Dossier Doorstroming

Including 3 international pages!

Redactioneel onafhankelijk magazine van Saxion

Nº 8 / APRIL 2009

masterspecial

r e i s s Do g n i m o r t s r Doo Bestuurders aan het woord

Wat doet een studievereniging?

Broedplaats voor ondernemers

 

!




     

 


kerel, vanaf de golfbaan ben ik binnen 5 minuten thuis.

      


  Erve Zeggelt Prima gesetteld www.ervezeggelt.nl 




  



Studentaanhuis.nl is op zoek naar

IT-STUDENTEN Wie zijn wij? Studentaanhuis.nl is een jonge organisatie die met behulp van IT-studenten first-line hulp biedt bij problemen op digitaal gebied bij mensen thuis.

Wat zijn de werkzaamheden? Het bieden van simpele hulp aan huis bij problemen op digitaal gebied.

Wat bieden wij? ( ( ( (

€10,- per uur €2,50 per bezoek Vrijheid om te bepalen wanneer en hoeveel je wilt werken Een bijbaan in jouw interessegebied

Wat vragen wij? Jij bent een student aan de Hogeschool en je hebt een voorliefde voor digitale apparaten (o.a. TV, computer, mobiele telefoon, radio, etc.). Verder heb je vrije tijd en wil je graag lekker bijverdienen naast je studie! Kijk voor meer informatie op www.studentaanhuis.nl

Geïnteresseerd? Is deze bijbaan wat voor jou? Stuur dan een e-mail naar [email protected].

19 t/m 33 – Special: Doorstromen naar masters

10

39

Interview Saxion-bestuurders

International

12

Studievereningen doen het goed

Allereerst

En verder:

4/5 Saxion wil ICT breder inzetten, HOI langer en internationaler, CII brengt tekorten terug, Reacties van de maand, Fokke & Sukke. 6/7 Stagiair onderzocht de Schipholramp, Zappen, Poll, Belicht: woningmarkt, Column Étienne. 8/9 Wellicht periodiek onderzoek medewerkers, Plus/Min, Studenten slaan vleugels Robird uit, Opinie. 14/15 Dag & Nacht. 16 Beeld & Werkelijkheid. 35. Mededelingen. 36/37 Oud-student. 38 Walstraat. 42/43 Student & Co. 44/45 Collega & Co. 46/47 Onder de loep. 48/49 Recensies. 50 Agenda. 51 Uit de kunst, Colofon.

Murphy De afgelopen drie maanden heb ik vanwege omstandigheden, zoals dat zo mooi heet, de Saxredactie aan mogen sturen. En dat is niet niks. Want zoals dat gaat als je de toko van een ander overneemt, krijg je dan te maken met de meest verrassende ‘uitdagingen’, waar je vervolgens opnieuw het wiel voor moet uitvinden. Achteraf blijkt dan dat een simpele oplossing voor die ‘uitdagingen’ vaak al lang voorhanden was en daar leer je van. Dat neemt echter niet weg dat je door de oplopende druk weleens iets vergeet. Zeker als een kleine tegenslag de voorbode blijkt te zijn van de wet van Murphy die in werking wordt gesteld en dagelijkse slechtnieuwsberichten elkaar op beginnen te volgen als vallende dominostenen. Het begint dan bijvoorbeeld met cijfers voor een groot verhaal, die niet meer voor de deadline beschikbaar komen en dus moet je iets nieuws bedenken. Denkend aan nieuwe onderwerpen gaat dan de telefoon. De stem aan de andere kant van de lijn vertelt dat de advertentieruimte er anders uitziet dan verwacht en dus kan de hele indeling, die je net af hebt, de prullenbak in. Terwijl je ’s nachts badend in het zweet wakker schrikt omdat je

3

bedenkt dat de verschijningsdatums nog moeten worden aangepast, komt er via de sms net een ziekmelding binnen. Slapen lukt dan niet meer en dus ga je bezig met een nieuwe indeling. Op het werk aangekomen gaat echter de telefoon weer en hoor je de eerder genoemde stem zeggen dat een bepaalde advertentie op twee pagina’s mee moet. Terwijl de prullenmand zich vult met afgedankte indelingen blijkt ook dat een deel van de foto’s zoek is. Wellicht zitten ze nog ergens in de mail, maar die kun je vanwege een storing op Saxion helaas niet openen. Voor alles is echter een oplossing en die komt niet zelden uit onverwachte hoek. Het punt is dat alles altijd goed komt. Of toch niet? Nee, want ik was deze keer vanwege die Murphy dus vergeten de column te schrijven die u nu leest. Hoe dat toch kan? Je moest eens weten dacht ik en tikte de oorzaken, die ten grondslag lagen aan mijn vergeetachtigheid, vervolgens in deze column voor je uit. Veel leesplezier! Charlie Schuurman, waarnemend hoofdredacteur

april 2009

Foto: Auke Pluim

Warming-up

Sms-dienst bij lesuitval niet ondenkbaar

Saxion wil ICT breder inzetten Saxion wil ICT nog breder in het onderwijs in gaan zetten. Een sms over lesuitval of een hoorcollege naluisteren op je Ipod is niet ondenkbaar. Dat voornemen wordt gesterkt door een onderzoek naar de digitale leer- en werkomgeving (DLWO). Daaruit blijkt namelijk dat Saxion-studenten over genoeg goede ICT-voorzieningen beschikken. emiddeld is een student 4,8 uur per dag online. Zoeken en e-mailen zijn dagelijkse handelingen. Netwerken, video’s kijken en muziek luisteren is voor meer dan de helft van de studenten een wekelijkse activiteit. “Studenten gaan mee in de steeds digitaler wordende wereld”, zegt Peter Heidemann, medewerker project DLWO. “Saxion moet daar ook in meegaan.”

G

Uit het onderzoek naar de DLWO dat voor de eerste keer werd gedaan, blijkt dat bijna elke student (88 procent)

een mobiele telefoon, smartphone (20 procent) of Iphone (2 procent) heeft. 22 procent van de studenten maakt al gebruik van mobiel internet. Een Ipod of mp3-speler is ook bij 59 procent van de studenten te vinden. 67 Procent van de studenten beschikt thuis over een computer en bijna driekwart van hen beschikt over een laptop. Volgens betrokkenen van de projectgroep is er dan ook voldoende draagvlak voor meer ICT-toepassingen. De resultaten van het onderzoek wor-

4

den samen met de resultaten van de onderzoeken naar het gebruik van wifi onder studenten en het studenttevredenheidsonderzoek, gebruikt om een nieuw informatiebeleidsplan te maken. Het huidige beleidsplan loopt tot 2010. Een DLWO is één van de onderdelen van het nieuwe plan. Het kan dus best zo zijn dat Saxionstudenten in de toekomst een sms krijgen als er een les uitvalt. Tevens is het denkbaar dat colleges zullen worden opgenomen, zodat deze thuis nog eens na te luisteren of te bekijken zijn via het internet of op een Ipod.

april 2009

Hoe de DLWO wordt ingericht, wordt momenteel nog uitgezocht. Wel is bekend dat de digitale omgeving per academie verschillend moet worden ingericht. De interessegebieden tussen studenten van verschillende academies verschillen immers nogal. En dat heeft weer te maken met de inhoud en vorm van het onderwijs. Wendy van

DLWO Een digitale leer- en werkomgeving (DLWO) is een persoonlijke webpagina waarin de student (of medewerker) al zijn relevante informatie en gegevens vindt die voor zijn leerof werkproces van belang zijn. Meer informatie over het project en de resultaten zijn te vinden op intranet, onder het kopje projecten. Til

Nieuws, opinie, fun

Reacties van de maand

CII brengt tekorten terug De academie Communicatie, Informatietechnologie en Informatiemanagement (CII) heeft haar tekort voor 2009 terug weten te brengen naar anderhalve ton. Directeur Rik Eijsink is positief over de toekomst. Hij ziet in de meerjarenbegroting in 2010 wellicht al een positief resultaat.

Opvallende reacties op Sax.nu Bij het bericht ‘Werken onder je niveau? Prima!’, ontstond een discussie over het wel of niet dwingen tot werken onder opleidingsniveau. Hieronder de mening van Marjolijn.

Marjolijn Datum 6-4-2009

Een jaar geleden bracht de academie naar buiten dat, wanneer niet werd ingegrepen, er een jaarlijks tekort op de meerjarenbegroting zou ontstaan van ruim 800.000 euro. Oorzaak: een afnemend studentenaantal en hoge personeelskosten. Om die ontwikkeling te kenteren werd een groep medewerkers gevraagd om op vrijwillige basis vervroegd uit te treden of een andere functie binnen Saxion te aanvaarden. De medewerkers die voor vervroegde uittreding in aanmerking kwamen, kregen allemaal een procentuele opslag bij de reguliere FPU-uitkering en compensatie voor het verlies aan ouderdomspensioenjaren aangeboden.

Reactie: Ik vind dat mensen niet gedwongen mogen worden om zó ver beneden hun opleidingsniveau te moeten werken. Ik vind wel dat als iemand na een jaar werkloos thuis te zitten nog geen baan heeft gevonden die persoon een baan op een lager niveau moet accepteren. Dat is iets anders dan plantsoenen schoffelen.

Van de veertien medewerkers hebben twaalf personen gebruik gemaakt van die regeling. In 2008 hebben er al drie op die manier afscheid genomen. In 2009 zullen er nog eens zes personen vertrekken, in 2010 twee en in 2012 nog één. Voor mobiliteitskandidaten is gekeken naar een andere plek binnen of buiten Saxion. Hiervan hebben in 2008 zes medewerkers gebruik gemaakt. Met zes anderen is CII nog in gesprek.

Anton aus Tirol Datum 30-3-2009

Bij het bericht ‘Volg de rode stippellijn’ heeft Anton aus Tirol een oplossing bedacht voor het probleem met de steile helling voor de hoofdingang van Deventer…

Reactie: Hallo Leute, ich habe noch ein Schlepplift im angebot. Etwas fur Saxion?

Begin februari heeft de academie de meerjarenbegroting opnieuw laten berekenen. Daaruit bleek dat CII in 2009 nog wel met een tekort kampt. In 2010 staat een positief resultaat. In deze berekening is echter meegenomen dat de instroom hetzelfde blijft als die van oktober 2008. “Dat is in dit proces bewust een keuze voor een voorzichtig scenario geweest. De voorlopige prognoses van 2009-2010 geven tot nu een verdubbeling van die instroom aan”, aldus Eijsink. De CII-directeur is opgelucht. “Natuurlijk is een revitalisatie niet leuk, want er veranderen zaken en we nemen afscheid van mensen die veel kennis hebben opgebouwd. Die kennis moeten we borgen in de academie. De gesprekken met de medewerkers zijn echter in goede sfeer verlopen. We zijn er samen in geslaagd om de academie financieel weer gezond te maken, waardoor er in de toekomst weer in vernieuwingen op het gebied van onderwijs kan worden geïnvesteerd.” Toch moet de academie het komende half jaar nog wel flink wat werk verrichten. Eijsink: “Ik sta daarom niet juichend op de tafel. Het onderwijs moet in september goed draaien. De gevallen gaten worden gevuld door collega’s en alleen waar specifieke competenties ontbreken worden deze binnengehaald.” (WvT)

HOI langer en internationaler Nieuwe eerstejaars kunnen twee dagen langer kennis maken met de stad, het studentenleven en Saxion, want de HOI Enschede van 2009 begint dit jaar al op zaterdag. Ook de nieuwe internationale studenten zijn van de partij, want het bestuur wil ook hen meer bij de introductie gaan betrekken. Eén van de redenen voor de veranderingen is de samenwerking met de IK, de introductiecommissie Universiteit Twente. “We willen samen de intro groter en aantrekkelijker maken”, vertelt voorzitter Tomas Strijdonk van de HOI Enschede. “De IK begint al op woensdag. Als we het programma gelijk willen trekken, kan de HOI van Saxion niet achterblijven.” Een andere reden is dat het bestuur de studie- en studentenverenigingen meer tijd wil geven om zicht te profileren.

De zaterdag en de zondag worden benut als kennismaking met de andere groepsleden en teambuilding. “We trappen natuurlijk groots af met een act”, aldus Strijdonk. Wat deze act is, is nog niet bekend. De zondag is vooral een dance & lounge dag met een festival in de stad. De maandag en dinsdag zijn, net als voorheen, academiedagen. Woensdag en donderdag is het weer HOI met onder meer het traditionele concert en een recordpoging. Het programma wordt momenteel ontwikkeld. Naast de uitbreiding van de HOI in het aantal dagen, worden ook meer studenten aangetrokken. Dit in de vorm van de nieuwe internationale studenten. Strijdonk: “Zij moeten de stad en de hogeschool ook leren kennen. Voorgaande jaren hadden ze alleen een introductie van een dag en dat kan beter. Daarom werken we dit jaar samen met het International Office (IO) om hen zo goed mogelijk bij het geheel te betrekken. We zijn druk aan het werk om het programma in te vullen.” (WvT)

april 2009

5

Warming-up Stagiair Pim Langedijk onderzocht de Schipholramp

‘Ik vond de jassen van de overleden piloten’ Op 25 februari stortte een Boeing 737 van Turkish Airlines neer, vlakbij een landingsbaan van Schiphol, waarbij negen van de 135 inzittenden om het leven kwamen en 86 passagiers gewond raakten. Een dag later betrad derdejaars Saxion-student Pim Langedijk, die de studieroute crime science volgt, de akker waar het in drieën gedeelde vliegtuig lag. Loop je net twee weken stage bij de technische recherche van Politie IJsselland, val je direct met je neus in de boter. “Dat kun je wel zeggen. Ik was de 25e vrij en heb de hele dag het journaal gevolgd. Om half negen ’s avonds werd ik gebeld door de assistent-teamchef, die vroeg of ik samen met mijn collega Ronald Hiele mee wilde helpen met het onderzoek. Mijn reactie: ‘Geweldig, een buitenkansje!’.” De 26e werd een andere dag dan je gewend was. “Nou! We moesten ons om zeven uur ’s ochtends op Schiphol melden bij de Koninklijke Marechaussee. Voor mij betekende dat om vijf over vijf met de trein, om tien over half zes in de auto van mijn collega en om vijf voor zeven paraat voor de briefing. Daarbij was een landelijk team forensische opsporing van twintig mensen aanwezig, aangevuld met rechercheurs uit het hele land, waaronder wij. Ik was van laatstgenoemde groep de enige stagiair! Ik ben de hele dag aan het werk geweest, was pas om half tien ’s avonds thuis.” Waar begin je als technisch rechercheur bij zo’n omvangrijke ramp? “We kregen drie opdrachten mee. De eerste was: alle hulpgoederen van de hulpverleners, zoals latex handschoenen en infusen, er tussenuit filteren en veiligstellen. Daarna zochten we persoonlijke eigendommen, zoals jassen, mp3-spelers, tassen en schoenen. De derde opdracht was: het verzamelen, fotograferen en labelen van alle stukjes vliegtuig, zodat de KLPD ze later kon gebruiken om het vliegtuig te reconstrueren.”

iets als je de jassen van de piloten vindt, met daarin hun paspoorten. Ik zag op het paspoort van een piloot dat hij 28 jaar oud was. Zes jaar ouder dan ik ben. En op dat moment wisten we dat hij overleden was.” Denk je er nog vaak aan terug? “Op onze afdeling hangt een grote foto van de neergestorte Boeing, als ik die zie, denk ik er aan terug. En als ik me voorstel aan collega’s, die vragen wie ik ben, zeg ik: ‘Lees je de korpskrant wel? Want ik stond erin met een megaverhaal en foto!’ Of ik vaker bij zulke omvangrijke gebeurtenissen wil werken? Als ze me vandaag zouden bellen, ga ik natuurlijk mee. Al leer ik van inbraken en branden ook nog elke dag.” (TdH)

Ik kan me voorstellen dat persoonlijke eigendommen veel indruk op je hebben gemaakt. “Jawel, al kon ik de emoties heel snel van me afzetten en me focussen op mijn taak. Maar het doet je wel

Foto: Toma Tudor

FB zoekt andere oplossing helling Deventer Geplaatst: 10 april 2009. Het Facilitair Bedrijf van Saxion zoekt naar een andere oplossing voor de steile helling in Deventer. Eerder deze maand werden er rode stippen geplaatst om zo de diagonale, minder steile route naar de hoofdingang aan te geven. De GMR en Raad van Bestuur waren het hier niet mee eens. Mensen in een rolstoel dreigden om te vallen bij het volgen van de route. De stippen zijn inmiddels weggehaald. Saxion heeft hoogvliegers in deeltijd Geplaatst: 7 april 2009. Het aanbod van deeltijdstudies in Nederland wordt steeds schraler, al zijn er ook lichtpuntjes. Van de grotere instellingen voor

6

hoger onderwijs bieden de Christelijke Hogeschool Ede en de Hogeschool Zuyd de beste deeltijdopleidingen aan. Saxion heeft vier top-3-noteringen en Saxion Next biedt uitstekende deeltijdopleidingen voor aspirant-leraren maatschappijvakken. Dieven slaan toe in Deventer Geplaatst: 27 maart 2009. Het Facilitair Bedrijf (FB) roept studenten en medewerkers op om goed op hun eigendommen te letten. De afgelopen twee weken ontving het FB diverse meldingen van verdwenen spullen. Vooral in Deventer was het de afgelopen tijd raak. Binnen twee weken verdwenen er onder meer vier mobiele telefoons.

april 2009

Nieuws, opinie, fun

Poll sax.nu

Hersenen van Griesmeelpudding

Als ik mag kiezen tussen een vergoeding of een OV-kaart, kies ik... de OV-kaart (451)

72%

de vergoeding (179)

28%

Belicht: woningmarkt Saxionners reageren op nieuws dat betrekking heeft op henzelf of hun kennisgebied. De kredietcrisis heeft grote impact op de woningmarkt. Huizenprijzen zijn in tijden niet zo laag geweest, makelaars hebben het lastig. Student vastgoed & makelaardij Andries Slagman (23) maakt zich desondanks geen zorgen over zijn arbeidsmarktkansen.

Foto: Auke Pluim

Étienne Étienne Wilderink studeert Concept Design op Saxion.

april 2009

7

Column

“We hebben te maken met een enorme kopersmarkt. Een tijdje terug sprak je van zeven woningen per woningzoeker, wat een ideale situatie is omdat de markt dan in balans is. Dat zijn er nu ongeveer veertien. Sinds de kredietcrisis wachten potentiële kopers tot de prijzen nog verder dalen. Toch zie je nu dat de wachttijd voor goedkopere woningen korter wordt. Starters vinden dat ze lang genoeg hebben gewacht en happen toe. Na de kredietcrisis zullen de prijzen van nieuwbouwwoningen gaan stijgen, want daar is veel behoefte aan. En wat de makelaarswereld betreft: met steeds lagere courtagetarieven (percentage van de verkoopprijs, red.) draaien makelaars elkaar de nek om. Daarom heb ik samen met een voormalige buurman een concept bedacht, waarbij een makelaar anders kan gaan werken en de tarieven omhoog kunnen. Meerdere makelaars hebben al interesse getoond. Ik kan echter nog niets zeggen over de precieze invulling. Een onderzoek naar dit concept gebruik ik als afstudeeronderzoek. Ik hoop dat ik van dit concept mijn werk kan gaan maken. En zo niet, dan ga ik wel een jaartje op de markt staan of zo…” (TdH)

Een column schrijven terwijl je stage loopt is op zijn minst, zoals een goede vriendin van me altijd zegt, smeken om problemen. Heb er nu negen weken opzitten en mijn hersenen voelen zompig en verzakt aan. Een beetje zoals het stadsarchief in Keulen; langzaam verzwakt de fundering totdat alles ineens naar beneden komt. Ik stel me bij mijn hersenen dan zoiets voor als een griesmeelpudding die je in de magnetron opwarmt: waardig flubberend op zijn bordje totdat het hele brouwsel ineens ineendruipt tot een viezig ogend mengseltje van griesmeel en bosbessensaus. Toen ik kleiner was, had mijn vader het altijd over ‘ons soort mensen’ en de ‘andere slag mens’, waarbij hij meestal doelde op de zeikerige ambtenaren van de gemeente, die na zes weken de moeite hadden genomen een bouwaanvraag eens te bekijken en af te keuren. Destijds begreep ik hem niet zo, maar sinds mijn stage snap ik wat bij bedoelde. Na een korte inventarisatie heb ik de mensheid nu eveneens opgesplitst in twee soorten: doeners en dromers/denkers. Het eerste type kan je omschrijven als bureaucraat, waarmee je direct de hele lading dekt. Mensen die het prettig vinden om op een vast tijdstip te beginnen met werken, hun opdrachten (al dan niet zelf bedacht) uitvoeren en op regelmatige tijden huiswaarts keren (waarbij ze optioneel worden opgewacht door moeder Kloek). Deze mensen zijn meestal gelukkig (of niet, maar dan lossen ze dat op door de trainrails van dichtbij te gaan bekijken…), maar ze kennen geen pieken en dalen. Lijnrecht tegenover de desktopmens staat de creatieveling, waaronder ik mezelf (in elk geval voorheen) ook rekende. Vrijheid, technisch nietbestaande werktijden en lak aan handjes schudden én afwezigheid van ondernemersgevoelens staan bij hen (en mezelf dus) voorop. En dan zit je ineens in een oud en stoffig gebouw, de muren (als je ze al zo kunt noemen) bekleed met geelgroen (jaren tachtig) weefselbehang en half gesloten grove luxaflex voor het raam. Hoe zou het dan toch komen dat je op een ochtend in je achtste week wakker wordt met een stevige hoofdpijn die je doet besluiten je 1) af te melden bij je werkgever en 2) nogmaals te bellen om je ook af te melden bij je afdelingsleider en tot slot 3) in de mooiste en zonnigste week van het nieuwe jaar de gordijnen van je slaapkamer stevig dicht te trekken en als een soort mol onder de dekens te kruipen en te wachten tot de explosies in je hoofd stoppen? Waarom zijn er wel tientallen opleidingen, maar hanteren ze allemaal de beproefde stageperiodes? Willen we als denkers niet een half jaar vrijheid om onszelf te ontplooien (inclusief subsidie van de overheid)? Nee, creatieve studenten: stage is de dwangmethode om ons te hersenspoelen en om ons in te werken als schattige (en niet tegenstribbelende) papiervreters achter een grijs bureau! En dan moeten we van Plasterk ook nog beter leren omgaan met seksueel getinte beelden…

Foto: Toma Tudor

Warming-up

Wellicht periodiek onderzoek medewerkers Human Resource Management (HRM) onderzoekt op dit moment of het wenselijk is om eens per drie jaar een periodiek arbeidskundig gezondheidsonderzoek (een zogeheten pago) in te voeren voor Saxion-medewerkers. Met dit plan hoopt de dienst verzuim tegen te gaan. Daarnaast komt er een breder aanbod voor de medewerkers om zelf aan hun gezondheid te werken. ezondheidsmanagement van de medewerkers staat hoog in het vaandel bij de dienst. Volgens HRM is het een belangrijk onderdeel van goed werkgeverschap. “Van curatief mensen genezen gaan we meer naar een preventieve werkwijze”, vertelt Joline Luitjens, manager HRM. “We bieden activiteiten aan waarmee de

G

medewerkers zelf aan hun gezondheid kunnen werken.” Enkele jaren geleden is al gestart met de pilot Saxion Fits en dat wordt nu als vast onderdeel doorgezet. Saxion Fits is een verzameling van activiteiten voor de medewerkers die zich bijvoorbeeld focussen op de balans tussen werk en privé en de vraag stellen;

‘hoe blijf ik vitaal?’. Het aanbod van Saxion Fits komt half april op het portaal van de Saxion Academy te staan. Wanneer de plannen voor het pago doorgaan, wordt dit eveneens ondergebracht bij Saxion Fits. Er wordt in het pago gekeken naar de fysieke en welzijnskant van de medewerkers.

