alumni terugvinden met een enkele muisklik?

 ZDJHQLQJHQ XSGDWH

 

92('6(/352'8&7,(,1 7:((.((50((59225 7:((.((50,1'(5 3$*

32.000 alumni terugvinden met een enkele muisklik? www.wageningenalumniportal.nl

,1+28'

+(7.:$57$$/7,-'6&+5,)792255(/$7,(6(1$/801, 9$1:$*(1,1*(18581,9(56,7< 5(6($5&+&(175(  (1/('(19$1./9

1800(5'(&(0%(5











:DJHQLQJHQLVYHUPHWKHWRQWZLNNHOHQYDQ%LRIRDP SLHSVFKXLPJHPDDNWXLWVXLNHUULHW$QGHUHWRHSDV VLQJHQVWDDQYRRUGHGHXU

3,(36&+8,023'(.255(/



+HW*URHQH+DUWKRHIWQLHWWHYHUZRUGHQWRWHHQ YHUHGHOGVWDGVSDUNEOLMNWXLWRQGHU]RHNYDQKHW/(,

+(7*52(1(+$57./237



1,(8:/,&+723*/$678,1%28:



(U]LMQNDQVHQYRRUHHQQLHXZW\SHVWDOGH YULMORRSVWDO.RHLHQKHEEHQHUDOOHUXLPWH0DDU HUEOLMYHQQRJZHOKDNHQHQRJHQRYHU

((1/281*(9225'(.2(



%58*9$1/(9(1



60$.(/,-.0(70,1'(5=287



3(7(59(50(,-

3URHYHQPHWOHGOLFKWELHGHQQLHXZHLQ]LFKWHQLQKHW HIIHFWYDQOLFKWRSSODQWHQ0HWGLHNHQQLVNXQQHQ WXLQGHUVHIÀFLsQWHUHQHQHUJLH]XLQLJHUWHOHQ 2QGHU]RHNYDQ$OWHUUDODDW]LHQGDWGHDDQOHJ YDQHFRGXFWHQRPQDWXXUJHELHGHQPHWHONDDUWH YHUELQGHQYUXFKWDIZHUSW'LHUHQHQPHQVHQPDNHQ YRORSJHEUXLNYDQ·VZHUHOGVODQJVWHHFRGXFW 1DWXXUEUXJ=DQGHULM&UDLORR



92('6(/352'8&7,(,1

7HFKQLVFKLVKHWJHHQSUREOHHPRPGHZHUHOGLQ WHYRHGHQ]RQGHUGHSODQHHWXLWWHSXWWHQ 0DDU]DOGHPHQVKHLGHULQVODJHQRPGHZHUHOGHFR QRPLH]RWHRUJDQLVHUHQGDWRRNGHDUPVWHPHQVHQ HUYDQNXQQHQSURÀWHUHQ"

.257      

0LQGHU]RXWLQKHWHWHQHQWRFKHYHQYHHOVPDDN :DJHQLQJVHRQGHU]RHNHUVODWHQ]LHQGDWKHWNDQ

$OXPQXV3HWHU9HUPHLMLVYLFHSUHVLGHQWYDQ 'LUHFWRUDDW*HQHUDDOYDQKHW(XURSHHV2FWURRL EXUHDX´*HHQKRQGGLHKHWZHHWPDDUGHYHVWLJLQJ YDQKHW(2%LVPHWZHUNQHPHUVGHJURRWVWH LQWHUQDWLRQDOHRYHUKHLGVLQVWHOOLQJLQ1HGHUODQGµ

$/801, 1,(8:6 1$7885(10,/,(8 /$1'%28: 92(',1* $*(1'$

      

:$*(1,1*(181,9(56,7(,76 )21'6 $/801,1,(8:6 $/801,$&7,9,7(,7(1 72(1 18 $5%(,'60$5.7 3(5621$/,$



:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW1LHQNH%HLQWHPD

3,(36&+8,0 23'(.255(/ :DJHQLQJHQLVLQ1HGHUODQGNRSORSHUDOVKHW JDDWRPKHWRQWZLNNHOHQYDQELRNXQVWVWRIIHQ %LRIRDPSLHSVFKXLPJHPDDNWXLWVXLNHUULHW LVGDDUHHQYRRUEHHOGYDQ2RNDQGHUH WRHSDVVLQJHQVWDDQYRRUGHGHXU

+

DJHOZLWWHEURNNHQSLHSVFKXLPLQGHVORRWNDQW RILQKHWERVRQWVLHUHQGWRWLQGHHHXZLJKHLG $OVKHWDDQ.DULQ0ROHQYHOGHQKDDUFROOHJD·V OLJWGDQNRPWGDDUHHQHLQGHDDQ'DQLVSLHSVFKXLP YRRUWDDQHHQ¶JURHQ·PDWHULDDOYROOHGLJELRORJLVFK DIEUHHNEDDU´3LHSVFKXLPLVHHQYDQGHPHHVW JHEUXLNWHYHUSDNNLQJVPDWHULDOHQµ]HJW0ROHQYHOG RQGHU]RHNHUELMGHDIGHOLQJ%LREDVHG3URGXFWVHQ YHUDQWZRRUGHOLMNYRRUKHWSURMHFW*URHQ3LHSVFKXLP ´+HWZRUGWRRNYHHOJHEUXLNWDOVLVRODWLHPDWHULDDO ELMYRRUEHHOGLQKXL]HQ$OVMHHULQVODDJWGXXU]DDP SLHSVFKXLPWHPDNHQGDQEHWHNHQWGDWHHQHQRUPH PLOLHXZLQVWµ 7UDGLWLRQHHOSLHSVFKXLPLVHUJPLOLHXEHODVWHQG+HW ZRUGWJHPDDNWXLWDDUGROLHHHQHLQGLJHKXOSEURQHQ ¶(/.(:((.*52(,7+(7 ELMGHSURGXFWLHNRPWYHHONRROVWRIGLR[LGHYULM9RRU $$17$/72(3$66,1*6 KHW¶RSVFKXLPHQ·YDQGHEROOHWMHVZDDUXLWKHW 02*(/,-.+('(1· SLHSVFKXLPZRUGWJHPDDNWLVSHQWHHQQRGLJHHQ YOXFKWLJHYHUELQGLQJGLH]HHUEUDQGEDDUHQYHUYXLOHQG LV$IJHGDQNWSLHSVFKXLPLVQLHWUHF\FOHEDDUHQRRN QLHWELRORJLVFKDIEUHHNEDDU´2SDOGH]HSXQWHQ VFRRUWRQV%LRIRDPEHWHUµDOGXV0ROHQYHOG :DJHQLQJHQZHUNWVLQGVGULHMDDUDDQGLWELRORJLVFK DIEUHHNEDUHSLHSVFKXLPJHPDDNWYDQSODQWDDUGLJH JURQGVWRIIHQ]RDOVVXLNHUULHW´0HWGLWSURMHFW VSURQJHQZHLQRSHHQFRQFUHWHYUDDJXLWKHW EHGULMIVOHYHQµYHUWHOW0ROHQYHOG´6\QEUDHHQ %UDEDQWVHNXQVWVWRIIHQIDEULNDQWNZDPQDDURQVWRH PHWGHYUDDJKRHNXQQHQZHSLHSVFKXLPPLOLHX YULHQGHOLMNHUPDNHQ"+HWEHGULMINUHHJWHPDNHQPHW HHQVWHHGVVWUHQJHUHUHJHOJHYLQJHQZLOGHJUDDJHHQ OHLGHUVUROJDDQVSHOHQRSKHWJHELHGYDQELRNXQVW VWRIIHQµ

,1129$7,(

0HON]XXUPROHFXOHQ +HWSURGXFWLHSURFHVYDQ%LRIRDPNRPWJURWHQGHHOV RYHUHHQPHWGDWYDQWUDGLWLRQHHOSLHSVFKXLP'DWLV HHQYRRUGHHOZDQWGDDURPKRHYHQIDEULNDQWHQJHHQ GXUHQLHXZHPDFKLQHVDDQWHVFKDIIHQ3LHSVFKXLP 

%RYHQ&KULVWLDDQ%ROFN 2QGHU.DULQ0ROHQYHOG

LVJHPDDNWYDQSRO\PHUHQODQJHPROHFXOHQRSJH ERXZGXLWVWHHGVGH]HOIGHERXZVWHQHQ.RUUHOVGLH JHPDDNW]LMQYDQGLHSRO\PHUHQZRUGHQ¶RSJH VFKXLPG·WRWNOHLQHEROOHWMHVGLHYHUYROJHQVLQGH MXLVWHYRUPZRUGHQJHSHUVW %LMWUDGLWLRQHHOSLHSVFKXLPLVKHWEDVLVPROHFXXO SRO\VW\UHHQDINRPVWLJXLWDDUGROLH%LRIRDPLV GDDUHQWHJHQRSJHERXZGXLWPHON]XXUPROHFXOHQ 0ROHQYHOG´'LHYHUNULMJMHGRRUKHWIHUPHQWHUHQ YDQVXLNHUVXLWSODQWHQ'DWNDQELMYRRUEHHOGPHW VXLNHUULHWJUDDQRIWDSLRFDDIKDQNHOLMNYDQKHWODQG ZDDULQMHIDEULHNVWDDW8LWHLQGHOLMNPRHWKHWRRN PRJHOLMN]LMQRPUHVWVWURPHQWHJHEUXLNHQµ 9RRUKHWRSVFKXLPHQYDQGHSRO\PHON]XXUNRUUHOV ZRUGWNRROVWRIGLR[LGHJHEUXLNW'DWLVYHHOVFKRQHU GDQSHQWHHQHQQLHWEUDQGEDDU´6\QEUDEUHQJWGLW SURFHVDOLQGHSUDNWLMNµYHUWHOW0ROHQYHOG´:LM]LMQ QXYRRUDOEHWURNNHQELMGHRSWLPDOLVHULQJHUYDQ:H RQGHU]RHNHQELMYRRUEHHOGKRHMHSLHSVFKXLPNXQW PDNHQPHWHHQODJHUHGLFKWKHLGHQPHHUWKHUPLVFKH VWDELOLWHLW9HUGHUNLMNHQZHKRHKHWSURFHVJRHGNRSHU HQHIÀFLsQWHUNDQELMYRRUEHHOGGRRUKHWJHEUXLNYDQ EHSDDOGHDGGLWLHYHQµ

IRWR·V*X\$FNHUPDQV

%LRDOVEDVLV %LRIRDPLVHHQYDQGHELREDVHG SURGXFWVZDDU:DJHQLQJHQDDQ ZHUNW´:HULFKWHQRQVRRNRS DQGHUHGXXU]DPHELRNXQVWVWRI IHQµYHUWHOW&KULVWLDDQ%ROFN SURJUDPPDFR|UGLQDWRUYDQ %LREDVHG3URGXFWV´ELMYRRUEHHOG YRRUKHWPDNHQYDQKXLVKRX GHOLMNHDSSDUDWHQHOHNWURQLFD EHKXL]LQJDXWRRQGHUGHOHQHQ FRPSRQHQWHQLQYHUYHQFRDWLQJV HQYORHUEHGHNNLQJµ 'H]H]RPHUKHHIWKHWPLQLVWHULH YDQ/DQGERXZ1DWXXUHQ9RHG VHONZDOLWHLW/19 HHQVXEVLGLH WRHJHNHQGDDQKHWQDWLRQDOHSUR JUDPPD%LREDVHG3HUIRUPDQFH 0DWHULDOVZDDU:DJHQLQJHQDDQ PHHGRHWVDPHQPHWDFKWDQGHUH NHQQLVLQVWHOOLQJHQHQPHHUGDQ GHUWLJEHGULMYHQ´,QWRWDDOLVPHW GLWSURMHFW]R·QHOIPLOMRHQHXUR JHPRHLGZDDUYDQDFKWPLOMRHQ YDQ/19µDOGXV%ROFN´(U]XO OHQLQWRWDDO]R·Q]HYHQjDFKW SURMHFWHQJDDQORSHQPHWGH HHUVWH]LMQZHDOGUXNEH]LJ:H JDDQRQVELMYRRUEHHOGULFKWHQRS KHWYHUEHWHUHQYDQZDWHUHQWHP SHUDWXXUUHVLVWHQWLHPHFKDQLVFKH HLJHQVFKDSSHQHQSULMVµ

$OVROLHVFKDDUVZRUGW ,QGHWRHNRPVWJDDW6\QEUD]LMQPHON]XXUPROHFXOHQ ]HOISURGXFHUHQ'DDUWRHLVKHWEHGULMIHHQYDQGH JURRWVWHVSHOHUVLQGHPDUNWQXEH]LJHHQHLJHQ IDEULHNRSWH]HWWHQ1DDUYHUZDFKWLQJNRPHQGH HHUVWHSURGXFWHQYROJHQGMDDURSGHPDUNW´(ONH ZHHNJURHLWKHWDDQWDOWRHSDVVLQJVPRJHOLMNKHGHQµ YHUWHOW0ROHQYHOG´1LHWDOOHHQYHUSDNNLQJVPDWHULDOHQ PDDURRNGXXU]DPHUHSURGXFWHQ]RDOVSODQWHQEDN NHQIROLHVNRIÀHEHNHUVLVRODWLHPDWHULDDOYRRULQGH ERXZVHFWRUHQ]HOIVYH]HOVRPNOHGLQJYDQWHPDNHQµ (QKRH]LWKHWPHWGHSULMV"´9RRUORSLJLV%LRIRDP QRJZHOGXXUGHUGDQWUDGLWLRQHOHNXQVWVWRIIHQµ]HJW GHRQGHU]RHNVWHU´PDDUDOVZHRSHHQJHJHYHQ PRPHQWYRRUYHUYXLOLQJPRHWHQJDDQEHWDOHQHQDOV GHYUDDJQDDUGXXU]DPHSURGXFWHQWRHQHHPWGDQ]DO GDWSULMVYHUVFKLOVWHHGVNOHLQHUZRUGHQ=HNHUDOVROLH VFKDDUVZRUGWµ 0ROHQYHOGLVRSWLPLVWLVFK]HGHQNWGDWVWHHGVPHHU EHGULMYHQ]LFK]HOIHHQ¶JURHQ·LPDJRZLOOHQDDQPHWHQ HQGDWFRQVXPHQWHQGDDUELMKHWPDNHQYDQNHX]HV VWHHGVPHHURSJDDQOHWWHQ´'LHWUHQG]DO]LFK RQJHWZLMIHOGYRRUW]HWWHQ(QLQ:DJHQLQJHQGUDJHQ ZHGDDUJUDDJHHQVWHHQWMHDDQELMµ*HPDDNWYDQ %LRIRDPELMYRRUEHHOG ,QIR NDULQPROHQYHOG#ZXUQO FKULVWLDDQEROFN#ZXUQO



:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW(JEHUW-RQNKHHU

*52(,/,&+7

IRWRFUHGLWV

1,(8:/,&+723 '(*/$678,1%28:



'HRSZLQGLQJURQGKHWJHEUXLNYDQOHGOLFKWLQGHNDVJURHLW3URHYHQPHWGH KLJKWHFKODPSMHVELHGHQQLHXZHLQ]LFKWHQLQKHWHIIHFWYDQOLFKWRSSODQWHQ 0HWGLHNHQQLVNXQQHQWXLQGHUVHIÀFLsQWHUHQHQHUJLH]XLQLJHUWHOHQ

6

WHHGVPHHUJODVWXLQGHUVPDNHQJHEUXLNYDQ NXQVWOLFKW+LHUPHHYHUOHQJHQ]LMKHWJURHLVHL ]RHQKDOHQ]LMKRJHUHRSEUHQJVWHQHQRRJVWHQ ]LMHHQEHWHUHNZDOLWHLWYDQKXQSURGXFW(HQ EHODQJULMNQDGHHOYDQEHOLFKWHQLVHFKWHUKHWKRJH HQHUJLHYHUEUXLN'HYHUZDFKWLQJHQZDUHQGDQRRN KRRJJHVSDQQHQWRHQHQNHOHMDUHQJHOHGHQGH OHGWHFKQLHN]LMQLQWUHGHGHHGLQGHJODVWXLQERXZ /HGVELHGHQYHUVFKLOOHQGHDDQNQRSLQJVSXQWHQRP KHWEHOLFKWHQHQHUJLH]XLQLJHUWHPDNHQ (HQEHODQJULMNYHUVFKLOPHWGHJDQJEDUHJURHLODP SHQLVGDWOHGVJURWHKRHYHHOKHGHQOLFKWYDQppQ NOHXUNXQQHQXLW]HQGHQ+LHUGRRULVKHWPRJHOLMN RPGHSODQWSUHFLHVGLHJROÁHQJWHVDDQWHELHGHQ ZDDUKLMGHPHHVWHHQHUJLHXLWKDDOWYRRU]LMQJURHL *DQJEDUHODPSHQYHUVSUHLGHQHHQPL[YDQNOHXUHQ ZDDUYDQKHWUHQGHPHQWSHUNOHXUYHUVFKLOW=R UHÁHFWHUHQGHEODGHUHQHHQGHHOYDQKHWJURHQH OLFKW'DDURPKHEEHQSODQWHQYRRUKHWPHQVHOLMN RRJHHQJURHQHNOHXU9RRUURRGOLFKW]LMQSODQWHQ KHWJHYRHOLJVW(QODDWQRXQHWURGHOHGVKHW HQHUJLH]XLQLJVW]LMQ

.RPNRPPHUV ,QGHSUDNWLMNYDOWKHWUHQGHPHQWYDQGHOHGODPSHQ QRJWHJHQ´/HGV]LMQRSGLWPRPHQWGXXUGHUHQQLHW WRWQDXZHOLMNVHQHUJLH]XLQLJHUGDQGHJDVRQWODGLQJV ODPSHQGLHWXLQGHUVQXJHEUXLNHQµ]HJWXQLYHUVLWDLU GRFHQW:LPYDQ,HSHUHQYDQGHOHHUVWRHOJURHS 7XLQERXZSURGXFWLHNHWHQVYDQ:DJHQLQJHQ8QLYHU VLW\´*DVRQWODGLQJVODPSHQ]LMQDOYHUGRRURQWZLN NHOGHQGDDUGRRU]HHUHIÀFLsQW%RYHQGLHQNXQMH SODQWHQQLHW]RQGHUPHHUHHQRYHUPDDWDDQppQRI HQNHOHNOHXUHQOLFKWJHYHQ-HUDDNWGDQRRNDDQGH RQWZLNNHOLQJYDQGHSODQW,QSURHYHQPHWNRPNRP PHUVPHWHQZHZHOLVZDDUGXLGHOLMNHHQWRHQDPH YDQGHIRWRV\QWKHVHLQGHEODGHUHQDOVZH¶ELMEHOLFK

0HGHZHUNHU-DQ :LOOHPGH9ULHVYDQ :DJHQLQJHQ85 *ODVWXLQERXZ WHPLGGHQYDQQRJ MRQJHWRPDWHQSODQWHQ QRJERYHQKDQJHQ'H YHUOLFKWLQJLVJHOHYHUG GRRU3KLOLSVHQ/HPQLV

IRWR5RE+XLEHUV

ZDDUGHOHGODPSHQQX

¶:(=,-19(55$67'$7 /('618$/,1'(%8857 .20(19$1((1 5(1'$%(/(35$.7,-.·



:$*(1,1*(183'$7(

¶'(,19/2('9$1/,&+7,6 ((1&203/(;6<67((0 '$7:(231,(8:02(7(1 /(5(1%(*5,-3(1·

*52(,/,&+7

'HWHFKQLHNDFKWHU/HG /HGLVHHQDINRUWLQJYRRUOLJKW HPLWWLQJGLRGH+HWLVHHQ HOHNWURQLVFKHFKLSGLHLVRS JHERXZGXLWWZHHPLQXVFXOH ODDJMHVYDQKDOIJHOHLGHUV'H HQHODDJLVSRVLWLHIJHODGHQ GHDQGHUHQHJDWLHI=RGUDHU VWURRPGRRUKHHQJDDWZLO KHWRYHUVFKRWDDQHOHNWURQHQ YDQGHQHJDWLHYHODDJGH JDWHQYXOOHQYDQGHSRVL WLHYH2PGDWGHHOHNWURQHQ WHYHHOHQHUJLHKHEEHQRP LQKHWJDWWHSDVVHQZRUGW KHWRYHUVFKRWDDQHQHUJLH XLWJH]RQGHQLQGHYRUPYDQ OLFKW'HNOHXUYDQKHWOLFKWLV DIKDQNHOLMNYDQKHWJHEUXLNWH KDOIJHOHLGHUPDWHULDDO /HGVZHUNHQRYHUKHWDOJH PHHQRS]ZDNVWURRPHQKHE EHQHHQODQJHOHYHQVGXXU=H KHEEHQGHQDDPHQHUJLH]XL QLJWH]LMQPDDUGDWLVVOHFKWV WHQGHOHZDDU(HQEHNHQGH HQ]HHU]XLQLJHWRHSDVVLQJLV KHWDDQXLWODPSMHRSHOHNWUR QLVFKHDSSDUDWXXU'HQLHXZH JHQHUDWLHOHGVVFRRUWDDUGLJ DOVOLFKWEURQLQELMYRRUEHHOG VWRSOLFKWHQRI]DNODQWDDUQV %LMJURHLOLFKWGUDDLWKHWRP KHWRP]HWWHQYDQHOHNWULFLWHLW LQ]RYHHOPRJHOLMNIRWRQHQ OLFKWGHHOWMHV 2SGLWPRPHQW GRHQOHGVGDWPLQGHUHIÀFLsQW GDQGHJDVRQWODGLQJVODPSHQ GLHLQGHWXLQERXZJDQJEDDU ]LMQ 

WHQ·PHWURRGEODXZHOHGVWXVVHQGHSODQWHQ0DDU GLWYHUWDDOW]LFKQLHWppQRSppQGRRULQHHQKRJHUH SURGXFWLH'HSODQWRQWZLNNHOW]LFKPLQGHUVQHOHQ GHEODGHUHQYDQGHSODQWNUXOOHQGRRUGHQLHW QDWXXUOLMNHNOHXUHQYHUKRXGLQJ+LHUGRRUYLQGW HUSHUVDOGRJHHQSURGXFWLHYHUKRJLQJSODDWV'H LQYORHGYDQOLFKWLVHHQFRPSOH[V\VWHHPGDWZH RSQLHXZPRHWHQOHUHQEHJULMSHQµ 'HDIJHORSHQMDUHQ]LMQHUYHOHSURHYHQJHZHHVWPHW OHGOLFKW]RZHOGRRUWXLQGHUVHQOHGOHYHUDQFLHUVDOV GRRU:DJHQLQJHQ85'HHUYDULQJHQ]LMQZLVVHOHQG HQYHHOQLHXZHRQWGHNNLQJHQYHUGLHQHQQDGHU RQGHU]RHN'DWJHEHXUWGDQRRNYRORS:DJHQLQJHQ 85VSHHOWKLHULQHHQEHODQJULMNHURO

/LQNV:LPYDQ,HSHUHQUHFKWV/HR0DUFHOLVPHWRSGH DFKWHUJURQGHHQRSPDDWJHPDDNWHOHGYHUOLFKWLQJVHHQKHLG YRRURQGHU]RHNGRHOHLQGHQ

'DJHQQDFKW (HQGHHOYDQKHWRQGHU]RHNULFKW]LFKRSGHYUDDJ KRHSODQWHQIXQFWLRQHUHQELMOLFKWYDQYHUVFKLOOHQGH JROÁHQJWHQ%DVDOHNHQQLVRYHUOLFKWNOHXUHQLVHU ZHO,QKHWYHUOHGHQLVXLWJHEUHLGVWXGLHJHGDDQ QDDUKHWHIIHFWYDQNOHLQHYHUVFKLOOHQLQGHVDPHQ VWHOOLQJYDQURRGOLFKW'HYHUKRXGLQJWXVVHQ JROÁHQJWHVLQKHWURGHGHHOYDQKHWVSHFWUXPVWXXUW YHUVFKLOOHQGHSURFHVVHQLQGHSODQWDDQ=LMYHUWHOW GHSODQWRQGHUPHHUKRHGLFKWKLMRSHHQDQGHUH SODQWVWDDW$DQGHKDQGGDDUYDQJURHLWKLMPHHULQ GHOHQJWHRIEOLMIWKLMMXLVWFRPSDFW2RNGHHIIHFWHQ YDQEODXZOLFKW]LMQHHUGHURQGHU]RFKW+HWYHUVFKLO LVGDWGLWYURHJHUJHEHXUGHGRRUÀOWHUVWHJHEUXLNHQ 9DQ,HSHUHQ´/HGVJHYHQHHQYHHOKRJHUHLQWHQVL WHLWYDQppQOLFKWNOHXU'DDUUHDJHUHQSODQWHQ DQGHUVRSµ

,QODERUDWRULXPSURHYHQPHW FKU\VDQWHQRQWGHNWH9DQ,HSHUHQ GDWKHWPRJHOLMNLVRPPHWOHGV JURHLOLFKWHQVWXXUOLFKWXLWHONDDU WHWUHNNHQ'HFKU\VDQWLVHHQ KHUIVWEORHLHUKHWJHHQEHWHNHQW GDWGHSODQWSDVQDHHQSHULRGH PHWODQJHQDFKWHQEORHPNQRSSHQ DDQOHJW2PRRNLQDQGHUH MDDUJHWLMGHQEORHPHQWHNXQQHQ RRJVWHQERRWVHQWXLQGHUVGLW SURFHVQDGRRUHHQYHUGXLVWH ULQJVVFKHUPRYHUKHWJHZDVWH WUHNNHQ1RUPDDOJHVSURNHQJDDW GDWWHQNRVWHYDQGHJURHLRPGDW KHWIRWRV\QWKHVHSURFHV]RQGHU OLFKWVWLOVWDDW9DQ,HSHUHQ VODDJGHHULQRPGHFKU\VDQWHQ WyFKWHODWHQGRRUJURHLHQELMHHQ FRPELQDWLHYDQURRGHQEODXZ

