Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen (RUG)
Colofon Input Diverse fotografen, medewerkers van de afdeling Communicatie, Anneke Kok (Faculteit der Letteren), Marielle Zwaanenburg (Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen) Samenstelling Afdeling Communicatie. Met dank aan ABJZ (Esther Hoorn) Vormgeving Afdeling Communicatie (Peter van der Sijde) Fotovoorbeelden Diverse fotografen in opdracht van de RUG © Communicatie RUG 2014-2015 Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen (RUG) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Inleiding Kernkwaliteiten, kernwaarden, corporate story Beeldplan Beeldplan en verschillende vormen van communicatie Beeldbankbeheer Opdrachten Rechten Andere beeldbanken
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
1
1. Inleiding Hoe kunnen we met treffende beelden en illustraties de kwaliteiten en waarden van de RUG nog beter uit de verf laten komen? Communicatiemedewerkers van het Bureau van de Universiteit en een tweetal faculteiten doen een voorstel. Om input te verzamelen is een vijftal fotografen gevraagd op welke manier zij de kernkwaliteiten en –waarden zouden vertalen in beeld. Hun inbreng is gebruikt om een aantal extra aanwijzingen ter formuleren voor het zoeken en laten maken van beeld. Toepassing van die richtlijnen moet leiden tot een (nog) eenduidiger een beter herkenbare presentatie van de RUG op diverse media. Het voorstel bestaat uit: › Herformulering van het beeldplan. Met kleine wijzigingen, een meer beeldende toelichting en aanvullende richtlijnen. › Een voorstel voor de selectie van materiaal voor in de beeldbank en het stimuleren van de instroom van nieuw materiaal. Geen keurslijf Voor alle duidelijkheid, niet alle foto’s hoeven aan een lange reeks randvoorwaarden te voldoen. Dan gaat een beeldplan werken als een keurslijf en dat is nadrukkelijk niet de bedoeling. Aanzienlijke winst is al te behalen als de richtlijnen in acht worden genomen op plekken waar de corporate uitstraling van de RUG belangrijk is, of het nu gaat om onderwijs, om onderzoek of om regionale, nationale of internationale allianties.
Afdeling Communicatie
|
2
Beeldbank Een aangescherpt beeldplan is een goede aanleiding om eens kritisch te kijken naar de beelden die nu in de beeldbank zitten en na te denken over de instroom van nieuw fotomateriaal. Hoe zorgen we ervoor dat er een regelmatige instroom van nieuw, geschikt materiaal is, niet alleen vanuit de afdeling Communicatie van het Bureau van de Universiteit, maar ook vanuit de faculteiten en diensten. En hoe voorkomen we dat de beeldbank overvol raakt met materiaal dat eigenlijk maar een keer te gebruiken is of niet voldoet aan de richtlijnen. Ook hiervoor een plan.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
3
2.
