a. v e s a l i u s
FA C U LT E I T G E N E E S K U N D E - P E R M A N E N T E V O R M I N G AFGIFTEKANTOOR 3000 LEUVEN 1 - 24STE JAARGANG - NR. 1, APRIL 2013 - P3A9092 - DRIEMAANDELIJKS FEB-MA-APR
VERENIGING VAN DE ALUMNI VAN DE FACULTEIT GENEESKUNDE VAN DE KU LEUVEN - ALFAGEN HEREST RAAT 4 9 - 3 0 0 0 LE UVE N
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Inhoud VOORWOORD ............................................................................................................................................................... 3 EDITORIAAL .................................................................................................................................................................. 4 NIEUWS VAN ALFAGEN Si non e vero................................................................................................................................................................... 6 Hernieuwing Lidmaatschap 2013........................................................................................................................... 6 Ereleden........................................................................................................................................................................... 7 Kandidaten Alumnus v/h jaar 2013....................................................................................................................... 7 Studiedagen ALFAGEN Gezondheidszorg, uw zorg................................................................................................................................... 9 Ledendag: zaterdag 25 mei 2013.................................................................................................................... 10 Therapiedag: zaterdag 19 oktober 2013....................................................................................................... 11 Vakantievacature....................................................................................................................................................... 12
Medica ........................................................................................................................................................................ 13 BMW Prof. Chantal Mathieu, laureaat van de Inbev-Baillet Latour Prijs voor Klinisch Onderzoek ......... 14 BMW kaffee bracht Macedonië-België naar Doc’s bar ................................................................................ 15
KUNST, CULTUUR en reizen Het 6de Lenteconcert ALFAGEN (zondag 10 maart 2013)............................................................................. 16 Wie wil graag naar Centraal-Afrika?.................................................................................................................... 18
ANDREAS VESALIUS Herbeleef de medische revolutie van de 16de eeuw....................................................................................... 19 Andreas Vesalius geëerd op een postzegel van de Marshall eilanden................................................... 20 Vesalius 1514 - 2014................................................................................................................................................ 23
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Vernieuwde website................................................................................................................................................. 24 Allergische rhinitis in Kinshasa............................................................................................................................. 25
NIEUWS UIT DE UZ LEUVEN Fase VI: hoe zal de nieuwbouw psychiatrie er uitzien?................................................................................. 25 Ziekenhuiswetenschappen CZV........................................................................................................................... 28
PROGRAMMA’S PERMANENTE VORMING Intensieve cursussen - Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht (KU Leuven)............................. 30 Intensive courses - The Centre for Biomedical Ethics and Law (of KU Leuven)................................... 31 Pentalfa programma eerste en tweede semester......................................................................................... 32
COLOFON...................................................................................................................................................................... 34 2
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Voorwoord
O
nze aandacht werd vorige maand getrokken door de studiedag die onze faculteit organiseerde voor de stageleiders. De titel hiervan was: ‘Profiel van de next generation student’. Hoe zit het met het opnemen van verantwoordelijkheden en het professioneel gedrag van de nieuwste cohorte studenten vragen sommigen zich af. Wij namen ijverig nota tijdens de studiedag zodat onze alumni ook een idee hadden van wat onze studenten en de stageleiders daarover vertelden. Bij ALFAGEN vinden wij natuurlijk zoeken wij, op allerlei manieren, collegae, maar ook met de artsen Sinds jaar en dag geven wij zoWetenschappen, als Medica, en huis Wetenschappen, ruim plaats eigen media.
alles wat nieuw is zeer boeiend en om niet alleen met de jongste in opleiding, in contact te komen. wel de afdeling Biomedische nu eveneens de Alumni Ziekenin onze vereniging en binnen de
Dat vernieuwing ons blijft het thema van ons ledenconDe nieuwste ontwikkelinzorg vragen Het zou erg fijn aan, als medien alumni, wat nen geven.
boeien, kan men opmaken uit gres/ studiedag van 25 mei 2013. gen binnen de gezondheidsonze aandacht. zijn om hiersche faculteit sturing te kun-
In eenzelfde bewealumni om kandidaten jaarlijkse prijs ‘Alumni ook de webstek.
ging vragen wij onze voor te stellen voor de van het jaar’. Zie daarover
Dat cultuur onder de aandacht blijft, valt te lezen en te bekijken, in het verslag van het lenteconcert en de nieuwe bijdrage over Vesalius. Wij lichten ook al een tipje van de sluier op van de jaarlijkse therapiedag, waar wij huisartsen aanmoedigen om ermee door te gaan. Ziezo, voor elk wat wils dus! Welgekomen bij ALFAGEN Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw
3
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Editoriaal Profiel van de ‘Next Generation Student’ Waarover gaat het? ‘The Next Generation’ was de titel van de voordracht die Professor Peter Lievens, decaan van de Faculteit Wetenschappen, hield op de jaarlijkse studiedag voor stageleiders van de Faculteit Geneeskunde. ‘Professioneel gedrag, een gezamenlijke verantwoordelijkheid’ was het thema van het symposium. "‘The Next Generation Students’ wie zijn dat dan wel?", vroeg de studentenvertegenwoordiger, die in het zog van Professor Lievens werd meegevoerd, zich terecht af. "Wij zijn de generatie van nu", wist deze jonge man, die duidelijk geen boodschap had aan ‘Next’ (wat ook iemand uit de zaal trouwens een paternalistisch standpunt noemde). En daarmee was de toon van de studiedag gezet. Decaan Lievens bracht ons een beeld van de ‘Millenials’ en de kenmerken ervan zijn ook terug te vinden in de masterproef van Marjolein Moonen van de Faculteit Pedagogische Wetenschappen (KU Leuven 2012).
Kenmerken en definitie Zoals algemeen bekend heeft de huidige cohorte studenten wat van doen met het nieuwe millennium en vergelijkt men hun gedrag, hun bezig zijn en attitude met wat men merkte bij de collegae die aan het einde van de vorige eeuw aan de universiteit passeerden. De verschillen tonen zich vooral in het gedrag in het alledaagse leven. Daar ziet men nu erg sociale en actieve jongeren, gedreven in ICT, voor wie alles erg snel en intensief moet gaan en die ook nog het kenmerk ‘Multitasking’ meekrijgen. En wat betekent dit nu eigenlijk voor hun student-zijn? Professor Lievens noemt hen ‘digital natives’ die meer en anders gaan lezen en op een verschillende manier met kennis omgaan. Een nieuw kenmerk betreft het in groep werken en ook gezamenlijk studeren. Voor hen is verder het contextuele rond hun studies haast even belangrijk als de opleiding zelf.
Wat zegt de 'nu - generatie' dan zelf over dit eigen gedrag en bezig zijn? De huidige studenten hebben erg graag dat wij naar hen luisteren en hen als gelijkwaardige gesprekpartners beschouwen. Zij weten maar al te goed dat zij de voorbije jaren en ook nu nog veel verwenning genieten en hebben genoten en zijn daar ook niet rouwig om. Zij vinden het logisch dat generaties naar elkaar luisteren en beseffen dat zij zich aan huidige normen en waarden moeten aanpassen, ook al werden die door vorige generaties bepaald. De informaticawereld, waarin zij geboren zijn, dwong hen reeds zeer vroeg om met deze massieve gegevensstroom om te gaan, die te kanaliseren, te filteren en ook nog met andere voortdurend te delen. Zij beseffen maar al te goed dat zij de ‘net - generatie’ zijn en niet de ‘next - generation’. 4
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Zij houden van vroege inspraak en proberen af te stemmen op de wissellende referentiekaders die zij aangeboden krijgen of die zich snel weer ontwikkelen. Het hier en nu getoonde of beoordeelde gedrag is daarbij ook niet steeds een correcte vertaling van hun inhoudelijk bezig zijn.