Naar de precieze invulling van pago wordt eveneens nog onderzoek gedaan. Er komen volgend studiejaar ook miniconferenties voor managementteams van de academies en diensten. Hierbij gaan deskundigen van HRM met hen om tafel zitten om het verzuim van de betreffende dienst of academie te bespreken. Daarbij wordt gekeken naar oplossingen. De conferenties zijn ook bedoeld als preventief middel. Naast de nieuwe activiteiten rondom gezondheidsmanagement blijft er ook aandacht uitgaan naar de arbeidsomstandigheden, zo laat de dienst weten. Het verzuim op Saxion lag in 2008 iets hoger dan het landelijk gemiddelde. (WvT)

Stippellijn

Duisternis

Afgelopen maand dacht het Facilitair Bedrijf dé oplossing te hebben gevonden voor de berg voor de deur in Deventer. Haarspeldbochten op de heuvel, bestaande uit rode stippen, gaven ineens een veel minder steile route aan. Maar enkele (bijna) omgevallen rolstoelen later, bleek echter toch van niet. Ook moesten personen die slecht te been zijn welgeteld 29 stappen extra lopen. Einde stippen, dus. Nu vraag je je zeker af wat dan de plus is. Wel, die bestaat ditmaal, naast het vermaak dat de helling telkens oplevert, uit een suggestie. Wellicht is het een idee om de rookpolitie om te scholen tot rolstoeldrukkers.

Het zijn letterlijk en figuurlijk duistere tijden waarin we leven. Gebukt onder een zware financiële crisis kwamen we koud uit de winter om vervolgens te horen dat de natuurlijke lente nog een maandje op zich liet wachten. Nu de tijd van de zonnestralen eindelijk lijkt aangebroken is het dan ook bijzonder vervelend dat de automatische zonwering in de Deventer kantine systematisch elke lichtvorm weert. Goed, het zal misschien een hoop nare huidziektes voorkomen, maar zo houdt de somberheid wel stand natuurlijk.

8

april 2009

Het is weer tijd om studies te stapelen

Studenten slaan vleugels Robird uit Zeven vierdejaars studenten toegepaste kunst & techniek ontwerpen een animatie- en simulatiefilmpje voor de Robird, een kunstmatige roofvogel die vogels van erven en vliegtuigroutes moet verjagen. De club, bestaande uit Hamed Àkhlaghi (Iran), Adisti Rindayu Lupitasari, Dayu Roosanti, Yonathan Tnu (alledrie Indonesië), Luke Lenferink, Jimmy Beckhuis en Johannes van Staveren (alledrie Nederland) is laaiend enthousiast. Waarom is een kunstmatige roofvogel nodig? Lenferink: “De vogel jaagt andere vogels weg op plekken waar vogels voor gevaar zorgen. Een voorbeeld: wanneer groepen vogels steeds weer over een vliegroute komen, dan is dat gevaarlijk voor het vliegverkeer. Deze vogels kunnen in een motor terechtkomen en zorgen dat de motor uitvalt. Hierdoor moet soms een noodlanding worden gemaakt. Tot nu toe zijn er nog geen doden gevallen.” Hoe zijn jullie bij dit project terechtgekomen? Tanu: “De ontwikkelaars van Robird hebben hulp gevraagd bij onze academie.” En wat doen jullie nu precies? Roosanti: “Wij, internationale studenten, gaan naast posters en flyers een animatie maken van een terroristische vogel die een zelfmoordaanslag gaat plegen in een motor van een vliegtuig. We hopen op deze manier de vogel te promoten en mensen bewust te maken van de gevolgen.” Lenferink: “Ik ontwerp met twee andere Nederlandse studenten een simulatie van de besturing van de Robird. Het is namelijk heel moeilijk om de vogel te besturen. Als de vogel crasht, is hij kapot.” Goedkoop is het diertje ook niet: 60.000 euro. “Daarom willen we mensen via een simulatieprogramma op de computer opleiden om het te leren besturen.” Wat vindt je ervan? Àkhlaghi: “Het is moeilijk om de doelgroep te bereiken voor promotie van dit product. De directeuren van vliegtuigmaatschappijen hebben het te druk om zich hiermee bezig te houden. Ze kijken geen televisie en hebben secretaresses om de e-mailbox te onderhouden. Maar het is wel een grote verantwoordelijkheid.” Lenferink: “Makkelijk is anders, maar het is wel een unieke ervaring. Ik ben erg blij dat ik hieraan mee mag werken. Omdat je ontwerpen in de praktijk worden gebruikt, ben je meer gemotiveerd.” (WvT)

Het pakket aan maatregelen waarmee Balkenende en Bos Nederland door de crisistijd willen loodsen, is goed beschouwd niets meer en niets minder dan een zuinig stukje ‘polderwerk’. Terwijl vrijwel iedereen het er over eens is dat het juist nu tijd is om te investeren in onderwijs, wordt er juist in die sector geen cent geïnvesteerd. De toekomst van de Nederlandse kenniseconomie is daarmee afhankelijk geworden van initiatieven van studenten zelf. De tijd is rijp om studies te gaan ‘stapelen’ om daarmee te investeren in jezelf. Het échte werk kan wel even wachten nu het zo druk is bij CWI en UWV. Een levenlang leren, investeren in onderzoek, bestrijden van de schooluitval, ambitieuze doelstellingen met het oog op de participatie in het hoger onderwijs: in Nederland belijden we onze ambities aangaande het onderwijs graag met grote woorden. Intussen houdt iedereen de hand naar oer-Hollands gebruik zorgvuldig op de knip. Hogescholen en universiteiten krijgen jaar in jaar uit steeds kleinere bijdragen per student, toegepast onderzoek in het hbo wordt mondjesmaat en niet structureel gefinancierd en steeds minder docenten moeten steeds meer studenten bedienen, waardoor studenten het gevoel hebben dat ze het zelf maar moeten uitzoeken. Dát is de situatie waarin we zitten en waarmee Nederland in Europese en wereldwijde rankings is verworden tot een grijze muis in de middenmoot. Tijd voor nieuw elan en om de boel een flink op te schudden, zou je denken. Zeker nu de financiële crisis en de recessie flink om zich heen slaan.

een paar extra jaren studie te investeren in zichzelf en daarmee ook in de Nederlandse kenniseconomie. Zo werd begin deze maand bekend dat bij de ROC’s in het komende schooljaar waarschijnlijk 35.000 extra studenten staan ingeschreven. Studenten in het middelbaar beroepsonderwijs blijven door de economische crisis langer studeren. Omdat ze geen baan kunnen vinden, gaan ze een tweede opleiding volgen of een opleiding op hoger niveau in het hbo. Prima, die kant moeten we op! Want op de hogescholen wachten voor die ambitieuze mbo’ers prachtige tweejarige associate degreeopleidingen die blijkens de cijfers voor deze groep studenten een mooie opstap zijn om daarna ook de ‘volwaardige’ hbo-bachelor aan de zegekar te binden. En dan moet de HBO-raad niet gaan zeuren dat twee plus twee niet zomaar vier is en de twee jaartjes extra niet volstaan om aansluitend het vereiste bachelorniveau te halen. Studenten willen stapelen en dan hebben hogescholen zich maar aan te passen. Net zoals universiteiten zich steeds beter gaan instellen op de instroom van hbo’ers die hun bachelor willen optuigen met een master. Zelfs onderwijsminister Ronald Plasterk, die zeer hecht aan het rigide ‘binaire stelsel’ met een

Extra studie is investering in jezelf Terecht dat de hogescholen de helpende hand hebben toegestoken aan werkgevers, bestuurders en de regering. Maar voor de her- en bijscholingsprogramma’s die ze voor ‘werktijdkortend’ personeel en werkzoekenden op de plank hebben liggen, komt er geen geld. Nog erger is dat bedrijven, zorginstellingen en overheden verstoken blijven van kennis die beschikbaar is in het hoger onderwijs, maar die bij gebrek aan lef en creativiteit om er in te durven investeren ongebruikt blijft. Nederland Kennisland? Vergeet het maar! Of toch niet? Want de huidige generatie studenten ziet in de recessie blijkbaar een uitstekend argument om met

april 2009

9

dikke muur tussen de universiteit en de hogeschool, vindt het prima dat steeds meer hbo’ers voor een masteropleiding kiezen. Al vindt hij ook dat hbo’ers niet moeten denken dat ze zonder master ‘minder stoer’ zijn of minder kansen op de arbeidsmarkt hebben. Nee, natuurlijk niet. Maar een hbo-student met een bijbaan en nog zonder de last van een hypotheek op een onverkoopbare woning heeft betere troeven in handen als hij of zij nog een paar jaartjes doorstudeert aan de universiteit waar wetenschappelijk onderwijs steeds meer ‘gewoon’ beroepsgericht is geworden. Dat heet stapelen of investeren in jezelf én in de kenniseconomie! Harry van Stratum

Foto: Toma Tudor

Interview

10

april 2009

Interview Hogeschool wacht nog heel wat uitdagingen

Topjaar Saxion stimuleert bestuurders Experimenteren met roostering, studenten uitdagen om te excelleren en strakkere bedrijfsprocessen. Het is zomaar een greep uit de zaken waar de Raad van Bestuur de komende tijd extra aandacht aan wil besteden. Na het topjaar 2008 zeggen bestuurders Ineke van Oldeniel en Wim Boomkamp weliswaar goed op weg te zijn, maar “de bestemming is nog niet bereikt.” ndanks de resultaten in het voorgaande jaar is er nog veel te winnen, zeggen de bestuurders, die naast een topjaar ook een roerige tijd achter de rug hebben. “Je zag en ziet nog steeds veel beweging in de organisatie”, zegt bestuursvoorzitter Wim Boomkamp. “En dat bedoel ik positief, want er is veel vooruitgang geboekt de afgelopen tijd. Dat komt mede door de samenwerking binnen de hogeschool, die steeds meer diensten en academies overstijgt. Maar ook door de betrokkenheid bij de strategische visie. Die leeft echt binnen de organisatie en dat zie je in de resultaten terug”, constateert Boomkamp.

O

De voortgang is echter ook te danken aan de steeds beter wordende samenwerking met zijn collega bestuurder Ineke van Oldeniel. “We zijn wel verschillend, maar vullen elkaar prima aan”, zegt Boomkamp daarover. In april 2008 kwam Van Oldeniel naar Saxion. “Dat was in het begin natuurlijk wel even wennen en eigenlijk voel ik me vanaf de zomer pas echt thuis hier”, verklapt ze. De jas gaat steeds beter passen”, vindt Van Oldeniel. “Ze heeft al voor veel nieuwe en positieve accenten gezorgd”, zegt Boomkamp. “Zo wordt er bijvoorbeeld strakker gekeken naar bedrijfsprocessen en is er door de nieuwe frisse blik meer focus gegeven op de richting van Saxion. De hogeschool kiest een steeds duidelijkere koers”, stelt hij. Toch zijn de bestuurders nog niet helemaal tevreden over de bedrijfsprocessen. Van Oldeniel:

“Het kan allemaal nog professioneler en daar gaan we ons dan ook hard voor maken.” Beide bestuurders hopen natuurlijk dat 2009 een nog beter jaar zal worden en daar ligt gelijk de grootste uitdaging voor Saxion. Het succesjaar 2008 (waarin de instroom van studenten enorm steeg, het werknemersaantal nog nooit zo hoog was en waarin Saxion in diverse tevredenheidonderzoeken steevast hoog scoorde) brengt gek genoeg ook onvoorziene problemen met zich mee. Vooral op het gebied van huisvesting is er nog een hoop te win-

de cultuur die op dit gebied heerst moeten aanpakken”, denkt Boomkamp. “Hoe gaan we bijvoorbeeld om met het kennelijk verworven recht dat personeelsleden op vrijdagmiddag vrij zijn?”, vraagt hij zich af. “Of het feit dat gereserveerde ruimtes niet worden afgezegd als deze toch niet meer nodig blijken te zijn”, vult van Oldeniel aan. Ook willen de bestuursvoorzitters gaan experimenteren met alternatieve manieren van roosteren. “Je ziet nu vaak dat er aan het begin van een kwartiel hoorcolleges zijn en dat daarna het groepswerk begint. Daardoor staan de lesruimtes richting het einde van het kwartiel steeds meer leeg.” Een andere indeling van de roosters moet voor een betere spreiding zorgen. Daarnaast is de groei van Saxion een ander ‘probleem’. De studenteninstroom is het afgelopen jaar (met ruim elf procent) enorm gegroeid en het lijkt erop dat eenzelfde sprong ook volgend jaar verwacht kan worden. Er zal dus, naast een betere bezetting, nog

“Ik krijg tranen in mijn ogen als ik om vier uur ’s middags door het gebouw loop” nen voor de hogeschool die door de groei, maar ook door de inefficiënte bezetting, bijna uit zijn voegen barst. “Ik krijg tranen in mijn ogen als ik om vier uur ’s middags door het gebouw loop”, zegt Boomkamp over de bezettingsgraad. Terwijl tussen de middag de ruimtes vaak overvol zijn. “Veertig procent van de onderwijsruimten is daardoor gemiddeld bezet en dat is veel te weinig.” Er wordt op dit moment onderzoek gedaan naar verbeteringen op dit punt. “Maar we zullen

meer bijgebouwd moeten worden. De tijdspanne waarin de nieuwbouw in Deventer gerealiseerd moet zijn is inmiddels al ingekort. Dat was 2013, de wens is nu dat het nieuwe complex er al een jaar (of twee) eerder staat. Er zal daarbij echter wel beter gekeken worden naar de manier van bouwen. Deze moet namelijk flexibel zijn. “Dat houdt in dat er voor de nieuwbouw in Deventer gekeken zal worden naar het bouwen in verschillende blokken. Op die manier kun je bijvoorbeeld een blok weglaten als er één niet nodig

april 2009

11

blijkt te zijn. Het geld dat daarmee wellicht vrijkomt, besteden we namelijk liever aan onderwijs”, zegt Boomkamp. Ook is het niet ondenkbaar dat er in de toekomst ruimtes worden verhuurd, aan bijvoorbeeld het naastgelegen ROC. Het afgelopen jaar is er niet alleen geïnvesteerd in nieuw beleid en de strategische visie, maar ook in de kwaliteit van het onderwijs. De Raad van Bestuur is ook hier tevreden met de resultaten, maar wil nog meer aandacht aan die kwaliteit gaan besteden. Zo moeten er meer zinvolle contacturen komen met docenten en moet de uitval in het eerste jaar omlaag. Saxion is in dat kader een van de elf onderwijsinstellingen die gaat experimenteren met studiekeuzegesprekken. Verder moeten studenten meer gestimuleerd worden, vinden de bestuurders. Vooral op het gebied van excelleren kan Saxion nog flink veel verbeteren. Van Oldeniel: “De studenten vragen ons hen uit te dagen en dat willen we dan ook gaan doen. Dat betekent echter wel dat er zowel aan onze, als aan de kant van de student, werk verricht moet worden. Hoe kunnen we elkaar motiveren? Op die vraag zullen we ons de komende tijd gaan focussen.” Ook wil Saxion het toegepast onderzoek verder uitbreiden. “Niet alleen door het aantrekken van meer lectoren, maar ook door meer subsidies binnen te krijgen voor dit soort onderzoek”, benadrukt Boomkamp. “Om deze gelden binnen te halen moeten we echter alle zeilen bijzetten.” Daarnaast wil de Raad van Bestuur de rol van de docent hierin veranderen. De procesbegeleider moet veranderen in iemand die actief bijdraagt aan de innovaties. We doen er steeds meer toe als hogeschool”, besluit Boomkamp. “Maar de bestemming is nog niet bereikt.” Wendy van Til en Charlie Schuurman

Achtergrond

Het geheim van de studievereniging Dat je als beginnende student al snel kennis maakt met studentenverenigingen, zal niemand verbazen. Al jarenlang zijn (Enschede) en waren (Deventer) er veel actief in de Saxion-steden. Ze krijgen echter steeds meer concurrentie van de steeds populairder wordende studievereniging. Maar wat is het verschil precies en waarom zijn deze verenigingen zo in trek? De tendens is inderdaad dat steeds meer studenten zich aansluiten bij een studievereniging”, vertelt Jaap Heerze, hoofd Sport & Cultuur bij Saxion. “Een dergelijke vereniging is altijd gekoppeld aan een opleiding en de activiteiten zijn gericht op ontmoeting en gezelligheid, net als bij

“

een studentenvereniging, maar studieverenigingen zijn ook gericht op vakinhoud”, legt Heerze uit. Zo worden vaak sprekers uit het vak uitgenodigd en worden er excursies georganiseerd die te maken hebben met de opleiding en het toekomstige beroep. Enschede telt momenteel

12

tien van dit soort studieverenigingen. Heerze: “Daar bestaan ze al jaren. Deventer kent dergelijke verenigingen (nog) niet, of ze hebben een andere vorm. In het verleden zijn daar wel verenigingen geweest die een mix waren tussen studentenvereniging en studievereniging.”

april 2009

SVBalans Terwijl sommige studentenverenigingen moeite hebben om het hoofd boven water te houden (half januari besloot studentenvereniging Michos in Deventer na zeventien jaar te stoppen wegens gebrek aan actieve leden), bloeien de studieverenigingen deze dagen juist op. “In de laatste jaren zijn er meer studieverenigingen in Enschede bijgekomen”, weet Jorien Middelbos. De tweedejaarsstudente accountancy is sinds vorig jaar september voorzitter van studievereniging SVBalans, al negentien jaar lang de club van de opleidingen accountancy, bedrijfseconomie en fiscale economie. De

Foto: Toma Tudor

Achtergrond

vereniging is in vergelijking met andere studieverenigingen binnen Saxion relatief klein met dertig actieve en zestig niet-actieve leden. Hoewel het aantal studieverenigingen in Enschede volgens Middelbos steeg, is het ledenaantal van haar eigen club de laatste tijd juist licht afgenomen. Middelbos denkt dat dit komt door de toegenomen hoeveelheid vakgerelateerde activiteiten die door Saxion zelf georganiseerd worden. De studente accountancy koos aan het begin van haar studie bewust voor een studievereniging en niet voor een studentenvereniging. “Tijdens de introductie maakte ik kennis met SVBalans. Ik kende niemand die dezelfde studie ging doen als ik en het leek mij wel gemakkelijk om op deze manier nieuwe mensen te leren

kennen die ook deze richting op gingen. De activiteiten en de leden leken mij interessant en gezellig. Ook heb je contact met studenten uit verschillende jaren van de opleiding. Het voelde meteen goed en ik vond het ook fijn dat er geen verplichtingen aan het lidmaatschap zaten, zoals je die bij studentenverenigingen vaak wel hebt.” Daarnaast leek het Middelbos handig om via de vereniging meer te weten te komen over haar toekomstige vakgebied. “De vereniging is eigenlijk de schakel tussen school en werk. Op school leer je alleen de theorie, maar door onze activiteiten maak je ook kennis met de praktijk. Hierdoor kom je er sneller achter of de studie ook echt bij je past.” Elk jaar staan er diverse activiteiten op het programma waar iedereen aan mee kan doen. Van een jaarlijkse excursie naar het buitenland, tot feesten en diverse inhoudsdagen, waar bijvoorbeeld een kijkje wordt genomen in een bedrijf. Middelbos: “Tijdens deze dagen zijn we door middel van opdrachten ook actief bezig in zo’n bedrijf. Erg handig voor een eventuele latere stage of afstudeerperiode. Je naam is er dan in elk geval bekend.” Steun van Saxion Uit een onlangs gehouden onderzoek door de afdeling Studentvoorzieningen van de dienst Onderwijs en Student (DO&S) bleek dat studenten van Saxion meer interesse lijken te hebben voor studieverenigingen dan voor studentenverenigingen. “We merken dat studenten liever lid worden van een inhoudelijk gestuurde vereniging, omdat ze daar tijdens hun studie en toekomstige baan meer aan hebben”, weet DO&Sdirecteur Caroline van de Molen. “In totaal zijn er momenteel meer studie- dan studentenverenigingen. Vooral die laatste hebben het de afgelopen jaren zichtbaar moeilijk om meer leden te werven. Wij denken dat dit komt doordat studenten minder vaak op kamers wonen. De activiteiten en gezelligheid

hoeven ze dan niet bij een studentenvereniging te vinden. Ook vinden studenten de programma’s en toegevoegde waarde van studieverenigingen kennelijk aantrekkelijker.” Van de Molen vindt het jammer dat veel studentenverenigingen de laatste tijd ter ziele zijn gegaan. “Saxion wil deze verenigingen graag ondersteunen en doet dat ook al, omdat we het belangrijk vinden dat ze er zijn. Hetzelfde geldt voor studieverenigingen. In april en mei gaan we daarom in gesprek met onder meer studenten en leden van studie- en studentenverenigingen om eens te inventariseren welke wensen en behoeften er zijn op dit gebied. Ook gaan we polsen of er in Deventer belangstelling is voor studieverenigingen. Misschien is het ook mogelijk om contacten te leggen tussen studie- en studentenverenigingen. Wellicht hebben ze elkaar wat te bieden in de vorm van faciliteiten en de organisatie van activiteiten.” Het onderzoek van de DO&S past prima bij de visie van minister Plasterk. Hij zegt begin dit jaar, in een reactie op een oproep van de onderwijsraad, studieverenigingen bevorderlijk te vinden voor leerprestaties van studenten. Maar hij voelt zich er echter niet rechtstreeks verantwoordelijk voor. Dat zijn volgens hem nog altijd de hogescholen en universiteiten. Toegevoegde waarde “Onze studievereniging krijgt veel ondersteuning van de afdeling en dat is ook heel hard nodig. Maar het zou mooi zijn als er Saxionbreed meer ondersteuning

komt voor studieverenigingen”, vindt Roderick Eekers. Hij is lid van studievereniging Connect ter Zake en de student bouwtechnische bedrijfskunde was er tot voor kort penningmeester. De studievereniging van de opleidingen technische bedrijfskunde, bouwtechnische bedrijfskunde en small business bestaat nu een jaar of vijf. Twee jaar geleden werd er door een nieuw en ambitieus bestuur echter serieus werk van gemaakt. Op dit moment telt de vereniging maarliefst 150 actieve leden. De academie Bedrijfskunde en Ondernemen steunt haar studievereniging onder meer door de leden in contact te brengen met bedrijven uit het netwerk van de hogeschool. Eens in de paar weken is er overleg tussen de academie en het bestuur van de vereniging. Eekers: “De banden tussen studieverenigingen worden onderling wel aangehaald, maar dat gebeurt nu echt nog door de verenigingen zelf. Saxion zou hier een rol in kunnen spelen door meer bekendheid te geven aan de studieverenigingen en door de activiteiten breder op te zetten.” Ook vindt Eekers dat Saxion meer zou kunnen ondersteunen in de vorm van faciliteiten binnen de hogeschool. De voormalige penningmeester vindt het niet gek dat steeds meer studenten lid worden van een studievereniging: “Het is een verrijking van je studie. Je ontmoet mensen die dezelfde interesses hebben als jij, omdat de vereniging studiegerelateerd is. Ik vind het echt een toegevoegde waarde en kan het iedereen aanbevelen.” Marloes Neeskens

Wat is een studievereniging? Wikipedia: Een studievereniging is de Nederlandse benaming voor een vereniging van studenten die dezelfde studie of afstudeerrichting volgen, of (soms) van studenten die aan dezelfde faculteit studeren. Een studievereniging verleent aan studenten diensten die betrekking hebben op de studie of richting, en op oriëntatie op de arbeidsmarkt. De taken van een studievereniging zijn ruwweg in drie groepen te verdelen; onderwijstaken (bijv bemiddeling bij stages), kennis vergroten (bijv lezingen) en gezelligheidstaken (feesten).

april 2009

13

Dag & Nacht is een serie waarin studenten en medewerkers van Saxion met precies tegenovergestelde leefpatronen, muzieksmaken, levensopvattingen, banen et cetera, naast elkaar worden gezet.

Leve de mobiliteit

Vaste pc of laptop? Volmondig:“Laptop”, en hij wijst naar zijn eigen uitklapbare unit.“Mobiliteit is toch de essentie van onze huidige maatschappij. Ik stel mijn mobiliteit op prijs en wil graag overal bereikbaar zijn. Ik word er zenuwachtig van als ik niet ‘twentyfourseven’ in contact kan staan met mijn vrienden.” Fenneman gebruikt zijn laptop ook voor het maken van aantekeningen tijdens hoorcolleges. “Daar zijn geen vaste pc’s aanwezig. Daarnaast werk ik graag in mijn eigen omgeving. Oftewel op mijn eigen laptop, daar staan vertrouwde filmpjes op, haha! Als je een laptop hebt, snap ik niet waarom je die dan niet meeneemt. Als er al vaste pc’s vrij zijn, duurt het lang voordat je ingelogd bent. En als je dan vervolgens ingelogd bent, krijg je van die vreselijke pop-up-schermen! Ik kan me niet voorstellen dat iemand daar bewust voor kiest.” Je kunt via je laptop applicaties downloaden en deze thuis dan ook raadplegen. Vind je dat een voordeel?