Kernkwaliteiten, kernwaarden, corporate story
Om kernachtig te verwoorden waar de RUG voor staat, zijn onderstaande kwaliteiten en waarden geformuleerd. Kernkwaliteiten geven een antwoord op het ‘wat’; wat zijn de kenmerken van de RUG, wat doen we goed? Kernwaarden geven een antwoord op het ‘hoe’, deze (meer zachte) waarden geven sturing aan het gedrag. De corporate story zet ze in het perspectief van heden, verleden en toekomst. De kwaliteiten en waarden en de corporate story vormen de basis van alle communicatie en zijn dus ook de bouwstenen van het beeldplan. Kernkwaliteiten › Top onderzoekuniversiteit / Top research university › Vernieuwing & traditie (1614) / Innovation & tradition (1614) › Talent & excellentie / Talent & excellence › Maatschappelijk ondernemerschap / Social entrepreneurship Kernwaarden › Internationaal gericht / Internationally oriented › Gemeenschapszin / Community-building › Outside the box denken /Think outside the box › Trots & betrokken / Proud & committed
Afdeling Communicatie
|
4
Corporate story Rijksuniversiteit Groningen Het is het jaar 1614. Er wordt een Academie gesticht in het gewest Groningen, dat zich heeft aangesloten bij de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Niet door de paus, de keizer, de koning, of andere landsheer, zoals op andere plaatsen in Europa, maar door de éigen bevolking. Die wil een universiteit. Nodig voor de ontwikkeling van Stad en Ommeland; goed voor de samenleving. Die wens is uitgekomen. Meer dan dat. De Rijksuniversiteit Groningen is uitgegroeid tot een internationaal onderzoeks- en onderwijsinstituut van allure: een top 100 universiteit. Ze is actief in de volle breedte van het wetenschappelijk spectrum. Experts in uiteenlopende specialismen buigen zich over de grote wetenschappelijke vraagstukken van onze tijd. Zij werken nauw samen om tot het beste resultaat te komen. De Rijksuniversiteit Groningen stelt geavanceerd onderzoek centraal in het onderwijs. Ze moedigt studenten aan hun talenten te ontwikkelen en geeft excellentie volop ruimte. De universiteit zorgt voor een goede voorbereiding op een leven en een carrière in een globaliserende wereld. Wetenschappers en studenten van over de hele wereld komen graag naar de Rijksuniversiteit Groningen. Ze zoeken kennis. Ze willen kennis creëren en delen. Non scholae sed vitae. Daarin zijn ze net zo vastbesloten en gedreven als de grondleggers van de universiteit vier eeuwen eerder. De Rijksuniversiteit Groningen wil kennis en innovatie inzetten voor een stabiele en duurzame samenleving. Een samenleving die zo snel mogelijk kan beschikken over de energie van de toekomst. En bovenal een samenleving waar mensen in harmonie samenleven en gezond ouder worden.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
5
Boilerplate De Rijksuniversiteit Groningen (1614) is een internationaal onderzoeks- en onderwijsinstituut van allure: een top 100 universiteit, gevestigd in het Noorden van Nederland. Ze is actief in de volle breedte van het wetenschappelijke spectrum. Geavanceerd onderzoek staat centraal in het onderwijs. De focus is gericht op talentontwikkeling en excellentie. De Rijksuniversiteit Groningen zet kennis en innovatie in voor een stabiele en duurzame samenleving. Een samenleving die zo snel mogelijk kan beschikken over de energie van de toekomst. Een samenleving waar mensen in harmonie samenleven en gezond ouder worden.
Afdeling Communicatie
|
6
3. Beeldplan Goed gekozen beelden geven een meerwaarde aan communicatie-uitingen. Een beeldplan met richtlijnen voor de keuze van beeld helpt om op eenduidige wijze kernwaarden en –kwaliteiten te verbeelden. In de richtlijnen staan twee vragen centraal: › Wat brengen we in beeld? › Hoe brengen we onderwerpen in beeld?
Wat in beeld brengen? Mensen in hun student-, studeer-, stage- of werkomgeving Zonder onderzoekers, docenten, studenten en ondersteunende medewerkers geen universiteit. Als je de universiteit wilt karakteriseren, breng dan mensen in beeld. Juist deze mensen geven de universiteit een eigen gezicht. Laat zien dat we internationaal georiënteerd zijn en veel buitenlandse studenten hebben. Portretteer mensen in hun student-,stage- studeer- of werkomgeving. Zo zegt het beeld niet alleen iets over de studie of over het onderzoek, maar ook iets over de universiteit, academische plechtigheden, de internationalisering, de sfeer, de omgeving, het studentenhuis, de stad, noem maar op. Selecteer je foto’s voor buitenlandse doelgroepen vraag je dan wel af of de foto’s passen bij de cultuur van de betreffende doelgroepen.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
7
Goed voorbeeld. Buitenlandse studenten maken kennis met de Hollandse cultuur.
Goed voorbeeld. Verhuizen per bakfiets.
Mensen in hun student-, studeer of werkomgeving Kernkwaliteiten en –waarden in beeld › ‘Outside the box denken’ › Trots & betrokken › Gemeenschapszin
Afdeling Communicatie
|
8
Goed voorbeeld. De onderzoekers en studenten ogen trots, betrokken en enthousiast.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
9
Slecht voorbeeld. Deze foto’s maken een afstandelijke, niet betrokken indruk.
