advertenties binnenvoor

Stichting Milieu Dichterbij

SEPTEMBER 2012

Vereniging Tegen Milieubederf

advertenties binnenvoor

COLOFON

INHOUD

De MEGAFOON is een Nieuwsbrief van de Stichting Milieu Dichterbij (SMD) en de Vereniging Tegen Milieubederf (VTM)

Van de voorzitter Bericht vanuit ‘duurzaam’ Barendrecht

Stichting Milieu Dichterbij K.v.K-nr. : 24379846, opgericht 28-06-05 Gironummer : 4892219 Bezoekadres : Bijdorp-Oost 8, 2992 LA Barendrecht Postadres : Postbus 21690, 3001 AR Rotterdam Telefoon : 0180 – 61 44 33 E-mail : [email protected] Website : www.milieudichterbij.nl Bestuur SMD : Lilian van der Horst, voorzitter / secretaris Ton Kurvers, penningmeester

Algemeen Elektrosmog, Gezondheidsprobleem van de 21e eeuw De Klimaatark ‘voor de voet op’ De Klimaatark Barendrecht als educatief centrum voor duurzame ontwikkeling Van droom naar realisatie, een lokaal duurzaam energiebedrijf Presentatie Klimaatark tijdens GreensParade Barendrecht

Vereniging Tegen Milieubederf In en Om het Nieuwe- Waterweggebied K.v.K. nr. : 40385009, opgericht 14-11-1963, PB 773500 Postadres : Postbus 21690, 3001 AR Rotterdam Telefoon : 0180 – 61 44 33 E-mail : [email protected] Website : www.vtm-milieu.nl Bestuur VTM : Lilian van der Horst, voorzitter / secretaris 010 415 11 88 Fred van der Drift, alg. bestuurslid 010 473 74 93 Ton Kurvers, bestuurslid R.O., penningmeester 010 415 23 24 Bijdragen van

: Richard Bruijne, Fred van der Drift, Rob van der Drift, Lilian van der, Horst, Jan Huisman, Frank Molendijk & Gert-Jan de Vries, Isolde van Overbeek, Lily Venema en Koen van Wijk

Eindredactie Drukwerk

: Lilian van der Horst en Isolde van Overbeek, : Binnenhof Projecten B.V. www.binnenhofprojecten.nl

Verschijnt in een oplage van 500 stuks en wordt verspreid onder relaties, overheden en leden. Barendrecht, september 2012

Foto’s op de kaft: Linksboven : Politici bij een workshop ‘autobanden stampen’ in 2006 Linksonder : Kinderen maken kunst van afgedankte materialen tijdens een korte kampeervakantie op kinderboerderij De Kooi in IJsselmonde Rechtsboven : Basisscholieren brengen een bezoek aan de boerderij van de familie Hoogerbrugge in Polder Schieveen Rechtsonder : Bewoners en liefhebbers van de historische dorpskern van Overschie willen geen fietsbrug achter de Grote Kerk over de Delftse Schie

MEGAFOON

2 3 5 6 7 8

STICHTING MILIEU DICHTERBIJ Activiteiten Basisscholieren op bezoek bij de stadse boer(in) Kinderen beleven allerlei avonturen in de stadsnatuur STROOM! loopt ten einde, maar Energieke Scholen gaat door Uitgevoerde projecten van de SMD in het tweede en derde kwartaalvan 2012

9 12 13 14

VERENIGING TEGEN MILIEUBEDERF VTM-dossiers Kamerleden ‘kleihard’ tegen Blankenburgtunnel Schiedam wil 400 huizen bouwen in het Beatrixpark TBO’s weren van boerenland De ‘bestuurlijke lus’ en de Vlinderstrik Deelraad Overschie wil fietsbrug achter Grote Kerk Belangrijke uitspraak Raad van State over wijze van publicatie Aanvulling op bezwaar 100 km/uur

16 17 18 19 21 22 23

De VTM steunt u bij inspraak en actie

24

Aanmeldbon

24

Doelstelling van de Stichting Milieu Dichterbij De Stichting Milieu Dichterbij (SMD) is sinds 2005 als onafhankelijke stichting een voortzetting van Milieucommunicatie Rijnmond (MCR), destijds onderdeel van de VTM. De MCR gaf sinds 1985 als eerste milieuorganisatie gastlessen op scholen en voorlichting aan burgers op het gebied van milieu en gezondheid. De SMD is een flexibel Zuid-Hollands NME-centrum met drie projectmedewerkers. Het werkgebied beslaat heel Zuid-Holland, met vooral contacten in de stadsregio Rotterdam en op de Zuid-Hollandse eilanden. De activiteiten worden ontwikkeld en uitgevoerd binnen het provinciale en landelijke NME-netwerk. SMD-vakleerkrachten verzorgen gastlessen op scholen en geven workshops in buurthuizen en tehuizen. De Stichting heeft ervaring met het organiseren van duurzame markten en thema-avonden voor raadsleden en bedrijven. In samenwerking met partnerorganisaties ontwikkelt de SMD ook duurzaamheidprojecten voor allochtonen en voor mensen met een verstandelijke beperking, vooral op het gebied van duurzaam voedsel en het maken van fantasievolle kunstobjecten van kringloopspullen in het kader van afvalpreventie. De SMD is een non-profitorganisatie, werkt volgens de richtlijnen van het CBF-keur voor kleine organisaties en heeft de ANBI-status. Doelstelling van de Vereniging Tegen Milieubederf De Vereniging Tegen Milieubederf (VTM) is in 1963 te Vlaardingen opgericht bij Koninklijk Besluit als Vereniging Tegen Luchtverontreiniging. De VTM behartigt statutair de belangen van de bewoners van Rijnmond en omgeving ten behoeve van een gezond leefmilieu. Zij zet zich in voor het behoud van natuur en het cultuurhistorisch polderlandschap en tegen lucht-, water- en bodemverontreiniging en geluidshinder.

1

VAN DE VOORZITTER BERICHT VANUIT ‘DUURZAAM’ BARENDRECHT Milieu: van kostenpost naar verdienmodel Waar gemeenten bij bosjes bezuinigen op milieu met Natuur- en Milieueducatie (NME) als laaghangend fruit, ziet het bedrijfsleven kansen in verduurzamen. Met zijn brochure ‘Formeren is vooruitzien’ stuurde Herman Wijffels zijn waarschuwing de wereld in. Weg uit de politiek, gevestigd in het bedrijfsleven en nu als wegwijzer, toekomstgericht, naar sociale en ecologische vernieuwing. Wijffels’ advies aan de huidige formateurs latend voor wat het is, profiteert de bedreigde milieu-educatieve sector van zijn vingerwijzing. ‘Transitie naar een circulaire economie is noodzaak om in de 21e eeuw voor onze grondstoffen en materialen minder afhankelijk van het buitenland te laten zijn.’ Zijn zorg dat het zonneklaar is dat dit besef ontbreekt bij de roerganger van de formatie, wordt gecompenseerd door de blije constatering dat maatschappij en bedrijfsleven op lokaal niveau al bezig zijn met deze circulaire economie. Grondstoffenafhankelijkheid is één stok achter de deur. Sociale duurzaamheid, zorgen dat de arbeidsmarkt op peil blijft met voldoende en vooral technisch opgeleide medewerkers, is een goede tweede. Met mogelijkheden voor mensen die minder kans maken op de arbeidsmarkt. Ondernemers zijn de motor van de sociale en ecologische vernieuwing geworden. De overheid trekt zich niet alleen terug uit dit publieke domein, zij werkt als gevolg van de bezuinigingen op NME vertragend op milieu- en innovatiebeleid. Want geen enkele organisatie weet zo volledig en indringend de noodzaak tot vernieuwing in te prenten bij jeugd en jongeren als die vertrouwde groene centra. Vernieuwing is voorwaarde, ontdekkend leren over duurzaam energie-, water- en grondgebruik, slimme ideeën laten bedenken voor schonere mobiliteit. Gastlessen door onderwijsspecialisten in de klassen is daarbij efficiënter dan groepsvervoer naar een NME-centrum en de voorbereiding op de lesstof door de leraren zelf. Het nieuwe lesmateriaal is aantrekkelijk en naast beleving, ervaringsgericht op de techniek. De NME-sector ontwikkelt zich van een ambtelijke dienst geconcentreerd op één locatie naar makelaarschap tussen de lesaanbieders: professionele educatieve organisaties en hun afnemers: scholen, bedrijven en particulieren. Watereducatie is zo een innovatief leerprogramma. De lakmoesproef (scheikunde) en microscoop (biologie) zijn niet weg te denken uit de waterlessen, de slootexcursies. Je kunt er zelfs mee de boer op! Letterlijk, want de Hollandse polderboerderij biedt een schat aan ervaring en leermomenten voor de stadsjeugd over de herkomst van ons voedsel. Naar waterdieren scheppen in een poldersloot is bovendien een sportieve bezigheid. Met de gegevens over waterleven, waterkwaliteit en het nut van het poldersysteem voor onze ‘droge voeten’ kunnen de waterschappen hun voordeel doen. Met de nadruk op ‘kunnen’. Want, parallel aan de milieuregel ‘de vervuiler betaalt’ geldt de vuistregel ‘de profiteur betaalt.‘