WHPSHUDWXXUYHUGHOLQJLQGHNDVµ]HJW/HR0DUFHOLV WHDPOHLGHU*HZDVPDQDJHPHQWELM:DJHQLQJHQ85 *ODVWXLQERXZHQVLQGVNRUWEXLWHQJHZRRQKRRJOH UDDU3ODQWHQWHHOWLQHQHUJLH]XLQLJHNDVVHQ´8LW PHWLQJHQZHWHQZHGDWGHWHPSHUDWXXUURQGGH WRSSHQYDQFKU\VDQWHQSODQWHQRQGHUOHGOLFKWHHQ JUDDGNRHOHULV'DWLVEHVWYHHODOVMHEHGHQNWGDW WXLQGHUVKXQJHZDVÀQHWXQHQRSWLHQGHQYDQ JUDGHQ,QVRPPLJHJHYDOOHQ]DOGHYHUZDUPLQJ HHQJUDDGMHKRJHUPRHWHQ+HWYRRUGHHOLVGDWHHQ WXLQGHUGLW]HOINDQUHJHOHQ7HJHQHHQWHYHHODDQ KLWWHNDQKLMQLHWDOWLMGLHWVGRHQµ 'RRUGHJHULQJHZDUPWHDIJLIWHHQKXQJHULQJH IRUPDDWNXQQHQOHGVGLFKWRSKHWJHZDVKDQJHQ HQ]HOIVHUWXVVHQ]RGDWKHWOLFKWJRHGZRUGWEHQXW YRRUGHJURHL0DUFHOLV´2QGHUJDQJEDUHEHOLFKWLQJ YHUOLHVMHYLMIWRWDFKWSURFHQWDDQJHZDVUHÁHFWLH 'DWYHUOLHVNXQMHRSGLHPDQLHUPLVVFKLHQHOLPLQH UHQ'DWVFKHHOWHQHUJLHHQKHWEHWHNHQWPLQGHU OLFKWYHUYXLOLQJYRRUGHRPJHYLQJ'DDURPLVRRN GLWHHQEHODQJULMNSXQWYDQRQGHU]RHNµ

IRWR5RE+XLEHUV

*HFRPELQHHUGJHEUXLN

OLFKWGLHGRRUGHSODQWHQZHUG JHUHJLVWUHHUGDOVHHQGRQNHUSHUL RGH9HUYROJRQGHU]RHNLQGH SUDNWLMNPRHWXLWZLM]HQRIGH WHHOWGXXUYDQGHEORHPHQ KLHUGRRUNRUWHUNDQZRUGHQ

9DQ,HSHUHQHQ0DUFHOLVKHEEHQ]LFKWEDDUSOH]LHU LQGHQLHXZHRQWZLNNHOLQJHQGLHOHGVLQJDQJ]HWWHQ (U]LWWHQWZHHDVVLVWHQWHQLQRSOHLGLQJRSKHW RQGHUZHUSHUZRUGWJHwQYHVWHHUGLQIDFLOLWHLWHQ YRRURQGHU]RHNHQKHWRQGHUZHUSEUHQJWYHUVFKLO OHQGHGHHOGLVFLSOLQHVVDPHQ1DDVWGHZHWHQVFKDS SHOLMNHRSZLQGLQJ]LMQ]HHUYDQRYHUWXLJGGDWGH OHGWHFKQLHNHHQEHODQJULMNHYHUDQGHULQJWHZHHJ]DO EUHQJHQLQGHSUDNWLMN2SNRUWHWHUPLMQYRRU]LHQ]LM HHQJHFRPELQHHUGJHEUXLNZDDULQGHJDVRQWODGLQJV ODPSHQGHEDVLVEOLMYHQYRRUGHJURHLOLFKWYRRU]LHQLQJ HQOHGVKHWJHZDVELMUHJHOHQ'HH[WUDRSEUHQJVW PRJHOLMNKHGHQGRRUOHGVQRHPHQ]LM¶IRUV·PDDU ]H]LMQYRRU]LFKWLJRPKXQYHUZDFKWLQJHQYDQGH OHGWHFKQRORJLHXLWWHGUXNNHQLQJHOGRISHUFHQWDJHV HQHUJLHEHVSDULQJ´(U]LMQOHYHUDQFLHUVGLHWXLQGHUV JLJDQWLVFKHEHVSDULQJHQKHEEHQYRRUJHVSLHJHOG 'DWLVXLWJHORSHQRSHHQWHOHXUVWHOOLQJ=HOI]LMQZH SRVLWLHIYHUUDVWGDWOHGVQXDOLQGHEXXUWNRPHQ YDQHHQUHQGDEHOHWRHSDVVLQJLQGHSUDNWLMNµ ,QIR OHRPDUFHOLV#ZXUQO ZLPYDQLHSHUHQ#ZXUQO

(HQJUDDGMHKRJHU (HQDQGHUHPRJHOLMNKHLGRP JHZDVVHQWHVWXUHQRQWVWDDWGRRU GDWOHGWHFKQLHNGHSURGXFWLHYDQ OLFKWHQZDUPWHYDQHONDDU ORVNRSSHOW/HGVZHUNHQRSWLPDDO ELMFLUFDJUDGHQ&HOVLXVWHUZLMO JDVRQWODGLQJVODPSHQWHPSHUDWX UHQEHUHLNHQYDQWRW JUDGHQ´'DWJHHIWHHQDQGHUH 

:$*(1,1*(183'$7(

1,(8:6 ()$6:((568&&(692/ Het European Food & Agribusiness Seminar (EFAS) is voor de derde maal met succes gehouden. Deze tweejaarlijkse gebeurtenis vond plaats van 18 tot 21 oktober in Rome in nauwe samenwerking tussen Wageningen UR en Harvard (Prof. Ray Goldberg). In het seminar, dat met ruim tachtig deelnemers was volgeboekt, stonden tien speciaal voor de gelegenheid geschreven bedrijfscases centraal. Die werden gedurende het seminar zowel in groepjes besproken als plenair, in aanwezigheid van de betrokken CEO of senior executive. Deze opzet is uniek voor Europa en slaat bijzonder aan. De deelnemers waren afkomstig uit vijftien landen van binnen en buiten Europa, in meerderheid zelf CEO of senior executive. De leiding van het seminar was in handen van Aalt Dijkhuizen. De tien bedrijfscases waren deze keer Brasil Foods, DSM, FrieslandCampina, Grapery, Jeronimo Martins, John Deere, Kikkoman, Refresco, Syngenta en Yara. EFAS is tot stand gekomen dankzij de inbreng en betrokkenheid van de Wageningen Ambassadors. Info: www.efas.wur.nl.

1,(8:6

1,(8:&(175()25 '(9(/230(17,1129$7,21 ‘Wageningen UR Centre for Development Innovation’ is een nieuw onderdeel van de Social Sciences Group van Wageningen UR. Het Centre richt zich op het versterken van organisaties door capacity building, training en cursussen. Het gaat behalve landen in Oost-Europa en de Derde Wereld ook organisaties wereldwijd bedienen. Het centrum bouwt voort op de activiteiten van het CD&IC (Capacity Development and Institutional Change Programme), dat deel zal gaan uitmaken van dit centrum, dat verder 

3OHQDLUHEHVSUHNLQJYDQEXVLQHVVFDVHRS()$6

wordt aangevuld met vakspecialisten. Wageningen International Front Office gaat verder onder de naam ‘Wageningen International’. “Zo wordt de uitvoerende tak duidelijk losgekoppeld van het beleid en de coördinatie van internationale projecten”, zegt Bram Huijsman, directeur van Wageningen International. “Bij de kenniseenheid Maatschappijwetenschappen is het centrum goed op zijn plek, terwijl de front office van Wageningen International zijn neutrale rol als bemiddelaar blijft innemen.” In Wageningen International zijn het beleid en de coördinatie van internationale activiteiten ondergebracht voor alle onderdelen van Wageningen UR en Van Hall Larenstein.

:$*(1,1*(16&2257 +22*%,-678'(17(1 In de Nationale Studentenenquête 2009 krijgt Wageningen University opnieuw hoge cijfers van haar studenten. Zeven Wageningse opleidingen staan in de Bachelor top 15 van Nederland, met tevredenheidscores van 7,7 tot 8. Onder de twintig meest gewaardeerde masteropleidingen zijn acht Wageningse studies (scores 7,8 – 8,2). De

bachelorprogramma’s Agrotechnologie en Plantenwetenschappen en de masterprogramma’s Agricultural Bioresource Engineering en Molecular Life sciences scoren het hoogst. In de Nationale studentenenquête beoordelen studenten hun opleiding op aspecten zoals inhoud, docenten en faciliteiten. De resultaten vormen een studiekeuzedatabase, die gebruikt wordt door de Keuzegids Hoger Onderwijs en de website www.studiekeuze123.nl. Op deze website kunnen alle opleidingen van hogescholen en universiteiten worden vergeleken op criteria naar keuze. Wageningse studenten zijn erg positief over onder meer de vrije keuzeruimte en de kwaliteit van de docenten. De kleinschaligheid van Wageningen is een pluspunt, zegt Jan Steen, beleidsmedewerker onderwijsinstituut: “De afstand tussen docent en student is hier klein, docenten zijn goed benaderbaar en bereid te helpen.”

:(5(/':,-'(%81'(/,1* 9$1.5$&+7(1 Wageningen UR en het Franse onderzoeksinstituut INRA (Institut National de la Recherche

Agronomique) gaan intensiever samenwerken. Zo willen zij onder meer gezamenlijke onderzoeksvoorstellen aandragen bij de Europese Unie. Marion Guillou, CEO van INRA, en Aalt Dijkhuizen, bestuursvoorzitter van Wageningen UR, tekenden hiervoor een overeenkomst tijdens de Opening van het Academisch Jaar. INRA en Wageningen UR zijn beide werkzaam in het domein van gezonde voeding en leefomgeving, en behoren tot de grootste instituten op dat terrein in Europa. Afgesproken is dat zij onder meer onderzoekers en specialisten gaan uitwisselen, gezamenlijke onderzoeksprojecten opzetten, en samenwerken in internationale onderzoeksprogramma’s. Daarnaast kunnen zij gebruikmaken van elkaars onderzoeksfaciliteiten, zoals het Restaurant van de Toekomst. Een van de eerste gezamenlijke projecten ligt op het terrein van de aquacultuur. Dijkhuizen kondigde in zijn openingsrede tevens samenwerkingsovereenkomsten aan met onderzoeksinstituten in Brazilië, Chili, China en met de Massey University in NieuwZeeland.

werpt de aanscherping van het kwaliteitsbeleid zijn vruchten af: de cijfers voor alle onderzoekscholen zijn hoger dan vijf jaar geleden. Bovenaan staat Experimental Plant Sciences (EPS), met een 4,5 voor kwaliteit, direct gevolgd door de voedingsonderzoekschool VLAG ( 4,4). Bijna twintig leerstoelgroepen haalden een gemiddelde boven de 4,5. Een score van 5 staat voor ‘world leading’ en 4 voor ‘goed internationaal niveau’. Er zijn enkele leerstoelgroepen die een 3 (‘goed’) of lager scoren; hen wordt gevraagd aan te geven hoe zij de kwaliteit gaan opschroeven. De oordelen zijn gebaseerd op de bevindingen van een commissie van buitenlandse hoogleraren. Die voert gesprekken met hoogleraren, onderzoekers en docenten op basis van uitgebreide zelfevaluaties van de onderzoekscholen.

((1&2//(&7,(9( &2//(&7,( Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCenW) stelt dertig miljoen euro uit de

aardgasbaten beschikbaar voor het Nederlands Centrum Biodiversiteit (NBC). Het NBC is een initiatief van de Universiteit van Amsterdam, de Universiteit Leiden en Wageningen University, die samen met Naturalis één centrum voor biodiversiteit gaan vormen. Het centrum zal een zeer omvangrijke collectieve collectie huisvesten van 37 miljoen planten, gesteenten, opgezette dieren en fossielen, waarmee het tot de internationale top vijf behoort. Behalve dat het deze natuurhistorische collecties beheert, zal het nieuwe instituut ook onderzoek doen, onderwijs verzorgen en publieksinformatie geven over biodiversiteit. Het geld is bestemd voor nieuwbouw op de locatie van museum Naturalis in Leiden. Naturalis, het Zoölogisch Museum Amsterdam en het Nationaal Herbarium Nederland gaan geheel in het nieuwe kenniscentrum op. Vorig jaar kende het kabinet al een structureel bedrag van vijf miljoen euro per jaar toe. De bedoeling is dat het NBC in 2010, het Jaar van de Biodiversiteit, zijn deuren opent.

Wageningen UR is glansrijk uit de laatste internationale visitatieronde gekomen, zo bleek in september uit de definitieve rapporten van de visitatiecommissies. De vijf onderzochte onderzoekscholen en 82 leerstoel-groepen kregen overwegend mooie rapportcijfers. Tachtig procent kreeg minimaal een 4, op een schaal van 1 tot 5. ‘Daarmee staan we internationaal sterk op de kaart’, zegt rector magnificus Martin Kropff in Resource (24 september). Volgens de rector

IRWRZZZQDWXUDOLVQO

022,5(68/7$$7 9,6,7$7,(

9OLQGHUFROOHFWLH1DWXUDOLV 

:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW/DXULHQ+ROWMHU

'HDDQOHJYDQHFRGXFWHQRPQDWXXUJHELHGHQ PHWHONDDUWHYHUELQGHQLVHHQNRVWEDUH]DDN 0DDUXLWRQGHU]RHNYDQ$OWHUUDEOLMNWGDWKHW ORRQW'LHUHQHQPHQVHQPDNHQYRORS JHEUXLNYDQ·VZHUHOGVODQJVWHHFRGXFWGH 1DWXXUEUXJ=DQGHULM&UDLOR

0

LGGHQLQKHW*RRLV1DWXXUUHVHUYDDWOLJWKHW ODQJVWHHFRGXFWYDQGHZHUHOG0HWHHQ OHQJWHYDQDFKWKRQGHUGPHWHUHQHHQ EUHHGWHYDQYLMIWLJWRWKRQGHUGPHWHULVKHWHHQ ´]ZDDULQIUDVWUXFWXUHHONXQVWZHUNµLQGHZRRUGHQ YDQ3RXO+XO]LQNKRRIGWHUUHLQEHKHHUYDQKHW*RRLV 1DWXXUUHVHUYDDW%RYHQRSGHEUXJLVGDDUHFKWHU ZHLQLJYDQWH]LHQ'DDUEHYLQGW]LFKHHQVFKUDDO JUDVODQGPHWKLHUHQGDDUHHQKHLGHSODQWMHGDW YRRU]LFKWLJGHNRSRSVWHHNW´+HWPRHW]LFKQRJ YHUGHURQWZLNNHOHQ,QKHWQRRUGHOLMNGHHOYDQGH QDWXXUEUXJLVKHWZDWNRHOHUHQZLOOHQZHERVHQ VWUXZHHOµYHUWHOW+XO]LQN´,QKHWZDUPHUH]XLGHOLMNH GHHOKRXGHQZHKHWODQGVFKDSRSHQµ+HWXLWHLQGH OLMNHGRHOLVHHQJHYDULHHUGEUXJODQGVFKDSZDDU YHUVFKLOOHQGHGLHUVRRUWHQ]LFKWKXLVYRHOHQ 0DDUQXDOGRHWKHWHFRGXFWZDWKHWPRHWGRHQ ´$OOH]RRJGLHUVRRUWHQGLHLQGHRPJHYLQJYDQGH EUXJOHYHQ]LMQLQPLGGHOVRSGHEUXJZDDUJHQR PHQµYHUWHOW)DEULFH2WWEXUJRQGHU]RHNHUYDQ $OWHUUD2PWHNXQQHQEHRRUGHOHQRIHFRGXFWHQ GDDGZHUNHOLMNELMGUDJHQDDQKHWYHUELQGHQYDQ QDWXXUJHELHGHQKHHIW$OWHUUDYDQDIGHRSHQVWHOOLQJ LQELMJHKRXGHQZHONHGLHUVRRUWHQGHEUXJ SDVVHUHQ6WXGHQWHQHQWLHQWDOOHQYULMZLOOLJHUV WXUIGHQDQGHUKDOIMDDUODQJGDJHOLMNVZHONHGLHUVRRU WHQGHEUXJRYHUNZDPHQDDQGHKDQGYDQVSRUHQ LQVSHFLDDODDQJHOHJGH]DQGEDNNHQ'DDUQDDVW UHJLVWUHUHQHHQFDPHUDHQHHQVHQVRUHONSDVVHUHQG GLHUHQYHUUDGHQNHXWHOVHQJUDDIVSRUHQGHDDQZH ]LJKHLGYDQKD]HQYRVVHQHQNRQLMQHQ

1$7885

6SULQJSODQNYRRUDPÀELHsQ 'HUHVXOWDWHQ]LMQSRVLWLHI'LHUHQPDNHQJRHG JHEUXLNYDQGHSDVVDJHRQGDQNVGHGUXNWHLQGH UHJLR'H1DWXXUEUXJ=DQGHULM&UDLORLVKHWHQLJH HFRGXFWLQ1HGHUODQGZDDUZDQGHODDUVÀHWVHUVHQ UXLWHUVJHEUXLNYDQPRJHQPDNHQ(QGDWGRHQ]H 

YRORS8LWWHOOLQJHQYDQ$OWHUUD EOLMNWGDWGDJHOLMNVFLUFDGULHGXL ]HQGPHQVHQGHRYHUVWHHNPDNHQ YLDKHWVSHFLDDOYRRUKHQ DDQJHOHJGHUHFUHDWLHSDG +HWOLMNWGHIXQFWLHYDQGHEUXJ QLHWWHYHUVWRUHQ(HQUHHERN VSULQJWJHVFKURNNHQXLWKHWULHW DOVZHKHWKHNRYHUNOLPPHQGDW KHWUHFUHDWLHSDGVFKHLGWYDQGH QDWXXU$OVHHQSLMOXLWGHERRJ YHUGZLMQWGHERNXLW]LFKW´1RJ YRRUGDWGHEUXJRSHQJLQJOLHWHQ GHHHUVWHUHHsQ]LFKDO]LHQ2S GHEUXJ]LMQ]HOIVPRHGHUVPHW NDOIMHVZDDUJHQRPHQ+HWLVHHQ

IRWR(GJDUYDQGHU*ULIW

%58*9$1/(9(1

+LQGHPHW UHHNDOIYLHU PLQXWHQQD

QDWXXUEUXJ

PLGGHUQDFKW JHIRWRJUDIHHUG

/DUHQ (HPYDOOHL

PHWLQIUDURRG IRWRYDO

+LOYHUVXP

$QQD·V+RHYH

$

%DDUQ $

6RHVW

+XLVWHU+HLGH

$

8WUHFKW

+HWQRRUGHOLMNHGHHOYDQGH 8WUHFKWVH+HXYHOUXJPRHW EHKDOYHELMGH$WHUKRRJWHYDQ &UDLORRSGHYROJHQGHSODDWVHQ RQWVQLSSHUGZRUGHQ ‡ $QQD·V+RHYH ‡ $8WUHFKWVHZHJWHQ]XLGHQ YDQ+LOYHUVXP ‡ $WHUKRRJWHYDQGH (HPYDOOHL ‡ /DUHQVHZHJWXVVHQ+LOYHUVXP HQ/DUHQ ‡ $ELM+XLVWHU+HLGH

¶12*9225'$7'(%58* 23(1*,1*/,(7(1'( ((567(5((Ê1=,&+$/ =,(1·

WHNHQGDW]H]LFKYHLOLJYRHOHQµ]HJW+XO]LQN 7HQPLQVWH²]RODQJGHUHFUHDQWHQRSKHWSDG EOLMYHQ´=RGUDPHQVHQRYHUKHWKHNVWDSSHQ ]LMQGHUHHsQZHJµYXOW2WWEXUJDDQ 2SKHWPLGGHQYDQGHEUXJOLJWHHQXLWJHGURRJGH SRHO´+LMLVOHNµYHUNODDUW+XO]LQN'HDDQJHEUDFK WHOHHPODDJGLHPRHWYRRUNRPHQGDWKHWRSJHYDQ JHQZDWHUZHJVLMSHOWZHUNWQLHW]RDOVEHGRHOG7RFK YRHOWKHWJUDVQDWDDQHQ]LHWKHWHUJURHQHUXLWGDQ ERYHQRSGHEUXJ:DQQHHU2WWEXUJHHQKRXWHQ SODDWRSWLOWYOXFKWHQGULHNOHLQHZDWHUVDODPDQGHUV HQ]HVMRQJHEUXLQHNLNNHUVZHJ2QGDQNVGDWGH SRHOQLHWYROZDWHUVWDDWEOLMIWKLMHHQYRFKWLJVWXNMH LQKHWYHUGHUGURJHJHELHG'DDUPHHYRUPWKLMHHQ EHODQJULMNH¶VSULQJSODQN·YRRUDPÀELHsQGLHJHHQ JURWHDIVWDQGHQLQppQNHHUNXQQHQDÁHJJHQ´+HW OLHIVWZLOOHQZHPHHUYDQGLWVRRUWSOHNMHVµ]HJW +XO]LQN´:DQWXLWRQGHU]RHNEOLMNHQ]HYDQFUXFLDDO EHODQJWH]LMQYRRUGLHUVRRUWHQGLHYDQYRFKWLJH RPVWDQGLJKHGHQKRXGHQµ

IRWR·V)DEULFH2WWEXUJ

6QLSSHUVQDWXXU

'HQDWXXUEUXJYDQ ZHVWQDDURRVW YDQXLWGHYRRUPDOLJH XLWNLMNWRUHQ 5HHsQSUHQWLQKHW VSRUHQEHG'H

1DDVWGHYHHOYRRUNRPHQGHPDNHQRRN]HOG]DPH GLHUVRRUWHQJHEUXLNYDQGHEUXJ=R]LMQGHGDVHQ GHERRPPDUWHUHHQSDDUNHHUZDDUJHQRPHQWRW JURWHYUHXJGHYDQGHEHLGHKHUHQ´(UOHYHQGDVVHQ WHQ]XLGHQYDQ+LOYHUVXP,QZDUHQHUQRJ YLHUGLHUHQRYHU'DQN]LMGHDDQOHJYDQWXQQHOVHQ UDVWHUVKHHIWGHSRSXODWLH]LFKNXQQHQKHUVWHOOHQ PDDUGLHORRSWQXWHJHQEHSDDOGHJUHQ]HQDDQ ]RDOVGH$HQKHW+LOYHUVXPV.DQDDO'HQDWXXU EUXJOLJWLQKHWFHQWUXPYDQKHW*RRLHQNDQGH JHwVROHHUGHGHHOSRSXODWLHYHUELQGHQPHWDQGHUH GHHOSRSXODWLHVLQKHWQRRUGHQµYHUWHOW+XO]LQN 'HDDQOHJYDQKHWHFRGXFWNRVWWHELMQDYLMIWLHQ PLOMRHQHXUR´9HHOPHQVHQYUDJHQ]LFKDIZDDURP ]R·QGXUHEUXJQRGLJLVµVWHOW2WWEXUJ´0DDUKHWLV QLHWDOOHHQGH]HEUXJ+HWJDDWRPDOOHUOHLYHUELQGLQ JHQGLHZRUGHQDDQJHOHJGRPVQLSSHUVQDWXXUPHW HONDDUWHYHUELQGHQ(QDOVDOOHYHUELQGLQJHQWRW VWDQG]LMQJHNRPHQELHGHQ]HJRHGHNDQVHQYRRU GLHUVRRUWHQDOVGHGDVHQGHERRPPDUWHURPWH RYHUOHYHQµ

ELMKRHIMHVYDQGH YRRUYRHW]LMQQLHW

,QIRIDEULFHRWWEXUJ#ZXUQO

DIJHGUXNW 

:$*(1,1*(183'$7(

1$7885 0,/,(8

Info: wim.cofi[email protected] of [email protected]

IRWR+ROODQGVH+RRJWH

72723'(',*,7$/( %2'(0

1$7885 0,/,(8

1('(5/$1'$/66,/,&21 :$7(59$//(< Onder grote belangstelling van prominenten uit de watersector is op 1 juli het project Dutch Delta Design 2012 gelanceerd in het stadhuis van Den Haag. Wageningen UR stond aan de wieg van dit ambitieuze project, waaraan inmiddels meer dan veertig partijen deelnemen. Het doel is om Nederland internationaal te positioneren als de Silicon Valley voor water, waar wereldwijde expertise samenkomt, internationale evenementen plaatsvinden en topspelers zich vestigen. Om dit te bereiken werken de watersector en kenniscentra samen met de creatieve industrie. Er zijn acht Water Expertise Centra, verspreid over het land. Wetenschappelijk manager Wim Cofino van Alterra is initiatiefnemer van het Water Expertise Centrum OostNederland. Wageningen UR werkt daarin samen met de universiteiten van Nijmegen en Enschede, waterschappen en het bedrijfsleven. 