Wat doet dit met de opleiding? De universitaire overheid, de faculteitsbesturen, de diverse diensten die zich met onderwijs bezig houden en ook de meeste docenten zijn zich van de huidige mentaliteitsverandering bewust. Iedereen kijkt met interesse naar deze innovatie bij de studentenpopulatie en zoekt uit hoe zij hier moeten mee omgaan. Vaak worden er bij deze evolutie ook kanttekeningen gemaakt. Sommigen menen dat er gevaar bestaat voor gebrek aan diepgang bij deze snelle generatie en zij vragen zich ook af of het globale overzicht niet verloren dreigt te gaan. Het begrip ‘verpampering’ neemt men nog al eens in de mond en vindt daarin ook de reden om een aantal gedragingen erg storend te vinden. De creatieve geesten aan onze faculteiten zijn intussen al geruime tijd aan de slag om antwoorden te bieden op deze boeiende uitdaging die de ‘nu - generatie’ ons stelt. De informatie die studenten nodig hebben moet snel, overal en vlot toegankelijk aangeboden worden. De begeleidingskwaliteit en - capaciteit moet sterk verhoogd worden voor deze generatie van zelfstudie en zelfsturing. Nieuwe onderwijsmethodes en technieken dringen zich op. Het leren overstijgt tijd, plaats en formele leerstructuren. ‘Web - Lectures’, ‘Peer Discussions’ en online klassikaal werken, komen nu aan de orde. Vraag is wel hoe de positieve studie-effecten van het regelmatig samenzijn en -werken van studenten en docenten hierbij kunnen meegenomen worden. Het leerproject van studenten moet duidelijk in kaart gebracht worden. Willen de docenten het leerproces op gepaste wijze stimuleren dan moeten zij zowel zicht hebben op de voorkennis van de studenten als een gerichte voorbereiding aanbieden.
Een mooie uitdaging De ‘studenten van nu’ bieden de universiteit weer een mooie uitdaging. Er moeten inderdaad heel wat aanpassingen gebeuren om deze boeiende generatie de juiste ondersteuning te bieden naar een excellente finaliteit. Maar zoals een oude spreuk ons zegt, moet alles veranderen indien wij hetzelfde willen behouden, of een kwaliteitsvol resultaat vergt voortdurend aanpassingen en vernieuwing. In deze tijden past onze docenten dan zeker de bekende bede van Franciscus van Assisi: " Heer, geef mij de moed om te veranderen wat kan, de nederigheid om het onveranderlijke ongemoeid te laten, en de wijsheid om het onderscheid te maken tussen beide." De faculteit die deze uitdaging tijdig ziet, is zeker in staat om samen met de ‘nu-generatie’ het terrein voor te bereiden voor de generatie van morgen.
Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw 5
A. Vesalius | nr.3 2012 nr.1 oktober april 2013
Nieuws van Alfagen Si non e vero
Significant In de gekende speciaalzaak "In de Confiance" kocht ik een regenmantel, een goede, een betrouwbare, één die echt werkt. Telkens ik hem aandoe, dreigt er regen. (n = 87, p<0,05 confidentie-interval 0.73, 0.96) De onverwerkte waarnemingsdata worden overgemaakt aan de fraudecommissie van de universiteit. Prof. em. dr. L. Missotten
Lidmaatschap 2013 ALFAGEN nodigt steeds bij het begin van het jaar de leden en kandidaat-leden vriendelijk uit om het lidmaatschap van de Faculteitskring voor 2013 op te nemen. Indien de betaling aan uw aandacht is ontsnapt, kan u nog steeds uw lidmaatschap hernieuwen. De nodige betalingsmodaliteiten vindt u achteraan in dit boekje. Ieder jaar opnieuw treden velen van onze alumni toe tot de vereniging en wij houden dit graag zo. U kent ons via het A.Vesaliustijdschrift, de webstek: www.vesaliusonline.be, de afdeling Ontwikkelingssamenwerking, de uitnodigingen voor lustrumvieringen, studiedagen en culturele manifestaties. Een toetreding als ‘Steunend Lid’ waarderen wij natuurlijk heel erg. Voor bijkomende vragen kan u steeds terecht op ons secretariaat via telefoon of e-post. Collegae die net iets meer willen doen kunnen dit via een bijdrage voor Ontwikkelingssamenwerking en /of voor het project rond de viering van A.Vesalius 2014, waarvoor telkens een fiscaal attest vanaf €40 voorzien is.
6
Prof. em. dr. C. Geens Mede namens het ALFAGEN bestuur
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Ereleden 2013 Dokter AGTEN Clement Dokter BROECKAERT Luc Dokter DE PAEP Jan Dokter DE WITTE Elisabeth Prof. em. dr. GEENS Chris Dokter LACQUET Francoise Prof. dr. VAN HOOTEGEM Philippe Dokter VERHOEVEN Eric
Kandidaten Alumnus v/h jaar 2013 Onze ledendag is steeds opnieuw het moment waarop wij het resultaat van de traditionele verkiezing ‘Alumnus van het jaar’ aankondigen. Dat wij goed zijn in die dingen, dat bewijst de laureaat van 2012, professor dr. Chantal Mathieu, die recentelijk de erg begeerde ‘prijs voor klinisch onderzoek van het Fonds Inbev - Baillet Lateur’ mocht ontvangen (zie hiervoor onder rubriek BMW) . Dit wil zeggen dat onze leden een goede neus hebben wanneer zij kandidaten voorstellen. Wij herhalen nog even hoe dit in zijn werk gaat. Voor de ‘Alumnus van het jaar’ zoeken wij een afgestudeerde van de Faculteit Geneeskunde die op een bijzondere wijze en door diverse activiteiten de uitstraling van de KU Leuven bevordert. De klassieke trias is hierbij bekend: • onderwijs • onderzoek • maatschappelijke dienstverlening Zelden scoort een kandidaat op alle terreinen uitzonderlijk hoog, zoals onze laatste laureaat. Daarom kijkt het keuzecomité vooral naar een goed evenwicht tussen de diverse aspecten en houdt men meestal ook rekening met een aantal contextuele gegevens die het geheel vaak groter maakt dan de som van de delen. De stemgerechtigde ALFAGEN-leden mogen dus via de klassieke post, de elektronische post of fax een kandidatuur voor de ‘Alumnus van het jaar’ op onderbouwde wijze indienen. Ten laatste op woensdag 15 mei sluiten wij de lijst af en voegen wij alle binnengekomen namen toe aan de kandidaturen die reeds de voorgaande jaren werden verzameld. Een week later gaat het keuzecomité over tot de eindstemming en op zaterdag 25 mei volgt dan de officiële proclamatie aan het slot van de ledendag. De viering zal doorgaan op woensdag 4 december 2013 in de Faculty Club. Deze aankondiging gaat via: • webstek www.vesaliusonline.be • uitnodigingsbrief ledencongres • A. Vesaliustijdschrift Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw
7
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Voordracht van een kandidaat Alumnus van het jaar 2013 Promotie: .............................................................................................................................................................................................................................................................................
Voorgestelde kandidaat: .............................................................................................................................................................................................................................................................................
Gelieve hieronder een korte omschrijving van de kandidaat te noteren. Vergeet ook niet zijn/haar functie en woon- of werkplaats te vermelden.
Welke zijn uw motivaties om deze kandidaat voor te dragen?
Wie zijn de andere waarschijnlijke ondersteuners (invullen indien van toepassing)?
Gelieve hieronder uw naam, adres, telefoonnummer, e-mailadres en vakgebied op te geven.
