ADVERTENTIES BINNENVOOR

nr. 1 - 2013

ADVERTENTIES BINNENVOOR

COLOFON Kwartslag is een uitgave van De Hart&Vaatgroep regio West-Brabant. Wat doet De Hart&Vaatgroep De Hart&Vaatgroep is een patiëntenvereniging voor mensen met een hartof vaatziekte en hun naasten. De vereniging houdt zich zowel landelijk als regionaal bezig met: • informatievoorziening • leefstijl en bewegen

• lotgenotencontact • belangenbehartiging

• vakantieweken

Van en voor mensen met hart- of vaatziekte De Hart&Vaatgroep is opgezet voor en door mensen die zelf een hart- of vaatziekte hebben (gehad) of hun naasten. Ook mensen die (nog) niet ziek zijn en de risico’s uit eigen familie kennen, bijvoorbeeld bij erfelijk hoog cholesterol (FH) of de ziekte van Rendu Osler Weber, kunnen bij De Hart&Vaatgroep terecht. De Hart&Vaatgroep: Bezoekadres: Prinses Catharina-Amaliastraat 10, 2496 XD Den Haag. Postadres: Postbus 300, 2501 CH Den Haag. E-mailadres: [email protected] | Internet: www.hartenvaatgroep.nl Telefoonnummer: 088 1111600 Het regioteam van De Hart&Vaatgroep, regio West-Brabant: Chrétien Robben voorzitter en leefstijl 0416-282616 [email protected] Elfriede Reissenweber secretaris 076-5019345 [email protected] Ine de Ruyter penningmeester 0162-516782 Ad Theeuwes belangenbehartiging/ organisatie bijeenkomsten 076 8887553 [email protected] Ina Smits telefonische patiëntenbegeleiding 0161-431990 Ina Stevens-Roelvink lotgenotencontact 076-5021215 [email protected] Jac. Aarts neemt Kwartslag waar 076-5418487 [email protected] 1

ADVERTENTIES

2

Gaarne uw aandacht voor: U ziet dat ons regio-team bijna op sterkte is, maar toch: Vacature voorzitter regio-team Het regioteam is op zoek naar een vrijwilliger die de activiteiten binnen de regio goed kan coördineren. Je gaat de regiovergadering voorbereiden en voorzitten; verder zorgdragen voor het opstellen (i.s.m. het regioteam) en uitvoeren van het regionale werkplan. Info via Chrétien Robben Vacature redactie Kwartslag Redactie: Vrijwilliger stelt regioblad samen om de leden in de regio op de hoogte te houden van nieuws, activiteiten en verzamelt info via b.v. internet daarop aansluitend. Info via Jac. Aarts En ook als u anderszins als vrijwilliger het regioteam wilt ondersteunen kunt u natuurlijk contact opnemen. Verdere informatie over de vacatures kunt u ook vinden op www. hartenvaatgroep.nl Regioconsulent van De Hart&Vaatgroep: Mw. A. Hofman [email protected]

VAN DE REDACTIE Het volgend nummer staat gepland voor de maand juni 2013. Hebt u iets te melden of wilt u een tekstbijdrage leveren, mail dit vóór 1 mei 2013 naar [email protected]. Druk: Nolin Uitgevers BV 3

INHOUD “KWARTSLAG” NUMMER 1-2013 Colofon Van de redactie Inhoud Maatwerk in het Amphia Ziekenhuis Lotgenotencontact Open been Beweegaanbod in de buurt Trombose; erfelijkheid Uw steun is belangrijk