In New York en Nairobi werd begin dit jaar een project gelanceerd om een nieuwe digitale bodemkaart van de hele wereld te maken. GlobalSoilMap.net gaat voorzien in de behoefte aan actuele bodemgegevens, en maakt bodemkaarten beschikbaar via de nieuwste technieken. “Er is grote behoefte aan geactualiseerde en digitale bodeminformatie”, vertelt mondiaal coördinator Alfred Hartemink, onderzoeker bij ISRIC, Wageningen UR. “Nu is die informatie nog te vaak verouderd. Door vrije uitwisseling van informatie via de website moet dat veranderen.” Hartemink werkt met elf internationale bodeminstituten samen. In vijf

jaar tijd wordt het systeem gevuld met relevante bodeminformatie. De kaarten worden aan Google Earth gekoppeld. Ontwerpers en beleidsmakers kunnen deze informatie gebruiken voor besluitvorming over mondiale vraagstukken zoals voedselproductie, waterbeheersing en klimaatverandering. GlobalSoilMap.net kreeg achttien miljoen dollar startkapitaal van de Bill & Melinda Gates Foundation. Info: [email protected]

027,9((5 0(/.9((+28'(56 Melkveehouders zijn via een andere benadering goed te motiveren tot milieubewust handelen. Bij de huidige middelvoorschriften zijn ze doorgaans niet geneigd om de ammoniakemissie verder te verminderen. Die motivatie is er echter wel als wordt aangesloten bij hun eigen drijfveren, sterke punten en bedrijfsdoelen, zoals een gezonde, goed presterende veestapel. In een project van Wageningen UR maakten de veehouders in praktijknetwerken hun eigen bedrijfsplan. Zij stelden een lager melkureumgehalte als doel, rekenden zelf maatregelen door en

IRWR$13

“Water, voedsel en energie leggen concurrerende claims op deze regio”, legt Cofino uit. “Om daarvoor oplossingen te realiseren, is een vernieuwende manier van publiek-private samenwerking nodig. Met flexibele netwerkorganisaties willen we de kansen in dit gebied benutten.”

Info: [email protected]

*52(1%/$8:( 1(7:(5.(1 Duurzaamheid in gebiedsontwikkeling kan beter met ‘groenblauwe netwerken’. Dat schrijft Paul Opdam, hoogleraar landschapsecologie bij Wageningen University, in een essay dat is gepubliceerd door het kennisnetwerk voor ruimtelijke ordening en gebiedsontwikkeling Habiforum. Bij gebiedsontwikkeling neemt men besluiten over het aanpassen van de fysieke ruimte aan nieuwe wensen en ontwikkelingen. Vaak wordt daarbij door de betrokkenen meer aandacht besteed aan het sociale en bestuurlijke proces zelf dan aan het resultaat en de duurzaamheid daarvan, betoogt Opdam. Het concept ‘groenblauwe netwerken’ biedt hiervoor een nieuw denkkader. Groenblauwe netwerken zijn structuren van groene en blauwe landschapselementen die functioneel met elkaar samenhangen. Die samenhang is belangrijk, zegt Opdam. Hij ziet het landschap als een fysiek sociaal systeem, dat niet alleen dient om voedsel te produceren voor de wereldmarkt, maar

ook een brede range van diensten levert voor de lokale en regionale markt. In het boekje zijn verschillende mogelijkheden van groenblauwe netwerken uitgewerkt. Dat levert kennis en inspiratie op voor bestuurders, ontwerpers en belangenorganisaties om de stap naar duurzame gebiedsontwikkeling te zetten. Info: [email protected]

67$1'9$1+(7 3/$77(/$1' De ideeën van het Rijk over een leefbaar, vitaal en duurzaam platteland staan in de Agenda Vitaal Platteland (AVP). Om de maatschappelijke effecten van de uitvoering van deze agenda te bepalen, heeft Wageningen UR indicatoren ontwikkeld. Voor de ontwikkeling van het platteland zijn acht thema’s van belang: natuur, landbouw, recreatie, landschap, bodem, water, reconstructie van de zandgebieden en sociaal-economische vitaliteit. Per thema zijn meetbare indicatoren uitgewerkt. Een van de doelen is bijvoorbeeld ‘ontwikkelen en behouden van een recreatief aantrekkelijk Nederland’. Dit doel is vertaald in ‘iedere Nederlander kan op tien minuten fietsafstand recreëren in het groen’. De indicatoren zijn beschreven in de brochure Stand van het Platteland, waarin ook de nulmeting over 2007 en de wijze van meten te vinden zijn. Alle gegevens van de Monitor AVP komen in een centrale database terecht, die beheerd wordt door de unit Wettelijke Onderzoekstaken (WOT) Natuur & Milieu van Wageningen UR. Via internet wordt de informatie ook toegankelijk voor derden. Info: [email protected]

+2(*52(1.$1 675220=,-1" Op 8 oktober presenteerden twee onderzoekers van de vakgroep Milieutechnologie van Wageningen UR het nieuwe bedrijf Plant-e. Dit bedrijf ontwikkelt producten die elektriciteit opwekken uit levende planten. Postdoc David Strik en assistent-in-opleiding Marjolein Helder maken op deze manier hun eigen onderzoek te gelde. Drie jaar geleden startten zij hun onderzoek naar levende planten die elektriciteit produceren in een microbiële brandstofcel, de plant-MFC. Inmiddels heeft Plant-e

YLVXDOLVDWLH3ODQWH

voerden het plan naar keuze uit. De onderzoekers rekenden die plannen vooraf en naderhand door. Het blijkt dat melkveehouders die heldere doelen stellen en zelf de lead nemen, een flinke verlaging realiseren van het melkureumgehalte en daarmee van de ammoniakemissie. Hun motiverende doel was dat een lager ureumgehalte veel beter is voor het melkvee zelf. Bij melkveehouders waarbij die motivatie of kennis ontbrak, kwam dit niet tot uiting. De twee groepen vragen dus om een verschillende aanpak om de overheidsdoelstellingen op emissiegebied te bereiken.

patent op de technologie en wordt de eerste concrete toepassing van plant-MFC in de praktijk getest. Het gaat om een elektriciteitsproducerend groen dak. Uit een experiment met prototypes op het dak van het Agrotechnion, een gebouw van Wageningen UR, moet blijken hoe het dak de buitenomstandigheden doorstaat. Strik en Helder besteden beiden één dag per week aan het ontwikkelen van producten voor Plant-e, in de rest van hun tijd werken ze aan fundamenteel technologisch onderzoek. Info: [email protected] 

:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW.RUQp9HUVOXLV

92('6(/352'8&7,( ,1 7:((.((50((5 92257:((.((5 0,1'(5 ,VGHZHUHOGLQWHYRHGHQ]RQGHUGHSODQHHWXLWWHSXWWHQ"7HFKQLVFK]LMQDOOHSUREOHPHQ RSWHORVVHQ'HYUDDJLVRIGHPHQVKHLGHULQVODDJWGHZHUHOGHFRQRPLH]RWHRUJDQLVHUHQGDW RRNGHDUPVWHPHQVHQHUYDQNXQQHQSURÀWHUHQ                 

*OREDO'HPDQG

   

92('6(/352'8&7,(

 

*OREDO&URS




























. *UDÀHN2QWZLNNH OLQJYDQI\VLHNH RSEUHQJVWHQHQ YUDDJQDDU YRHGVHOJHZDVVHQLQ GHZHUHOGLQGH[  %URQ *ROGPDQ6DFKV

XQQHQZHWZHHNHHU]R YHHOYRHGVHOSURGXFHUHQ WHUZLMOZHWZHHNHHU]R ZHLQLJNXQVWPHVWEHVWULMGLQJV PLGGHOHQHQDQGHUHLQSXWV JHEUXLNHQ"'LHYUDDJVWRQG FHQWUDDOWLMGHQVKHWV\PSRVLXP ELMGH2SHQLQJYDQKHW$FDGH PLVFK-DDURSVHSWHPEHU 5HFWRUPDJQLÀFXV0DUWLQ .URSIIQRHPGHKHWHHQXLWGDJLQJ YRRU:DJHQLQJHQ85¶)HHGLQJ WKHZRUOGZLWKLQWKHFDUU\LQJ FDSDFLW\RISODQHWHDUWK· 2IWHZHOWZHHNHHUPHHUYRRU WZHHNHHUPLQGHU 0DUWLQ6FKROWHQGLUHFWHXUYDQGH $QLPDO6FLHQFHV*URXSYDQ :DJHQLQJHQ85VFKHWVWHKHW GLOHPPDQRJHYHQ´'HZHUHOGEH YRONLQJJURHLWWHUZLMOZHQXGH

GUDDJNUDFKWYDQGHDDUGHDORYHUVFKULMGHQ:H PRHWHQGLHWUHQGEUHNHQDQGHUVKHEEHQZH]R PHWHHQYLHUDDUGHVQRGLJHQGLHKHEEHQZHQLHW :HNXQQHQQLHWGRRUJDDQ]RDOVZHGHGHQµ 9RRUGRHPGHQNHUVLVHUYRHUJHQRHJ+HWDDQWDO RQGHUYRHGHPHQVHQLQGHZHUHOGJURHLWLPPHUV ZHHU9ROJHQVFLMIHUVYDQGH9HUHQLJGH1DWLHV91  LVGHGDOHQGHWUHQGLQKHWDDQWDOPHQVHQPHW KRQJHULQGHZHUHOGGHDIJHORSHQMDUHQLQPLGGHOV GRRUEURNHQ=RZHODEVROXXWDOVUHODWLHIJURHLWKHW DDQWDOPHQVHQGDWQLHWNDQEHVFKLNNHQRYHU YROGRHQGHYRHGLQJ,QZDUHQGDWHUPHHUGDQ HHQPLOMDUG

¶:(02(7(1',(75(1' %5(.(1$1'(56+(%%(1 :(=20(7((19,(5 $$5'(612',*·



IRWR+ROODQGVH+RRJWH



























:$*(1,1*(183'$7(

 

*HHQSDQLHN 0DDUDOVHUQXDOWHZHLQLJHWHQLVKRHPRHWGDW GDQLQ"'H91VFKDWGDWGHZHUHOGEHYRONLQJ LQGHWXVVHQWLMGJURHLWYDQPLOMDUGPHQVHQQX WRWPLOMDUGHHQJURHLYDQSURFHQW'HYUDDJ QDDUODQGERXZSURGXFWHQ]DOZDDUVFKLMQOLMNVQHOOHU JURHLHQRQGHUDQGHUHRPGDWHUPHHUYUDDJ]DO]LMQ QDDUYOHHV2PGHZHUHOGLQWHYRHGHQLVHU GDDURPZDDUVFKLMQOLMNPLQVWHQV]HYHQWLJSURFHQW PHHUSODQWDDUGLJHSURGXFWLHQRGLJ (QGDQ]LMQHUQRJGHJHYROJHQYDQGHNOLPDDWYHUDQ GHULQJHQGHVWHHGVYHUGHUXLWGLMHQGHVWHGHQ 0RGHOOHQYRRUVSHOOHQGDWGHODQGERXZSURGXFWLHLQ VRPPLJHJHELHGHQ]DOSURÀWHUHQYDQGHNOLPDDWYHU DQGHULQJPDDUGDWDQGHUHHUODVWYDQ]XOOHQ KHEEHQ8LWJHUHNHQGRQWZLNNHOLQJVODQGHQLQ$IULND OLMNHQHUÁLQNRSDFKWHUXLWWHJDDQ=LM]XOOHQPHHU DIKDQNHOLMNZRUGHQYDQLPSRUWHQ'H91GHQNWGDW GHSURGXFWLHFDSDFLWHLWYDQ$IULNDWRWGRRUGH NOLPDDWYHUDQGHULQJYLMWLHQWRWGHUWLJSURFHQW]DO DIQHPHQ'HVWHGHQOLJJHQLPPHUVPHHVWDOLQ YUXFKWEDUHJHELHGHQHQHONHQLHXZHZLMNJDDWWHQ NRVWHYDQODQGERXZJURQGGLHMXLVWKDUGQRGLJLV RPGLH]HOIGHVWHGHQWHYRHGHQ 7RFKZDVHURSKHWV\PSRVLXPRQGHUGH:DJHQ LQJVHZHWHQVFKDSSHUVEHSDDOGJHHQSDQLHNHULJH VWHPPLQJRYHUGHYUDDJRIGHPHQVKHLGWHYRHGHQ LVLQ,QWHJHQGHHO9HHO]RUJHQRYHUGHYUDDJ RIGHDPELWLHKDDOEDDULVPDDNWHXQLYHUVLWHLWVKRRJ OHUDDU5XG\5DEELQJH]LFKELMYRRUEHHOGQLHW+LM YLQGWKHW´HHQKHHOKDDOEDUHGRHOVWHOOLQJµ5DEELQJH ´+HWLVJRHGGDW:DJHQLQJHQ]LFKEH]LJKRXGWPHW GLWYUDDJVWXN0DDUKHWLVEHODQJULMNGDWMHKHW JRHGHGRHWRPGHMXLVWHUHGHQ+HWLVUXZZHJMXLVW GDWHULQWZHHNHHU]RYHHOSODQWDDUGLJH SURGXFWLHQRGLJLV0DDUWZHHNHHU]RZHLQLJLQSXW"

'DWPRHWYHHOEHWHUNXQQHQ-H PRHWQLHWDOOHHQHHQJRHGGRHO KHEEHQPDDURRNHHQJRHGH DQDO\VH'HVORJDQ¶7ZHHNHHU PHHUYRRUWZHHNHHUPLQGHU·EHNW JRHGPDDUKHWSHVWLFLGHJHEUXLN NDQELMYRRUEHHOGJHPDNNHOLMNPHW WiFKWLJSURFHQWRPODDJDOVMH ODQGERXZPDDURSGHJRHGH SOHNNHQEHGULMIWHQPHWGHEHVWH HFRORJLVFKHWHFKQLHNHQ2RNYRRU ZDWHUHQVWLNVWRI]LMQYHHOJURWHUH VWDSSHQWHPDNHQ9RRUNDOLXP HQIRVIDDWLVKHWPLVVFKLHQ KHOHPDDOQLHWQRGLJRPWHZHUNHQ DDQUHGXFWLHPDDUZHODDQ UHF\FOLQJ-HPRHWSUHFLH]HU]LMQ GDQGHVORJDQVXJJHUHHUWµ 0DDUDOVKHWGRHOELQQHQ KDQGEHUHLNOLJWZDDURPGypQ ZHKHWGDQQRJQLHW"´'HNHQQLV LVHUZHOPDDUYHHOKDQJWDIYDQ SROLWLHNHEHVOXLWYRUPLQJ'H SROLWLHNLVJHULFKWRSKHWEHKRXG YDQKHWEHVWDDQGH'HQNDDQKHW (XURSHVHODQGERXZEHOHLG'DWLV QLHWJHULFKWRSG\QDPLHNPDDU KHHOYDDNRSEHVWDDQGHEHODQ

¶-(02(7%(*,11(10(7 '(95$$*:É7'(0(16(1 '(.20(1'('(57,*-$$5 :,//(1&21680(5(1·

*UDÀHN9HUDQGH UHQGHVDPHQVWHOOLQJ YDQKHWYRHGLQJV SDNNHWLQGLYHUVH ODQGHQ 



 &DO





&KLQD

,QGLD





%URQ)$2

92('6(/352'8&7,(

%UD]LOLs





 &DO

JHQµVWHOGH5DEELQJHQDDÁRRS YDQKHWV\PSRVLXPLQHHQ WRHOLFKWLQJ

7RWPLOMDUG PHQVHQNXQQHQ


YDQGHDDUGHHWHQ

IRWR6KXWWHUVWRFN

'H]H]RPHUERRJRRN:HUHOG YRHGVHORUJDQLVDWLH)$2]LFKRYHU GHYUDDJKRHGHZHUHOGWHYRHGHQ LVLQ7LMGHQVGHGLVFXVVLH ZHUGHQHHQDDQWDORQGHU]RHNHQ HQSURJQRVHVJHSUHVHQWHHUG'H NHUQERRGVFKDSGDDUYDQVOXLWDDQ ELMGHVWHOOLQJYDQ5DEELQJHGH ZHUHOGEHYRONLQJLVKHHOJRHGWH YRHGHQRRNDOVGHEHKRHIWHDDQ JHZDVVHQGHNRPHQGHMDUHQ YHUGXEEHOW 9HHOODQGHQSURGXFHUHQQXYHHO PLQGHUYRHGVHOGDQWKHRUHWLVFK PRJHOLMNLV+HWLVHHQERHU LPPHUVQLHWWHGRHQRP]RYHHO PRJHOLMNWHSURGXFHUHQPDDURP HFRQRPLVFKHHQ]RJRHGPRJHOLMN UHVXOWDDWWHKDOHQ$OVGDWNDQ ]RQGHUGXUHNXQVWPHVWHQ EHVWULMGLQJVPLGGHOHQHQ]RQGHU GHLQ]HWYDQGXUHDUEHLGGDQLV GDWGHVWHEHWHU(HQ2HNUDwHQVH DNNHUERXZHUKDDOWQXJHPLGGHOG NLORWDUZHYDQHHQKHFWDUH WHUZLMOLQ(QJHODQGRSPLQGHU JHVFKLNWHJURQGELMQDNLOR SHUKHFWDUHZRUGWJHRRJVW0DDU GLHDFKWHUVWDQGLVHUQLHWDOOHHQ YRRU2HNUDwQHRIDQGHUHODQGHQ GLHLQRQWZLNNHOLQJ]LMQ,QGH

9HUHQLJGH6WDWHQLVKHWJDWPHW(QJHODQGRRNKHHO JURRW'HRRJVW]RXGDDUPHWLQ]HWYDQDOOHEHVFKLN EDUHPLGGHOHQWZHHNHHU]RKRRJNXQQHQ]LMQ'LW YHUVFKLMQVHOZRUGWGH
:DDURPLVHUQRJKRQJHU" ,QGHMDUHQQHJHQWLJEHUHNHQGHQ:DJHQLQJVH RQGHU]RHNHUVGDWGHZHUHOGPD[LPDDOPLOMDUG PHQVHQYDQHHQULDQWGLHHW]RXNXQQHQYRRU]LHQ 9RULJMDDUSXEOLFHHUGHGHVRFLRORRJ1LHN.RQLQJHHQ XSGDWHYDQGLHEHUHNHQLQJ&RQVXPHQWHQJRRLHQ QXHHQPDDOHWHQZHJVWHOGH.RQLQJGXVWZLQWLJ SURFHQWYDQGHSURGXFWLHPRHWELMYRRUEDDWDOV YHUORUHQZRUGHQEHVFKRXZG2PPLOMDUGPHQVHQ WHYRHGHQ]RXMHDOOHJRHGHODQGERXZJURQGHQLQ SURGXFWLHPRHWHQQHPHQ0DDUGDWNDQQLHWZDQW VWHGHQQHPHQRRNUXLPWHLQEHVODJQHWDOV QDWXXUJHELHGHQ'HODQGERXZNDQGDDUGRRUQLHW YHHOPHHUUXLPWHLQQHPHQGDQQXDOKHWJHYDOLV SURFHQWYDQKHWODQGRSSHUYODNRSDDUGH$OVMH GDQRRNQRJUHNHQLQJKRXGWPHWHHQVXERSWLPDOH SURGXFWLHYDQSURFHQWNXQMHQRJVWHHGV WRWPLOMDUGPHQVHQYRHGHQ 0DDUDOVGDW]RLVZDDURPOLMGHQGDQ]RYHHO PLOMRHQHQPHQVHQQRJKRQJHU"$ULH.X\YHQKRYHQ HPHULWXVKRRJOHUDDU2QWZLNNHOLQJVHFRQRPLHZHHV HUWLMGHQVKHWV\PSRVLXPRSGDWSURGXFWLHPDDUppQ NDQWYDQKHWYHUKDDOLV'DWLVPHWHHQRRNGHNDQW GLHYROJHQVKHP5DEELQJHHQGHDQGHUHQQLHWGH LQJHZLNNHOGVWHLV´-HPRHWEHJLQQHQPHWGHYUDDJ ZDW]RXGHQGHPHQVHQGHNRPHQGHGHUWLJMDDU ZLOOHQFRQVXPHUHQ"'DQ]RXMHHUEHVWRSXLW NXQQHQNRPHQGDWKHWZDDUVFKLMQOLMNLVGDWHUYDQ HHQiiQWDOJHZDVVHQWZHHNHHU]RYHHOQRGLJ]DO ]LMQ0DDUZHZHWHQELMYRRUEHHOGYDQULMVWGDWGH YUDDJHUQDDUDIQHHPWDOVKHWLQNRPHQYDQGH







0DURNNR

8.

86$







FHUHDOV YHJHWDEOHRLOV PHDW VXJDU VZHHWHQHUV

PLON SURGXFWV DQLPDOIDWV RWKHU IUXLWVYHJHWDEOHV

:$*(1,1*(183'$7(



IRWR/LQHDLU

'HNHQQLVLVHUZHO7UDLQVWHUDDQ

IRWR$JH

KHWZHUNLQ7DQ]DQLD

,UULJDWLHYRRU VXLNHUULHWSURGXF WLHWXVVHQGH %ODXZH1LMOHQ GH:LWWH1LMOLQ 6RHGDQ

FRQVXPHQWWRHQHHPW:HZHWHQRRNGDWPHQVHQ PHHUJURHQWHHQYOHHVZLOOHQJDDQHWHQ,NPLVGDQ RRNGHUROYDQGHFRQVXPHQWLQKHWGHEDW+HW YHUKDDORYHUGHSURGXFWLHKHELNDOYDDNJHKRRUG ,N]HJZHOHHQVDOVLHPDQGNRPWYHUWHOOHQGDWGH ZHUHOGWZHHNHHU]RYHHOFHPHQWNDQSURGXFHUHQ ZLHZRUGWGDDUGDQEOLMYDQ"'DDUPRHWHHQJRHG YHUKDDODFKWHU]LWWHQµ

3URGXFWLHQLHWKHWHQLJH

92('6(/352'8&7,(

1LHWGHYHUKRJLQJYDQGHSURGXFWLHLVYROJHQV .X\YHQKRYHQGHFHQWUDOHYUDDJPDDUKRHMHHUYRRU ]RUJWGDWLHGHUHHQKHWYRHGVHORRNNDQNySHQ´.LMN QDDUGHVLWXDWLHQX:HSURGXFHUHQJHQRHJ+HW SUREOHHPLVGDWHUppQPLOMDUGPHQVHQ]LMQGLHQLHW JHQRHJJHOGKHEEHQ'DWORVMHQLHWDOOHHQRSPHW PHHUSURGXFWLH$OVMHDOOHRQGHUYRHGHPHQVHQHHQ JH]RQGGLHHWZLOWJHYHQKRHIMHPDDUHHQEHSHUNWH KRHYHHOKHLGYRHGVHOPppUWHSURGXFHUHQ²GDWLV JRHGWHGRHQ0DDUDOVMHGDW]RXGRHQGDQNRPW GDWYRHGVHOQLHWELMGHDUPHPHQVHQWHUHFKW 'DDUYRRULVNRRSNUDFKWYHUKRJLQJQRGLJ$OVGLH 

XLWEOLMIWGDQYHUGZLMQWGHSURGXF WLHYHUKRJLQJLQGHYRRUUDGHQ· 'HKRQJHULQ$IULNDYDQQXZRUGW YROJHQV.X\YHQKRYHQHQ5DEELQJH LQVWDQGJHKRXGHQGRRUGDWHUWH ZHLQLJZRUGWJHwQYHVWHHUGLQGH ODQGERXZ.X\YHQKRYHQ´*URWH ODQGHQLQ$IULNDKHEEHQZHLQLJ SULRULWHLWJHJHYHQDDQGHODQG ERXZ%HOHLGVPDNHUVGDFKWHQ GDWGLHODQGHQ]LFKRRN]RQGHUHHQ JRHGODQGERXZV\VWHHPZHO ]RXGHQNXQQHQRQWZLNNHOHQRS EDVLVYDQPLMQERXZHQLQGXVWULH 'DWLVRQMXLVWJHEOHNHQ(HQJRHG IXQFWLRQHUHQGODQGERXZV\VWHHP RQGHUVWHXQWGHUHVWYDQGH HFRQRPLHGRRUJRHGNRRSYRHGVHO WHOHYHUHQ=RODQJYRHGVHOGXXU LVEOLMYHQGHORQHQUHODWLHIKRRJ RPGDWPHQVHQQXHHQPDDOHWHQ PRHWHQNXQQHQNRSHQ· $]LDWLVFKHODQGHQKHEEHQGDW YROJHQVKHPEHWHUJHGDDQ'DDU KHEEHQSROLWLFLHUHHUVWYRRU JH]RUJGGDWKXQODQGHQ]HOIYRRU ]LHQHQGZHUGHQRPGDDUPHH YHUGHUHJURHLYDQGHHFRQRPLH EXLWHQGHODQGERXZWHEHUHLNHQ 9RRUDO&KLQDLVGDDUHHQJRHG YRRUEHHOGYDQ.X\YHQKRYHQ ´&KLQDKHHIWGHDIJHORSHQ GHFHQQLDKRQGHUGHQPLOMRHQHQ PHQVHQXLWGHDUPRHGHJHNUHJHQ GRRUWHLQYHVWHUHQLQGHODQGERXZ ,Q,QGLDLVGDWQDXZHOLMNVJHOXNW RQGHUDQGHUHRPGDWKHWNDVWHV\V WHHPGDDUVRFLDOHYHUKRXGLQJHQHQ VROLGDULWHLWPRHLOLMNHUPDDNW 2QGDQNVIRUVHJURHLLVGHDUPRHGH LQ,QGLDZHLQLJDIJHQRPHQµ

'(*522767(:,167,67( %2(.(10(7+(723 327(1=(77(19$1*2('( ,167,787,(6(1((1 %(7(5(,1)5$6758&7885 ,1'(/$1'(1=(/)