8
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Studiedagen ALFAGEN
© Shutterstock/Yuri Arcurs
Gezondheidszorg, uw zorg
Inderdaad, van de alumni van de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven mag niet enkel worden verwacht dat zij aan kwaliteitsvolle gezondheidszorg werken, maar ook dat zij er mee sturing aan geven. Gedurende een halve eeuw, ieder jaar opnieuw, meer dan 50% van de in Vlaanderen afgestudeerde artsen op de markt zetten, is niet niks. Het is dus een heel redelijke vraag om onze alumni voor te stellen over deze materie grondig te reflecteren. En, wanneer zij dit regelmatig doen, dan moeten wij ook zelf mee de bakens uitzetten. Ons befaamd netwerk van alumni, artsenpraktijken en ziekenhuizen moet toelaten om samen met de talloze vertegenwoordigers van onze universiteit in de vele bestuurs- en beleidsraden een woordje mee te spreken. Zo kwamen ALFAGEN en Farmaleuven er toe om een bijzondere studiedag in elkaar te steken waar heel wat tenoren aan het woord komen. De materie zelf die zij behandelen heeft een goede spreiding over het ruime gebied van gezondheidszorg en laat vast geen collega koud. De uitnodigingen komen zowel in het tijdschrift als op de webstek, ad valvas en via de media. Aan allen hartelijk welkom dus! http://nieuws.kuleuven.be/node/11844 en www.vesaliusonline.be
Inschrijven is strikt noodzakelijk en kan tot enkele dagen voor de studiedag. Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw 9
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Ledendag: zaterdag 25 mei 2013
10
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Therapiedag: zaterdag 19 oktober 2013 Nood aan goede spreiding van huisartsenpraktijken over Vlaanderen (incl. Brussel). ‘Huisarts zoekt Huisarts’ Thema: Gelukkig blijven er nog heel wat huisartsen, ook na hun 65ste en meer dan 40 jaar praktijk aan de slag. Het moet dus best een leuke job zijn! Toch komt aan alles een einde ... en op vele plaatsen in Vlaanderen en Brussel wensen de oudere collegae heel graag jonge huisartsen in de praktijk te introduceren, om zo de continuïteit van de zorg voor de patiënten te verzekeren. Maar hoe doe je dat? Waar zijn regionaal de grootste noden? Wie helpt beide partijen om de juiste afspraken te maken? Vorm :
Wij horen getuigenissen van het veld, collegae brengen interessante voorstellen. Er zijn allerlei modellen op de markt, ook de overheid heeft hierover nagedacht. De universiteit weet hoe het zou kunnen, het wordt een boeiende studiedag, bol van informatie met een heel belangrijk en nuttig netwerkmoment.
Kortom, wij maken er een boeiende en spetterende informatie- en ontmoetingsdag van. Wie weet doet u de ontdekking van uw leven en botst u op de professionele partner van uw dromen. Uiteraard brengen wij u regelmatig op de hoogte van de evolutie en verdere planning. Ondertussen staan wij ook open voor uw suggesties en medewerking aan dit programma.
© Shutterstock/lenetstan
ALFAGEN is er ook voor u!
11
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Zomervacature Alumnus dr. Gert Remmerie, promotie 1996, heeft er al een flinke carrière opzitten als huisarts en is nu gevestigd in het zuiden van Frankrijk. Zo schrijft hij, heerst er, zeker in de kuststreek, een grote schaarste aan huisartsen tijdens de drukke zomermaanden. In heel wat regio's in Frankrijk, maar dan vooral in stedelijke gebieden en afgelegen dorpen, is door de vergrijzing van het medisch personeel ondermeer, een groot tekort aan huisartsen. Na een eerdere passage in Bourgondië is onze alumnus nu neergestreken in Le Lavandou waar hij zijn praktijk houdt: ‘een prachtig dorpje aan de Middellandse Zee’, zo vertelt hij, en dat weten vele van onze collegae waarschijnlijk ook, maar er is meer in de aanpalende gemeente, luisterend naar de idyllische naam ‘Rayol-Canadelsur-Mer’. Recent is de enige arts geëmigreerd en, jawel, de burgemeester is collega Remmerie komen vragen om daar enkele malen per week consultatie te komen houden. Iedereen begrijpt dat dit ook voor deze bijzonder actieve huisarts te veel wordt. In heel de regio waar hij actief is, zijn er slechts een tiental huisartsen voor meerdere dorpen. Binnenkort, met de zomervakantie, strijken daar dan circa 100 000 toeristen neer en dit wordt van het goede helemaal te veel: zonnebrand, allergieën, insecten- en andere beten, kleine en grotere ongevallen met snijwonden en breuken, maag- en darmenteritis, andere cardiovasculaire malaises en sportongevallen zijn er dan ruim in de aanbieding. Logisch dus dat onze collega dringend op zoek is naar hulp in de vorm van één of meerdere collegae die daar van juni tot september 2013 een handje kunnen komen toesteken.Ik kan mij inbeelden dat er onder onze alumni wel meerdere huisartsen zijn die zich door dit aanbod aangesproken voelen. Collega Remmerie maakt zich sterk dat hij de administratieve geplogenheden tot en met de erkenning en de toelating van de Orde van geneesheren kan in orde brengen. Hij heeft reeds heel wat voorbereidend werk verricht, kortom, ‘Le Lavandou’ en ‘BormesLes-Mimosas’, bieden voor geïnteresseerde collegae een wondermooie werkvakantie. Wij beschikken over de nodige gegevens van onze collega. Geïnteresseerde huisartsen kunnen ons best via een mail hun interesse doorgeven. Wij maken die graag over. Eerst komt, eerst maalt.
12
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
MEDICA Na een deugddoende skivakantie in de lesvrije week stond het 2e semester ongeduldig op ons te wachten. Naar traditie een vrij druk semester qua studentenactiviteiten, dus stof genoeg om over te vertellen. Om te beginnen was er het Aperitiefconcert, een avond vol met optredens, sketches, Gouden Krijtjes, een receptie achteraf, ... Een geweldige avond, maar het hoogtepunt kwam pas op het einde: een ingetogen Medica-lied met 800 studenten, begeleid door viool en piano. Nog nooit was het Medica-gevoel zo groot. Twee weken hierna ging het jaarlijkse galabal door in ‘The Buckingham Palace’ te Brussel, met als thema ‘Venetian Masks’. Iedereen was op z’n paasbest uitgedost in zijn/haar mooiste galakledij én met (zelfgemaakte) Venetiaanse maskers. Een leuk zicht en het was eens wat anders dan de traditionele smokings en cocktailjurkjes. Ook andere werkgroepen zetten zich dit jaar wederom hard in. Zo was er werkgroep Sport die een uitwisseling op poten zette met VGK, de Gentse tegenhanger van Medica. Er werd gevoetbald, gebarbecued, gedronken, ... De interfacultaire ploeg haalde nooit haar niveau en ging met 4-1 de mist in. Gelukkig zette onze praesidiumploeg deze uitschuiver recht door met 1-3 te gaan winnen. Werkgroep Sociaal zat dit jaar ook niet stil. Deze keer ging het debat over het KIWI-Model. Een model om geneesmiddelen goedkoop te houden via openbare aanbestedingen. Ook dit debat zorgde weer voor een vollopende aula en de inhoud bracht ook deze keer buiten de studentenpopulatie veel in beweging. De rest van het semester staat in teken van 2 zaken. Enerzijds onze eigen verkiezing van de opkomende ploeg. Anderzijds de rectorverkiezing. Daar we met Medica 10% van de studentenstemmen hebben (oftewel 1,25% van het stemmentotaal) kunnen we wel wegen op de debatten. Na de eerste gesprekken met alle kandidaten kunnen we alvast zeggen dat er ons boeiende weken te wachten staan.
Frederik (Praeses 2012-2013) & Jasper (opkomend Praeses 2013-2014)
13
A. Vesalius | nr.1 april 2013
BMW Professor Chantal Mathieu, laureaat van de InBev-Baillet Latour Prijs Klinisch Onderzoek 2013 voor de Vlaamse gemeenschap HET FONDS INBEV-BAILLET LATOUR REIKT DE PRIJZEN VOOR KLINISCH ONDERZOEK 2013 UIT AAN PROFESSORS LAURENCE BOON EN MIIKKA VIKKULA (UCL) EN PROFESSOR CHANTAL MATHIEU (KU LEUVEN) Om het klinisch onderzoek in België te bevorderen reikt het Fonds InBev-Baillet Latour sinds 2007 de Prijs voor Klinisch Onderzoek uit aan jonge Belgische onderzoekers, één per landsgedeelte. Dit jaar wordt de prijs langs Franstalige kant toegekend aan Professors Laurence Boon en Miikka Vikkula (UCL). Aan Nederlandstalige kant gaat de prijs naar Professor Chantal Mathieu (KU Leuven). Beide laureaten worden door de jury’s gelauwerd voor hun baanbrekend en hoogstaand wetenschappelijk onderzoek, respectievelijk in de domeinen vasculaire afwijkingen en diabetes. Professor Chantal Mathieu werd door de jury gelauwerd voor haar baanbrekend onderzoek inzake de onstaansmechanismen van type 1 diabetes, een aandoening die vooral kinderen en jonge mensen treft en hen afhankelijk maakt van insulinetoedieningen om te overleven. Door onderzoek in preklinische proefdiermodellen kon de groep van Prof. Mathieu aantonen dat tekorten aan vitamine D het risico op type 1 diabetes verhogen, terwijl toedieningen van vitamine D in proefdiermodellen de ziekte kunnen voorkomen.