1 3 4 4 7 7 11 13 16

MAATWERK IN HET AMPHIA ZIEKENHUIS Binnen de afdeling vaatchirurgie van het Amphia Ziekenhuis wordt veel wetenschappelijk onderzoek gedaan. De reden hiervan is om tot een steeds betere behandeling van vaatziekten te komen. Enkele maanden terug is een nieuw onderzoek gestart. Vaatpatiënten met een leeftijd van minimaal 70 jaar en een ernstige vorm van vaatlijden aan de benen worden gevraagd deel te nemen. We onderzoeken de verschillende behandelmogelijkheden bij ernstig vaatlijden, rekening houdend met de conditie van de vaatpatiënten en hun kwaliteit van leven. De patiënten vullen vragenlijsten in, hierbij staat de keuze van de behandeling buiten het onderzoek. Vaatlijden aan de benen kent meerdere vormen. Zo is er vaatlijden waarbij de patiënt beperkt is bij het lopen, bij een ernstigere vorm van vaatlijden heeft de patiënt ook pijn in rust of zelfs wonden aan de voeten. Wanneer de klachten zo ernstig zijn dat de patiënt niet meer kan slapen van de pijn of er wonden zijn ontstaan die niet genezen zal er ingegrepen worden.De keuze van ingreep is afhankelijk van de mogelijkheden die er zijn om de bloedtoevoer naar de onderbenen te verbeteren. Soms kan dit door een dotterbehandeling waarbij er met een katheter via de slagader in de lies een ballon opgeblazen wordt waardoor de bloedtoevoer verbetert. De afdeling vaatchirurgie en interventieradiologie van het Amphia Ziekenhuis heeft hierin veel ervaring, juist bij patiënten met ernstig vaatlijden waarbij dotteren technisch erg lastig kan zijn. 4

Als dotteren niet mogelijk is komen andere behandelopties om de hoek kijken zoals het aanleggen van een omleiding rondom het verstopte of vernauwde deel van de slagader. Soms zijn de slagaderen in zo’n slechte conditie dat de enige mogelijkheid amputatie van het been is. Dit laatste willen we (patiënt en behandelaars) natuurlijk altijd voorkomen. Het lukt helaas niet altijd maar we hebben inmiddels de ervaring dat bij patiënten met een slechte conditie, meer risicofactoren en ziektes naast het vaatlijden, door alleen het bestrijden van infecties en een pijnstillende behandeling met goede wondzorg een optimaal resultaat te krijgen is, waarbij amputatie voorkomen kan worden. Onze vaatchirurgische ervaring in het Amphia Ziekenhuis met deze ernstige vorm van vaatlijden bij de oudere patiënt is beschreven in een belangrijk internationaal tijdschrift. Wanneer het vaatlijden zo ernstig is, is de kans om aan het vaatlijden te overlijden groot. Van de patiënten tussen de 70 en 80 jaar jaar overlijdt 17% binnen 1 jaar1. Is de leeftijd ouder dan 80 jaar dan overlijdt 33% binnen 1 jaar1. Uit het zelfde onderzoek op de afdeling vaatchirurgie in het Amphia Ziekenhuis is gebleken dat vooral bij patiënten boven de 80 jaar de kans binnen 1 jaar te overlijden bij amputatie van een been kleiner (11%) is dan bij een van de andere ingrepen, het dotteren (24%) of het maken van een omleiding(50%)1. Door de vergrijzing komt ernstig vaatlijden bij oudere patiënten steeds meer voor. De afgelopen jaren valt op dat er 3x zoveel vrouwen ouder dan 85 jaar overlijden aan een hart- en vaatziekte, dan aan kanker. Door de medische vooruitgang zijn er steeds meer behandelingen mogelijk. Echter het is nog totaal niet duidelijk welke behandeling past bij de individuele patiënt. Inzicht moet verkregen worden in de algemene conditie en wensen van de patiënt. Hierom hebben wij nu speciale aandacht voor bovenstaande. De oudere patiënt krijgt een op maat passende behandeling waarbij de kwaliteit van leven geanalyseerd wordt middels diverse vragenlijsten. We denken met dit onderzoek waarbij de patiënt zelf aan kan geven hoe deze de kwaliteit van leven ervaart en dit te meten we een stap dichterbij het antwoord komen! C. van Hoof – de Lepper, verpleegkundig specialist vaatchirurgie dr L. van der Laan, vaatchirurg Leur K. de, Zeeland M.L.P. van, Ho G.H., Veen, E.L., van der Laan L. Treatment for Critical Lower Limb Ischemia in Elderly Patients. World Journal of Surgery 2012: 36(12):297-43.