Afdeling Communicatie
|
10
Foto’s zonder mensen De richtlijnen dat er mensen op de foto moeten staan, is zeer belangrijk voor uitingen met een public relations of marketingdoelstelling. Vanzelfsprekend kan er in een artikel met een historische insteek of een artikel over de moderne architectuur op de Zernike Campus Groningen een foto zonder mensen worden toegepast.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
11
Onderwijs en onderzoek samen in actie Hoe breng je onderwijs en onderzoek in beeld? Het is niet altijd even makkelijk, zeker niet bij alfa en gammavakgebieden. Laat bij onderwijs en onderzoekfoto’s zien dat de RUG een community wil zijn. Samenwerking is zowel bij onderwijs als onderzoek van groot belang, ook over de grenzen van het eigen vakgebied. Toon de energie van medewerkers voor studie, onderzoek of onderwijs. Kies beelden met mensen in actie vanuit een betrokken perspectief. In ieder geval een paar mensen kijken naar elkaar of naar de camera. Studenten en medewerkers doen niet alles samen. Studeren bijvoorbeeld, is voor een groot deel een individuele aangelegenheid. Wil je één onderzoeker of student in beeld brengen, portretteer hem dan terwijl hij bezig is met iets in zijn of haar werk- of studeeromgeving.
Afdeling Communicatie
|
12
Goed voorbeeld. Studenten werken samen aan een opdracht, medewerkers ogen betrokken.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
13
Slecht voorbeeld. De kijker kan geen contact maken met de student op de foto. De foto brengt geen positieve emotie over.
Goed voorbeeld. Het enthousiasme van de student werkt aanstekelijk. Hoewel er maar een persoon op de foto staat, krijg je sterk het gevoel dat de student buiten beeld contact heeft met anderen.
Afdeling Communicatie
|
14
Goed voorbeeld. Levendig beeld van studenten in hun omgeving. Hier wil je graag deel van uitmaken.
Slecht voorbeeld. De foto is prachtig maar roept associaties op van de ‘eenzame fietser’. Het schetst niet het gewenste beeld van een levendige community in een veilige omgeving .
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
15
Goed voorbeeld. Door het perspectief van de fotograaf word je betrokken bij de mensen op de trappen.
Slecht voorbeeld. De foto heeft een zeer afstandelijk perspectief. Er staan maar een paar mensen op. Associaties met een community, samenwerking, betrokkenheid, komen niet tot stand.
Onderwijs en onderzoek – samen in actie Kernkwaliteiten en waarden in beeld › Top onderzoekuniversiteit › Innovatie & traditie (1614) › Talent & excellentie › Maatschappelijk ondernemerschap › Gemeenschapszin › Trots & betrokken
Afdeling Communicatie
|
16
Vierhonderd jaar werken aan de toekomst Zeker voor buitenlanders is onze vierhonderdjarige traditie een belangrijk wapenfeit. Tegelijkertijd moet een al te ‘klassiek’ beeld worden vermeden. Dit wordt namelijk vaak geassocieerd met saai en stoffig. Laat zien dat de RUG gericht is op de toekomst: › oude en nieuwe architectuur; › gebruik je beelden van oude architectuur, zorg er dan voor dat er moderne, eigenzinnige mensen uit verschillende landen en culturen op staan.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
17
Slecht voorbeeld. Je ziet op deze foto (te) weinig van onze studenten. Daardoor maakt de foto een overwegend klassieke indruk.
Goed voorbeeld. Moderne studenten voor het Academiegebouw, symbool voor onze vierhonderdjarige traditie. Hier gaan geschiedenis en toekomst hand in hand.
Afdeling Communicatie
|
18
Goed voorbeeld. Studenten brengen het klassieke interieur tot leven.
Slecht voorbeeld. Het zou een foto in een museum kunnen zijn.