Het werk van Prof. Mathieu slaat de brug tussen kliniek en labo, met interventies die erop gericht zijn om het afweersysteem dat de eigen insulineproducerende beta-cellen aanvalt, tegen te houden en te herscholen. Recent konden inzichten die verworven waren in studies bij proefdieren met type 1 diabetes verfijnd worden in mensen. In mensen kunnen hoge dosissen van een antistof gericht tegen afweercellen, anti-CD3, type 1 diabetes tot stilstand brengen gedurende enkele maanden, echter ten koste van nevenwerkingen als koorts en gewrichtslast. Deze observaties leidden ertoe dat Prof Mathieu in het labo lage dosissen van de anti-CD3 is gaan combineren met een nieuwe interventie: genetisch gemanipuleerde bacteriën (Lactococcus Lactis) die proinsuline en een cytokine (IL10) vrijzetten in de darm van diabete muizen. Door deze interventie kon men de ziekte een halt toeroepen in 60% van de dieren. Deze gegevens deden wereldwijd de hoop groeien dat type 1 diabetes zal kunnen genezen worden door een herstel van het afweersysteem.
14
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Professor Chantal Mathieu is doctor in de geneeskunde (1988) en behaalde haar doctoraat in de Medische Wetenschappen (1994), beide aan de KU Leuven. Ze werd Internist-Endocrinoloog in 1998 en buitengewoon hoogleraar aan de KU Leuven in 2002. Sinds 2009 is Prof. Mathieu Diensthoofd endocrinologie in het universitair ziekenhuis Gasthuisberg. Prof. Mathieu is lid van de Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België en ere-voorzitter van de Vlaamse Diabetesvereniging. Als fundamenteel klinisch navorser FWO Vlaanderen sinds 1999, leidt Prof. Mathieu een laboratorium en klinische onderzoeksdienst in het domein van diabetes.
(persbericht April 2013 www.inbev-baillet-latour.com)
BMW kaffee bracht Macedonië-België naar Doc’s bar Bij aankomst in Doc’s bar werden we meteen Duivels beloond! Een jenevermix in zwart-geel-rood smeerde onze kelen. Gelukkig maar want de Rode Duivels moesten haast vooruit geschreeuwd worden. Voor aanvang van de match was het ons beloofd: "Bij winst trakteert afstudeerjaar 2010 met een gratis vat!". De Rode duivels hadden het echter lang lastig tegen een stug Macedonië. Aan ons gejuich zal het alleszins niet gelegen hebben ... Pas na een half uur spelen, lukte Kevin de Bruyne de 0-1. Na enkele spannende tegenaanvallen van de Macedoniërs, konden we met een gerust gevoel de pauze in. Pas halfweg de tweede helft kwam het verlossende doelpunt van Eden Hazard: 0-2! "Een vat, een vat, een vat!" werd luidkeels gescandeerd door Doc’s. Na de wedstrijd werd dan ook meteen het gratis vat aangesloten en begaf menigeen zich naar het podium voor een onvergetelijke avond. Vooral afstudeerjaar 2010 was prominent aanwezig! Na dit groot succes kijken we natuurlijk al uit naar de volgende activiteit van de Alumni BMW. Gelieve daarom op 24 mei je avond te blokkeren voor de Alumni BMW CANTUS!!! Alle info BMW Alumni : www.alumnibmwleuven.be Tom Cornelissen, Biomedicus
15
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Kunst, cultuur en reizen Het 6de Lenteconcert ALFAGEN (zondag 10 maart 2013) Berliner Philharmonisch strijkkwintet en Roeland Hendrickx (klarinettist)
" Het was onvoorstelbaar goed en wie er niet bij kon zijn heeft iets wondermoois gemist" , zo wist onze correspondent ter plaatse. En gelijk had de man! Onder de bezielende leiding van onze vice-voorzitter dr. Ann Cornelis en met de onvoorwaardelijke steun en inzet van onze al even gedreven collega Urbain Boutelegier, huisarts te Brugge, werd het ‘ALFAGEN en Farmaleuven Lenteconcert’ weer een onvergetelijk cultuurmoment. Reeds tijdens de receptie van het 5de lenteconcert in 2012, met Thomas Blondelle en Liebrecht Vanbeckevoort, gingen onze beide netwerkers aan de slag. Nauwelijks drie maanden later stond hun nieuwe concert, nu met strijkkwintet en klarinet in de stijgers. En kort daarna ontvingen wij ook de zegen van rector Mark Waer: " Een fantastische klarinettist en het zou mooi zijn mochten de Berliners met hem willen spelen." En zo geschiedde dus. Onze anatomopatholoog, dr. Ann Cornelis, onze penningmeester en muziekkenner bij uitstek Prof. em. dr. Luc Missotten, en natuurlijk onze collega en vriend Urbain Boutelegier hebben weer alles uit de kast gehaald om het concert tot in de puntjes klaar te krijgen. Maar voor de concrete uitwerking konden wij gelukkig weer rekenen op het onvolprezen secretariaat van ALFAGEN. Van vrijwilliger tot diensthoofd over gewone medewerkers en uitgebreide hulp van het secretariaat van Biomedische wetenschappen en van de faculteit, werd blijk gegeven van zeer grote inzet, deskundigheid en dienstbaarheid. De soms haast onoplosbare technische problemen werden met de glimlach gecounterd. En zo konden de ruim 400 aanwezigen en genodigden genieten van een onuitgegeven optreden. Het werd al Mozart wat de klok sloeg. De kunstenaars spraken hun verbazing uit over dit zeer aandachtige en geboeide publiek en over de feilloze organisatie en de bijzondere zorg voor de kunstenaars.
16
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Als ALFAGEN-voorzitter en mede namens mijn collega van Farmaleuven en de beide besturen, dank ik alle trouwe aanwezigen op ons traditioneel lenteconcert. Maar ook feliciteer ik alle mensen die hieraan meegewerkt hebben en die dankzij hun niet aflatende inzet, ook ver boven de klassieke werkuren, voor dit project het beste van zichzelf gaven. En tot slot nogmaals een kort overzicht van het programma: Wolfgang Amadeus Mozart - Divertimento in F, KV138 - Klarinetkwintet KV 587 Allegro Larghetto Menuetto Rondo - Gran Partitia KV 361 / 370a Largo - molto allegro Menuetto Adagio Finale - molto Allegro
17
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Wie wil graag naar Centraal-Afrika? Heel wat collegae blijven ons vragen stellen over een mogelijk initiatief van ALFAGEN, de faculteit of de KU Leuven / Alumni reizen betreffende een bezoek aan Congo. Wij hadden zelf wel de kat de bel aangebonden door onze eigen wensen ter zake naar voor te brengen. En ja, het waren er wel geen vliegtuig vol, maar toch een belangrijke groep collegae toonden interesse. Over het speurwerk ter zake kon u lezen in de voorbije nummers van het tijdschrift. Meer informatie over een mogelijke oplossing leest u op onze webstek. Wij bevelen u aan om via Tierra Natuurreizen (www.tierra.be) kennis te maken met een boeiend programmavoorstel voor een reis naar ‘le Bas Congo’. Door onze goede contacten met deze organisatie - evenwel zonder contractuele verbintenissen of bepaalde overeenkomsten - is het aangewezen te vermelden dat u via ons bij hen terechtkwam. Het zou ons wel benieuwen, om van collegae die de sprong wagen, een leuk verslag te krijgen voor dit tijdschrift. Veel succes! Lees meer op www.vesaliusonline.be Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw 18
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Andreas Vesalius Herbeleef de medische revolutie van de 16de eeuw ANDREAS VESALIUS, The Fabric of the Human Body Een geannoteerde vertaling naar het Engels van ‘De Humani Corporis Fabrica’ (edities van 1543 en 1555) door Daniel H. Garrison en Malcom H. Hast, uitgegeven bij Karger (Basel, Zwitserland). Technische fiche: 2 volumes, ca. 1400 bladzijden. Formaat: 315 x 435 mm. Hard cover met hoes. Voorziene publicatiedatum: september 2013. Wat mag u verwachten? • De vertaling van De humani corporis fabrica is trouw aan het taalgebruik van Vesalius en informeert de lezer zo over diens denkwijze. Retoriek en taal zijn daarbij cruciale elementen. • De moderne vormgeving illustreert aan de hedendaagse lezer de complexiteit en het baanbrekende karakter van deze mijlpaal in de geschiedenis van de geneeskunde. Kennis van het Latijn is daarbij niet nodig. • Door het gebruik van kleuren kunnen de noten bij de edities van 1543 en 1555 gemakkelijk worden geïdentificeerd. • De vertaling bevat verwijzingen naar een nooit gepubliceerde derde editie en dit op basis van recent ontdekte notities in Vesalius’ eigen handschrift. Verder worden notities weergegeven met betrekking tot de Kynawortelbrief (Epistola, rationem modumque propinandi radicis Chynae decocti, 1546), de Tabulae Anatomicae Sex (1538), de Aderlatingsbrief (Epistola, docens venam axillarem dextri cubiti in dolore laterali secandam: et melancholicum succum ex venae portae ramis ad sedem pertinentibus, purgari , 1539). • Hedendaags design en digitale scans in hoge resolutie van de 273 houtsneden. Er werd daarbij bijzondere aandacht besteed aan de kwaliteit van de leesbaarheid en aan het weergeven van de intentie van Vesalius. • Voor de eerste keer wor-
19
A. Vesalius | nr.1 april 2013
den de Nomina Anatomica en Terminologia Anatomica bijgevoegd om de beschrijvingen van Vesalius te voorzien van de moderne medische terminologie. • Voorwoord door de vertalers en inleiding door de medische historici Vivian Nutton en Nancy Siraisi. En... natuurlijk een interessante prepublicatieprijs (tot 31 augustus 2013) à 890 EUR (normale prijs: 1320 EUR (prijs inclusief btw en verzendingskosten). U kan bestellen via www.accomedical.be of ook mailen naar
[email protected]
Andreas Vesalius geëerd op een postzegel van de Marshall eilanden
Ill. 1: Reeks postzegels die 20 beroemde wetenschappers eren, uitgegeven door de postdienst van de Marshall eilanden (2012). Andreas Vesalius is afgebeeld op nr. 11 (derde rij, eerste zegel links).