1

5

ADVERTENTIES

6

LOTGENOTENCONTACT Franciscus Ziekenhuis Roosendaal (let op:) maandag 22-04-2013 vanaf 13.30 uur Amphia Ziekenhuis locatie Molengracht Breda maandag 06-05-2013 vanaf 19.30 uur Elisabeth Ziekenhuis Tilburg maandag 18-03-2013 en 13-05-2013 vanaf 13.30 uur Wilt u deelnemen en bent u nog niet aangemeld, dan kunt u zich aanmelden bij: Ina Stevens tel. 076 5021215

OPEN BEEN Wat is een open been? Een wond op het onderbeen of de enkel die niet wil genezen. In de volksmond noemt men dit vaak een “zweer “ aan het been. In de medische terminologie: ulcus cruris. Een wond die meestal langdurige behandeling behoeft omdat de oorzaak van de wond vaak zit in stoornissen van de bloedsomloop. In 40% van de gevallen geneest een ulcus cruris binnen 4 maanden. 20 % na 2 jaar en 8% is na 5 jaar nog niet genezen. Na genezing ziet men regelmatig dat dit probleem zich nogmaals voordoet. Risico`s voor een slechte genezing zijn leeftijd, geslacht, duur van het bestaan van het ulcus, trombose, suikerziekte, roken, voorgaande operaties en overgewicht. Een stoornis in de bloedsomloop kan liggen in de bloedaanvoer via de slagaderen of in de bloedafvoer via de aderen. De stoornis in de bloedsomloop bestaat vaak al langer voordat er een wond op het been ontstaat. Er kunnen dan wel al andere klachten aan de benen aanwezig zijn zoals bijvoorbeeld vocht in de benen. De huid gaat verkleuren en uiteindelijk gaan de huid open. Deze wonden kunnen van klein tot groot variëren en pijnlijk zijn. 7

ADVERTENTIES

8

Onderzoek: De arts zal onderzoek doen om de oorzaak te achterhalen waarna de juiste behandeling gestart kan worden. Deze onderzoeken zullen gericht zijn op het functioneren van de aderen en slagaderen. De afwijking kan ook liggen in een gestoorde afvoer van lymfevocht. Mogelijke oorzaken: • Slagaderen Zuurstofrijk bloed gaat via de slagaderen naar de benen. Slagaderen kunnen vernauwd raken door aderverkalking (arteriosclerose). Hierdoor komen er te weinig zuurstof en voedingsstoffen in de weefsels met een wond als gevolg. Soms ontstaat er een verwonding aan het been die om deze zelfde reden niet geneest. De wonden ten gevolge van slagaderproblemen zijn vaak erg pijnlijk en bevinden zich aan de voor- en of buitenzijde van het onderbeen of enkel. • Aderen Het zuurstofarme bloed met afvalstoffen vanuit de weefsels gaat via de aderen terug richting het hart. Het bloed moet tegen de zwaartekracht in. Bij mensen zonder afwijkingen in de benen is dat geen probleem dankzij het mechanisme van de kuitspierpomp. Als we lopen knijpt de kuitspier samen en pompt het bloed omhoog via de aderen. Het terugstromen wordt tegengegaan door kleppen in de aderen. Als deze kleppen niet goed functioneren, spreekt men van spataderen waardoor mogelijk de benen dikker worden ten gevolge van vocht ( oedeem) dat als het ware blijft hangen in de benen. Hierdoor komt er veel spanning op de huid waardoor deze wordt beschadigd en er uiteindelijk een wond ontstaat. Een trombosebeen in het verleden, waarbij een bloedstolsel zich vast zet in de aderen en een afsluiting veroorzaakt, kan uiteindelijk een spatader veroorzaken, zelfs jaren nadat men trombose heeft doorgemaakt. Een ulcus ten gevolge van spataderen zit meestal aan de binnenzijde van het onderbeen. • Lymfevocht Wanneer lymfevocht onvoldoende wordt afgevoerd vanuit de benen ontstaan ook de spanning op de huid met als mogelijk gevolg een slecht genezende wond op het onderbeen. • Gecombineerde oorzaken Mogelijk zijn er meerdere factoren die een rol spelen bij het ontstaan van een open been. 9