“Ik ben niet zo op de hoogte van deze applicaties. Waarschijnlijk heb ik deze programma’s nog niet nodig gehad en dan zoek ik ze ook niet op. Voor mij maakt het dus niet veel uit, maar ik kan me voorstellen dat andere studenten dit wel als een voordeel zien.” Toch zijn er volgens Fenneman ook genoeg hobbels op de weg. “In het gebouw moet je nogal eens op zoek naar een stopcontact en ook duurt het inloggen soms wat lang. Als je problemen hebt, moet je soms een kwartier in de rij staan voor de ICT-helpdesk, die overigens ook lastig te vinden is! Maar het grootste probleem is toch wel dat je vanaf je laptop niet kunt printen. Hierin zie ik nog een groot verbeterpunt liggen voor Saxion.” Toch houdt dit alles Achiel niet tegen om zijn laptop elke dag overal mee naartoe te slepen. “Naast het feit dat mijn laptop ervoor zorgt dat ik altijd bereikbaar ben, heeft mijn laptop ook nog een andere functie, namelijk die van vermaak. En dat is ook wel nodig, tijdens mijn anderhalf uur durende reis naar Saxion.” Wat vind je ervan dat Saxion van plan is haar studenten ‘mobiel’ te krijgen? “Leef je uit, zou ik zeggen. Als Saxion van mening is dat het de studieresultaten zal bevorderen, dan houd ik ze niet tegen. Sabine Jeurnink

Toen Saxion jaren geleden in Deventer en Enschede grote hogescholen liet bouwen voor een alsmaar groeiend aantal studenten, deed voor het eerst het fenomeen studielandschap zijn intrede. Trots werd melding gemaakt van een ‘prachtige multimediaomgeving’, waar de computer altijd klaar staat voor e-mailen en internetten. Goed geregeld, zou je zeggen, maar niets bleek minder waar. inds die tijd is het voor Saxion een permanente worsteling om te voldoen aan de steeds hogere eisen die studenten aan de ICTomgeving van hun hogeschool stellen. Je kunt er de klok op gelijk zetten: Als studenten in enquêtes en tevredenheidonderzoeken hun zegje mogen doen over Saxion, dan staan de computerfaciliteiten bij de klachten, zonder uitzondering, met stip op één. Computers zijn te

S

Foto: Auke Pluim

Helemaal verdiept in zijn laptop, storen we Achiel Fenneman, student toegepaste psychologie, in zijn bezigheden. Hij sleept zijn laptop overal mee naar toe en kan een leven zonder eigenlijk niet meer indenken. Hij heeft geen zin om te wachten tot er in de bibliotheek een vaste pc vrij is en zijn laptop bespaart hem een hoop wachttijd.

beperkt beschikbaar, het systeem is te traag of ligt eruit, pc-lokalen zijn te vol en noem maar op. Het zijn al lang geen kleine ergernissen meer die studenten soms tot wanhoop drijven, want wie kan zich anno 2009 nog een ‘computerloze’ studie permitteren. Alle kennis en informatie lijkt tegenwoordig immers via de glasvezelkabel naar het brein van studenten gestuurd te worden, en dan heb je op de hogeschool een

14

Wifi oplossing voor h pc-plek nodig om je werk te kunnen doen. Punt uit! Zoals gezegd, was dat eind vorige eeuw zeker nog niet het geval. Zo had Saxion in Enschede in de nieuwe Stadscampus pakweg 9.000 studenten in huis, waarvoor minder dan 800 pc-plekken beschikbaar waren. ‘Moet kunnen’, dacht men destijds. Maar het bleek al snel te weinig. De ‘ratrace’ om steeds meer ICT-voorzieningen waar de studenten om vroegen kon Saxion natuurlijk niet winnen. Want voor het cre-

april 2009

ëren van een optimale situatie (een pc voor elke student) zouden de kosten de pan uit rijzen. Uiteindelijk bood de draadloze techniek - in dit geval wifi - uitkomst voor dit hardnekkige probleem. Van de draadloze netwerken is het wireless local area network (lan), ook wireless fidelity (wifi) genoemd, de bekendste. Bij de introductie van de techniek zo’n tien jaar geleden waren de verwachtingen van analisten van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) over

Saxion probeert door het aanbieden van notebookkredieten en studieapplicaties steeds meer het gebruik van notebooks te stimuleren onder haar studenten. Het mobiel leren en werken is bezig met een opmars. De vraag is echter of studenten er blij mee zijn of niet.

Geen inimini-laptop

Foto: Auke Pluim

Als ze aan het werk is, dan is Jolein Koenders eigenlijk altijd te vinden in de open werkplaats (OWP) van de pabo. Als ze een computer nodig heeft, dan zit ze daar altijd achter een vaste pc. Het komt wel eens voor dat ze moet wachten, maar dat duurt nooit lang. Een laptop heeft ze dan ook niet, want haar computer werkt prima!

hardnekkig probleem de markt voor wifi trouwens helemaal niet zo hooggespannen. Wifi zal net als glasvezel een niche blijven en in 2008 niet boven een verspreiding van zeven procent uitkomen, dacht men toen. In navolging van ‘buurman’ Universiteit Twente (die meteen besloot de hele campus met draadloos internet te ontsluiten door middel van een campusdekkend wifi-netwerk), maakte Saxion hiermee eerst een bescheiden begin met een proef bij de academie LED. Het bleek het Ei van Columbus te

zijn en sinds september 2007 beschikt Saxion - binnen de hoofdgebouwen - over een draadloos wifi-netwerk en kunnen studenten sinds kort, tegen gunstige voorwaarden, een eigen notebook aanschaffen om optimaal gebruik te kunnen maken van de nieuwe techniek. ‘Optimaal’ blijkt in dit verband trouwens soms een te groot woord, want helemaal probleemloos verloopt de ‘uitrol’ van wifi bij Saxion niet. Zo riep het Informatiserings-

Vaste pc of laptop? “Binnen Saxion kies ik voor een vaste pc. Het grote voordeel is dat je dan direct iets uit kunt printen. Dat moet ik tegenwoordig ook nogal vaak, omdat mijn printer thuis kapot is! Daarnaast heb je gewoon lekker de ruimte achter de pc. Tenminste, als je in de OWP zit. Dat is één van de redenen waarom ik daar graag zit, en niet in de bibliotheek.” Koenders wijst er ook op dat het meeslepen van een laptop haar niet zo vrolijk stemt, dus waarom al dat gedoe als er vaste pc’s aanwezig zijn? “De OWP leent ook notebooks uit, maar daar maak ik alleen gebruik van als alle vaste pc’s bezet zijn. Met zo’n inimini-laptop kan ik niet zo goed overweg, ik kan er niet zo snel op werken.” Koenders moet wel toegeven dat de notebooks helpen in de strijd tegen de bezetting van de vaste pc’s.

Centrum (IC) vier maanden geleden nog de hulp in van externe experts voor het analyseren en verbeteren van het interne netwerk na hardnekkige klachten over instabiliteit. Vooral in gebouwdelen van Wolvecamp en Schierbeek in Enschede was veel onvrede over een gebrekkige dekking, regelmatig verbroken of trage verbindingen. Toch lijkt het er sterk op dat wifi en de laptop Saxion én de studenten die er studeren, hebben verlost van een onoplosbaar probleem. Het aantal notebookgebruikers dat op Saxion van wifi gebruik maakt, blijft maar stijgen en een maand geleden werd er in dit verband weer eens een record gebroken: om half

april 2009

15

“Maar als je met je laptop problemen hebt met het wireless systeem, dan moet je van de vierde verdieping (waar de pabo gehuisvest is, red.) helemaal naar de eerste etage om het probleem op te lossen. Daar zit ik echt niet op te wachten als ik even in een tussenuur mijn mail wil checken.” Je kunt via je laptop applicaties downloaden en deze thuis dan ook raadplegen. Vind je dat geen voordeel? “Ik heb deze applicaties zelf nog nooit gebruikt. Maar dat komt natuurlijk ook doordat ik geen laptop heb! Toch lijkt het me wel handig. Als ik zelf een laptop had, dan zou ik er vast wel gebruik van maken. Zolang het maar niet te ingewikkeld is, ik blijf wel een vrouw, haha!” Wat vind je ervan dat Saxion van plan is haar studenten ‘mobiel’ te krijgen? “Leuk idee, zolang de school maar betaalt en het niet te ingewikkeld wordt. Op dit moment heb ik namelijk nooit problemen met inloggen of met het printsysteem en dat wil ik wel graag zo houden.” Sabine Jeurnink

twaalf werden 876 ingelogde gebruikers op het wifi-netwerk van Saxion geregistreerd. Een record dat volgens projectleider Floor van Grouw van het notebookproject niet lang zal blijven staan. Cijfers uit een enquête over de digitale werk- en leeromgeving ondersteunen daarbij zijn gelijk. Ongeveer zeventig procent van de Saxion-studenten heeft een notebook en circa tachtig procent gebruikt deze ook op Saxion. Twee van de drie studenten gebruiken inmiddels ook het wifi-netwerk, waarvan tien jaar geleden niemand bij Saxion nog had gehoord. Harry van Stratum

Beeld en Werkelijkheid

Gewaardeerde alfatypes Deze maand in Beeld en Werkelijkheid een bekende onder de opleidingen. Want velen zullen wel eens gehoord hebben van de opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening (mwd). Toch bestaan er wellicht nog wat blinde vlekken en dus vroegen we Thimo Idink (23), derdejaarsstudent technische bedrijfskunde, naar zijn beeld en eerstejaars mwd’er Rosmeri Gomez Perez (23) naar de werkelijkheid van deze opleiding. Joalycke van Neck

Werkelijkheid Wat kun je precies worden als je deze studie hebt afgerond? “Dat is erg verschillend. Doordat de opleiding behoorlijk breed is, kun je later heel diverse beroepen uitoefenen. Je kunt bijvoorbeeld in de jeugdzorg gaan werken of schoolmaatschappelijk werk gaan doen. Maar je kunt ook bij instanties als de kinderbescherming aan de slag.”

Wat trok je zo aan in deze opleiding? “Het omgaan met mensen vind ik erg interessant en leuk. In mijn toekomstige werkveld krijg je veel met verschillende nationaliteiten te maken, maar ook met verschillende leeftijdcategorieën. Het idee dat ik later mensen een beetje de richting moet wijzen als ze ergens mee zitten vind ik leuk. Dit komt omdat ik een zorgzaam persoon ben en ik graag mensen mag helpen.” Foto’s: Toma Tudor

Er is vaak onduidelijkheid over het verschil tussen sociaal pedagogische hulpverlening (sph) en mwd. Kun jij het ons vertellen? “De opleidingen lijken inderdaad veel op elkaar. Het zijn beide sociale studies, waarbij je veel met mensen werkt. Maar als je de opleiding sph volgt, werk je meer in groepen, terwijl mwd meer gericht is op de individuele begeleiding van personen. Mij sprak mwd ook meer aan omdat je dan juist één op één werkt.

Beeld Op Saxion wordt de opleiding maatschappelijk werk en dienstverlening aangeboden. Wat kun je worden met deze opleiding? “Ik denk dat je met deze opleiding maatschappelijk werk kunt gaan doen of daarin een leidinggevende functie kunt gaan vervullen. Ik denk dan bijvoorbeeld aan banen in de daklozenopvang of in een afkickkliniek, maar ook aan verenigingen die kinderen of ouderen activiteiten aanbieden.” Denk je dat er op deze opleiding meer vrouwen of meer mannen te vinden zijn? “Ik denk dat er meer vrouwen te vinden zijn. Mannen zijn volgens mij vaak meer geïnteresseerd in techniek. Als ze al kiezen voor sociale opleidingen, dan gaan ze vaak voor banen met meer prestige. Vrouwen kiezen denk ik eerder voor deze opleiding, omdat ze het juist leuk vinden om met mensen te werken en graag wat willen betekenen voor de medemens. Daarmee ga ik wel een beetje uit van het stereotype.” En wat voor een type is dat? “Ik denk een beetje een sociaal type dat van omgaan met mensen en veel van praten houdt en heel open is. Zeg maar een alfatype dat het belangrijk vindt om gewaardeerd te worden door zijn of haar medemensen.” Zou deze opleiding iets voor jou zijn? “Nee, dat denk ik niet. Ik ben misschien wel een sociaal type, maar ik houd er ook van om dingen te creëren. En bij problemen denk ik al snel: ‘laten we het oplossen in plaats van erover te praten’. En dat is volgens mij toch een beetje wat bij maatschappelijk werk hoort. Naar mensen luisteren zonder meteen hun problemen op te lossen.”

16

april 2009

RESEARCH MASTERS IN PSYCHOLOGY AT VU UNIVERSITY AMSTERDAM ARE YOU AN INQUISITIVE STUDENT WITH A PASSION FOR RESEARCH? We have the perfect programmes for you: a 2-year research master in Cognitive Neuropsychology (Prof. Erik Scherder) and a 2-year research master in Social Psychology (Prof. Paul van Lange) at the faculty of Psychology and Education of VU University Amsterdam We offer:

Master in economie of marketing en de wereld verbeteren? Kies voor een masteropleiding in Wageningen

Ú

aÚ

7•vÚ¬¨ŸîÚãÚÐvÓvJÐb•Ú£JÓÜvÐÓÚ¬ƒÚܕ˜Óڞ˜¨l

Ú

aÚ

¨ÜvШJܘ¬¨JŸiÚ¨Ÿ˜Ó•—ÜJ单Ü

Ú

aÚ

4£JŸŸÚÐ¬å»ÓÚ½£JíÀÚ㈾

Ú

aÚ

ÐvJÜÚÐvÓvJÐb•ÚƒJb˜Ÿ˜Ü˜vÓÚQÚ¬»»¬ÐÜ娘ܘvÓ

Ú

aÚ

íbvŸŸv¨ÜÚÓÜJÐÜÚܬÚJ¨Úvíb˜Ü˜¨ÚÓb˜v¨Ü˜‡bÚbJÐvvÐ

INTERESTED???? 7•v¨Úb¬£vÚܬÚܕvÚB˜ŸŸ˜J£ÚJ£vÓÚÐJlåJÜvÚ4¬Ó˜å£Ú¬¨Ú April 24 for more information on these and other programmes.

www.mywu.nl

Questions? Ú

Ú

Ú

Ú

Ú

Contact Carla Heldens Ú 7vŸÀÚôãôڗڈ©{Ú×ã{ˆ e-mail: [email protected] www.williamjames.nl

Master of Science in Management

Werken of doorstuderen? 16 maanden intensief studeren en ondernemen Specifieke Bachelor niet vereist Bedrijfskunde Master van hoge kwaliteit Een netwerk van 11.000 Nyenrodianen wereldwijd Sterke link met het bedrijfsleven

meer weten? Kom naar de Informatie Sessie op zaterdag 16 mei a.s. (aanmelden op www.nyenrode.nl/msc)

Meet the Masters! Je master doen

Maak kennis met de master die naadloos aansluit bij jouw ambitieniveau. Hoe hoog dat ook is. Overtuig jezelf!

in Leiden? www.mastersinleiden.nl Kom op woensdag 13 mei naar de Masteravond van de faculteiten: t
&DPOPNJTDIF
8FUFOTDIBQQFO
FO
#FESJKGTLVOEF t
4PDJBMF
8FUFOTDIBQQFO Informatie en inschrijven: www.vu.nl/masteravond

Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken.

Meer perspectief

¨2EHIGVMWMWIRQMNRWXYHMIEER  HI89IOSRMOEPWMRKIRMIYV  SZIVEPEERHIWPEK© 8LSQHI/SVX17G

XIGLRMIXSJ[IPRP )VZEEVLIX^IPJOSQREEVSR^I1EWXIVEZSRHSTQIMEW1IPHNIEERST [[[XYIRPQEWXIVHEK;MIRSKX[MNJIPXSJXIGLRMIOKI^MIRHILYMHMKIGVMWMW [IPHINYMWXIWXYHMIOIY^IMWOMNOXST[[[XIGLRMIXSJ[IPRP

&)78) 8)',2-7',) 92-:)67-8)-8 :%22)()60%2( /IY^IKMHW,SKIV3RHI V[MNW IRSRHIV^SIO)PWIZMIV  ª(IFIWXIWXYHMIW «

Coverthema

Hbo-Masterspecial

april 2009

19

Coverthema Doorstroom naar master zit nog vaak verstopt

De 110 meter Bama Extra keuzes, extra kansen. Studenten die vrij reizen door Nederland en de wereld. Dat was eigenlijk het ideaal achter het bama-systeem. Tot nu toe vallen echter vooral de drempels op. De bama als hindernisrace met vier herkenbare drempels in de schijnwerpers. Stijn Dunk en academische estafetterace, dat hadden de ambitieuze ontwerpers van ‘de bama’ voor ogen. Een uiterst soepele race, waarin studenten rap en makkelijk van studiestokje wisselen, waar bachelors en masters naadloos in elkaar over lopen. Over dat Olympisch nummer werd in Nederland gedroomd bij de invoering van het bachelor master-stelsel in 2002. Nu, zeven jaar na dato, voelt de bama soms eerder als de 110 meter horden, een race vol lastige hindernissen. Vooral studenten die het wagen om een master te kiezen op een andere universiteit moeten veel drempels overwinnen. Voor hen voelt de estafetterace als een 3000 meter hordenloop. Het overgrote deel van de Nederlandse studenten, zo’n tachtig procent, kiest voor de master die direct aansluit bij hun bachelor: de doorstroommaster. In dezelfde universiteitsstad, op dezelfde campus, dezelfde faculteit, met vaak ook dezelfde studievrienden en docenten. Deze grote massa stroomt soepel door, heeft dus lekker nergens last van, zou je kunnen zeggen. Maar wat is de kip en wat het ei? Blijven juist zoveel studenten hangen omdat het teveel gedoe is om over te stappen? Minister Plasterk van Onderwijs denkt van wel. De makkelijk toegankelijke ‘doorstroommaster’ is een sta-in-de-weg voor een gezonde mobiliteit en moet dus per 2011 dezelfde stevige eisen stellen als iedere andere master. Deze veelbesproken ‘harde knip’ is als smeerolie voor de mastermarkt: zodra elke master in Nederland van elke student een afgeronde bachelor eist, worden de concurrentie en de keuzevrijheid groter.

E

Foto: Toma Tudor

Anno 2009 ervaren studenten nog gewoon de drempels van het huidige systeem. Hier richten we de schijnwerpers op een handvol herkenbare drempels: de magere voorlichting, de grote stap naar het buitenland, het reizen naar een andere stad, het verhuizen naar elders en de strenge toelatingseisen. Per drempel geven dezelfde drie betrokkenen hun visie: Hidde Terpoorten, voorzitter van het interstedelijk studentenoverleg (ISO), Willem Hooglugt, woordvoerder van de Nijmeegse Radboud Universiteit en Daan Oudbier, studieadviseur bachelorstudenten Sociale wetenschappen in Tilburg.

20

april 2009

Coverthema Illustraties: Marthe Kalkhoven

1) Strenge toelatingseisen Hidde Terpoorten: “Ik ken een Groningse student met een bachelordiploma nederlands recht die overstapte naar de Rotterdamse master nederlands recht. Tien weken moest hij wachten op de juiste documenten. Dat is natuurlijk belachelijk, zo’n simpele overstap moet geen drempels opleveren. Universiteiten zijn te onduidelijk over de toelatingseisen die ze stellen voor hun masters. Zeer regelmatig moeten studenten eerst individueel getoetst worden door een toelatingscommissie. Plasterk kan beter hier iets aan doen, dan een keiharde knip in te voeren. Veel studenten weten nu niet waar je welke master en onder welke voorwaarden kunt doen. Sommigen willen heel graag, maar hebben geen idee. De minister is op dit punt veel te vrijblijvend. Plasterk moet universiteiten dwingen tot een heldere toelating.” Willem Hooglugt: “Zo’n Groningse student die vertraging heeft in Rotterdam, dat is allemaal een kwestie van afstemmen. Afstemming tussen opleidingen en afstemming tussen opleidingen en studenten. Studenten zelf hebben ook de verantwoordelijkheid om dit zelf met veel energie uit te zoeken. Als ze een master de moeite waarde vinden, moeten ze daar ook moeite voor doen, daar worden ze groot van. In mijn studietijd ben ik na mijn kandidaats theologie in Utrecht overgestapt naar het doctoraal in Nijmegen, dat heb ik ook gewoon zelf gedaan.” Daan Oudbier: “Het klopt dat je soms een hoop vakken moet inhalen. Dat komt ook omdat studenten vaak pas heel laat bedenken wat ze willen, ze zijn er in het begin van de bachelor niet zo mee bezig. Terwijl je dan wel al een minor kunt kiezen waarmee je soepel kunt doorstromen naar bepaalde masters. Maar studenten die echt een andere master willen kiezen, die intrinsiek gemotiveerd zijn, nemen die inhaalslag vaak op de koop toe. Laatst moest een student die van Sociale Wetenschappen overstapte naar een economische master een stuk of acht vakken inhalen, geen probleem. Ik vraag me sowieso af of het nu zo probleem is dat de grote meerderheid studenten kiest voor de master die direct en soepel aansluit. Je bent nu eenmaal opgeleid in die richting. Als je de slagersopleiding doet, stap je ook niet zomaar over naar de bakkersopleiding.”

Bama Bama Bama Bama Bama 2) Verhuizen of reizen Daan Oudbier: “De sociale omgeving is heel belangrijk. Daar hoort ook de relatie met docenten bij, studenten die daar tevreden over zijn kiezen eerder voor de eigen master. Maar ook voetballen met een vaste club vrienden telt mee. Toch is ook hier mijn ervaring: studenten die overtuigd zijn van hun keuze, kunnen deze gevoelens opzijschuiven. Overigens kan het ook omgekeerd werken: ik ken een student die vanwege nare ervaringen elders juist naar Tilburg wilde verhuizen voor zijn master.” Hidde Terpoorten: “Het is de verantwoordelijkheid van de student zelf om zijn leventje los te laten. Dat is best moeilijk, je bent gewend aan je eigen stad, je vrienden, je sportclub, je jaarclub. Maar in een nieuwe omgeving kun je ook een sociaal netwerk opbouwen. Als je een leuke student bent, lukt het vast om ergens anders ook een leuke club mensen te vinden. Het is jammer als studenten om deze reden niet de master kiezen die ze het liefst willen.” Willem Hooglugt: “Deze persoonlijke motieven spelen een belangrijke rol. De helft van de Nijmeegse studenten blijft in Nijmegen voor hun master mede vanwege dit soort praktische zaken. Maar als je graag elders een master volgt en niet wilt verhuizen, dan reis je toch gewoon met de trein?”

april 2009

21

Coverthema

3) Magere voorlichting Hidde Terpoorten: “In de voorlichting is absoluut nog een grote slag te maken. Veel universiteiten willen hun studenten binnen de deur houden, en leiden ze daarom naar hun eigen masters. Dat is kinderachtig en leidt tot eenzijdige voorlichting. Ze hebben angst dat anders hun eigen masters leeg-

lopen. De voorlichting moet opener en breder worden.” Daan Oudbier: “Ik stel me als studieadviseur onafhankelijk op. De beslissing laat ik bij de student zelf. Ook mijn collega’s in de rest van het land kan ik niet betrappen op het eenzijdig promoten van de eigen opleidingen, we wisselen regelmatig informatie uit over studenten die naar elders willen overstappen. Het is natuurlijk wel aardig om je eigen studenten te behouden, maar als ze weg willen houd je ze niet tegen. Wel neem ik vooroordelen over onze opleidingen weg die niet kloppen. Zo denken sommige studenten dat je in Nijmegen beter neuropsychologie kunt doen omdat het daar in de naam van de master staat, terwijl dat hier in Tilburg ook prima kan. De voorlichting over masters vind ik niet te mager, er zijn bijvoorbeeld veel goede websites. Studenten kunnen het ook zichzelf aanrekenen als ze te weinig informatie vinden, je moet er wel voor gaan.” Willem Hooglugt: “De voorlichting was enkele jaren geleden zeker een probleem. Dat bleek ook uit enquêtes onder Nijmeegse studenten. Daar hebben we lessen uit getrokken. Onze websites zijn verbeterd, de faculteiten besteden meer aandacht aan voorlichting en er is nu jaarlijks een grote voorlichtingsdag met informatie over al onze masters. Het was een kwestie van wennen aan het bachelor mastersysteem. De tevredenheid groeit: in 2008 vond driekwart van onze studenten de informatie over de doorstroommasters voldoende en steeg de tevredenheid over de voorlichting voor andere masters van 23 naar 37 procent. Dat iedere universiteit vooral zijn eigen producten voor het voetlicht wil brengen lijkt me logisch. ‘Je komt naar Nijmegen voor een master’, zeggen wij. Tegelijkertijd staat bij ieder individueel advies het belang van de student voorop. Als een student denkt dat hij elders een master vindt die beter bij hem past, ondersteunen we dit ook.”

