zorg

Spirit werkt in 16 gemeenten in de stadsregio Amsterdam

Hulp thuis of op school

Forensische behandeling in Amsterbaken

Onze jeugdmaatschappelijk werkers begeleiden gezinnen en kinderen

“Tussen de regels door herken ik wel 20 hulpvragen

krijgen. De jongere verblijft bijvoorbeeld, samen met een

Amsterbaken is een forensisch behandelcentrum (justitiële jeugdin-

en jongeren die problemen hebben met opvoeden en opgroeien.

in een mail van moeder. In de laatste zin stelt moeder

of twee andere jongeren in een pand van Spirit met een

richting) voor jongens van 12 tot 23 jaar en biedt opvang en

De problemen lopen uiteen van lichte enkelvoudige problemen tot

een concrete vraag. Daar ga ik mee aan de slag.”

zogenaamde ‘hoofdbewoner’. Dit is een stabiele jong-

behandeling. Amsterbaken biedt alle jongens een pedagogisch

zware complexe problematiek (‘multiproblem’-gezinnen).

Evelyn Visschedijk, jeugdmaatschappelijk werker Spirit.

volwassene die het dagelijkse reilen en zeilen in de gaten

dagprogramma en behandeling op maat. De medewerkers zorgen

houdt, ondersteunt en een signalerende functie naar de

voor het begeleiden en opvoeden van de jongens. En behandelen het

De jeugdmaatschappelijk werkers gingen in 2014 steeds meer werken vanuit gemeentelijke wijkteams waarin professionals van verschillende

hulpverlening heeft.

gedrag dat hen in de problemen heeft gebracht. Elke medewerker

organisaties samenwerken. Vanaf 1 januari 2015 zijn de jeugdmaat-

Extra hulp bij Spirit

Leefgroepen voor specifieke doelgroepen zoals: een groep

levert een bijzondere bijdrage aan een zo goed en veilig mogelijk

schappelijk werkers vertegenwoordigd in een groot deel van de

Voor kinderen en jongeren die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen,

voor meisjes met seksespecifieke problematiek, een XL-groep

verblijf van de jongens én een goede voorbereiding op hun terugkeer

aanwezige wijkteams van gemeenten binnen de stadsregio Amsterdam.

biedt Spirit verschillende mogelijkheden:

voor jongeren met een combinatie van ernstige problemen op

in de samenleving.

Naast begeleiding vanuit de gemeentelijke wijkteams bestaat de hulp thuis en op school uit:

6

het terrein van agressie, omgaan met regels, depressie en een

De jongens zijn op basis van een strafrechtelijke uitspraak geplaatst

Pleegzorg: Pleegzorg is altijd de eerste keuze van opvang

gebrekkig sociaal netwerk. En een orthopsychiatrische groep

door de kinderrechter, vanwege (verdenking van) het plegen van een misdrijf.

als een kind (tijdelijk) niet meer thuis kan wonen. Kinderen

voor jongeren met een chronische psychiatrische problematiek

Spoedhulp in crisissituaties met als doel de veiligheid binnen

onder de 7 jaar krijgen altijd een plekje in een pleeggezin.

en/of ernstige gedragsproblemen.

het gezin op orde te krijgen.

Gezinshuizen: Als een pleeggezin geen optie is, kijken we of

Specialistische hulp voor jonge kinderen waarbij de ontwikke-

een kind terecht kan in een gezinshuis waar één tot vier

JeugdzorgPlus in de Koppeling

“Mijn tante, oom en vader hebben honderdduizend

ling moeizaam verloopt.

kinderen samen met opvoedouders van Spirit wonen. Vaak

De Koppeling is een gesloten behandelcentrum voor jongeren van

keer gezegd dat ik niet met die gasten moest

Hulp aan jongeren die met politie en justitie in aanraking zijn

gaat het om kinderen met complex gedrag en emotionele of

12 tot 18 jaar. De jongeren hebben tijdelijk bescherming van zichzelf

omgaan.” Jongen Amsterbaken.

gekomen of dreigen te komen.

hechtingsproblemen.

of voor anderen nodig. Ze hebben ernstige gedrags- en psychiatrische

Voorlichting en ondersteuning als het gaat om liefde, relaties,

Kleine leefgroepen: Een pleeggezin of gezinshuis is niet altijd

problemen, meestal gecombineerd met verslavingsproblemen of een

grenzen, dwang en seks bij jongeren vanuit Qpido, het

mogelijk. Dan kunnen kinderen en jongeren bij onze

verstandelijke beperking. De jongeren zijn vastgelopen op meerdere

seksespecifiek expertisecentrum van Spirit.

verschillende kleine leefgroepen tijdelijk of soms voor langere

leefgebieden zoals school, thuis en sociaal netwerk. Plaatsing in de

Trainingen en bemiddelingen op het gebied van sociale

tijd wonen. De jongeren krijgen er specifiek begeleiding en

Koppeling is onderdeel van een traject. We blijven betrokken bij de

Wij bieden onze hulp thuis en op school en de extra hulp aan kinderen

vaardigheden, faalangst, weerbaarheid, (v)echtscheidingen,

training. Het gewone, dagelijkse leven staat voorop, zoals

jongere en zijn gezin als hij/zij de Koppeling verlaat.

en jongeren die (tijdelijk) niet thuis kunnen wonen, voornamelijk in de

en omgaan met financiën.

naar school gaan, sporten, samenwonen met anderen,

De Koppeling is een samenwerkingsverband van vijf organisaties met

16 gemeenten in de Stadsregio Amsterdam. Amsterbaken is werkzaam

Toeleiding naar werk of leertrajecten en begeleiding bij het

verantwoordelijkheid dragen voor taken. Het verblijf op een

elk een eigen expertise: Spirit (jeugd & opvoedhulp), Altra (onderwijs),

in Amsterdam en delen van Noord-Holland. De Koppeling werkt in de

vinden van een zinvolle vrijetijdsbesteding op het gebied van

leefgroep is altijd gecombineerd met thuisbegeleiding van

de Bascule (jeugd-GGZ), Lijn 5 (jeugd-LVB) en Arkin (verslavingszorg).

regio Noordwest (Noord-Holland en Utrecht). Soms worden ook

cultuur of sport.

het gezin.

Jongeren worden in de Koppeling geplaatst op civielrechtelijke basis.

jongeren uit andere delen van het land in de Koppeling geplaatst als dat

Ondersteuning van hulpverleners bij het vinden en inzetten

Begeleid wonen: Spirit kan jongeren begeleiden richting

Er is altijd een machtiging gesloten plaatsing van de kinderrechter

beter is voor hun behandeling.

van vrijwilligers(organisaties).

zelfstandigheid, als zij die ondersteuning niet vanuit huis

nodig voor plaatsing in de Koppeling.

1.2 Werkgebied

7


2

Ontwikkelingen en innovaties

2.1 Transitie en transformatie

Voor 96 kinderen of gezinnen is een vrijwilliger ingezet

SAM In januari 2014 startte Sam, de Sociale Amsterdam-

Op 1 januari 2015 ging de nieuwe jeugdwet in en daarmee zijn de

mogelijkheden en zelfstandigheid van kinderen en hun ouders, in

Ook gaat het om het herkennen en erkennen van de kwetsbaarheid

mer. Hulpverleners van 11 organisaties, waaronder

gemeenten verantwoordelijk geworden voor de jeugdhulp.

tegenstelling tot het overnemen van zorg. We werken aan herstel van

van anderen.

Spirit, presenteren zich op een digitaal platform.

De stelselwijziging moet het mogelijk maken om de trans-

het gewone leven, versterken van de ontwikkeling, opvoeding en

Presentie is niet iets wat je ‘zo maar even doet’. Het is een manier van

Amsterdammers kunnen daar hun hulpverlener

formatiedoelen te realiseren:

talenten van kinderen en jongeren. De belangrijke thema’s hierbij zijn:

denken, werken en aanwezig zijn die je moet leren begrijpen en

kiezen op basis van het profiel van de hulpverlener

doorvoelen. Veel hulpverleners van Spirit werken al op basis van de

en de problematiek die zij ervaren. De gemeente

Meer preventie, meer eigen verantwoordelijkheid, meer

Informele steun

presentietheorie, zoals de hulpverleners van Intensieve Forensische

Amsterdam verwacht dat Sam in de toekomst

benutten van ‘eigen kracht’ en het sociale netwerk van

Een belangrijk uitgangspunt is het versterken van kinderen, jongeren,

Aanpak (IFA, de zeer intensieve persoonsgerichte aanpak voor

het digitale voorportaal wordt van de Ouder- en

kinderen, jongeren en hun ouders.

gezinnen en hun netwerk, onder meer door het inzetten van

criminele jongeren van 16 tot en met 23 jaar met een midden tot zeer

Kindteams.

Kinderen en jongeren naar vermogen mee laten doen, laten

vrijwilligers die hen kunnen ondersteunen. Het kan daarbij gaan om

hoog risico op recidive). Wij blijven dit als basis in 2015 breed in onze

participeren. Daarom willen we normaliseren, ontzorgen en

ondersteuning uit het bestaande netwerk van een gezin, maar ook

organisatie stimuleren.

niet onnodig medicaliseren.

kan het een vrijwilliger zijn die nieuw is voor het gezin en het gezin of

Sneller jeugdhulp op maat, dicht bij huis, om zo het beroep

een kind uit het gezin ondersteunt. Doordat deze informele steun al

Zo gewoon als mogelijk

op gespecialiseerde zorg te verminderen.

tijdens de hulp van Spirit wordt gerealiseerd, kunnen kinderen,

Kinderen en jongeren die niet thuis kunnen wonen, bieden we een

Betere samenwerking rond gezinnen: 1-gezin, 1-plan,

jongeren en gezinnen na afloop van onze begeleiding langdurig

alternatief dat zo gewoon als mogelijk is. Dit is bij voorkeur een

1-regisseur, onder andere door ontschotting van budgetten.

ondersteuning blijven ontvangen. In 2014 is voor 96 kinderen,

pleeggezin of – als pleegzorg niet mogelijk is – een gezinshuis of

Meer ruimte voor professionals, door de regeldruk serieus

jongeren of gezinnen een vrijwilliger ingezet.

kleinschalige groep. Zie hierover verder paragraaf 2.2. Voor alle

terug te dringen.