2

In het geval van watereducatie zijn dat de waterschappen én de agrarische sector. Probleem is dat dit besef van een verdienmodel nauwelijks is doorgedrongen tot de raden van bestuur en commissarissen. Wellicht iets voor iemand à la Wijffels! Terug naar de formatie. In de jaren ’90 was de dresscode van milieuactivisten palestijnensjaal en stekeltjeshaar. Anno 2012 is dat maatpak en das of in de vrouwelijke variant, blazer en oorbellen. Van de straat verplaatste de actiescene zich naar de rechtszaal. Gevestigde milieujuristen verdedigen nu de rechten van ‘het volk’, de ‘actio popularis‘en de ‘vox populi’ van bewoners en hun organisaties en de rechten van wat geen stem heeft: flora en fauna en onze leefomgeving: het milieu. Hoewel: rechten? De door de overheid ingehuurde hoog genoteerde advocaten praten krom wat recht is. De vox populi is afgeschaft, ontvankelijk is alleen degene die uitkijkt op boom of gebied. De beroemde grutto mag verjaagd worden, alleen nesten met eieren zijn juridisch beschermd. Een cultuurhistorisch landschap mag vergraven worden tot oermoerassen, omdat ‘de gemeente beleidvrijheid heeft’, oordeelt de Raad van State. Vaarwel kansen van agrariërs bij pacht en beheer. Toch dringt ook hier het verdienmodel op. ‘Rijkswaterstaat luistert eindelijk naar burgers’, kopte het AD. Meer zeggenschap voor burgers bij aanleg van wegen en gebouwen vanuit maatschappelijke betrokkenheid? Ongeloofwaardig, nu Rijkswaterstaat de bevolking laat stikken in vuile lucht om de automobilist een hogere snelheid te gunnen. Vanwege vertraging door slepende bezwarenprocedures barsten projecten uit hun begroting. Bewoners-deskundigen daarentegen bedenken duurzame, goedkopere oplossingen. Zie de Bergboezem Berkel: waterberging met behoud van landschap en landbouw. Zie Polder Schieveen: het schrappen van het Natuur- en Businesspark Schieveen bespaarde Rotterdam een miljoenenverlies. Waarom de bochtafsnijding van de Delftse Schie doordrukken bij zoveel weerstand? twijfelde een aannemer. Milieu als kostenpost of verdienmodel bepaalt de keuze tussen de uitgaven voor wuivend riet of de opbrengst van wuivend graan op IJsselmonde. Wie een vooruitziende blik heeft, kiest duurzaam en luistert naar de burgers. L. van der Horst

MEGAFOON

ALGEMEEN De Stichting Milieu Dichterbij besteedt in haar projecten bijzondere aandacht aan de relatie tussen gezondheid en milieufactoren. In de Megafoon worden algemene onderwerpen belicht vanuit het landelijke netwerk gezondheid, klimaat en milieu.

Bronnen van elektrosmog in en rond onze leefomgeving

ELEKTROSMOG Gezondheidsprobleem van de 21e eeuw Volgens een groot aantal artsen en onderzoekers in Europa, Australië1, Verenigde Staten2 en Azië, kenmerkt het begin van de 21e eeuw zich als een tijdperk waarin elektromagnetische straling – elektrosmog – straks als een van de grootste veroorzakers van ziekten kan worden beschouwd. Een voorlopig totaaloverzicht van deze onderzoeken is te vinden in het Mast Report. Welke invloed heeft elektrostress en communicatiebelasting op uw gezondheid en kunt u er iets aan doen? Door Richard Bruijne Ogenschijnlijk onschuldig zitten steeds meer mensen ongemakkelijk in hun vel. Veelal gaat dit gepaard met hoofdpijnen, onrustig slapen, vermoeidheid, stress, duizelingen en ziekten voortkomend uit immuunzwakte. Ingeval doktoren niets kunnen vinden, schrijven ze kalmeringsmiddelen voor om maar niets te hoeven voelen. Het gevoel van de voornoemde ongemakken blijft echter, en omdat de klachten vaag lijken en de oorzaak onbekend, wordt men geacht er maar mee te leren leven. Bijna 40% van Nederland is ziek. Hiervan hebben jaarlijks meer dan 750.000 Nederlanders te maken met een vorm van stress of depressie. We zijn tolerant en leggen ons neer bij elk wetsvoorstel omdat we menen er toch geen invloed op te hebben. We heten een nuchter volk te zijn dat eerst wil zien en dan pas gelooft. Eigenlijk geloven we het wel…..

MEGAFOON

Zijn onverklaarbare klachten werkelijk zo onverklaarbaar? Of zijn ze wellicht het gevolg van het toegenomen installatie en gebruik van draadloze elektromagnetische apparatuur zoals GSM, UMTS, DECT, WIFI, draadloos internet, Bluetooth en hoogspanningsmasten? Jaarlijks komen er tienduizenden van deze zenders en ontvangers bij. We leven in een grote magnetron en we lijken het te accepteren als een gevolg van onze technische vooruitgang en verworven welvaart. Draadloos? Of uw leven lang aan de lijn? Wat doet de gemiddelde mens wanneer hij/zij een elektronicazaak binnenloopt en op zoek is naar nieuwe boxen? De verkoper vraagt: “Wilt u met of zonder draad?”, waarop de klant kiest voor het gemak en zegt: “Oh, doet u maar zonder.”

3

Zich niet realiserende dat hij/zij dan weer een zender in huis heeft. Bewust leven en gezond wonen is van levensbelang voor nu en later.Bewust leven alleen is niet voldoende tegen negatieve factoren uit het milieu, zoals bijvoorbeeld de alom aanwezige elektrosmog. Straling je hoort het niet, je ziet het niet, je ruikt het niet en je proeft het niet. De gemiddelde Nederlander steekt dan de kop in het zand en denkt dat het er niet is. Wanneer we de techniek nu stop zetten, hebben we 5 generaties te gaan voor weleer wij aangepast zijn aan de hoeveelheid straling die wij nu dagelijks op ons bord krijgen. Steeds meer mensen zijn overgevoelig voor elektromagnetische straling vanuit mobieltjes, DECT-telefoon, zendmasten, computers, maar ook wasmachines en TL-lampen. Zij vertonen gezondheidsproblemen wat het lastig maakt voor artsen. Nog niet zo lang geleden is er een appèl uitgegaan van enkele huisartsen hier in het zuiden naar de overheid, waarbij zij aangeven dat er teveel klachten zijn in de praktijk die mogelijk verband houden met straling. Met andere woorden: overheid doe hier iets aan. Altijd geldt: stralingsbron weg, klacht weg. Je merkt het als je op vakantie bent en geen klachten hebt. Ook kinderen in de groei zijn extra kwetsbaar. Straling heeft invloed op de zenuwen, het hart en het DNA. Zeker nu er nog veel onbekend is over straling, is het van belang dat u voorkomt dat uzelf of anderen veel aan straling worden blootgesteld. Er wordt zelfs vermoed dat straling van mobiel bellen een rol speelt bij verminderde vruchtbaarheid bij mannen. De stralingsvelden van bijvoorbeeld zendmasten en de DECT-telefoon van de buren zijn sterk te verminderen door maatregelen te nemen in huis waar een woonbioloog antwoord op heeft. Er zijn voorlichtingsfolders waar tips in staan hoe je verstandig met je mobiel om kunt gaan. De stichting Kinderconsument geeft voorlichting over veilig internetten. Het Nationaal Platform Stralingsrisico’s geeft achtergrondinformatie over gezondheidsrisico’s van straling en brengt dit onder de aandacht van de bevolking en overheden. Zie www.stralingsrisicos.nl. Het is onze passie en missie mensen hierin bewust te maken en de problemen op te lossen daar waar het kan. Wat is stralingsbelasting? Straling is een vorm van elektromagnetisme die niet per definitie belastend of ziekmakend is. Het is een golfverschijnsel dat met elektriciteit en magnetisme samenhangt en allerlei bekende en minder bekende straling omvat die verschillen van vorm of frequentie. Straling van korte golflengte (of hogere frequentie) is als regel energierijker en daarmee gevaarlijker. Zo kennen we ondermeer de gammastraling, röntgenstraling, ultraviolette straling, zichtbaar licht, infrarood licht, microgolven en radiogolven. De golflengte en de amplitude (uitslag) zijn in samenhang bepalend voor het vermogen van de straling en daarmee voor de belasting op ons systeem. Deze belasting van ons systeem kan ons organisme rechtstreeks schade berokkenen, met als gevolg een verlaging van onze natuurlijke weerstand. De mate van schade is afhankelijk van onze basis constitutie alsmede onze verworven constitutie. Erfelijke zwakten en verworven zwakten bepalen ons sterkte-zwakteprofiel en daarmee onze gevoeligheid voor allerlei vormen van