PLOMDUGKD

 6XE6DKDUDQ$IULFD PLOMDUGKD

 &HQWUDO6RXWK$PHULFD PLOMDUGKD

 &KLQD PLOMDUGKD

 (XURSH

9ULMKDQGHO 2PHIÀFLsQWPHWGHSODQHHWRPWHJDDQLVKDQGHO YROJHQV.X\YHQKRYHQRQRQWEHHUOLMN´9HHOPLOLHX JURHSHQ]LHQKDQGHOVVWURPHQDOVEURQYDQYHUYXLOLQJ HQZLOOHQGDDURPORNDDOSURGXFHUHQ'DWLVYDDNQLHW VOLP-HPRHWGDDUSURGXFHUHQZDDUGDWKHWEHVWH NDQRRNLQWHUPHQYDQPLOLHXGUXN'HNULWLHNLVGDW ZLMGDDUPHHLQIHLWH¶ODQGLPSRUWHUHQ·XLW%UD]LOLsHQ $UJHQWLQLsDOVRIGDWRQHWKLVFK]RX]LMQ0DDU %UD]LOLsHQ$UJHQWLQLsKpEEHQQXHHQPDDOYHHOODQG PHWPLQGHUPLOLHXGUXNGXVODDW]HGDWYRRUDO JHEUXLNHQ9RRUGHSODQHHWLVKHWZDDUVFKLMQOLMN EHWHUDOVZHKLHUZDWPLQGHUYOHHVSURGXFHUHQHQ GDDUZDWPHHUµ 'DWYULMKDQGHOXLWHLQGHOLMNOHLGWWRWGHPHHVW HIÀFLsQWHSURGXFWLHLVRRNYRRU(UZLQ%XOWHGH RSYROJHUYDQ.X\YHQKRYHQDOVKRRJOHUDDU2QWZLN NHOLQJVHFRQRPLHQLHWRPVWUHGHQ0DDUGDWZLOQLHW ]HJJHQGDWGHZHUHOGKHWV\VWHHPGHNRPHQGH GHFHQQLDRRN]DORPDUPHQ´$OVMHPHGDWHHQMDDU JHOHGHQKDGJHYUDDJGKDGLNJH]HJGGDWZH ODQJ]DDPPDDU]HNHUYDQ]HOIGLHULFKWLQJRS]RXGHQ JDDQRPGDWDOOHODQGHQHUXLWHLQGHOLMNPHHZLQQHQ =RZHOGHYRHGVHOLPSRUWHXUVDOVGHH[SRUWHXUV 0DDUQDGHYRHGVHOFULVLVYDQYRULJMDDUGXUILNHU JHHQYHUJLIPHHURSLQWHQHPHQ:HKHEEHQJH]LHQ GDWYHUVFKLOOHQGHODQGHQKXQPDUNWHQWRHQMXLVW KHEEHQDIJHVFKHUPG:DWGDWRSODQJHWHUPLMQYRRU HIIHFWKHHIWLVQRJQLHWGXLGHOLMNµ %XOWHGHQNWGDWGHJURRWVWHVWDSSHQLQYHUEHWHULQJ YDQGHZHUHOGYRHGVHOYRRU]LHQLQJWHPDNHQ]LMQRS KHW$IULNDDQVHSODWWHODQG´'HJURRWVWHZLQVWLV GDDUWHKDOHQELMKHWYHUEHWHUHQYDQELQQHQODQGVH LQVWLWXWLHV(U]LMQKHHOYHHOERHUHQGLHQDXZHOLMNV WRHJDQJKHEEHQWRWÀQDQFLsOHGLHQVWHQGLHKXQ SURGXFWHQPRHWHQYHUYRHUHQRYHUHUEDUPHOLMNH ZHJHQ'DDULVPHWVLPSHOHEHVWDDQGHWHFKQRORJL VFKHPLGGHOHQHHQHQRUPHVODJWHPDNHQ8LWHLQGH OLMNLVKHWGDQRRNEHODQJULMNGDW]HPHWKXQ SURGXFWHQRSHHQHHUOLMNHPDQLHURSGHZHUHOGPDUNW WHUHFKWNXQQHQHQZLHZHHWODWHUPHWQLHXZH WHFKQLHNHQPHHURSEUHQJVWNXQQHQEHKDOHQ0DDU QRJPDDOVGHJURRWVWHZLQVWLVWHERHNHQPHWKHW RSSRWHQ]HWWHQYDQJRHGHLQVWLWXWLHVHQHHQEHWHUH LQIUDVWUXFWXXULQGLHODQGHQ]HOIµ

PLOMDUGKD



+XLGLJJHEUXLN 2SSHUYODNWHJHVFKLNWYRRU YRHGLQJVJHZDVVHQ

,QGLD +XLGLJJHEUXLNDOV PLOMDUGKD

SHUFHQWDJHYDQ RSSHUYODNWHJHVFKLNW

 86

YRRUYRHGLQJVJHZDVVHQ LQ]HVPRQGLDOHUHJLR·V %URQ)$2 

:$*(1,1*(183'$7(

/$1'%28: %HHOGYDQGH QLHXZHHOHFWURQHQ PLFURVFRRS

nieuwe producten, maar ook in de ontwikkeling van nieuwe bestanddelen voor functional foods. Ook de toeleverende industrie levert een bijdrage aan de innovaties in de zuivelindustrie. Info: [email protected]

'885=$$05(6,67(17 '2258,76&+$.(/(1*(1

/$1'%28:

1,(8:( 683(50,&526&223 Het Wageningen Electron Microscopy Centre (WEMC) heeft zijn faciliteiten uitgebreid met de zeer geavanceerde UHR cryo-SEM elektronenmicroscoop. Dat instrument is uniek vanwege zijn zeer hoge scheidend vermogen bij zowel kamertemperatuur als zeer lage temperatuur. Het is ook voorzien van een röntgenspectroscoop waarmee de samenstelling van materialen kan worden bepaald. WEMC-manager Adriaan van Aelst is zeer enthousiast over de aanschaf: “Deze microscoop is bijzonder geschikt om met hoge resolutie beelden te maken van droog en nat biologisch materiaal”, legt hij uit. “We kunnen nu met heel lage spanningen en zeer weinig elektronen werken. Daardoor is de kans op beschadiging van het monster veel kleiner, terwijl de oppervlaktedetaillering sterk is toegenomen. Zo kunnen we bijvoorbeeld de cellulosestructuren in de wanden van plantencellen zichtbaar maken (zie foto). Als je bedenkt dat cellulose aan de basis ligt van enorm veel producten, van spijkerbroeken tot papier en hout, is onderzoek naar die celwanden van groot belang.” De microscoop zal breed 

worden ingezet voor onderzoekers binnen en buiten Wageningen UR. Het WEMC biedt daarbij technische en inhoudelijke ondersteuning. Info: [email protected]

(8=8,9(/9(5/,(67 7(55(,1 De zuivelsector in de Europese Unie is een innovatieve speler op de wereldmarkt, zo concludeert het LEI in een rapport voor de Europese Commissie. Maar hoewel de export groeit, verliest hij toch marktaandeel, omdat de wereldmarkt sneller groeit. Midden jaren negentig van de vorige eeuw bedroeg het aandeel Europese zuivel op de wereldmarkt 79%, in 2006 was dit gedaald naar 72%. Dit is vooral een gevolg van veranderingen in de EU-handelspolitiek. Met name Nieuw-Zeeland profiteert van de toenemende vraag naar zuivelproducten. Een hogere arbeidsproductiviteit en meer toegevoegde waarde compenseren dit verlies aan marktaandeel enigszins. Zuivelbedrijven in de EU innoveren met name op het gebied van producten en minder op het gebied van marketing, bedrijfsvoering en processen. De productinnovatie resulteert in

Planten zijn resistent te maken tegen ziekten door een gen uit te schakelen, het zogenaamde gene silencing. Met deze nieuwe veredelingsstrategie is duurzame resistentie mogelijk, betogen Wageningse plantenveredelaars in het tijdschrift Molecular Breeding. Het uitschakelen van genen werd al gebruikt om kwaliteitsaspecten van planten te verbeteren, maar nog niet om de resistentie te verhogen. Onderzoekster Yuling Bai, die samen met hoogleraren Evert Jacobsen en Richard Visser publiceerde, legt in Resource (10 september) uit hoe het werkt: “Bepaalde genen reageren op signalen van de ziekteverwekker en geven hem toegang tot de plant, waardoor die wordt aangetast. Door die genen ‘uit te zetten’ via silencing, blokkeer je de toegang voor de ziekteverwekker.” Hetzelfde effect kan ook worden bereikt door veredeling met planten waarin het bewuste gen door spontane mutatie is uitgeschakeld. Maar bij zulke recessieve mutaties komt die uitschakeling niet eenvoudig terug bij kruisingsnakomelingen. Planten waarbij gene silencing is toegepast erven dominant over en brengen daardoor de uitschakeling van het bewuste gen veel beter over op het nageslacht. Daardoor is die laatste techniek eenvoudiger toe te passen voor veredeling, zelfs bij vegetatief vermeerderde gewassen. Info: [email protected]

'(67$$79$1+(7',(5 Om het welzijn en de gezondheid van dieren te vergroten, wil het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit een monitoringssysteem opzetten. Onderzoekers van Wageningen UR brachten daarvoor mogelijke indicatoren in kaart. Hiermee kan de overheid de ‘de staat van het dier in Nederland’ in beeld brengen. Om welzijn – zoals ervaren door het dier – te meten, worden er wel methoden ontwikkeld, maar die zijn nog niet ‘praktijkrijp’. Een goede gezondheid is een randvoorwaarde voor goed welzijn. Voor landbouwhuisdieren zijn gegevens over de gezondheid beperkt beschikbaar. In eerste instantie zal men dus met indirecte indicatoren voor dierenwelzijn moeten werken. Die hebben betrekking op het aandeel bedrijven dat extra maatregelen neemt om diergezondheid en -welzijn te verhogen: de naleving van wettelijke eisen; het gebruik van dierbehandelingsmiddelen; infrastructuur van de diergezondheidszorg; kennisontwikkeling. In het rapport staat per diersoort welke gegevens beschikbaar zijn. Voor de meeste bedrijfsmatig gehouden dieren zijn die gegevens er wel. Witte vlekken zijn er nog voor kweekvis, paarden en gezelschapsdieren. Info: [email protected]

68%6,',(9225 (;&(//(17( 21'(5=2(.6&+22/ De nationale onderzoeksschool Experimental Plant Sciences (EPS), waarvan Wageningen University ‘penvoerder’ is, krijgt 800.000 euro subsidie van de Nederlandse organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) voor de aanstelling van vier promovendi in de komende jaren. EPS is een van de negen onderzoekscholen die deze subsidie krijgen binnen het nieuwe Graduate Programme. Dit programma is op verzoek van minister Plasterk van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontwikkeld voor de vorming van een excellente onderwijs- en onderzoeksomgeving voor zeer talentvolle jonge onderzoekers. Kenmerkend is dat de onderzoekschool excellente studenten selecteert en dat promovendi meer keuzevrijheid krijgen in de invulling en de locatie van hun PhDonderzoek. EPS-directeur Ton Bisseling, tevens hoogleraar Moleculaire biologie aan Wageningen University: “Het is mooi dat onze onderzoeksschool in de beginfase ervaring kan opdoen en mede vorm kan geven aan deze nieuwe PhD-programma’s.” EPS organiseert en coördineert al het fundamentele en strategische

plantonderzoek in Nederland. De onderzoeksschool, gevestigd in Wageningen, telt zes universiteiten en een instituut. Bisseling: “We hopen meer excellente studenten te interesseren voor dit vakgebied, waar Nederland sterk in is en waarvoor het bedrijfsleven veel interesse heeft.” Info: [email protected]

=:$1*(56&+$36*<0 92250(/.9(( Helpt extra beweging voor drachtige koeien om problemen bij het afkalven te voorkomen? Die vraag hoopt het project ‘Zwangerschapsgym voor melkvee’ te beantwoorden. Op melkveeproefbedrijf Zegveld is een stapmolen geïnstalleerd waarin drachtige, droogstaande koeien hun looptraining krijgen. Vervolgens wordt het effect bekeken op het welzijn en de gezondheid van de dieren rond afkalven. Roselinde Goselink, onderzoeker bij Wageningen UR, begeleidt het experiment: “In de periode rond afkalven komen de meeste gezondheidsproblemen voor. Dat is slecht voor het dierenwelzijn en voor het bedrijfsresultaat. Door de stofwisseling te stimuleren met extra beweging, zijn de koeien mogelijk beter voorbereid op de lactatie.” Tijdens dit onderzoek loopt de bewegingsgroep tweemaal daags in de stapmolen (in totaal zo’n vijf kilometer per dag), terwijl de controlegroep op stal blijft. “We houden de koeien goed in de gaten. De dames doorstaan de training prima”, aldus Goselink.

IRWR)RWR1DWXUD

Info: [email protected]



:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW5HQp'LGGH

+(7*52(1( +$57./237

IRWR+ROODQGVH+RRJWH

+HWJHELHGGDWWXVVHQ RQ]HYLHUJURWHVWHGHQ LQJHNOHPGOLJWKRHIWQLHW WHYHUZRUGHQWRWHHQ YHUHGHOGVWDGVSDUN0DDU GDQPRHWHQERHUHQZHO EHUHLG]LMQRPDJUDULVFKH HQVRFLDOHDFWLYLWHLWHQWH FRPELQHUHQ

*52(1((&2120,(

9

ROJHQVGHRYHUOHYHULQJNRPWGHQDDP¶KHW *URHQH+DUW·YDQQLHPDQGPLQGHUGDQ$OEHUW 3OHVPDQ'HRSULFKWHUYDQGH./0RQWZDDU GHLQGHMDUHQWZLQWLJYDQGHYRULJHHHXZYDQXLW]LMQ YOLHJWXLJJURWHJURHQHJHELHGHQWXVVHQ$PVWHUGDP LQKHWQRRUGHQ8WUHFKWLQKHWRRVWHQ5RWWHUGDPLQ KHW]XLGHQHQ'HQ+DDJLQKHWZHVWHQ'HOXFKW YDDUWSLRQLHUGRRSWHKHWJHELHGKHW*URHQH+DUW PHWÀHUHKRRIGOHWWHUV %LMQDHHQHHXZODWHULVGDWUXLPH*URHQH+DUWYDQ ZHOHHUHHQVWXNJHNURPSHQ1LHWDOOHHQGHYLHU JHQRHPGHVWHGHQ]LMQHQRUPXLWJHGLMGHQKHEEHQ UHFHQWHOLMNQRJPHWJURRWVFKDOLJH9LQH[ZLMNHQ ÁLQNHKDSSHQXLWGHYULMHRSHQUXLPWHJHQRPHQ 2RNQLHXZHJURHLNHUQHQ]RDOV=RHWHUPHHU+RRIG GRUSHQ&DSHOOHDDQGHQ,-VVHOKHEEHQPRQGMHV PDDWDDQKHW*URHQH+DUWJHNQDEEHOG



$OGLHWLMG]DJHQGHYHHKRXGHUV GHRRUVSURQNHOLMNHEHZRQHUVHQ HFRQRPLVFKHGUDJHUVYDQKHW JHELHGPHWOHGHRJHQKXQ GRPHLQYHUVFKURPSHOHQ6LQGV HHQMDDURIWZLQWLJLVHUHHQ KDUGQHNNLJHVWURPLQJGLHGH ODQGERXZLQKHW*URHQH+DUWQyJ YHUGHUDDQEDQGHQZLOOHJJHQ ´+HWJHELHG]RXYROJHQVGH PLQLVWHULHVYDQ9RONVKXLVYHVWLQJ 5XLPWHOLMNH2UGHQLQJHQ0LOLHX EHKHHUHQ9HUNHHUHQ:DWHUVWDDW WRWppQJURRWUHFUHDWLHSDUNHQ XLWZDDLJHELHGYRRUGH]HYHQ PLOMRHQPHQVHQXLWGHRPOLJ JHQGH5DQGVWDGPRHWHQZRUGHQµ

5HFKWV'HYLHU JURWHVWHGHQ QHPHQKDSSHQXLW KHW*URHQH+DUW

]HJW7KHR9RJHO]DQJRQGHU]RHNHU %HVWXXUHQ%HOHLGYDQKHW/(,LQ 'HQ+DDJ'DDUELMNRPHQVLQGV ERYHQGLHQQRJGHFODLPV YRRUPHHUQDWXXULQGHYRUPYDQ GH(FRORJLVFKH+RRIGVWUXFWXXU (+6 WHUZLMOPHHUUHFHQWHOLMNGH DDQSDVVLQJRSGHNOLPDDWYHUDQ GHULQJUXLPWHYHUJWYRRUZDWHU EHUJLQJ

&HQWUDO3DUN ,QRSGUDFKWYDQGH5DDGYRRUKHW /DQGHOLMN*HELHGRQGHU]RFKWKHW /(,LQKRHYHUUHGHODQGERXZLQ KHW*URHQH+DUWQRJWRHNRPVW KHHIWWXVVHQDOGH]HUXLPWH FODLPV+HWDQWZRRUGLVURQGXLW GXLGHOLMN'HODQGERXZLVYLWDDO PHW]LMQYLMIGXL]HQGSULPDLUH ODQGERXZEHGULMYHQ6DPHQPHW HHQDJURFOXVWHUYDQWRHOHYHUHQGH HQYHUZHUNHQGHLQGXVWULHLVGH

YDQRQGHUPHHUGHODQGERXZWHOOLQJHQYDQKHW &HQWUDDO%XUHDXYRRUGH6WDWLVWLHN =RQGHUPHHU]HOIVWDQGLJOHYHQVYDWEDDULVKHW ERHUHQEHGULMI]HNHULQKHWPHHU]XLGHOLMNHGHHOYDQ KHW*URHQH+DUWGH$OEODVVHUZDDUG HQLQKHWPHHU RRVWHOLMNHGHHOGHZHVWHOLMNHYHHQZHLGHJHELHGHQ YDQ8WUHFKW ,QGH.ULPSHQHUZDDUGHQ:HVWHOLMN 5LMQODQGFRQVWDWHHUWKHW/(,PHHUUXLPWHYRRU YHUEUHGLQJYDQGHDJUDULVFKHEHGULMIVYRHULQJLQGH ULFKWLQJYDQZDWHUEHUJLQJWRHULVWLVFKHYRRU]LHQLQJHQ HQQDWXXURQWZLNNHOLQJ2RNLQ*HLQHQ*RRLODQGLV GHODQGERXZVWUXFWXXUPLQGHURSWLPDDOHQLV YHUEUHGLQJNDQVULMN ´+pW*URHQH+DUWEHVWDDWHLJHQOLMNQLHWµOLFKW 9RJHO]DQJWRH´%HVWXXUGHUVYDQPHWQDPHJURWH VWHGHQHQGHDPEWHQDUHQRSULMNVHQSURYLQFLDOH LQVWHOOLQJHQ]RXGHQKHWJHELHGYHHOPHHUPHWHHQ JHGLIIHUHQWLHHUGHEOLNPRHWHQEHNLMNHQ=RQGHUPHHU URHSHQGDWKHW*URHQH+DUWPDDUHHQVRRUW&HQWUDO 3DUNPRHWZRUGHQHQJURWHGHOHQJHVFKLNWPDNHQ YRRUZDWHUEHUJLQJHQQDWXXUJHHIWJHHQSDV+HW ZHNWRRNYHHOZHHUVWDQGRSELMGHERHUHQLQKHW JHELHG'LHJDDQYDQGHZHHURPVWXLWSOHLWHQYRRU HHQ¶DJUDULVFKHKRRIGVWUXFWXXU·DOVFRQWUDPDOYRRU GH(+6µ

NDDUWZZZJURHQHKDUWQO

'XEEHOIXQFWLHV

¶+(7=28ee1*52275(&5($7,(3$5. (18,7:$$,*(%,('9225'(=(9(1 0,/-2(10(16(18,7'(20/,**(1'( 5$1'67$'02(7(1:25'(1·

VHFWRUYHUDQWZRRUGHOLMNYRRU SURFHQWYDQDOOHZHUNJHOHJHQKHLG LQGHUHJLR'HRSYROJLQJVVLWXDWLH LQGHPHHVWHPHONYHHHQ YOHHVYHHKRXGHULMHQLVRSPHUNHOLMN JRHG´(ULVVSUDNHYDQHHQ UHODWLHIJURWHWRHJHYRHJGH ZDDUGHµ]REHFLMIHUGHQ9RJHO]DQJ HQDQGHUH/(,HFRQRPHQRSEDVLV

$OVGHGHHOJHELHGHQYDQKHW*URHQH+DUWPHHU DI]RQGHUOLMNZRUGHQEHVFKRXZGLVKHWRSYHHO SODDWVHQPRJHOLMNRPHHQFRPELQDWLHWHPDNHQ WXVVHQH[WHQVLHYHDJUDULVFKHDFWLYLWHLWHQHQPHHU PDDWVFKDSSHOLMNHGLHQVWHQ´'HQNDDQ]RUJERHUGH ULMHQDJUDULVFKQDWXXUEHKHHUZDWHUEHUJLQJDGRSWLH YDQHHQNRHZDQGHOLQJHQRYHUERHUHQODQGSDGHQHQ NDPSHUHQELMGHERHUµ 'HUJHOLMNHYRRUEHHOGHQNRPHQDOPHHUHQPHHUYDQ GHJURQG=R]LMQHUYROJHQV9RJHO]DQJDOYLMIWLJ ]RUJERHUGHULMHQLQKHW*URHQH+DUW9RRUGDW GHUJHOLMNHRQWZLNNHOLQJHQRSJURWHUHVFKDDORSJDQJ NRPHQLVYROJHQV9RJHO]DQJLQGHVHFWRU]HOIQRJ HHQEHKRRUOLMNHPHQWDOLWHLWVYHUDQGHULQJQRGLJ ´%RHUHQPRHWPHHURSHQVWDDQYRRUHHQDQGHUH EHGULMIVYRHULQJGDQGHVWULNWDJUDULVFKHHQPHHU DDQQDWXXUEHKHHUHQZDWHUEHKHHUJDDQGRHQ 1DWXXURUJDQLVDWLHVPRHWHQGHERHUHQGDQZHO YHUWURXZHQ]HNHUDOVGLHODDWVWHQ]LFKYLDHHQ SUHVWDWLHYHUSOLFKWLQJLQGHNDDUWODWHQNLMNHQHQ FRQWUROHUHQ2RNEHVWXXUGHUV]RXGHQYHHOPHHURRJ PRHWHQKHEEHQYRRUGH]HJHELHGVJHULFKWHGXEEHO IXQFWLHVLQKHW*URHQH+DUWµ ,QIRWKHRYRJHO]DQJ#ZXUQO



:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW%HUULH.OHLQ6ZRUPLQN

((1/281*( 9225'(.2( :DJHQLQJVHRQGHU]RHNHUV]LHQNDQVHQYRRU HHQQLHXZW\SHNRHLHQVWDOLQ1HGHUODQGGH YULMORRSVWDO.RHLHQKHEEHQHUDOOHUXLPWH=H KRHYHQQLHWWXVVHQLM]HUHQVWDQJHQWHOLJJHQ HQQLHWRSHHQEHWRQQHQERGHPWHORSHQ 0DDUHUEOLMYHQQRJZHOHHQSDDUKDNHQHQ RJHQRYHU

',(5:(/=,-1

6

LQGVGHMDUHQ]HYHQWLJYDQGHYRULJHHHXZ OHYHQPHONNRHLHQLQ1HGHUODQGRYHUZHJHQGLQ ]RJHQRHPGHOLJER[HQVWDOOHQ'HNRHLHQORSHQ HUORVPHHVWDORSHHQYORHUYDQEHWRQURRVWHUVHQ KHEEHQDOOHPDDOHHQHLJHQER[RPLQWHOLJJHQ2P JHPRONHQWHZRUGHQORSHQGHNRHLHQQDDUHHQ PHONVWDORIQDDUHHQPHONURERW'HRSNRPVWYDQ OLJER[HQVWDOOHQEHWHNHQGHHHQUHYROXWLHLQGH PHONYHHKRXGHULM'DDUYRRUZDUHQPHONNRHLHQ JHKXLVYHVWLQJUXSVWDOOHQ=HVWRQGHQGDDULQKHW ZLQWHUVHL]RHQHHQKDOIMDDUODQJDDQJHERQGHQRS ppQYDVWHSOHN'HNRPVWYDQOLJER[HQVWDOOHQ EHWHNHQGHHHQVSURQJYRRUZDDUWVTXDGLHUZHO]LMQ PDDUYRRUDOTXDDUEHLGVHIÀFLHQF\HQDUEHLGVRP VWDQGLJKHGHQ0HONHQYDQNRHLHQJDDWLQHHQ OLJER[HQVWDOJHPDNNHOLMNHUHQVQHOOHU0DDUPLV VFKLHQVWDDWGH1HGHUODQGVHPHONYHHKRXGHULMDQQR DDQGHYRRUDYRQGYDQHHQQLHXZHUHYROXWLHRS KHWJHELHGYDQGHKXLVYHVWLQJYDQNRHLHQ2QGHU ]RHNHUVHQERHUHQGRHQGHHHUVWHHUYDULQJHQRSPHW HHQQLHXZW\SHVWDOGHYULMORRSVWDO :DDURPZHHUHHQDQGHUHVWDO":DWLVHUPLVPHWGH OLJER[HQVWDO"´:HZHWHQGDWMHPHWHHQOLJER[HQVWDO SULPDHHQPHONYHHKRXGHULMNXQWUXQQHQ0DDUZH NHQQHQRRNGHEHSHUNLQJHQYDQGLWVWDOW\SHµ]HJW 3DXO*DODPDRQGHU]RHNHU%HGULMIVV\VWHPHQELM :DJHQLQJHQ85/LYHVWRFN5HVHDUFK´+HWGLHUZHO ]LMQLVHUQLHWPD[LPDDO0HONYHHKRXGHUVPHUNHQ GDWYRRUDODDQNODXZSUREOHPHQELMKXQGLHUHQ'H WUHQGLVGDWNRHLHQVWHHGVPLQGHULQGHZHLNRPHQ HQGXVPHHUWLMGLQGHVWDOGRRUEUHQJHQ'LWYUDDJW RPGLHUYULHQGHOLMNHUVWDOOHQµ 6LQGVKHHIW*DODPDFRQWDFWPHWHHQJURHS PHONYHHKRXGHUVGLHRS]RHN]LMQQDDUEHWHUH KXLVYHVWLQJYRRUKXQNRHLHQ´/LJER[HQVWDOOHQ]LMQ XLWRQWZLNNHOG-HNXQW]HPLVVFKLHQQRJHHQNOHLQ EHHWMHEHWHUPDNHQPDDUGDQKHEMHKHWZHOJHKDG