In het komende jaar gaan we dit verder uitbouwen.

kinderen en jongeren die verblijven in een open leefgroep of een

Presentie

leefgroep op Amsterbaken of de Koppeling, werken we met een

De doelen worden onder meer georganiseerd door dichter bij de

In de transformatie zijn zelfredzaamheid, eigen kunnen en autonomie

positief en open leefklimaat. Zie meer hierover in paragraaf 2.3.

mensen, in de wijk aan te bieden, via wijkteams waarin professionals

belangrijke begrippen. De presentietheorie sluit hier goed bij aan. Bij

van verschillende organisaties samenwerken. In 2014 heeft Spirit

‘presentie’ gaat het om het aansluiten bij het leven, het verhaal en de

samen met andere organisaties ervaring opgedaan met het werken in

Toeleiding naar werk of naar school Om ervoor te zorgen dat jongeren een volwaardige plaats in de

wijkteams en deze nieuwe werkwijze vormgegeven. Vanaf 2015 zijn

“Ik weet dat het nog heel wat vergt voordat alles

maatschappij krijgen, is het – naast de inzet van jeugdhulp en eventueel

onze jeugdmaatschappelijk werkers vertegenwoordigd in een groot

goed marcheert. Een beweging als deze voltooi je

een vorm van verblijf – van belang om jongeren te begeleiden richting

deel van de aanwezige wijkteams van de 16 gemeenten in de

niet in één jaar. Maar het is wel een echte sprong

de arbeidsmarkt. Kwetsbare jongeren hebben meer begeleiding nodig

stadsregio Amsterdam. Naast jeugdmaatschappelijk werkers levert

voorwaarts.” Mariënne Verhoef, bestuurder Spirit.

om hierin hun weg te vinden dan andere jongeren. Hiervoor is een

Spirit ook ondersteunende medewerkers aan de gemeentelijke

8

al ervaring opgedaan met het realiseren van een sluitende aanpak.

sluitende aanpak nodig van zorg, wonen, het thuissysteem van de

wijkteams. Medewerkers in de wijkteams blijven in dienst van Spirit.

persoon van de ander en om datgene te doen wat de ander daad-

jongere, onderwijs en werkgevers. Wij werken hiervoor samen met

Verder werkt Spirit volop aan het stimuleren van en aansluiten op de

werkelijk helpt.

onderwijs en een netwerk van werkgevers. Op kleine schaal hebben we

9


2.2 Opvang in pleeggezin

stabiliteit en continuïteit in de hulpverlening bieden. Eén groep is

Ook is er een gezamenlijke intakecommissie. Deze commissie maakt

speciaal voor meisjes en richt zich onder andere op seksespecifieke

samen met de verwijzer en betrokken hulpverleners een trajectplan

Pleeggezinnen en gezinshuizen

onderwerpen. De andere groep is voor 8- tot 13-jarigen met

voor alle niet-evidente aanmeldingen bij Spirit. Hiermee willen we

Wij vinden het belangrijk dat kinderen die niet thuis kunnen wonen,

ingewikkelde gedragsproblematiek die zeer intensieve begeleiding

kinderen zo snel mogelijk de juiste plek bieden en daarbij de

zoveel mogelijk in een pleeggezin worden opgevangen. Wij bieden

nodig hebben.

benodigde ondersteuning organiseren om de plaatsing succesvol

intensieve ondersteuning aan pleeggezinnen die kinderen met zware

De begeleiders zijn steeds een aantal dagen achter elkaar op de

te laten zijn en overplaatsingen zo veel mogelijk te voorkomen.

problematiek en gedragsproblemen opvangen, waardoor meer

groep. Dit zorgt voor continuïteit, rust, aandacht en betrokken-

Door deze samenwerking tussen Spirit en de Bascule kunnen

kinderen in een pleeggezin kunnen wonen. Ook hebben we, sinds

heid. Het gewone leven in deze groepen staat voorop.

expertises op het terrein van diagnostiek en traumabehandeling, psychiatrische gezinsbehandeling en therapeutische gezinsverpleging

2012, een aantal leefgroepen gesloten en daarvoor in de plaats

snel worden ingezet en wordt de hulp aan (pleeg)gezinnen met

gezinshuizen ingericht. In een gezinshuis wonen één tot vier kinderen of jongeren samen met één of twee opvoedouders die in dienst zijn

ALLEEN MAAR ‘WINST’

van Spirit. Centraal staat het herstel van het gewone leven en het

Het team van een kleinschalige groep merkte vanaf

bieden van nieuwe kansen.

de eerste dag al het verschil. De lange diensten zijn

Opvang in een pleeggezin of gezinshuis leidt ertoe dat jongeren

best zwaar (vooral in de weekenden), maar verder is

minder vaak van woonplek wisselen, meer individuele aandacht

er ‘alleen maar winst’. De teamleden zien veel meer

krijgen en met minder opvoeders te maken hebben dan wanneer zij

van de jongeren, van wat zij meemaken en hoe zij

Al vanaf 2011 is er binnen Spirit in samenwerking met de Universiteit

worden opgevangen in een leefgroep.

zich voelen en kunnen daar ook beter en sneller op

van Amsterdam en Hogeschool Leiden, uitgebreid onderzoek gedaan

inspelen.

naar het leefklimaat binnen de Koppeling, Amsterbaken en de

complexe problemen verbeterd.

2.3 Een positief en open leefklimaat

leefgroepen van Spirit. In 2014 is weer een onderzoek naar het

“Ik heb van alles in huis voor alle leeftijden, want

10

leefklimaat afgerond. Uit dit onderzoek blijkt dat jongeren minder

je weet nooit hoe oud de kinderen zijn die komen.”

Servicepunt Pleegzorg en Verblijf en de Bascule

agressief gedrag vertonen als zij het leefklimaat positiever ervaren.

Annemiek, crisis-pleegmoeder.

Op 1 september startte Spirit het nieuwe Servicepunt Pleegzorg en

Een positief leefklimaat verhoogt de motivatie van jongeren om hulp

Verblijf, waarmee we één loket hebben voor verwijzers, ouders,

te accepteren en hun problemen goed aan te pakken. Ook gelooft de

pleegouders, opvoedouders en andere professionals. Het Servicepunt

jongere vaker dat hij zelf verantwoordelijk is voor succes (of falen) en

Kleinschalige groepen

zorgt voor een goede afweging voor de keuze van een hulpvorm en

schrijft hij het resultaat (of juist gebrek aan resultaat) toe aan zijn

Voor sommige jongeren met (zeer) ingewikkelde gedragsproblemen is

aanvullende ondersteuning. Het Servicepunt werkt samen met het

eigen gedrag, karakter en goede en slechte eigenschappen. Hij krijgt

het wonen in een gezin echter net een stap te ver. Recent startte Spirit

Centrum voor Trauma en Gezin van de Bascule. Deze samenwerking

zo meer controle over zijn gedrag en leven. In een repressief leefkli-

voor deze jongeren twee kleinschalige groepen. Hier wonen vier

richt zich met name op de orthopedagogische en psychiatrische

maat worden jongeren niet gestimuleerd om de situatie te verbeteren.

jongeren, begeleidt door vier vaste pedagogisch medewerkers die

behandeling in pleegzorg, gezinshuizen en residentiële zorg.

Behandeling kan dus pas effectief zijn op het moment dat er een open

11


leefklimaat is gecreëerd op de groep. In de groepen werken wij op

het team extra let op de aandacht voor dit onderwerp.

gaan we in 2015 onze kennis en expertise inzetten op scholen en bij

Om de kwaliteit en effectiviteit van de behandeling in de Koppeling

basis van de uitgangspunten van een positief en open leefklimaat.

Het kader Werving en Selectie is aangepast. Sollicitanten worden

andere organisaties voor jeugd- en opvoedhulp in andere regio’s in

verder te verbeteren, integreren we de reeds ontwikkelde methodiek

Wij volgen wat jongeren vinden van het leefklimaat op de groepen

tijdens sollicitatiegesprekken nadrukkelijk bevraagd op eigen

Nederland. Daarnaast gaan we de kennis en expertise van Qpido nog

van ‘Doen wat Werkt’ in ons handelen. Het doel van ‘Doen wat

en blijven gericht op het verbeteren van de kwaliteit hiervan.

opvoedervaringen in relatie tot risico op (seksueel) grensoverschrijdend

meer integreren in het andere aanbod van Spirit, zodat onze

Werkt’ is dat de jongere zowel thuis als op school weer goed kan

gedrag. Daarnaast wordt er via referenties actief bevraagd op

hulpverleners vol zelfvertrouwen het gesprek met onze cliënten aan

functioneren. Daarom moet niet alleen de jongere, maar ook de

mogelijke risico’s.

durven gaan en zij waar nodig de juiste (gecombineerde) hulp kunnen

omgeving mee veranderen (gezin, school, anderen). Het grootste

“Door ze een regelmatig leven te bieden en een

Verder is er een checklist voor medewerkers waarmee aandacht

krijgen.

gedeelte van de behandeling van ‘Doen wat Werkt’ vindt dan ook

vertrouwensband op te bouwen ‘ontdooit’ langzaam

besteed wordt aan het thema seksualiteit. Deze gebruiken medewerk-

hun verstarde overlevingsbrein.” Peer van der Helm,

ers tijdens gesprekken over elkaars functioneren.

t onderzoeker.

2.5 Qpido 2.4 Seks en misbruik

Binnen de Koppeling krijgen de jongeren een geïntegreerd dagpro-

sommige scholen durven leerlingen niet meer te

gramma dat wordt verzorgd door de verschillende betrokken

douchen om dat ze bang zijn in hun blootje te

organisaties en waarin onderwijs, opvoeding, therapie, behandeling

worden gefotografeerd.” Petra Hoeve van Qpido

en vrijetijdsbesteding op elkaar zijn afgestemd. In 2015 wordt dit verder ontwikkeld.

Veilig en gezond opgroeien op het gebied van liefde, relaties, grenzen, dwang en seks. Dit is de missie van Qpido, het seksespecifiek

12

thuis plaats.

“Op alle middelbare scholen speelt sexting. Op

2.6 Transformatie de Koppeling

De leefgroepen van de Koppeling worden in 2015 gehuisvest in het nieuwe gedeelte van het gebouw, dat in 2012 tot stand is gekomen.

Hulpverleners van Spirit hebben de taak om cliënten te ondersteunen

expertisecentrum van Spirit. Qpido wil kinderen sterker maken zodat

bij hun seksuele ontwikkeling en om seksueel grensoverschrijdend

zij op seksueel gebied geen dingen hoeven mee te maken die zij

Binnen de Koppeling is in 2014 een enorme kwaliteitsslag gemaakt en

de uitgangspunten van een positief leef- en leerklimaat en bij het

gedrag en seksueel misbruik binnen (pleeg)gezinnen, gezinshuizen en

eigenlijk niet willen of waar zij niet aan toe zijn. Ook wil Qpido

er wordt nog steeds volop vernieuwd. We bieden trajectzorg vanuit

normaliseren van de behandeling dan het oudere deel van het

groepen te voorkomen. De Commissie Samson heeft aangetoond dat

kinderen sterker maken zodat zij geen dader of slachtoffer worden

één trajectplan waarin onderwijs, behandeling en psychiatrische zorg

gebouw (van oorsprong een gevangenis).

de jeugdzorg het vaak niet goed genoeg doet. Uit de praktijk wisten

van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Hiermee hoopt Qpido een

zijn geïntegreerd. Er is veel aandacht voor een positief leef- en

we dat veel hulpverleners het moeilijk vinden om hierover in gesprek

bijdrage te leveren aan het voorkomen van seksuele dwang en

leerklimaat en het verkorten van de verblijfsduur. Wij zijn er tevreden

te gaan met cliënten, om eventueel misbruik te signaleren en om

uitbuiting, seksueel geweld en loverboyproblematiek.

over dat we in 2014 meer differentiatie hebben aangebracht en meer

goed te handelen. Daarom heeft Spirit 2014 uitgeroepen tot

In 2014 heeft Qpido veel aandacht besteed aan het thema

hulp op maat bieden, zodat we goed aansluiten bij de jongeren met

themajaar Seks en Misbruik en extra veel aandacht gegeven aan

‘sexting’ en ‘grooming’ . Sexting is het verspreiden of delen van

hun verschillende problematiek. Er is een groep waar jongeren kort

dit onderwerp.

seksueel getinte foto’s via social media. Grooming is een werkwijze

geplaatst worden om daarna terug te gaan naar huis of een pleegge-

We hebben de plannen naar aanleiding van bevindingen van de

van (vaak) mannen om vertrouwen te winnen van kinderen zodat zij

zin met intensieve ambulante hulp vanuit de Koppeling. Verder is er

Commissie verwezenlijkt. Alle hulpverleners zijn bijgeschoold in kennis

hen uiteindelijk seksueel kunnen misbruiken. Zo heeft Qpido in

een groep alleen voor meisjes en een groep voor licht verstandelijk

over seksuele ontwikkeling en hoe je daarover met cliënten kan praten

november, in het kader van de landelijke ‘Week van de kinderen

beperkte jongeren. Er zijn plannen voor het ontwikkelen van

en in het herkennen en voorkomen van seksueel misbruik. Ook

veilig’, samen met de politie Amsterdam-Amstelland een voorlichtings-

JeugdzorgPlus gezinshuizen en –pleeggezinnen. In 2015 gaan we

pleegouders en gezinshuisouders krijgen een training aangeboden.

bijeenkomst over ‘sexting en grooming’ georganiseerd. Omdat er ook

daarmee verder.