4

straling- en milieubelasting. Een sterke constitutie kan een hogere belasting voor hogere tijd verdragen. Een zwakke constitutie daarentegen zal eerder schade van de straling ondervinden omdat het lichaam en zijn systemen werken op basis van een communicatie gebaseerd op lichaamseigen straling die vaak erg subtiel van aard is (fotonenonderzoek van Prof. F.A. Popp3,4). Ook is uit onderzoek aangetoond dat vooral niet-natuurlijke straling en belastingsvormen het fotonenniveau (lichtdeeltjes) in cellen blijvend verhoogt, waardoor het lichamelijk stressniveau verhoogd wordt en er communicatiefouten optreden. Kankercellen, zo is bekend, beschikken over een 10- tot 100-voudig aantal fotonen en zijn dus sterk overbelicht. Dit gaat ten koste van de elektronenbanen rond de kern die hun energieverlies omzetten in fotonen. Door deze en andere activiteiten worden coherente verhoudingen op quantumniveau omgezet in chaos. Met name is het de elektromechanisch opgewekte straling in pulsvorm, zoals UMTS, DECT, radar en dergelijke, die voor deze subtiele communicatie van het lichaam dodelijk kan zijn. De quantumfysica zoals hierboven omschreven, is de basis van verschillende onderzoeksmethoden. Op dit moment is de NES Healthmethode5 het meest daarin gevorderd en sinds kort zijn de mogelijkheden hiervan nog verder uitgebreid om elektrosmogbelasting te meten. Gedegen advies kan gegeven worden door een gecertificeerde Baubiologe IBN (woonbioloog) als zijnde specialist op het gebied van straling en milieufactoren. Een woonbioloog die een opleiding heeft genoten bij het IBN6 in Duitsland, kan adviseren binnen het totaalgebied van Bewust Leven en Gezond Wonen. Meten van stralingsbelasting De invloed van straling op het lichaam is te meten. Daarvoor gebruik ik samen met mijn vrouw twee methodes in onze praktijk. Deze meetmethoden geven aan hoe de lichaamscellen reageren op elektrosmog. Vervolgens kan dan bekeken worden wat de beste methode is om deze reactie te behandelen. Huisonderzoek en Advies Een woonbioloog geeft adviezen om op een eenvoudige manier straling in je huis terug te dringen. Een uitgebreid huisonderzoek geeft natuurlijk een completer inzicht in de belasting die aanwezig is. En dan kunnen ook geavanceerdere systemen toegepast worden. Het resultaat zal een gezondere leefomgeving zijn. Prevent Care Woonbiologie, Richard Bruijne, Baubiologe IBN, www.woonbiologie.eu, [email protected], 076 – 503 24 30 Noten: cell phone report EHHI Feb2012 Magda Havas EHS Biological Effets Electricity Emphasis Diabetes MultipleSclerosis http://en.wikipedia.org/wiki/Fritz-Albert_Popp http://www.wddty.com/human-energy-fields-fritz-albertpopp.html http://nl.neshealth.com/home.aspx http://www.baubiologie.de/site/home.php

MEGAFOON

Locatie: 3de Barendrechtseweg

DE KLIMAATARK ‘VOOR DE VOET OP’ * Door Jan Huisman En dan ben je opeens lid van het bestuur van de Stichting Milieu Dichterbij. Om je met name bezig te houden met de bouw van de Klimaatark. Ik heb dertig jaar in het onderwijs gewerkt en ben een product van de sectorvorming, de community colleges, natuurlijk leren, project gestuurd onderwijs resultaat verantwoordelijke teams. Ik werd getraind om de omslag te maken van de ambtelijke naar de professionele cultuur. Voor een 360graden feedback draai ik mij hand niet om. Coachend leiderschap, jaarplanningen,jaartaken en ga zo maar door. En dan krijg je te maken met Lilian. Tomeloze energie, vol gas in elke situatie, elk gesprek leidt tot een kans of een mogelijkheid. En zo kon het gebeuren dat we in januari bedachten dat we een werkconferentie zouden organiseren in juni, met als doel de bouw van de Klimaatark een stapje op weg te helpen. De voorbereiding liep voorspoedig, alleen werd duidelijk dat onze oorspronkelijke datum, juni 2012, niet haalbaar was en dus werd 28 september 2012 als datum afgesproken. En toen kwam de ontmoeting met de organisatoren van de ‘GreensParade’. Weg werkconferentie, maar aansluiten bij de conferentie die de ‘GreensParade’ op 28 september organiseert. Echter, de kosten die dat met zich meebrengt zijn niet te overzien. Hoe gaan we dat oplossen? Nou, eigenlijk heel eenvoudig. We kopen maar een beperkt aantal kaarten, en we nodigen heel veel mensen uit voor

MEGAFOON

29 september als het festival van de GreensParade plaatsvindt. Dan is het eigenlijk wel belangrijk om een schaalmodel van de Klimaatark te kunnen tonen. Mark, Pieter en Rob worden nu ook enthousiast en het raamwerk in elkaar gezet. Ondertussen worstelt Lilian nog met de antwoorden op een aantal vragen die de gemeente Barendrecht heeft gesteld om de wijziging van het bestemmingsplan, dat nodig is voor de uiteindelijke bouwvergunning, aan te kunnen vragen. Wat heeft dit nu opgeleverd? Op 28 september tijdens de conferentie van de GreensParade wordt de Klimaatark gepresenteerd als een voorbeeld van hoe onderwijs, ondernemers en overheid in samenwerking een project vorm en inhoud kunnen geven. Op 29 september tonen we de mogelijkheden van de Klimaatark aan alle bezoekers van het festival van de GreensParade. En wat betekent dit nu voor het bestuurslid met de Klimaatark als belangrijkste taak? Ik ontwikkel weer een nieuwe manier van werken: voor de voet op. Neem het zoals het komt, en zie eens waar dat toe leidt. Wij rekenen op veel belangstelling op 29 september in Barendrecht. * Voor de voet op = schoffelen. Je neemt de dingen zoals ze komen, stapje voor stapje

5

DE KLIMAATARK BARENDRECHT ALS EDUCATIEF CENTRUM VOOR DUURZAME ONTWIKKELING In nauwe samenwerking met de gemeente Barendrecht ontwikkelden de Stichting Milieu Dichterbij, 2012 Architecten en Van Binnen Natuurlijk Wonen een uniek concept voor een zelfvoorzienend en klimaatneutraal kennis- en bezoekerscentrum in de ZuidPolder, de klimaatbuffer van Deltapoort nabij DE Oude Maas..

De Werkschool Door de eenvoudige bouwtechniek is het mogelijk om het werk te laten verrichten door mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt: de implementatie van sociale duurzaamheid via het systeem van de Werkschool.

Duurzaam De GreensParade De discussie over de ondergrondse CO2-opslag in Barendrecht heeft tot meer geleid dan alleen inzicht in de noodzaak van klimaatadaptatie en -mitigatie. De Klimaatark, stoer in de traditie van de Hollandse dijkenbouwers, demonstreert technieken om de temperatuur– en zeespiegelstijging te beteugelen. Tevens dwingt de toekomstige schaarste op de energie-, voedsel- en grondstoffenmarkten tot het maken van duurzame keuzes, ook op sociaal gebied. De tijd dringt voor nieuwe samenwerkingsverbanden en investeringen in zowel scholing, arbeidsmarkt als innovatieve technieken en communicatie. Hierbij zijn de volgende vier thema´s leidend: • Groen, • Energie, • Water • Grondstoffen Grondstoffenrotonde Het gebouw, ontworpen door 2012 Architecten te Rotterdam, wordt met eenvoudige technieken ‘low tech’ opgetrokken uit her te gebruiken bouwmaterialen (superuse) en op creatieve wijze verwerkte restmaterialen. De bouwmaterialen worden ‘geoogst’ op korte afstand van de bouwplaats om de CO2 uitstoot van het transport te minimaliseren. Met aarde gevulde autobanden in het dijklichaam bufferen de zonnewarmte die binnenvalt door de glaswand van de klimaatzone: een pluktuin van groente en fruit het hele jaar door. Ongebruikte energie wordt opgeslagen op het begaanbare dak in een ingenieus wateraccusysteem dat bovendien het waterverbruik reduceert. Op elk gewenst moment activeert het neerstortende water een turbine die additionele elektriciteit opwekt. Regenwater wordt ten volle benut door een Water Organizing Module (W.O.M.). Alleen aanvoer van zuiver drinkwater is nog nodig. De Klimaatark is doorberekend door het Nederlandse Instituut voor Bouwbiologie en –Ecologie ((NIBE) met het rekenprogramma Greencalc. Het blijkt dat de Klimaatark negenmaal minder milieubelasting veroorzaakt dan een gewoon gebouw. Blikvanger is de tot ontvangst- en consumptieruimte getransformeerde bestaande woning aan de 3e Barendrechtseweg vanwege de toepassing van geprepareerd haspelhout. De buitenruimte heeft meerdere ontwikkelmogelijkheden qua inrichting en beplanting die diverse educatieve en speelse opstellingen mogelijk maken.

6

Vanuit de Duurzaamheidkring Barendrecht is het concept van een jaarlijks terugkerend groen &gezond@duurzaam evenement ontwikkeld. Een 25- tal ondernemers hebben de handen ineen geslagen en de Stichting GreensParade opgericht. Aanzet was de constatering dat de Voedselbank een structureel tekort heeft aan gezonde, verse producten, ondanks dat er genoeg voedsel geproduceerd wordt. Voedselverspilling is daarom des te schrijnender. Bovendien is Barendrecht en omgeving van oudsher de graan- en aardappelschuur van Zuid -Holland. Hier is de Greenery opgericht, het centrum van de groente en fruit sector van Nederland. Op 28 en 29 september vond een groot evenement plaats dat Barendrecht als groene en duurzame gemeente op de kaart gaat zetten. De samenwerkende ondernemers omarmden de Klimaatark van de Barendrechtse Stichting Milieu Dichterbij als ‘beste practice’. Tijdens de business -to- business conferentie rond de driehoek Ondernemers, Overheid en Onderwijs, gaf wethouder Nootenboom de kick off van de presentatie van de Klimaatark. De architecten, bouwers en De Werkschool kwamen aan het woord. In de festiviteiten hal op het Greenery terrein stond op zaterdag 29 september een demo van het bouwwerk opgesteld. Dat de warmte buffer in het dijklichaam opgebouwd is uit met aarde gevulde autobanden, werd gedemonstreerd door de workshop ’banden stampen’: een sportieve uitdaging voor wie de Klimaatark wil helpen realiseren. De Klimaatark Barendrecht is een toegankelijke, aansprekende locatie voor zowel display en demonstratie als podium voor interactie voor partners in duurzame ontwikkeling en hun doelgroepen. De SMD, een zelfstandige non-profit NME-organisatie gespecialiseerd in gastlessen en duurzaamheidseducatie in opdracht van overheden en bedrijven, is eigenaar van het merkrecht. [email protected] www.milieudichterbij.nl [email protected] www.klimaatark.nl www.greensparade.nl