20
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Postzegels met de iconografie van Andreas Vesalius of verwijzend naar zijn anatomisch meesterwerk, de ‘Fabrica’, vindt men meestal in reeksen gewijd aan geleerden: chronologisch 1942 België (‘Vlaamse geleerden’), 1985 Transkei (‘Heroes of medicine’), 1989 Hongarije (‘Pioniers van de geneeskunde’) en 2006 Djibouti (‘Geleerden uit de Renaissancetijd’). Twee zegels werden uitgegeven ter gelegenheid van speciale evenementen: 1958 Tunesië (Expo Brussel) en 2007 Letland (50-jarig bestaan van het Museum voor de Geschiedenis van de Geneeskunde in Riga). Alleen België hield rekening met belangrijke biografische gegevens: 1964 (herdenking van 400 jaar na zijn dramatisch overlijden) en 1993 (450 jaar na de uitgave van de ‘Fabrica’).1,2,3 Recent werd Andreas Vesalius opgenomen in de reeks van 20 postzegels gewijd aan de ‘Great Scientists of the World’ op de Marshall eilanden in Micronesië (uitgifteplaats Majuro, datum 23 april 2012). Alle zegels hebben dezelfde waarde (0,45 USD). De originele tekeningen zijn van de hand van de Russische kozak Ivan Sushchenko, beroemd voor zijn postzegel ontwerpen. De zegels werden gedrukt bij Pioneer Printing, Cheyenne, Wyoming, U.S.A.
Great Scientists of the World
Ill. 2: Postzegel met de afbeelding van Andreas Vesalius.
Naast Andreas Vesalius worden als geleerden afgebeeld: Charles Darwin (1809-1882), evolutietheorie; William Harvey (1578-1657), bloedcirculatie; Robert Boyle (1627-1691), chemicus, fysicus en uitvinder; Johannes Kepler (1571-1630), mathematicus, astronoom en astroloog; Thomas Edison (1847-1931), uitvinder en handelsman; AndréMarie Ampère (1775-1836), fysicus en mathematicus; Michael Faraday (1791-1867), elektrochemie, elektromagnetisme; Jöns Jacob Berzelius (1779-1848), chemicus; James Watt (1736-1819), uitvinder en mechanisch ingenieur; Galileo Galilei (1564-1642), natuurkundige, astronoom, wiskundige; Antoine Lavoisier (1743-1794), chemicus; Dmitry Mendeleyev (1834-1907), scheikundige; Carl Gauss (1777-1855), mathematicus, fysicus; Isaac Newton (1642-1727), fysicus, mathematicus, astronoom; Gregor Mendel (1822-1884), geneticus; John Dalton (1766-1844), scheikundige; Carl Linnaeus (1707-1778), plantkundige; Robert Fulton (1765-1815), ingenieur, uitvinder; en William Thomson, Baron Kelvin (1824-1907), fysicus, mathematicus. Opvallend is dat slechts twee ‘Amerikanen’ in deze galerie van geleerden opgenomen zijn: Thomas Edison en Robert Fulton!
1 Omer STEENO. ‘Andreas Vesalius op postzegels’ in Luc Missotten (red.), Omtrent Andreas Vesalius, Antwerpen-Apeldoorn: Garant, 2007, pp. 77-80. 2 Michel DERUYTTERE. ‘Vesalius in de filatelie’ in Montanus Tijdingen, Brugge: Collegium medico-historicum Brugense, 2009, pp. 75-82. Zie ook http://www.montanusbrugge.be. 3 Omer STEENO. ‘De tweede skeletfiguur van Vesalius’ Fabrica (editie 1555) op een Letse postzegel’ in A. Vesalius, Leuven: Vereniging van de Alumni van de Fac. Geneeskunde, KU-Leuven, 2012 (2), pp. 174-179.
21
A. Vesalius | nr.1 april 2013
De Marshall eilanden: een kleine natie met een bewogen geschiedenis!4 De Marshall eilanden zijn de meest oostelijk gelegen eilanden van Micronesië, verspreid over 750.000 km2 en bestaande uit twee parallelle ketens van 29 atollen (ringvormige koraaleilanden) en een duizendtal kleine eilandjes met een totale oppervlakte van 101 km2 en met 60.422 inwoners (telling juli 2006) op de twee bewoonde atollen. De archipel kende een bewogen geschiedenis. In 1885 riep Duitsland, met stilzwijgend akkoord van Engeland, de eilandengroep uit tot protectoraat. Het bleef Duits bezit tot 1914 als Marschall Inseln, vanaf 1900 als Marshall Inseln. Op 29 september 1914 landde de Japanse vloot en vanaf 1920 werd het gebied officieel als Japans mandaatgebied door de Volkerenbond erkend. In 1933 verliet Japan de Volkerenbond en begon militaire zee- en luchtmachtbasissen te bouwen op de eilanden. Op 3 februari 1944 veroverden Amerikaanse troepen met 53.000 manschappen o.l.v. Admiraal Raymond Spruance de Marshall eilanden (operatie Flintlock). Er vielen bij deze troepen 400 doden.5 Vanaf 2 april 1947 werd het gebied een ‘U.N. Trust Territory of the Pacific Islands’, onder bestuur van de Verenigde Staten. In 1979 werd het een republiek als soevereine natie met een vrije associatie met de V.S. In december 1992 bevestigde de U.N.-Veiligheidsraad het einde van het ‘Trusteeship Agreement’ hoewel de eilandengroep reeds vanaf 17 september 1991 lid was van de UNO. De Verenigde Staten bleven instaan voor de defensie en verleent financiële bijstand zodat deze kleine natie diplomatieke relaties met 66 landen kan onderhouden. In onze herinnering is vooral het eiland Bikini bekend gebleven gezien dit eiland tussen 1946 en 1958 het nucleair testgebied was van de Verenigde Staten. De vissersfamilies, die op de atol Bikini woonden, dienden geëvacueerd te worden.