Elk team heeft een aandachtsfunctionaris ‘seksualiteit’, die binnen

buiten de regio Amsterdam veel vraag is naar het aanbod van Qpido

Dit deel van het gebouw biedt een omgeving die veel beter aansluit bij

Spirit heeft ruim 1.500 pleeggezinnen

13


2.7 Aanpak criminaliteit

snellere, betere, effectievere en integrale jeugdhulp in de eigen

TOP 1000

omgeving van de jongere. In deze aanpak wordt de gezamenlijke

Sluiting Amsterbaken

De gemeente Amsterdam heeft de Top 600 uitge-

trajectaanpak per jongere in stand gehouden, waarin alle schakels zijn

In mei 2014 heeft Staatssecretaris Teeven besloten Amsterbaken per 1

breid met 400 jongeren die een groot risico vormen

afgestemd zodat continuïteit en stabiliteit van zorg geboden kan

januari 2016 te sluiten. De sluiting heeft grote gevolgen, in de eerste

om bij de Top 600 te gaan horen. Extra aandacht voor

worden. Spirit wil in deze aanpak haar leidende rol blijven behouden.

plaats voor gedetineerde jongens met vaak zeer ernstige gedragspro-

deze jongeren heeft tot doel om nieuwe instroom in

We denken aan verschillende bouwstenen, zoals:

blemen, en in de tweede plaats voor Amsterdam en de regio. Sluiting

de Top 600 tegen te gaan. De gemeente start

van Amsterbaken betekent dat er een belangrijke schakel uit de keten

hiervoor het Actiecentrum Jeugd. De werkzame

Units voor jongeren die in plaats van nachtdetentie met een

verdwijnt in de zorg aan gedetineerde jongens. Er kan niet langer

factor van de Top 600 (combinatie van zorg en straf,

‘maatregel huisarrest’ wel in Amsterdam kunnen verblijven in

gebruik worden gemaakt van de deskundigheid die jarenlang is

persoonsgerichte benadering) wordt ook voor deze

plaats van een justitiële jeugdinrichting elders in Nederland.

opgebouwd met deze jongeren.

doelgroep ontwikkeld. De nadruk ligt op zorg,

Een ‘van acht tot acht’-voorzieningen waar onderwijs, werk,

Op 1 januari 2016 sluit Amsterbaken officieel zijn deuren. In de

waarbij ook expliciet aandacht is voor onderwijs en

behandeling en therapie samenkomen.

praktijk betekent dit dat vanaf 1 juli 2015 er geen nieuwe instroom

werk.

Een voorziening van waaruit jongeren van 17 tot 23 jaar met

van jongeren meer plaatsvindt. De jongeren die in augustus nog

een Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen (PIJ) intensief

aanwezig zijn, worden overgeplaatst naar een andere justitiële

14

begeleid worden bij terugkeer (startend in de intramurale

jeugdinrichting (JJI) zodat ze daar met het nieuwe schooljaar kunnen

Vernieuwde aanpak

starten. De laatste jongens vertrekken voor de herfstvakantie. Er zijn

Spirit heeft onderzocht wat de consequenties zijn van de sluiting van

onderhandelingen gevoerd met Dienst Justitiële Jeugdinrichtingen

Amsterbaken. Amsterdam is een voorloper op het gebied van de

Forensische pleegzorg

(DJI) over de afhandeling en kosten van de sluiting. Met de vakbonden

trajectzorg door de intensieve samenwerking tussen forensische

Voor delinquente jongens van 12 tot 15 jaar voor wie verblijf in een

is overleg gestart over een Sociaal Plan voor de medewerkers.

jeugdzorg, jeugdbescherming en vrijwillige hulpverlening; waarschijn-

justitiële jeugdinrichting een minder geschikte straf is, zijn we in 2014

lijk de belangrijkste werkzame factor in de Top 600-aanpak.

forensische pleegzorg gestart. Uit onderzoek blijkt dat deze jongens

IN EEN PLEEGGEZIN

De trajectzorg lijkt het afglijden van jongeren richting criminaliteit te

het meest vatbaar zijn voor negatieve gedragsbeïnvloeding, met name

Mo (14) wordt verdacht van straatroof. Hij heeft te

fase).

voorkomen. De trajectzorg bevordert een succesvolle rehabilitatie en

in een groep met andere delinquente jongens.

veel eigen verantwoordelijkheid. Hij zorgt voor zijn

“‘De aanpak van Amsterdamse criminele jongeren,

participatie in de Amsterdamse samenleving van jongeren na hun

De jongen wordt uit zijn bekende omgeving gehaald en verblijft

zieke vader en ziet moeder niet meer. Hij is lid van

onder wie die in de Top 600, komt direct onder druk

detentie.

maximaal drie maanden bij een pleeggezin. Onder strikte regels en

een straatbende en gaat amper naar school. Ben (13)

te staan als jeugdgevangenis Amsterbaken sluit.”

Door de sluiting van Amsterbaken is het niet mogelijk om jongens

voorwaarden bieden zij deze jongen een weg uit de criminaliteit.

woont vanaf zijn achtste niet meer thuis. Zijn moeder

Eberhard van de Laan, burgemeester Amsterdam.

gecontroleerd en gefaseerd te laten resocialiseren en de schoolgang

Spirit, de ouders, school en positieve contacten in hun netwerk,

kan niet voor hem zorgen. Vader heeft hij nooit

van jongeren tijdens detentie door te laten gaan. Er komt grote druk

werken samen aan de toekomst van de jongen.

gekend. Ben heeft ‘verkeerde vrienden’ en raakt snel

te staan op het goed laten aansluiten van school en werk na en tijdens

Een pleeggezin wordt getraind voor deze speciale vorm van pleeg-

agressief. Hij wordt verdacht van woninginbraak en

opsluiting.

zorg. Eén pleegouder treedt tijdelijk in dienst van Spirit. Spirit heeft

afpersing. Ben en Mo moeten naar een justitiële

Spirit heeft met de gemeente Amsterdam en ketenpartners een

momenteel vijf forensische pleeggezinnen. In elk gezin kan één

jeugdinrichting.

vernieuwde aanpak ontwikkeld, die aansluit bij de transformatie:

minderjarige verdachte worden opgevangen.

15


Intensieve Forensische Aanpak (iFA) voor criminele jongeren IFA biedt een zeer intensieve ambulante persoonsgerichte aanpak voor

De monitor en een uitgebreide doelgroepanalyse hebben ook een

criminele jongeren van 16 tot en met 23 jaar met een midden tot zeer

aantal aanbevelingen opgeleverd. Hiermee gaan we in 2015 de aan-

hoog risico op recidive. De aanpak is ook geschikt voor jongeren met

pak verder verfijnen en differentiëren.

een verstandelijke beperking en voor Top 600 jongeren. Verschillende partners werken organisatieoverstijgend samen: Spirit,

Resocialisatie en Begeleiding (R&B)

de Bascule, Reclassering Nederland, Leger des Heils, de WSG, JBRA

R&B is een intensieve en langdurige interventie voor jongens van 12

en het Veiligheidshuis. Via een gezamenlijke intake worden op de

tot en met 18 jaar in een semi-residentiële setting. Veel van deze

persoon afgestemde zorgen strafarrangementen vastgesteld en

jongeren hebben naast politiecontacten, problemen op diverse

gezamenlijk uitgevoerd. Drang, dwang, dagelijkse begeleiding en

leefgebieden. R&B richt zich op het voorkomen van recidive, het

therapie worden met elkaar op maat en in één plan rondom de

ondersteunen bij resocialiseren en het vinden van een positieve plek in

jongere gearrangeerd.

de maatschappij. Daarnaast staat het aanleren van sociale, cognitieve

IFA is in 2012 gestart en ontwikkeld met behulp van een monitor-

en probleemoplossende vaardigheden centraal. Bij uitstroom is de

onderzoek. Onlang is dit onderzoek afgerond. Hieruit blijkt dat we op

jongere aan het werk, volgt een opleiding of een combinatie van die

de goede weg zijn:

twee. In 2014 is er een gezamenlijk casuïstiekoverleg gestart met een aantal

iFA is goed gepositioneerd in de stad; de instroom en door-

partners van R&B: de Amsterdamse Plus, de Bascule, Lijn 5 en Bureau

stroom is zeer stabiel. En iFA biedt een onderscheidend en

Leerplicht. Vanuit dit overleg zijn diverse initiatieven ontstaan voor

noodzakelijk aanbod voor een specifieke doelgroep.

verdere samenwerking. Eén daarvan is Back on Track, een intensief

iFA heeft een onderbouwde aanpak. De aanpak is planmatig

programma van tien weken dat bestaat uit een gedifferentieerd aan-

op basis van een gedegen analyse van de problematiek en

bod van onderwijs op maat, trainingen op vaardigheden, educatieve

delictgeschiedenis. De uitvoering kenmerkt zich door een

excursies en mentorschap. Ook zijn er consulten op het gebied van

combinatie van straf en zorg en een brede forensische kennis

psychiatrische en LVB-problematiek mogelijk. Inmiddels is de derde

en inzet van LVB-expertise.

pilot gestart. In 2015 gaan we dit verder ontwikkelen.

iFA is een samenwerkingsmodel dat uitgaat van coproductie in een netwerk dat een alternatief biedt voor ketensamenwerking. De samenwerkingspartners ervaren de meerwaarde van iFA. iFA werkt kosteneffectief. Bij aanmelding wordt zorgvuldig bekeken of een arrangement kans van slagen heeft. Alleen als dat het geval is, wordt iFA ingezet.