MEGAFOON

VAN DROOM NAAR REALISATIE, EEN LOKAAL DUURZAAM ENERGIEBEDRIJF Duurzaamheid, een beladen begrip dat tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt door alle grote energiebedrijven, maar wat is nu echt duurzaam? Hoe kunnen consumenten de steeds grotere en commerciëler ingestelde energiemaatschappijen vertrouwen op de producten en diensten die ze leveren en de herkomst hiervan? Windmolens zijn een goed voorbeeld van verduurzaming, al zijn de meningen hierover verdeeld. Op steeds meer locaties worden deze windmolens gerealiseerd door onder andere de grote energiemaatschappijen. Dit jaar heeft de provincie Zuid-Holland en een aantal gemeenten een convenant ondertekend om een totaal vermogen van maximaal 210 MW aan windenergie in de provincie te realiseren. Nu rest de vraag nog hoe en door wie? Ons antwoord hierop is B-EN (Barendrecht Energie). Een kleinschalig lokaal initiatief, waarbij de directe gemeenschap nauw betrokken wordt bij de realisatie van windmolens binnen hun gemeente. Onze droom, B-EN, is een lokaal duurzaam energiebedrijf met een lokaal karakter, dat nauw samenwerkt met de lokale gemeenschap en verdere verduurzaming van de gemeente actief stimuleert op een manier dat de lokale burger hier profijt van heeft. Door Frank Molendijk & Gert-Jan de Vries Een lokaal duurzaam energiebedrijf, een concept dat nog niet volledig is geaard binnen Nederland. Naast het lokale karakter is duurzaamheid de tweede pilaar waar dit concept op rust. Er zijn reeds andere voorbeelden te vinden als men zoekt binnen Nederland, onze droom is echter ontstaan door 'Das Energiedorf' in Duitsland. Das Energiedorf is het kleine Beierse dorpje Wildpoldsried, dat door middel van een lokaal initiatief reeds een aantal jaren volledig zelfvoorzienend is op het gebied van energie. Dat noemen wij nu echt duurzaam en dat heeft ons ertoe gezet om onze droom verder uit te werken om in de toekomst CO2-neutrale gemeenten te realiseren. Uiteraard kunnen wij dit niet alleen. De overheid speelt een steeds grotere rol om verduurzaming te stimuleren en daarmee de CO2-uitstoot terug te dringen. Een concreet voorbeeld hiervan is het verveelvoudigen van het windenergievermogen op land tot het jaar 2020. Elke Nederlandse provincie zal daar een bijdrage aan moeten leveren. De vraag blijft echter hoe hier het beste invulling aan gegeven kan worden. Waarom B-EN Waarom B-EN en geen traditioneel energiebedrijf? Ten eerste zijn wij ervan overtuigd dat lokale initiatieven zoals B-EN meer kunnen bijdragen aan de gemeenschap dan een traditioneel energiebedrijf. Met gemeenschap bedoelen we niet enkel de burgers maar ook stichtingen, verenigingen, bedrijven en de gemeente zelf. Onze mening is dat een grote energiemaatschappij onvoldoende kan aansluiten en samenwerken met de lokale

MEGAFOON

gemeenschap, dit in tegenstelling tot een lokaal duurzaam energiebedrijf. B-EN is reeds actief in gesprek met stichtingen, verenigingen en gemeenten om duidelijk te krijgen hoe we elkaar kunnen helpen bij de verduurzaming van de gemeenten en te voorkomen dat de initiatieven versnipperen. Ten tweede is onze visie dat duurzaamheid moet beginnen bij de jonge generatie, hierbij staan educatie en samenwerken met lokale stichtingen en scholengemeenschappen centraal. Ten derde: wat is er nu mooier dan windmolens welke gerealiseerd worden door een lokaal initiatief van burgers uit dezelfde gemeente? Aanvullend kunnen burgers en bedrijven participeren in de windmolens, zodat ook zij er profijt van ondervinden in plaats van enkel ‘hinder’. Tot slot is onze visie dat een lokaal initiatief sociaal verantwoord dient te ondernemen. Concreet houdt dit in dat een deel van de winst terugvloeit naar de lokale gemeenschap om duurzame initiatieven te ondersteunen en te realiseren. Wij zijn ervan overtuigd dat de bovenstaande punten duidelijk maken wat de toegevoegde waarde is van een lokaal duurzaam energiebedrijf ten opzichte van een traditioneel energiebedrijf. Een visie en een droom is mooi, maar de belangrijkste vraag blijft natuurlijk hoe het tot realisatie komt. De belangrijkste uitdaging waar we voor staan, is locatie: waar kunnen de windmolens worden gerealiseerd? Wij hebben besloten om te kijken naar reeds lopende initiatieven vanuit de overheid. De provincie Zuid-Holland en een aantal gemeenten hebben het bovenstaande reeds

7

geconcretiseerd in een convenant waarin een aantal studielocaties is aangemerkt. Reeds zijn wij met een aantal gemeenten in gesprek getreden die het convenant hebben ondertekend, dit in de wetenschap dat deze gemeenten openstaan voor realisatie van windmolens. Echter zijn dit processen die niet over één nacht ijs gaan, en in sommige gevallen via een aanbestedingsprocedure plaats zullen vinden. Aangezien de afgelopen decennia al een groot aantal locaties is voorzien van windmolens, zijn de geschikte locaties schaarser aan het worden, dit betekent concurrentie. Duurzaam alternatief B-EN is druk bezig om zich te positioneren binnen de energiemarkt om een duurzaam alternatief te kunnen bieden aan stichtingen, verenigingen, bedrijven, burgers en gemeenten. Wij hebben al zeer positieve reacties ontvangen vanuit de partijen met wie wij hebben gesproken.

Onze kracht is het lokale karakter van wat we bieden en de manier waarop wij willen samenwerken met de lokale gemeenschap, zodat deze er op meerdere manieren voordelen van krijgt. Aanvullend denken wij dat het lokale karakter een deel van de weerstand zal wegnemen binnen de gemeenschap; niet iedereen is blij met een windmolen in de achtertuin. Nu zijn we op het punt gekomen om de volgende stap te zetten richting realisatie van B-EN, en daar hebben wij ook jullie hulp bij nodig. De komende maanden starten we binnen de gemeente Barendrecht met het uitdelen van flyers en andere media om in contact te komen met burgers. Dit artikel is de eerste stap voor B-EN. Parallel hieraan lopen gesprekken met stichtingen en andere gemeenten om ook hier B-EN op de radar te krijgen. Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan onze website www.b-en.nl, waar u terecht kunt voor vragen en of meer informatie. Wij kijken uit naar alle meningen en reacties. www.b-en.nl [email protected].

PRESENTATIE KLIMAATARK TIJDENS GREENSPARADE BARENDRECHT Door Isolde van Overbeek Een zelfvoorzienend en klimaatneutraal kennis- en bezoekerscentrum om de gevolgen van de klimaatverandering te beteugelen. Dat is de Klimaatark, een duurzaam en multifunctioneel gebouw dat in de toekomst aan de 3e Barendrechtseweg zal verrijzen. “Ik ben erg enthousiast over dit initiatief,” sprak wethouder Bas Nootenboom tijdens de GreensParadeconferentie op 28 september. Hij verzorgde de inleiding van de presentatie over de Klimaatark als ‘best practice’. “Het wordt een fantastisch knooppunt binnen de Zuidpolder.” De volgende dag, tijdens het festival, stroopte de wethouder zijn mouwen op om met een voorhamer aarde aan te stampen in afgedankte autobanden, de bouwstenen van de Klimaatark.

kennis overdragen op jongeren die in de bouwsector aan de slag willen. Als ‘reizende ambachtsschool’ willen De Grijze Bouwers jongeren van De Werkschool begeleiden bij projecten. Jan Steinvoort ziet de Klimaatark daarbij als een fantastische mogelijkheid: ”Het gaat ons niet om het geld, maar om kennisoverdracht.” Een schaalmodel van de Klimaatark was tijdens het GreensParadefestival op zaterdag 29 september te bewonderen. Maar liefst 21 bedrijven en organisaties vulden een contactformulier in waarin zij aangaven betrokken te willen worden bij de realisatie van de Klimaatark.

Na de aankondiging van de wethouder nam Marc van Remundt, één van de initiatiefnemers van de Klimaatark, het woord. De architect en eigenaar van de interieurwinkel Van Binnen Natuurlijk Wonen vertelde hoe hij vijf jaar geleden samen met de SMD een zogeheten earthship had nagebouwd op de beurs Huis & Appartement in Ahoy. Toen is ook het idee ontstaan om een zelfvoorzienend milieueducatiecentrum op te zetten. Vervolgens gaf Wout Gelderloos een toelichting over De Werkschool. Door middel van praktijkonderwijs slaat deze stichting een brug tussen arbeidsmarkt en jongeren met een beperking. Door de redelijk eenvoudige bouwtechnieken leent de Klimaatark zich bij uitstek als project waarbij jongeren met minder kansen op de reguliere arbeidsmarkt ingezet kunnen worden. Ervaren rotten in het vak, de zogeheten Grijze Bouwers, begeleiden de scholieren. Stichting De Werkschool regelt de stage- en leerwerkplekken en banen, selecteert de jongeren en koppelt hen aan een werkgever. “Op die manier worden scholen en werkgevers ontzorgd,“ legde Wout Gelderloos uit. Jan Steinvoort is een van de grondleggers van de Grijze Bouwers Club. Deze voormalig leidinggevenden uit de bouw zijn nog niet of net met pensioen zij willen graag hun

8

Wethouder Bas Nootenboom helpt bij het aanstampen van zand in autobanden

MEGAFOON

NME als beleidsinstrument Duurzaamheidsvoorlichting en klimaatinformatie leggen de basis voor een duurzame samenleving. Door de innovatieve kennis van jongeren aan te boren, groeien bij hen het respect en de verantwoordelijkheid voor de leefomgeving. Energiebesparing betekent vermindering van de CO2-uitstoot en een lagere energierekening. Aandacht voor ecologische en gezonde producten creëert een afzetmarkt voor deze producten. NME en voorlichting zijn effectiever dan foldermateriaal en televisiespotjes.