Bama Bama Bama Bama Bama 4) Stap naar buitenland Willem Hooglugt: “Dit probleem speelt in Nijmegen heel duidelijk en staat hoog op de agenda. We werken hard aan het intensiveren van internationale samenwerkingsverbanden. Onze rector bezoekt partners in het buitenland om te regelen dat studiepunten die een van onze studenten daar haalt, meetellen voor zijn bachelordiploma. Als dat in de bachelor goed geregeld is, volgt bijvoorbeeld een buitenlandse stage in de master vanzelf. Ook omdat de drempel voor studenten lager wordt. Verder starten we gezamenlijke masters, met een zogeheten bi-diplomering. Zoals de gezamenlijke master met de universiteit van Münster, dan telt je diploma zowel in Nederland als in Duitsland.” Daan Oudbier: “Natuurlijk, dit speelt. Maar het hoeft geen probleem te zijn. Studenten die het echt willen, laten zich niet tegenhouden door een paar drempels. Een studente van ons is op dit moment volop haar masterjaar in Denemarken aan het regelen. Subsidies, huisvesting, aanbevelingsbrieven, flink wat gedoe maar ze heeft het er graag voor over. Ze heeft daar in haar bachelor al een half jaar gestudeerd en was verkocht. De master is in het Deens, maar ook die hobbel neemt ze. Voor de groep studenten met meer twijfels is de dual degree master een mooie optie. Het feit dat deze deels in Nederland georganiseerd is, haalt veel drempels weg.” Hidde Terpoorten: “Veel studenten willen wel naar het buitenland, maar de begeleiding van het international office is op de ene universiteit beter geregeld dan de andere. Ook hier is de voorlichting van groot belang. Het Nederlands hoger onderwijs is kwalitatief erg aan de maat. Als student wil je minstens hetzelfde niveau. Een positieve trend zijn de joint degrees, waar je een deel van de master op je eigen universiteit volgt. Dat maakt het beter in te schatten en minder afschrikwekkend.”

22

april 2009

Coverthema Top 4 van drempels bij keuze master 1. Geen studiefinanciering voor premaster (53%) 2. Verhuizing (46%) 3. Onduidelijk beroepsperspectief (45%) 4. Geen aansluiting op bachelor (42%) Wel of geen master volgen A Op het hbo 5% B Premaster universiteit 16% C In het buitenland 2% D Geen master 25% E Weet nog niet 52%

Top 4 redenen om een master te kiezen 1. Inhoudelijk interessant (75%) 2. Kwaliteit van de opleiding (68%) 3. Het beroepsperpectief (65%) 4. Goede aansluiting op bachelor (62%)

1 2 3 4

A

0

40

50

Een masteropleiding geeft mij meer status • Wo eens 71% oneens • Hbo eens 53% oneens

29% 47%

B C

E D

10

20

30

60

70

80

Met een bachelor ben ik voldoende voorbereid op de arbeidsmarkt • wo eens 38% oneens 62% • hbo eens 83% oneens 17%

Hbo’ers twijfelen over dure premaster De meeste hbo-studenten twijfelen of ze na hun opleiding nog een master zullen volgen. Vooral het moeten volgen van een premaster die zij zelf moeten financieren is een grote drempel. Dat blijkt uit een enquête onder vijfhonderd hbo-studenten en zevenhonderd universitaire studenten uitgevoerd door de hogeschool- en universiteitsbladen in Nederland. e universitaire studenten ervaren de master als een logische vervolgstap op hun bachelor. Bij het hbo ligt dat anders. De helft van de studenten weet gewoon nog niet of ze door zullen gaan. Een kwart zegt genoeg te hebben aan de hbo-opleiding. In Nederland is het niet makkelijk om door te stromen van een hbobachelor naar een wo-master. Meestal moeten de studenten een premaster volgen. In sommige gevallen hebben universiteiten en hbo-opleidingen via een convenant afgesproken dat de betere studenten al tijdens hun hbo-opleiding voorbereidende vakken voor de universiteit mogen volgen. De meerderheid volgt een premaster die in de regel een jaar duurt. Daarna volgt nog een jaar de masteropleiding. De meeste studenten hebben dan geen recht meer op basisbeurs, omdat ze in de regel al vier jaar achter de rug hebben. Ze kunnen nog wel lenen en daarmee een ov- kaart bemachtigen. Maar dat kan alleen wanneer de universiteit de premasterstudenten formeel inschrijft. De opleiding ‘premaster’ bestaat niet, maar in de praktijk schrijven de meeste universiteiten deze studenten in als bachelorstudent. Dat staat ook in de strategische nota van de minister. De universiteiten krijgen

D

voor deze studenten geen geld. Groot struikelblok is dat je voor een vervolgopleiding op de universiteit niet een jaar extra beurs ontvangt. In het gunstigste geval kun je lenen. Geen wonder dat dit de grootste drempel (53 procent) vormt om na de hbo een master te gaan volgen. Ruim negentig procent van de studenten geeft aan dat dit moet veranderen. De landelijke studentenvakbond LSVb herkent deze kritiek. “Wij hebben al verschillende keren bij minister Plasterk van Onderwijs aangedrongen op verandering van beleid. Maar telkens zegt hij dat hier geen geld voor is. Wij vinden dat raar. Het is toch goed wanneer studenten de kans krijgen om door te stromen?”, aldus voorzitter Lisa Westerveld van de LSVb. De HBO-raad vindt dat studenten met een afgeronde bachelor in staat moeten zijn een master te volgen. Nu eisen veel universiteiten een premasterjaar. Als studenten doorstromen naar een universitaire master zouden ze, zoals nu al af en toe gebeurt, tijdens de opleiding al tekortkomingen moeten kunnen inhalen, of die kans krijgen als ze al aan de universitaire master zijn begonnen. Maar het alternatief van de HBOraad is anders. Zij pleiten voor meer

door de overheid bekostigde hbomasters. Een woordvoerder van de HBO-raad: “Het is veel logischer om na een hbo-bachelor te zorgen voor een verdieping op het vak met een hbo-master. Zo’n opleiding ligt dan veel meer in het verlengde van de hbo-bachelor.” De HBO-raad wil dan vasthouden aan een bachelor van vier jaar en ziet de master als een extra, maar niet voor alle studenten noodzakelijke inhoudelijke verdieping. In deze constructie zouden studenten die na een bachelor nog een hbo master gaan doen vijf jaar aan het studeren zijn, een jaar meer dan de standaard universitaire bachelor-masteropleiding van vier jaar. Toch blijkt het animo hiervoor onder hbo-studenten vooralsnog klein. Slechts vijf procent heeft plannen voor een master op het hbo, veertig procent geeft aan liever een master op het hbo te volgen als dat mogelijk zou zijn. De meerderheid kiest voor een universiteit. Bij het kiezen voor een master kijken de studenten vooral naar de inhoud van de opleiding. De voornaamste vragen die de studenten zichzelf stellen als ze op zoek gaan naar een vervolgopleiding: is deze interessant, is de kwaliteit goed, wat is het beroepsper-

april 2009

23

spectief en sluit deze goed aan bij mijn bacheloropleiding? Maar doorstromen wordt de hbo-studenten niet altijd makkelijk gemaakt. Naast de kosten van de premaster zijn er meer drempels. Een mogelijke verhuizing naar een andere stad is ook een behoorlijk obstakel. En, wat daar zeker ook mee samenhangt is dat je je vrienden niet meer zo frequent kunt zien. Opvallend is dat dit voor hbo-studenten moeilijker te verteren is dan voor universitaire collega’s. Voorlichting speelt een belangrijke rol. Studenten hebben daar behoefte aan. Voorlichtingscampagnes zijn volgens de studenten geen weggegooid geld. Integendeel. Waar dan vooral behoefte aan is, is meer inzicht in de kwaliteit van de opleiding, maar ook in de mogelijkheden na de studie. Veel studenten geven aan dat ze de onduidelijkheid van het beroepsperspectief als een drempel ervaren. Wat kun je eigenlijk met die studie? Op dat punt blijft de voorlichting in gebreke. Dat speelt voor hbo-studenten sterker een rol dan op de universiteit. Immers, op de universiteit vinden bijna alle studenten dat een master bij hun opleiding hoort. Voor de hbo’ers is dat niet zo. Ruim tachtig procent denkt dat ze met hun hbobachelor voldoende voorbereid zijn op de arbeidsmarkt. Ze beseffen wel dat zo’n universitaire master wat extra’s kan bieden. Dat moet dan ook duidelijk zichtbaar gemaakt worden. Ries Agterberg en Tom van Nuenen

Erasmus School of Law Spot on! Nieuwe masters:

Informatiebijeenkomst Togamaster!

Nieuwsgierig? Stel je vragen op hoog niveau in onze

Strafrecht

Rotterdamse Faculty Club aan prof.

Togamaster Privaatrecht

Mevis, prof. Van Mierlo en Damsteegt. Mail voor één van de 40 exclusieve plaatsen naar: [email protected]

s14 mei, start 15.00u, Rotterdam

International and European Public Law Bedrijfsrecht Recht van de Gezondheidszorg Generalistische variant Individuele variant Fiscaal recht Commercial Law Financieel recht Aansprakelijkheid en verzekering Criminologie

Nieuwsgierig?

Ontvang het informatiepakket: mail naar [email protected]

Generalistische variant Recht in de multiculturele samenleving Master’s in Justice and Safety & Security Staats- en bestuursrecht Arbeidsrecht

Op www.frg.eur.nl/master vind je alles wat je wilt weten én de video’s! E R A S M U S S C H O O L O F L AW ERASMUS UNIVERSITEIT ROTTERDAM

English and Dutch-taught Master’s Programmes | Summer Programmes

EVIDENCE BASED PRACTICE MSc/Drs Tweejarige universitaire deeltijd masteropleiding tot klinisch epidemioloog (medisch wetenschappelijk onderzoeker) voor (para)medici en verpleegkundigen Bridging healthcare and science ■ ■ ■

een eersteklas carrièrestap als startpunt naar een hoog wetenschappelijk niveau modern en actueel onderwijs met een multidisciplinaire benadering (inter)nationaal gerespecteerd en NVAO geaccrediteerd

Locatie Broad range of Master’s and Research Master’s in the Social Sciences

Faculteit der Geneeskunde (AMC)

WWW.GRADUATESCHOOLSOCIALSCIENCES.NL

start 8e academisch jaar 3 september 2009

Voor contact, voorlichtingsdata, informatie en aanmelding:

www.amc.nl/masterebp

ten? e w r e Me w.ou.nl ww

Leer van gisteren, droom van morgen, studeer vandaag. Combineer werken en studeren bij de Open

Universiteit!

Studeren bij de Open Universiteit: flexibel, doelgericht en op academisch niveau.

5609160

Coverthema Hbo gaat voort op ingedaalde weg

Illustratie: Xiao Feng Chiu & Mathieu van der Bij

Wegen naar Rome verschillen sterk

26

april 2009

Coverthema De hbo-student die denkt aan een vervolgstudie aan de universiteit kan kiezen uit een wirwar aan trajecten, programma’s en leerroutes. De ene studie is de andere niet, de ene bachelor niet de andere en een pre-master kun je geschakeld laten indalen. Of niet, natuurlijk. oram zit op zo’n luxe bankje waarmee Nederlandse hogescholen tegenwoordig rijkelijk zijn gestoffeerd. Laptop uit, maar wel bij de hand. Effe chillen tussen de bedrijven door. De derdejaars Commerciële Economie, net twintig jaar, heeft de nabije toekomst aardig voor ogen: eerst op stage, dan afstuderen en dan naar de universiteit om Bedrijfskunde te studeren. Maar dat kan niet zomaar. Voordat de faculteit economie van de Rijksuniversiteit hem aanneemt, zal Yoram moeten bewijzen dat hij geschikt is om aan de masterfase van de Bedrijfskundestudie te beginnen.

Y

Minder smaken Als Yoram over anderhalf jaar zijn hbo-diploma haalt, is hij bachelor. Er bestaat geen bindende regelgeving voor het verstrekken van graden in het hoger onderwijs. Op diploma’s die de hogescholen uitreiken staat soms gewoonweg bachelor. Op andere staat de toevoeging van de Engelstalige naam van de opleiding. Maar eigenlijk mag er (behalve de universitaire toevoegingen) achter dat alom gebruikte bachelor dus van alles staan. Op de universiteit zijn er minder smaken: een bèta-student wordt na de bachelorfase ‘bachelor of science’, de rechtenstudent mag zich ‘bachelor of laws’ noemen en de overige studenten kunnen zich voorstaan op de graad ‘bachelor of arts’. Wirwar aan trajecten Kort en goed, Yoram moet van bachelor, bachelor of arts worden. Hij moet zich na z’n hbo-opleiding zodanig bijscholen dat de universiteit vindt dat hij goed genoeg is om in de academische collegebanken plaats te nemen. Universiteiten bieden studenten als Yoram programma’s aan om kennishiaten te dichten. Deze programma’s bevatten studieonderdelen die niet voorkomen in het hbo, maar wél in het bacheloronderwijs op de universiteit. Dit is een al te simpele weergave van de werkelijkheid, want de ene hbo-opleiding is de andere niet, zelfs al dragen ze dezelfde naam. Social Studies in Amsterdam kan behoorlijk verschillen van Social Studies in Groningen. Ook de les-

programma’s op de universiteiten zijn niet identiek. Daardoor bestaat er een wirwar aan trajecten, programma’s en leerroutes die ervoor moeten zorgen dat de hbo-student kan doorstromen naar het wetenschappelijk onderwijs. Hogescholen maken sinds enige jaren afspraken met universiteiten om die doorstroming zo soepel mogelijk te laten verlopen. De programma’s die uit die afspraken voortspruiten worden schakelprogramma’s genoemd, of (in toenemende mate) pre-masters. Deze bijspijker trajecten kun je ná (de gewone pre-masters) of tíjdens de hbo-opleiding volgen (de zogeheten ingedaalde pre-masters). Geschoeid onderwijs Yoram studeert aan de Hanzehogeschool (HG) in Groningen, hij kan het beste kiezen voor een studie Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit in diezelfde stad (RUG), waarmee de HG contacten onderhoudt. Ineke Ganzeveld, accountmanager van de UHG (het samenwerkingsverband tussen HG en RUG): “De meeste HG-studenten kiezen voor een stapelroute. Eerst een hbodiploma halen, dan heb je in ieder geval een diploma op zak. Vervolgens volgen ze een schakelprogramma en dán gaan ze voor een masterstudie naar de RUG. Daarom stemmen de Hanzehogeschool en RUG de programma’s zoveel mogelijk op elkaar af. Zo’n schakelprogramma biedt ook het voordeel dat de student kan bekijken of het op universitaire leest geschoeide onderwijs hem bevalt.” De RUG verwacht dat 250 afgestudeerde hbo’ers zich dit jaar zullen aanmelden voor deelname aan de schakelprogramma’s. Ganzevelds collega Rutger Kleinagelvoort: “In 2003 waren dat er nog honderd. Sindsdien is het aantal gestaag gestegen tot om en nabij de 250. Daarop lijkt het zich nu te stabiliseren.” Twee derde van de pre-masterschakelaars in Groningen begint na het schakeljaar aan de masterstudie. Kleinagelvoort vind dat een laag percentage, maar hij houdt een slag om de arm omdat hij zich baseert op cijfers van de laatste twee jaar. Meer uitgesproken is hij over de oorzaken van de uitval. “Statistiek is hét struikelblok bij

economie, bedrijfskunde en de gedragswetenschappen. Bovendien zijn rechten en economie erg grote faculteiten. Het contrast met het kleinschalige hogeschoolonderwijs is dan wel erg groot.” Animo voor ingedaalde premaster Hogescholen leiden studenten op voor een beroep. “In beginsel zijn we geen springplank voor een wo-studie”, meent Ellen Oudejans, opleidingsmanager HBO-rechten aan de Hogeschool van Amsterdam (HvA). Maar dat uitgangspunt moet studenten niet hinderen in hun ambities. Daarom biedt de sinds 2002 bestaande HvA-opleiding rechten haar studenten in het derde en vierde jaar een ingedaald schakelprogramma aan, dat de opleiding met de faculteit rechtsgeleerdheid van de Universiteit van Amsterdam heeft opgesteld. Voor zo’n ingedaalde pre-master gebruiken de hogescholen onder meer de tijd die de opleidingen inruimen voor het volgen van een minor (bijvak). Oudejans: “De animo voor onze ingedaalde pre-master is groot. Maar onze eisen zijn streng. We selecteren ieder jaar pakweg zo’n vijfentwintig studenten. Ze mogen geen studieachterstand hebben en op hun theoretische vakken moeten ze gemiddeld een zeven scoren.” Verzwaarde afstudeerscriptie Op vrijwel alle hogescholen zijn beleidsmedewerkers in de weer met het laten indalen van de premasters. “We willen de dienstverlening aan studenten optimaliseren”, zegt Liesbeth Smulders, leider van het project ‘Doorlopende Leerlijnen Hbo-Wo’ op de Christelijke Hogeschool Windesheim in Zwolle. In haar inventarisatie stuitte Smulders op afspraken met minstens zeven universitaire instellingen, van de Universiteit Twente tot het Universitair Medisch Centrum Utrecht. De Windesheim-student heeft het voor het kiezen. Smulders: “Hij kan onderwijs volgen aan de universiteit. Hij kan terecht bij de Open Universiteit voor digitaal onderwijs en hij kan het onderwijs ook combineren: een deel bij Windesheim, een deel bij de univer-

april 2009

27

siteit en een gedeelte door een verzwaarde afstudeerscriptie.” De schakelprogramma’s van de Open Universiteit (OU) zijn populair bij de hogescholen. “Het ging een jaar of vijf geleden om zeer specifieke informatica-opleidingen”, herinnert Ron Dankers zich. De beleidsmedewerker van de Fontys Graduate School in Eindhoven: “Die sloten beter aan op de Open Universiteit dan op de Technische Universiteit Eindhoven. Daarna zijn we gaan samenwerken op het gebied van Science en Management.” De OU-programma’s beginnen met het aanleren van academische vaardigheden. Dankers: “De OU zorgt voor het materiaal, Fontysdocenten geven hoor- en werkcolleges. In het begin liep de samenwerking met de OU stroefjes. Maar nu we elkaar beter kennen en invloed hebben op de inhoud, gaat het prima.” Niet sip door de knip Onderwijsminister Ronald Plasterk wil in 2010 de zogeheten harde knip invoeren. Vanaf dat moment mogen universitaire studenten pas aan de masterfase van een studie beginnen als ze alle vakken uit de bachelorfase hebben gehaald. Plasterk denkt dat studenten hierdoor een bewustere keuze maken: gaan ze op voor een masterdiploma, of gaan ze aan het werk met de bachelorgraad? Het voornemen van de minister leidde tot reuring in de universitaire wereld. “Schande”, schreeuwen de studentenbonden, want Plasterks maatregel leidt tot tijdverlies vinden zij. Studenten zullen soms maanden moeten wachten voordat ze de kans krijgen om een tentamen te maken voor één ontbrekend bachelorvak. De hogescholen houden zich muisstil over de harde knip, en niet alleen omdat het een zaak voor de universiteiten is. Ron Dankers van Fontys spreekt: “Ik denk dat de harde knip twijfelaars en uitstellers zal afremmen, de studenten die eigenlijk nog niet klaar zijn voor academisch onderwijs. De knip kan ertoe leiden dat studenten niet klakkeloos kiezen voor een masteropleiding op de universiteit. Nou, de hogescholen hebben een alternatief, beroepsgerichte masteropleidingen: professional masters. De interesse daarvoor zou wel eens flink kunnen toenemen.” “Verrek”, zegt Yoram, “dat ís een idee.” Hij knipt zijn laptop aan. “Effe googelen.” Boudewijn Otten

Coverthema

Overleg Doorstroom hbo-wo wil wegen samenvoegen Joop Mengels (Algemeen bestuurlijke zaken Saxion) is voorzitter Overleg Doorstroom HBO-WO en maakt zich sterk voor een landelijke afstemming van alle premaster programma’s. Zelf heeft hij namens Saxion, samen met de Universiteit Twente (UT), een model ontwikkeld waarmee studenten heel snel kunnen zien welke masters aansluiten bij hun opleiding en welke doorstroomminors daar bij horen. “Wij noemen de ingedaalde premasters ‘doorstroomminors’, omdat de ruimte die binnen een opleiding bestaat voor een minor bij ons gebruikt kan worden om je voor te bereiden op een master aan de UT”, vertelt Mengels. “Er bestaan al wel websites waar studenten bachelor-master aansluitingen kunnen checken, zoals studiekeuze123.nl, maar die zijn toch vooral gericht op het lokken van studenten. Je moet faciliteren, zorgen dat studenten goed geïnformeerd, maar ook begeleid worden. Juist omdat het zo goed georganiseerd en op elkaar afgestemd is, geeft het systeem soms problemen in andere regio’s. Daarom pleiten we ook voor een landelijk model”, zegt hij. “Er is nu veel onduidelijkheid, over de terminologie bijvoorbeeld. Doorstroom, schakelprogramma, premaster, iedere instelling gebruikt zijn eigen termen, maar ook zijn eigen systematiek. Er doen nu zo’n zeven á acht universiteit-hbo combinaties mee aan het overleg, maar ik verwacht dat dit aantal wel gaat groeien. In mei hebben we ons volgende landelijke overleg, dan is afstemming het belangrijkste agendapunt.”

nale afstemming wordt daardoor steeds meer in gezien.” Studenten kiezen wel nog vaak voor de klassieke situatie: eerst de bachelor afmaken en dan kijken welke premaster ze kunnen volgen. “Het is beter om je al tijdens de bachelor voor te bereiden, maar veel studenten kennen de mogelijkheden niet. Daar ligt voor ons ook een rol weggelegd”, zegt Mengels. “Ik vind dat er na het behalen van het eerste jaar al aandacht zou moeten zijn voor een mogelijk vervolg na de bachelor. Dan kunnen studenten zich goed laten informeren en zich op tijd afvragen of ze voldoen aan de eisen.” Het doorstroommodel van Saxion en de UT is te vinden op www.utwente.nl/doorstroom

In het begin was er wat weerstand tegen doorstromende studenten. “Vooral bij universiteiten heerste wat koudwatervrees. Zijn die hbo-studenten wel goed genoeg, vroeg men zich af. Nu blijkt dat studenten die goed voorbereid aan hun master beginnen het heel goed doen op universiteiten. Het nut van natio-

Colofon masterspecial Deze bijlage over de masters in het hoger onderwijs is een gezamenlijk initiatief van de hogeschool- en universiteitsbladen, verenigd in de Kring van hoofdredacteuren in het hoger onderwijs. De productie wordt meegenomen in zeventien bladen. Dat zijn: Ad Valvas (VU Amsterdam), Cursor (TU Eindhoven), EM (Erasmus Universiteit), Folia (Universiteit van Amsterdam), Havana (Hogeschool van Amsterdam), HanzeMag (Hanzehogeschool) hskwin’ (Windesheim), Mare (Universiteit Leiden), Observant (Universiteit Maastricht), Profielen (Hogeschool van Rotterdam), Punt

(Avans), Sax (Saxion), Sensor (Hogeschool Arnhem Nijmegen), Trajectum (Hogeschool Utrecht), Ublad (Universiteit Utrecht), UK (Rijksuniversiteit Groningen), UT nieuws (Universiteit Twente). Coördinatie: Jim Jansen Westenbrink (hskwin)

(Folia),

Bert

Fotografen: Herman Engbers, Kees Rutten (Trajectum) Advertenties: Bureau Van Vliet, Telefoon: 023 571 47 45, Fax: 023 571 76 80 e-mail: [email protected] www.bureauvanvliet.nl DTP en Drukwerk: Drukkerij Hooiberg Salland, Deventer

In de uitgave van Sax Magazine staan bijdragen van: Stijn Dunk (Univers), Boudewijn Otten (HanzeMag), Bas Belleman (Hoger Onderwijs Persbureau), Gerard Rutten (Trajectum). Illustraties: Barbara Stok (cover special) en Marthe Kalkhoven (110 meter bama), Xiao Feng Chiu & Mathieu van der Bij

28

april 2009

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie, micro-film of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Foto: Herman Engbers

Coverthema

Het gevecht om de hbo-master Aan de hogescholen bestaan veel minder masters dan bij de universiteiten. Afgestudeerde hbo’ers nemen daardoor massaal hun toevlucht tot universitaire vervolgstudies. Een ongewenste ontwikkeling, stelt hogescholenkoepel HBO-raad. Die strijdt voor meer professionele masters, maar lijkt daarin alleen te staan.