16

17


2.8 Professioneel en met plezier In deze tijden van transitie staat één ding als een paal boven water.

invulling in dialoog met medewerkers in de vorm van workshops en

We zullen en willen altijd afgerekend worden op onze kwaliteit.

bijeenkomsten

De kwaliteit wordt geleverd door de hulpverleners. We zijn er van

Het nadrukkelijk investeren in dit thema zal ertoe leiden dat de eigen

overtuigd dat medewerkers die hun werk professioneel kunnen doen,

kracht van de hulpverlener toeneemt, ook waar deze al groot is.

daar ook veel plezier aan beleven. Andersom geldt dat ook: als je met

En dat medewerkers ervaren en merken dat het nemen van initiatief

plezier naar je werk gaat, komt dat doorgaans de professionaliteit ten

en verantwoordelijkheid voor het werk loont. Wij willen bewuster

goede. Ook helpen professionaliteit en plezier om verzuim tegen te

laten zien dat Spirit functioneert als een netwerkorganisatie waarin

gaan. Het verzuim bij Spirit vinden we te hoog. Met name het

invloed niet afhankelijk is van positie. Professionals krijgen hun eigen

langdurig psychisch verzuim. Naast de reguliere inzet op verzuim-

ruimte. In het themajaar worden zij maximaal uitgenodigd om hun

beheersing willen we ons richten op werkzame factoren in de

ruimte ook echt te pakken. De verwachting is dat deze attitude en

preventieve sfeer, waarin oprechte aandacht de belangrijkste is.

vaardigheden een positief effect hebben op verzuim, teamsaamhorig-

Daarom investeren we extra in persoonlijke groei en ontwikkeling

heid, bevlogenheid en het ervaren van eigen verantwoordelijkheid.

door open en nieuwsgierig te reflecteren op eigen handelen en daarbij

Dit heeft een positief effect op de kwaliteit van onze hulpverlening.

ook morele dilemma’s te bespreken. Spirit heeft 2015 uitgeroepen tot het themajaar Professioneel en met Plezier (PeP). Het thema krijgt

19


3

Kernprestaties

3.1 Cliënten en capaciteit

Spirit heeft ruim 1000 medewerkers Capaciteit per zorgvorm

In 2014 hebben circa 6.500 kinderen en jongeren gebruik gemaakt van de hulp van Spirit. Een deel van deze kinderen en jongeren heeft de hulp in 2014 afgerond en voor een ander deel ging de hulp in 2015 verder. Driekwart van deze kinderen en jongeren kreeg een vorm van ambulante hulp. Ongeveer een kwart kreeg een vorm van pleegzorg. Het aantal kinderen dat werd opgevangen in een gezinshuis of één van de groepen, bedraagt 8% en ongeveer 2% kreeg hulp van de Koppeling. Tot slot is 5% geplaatst in Amsterbaken .

ambulant dagbehandeling pleegzorg residentieel

met 7% in vergelijking tot eind 2013. Deze reductie is voornamelijk het gevolg van een vermindering van de capaciteit van de ambulante

937

709

80

20

1.460

1.460

261

261

Lokaal gefinancierde hulp ambulante hulp

241

240

hulp aan dak- en thuisloze jongeren

140

140

65

48

0

96

80

64

3.264

3.038

De Koppeling trajecten

De capaciteit (het aantal beschikbare plekken) is eind 2014 verminderd

eind 2014

Provinciale jeugdzorg

gesloten behandeling

1

eind 2013

Amsterbaken forensische behandeling TOTAAL

bijvoorbeeld kinderen voor wie vanwege een crisissituatie eerst crisispleegzorg is gestart en vervolgens binnen het programma hulpverleningsvariant onderzocht wordt of terugkeer naar de eigen ouders mogelijk is.

3.3 Personeel

2013. Spirit heeft in 2013 al een grote bezuiniging op het personeel gerealiseerd. werkers (hulpverleners en jeugdhulpspecialisten). Dit percentage is iets

3.2 Pleeggezinnen

Amsterdam en de jeugdteams in Zaanstad.

en enkele managers in de ondersteuning) is 1,6% van de formatie. In 2014 heeft Spirit 117 nieuwe bestandspleeggezinnen gekregen.

Deze grafiek laat de procentuele verdeling van de formatie over een

verminderd (van 80 naar 20 plaatsen). Dit komt met name doordat

Eind 2014 bedraagt het totaal aantal pleeggezinnen waarmee Spirit

aantal functiegroepen zien.

deze capaciteit is omgezet in capaciteit voor ambulante hulp.

werkt 1.531. Dit zijn zowel gezinnen die een kind uit de eigen familie

In september 2014 zijn er ruim zestig stagiaires bij Spirit gestart,

De residentiële capaciteit is gelijk gebleven (261 plekken), maar er is

of het eigen netwerk opvangen (netwerkpleeggezin) als gezinnen die

waarvan het overgrote deel in het uitvoerend werk.

wel omgebouwd van leefgroepen naar vormen van kleinschalig

een voor hen onbekend kind opvangen (bestandspleeggezin).

Ook doen enkele jongeren, die in begeleiding zijn bij Spirit,

verblijfsvormen: gezinshuizen, Driehuizen en kleinschalige groepen.

Het totaal aantal pleeggezinnen is de afgelopen jaren voortdurend

werkervaring binnen onze organisatie op.

gegroeid.

77

hoger dan het jaar daarvoor. Het management (bestuur, directeuren

Ook de capaciteit voor dagbehandeling/daghulp is in 2014 aanzienlijk

ontvingen (gelijktijdig of na elkaar), bijvoorbeeld ambulante hulp in combinatie met plaatsing op een groep, is het totaal van de percentages meer dan 100%.

1

oproepkrachten. De formatie is gekrompen met 2% ten opzichte van

de ambulante hulp in 2014 al werd uitgevoerd door gemeentelijke

1 Omdat sommige kinderen en jongeren twee soorten hulp

2 3

In december 2014 had Spirit 869 formatieplaatsen, exclusief

Ruim driekwart (77%) van de formatie betreft uitvoerende mede-

Spirit heeft hulp geboden aan circa 6.500 kinderen en jongeren

17

opeenvolgend een pleegzorgprogramma gestart. Het betreft

provinciale jeugdzorg met bijna 25%. Dit komt doordat een deel van wijkteams, zoals de Samen Doen-teams en Ouder- en Kindteams in

20

Formatieverdeling weekendpleeggezin verblijven. Voor andere kinderen is in 2014

Hulpverleners, jeugdhulpspecialisten Ondersteuning Management Beveiliging Coaches

In 2014 zijn 1.005 pleegzorgprogramma’s gestart voor 673 kinderen. Sommige kinderen hebben gelijktijdig twee pleeggezinnen. Dit betreft kinderen die 7x24 uur in een pleeggezin wonen en ter ontlasting van dit pleeggezin tevens één of meerdere weekends per maand bij een

21

Maatschappelijk jaarverslag Spirit | 2014 87% van de pleegouders zou anderen aanraden pleegouder te worden

3.4 Omzet

Clënttevredenheid In 2014 beschikte Spirit over een budget van ruim 86 miljoen euro. Het budget was afkomstig van de volgende financiers:

10 9 8

Financier

Budget 2013

Budget 2014

Stadsregio Amsterdam

46,7

(52%)

47,1

(55%)

7

Ministerie van V&J

13,8

(15%)

14,4

(17%)

6

Ministerie van VWS

12,6

(14%)

12,2

(14%)

5

Gemeenten

12,1

(14%)

10,6

(12%)

4

4,4

(5%)

1,2

(1%)

3

89,6

(100%)

85,5

(100%)

Overige financiers

8,1

7,9

2009

2010

7,6

8,1

7,9

7,9

2012

2013

2014

2

TOTAAL Bedragen zijn in miljoenen.

1

2011

3.5 Tevredenheid Wij meten de algemene tevredenheid van jongeren en ouders over de

“Ik geloof weer dat grote mensen ook lief kunnen

91 procent van de pleegouders voelt zich serieus genomen

hulp van Spirit via een rapportcijfer. Het gemiddelde rapportcijfer van

zijn. Ik luister daarom beter en ben minder boos en

door de pleegzorgwerker; zij geven hiervoor het rapportcijfer

Spirit schommelt al jaren rond de 8,0. De volgende grafiek (pag 23)

irritant.” Boris (10), woont bij gezinshuisouders.

8,1.

laat de cliënttevredenheid over de periode 2009 tot en met 2014 zien.

83% van de cliënten ervaart een vast contactpersoon bij Spirit

22

Het cijfer is met een 7,9 gelijk gebleven aan het cijfer van 2013.

Wij vinden het belangrijk dat jongeren en ouders ervaren dat zij een

Er zijn ook punten ter verbetering genoemd. Ongeveer een derde van

Jongeren en ouders zijn positief over de bejegening door hulpverlen-

vaste hulpverlener of contactpersoon hebben, en dat zij niet steeds

de pleegouders geeft aan dat er bij plaatsing onvoldoende achter-

ers. Op een schaal van 1 tot 4 geven jongeren en ouders een 3,5.

opnieuw hun verhaal moeten doen. In 2014 ervoer 83% van de

grondinformatie over hun pleegkind voorhanden was. Ook is een deel

Dit is een lichte stijging ten opzichte van eerdere jaren.

jongeren en ouders een vaste contactpersoon.

van de pleegouders ontevreden over het aantal wisselingen van

De kinderen en jongeren die in een Driehuis of gezinshuis wonen,

Aan pleegouders is gevraagd naar hun tevredenheid over pleegzorg.

pleegzorgwerkers en/of de informatieoverdracht bij wisseling van

geven in 2014 een gemiddeld rapportcijfer van een 8,2 voor hun

Enkele uitkomsten:

pleegzorgwerker. Wij gaan hier in 2015 extra aandacht aan geven,

woonplek. Zij vinden hun woonplek prettig, en zij beoordelen de

onder meer met behulp van de Checklist Informatievoorziening.

veiligheid en de kwaliteit van het leefklimaat hoog. Ook over de relatie

Pleegouders geven Spirit een gemiddeld rapportcijfer van 7,4.

met hun opvoedouders zijn de kinderen en jongeren tevreden:

87 procent van de pleegouders zou een ander aanraden om

zij geven de relatie een rapportcijfer van gemiddeld een 8,4.

pleegouder bij Spirit te worden.

23


4

Maatschappelijk ondernemen

4.1 Dialoog met stakeholders Spirit heeft structureel overleg met Jeugdbescherming Regio

Deze teams zijn vooruitlopend op de transitie gestart en bestaan

UIT: JEUGDENCO, JUNI 2014, ‘DE JEUGDZORG WORDT STEEDS GROENER’

management en overhead, zodat Spirit zoveel mogelijk van haar

Amsterdam (JBRA), de Bascule en de organisaties voor Jeugd &

uit medewerkers uit verschillende organisaties. Op een aantal vlakken

Maar, hoe cru het misschien ook klinkt, zelfs krimp en

tijd en middelen direct aan gezinnen kan besteden.

Opvoedhulp in de stadsregio. De onderlinge samenwerking wordt

is er sprake van een structurele samenwerking of formeel samen-

bezuinigingen bieden groene kansen. Zo heeft Spirit

Het ‘anders werken’ van Spirit, waarbij medewerkers tijden

jaarlijks geëvalueerd. Spirit heeft regelmatig contact met gemeenten,

werkingsverband tussen Spirit en andere organisaties.

recentelijk negen kantoorpanden afgestoten en

plaatsonafhankelijk werken met behulp van technische hulpmiddelen,

ministeries en de VO- en MBO-scholen voor uitwisseling en

Spirit werkt samen met de volgende partners:

vervangen door zes kleinere ‘flexlocaties’. Mede-

maakt dat wij zeer efficiënt om gaan met kantoorruimte.

werkers hebben een laptop gekregen (“die zijn veel

Duurzaamheid is een belangrijk thema binnen Spirit. Bij de nieuw-

bij de organisatie en het beleid van Spirit. Meer hierover komt aan

Rondom hulpverlening: JBRA, organisaties voor jeugd en

zuiniger dan desktop-pc’s”) en mogen werken waar

bouw en verbouw van panden worden duurzame materialen

de orde in paragraaf 5.4.

opvoedhulp, scholen, leerplicht, kinderopvang, vrijwilligers-

ze willen. Ook thuis, of in een koffietentje. [….] “Dat

toegepast en wordt gebruik gemaakt van energiebesparende

Wij betrekken de verschillende stakeholders bij voorkeur in een

organisaties, de GGZ voor jeugdigen én voor volwassenen,

levert een behoorlijke besparing op in energie-

maatregelen. Ook het flexwerken leidt tot een besparing op

vroeg stadium bij ontwikkelingen, zodat er ruimte is om hun adviezen

de zorg voor licht verstandelijk beperkten, woningbouw-

verbruik en papierafval.” [….] Worden bij Spirit de

energieverbruik.

en meningen mee te nemen in de verdere ontwikkeling en

verenigingen, instanties op het gebied van werk en inkomen,

printers bijvoorbeeld vijf minuten niet gebruikt, dan

Spirit biedt werkervaringsplaatsen aan jongeren. Zo is met ingang van

besluitvorming.

organisaties op het gebied van jeugd- en veiligheid en

gaan ze standaard op standby - dat scheelt de helft in

maart 2014, de technische dienst van Spirit door Kenteq erkend als

Begin 2015 hebben wij op directieniveau een evaluatie uitgevoerd bij

bedrijven.

energieverbruik. Op het hoofdkantoor staan tien

leerbedrijf voor jongeren; jongeren kunnen hier hun stageperiode

organisaties met wie wij samenwerken. De evaluatie had betrekking

Rondom gedrag in de buurt: politie, Openbaar Ministerie,

dienstfietsen, waarvan twee elektrische. “Daarmee

voltooien. Een ander voorbeeld is de samenwerking met Coffeemania,

op de samenwerking met Spirit en wensen voor de toekomst. Op

Veiligheidshuis, woningbouwverenigingen en zelforganisaties

ben je in Amsterdam vaak nog sneller dan met de

die werken stageplekken biedt aan onder andere scholieren.

basis van de uitkomsten gaan we de samenwerking in 2015 verder

van bewoners.

auto.”

