"rt*'I
't Land TuinWestland Historische Cursusaanbod rgh Arctoa Tempe Ockenbu Tentoonstel Iingsnieuws Eenplezierreisje rond1900 Boekennieuws Ingezonden Fietsverkeer anno1885 Project Conservering & Registratie Agenda
4 5
vormverschenen, alsopvolger vanhetoude nÍêuwe 6 hformatie-hulletin. Metdelentev00rdedeurleekhet vanhetbladwataante onseenleukidee0mdeomslag B passen. kannuopdevoorkant Daardoor eengrotefoto waardoor het blad een duidelijker worden opgenomen, 9 gezicht Westlands krijgt. 1 0 V a n adfi t n u m m egra a nw eo o kw a tn a d r u k k e l i j k e r verkoop: ineenaantal winkels inhet aandelosse 1 1 werken Westland kuntu dushetbladaantreffen. 1 1 Daar mwor ver g r 00t en ee dthetver spr eidingsgebied voorhetW es tl and in ookdeaandacht 1 2 naarwehooen Vooral nuhetWestland als"zelfstandige" vroeger tijden. 1 4 streek wordtbestookt Íshetbelangrijk aanallekanten gebruiken, gewoontes omdetypische eigen enhistorie teoewaren.
Advertenties
Westlands StreekHistorie verschUnt 6x perjaaren wordt in o p d r a c hvt a nd e S t i c h t i n S g t r e e ke- n T u i n b o u w h i s t o r i e Westland uÍtgegevendoor PUBLISYS Postbus AJ NaaldwUk 325,267A kantoor:Hagemanstraat 76,'s-Cravenzande tel 01748 22306, fax01748 22544 Voor advertentieskuntu zichwendentot PUBLISYS; Voor alle overigezaken: RedactieWestlandsStreekHistorie St Streeken Tuinbouwhistorie Westland MiddelBroekweg 154,2675 KLHonselersdUk0174021A84 l\,4evr, lV lV Dahmeuef-Fousert H e l i o t r o o1o1 . 2 6 9 H 1 J ' s - C f a v e n z a n d e 0 1 7 4 81 3 A 7 3 L J N/ vandenEnde Maris41,2681N/PlVonster 01749 44315 J A de Brabander Wittev,d,Laar2l,2291KA Wateringen 0174296909 Distributie Westlands wordt gratistoegezonden StreekHistorie aande donateurs vande St StreekWestland en Tuinbouwhistorie Lossa e b o n n e m e n t ef n1 2 , 5 0l;n h e t S t r e e ke- n T u i n b o u w m u s e u me n b i j e e na a n t aW l e s t l a n d sbeo e k h a n d ezl si j n beperktlossenummerste koop(f 3,50) Vormgeving en zetwerk/DTP Maarten PrinsPUBLISYS Druk en afwerking DrukkerU Pranger vanderCraaf, N/onster ISSN 1580-0'108 O St Streeken Tuinbouwhistorie Westland vanartikelen Overnemen uit dit bladistoegestaan, mitsde bronduidelijk wordtvermeld. Deredactie ontvangtgraageenbewUs-exemplaar
Advertenties v0rmen eenbelangrijke financiële onderadvertenbouwing vanditblad.Alleen alservoldoende wehetbladblijvenuitgeven tie-inkomsten zijnkunnen in plek dezevorm.Ener isnog omte vullenmetadvertengevuld wordtnusteeds doorderedactie, ties.Dieruimte vooradverteerders! maar blijftbeschikbaar V00rmeerinformatie daarover kuntu c0ntact00nemen PUBLlsYs, 0174822306. metdeuitgever: Maarten Prins
foto voorpagina
Eenmoordoorkrlkje op de Historische Tuinbr.J hetmuseum lvetde lenteop komstb oeitookdietuinweerheemaaop
maart/april1995
metmulsjes Zozletudatweermet tuinlieden dusbi.jdekoffiebeschuit onzegroÊp inmaart verdZU, dietweedus,komen gezlcht, gein Het al eenmooi tochbest inhebben was weer elkaar onze boomsnoeier, zullen weFrans, Helaas versterken tafel opdenogalvieze zijnuitzendings-diebeschuitjes vanwege moeten missen tweemaanden project naar ElSalvador, het weookalweergelegdDitisaltUd hebben Degrotebonen grond gaan. gewas, Clip is in diede watbonen betreft, metDirk eerste samen vandit schriiven isophetmoment Frans (Vereniging ishe?Blom, ofte Uweetweldatglipspinazie in erookalweer. enperen deappels vanHoogstamfruit) Perdr.tk groeit is vol lof over juiste A-kas. En iedereen in de wel bloemkool met de zogedit in verband vormaanhetsnoeien, de zal we en dan maand kunnen oogsten Over een gesteltakken kassenbouweronzeandr.lvie Bram, onzetimmerman, naamde latenzienUkunt weerhetvoorjaar metgroente roetjes ver- onswinkeltje bezig; opisnumetdelessenaar u maar ennoemt groente ponsen voor uwdagelijkse terecht Ditalles doenwemetknipscharen,danweer knippen engaatjes vanweleer Hetglas,luchtraamenponsapparaten buigijzers zoals trapvoorhungiften, pjes wealleschenkers Verder bedanken kas zaldanklaar ztJn nog, enookdeze enkopgevels jes,eenruiters gevenl Wezittennuweer blijf , enz.,enz.Maar geo- tespringen keerinditblad,nu Totdevolgende omgevelglas tuinofficieel mei,delïde,zaldehistorische Aanstaande jonge groeten sla vanonze pendwordenWatdit zalworden wetenwewel,maarwe metdef risse komen hierlateropterugAlshetzoverismoetookdeboogvanEendenburg lJsbrand inbeide eerst tweejukken zUnWehebben daarvoor brugklaar gemaakt. Toen heeft een kraan de brug op diejukslootkanten Hiermee bedoelen Maar nunogdeafwerking. kengeplaatst. gemaakt Nou,diebrugis moetworden. wedatereenleuning zodathUbehoorlijk eendauwgehad, oudenheeftweleens dathetwelwatwordtDeze kromis.[/aarikkanu vertellen HU ligt voordetuintegebruiken. wealstoegang brughopen vandetuinbijdeschuur namelijk overdeslootaanhetbegin Dekonljntjes alweeropganggekomen Verder ishetvoorjaar jaar zijnnatuurlUk dedijkhuppelden dievorig zovrolijklangs gegroeid heeft op17februari Een daarvan (moeder jonkies geworpen en acht kinderen maken hetgoed). (r
+ , . ':/1,
q*'è
->-\
maart/apll1995
. a i
.,i. i
r,ri:ii,,
.1.ii..,....,,::il
het gaatz0snelengebeurt produkten Centrurn voor opzo'n Westlands enteelttechniekn Streekmuseum enhetWestlands groteschaal, Deze laatste instelling waseensamenwerkiírgsonder- Streekhistorie datdestreek constant aanverandering produkten vanalleWestlandse historische enarcheologische is.Sommige entechnieken zijnnaenkele verband hevig jaren weer ver- werkofuitdemode enzrJn danooksnel enstudiegroepen. achterhaald endeoverheid, diededrieinstellingen subsi Zoishetookmetalles watmetdetuinbouwhistorieBUhetpubliek dwenen inde dieerde, zorgde hetbestaan vandrieinstellingen diezichmet heeftTuinbouwbedrUven, dieeruitzagen zoals te maken geschiedenis voornogal watverwarbezighielden helftvandezeeeuw, zrjnernietmeerHierendaarzin deregionale eerste menin1991 vaneenhistorischring0mhieraan eeneind temaken besloot om nogwatincidentele onderdelen tevinden laten fuser en tot St r eek en aolj sf,u dka e sse dn ru, i ve n m ur schur en, en,dedr iete deStichting tu i n b o u w b ezo d ri Deze zouhetnieuwe Tuinbouwhistorie Westland stichtrnq ketelhuizen, schoorstenen enwatertorens.