30

april 2009

Coverthema Het is wel heel veel geld. Ik heb niet zomaar tienduizend euro klaarliggen”, reageert Sabine Eysink geschrokken als ze hoort dat het collegegeld van een hbo-master kan oplopen tot vijftien duizend euro. De derdejaars studente international business and languages in Zwolle vroeg bij drie hogescholen informatie op over een vervolgstudie. “Misschien moet ik dan maar een master gaan volgen op een universiteit, maar dat betekent dat ik een schakeljaar moet volgen. Of ik ga eerst een paar jaar werken.”

“

Ziehier het dilemma waar hbo’ers in toenemende mate mee kampen. Velen willen na hun bachelorstudie – al dan niet met enkele jaren werkervaring – een passende vervolgstudie doen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren. Maar zij komen veelal van een koude kermis thuis. Het aantal hbo-masters is zeer beperkt en het collegegeld vaak torenhoog. Terwijl bij de universiteiten elke bacheloropleiding een master kent tegen het normale tarief. Daarmee lijkt de hbo-sector een groot onrecht aangedaan. Schande? Dat valt nog te bezien. Bij de invoering in 2002 van het bachelormasterstelsel in het Nederlandse hoger onderwijs, werden universitaire opleidingen in twee stukken geknipt. Zo ontstonden de bachelor van drie jaar en daar bovenop de doorgaans eenjarige master. Het ministerie bleef deze opleidingen bekostigen, waardoor de hoogte van

het collegegeld beperkt bleef. De opleidingen in het hbo handhaafden het vierjarig curriculum en sindsdien gaan de studies als bachelor door het leven. Tegelijkertijd werden de bestaande voortgezette opleidingen bij hogescholen (eerstegraads leraren, kunst en zorg) omgedoopt tot hbomasters, die de overheid eveneens bleef betalen. Deze herstructurering leidde tot bijna duizend masters aan de universiteiten, terwijl de hogescholen het moesten doen met iets meer dan honderd. “Wij gingen indertijd akkoord omdat we in de veronderstelling verkeerden dat we de ruimte zouden krijgen om zelf een flink aantal masters te ontwikkelen die de overheid zou bekostigen”, zegt Erwin van Braam, hoofd algemeen beleid van de hogescholenkoepel HBO-raad. “Maar die deur blijft tot nu toe nagenoeg dicht. We kunnen slechts mondjesmaat nieuwe masters starten, en dan nog moeten de studenten of de bedrijven de kosten van de studie zelf dragen.” Het is de HBO-raad een doorn in het oog dat universitaire en hbo-studenten geen gelijke mogelijkheden hebben om door te stromen. De belangenorganisatie ziet met lede ogen aan dat afgestudeerde hbo’ers in toenemende mate hun toevlucht nemen tot de universitaire masters, waarvoor zij de noodzakelijke schakelprogramma’s en selectieprocedures voor lief nemen. Dat leidt er toe dat veel beroepsgerichte hbo’ers tegen wil en dank in het keurslijf worden geperst van de universitaire

‘Fundamentele discussie’ Als de overheid niet bereid is om meer hbo-bachelors te financieren moet er een fundamentele discussie komen over de huidige bekostiging, stelt de HBO-raad in de nota Green Paper die in januari verscheen. Het huidige systeem zou dan op de helling moeten. In een interview met het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) ontvouwde voorzitter Doekle Terpstra een alternatief: ‘Gedacht kan worden aan het staken van de bekostiging van masteropleidingen en in plaats daarvan een kostendekkend collegegeld te vragen. Dat bedrag kunnen studenten bijlenen en pas terugbetalen als ze later goed verdienen.’ Een tamelijk rigoureuze oplossing, erkent hoofd algemeen beleid Erwin van Braam van de HBO-raad. De uitspraken zijn bedoeld om de discussie te prikkelen en vormen niet zozeer het definitieve standpunt van de HBOraad, nuanceert hij. ‘De huidige financieringssystematiek van masters is op de lange termijn niet houdbaar, zeker niet als steeds meer studenten uiteindelijk een mastergraad willen halen. We moeten verder kijken dan overmorgen en zoeken naar alternatieven.’ Het idee van Terpstra vindt geen weerklank bij universiteitskoepel VSNU. ‘Dat is niet ons idee van een kennissamenleving’, reageert woordvoerster Aly Oldersma. De belangenvereniging van universiteiten heeft er geen behoefte aan om dit plan openlijk te bediscussiëren.

vervolgstudie. Leraren, verpleegkundigen en ingenieurs maken een carrièreswitch in de richting van beleids-, management- of wetenschappelijke functies. Daarmee zijn velen verloren voor het vakgebied waartoe zij bij de hogescholen zijn opgeleid en dat is een ongewenste ontwikkeling, stelt de HBO-raad. “Want de samenleving staat te springen om goed opgeleide professionals”, zegt Van Braam. Een ander gevaar dat de HBO-raad ziet opdoemen is de ondermijning van de verschillen tussen universitair en hbo-onderwijs. Door de druk van studenten die verder willen studeren ontstaan meer en meer schakelprogramma’s bij hogescholen, wat ten koste gaat van de beroepsgerichtheid van de opleidingen. Anderzijds zorgt de toenemende instroom van hbo’ers ervoor dat universiteiten rekening gaan houden met de achtergrond van deze studenten. “De facto zal dat ertoe leiden dat de universiteiten beroepsgerichte masters zullen gaan verzorgen”, schrijft de HBO-raad in het discussiestuk Green Paper, dat begin dit jaar verscheen. De universiteitskoepel VSNU is niet onder de indruk van het geschetste toekomstbeeld en bestrijdt dat water bij de wijn wordt gedaan. “Universiteiten bieden masters aan vanuit een wetenschappelijke identiteit, ongeacht de groep die instroomt”, zegt woordvoerster Aly Oldersma. Daar komt nog bij, betoogt de HBO-raad, dat de kosten van de toestroom bij universiteiten in de papieren lopen, met name door de financiering van het schakeljaar. De overheid betaalt 140 miljoen extra, zo becijfert de belangenvereniging van hogescholen. En dat is dan nog een ‘optimistisch scenario’. Als deze groep bij de hogescholen aan de bak zouden kunnen, dan kost dit nog maar een dikke tachtig miljoen: een besparing van bijna zestig miljoen per jaar. Toch vindt ook de HBO-raad dat het te ver gaat om aan alle hboopleidingen een professionele master te koppelen. Dat is politiek, maatschappelijk en financieel niet haalbaar. Bovendien zou dat de waarde van de bachelor aan de hogescholen aantasten. “Als alle hbo-opleidingen over een master beschikken, dan zul je zien dat iedereen het masterniveau wil halen om de positie op de arbeidsmarkt zeker te stellen. De bachelors komen dan in dienst van de door-

april 2009

31

stroming te staan in plaats van het opleiden van gekwalificeerde professionals voor de arbeidsmarkt”, stelt Van Braam. Maar de minister moet wel een ruimhartiger beleid voeren ten aanzien van de hogescholen en niet de hand stelselmatig op de knip houden, zo roept de HBO-raad al jaren. Leidraad moet zijn de behoefte in de beroepspraktijk aan hoger opgeleide professionals. Is die aantoonbaar aanwezig, dan dient de minister een dergelijke hbo-master mogelijk te maken en te bekostigen. “Ik kan me voorstelen dat niet bij alle beroepsgroepen een master urgent is. Maar in veel sectoren is er grote behoefte aan professionals op masterniveau”, zegt Van Braam. Als voorbeeld gelden de masters Advanced Nursing Practice en Social Work die het ministerie bij wijze van uitzondering wel besloot te bekostigen vanwege de ‘maatschappelijke behoefte’. Een voorbeeld van de ministeriële krenterigheid is de weigering de master Life Science te financieren terwijl het bedrijfsleven hier volgens de HBOraad om staat te springen. In het gevecht om de hbo-masters lijkt de HBO-raad een roepende in de woestijn. Werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland steunen de minister bij zijn weigering massaal de bekostiging van hbomasters op zich te nemen. Want de arbeidsmarkt heeft vooral behoefte aan afgestudeerde hbo-bachelors die gekwalificeerd zijn voor een baan in de bedrijven. “Dat is een belangrijk verschil met de academische beroepen omdat daar juist doorgaans het universitair masterniveau het vereiste startniveau is”, stelt Chiel Renique van VNO-NCW. Ook studentenorganisatie ISO bepleit om dezelfde redenen terughoudendheid ten aanzien van overheidsfinanciering van hbo-masters. En nee, het is niet oneerlijk dat universitaire studenten wel allemaal een master kunnen volgen, zegt bestuurslid Marlies Wesdorp. Want hun opleiding is ten slotte dan pas afgerond. “Aan de ene kant kun je zeggen dat het niet fair is dat studenten van hogescholen niet allemaal een eigen master kunnen volgen. Maar aan de andere kant krijgen alle studenten vier jaar hoger onderwijs. Als de hbostudenten dan nog een jaar langer profiteren door een master is dat onrechtvaardig ten opzichte van de universitaire studenten.” Gerard Rutten

Coverthema

‘Hbo’ers zonder master zijn niet minder stoer’ Van grote Europese onderwijsidealen kan hij niet worden beschuldigd. En aan internationale streefcijfers heeft hij een broertje dood. Minister Plasterk vindt het al prachtig dat de invoering van het bachelor-masterstelsel zo ver is gevorderd. Nu stapje voor stapje verder. et enige bewondering spreekt minister Ronald Plasterk van OCW over de onderwijsrevolutie die zijn Europese voorgangers tien jaar geleden in gang zetten: de invoering van het bachelor-masterstelsel. “Vergeet niet dat vroeger alleen de doctorstitel internationaal vergelijkbaar was. Zelfs de doctorandus en de ‘ing’ bestonden alleen in Nederland. Ieder land verzon zelf namen voor zijn diploma’s.”

M

Toegegeven, er is nog steeds geen garantie dat een bacheloropleiding natuurkunde in Boedapest naadloos aansluit op een masteropleiding in Helsinki. Maar met een diplomasupplement, waarin staat beschreven wat de opleiding waard is, kom je volgens Plasterk al een heel eind. Het gaat hem om de grote lijn. “In principe kun je nu naar Rome om een masteropleiding te volgen”, spiegelt hij voor. “In heel Europa is gekeken of de instellingen niet alleen maar een nieuw bordje op de deur hebben geplakt, maar of ze werkelijk bachelor- en masteropleidingen aanbieden. Je kunt in één minuut uitleggen wat de bedoeling is, maar het was ongelofelijk veel werk om op bezoek te gaan bij al die instellingen en te zeggen: Dat beweert u nu wel, maar mogen wij uw leerboeken eens zien?” En nu moet Europa stapje voor stapje voorwaarts. Binnenkort spreekt Plasterk zijn collega’s op een internationale conferentie in Leuven en dan hoopt hij samen weer iets verder te komen. “Nederlandse studenten kunnen hun studiefinanciering tegenwoordig ook meenemen naar het buitenland. We lopen daarmee al een tijdje voorop. Ik zou het op prijs stellen

als andere landen dat ook mogelijk gaan maken. Kijk, zoiets zou je Europees kunnen afspreken.” Verder verwacht hij weinig van Europese afspraken. Hij ziet niets in internationale streefcijfers. “Je moet geen dingen aan de horizon definiëren. Ik ben al helemaal allergisch voor ‘input-targets’. We moeten niet met andere landen gaan vastleggen hoeveel procent van ons bruto binnenlands product wij aan dit-of-dat gaan besteden. Daar gaat het nationale parlement over. En politiek verantwoordelijk is de bewindspersoon. We kunnen ons daarin nooit door het buitenland laten binden.” Bovendien: “Als de targets lager zijn dan onze bestedingen, hebben we er niets aan. En als ze hoger zijn, ook niet. In het verleden werkten zulke doelstellingen hooguit als hefboom. Ministers konden elkaar gebruiken als argument in debatten met collegabestuurders in eigen land.” Hij herinnert aan de Lissabon-conferentie, waar de Europese landen beloofden dat ze veel geld in de kenniseconomie zouden pompen. “We hebben daar afgesproken dat de industrie twee procent van het BBP aan research gaat besteden. Dat gebeurt niet. En nu? Jozias van Aartsen heeft die afspraak destijds gemaakt als minister van buitenlandse zaken. Moeten we hem nu ontslaan? Of iemand anders? Zoiets geldt ook voor de overheidsuitgaven.” Kortom, Plasterk wil zich nergens op vastpinnen. Zolang de Europese trein maar de goede kant oprijdt. Het bama-stelsel is wat hem betreft vooral ingevoerd om de mobiliteit van studenten te vergroten en daar wil hij graag aan meewerken. Maar verwacht geen

32

beloftes. Tegenwoordig stapt één op de negen Nederlandse studenten over van de ene naar de andere universiteit; dat mogen er best iets meer worden. Maar vraag niet of dat aantal misschien moet verdubbelen of verdrievoudigen. “Zolang studenten maar een bewuste keuze maken”, antwoordt hij stoïcijns. Hetzelfde geldt voor studeren in het buitenland. “Ik raad het iedereen aan. Een jaar of een half jaar in het buitenland is een verrijking van je leven.” Maar hoopt hij dan ook dat iedereen zijn raad zal opvolgen? “Studenten zijn volwassen mensen en als ze om wat voor reden ook besluiten dat ze niet naar het buitenland willen of kunnen, dan ga ik hier in mijn werkkamer niet zitten hopen. Wel wil ik er van mijn kant alles aan bijdragen om het mogelijk te maken.” De harde knip tussen bachelor- en master moet er volgens hem komen, omdat studenten dan beter gaan nadenken over hun vervolgopleiding. “Met een bachelordiploma op zak kun je nu eenmaal beter om je heen kijken. De realiteit is nu dat veel jongeren van zeventien jaar zich bij de bachelorkeuze door allerlei triviale overwegingen laten leiden: de stad, de woonruimte, de afstand tot het ouderlijk huis. Als ze er drie jaar later om inhoudelijke redenen voor kiezen om in dezelfde plaats verder te studeren, dan is dat natuurlijk prima. Maar als ze dat alleen doen omdat ze daar al met hun ‘doorstroommaster’ kunnen beginnen voordat ze hun laatste bachelorpunten binnen hebben, vind ik dat minder geslaagd.” Studenten zouden ook kunnen besluiten om te stoppen met hun opleiding en bijvoorbeeld een

april 2009

eigen bedrijf te starten. “Maar het is dus niet, wat eerder wel eens het beeld was, mijn bedoeling dat mensen ophouden met studeren. Helemaal niet.” Nu zijn er al flink wat opleidingen met een harde knip. Is de mobiliteit daar groter? Dat is de verkeerde vraag, meent Plasterk. “De harde knip is een systeemeigenschap. Je moet bereiken dat er een heroverwegingsmoment komt en dat moet geleidelijk zijn beslag krijgen in de hoofden van mensen. Ik ben het met de studentenbonden eens dat je niet kunt zeggen: aan deze universiteit is de harde knip ingevoerd en een jaar later was er meer mobiliteit.” Hij wil ook best nadenken over voorwaarden en uitzonderingen op de harde knip. “Het zou kunnen dat iemand zijn studie perfect gepland heeft en op het kritieke moment zijn been breekt, waardoor hij één tentamen mist. Als dat het enige bezwaar is, dan lijkt me dat inderdaad een geval voor de hardheidsclausule.” Zolang het maar geen gewoonte wordt. “Het is lastig om individuele ‘hardheid’ in regels vast te leggen. Stel dat iemand een kind heeft, dan hoeft dat niet per se tot problemen te leiden, want er zijn mensen die goed kunnen studeren met een kind. Maar een zwangerschap zou de studie wel zodanig kunnen doorkruisen dat je zegt: nu moeten we de regels maar even tussen haken zetten.” De hardste knip in het bachelormastersysteem zit vooralsnog tussen hbo en universiteit, zou je kunnen zeggen. En hbo’ers laten zich bepaald niet afschrikken. Mogelijk de helft van alle universitaire masterstudenten bestaat straks uit hbo’ers die een academische kroon op hun studie willen zetten. Ook als ze daar eerst een intensieve schakelcursus voor moeten volgen. Veel hogescholen vinden dat eigenlijk verspilling: zou je hen niet beter beroepsgerichte masters in het hbo kunnen aanbieden?

Coverthema Nee, zegt Plasterk. We hebben nu eenmaal beroepsgericht onderwijs aan de ene kant en academisch onderwijs aan de andere kant. Daar moet je niet aan tornen. En op wat uitzonderingen na horen de meeste masters bij het universitaire onderwijs. “We hechten allemaal aan het binaire stelsel. Daarin spelen universiteiten en hogescholen ieder hun eigen rol.” Plasterk vindt het “op zichzelf prima” als hbo’ers voor een masteropleiding kiezen. “Ik zou alleen willen voorkomen dat er een misplaatst automatisme ontstaat. Hbo’ers moeten niet denken dat ze zonder master ‘minder stoer’ zijn, laat staan ‘minder afgestudeerd’. Ze volgen vier jaar lang een serieuze hogeronderwijsopleiding en hebben als ze zijn afgestudeerd een prima positie op de arbeidsmarkt. Ze hebben zelfs een grotere kans om snel aan een goede baan te komen dan wo-afgestudeerden. Waar zijn we dan met z’n allen mee bezig als we het hbo per se willen optuigen met masteropleidingen?” Wie weet raken perfectionistische hbo’ers dan beter geschoold in hun vakgebied? Plasterk is niet overtuigd. “Ik weet niet of hbo-masters daaraan bijdragen”, antwoordt hij. Dus hbo-masters dragen niet bij aan betere scholing? De minister glimlacht: “Nee, u probeert me dingen in de mond te leggen. Ik weet niet of het verstandig is om ongebreideld overal hbo-masteropleidingen bovenop te zetten. Want nogmaals, die hbo-bacheloropleidingen doen het perfect.”

Foto: Kees Rutten

De minister vindt het ‘binaire stelsel’ belangrijk, maar is het dan niet raar dat hbo-bachelors die een master willen volgen een ‘antibinair’ bochtje moeten nemen door over te stappen naar de universiteit? Plasterk zit er niet mee. “Dat heet stapelen, daar zijn we tegenwoordig weer helemaal voor. In het verleden is het stapelen als ‘inefficiënt bochtje’ weggezet en afgeschaft.” Dat gebeurde overigens door zijn partijgenoot, de voormalige PvdA-minister Ritzen, die tegenwoordig de Universiteit Maastricht bestiert. “Wij vinden dat achteraf niet verstandig en proberen dat nu te herstellen.”

Bas Belleman

april 2009

33

UVAMASTERS Een master volg je aan de UvA ■ ■

■

■ ■

De UvA biedt ruim 180 masterprogramma’s, waarvan 80 in het Engels. Veel masters zijn een afspiegeling van toponderzoek. Bijna elk vakgebied heeft een onderzoeksmaster. Dat is uitzonderlijk in Nederland. Volgens de laatste Times Higher Education Ranking is de UvA de beste universiteit van Nederland. Vanuit de hele wereld kiezen studenten voor een master aan de UvA. Amsterdam is hét centrum van cultuur en media en een internationaal knooppunt van bedrijven. De juiste locatie voor de start van jouw toekomstige loopbaan.

Bestel nu!

Vraag nu de UvA Mastergids aan of bekijk het complete masteroverzicht, via

www.uva.nl/masters The Faculty of Human Movement Sciences will be offering two master programmes per

September 1st 2009 informatie: www.mse.tudelft.nl aanmelden: [email protected]

A one-year (60EC) programme titled “Human Movement Sciences: Sport, Exercise & Health”, which teaches students how to collect, develop and apply knowledge of human movement in relation to sport, exercise and health, and prepares students for jobs in these fields, including teaching jobs. A two-year (120EC) research master programme titled “Fundamental and Clinical Movement Sciences”, which teaches students to conduct cutting-edge research on basic and clinical problems related to human movement, and prepares students for research positions in industry, health, sport and academia.

Master Materials Science & Engineering

For further details see www.fbw.vu.nl

Meer perspectief

Mededelingen op deze pagina vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie van Sax.

GMRRRRRRRR Een slok op een borrel, eh… uit een drinkflesje. Sinds 19 februari is het weer officieel toegestaan drinken mee te nemen tijdens de schriftelijke tentamens die langer duren dan één uur. Dat is mooi op tijd voor de zomer, als het zweten geblazen is met de hoge zomerse temperaturen en de spanning van het tentamen. Voor toetsen die in een computerlokaal worden gemaakt, blijft overigens de regel gelden dat er niet gegeten of gedronken mag worden. Eindelijk duidelijkheid Mede op aandringen van de GMR is het verbod teruggedraaid. Hiermee is een einde gekomen aan de twijfel die er nog over bestond. Ook is dit nu duidelijk gecommuniceerd naar docenten, studenten en surveillanten, zodat die op de hoogte zijn van dit besluit, en niet meer een telefoontje hoeven te plegen om te vragen of het is toegestaan dat een student iets drinkt tijdens de schriftelijke tentamens.

Nieuws Commerciële kansen! Maar... er worden wel eisen gesteld aan de flesjes waar het drinken in mag zitten. Ze dienen doorzichtig te zijn, alleen de labels van de fabrikant/leverancier zijn toegestaan en er mag geen tekst of teken op geschreven zijn. Een uitgelezen kans voor studenten van Small Business; een flesjesbedrijfje starten. Etiketten met het Periodiek Systeem, etiketten met alle Duitse naamvallen, met het Burgerlijk Wetboek in heel kleine lettertjes, de doelgroepen liggen voor het oprapen. ‘Nee hoor, meneer de surveillant, ik heb níks aan het label toegevoegd!’ Evaluatie Na een periode van twee kwartielen zal dit besluit worden geëvalueerd. Die evaluatie kan uiteraard alleen positief uitvallen wanneer alle tentamens droog bij de surveillant aankomen en deze er geen dagtaak heeft om aan het einde van de tentamens de tafels en stoelen met een doekje droog te dep-

pen. We nemen er nog een slok op!!! Stippen op de bult Voor de zoveelste keer heeft de GMR er deze week op aangedrongen meer aandacht te besteden aan de toegankelijkheid van de Saxion gebouwen voor mensen met een handicap. En natuurlijk doelen we op dit moment dan vooral op de ingang van de het gebouw in Deventer. Een genante vertoning die afbreuk doet aan het imago van de hogeschool, en de winst van de mooie nieuwe hal danig vermindert. Het begint al onderaan de bult, eh, hellingbaan. Kennelijk was er geen geld voor meer dan één bord. Daardoor lijkt er nu een waarschuwing te staan die uitsluitend bedoeld is voor gehandicapte rokers. Ben je daar aan voorbij dan start je als geoefend rolstoelgebruiker aan wat de Directeur van het Facilitair Bedrijf met droge ogen durft te noemen ‘de Zwitserse route’. Een slalom van roden stippen, elk met een sukkelig schroefje in

de grond geboord. Maar zelfs de Zwitsers hebben begrepen dat wegen waar daadwerkelijk op gereden moet worden, horizontaal moeten liggen. Zo niet bij Saxion, waar kennelijk gedacht wordt dat een beetje rolstoel de schuine ligging wel kan hebben. Scherpe bocht in de slalom, hup, hangen naar de andere kant. Kiepen we om dan kiepen we om. En als het van de winter ook nog eens gaat sneeuwen dan zijn we helemaal Zwitsers! Gelukkig heeft de Raad van Bestuur tijdens de GMR-vergadering van deze week ook onderkend dat deze oplossing belachelijk is, en heeft toegezegd de stippen te laten verwijderen. Het is fijn dat de RvB luistert naar wat er leeft in de hogeschool. Het probleem is daarmee echter nog steeds niet opgelost. Ook zonder stippen wordt Saxion er niet toegankelijker op. De GMR blijft er daarom sterk aandringen op een goede en waardige oplossing, die recht doet aan de behoefte van iedereen die onze mooie hogeschool binnen wenst te komen!