Vierhonderd jaar werken aan de toekomst Kernkwaliteiten en waarden in beeld › Innovatie & traditie (1614) › Top onderzoekuniversiteit › Internationaal gericht › Maatschappelijk ondernemerschap › ‘Outside the box denken’ › Gemeenschapszin
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
19
Hoe in beeld brengen? Onze mensen – over modellen en stockfoto’s RUG-studenten en medewerkers komen niet van een modellenbureau. Het is de kunst om de schoonheid en eigenheid en de culturele diversiteit van medewerkers en studenten in beeld te brengen. › Toon ‘echte mensen’, niet alleen hele mooie mensen of stockmodellen met een tandpastaglimlach. Zorgvuldig gekozen stockfotografie met een ‘echte’, oprechte uitstraling mag. › Benadruk het individuele karakter in plaats van de mens als symbool voor een specifieke doelgroep. › Om sommige vakgebieden in beeld te brengen, kun je bijna niet zonder stockfoto’s. Bijvoorbeeld omdat ze niet in de directe omgeving kunnen worden gefotografeerd. Denk aan American studies, International business etc.
Afdeling Communicatie
|
20
Goed voorbeeld. Internationale studenten tijdens open dagen.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
21
Goed voorbeeld. Dit zijn ‘echte mensen’ met een open en betrokken uitstraling.
Afdeling Communicatie
|
22
Slecht voorbeeld. Geen contact met de geportretteerde.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
23
RUG-portretten Portretten stralen eigenzinnigheid, originaliteit, trots en humor uit. De beelden roepen een sfeer van betrokkenheid op. De kijker moet ‘contact kunnen krijgen ‘ met de persoon in beeld.
Goed voorbeeld. Je voelt betrokkenheid.
Slecht voorbeeld. De foto schept afstand, de geportretteerde kijkt weg.
Afdeling Communicatie
|
24
Stijl en techniek › Foto’s hebben een professionele uitstraling. › Foto’s zijn in kleur. › Foto’s zijn bij voorkeur in documentairestijl . Geen gelikte, commercieel ogende fotografie. De foto’s moeten een verhaal vertellen. Over de studie of de vrije tijd van een student, het werk van een docent, van een onderzoeker of andere medewerker. › Foto’s zijn niet overduidelijk geënsceneerd, gemanipuleerd of getruukt. Speciale technieken die bijdragen aan een eerlijk en oprecht beeld mogen natuurlijk wel. Een uitzondering op de regel van de trucage vormen beelden en plaatjes die bedoeld zijn om onderdelen van de RUG binnen de huisstijl een eigen gezicht te geven. Voor overige richtlijnen voor de profilering van een thema of een organisatie-onderdeel, zie onze website
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
25
Goed voorbeeld. Student op een archeologische site
Goed voorbeeld. Een docent met studenten.
Afdeling Communicatie
|
26
Toegestaan. Het beeld dat het University College gebruikt om deze faculteit een eigen gezicht te geven.
Niet toegestaan. Voorbeeld van een ongewenste trucagefoto.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
27
4
Beeldplan en verschillende vormen van communicatie
Corporate communicatie Folders en brochures, de (corporate) website, magazines en film; als we de RUG willen karakteriseren voor een of meerdere doelgroepen zijn de richtlijnen volledig van toepassing. Mediacommunicatie In mediacommunicatie kunnen de richtlijnen niet altijd strak worden toegepast. In communicatie over bepaald onderzoek ligt het bijvoorbeeld voor de hand om met beelden het onderwerp van onderzoek toe te lichten of uit te leggen. Vanzelfsprekend zullen ook regelmatig foto’s van een bepaalde actuele gebeurtenis berichten ondersteunen, denk aan belangrijke ondertekenmomenten of bezoeken van belangrijke buitenlandse delegaties. In dit geval heeft het beeld een andere functie en voldoet het niet aan alle richtlijnen Onderwijscommunicatie en –marketing Voor folders en brochures, magazines en websitepagina’s die bedoeld zijn om de RUG als onderwijsinstelling neer te zetten zijn de richtlijnen van toepassing. Voor beelden op Twitter en Facebook is dit vanzelfsprekend niet altijd het geval. Daar speelt bij de keuze van de beelden actualiteit, interactie, trots, humor en ‘zorg’ ook een belangrijke rol.