Coffeemania gaat in 2015 lunchfaciliteiten verzorgen binnen Spirit.

uitbouwen. De evaluatie onder samenwerkingspartners herhalen we

Rondom ontwikkeling nieuwe hulpvormen: welzijn, scholen,

Spirit werkt zoveel mogelijk met bedrijven die ook kansen bieden aan

eens in de twee jaar.

JBRA, de Bascule, Altra, woningbouwverenigingen, politie,

jongeren en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.

afstemming. Ook pleegouders, jongeren en ouders worden betrokken

Openbaar Ministerie, gemeenten, universiteiten en

4.2 Samenwerkingsrelaties

kennisinstituten. Rondom beleidsvorming: ministeries, Stadsregio Amsterdam, gemeenten, stadsdelen en Jeugdzorg Nederland.

24

4.3 Economische meerwaarde en duurzaamheid

Spirit doet niet aan sponsoring van maatschappelijke doelen. Wij vinden het belangrijk dat de middelen terecht komen bij de doelgroep waarvoor de middelen bedoeld zijn: de kinderen, jongeren

Spirit werkt veel samen met andere organisaties om de kwaliteit,

Spirit is er altijd op gericht om de hulp aan kinderen, jongeren en

en gezinnen die een beroep doen op jeugdzorg. Voor hen is het

effectiviteit en efficiëntie van de hulp te verbeteren. De samen-

gezinnen zo efficiënt en effectief mogelijk uit te voeren. Dit doen we

budget hard nodig en we doen er alles aan om zoveel mogelijk van de

werking met partners uit diverse sectoren maakt het mogelijk dat

onder meer door goed op de kwaliteit te letten, de deskundigheid van

middelen direct aan het ten goede te laten komen. Zeker in deze tijd,

cliënten en hun gezinssysteem hulp krijgen op meerdere fronten,

medewerkers op peil te houden en jongeren, gezinnen en anderen

waarin de vraag naar jeugdzorg onverminderd blijft in combinatie met

gelijktijdig of na elkaar, zodat ook complexe meervoudige problema-

om hen heen zo goed mogelijk te betrekken bij de inhoud van ons

het krimpende budget.

tiek effectief kan worden aangepakt. In 2014 waren al veel ambulante

werk en de ontwikkelingen.

hulpverleners van Spirit werkzaam in gemeentelijke teams.

Ook hebben wij een platte organisatiestructuur met weinig

25

De heer drs. H.J.M. Maas (1955)

5

Oprichter en algemeen directeur EMC leren in bedrijf.

Toezicht, bestuur en medezeggenschap


Nevenfuncties: Voorzitter van het Annie M.G. Schmidt Huis. Voorzitter van de Participatieraad bij Stichting Philadelphia Zorg. Voorzitter Amsterdam Maker Festival. Mevrouw mr. E.G.M. Huyzer (1961)

5.1 Governancecode

Politiechef eenheid Noord-Holland.

Spirit heeft een raad van bestuur en een directieteam. Sinds de

Leden raad van toezicht 2014

De heer D.G.A. Royaards (1955)

De heer dr. J.J. Boonstra (1957) Voorzitter

Partner T(w)o Connect Executive Se.arch.

Hoogleraar Management van Organisaties, Faculteit maatschappijwetenschappen, Universiteit van Amsterdam. Professor Organization Dynamics, department of Human Resource, Esade Business School, Barcelona, Spain. Onderzoeker en adviseur Jaap Boonstra & Associates, Amsterdam.

Mevrouw drs. S.E. Severiens (1966)

Het directieteam, bestaande uit de bestuurder en de vier directeuren,

Nevenfuncties:

Nevenfuncties:

is gezamenlijk verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de

Lid Raad van Toezicht International Choreografic Arts Center, Amsterdam. Hoogleraar en kwaliteitsbewaker, PLBQ Den Haag.

Lid van de redactie van het tijdschrift Pedagogische Studiën. Lid raad van toezicht Stichting Rutu voor intercultureel tweetalig onderwijs (tot medio 2014).

vervroegde pensionering van één van de bestuurders per 1 mei 2014, heeft Spirit een eenhoofdige raad van bestuur. De directeuren sturen de onderdelen De Koppeling, Amsterbaken en Jeugdmaatschappelijk Werk/Gespecialiseerde Hulp (JMW/GH) aan, samen met een directielid. Daarnaast heeft Spirit een financieel directeur. De ondersteuning is centraal georganiseerd in de teams: Personeel en Organisatie, Financiën, Facilitair Bedrijf, Kwaliteit en Communicatie.

organisatie. Hiermee hebben we een platte organisatie; de medewerkers vallen rechtstreeks onder het directieteam. Een keer in de twee weken heeft het directieteam een directieoverleg . De raad van bestuur legt verantwoording af en rapporteert periodiek aan de raad van toezicht over ontwikkelingen en de financiële stand van zaken. Het directieteam en de raad van toezicht werken op basis van het Reglement Directieteam (2014) respectievelijk Reglement Raad van Toezicht (2003) van Spirit. Deze reglementen zijn gebaseerd op de richtlijnen van de Zorgbrede Governance Code en de eisen vanuit de WTZi.

5.2 Raad van toezicht Leden van de raad van toezicht worden benoemd voor een periode van vier jaar en zijn één keer hernoembaar voor een tweede periode van vier jaar. De bezoldiging van de voorzitter is € 6.000 en van de overige toezichthouders € 4.000 op jaarbasis.

Bijzonder hoogleraar Onderwijskunde Universiteit van Amsterdam voor het APS in Utrecht Bijzonder hoogleraar Onderwijskunde Erasmus Universiteit Rotterdam.

medewerkers van Spirit. In 2014 zijn presentaties gehouden over de volgende inhoudelijke onderwerpen: Spirit Actief, Spirit Koppelt en cultuurbemiddeling. Spirit Actief, Spirit Werkt en Spirit Sportzorg. Toekomst Amsterbaken. Transformatie de Koppeling. Pleegzorg en forensische pleegzorg.

De heer drs. J. Heiner (1936) Klinisch psycholoog, gepensioneerd. Mevrouw mr. S. Tammes (1959) Officier van justitie bij het arrondissementsparket Amsterdam. De heer drs. H.J.M. Maas (1955)

De raad van toezicht heeft in 2014 vijf reguliere vergaderingen gehad, waarbij ook de raad van bestuur aanwezig was. Voorafgaand aan elke vergadering zijn de toezichthouders schriftelijk geïnformeerd over de ontwikkelingen binnen Spirit. In december was er een strategiedag van de raad van toezicht met de raad van bestuur en directeuren over de toekomst van Spirit. De auditcommissie, bestaande uit twee toezichthouders, is twee keer

Oprichter en algemeen directeur EMC leren in bedrijf.

bijeen gekomen om de financiële stukken te bespreken. Een

Nevenfuncties:

vertegenwoordiging van de raad van toezicht heeft twee keer een

Voorzitter van het Annie M.G. Schmidt Huis. Voorzitter van de Participatieraad bij Stichting Philadelphia Zorg. Voorzitter Amsterdam Maker Festival. Mevrouw mr. E.G.M. Huyzer (1961) Politiechef eenheid Noord-Holland.

vergadering van de ondernemingsraad bijgewoond, waarin de algemene gang van zaken besproken is. Tijdens de vergaderingen van de raad van toezicht zijn de ontwikkelingen besproken en bracht de auditcommissie verslag uit van haar bevindingen. In iedere vergadering werd een inhoudelijk actueel onderwerp uitgebreider toegelicht door de raad van bestuur en

De heer D.G.A. Royaards (1955)

26

Partner T(w)o Connect Executive Se.arch. Mevrouw drs. S.E. Severiens (1966)

27


5.3 Raad van bestuur

5.4 Medezeggenschap

De raad van bestuur is eindverantwoordelijk voor het totale beleid van

Jongeren en ouders

Een klankbordgroep is een bijeenkomst met een aan-

Beleids- en P&C-cyclus: Jaarrekening 2013; Accountants-

Spirit en heeft, samen met het directieteam, de dagelijkse leiding.

Spirit gaat uit van wat kinderen, jongeren en gezinnen belangrijk

tal jongeren of ouders die in gesprek gaan met één

rapport 2013; Managementletter 2013; Financiële rapportages;

De raad van bestuur legt verantwoording af aan de raad van toezicht.

vinden en willen. Daarom verzamelen we informatie van en over hen,

of twee medewerkers rondom een bepaald thema.

Begroting 2015; Maatschappelijk verslag 2013; Kaderbrief

De honorering van de bestuurders is vermeld in de jaarrekening 2014.

als input om het beleid en de praktijk te verbeteren. Informatie van en

In het voorjaar is er een klankbordgroep georgani-

2015 Moed en bezieling; Stand van zaken inkoop bij de

De raad van bestuur bestond tot 1 mei 2014 uit twee personen. Vanaf

over cliënten halen we uit diverse bronnen: resultaten van cliënten-

seerd met jongeren van intensieve Forensische

Koppeling; Gespecialiseerde Hulp en Jeugdmaatschappelijk

1 mei 2014 heeft Spirit een eenhoofdige raad van bestuur.

participatie, klachten, onderzoek naar leefklimaat, het jaarverslag

Aanpak (iFA) met als thema: “Wat kunnen wij (nog)

vertrouwenspersoon Advies en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ),

beter doen om jou te helpen aan een baan en

effectiviteitmetingen en resultaten van cliënttevredenheid en overige

diploma?”

kwaliteitsindicatoren.

De jongeren gaven onder meer aan hulp te willen bij

De raad van toezicht heeft in 2014 de volgende onderwerpen

KLANKBORDGROEP

besproken:

werk. Raad van bestuur en raad van toezicht: Reglement directieteam; Verlengingen termijnen zittende leden; Kandidaten

Leden raad van bestuur 2014 De heer M. Bent, voorzitter raad van bestuur tot 1 mei 2014

Elk jaar wordt de informatie gebundeld en geanalyseerd en for-

het opstellen van een (onweerstaanbaar) CV en

Evaluatie raad van toezicht; Voorbereiding beoordeling raad

Nevenfuncties:

muleren we verbeterpunten. Op basis hiervan is in 2014 onder meer

bij het voorbereiden van een sollicitatiegesprek.

van bestuur.