Studentenvoorzieningen Sport en Cultuur Binnen Saxion kun je naast je studie ook nog heel wat andere dingen doen. Zo kunnen studenten van Saxion tegen zeer “vriendelijke” tarieven allerlei sporten beoefenen. Sommige ervan worden aangeboden in cursusvorm, zodat je eerst de fijne kneepjes kunt leren, bij andere sporten kun je vanaf het begin direct zelf aan de slag. Komt jouw sport in ons uitgebreide pakket niet voor treur dan niet. Als er genoeg animo voor is, zorgen we er alsnog voor dat jij je geliefde sport kunt beoefenen. Studenten die willen fitnessen, kunnen in Enschede binnen de ‘Stadscampus’, dus in eigen huis, dagelijks terecht in het fitnesscentrum. Daar is altijd deskundige begeleiding aanwezig. Met ingang van februari 2009 beschikt Saxion in Deventer ook over een goed geoutilleerd fitnesscentrum “in eigen huis “. Topsportbegeleiding Saxion is zeer begaan met topsport en aan-

komend talent. Vorig jaar stonden er maar liefst meer dan 90 topsporters ingeschreven. Saxion stelt zich ten doel een topsportvriendelijk klimaat te creëren in de vorm van een topsportregeling, waardoor een combinatie van studie en sport mogelijk is. Hierbij wordt nauw samen gewerkt met het Olympisch Netwerk, waar Saxion een bestuurszetel bekleedt. In samenwerking met Randstad verzorgt de academie Marketing & International Management in Deventer een speciaal traject Commerciële Economie voor topsporters. Daarnaast participeert Saxion met ROC Aventus en de KNWU in de ‘Wielerschool Aventus waarin jonge sporters op wielergebied speciale faciliteiten- met name op het gebied van roostering en wielertraining aangeboden krijgen. Naast deelname aan de Wielerschool bestaat in Deventer de mogelijkheid om deel te nemen aan een soortgelijke ‘Atletiekschool’.

april 2009

35

Culturele activiteiten Saxion biedt studenten een uitgebreid cultureel programma. Voorstellingen op het gebied van cabaret, muziek en dans in het eigen Harry Bannink Theater op de Stadscampus in Enschede of voordelige kaartjes voor voorstellingen in “de stad “.Ook bestaat er de mogelijkheid om deel te nemen aan tal van cursussen en workshops variërend van salsa, yoga, zeefdrukken en capoeira tot beeldhouwen. Daarnaast organiseert Studium Generale activiteiten op cultureel en maatschappelijk terrein, die direct of indirect verband houden met de beroepspraktijk van de verschillende opleidingen binnen Saxion. Bijvoorbeeld in de vorm van symposia, debatten, voordrachten, tentoonstellingen, theater en cabaretvoorstellingen. Het volledige programma en het laatste nieuws op sportief en cultureel gebied vind je op www.saxion.nl/extra

Oud-student

Foto: Auke Pluim

Ondernemers prijs voor studenten De EW/Saxion Ondernemers Award moet studenten stimuleren te kiezen voor het ondernemerschap. Wentink is voorzitter van de jury en sponsor (tien mille aan prijzengeld) en zal tevens de winnaar een jaar lang begeleiden. Deelnemers moeten een businessplan inleveren en er vindt natuurlijk een financiële toetsing plaats. De uitreiking is op 6 oktober.

36

april 2009

Oud-student Eric Wentink gaat Saxion-studenten begeleiden naar het ondernemerschap

‘Om zes uur avondeten? Waar heb je het over?’ Het is een raadsel hoe Eric Wentink (50) zo’n succesvolle ondernemer is geworden. Hij is geen telg uit een traditioneel ondernemersgezin en tijdens zijn studie toegepaste huishoudwetenschappen was er nul aandacht voor dat onderwerp. Zijn ondernemerschap in zijn jonge jaren brachten hem de ervaring voor succes: een internationaal schoonmaakbedrijf met 60 miljoen euro omzet en 3500 medewerkers. at Wentink op de opleiding toegepaste huishoudwetenschappen terecht is gekomen is ook al een speling van het lot geweest. Hij ging op zestienjarige leeftijd het huis uit en werkte al bij de belastingdienst, waarna hij toch weer terug ging naar de schoolbanken. Eerst twee jaar mbo, daarna vier jaar hbo.

ondernemerschap.” Dat was in zijn tijd wel anders, herinnert Wentink zich. “De hele opleiding was in het kader geplaatst van het zoeken van een baan.” Hij grinnikt dat Saxion hem onlangs op een voetstuk heeft geplaatst als de meest succesvolle ondernemer die de instelling heeft ‘voortgebracht’.

“Die beslissing had te maken met drang naar onafhankelijkheid, het zelfstandig kunnen beslissen en dat je je eigen mogelijkheden volledig kunt ontplooien en onderzoeken”, zegt hij 28 jaar nadien. Wentink wilde eigenlijk naar de Hogere Hotelschool, maar die zat vol. “Toen koos ik voor de opleiding die daar qua niveau het dichtste bij in de buurt kwam. Uiteindelijk is gebleken dat de facilitaire opleidingen veel meer innovatie hebben getoond in de afgelopen jaren dan de hotelscholen, omdat de hotellerie toch een redelijk traditionele branche is. Daardoor denk ik dat ik toch goed gekozen heb.” De breedheid van de opleiding spreekt hem nog steeds aan. “Als je begint als ondernemer doe je bijna alles alleen, van verkoper tot boekhouden, van schoonmaken tot inkopen. Het is typisch een hbo-opleiding: geen enkel onderdeel gaat echt diep. Een beetje marketing, een stukje personeelswerk, wat psychologie en een hapje voedingsleer. Het waren in totaal 28 vakken.”

Karate Het ondernemerschap was toch wel te danken aan zijn jeugd. Feit is dat hij in Zutphen zelfstandig woonde (zijn ouders woonden ook in Zutphen), hij studeerde in Deventer en hij gaf (voor zijn levensonderhoud) les op sportscholen in karate. “Ik had er ook allerlei handeltjes naast zoals het verkopen van karatepakken en scheenbeschermers. Daarnaast organiseerde ik ook toernooien.” Terugkijkend op die tijd, waarin hij ook één van de oudere studenten was (van zijn 22ste tot zijn 26ste jaar), zegt hij: “ Het was een tijd die ik door moest, een middel om mijn doel te bereiken.”

D

“Ik had toen trouwens nog niet het idee dat ik de opleiding zou gebruiken als basis van mijn ondernemerschap. Daarom vind ik het nu wel interessant om jonge ondernemers te stimuleren en na te denken over het

Na zijn studie kon hij naar Golden Tulip in Amsterdam. “Daar kon ik ‘housekeeping manager’ worden.” Maar hij koos, tegen alle verwachting in, voor een minder betaalde baan bij het schoonmaakbedrijf Wepi van Tinus Pit. Pit is (voor de ouderen onder ons) een beruchte naam in het oosten van het land. Hij heeft in de jaren negentig een spoor van ellende achter gelaten en duikt nu nog regelmatig op in vooral de Friese media. Meestal in de rubriek oplichting, schulden en faillissementen. Wentink kent het verleden van zijn voormalige patron. “Een heel aparte

vent, ik ben met hem op pad geweest en dan kwam je bij klanten… Hij lulde ze de portemonnee uit de zak.” Wentink voelde zich later bedrogen, want na Wepi zette hij Imago (ook voor Pit) op de kaart. Die zei ‘dankjewel’, verkocht de tent (in 1991) voor veel geld en liet Wentink in de kou achter. “Dat was het moment dat ik besloot om voor mezelf te beginnen.” Papendal Wentink ging schoonmaken voor eigen rekening: EW. Simpelweg zijn initialen werden de naam van het bedrijf. Het succes kwam nadat hij er in geslaagd was sportcentrum Papendal als klant binnen te halen. “Papendal was toentertijd al een klant waar de hele schoonmaakbranche achteraan zat. Net als Schiphol nu.” Het binnenhalen van één van de grootste vliegvelden van Europa is vooralsnog zijn laatste ‘grote kunstje’. Schilphol is fantastisch, maar Papendal was echt een keerpunt in zijn leven als ondernemer. “Papendal was destijds de helft van mijn omzet, Schiphol is nog geen 5 procent.” Dat Wentink mee mocht dingen naar Papendal, was al opvallend. Maar dat hij het wist binnen te halen, is te danken aan een andere manier van denken, zoals hij het noemt. “Het was in die tijd baanbrekend om een scheiding te maken in constante en variabele kosten van schoonmaak. De kosten zouden fluctueren met de omzet van het bedrijf.” Het is veelzeggend dat Papendal nog steeds door de medewerkers van Wentink wordt schoongehouden. “Papendal is zo veranderd in de afgelopen jaren, er zijn al vijf directeuren geweest, maar het lukt ons keer op keer om het contract verlengd te krijgen.” Schiphol Ook Schiphol is door een andere manier van denken van EW als klant overgestapt. “We hebben oog voor de klant van de klant, dus de gebruiker van het gebouw. Dus ook de passagiers. We hebben een visie ontwikkeld over die passagiers. Als zij tevreden zijn, is Schiphol tevreden. Meestal werden de normen opgesteld door de opdrachtgever. Over hoe vaak iets

april 2009

37

moet worden schoongemaakt. Maar de gebruiker bepaalt.Als wij twee keer per dag een toilet schoonmaken, maar mensen vinden dat het na verloop van tijd stinkt, dan moeten we het een derde of een vierde keer schoonmaken. Dan moet de opdrachtgever het budget misschien verschuiven door wellicht minder vaak te vegen of ruiten te reinigen. Ik durf te zeggen dat wij één van de weinige bedrijven zijn die op deze manier werken. Wij weten dus hoe we op die beleving van de gebruiker moeten inspelen. Daarin hebben wij een behoorlijk kenniscentrum ontwikkeld.” Award Terwijl EW groeide en bloeide ging Wentink acht jaar geleden eens nadenken over zijn eigen toekomst en hij besloot te doen waar hij goed in is: verkopen, orders binnenhalen. Hij nam de opvallende beslissing om zichzelf tot commercieel directeur te benoemen en hij haalde een algemeen directeur binnen, aan wie hij verantwoording schuldig was. En die op zijn beurt aan hem (als aandeelhouder) verantwoording schuldig was… “Dat kan, als je beiden professional bent.” Inmiddels is Wentink uit het bedrijf.“Ik ben terug in de ondernemersrol.” Naast EW (60 miljoen euro omzet, 3500 medewerkers, vestigingen in Nederland, België, Duitsland en Zwitserland) heeft hij nog een uitzendbedrijf en een vastgoedpoot. Daarnaast maakt hij tijd vrij om studenten van Saxion te adviseren en te begeleiden. “Ik denk dat ik iets kan betekenen, omdat ik die hele weg zelf gelopen heb. Ik vind het daarnaast erg leuk om met jonge mensen te werken, daar krijg ik zelf ook energie van.” Het businessplan is belangrijk, maar Wentink heeft meer oog voor de gedrevenheid van de ondernemer. “Ik weet dat ondernemen heel veel te maken heeft met je persoonlijk incasseringsvermogen, je relativeringsvermogen, de veerkracht die je zelf aan de dag kunt leggen en de energie die je er in wilt steken.” Om zes uur eten avondeten? “Dan denk ik, waar heb je het over?” Jan Medendorp

Walstraat 9

Walstraat 9 Studentensoap met in de hoofdrol Fred Pels, Diane Dikmoet, Jelle Mouthaan, Femke van Es, Cindy Aanstoot, Wouter Proost, Kenneth Kawambwa, Sabine Ruckstuhl en Bart Joling, negen Saxion-studenten en bewoners van een sloopwaardig studentenhuis aan de Walstraat.

Liefdesverdriet Snotterend gaf Cindy zich over. Koortsig ook. Niet genoeg verhoging om in bed te blijven, maar te veel om de fiets naar Saxion te pakken. De digitale thermometer piepte al snel nadat ze deze in haar mond had gestoken. Achtendertig-één. Niemand die je serieus neemt als je amper een graad verhoging hebt. Zelfs haar huisgenoten lieten het afweten. “Neem een paracetamolletje”, had Diane van onder aan de trap geroepen. En dat onnozel wicht studeerde nog wel verpleegkunde. Met zo’n instelling kon ze straks een baan in het ziekenhuis wel vergeten, hoopte Cindy getergd. Zeker nu ze in de zorg hun ogen door de ‘crisisbril’

massaal lieten vallen op overbodig geworden autoverkopers en door de mand gevallen bankiers. “Take some oranges, lemons and a whole lot of bananas”, zei Kenneth, de altijd goedlachse Zambiaan, die zoals gewoonlijk met Afrikaanse ‘huistuin-en-keuken-oplossingen’ voor de meest complexe problemen op de proppen kwam. Wouter Proost was nog het meest bot van allemaal: “Als je nou gewoon een fles Glorix pakt en je corvee doet! Boven de pot gaan hangen en diep inademen, dan ben je het virus zo kwijt.” Altijd weer het voorjaar. En altijd de liefde. Cindy trok haar dekbed tot

38

over haar oren en mijmerde verder: de wisseling der seizoenen gaat al een leven lang gepaard met grieperigheid. Net zoals het einde van een liefde ook altijd treurig aanvoelt. Misschien had ze gisternacht maar beter niet zo lang in de kroeg moeten blijven hangen. Wat een ongelooflijke lul eigenlijk, om zo maar voor haar ogen die blonde slet dronken te voeren en er om kwart voor vier ook nog met haar tussenuit te knijpen. En dat terwijl zij nog geen twee nachten geleden bij hem geslapen had. Om de ramp compleet te maken had de barman als laatste nummer voor sluitingstijd ‘Sweet Goodbyes’ van Krezip gedraaid. ‘Losing dreams you’ve come to care about. I know what you need right now. You need to come on home so I can hold you thight. I’ll get you through the night.’ Belachelijk tekstje van die Brabantse muts met haar baby Billie Miel. Dat je tegenwoordig niet eens meer goede muziek hoeft te maken om beroemd te worden. Een paar jaartjes popacademie, een ‘lucky shot’ op Pinkpop en er vooral voor zorgen dat je strakke broek en je haar maar goed zitten als je het triest alleen gelaten trutje speelt in de van melancholie overlopende videoclip. Cindy ontwaakte uit een peilloze

april 2009

diepte. Het duurde even voordat ze in de gaten had dat Jelle Mouthaan op de rand van haar bed zat en hardop het etiket van een terracotta kruikje las: “Wordt traditioneel bereid uit zestig zorgvuldig geselecteerde kruiden, die voor een deel langs de waterkant van de Dinkel worden geplukt.” “Wat is dat?”, vroeg Cindy, slaperig met haar ogen knipperend. “Dit is gezond. Kun je je voorstellen, zestig kruiden.” Jelle hield de fles onder het licht van het leeslampje. “Waarschijnlijk zit er ook wel één tegen liefdesverdriet bij. Maar zeker drie tegen de griep en twee hele, hele beste tegen een kater, weet ik uit eigen ervaring. Hier, in één keer opdrinken.” Zonder morren klokte Cindy de bruintransparante inhoud van een driekwart gevuld longdrink glas naar binnen. Voordat ze het wist ging alles in haar gloeien en voelde ze hoe een heerlijke zachte golf draaierigheid de zeurende hoofdpijn uit haar hoofd spoelde. “Hé Jelle, lieverd, wat is dit voor goedje?” “Twentsch’n Zwiegollie, meisje. Volgens het beproefde oude en geheime recept uit de vorige eeuw. Slaap maar lekker verder, morgen ben je alles vergeten.” Cindy hoorde het al lang niet meer…

International

INTERNATIONAL

Keeping in touch with friends

Did you almost forget your classmates in your home country or lose contact with them? Today there is no reason to. There are social network websites, like Facebook, and you can open your account through your mobile device. In this issue, Sax approaches some students to share their opinion about using that kind of websites. ften, when you meet other people, they ask: “Are you on Facebook?” Websites like Friendster, Twitter, MySpace and Facebook are very famous. Most Dutch people have their account on Hyves, and some professional workers use LinkedIn to develop their network. Even many famous people use one of these websites to reach their fans. We know how Barack Obama, the US president, used Facebook during

his campaign to communicate with people around the world. Connect with friends Yannick Tsafack from Cameroon was introduced to Facebook by his friends. Now that he has created an account, he realizes that all his friends and his family are on Facebook. “I open it once every two days. I use it just to meet people and organize events with them.

Similar things are told by Glen Gundersen (Norway) and Borislava Markova (Bulgaria). Glen tells that he can contact his old friends all over the world. Bo shares how the website interests her: “It’s nice that my friends are on Facebook. It’s useful to keep in touch with friends and meet new people. You can do some funny things like doing the quizzes. On Facebook, I meet my classmates whom I first met when I was in the first grade and haven’t seen for eleven years.” Some students use the websites to keep in touch with people back home, now that they’re abroad.

Photo: Toma Tudor

O

Sometimes we play a poker game. When we want to play, we send a message and everybody has to confirm that they want to attend the game.”

april 2009

39

Side effects A social network website indeed has great features and offers us fun and relaxation. But it has also negative effects if we do not use it carefully. People are getting addicted to Facebook, spending hours behind desktops only to keep their Facebook online. Yannick’s opinion: “Someone can upload your photos without you knowing it. There’s no privacy.” Bo agrees that there are Facebook-addicts. “I know people who usually spend a lot of time staying online just to play and win the game. But I’m not one of them. I prefer meeting people and hanging out with them in real life.” Time management is important so that we are not becoming social network junkies. Happy browsing! Bhayu Prasetya

International

Student-entrepreneur runs market stall

u Zhong is a Chinese student majoring in international business and management studies. Talking about the motivation for setting up the stall, Du says: “When I studied English in the preparatory course half a year ago, I had some free time to do things I wanted. Running a stall is an interesting way to meet people and selling a kind of Chinese traditional handcraft can help Dutch people to learn more about Chinese culture.” Setting up a stall was not easy at the beginning. You need to follow a series of procedures to make your business legal. For Du Zhong, a foreign salesman, language is another difficulty. “For me it is easier to communicate in English than

Photo: Auke Pluim

The colourful open-air market is held twice a week in Deventer. The market stalls feature low-cost face-to-face buying, have a social role and are a source of fresh products, such as home-made cheese, cut flowers, vegetables, fruit, fish and bread. Saxion student Du Zhong runs a stall to sell traditional Chinese knots in Deventer. Sax asked him about his special experiences.

D

in Dutch”, Du remarks. Running a business is a tough thing: “Not so many customers came. Only some experienced middle-aged and elderly people who are truly interested in the knots, know that the Chinese knots are a symbol of Chinese culture”, Du explains. Right in the centre of Deventer, among numerous other stalls, Du Zhong’s stall is easily recognized by its striking Chinese red colour. (SW)

Fire in a student Fire prevention and protection home

hen asked about the experience that day, Maggie starts her account: “My bicycle was burnt in the fire, it happened so unexpectedly. It was around 7 o’clock in the evening. I was listening to the music in my room when I saw the black smoke coming from the basement. I was completely shocked.” After finding out that there was a fire, Maggie did not know what she should do next. “I never faced this kind of situation before, so I didn’t know what I was supposed to do”, Maggie says. After a while, the firemen and police came and the occupants were asked questions about the cause of the fire. Someone remembered that three local boys had been smoking in the afternoon. Maybe the cigarette butts set the bag hanging at the back on fire. However, it was just a guess, no one could confirm it. Maggie was asked questions about her bicycle. “My bicycle was burnt badly. After a few days, I received a letter in Dutch from the police. I guess it’s a sort of report for the victim”, Maggie concludes. Maggie suggested that everybody should have some general knowledge about fire prevention and protection in their own homes so that, in case you face a fire someday, you can handle the situation calmly. (SW)

W

40

Prevent fires 1. Store goods safely and in designated areas only. 2. Cook safely in designated areas using proper appliances. 3. Use electricity safely. 4. If you smoke, do so in designated areas only and extinguish cigarettes properly. Be prepared for fires 1. Be aware of the emergency number to call: 112 2. Never block any fire door. 3. Know two ways out and use the escape route occasionally. 4. Corridors should be kept clear so that they can be used to exit at any times. Emergency actions If you hear a fire alarm: 1. Immediately evacuate the building via the shortest and safest exit route. 2. If you notice smoke, use the alternative escape route. 3. Crawl low if you have to go through smoke. 4. If you are trapped during a fire emergency, close all doors between you and the fire. If you discover a fire: 1. Leave the fire area and close the door to the area. 2. Sound the alarm and then follow the 4 instructions above. (S.W)

april 2009

Photo’s: Auke Pluim

A fire was discovered at one of Saxion student apartments located in Van Blankenheimstraat in February. The fire occurred in the shared basement. Fortunately no one was hurt and not much was lost, except for a bicycle belonging to a Chinese student, Maggie Yang.

Besides preventing fires we have to be ready for fires that do occur. A general guideline of fire prevention and protection:

International

Remembering and celebrating 4 and 5 May

Photo: Auke Pluim

Every year in May ever since 1945 when, with the defeat of Nazi-Germany, World War II came to an end for the Dutch, both civilian and military victims have been honoured and remembered on 4 May. The next day people traditionally celebrate the liberation of the Netherlands, achieved after five years of occupation. n 4 May at 8 p.m. every year the official national remembrance ceremony takes place in Amsterdam in Dam Square. After a two minutes’ silence, the queen and the crown prince lay the first wreath, followed by representatives from political life, the armed forces and civil organisations. Finally the rest of the people assembled lay flowers at the foot of the national war monument.

O

The remembrance ceremonies are not held to commemorate Dutch victims only. At several places in the Netherlands ceremonies take place at war graves of allied troops. One of these ceremonies is at the Canadian War Cemetery in the National Park de Sallandse Heuvelrug, near the village of Holten, where over a thousand Canadian soldiers, who fell while liberating the northern and eastern part of the Netherlands, have been buried.