ACTIVITEITEN

BASISSCHOLIEREN OP BEZOEK BIJ DE STADSE BOER(IN) Uniek buitenschools lesproject in de deelgemeente Noord Door Isolde van Overbeek en Rob van der Drift Hoeveel weegt een volwassen koe? Welke dieren leven er in een sloot? Waar komt ons voedsel vandaan? Met het nieuwe lesproject ‘De Boer op’ maken kinderen uit de stad kennis met het buitenleven.

Het was de eerste boerderijles van een reeks van drie die momenteel gepland staan. Andere scholen in de deelgemeente Noord hebben nog de mogelijkheid om zich voor deze les in te schrijven.

De groepen 5 en 6 van basisschool De Provenier uit de deelgemeente Noord beten op donderdag 13 september het spits af met een bezoek aan de boerderij van de familie Hoogerbrugge in de agrarische polder Schieveen ten noorden van Rotterdam The Hague Airport.

Voor veel kinderen uit de stadswijken gaat met het boerderijbezoek een tot nog toe onbekende wereld voor hen open. Door het contact met de koeien, een bezoek aan het weiland en de kennismaking met het werk van de boer en boerin beleven de kinderen het buitenleven en leren zij over de herkomst van ons voedsel.

In samenwerking met de Stichting Milieu Dichterbij organiseert het agrarisch bedrijf dit unieke, buitenschoolse lesprogramma, dat mogelijk is gemaakt door de deelgemeente Noord.

MEGAFOON

Ook ervaren zij zelf de verzorging van het vee en het land, naast de zorg voor de natuur.

9

advertenties 1

10

MEGAFOON

Het lesprogramma bestaat uit twee thema’s: de boerderij en het slootleven. Het accent van de boerderijles ligt bij het diervriendelijk en ‘puur’ houden van runderen voor verantwoorde vleesconsumptie. Boerin Mariëlle Hoogerbrugge geeft een rondleiding op de boerderij. De leerlingen leggen hun indrukken vast op werkbladen. Het wonderlijke waterleven is een verassing voor iedereen, zo heeft de SMD ervaren. Tijdens de slootexcursie gaan de leerlingen met schepnetjes op zoek naar waterdieren in de sloot in het weiland. Ook kijken zij naar de planten die in de sloot en aan de slootkant groeien. Met behulp van kaarten zoeken de leerlingen zelf de namen op van de dieren en planten. Na de les worden de dieren teruggezet. Daarnaast wordt gekeken naar de kwaliteit van het water aan de hand van metingen van temperatuur, helderheid en zuurgraad. Na afloop van de les vroeg boerin Mariëlle: “Wie wil er boer of boerin worden?” Het zal niemand verbazen, maar bijna alle handen gingen de lucht in.

MEGAFOON

Reactie van de school Naar aanleiding van de les schreef de leerkracht een korte reactie: Ikzelf vond het erg leuk en leerzaam. De lessen zaten goed in elkaar, al is het voor de kinderen veel belangrijker om op de boerderij te zijn. Veel kinderen zijn nog nooit op een boerderij geweest. Ik vind dat iedere school verplicht moet zijn om een boerderij te bezoeken, ongeacht of het een vleesboerderij, melkveebedrijf of geitenboerderij is. Het is een stukje ontwikkeling. De kinderen zijn er nog steeds vol van en hebben zoveel meer geleerd. Wij zijn ook allemaal heel benieuwd of het kalfje het gaat redden. Ook fijn dat vervoer geregeld was. Het was een compleet pakket. We vonden de boer en boerin erg gastvrij. Veel kinderen geven aan dat het wel de hele dag had mogen duren. Er is genoeg te doen op een boerderij. Idee is om het aan meer scholen aan te bieden.

11

De jonge kampeerders zijn klaar voor het avontuur; links staat portefeuillehouder Ernst-Jan Walraven Borst

Van afgedankte spullen creëren de kinderen een kunstwerk: rommel wordt rijkdom

KINDEREN BELEVEN ALLERLEI AVONTUREN IN DE STADSNATUUR Door Isolde van Overbeek “Jullie zijn de allereerste kinderen die gaan slapen op kinderboerderij De Kooi.” Met deze woorden heette dagelijks bestuurder Ernst-Jan Walraven Borst van de deelgemeente IJsselmonde 24 jonge avonturiers eind juli welkom in de stadsnatuur.

“Een bijzondere en unieke vakantie en kampeerervaring waar veel kinderen jaloers op zullen zijn, want dit is bijzonder,” vervolgde de portefeuillehouder met onder andere Integratie en Sociaal Cultureel Werk in zijn pakket. Kinderboerderij De Kooi, de Stichting Milieu Dichterbij, Sezer en stichting Themida organiseerden in korte tijd dit vakantiekamp voor kinderen uit groep 7 en 8. Naast pizza's bakken in een heuse pizzaoven en een spannende speurtocht in de omgeving stonden ook een slootles, kunst maken van 'afval' en een weerbaarheidstraining op het programma. De kinderen sliepen 2 nachten in grote tenten die het Korps Mariniers voor deze gelegenheid beschikbaar had gesteld. Zo waren zij toch een beetje ‘op vakantie’ geweest. En passant deden de jeugdige avonturiers spelenderwijs kennis op over gezonde voeding, duurzaamheid en natuur en werkten zij aan hun sociale vaardigheden. Portefeuillehouder Walraven Borst was vereerd dat hij dit unieke vakantiekamp mocht openen.

Twee deelneemsters bestuderen de dieren die zij zojuist uit de sloot hebben gevist

12

MEGAFOON

STROOM! LOOPT TEN EINDE, MAAR ENERGIEKE SCHOLEN GAAT DOOR Lesmateriaal herzien en aangepast aan praktijkervaringen Door Lily Venema In de vorige Megafoon hebben wij u bericht over de uitvoering van het lesproject Energieke Scholen (ES). De lessen over energie besparen en een beter binnenklimaat in scholen zijn uitgevoerd met subsidie uit het programma Stroom! van de provincie Zuid-Holland. De gemeenten waar dit duurzame scholenproject is uitgevoerd, hadden zich aan dit project gecommitteerd door de inzet van ambtelijke uren. Door diverse beleidsmedewerkers van de gemeente en wethouders bij de eindpresentaties uit te nodigen, is het onderwerp op de agenda gekomen en is duurzaamheid een aandachtspunt bij de onderhoudsplannen voor de schoolgebouwen. De SMD heeft in dit project samengewerkt met NME-diensten uit Den Haag, Dordrecht, Delft, Gouda en Zoetermeer. In totaal zijn er door de samenwerkende NME-diensten in Zuid-Holland ruim 4.600 leerlingen bereikt op bijna 200 scholen. Hiervan heeft de SMD op 21 scholen ongeveer 525 leerlingen bereikt in 9 gemeenten. Continueren Eind 2012 loopt de campagne Stroom! van de provincie Zuid-Holland ten einde. Maar deze mooie lesprojecten houden hierbij niet op. De Werkgroep ES, die bestaat uit diverse NME-diensten uit Zuid-Holland en SMD, heeft het lesmateriaal herzien en aangepast aan de praktijkervaringen. In overleg met de gemeenten Brielle, Bernisse en Westvoorne zal de SMD de uitvoering van de lessen continueren. Het project heeft een plaatsje heeft gekregen in het NME-activiteitenjaarplan van 2013 van deze gemeenten. In Rotterdam is ES nog niet eerder uitgevoerd. Uit gesprekken tussen de SMD en het Programmabureau Duurzaam bleek dat men dit jammer vond. Want er is

MEGAFOON

wel degelijk belangstelling voor dit duurzame lespakket en de aanpak van de SMD. Ook Eneco is gecharmeerd van het project en de aanpak van SMD. De gesprekken lopen nog, maar in Rotterdam lijken er kansen te liggen in de wijk Heijplaat, met mogelijk een uitrol naar andere wijken en deelgemeenten. Het lesproject is op 3 scholen in Barendrecht uitgevoerd met subsidie van de provincie en duurzaamheid is opgenomen in de beleidsplannen voor gemeentelijke gebouwen, waaronder scholen. Het zou logisch zijn als de gemeente Barendrecht dit duurzame lesproject opneemt in haar duurzaamheidsbeleid en jaarlijks een budget voor de uitvoering beschikbaar stelt. Tijdens de GreensParade eind september ligt het lesmateriaal ter inzage. Op de komende thema-avond die wij organiseren voor de gemeenteraden en –besturen van Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk (de zogeheten BAR-gemeenten) wordt het project opnieuw onder de aandacht gebracht van bestuurders. Naast deze trajecten zijn wij in gesprek met meerdere bedrijven om hun Energy Management Systems op scholen in te zetten om het energieverbruik te monitoren Het lesproject ES is gericht op bewustwording. Dit kan samen met het EMS-systeem - en zo nodig kleine technische aanpassingen - leiden tot een zuiniger energiegebruik en een beter binnenklimaat op de scholen. De SMD werft fondsen en cofinanciering voor de uitvoering van meer lessen. Op 22 november is de officiële afsluiting van het provinciale project Stroom! en stopt de subsidie. Zoals u ziet is de SMD druk bezig om wegen te zoeken om dit nuttige project voort te zetten, ondanks de bezuinigingen. Wij houden u op de hoogte.