gaan N/USEUN/ voorstreekVooral delaatste tienjaarverdwrJnen deze laatste voorbeeldenWESTLANDS entuinbouwhistorie n i n sbneehlet er emnp. H u i t h e t b e g i n v a n d e g r o o t s c h a l i g e t u i n b o uIw o etWESTLANDSN/USEUN/werdinjunil9 dofrnhfinor ieronic-on inhetWeStland gebOUw. metde ineennieUw AChter ditgebOuw bevOnd ZiCh eenperbegOnnen
vanoudeglastu inbouwgebieden tuinaangelegd reconstructie ceelgrondvan5000m'waareenhistorische zoukunnenwor Nu,ongeveer den eenjaar l ater i s hetz o N i e t a l l e e nve rd w U n e n n u d e l a a tstover geblevenhistor ische isdehistorische bedrLjven, maarookdegehele infrastructuur vaneengebied Sinds 2 augustus tuinvanhetWESTLANDS publiek gedempt, verdwrJnen MUSEUN/ voor het verandert Sloten worden oude wegen toegankelrlk worden aangelegd ennieuwe instellingen Methulpvanverschillende bedrrtven, envelevrijgelukt men nog iets van historische willigers is het om in betrekkelUk korte tUd de historische Wilde die tuinbouw bewaren dan gebeuren hetnu Debeste manier Tuinenmuseum zrjnnueenuniekgeheel moest omditte realiserenturninte nchten. geschiedenis washetinrichten vaneenzogenaamde Historische TuinHier waar voorhetnageslacht met deWestlandse zoumenallerlei voorbeelden kun- zorg bewaard zalworden. uitdehistorische tuinbouw nensamenbrengen, waardoor ereenwerkend tuinbouwbedrUf vande uitvroeger tijdzouontstaan Plannen voorhetinrichten van Indetuinkomtdegeschiedenis endeontwikkeling glastuinbouw eenHistorische Tuin waren zestig Westlandse endusookdeNederlandse inalle eralsinds dejaren facetten aanbodHetvervoer overhetwaterwasindeeerste plannen gesmeed In1970 werden middel vantransport deeerste serieuze omte helftvandezeeeuwhetbelangrijkste komen vaneenHistorische vandaar tot deinrichting Tuin. 0mditdoel voordetuinbouw, datdaarindezehistorische tuin perceel i j keer d1 n 1s e p t e m b1e9r7d0e ruimaandacht Hetgehele wordt t e k u n n evne r w e z e n l w aanwordtbesteed Stichting Tuinbouwhistorie opgericht. Hetdoelvandestichting dooreenvaarsloot omgeven AandenoordelUke zUde vanhet was tweeledig: waardetuindersschuit terreiniseeninsteekhaven aangelegd, 1 .h e ti n r i c h te e nni nb e d rihj fo u d eva n ne e ntuin, waar op kanaanmeren Hierbevindt zichookdeschuur waar detuinder geteelde gewassen, produkten gereed voorheen vroegere maakte voorhetvervoer opstanden enoude zUn naar deveiling, gereedschappen teeltwUzen bewaard blijven; lndezeschuur krUgen debezoekers alle en 2 hetverzamelen vanbescheiden, voorwerpen enmaterialen,andere voor detuinderU benodigde materialen tezien dievanbelang z1n uittuinbouwhistorisch oogpunt Voordeverzameling vanvoorwerpen enmaterialen zouerb11 Viaeenverhoogd looppad kanmenlangs detuinwandelen. plaatsen detuineenmuseumgebouw moeten komen Vanaf hethoofdpad kanmenopverschillende detuin betreden, omzodeverschillende watgedetailleerder objecten Nietlangdaarna wasmenzelfszoverdatmeneenvolledig uit- te bekUken Indetuinkandebezoeker vande eenideekrijgen gewerkt planoppapier hadomzonhistorische tuinaanteleg- teelten endedaarbij behorende technieken, zoals dievroeger gen.Hetluktetoenechternietomdefinanciering voordit gebruikt werden planrondte krUgen. per- Detuinheefteengroteeducatieve 0okluktehetnietomeengeschikt waarde, iedereen in omdat ceelgrondtevindenNadezemislukking belandde hetplan depraktrjk kanondervinden hoedewerkzaamheden inhetverlangdurig indeijskastWelluktehetomin1980inNaaldwUkleden werden uitgevoerd Zokanmenookkennismaken met jarennietmeergeteeld eenTuinbouwmuseum te openen waardaniniedergeval de tuinbouwprodukten diealtientallen e b ruikt voorwerp n e gienrd etu i n b o ugw de i evro wer den,worden, diewaarschUnlUk zelfsnieteensmeerbekend zijnbij bewaard enqedocumenteerd konden worden. hetmerendeel derbezoekers maart/april1995
.: i.:i-iii":.
::.:::*fi::de tuinwordtineenchronologische volgorde deontwikke- r e a l i s eeenredrd a a r oaml v e e l o utduei n d e r iuj ei tnh e t 'i"ïïfiggetoond worden vandeschuttingen enmuren, waarach- Westlandse landschap verdwenen waren, ishetonstochnog terindebeginjaren vandetuinbouw degewassen beschuttrngvoor90%gelukt ommetorigineel materiaal hettuinbouwbevonden tegendewindenzosneller tot bloeikwamen. Naver- drUfinte richtenAlleen dewatertoren enbruggen zijneen loopvantudgingmenglazen ramen tegendemuren zetten, reconstructie waardoor deprodukten dooreenbetere bescherming éneen hogere temperatuur nogsneller tot wasdom konden komen HetWESTLANDS I/USEUN/ isgeopend vandinsdag tot enmet Alslogisch vervolg opdefruitmuren, komtdanookdeontwik- zaterdag van 1400-17.00 uur, gebruik- ToegangsprUzen; keling vandekassen aanbodVanalleinhetverleden glasopstanden o Volwassenen tetypen iseen voorbeeld tezien f 4,50 . 65plus f 3,50 gepro- . Kinderen BU deaanleg eninrichting vandetuiniszoveelmogelijk f 2,50 beerd ommetoriginele materialen tewerken. Alserergens in . Museum Jaarkaarï. gratis hetWestland oudekassen, murenenschuren gratis moesten ver- . Donateurs dwunen voordeopmars vandemoderne tuinbouw, danwer dendiedoormedewerkers envrijwilligers vanhetmuseum Hetmuseum bevindt zichaande, -liiddel gedemonteerd Broekweg 154,2675 KLHONSELERSDIJK 0phetterreinvandehistorische tuinwerden dematerialen te101740-21084 gerestaureerd engeconserveerd, waarna dekassen, muren en Hetmuseum isbereikbaar methetopenbaar vervoer; andere opstanden weer opgebouwd werden buslUn 127vanWestnederland, DenHaag C.S NaaldwUk vv, Hoewel dehistorische tuineigenlijk twintigjaarte laatisge ha|te,WESTLAN DS[/USEUN/