(HUVWHFRPSRVW ERGHPLQ 1HGHUODQGRS SUDNWLMNVFKDDORS EHGULMI3HHWHUV

IRWR3DXO*DODPD

¶'(%(/$1*67(//,1* 9$10(/.9((+28'(56 ,6*5227·



:$*(1,1*(183'$7(

'DDURP]LMQZHRQVJDDQRULsQWHUHQRSQLHXZH PRJHOLMNKHGHQ6WXGLHUHL]HQQDDU,VUDsOHQGH 9HUHQLJGH6WDWHQ]HWWHQRQVRSKHWVSRRUYDQ YULMORRSVWDOOHQµ

3DXO*DODPD

',(5:(/=,-1

'ULHSURHIVWDOOHQ 2QGHU]RHNHUVYDQ:DJHQLQJHQ85/LYHVWRFN 5HVHDUFKKHEEHQLQGHORRSYDQGLWMDDURSGULH SURHIERHUGHULMHQHHQYULMORRSVWDOLQJHULFKWRPPHHU WHZHWHQWHNRPHQRYHUGHPRJHOLMNKHGHQYDQGLW W\SHVWDORQGHU1HGHUODQGVHRPVWDQGLJKHGHQ'H GULHYHUVFKLOOHQYRRUDOTXDERGHPYDQHONDDU'H YULMORRSVWDOELMGH:DLERHUKRHYHLQ/HO\VWDGKHHIW HHQERGHPGLHXLWHHQYLMIWLJFHQWLPHWHUGLNPHQJVHO YDQKRXWVQLSSHUVHQ]DDJVHOEHVWDDW7ZHHPDDO GDDJVZRUGWGHWRSODDJYDQGHERGHPORVJHWURNNHQ +LHUGRRUPHQJWPHVWYDQGHNRHLHQ]LFKPHWKHW ERGHPPHQJVHOHQNRPWHU]XXUVWRILQGHERGHP 'DDUGRRURQWVWDDWHHQFRPSRVWHULQJVSURFHV'H EHGRHOLQJLVGDWKLHUELMYROGRHQGHZDUPWHYULMNRPW RPKHWPHVWYRFKWHQGHXULQHOLWHUSHUNRHSHU GDJWHODWHQYHUGDPSHQ 

IRWR%HUULH.OHLQ6ZRUPLQN

'LHERGHP (HQYULMORRSVWDOLVHHQVWDOZDDULQHHQNRHYULM URQGORRSWLQHHQJURWHUXLPWHRSHHQ]DFKWH ERGHP2EVWDNHOVDOVLM]HUHQOLJER[DIVFKHLGLQJHQ RQWEUHNHQ'RRUHHQJURRWVWDORSSHUYODNWLHQWRW WZLQWLJYLHUNDQWHPHWHUSHUGLHUWHJHQYLHUWRWYLMI LQGHVWDQGDDUGOLJER[HQVWDO KHEEHQNRHLHQPHHU JHOHJHQKHLGRPKXQQDWXXUOLMNHJHGUDJXLWWH RHIHQHQ2RNNXQQHQ]HPDNNHOLMNJDDQOLJJHQHQ ZHHURSVWDDQZDDU]HPDDUZLOOHQ'RRUKHW RQWEUHNHQYDQHHQEHWRQQHQERGHPLVGHEHODVWLQJ YDQGHNRHLHQNODXZHQYHHONOHLQHU´0DDUHHQVWDO PRHWQDWXXUOLMNQLHWDOOHHQPDDUNRHYULHQGHOLMN]LMQ 2RNGHERHUVWHOWHLVHQ'LHZLOHHQVWDOGLH DUEHLGVYULHQGHOLMNHQJRHGNRRSLV(QGDDUQDDVW VSHHOWGHRPJHYLQJHHQURO(PLVVLHVYDQDPPRQLDN HQEURHLNDVJDVVHQDOVPHWKDDQHQODFKJDV]LMQ RQJHZHQVWµZHHW*DODPD ,Q,VUDsO]DJHQERHUHQHQRQGHU]RHNHUVKRHMHKHHO JRHGNRHLHQNXQWKXLVYHVWHQLQHHQYULMORRSVWDOPHW HHQERGHPGLHEHVWDDWXLWJHGURRJGHPHVW'RRUGDW 1HGHUODQGHHQYRFKWLJHUNOLPDDWKHHIWPHWPLQGHU ]RQLVHHQ¶GURJHPHVWERGHP·KLHUQLHWKDDOEDDU 0DDUHU]LMQPHHUPRJHOLMNKHGHQ,QGH$PHULNDDQVH VWDDW0LQQHVRWDZHUNHQDO]HYHQWLJPHONYHHKRXGHUV PHWHHQFRPSRVWVWDO'DWLVHHQYULMORRSVWDOPHW HHQERGHPYDQFRPSRVW,QPLGGHOVLVLQ1HGHUODQG GHHHUVWHFRPSRVWVWDORSHHQSUDNWLMNEHGULMILQ JHEUXLNJHQRPHQ]LHNDGHU ´'HEHODQJVWHOOLQJYDQ PHONYHHKRXGHUVRPPHWYULMORRSVWDOOHQDDQGHVODJ WHJDDQLVJURRWµHUYDDUW*DODPD´7RFK]LMQHUQRJ GLYHUVHYUDJHQGLHZHPRHWHQEHDQWZRRUGHQYRRU ZHZHWHQRIGLWVWDOW\SHJHVFKLNWLVYRRUGH SUDNWLMNµ

%LMSURHIERHUGHULM$YHU+HLQRLQ +HLQRKHHIWGHYULMORRSVWDOHHQ ]DQGERGHP2QGHUKHW]DQGOLJW HHQODDJODYDOLHW8ULQHYDQGH NRHLHQ]DNWGRRU]DQGHQ ODYDOLHWODDJHQNRPWGDQLQGH PHVWNHOGHUWHUHFKW0HVWYDQGH NRHLHQEOLMIWRSKHW]DQGOLJJHQHQ ZRUGW²QXQRJKDQGPDWLJ²YHU ZLMGHUG'HRQGHU]RHNHUVKRSHQ GDWEHGULMYHQHHQWHFKQLHN RQWZLNNHOHQZDDUPHHPHVWÁDWV

¶((167$/02(71$7885/,-.1,(7 $//((10$$5.2(95,(1'(/,-.=,-1 22.'(%2(567(/7(,6(1· DXWRPDWLVFKYDQGH]DQGERGHP YHUZLMGHUGNXQQHQZRUGHQ 'HYULMORRSVWDOLQKHW8WUHFKWVH =HJYHOGLQKHWKDUWYDQKHW ZHVWHOLMNYHHQZHLGHJHELHGKHHIW HHQERYHQERXZYDQHHQWXLQ ERXZNDV2RNGHERGHP LVELM]RQGHUGHNRHLHQOHYHQ RSHHQPHQJVHOYDQJHGURRJGH VORRWEDJJHUPHWULHW'HNRHLHQ YHUULMNHQGLWPHQJVHOPHWPHVW 'HEHGRHOLQJLVGDWGRRUKHW GDJHOLMNVORVWUHNNHQYDQGHERGHP HHQKRPRJHHQPHQJHORQWVWDDW 'HRQGHU]RHNHUVQRHPHQKHW PHQJVHO¶WRHPDDN·QDDUHHQRXGH EHPHVWLQJVJHZRRQWH%RHUHQLQ KHWYHHQZHLGHJHELHGJHEUXLNWHQ YURHJHUWRHPDDNHHQPHQJVHO YDQVORRWEDJJHUHQVWDOPHVWRP KHWJUDVODQGWHEHPHVWHQ'H RQGHU]RHNHUVKRSHQGDWGH QLHXZHWRHPDDNZHOOLFKWHHQ ELMGUDJHNDQOHYHUHQDDQKHW

OLJER[HQVWDOPRHWGHWLMGOHUHQ 'HERXZNRVWHQ]LMQQLHWYHHO KRJHUGDQYDQHHQOLJER[HQVWDO ´$OVGHFRPSRVWHULQJQDDU YHUZDFKWLQJEOLMIWIXQFWLRQHUHQ HQZHGXVZHLQLJFRPSRVW KRHYHQELMWHVWURRLHQ]LMQGH NRVWHQYHUJHOLMNEDDUPHWGLHYDQ GHOLJER[HQVWDO$OVZHZHOÁLQN PRHWHQVWURRLHQYRRUHHQGURJH ERGHPHQGXVRRNYDNHUGH PHVWODDJXLWGHVWDOPRHWHQ KDOHQLVGHYULMORRSVWDOÀQDQFLHHO PLQGHUDDQWUHNNHOLMNµ

&RPSRVWVWDO

¶&RPSRVWVWDOYHUOHQJW OHYHQVGXXUNRHLHQ·

3RWVWDO FHQWLPHWHUKRXWFRPSRVW7ZHH NHHUSHUGDJWUHNW3HHWHUVPHW HHQFXOWLYDWRUDFKWHUGHWUHNNHU GHFRPSRVWERGHPORVRPKHW RSGURJHQYDQGHERYHQODDJWH VWLPXOHUHQHQPHVWPHWFRPSRVW WHPHQJHQ 'HVWDOLVQXHQNHOHPDDQGHQLQ JHEUXLNHQGHNRHLHQ]LMQPRRL GURRJHQVFKRRQ]RQGHUGDW 3HHWHUVFRPSRVWKHHIWELMJH VWURRLG´+HWORRSWJRHG0DDU ZHKHEEHQGDQRRNDFKWZHNHQ ODQJGURRJZHHUJHKDG$OVZH HHQKDOIMDDUYHUGHU]LMQZHWHQ ZHRIKHWRRNELMPLQGHUJXQVWLJH ZHHUVRPVWDQGLJKHGHQOXNWRP GHVWDOERGHPPRRLGURRJWH KRXGHQµ]HJW3DVFDOYRRU]LFKWLJ 2IGHVWDOEHGULMIVHFRQRPLVFKNDQ FRQFXUUHUHQPHWGHWUDGLWLRQHOH

(HQNOHLQHJURHSPHONYHHKRXGHUV LQ1HGHUODQGZHUNWPHWHHQ SRWVWDO2RNLQ]R·QVWDOORSHQ GHNRHLHQYULMURQG'HERGHP EHVWDDWXLWHHQPHQJVHOYDQVWUR HQPHVW2QGDQNVGHJHOLMNHQLV VHQPHWHHQYULMORRSVWDOKHHIWHHQ SRWVWDOYROJHQVGHRQGHU]RHNHUV *DODPDHQ9DQ'RRUHQJHHQ JURWHWRHNRPVW-XLVWYDQZHJH KHWPLOLHXDVSHFW*DODPD ´,QWHJHQVWHOOLQJWRWFRPSRVWH ULQJLVHULQGHERGHPYDQHHQ SRWVWDOVSUDNHYDQHHQDQDsURRE SURFHV'XV]RQGHU]XXUVWRI 'DDUELMJDDWYHHOVWLNVWRIHQ NRROVWRIGHOXFKWLQ'DWLVZDW ZHPHWHHQYULMORRSVWDOMXLVWQLHW ZLOOHQµDOGXV*DODPD

PHHVWYHHOEHORYHQG9DQ'RRUHQ ´9UDJHQRYHUGHLQYORHGYDQ YULMORRSVWDOOHQRSGLHUZHO]LMQ JH]RQGKHLGPHONNZDOLWHLWHQ 7HJHQZHONHSULMV" ´9DQGRRUVODJJHYHQGEHODQJYRRU WRHSDVVLQJVPRJHOLMNKHGHQZRUGHQ WRHSDVEDDUKHLGYDQYULMORRSVWDOOHQ LQGH96HQ,VUDsORRNRQGHU]RFKW LQGH1HGHUODQGVHPHONYHHKRXGH 2QGHU]RHNQDDUPLOLHXSUHVWDWLHV ULM]LMQGHHPLVVLHVYDQDPPRQLDN YDQYULMORRSVWDOOHQLVQLHXZ0DDU HQGHEURHLNDVJDVVHQPHWKDDQHQ LQGH1HGHUODQGVHFRQWH[WZHOHUJ EHODQJULMNµ ODFKJDVµVWHOW+HQGULN-DQYDQ 'RRUHQRQGHU]RHNHU+XLVYHVWLQJ 9RRUPHONYHHKRXGHUVVSHOHQ GHNRVWHQHHQJURWHUROELMGH HQ0LOLHXELM:DJHQLQJHQ85 VWDONHX]H(HQNRVWHQYRRUGHHO /LYHVWRFN5HVHDUFK0HWLQJHQLQ LVGDWGXUHPHVWNHOGHUVHQGXUH GHSURHIVWDOOHQ]XOOHQGDDUKHW VWDOLQULFKWLQJVPDWHULDOHQJURWHQ NRPHQGHKDOIMDDUPHHUGXLGHOLMN KHLGRYHUYHUVFKDIIHQ%LMSURHYHQ GHHOVDFKWHUZHJHNXQQHQEOLMYHQ RSODERUDWRULXPVFKDDOVFRRUGHGH :HOYUDDJWHHQYULMORRSVWDOPHHU YLHUNDQWHPHWHUVSHUNRH(HQ WRHPDDNERGHPRSGLWSXQWKHW

JRHGNRSHERYHQERXZ]RDOVGH NDVLQ=HJYHOGNDQKHOSHQRPGH NRVWHQLQGHKDQGWHKRXGHQ2RN GHNRVWHQYRRUVWURRLVHOPDWHULDDO HQPHVWDI]HWWHOOHQPHH2S SDSLHUNDQHHQYULMORRSVWDOGH NRVWHQFRQFXUUHQWLHPHWGH OLJER[HQVWDODDQ*DODPDHQ9DQ 'RRUHQKRSHQGDWRYHUKHGHQ ZLOOHQPHHEHWDOHQDDQKHW RSVFKDOHQYDQRQGHU]RHNDDQ YULMORRSVWDOOHQ´2QGHU]RHNRS SUDNWLMNEHGULMYHQNDQRQVOHUHQRI YULMORRSVWDOOHQSUDNWLVFKEUXLNEDDU HQHFRQRPLVFKLQWHUHVVDQW]LMQµ

+HWELHGHQYDQPHHUZHO]LMQDDQ ]LMQNRHLHQZDVYRRUGHPHONYHH KRXGHUV3DVFDOHQ]LMQYDGHU *HUULW3HHWHUVLQ'RUVW1% GH EHODQJULMNVWHUHGHQRPWHNLH]HQ YRRUHHQYULMORRSVWDO*HUULWUDDNWH HQWKRXVLDVWWRHQKLMYRULJMDDU WLMGHQVHHQVWXGLHUHLVQDDU,VUDsO GLYHUVHVWDOOHQYDQGLWW\SH EH]RFKW´1DDURQVLGHHNXQMH PHWHHQYULMORRSVWDOTXDZHO]LMQ HHQHQRUPHVWDSYRRUZDDUWV PDNHQµ]HJW3DVFDO3HHWHUV ´:HKRSHQGDW]LFKGDWYHUWDDOW LQNRHLHQGLHODQJHUPHHJDDQ HQGXVODJHUHNRVWHQµ 2SGHERGHPYDQGHYULMORRSVWDO LQ'RUVWOLJWHHQODDJYDQYLMIWLJ

PLQGHUVQHOLQNOLQNHQYDQGH YHHQERGHPVLQGHUHJLR

,QIRSDXOJDODPD#ZXUQO KHQGULNMDQYDQGRRUHQ#ZXUQO 

:$*(1,1*(183'$7(

92(',1* 'DNOR]HQRSYDQJ YDQKHW/HJHU GHV+HLOVPHWGH .HVVOHUVWLFKWLQJ

IRWR$13

LQ'HQ+DDJ

92(',1*

.2.(10(7+(7 /(*(5'(6+(,/6 Het Leger des Heils wil kwalitatief goed voedsel dat overblijft uit de levensmiddelenindustrie gebruiken voor de duizenden maaltijden die het Leger dagelijks uitreikt. In september is daarom het project ‘Voedselbesparing en -benutting in beeld’ gestart, waar Wageningen UR aan meedoet. Wageningse onderzoekers zullen eerst een ketenanalyse maken en de (potentiële) reststromen in beeld brengen. Vervolgens gaan zij de match maken tussen vraag en aanbod. Projectleider Joost Snels: “Nu missen de keukens vaak inzicht in de mogelijkheden om het aangeboden product toe te voegen aan de te bereiden maaltijden. Een aanbod van bijvoorbeeld mozzarella die nog vier dagen houdbaar is, zal niet snel aangenomen worden. Kennis van verwerkingsmogelijkheden, houdbaarheid en maaltijdstructuur maakt het mogelijk om beter gefundeerde beslissingen te 

nemen over wel of niet accepteren van zo’n product.” Dat moet leiden tot meer efficiëntie en minder verspilling. Dit project sluit dan ook nauw aan bij het aandachtsgebied ‘duurzame voedselketens’ van Wageningen UR, waarin gewerkt wordt aan het terugdringen van verspilling en het transparanter en duurzamer maken van ketens. Info: [email protected]

'(&21680(17,6((1 *(:2217(',(5 Meer kennis over gezondheid en duurzaamheid leidt nauwelijks tot een ander aankoopgedrag. 89% van de consumenten koopt producten uit gewoonte, zonder erbij na te denken. Dit blijkt uit de eerste toepassing van een instrument dat Wageningen UR ontwikkelt in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Met deze ‘Peiling Consument en Voedsel’ wordt het denken en doen van consumenten gemeten en worden bepaalde mechanis-

men zichtbaar. De resultaten kan het ministerie gebruiken om duurzame voedselconsumptie te stimuleren. Consumenten kiezen uiteindelijk voor een product dat lekker is, niet duur, gezond en eventueel makkelijk klaar te maken. Slechts drie tot vier procent van de respondenten laat voedselkwaliteitswaarden als eerlijk geproduceerd, milieuvriendelijk en diervriendelijk meewegen in het aankoopgedrag. De onderzoekers vonden daarbij enige verschillen tussen het woord en de daad van consumenten. Inzetten op kennis leidt niet tot duurzamer koopgedrag; ook keurmerken hebben slechts een beperkt effect. Voor effectief beleid is dus meer inzicht nodig in de onbewuste drijfveren van de consument in het aankoopproces. Info: [email protected]

Hypoallergene voedingsmiddelen helpen nauwelijks om problemen met voedselallergieën op te lossen. Dit komt doordat voedsel nooit gegarandeerd allergeenvrij is en allergiepatiënten vaak extreem voorzichtig zijn. Dat concludeert Margreet van Putten van de leerstoelgroep Marktkunde en Consumentengedrag van Wageningen University in het proefschrift waarop zij in september promoveerde. Voedselallergie voor bijvoorbeeld noten of fruit komt voor bij een tot twee procent van de volwassenen en vijf tot acht procent van de kinderen. “Er zijn geen medicijnen tegen voedselallergie”, vertelt Van Putten. “Daarom wilden we onderzoeken of nieuwe voedingsmiddelen, novel foods, hierin een rol kunnen spelen. Hierin kunnen de allergenen met verschillende technieken, zoals genetische modificatie of doorstralen,

6DQWDQDHHQK\SRDOOHUJHQHDSSHO GLHRRNPHQVHQPHWHHQPLOGH DSSHODOOHUJLHNXQQHQHWHQ

onschadelijk gemaakt worden.” Helaas zien juist mensen met voedselallergie de nieuwe voedingsproducten niet zitten. Van Putten: “Allergiepatiënten zijn enorm voorzichtig. Dat moet ook, want minuscule sporen kunnen al een ernstige allergische reactie veroorzaken. Omdat honderd procent allergeenvrij voedsel niet bestaat, kunnen novel foods alleen mensen met een lichte allergie helpen.” Info: [email protected]

'$7+2(9(1:( 1,(77(6/,..(1 Voedingssupplementen zijn meestal overbodig, en soms zelfs schadelijk. Gevarieerde voeding met veel groente en fruit is voor de meeste mensen voldoende. Dat zeggen de Wageningse hoogleraren Ellen Kampman en Renger Witkamp in Resource (1 oktober). Hiermee gaan zij in tegen de claims van de supplementenindustrie, die stellen dat we door het slikken van extra vitamines en antioxidanten onze kans op hart- en vaatziekten en kanker verkleinen. “De geclaimde effecten zijn nauwelijks wetenschappelijk onderbouwd”, zegt Kampman. Voor de gezonde effecten van groente en fruit is het bewijs duidelijker. “Die effecten worden vaak toegeschreven aan de aanwezige antioxidanten, maar het kunnen ook (combinaties van) andere stoffen zijn die hiervoor zorgen.” De hoogleraren onderkennen het probleem dat maar een klein deel van de Nederlandse bevolking daadwerkelijk voldoende fruit en groente eet. “De vraag is of we dit moeten oplossen met supplementengebruik of dat we het eten van groente en fruit moeten stimuleren.” Info: [email protected]

61(/7(679225 $17,%,27,&$ Wageningen UR heeft een nieuwe test ontwikkeld om verschillende antibiotica tegelijk snel te kunnen meten in voeding. Het grootschalig gebruik van antibiotica in met name de veehouderij is een serieus risico voor consumenten. Enerzijds vanwege de toenemende antibioticaresistentie, anderzijds omdat restanten van antibiotica in levensmiddelen terecht kunnen komen. In de voedingsmiddelenindustrie is daarom grote behoefte aan meetmethodes die verschillende antibiotica tegelijkertijd kunnen aantonen. Met deze nieuwe

IRWR+ROODQGVH+RRJWH

*(92(/,*9225 129(/)22'6

.DOYHUHQDDQGHVODFKWOLMQ

methode is dat mogelijk. De meting kan real time plaatsvinden en is geautomatiseerd. Bovendien heeft de methode een grote capaciteit: het is mogelijk om zeven ‘model’-antibiotica in zo’n vijftien minuten te meten. De test is gebaseerd op de binding van antibiotica aan specifieke eiwitten op een sensorchip. De Wageningse onderzoekers gaan de biosensor verder ontwikkelen, waarmee ze een bijdrage zullen leveren aan een nieuwe generatie technieken om voedselveiligheid sneller, goedkoper en completer te meten. Info: [email protected] 

:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW1LHQNH%HLQWHPD

0LQGHU]RXWPDDUHYHQYHHOVPDDNKHWOLMNWHHQ XWRSLHYRRUPHQVHQPHWHHQKRJHEORHGGUXN (QGDDUPHHRRNYRRUGHYRHGLQJVLQGXVWULH :DJHQLQJVHRQGHU]RHNHUVLQVDPHQZHUNLQJPHW VRMDVDXVIDEULNDQW.LNNRPDQODWHQ]LHQGDWKHW ZHOGHJHOLMNNDQ

60$.(/,-.0(7 0,1'(5=287 (

IRWR*HWW\,PDJHV

[SHUWVNXQQHQQRJ]RYHHOEHZHUHQRYHU JH]RQGHWHQPDDUDOV¶JH]RQG·PLQGHUJRHG VPDDNWGDQ¶RQJH]RQG·GDQLVKHWYRRUGH FRQVXPHQWDOVQHOHLQGHYHUKDDO'DWZHWHQGH RQGHU]RHNHUVYDQKHW&HQWUXPYRRU,QQRYDWLHYH &RQVXPHQWHQVWXGLHVPDDUDOWHJRHG%LMHONH RQWZLNNHOLQJLQYRHGLQJVODQGLVFRQVXPHQWHQDFFHS WDWLHHHQHHUVWHYHUHLVWH ´(HQYDQGHYUDDJVWXNNHQZDDUELMGLWDVSHFWVWHUN VSHHOWLVKHW]RXWJHKDOWHYDQYRHGVHOµYHUWHOW RQGHU]RHNHU6WHIDQLH.UHPHU´=RXWLVVOHFKWYRRU PHQVHQPHWHHQKRJHEORHGGUXNPDDU]RGUDMHKHW ]RXWJHKDOWHLQYRHGVHOYHUPLQGHUWJDDWGHFRQVX PHQWHQDFFHSWDWLHRPODDJ=RXWJHKDOWHLVHHQKHHO EHODQJULMNRQGHUGHHOYDQGHVPDDNSHUFHSWLHµ'DW EOLMNWXLWRQGHU]RHNYDQ.UHPHUHQKDDUFROOHJD·VLQ KHW5HVWDXUDQWYDQGH7RHNRPVW]LHNDGHU 7RHQ HHQLQGXVWULsOHSDUWQHU:DJHQLQJHQWZHHMDDU JHOHGHQEHQDGHUGHPHWHHQYHU]RHNRPGLW ]RXWGLOHPPDWHKHOSHQRSORVVHQZDV.UHPHUGDQ RRNPHWHHQJHwQWHUHVVHHUG 'LHSDUWQHUZDV.LNNRPDQHHQ-DSDQVHSURGXFHQW YDQWUDGLWLRQHOHVRMDVDXV=RXKHWPRJHOLMN]LMQ YURHJPHQ]LFKELM.LNNRPDQDIRP]RXWLQ YRHGLQJVPLGGHOHQGHHOVWHYHUYDQJHQGRRUVRMDVDXV ZDDUGRRUGHFRQVXPHQWPLQGHU]RXWELQQHQNULMJW ]RQGHUGDWKHWJHUHFKWDDQVPDDNYHUOLHVW".LNNR PDQYHUPRHGGHYDQZHO]LFKEDVHUHQGRSNHQQLV YDQGHWUDGLWLRQHOH-DSDQVHNHXNHQPDDU]RFKW GDDUYRRUHHQZHWHQVFKDSSHOLMNHRQGHUERXZLQJ ´9RRURQVHHQPRRLHXLWGDJLQJµDOGXV.UHPHU ´(QYRRUyQVHHQLGHDOHPRJHOLMNKHLGRPGH VPDDNSHUFHSWLHREMHFWLHIWHPHWHQµYRHJW5\R 6KLPRMRYDQ.LNNRPDQGDDUDDQWRH´:DJHQLQJHQ KHHIWGDDULQHHQVWHUNHWUDGLWLHµ