13

UITGEVOERDE PROJECTEN VAN DE SMD IN HET TWEEDE EN DERDE KWARTAAL 2012

Werk in uitvoering

• Uitvoering NME-programma op Voorne-Putten en Rozenburg in het kader van het samenwerkingsverband NME-VPR (Brielle, Bernisse, Westvoorne en deelgemeente Rozenburg), waaronder de Dag van de Zee, de duurzame markt Brielle en de duurzame markt Zuidland • Plastic-Powerlessen in Brielle en Schiedam • Uitvoering project Sarah’s Wereld in Maassluis, Schiedam, Delft en Leidschendam-Voorburg • Uitvoering VO-project ‘Zwerfafval als uitglijder’ in de gemeente Schiedam • Programma ‘Op Avontuur in de Stadsnatuur’ in Rotterdam • Lesproject ‘De Boer op’ in deelgemeente Noord van de gemeente Rotterdam • Deelname aan diverse overleggen (provinciaal en regionaal) binnen het NME-kennisnetwerk • Deelname aan de landelijke watereducatiedag en de landelijke energie-educatiedag • Participatie in duurzaamheidsnetwerken, zoals Coöperatie Hoeksche Waard Duurzaam en Duurzaam Barendrecht • Uitbouwen satellietfunctie op Goeree-Overflakkee, in de Hoeksche Waard en in Rotterdam • Uitrol projecten: Energieke Scholen, Scholen voor Duurzaamheid, Watermanagement in Rotterdam en NME in Rotterdam. In opdracht van / mede mogelijk gemaakt door:

14

MEGAFOON

Koninklijk Besluit it oprichting VTM M

VTM 49 jaar De VTM bestaat 49 jaar. Met trots aangeduid als “de oudste nog bestaande milieuvereniging”. Kritische en capabele burgers waren het in Vlaardingen die in 1963 de gezondheidsrisico’s van de kwalijke luchtverontreiniging onder de politieke aandacht brachten.

MEGAFOON

15

VTM-DOSSIERS

Tweede Kamerleden van de SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en PvdD stemmen voor behoud van een groen Midden-Delfland met een handafdruk in klei

PERSBERICHT VAN DE MILIEUFEDERATIE ZUID-HOLLAND KAMERLEDEN ‘KLEIHARD’ TEGEN BLANKENBURGTUNNEL EN VOOR MIDDEN-DELFLAND Tweede Kamerleden van de SP, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie en PvdD hebben op 29 augustus met een symbolische handafdruk in de klei aangeven dat zij zich in de Tweede Kamer ‘kleihard’ voor het behoud van groene long Midden-Delfland gaan inzetten. Zij gaven allen aan dat een Blankenburgtunnel door Midden-Delfland er niet moet komen. Zij deden dit vandaag tijdens een verkiezingsactie op de Vlaardingse markt, een initiatief van Natuurmonumenten, Natuur en Milieufederatie Zuid-Holland, Milieudefensie en een aantal bewonersorganisaties. Midden-Delfland, het gebied tussen Rotterdam en Den Haag, is een groene long en van groot belang voor de leefbaarheid in de Zuidvleugel van de Randstad. In deze regio is het tekort aan groen het grootste van het hele land. Behoud van de open en groene gebieden die er nog zijn, is dan ook erg belangrijk. Helaas wordt Midden-Delfland bedreigd door de aanleg van de Blankenburgtunnel. Door de val van het kabinet is de keuze van demissionair minister Schultz voor de aanleg van deze weg controversieel verklaard. Dit biedt de kans om met een frisse blik en een bredere scope naar het ruimtelijke en bereikbaarheidsvraagstuk in de Zuidvleugel van de Randstad te kijken. Voorafgaand aan een flitsdebat van de politici hielden lokale bestuurders uit Maasluis, Vlaardingen en MiddenDelfland een kort pleidooi tegen de Blankenburgtunnel.

16

Daarna namen de aanwezige (kandidaat) Kamerleden het stokje over: Attje Kuiken (PvdA), Farshad Bashir (SP), Rik Grashoff (GL), Esther Ouwehand (PvdD), Carla Dik (CU). Zij gaven aan dat zij van mening zijn dat de Blankenburgtunnel geen geschikte oplossing is voor de bereikbaarheidsproblemen. De aantasting van natuur, recreatie en leefbaarheid door deze weg is onacceptabel. Bovendien staat het uitgeven van ruim 1 miljard euro in tijden van bezuinigingen voor de Kamerleden ter discussie. Zij zullen zich er dan ook voor inzetten dat na de verkiezingen een nieuwe Tweede Kamer en een nieuw Kabinet het standpunt van minister Schultz voor de Blankenburgtunnel zullen verlaten. Ook VVD, SGP, CDA, PVV en D66 waren uitgenodigd, maar konden helaas geen afgezant sturen.

MEGAFOON

Het artikel in de regionale krant dat in 2007 voor veel beroering onder bewoners zorgde. Nu wordt de 1-aprilgrap helaas werkelijkheid

SCHIEDAM WIL 400 HUIZEN BOUWEN IN HET BEATRIXPARK 1-Aprilgrap uit 1997 wordt helaas werkelijkheid Door Fred van der Drift, bestuurslid VTM en kernlid Milieudefensie Schiedam Om het ‘A4-sportpark’ op het tunneldak van de nog aan te leggen snelweg tussen Delft en Schiedam te realiseren, moet Schiedam op de schop. Voor de financiering van het sportpark wil de gemeente Schiedam de bestaande sportparken herinrichten. Voetbalverenigingen worden samengevoegd of gaan / moeten verhuizen. Op die manier ontstaan locaties waar huizen gebouwd kunnen worden. Huizenbouw levert de gemeente immers geld op. Het sportpark Harga en het Beatrixpark moeten eraan geloven. In verband met de planvorming werden voor het Hargapark en Beatrixpark klankbordgroepen opgericht, waarin voornamelijk sportverenigingen vertegenwoordigd waren. Dat er voor het Beatrixpark al een klankbordgroep bestond, werd genegeerd. Deze groep was in het leven geroepen om het project ‘Beatrixpark, naar een bruisend stadspark’ uit 2009 te begeleiden. Maar de plannen van het A4-sportpark doorkruiste dit initiatief. De bestaande klankbordgroep werd pardoes in de ijskast gezet. Een deel van het complex van Volkstuindervereniging Thurlede moest voor de huizenbouw verdwijnen. De vereniging werd echter op geen enkele manier betrokken of geïnformeerd en was ook geen lid van de klankbordgroep, met als gevolg veel verontwaardiging en boosheid. 1-Aprilgrap In de Groenstructuurnota van de gemeente Schiedam in 1995 stond dat bouwen in het groen mogelijk moest zijn. De VTM en Milieudefensie Schiedam hebben toentertijd samen een reactie op deze nota geschreven. Zij wezen op de overspannen kantorenmarkt en de enorme verdichting in de stad, waardoor grote druk op het groen kwam te

MEGAFOON

staan. Als ludieke actie plaatsten de VTM en Milieudefensie Schiedam in 1997 een levensgroot bord in het Beatrixpark waarop de bouw van 25 parkvilla’s werd aangekondigd. Een gemeenteraadslid viel bij het zien van het bord van verbazing en/of verontwaardiging van zijn fiets. De bouwplannen waren echter een 1-aprilgrap. Helaas blijkt die grap nu werkelijkheid te worden. Op de (deels overdekte) A4 tussen Delft en Schiedam wil de gemeente Schiedam een nieuwe sportaccommodatie realiseren, het toekomstige Park A4. Daardoor moeten bestaande Schiedamse sportclubs clusteren. Op de vrijkomende locaties worden nieuwe woningen ontwikkeld. Sportpark Harga biedt straks ruimte voor circa 500 woningen. Op een deel van het volkstuinencomplex Thurlede, grenzend aan het Beatrixpark, zijn circa 400 woningen voorzien. Tijdens een raadsinformatiebijeenkomst op 11 juni jongstleden werden de plannen van diverse sportparken gepresenteerd. John Witjes, steunraadslid van GroenLinks, heeft op deze avond als inspreker het plan voor het Beatrixpark gehekeld. Het oude persartikel van de VTM en Milieudefensie Schiedam heeft hij geprojecteerd en gebruikt voor zijn pleidooi tegen het verdwijnen van een deel van het complex van de Volkstuindervereniging Thurlede, de nieuwe ontsluitingsweg en huizenbouw in het park. De planvorming voor het Beatrixpark is voorlopig opgeschort tot na 2016. De gemeente gaat weer in overleg met een nieuwe klankbordgroep. Milieudefensie Schiedam en de VTM doen hier vanzelfsprekend aan mee! Wordt vervolgd.