genbijhistorisch kanmendeelnemen onderzoek, bljvoor,beb]d naardeontwikkÊ- Indemiddaguren aaneenexcursie naar lingsgeschiedenis dooreenbedrUfsmonument, vansteden endorpen of naar veranderingenkeuze:rondleiding eenmuseum inhetZuidhollandse langs Leidse landschap. Uleerthoeu historische sporen vannijverheid kaar- ofeenstadswandeling Voor meer informatie tenentekeningen kunt vanplaatsen u kontakt opnemen enregioskuntzoeken metdhr.drsJ envinden.Aandehand tel.0703624121. vanvoorbeelden Kosten zijnf35,-inclusief uitderrtke lunch collectie vanhet Brugman, en (0.a. excursie Algemeen naar keuze. Lokatie RUksarchief DeWaag, leertuhoeukaarten Aalmarkt 2j Leiden entekeningen genie-, kadastergebrui enwaterstaatskaarten) zoukunnen k e nD ec u r s ui sso p4 ,1 1e n1 8a p r i lnh e tA l g e m e e n RUksarchief inDenHaag opdinsdagavond van20.00 t0t22.00 uur,Opgave bUdeheerJ.Brugman tel.070- 362412i. Dekos WESTLANDS MUSEUMVOORSTREEK. tenzun Í45,-
ENTUINEOUWHISTORIË
r MiddelBroekweg 154,2675 STUDIEDAO KLHonselersdiik OP25I/AART TELEIDEN 0 pz a t e r d 2a 5gma a 1 tt9 9w 5 o rddt o o dr eco nsulenten 0174021084 jaargeopend Hetgehele vandinsdag Um geschiedbeoefening "sporen georganiseerd eenstudiedag - 17.00 zaterdag van 14.0CI uur -het vanNljverheid'. Demonumenten vanbedrUf entechniek DEKORENSEHUUR tE TOOSDUINEÍ{ -staan industrieel erfgoed opdeze dagcentraal, metaandacht MUSEUM Margaretha van Hennebergweg 2a e nnbi se d ri j fsta e v o odr eg e s c hre dva kke n na fzonder lijke telefoon070-979CI15 I 12208i bedrijven, envanondernemers enwerknemers. Ceopend élkezaterdag vantS 00- 17.00 en juniênseptembêr tussen ook's-zondags - 17.00u van13..50
Hetprogramma bestaat uitlezingen over onder meer: plaatselijke resterende sporen vannijverheid enhetlandelrjk MUSE{JM DE$CHIIPENt€ MAASLAND 's-Heerenstraat project industrieel erfgoed ; 24.tefefoon0{8gg- 13042 / 13658, onderzoek naar ledere zaterdag degeschiedenis vaní0.00-r'17.00 vanbedrijven, u technieken, Geopend 0n0ernemers 0Ítw0fKfl0ÍïtOfs;
m o g e l ia j kcet i v i te idteonohr i sto ri sch o rgea n isaties zoals publikatie onderzoek, eneducatie;
TRAMSTATION MUSEUIil Ië SCHIPTUIDEI{::
OttovanZevenderstraat 2,telefsonAfi39,82419630 Ceopend eïkewoensdag enzaterdag vanj4;00-16.00 u
maart/april1995
de At ttugtíefuym-pen we[hturfieeftfnjníetgefogen, onder hijeenartsenpraktijk begon inNederland Terug AnnaWeytsen Eetrout getolítfttmrWsnlryen. gegoede hLJ í.efichternir,t, Daar leerde inDenHaag. burgers fiitrbegat, ftoofk"4ns Deze laatíit van Oldenbarnevelt. Die aa.n van Reinier deweduwe kennen, t'rugt-saysoenmyn appef stah, noch noch peer, prins nocft voorzUn aan- Afuetíers terdoodveroordeeld stewasdoor Maurits kneck kgrs, leiden Sa[,hoopick íiesaersocht, goeíaiíkghuiffentuygen, dattotdedoodvandeprinsmoest deelineenkomplot íoetbuygen, geboomt ln1625 Í{oeouerwicht amoot'tnynjongft tewreken vanOldenbarnevelt omdedoodvanJohan ging te a er6itn, t s cfteur en ort om' aanvankeUk zyn g es cho e takgn Weytsen en t{o metAnna Westerbaen trouwde ftitrnjckfonktesíen'' akinsk!.o.egt, En,numen wonen. ooWestcamp een werdWesterbaen in 1647 Wevtsen NadedoodvanAnna geeft lesaanouders: nogeenwijze Westerbaen neer,kochtin Enpassant manHijlegdezijnartsenpraktijk vermogend groot van de aanleg met stuklandenbegon een Loosduinen t{oaenuren werd Leert,)uíers,uctflíe fwflííersneeírg naam metdezelfde waarop eenlandhuis Ockenburgh gingzichvooral jarenam íJw(iníerenwe[testíeren, metde Dejonge gebouwd bezighouden Westerbaen en Lethoesyop,eflneerr vangroente eníuersíe tarklwkyít Hetkweken enmethetlandleven. dichtkunst spreyít; En,u'íj[zyteíerzyn,nMaffefranten liefste bezigheden vanzun een fruitwas ooktot zijneigen opdezandgrond daarmede Hubehaalde su l ta te e nni n e enbr iefvan v e r b a z ionpgme rke l re i j ke opgenomen Weytsen, vanAnna eenkleinzoon A NaeldwUck, te iso.a.hetvolgende vanWesterbaen indegedichtenbundel ftetatntequeeckgn, lezen. Sittgguatgoeísin hur sosoekJ íorreárynen íe írooge Sítt watíe kUrstr)errnfrt: ínaetteturyen: aerft[eet, aerfurcet Synfiitr rtersmeet, t{ey íat ínorkgnstíe afíerscftra*te Leert,Lezer, í aIíuaexte írarght ak k[a!'. So\raraeuruchten
gebreeckgn, En,rurcklgymfnerjeugíopkgrunít, íimennfutgefeen, íau 6y, sy frctmes Stra4ru.t gesneen; houtzyuyt[u hegh t{etquailenyaengh jeugíigfiksowsrí[Let bestge\oogen, Ak trqsfu . engewenisftieraangrootr)er'ffinltan' )paoeííngh
soorten tevens allerlei eenstuk Telezen datWesterbaen dath1j valtverder wordtduidelUk vanWesterbaen Uithetgedicht groenten gaan dichtte: hl enthousiast waarover Het afgeesten kweekte tuinieren. te om efop liet afgeesten duin te zUn aandegang inde17eeeuw reeds blUkt vangronden ' aent spajen íentuynmanis melijk werd Dalríuntwatzwísge.waeght, langsdeduinenendathetzand toenvoorna teznEen) hurk fatouw gebruikt waren t{etkní íientomgupit, diedoorveenwinning te dempen, ompoelen voordeaanleg Dotrkgrue[ íatrraíijs,enuat6yíuentijí Later werdhetzandmeergebruikt ontstaan.( bijdebouw dat'tnypenaaníefpuw í.e.aroegfieLente[yít. te verbeteren of omdeondergrond vanwegen schrUft: Afwatterwatntknígeeft[eftfuregenrh.ten, vanhuizen e.d) Westerbaen 'l/oormyne moetLeyíenswbftten' worte[en 'l/m Í)afllrllt[Laií lngeffieerLl m íroogh, en een pugt soet íeugím wegfi, EenKncket, Menaoertfti.er Eeesten marune-6een gefijcfreen teíoensweeten, Ic(fte66e ergesien íeswinters sweeti 0ft1lns Dit soomtrs tullL Eníimíe tot\ewijshoeí Aerí n tflynen (anlntre'ftt íuyn. futschratk 6auen Ooc(fuwen te nntckgn af rlnít run fier omspussen Asperges '/oorPoppen-Qohnts, íe staukgn ak tlppenaaÍL aanoníeren omwíní, 6oon enwerpt sinpfwenpoefen. Dansh[Lír,'lurc[6e lot íatrírywwenwíf, . íatsespint' 0f yí.erworreenspi[aoort garen en0mte zeeropgetogen isWesterbaen zijnboomgaard Over werdindie te verkrUgen kennelijk een Paardemest indegrond omwarmte dathunietliegt- hetwaselders benadrukken jaarvoordefruitteeltgebruikt hu: schrijft tijdreeds slecht maart/aTil1995
'
lnwfoen sqrííi.entin I atrí ant\LLíNrnrcíften eeren. Watraí? fut weerenheeftíe illrstrllgnitt r)erleetenl 'Ísa[stervenacm íe futusomeníatgreyntje steecft1, t{etiseengoeíje íat byírn'tÍLte ífuntgequeeckl. íatr sa[it(fwttefadln Star.by,mynpauíe-sta[: Ak kghfifur)ckgnburgh 0ptileeenaeertigfi gratíen, 'l/orsts, Enin íe spytí"e,s íit ni"e,t aertrocfo;n is, SaIicfeenSpanscfie uytnynmís. Sonínenscfiynen