Voorzitter Jeugd- en Opvoedhulp brancheorganisatie Jeugdzorg Nederland. Lid raad van toezicht de Hartekamp Groep.

gewerkt aan het versterken van de positie van cliënten door hen zo

Ook wilden de jongeren in contact gebracht worden

veel mogelijk te betrekken bij plannen en ontwikkelingen. Zij waren

met ‘passende’ werkgevers. Deze en andere tips en

onder meer betrokken bij de evaluatie van de klachtenprocedure.

wensen van de jongeren nemen we op in de werk-

Mevrouw Ir. M.A. Verhoef, bestuurder

Ook is de informatievoorziening aan kinderen, ouders en jongeren

wijze van iFA.

raad van toezicht voor opvolging vertrekkende leden;

Overige onderwerpen: Ontwikkelingen decentralisatie jeugdzorg en transitie; Strategische ontwikkelingen jeugdzorg en transitie; Ontwikkelingen binnen Spirit; Ontwikkelingen buiten Spirit; Evaluatie Ouder- en Kindteams en Samen Doenteams; Notitie voorkomen seksueel misbruik; Volmacht om te besluiten over goedkeuring aan- en verkoop van onroerend goed. De raad van toezicht heeft in 2014 goedkeuring verleend aan: Jaarrekening 2013 en maatschappelijk verslag 2013. Begroting 2015.

Nevenfuncties: Lid raad van commissarissen Twynstra Gudde. Lid raad van toezicht ETC Foundation (Stichting voor projecten in derde wereldlanden). Vicevoorzitter raad van toezicht IRIS (scholengroep Zuid Kennemerland). Voorzitter Associatie voor Jeugd. Voorzitter Stuurgroep Joint Venture Ouder- en Kindteams Amsterdam.

verbeterd.

Cliëntenparticipatie

“We gingen stickers plakken met probleemdingen die

Vanwege de aard van ons werk en de diversiteit aan kinderen,

we wilden onderzoeken. Veiligheid, duidelijkheid,

ouders en jongeren, werkt Spirit met verschillende manieren om

begeleiding, hygiëne, dat soort dingen.” Deelnemer

hun participatie vorm te geven, waarbij we aansluiting zoeken bij de

jongereninspectieteam

specifieke doelgroepen van onderdelen van Spirit. Bij het Jeugdmaatschappelijk Werk / Gespecialiseerde Hulp werken we onder meer met jongereninspectieteams en klankbordgroepen. De Koppeling en Amsterbaken hebben elk een jongerenraad. De Koppeling organiseert

Verder hebben vijf leden van de raad van toezicht een werkbezoek

jaarlijks ouderavonden, waarop de verschillende organisaties die in de

afgelegd aan Amsterbaken en heeft één lid daarnaast nog een

Koppeling samenwerken in gesprek gaan met ouders.

Ouder- en Kindteam (wijkteam) in Amsterdam en het Veiligheidshuis bezocht.

28

29



voor samenwerking met de Bascule, de totstandkoming van de

De POR heeft in september 2014 op eigen initiatief een pleegouder-

JONGERENINSPECTIETEAM

(begeleide) bezoekregeling, de toegankelijkheid van Spirit als het

avond georganiseerd over het thema hechting. Femmie Juffer,

Een jongereninspectieteam bestaat uit een groepje

contact tussen pleegouders en Spirit niet goed loopt en het

pedagoog en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Leiden, was de

jongeren dat van Spirit een specifieke vorm van

kwaliteitsmanagementsysteem van Spirit. Belangrijke opbrengsten

aanwezige deskundige deze avond. Meer dan 100 pleegouders

hulp ontvangt. De jongeren worden getraind om

in 2014 waren:

hebben deze avond bijgewoond. Zij waardeerden niet alleen de

onderzoek te doen onder andere jongeren in Met input van de POR is een ‘checklist bij start pleegzorg-

onderlinge contact met andere pleegouders. Voor de POR was deze

te halen. Hiermee kunnen wij de kwaliteit van de

plaatsing’ tot stand gekomen. Deze checklist beschrijft de

avond een goede manier om meer bekendheid te geven aan haar

hulp verbeteren. De jongeren kiezen zelf de onderw-

items waar pleegouders bij de start van een plaatsing altijd

werkzaamheden en in contact te ko men met een grotere groep

Leefklimaat

erpen met behulp van de kwaliteitsstandaarden voor

over geïnformeerd moeten worden. De POR is van mening dat

pleegouders.

Het leefklimaat op de groepen van de Gespecialiseerde Hulp, de

de Jeugdzorg (www.q4c.nl). Ze maken zelf vragen,

pleegouders bij de start goede informatie moeten krijgen over

Koppeling en Amsterbaken, wordt onderzocht via vragenlijsten die de

interviewen hun groepsgenoten en trekken con-

hun pleegkind en zijn achtergrond, ongeacht welke pleeg-

jongeren invullen. De uitkomsten worden met jongeren en mede-

clusies. Tot slot presenteren zij de uitkomsten, tips en

zorgwerker zij hebben. De checklist beschrijft tevens welke

JONGERENRAAD

werkers besproken en leiden tot verbeteringen. (Zie ook paragraaf

verbeterpunten aan medewerkers van Spirit. Dit

praktische zaken bij plaatsing geregeld en onderling

De jongerenraad van de Koppeling wordt betrokken

2.3).

wordt door ons gebruikt om de hulp te verbeteren.

afgesproken moeten worden.

bij ontwikkelingen en het beleid en kan ook zelf

In 2014 voerden vijf jongeren van verschillende

Er is veelvuldig overleg gevoerd met de POR over de invulling

voorstellen indienen. In 2014 is naar aanleiding van

Vertrouwenspersonen voor cliënten

leefgroepen van Spirit een inspectie uit. Dit leverde

van een regeling voor vergoeding van bijzondere kosten aan

overleg met de jongerenraad een ‘bonte avond’

Indien gewenst kunnen jongeren en (pleeg)ouders rechtstreeks

tips en verbeterpunten op over onder meer de

pleegoudervoogden. Uiteindelijk is hierover overeenstemming

ingevoerd (aantal keer per jaar) en het offerfeest

contact opnemen met een vertrouwenspersoon van het Advies- en

begeleiding van jongeren en het wonen in een

bereikt met de POR. Voor 1 januari 2014 betekende de

gevierd. Ook zijn onder meer huisregels aangepast,

Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ). Daarnaast bezoeken vertrouwens-

leefgroep.

overgang naar pleegoudervoogdij, dat pleegouders geen

afspraken bijgesteld over het schoolvervangend

beroep meer konden doen op de bijzondere kostenregeling

programma en sportfaciliteiten aangeschaft.

personen de groepen van Spirit. Dit geldt voor alle afdelingen met

van Jeugdbescherming Regio Amsterdam. Dit is in 2014

uitzondering van Amsterbaken, waar een vertrouwenspersoon via

30

gerichte informatie over dit relevante pleegzorgthema, maar ook het

dezelfde situatie, met als doel ervaringen en tips op

het ministerie van Veiligheid en Justitie wordt ingeschakeld. In 2014

Pleegouders

gerepareerd.

hebben de vertrouwenspersonen 94 gesprekken gevoerd met

In 2014 is de pleegouderraad (POR) op dezelfde actieve wijze

De POR heeft meegedacht over de opzet van een tevreden-

jongeren (78), ouders (8) en pleegouders (8). Het merendeel van de

doorgegaan met haar werkzaamheden als in 2013. Iedere keer blijkt

heidsonderzoek voor pleegouders over de pleegzorg van

gesprekken (78) ging over vragen van cliënten. Verder zijn er 49

weer dat de gesprekken met de POR Spirit helpen om scherp te blijven

Spirit. Dit pleegoudertevredenheidsonderzoek is in het laatste

klachten geuit. De vertrouwenspersonen hebben bij 23 van de

kijken naar hoe wij de pleegzorg in al haar facetten hebben georgani-

kwartaal van 2014 onder alle pleegouders van Spirit uitgezet.

klachten daadwerkelijk ondersteuning verleend bij het het indienen

seerd, in beleid hebben vastgelegd en in de praktijk in samenwerking

Zie voor de belangrijkste uitkomsten paragraaf 3.5.

en/of oplossen. De signalen die de vertrouwenspersonen geven,

met pleegouders uitvoeren. Gespreksonderwerpen tijdens de

nemen we mee in de informatieanalyse van en over de cliënten

overlegvergaderingen waren onder andere de transitie van de

en gebruiken we voor het verbeteren van de kwaliteit van onze hulp.

jeugdzorg en de consequenties daarvan voor pleegzorg, de plannen

30

31


Ondernemingsraad

Instemmingsaanvragen

Adviesaanvragen

Verder besproken door OR

De ondernemingsraad (OR) van Spirit wordt nauw betrokken bij de ontwikkelingen, bij voorkeur in een zo vroeg mogelijk stadium. Dit

Wijziging termijn periodieke aanvraag VOG.

Eenhoofdige raad van bestuur.

Lid raad van toezicht op voordracht OR.

Antecedentenonderzoek medewerkers Amsterbaken.

Servicepunt Pleegzorg en Verblijf.

Lid namens OR voor klachtencommissie medewerkers.

betekent dat de OR meedenkt en meepraat over de ontwikkeling van (beleids)plannen voordat deze worden omgezet in een instemmingsof adviesaanvraag aan de ondernemingsraad. In dit overzicht is opgenomen welke instemmings- en adviesaanvragen de OR in 2014 heeft behandeld en welke overige onderwerpen zijn besproken door de OR.

Arbeidsvoorwaardenregeling voor verschillende varianten opvoedouders. Tegemoetkoming studiekosten bij verplichte beroepsregistratie.

Transformatie de Koppeling t.a.v. interne dienst en trajectbegeleiding. Tegemoetkoming woon-werkverkeer en vergoeding dienstreizen.

Evaluatie zelfsturing. Joint Venture Ouder- en Kindteams Amsterdam. Visie op verzuim.

Sluiting Amsterbaken per 1 januari 2016. Ombouw groepen gespecialiseerde hulp.

Opvangen personele consequenties inkoop 2015 voor directie JMW/GH.

Geactualiseerde gedragscode 2014. Evaluatie flexpool GH. Kader werving en selectie zelfsturende teams. Nieuwe cao. Kader persoonlijk functioneren en teamevaluatie zelfsturende teams.

Onderzoek Arbeidsinspectie.

Contract bedrijfsarts.

Begroting 2014.

Pilot met extern verzuimmanagement.

Jaarrekening en maatschappelijk jaarverslag 2013.

Aanpassing attentieregeling. Financiële kwartaalrapportages.