%UHGHWRHSDVEDDUKHLG

./$17

'HVRMDVDXVYDQ.LNNRPDQLV]HNHUQLHWKHW]HOIGH DOVGHNHWMDSPDQLVGLH1HGHUODQGHUVNHQQHQXLWGH ,QGRQHVLVFKHNHXNHQKDDVW6KLPRMR]LFKWH]HJJHQ ´2Q]HVRMDVDXVEHYDWPDDUYLHULQJUHGLsQWHQZDWHU 

3URHIUHVWDXUDQW +HW5HVWDXUDQWYDQGH7RH NRPVWLVHHQXQLHNHRQGHU ]RHNVIDFLOLWHLWYDQ:DJHQLQJHQ 85,QGLWWHVWUHVWDXUDQWZDDU EH]RHNHUVDOVLQHHQ¶JHZRRQ· UHVWDXUDQWNRPHQHWHQQHPHQ RQGHU]RHNHUVDOOHUOHLDVSHFWHQ RQGHUGHORHSYDQFRQVXPHQ WHQJHGUDJURQGHWHQHQGULQNHQ ,QKHWUHVWDXUDQW]HOIYROJHQ :DJHQLQJHUVGHUHVWDXUDQWEH ]RHNHUVRSGHYRHWRQGHUPHHU PHWFDPHUD·VHQNLMNHQQDDU ]DNHQDOVYRHGVHONHX]H ORRSURXWHHQHHWJHGUDJ,QKHW ODERUDWRULXPJHGHHOWHNXQQHQ FRQVXPHQWHQSDQHOVYRHGLQJV PLGGHOHQRQGHUJHFRQWUROHHUGH RPVWDQGLJKHGHQWHVWHQRS ELMYRRUEHHOGVPDDNJHXUHQ WH[WXXU

VRMDWDUZHHQ]RXW.HWMDSPDQLV EHYDWGDDUQDDVWRRNQRJVXLNHU HQDOOHUOHLDQGHUHVPDDNVWRIIHQ .HWMDSLVGXVYHHO]RHWHUHQJHHIW HHQWRWDDODQGHUHVPDDNVHQVD WLHµ2RNGHEHUHLGLQJVZLM]H YHUVFKLOW'H-DSDQVHVRMDVDXV NHQWHHQXLW]RQGHUOLMNODQJ IHUPHQWDWLHSURFHVWHQPLQVWH ]HVPDDQGHQ.HWMDSPDQLV IHUPHQWHHUWGDDUHQWHJHQLQHHQ SDDUZHNHQ6KLPRMR´'LHODQJH IHUPHQWDWLHJHHIWRQ]HVDXVHHQ KHHOW\SHUHQGH]RXWLJHVPDDN :LOHHQ-DSDQQHU]LMQHWHQ]RXWHU PDNHQGDQ]DOKLMLQHHUVWH LQVWDQWLHVRMDVDXVWRHYRHJHQ HQSDVGDDUQD]RXWµ +HWRQGHU]RHNULFKWWH]LFKRS ]RXWYHUYDQJLQJLQW\SLVFK (XURSHVHJHUHFKWHQ´:HZLOGHQ MXLVWDDQWRQHQGDWGLWSULQFLSH RRNZHUNWLQGHQLHW2RVWHUVH NHXNHQµOHJW6KLPRMRXLW´:H ZHUNWHQPHWVDODGHGUHVVLQJ VRHSHQHHQJHUHFKWPHW JHEDNNHQYDUNHQVYOHHVµ &RQVXPHQWHQSDQHOVEHRRUGHHO GHQGHJHUHFKWHQLQYLMIYHUVFKLO OHQGHYDULDQWHQ²ELMYRRUEHHOG YHUVFKLOOHQGHVRRUWHQVRHS²ELM YDULsUHQGHPDWHYDQ]RXWYHUYDQ

¶((1-$3$11(5=$/=,-1 (7(1((5670(762-$6$86 =287(50$.(13$6 '$$51$0(7=287·

JLQJGRRUVRMDVDXV+HWEOHHNGDWKHW]RXWJHKDOWH LQGHGULHSURGXFWJURHSHQ²GUHVVLQJVRHSHQHQ YDUNHQVYOHHV²PHWUHVSHFWLHYHOLMNHQ SURFHQWNRQZRUGHQEHSHUNW]RQGHUGDWGHFRQVX PHQWHQGHJHUHFKWHQDOVPLQGHUVPDNHOLMNEHVWHP SHOGHQ´(HQRSYDOOHQGUHVXOWDDWµYLQGW6KLPRMR ´]HNHUDOVMHEHGHQNWKRHEHODQJULMN]RXWLVYRRUGH VPDDNVHQVDWLHµ´'HPHQVHQSURHIGHQZHOLVZDDU HHQNOHLQYHUVFKLOLQVPDDNSURÀHOµYXOW.UHPHUDDQ ´PDDUGLWKDGJHHQQHJDWLHYHJHYROJHQYRRUGH DFFHSWDWLHYDQKHWJHUHFKW=HNRQGHQGDWVPDDN YHUVFKLORYHULJHQVQLHWEHQRHPHQµ:HOOLFKWELHGHQ VPDDNVWRIIHQLQGHVRMDVDXVFRPSHQVDWLHYRRUGH PLQGHUVWHUNH]RXWVPDDNYHUPRHGW.UHPHU´-H NXQWGH]RXWYHUYDQJLQJGDDURPLQHONKDUWLJSURGXFW RSGH]HPDQLHUJHEUXLNHQFKLSVSL]]DEURRG 'HWRHSDVEDDUKHLGLVKHHOEUHHGµ

2YHUZHOGLJHQGHUHDFWLHV 'HSURRIRISULQFLSOHLVJHOHYHUGYDW.UHPHUVDPHQ PDDU:DJHQLQJHQ]DOKHWJHJHYHQQRJYHUGHU RQGHU]RHNHQ=RLVKHWLQFRQVXPHQWHQRQGHU]RHN EHODQJULMNWHZHWHQRIHHQEHSDDOGHVPDDNVHQVDWLH ELMPHQVHQRYHUODQJHUHWLMGVGXXUZHOOLFKWYHUDQGHUW 'HEHODQJULMNVWHVWDSDOGXVEHLGHRQGHU]RHNHUV LVQXRPGLWSULQFLSHEUHGHUHEHNHQGKHLGWHJHYHQ 1LHWDOOHHQELMKHWSXEOLHNPDDUMXLVWRRNELMGH YRHGLQJVLQGXVWULH'LHSXEOLFLWHLWVVODJ]DO.LNNRPDQ ]HOIPRHWHQPDNHQ´:HOSUHVHQWHUHQZLMGH]H UHVXOWDWHQQDWXXUOLMNLQGHZHWHQVFKDSSHOLMNH ZHUHOGµ]HJW.UHPHU´GRRUSXEOLFDWLHVLQWLMGVFKULI WHQHQGRRUSUHVHQWDWLHVELMV\PSRVLD'HHHUVWH UHDFWLHVZDUHQRYHUZHOGLJHQG'HYUDDJQDDU]R·Q VWUDWHJLHEOLMNWHQRUPJURRWWH]LMQ+HW]RXWYUDDJ VWXNLVPRPHQWHHOHHQYDQGHEHODQJULMNVWHLVVXHV LQGHYRHGLQJVLQGXVWULHµ ,QIRVWHIDQLHNUHPHU#ZXUQO



:$*(1,1*(183'$7(

7HNVW5HQp'LGGH

9DQZHJH]LMQIDVFLQDWLHYRRUDDUGULMNVNXQGH ZLOGHKLMHLJHQOLMNI\VLVFKHJHRJUDÀHDDQGH 9ULMH8QLYHUVLWHLWVWXGHUHQPDDUDOWLMGHQV GHYRRUOLFKWLQJVGDJHQKDDNWHKLMDI´'LHQDUH EHWRQNORPSLQ%XLWHQYHOGHUWVWRRWWHPHDIµ ]HJW3HWHU9HUPHLM ´,HPDQGYURHJ PLM¶,VFXOWXXUWHFKQLHNLQ:DJHQLQJHQQLHWV YRRUMRX"·'DDUYRHOGHKLM]LFKLQGLUHFW WKXLVDOZDVGHSURSHGHXVHJHHQOROOHWMH ´3ODQWNXQGHZDVPLMQVWUXLNHOEORNLNKHE KHWH[DPHQGLYHUVHNHUHQPRHWHQGRHQ2RN ZLVNXQGHHQFKHPLHZDUHQEHKRRUOLMNYHHO LQJHZLNNHOGHUGDQRSGHPLGGHOEDUHVFKRROµ 

¶'$7,6 0,-11(67 9(5'(5.,-.(1 '$1-(1(86 /$1*,6·

$/80186

9

DQGDDJGHGDJLV3HWHU9HUPHLM²VWDQGSODDWV 0QFKHQ²DOVYLFHSUHVLGHQWYDQKHW GLUHFWRUDDWJHQHUDDO'* YDQKHW (XURSHVH2FWURRLEXUHDX(2% RQGHUPHHUYHUDQW ZRRUGHOLMNYRRUKHWNZDOLWHLWVPDQDJHPHQWGH SDWHQWDGPLQLVWUDWLHHQGH,&7V\VWHPHQ'DDURQGHU YDOOHQELMYRRUEHHOGVOLPPH]RHNHQYHUWDDOPDFKL QHVZDDUPHHGHVSHFLDOLVWHQXLWODQGHQ SDWHQWHQEHRRUGHOHQ3DWHQWHQEHVFKHUPHQ LHPDQGVLQWHOOHFWXHHOHLJHQGRP0HWHHQSDWHQWNDQ GHKRXGHUWLMGHOLMNDQGHUHQYHUELHGHQGHXLWYLQGLQJ LQNZHVWLHWHJHEUXLNHQ9HUPHLM´+HWZRRUG ¶SDWHQW·RIKHW1HGHUODQGVHHTXLYDOHQW¶RFWURRL· 

3HWHU9HUPHLM

IRWR-RVMH'HHNHQV

$/80186



:$*(1,1*(183'$7(

KHHIWJHHQSRVLWLHILPDJR+HWLVEHGRHOGRP PHQVHQDDQWHPRHGLJHQKXQXLWYLQGLQJWHRQWKXO OHQLQUXLOYRRUGLWWLMGHOLMNHSDWHQWUHFKW+HW VWLPXOHHUWNHQQLVRYHUGUDFKWHQEHYRUGHUWLQQRYDWLH 0DDUKHWIHLWGDWHHQSDWHQWHHQPRQRSROLHFUHsHUW JHHIWKHWZRRUGHHQQHJDWLHYHELMNODQNµ %RHNHQ]LMQHUYROJHVFKUHYHQRYHUGH]HPRQRSROLH ZHUNLQJYDQSDWHQWHQYRRUHHQLQGXVWULH,QGH IDUPDFLHRIELMPLOLHXYLQGLQJHQELMYRRUEHHOGPDDU RRNLQGHODQGERXZPHWEHVWULMGLQJVPLGGHOHQRI

+RRJOHUDDU" ´3URIHVVRU)+HOOLQJDFXOWXXU WHFKQLHN+LMNRQERHLHQG YHUWHOOHQRYHULQJHZLNNHOGH NZHVWLHVRQGHUPHHUYDQXLW]LMQ HUYDULQJDOVYRRU]LWWHUYDQGH 5LMNVSODQRORJLVFKH&RPPLVVLH ,QSROGHULQJYDQGH0DUNHUZDDUG ZDVWRHQHHQKRWLVVXHULMNVZH JHQGRRUKHWODQGVFKDSRRN +LMEUDFKWGHFXOWXXUWHFKQLHNLQ YHUEDQGPHWEHOHLGHQSROLWLHN HQRSHQGHPLMGHRJHQYRRUGH WHJHQVWHOOLQJWXVVHQSXEOLHN EHODQJHQSULYpEHODQJµ

+XLV"

IRWR-RVMH'HHNHQV

´+RHYHVWHLQHOIKRRJ6WHUÁDW PHWDFKWVWXGHQWHQHQGH KXLVPHHVWHUGLHHONZHHNNZDP FRQWUROHUHQRIGHZFVFKRRQZDV 'H9RONVNUDQWHQ9ULM1HGHUODQG YRUPGHQGHLQWURGXFWLHLQHHQ DQGHUHZHUHOGRPQLHWWH]HJJHQ GDW]HHHQFXOWXXUVFKRNYHURRU ]DDNWHQYHUJHOHNHQPHWKHWQHWWH +HHPVWHGHZDDULNYDQGDDQ NZDPµ

$/80186

¶/$1'%28:+2*(6&+22/·· :$672&+((1%((7-(+(7 ,0$*29$1'(92(7(1,1 '($$5'((132(3$$1-( 6&+2(1(1·

ELMWRHSDVVLQJYDQGHJHQHWLVFKHULMNGRP´:LM SUREHUHQ]RJRHGPRJHOLMNWHUHJHOHQGDWHUHHQ JHGHJHQSDWHQWEHRRUGHOLQJSODDWVYLQGWHQZHPDNHQ GHGHWDLOVYDQGHXLWYLQGLQJYRRULHGHUHHQWRHJDQNH OLMN]RGDWDQGHUHQZHHUYHUEHWHULQJHQNXQQHQ DDQEUHQJHQµ 9HUPHLMKHHIWQLHWGDJHOLMNVPHWGHFRQFUHWH SDWHQWSHULNHOHQWHPDNHQPDDURSELMHHQNRPVWHQ PHUNWKLMZHOGDWGHPRQRSROLVHUHQGHLQYORHGYDQ GHSDWHQWHQLQGHZHUHOGQLHWPRHWZRUGHQ RYHUVFKDW´(HQJH]DJKHEEHQGH$PHULNDDQVH ZHWHQVFKDSSHURSKHWJHELHGYDQVFKRQHHQHUJLH EHVWUHHGRQODQJVGHVXJJHVWLHGDWGXXU]DPHHQHUJLH ]LFK]RWUDDJRQWZLNNHOWGRRUEHOHPPHULQJHQDOV JHYROJYDQPDQNHPHQWHQLQKHWSDWHQWHQV\VWHHP 

6WXGHQWHQYHUHQLJLQJ" ´6653HUWRHYDO'RRUGDWLNHHQ KHUH[DPHQKDGRSGHPLGGHOEDUH VFKRRONZDPLNODDWLQ:DJHQLQ JHQHQPLVWHLNGHDOJHPHQH LQWURGXFWLH,NOLHSELM665ELQQHQ RPWHHWHQHQZHUGHUOLG,NKHE QRJLQHHQGLVSXXWEHVWXXU JH]HWHQµ

0RRLVWHSOHN" ´=RQGHUWZLMIHO/DQGPHHWNXQGH ERYHQRSGH:DJHQLQJVHEHUJ PHWHHQWUDQHQWUHNNHQGXLW]LFKW RYHUGHXLWHUZDDUGHQ6WDUHQQDDU KHWZDWHU7LMGHQVKHWSUDFWLFXP GHWKHRGROLHWLQVWHOOHQHQPLNNHQ RSKHWNHUNWRUHQWMHDDQGH RYHUNDQWµ

+HWLVHHQ]DDNYDQJHOGHQYDQ SROLWLHN+LMVWHOGHGDWHULQGH 96ELMYRRUEHHOGPHHUJHOGYRRU 5HVHDUFK 'HYHORSPHQWJDDW QDDUYRHGVHOYRRUKXLVGLHUHQGDQ QDDUVFKRQHHQHUJLHµ 7RFKUDDUHHQFXOWXXUWHFKQHXW LQGLHQVWYDQKHWJH]DJKHEEHQGH (XURSHVH2FWURRLEXUHDX´(HQ EHKRRUOLMNGLYHUVHFDUULqUHµ HUNHQW9HUPHLM´'HVOHXWHORP GLHWHEHJULMSHQOLJWLQ'HQ+DDJ ,NJLQJHUZHUNHQQDHHQNRUWH GLHQVWEHWUHNNLQJELM*URQWPLMµ +HWZDVHQFULVLVHQGH NDELQHWWHQ/XEEHUVUHJHHUGHQ PHWGHKDUGHQRQRQVHQVHKDQG ´+HWZDVQLHWGHEHVWHWLMGRPWH VWDUWHQ,NVFKUHHIYHOHVROOLFLWD WLHEULHYHQQDDU5LMNSURYLQFLHV HQJHPHHQWHQµKHULQQHUWKLM]LFK ´,NZDVEOLMGDWLNELMKHW WRHQPDOLJH0LQLVWHULHYDQ&50 &XOWXXU5HFUHDWLHHQ0DDW VFKDSSHOLMNZHUN PRFKWNRPHQ ZHUNHQ1DDPSHUGULHZHNHQ ZHUGLQKHWHHUVWHNDELQHW /XEEHUVJHRRUGHHOGGDWQDWXXU HQUHFUHDWLHQDDUKHW0LQLVWHULH YDQ/DQGERXZPRHVWHQHQLN JLQJPHHµ 'DDUEHJRQHHQODQJHDPEWHOLMNH FDUULqUHZDDUELMGHMRQJH RQHUYDUHQ:DJHQLQJVHFXOWXXU WHFKQLFXV]LFKVWHHGVPHHUEHJRQ WHEHNZDPHQLQPDQDJHPHQWHQ OHLGLQJJHYHQ´,NYRQGKHW LQWULJHUHQGRPLQKHWVSHOYDQ SROLWLHNHQEHOHLGWHUHFKWWH NRPHQ.HQQHOLMNYLHOKHWRSELM PLMQED]HQZDQWLNZHUGVWHHGV JHYUDDJGYRRUKRJHUHIXQFWLHVµ 1LHWYDNLQKRXGHOLMNLQGH FXOWXXUWHFKQLHNRIGHUXLPWHOLMNH RUGHQLQJPDDUGRRUDIZLVVHOHQGH IXQFWLHVLQEHOHLGXLWYRHULQJHQ VWDIOHHUGH9HUPHLMOHLGLQJJHYHQ 2SKHWODDWVWZDVKLMGLUHFWHXU YDQGHGLUHFWLH,QIRUPDWLHPD QDJHPHQWHQ)DFLOLWDLUH$DQJHOH JHQKHGHQ´2SGDWPRPHQWYURHJ GHVHFUHWDULVJHQHUDDO6* YDQ

KHW0LQLVWHULHYDQ(FRQRPLVFKH=DNHQ(= RPELM KHPSODDWVYHUYDQJHQG6*WHZRUGHQZDDULQWXVVHQ /DXUHQV-DQ%ULQNKRUVW0LQLVWHUZDV+HWNOLNWHPHW EHLGHQHQGDDUNUHHJLNELMXLWVWHNHHQPDQDJH PHQWIXQFWLHµ 2QGHUDQGHUHGHYHUVFKLOOHQGH(=DJHQWVFKDSSHQ YLHOHQLQ]LMQSRUWHIHXLOOHppQHUYDQZDVKHW 2FWURRLFHQWUXPLQ5LMVZLMN´0LMQZHUNELM(=HQ KHW2FWURRLFHQWUXPPDDNWHGDWLNLQPHW VXFFHVNRQVROOLFLWHUHQQDDUGHIXQFWLHYDQYLFH SUHVLGHQWYDQ'*YDQKHW(XURSHVH2FWURRLEXUHDX (2%*HHQKRQGGLHKHWZHHWPDDUGHYHVWLJLQJ YDQKHW(2%LVPHWZHUNQHPHUVGHJURRWVWH LQWHUQDWLRQDOHRYHUKHLGVLQVWHOOLQJLQ1HGHUODQG (UEHVWDDWLQ1HGHUODQGJHHQJURWHUHNDQWLQHµ :DJHQLQJHUVNRPWKLMDQQREHURHSVPDWLJ VOHFKWVVSRUDGLVFKWHJHQPDDULQGHSULYpVIHHU RQGHUKRXGW3HWHU9HUPHLMQRJFRQWDFWPHWRXG VWXGLHJHQRWHQ´,N]LHYROGRHQGHYDQ:DJHQLQJHQ 8QLYHUVLW\RPWHFRQVWDWHUHQGDWKHWHHQJRHGH NHX]HLVJHZHHVWGHRQGHU]RHNVLQVWLWXWHQWRHWH YRHJHQHQDOV:DJHQLQJHQ85GRRUWHJDDQ2RN GHSURÀOHULQJDOVHHQOLIHVFLHQFHXQLYHUVLWHLWYLQG LNEXLWHQJHZRRQJRHG6DPHQPHWGHYDQRXGVKHU DDQZH]LJHLQWHUQDWLRQDOHEOLNLVKHWHHQVZLQJHQG JHKHHOµ:DJHQLQJHQLVHUNRUWRPVWHUNHUGRRU JHZRUGHQPHHQW9HUPHLM´¶/DQGERXZ+RJHVFKRRO· RI¶/DQGERXZ8QLYHUVLWHLW·ZDVWRFKHHQEHHWMHKHW LPDJRYDQGHYRHWHQLQGHDDUGHHQSRHSDDQMH VFKRHQHQµ 7ZHHMDDUJHOHGHQZRRQGHKLMGHRSHQLQJELMYDQ KHWDFDGHPLVFKMDDULQ:DJHQLQJHQ'H.RQLQJLQ ZDVHUPLQLVWHUSUHVLGHQW%DONHQHQGHVSUDN(Q ZDWGHHGGHSUHPLHULQ:DJHQLQJHQ"´+LMVSUDNYRRU GHQHXVYDQGH.RQLQJLQLQKHW(QJHOV'DWYLQGLN HHQKHOGHUVLJQDDOLQYHUEDQGPHWKHWLQWHUQDWLRQDOH NDUDNWHUYDQ:DJHQLQJHQ0XOWLGLVFLSOLQDLUHQ LQWHUQDWLRQDDOGDDUPRHWHQZHKHWYDQKHEEHQµ $OVKLMRS]DWHUGDJ]LMQFRPSXWHULQ]LMQKXLVLQ 0QFKHQRSVWDUWHQGH9RONVNUDQWDDQNOLNW YHUYXOOHQGHNOHLQHDGYHUWHQWLHVRSGHYRRUSDJLQD 3HWHU9HUPHLM]HOIVPHWWURWV´7URWVMDRYHUGLH YHHODOWHFKQLVFKHGRRUEUDNHQLQNOHLQHDOOHGDDJVH GLQJHQLQWLHQUHJHOVQHHUJH]HW¶+D·GHQNLNGDQ ¶GDWLVPLMQQHVW·9HUGHUNLMNHQGDQMHQHXVODQJLVµ



:$*(1,1*(183'$7(

Banenrijklimburg TOPBANEN MET BALANS Banenrijklimburg is een carrièreplatform voor hoogopgeleiden. Ben jij op zoek naar een goede work-life balance waar een aantrekkelijke regio hand in hand gaat met een leefomgeving waar echte leefkwaliteit nog voorop staat? Dan zoekt Limburg jou! Hieronder vind je een greep uit de bedrijven die zichzelf presenteren op onze website www.banenrijklimburg.nl

Nunhems is een internationale, innovatieve en sterk groeiende onderneming. Wij ontwikkelen, produceren en verkopen groentezaden in nauwe samenwerking met onze afnemers en relaties in de professionele tuinbouw. Wij hebben wereldwijd meer dan 1.100 medewerkers verspreid over meer dan 20 landen en we horen bij de vier grootste bedrijven ter wereld op het gebied van groentezaden. www.nunhems.com

Ben jij benieuwd hoe het is om bij de favoriete werkgever van werkend Nederland aan de slag te gaan? Zoek jij een werkgever die je alle ruimte geeft om jezelf te ontwikkelen? Dan zijn wij naar elkaar op zoek. Wij zoeken gedreven mensen die onze bank met hun frisse energie en inzet verder vooruit willen brengen. Voor meer informatie over onze vestiging en onze vacatures willen wij je graag verwijzen naar onze website www.rabobank.com/overons

APG verzorgt het vermogensbeheer, de administratie en communicatie van pensioenfondsen. APG beheert zo’n 205 miljard euro pensioenvermogen voor meer dan 4 miljoen mensen. APG werkt internationaal. Met zo’n 4.000 collega’s, verdeeld over Heerlen (hoofdkantoor), Amsterdam, New York en Hong Kong, werk je bij APG aan de financiële toekomst van miljoenen mensen.

Imagine a career saving lives. At Medtronic, you can. We’re creating technologies that treat chronic disease in new ways so people can live better, longer. We didn’t become a global leader by sitting on the sidelines. We’re actively involved in shaping the industry and transforming technologies so physicians have what they need to help their patients move forward with life. If you want a career that is challenging, energizing, and rewarding, we hope you’ll consider joining us as we push the boundaries of medical technology.