'l/anwarríryfangs een'lli,e,t sitt roggenatftgrs bouuen. I heefe West[oní sto.ot onsoopen; 'Ll)ifftem, mnwckl íepatrím ree. Qarnary ryennaríeLee, íe Litrmetpok enstocko \ar
A{ar íeeoet oft )tybtacfu
Wt[jin't Morster-'l/efí gaensoeckgn, Enin Qitrsaersp atríehoeckgn, lilitt gfrysynoms Qratoe-saní KennelUk hieldWesterbaen ookkoeien, diedronken uit watnu In hetouwof nieuwe [atí, bekend staat alsdeHaagse Beek, waarvan debronnogsteeds 0p fu Qewtof[ange *uckgn bijOckenburgh iste vindenendieuitmondtindehofvUver van 0f natíteofíerruckgn? hetBinnenhof in DenHaag waarWillemll vanHolland, tevens \safje írengen aífuwegen, Rooms Koning overhetDuitse rrlk, alseerste resideerde Icfaerstae fiLy strantsnstefen' , '
Eenongebrwftwn toogfi aanuurteristeírfucftgn, 'l/om utaher,íat aanfuynfrpmtzeepekn enzinckgn Enzeníeensí[are 6eec(nat,WilÍwhfls'lyaer toe Daernufietakcfije íríncktr ru,t{)ckgrLburfse kge. Wb wtj* myíorp0í 6u1jrt, íau tusscfren t Sonne-ijsen Entwscfien toníergorn írfu,mailíe mefr.futer sagft I{a.er emtrurengefam opeenen sooruríngfr? íeur,gatsnffifrn ensoecfo.n, QatR$nenDe[f-[aní Wit unjstmg sufckgnwey, uit.sufckgn 1oterfroeckgn? Wit roemt opMose[ant, wfuopíenr)stten olrt Ak ítgíeeswonízrenaan onse fioort? klingen tSijnwoníreníit irfrsegft, mauwonírenaanLoosíuinen, Eyaefen watauíntfit,I{y worgfut nefrfuurMwrtleErugnm ,
Indiett'1d wasTerHeide eenvissersplaatsje want: Meysjw ítuíeais-6ení íragen ilaníu r{eyaf natíent{oge fuorunfiieraoor6yíe ímr, Íffuruytnemtnun1íe kgur 'l/aníe roníenuaníepfat-uis, '/k, íi.esoníer íit ofíat is, )ns is'tfkurf euytterZee Eerfut kgmttemnrtinstee' , 0 n d e r w enga adr eH a a g smea r kw t e r dd u sd eb e s t e vis verkochtl
Over hetWestland zegtdedichter:
geschreven Westerbaen heeftnogandere dichtbundels enook klassieke werken vertaaldDeskundigen zeggen datzijnwerken Dit spee[tn aatren ui[ íoor'tschoone eeneigen herkenbaarheid ftgoren.[aní hebben Door'ttarw-rijckilesttaní fieefl, ffLletíese6wnoocfrhouwen A.Molenkamp. 0udLoosduinen. maart/apfll1995
50jaarbevrUding
gaatover Museum inhetWestlands tentoonstelling Detweede van15apriltot wereldoorlog enwordtgehouden @ v o o r S t r e e ke- n T u i n b o u w h i s t o r i e detweede zullen erdoor enmet6 mei.Metalsthema50jaarbevrijdlng groepen werkstukken vanWestlandse basisscholen drverse gemaakt werkstukken worden inhetmuseum wordenDeze werkstuk wordt eenorijs toegeaanhetbeste i j ne r i n h e t geëxposeerd, e e em a a n d ez n I nd ek o m e n dt w presentatie werkstukken wordt omlust door van de kend De nieuwe wisselexoosities N/USEUN/ twee WESTLANDS
tezren. 'DeWesterling'
nvprhetWeStland epnfntn-pxnnsitie in detweede we.eld-
van25februari wordtgeorganiseerd Deeerste tentoonstelling vanhetwerkvande totenmet8aprileniseenfoto-expositie Alleblas. fotograaf Rogier uitHonselersdijk afkomstige metalstitelDeWesterling bevat een Detentoonstelling Alleblas recente, vrUe fotowerk. Rogier vanzijnmeest selectie gevoelens van manier, waarin werkt opeengeênsceneerde worden vet desolaatheid, blijheid enonbegrip verwondering, taald infotowerken
1995 driekleine exposities te zienHetbetreft zijntothalfapril jaar parochie Schipluiden M en700 deW.S deKeenenburg, geopend isopwoensdag enzaterdagmiddag Hetmuseum van1400-1600 uur,
oorlog.
e nS c h i p l u i d e n ln MuseuH me tT r a m s t a t ti o
M useum isdetentoons tel l i ng Histor isch InhetHaags moment opnamen uitdegeschiedemetZorgvlied; Pronken over Prenten, kaarten entekeningen nisvaneenbuitenplaats DenHaag 0orlog Zorgvliet endeTachtigjarige hetlandgoed enontwikoverdegebeurtenissen Beknopte tentoonstelling Haags deNederlandse Opstand kelingen inDenHaag tijdens Vijverberg 7,DenHaag tm16april museum, Korte Historisch
't OldeRas'(beheero ooor enN/useumtuin Museum
ing uitcul tuur aande ) Behoud enBevor derFr deStichting (hoek Angerlo)te Doesburg N317 afslag Parallelweg 1995zijnhetmuseum endetutn Vanaf 9apriltm1oktober geopend van1000tot'16 00uur opzaterdag vruchtmetuitsterven bedreigde worden Indemuseumtuin Naar destand in enverspreidt rassen, fruitsoorten aangeplant fruitras1995 zUn ongeveer 1000 oude,nieuwe enbuzondere peren, prutmen zUn Naast enkersen, appels, senaangeplant perziken, enz noten, abrikozen, siervruchten mispels, bessen, groeien worden Allefruitsoorten dieinNederland aangeplant gebouw fruitteeltgereedschappen Inhet zUn oude aangeplant. artikelen tezien enaanverwante
gevolgd Rogier Alleblas heefteenopleiding aandeKoninklUke inDenHaag, specialisatie Academie voorBeeldende Kunsten media fotografie enaudio-visuele gelopen zijnstudie heefthUo a stage bUdebekende Tijdens Hocks In1993 ishijafgestufotografen Erwin Olaf enTeun free-lance fotoqraaf deerd ensindsdien jaren galerieên, Deafgelopen waszijnwerkalte zienindiverse nd a nP u f f e l eenn, d e o a .i n A r t i e It n d u s t r i aFeo, t o w aV waarinu eenvraagkunt Wisseltjes zljngratisadvertenties of vragen, stellen, ietste koopkuntaanbieden Art lmage in Den Haag. Van zUn werk zUn kunstbeurs and allen HetgaatnatuurlUk om (streek)historische zaken gepubliceerd indebladen PFenFoto. In ero a.fotos Focus, zijnnietbestemd voor commerciële doeleinden, Wisseltjes meienjunivanditjaarishUdeelnemer aanhet Fotofestival aan Uwinzending stuurt u op eenbriefkaart k PUBLISYS, Postbus 325,2670 AJNaaldwu de uitgever: Naarden . maart/april1995
Ceillustreerd leesboek tengebruikte btjhetAardrUkskundig onderwUs indeLagere school". D00rJ.JtenHave enA Laban,hoofden vanscholenDezesde drukisvan1902Deeersteuitgave verscheen in1892, jaarvanmijnvader hetgeboorte Bijheteerste doorbladeren vielmijnoogophetwoord Westland, gelezen terplaatse werdhetverhaal enefwasherkenning metdeverhalen diethuis jaarvoorm1ntUdEnfin overvroeger werden verteld. Verhalen vaneendeftig leest u zelfmaar,,,,. J 0lyslagers