Behandeling De behandeling berust vooral op het tegengaan van oedeem en het bevorderen van de bloedcirculatie. Allereerst zal gestart worden met een adequate wondbehandeling in combinatie met de bestrijding van oedeem. De wondbehandeling is in het Franciscus Ziekenhuis in Roosendaal in handen van de wondconsulent in samenspraak met de behandelend arts. Het bestrijden van oedeem gebeurt door middel van zwachtelen of door het dragen van een tijdelijke compressiekous. Wanneer het been voldoende geslonken is zal een blijvende therapeutisch elastische kous worden aangemeten. De onderliggende oorzaak moet tevens behandeld worden door de specialist. Indien nodig schakelt de wondconsulent de thuiszorg in om u te helpen bij het verzorgen van de wond of de kousen aan te trekken. De thuiszorg en de wondconsulent hebben regelmatig goed contact. Wat kunt u zelf doen? • Lopen stimuleert de bloedsomloop waardoor oedeem verdwijnt en de wond sneller kan genezen. • Draag consequent de elastische kousen • Goede huidverzorging. Een droge huid kan gemakkelijk stuk gaan. Gebruik daarom een goede huidverzorging op de benen. Het liefst een crème of zalf zonder toevoeging van parfum • Draag gemakkelijke goede schoenen die stevig zitten maar niet knellen. Dit is belangrijk voor een goede afwikkeling van de voet. Wanneer een schoen niet goed past kan dit drukplekken veroorzaken. • Eet gezond en voorkom overgewicht. • Stoppen met roken om de bloedsomloop niet nog verder aan te tasten. Corrie Perdaems Wond-decubitus en dermatologieconsulent Franciscus Ziekenhuis Roosendaal 10

BEWEEGAANBOD IN DE BUURT Via deze beweegzoeker vindt u de ruim 250 sportorganisaties die zijn aangesloten bij De Hart&Vaatgroep. Deze verenigingen bieden sport- en beweegactiviteiten onder deskundige begeleiding. Dat biedt zekerheid en veiligheid. Er zijn waarschijnlijk meer sportorganisaties bij u in de buurt actief. Als u deze niet terugvindt in deze beweegzoeker, zijn zij niet aangesloten bij De Hart&Vaatgroep.

Hoe werkt de beweegzoeker? * Vul uw postcode of woonplaats in en klik op zoeken. * U krijgt een overzicht van het beweegaanbod bij u in de buurt. Hierbij staat om welke sport/activiteit het gaat, waar en deze plaatsvindt. Let op, de afstand is hemelsbreed. * Klik op een sport/activiteit. U ziet op welke dagen u terecht kunt en hoe u contact op kunt nemen met de organisatie. * U kunt ook een activiteit selecteren. U krijgt dan een overzicht van alle plaatsen in Nederland waar deze activiteit wordt gegeven. * Wilt u alleen de activiteiten bij u in de buurt in beeld krijgen, selecteer dan de afstand waarbinnen u wilt reizen in het meest rechter vakje en klik opnieuw op ‘zoeken’. Bron: www.beweegzoeker.nl 11