32

33


6

Beleid en inspanningen

6.1 Kwaliteitsbeleid HKZ-certificaat

Omgaan met klachten

In september 2014 is het kwaliteitsmanagementsysteem van Spirit

presentatie van de jongeren over de successen van de jongerenraad.

vragenlijsten, voortgangsmonitors, onderzoek naar

We proberen ons werk zo goed mogelijk te doen en vinden het

Jeugdmaatschappelijk Werk/Gespecialiseerde Hulp (JMW/GH)

Ook Amsterbaken is in 2014 bezocht om te toetsen of zij voldoet aan

leefklimaat op groepen, de tevredenheid van cliënten en

belangrijk dat jongeren, ouders en pleegouders klachten met ons

getoetst aan de landelijke kwaliteitsnormen voor de jeugdzorg (HKZ).

de kwaliteitsnormen voor Justitiële Jeugdinrichtingen. De conclusie:

analyses van incidenten en klachten. Op basis van de

bespreken. In de bemiddelings- en klachtenregeling staat beschreven

De auditoren hebben verschillende teams en afdelingen bezocht.

een duidelijke groei in het kwaliteitsmanagementsysteem ten

bevindingen formuleren we verbeterpunten.

hoe een klacht ingediend kan worden. De regeling wordt in het

De conclusie is dat Spirit aantoonbaar kwaliteit levert en verbeter-

opzichte van voorgaande jaren. Er is meer samenhang te zien tussen

Wij hebben kwaliteitsindicatoren geformuleerd en bekijken

startgesprek bij cliënten onder de aandacht gebracht.

punten op een goede manier oppakt. De auditoren gaven in het

instrumenten. Het verbeteren van de kwaliteit is meer een gedragen

periodiek hoe deze ervoor staan. Naast de hiervoor genoemde

Dit gebeurt via de algemene folder en via informatie op de website

eindgesprek aan dat twee zaken opvielen:

verantwoordelijkheid en er wordt op verschillende niveaus gezocht

doelrealisatie en tevredenheid gaat het om onder meer het

van Spirit. Cliënten kunnen ook het Advies- en Klachtenbureau

naar verbetering. Ook viel op dat de motivatie en passie van

aantal keren dat kinderen binnen Spirit veranderen van

Jeugdzorg in schakelen, een onafhankelijke instelling die informeert,

De organisatiecultuur is cliëntgericht en gebaseerd op

medewerkers nog niet sterk beïnvloed is door de onzekerheid en

woonplek, toename van sociale steun, inzet van vrijwilligers

adviseert en ondersteunt met klachten over jeugdzorg.

professioneel vertrouwen.

verslagenheid die ontstaan is door de voorgenomen sluiting van

ter ondersteuning van gezinnen en samenwerking met andere

Klachten worden behandeld door de onafhankelijke klachten-

De teams zijn in vergelijking met 2013 (invoering zelfsturing)

Amsterbaken. Hiervoor kregen we grote complimenten. De directie

organisaties.

commissie. Bij ontvangst van een klacht waarbij bemiddeling niet

minder ‘’zoekend”.

neemt in de komende periode beslissingen over de vorm en inhoud

Daarnaast hebben we ingezet op de verdere implementatie

meer mogelijk is, wordt de klacht door de klachtencommissie wel of

van het kwaliteitsbeleid en de te treffen maatregelen, zodat we in de

van het werken met vragenlijsten en het verbeteren van het

niet ontvankelijk verklaard. Bij een ontvankelijke klacht volgt een

Spirit heeft kwaliteitsindicatoren geformuleerd en wij bekijken

afbouwperiode voldoende grip houden op de kwaliteit van zorg

inschatten van de veiligheidsrisico’s.

hoorzitting waarvoor de klager en beklaagde worden uitgenodigd.

regelmatig hoe Spirit ervoor staat op deze indicatoren. Het komende

voor- en veiligheid van alle jongens en medewerkers

Jongeren en (pleeg)ouders hebben ook in 2014 een stem

De hoorzitting verloopt volgens het principe van hoor en wederhoor.

gehad in de hulp. Natuurlijk in hun eigen traject, maar ook via

De klager en beklaagde ontvangen het oordeel van de klachten-

jaar maken we een verdere vertaalslag van de kwaliteitsindicatoren naar het niveau van de teams, zodat de teams zelf beter kunnen

Overige kwaliteitsinstrumenten

klankbordgroepen, de jongerenraden (Amsterbaken en de

commissie, met redenen omkleed. Ook geeft de klachtencommissie

sturen op kwaliteit.

Naast de kwaliteitsactiviteiten die voortkomen uit het HKZ-certificaat,

Koppeling), de Pleegouderraad en via het jongereninspectie-

schriftelijk advies aan de raad van bestuur.

bevordert en bewaakt Spirit de kwaliteit van de zorg met onder meer

team (zie paragraaf 5.4). De resultaten hiervan worden

de volgende instrumenten:

gebruikt bij de verdere ontwikkeling van ons werk.

Behandelcentrum de Koppeling is in 2014 voor de HKZ-certificering overgestapt van Dekra naar het Keurmerkinstituut. Het Keurmerkinstituut

34

Medewerkers hebben de beschikking over ‘evidence based’

voert ook de certificering uit van JMW/GH waardoor deze overstap een

We hebben in juni 2014 de jaarlijkse directiebeoordeling

en ‘practice based’ methodes die zij kunnen inzetten ten

uitbreiding betekent van het HKZ-certificaat van Spirit. De Koppeling sluit

gehouden; daarin is de kwaliteit van zorg beoordeeld en zijn

behoeve van de gezinnen.

hierdoor voortaan aan bij de 3-jarige cyclus in het certificeringstraject

maatregelen voor 2014-2015 vastgesteld. Deze maatregelen

Medewerkers hebben een goede opleiding, beschikken over

van JMW/GH. Het specifieke onderdeel van het certificaat is voor de

zijn nu, in 2015, in uitvoering.

vakmanschap en krijgen nascholing en deskundigheids-

Koppeling verlengd. De auditoren constateerden dat er hard gewerkt

Om zicht te krijgen op resultaten en om verbeteringen door

bevordering. Spirit werkt met geregistreerde jeugdzorg-

wordt aan een positief leef- en werkklimaat en dat dit gewaardeerd

te kunnen voeren, meten wij doorlopend wat we doen.

werkers en jeugdhulpspecialisten (gedragswetenschappers).

wordt door de medewerkers. Zij waren erg gecharmeerd van een

We doen dit onder meer via doelrealisatie, gevalideerde

35


Leden klachtencommissie 2014 Mevrouw L. Wagenmans (voorzitter)

In 2014 zijn twee klachten ingediend en behandeld door de klachten-

Gepensioneerd manager opleidingen Verzorging bij het ROC Midden-Nederland.

commissie. Beide klachten zijn gedeeltelijk gegrond en gedeeltelijk

De heer H. van Wersch (plaatsvervangend voorzitter)

verlening van pleegzorg en één klacht op de professionaliteit van de

Adviesbureau Huub van Wersch Advies - personeelsmanagement, organisatieontwikkeling en sociale innovatie. Gepensioneerd kinderen jeugdpsycholoog, geregistreerd GZ-psycholoog en geregistreerd psychotherapeut. Mevrouw R. de Bruin-Beneder Gepensioneerd kinderen jeugdpsycholoog, geregistreerd. GZ-psycholoog en geregistreerd psychotherapeut.

ongegrond verklaard. Eén gegronde klacht had betrekking op verleende hulp. De raad van bestuur heeft de aanbevelingen van de klachtencommissie naar aanleiding van deze twee klachten overgenomen.

6.2 Personeelsbeleid Deskundigheidsbevordering

De heer. J. Roos

Spirit is sinds juli 2014 een CEDEO-erkend opleidingsinstituut voor

Gepensioneerd mediator.

opleiding en training op maat. Daarmee tellen onze trainingen mee in

De heer J. Spee Gepensioneerd plaatsvervangend directeur Personeel en Organisatie, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit.

de opleidingsruimte van het BAMw-register. Wij hebben accreditatie aangevraagd voor de meest gegeven trainingen. In totaal zijn er nu 13 trainingen geaccrediteerd, waaronder de training Seksualiteit en Opvoeden. Wij gaan voor meer trainingen accreditatie aanvragen zodat er een breed scala geaccrediteerde trainingen is waaruit

Mevrouw E.J. Poesiat

medewerkers kunnen kiezen.

Ombudsman voor studenten en waarnemend ombudsman voor personeel Vrije Universiteit Amsterdam (inclusief ACTA en Amsterdam University College).

Alle hulpverleners van Spirit hebben in 2014 de meerdaagse training Seksualiteit en Opvoeden gevolgd en alle hulpverleners zijn getraind in omgaan met emotioneel en agressief gedrag. De hulpverleners van de leefgroepen en de maatschappelijk werkers van de gezinsvormen zijn getraind in Life Space Crisis Intervention (LSCI). Verder heeft Spirit diverse trainingen gegeven voor hulpverleners die daar behoefte aan hadden, zoals de training Hechting in Beeld, de training Video Interactie Begeleiding/Video Home Training en de training beoordelingsboog en CHOP (Checklist Oudercontacten in de Pleegzorg) voor pleegzorg.

36

37


Verzuim Net als het jaar daarvoor is er ook in 2014 weer een succesvolle Train

Er zijn bijeenkomsten georganiseerd ter introductie van de beroeps-

agressie (‘train de trainer’).

Het gemiddelde ziekteverzuimpercentage over 2014 is 6,9%, exclusief

Je Collega-week georganiseerd. In deze week geven collega´s die iets

code, richtlijnen en het tuchtrecht. Ook wordt er gewerkt aan een

In het kader van de veiligheid van informatie is een stagiaire Integrale

zwangerschap. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2013. De

willen delen over een bepaald onderwerp of thema, trainingen aan

geaccrediteerde training op dit gebied. Iedere medewerker moet deze

Veiligheidskunde geworven. Zij doet in 2015 onderzoek naar de stand

volgende grafiek laat zien dat het verzuimpercentage nog niet daalt,

collega’s die hier iets meer over willen weten. Op deze manier is volop

verplicht volgen voor zijn herregistratie.

van zaken van informatiebeveiliging (NEN norm 7510). Dit houdt

maar dat de stijging wel afvlakt.

kennis en ervaring gedeeld. Er zijn veel verschillende workshops en trainingen gegeven, zoals: mindfulness, energiek werken in de (jeugd)

Arbeidsomstandigheden

zorg, pluk je geluk, fluitend naar je werk, sociale mediawijsheid, link

In januari 2014 vond de terugkoppeling plaats van het bezoek (eind

met linked-in, hechting, familieopstelling, sexting & grooming en

2013) van de inspectie SZW (Arbeidsinspectie) aan Spirit. De inspectie

Werkdruk

ontwikkelingen in de transitie.

was met name gericht op de arbeidsrisico’s werkdruk, agressie en

In 2014 is veel aandacht besteed aan de werkdruk en er zijn diverse

geweld en op de beleidsmatige aspecten van de arbeids- en rusttijden.

maatregelen genomen om deze te verminderen. Omdat een deel van

Beroepsregistratie, beroepscode en richtlijnen

De inspectie heeft een eis gesteld ten aanzien van de Arbeidstijdenwet

het verzuim een relatie heeft met de werkdruk en psychosociale

Per 17 november 2014 werkt Spirit alleen nog met geregistreerde

(ATW), en aanwijzingen voor het aanpakken van de werkdruk, het

belasting is besloten om meer energie naar ‘de voorkant van het

jeugdzorgwerkers (HBO) en gedragswetenschappers (WO). Voor het

evalueren van het agressiebeleid en het uitvoeren van een Risico-

verzuim’ te brengen. Gecombineerd met het thema duurzame

bestaande personeelsbestand geldt een overgangsregeling. Dit

inventarisatie en -evaluatie in de Koppeling. Dit heeft geleid tot een

inzetbaarheid, waar in 2014 ESF-subsidie voor is aangevraagd, is

betekent dat Spirit de tijd heeft tot 17 november 2015 om te voldoen

plan van aanpak, dat deels is uitgevoerd in 2014 en wordt vervolgd in

gekozen voor het themajaar 2015 Professioneel en met Plezier (zie

aan de verantwoorde werktoedeling/werken met geregi-streerde

2015.

ook paragraaf 2.8).

medewerkers. Veel MBO-geschoolde medewerkers zijn in

38

Verzuimpercentage

januari 2015.

dat kader

9 8 7

6,8 6,1

5,6

5,3

4,9

6

5,0

5,3

5,7

5,6

2011

2012

6,9

5 4 3 2 2005

2006

2007

2008

2009

2010

2013

2014

gestart met een EVC-traject . Voor medewerkers die na 17 november

Agressiebeleid

Bedrijfsongevallen

2014 in dienst zijn getreden, geldt de verantwoorde werktoedeling

Diverse aspecten van het agressiebeleid zijn geëvalueerd, conform de

Er zijn in 2014 drie bedrijfsongevallen geregistreerd in de behandel-

De gemiddelde meldingsfrequentie is sinds 10 jaar dalend, van 1,8

direct. Dit betekent dat de medewerker geregistreerd moet zijn of

aanwijzing van de Arbeidsinspectie. Dit heeft geleid tot verschillende

centra tengevolge van agressie-incidenten. Er was geen doormelding

meldingen per persoon per jaar naar 0,8 meldingen. Medewerkers

- voor zover het kwaliteitskader dit toelaat - zijn/haar werkzaamheden

aanpassingen:

naar de Inspectie SZW nodig. Binnen JMW/GH waren er geen

melden zich minder vaak ziek maar zijn gemiddeld genomen wel wat

onder verantwoordelijkheid van een geregistreerde collega verricht.