'Neen, 'ze Alshetvacantie is,gaan wedeneersten dagsamen opreis, diedunne stammetjes doorkunnen' zeimeester, 'Leer hadmeester tot onsgezegd maarvlijtig,dankuntge keeren denwindenmaken detuinen dust,varmer, Erwaait nog geruster pretmaken'Waar gaan gindschen wedanheen?' vroegDora aleens eenfrischwindje; achter drtk liggen de dui. 'Datzegikjenogniet,nieuwsgierig Aagje,' antwoordde mees- nenendaarachter isdezee 'Enwaartoe dienen dandielange 'We 'Dat qeduldl' ter.Wathadden wehetdrukoverhetreisjel gaanzeker muren?" zullen weaanstonds zienHeb maar naarLeiden, meende deeen.Eenander dacht, datwezoover gaan;je nietzouden moetwetendatweinDenHaag wonen, Wewaren te s-Cravenzande aangekomen. Inplaats vanhet "Misschiendorpintegaan, enLeiden ligtdusdrieurenvanonzewoonplaats. moesten weeeneindterugloopen, denweg wandelen wenaar Scheveningen naarMonster op.Aanweerszrlden vandenwegstonden huizen Oeen vanallen vermoedden we,datmeester metonsnaarhet temidden vanuitgestrekte tuinen, 0veral zagen wezeerlange WESTLAND zougaanHetwasduseengrooteverassing, gingen toen muren. Spoedig weeenerfop,enwerden doorden gaanwemetdestoom- tuinder meester zei:'Nukinderen, mofgen dieerwoonde, vriendelUk ontvangen. tramhetWestland in,naar's-0ravenzande 0machtuurin school zUnhoor,- wantomhalfnegen vertrekt detram lk "Daar zijnweomuwtuineens tezienlzeimeester. Datis behoef u niettezeggen morgen allen best.Caatu maarmedel'Endaarginghetdentuinin Wat , datwedenvolgenden optUdwaren; alleen N/ina ontbrak: diewasaleenige dagen ziek eenelengtel Deeenezldevandentuinwerdgeheel ingenoenkondusnietmeegaan Datspeet onszeer, wantzewasaltUd mendooreenmuur, Schuin tegendienmuurstonden hondereenprettige speelkameraad denramen naast elkaar enachter deze waren . druivenl Welke 0mhalfnegen zaten weindetram.N/eester hadeenheelen h e e r l i j tkreo s s ehni n g eenr l E nd i eo p e e nw a r m e n vvagen vooronsgehuurdt Duurde nietlangof daargingen Augustusdag voortdurend te moeten zien,zonder ervan te 'Zooals we'Hoe lang moeten proeven! werijden?' ge Een uurentienminuten, mogen ziet zeidetuinder , zijndeze zeimeester. Alsweliepenzouden wetweeeneenhalfuur druiven gedeelte ongeveer rijp.Hetachterste vandenmuur werkhebben,endannamen go€Ír wenogeenkorteren wegdan heeft echter r'?Íne fl;daar worden dusdedruiven niet detram Wereden vlaklangs glasgebroeid devaart, dievanDenHaag het achter Voordelaatste helftvanSeptember of Westland ingaat, overeenwegaanweerszlden metboomen voorOctober zUn diedanooknietrijp, alszerijpworden, wat jar en 0e0lant. indelaatste nietgebeur is'd.lkdacht datmenhi er Erw a sh e e l w taetzi e nD ee e nw e eese nsch u idie t, m et zooveel aar dappelen ver bouwde dieveel ov er , zeiKees, groenten beladen naardestadgetrokken werd,eneenander Westlandsche aardappelen hadhooren sprekenDatdoetmen eenmooie in t bosch verscholen buitenplaats Soms zongen ookMaar demeeste aardappelen zijnnugerooid. [/enteelt wee e nl i e d j m e ,a agre b ru i kte o onko n d etrzi n gen onze hiervooral gemerktDie vroege Alles ishierzandgrond, zooals 00genV00rweeraandachten waren wete Loosduinen, een grondwordtnietalleen diepomgewerkt, maar ookuitstekend flink dorp, waar wemidden door reden bemestDaardoor zrjndeaardappelen vroeggroot;hoevroeVervolgens kwamen welangs Poeldijk, doorlVonster eneinde- ger,hoemeergeldmenernatuurlijk voorkrijgtDatiseen ijn k s - drukte l i j kt e s - C r a v e n z aVnodoer ta . ul s s c h p eo ne l d e inhetbegin vandenzomer! Honderden manden aard0ravenzande gereden. waren wehonderden tuinenlangs Dat appelen worden dagelUks verzonden. zUngeentuintjes zooals enkelen vanonszebrlhuishebben: Vooraan al dehaven ishetdaneengezellige dr ukte. Van plekjes grondmetbloemen,o neen, zezijnheelgroot,men s m0rgens vroeg tot savonds laatishettelegraafkantoor heeftweleenkwartier noodig omeromheen tewandelen. open,wantdengeheelen dagdoorwordtergehandeld met 'Waarom Demeeste tuinenz1ndoorlaagelzenhout omringd. Rotterdam, Amsterdam enEngeland, waarheen deaardappe heeftmendathoutomdretuinengeplant? vroegKees.lk lenhoofdzakelijk verzonden worden. Ênzooalshethieris, is d e nokmd eh a z eennko n i j nte e ng ete n h o u d emeende n' hetookindeandere dorpen van het Westland Ookdezen tuin ' zeiKeesdenkje WillemKom, dat de hazen niet tusschen h e b i k b U n a g e h e e | m e t a a r d a ppe|enbeplantgeh , maart/april1995
zietgemijneaspergebedden enz.daar knollen, andijvie,
worden erduizenl hebben dieenint voorjaar meeste tuinders dag [/ensteekt zetotlBjuni,geen verzonden denbossen '0, 'En voorde bedden? diezUn later' watzijndieachterste vanAprilof begin in t laatst Eenmooigezicht bloembollen familie zijngrootmoeder vandeze omdat Vroeger deedmen degeschiedenls bloeien enht/acinthen Mei,alsaldietulpen jaren Zijleefdevan Laan-Vroeg heette van der Agatha Catharina maarindelaatste heeft hiernietaanbloembollenteelt, gehuwd Dingeman van dertaan.Ti met enwas toe- 1833-1916 opdeteeltvanbloembollen menzichookinhetWestland 6teHonselersdijk. aan dePrinsegracht gelegd, voordeelwoonden nietzoveel deaardappelen vooral omdat teelt al van Tegenwoordig is de als vroeger. meeropleveren Vroeg alstimmerman motief wasdatdriegeneraties geworden hiereengoeden Eenander Hetblijktdatdebollen beteekenis gewoond gewerkt Totslot hebben ener aanhetHofhebben grond . vinden (1864gingzijnbelangstelling Marinus Vroeg Anthonie uitnaar gewoond en Mookerheide heeft 1956) dieophetJachtslot (H.V is Amsterdam Handelsvereniging A.) gekomen van de directeur weaaneenhoogen dijk waren Voortwandelende geweest hetoogreikte, tui zoover Daar hadden weeenfraaigezicht: vandentuindetdien Wenamen afschetd nenenbouwlandenl bUna datinmiddels vooreenfamilieboek, daar- Almetalstofgenoeg overenkwamen liepen dendUk weharteluk bedankten, geschreven gereed met acten, kranis aangevuld is De tekst groote naar het langs tuinen, die,alweer door aaneenweg, laat hetzich enfotos,enzNaar