Afdeling Communicatie
|
28
Voorbeelden van Facebookfoto’s die inspelen op de actualiteit
Onderzoekcommunicatie Corporate magazines, zoals Broerstraat 5 voor alumni, of magazines van faculteiten staan vaak voor een belangrijk onderdeel in het teken van onderzoek. In principe voldoen beelden in deze uitingen aan de richtlijnen. Film In het geval van bewegende beelden is geen specifieke stijl gedefinieerd. Vanzelfsprekend is het wel van belang dat het logo aan het begin en aan het einde van de video wordt getoond, dat het juiste lettertype wordt gebruikt en dat gewerkt wordt met de huisstijlkleuren uit het primaire palet voor illustratieve elementen of stijlelementen.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
29
5. Beeldbankbeheer Eén bron Om zoveel mogelijk van elkaars beelden te kunnen profiteren is het van groot belang dat alle communicatiemedewerkers van de universiteit de beeldbank als hoofdbron van beelden beschouwen. Uitgangspunt is dat foto’s in de beeldbank geplaatst moeten worden tenzij; › een portret of foto is gemaakt voor een unieke, eenmalige toepassing in een communicatiemiddel; › er heel veel gelijksoortige foto’s zijn zoals in het geval van een grote reportage. Maak dan een selectie voor de beeldbank; › de foto een sleutelpositie inneemt in je communicatie. Bijvoorbeeld omdat de foto dient als herkenningsmiddel voor een specifiek onderdeel van de faculteit of dienst. Kies er in een dergelijk geval voor de foto alleen voor de medewerkers van het eigen organisatie-onderdeel toegankelijk te maken. Afspraak Zet herbruikbare foto’s in de beeldbank! › Zijn er hele goede redenen om een foto niet voor iedereen beschikbaar te stellen, maak de foto dan wel zichtbaar voor je eigen collega’s. Neem voor advies eventueel contact op met beeldbankbeheerder Peter van der Sijde › In het geval van foto’s voor series communicatiemiddelen, gecoördineerd door de afdeling Communicatie, neemt Communicatie het voortouw bij het plaatsen van de foto’s in de beeldbank.
Afdeling Communicatie
|
30
Selectie aan de poort Om te voorkomen dat de beeldbank gevuld is met foto’s die verouderd zijn of niet aan de beeldrichtlijnen voldoen, zal de beheerder eenmalig alle foto’s in de beeldbank opnieuw bekijken. Foto’s die niet overeenkomen met de actuele situatie en/of niet voldoen aan de richtlijnen dragen niet bij aan de communicatiekracht van ons materiaal. Daarom krijgen ook nieuwe foto’s te maken met ‘selectie aan de poort’. Criteria voor plaatsing in de beeldbank zijn: › het beeld correspondeert met de actuele situatie. Beelden die naar jouw inschatting later historische waarde kunnen krijgen, kan de beeldbankbeheerder in een archief plaatsen. Om te voorkomen dat communicatiemedewerkers verouderde beelden gebruiken voor communicatiemiddelen is het archief in te zien in overleg met de beeldbankbeheerder. › het beeld voldoet aan de eerder beschreven richtlijnen of het beeld is naar verwachting goed te gebruiken als ‘zaakfoto’. Nieuw! in de beeldbank Speciale acties Om de beeldbank ‘levend’ te houden zal de beeldbankbeheerder voor alle beeldcoördinatoren van faculteiten en diensten minimaal een keer per jaar een bijeenkomst organiseren, verbonden aan een speciale actie, uit te voeren met de faculteiten en diensten. Dit kan een oproep zijn om onderzoekers via sociale media om onderzoekfoto’s te vragen of een verzoek aan studenten om een bepaald soort foto’s te maken, maar ook een project om een serie foto’s te maken met faculteiten en diensten voor omslagen of bepalende plekken in digitale uitingen.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
31
Jaarlijkse nieuwkomers Communicatie heeft een beperkt budget om het fotobestand te verrijken en verouderde foto’s te vervangen. Daarnaast geven faculteiten en diensten regelmatig foto-opdrachten. De nieuwe vangst of de plannen daarvoor worden gepresenteerd tijdens de bijeenkomst. In de bijlage het actieplan voor 2015.