Ook de postdienst op de Marshall eilanden heeft haar geschiedenis!6 De eerste postzegels onder Duitse dominantie (1886) verschenen met als opschrift Marschall Inseln, vanaf 1900 als Marshall Inseln. Vanaf 1914 tot 1944 waren de Japanse zegels in omloop. Aanvankelijk werden de Duitse zegels door de Japanse militaire Overheid van een opdruk voorzien. Vanaf 1944 tot 1990 werden de U.S.-zegels gebruikt. Hoewel vanaf 1984 al zegels van de Republiek gedrukt werden dateren de eerste zegels van de onafhankelijke Marshall eilanden van 1990. Omer Steeno, Haasrode (OH) Michel Deruyttere, Brugge Guy F.P. Coutant, Deurle Maurits Biesbrouck, Roeselare
4 The Marshall Islands. A Brief History. Zie http://www.unicover.com/opuba565.htm. 5 U.S. troops capture the Marshall Islands. Zie http://www.history.com/this-day-in-history/us-troops-capture-the-marshallislands. 6 Dirk H.R.SPENNEMANN. Stamps and Postal History of the German Marshall Islands and Japanese Occupation Issues. Digital Micronesia - An Electronic Library & Archive, 1999-2005.
22
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Vesalius 1514-2014 ALFAGEN herdenkt de beroemdste alumnus. De Stad Leuven en de KU Leuven vieren dapper mee. Doen onze alumni ook mee? In dit tijdschrift brengen wij sinds meerdere jaren, dankzij de interesse en het onderzoekswerk van meerdere emeriti, een mooie reeks verhalen in verband met het leven en het werk vanVesalius. Ook op de webstek van ALFAGEN staat heel wat te lezen en te bekijken. Toch vragen wij ons af, of sommige van onze leden, zelf nog bekend zijn met ‘memorabilia van Andreas Vesalius’ die zij in binnen- of buitenland zijn tegengekomen. Misschien hebben zij ook weet van personen of instellingen die nog bijzondere herdenkingsstukken in hun bezit hebben en waarvan het leuk zou zijn om het bestaan ervan kenbaar te maken en met ons te delen. Verder zou het natuurlijk heel fijn zijn indien enkele collegae ons zouden helpen bij het verzamelen van fondsen om deze viering echt op niveau te brengen. Dit kan door zelf een bijdrage te storten via ‘Fonds Cultureel en Historisch Erfgoed KU Leuven’ waarvoor de juiste gegevens hier volgen, of door ons namen van personen, instellingen of organisaties aan te reiken waarvan u vermoedt dat zij mogelijks interesse hebben om mee aan deze fondsopbouw te doen.
Fonds Cultureel en Historisch Erfgoed KU Leuven IBAN rekeningnummer BE 457 34019417789 en BIC code KREDBEBB van de KU Leuven met vermelding van de gestructureerde medeling +++400/0007/31781+++ In de loop van het jaar wordt aan de schenker een fiscaal attest bezorgd. Met deze gift kunnen ALFAGEN-leden de activiteiten steunen die de KU Leuven tijdens het academiejaar 2014-15 organiseert in verband met deze viering. Bij vragen over uw gift aan KU Leuven en de fiscale aftrekbaarheid, kan u steeds terecht bij het Leuvens Universiteitsfonds:
[email protected] Wij danken onze alumni erg hartelijk voor hun inspanningen en kijken samen uit naar het resultaat ervan. Mede namens Andreas Vesalius, Prof. em. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN vzw 23
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Ontwikkelingssamenwerking Vernieuwde website Beste sympathisanten van de Alumnivereniging voor Ontwikkelingssamenwerking, Sinds kort werd de website van onze vereniging vernieuwd, werd haar werking geïllustreerd in een nieuwe brochure en prijkt een logo op al onze documenten. De nieuwe website vindt u op www.alumni-ontwikkelingssamenwerking-leuven.be. Met het logo houden we een open kijk op de wereld. Het is de bedoeling om alumni ontwikkelingswerkers intensiever bij onze werking te betrekken en hun activeiten beter kenbaar te maken. Gebeurtenissen die met onze werking te maken hebben, zullen beter in de kijker gezet worden, terwijl interessante documenten in de archieven beschikbaar blijven. Doelstellingen en resultaten van verschillende projecten zullen in een geactualiseerde nieuwsrubriek regelmatig aan bod komen. Hierbij doen we een oproep voor interessant beeldmateriaal en teksten in verband met medische ontwikkelingssamenwerking van alumni in verleden, heden en toekomst.
24
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Allergische rhinitis in Kinshasa Op 19 maart verdedigde Dr. Dieudonné Nyembue Tshipukane zijn doctoraat aan de KU Leuven met als titel ‘Clinical and epidemiological aspects of allergic rhinitis in Kinshasa (DR Congo)’. Dr. D. Nyembue is werkleider aan de universiteit van Kinshasa (UNIKIN) en is specialist in ORL. Zijn promotor is Prof. Dr. Mark Jorissen (KU Leuven), zijn co-promotoren Prof. Dr. Peter Hellings (KU Leuven) en Prof. Dr. Christophe Muyunga (UNIKIN). Hij startte zijn wetenschappelijk onderzoek in Leuven met een Alumnibeurs gevolgd door een gemengde doctoraatsbeurs van de Belgisch Technische Coöperatie. Op een predoctoraal jaar in Leuven volgden 4 jaren met telkens 4 maanden wetenschappelijk werk in Leuven en 8 maanden klinisch onderzoek in Kinshasa. Met dit project werd aangetoond dat er een hoge prevalentie van allergische aandoeningen is in Kinshasa, meer specifiek in stedelijke gebieden vergeleken met landelijke regio’s. De wereldwijde trend met een toename van allergische aandoeningen lijkt dus ook in ontwikkelingslanden van toepassing te zijn. Een merendeel van de populatie en patiënten vertoonden een sensitisatie voor ten minste één allergeen. De belangrijkste bron van allergenen werd gevonden bij de huisstofmijt en kakkerlak. Ook de aanwezigheid van muizen bleek een sterk allergene factor te zijn. Allergische aandoeningen werden geassocieerd met verschillende omgevingsfactoren. Het is daarom van belang om meer aandacht te besteden aan de preventie van allergische aandoeningen om zo een adequate behandeling en opvolging van allergieën te verzekeren.
Nieuws uit de UZ Leuven Fase VI: hoe zal de nieuwbouw psychiatrie er uitzien? Eerder gaven we in InfuUZ al een algemeen overzicht van welke nieuwe ziekenhuisgebouwen er zullen bijkomen in het kader van de Health Sciences campus Gasthuisberg. Nu gaan we wat nader in op het onderdeel ‘fase VI’: de nieuwbouw voor de dienst psychiatrie.
Wat ging er vooraf? De dienst psychiatrie omvat de clusters kinderpsychiatrie, volwassenenpsychiatrie en ouderenpsychiatrie. Kinderpsychiatrie deed al eind jaren 70 zijn intrede op campus Gasthuisberg. Met het afbouwen van de ziekenhuiscampus Lovenjoel in 1997 werden de diensten volwassenen- en 25
A. Vesalius | nr.1 april 2013
ouderenpsychiatrie overgebracht naar campus Sint-Pieter. Dit in afwachting van hun integratie in campus Gasthuisberg. Enkele jaren geleden nam UZ Leuven het beheer van 60 voormalige OCMW-bedden over en breidde de dienst uit met een nieuw psychogeriatrisch centrum in campus Lubbeek. Verder werd de afgelopen vijf jaar een intensieve samenwerking met het Universitair Centrum St.-Jozef Kortenberg uitgebouwd in de vorm van het Universitair Psychiatrisch Centrum KU Leuven.