For over 60 years, Canadian veterans and family of the dead have come to the cemetery in May to remember their friends and relatives, together with the Holten population, who have always provided hospitality for the Canadian visitors. This year will probably be the last time that former comrades come over, as not many of them are still alive. On 5 May, be prepared to see people dressed in orange everywhere, celebrating freedom. (HS)

Dutch lessons for internationals? Some international students would like to get more Dutch lessons. At Saxion there are few courses that teach their international students basics or they minimize the information to professional terms. Art & Technology student Panagzotis Kyro (21) from Greece and Electronic Engineering student Denis Zanchenko (21) give their opinions. Do you think it is important for you to learn Dutch? Panagzotis: “Definitely! I’ll be here for three years. It’s not nice to be here so long and not learn the native language.” Denis: “It makes life easier here because, even though people speak English here, TV, the newspapers and communication of everyday things are all in Dutch.” Do you think there is a high demand for it? Panagzotis: “A large portion of the international student body is interested, but it is expensive to go for private courses outside school. Lessons are only offered in the curriculum of IBMS students.” Denis: “Most people in my class want to learn Dutch because we all know how important it is in order to get a job here.” Panagzotis: “It’s also good on your C.V. to know an

extra language; I already speak English, Greek and a little Dutch.” Denis: “I already speak Russian, English and German, so if I get the opportunity it wouldn’t take me so long to learn Dutch.” Do you think it should be specially tailored to the level of a beginner? Panagzotis: “This is tricky because there are different needs, depending on the background of the student in terms of education and mother language.” Denis: “I think it should be fast paced, but start at beginners’ level. If the school does offer it, they should advertise it and create awareness amongst the students.” Panagzotis: “When I talk to my friends in Greece, they ask me whether Saxion offers Dutch courses for non-speakers. Therefore it is important.” (GO) Photo’s: Toma Tudor

Dutch lessons A few courses where they teach the Dutch language to (international) students: • Preparatory course Introduction to the Netherlands • Preparatory Year Other Languages • Minor Intercultural Work • Course Dutch at the Language shop (for students who study at a Dutch course at Saxion)

april 2009

41

Student & co

Interview

Eerlijke Erica

“Het moest iemand zijn met een bijzondere stijl van leiding geven en eigenlijk moest ik meteen aan haar denken”, vertelt De Vries. “Mijn groepsgenoten hadden eerst zoiets van; dat lukt je nooit. Maar ik dacht dat ik het wel voor elkaar zou krijgen en na een paar mailtjes met de secretaresse van Terpstra was het geregeld. Ze wilde graag meewerken, ondanks dat ze erg druk is om de Olympische spelen van 2028 naar Nederland te halen.” Dat De Vries stage heeft gelopen bij het NOC*NSF, zal hierbij ongetwijfeld van pas zijn gekomen. Eenmaal op locatie in Arnhem kwam Terpstra erg sympathiek over op de studenten. “Ze was heel open en had een goed verhaal. Het ging eigenlijk heel soepel. Al sprong ze soms wel een beetje van de hak op de tak en vertelde ze hele verhalen waarin we nog wel wat structuur moeten aanbrengen.” Maar ondanks dat de projectgroep de vragen van tevoren had doorgeven, en er ook ruimte was voor een kritische noot, kwam de oud-zwem-

Foto: Eigen foto

Erwin de Vries, derdejaarsstudent commerciële economie, interviewde met zijn projectgroep Erica Terpstra. Het vraaggesprek met de voorzitter van sportkoepel NOC*NSF vond plaats in het kader van de module ‘leidinggeven’.

kampioene niet berekenend over. “Het klonk allemaal absoluut niet voorgebakken. Als je het mij vraagt was ze goudeerlijk”, stelt De Vries. (FK)

Strijd

Battles for fun

Veel sectoren in het bedrijfsleven zitten tegenwoordig te springen om vers afgestudeerde studenten met frisse ideeën. De overheid probeert daar op in te spelen met het digitale ‘Battle of Concepts’, waarin bedrijven de studenten online vragen om oplossingen aan te dragen voor diverse uitdagingen. Ook Saxion-studenten zijn er actief, waaronder derdejaarsstudent concept design Roland van Zwieten (23). bedoeling was om een concept op te sturen en het voorafgaande creatieve proces te presenteren binnen mijn opleiding. De prijzen die je kunt winnen met de battles daarna zorgen voor een goede motivatie.”

Foto: Toma Tudor

Hoe ben je erbij gekomen om mee te doen met Battle of Concepts? “In het tweede jaar van Concept Design kreeg ik een zogenaamde Battle of Concept van ProRail als opdracht van mijn opleiding. De

Wat is het beste dat je tot nu toe bedacht hebt? “Eigenlijk besteed ik niet heel veel tijd aan de battles en bewaar ik mijn beste ideeën liever voor mijzelf. Maar als ik zou moeten kiezen, dan zou het de battle van Chear.nl zijn. Zij zochten een idee om snel bekendheid te genereren. Ik heb een virale marketingactie bedacht waarbij de doelstelling was om ‘Hotdeals’ te vinden in Googlemaps. Door verschillende aanwijzingen en hints zouden mensen met elkaar een zoektocht houden naar deze Hotdeals. Ik kreeg veel positieve reacties over mijn originaliteit, maar mijn uitwerking schoot een beetje tekort. Dat is ook wel een beetje mijn zwakte. Ik ben bang dat ik er te veel energie in stop en dan niet in de prijzen val.” (JvN) Meer informatie is te vinden op www.battleofconcepts.nl

42

april 2009

Gadget Poke you! Vergeet die visitekaartjes! De Poke is hét nieuwe speeltje waarmee je gemakkelijk informatie met elkaar uit kunt wisselen. Het rare Japanse figuurtje is een soort kruising van een poppetje, een sleutelhanger en een usbstick. Laatstgenoemde is in elk geval zijn demonteerbare arm, die je in ander poppetjes kunt ‘poken’. Zodoende wisselen de figuren informatie met elkaar uit. En dat scheelt al snel een hoop gedoe met kaartjes, papier en of pennen. Die informatie kan overigens van alles zijn: van adresgegevens tot complete profielen die iemand heeft aangemaakt op Hyves of op Facebook. Door de arm in je computer te poken kun je die gegevens gelijk opslaan of je (nieuwe) vriend of relatie gelijk toevoegen aan je sociale digitale netwerken. Het figuurtje heeft ook een bijbehorende Pokensite, die veel weg heeft van een digitaal vriendenbestand. Hartstikke leuk natuurlijk, maar de vraag is of dit speeltje enige hype-potentie heeft. Want zeg nu zelf, zie jij je zakenrelaties al met zo’n lullig beestje lopen? (JvN)

Stage

Student & co

In Rome heb je alles

“Rome is absoluut een geweldige stad, en zo ook het hotel. Op en top luxe op de hoogste berg van Rome met een fantastisch uitzicht op de stad. Ik heb bij het Waldorf als Housekeeping Supervisor deelgenomen aan het team. In het begin was het een beetje eng natuurlijk. Een andere cultuur en een nieuwe taal die je nog niet kent. Maar al na één maand werd ik verantwoordelijke voor een verdieping met tachtig kamers en acht Italiaanse

Racen

Niet in de rij voor foto’s of handjes

Soms ruikt het naar benzine in de collegezaal. Een kenmerk van leden van kartvereniging A la kart. Tweedejaars fiscale economie, Ralf Maathuis (22), is één van deze autogekken. Zo vaak hij kan is hij op een kartbaan te vinden en sleutelt hij in de werkplaats op de UT. Hoe ben je bij A la kart terechtgekomen? “Mijn zwager, een oud-Saxion-student, kart hier ook. Voor vijftien euro kon ik de introductie doen om te kijken of het iets voor mij was. En dat was het.” Wat vind je er zo leuk aan? “De snelheid van de karts. Het dicht op elkaar zitten en inhalen in de bochten. Dat is gaaf. Sinds kort hebben we bij de vereniging een ‘laddercompetitie’, waarmee we scores online bijhouden en elkaar kunnen uitdagen. Het sleutelen aan de wagens vind ik iets minder. Eerst vond ik dat helemaal niets, maar zodra je er meer over leert, wordt het wel leuker.”

Foto: Toma Tudor

Recreatief karten kan ook. Waarom ben je lid geworden van een vereniging? “De club heeft drie eigen karts waar we zelf aan sleutelen. Het zijn karts van 390cc, die op een recht stuk een snelheid van negentig kilometer per uur halen. Dat is sneller dan een recreatiekart. Het racen tegen elkaar is het leukst. Dat doen we dan ook regelmatig op de kartbaan in Oldenzaal. We nemen ook deel aan competities en hebben gezellige borrelavonden. Eén keer per jaar organiseren we een kartweekend. Dan is het karts inladen en ergens over de grens op een kartbaan racen.” (WvT)

Meer informatie: www.alakart.nl

“Lekker een beetje rondlopen met een biertje in de hand”, zo omschrijft Willem Bekkers, student commerciële economie, zijn Koninginnedag. Dit jaar is hij de avond voorafgaand aan de grote dag (dat de koningin zijn dorp bezoekt), te vinden in Rotterdam. Met zijn vrienden bezoekt hij daar een feest waar hij al een hele tijd naar toe wil. “Maar ik hoop toch rond een uurtje of twee weer in Apeldoorn te zijn om daar het feest verder te vieren.” Om, net zoals de voorgaande jaren, een biertje te pakken in de leukst versierde straat van Apeldoorn (de Kapelstraat), om vervolgens door te lopen richting het centrum. Voor Apeldoorn vindt Bekkers het leuk dat de Koningin komt, maar zelf staat hij er niet zo om te springen. “Ik sta niet in de rij voor foto’s of handjes! Maar als ik toch zou moeten kiezen, dan zou ik gaan voor een handje van prinses Máxima!” (SJ) Foto: Auke Pluim

A la karts

schoonmakers, echt super gaaf! En er is veel afwisseling natuurlijk, want in zo’n groot hotel kom je veel internationale gasten tegen zoals acteurs, zangers, tennis- en voetbalsterren. Het hotel had ook woonruimte geregeld in één van de vier staffhouses die het hotel in de binnenstad heeft. Die zijn speciaal voor de buitenlandse studenten. Ik woonde samen met zeven meiden, van wie er vijf uit Nederland kwamen. Het klikte goed en nu ik thuis ben, mis ik ze ook wel, maar hebben we nog wel regelmatig contact. In mijn vrije tijd heb ik veel van Rome en omgeving gezien. Vooral in de lente is het er erg mooi. Gezellig stappen aan het plein van Campo di Fiori, relaxen in het park Villa Borgheze en een trip naar Capri. Het was een geweldige ervaring en een leerzame tijd met lekkere ijsjes, heerlijke pizza’s en mooie gebouwen. Ja, in Rome heb je alles!” (EW)

Weet wat je achterlaat! Geheel vrijblijvend stuurde Harmen van Dijk, student integrale veiligheidskunde, een mail naar het stagebureau om te informeren naar de mogelijkheden om stage te kunnen lopen bij de Koninklijke Nederlandse Marine op Curaçao. “Alles werd gelijk zó goed geregeld, dat ik geen nee meer kon zeggen.” “Het was eigenlijk meer mijn bedoeling om wat informatie in te winnen, want ik wist nog helemaal niet zeker of ik wel naar het buitenland wilde”, zegt Van Dijk, die veel heeft getwijfeld. Hij dacht vooral veel na over wat hij achter zich zou laten. “Je bent wel vijf maanden zonder vrienden, familie en de vereniging (pro deo).” Van Dijk vindt wel dat je in zo’n stage leert jezelf te redden, maar dat kan volgens hem ook in Nederland. “En dat gaat een stuk vlotter.” De stage is hem niet tegengevallen, Foto: Auke Pluim maar hij zou niet iedereen per definitie aanraden om naar het buitenland te gaan. “Bedenk je goed wat je vijf maanden achter je laat. Is het je dat wel waard?” (SJ)

april 2009

43

Koninginnedag

Stagelopen in het buitenland is meestal erg spannend. Wordt het Zuid-Afrika, Australië of misschien toch iets dichterbij? Riet van der Schoot, nu vierdejaarsstudente aan de hogere hotelschool, liep vijf maanden stage bij het Cavalieri Rome Waldorf Hotel in Rome.

Collega & co

Broedplaats voor ondernemers “Alleen surveilleren is saai en ik kan niet stilzitten”, zegt surveillant Katja van Reede, die naast haar werk als surveillant De Broedplaats is begonnen. Een eigen bedrijfje met flexwerkplekken in twee grote ruimtes van De Spinnerij in Enschede.

Foto: TomaTudor

Wat is De Broedplaats? “De Broedplaats bestaat uit twee onderdelen: de Broedplaats en Amy Projects. Eerstgenoemde faciliteert flexwerkplekken voor starters voor maximaal een jaar. Amy Projects faciliteert werkplekken voor zelfstandige ondernemers op projectbasis. Een werkplek bestaat uit een bureau met stoel en telefoon. Verder is er een vergaderruimte en zijn er netwerk- en computertafels voor alle aanwezigen in de ruimtes. Daarnaast worden leden ook van advies voorzien en worden er diverse workshops georganiseerd.” De Spinnerij verhuurt ruimtes aan startende creatieve ondernemers. Doe jij dan niet precies hetzelfde? “Eigenlijk wel, maar dan op kleinere schaal door alleen een werkplek aan te bieden. Het is een soort mini-Spinnerij.”

Malle Map Bij het Saxion Informatie Centrum (of bij de dames van het SIC zoals ze in de hogeschoolse volksmond genoemd worden) staat de telefoon de ganze dag roodgloeiend en wordt men met de hoorn aan het oor ook nog eens overspoelt door een stroom aan e-mails. Dat is ook niet zo vreemd, want het grootste gedeelte van de vragen over Saxion (die wie dan ook heeft), komen daar terecht. Nu is het zo dat tussen deze stroom van verzoeken soms de meest opmerkelijke mailtjes zitten. Zo werd er eens gevraagd of het op Valentijsdag ook mogelijk is om bij een studente een roos te laten bezorgen, maar ook of je tijdens de pauzes contact kunt onderhouden met je ouders. Daarnaast bulkt de map van de taalfouten zoals ‘verontschuldigde bedrag’ of ‘daar in tegen is mijn nederlandse taal uitstekend’. Sinds een tijdje worden al deze documenten bewaard in een heuse ‘Malle Map’. “Misschien maken we er ooit nog wel eens een boekje van”, lacht Joke van Wijk van het SIC. “Maar niet om uit te geven hoor. Dat kan natuurlijk niet in verband met de privacy van deze personen. Het zou dan meer bedoeld zijn voor de medewerkers hier. Om zo nu en dan eens door te bladeren tussen al die serieuze vragen door.” (CS)

Wat zijn jouw taken precies? “Ik run de tent. Ik zorg ervoor dat alles soepel blijft verlopen. Mensen die advies nodig hebben breng ik met de juiste mensen (van De Spinnerij) in contact en ik organiseer ook de workshops. Ik ben een echte duizendpoot, maar verveel me daardoor niet.” Hoe ben je op het idee gekomen? “Ik had zelf een bedrijfje aan huis en ontving klanten in de woonkamer. Dan zit je zo alleen en een eigen kantoor is te duur. Zodoende bedacht ik het verhuren van de werkplekken.” En hoe staan de zaken ervoor? “Er zijn al enkele mensen die interesse hebben getoond. Zij vinden het erg fijn dat ze ook in contact kunnen komen met andere ondernemers. De ruimtes worden de komende maanden ingericht. Op 12 juni vindt de eerste workshop en de officiële opening plaats.” (WvT) Kijk voor meer informatie: www.debroedplaats.nl.

De Haan is eigenlijk een nachtegaaltje visieprogramma met Ernst Daniël Smid. Maar ik ben eigenlijk helemaal niet iemand die graag in de belangstelling staat. Ik denk dat veel collega’s ook wel verbaasd zijn als ze dit lezen. Binnenkort komt daar echter verandering in. Maar daar mag ik niks over vertellen, want dat is nog een verrassing.” (MvdM)

“Ik houd van jongs af aan al van zingen”, vertelt Dorien. “Bij mijn eerste zangvereniging kwam ik erachter dat dit genre goed bij me past. Toen de hoofdrolspeelster van een stuk ziek werd heb ik haar rol overgenomen. Sindsdien heb ik diverse hoofdrollen gespeeld. Ik zit nu bij twee gezelschappen, De HOOV in Hengelo en Capriccio 97 in Borne. Ik ben momenteel druk bezig met de repetities voor ‘Orpheus in de onderwereld’ dat in oktober ik première gaat.” Naast de gezelschappen zingt Dorien echter ook nog wel eens bij een huwelijk of bij een uitvaart. “En in 2000 heb ik meegedaan aan Une Voce Particolare, het tele-

44

april 2009

Foto: Oosten van Asselt

Dorien de Haan (50) is ondersteunend medewerkster bij AMM. Ze zingt al dertig jaar met veel plezier in opera’s en operettes. De bescheiden dame is niet zo van de publiciteit, maar eenmaal in de nieuwsbrief van de academie kan de Sax natuurlijk niet achterblijven.

Collega & co

Landenlunch als recept voor succes

Maria huilt Thuis word ik dagelijks geconfronteerd met voorstellingen van fervente theatermakers, tekenaars, schrijvers en sporters. Al voor het ontbijt begint het zingen en dansen, direct na het ontbijt komen de spagaat en ‘dubbele schaar’. In de middag wordt geoefend op salto, vibrato en hooghouden en de dag wordt besloten met een combinatie van dat alles onder begeleiding van dwarsfluit, zang en drumgeroffel. Mijn vrouw beweegt zich daar dan tussendoor op het snijvlak van disciplines: TheaterSport met publieksoptredens en opdrachten in het bedrijfsleven.

Reden voor de landenlunches is het uitwisselen van informatie. “Veel medewerkers van de ene academie weten niet dat een andere academie ook connecties en projecten in hetzelfde land hebben”, vertelt organisator Siep Littooij van het IO.

Dat was ook altijd de bedoeling. En zie mij nu: acht tot vijf, driehoog. Jammer eigenlijk. Al die talenten in de familie zullen ergens vandaan komen. Het is wel eens wat veel en ik ben een beetje saai geworden.

Katrien Spanbroek, aandachtsfunctionaris en docent van de academie Mens en Maatschappij (AMM), is enthousiast over de lunchbijeenkomst. Vooral omdat ze dadelijk een collega te zien krijgt die voor korte tijd op het Nederlands Instituut Hogeschool Ankara zit. “Ik ben benieuwd hoe het met hem is.” Ook is ze nieuwsgierig naar de activiteiten van andere academies. “Wat doen zij in Turkije?”

‘Ik zou bijna zeggen: terug naar het principe van ruilen’.

Foto: Auke Pluim

Toch duurt het even voordat de informatieuitwisseling van start gaat. Iedereen is nog druk in gesprek over het voorafgaande mini-seminar over ontwikkelingssamenwerking. Dan verschijnt de AMM-collega op het scherm. Spanbroek: “Hij heeft wel een echt Turkse blouse aan.” Marijke Rodermond, manager AMM, vindt het verfrissend om met anderen over hun Turkije-activiteiten te praten. “Er blijkt toch weer dat we niet alles van elkaar weten.” Alle aanwezigen zijn tevreden over de landenlunch. “Het is alleen jammer dat er geen Turks brood is, maar gewone bammetjes met kaas”, grapt een van de aanwezigen. (WvT)

Gadget: Arbo-proof notebookgebruik Dat je door het werken met een notebook ook gezondheidsklachten kunt krijgen, is vast al wel bekend. Misschien heb je het zelfs al wel ervaren. Want het gebruik van een notebook is zelfs schadelijker dan het werken met een standaard beeldschermopstelling. Bij langdurig gebruik kun je je werkplek dan ook beter inrichten in de standaardopstelling. Door het gebruiken van een speciale notebooksteun, staat het beeldscherm op ooghoogte en heb je voldoende kijkafstand. Je moet echter wel een externe muis en een extern toetsenbord gebruiken. Er zijn steuntjes in verschillende soorten, maten en prijsklassen. De afgebeelde steun kost 79,95 euro. (WvT)

Vaak zet ik maar een koptelefoon op of ga ik een rondje wandelen. Toch moet ik erkennen bij mezelf wel enige trots te bespeuren. Mijn dochters (12 en 9) zijn beide regionaal kampioenen turnen en mijn zoon (6) is een niet onverdienstelijke tekenaar en voetballer. Misschien wel het mooiste tot dusver was het optreden van mijn jongste dochter in de Mattheus Passion vorige week in de basiliek van Tubbergen. Ik ben kenner noch speciaal liefhebber, maar tot tranen geroerd was ik door het koor van heldere stemmetjes in ‘Erbarme Dich’ (in Nederlandse vertaling is dat: ‘Maria huilt’). Nou ja, dit houd ik mij zelf voor: in mijn familie slaat het talent voor voetbal, turnen, zingen, drummen, tekenen en dansen een generatie over. Het is ook wel overzichtelijk eigenlijk voor een trotse vader, van acht tot vijf, driehoog.

Nitie

Nitie Mardjan is medewerker bij AGZ.

april 2009

45

Column

Live contact met een collega in het buitenland, informatie over de buitenlandse projecten van andere academies én een lekker broodje. Het International Office (IO) van Saxion startte onlangs met een maandelijkse landenlunch voor medewerkers. Sax nam een kijkje bij de eerste editie in Deventer. Op het menu stond ditmaal Turkije.

Het is wel eens wat veel om te leven in een kring van kunstenaars, zeker als u bedenkt dat ik voortkom uit een generatie van ingenieurs/bureauwerkers. Ooit heb ik gezworen om nooit, nooit een huisvader met een acht-tot-vijf kantoorbaan te worden. Zo’n vader met stropdas en aktetas die de hele dag driehoog zit te vergaderen en wiens kinderen vragen: ‘Pap wat doe jij eigenlijk de hele dag?’ En dat de reactie op het antwoord dan is: ‘Oh…, saai!’. Als het al tot een reactie komt, want het antwoord op zo’n vraag duurt nogal lang: ‘Lesgeven. Jawel…, maar…’. Verantwoord je maar eens voor wat je doet! De spring-in-het-velds zijn al weer halverwege een flikflak als ik nog bezig ben met een formulering over interessante ontwikkelingen in de verbinding tussen onderwijs en onderzoek. Liever, veel liever zouden ze een beroemd voetballer als vader hebben, een soap-ster of tenminste een politieagent. Desnoods een boswachter. In elk geval een vader met een aansprekend beroep.

Onder de loep Bij de zes kenniscentra van Saxion zijn meer dan dertig lectoren actief. In de serie Onder de Loep belicht Sax het toegepast onderzoek dat zij samen met docenten en studenten verrichten.

‘Er moet weer geleerd worden op school’ “Studenten van de pabo kunnen niet rekenen en schrijven, zo wordt voortdurend geklaagd. Lector Piet van der Ploeg beaamt het. “Het is echt verschrikkelijk”, zegt hij. “Maar niet alleen pabo-studenten rekenen en schrijven slecht. Het geldt ook voor studenten bij andere hboopleidingen en zelfs op de universiteit.” Het is een maatschappelijk probleem.” Van der Ploeg, lector Daltononderwijs bij Saxion, windt er geen doekjes om. “Studenten van tegenwoordig zijn gewoon lui”, constateert hij. “En dat heeft alles te maken met onze samenleving. Jongeren groeien op in een economie met heel veel overvloed, waarin de prikkel om ijverig of secuur te zijn gewoon verdwijnt. Het is een verklaring voor het slechte rekenen en schrijven. Het gaat allemaal zo gemakkelijk. Wat maakt het nou uit dat je niet goed kunt spellen? Is er iemand die jouw sms niet leest omdat er spelfouten in staan? Helemaal niet. Het lezen is vluchtiger geworden. Als je maar snél leest, is het goed. Als je de ondertiteling op televisie kunt lezen, waarom zou je dan nog een boek lezen. En rekenen? Ach, je tikt op een dingetje en dat rekent het voor je uit. Je hoeft ook niet te weten waar alles ligt, want je hebt een TomTom. Dan kom je er ook wel. De drive om van alles te weten is er niet meer.

“

Bovendien is de status van kennis, van slim en nieuwsgierig zijn, een beetje weg. Het is zelfs andersom geloof ik. Veel studenten vinden het een beetje belachelijk wanneer iemand veel wil weten.” “Maar je moet ook weer niet overdrijven met de kritiek op studenten”, nuanceert hij. “Je kunt je ook afvragen of het vroeger zo veel beter was. De dames die hier op de Pabo over de gang lopen, horen bij een maatschappelijke klasse die vroeger niet op hun twintigste op een hogeschool zat. De meisjes waren allang getrouwd, of werkten op de boerderij. Tegenwoordig volgen veel meer mensen hoger onderwijs. We klagen over de kwaliteit van de mensen, maar misschien was die kwaliteit vroeger niet anders, maar toen merkten we het niet.” Dr. Piet van der Ploeg is bijna drie jaar actief als lector Daltononderwijs bij Saxion. Zijn opdracht is het

Onderzoek Dalton Tien excellente studenten van de pabo in Deventer werken actief mee aan het onderzoek van dr. Piet van der Ploeg naar de effectiviteit van het Daltononderwijs. De studenten voeren daarvoor diverse projecten uit op Daltonscholen in de regio. Het Daltononderwijs is populair in ons land. Meer dan tien procent van de basisscholen is een Daltonschool en het aantal Daltonscholen groeit nog steeds. Vooral de betere leerlingen doen het goed op een Daltonschool. De pabostudenten onderzoeken onder meer hoe de minder begaafde leerlingen het doen op een Daltonschool. Zo wordt bekeken of de Dalton-werkwijze kan worden aangepast voor deze leerlingen. Bij het Daltononderwijs gaat het om de kernprincipes ‘vrijheid in gebondenheid’, ‘zelfstandig werken’ en ‘samenwerkend leren’. De mix van oud en nieuw leren lijkt een verklaring van de populariteit van dit onderwijs. “Maar door zich Dalton te noemen willen de scholen zich vooral ook profileren in de concurrentiestrijd met andere scholen”, aldus lector Piet van der Ploeg.