17

TBO’S WEREN VAN BOERENLAND Een breed front van lokale natuur- en milieuclubs wil dat de terreinbeherende organisaties (TBO's) Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer en Landschap Zuid-Holland worden geweerd van het boerenland rond de havenstad. Door Koen van Wijk, redacteur Nieuwe Oogst Dit staat in een reactie van vijf natuur- en milieuorganisaties op de Groenagenda van provincie Zuid-Holland. “Laat Natuurmonumenten afblijven het boerenland wat hier nog over is. Wij zijn tegen grote terreinbeheerders die de agrarische polders rond Rotterdam als natuur willen beheren. Ook zijn we tegen nieuwe natuur,” reageert voorzitter Lilian van der Horst van de Vereniging Tegen Milieubederf uit Rotterdam. Zij treedt op als penvoerder en adviseur, mede namens de organisaties Stichting Natuur en Milieuwacht Berkel en Rodenrijs, Vereniging Natuur- en Milieubescherming Noordrand Rotterdam, Stichting Gezond Overschie en Bewonersgroep Behoud Schieveense Polder. De burgerorganisaties maken zich sterk voor het behoud van het cultuurhistorische agrarische landschap van Zuid-Holland, zoals dat nog te zien is rond Rotterdam. Daarom pleiten zij voor agrarische beheer van elf polders rondom Rotterdam, die nu nog (semi-)agrarisch zijn, waaronder polder Schieveen, de Bergboezem, de Vlinderstrik, de Zuidrand van Midden-Delfland, maar ook alle polders aan de zuidrand van de stad. “De huidige agrarische gebruikers hebben veel meer deskundigheid en betrokkenheid. Compenseer hen voor de lagere opbrengst die optreedt bij de versterking van natuurwaarden.” Het vijftal hoopt dat de rol van grote TBO's in dit deel van Zuid-Holland snel is uitgespeeld. “Zij werken op autoritaire

18

wijze, zonder kennis van zaken en er is nauwelijks controle op hun werk.” In de reactie op de Groenagenda stelt het vijftal dat het onrechtmatig is wanneer de terreinbeheerders gebieden zonder openbare aanbesteding als natuur mogen beheren. Ze verwijzen naar de uitspraak van de Europese Commissie uit 2011 dat TBO's zijn aan te merken als ondernemingen die vallen onder de Europese mededingingsregels en ook gebonden zijn aan regels voor subsidie. De Nederlandse provincies zijn het daar mee oneens en hebben tegen deze beslissing een beroep ingesteld. “Dat blijkt wel, omdat de provincie Zuid-Holland nog steeds voorrang geeft aan TBO's. Tot vorig jaar werd ex-landbouwgrond vrijwel om niet en zonder openbare aanbesteding overgedragen,” stelt ze. “Maar nu dreigen de gronden nog steeds in beheer gegeven te worden aan TBO's. Zo krijgt Natuurmonumenten vanaf 2013 het beheer over de Schiezone en de polder Schieveen.” Ook het beheer van de Noord Kethelpolder door Natuurmonumenten moet volgens haar teruggedraaid worden. Het stoort de vijf organisaties dat de provincie de nieuwe Europese status van TBO's stil houdt en zelfs betwist. LTO Noord Oostland wil het beheer van de Groenzoom en mogelijk andere gebieden uitvoeren via een boerencoöperatie. Van der Horst: “Een prima initiatief, dat aansluit bij onze ideeën. Al is LTO wel laat wakker geworden. Wij pleiten hier al vijf jaar voor.”

MEGAFOON

DE ‘BESTUURLIJKE LUS’ EN DE VLINDERSTRIK Door Lilian van der Horst Het verband tussen de havenuitbreiding – mooi toch- en vruchtbaar en fraai Hollands landschap omwoelen voor langjarige modderpoelen – moerassen- is anno 2012 niet meer te verkopen. Destijds wel: met die 750 ha nieuwe natuur in de knip, slikten de Zuid-Hollandse Milieufederatie, Natuurmonumenten en het Zuid-Hollands Landschap de milieugevolgen van de Tweede Maasvlakte. De VTM is destijds vanwege de negatieve maatschappelijke kosten/ batenanalyse uit dit samenwerkingsverband, ConSept geheten, gestapt. Negatief, want voor agrariërs geen faire kans bij het beheer, hoge kosten voor al dat graaf- en grondwerk en de resultaten zijn onzeker na jaren overlast van woekerende brandnetels en distels op vrijgekomen kleilagen.

Een ‘bestuurlijke lus’ is een juridische vondst om falende overheden alsnog gelegenheid te geven hun verweer goed te onderbouwen. Zeg maar hun fouten te verbeteren. Een kennelijk bestaande uitzondering die de rechter maakt op de regel dat alle extra argumenten en stukken 11 werkdagen voor de zitting bij de rechtbank binnen zijn. Eén dag te laat en al het werk gaat de juridische prullenbak in. Bij de bestemmingsplanprocedure van de Vlinderstrik werden de VTM e.a. met deze bevoordeling van overheden geconfronteerd. De advocate van de gemeente Rotterdam haalde de personen met dezelfde achternaam Persoon door elkaar en verwarde hun kavels en daarmee hun bezwaren. Gegniffel op de tribune bij de reprimande van de statenraad aan het almachtige Rotterdam. Deze slordigheid kwam bovenop het zeer laat aanleveren van het Rotterdamse verweer, nipt binnen de elf-dagentermijn. Op de laatste dag moesten de bezwaarmakers hun pleidooi nog aanpassen: geen tijd voor zorgvuldig schriftelijk reageren voor de gedupeerden die door het nieuwe bestemmingsplan de toekomst van hun bedrijf en waarde van hun woonhuis zagen verdampen. Rotterdam beet in het stof. Dachten ze. De vondst van de ’bestuurlijke lus’ gaf de gemeente respijt. Hoelang? De advocate dacht zeker een half jaar nodig te hebben om uit te zoeken wie waar woont en wie wie is. Dat schoot zelfs de coulante voorzitter in het verkeerde keelgat. Hij wist zich te beheersen en onderhandelde tot een uitstel van 6 weken. Dat was op 31 mei. Bij het ter perse gaan van deze Megafoon was er nog geen uitspraak van de Raad van State en geen einde aan de onzekerheid van de bewoners en bedrijven. Schrijnend voor een van de weinige melkveehouderijen aan de Noordrand van Rotterdam. Juist nu de ideologie van de omstreden ‘nieuwe natte natuur’-aanleg is verlaten en de agrariër weer wordt gewaardeerd om zijn bijdrage aan lokale producten, landschapsonderhoud, recreatie en educatie. Dat de recessie deze omwenteling aanjaagt, staat buiten kijf. Brandnetels De Vlinderstrik bestrijkt 100 ha van de 750 ha compensatiegebied vanwege de aanleg van de Tweede Maasvlakte: het Project Mainport Rotterdam. De overige gebieden zijn de Schiezone (50 ha) en de beruchte 600 ha in de polders Abrandswaard.

MEGAFOON

Onfair, want het rijk zegde de grote terreinbeheerders miljoenen toe voor 100 jaar beheer. Zonder resultaatverplichting, zonder monitoring en zonder openbare aanbesteding. Koren op de molen van de Vereniging van Particuliere Grondeigenaren, die deze rechtsongelijkheid aanvocht bij de Europese Commissie. Met succes, zoals al eerder vermeld. Wat de Vlinderstrik betreft, gloort nu hoop. Sinds 2000 reageert de VTM samen met de Stichting Natuur- en Milieuwacht Berkel&Rodenrijs op de PMR-plannen, en wel ten gunste van behoud agrarisch historisch landschap en bestaande natuur, lees: weidevogels. Nu positioneert de LTO zich nadrukkelijk als potentiële beheerder voor agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Te beginnen in de GroenZoom. Globaal is dit de Groen-Blauwe Slinger die de oprukkende glastuinbouw zou insnoeren met rietkragen en plasdrasgebiedjes. Vanwege de onduidelijke begrenzing van de EHS (Ecologische Hoofdstructuur) is de Bergboezem Berkel in 2005 in de EHS getild. Die moest immers toch op de schop, meent het Hoogheemraadschap Delfland, om meer water te kunnen bergen door dijkverzwaring. Ook hier tekentafelschetsen met veel riet, plassen en weinig weilanden. De miljoenen voor de aanleg heeft voor de provincie geen prioriteit en voor het rijk nog minder. De oneliner ‘Een koe in de wei is ook natuur’ klinkt menige Hollander als muziek in de oren. Het LTO-initiatief kan in de Bergboezem op steun rekenen. Er kan nog meer bij. Waarom Polder Schieveen niet toevoegen? Stel dat Natuurmonumenten via onderhandse deals toch het beheer van die 400 ha in de knip krijgt. Iedere euro in hun portemonnee is er een minder in die van de agrarische ondernemers. Onhoudbaar bij hun geringe marges. Via de Schiezone tussen de Schie en de A13 - 50 ha weiland en landgoederen - is de overstap naar de Noord-Kethelpolder gauw gemaakt. Daar dateert de 200-ha-deal met Natuurmonumenten van 2008/2009. Valt dit niet onder de verboden toekenning volgens de uitspraak van de Europese Commissie? Al deze polders liggen in Delfland. Met Midden-Delfland als trekker kan een robuust agrarisch natuurgebied ontstaan tussen Den Haag, Delft, Zoetermeer en Rotterdam. Goed voor de economie, de biodiversiteit, recreatie en educatie. Waarom reageren gemeenten zo traag op deze voorstellen? Gewend aan uitstel via een ‘bestuurlijke lus’?