Waarom een nieuwbouw? De ontwikkeling van nieuwe zorgprogramma’s, de interactie met somatische diensten en het toenemende belang van de medische beeldvorming vragen een nauwere aansluiting bij de acute zorgverlening op onze Health Sciences campus Gasthuisberg. In 2009 werd daarom gestart met het definitief ontwerp van het nieuwbouwproject fase VI voor de dienst psychiatrie. In nauwe samenwerking met artsen, verpleegkundigen, therapeuten en ondersteunende diensten werd de voorbije twee jaar vorm gegeven aan een gloednieuwe setting. Het gebouw moet immers gespecialiseerde diagnostiek en behandeling mogelijk maken voor zowel ambulante als gehospitaliseerde patiënten. Er is veel aandacht besteed aan het creëren van een veilige en aangename omgeving voor patiënten en een overzichtelijke Centraal in het gebouw is er een patio met openschuifbaar glazen en technisch goed uitgebouwde werk- dak. Zo hebben de patiënten een geklimatiseerde buitenruimte waar ze de nodige beweging en ontspanning vinden. omgeving voor onze medewerkers. 26
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Wat komt er in het gebouw? Fase VI is 9 500 m2 groot en komt bovenop het nieuwe ondergrondse parkeergebouw langs de zuidelijke ringweg. Het sluit op niveau 1 aan op de wandelstraat die naar de latere nieuwe ontvangsthal leidt. Op die manier kunnen ambulante patiënten en bezoekers vlot hun weg vinden naar de consultatie op niveau 1 en het daghospitaal. Op niveau 2, 3 en 4 wordt telkens een verpleegafdeling van 30 patiënten gehuisvest. De hospitalisatieafdelingen zijn zo ontworpen dat de grote groep gemakkelijk opsplitsbaar is, in functie van het zorgprogramma dat de patiënt volgt. Zo beschikt elke afdeling over een ruime eetzaal met open keuken, een sfeervolle living en meerdere open ontspanningsruimtes. Ook beschikt 75 procent van de patiënten over een individuele kamer met ruime badkamer en eigen douche. Naast de 90 hospitalisatieplaatsen is er een ruime therapiezone voorzien. Daar zullen de residentiële patiënten en de daghospitalisatiepatiënten in een moderne en rustige omgeving actief kunnen werken aan een nieuw evenwicht. De therapiezone omvat individuele gespreksruimten, lokalen voor gezinstherapie, voor groepstherapie, voor ergotherapie en kinesitherapie, een fitnessruimte en een eigen sporthal. In deze therapiezone komen ook opleidingslokalen en een multifunctioneel auditorium. Het opvallendste element is de patio met een openschuifbaar glazen dak waarrond het gebouw ontworpen is. Op die manier hebben de patiënten een eigen geklimatiseerde buitenruimte waar ze de nodige beweging en ontspanning vinden.
Hoe snel is het klaar? In juni 2011 werd zoals voorzien gestart met de werforganisatie en de ruwbouwwerken. Tot oktober werd achter de schermen nog de laatste hand gelegd aan de technische details en in het najaar van 2011 startte in overleg met het bouwteam psychiatrie de vormgeving van de inrichting. Al in de zomer van dit jaar zal de ruwbouw klaar zijn. Als alles naar wens verloopt, nemen de eerste patiënten en teams begin 2014 hun intrek in het gebouw.
Toekomstig beeld op de nieuwbouw psychiatrie vanaf de Tweekleinewegenstraat
27
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Ziekenhuiswetenschappen CZV Ziekenhuis zonder prikongevallen? (debat doorgegaan op 13 mei 2013) Alumni Centrum Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap Geïnteresseerden kunnen de verslagen van het debat nalezen op de website www.czv.kuleuven.be. Alumni Centrum Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap (CZV) & Alumni Faculteit Geneeskunde (ALFAGEN)
"Implementatie van de Europese Richtlijn 2010/32/EU van 10 mei 2010 tot uitvoering van de door HOSPEEM en EPSU gesloten kaderovereenkomst inzake de preventie van letsels veroorzaakt door scherpe voorwerpen in de ziekenhuis- en gezondheidszorg" Programma • 18h30: onthaal met koffie en broodje • 19h00: Verwelkoming: Herman Vandermussele, Voorzitter Alumni CZV • 19h05: Korte inleidingen door: • FOD Werk - spreker te bevestigen • Johan Hellings, Afgevaardigd Bestuurder ICURO, • Dr. Serge Vanderschueren, Medisch Directeur AZ Groeninge, • Paul Van Aken, Directeur Patiëntenzorg Universitair Ziekenhuis Antwerpen, • Hans Hellinckx, Advisor Medical Equipment and Systems • Health Economics and Reimbursement, UNAMEC, • David Larmuseau, Gezondheidseconoom, bestuurder Alumni CZV • 20h15: Praktijkervaringen vanuit het veld: • Vereniging van Vlaamse OperatieVerpleegkundigen: Maria Loureiro, • Organisatie Paramedisch Personeel Dialyse en Transplantatie Centra An Demol, • NVKVV: Werkgroep ziekenhuis Hygiëne: Katharina Claeys, Verpleegkundige Ziekenhuishygiëniste & Pedro Braeckevelt • 20h45: Discussie met het publiek en afronding: Moderator Johan Ral, Kairos Communications Na de zitting wordt een receptie aangeboden. Plaats Auditorium Hippocrates 4 Onderwijs Navorsing KULeuven, campus Gasthuisberg Herestraat 49, 3000 Leuven
28
Inschrijving Inschrijven is verplicht via www.huisvoorgezondheid.be/alumni Gratis voor leden van de Alumni KU Leuven. Niet leden betalen € 10 bij aanvang. Accreditering aangevraagd voor rubriek 6: Ethiek en Economie
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
De vormingsattesten werden terplaatse uitgedeeld en ondertekend. maandag 13 mei 2013 Alumni Centrum Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap Debat: ziekenhuis zonder prikongevallen? Alumni Centrum Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap (CZV) & Alumni Faculteit Geneeskunde (ALFAGEN) Ik bevestig de aanwezigheid van ............................................................................................................... op de vormings en debatavond rond
"Implementatie van de Europese Richtlijn 2010/32/EU van 10 mei 2010 tot uitvoering van de door HOSPEEM en EPSU gesloten kaderovereenkomst inzake de preventie van letsels veroorzaakt door scherpe voorwerpen in de ziekenhuis- en gezondheidszorg" Herman Van der Mussele, Voorzitter van de Alumni Centrum voor Ziekenhuis en Verplegingswetenschappen
29
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Programma’s Permanente Vorming Intensieve cursussen - Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht (KU Leuven) Het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht van de KU Leuven organiseert 3 intensieve cursussen in het najaar van 2013:
‘Publish or Perish: Intensive Course on Research and Publishing in the field of Bioethics’ (8-10 oktober 2013) Course coördinator: Pascal Borry, keynote speaker: Raymond De Vries (University of Michigan en Maastricht Universiteit). Deze cursus reikt praktische instrumenten aan om goed gepland onderzoekswerk te publiceren. Deelnemers worden uitgenodigd om hun eigen onderzoekswerk in ontwikkeling voor te stellen.
‘Intensive Course on Ethics of Reproductive Technologies’ (13-15 november 2013) Course coördinator: Kris Dierickx. Tijdens deze cursus worden de meest uitdagende ethische vragen in verband met reproductieve geneeskunde behandeld, zowel fundamentele vragen als toegepaste klinische vragen.
‘Intensive Course on Foundational Approaches, Contemporary and Educational Issues in the Field of Nursing Ethics’ (3-6 december 2013) Course coördinator: Chris Gastmans, keynote speaker: Per Nortvedt (Centre for Medical Ethics at University of Oslo). Deze cursus is interdisciplinair en werkt vanuit de filosofie, theologie, verpleegkunde en de klinische ethiek. Tijdens de cursus zullen experten uit binnen-en buitenland lezingen geven over verschillende topics binnen de verpleegkundige ethiek. De intensieve cursussen zijn onderdeel van de Erasmus Mundus Master of Bioethics. Deelnemers aan dit Master programma zullen aansluiten bij de intensieve cursussen waardoor een interessante mix van nationaliteiten en achtergronden gegarandeerd is. Er is genoeg tijd voor discussie. De voertaal is Engels. De cursussen richten zich tot deelnemers met diverse professionele achtergronden zoals geneeskunde, verpleegkunde , fertiliteit, genetic counselling, ethiek, recht, filosofie, theologie, gezondheidszorg, ethische comités en doctoraatsstudenten op al deze gebieden. Voor meer informatie over alle intensieve curussen: www.masterbioethics.org klik op Intensive Courses.
30
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Intensive courses - The Centre for Biomedical Ethics and Law (of KU Leuven) The Centre for Biomedical Ethics and Law (of KU Leuven) is organising 3 intensive courses in the autumn of 2013.
‘Publish or Perish: Intensive Course on Research and Publishing in the field of Bioethics’ (8 -10 October 2013) Course coördinator: Pascal Borry, keynote speaker: Raymond De Vries (University of Michigan en Maastricht Universiteit). Many researchers are struggling to get their work published. This course offers all the necessary practical tools to get well-planned research work published. The course will combine lectures with practical examples. Participants will be invited to present their own research work in progress.