tenberichten, afbeeldingen leidde. dorp Het omvatten 200bladztlden zalhetboekongeveer aanzien en zal niet in druk verschijnen groot kleine oplage kan door de boek iseen Wezouden dushetdorpingaans-Cravenzande verschUnen metboomen beplant, dusinkopie-vorm ziJnaan weerszijden dorpDestraten metp0rt0vermeerderd eventueel Deprijszalf50- bedragen, int lommer liepen zoodat weheerlijk kuntuterecht bijdeheer enbestelling Voorinformatie wehalt:daarstondhetlogement kosten hielden 0phetmarktplein Langeweg 97 3245 KC SommelsdUk "deSpaansche der Laan, I C.van waard dievanonze Herman Vloot' endevriendelUke 85020 tel01870 komst wist, stond onsoptewachten 'Komtbinnenl - Komtbinnen!'Nu, datdeden we9??fft0: w0 publikatie, genealogische gangdoorenstonden toenineenfraaien Intekening liepen eenlangen medio1995hettweede priëeltjesBUvoldoende intekenrng verschijnt heerlijke I Verscheidene tuin. Welk eenverrassing geslachten 1500 tot1750' vanaf circa vanVlaardingse indentuinwaren deel achter noodigden onsuitplaats te nemen; Boer H den door eenschommel enhobbelpaarden. eenwip, genealogiên: 10Vlaardingse devolgende Dittweede deelbevat Clinckenberg, Clinckert, gaan Boogaard-Boomgaard, wewatetenendrinken' Admirant, Haltlriepmeester, eerst VanderStarreMarckenburg, geplaatst Hartoch-Hertoch, Heubing, Coch, indentuin en werden naast elkaar Eenige tafels 'Wel,' Doggenaar Wol-Verwolzeimeester, wieheeft opdedeur Schoonhout, zaten we. spoedig gelezen, vloot,' riepen heet?'DeSpaansche hoeditlogement vanuitvoerige bronvermelding. zrjnvoorzien naardeZilvervloot Allegenealogiën misschien ishetwelgenoemd we 'Mooi! Tabellen, F or m aat: en voor namen Index oo achter namen zingenToen wehetliedje vanPietHein weleens Danmogen pagina zincaf45, per sendekosten cm, circa340 hadden, verschenen boterhammen englazen 20x15 wegezongen Veerplein bUBoekhuis DenDraak, Ukuntintekenen Wesmulden heerlijk en exemplaar. wasdetafelgereed. melk. Spoedig sturen groote 4358822 of een briefkaart Vlaardingen tel. 010 33-35, kwamen er trosophadden, toenwedeboterhammen gen 22, 3131 V EVlaard i n Croenew eg Stru haddiebUdentuinderbesteld. aanM.A. sendruiven optafel:meester Us, erookeengenoWekregen erelkeenvan,- entoenmeester wedaarmee menhad,bleefernogeenover.'Watmoeten 'Meenemen voorMrna!" riqp Een stilte volgde. aanvangen?' 'meenemen voorde DE . "Ja,jal"riepen weallen, Pieteensklaps pleziet' Mina''Hetdoetmegroot zeimeester, datge zieke Mina nu maar eens in den tuin spelen' om denkt. Caat uurlater Moegespeeld vertrokken weom3 uur.Anderhalf zaten wethuistevertellen, watwegezien enhoewegenoten hadden maart/april1995
vandenAlgemeenen 1883 Nederlandscften Dejaren1890-1940 kunnen beschouwd worden alshStijdvak lndelReiswijzeF Wielrijders Bond" staan naast leuke routebeschrljvingen ook waarin hethuidige Westland zijnkenmerkende karakter als 'gedragsregels" voor gl a s d i s thr e i cet ft diverse dorpen g e kre g d ew n ,.z. ensteden. Alsmendan d eo mvo rming vanhet gebied glasVanaf watdáár vanvollegrondnaarstaand 1890zetzich opdefietsdoorzon dorptrok,wistmentenminste envoorschriften waren. Algemene verkeersregels eenproces vanmodernisering, intensivering enspecialiseringderegels (deautomoest nubestonden nogmaarsummrerl nog indetuinbouw in,dateigenlijk totopdehuidige dagdoorgaat zoals worden uitgevonden j a re n . )Ook NaaldwUk komtindatboekje voor: Al so u d - W e s tl are nd ee derse na a n ta l w o o nachtig in Friesland, maar meteensterke betrokkenheid brldestreek wil zonder vergunning vanBenW: ikgraag deveranderingen inhettUdvak 1890-1 940beschrlven Hetrsverboden 0pdenopenbaren wegwedstrlden metrlwielen. tehouden houden Allereerst wilikaandacht besteden aandetraditionele maat- oftedoen BenWhetwenschelrlk achten, dateenestraat of weg schappelijke verhoudingen, zoals deze indeeerste decenniaIndien niet, niet anders dan stapvoets of slechts in eene richting v a nd e z e e u w n o gvo l o b p e sto n di e ndneve rschillende plaatsen bereden, zijwaarschuwingsborden engeven Westlandse zLj dorpen. ZUwerden versterkt doorhetisolement worde bijaankondiging kennis, terwrJl eeniedergehouden is waarin veeldorpen ondanks denabUheid vangroteplaatsen daarvan zicht daarnaar tegedragen zich nogsteeds bevonden. gezeten dieopeenrijwiel eenbegrafenisstoet, Danzaldefocusgericht een worden opdeschaalvergroting inde leder marcherende groeide troep of eenoptochtontmoet, of eenujt-of tuinbouw Zo hettuinbouwareaal van20%naarmeer aangaande kerk voorbUgaat periode isverplicht: dan50% vanhettotale landbouwareaal indeze brjhetachteropkomen vaneenbegrafenisstoet stappende Deoprichting vannieuwe organisaties omdehandel intuinof zeer langzaam en van periode een marcherende troep ofoptocht bouwprodukten nademoeilijke rond1BB0/1890 te gematigden gang, niet sneller daninzeer drafof terzijde bevorderen, zoals deBond Westland enhetveilingwezen rijden; Deverbeteringen inhetvervoer, dekassenbouw, toenemende- voorbljte brjhettegenkomen zijnrijwielterzijde vandenwegof de scholing ommaareenpaarzaken te noemen zullenaande straat te doen strlstaan, totdat destoet, troepofoptocht ordekomenViadeomzetcUfers aandeveilingen isdegroei voorbii is; goed vandetuinbouwsektor tezien: bUhetvoorbijgaan derkerkop100meters 18 9 5 : m 0 ,i2l i o e1n9 0 05:0 daarvan endaar mi fi o e1n9 1 0 :1 mi.5[j oen voorbij de kerkgangers zeer langzaam voorbij 1920. rUden 10.6 te miljoen 1930: 20,4 miljoen Deze cUfers spreken wellicht boekdelen. of berijdsters vanrijwielen zulleneenrUtuig Tenslotte wil ikaandacht datzLt besteden aandesociale omstandig- Berijders achterop rijden niet mogen voorbrlgaan heden zonder waarmee gepaard den bestuurdeschaalvergroting indetuinbouw is gegaan gewaarschuwd doorschellen ofopandere wijze Tedenken valthierbU te aandewoon-enwerkomstan-derdaarvan gehouden hebben Ztjzullen voorts zrjnopdiens digheden vanmetname verlangen en detuinarbeiders, hetoptreden