19

advertenties 2

20

MEGAFOON

een

BRUG VLOEKT achter de Grote Kerk !

www.adoskam.nl

Poster van Ad Oskam

De Delftse Schie

DEELRAAD OVERSCHIE WIL FIETSBRUG ACHTER GROTE KERK Het besluit van de meerderheid van de deelraad van Overschie voor de aanleg van een fietsbrug achter de Grote Kerk, en een fietspad door het poldertje na de bochtafsnijding van de Delftse Schie roept veel weerstand op bij bewoners. In de petitie, die ondertekend is door tot nu toe 160 bewoners en liefhebbers van de historische dorpskern, worden de argumenten opgesomd tegen fietspad en fietsbrug, dus ook tegen de bochtafsnijding. 1. Beperkte wijzigingsbevoegdheid in het bestemmingsplan Overschie-Dorp De tweede helft september zal de deelgemeente Overschie het wijzigingsplan voor de bochtafsnijding ter inzage leggen. Hiervoor is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen in het huidige bestemmingsplan Overschie-Dorp. Daarbij krijgen bewoners 6 weken de tijd om hun zienswijzen (c.q. bezwaren) in te dienen. Belangrijkste bezwaar tegen de ruim 10 miljoen euro kostende bochtafsnijding is dat het doel van het project, namelijk het wegnemen van belemmeringen voor de binnenvaart, niet wordt gerealiseerd. Met betrekking tot het fietspad en de fietsbrug achter de Grote Kerk en de onderhoudsbrug aan de Delftweg is de situatie nog deels onduidelijk: 1. De fietsbrug achter de Grote Kerk valt buiten de wijzigingsbevoegdheid BP Overschie-Dorp, hiervoor moet de deelgemeente Overschie een apart projectbesluit ter inzage voorleggen. 2. De onderhoudsbrug valt binnen de wijzigingsbevoegdheid, maar wordt i.v.m. aanpassing t.b.v. fietsers deels gefinancierd uit het budget voor de brug achter de Grote Kerk.

MEGAFOON

3. Het fietspad door de polder valt binnen de wijzigingsbevoegdheid, hoewel zich daarbij de vraag laat stellen hoe de hiermee voorziene verrommeling van het gebied zich verhoudt tot de in art. 32 van BP Overschie-Dorp (Weidepark) opgenomen ‘nadruk op de ontwikkeling en het behoud van ecologische waarden’. 2. Stand van zaken fietsbrug eind augustus 2012 Financiering van de brug achter de Grote Kerk: totaal € 850.000,-. • Deelgemeente Overschie € 75.000,• Provincie Zuid-Holland € 425.000,• Stadsregio Rotterdam € 350.000,(ter besluitvorming, aanvraag is onlangs ingediend). Tracé fietspad: het fietspad zal naar alle waarschijnlijkheid worden gecombineerd met de voorziene onderhoudsroute die diagonaal door de polder loopt vanaf de onderhoudsbrug naar een gemaal. Verdere uitwerking fietsbrug en tracé fietspad Vormgeving brug achter de Grote Kerk is gepland tussen oktober. 2012 / begin 2013.

21

Qua hoogte zal de fietsbrug in elk geval hooguit doorgang bieden voor sloepjes. Beelden van brug en tracé zijn gepresenteerd op de inloopavond in Musica op 11 september. Beheer van de polder: hierover is nog niets geregeld. Vergunning: Deelgemeente Overschie moet een apart projectbesluit voorleggen voor de fietsbrug. Realisatie: naar verwachting in 2017 (na afronding werkzaamheden Bochtafsnijding). Verantwoordelijkheden - De provincie: is aanspreekbaar op de oevers van het kanaal én voor de kadeverbetering van het oude traject (ROBO-regeling) én voor correcte afhandeling van het archeologisch onderzoek. - De deelgemeente Overschie is verantwoordelijk voor de ter inzage legging van zowel het Wijzigingsplan Bochtafsnijding ( ter inzage eind september) als de fietsbrug achter de Grote Kerk. Argumenten tegen het fietspad en de brug achter de Grote Kerk Overbodig: Het fietspad door de polder is overbodig. Er lopen vanuit Rotterdam (via Aelbrechtskade en Delfshavense Schie) al 2 fietsroutes met uitzicht op de polder, o.a. naar Midden-Delfland: - door de Overschiese Dorpsstraat, Delftweg en Kandelaarbrug - via de Overschiese weg over de Oost-Abtsbrug langs bedrijventerrein Noord-West. Verrommeling: Er is geen verlichting langs brug en fietspad voorzien in het plan: dit leidt onvermijdelijk tot verrommeling van de polder en tot overlast achter de Grote Kerk. Het beheer en de handhaving in de polder zijn evenmin geregeld.

Toegankelijkheid: Ook zonder fietspad en fietsbrug De polder blijft via de onderhoudsbrug toegankelijk voor wandelaars. Daarnaast ligt het voor de hand om - voor natuurliefhebbers - een eenvoudig veerpontje tussen Schouwgat en Veerhuis in ere te herstellen, nu het oude traject ook niet meer toegankelijk wordt voor de recreatievaart. Onveilige verkeerssituatie De haakse kruising fietspad-Dorpsstraat is riskant: de van achter de kerk komende fietsers hebben geen zicht op het vaak hard langs de kerk rijdend verkeer. Hetzelfde geldt overigens voor fietsers die vanaf de onderhoudsbrug naar de Delftweg afslaan. Hoge kosten in tijden van bezuiniging Naast de voor fietsbrug en fietspad door de Oost-Abtspolder begrote 850.000 euro, heeft de deelraad Overschie ook een fietspad en fietsbrug achter De Zweth in de Gebiedsvisie opgenomen (p. 49/50). Ook hiervoor is door Stadsontwikkeling 850.000 euro begroot: Twee nutteloze fietspaden voor samen 1,7 miljoen euro? PS: Vanzelfsprekend wordt een fietsbrug /fietspad door de polder pas gerealiseerd als de bochtafsnijding een feit is. Dit laatste is nog steeds niet het geval. Daarom wordt ook actie ondernomen richting Bestuurders (GS) van de provincie Zuid-Holland. De bezuinigingen treffen ook de provincie hard en de besluitvorming daarover is nog maar net gestart. Het schrappen van een slordige 10 miljoen euro zou daarbij goed uitkomen. Daarnaast moet het duidelijk gemaakt worden via de pers dat er grote weerstand is tegen zowel het fietspad met brug als de bochtafsnijding.De Stadsregio Rotterdam moet beseffen dat in deze tijd € 425.000,- voor een overbodig fietspad weggegooid geld is.

BELANGRIJKE UITSPRAAK RAAD VAN STATE OVER WIJZE VAN PUBLICATIE Verschillende gemeenten willen hun vergunningen nog wel eens op verschillende manieren publiceren. De uitspraak die de Raad van State op 15 augustus deed, schept eindelijk duidelijkheid. Het uitsluitend elektronisch bekendmaken van vergunningen en besluiten en dergelijke is onrechtmatig. Publicatie in huis-aan-huisbladen is verplicht. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft op 15 augustus 2012 een uitspraak gedaan die interessant kan zijn voor de juridische beroepsgroep. De Raad van State is van oordeel dat uit de Algemene wet bestuursrecht volgt dat de kennisgeving dat een ontwerpbesluit ter inzage ligt, niet uitsluitend via internet kan worden gepubliceerd. Die kennisgeving moet ook op minimaal één niet elektronische, geschikte wijze worden gepubliceerd. Dit is niet vereist als in een wettelijk voorschrift, bijvoor-

22

beeld een gemeentelijke verordening, de mogelijkheid is opgenomen om uitsluitend via het internet kennis te geven dat een ontwerpbesluit ter inzage ligt. In dat geval kan niet-elektronische kennisgeving van ontwerpbesluiten achterwege blijven. De uitspraak met zaaknummer 201102433/1 is op de website van de Raad van State in zijn geheel na te lezen: www.raadvanstate.nl

MEGAFOON

Geluidsscherm langs 13 bij Overschie

AANVULLING OP BEZWAAR SNELHEIDSVERHOGING 80 KM-UUR NAAR 100 KM/UUR OP DE A13 De VTM heeft samen met de Stichting Gezond Overschie een bezwaar ingediend tegen het verhogen van de maximumsnelheid op de A13 door Overschie. Over het argument gezondheidsschade berichtten wij u eerder in de Megafoon juni 2013. Naar nu blijkt, maakt minister Schultz van Haegen onjuist gebruik van de ruimte die de wettelijke regeling biedt voor meer verkeerslawaai. Deze regeling ging in op 1 juli, en op 2 juli kwam de demissionaire minister met haar besluit. Onderstaande tekst is een fragment uit de aanvulling op het bezwaarschrift tegen de snelheidsverhoging van 80 km/uur naar 100 km/uur op de a13 door de woonwijk Overschie.

Met andere woorden: de minister heeft voor het besluit benutting van de werkruimte nodig om aan de geluidsproductieplafonds te kunnen voldoen. Als gevolg van invoering van 100 km/uur als maximumsnelheid wordt aldus een aanzienlijk gedeelte van de werkruimte structureel opgevuld. De VTM laat zich vertegenwoordigen door mr. J.E. Dijk, Vos & Vennoten te Haarlem

MEGAFOON

23

DE VTM STEUNT U BIJ INSPRAAK EN ACTIE

Gebeurt er in uw omgeving iets waarmee u het niet eens bent? Wilt u dat laten weten aan de politiek en de beleidsmakers, maar weet u niet precies hoe u dat aan moet pakken of zoekt u medestanders? De Vereniging Tegen Milieubederf kan u op verzoek steunen bij inspraak en bezwaarprocedures over onderwerpen op het gebied van milieu, ruimtelijke ordening en leefomgevingkwaliteit.

AANMELDBON Naam: Adres: Postcode en woonplaats: Telefoonnummer: E- mailadres: Datum: Handtekening:



JA! Ik word lid van de VTM voor €15,- per jaar. Ik wacht met betalen op de acceptgiro die mij wordt toegezonden.

DEZE BON OPSTUREN IN EEN GEFRANKEERDE ENVELOP NAAR: Vereniging Tegen Milieubederf Postbus 21690 3001 AR Rotterdam Aanmelden kan ook via de website www.vtm-milieu.nl

24

MEGAFOON

advertenties binnenachter

advertenties buitenachter