ADVERTENTIES

12

TROMBOSE? ERFELIJKHEID? Ons bloed bevat stollingsfactoren. Dat zijn stoffen die zorgen voor de bloedstolling. Bloedstolling zorgt ervoor, dat een wond snel sluit en niet blijft bloeden. Ons bloed bevat ook antistollingsfactoren die een te veel aan stolling voorkomen. Zo groeit een stolsel niet verder aan. Dit systeem van stolling en antistolling moet in evenwicht zijn. Hoe ontstaat trombose? Een stolsel in een bloedvat ontstaat meestal wanneer er een beschadiging is, maar kan ook ontstaan wanneer het bloed onvoldoende doorstroomt. Wanneer een stolsel te ver doorgroeit kan er een stukje afbreken en verderop in een kleiner bloedvat vast gaan zitten. Soms ontstaat er een stolsel zonder dat er een wond is. Wanneer een bloedstolsel een ader geheel of gedeeltelijk afsluit, dan is er sprake van trombose. In welke bloedvaten komt trombose voor? Er zijn oppervlakkige aderen, die tussen de huid en de spieren lopen. En er zijn aderen die diep onder de spieren liggen. Tussen de oppervlakkige en diepe aderen liggen verbindende aderen. Trombose ontstaat meestal in de diep gelegen aderen of in de verbindende aderen. U heeft misschien gehoord dat u een DVT hebt. Dit staat voor diep veneuze trombose. Het is trombose van de dieper gelegen aderen of van de verbindende aderen. Trombose (DVT) in een arm Deze vorm van trombose komt veel minder vaak voor dan de trombose in het been. Er zijn 2 vormen bekend: • trombose als gevolg van katheters of pacemakerdraden in aderen van de schouder • spontaan optredende trombose bij jonge mensen die zwaar werk verrichten met hun armen Risico's en complicaties De kleppen in de aderen kunnen door trombose beschadigd raken en gaan lekken. 13

ADVERTENTIES

14

Hoe werken de kleppen in de aderen? De aderen vervoeren het bloed van de weefsels terug naar het hart. De aderen hebben kleppen die de bloedstroom naar het hart toe ondersteunen. Vooral de bloedvaten van het onderbeen bevatten veel kleppen. Als de spieren van de benen en met name de spieren van uw kuit aanspannen, dan duwen zij het bloed naar boven in de richting van het hart. Bij ontspanning van de spieren sluiten de kleppen: zo kan het bloed niet meer terug het been instromen. Alleen van onder af vullen de bloedvaten zich weer. Zo pompt u het bloed terug naar uw hart. Dit systeem werkt alleen goed als de kleppen in de aderen goed sluiten. Beschadiging van de kleppen door trombose Trombose ontstaat vaak op deze kleppen en het stolsel maakt een of meerdere kleppen stuk. Hierdoor kunt u last krijgen van een verminderde afvloed van bloed. Dit uit zich in vochtophoping (oedeem) in het onderbeen. PTS en open been Wanneer een chronische aandoening ontstaat waarbij de aderen het bloed onvoldoende kunnen afvoeren naar het hart, dan spreken we van een posttrombotisch syndroom (PTS). Hierbij ontstaan vaak spataderen en soms ook een wond of open plek aan het been die moeilijk geneest (open been). Infolijn Hart en Vaten Wat heeft erfelijkheid met trombose te maken? Er zijn erfelijke afwijkingen bekend die het evenwicht tussen stollen en nietstollen verstoren. Bepaalde eiwitten die een rol spelen bij dit evenwicht worden niet of onvoldoende aangemaakt. Hierdoor wordt het risico op trombose hoger. Meer informatie hierover vind u in de brochure 'Trombose en erfelijkheid'. Bron: www.hartenvaatgroep.nl 15

UW STEUN IS BELANGRIJK! Lid worden van De Hart&Vaatgroep? Door uw steun kunnen wij ons inzetten voor hart- en vaatpatiënten. Kijk voor meer informatie over De Hart&Vaatgroep, over het lidmaatschap (€ 20,- p.j.) of over het donateurschap op onze internetsite www.hartenvaatgroep.nl. U kunt ook een e-mail sturen aan [email protected] of bellen met het secretariaat: 088 11 11 600 U kunt meer informatie en het aanmeldingsformulier aanvragen door hieronder uw gegevens in te vullen en op te sturen naar: De Hart&Vaatgroep Postbus 300 2501 CH Den Haag  ---------------------------------------------------------------------------------------Graag ontvang ik meer informatie over De Hart&Vaatgroep. Naam:....................................................................................... Man/Vrouw* Adres:............................................................................................................ Postcode/woonplaats:................................................................................... E-mail:………………………………………………..........................................

16

ADVERTENTIES BINNENACHTER

ADVERTENTIES BUITENACHTER