vande trekdier doetstilstaan, totdatzUweeropgestegen vakorganisaties, kortom'desociale kwestie' inhetWesfland. mitshUzUn zrln,van hun rUwiel p u n tebne treiftsn i ezo af te stijgen en J u i swt a d t e z lea a tste dataandenhandvoorbii t heelveel geleiden het rUtuig entrekdier te bekend, ennaar mijnmening verdient ookdegeschiedenis van groep deze meer aandacht danzrjtotnutoegehad heeft Bestuurders vanvoer-of rUtuigen enpaarden zijnverplicht op den openbaren weg: personen lkzougraag incontact komen met dieenerzuds een vaneenrijwielvoldoende bUdrage zouden kunnen rechtsuitte leveren indevormvanillustraties, - bUhetontmoeten juistdesociale halen; foto's, verhalen betreffende omstandigheden eenrijwieldatzichindezelfde Deze zr.1n richting namelUk ergschaars. alszijvoor Anderzijds benikooksterk - alvorens geinteresseerd beweegt voorbrj te rUden, denberUder inschriftelUke of berijdster vanhet bronnen, zoals notulen, verslag e ne n zw a a reÍ ne nb e e lvda nd eo n t w i k k e l i ni nqdeen rijwiel doorduidellk roepen tewaarschuwen, indien deze door degeringe geschetst breedte vandenwegmoet Westlandse tuinbouw uitwijken wordt. Ukuntcontactopnemen metdhr.J C vanVelthoven Koningsspil 12,B60BZL Sneek, tel 05150-14860
(NBdeambtelUke taaliserinde112laar hierna njetveelduideluker opgeworden: datisdusaleenoudprobleem) maaft/april1995
I dat er ookvoor ïi"Ëi"h*o *.ee*á,ino.n bË'àfbrrooàn óJ-.rt uun n aitr..*het zrln, zodatereáÈ'Eerrèur'È órraar seknutserd ïitr- ièmana,ií nót-bï6Ëï.:ffióliiiridiË'6ËËbi'ítiËïils
problemen Ditgeeftdezelfde isontstaan, metde registratievande museumvoor- gebruíksvoorwerp nametUk een omschriiving naam,dedateringen en methetgevenvaneen Hetschoonmaken beziggehouden. werpen van hetgebruik is vandevoorwerpen restaureren/conserveren waarbtj weer nubesloten omvoordevoorwerpen vanhetvorigjaar wijhebben endecember vooralin november ln het vervolg zullen hulp in te roepen uw niet uitkomen, echt voorklein aantal Er is nu nog maar een uitgevoerd. r,veeenfotoplaatsenvandezeonbekendevo dieeenCOnServein hetmUSeUmdeOOt Wefpen het enhetmateriaalwaarvan zullen wedeafmetingen Daarbtj nodig hebben, ringsbehandeling gemaakt mogelUk eenkorte Enmisschien, indien vermelden eerstalleanderevoorwerpen is Wehebbenbesloten hopen dan maar dater het voorwerp We van omschrt.lving vanhet zijnop de opslagzolder dieaanwezig geven, kan is de oplossing lezers iemand die ons de 9fer onder voordatwemetdeconsermuseum te registreren geval vertellen meer over kan inieder iets gaan. vering verder ploeg aanploronicfr:Elke dinsdag wordternudooreenvaste
V00fwef pen' wordt ;;iïË; dasen erincidenteel tiesewerkt 0pandere tweer driemensen isdaterminstens voerd, alshetmogelUk maarishetnietHetllK lijktopeenniethamer, gezamenlUk werk uitte Hetvoorwerp kunnen. Om dit alleen aanhetwerk gebruikt waarmee maar meer alsvoorwerp slagwerk niet als natuurlUk nietzoleuk,maarishet voeren isomte beginnen gestempeld metaal is is volledig van worden. Het voorwerp kan je ingeval vantwr.lfel nietkuntoverleglastig omdat ooknogal aan Aan delinkerkant enheeft eenveermechaniek 27cm.lang gen vierkant zich een van het veermechaniek bevindt het uiteinde pro vanhet isnameluk eenwezenlijk onderdeel Datoverleg (niet zichtbaar opdefoto)Hetlijktofditvierkantie blokie ject, voorwerpen aangetroffen nogaleens omdat ergewoon gebruikt aan tebrengen isomeenmerkteken iswathetwas enwaar waarbrl hetmoeilfik tebepalen worden gebruikt Zo komt het nogal eens voor dat er voor werd het gereedschappen zUn WieweetWaar degebruiker aangepast door bestaande graag gebrUikt iS?ReaCtieS ditVOOr da e trgk e vna^l- ^ ,r-^ ^ ! . ^ ^ . . ^ ^ !, ^. .,^A^ ^ a ^ ^ Á ^ ^ A^ r ^ ^ , ^ - : : , , ^ ^ o m e r m a k k e lbUekteerromf e e t e k u n n elnnw of schriiven m, tel. 01740-21084,
jezoiets hoe moet benoem.n ,n rcuË,t naar het museu hetprobreem problemen 154,2675 KLHonselersdUk, Broekweg opbudedaterins Middel nosaleens
&
àË'áa
maart/april1995
VERSLAG VANHETPROIECT 1994 ffiorrr ber
mogelijke klimatologische toestand opgeslagen, hoewel opdit moment buiten hetvriespunt beneden deconsulenten nulis,endeluchtvochConservering enRegistratie ffindaagwaren
daardoor vandeFederatie 35isinplaats vanMusea vandeideale inZuidHolland 50 aanwezig omnog tigheid graag Het van deel de collectle evendepuntjes dat het Westlands opdei tezetten Museum het bij' invullen vanderegisals geregistreerd, goed zouzieniskeurig tratiefomulieren 0mhetnutvanonswerk te latenzien zinbezit hoeveel hetdoor isgedaan lieten zeonseerst ennietaltezorgvuldig, evendia's vandewanorde inhetdeootzien stagiaires voorL,jenretdeconservering leuke vergissing volgens dearcheologen waseentegel enregistratie begonnen waren, Een waarin regelmatige naast dia'swaar op wedekeurige afstand X 3 3 uitholling stellingen waren metdeorderijke aangekarbracht lk tonnen dacht dozen dathetwasomeieren onstoestraalden. tebewaren Van der Wezouden dathetwasompoffertjes even eenvoorwerp te bakken, uiteendoos maar hUkeek beschr|ven en Doefdacht dandeingevulde waar formulieren hUgeen brandsporen bespreken zodat vond, ereenidentie- aandeonderkant daarom vond kemanier gemakkehijdat het vaninvullen dat niet kon zouontstaan zjjn. Ton lmmerzeel Datwasechter haalde het gezegd lUker formulier dangedaan. erbij, endaar Deaardbeienpotjes stond opvermeld moeten dathet opde ingevulde formulieren komen wasvoorkuikensll als'aardbeipotjes' Eengedachte ennietalsaardbeiediew1tochwel of eendrinkbak grapprg aardbeienpotjes v0nden Zezijngemaakt vankeramiek hoeveel ceramiekookmogelUk zijnvannummers is Debinnenkant voorzien isgeglazuurd opstellingen enerziteen Deobjecten uitgegaatje indebodem Schilderstukken enprenten enzehebben inl11sten tonoor.TUdens staan instellingen hetschrUvenstald. hebjeéénhand Prenten overenhetisheerlUk zonder lr.tsten omzo'npotjetevoelen, mettussenschotten zijninzuurvrlje passe-partouts