Afdeling Communicatie
|
32
6. Opdrachten Hieronder een checklijstje om te gebruiken bij het formuleren van een opdracht voor een fotograaf. › Bedenk welke elementen uit het beeldplan bij jouw opdracht relevant zijn en informeer de fotograaf daarover. › Maak goede afspraken over de rechten, zie hieronder. › Is de foto bedoeld voor een specifiek medium? Bedenk dan of er speciale eisen aan de foto moeten worden gesteld. Denk aan communicatiemiddel, formaat, zwaartepunt foto. Overleg zo nodig met de vormgever. › Wat heb je nodig? Staande foto’s, liggende foto’s of allebei? Fotografen Van de fotografen waar de afdeling Communicatie en de faculteiten en diensten veel mee werken staat een lijstje op onze website. Neem voor advies op maat contact op met de beeldbankbeheerder Peter van der Sijde.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
33
Formaten website
Homepage image 665 x 284 pixels
Video image homepage 390 x 219 pixels In beeld homepage News image homepage Werken bij de RUG homepage 105 x 140 pixels
Banners homepage 400 x 140 pixels
Afdeling Communicatie
|
34
Discoverables 160 x 90 pixels
Related links maximaal 180 pixels breed Topics 220 x 110 pixels
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
35
Subhomepagecaroussel 460 x 203 pixels
Related links maximaal 180 pixels breed
Afdeling Communicatie
|
36
Topimage onderwijspagina 940 x 260
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
37
Topimage themaportal 980 x 123 pixels
Subhomepagecaroussel 460 x 203 pixels
Related links maximaal 180 pixels breed
Afdeling Communicatie
|
38
Contentfoto i.v.m. related linksblok kan hier een foto van maximaal 460 pixels breed
Contentfoto fullpage maximaal 700 pixels breed
Contentfoto met tekstomloop maximaal 350 pixels breed
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
39
Profielpagina 200 x 150 pixels
Afdeling Communicatie
|
40
7. Rechten Zorg dat je bij een opdracht aan een fotograaf de rechten goed regelt! Gaat het om een foto voor een specifieke situatie die eenmalig wordt gepubliceerd? Of kan de foto naar verwachting vaker worden gebruikt en is het dus raadzaam om de rechten af te kopen? Twee soorten recht zijn van belang; portretrecht en auteursrecht. Grofweg is het portretrecht het recht van de afgebeelde persoon, het auteursrecht het exploitatierecht van de fotograaf die de foto maakt. Zorg dat bij een opdracht aan een fotograaf duidelijk is dat de algemene inkoopvoorwaarden van toepassing zijn. Dan ligt de verantwoordelijkheid voor aansprakelijkheid op grond van het auteursrecht bij de fotograaf. Ook is in de algemene verkoopvoorwaarden bepaald dat het auteursrecht aan de opdrachtgever toekomt. Op pagina 44 staat een standaardmail om de fotograaf hierop te wijzen. Eenmalig gebruik, beperkt zichtbaar in de beeldbank › Portretrecht. Wijs de fotograaf erop dat hij op grond van artikel 11 lid 1 van de algemene inkoopvoorwaarden garandeert dat de foto geen inbreuk maakt op rechten van derden. Hij kan dit voor wat betreft het portretrecht doen door de geportretteerde een toestemmingsformulier te laten tekenen voor eenmalig gebruik / gebruik in een medium. Houd er rekening mee dat - indien een fotograaf foto’s maakt en daarbij iemand prominent in beeld brengt - er ook toestemming nodig is van de persoon die in beeld is gebracht
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
41