‘Intensive Course on Ethics of Reproductive Technologies’ (13 -15 November 2013) Course coordinator: Kris Dierickx The objective of this course is to focus at some of the most challenging ethical issues in reproductive medicine, as well on the level of fundamental notions as applied clinical questions. This course works from an interdisciplinary perspective: clinical, ethical and philosophical. During the course, experts will give presentations on various topics in the domain of reproductive medicine.
‘Intensive Course on Foundational Approaches, Contemporary and Educational Issues in the Field of Nursing Ethics’ (3 - 6 December 2013) Course coördinator: Chris Gastmans, keynote speaker: Per Nortvedt (Centre for Medical Ethics at University of Oslo). The objective of the course is to foster exchanges on foundational and methodological approaches as well as on contemporary and educational issues in nursing ethics. This course works from an interdisciplinary (philosophical, theological, nursing, clinical-ethical) perspective. The intensive courses are part of the Erasmus Mundus Master of Bioethics programme. Because of this combination, participants of the intensive courses will join Master students from all over the world. There will be ample time for intensive discussions. The language of instruction will be English. The courses are of interest to participants from diverse professional backgrounds, such as nursing, medicine, fertility, genetic counseling, ethics, law, philosophy and theology, health care administration, bioethics committees and PhD students undertaking courses of study in these areas. More detailed information on the intensive courses on www.masterbioethics.org click on Intensive Courses.
31
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Pentalfa programma eerste semester 16/09/2013 3/10/2013 10/10/2013 17/10/2013 24/10/2013 7/11/2013 14/11/2013 21/11/2013 28/11/2013 5/12/2013 19/12/2013 9/01/2014 16/01/2014 23/01/2014 30/01/2014
Resident's seminar De zorgdiagnose en interdisciplinariteit in de dementiezorg Lipiden Obesitas en type II diabetes Tandheelkundige urgentiebehandelingen Post cardiac arrest management IgG4-gerelateerde ziektebeelden Nieuwigheden in de aanpak van prostaatkanker Alledaagse voet- en enkelproblemen Ouderenzorg: healthy aging, multimorbiditeit en zorgorganisatie Biopsies via radiologische geleiding Endometriose Extracorporele circulatie: basisprincipes en klinische toepassingen Orale antistolling: Frequently Asked Questions Complicaties in het eerste trimester van de zwangerschap
Prof. dr. Paul De Leyn Prof. dr. Birgitte Schoenmakers Prof. dr. Johan Van Cleemput Prof. dr. Bart Van Der Schueren Prof. dr. Antoon De Laat Dr. Bert Ferdinande Prof. dr. Daniel Blockmans Dr. Steven Joniau Prof. dr. Giovanni Matricali Dr. Jan De Lepeleire Prof. dr. Maleux Geert Prof. dr. Thomas D'Hooghe Dr. Daan Dierickx Prof. dr. Peter Verhamme Dr. Anne Pexsters
tweede semester 13/02/2014 20/02/2014 27/02/2014 13/03/2014 27/03/2014 3/04/2014
32
Behandeling van vroegtijdig longcarcinoom Nieuwe inzichten en behandeling van erstige astma Roken, middelengebruik en medicatie tijdens zwangerschap en borstvoeding Therapie in neurologie Nieuwe inzichten en behandeling van spierziektes bij kinderen Gynaecologische/pelviene kankers: een stand van zaken
Prof. dr. Paul De Leyn Prof. dr. Marc Decramer Prof. dr. Myriam Hanssens Prof. dr. Vincent Thijs Dr. Nathalie Goemans Prof. dr. Patrick Neven
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
24/04/2014 8/05/2014 15/05/2014 22/05/2014
Wat kan de reumatoloog voor u betekenen? Kinder, lever- en pancreasaandoeningen Functionele beeldvorming: MRI versus CT Socio-culturele diversiteit in patiëntenzorg
Prof. dr. Frank Luyten Prof. dr. Ilse Hoffman Dr. Johan Coolen Prof. dr. Birgitte Schoenmakers
Pentalfa Sociale Media
Carine De Greef Administratief Verantwoordelijke Pentalfa Aanwezig op : Maandag- en dinsdagvoormiddag: 8u30 - 12u00 Woensdag: 8u30 - 16u30 Donderdag: 16u00 - 19u00 KU Leuven - Faculteit Geneeskunde PENTALFA Onderwijs & Navorsing II Herestraat 49 bus 400 BE - 3000 Leuven Tel. +32 16 33 03 91 - fax + 32 16 33 06 26 e-mail:
[email protected]
33
A. Vesalius | nr.1 april 2013
Vereniging van Alumni van de faculteit Geneeskunde (Alfagen) van de KU Leuven O&N2 − Campus Gasthuisberg − Herestraat 49 bus 400 − 3000 Leuven Tel. +32 16 33 06 24 / +32 16 33 06 11 Email:
[email protected] De periode van lidmaatschap loopt van januari tot december. Lidmaatschap 2013: .............................................................................................................................................. €40 Steunend lid: ......................................................................................................................................................... €150 Voor promoties 2010, 2011 of 2012: ................................................................................................................ €22 Voor promoties vóór 1972: .................................................................................................................................. €25 Alumni werkzaam in ontwikkelingslanden: ........................................................................................... GRATIS Studenten 3de en 4de fase van master Arts: ........................................................................................ GRATIS Studenten 3de fase van master Biomedische wetenschappen: ..................................................... GRATIS Te storten op rekening BE37 4310 2075 4128 - KREDBEBB van "ALFAGEN". Herestraat 49 bus 400 − 3000 Leuven. Met vermelding: "lidmaatschap 2013" en uw MD of BWnr. Voor buitenlandse overschrijvingen: IBAN: BE37 4310 2075 4128 en BIC: KREDBEBB Op onze website www.vesaliusonline.be vindt u de laatste berichten en aankondigingen van interimplaatsen en interimkandidaten en aanbiedingen voor associatie of overname. U kunt er het adres opzoeken van oude kameraden, controleren of u uw lidgeld voor de Alumni al betaald hebt en dag voor dag de activiteiten van voortgezet onderwijs opvragen. Onze Alumni, die verspreid over de wereld aan ontwikkelingshulp doen, hebben er nu ook hun eigen stek. Opmerkingen en suggesties i.v.m. deze website zijn altijd welkom. Ons email adres is:
[email protected]
Ontwikkelingshulp geneesheren en apothekers Alumni Leuven O&N2 − Campus Gasthuisberg − Herestraat 49 bus 400 − 3000 Leuven Tel. +32 16 33 06 24 / +32 16 33 06 11 Email:
[email protected] Website: www.alumni-ontwikkelingssamenwerking-leuven.be - vanaf maart 2013 i.p.v. www.vesaliusonline.be Bijdragen voor de actie "Medische Ontwikkelingshulp" zijn steeds welkom op rekening IBAN: BE80 4310 0585 0177 en BIC: KREDBEBB van "Ontwikkelingshulp Geneesheren en Apothekers-Alumni Leuven" Meer info op www.alumni-ontwikkelingssamenwerking-leuven.be ***Stortingen van minimum 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar***
34
nr.1 april 2013 | A. Vesalius
Hoofdredactie: Chris Geens Redactieraad: Chris Geens, Luc Missotten, Fons Verdonck, Jaak Jaeken, Els Van Lierde, Chris Dehoperé, Chris Mertens, Sonja Wuyts en Hilde Terclavers Lay-out & druk: Drukkerij Van der Poorten - Leuven Verantwoordelijke uitgever: Chris Geens, O&N2 − Campus Gasthuisberg Herestraat 49 bus 400 − 3000 Leuven
35
COÖRDINATIE: VERENIGING VAN DE ALUMNI VAN DE FACULTEIT GENEESKUNDE VAN DE KU LEUVEN O&N2, HERESTRAAT 49 BUS 400, B-3000 LEUVEN. TEL. +32 16 33 06 24 / +32 16 33 06 11 V E R A N T W O O R D E L I J K E U I T G E V E R : O & N 2 - C . G E E N S , H E R E S T R A AT 4 9 B U S 4 0 0 , B - 3 0 0 0 L E U V E N