hetiswarm,handwerk, palm dozen tussen ook weer zuurvrUe enhetvoetjepastprecies verpakt inde De gerangschikt vanje hand. Moeilijker waren depootpotlen, inenveloópen inarchiefdiekunnen toch fotoszijnopnummer geen genoemd eigenl11k kasten landbouwgereedschap worden. Nalangoverleg iserbesloten omhetlandbouwwerktuig te W iaa,,^"; /^95 noemen, daarwasiedereen poot-wffiur ^ ^ Av1 Jdt rudil ty hetwelovereensErwaren pottenvankeramiek aanhetregistratiewerk inhetmuseum, envaneensoortgaasachtig webeginnen het UzerdraadWeer kte rd eonmd ep l a nten P o t t edni ea l l e egne b ru iw intedelen, zoals bUvoorbeeld eerstdeobjecopte alietspraktischer kweken, enpottendiedegrondingingen dieopdebodem vaneendoosliggen, enerpasweeruit- tenbeschrijven zodat er produkt kwamen meer zicht alshet isoverwatklaar klaar iswanneer wasvoordeveiling, aanheteindvandedag datwaseen bewerkelijke manier gedron- eendooshalfgereed omdat is Ookvandaag dewortels waren doordegaten erweereenaantal genwaren[/aarindebespreking vaneenniettebedenken vandejuistebeschrUving oorsprong. Een daarvan van objecten gingzoveeltUdzittendaterweinig devoorwerpen ziet er absoluut uit als een hellebaard,zoals ophetonderstaantUdovergoed bleef omdeinvullling deplaatje dus door tenemen
HetiszobelangrUk goedbeschreven datdevoorwerpen wordenomdat zeindozen opgeborgen teworden, menmoetze danviatrefwoorden terugkunnen vindenHetmoetookvoor museamedewerkers vanandere musea begrUpbaar ztlnzodat menarlikelen uitkanwisselen rnlanneer menspeciale tentoonstellingen organiseert Deob.lecten worden opgeborgen inzuurvrr.le dozen, ver,;vaar-Aanheteindliephetrondtoezodatereensteelingestoken digd vanlegnine-arm konwordenErkwamen karton datooknogchloorvrij verschillende suggesties is overwathet geweest zoukunnen paling zijn,zoals eenapparaat om meete gebruikt 1995 ianuari vangen, maar objecten diedaarvoor vierden, zagjkbu gebracht hndaag eenbezoek Palmboom inRotterdam, aanhetdepotboven hebben dekapel deDubbele weerhaken. Ook aanhetHeilige gediend 0eesthofle, iemand daar ophetideedathetmisschien moesten vanwege eenarcheo- kwam heeftom logisch onderzoek eenpaar vanbomen foto'sgemaakt aftezagen, hetijzerzagefvaag worden. Hierwordt takken uÍtalsdde deverzameling vanhetvoormafig ineenververleden Westlands scherp Streermuseumbinnenkant kunnen heeft zijn. bewaard datdoorhetWestlands genoeg datikjammer museum object inlangdurig ntetkrnteken_en bruik, Eenander werd als,gen ding waarmee devastheid vgnd$:Sioq.d,,geme: Ueziry
W
maart/april1995
l3 30- 1630. HofboerderU, Spreekuur,
VOorStreekenTuinbOuw HetWestlands MuSeUm jaargeopendvandinsdag Vm historieishetgehele van14.00 17.00uur zaterdag lederemaandag:20.00uur in het werkavond Werkgroep Oud-Loosduinen,
geopend 17.00 Kom indeKas, museum van10.00 geopend van 14 00 17 O0 zo 2 Museum voor Tuinbouw l/aatschappU enPlantkunde, I za 8 Koninkluke vanhet afOeting Westland, tuinplantenruilbeurs ophetterrein I proefstation, Kruisbroekweg 50 5,Naaldwijk,10.00-11 gemeente-archief, Qud-Naaldwrtk, werkavond, ma10Werkgroep
LOOSduinS N/uSeUm
lederewoensdag: 20.00 uur
I
& Kwintsheul, werkWerkgroep Oud-Wateringen avondin de HOfboerderij.
|
19.30 uur lederedonderdag:
'19.30 t.h.vDahmertel Werkgroep oud-s'-Cravenzande Wateringen &Kwintsheul, Hofboerdertl, Werkgroep Oud
2000
werkavOnd in MuseumDe Werkgroep Oud-Maasland, Schilpen. lederevrijdag : 20.00uur werkavond in Museum Werkgroep Oud-Schipluiden, HetTramstation. lederezaterdag:14-00tot17b0uur in hetWestlands Streeken Historisch Spreekuur TUinbOUWmUSeUm.
T
rgoo
lggS
I ]
I I
I
Westland, deheer wo12 Cenootschap Oud dialezing door n vandenBergoverdegeschiedenisvanhetdorpO gebouw Fata Morgana, Monster,20,00. Choorstraat, Bodemonderzoek, Westlands Oudheidkundig do1j Studiegroep 19.30. [/useum, za22 RedactiecommissiewesflandsStreekHistorie,we voor hetinleveren van Vuseum. 1400-15.00. Uiterste datum Konvvoorhetmei/iuninummer. Westlands Museum, 15.30 ma24Vrijwilligersoverleg, gemeente-archief di 25 o, ,, Werkgroep Oudl/onstelwerkavond,
;iï:'.ouu0rvronsreÍ,weÍKavonc,seÍneenE-aÍc
heraldiek E.BvanRrJn, Westlands do2t Lezing over door deheer I N/useum,20.00 &Kwintsheul, Historisch za 4 Werkgroep Oud-Wateringen I Bodemonderzoek, Westlands Studiegroep Oudheidkundig li.i6 - 16i0 Hofboerderu, Spreekuut 19.30 &Kwintsheul, Hofboerderij,20.00 Museum, ma6 Werkgroep Oud-Wateringen
inhetmei/juni-nummer) Uoodopige agenda: definitieve agenda
19.00 - Werkgroep t.hv DahmeUel 19.50. 0ud-s'-Cravenzande
ma 1 Studiegroep Cenealogie, Wes;ands Museum, 20.00
- Werkgroep Oud Wateringen &Kwintsheul, Hofboerderrj, I Co a Studiegroep gudheidkundig Bodemonderzoek, Weslands
20oo
l
v,t.um, 193o
|
Hofboerderij, l3 30-16.30 spreekuul
westland, westlands lvuseum, | ,u 6 werkgroep wo15 Bestuur Oenootschap Oud gud-wateringen &Kwintsheul, Historisch 2000
Museum, 20.00 ma20 Studiegroep Cenealogie, Westlands gud-Naaldwijk, gemeente-archtef, werkavond, I mag Werkgroep gemeente-archief, Monstet werkavond, di 21Werkgroep Oud 19.00. 2000 Werkgroep Oud Wateringen &Kwintsheul, Hofboerderl, - Cursus les10,Westland inkaarten, Streekgeschiedenis, door 2000.
dhr,JA deBrabandetwestlandsMuseum,20'00 | oorg LezingoverheraldiekdoordeheerE,B,vanR',n,
jaarvergadering, wo22 Historische Vereniging l/aasland,
gevolgd vanhetjubileumboekje metoude doorpresentatie
I
Weslands Museum, 20.00.
I
Wesflands Studiegroep 0udheidkundig Bodemonderzoek,
isereenprogramma ansichten vanMaasland, Nadepauze Vrrrum,19.j0 I metenkele filmsvanMaasland enomstreken vanvroeger en ,o zl Museum - 17.00, geopend van14.00 | nu,gebouw DeMagneet,20 00 gemeente-archief, werkavond, oudl/onstel i oi zs werkgroep
doordeheer E.B. vanRUn, do23 Lezing overheraldiek westlands Museum, 2000 - Studiegroep Bodemonderzoek, Oudheidkundig
Westlands Museum, 19,30
20.00 wo31 coórdinatoren vanwerKgroepen ensruoregroepen, Weslands tvuseum, 20.00.
maart/april1995