› Auteursrecht. Het is gangbaar dat de fotograaf in de offerte een lagere prijs vraagt voor een licentie voor eenmalig gebruik. De fotograaf houdt het auteursrecht. Artikel 11 lid 2 van de algemene inkoopvoorwaarden is dan niet van toepassing › Beeldbank. Plaats de foto eventueel toch in de beeldbank en maak de foto alleen zichtbaar voor naaste collega’s. In de informatie bij de foto moet duidelijk staan dat voor hergebruik contact op moet worden genomen met de fotograaf. Meermalig gebruik; toegankelijk in de beeldbank › Portretrecht. Wijs de fotograaf erop dat hij op grond van artikel 11 lid 1 van de algemene inkoopvoorwaarden garandeert dat de foto geen inbreuk maakt op rechten van derden. Hij kan dit voor wat betreft het portretrecht doen door de geportretteerde een toestemmingsformulier te laten tekenen voor eenmalig gebruik / gebruik in een medium. Houd er rekening mee dat - indien een fotograaf foto’s maakt en daarbij iemand prominent in beeld brengt - er ook toestemming nodig is van de persoon die in beeld is gebracht. › Auteursrecht. Als je een foto of een serie foto’s voor hergebruik in de beeldbank wilt plaatsen, dan stuur je bij de opdracht aan de fotograaf de algemene inkoopvoorwaarden van de Rijksuniversiteit Groningen mee. In artikel 11 lid 2 van deze voorwaarden staat dat de fotograaf de auteursrechten overdraagt aan de RUG. Let op; je moet de algemene inkoopvoorwaarden al meesturen als je een offerte aanvraagt. › Beeldbank. De foto’s voor meermalig gebruik worden in de beeldbank geplaatst. Een selectie van beeldbepalende foto’s wordt door de beeldbankbeheerder ook voor een breed publiek beschikbaar gesteld. Als het portretfoto’s betreft gaat de beeldbankbeheerder na voor welke vorm van hergebruik zij toestemming hebben gegeven. De foto’s uit de ‘publiekscollectie’ krijgen een Creative Commons share alike licentie mee. Hiermee maak je hergebruik voor niet-commerciële doeleinden, zoals Wikipedia, mogelijk. Wel zal de Afdeling Communicatie
|
42
gebruiker goed naar de maker en de website van de RUG moeten verwijzen en de bewerking ook weer met een Creative Commons-licentie beschikbaar moeten maken. › Attribution voor op de RUG website: Naam Fotograaf, CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/ by-sa/3.0), via http://www.rug.nl/beeldbank. › Attribution voor op Commons Wikimedia: Naam Fotograaf, (http://www.rug.nl/beeldbank), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0), via wikimedia Foto › Vind je een passende foto op het Internet, zoek dan altijd uit wie de rechten heeft en of er moet worden betaald voor publicatie van de foto! › Foto’s uit Wikimedia moeten worden voorzien van een onderschrift met de naam van de fotograaf en de gebruikte licentie. Deze gegevens zijn op Commons en Wikimedia te vinden als ‘attribution’ bij de foto. › Gebruik van uitsnedes voor de website zijn toegestaan. Op sommige plekken van de website wordt gebruik gemaakt van een ‘overlay’ met tekst die wordt geprojecteerd over een foto Denk aan carousselfoto’s home- en subhomepages, banners en onderwijsbanners). Let er bij de uitsnede op dat de ‘overlay’ geen afbreuk doen aan het onderwerp van de foto. Film › Bij film is het rechtenvraagstuk vaak gecompliceerd omdat in veel gevallen materiaal uit verschillende bronbestanden wordt toegepast. In de meeste gevallen gaat men er vanuit dat de producent de rechthebbende is. Uitgangspunt is daarom dat bij een opdracht ook hier de algemene inkoopvoorwaarden moeten worden toegevoegd. Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
43