Bij de Provincie Limburg hebben wij vacatures in allerlei functies. Daarom zijn wij binnen verschillende afdelingen en vakgebieden vaak op zoek naar enthousiaste en vakkundige mensen. Mocht je meer informatie willen hebben over onze organisatie en vacatures dan verwijzen wij je graag door naar onze internetsite: www.limburg.nl

Interesse? Kijk op www.werkenbijapg.nl

Centraal Bureau voor de Statistiek

Het Centraal Bureau voor de Statistiek met vestigingen in Heerlen en Den Haag, produceert en publiceert onbetwiste, actuele, relevante en samenhangende statistische informatie voor beleid, wetenschap en praktijk. Het CBS maakt deel uit van een internationaal, vooral Europees, statistisch netwerk. Binnen de Europese Unie levert het CBS de officiële gegevens over Nederland. Voor onze vestigingen zijn wij regelmatig op zoek naar nieuwe collega’s.

Momenteel staan er 175 vacatures op onze carrièresite 

topbanen met balans.

+HW:DJHQLQJHQ8QLYHUVLWHLWV)RQGV:8) ZLO]LMQIRQGVHQZHUYLQJYHUEUHGHQ1DDVWGH UHJXOLHUHDFWLYLWHLWHQJDDWKHWIRQGVPHHU¶IRQGVHQRSQDDP·RQGHU]LMQKRHGHQHPHQ2RN VWDDQFDPSDJQHVYRRUVSHFLDOHSURMHFWHQYDQ:DJHQLQJHQ8QLYHUVLW\RSGHURO9RRU]LWWHU 5RE7D]HODDUHQGLUHFWHXU0RQLTXH0RQWHQDULHOLFKWHQKHW¶:8)QLHXZHVWLMO·WRH

:8)1,(8:(67,-/ 0$$76&+$33(/,-.(67(81 9225'($0%,7,(69$1 :$*(1,1*(181,9(56,7<

:

DDURPGH]HWUHQGEUHXN" 0RQWHQDULH´9DQDIYDOWDOOH IRQGVHQZHUYLQJYDQGHXQLYHUVLWHLWRQGHU GHYODJYDQKHW:8)2QVIRQGVLVEHNHQGYDQZHJH GHSULM]HQGLHKHWMDDUOLMNVXLWUHLNWKHWÀQDQFLHUHQ YDQOHHUVWRHOHQHQKHWVXEVLGLsUHQYDQVWXGHQWHQDF WLYLWHLWHQ+LHUQDDVWJDDQZHKHWDDQWDOSURMHFWHQ ZDDUZHYRRUZHUYHQ]RDOVGH6SHFLDOH&ROOHFWLHV YDQGHELEOLRWKHHNXLWEUHLGHQ'HDPELWLHVYDQGH XQLYHUVLWHLWUHLNHQYHUGHUGDQXLWKHWUHJXOLHUH RQGHU]RHNVEXGJHWEHWDDOGNDQZRUGHQHQGDDUYRRU ]RHNHQZLMPDDWVFKDSSHOLMNHRQGHUVWHXQLQJ,Q $QJHOVDNVLVFKHODQGHQLVGDWDOKHHOJHEUXLNHOLMN 1HGHUODQGHUVJHYHQZHOJUDDJDDQJRHGHGRHOHQ PDDUGHQNHQGDQQLHWDDQRQGHU]RHNHQRQGHUZLMV 7HUZLMOMHGDDUPHHMXLVWEDDQEUHNHQGHGLQJHQHQ GXXU]DPHRSORVVLQJHQNXQWEHUHLNHQµ :DWYHUDQGHUWHUQRJPHHU" 7D]HODDU´:HZLOOHQKHWDDQWDOIRQGVHQRSQDDP ]RDOVKHW:HOOHQVLHNIRQGVXLWEUHLGHQ0HW]R·Q IRQGVNDQLHPDQGELMGUDJHQDDQGHYHUGHUH RQWZLNNHOLQJYDQHHQYDNJHELHG'HQDDPJHYHULV YHUDQWZRRUGHOLMNYRRUKHWEHOHLGYDQKHWIRQGVPDDU KHW:8)]RUJWYRRUGHÀQDQFLsOHDIZLNNHOLQJ=R ZHWHQJHYHUVGDWHUHHQGHJHOLMNHRUJDQLVDWLHDFKWHU VWDDW2RN]LMQHUVWHHGVPHHUPHQVHQGLHQDKXQ RYHUOLMGHQHHQEHGUDJODWHQVFKHQNHQ6RPVKHHO

VSHFLÀHN]RDOVELMKHWIRQGVGDWLQKHWOHYHQ JHURHSHQLVRPGHDDUGDSSHO]LHNWHWHEHVWULMGHQ +HWPRRLVWHLVDOV]R·QVFKHQNLQJYRRUHHQH[WUD LPSXOV]RUJWELMEHVWDDQGHÀQDQFLHUV,QGLWJHYDO KHHIWGDWXLWHLQGHOLMNPLOMRHQHQRSJHOHYHUGYRRU 3K\WKRSKWRUDRQGHU]RHNµ :DWPHUNHQJHYHUVKLHUYDQ" 0RQWHQDULH´'HDDQSDNZRUGWJURRWVFKDOLJHU (HQVSHUMDDU]DOHONHDOXPQXVHHQPDLOLQJRQW YDQJHQZDDULQZHVWHXQYUDJHQYRRUHHQDDQWDO JHVHOHFWHHUGHSURMHFWHQHQIRQGVHQRSQDDP 6FKHQNHUVNXQQHQNLH]HQYRRUHHQDOJHPHQHJLIW DDQKHW:8)RIYRRUHHQELMGUDJHDDQHHQVSHFL ÀHNHEHVWHPPLQJµ /HLGWGLWQLHWWRWYHUVQLSSHULQJ" 7D]HODDU´,NKHEHUKHWYROVWHYHUWURXZHQLQGDW GHVRPGHUGHOHQJURWHULV=RLVKHW$QQHYDQGHQ %DQIRQGVYHUGULHYRXGLJGQDGDWZHJLQJHQVDPHQ ZHUNHQHQQLHWWHQNRVWHYDQDQGHUHDFWLYLWHLWHQµ (Q0RQWHQDULH´:HKHEEHQKHWGUDDJYODNYRRU]R·Q $QJHOVDNVLVFKHYRUPODWHQRQGHU]RHNHQHQGDDUXLW EOLMNWGDWHUYHHOEHUHLGKHLGLVRQGHURQ]HDFKWHUEDQ +HWEHWHNHQWHHQLQWHQVLHYHUHUHODWLHPHWGRQDWHXUV PHHUHHQSDUWQHUVFKDS:HYHUZDFKWHQGDWKHW PHHUJDDWRSOHYHUHQµ



:$*(1,1*(183'$7(

$/801,1,(8:6 21/,1( 21702(7,1*63/$$76 Sinds begin september is de Wageningen Alumniportal in de lucht. Gemiddeld honderd bezoekers per dag telde de site gedurende de eerste maand, waaruit blijkt dat alumni www.wageningenalumniportal.nl weten te vinden. Ze gebruiken de virtuele ontmoetingsplaats om te netwerken en informatie uit te wisselen. De portal bevat gegevens van alle 32.000 alumni van Wageningen University en nieuws en informatie voor en door alumni. Inloggen kan met het eigen e-mailadres. Onder de vele reacties waren vragen van bezoekers over de openbaarheid van hun gegevens. De portal is met de grootste zorgvuldigheid opgezet. Elke gebruiker kan onder zijn/haar eigen profiel zelf aangeven welke gegevens wel of niet zichtbaar zijn voor anderen. Zo kunt u – met behoud van privacy – contact zoeken met andere alumni, netwerken of activiteiten onder de aandacht brengen. De mogelijkheden voor netwerken worden overigens nog verder uitgebreid.

Water en Atmosfeer, 1999). Zij ontvingen elk een saunabon voor twee personen. In totaal namen 88 teams van twaalf lopers deel aan de Veluweloop. Aan deze sportieve dag is een goed doel verbonden, waaraan deelnemers de borg van de loperhesjes en fietsen konden schenken. Dit jaar ging de opbrengst, € 750,– groot, naar Agriterra, een organisatie voor agrarische ontwikkelingssamenwerking. Agriterra besteedt het bedrag aan een project van de Congolese organisatie Sydip, ter ondersteuning van de boerenbevolking in een van de conflictgebieden in Congo.

:(5(/''(%$7 29(5*5$$1 Bij het werelddebat op 8 oktober ging het over de basis van ons voedsel: graan. De bijna honderd aanwezigen voerden een levendige discussie over het verbeteren van opbrengst, kwaliteit en duurzaamheid van granen. De sprekers belichtten uiteenlopende oplossingen voor het wereldvoedselvraagstuk. Zoeken we die in (bio) technologische hoek, zoals KeyGene-directeur Arjen van Tunen

betoogde? Of in het sluiten van ecologische kringlopen en een betere voedselverdeling? Adviseur Rutger Schilpzand vroeg meer aandacht voor de ontwikkelingen aan consumentenkant, zoals de verstedelijking en de groeiende koopkracht in Azië. Huub Spiertz, oud-hoogleraar Gewasecologie aan Wageningen UR, nam ook deel aan het debat: “Het is een aansprekende formule, Gijs Weenink leidde het debat goed, en er was humor. Wel had het van mij nog meer over de wereldvoedselproductie mogen gaan. Nu was men sterk op de Nederlandse situatie gericht.” Spiertz benadrukte het grote belang van economische factoren bij graanteelt. Zo is Nederland gewoonweg te duur voor grootschalige graanproductie. De jury koos Spiertz als beste debater van de avond vanwege zijn ‘deskundige, actieve en gepassioneerde inbreng’. Het verraste hem: “Misschien had ik me wat meer in moeten houden.” Het debat in de Junushoff was onderdeel van de serie ‘Op het scherp(st) van de snede’, georganiseerd door Schuttelaar en Partners, Wageningen UR en KLV.

Info: [email protected]

5(,=(1(15()/(&7(5(1

Aan de Veluweloop is dit jaar voor het eerst een alumnicompetitie gekoppeld. De circa tweehonderd Wageningse afgestudeerden die op 12 september meeliepen, kregen een speciaal polsbandje uitgereikt door Bureau Alumnirelaties en Fondsen, ter promotie van alle alumniactiviteiten. De drie snelste alumni werden beloond met een prijs tijdens het slotfeest op de Bongerd. Jeroen Zeilstra (Landbouwtechniek, 2002) was het snelst, gevolgd door Ate van der Burgt (Bioprocestechnologie, 2004) en Jan Kranenburg (Bodem, 

IRWR6KXWWHUVWRFN

$/801,1,(8:6

23'(9(/8:(/223

De auteurs van het boek Van Zuidland tot Ameland studeerden alle zes Cultuurtechniek aan de Landbouwhogeschool. Bijna dertig jaar later kijken ze gezamenlijk terug op hun beroepspraktijk tijdens een tocht dwars door Nederland. Dit reisverslag geeft een persoonlijke kijk op de geschiedenis van de inrichting van het landschap. De alumni beschrijven hun wandeltocht in dertien etappes, van Zuidland (nabij Spijkenisse) naar Ameland. Etappebeschrijvingen worden afgewisseld met herkenbare impressies, herinneringen en vakmatige beschouwingen over de

Info: www.landwerk.nl

)22'<28 De derde editie van het festival Food4you, van 7 t/m 11 oktober, was opnieuw groter van opzet dan het jaar ervoor. Vijf dagen lang bruiste Wageningen van de activiteiten rond lekker en gezond eten, van proeverijen, workshops en lezingen tot films en smaaklessen. Tijdens de publieksdag, die ruim 13.000 bezoekers trok, kwam jong en oud aan zijn trekken op het festivalterrein in en rond theater Junushoff. Op de markt werd een record gepresenteerd: een saucijzenbroodje van meer dan dertig meter (Zócijs), met minder vet en zout. Granen stonden dit jaar extra in the picture: in de ‘graanlaan’ waren talloze soorten te zien en te proeven. Ook was er meergranenijs en een honderdzadenbrood, en kon men zich laten inspireren door Vincent van Goghs schilderijen. “Dit jaar stond de samenwerking met de regio centraal”, vertelt projectleider Sil Traas van Wageningen UR, die samen met de Rijn IJssel Vakschool Wageningen het festival organiseerde. “Er stonden streekgerechten op het menu onder het motto ‘Proef de Veel Luwe’, en de Food Valley-gemeenten Ede en Barneveld, de Gelderse Sportfederatie, maar bijvoorbeeld

ook regionale opleidingen waren vertegenwoordigd.” Voorafgaand aan het openingssymposium werd in het kader van de Alliantie Voeding Gelderse Vallei door Wageningen UR, Ziekenhuis Gelderse Vallei en enkele grote bedrijven een samenwerkingsovereenkomst getekend. “Er was heel veel publiciteit, ook voorafgaand aan het festival, waardoor we goed konden laten zien wat er in Wageningen allemaal gebeurt op het gebied van voedingsonderzoek en onderwijs”, constateert Traas tevreden. “Dat is ook het doel van Food4you: op een laagdrempelige manier kennis over een gezonde leefstijl overbrengen aan een groot publiek.” Andere belangrijke partners van het steeds groter wordende festival zijn de provincie Gelderland, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, en ziektekostenverzekeraar UVIT. Info: [email protected]

.HQQLVWRHJDQNHOLMNYRRU

1,(8:(:(%6,7( 9528:(11(7:(5. De website van het Vrouwennetwerk Wageningse Ingenieurs (VWI) is compleet vernieuwd. Kom eens langs op www.vwi-netwerk.nl en lees meer over de vernieuwingen in de column ‘Extreme Makeover’. Ook zijn er foto’s te bekijken van verschillende evenementen, zoals van het geslaagde lustrumsymposium OpStap van 7 november 2009. Op dit twintigjarig jubileum, met Roos Vonk als hoofdspreker, was er een scala aan workshops. Van interactieve sessies over digitaal netwerken en twitteren tot een workshop tangodansen. Door het jaar heen worden diverse activiteiten georganiseerd door deelnetwerken in de regio en door themagroepen. Daarnaast is het VWI digitaal actief met een LinkedIn-groep. Ook zal er binnenkort een groep worden gevormd voor de organisatie van het symposium van 2010. Interesse? Laat het weten aan het VWI-bureau: [email protected].

HHQEUHHGSXEOLHNWLMGHQV GH3XEOLHNVGDJ

IRWR%DUWGH*RXZ

inrichting van het landelijk gebied. Een interessant boekje voor iedereen die zich wil verdiepen in de ontwikkelingen in het landschap. “We hopen lezers te stimuleren om zelf ook zulke tochten te maken, en zich te laten inspireren voor eigen beschouwingen”, zegt Wim de Haas, die het boek schreef met Rob Heldens, Ben Hermans, Kees Muilwijk, Otto Westerink en Helmer Wierenga. Zij dragen het boek op aan Folkert Hellinga (1917-2009), oud-hoogleraar Cultuurtechniek.



:$*(1,1*(183'$7(

$/801,$&7,9,7(,7(1 In de Verenigde Staten zijn dit jaar twee alumnibijeenkomsten gehouden. Na de bijeenkomst in Washington van begin juli, is er ook in het westen van de VS een ontmoeting georganiseerd. Alumni en partners uit de omgeving van San Francisco kwamen op 17 juli bij elkaar voor een netwerkbijeenkomst rond het thema ‘Klimaatverandering en -adaptatie’. Sprekers waren Peter Wijsman van Arcadis USA en Eddy Moors van het Centre for Water and Climate van Wageningen UR. Beiden bevestigden dat de gevolgen van klimaatverandering overal merkbaar zijn; zo loopt ook de San Francisco Bay Area grote risico’s. Tijdens het diner na afloop werd er intensief genetwerkt. Uit een enquête onder alle alumni in de Verenigde Staten blijkt dat er veel belangstelling is voor een Amerikaans alumninetwerk.

IRWR*X\$FNHUPDQV

$/801,,1$//(67$7(1

$5121*581%(5* *$676&+5,-9(5

7HUXJNRPGDJYLMIWLJVWHMDDUV RSRNWREHU

Director van KeyGene NV en Wagenings hoogleraar Ivonne Rietjens, die na afloop nog veel prangende vragen van deelnemers beantwoordden. Tijdens het middagprogramma konden deelnemers kiezen uit verschillende activiteiten, waarbij de rondleiding door het Forumgebouw met stip op één stond.

Met een indrukwekkende slotlezing voor een goed gevulde Aula sloot Arnon Grunberg op 15 oktober zijn gastschrijverschap aan Wageningen University af. Grunberg was op uitnodiging van KLV zes weken te gast in Wageningen. Zijn gastschrijverschap met als thema ‘Over macht, onmacht en manipulatie’ startte met een openbaar debat, waarna hij elf werkcolleges aan studenten gaf. In zijn slotlezing ‘Vals spelen’ stelde hij morele dilemma’s ter discussie van menselijk ingrijpen in de ‘genetische loterij´. Voortplanting vergeleek hij met een

Info: [email protected]

Op 2 oktober vond de terugkomdag plaats voor alumni die in 1959 begonnen met hun studie. Voor velen van de ruim honderd 50stejaars was het een bijzonder weerzien met Wageningen en oud-studiegenoten. Enkelen waren zelfs speciaal voor deze dag uit het buitenland (Canada, Italië, Zwitserland, Frankrijk, Spanje) overgekomen. De alumni werden onthaald op een gevarieerd programma. Rector magnificus Martin Kropff hield een enthousiasmerende inleiding over de ontwikkeling van de Landbouwschool tot de huidige Wageningen University. Na de groepsfoto en een heerlijke lunch in het Restaurant van de Toekomst kwam het thema ‘Voedsel en Gezondheid’ aan bod. Sprekers waren Arjen van Tunen, General 

=211,*(7(58*.20'$* Ruim 240 alumni die in 1984 met hun studie begonnen waren, kwamen op 19 september bijeen voor een geslaagde 25ste-jaars terugkomdag. Na de openingsspeech van rector magnificus Martin Kropff, gaven drie 25ste-jaars een impressie van hun loopbaan. Een van hen was Stella Efdé, loco-burgemeester van Wageningen, die vertelde over haar carrièreswitch naar de gemeentepolitiek. “Wie van jullie heeft een partner die ook in Wageningen gestudeerd heeft?”, vroeg ze onder meer aan het publiek. Dat bleek voor ongeveer een kwart te gelden. Het middagprogramma bood keuze uit bijvoorbeeld een excursie door het Forum of de uiterwaarden. Of een terrasje, want het was prachtig weer. Daarna was er een uitgebreid buffet in het Bestuurscen-

¶/HXNRPHONDDUQDDOGLHMDUHQ ZHHUWHVSUHNHQ·

IRWR*X\$FNHUPDQV

$/801,

5(h1,(67(-$$56

trum. Efdé vertelt enthousiast: “Het was supergezellig, erg leuk om elkaar na al die jaren te spreken en te horen wat iedereen doet. Maar ook voor de universiteit is zo’n reünie goed: je kunt laten zien hoe Wageningen UR zich heeft ontwikkeld en wat er nu speelt.” Veel oud-studiegenoten bleven tot laat geanimeerd in gesprek. “Ik kan de volgende lichting zo’n terugkomdag van harte aanraden”, aldus Stella Efdé tot besluit.

kansspel, waarbij wij zowel speler als inzet zijn. Grunberg pleitte voor ‘beperkt vals spelen’ in deze loterij, oftewel ingrijpen in de natuur via biotechnologie. “We moeten niet bij voorbaat pogingen om het kansspel iets minder op een kansspel te laten lijken afdoen als immoreel,” aldus Grunberg. Na de lezing liet rector magnificus Martin Kropff de studenten uit de werkcolleges aan het woord. Zij waren erg enthousiast: “Arnon Grunberg leerde ons op een andere manier kijken aan de hand van zeer uiteenlopende teksten, van de bijbel tot Orwells 1984”, zegt een studente dierwetenschappen. “Een waardevolle aanvulling op ons studieprogramma”. De slotlezing werd zeer gewaardeerd en maakte de tongen los, zo bleek tijdens de borrel na afloop. “Positief verrast”, “dit thema speelt bij álle technologie”, “ik wil hier nog even van nagenieten” waren enkele reacties. Voor wie dit gemist heeft of wil nalezen: ‘Vals Spelen’ zal ook in boekvorm verschijnen.

trekkelijke plek om allerlei mensen te ontmoeten, niet alleen van Wageningen UR, maar ook politici, bestuurders, ondernemers en studenten. Op een plezierige manier.” Het Businesscafé, georganiseerd door Wageningen UR en KLV, vindt iedere derde donderdag van de maand plaats in Hotel de Wereld. U bent van harte welkom.

¶%255(/020(17 '$7:(5.7·

Businesscafé Info: www.wur-businesscafe.nl

Het Businesscafé is hét netwerkmoment voor ondernemende mensen uit Wageningen en omgeving, de Food Valley. Een van de frequente bezoekers is Diederic Klapwijk, gynaecoloog en bestuurder van Ziekenhuis Gelderse Vallei: “Het Businesscafé heeft mij ontzettend geholpen in de beginfase van onze voedingsalliantie met Wageningen UR,” vertelt hij. “De eerste keer kwam ik terug met een handvol kaartjes van allemaal mensen die op het snijvlak van voeding en gezondheid werken. Door de afspraken die volgden heeft onze samenwerking verder vorm gekregen. Ik vond meteen: dít heeft zin!” Inmiddels is hij zo’n vier keer per jaar van de partij. “Het is een aan-

Info: www.wur-businesscafe.nl

MDQXDUL Genomic selection; bijeenkomst KLV Studiekring Plantenveredeling

IHEUXDUL Mini-symposium n.a.v. Spinozaprijs Marten Scheffer. Organisatie: Natuurwetenschappelijk Gezelschap Wageningen i.s.m. KLV Studiekring Milieu

IHEUXDUL

%,-((1.2067(1

Businesscafé Info: www.wur-businesscafe.nl

Info: www.klv.nl

GHFHPEHU

RIPDDUW

Streekproducten: innovatie of folklore? Zesde debat in de serie ‘Op het scherp(st) van de snede’; CineMec, Ede

Epigenetica; bijeenkomst KLV Studiekring Plantenveredeling

PDDUW

GHFHPEHU

Businesscafé Info: www.wur-businesscafe.nl

Businesscafé Info: www.wur-businesscafe.nl

VHSWHPEHU

HQMDQXDUL

25e jaars Terugkomdag Reünie voor Startjaar 1985 Info: www.alumni.wur.nl

Young KLV: cursus Business etiquette

MDQXDUL

RNWREHU 50e jaars Terugkomdag Reünie voor Startjaar 1960 Info: www.alumni.wur.nl

het Wageningen Universiteits Fonds stimuleert internationale studentenactiviteiten z

z debat van Nitroca, de studievereniging voor Land en Waterbeheer over het werken in de tropen

z workshop Bamboeconstructies

z veldcursus in Oeganda voor biologiestudenten

Met uw gift kunnen wij hier ook in 2010 mee doorgaan! Rekeningnummer 53 93 14 005 (ABN AMRO) t.n.v. stichting Wageningen Universiteits Fonds / www.wuf.wur.nl



:$*(1,1*(183'$7(

72(1 18 7HNVW0DDLNH%UHHGYHOG

 %26&+%28:(;&856,(

72(1 18

2SGHRXGHIRWRHLQGQHJHQWLHQGHHHXZJHQRPHQ]LMQDVSLUDQWERV ERXZNXQGLJHQRSH[FXUVLHLQ'XLWVODQG:LOOHP)UHGHULN&RQUDGYDQ %RVVHPHWKRHG ZLHQVDFKWHUNOHLQ]RRQRQVGHIRWRVWXXUGHHQ]LMQ PHGHVWXGHQWHQEHKRRUGHQWRWGHHHUVWHOLFKWLQJYDQGH%RVFKERXZ FXUVXVGLHLQYDQVWDUWJLQJDDQGHWRHQPDOLJH5LMNVODQGERXZ VFKRROWH:DJHQLQJHQ'HWZHHMDULJHVWXGLHOHYHUGHERVDPEWHQDUHQ RIKRXWYHVWHUVDIGLHYDDNLQGHNRORQLsQJLQJHQZHUNHQ9DQ%RVVH ²ZKDW·VLQDQDPH"²ZHUGLQMDDURXGDDQJHVWHOGDOV ERVZDFKWHULQ1HGHUODQGVFK,QGLs([FXUVLHVKRRUGHQYDQ]HOIVSUHNHQG ELMGHFXUVXV,QHHQERHNMHXLWRYHUGHQLHXZHRSOHLGLQJVFKULMIW DXWHXU$-YDQ6FKHUPEHHNZDDUDDQHHQERVERXZVWXGHQWPRHW YROGRHQ´,QLQWHOOHFWXHHORS]LFKWPRHWGHMRQJHOLQJNXQQHQEHVFKLN NHQRYHUHHQJRHGZDDUQHPLQJVYHUPRJHQ7HYHQVPRHWKHPGH DI]RQGHULQJLQHQPHWGHQDWXXUHHQHEHKRHIWH]LMQ>@µ9DQ 6FKHUPEHHNZLOGHJUDDJKHWEHHOGRQWNUDFKWHQGDWGH1HGHUODQGHU KDGYDQHHQERVERXZHUQDPHOLMN´(HQYDJHVFKLOGHULQJYDQHHQPDQ 

 PHWHHQJURRWHQEDDUGZHLWDVFKHQJHZHHUGLHGRRUKHWERVFK GZDDOWHQ·VDYRQGVHHQWURXZHEH]RHNHULVYDQGHKHUEHUJHQYDQ DQGHUHSODDWVHQYDQJH]HOOLJVDPHQ]LMQµ $QQRODWHQVWXGHQWHQ%RVHQ1DWXXUEHKHHUHHQYRONRPHQ DQGHUEHHOG]LHQDOOHHQDOYDQZHJHKHWDDQGHHOYURXZHOLMNHVWXGHQWHQ  GDWGHRSOHLGLQJQXWHOW'HVWXGHQWHQRSGHIRWR]LMQRS 7VMHFKLsH[FXUVLHHQEHYLQGHQ]LFKLQHHQYHUJHOLMNEDDUÀMQVSDUUHQERV DOV9DQ%RVVHHQGH]LMQHQGHVWLMGV+HWLVHHQYDQGHYHOHH[FXUVLHV GLHGHRSOHLGLQJWHOW]HJWGRFHQW-DQGHQ2XGHQ´+HWERVLVRQV ODERUDWRULXP%XLWHQ]LMQLVRQW]HWWHQGOHHU]DDPYRRUVWXGHQWHQGH RPJHYLQJPDDNWGDW]HPHHURSHQVWDDQRPQLHXZHGLQJHQWHOHUHQ -HKHEWHURYHUJHOH]HQHQJHKRRUGWLMGHQVFROOHJHHQQX]LHMHKHWLQ GHSUDNWLMN'DWYRUPWMHXLWHLQGHOLMNWRWHHQYDNPHQVµ(QGDW¶JH]HOOLJ VDPHQ]LMQ·ZDDU9DQ6FKHUPEHHNRYHUVSUDNKRRUWQDWXXUOLMNQRJ VWHHGVELMH[FXUVLHV´+HWLVRRNHHQEHHWMHEXLWHQVSHOHQµJHHIW 'HQ2XGHQJUDDJWRH 

:$*(1,1*(183'$7(

Werken aan de kwaliteit van leven Een wezenlijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van leven. Dat is ons dagelijks werk. Wij zoeken binnen ons domein gezonde voeding en leefomgeving naar antwoorden op vragen over maatschappelijke thema’s als duurzame voedselproductie, klimaatverandering en alternatieve energiebronnen. Dat doen we natuurlijk niet alleen. Om dit, ook internationaal, waar te maken werken we elke dag met 6500 mensen aan de kwaliteit van leven. Wil je hier ook je dagelijks werk van maken? Bij ons krijg je daar de ruimte voor. Kijk voor meer informatie over werken bij Wageningen UR op www.werkenbij.wur.nl.

www.werkenbij.wur.nl

Recruitment en Loopbaanontwikkeling voor Agro, Food en Groene Ruimte

De betrouwbare en deskundige partner voor organisaties en kandidaten die gehoord willen worden.