Het meldpunt voor incidenten is aangepast, waardoor het melden en

bedrijfsongevallen.

langer ziek. Er is overigens het vermoeden dat er sprake is van

De beroepscode en de richtlijnen gaan een belangrijke plek innemen.

de rapportage eenvoudiger worden. Ook is eind 2014 een pilot

Geregistreerde medewerkers kunnen (na een klacht van een cliënt of

gestart waarbij incidenten direct doorgemeld worden naar de

Vertrouwenspersonen ongewenst gedrag

maar een andere oplossing zoekt. Dat kan tijdelijk de druk verlagen,

uit het veld) via het tuchtrecht getoetst worden of zij zich aan de

teamcoach, jeughulpspecialist en jeugdmaatschappelijk werkers.

Negentien medewerkers van Spirit hebben contact opgenomen met

maar voorkomt niet altijd dat iemand toch langdurig uitvalt.

beroepscode hebben gehouden. Het is van belang dat medewerkers

Hiermee hebben teams beter zicht op de incidenten en kan er gericht

een vertrouwenspersoon ongewenst gedrag. In vijf gevallen ging het

Door ondermelding in beeld te krijgen kan - dreigende - overbelasting

op de hoogte zijn van de beroepscode, de richtlijnen en het tucht-

actie ondernomen worden.

om seksuele intimidatie en in drie gevallen om pesten. Verder was er

tijdig besproken worden en kunnen maatregelen getroffen worden.

recht. De beroepscode geeft geen regels maar richtlijnen en vraagt

Voorts is de agressiescan vanuit de landelijke campagne ‘Duidelijk over

sprake van andere thema’s zoals discriminatie en agressie.

Wij gaan dit in 2015 verder onderzoeken.

nadrukkelijk om reflectie van de medewerkers. Maar het vraagt ook

agressie’ eind 2014 uitgezet. Vanuit dezelfde bron heeft Spirit subsidie

De gemiddelde verzuimduur is de laatste jaren gestegen, met name

om het registreren van overwegingen en keuzes.

toegekend gekregen en ingezet voor het opleiden van interne trainers

het verzuim met een duur van 6 weken tot 1 jaar stijgt.

2

2

verband met de overgang van de Jeugdzorg naar de gemeente per

ondermelding. Dit betekent dat een medewerker zich niet ziek meldt

Erkenning Verworven Competenties

38

39


De gemiddelde verzuimduur was in 2014 ruim 28 dagen en in 2013

verminderen, waarmee ook de kosten afnemen. Het budget dat

ruim 25 dagen.

gemeenten straks krijgen voor de jeugd (jeugdzorg, LVB en GGZ) is

In het laatste kwartaal van 2014 is het contract met de Arbodienst

niet meer geoormerkt. De vrijheid van gemeenten om middelen naar

beëindigd en er is gekozen voor een zelfstandig gevestigde bedrijfs-

eigen keuze in te zetten wordt hiermee vergroot. De onzekerheid voor

arts. Het is gebruikelijk dat een bedrijfsarts na een jaar of zeven van

organisaties neemt hiermee toe. In de nabije toekomst zal er in

opdrachtgever wisselt, onder meer om de onafhankelijke positie te

toenemende mate sprake zijn van concurrentie.

waarborgen. Een nieuwe bedrijfsarts kijkt fris tegen de organisatie en

De stabiele situatie die Spirit tot voor kort kende is de afgelopen jaren

haar (verzuim)cultuur aan en kiest soms voor andere interventies dan

vervangen door een meer onzekere toekomst, namelijk die van

de bestaande. Dat kan een positieve invloed hebben op het verzuim.

inkopen. Voor 2015 zijn nagenoeg alle inkoopcontracten afgesloten. Het volume is iets lager dan 2014, wat veroorzaakt wordt door iets

Instroom in de WIA

lagere inkoop van trainingen, van IPA (Intensief Preventieve Aanpak

Voor organisaties die gericht zijn op gezondheid, geestelijke en

voor risicojeugd) en van IFA (Intensief Forensische Aanpak voor

maatschappelijke belangen geldt een gemiddelde instroom van

criminele jongeren). Ook hebben de bezuinigingen geleid tot iets

0,25% in de WGA (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten).

lagere prijzen.

Dat betekent dat gemiddeld 2,5 werknemer per jaar op elke 1000

De afgelopen jaren hebben wij zoveel als mogelijk op de onzeker-

werknemers in de WIA (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen)

heden als gevolg van een inkooprelatie geanticipeerd. Dit door de

stroomt. Spirit ligt hier iets boven met een instroom van 3 mede-

organisatie om te bouwen naar een platte, efficiënt werkende

werkers in 2014.

organisatie, met daar omheen een flexibele schil van personele en

3

materiële lasten. Ook hebben we leefgroepen omgebouwd naar

6.3 Financieel beleid

kleinschalige voorzieningen, zoals gezinshuizen en kleinschalige groepen. In de meerjarenbegroting houden we rekening met verdergaande

Transitie

bezuinigingen.

De decentralisatie naar de gemeenten gaat gepaard met een

3

40

40

bezuiniging. Met de transitie is landelijk een bedrag van € 3 miljard

Resultaat

gemoeid, waarop het rijk € 450 miljoen gaat korten. De gedachte

De (financiële) gevolgen van de reorganisaties van de afgelopen jaren

hierachter is dat de decentralisatie het mogelijk maakt om de

zijn uitgekristalliseerd. De ultimo 2014 nog niet betaalde frictiekosten

jeugdhulp efficiënter in te richten en het beroep op dure zorg te

zijn opgenomen in de voorzieningen in de jaarrekening.

Cijfer 2013; 2014 nog niet bekend.

41


Gebeurtenissen na balansdatum

Investeringen

Spirit stuurt strak op het verbeteren van de ratio’s. Het resultaat

Een belangrijke gebeurtenis na balansdatum is de sluiting van

In 2014 bedroegen de investeringen circa € 0,4 miljoen. Dit betrof met

maken van de organisatie. Hierdoor blijft Spirit een financieel gezonde

bedraagt in 2014 € 1,6 miljoen positief. Dit bedrag is toegevoegd aan

Amsterbaken in 2015. Op dit moment vinden er onderhandelingen

name aanpassingen in onze hulpverleningspanden. De komende jaren

organisatie die kan meebewegen met (financiële) ontwikkelingen in

de reserves, waardoor het eigen vermogen ultimo 2014 € 8,6 miljoen

plaats met het Ministerie van V&J over de condities waaronder dit

bedragen de verwachte investeringen circa €1,0 miljoen per jaar.

de toekomst. We gaan er vanuit dat we in 2015 kunnen beschikken

bedraagt en daarmee gelukkig weer op pijl is.

plaatsvindt en de vergoeding van de daarbij behorende financiële

Voor het groot onderhoud in onze panden hebben we een voorzien-

over een budget van iets minder dan € 80 miljoen. De vooruitzichten

gevolgen.

ing. Jaarlijks wordt € 0,3 miljoen in deze voorziening gestort, de

zijn dat Spirit in staat is het jaar 2015 af te sluiten met een positief

werkelijk gemaakte kosten voor groot onderhoud worden aan deze

resultaat.

Risicobeheer en financiële instrumenten

voorziening onttrokken.

beheerst kunnen worden. Ook in 2014 hebben we de risico-inventari-

Ontwikkeling gedurende het boekjaar, behaalde omzet en resultaten

satie geactualiseerd. Dit bracht onder meer de volgende risico’s naar

Door aanvullende subsidiebeschikkingen zijn de totale opbrengsten

Toekomstige financieringsbehoefte

voren:

wat hoger dan begroot, € 85,5 miljoen tegen € 81,4 miljoen begroot.

Wij voorzien op dit moment geen aanvullende financieringsbehoefte.

Hierdoor zijn de lasten ook wat hoger. Het resultaat over 2014

De langlopende leningen worden afgelost via de terugverdien-

bedraagt € 1,6 miljoen positief, tegen een positief resultaat over 2013

capaciteit. De liquiditeitsprognose laat over heel 2015 een (ruim)

van € 1,4 miljoen.

positief saldo zien.

krimp van het primaire (zorg)proces;

De solvabiliteit en liquiditeit op balansdatum

Personeelsbezetting

beperkte omvang van de reserves;

De solvabiliteitsratio, dit is het eigen vermogen gerelateerd aan het

We blijven ook in 2015 in kaart brengen wat de transitie van de

exploitaties behandelcentra.

balanstotaal, bedraagt ultimo 2013 13%. Deze ratio zal naar

jeugdzorg en de inhoudelijke ontwikkelingen (de transformatie) voor

Jaarlijks identificeren we welke risico’s spelen en bekijken we hoe deze

A

Economische risico’s eventueel noodzakelijk geachte bezuiniging in de komende jaren;

B

C

Kwaliteit en Veiligheid

verwachting de komende jaren nog iets stijgen. De liquide middelen

gevolgen hebben voor de personeelsbezetting. We zullen tijdig op die

positie van kinderen scherp in het oog houden; doordat de

bedragen ultimo 2014 € 6,8 miljoen.

gevolgen anticiperen.

focus ligt op organisatorische en financiële vraagstukken kan

De banken (ING en Triodos Bank) volgen kritisch onze financiële

dit wat naar de achtergrond verschuiven.

ratio’s. Wij zitten (ruim) boven de norm van de banken; de komende

Personeel

jaren worden er ook geen problemen verwacht.

goed personeel kan verdwijnen door bezuinigingen;

Omstandigheden waarvan de ontwikkeling van de opbrengsten afhankelijk is Zoals eerder aangegeven brengt de transitie van de jeugdzorg veel

De kasstromen en financieringsbehoefte

veranderingen met zich mee. Waar voorheen op basis van subsidie-

Ultimo 2014 hebben we voor een bedrag van € 42,5 miljoen aan

beschikkingen geld werd toegekend, kopen de gemeenten nu in. Dit

Spirit heeft langlopende leningen, met name voor de financiering van

langlopende schulden uitstaan. We lossen de komende jaren per jaar

vereist een aanpassing binnen de organisatie, waarmee we in 2014

Amsterbaken en de Koppeling. Als onderpand voor de leningen voor

circa € 2,0 miljoen af.

zijn begonnen. Doordat gemeenten ook nog niet helemaal scherp op

personeelsleden worden onzeker en ontevreden.

de Koppeling dient, naast de voornoemde objecten, ook een deel van

het netvlies hebben op welke wijze de afhandeling en verantwoording

de overige panden die wij in eigendom hebben. We maken geen

van de financiële geldstromen moet gaan plaatsvinden, loopt de

gebruik van derivaten en beschikken niet over vreemde valuta.

aanpassing van de organisatie door in 2015. In 2015 blijft de focus op het verder bezuinigingen en efficiënter

42

43

© Copyright Spirit Jeugd & Opvoedhulp 2015

Bruggen bouwen, terwijl wij erover lopen

Recommend Documents