Tekst voor fotograaf Bij de opdracht om een foto te maken zijn de algemene inkoopvoorwaarden van de Rijksuniversiteit Groningen van toepassing. U treft ze hierbij aan. In artikel 11 van de algemene inkoopvoorwaarden is een regeling voor het intellectueel eigendomsrecht opgenomen. Op grond hiervan ligt de verantwoordelijkheid voor aansprakelijkheid op grond van het intellectueel eigendomsrecht van derden bij de fotograaf. Portretrecht In sommige gevallen hebben personen, die gefotografeerd worden een redelijk belang om zich te verzetten tegen verdere verspreiding. Om uw aansprakelijkheid op grond van inbreuk op het portretrecht te voorkomen, verzoeken wij u om de geportretteerde bijgaande akkoordverklaring te laten ondertekenen. Hierin kan de geportretteerde aangeven of hij instemt met: › Eenmalig gebruik in een bepaald medium. › meermalig gebruik in communicatie- en marketinguitingen van de Rijksuniversiteit Groningen Na ondertekening graag het instemmingsformulier terugsturen aan de beeldbankcoördinator Peter van der Sijde (zie instemmingsformulier). Overdracht van het auteursrecht aan opdrachtgever In de algemene inkoopvoorwaarden is ook bepaald dat het auteursrecht aan de opdrachtgever toekomt. De RUG zal de foto, tenzij anders is afgesproken, met een Creative Commons Share Alike licentie in de beeldbank opnemen, zodat hergebruik en verdere verspreiding wordt gestimuleerd.
Afdeling Communicatie
|
44
Let op in het geval van een afspraak over eenmalig gebruik! Geen overdracht van het auteursrecht aan opdrachtgever. In afwijking van artikel 11 lid 2 van de algemene inkoopvoorwaarden, zijn partijen geen overdracht van het auteursrecht, maar een licentie voor éénmalig gebruik overeengekomen.
Artikel 11 (Intellectuele eigendom) algemene inkoopvoorwaarden Rijksuniversiteit Groningen 11.1 De wederpartij garandeert dat het verrichten van de overeengekomen prestatie en het normaal benutten daarvan, een en ander in de ruimste zin des woords, geen inbreuk zal maken op enig aan derden toekomend octrooi-, auteurs-, merk-, model-, of ander absoluut recht. De wederpartij vrijwaart opdrachtgever tegen aanspraken te dier zake. 11.2 Alle industriële en intellectuele eigendomsrechten op of in verband met zaken of werkwijzen die specifiek voor of in opdracht van opdrachtgever zijn ontworpen en/of vervaardigd, en van de daarvoor door opdrachtgever of de wederpartij vervaardigde of gebruikte tekeningen, teksten, modellen, handboeken, monsters, hulpmiddelen, berekeningen, software en andere documenten en gegevensdragers, komen aan opdrachtgever toe. De wederpartij verplicht zich, voor zover nodig, mee te werken aan de overdracht van voornoemde (intellectuele) eigendomsrechten en zal de (hulp)zaken na uitvoering van de opdracht ter hand stellen aan opdrachtgever. De wederpartij zal voornoemde gegevens, zaken en werkwijzen voor geen ander doel dan voor uitvoering van de overeenkomst met opdrachtgever gebruiken en zal daarvan geen afschriften of kopieën maken zonder schriftelijke toestemming van opdrachtgever.
Beeldplan Rijksuniversiteit Groningen
|
45
8.
Andere beeldbanken
Naast ons eigen materiaal kan een beroep worden gedaan op de onderstaande openbare beeldbanken: • Commons Wikimedia: http://commons.wikimedia.org/wiki/Main_Page • Flickr: https://www.flickr.com/ • Pixapay: http://pixabay.com/ • Freeimages: http://www.freeimages.com/ • Marketing Groningen: http://toerisme.groningen.nl/pers/beeldbank Er zijn ook diverse commerciële beeldbanken waar foto’s tegen betaling zijn te downloaden. • De nationale beeldbank: https://www.nationalebeeldbank.nl/ • Sciencephoto: http://www.sciencephoto.com/ • Shutterstock: http://www.shutterstock.com • Istock: http://www.istockphoto.com • Corbisimages: http://www.corbisimages.com
Afdeling Communicatie
|
46