U

Wer ving & Selectie

U

Executive Search

Outplacement

U

Loopbaancoaching

$5%(,'60$5.7

U

Interim Management

U U

U

Detachering

Loopbaantesten en -assessments

Green Career Consult Agro Business Park 65, 6708 PV Wageningen Postbus 7001, 6700 CA Wageningen T: 06 - 533 750 89 E: [email protected] I: www.greencareerconsult.nl



7HNVW0DDLNH%UHHGYHOG

,QNRPHQDOXPQLQDDUJHVODFKWHQDIVWXGHHUMDDU 0DOH )HPDOH





 























 













 































 















 











,QNRPHQVLQGXL]HQGHQHXUR V 















+(7:((5,1 :$*(1,1*(1 $IJHORSHQYRRUMDDUKHHIW:DJHQLQJHQ8QLYHUVLW\YRRUKHWHHUVWPHHJHGDDQPHWGH ,QWHUQDWLRQDOH$OXPQL%DURPHWHU%LMQDYLHUGXL]HQGDIJHVWXGHHUGH:DJHQLQJHUVYXOGHQ GHHQTXrWHLQ0HWGH]HLQIRUPDWLHNDQGHXQLYHUVLWHLWQRJEHWHUUHNHQLQJKRXGHQPHW GHWRHNRPVWLJHDUEHLGVPDUNWSRVLWLHYDQKDDUVWXGHQWHQ

$

DQGH$OXPQL%DURPHWHUQDPHQEHKDOYH :DJHQLQJHQYLMI(QJHOVHXQLYHUVLWHLWHQHQ GH8QLYHUVLWHLWYDQ*URQLQJHQGHHO´0HWGLW JURRWVFKDOLJHEHQFKPDUNRQGHU]RHNNXQQHQZHRQ]H UHVXOWDWHQJRHGYHUJHOLMNHQPHWDQGHUHLQWHUQDWLR QDOHXQLYHUVLWHLWHQµYHUWHOW$ULDQQHYDQ%DOOHJRRLM FRPPXQLFDWLHDGYLVHXUELMKHW$OXPQLEXUHDX%LM KHWRQGHUGHHO¶$UEHLGVPDUNWSDUWLFLSDWLH·VFRRUW :DJHQLQJHQKRRJRSKHWDDQWDOPHQVHQGDWLQ GHHOWLMGZHUNWWHJHQYRRUDOOHXQLYHUVLWHL WHQ'HVFRUHYRRUKHWDDQWDORQGHUQHPHUVLV GDDUHQWHJHQUHODWLHIODDJYDQGH:DJHQLQJHUV LVRQGHUQHPHUJHZRUGHQWHJHQYRRUDOOH XQLYHUVLWHLWHQ HQHYHQHHQVLVHLJHQDDUYDQ SDUWQHULQHHQEHGULMIWHJHQ 9RRUHHQGHHOLV GDWWHYHUNODUHQXLWYHUVFKLOOHQWXVVHQODQGHQ´,Q 1HGHUODQGLVKHWYHHOJHEUXLNHOLMNHURPLQGHHOWLMG WHZHUNHQGDQHOGHUV(QKHWRQGHUQHPHUVNOLPDDW LQ(QJHODQGLVJXQVWLJHUGDQKHWRQ]HµOHJW9DQ %DOOHJRRLMXLW3HURSOHLGLQJNRPHQYHUVFKLOOHQGH IXQFWLHSURÀHOHQQDDUYRUHQ=R]LMQ:DJHQLQJVH DOXPQLGLHZHUNHQRSKHWWHUUHLQYDQODQGVFKDSVDU FKLWHFWXXUYDNHUHLJHQDDURISDUWQHULQHHQEHGULMI GDQDOXPQLGLHLQDQGHUHVHFWRUHQZHUNHQ´'H UHVXOWDWHQZRUGHQGRRUKHW2QGHUZLMVLQVWLWXXWRQGHU PHHUJHEUXLNWYRRUWRHNRPVWLJEHOHLG9HUVFKLOOHQLQ FDUULqUHSDGHQWXVVHQRSOHLGLQJHQNXQQHQELMYRRU

EHHOGDDQOHLGLQJ]LMQRPJHULFKWHHQPRGXOH ¶2QGHUQHPHUVYDDUGLJKHGHQ·DDQWHELHGHQµ%HKDOYH QDDUDUEHLGVPDUNWJHJHYHQVZHUGRRNJHYUDDJGQDDU GHPHQLQJYDQRXGVWXGHQWHQRYHUKXQXQLYHUVLWHLW HQKHWDOXPQLEHOHLG]LHGDDUYRRUGHYRULJHHGLWLH YDQ:DJHQLQJHQ8SGDWH %LMKHWRQGHUGHHO¶)XQFWLHYHUGHOLQJ·ZRUGWGH JURRWVWHJURHSJHYRUPGGRRU7HDFKLQJ 5HVHDUFK SURIHVVLRQDOVHQ6FLHQFH 7HFKQRORJ\SURIHVVLR QDOV'DDUQDDVW]LMQPHWELMQDWZLQWLJSURFHQWGH DGYLVHXUVHQFRQVXOWDQWVJRHGYHUWHJHQZRRUGLJG 'DWJHOGWYRRUDOYRRUDOXPQLPHWGH1HGHUODQGVH RI)UDQVHQDWLRQDOLWHLW:DJHQLQJVHDIJHVWXGHHUGHQ PHWGH,QGRQHVLVFKHQDWLRQDOLWHLWZHUNHQYRRUDOLQ RQGHUZLMVHQRQGHU]RHN 'HPHHVWHPDQD JHUV]LMQWHYLQGHQELMGHVHFWRUHQ$JUR)RRGHQ 3ODQWHQZHWHQVFKDSSHQ,QGLHVHFWRUHQZRUGWRRN KHWPHHVWYHUGLHQG7RFKLVKHWWRWDOHDDQGHHO JURRWYHUGLHQHUVEUXWRMDDUVDODULVYDQĄ RIPHHU YRRU:DJHQLQJHQODJHUGDQELMGHKHOH RQGHU]RHNVJURHSUHVS :DJHQLQJHQ VFRRUWUHODWLHIKHWKRRJVWLQGHLQNRPHQVJURHS WXVVHQĄHQĄSHUMDDU9URXZHQ YHUGLHQHQPLQGHUGDQPDQQHQ]H]LMQRQGHUYHUWH JHQZRRUGLJGLQGHKRJHUHLQNRPHQVFDWHJRULHsQ



:$*(1,1*(183'$7(

3(5621$/,$ 'ULU5XWJHUG%RHOHQV

IRWR5HQpGH*LOGH

WU-tropische cultuurtechniek 1990 en gepromoveerd WU 2008, werkzaam als universitair hoofddocent Irrigatie en waterbouwkunde aan Wageningen University, heeft de “Thesis Award Competition” gewonnen. Deze prijs wordt toegekend aan het beste proefschrift dat in 2007 en 2008 op een

3URIGULU*HUULW0HHVWHU

van de Nederlandse universiteiten is verschenen op het gebied van internationale ontwikkeling en is ingesteld door het Amsterdam Institute for International Development. 16 september 2009.

WU-landhuishoudkunde 1970 en gepromoveerd WU 1985, is onderscheiden met het Officierschap in de Orde van Oranje-Nassau. Hij ontving de bijbehorende versierselen uit handen van minister Gerda Verburg van LNV bij gelegenheid van zijn afscheid van het ministerie, waar hij sinds 1986 verschillende functies had vervuld op het gebied van strategisch en internationaal landbouwbeleid. Dat gebeurde op een symposium over de toekomst van de wereldvoedselvoorziening, ter ere van Meester gehouden in het Haagse Museon. 10 september 2009.

KUB 1992, zijn per 1 oktober 2009 benoemd voor een tweede zittingstermijn van vier jaar in het College van Bestuur van Wageningen University en de Raad van Bestuur van Wageningen UR. Kropff is tevens vice-voorzitter en Rector Magnificus. Breukink is portefeuillehouder bedrijfsvoering.

,U$QGUH6FKPLGW0%$ WU-Bodem, Water & Atmosfeer 1997 en MBA van Leonard N. Stern School of Business aan New York University, heeft het internet bedrijf Bundle Tech opgericht, dat zich op cross-border commerce richt. Schmidt werkte eerder voor eBay en Google.

IRWR*X\$FNHUPDQV

,U/XFYDQ+RRI

$/801,

'ULU(UQVWYDQGHQ(QGH WU-plantenziektekunde 1988 en gepromoveerd WU 1998, is door de Raad van Bestuur van Wageningen UR benoemd tot Algemeen Directeur van de Plant Sciences Group (PSG). Van den Ende was sinds 2004 Business unit manager Bomen, Bollen en Fruit van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving te Lisse, onderdeel van PSG. 1 september 2009. 

WU-agrarische economie 1988, werkzaam bij IMARES, Wageningen UR, is verkozen tot voorzitter van de European Association of Fisheries Economists (EAFE). Van Hoof is tevens uitvoerend secretaris van de europese vereniging van visserij- en aquacultuurorganisaties (EFARO), bestuurslid van het Centrum voor Maritiem Onderzoek (MARE) en lid van het Wetenschappelijk, Technisch en Economisch Comité voor de visserij van de Europese Commissie (WTECV). 6 juli 2009.

3URIGU0DUWLQ.URSII gepromoveerd WU 1989 en

GU7LMV%UHXNLQN gepromoveerd

3URIGULU+HUPDQ%6FKROWKRI WU-plantenziektekunde 1986 en gepromoveerd aan de University of Kentucky (VS) 1990, nu hoogleraar aan Texas A&M University in Plant Pathology & Microbiology met als specialiteit plantenvirologie, is benoemd tot 2009 American Phytopathological Society Fellow als erkenning voor zijn buitengewone bijdrage aan de planteziektenkunde. Scholthof heeft tevens een aanstelling bij Texas AgriLife Research en heeft recentelijk gewerkt als Visiting Professor bij Harvard Medical School en Cornell University. 4 augustus 2009.

,U&DWKDULHQ7HUZLVVFKDYDQ 6FKHOWLQJD

,U330+HQGULNV WU-agrarische sociologie van de Westerse Gebieden 1983, is overleden op 53-jarige leeftijd. 17 september 2009. ,U)++LGGLQJK WU-landhuishoudkunde 1953, is overleden op 85-jarige leeftijd. 9 september 2009.

WU-tropische cultuurtechniek 1993 en werkzaam bij het team Earth System Science-Climate Change bij Alterra, is gekozen tot vice-coorzitter van de Gender and Water Alliance, een internationaal netwerk ter bevordering van mainstreaming gender in de water sector (www.genderandwater.org). 7 augustus 2009

,10(025,$0 'ULU-)7K$DUWV WU-tuinbouw 1955, is overleden op 77-jarige leeftijd. 17 september 2009. 0ZLU0-%DNNHU)ULMOLQJ WUhuishoudwetenschappen 1965, is overleden op 69–jarige leeftijd. 30 augustus 2009. 0ZLU-0GH%HNNHU.HHVRP WU-huishoudwetenschappen 1964, is overleden op 71-jarige leeftijd. 11 oktober 2009. ,U3%RHNHOWU-landbouwplantenteelt 1953, is overleden op 87–jarige leeftijd. 8 augustus 2009. ,U35GHQ'XON WU-tuinbouw 1947, is overleden op 92-jarige leeftijd. 8 september 2009. ,U*++DUEHUV WU-agrarische sociologie van de Westerse gebieden 1964, is overleden op 78-jarige leeftijd. 1 september 2009.

,U-0-*.DWV WU-bodemkunde en bemestingsleer 1971, is overleden op 65-jarige leeftijd. 21 oktober 2009. ,U':5/RV WU-tropische bosbouw 1947, is overleden op 87-jarige leeftijd. 3 januari 2009. ,U032RVWHUNDPS WU-landschapsarchitectuur 1953, is overleden op 84-jarige leeftijd. 14 september 2009. 'ULU-6FKHOOLQJ WU-tropische bosbouw 1947, is overleden op 89-jarige leeftijd. 24 augustus 2009. 'ULU66ODJHU WU-bodemkunde en bemestingsleer 1962, is overleden op 71-jarige leeftijd. 15 september 2009. ,U$09HOGEHUJ WU-landbouwplantenteelt 1951, is overleden op 84-jarige leeftijd. 25 juli 2009. ,U*9HOWKXL]HQ WU-tropische plantenteelt 1952, is overleden 83-jarige leeftijd. 1 juli 2009. ,U2WHQ=HOGDP WU-cultuurtechniek 1955, Officier in de Orde van Oranje Nassau, is overleden op 84-jarige leeftijd. 15 januari 2009.

*(=2&+7 Van onderstaande alumni en KLV-leden is het adres niet meer bekend. Kent u een van deze afgestudeerden? Wilt u hen in dat geval vragen hun adresgegevens door te geven aan het KLV-bureau? Telefoon (070)3629247, fax (070)3457146, email: [email protected]

Naam, afstudeerjaar, studierichting Dr. Ir. C.J. Klaver, 1986, B Dr. Ir. E.H.W. Pap, 1989, B Dr. Ir. E.W.A. Slingerland, 1992, B Ir. B.J.A.M. Benneheij, 1996, B Ir. C.J. Jaspers, 1985, B Ir. J.G.M. de Jonge, 1988, B Ir. P. Albers, 1990, B Ir. P.M.H. Schoonbrood, 1991, B Ir. W. Oosterhuis, 1991, B Ir. J.A.L. Dixhoorn, 1960, I Ir. A.G.J.V. Korevaar, 1968, III Ir. A.R. Kuit, 1957, III Ir. W.J. Joosten, 1970, III Ir. A.H.M. Poelman, 1968, IX Ir. H.H. Bergsma, 1989, L13 Ir. W.B.M. Baas, 2002, M30 E.J. Mooiweer MSc BSc, 2006, MLP Ir. J. Knoppers, 1984, N-10 Ir. G.J.M.M. Joordens, 1987, N-13 Ir. A. Klop, 1985, N-15 Ir. Drs. C.J.A. Konings, 1987, N-15 Ir. J. Visser, 1980, N-20 Ir. H.M. Kool, 1979, N-30 Ir. M.M. Kneepkens, 1985, N-32 Ir. A.M. Kool.-.Hulshof, 1980, N-41 Ir. F.T.M. Verheggen, 1987, N-43 Ir. T.F.D.H. de Bock, 1987, N-43 Ir. S. Venema, 1984, NM-20 Dr. Ir. L.H. Adriaansen, 1981, NM-31 Ir. L.A. de Vries, 2004, O20 D.F. Boon MSC, 2003, S17 Ir. B.I.F. Klasens, 1995, T14 Dr. Ir. P.J. Mous, 1989, T20 Ir. A.P. van der Woude, 1992, T30 Ir. J.S. Blacquiere, 1995, T31 Ir. R.M.C. in ’t Veld, 1991, T31 Dr. Ir. D.C. Morse, 1989, T32 Ir. A.P. Abbink Spaink, 1996, T32 Ir. H.B. Tirion, 1989, T32 Ir. T. van der Heide, 2005, T32 Dr. Ir. M.A.J.A.Hermsen, 1990, T33 Dr. Ir. M.W. Polm, 1991, T33 Ir. H. van der Kamp, 1949, TB Ir. J.E. Wapstra, 1970, VII Ir. A.M. Bloem, 1968, X Dr. Ir. P. Wirtz, 1969, XIV Ir. Th.J. Knook, 1967, XIX Dr. Ir. M.W.H. de Boer, 1967, XVI 

:$*(1,1*(183'$7(

EHHOGZZZODQGERXZDWODVQO

&2/2)21

0,1'(552**(0((5*58772·6 Vijftig jaar geleden, in 1959, verscheen de laatste Landbouwatlas van Nederland. Dat is ook voor een standaardwerk meer dan genoeg om gezag te verliezen in een snel veranderende sector. Willem Rienks en Wim Meulenkamp, voormalige collega’s bij Alterra en samen een zelfstandig adviesbureau begonnen, zagen de uitdaging. Ze maakten een update met een uitgebreid overzicht in tekst en kaarten van alles wat de agrarische sector aangaat: klimaat, grondgebruik, productiviteit, economische randvoorwaarden. Niet helemaal verrassend komen er grote verschillen naar voren. Het aantal boerenbedrijven halveerde, het aantal melkfabrieken werd gedecimeerd terwijl de melkproductie juist fantastisch groeide. Rogge verdween, varkens kwamen er meer dan vijf keer zo veel. Groeioptimisme maakte plaats voor zorg om de grutto. En de export bleef stijgen, met zo’n vijftig procent in de laatste acht jaar. De atlas wordt uitgegeven door uitgeverij ROM3D in Enschede.

25*$1,6$7,(:$*(1,1*(185 ‘To explore the potential of nature to improve the quality of life’. Dat is de missie van Wageningen UR (University & Research centre). Onze 6.300 medewerkers en 9.600 studenten uit ruim honderd landen werken in ons domein van ‘gezonde voeding en leefomgeving’ overal ter wereld, zowel voor overheden als voor het bedrijfsleven. De kracht van Wageningen UR ligt in de bundeling van gespecialiseerde onderzoeksinstituten, Wageningen University en de Hogeschool van Hall Larenstein en in de samenwerking vanuit verschillende natuur- en maatschappijwetenschappelijke disciplines. Hierdoor onstaan wetenschappelijke doorbraken die snel in de praktijk en in het onderwijs kunnen worden vertaald. Dat is de Wageningse aanpak. Wageningen UR: 0317 48 44 72 Agrotechnology & Food Sciences: 0317 48 00 84 Animal Sciences: 0320 23 82 38 Environmental Sciences: 0317 48 07 00 Social Sciences: 070 335 83 30 Plant Sciences: 0317 48 05 00 Van Hall Larenstein : 026 369 56 95

./9 KLV is het grootste Wageningen Alumni Netwerk met ruim 7.000 leden. De vereniging is opgericht in 1886 en biedt een netwerk voor Wageningse afgestudeerden en voor andere professionals met affiniteit voor Wageningen. Het doel is om onderlinge contacten tussen onze leden en met de universiteit te bevorderen en het netwerk te verstevigen. De ambitie is om daarin te fungeren als een vitaal en virtueel ontmoetingspunt. Tel 0317 48 51 91, email [email protected], website www.klv.nl. 

Wageningen Update is het kwartaalblad voor externe relaties en alumni van Wageningen UR (University & Research centre) en leden van KLV. Het wordt uitgegeven door Wageningen UR in samenwerking met KLV. Redactieadres Costerweg 50, 6701 BH Wageningen, Postbus 9101, 6700 HB Wageningen. 0317 48 55 31, [email protected] Hoofdredactie Viola Peulen (algemeen), Monique Montenarie en Paul den Besten (alumnideel) Bladmanagement martijndegroot.communicatie 023 529 90 09, [email protected] Eindredactie martijndegroot.communicatie Bureauredactie nieuwsberichten Maaike Breedveld Teksten Nienke Beintema, Maaike Breedveld, René Didde, Laurien Holtjer, Martijn de Groot, Egbert Jonkheer, Berrie Klein Swormink, Nicolette Meerstadt, Korné Versluis Foto’s Guy Ackermans, Age, ANP, Josje Deekens, Foto Natura, Paul Galama, Getty Images, René de Gilde, Bart de Gouw, Edgar van der Grift, www.groenehart.nl, Hollandse Hoogte, Rob Huibers, Berrie Klein Swormink, www.landbouwatlas.nl, Lineair Fotoarchief, Naturalis, Fabrice Ottburg, Plant-e, Shutterstock Adreswijzigingen alumni [email protected] Relaties [email protected] Personalia [email protected] Vormgeving Wageningen UR, Communication Services Druk Thieme MediaCenter Zwolle Advertenties Wageningen UR, Communication Services, 0317 48 36 66 Cover foto: Hollandse Hoogte, Sven Torfinn Foto achterpagina: Wageningen University, Harro Maat

$*(1'$

((16(/(&7,(9$1 6<0326,$&856866(1(1 75$,1,1*(1

6<0326,$ Consumentenstudies De Kring Consumententstudies organiseert op 23 april (middag en avond) een feestelijke reünie c.q. een feestelijk opheffingscongres in Wageningen voor allen die zich verbonden voelen met de huishouden consumentenstudies. Suggesties voor sprekers: [email protected]

&856866(1 Info: www.wbs.wur.nl

Competenties Wageningen, 11, 12 en 13 januari De cursus ‘Faciliteren van interactieve processen’ geeft praktische handreikingen voor de begeleiding van interactieve beleids- en uitvoeringsprocessen. U leert omgaan met een manier van interactief werken, die al 25 jaar beproefd is en steeds aangepast en verbeterd.

3ODQWZHWHQVFKDSSHQ Wageningen, 26 januari en 1, 10 en 18 februari The International Postgraduate Course Plant Breeding (first session) covers all theoretical and some practical subjects, necessary for managing a professional breeding programme. It includes both basic and more complex breeding and selection methods.

6WDWLVWLHN Wageningen, 2, 11, 23, 31 maart Door de beschikbaarheid van goede computerprogrammatuur liggen geavanceerde statistische methoden binnen het bereik van iedere onderzoeker. Een groot deel van de cursus Toegepaste Statistiek bestaat uit practica, waarin

voorbeelden worden uitgewerkt met behulp van Genstat voor Windows. Uitgegaan wordt van wiskundekennis op HBO-niveau.

Grond Wageningen, 3 en 4 februari De cursus ‘Grondmarkt in beweging of op slot?’ geeft inzicht in het functioneren van de grondmarkt: de marktpartijen, hun economische afwegingen, de bestuurlijke vragen rondom de uitvoering van gebiedsontwikkeling en het overheidsbeleid.

./9352)(66,21$/ 0$7&+ Info: www.professional-match.nl

Workshop Netwerken 27 januari 2010 Leer praktisch te netwerken op een manier die bij jou past. En dat is voor iedereen anders!

Workshop Schrijf een CV dat werkt! 3 februari 2010 Leer een CV schrijven waarin een werkgever binnen drie minuten kan lezen wat jouw specifieke ervaring is en welke resultaten jij als werknemer neerzet.

Workshop Sollicitatiegesprekken 17 februari 2010 Leer je optimaal voor te bereiden op een gesprek en hoe je een goede indruk achterlaat. Oefen een sollicitatiegesprek.

Workshop Zelfpresentatie 10 maart 2010 Leer een goede indruk te maken in sollicitatie- en netwerkgesprekken: wat je zegt, hoe je overkomt qua houding, stem, kleding en uitstraling.

Workshop Jobmarketing 31 maart 2010 Voor mensen die al goed weten wat ze willen. Veel praktische tips om effectief en creatief een baan te zoeken.

Sollicitatietraining 29 januari 2010 Krijg alle praktische aspecten onder de knie die bij solliciteren komen kijken. Bespreek je brief en CV en oefen sollicitatie- en netwerkgesprekken.

Training Effectief communiceren 22 januari en 5 februari 2010 Leer helder en effectief te communiceren met verschillende personen en in diverse werksituaties, zoals met klanten, opdrachtgevers en collega’s.

Training Loopbaanplanning 12 februari, 12 maart, 23 april, 4 juni 2010 Werk stapsgewijs toe naar het helder krijgen van een nieuwe stap in je loopbaan.

32.000 alumni terugvinden met een enkele muisklik? www.wageningenalumniportal.nl