46

kritisch onderzoeken van het Daltononderwijs. Daarnaast evalueert hij de onderwijsvernieuwingen die de afgelopen jaren binnen Saxion zijn doorgevoerd. Hij is, zo benadrukt hij, een groot voorstander, en zelfs een voortrekker van het terugdraaien van deze vernieuwingen. “Toen ik bij Saxion kwam werken, keek ik mijn ogen uit. Ik verbaasde me erover hoe ver de onderwijsvernieuwingen hier waren doorgevoerd. Het lijkt wel of Saxion veel meer dan andere hbo-instellingen doet aan ‘het nieuwe leren’. Studenten moesten zichzelf redden. Dat was de didactische opvatting. Ze moesten zelf beslissingen nemen, zelf plannen, hun programma samenstellen en zoveel mogelijk stageachtige opdrachten doen. Het is weliswaar modieus, maar voor goede onderwijskundigen is het de vraag of het wel de beste manier van onderwijs is voor hbo-studenten. Bij Saxion had men zich, volgens mij, een beetje vergist in het idee dat een student zo veel mogelijk aan de hand van praktijkopleiding, zelfontdekkend zou moeten leren. Nu begint men bij Saxion in te zien dat dit misschien toch niet zo verstandig is. Nee, het is geen kwestie van de klok terugdraaien. Maar we zijn wel druk bezig om te kijken of we op een meer nuchtere manier het onderwijs kunnen verbeteren. De student moet worden voorbereid op de beroepspraktijk. Daarin worden kennis en vaardigheden verwacht die hij niet zelf kan ontdekken. Als hij ‘zelfontdekkend’ zou kunnen leren, waarom had je dan nog een opleiding nodig naast de praktijksituatie?” “De Raad van Bestuur wil dat het studierendement omhoog gaat.

april 2009

Samen met de managers van de opleidingen, de onderwijskundigen, docenten en onderwijsondersteuners kijk ik nu hoe het beter

Onder de loep

Lector Piet van der Ploeg verdeelt zijn werkweek over Saxion en de Universiteit Utrecht, waar hij al twintig jaar actief is. Het verschil is groot, benadrukt hij. “Tussen wat

wij op de universiteit doen, bedenken en schrijven en wat de mensen in de praktijk er mee kunnen doen, zit een grote afstand. Met het toegepast onderzoek in het hoger onderwijs bij Saxion bereiken we

benutten ten behoeve van de directe praktijk, is heel bijzonder.” Niet alleen het onderwijsveld in de regio, maar ook de Pabo zelf profiteert van het lectoraat. De lector

‘De prikkel om ijverig te zijn is verdwenen’ de praktijk heel direct. Ik zit zelfs tot mijn grote verbazing een deel van de week met mensen uit het onderwijsveld om de tafel. ‘Dit is ons probleem, hoe zou jij dat oplossen?’, vragen ze dan. Dat je op zo’n manier je kennis kunt

denkt mee en adviseert over ideeën die men heeft over het verbeteren van het onderwijs. “In de sfeer van rekenen bijvoorbeeld vertel ik dat ze een beetje moeten oppassen met het moderne realistisch rekenen, of ik vertel dat er nieuwe

ideeën bestaan op het gebied van taal. Docenten trekken zich op aan het lectoraat.” Hij is er trots op dat de Pabo in Deventer het heel goed doet, zoals onlangs bij de accreditatie bleek. “De pabo’s hebben de laatste twintig jaar de neiging gehad om de vakkennis steeds minder belangrijk te vinden. Het accent lag op emotionele ontwikkeling van en zorg voor de kinderen. Deventer is altijd ‘ouderwets’ gebleven en heeft altijd ingezet op de echte vakken, taal en rekenen. Dat blijkt nu een voordeel, want we gaan weer die kant op. En dat moet ook. Er moet weer geleerd worden op school.” Anne Velthausz Foto: Auke Pluim

kan. Ik breng de wetenschappelijke kennis op dit gebied in. Kijk, er was een tijd dat er een docent voor de klas stond en de student niets te doen had. Daarna kwam de periode dat de student het zelf maar moest uitzoeken. De docent stond erbij te kijken of het goed ging. Nu gaan we tot mijn vreugde terug. We gaan nadenken over hoeveel voorbereide structuur een student nodig heeft om zich het vak eigen te maken. Ja, de hbo-student heeft structuur nodig, orde én een programma.”

april 2009

47

Recensies

7

FILM The International Van: Tom Tykwer Met: Clive Owen en Naomi Watts. In de bios vanaf 16 april. Na de dood (moord?) van een collega is Interpol-agent Louis (Clive Owen) extra gemotiveerd om door te gaan met de zaak waar ze beiden aan werkten. Samen met openbaar aanklager Eleanor (Naomi Watts) onderzoekt hij de duistere praktijken van een internationale wereldbank. Ze zijn verdachte transacties op het spoor, maar moeten daarvoor

via Berlijn, naar Istanbul, Frankrijk, Londen en ook nog even snel op en neer naar Amerika. Nee, dit is geen film over vliegreizen, maar over internationale complotten tussen grote banken, bedrijven en wapenhandelaren. Wel verfrissend dat, in deze tijd van crisis, de bankdirecteuren nu eens niet naar hun bonus worden gevraagd, maar naar hun banden met criminelen. Verfrissend is sowieso een sleutelwoord bij deze film. The International is realistisch, serieus en soms zelfs intelligent. En

CD The Airborne Toxic Event – The Airborne Toxic Event Freelance-journalist Mikel Jollet had een heel vreemde week in het voorjaar van 2006. Zijn moeder werd geconfronteerd met kanker, bij hem zelf werd een autoimmuun ziekte vastgesteld en daarnaast ging zijn partner er vandoor. Daarop stopte hij met het schrijven van verhalen en boeken en begon hij liedjes te maken. Vervolgens zocht hij er muzikanten bij uit de pop-, de jazz-, en de klassieke muziek. Je zou bijna denken dat Jollet deze ontstaansgeschiedenis zelf heeft verzonnen. Toch had dit opvallende verhaal geen nut gehad, als zijn band nu niet met een fantastisch album was gekomen. Het debuut van de Amerikanen leunt zwaar op het geluid van landgenoten The Strokes, maar ook op Britse bands als Editors, Interpol en The Kooks. Stevige bassen, donkere gitaren en een ruige stem. Toch schuwen de bandleden de rustige aanpak niet. Hun alternatieve hit ‘Sometime around midnight’ begint met violen, akoestische gitaren en een lief zingende Mikel. Langzaamaan bouwt de band dit op tot een geweldige rocksong, waarop een schreeuwende Mikel en de elektrische gitaren vechten om aandacht. Vreemd eigenlijk, dat zo’n instant-festival-band nog maar op één plek (London Calling, 30 april, Amsterdam) te zien is dit festivalseizoen. (RvN)

8

dat voor een actiefilm! In vergelijking met de James Bond- of Transporter-films, zijn de actiescènes niet over-the-top. Je kunt je hoogstens afvragen waarom het New Yorkse Gugenheimmuseum aan flarden moet worden geschoten, maar je kunt ook gewoon genieten van de scènes waarin het chique museum, met z’n strakke vormgeving en moderne schilderijen, doorzeefd wordt in deze spannende thriller. (RvN)

DVD At the close of everyday – The sound of someone watching me

8,5

Vind je 20 euro te veel voor een muziek-dvd? De mooie concert-dvd van de alternatieve band ‘At the close of everyday’ is nu op drie goedkopere manieren te verkrijgen. Ten eerste is het concert in z’n geheel gratis online te bekijken, via www.thesoundofsomeonewatchingme.com. En ten tweede kun je op dezelfde site alsnog (voor vijf euro) één van de laatste exemplaren van de dvd aanvragen. Wil je echter helemaal niets uitgeven en toch die dvd in huis hebben, dan moet je even meedoen met de prijsvraag onderaan deze recensie. De dvd laat een concert zien waar de twee mannen van de band versterking krijgen van nog twee andere heren. Met z’n vieren maken ze donkere muziek. De vergelijkingen met Sparklehorse en 16 Horsepower kloppen wel. Zanger/gitarist David Edwards, van die laatste band, speelt zelfs nog even mee op de dvd. De heren doen hun bandnaam eer aan, want hun muziek is echt voor het eind van de dag: duister en stemmig. Zanger/drummer Minco zingt mooi over zijn zielenroerselen en waar nodig over God (zonder schaamte, maar ook zonder EO-glimlach). In afwachting van hun zevende cd, die later dit jaar uitkomt, is deze dvd alvast een prettig opwarmertje. Wil je deze dvd winnen? Stuur een mail getiteld ‘Close-dvd-prijsvraag’ naar [email protected] en beantwoord daarin de volgende vraag: In welk jaar werd At the close of everyday opgericht? De eerste drie goede inzenders ontvangen een exemplaar. (RvN)

BOEK Owen Donkers – Julien Amerika, het land van de onbegrensde mogelijkheden. Julien droomt al jaren over Amerika. Tv-series, films en boeken vulden die dromen verder in met prachtige beelden. Na een mislukte studie en een paar jaar werken bij McDonalds grijpt hij de kans om in de VS te gaan wonen. Terwijl zijn vrouw promotieonderzoek doet aan een Amerikaanse universiteit, gaat hij in een pizzatent werken. In de avonduren werkt hij aan zijn echte droom: een poëziebundel. Zoals het met dromen kan gaan; ze verliezen hun glans. Amerika blijkt juist een land met allerlei grenzen en niet zo heel veel mogelijkheden. En ondanks dat zijn poëzie telkens door Nederlandse uitgevers wordt gewei-

48

april 2009

gerd, blijft hij wel fantaseren over een literaire doorbraak. Julien is een opvallend debuut. Opvallend, omdat het boek geen spannend verhaal bevat, maar wel goed doorleest. Dat komt door de humoristische, maar ook realistische observaties van Julien. Observaties over de situatie van zijn illegale collega’s bijvoorbeeld. Door zijn ogen krijg je inzicht in een Amerika dat je niet kent van de doorsnee-films en series. Voor de Amerika-dromers is dit boek een wake-up call, voor de literatuur is Owen Donkers een welkome nieuwe stem. (RvN)

7,5

Recensies

9

CD Bløf – April Een punt van een plant in je oog krijgen en vervolgens concerten afzeggen?! Het overkwam de pianist van Bløf. Terwijl je toch ook gewoon kunt zeggen dat je geen zin meer hebt in die zouteloze muziek met die nietszeggende teksten? Di-rect, Krezip, Osdorp Posse, Lange Frans en zelfs Baas B gaven het goede voorbeeld al en gingen uit elkaar. Maar nee, de Zeeuwse mannen brengen doodleuk een volgend album uit. Na hun cd Oktober van vorig jaar is het nieuwe werkje April getiteld. Als ze doorgaan met dit soort ‘maand-cd’s’, dan zijn we de komende tien jaar nog niet van ze af. Met April slaat Bløf geen nieuwe wegen in. De melancholieke klanken, de zalvende stem van Paskal Jakobsen en de semi-poëtische teksten zijn gebleven. Enkele flarden uit de songs op April: ‘Eilanden in oceanen, zijn lang niet zo eenzaam als wij’, ‘De volle maan, die zilver op ons pad strooit’ of de prachtige (ahum) vondst: ‘Voorbij de wortels van de ziel’. Een fatsoenlijk mens met gevoel voor taal, krijgt dit niet uit zijn strot. Muzikaal is het album nog wel om aan te horen, al gaat de zoete melancholie snel vervelen en is het ver zoeken naar vrolijke of snelle liedjes. Jammer dat een jaar uit zoveel maanden bestaat. (RvN)

Websites

www.2miljoenhandtekeningen.nl Jaarlijks wachten er gemiddeld 1300 mensen op een donororgaan. Slechts 40 procent van de Nederlanders heeft op dit moment een donorcodicil, wat een groep van 60 procent (7 miljoen mensen) over laat die er dus geen heeft. Soms is dit een bewuste keuze, maar vaak ook niet, omdat er onduidelijkheden zijn over de donorregistratie. De website www.2miljoenhandtekeningen.nl pleit voor een actieve donorregistratie. Dat houdt in dat iedereen in Nederland automatisch donor wordt, behalve als je aangeeft dat je dit niet wilt (wat natuurlijk altijd mogelijk is). Op de site kun je een petitie tekenen om zo je steun aan dit initiatief te geven. Ook kun je er veel informatie over donorschap vinden en zijn er verschillende links naar andere sites met dit onderwerp. Wellicht is het qua website niet het meest technische hoogstandje op het net, maar het doel overstijgt op deze website absoluut de middelen. (JvN)

3

http://www.open.ac.uk/darwin/ 2009 is het jaar van Charles Darwin. Het is namelijk 150 jaar geleden dat de evolutionair zijn boek schreef over de evolutie van al het leven om ons heen. Ter ere van dit jubileum heeft de open universiteit in Engeland, behalve een tentoonstelling en diverse activiteiten, een website opgezet ter ere van de bioloog en natuuronderzoeker. Op de website is een biografie van hem te lezen waarin je veel over zijn leven, maar ook over zijn werk te weten komt. Het allerleukste is echter de link “Devolve me”. Hier kun je een foto van jezelf uploaden en je laten transformeren in een prehistorisch mens. Zo krijg je inzicht in hoe je er in de prehistorie uit zou hebben gezien! Enige (logische) voorwaarde als bezoeker is dat je Engels goed moet zijn om alles te kunnen begrijpen, maar daarvan uitgaande is dit een prima website die erg mooi is opgebouwd. Aanrader om je eerste stappen in de evolutietheorie te gaan zetten! (JvN)

7,5

GAME Command and Conquer: Red Alert 3 Systeem: Playstation 3 Prijs: € 62,95 Command and Conquer: Red Alert 3 komt een halfjaar na de pcrelease eindelijk naar de Playstation 3. Eerdere uitstapjes van de gameserie naar de spelconsole waren geen succes. Zijn de makers er eindelijk in geslaagd het strategiespel zonder muis en toetsenbord speelbaar te maken? Command and Conquer is een serie die al zo’n twaalf jaar volgens hetzelfde recept werkt. Bouw een basis, produceer een leger en val je vijand aan. De verhaallijn is flinterdun. Het komt er op neer dat Rusland,

de geallieerden en Japan in een derde wereldoorlog zijn beland. Aan jou de taak om één van deze partijen naar de overwinning te leiden. En een wereldoorlog win je natuurlijk niet door op je kont te blijven zitten. Je begrijpt dat dit nogal wat geschuif met allerlei tanks, robots, en ander wapentuig met zich meebrengt. En laat dat nou verdomde lastig gaan met zo’n controller. Er is geprobeerd het leed wat te verzachten door een ‘click-wheel’-achtig menu in te bouwen. Dat helpt wel, maar het haalt de snelheid er ook behoorlijk uit. Maakt dit Red Alert 3 tot een slecht spel? Nee, zeker niet. De pc-versie is beter, maar het blijft een goede game. Want als je eenmaal over het gemis van een muis heen bent, dan kun je er een hoop lol aan beleven. (FK)

7,5

FILM FILM He’s just not that into you Van: Ken Kwapis Met: Jennifer Aniston, Scarlett Johansson, Ben Affleck en Justin Long. In de bios vanaf 16 april. Op een verder niet interessant bedrijf werken Jennifer Aniston, Jennifer Connelly en Ginnifer Goodwin. De eerste Jennifer is net van Ben Affleck af, de tweede wil eindelijk eens kinderen met haar man Bradley Cooper, terwijl de derde

dame maar niet aan de man kan komen. Tussen al deze behoorlijk grote acteurs fladderen ook nog eens Scarlett Johansson als losbandige yogalerares en de altijd leuke Drew Barrymore (ook al op zoek naar een man) rond. Met zo’n sterrencast en zoveel verhaaltjes over de liefde, zou je haast denken dat dit de Amerikaanse versie van Love, actually of Alles is liefde is. Maar nee. Het eerste opvallende verschil is dat het hier enkel om blanke, heteroseksuele

april 2009

49

8

stellen gaat. Ten tweede is deze film niet zo uitmuntend goed. Dat komt vooral door het scenario, dat niet zo vernuftig in elkaar zit als de twee Europese voorbeelden. Maar iets minder dan uitmuntend is nog altijd behoorlijk goed. Zo is er met de acteurs en hun samenspel niets mis. Zelfs Aniston en Affleck zijn leuk, al stelen Johansson en Goodwin de show. Slotsom: leuke datemovie. (RvN)

Agenda Wat is er deze maand te doen in de Saxion-steden Enschede en Deventer? De Sax-agenda geeft je, zoals je van ons gewend bent, een aantal uitgaanstips. Wil je meer informatie over deze agenda-items of wil je nog meer op de hoogte gehouden worden? Kijk dan op de agenda van Sax.nu. Daar vind je een actueel overzicht van de activiteiten in de regio. Nicole Tanke

8 april

2 mei

Science Café ‘Verzoening’ - Deventer Op 8 april ben je weer van harte welkom in het Burgerweeshuis voor een gezellig avondje wetenschap in de kroeg. April is de maand van de filosofie en Science Café Deventer sluit zich daarbij aan met het thema ‘verzoening’. In een discussieavond zal worden ingegaan op verzoening vanuit het Islamitisch Humanisme als levensfilosofie. Het Science Café Deventer is gratis toegankelijk, de avond begint om 19.30 uur. 25 april Batavierenrace – (Nijmegen) Enschede

Brandende Liefde - Deventer Componist Fons Merkies en scenarist Dick van den Heuvel, de mannen achter de muziek en het script van de meesterlijke musical ‘Turks fruit’ uit 2005, hebben opnieuw een muzikale bewerking gemaakt van een boek van Jan Wolkers. Ditmaal gaat het om ‘Brandende liefde’, uit 1981. Het is een humoristisch verhaal over schoonheid, jeugd en ouderdom, over kunst en trouw zijn aan jezelf. Maar het gaat vooral over de vurige passie van een jonge schilder voor een beeldschone, onbereikbare vrouw. Brandende Liefde, met onder anderen Daniël Boissevain, Catherine ten Bruggencate en Loes Haverkort is te zien in de Deventer Schouwburg. Aanvang 20.00 uur. 2 en 3 mei

Dit jaar vindt voor de 37ste keer de welbekende Batavierenrace plaats. ‘s Werelds grootste estafetteloop met aansluitend het grootste studentenfeest van de Benelux. De race, waar jaarlijks meer dan achtduizend studenten uit heel Nederland aan meedoen, gaat traditioneel van Nijmegen naar Enschede. De totale loopafstand bedraagt ruim 182 kilometer en is onderverdeeld in 25 etappes (17 heren- en 8 damesetappes). Kijk voor meer informatie over de race én over het feest op www.batavierenrace.nl. Daar vind je een uitgebreid programma van deze dag. Tot 26 april Into the white tentoonstelling - Deventer

Buitenkans talenjacht - Enschede Buitenkans is een talentenjacht, een ontmoetingsplek en een straattheaterfestival ineen. Het biedt een podium aan jong talent om hun kunsten te vertonen voor het enthousiaste Enschedese publiek, maar ook voor een professionele jury. Buitenkans is tevens een buitenkans voor gevestigde artiesten, die er een try-out kunnen doen of een deel van hun nieuwe show kunnen laten zien. Daarnaast vind je er buitengewone straatmuzikanten, programmeurs, impresario’s en organisatoren die op zoek zijn naar nieuwe acts en talenten ten behoeve van de programmering van hun eigen festival of evenement. Tot 3 mei

50

april 2009

Tentoonstelling Echolocation - Enschede De Nederlandse mediakunstenaar Geert Mul (Rotterdam, 1965) heeft speciaal voor 21rozendaal, de tentoonstellingsruimte voor hedendaagse kunst, een nieuw kunstwerk ontwikkeld. ‘Echolocation’ gaat in op de hedendaagse geschiedenis van Roombeek in Enschede, de wijk waar 21rozendaal gelegen is. Naast Echolocation is een aantal recente werken van Geert Mul opgenomen in deze tentoonstelling. De installaties, sculpturen en projecties spelen eveneens in op beelden en beeldverzamelingen en het kijken en interpreteren. Foto: Geert Mul

In de grote zaal van het Kunstenlab in Deventer is vanaf 28 maart tot en met 26 april de Tentoonstelling ‘Into the white’ te zien. Dit keer gebruikt Jasper Van der Burgh de grote zaal als zijn persoonlijke atelier. Bestaand werk wordt aangepast aan de ruimte door groepering en thema. Voor de ruimte wordt ook speciaal nieuw werk gecreëerd. De tentoonstelling is dan ook deels aangeduid als ‘work in progress’.

Uit de kunst

De abstracte landschappen van Jan Brugge Saxion toont in de maanden april (Deventer) en mei (Enschede) een selectie van werken van Jan Brugge (1918-2000) die nog niet eerder te zien zijn geweest. In 2009 is het ruim negentig jaar geleden dat Deventenaar Jan Brugge geboren werd. Hij groeide uit tot een veelzijdig kunstenaar met een omvangrijk en interessant oeuvre. an Brugge was een beminnelijk mens en binnen het culturele circuit van Deventer een graag geziene gast. Hij opende exposities van collega-schilders en schreef recensies over kunst. Hij zette zich in om de regionale kunst in de landelijke belangstelling te brengen en had als ideaal een museum voor moderne kunst in de regio voor ogen. Ook was hij lid van diverse kunstverenigingen, waaronder de avant-garde groepering De Nieuwe Groep. Deze beweging, opgericht na de Tweede Wereld Oorlog, kan gezien worden als een aan Cobra verwante groep in het oosten van Nederland. Bekende kunstenaars als Akkerman, Holtrop en de drie Haanstra’s waren destijds eveneens lid. Kunstenaars stimuleerden elkaar en daagden elkaar uit bij het maken van moderne kunst. Tot aan zijn dood maakte Brugge natuurgetrouwe landschappen, waarin bomen een grote rol speelden. Zijn autonome werk met een abstracte vormentaal was echter het belangrijkste voor hem, hetgeen ook te zien is in de Saxion-exposities. De werken worden tentoongesteld in de kunstkabinetten van de hogeschool. (MvdM)

J

Redactiesecretariaat Enschede: Tromplaan 28 Forum kamer F1.79 Postbus 70.000 7500 KB Enschede 053 4871635 Redactiesecretariaat Deventer: Handelskade 75 Kamer A2.09 Postbus 501, 7400 AM Deventer 0570 603048

COLOFON Sax is een redactioneel onafhankelijke uitgave van Saxion Hogescholen met vestigingen in Enschede, Deventer en Apeldoorn. Het magazine verschijnt maandelijks en wordt gratis verspreid onder ca. 18.000 studenten en 1.700 medewerkers van Saxion Hogescholen. Het magazine Sax verschijnt tevens in de vorm van een online nieuwsversie via de webpagina: www.sax.nu

Contact abonnementen/toezending: [email protected] E-mail redactie: [email protected] Tel. redactie: 053 487 16 35, 0570 603 003 en 06 10 040 575 Redactie: Tim de Hullu (hoofdredacteur), Charlie Schuurman (waarnemend hoofdredacteur), Wendy van Til Advies: Harry van Stratum

Medewerkers: Harry van Stratum, Joalycke van Neck, Nicole Tanke, Jan Medendorp, Hannie Schipper, Étienne Wilderink, Ivo Peeters, Marloes Neeskens, Doris Martinez, Sabine Jeurnink, Jan Bollen, Floris Kuitert, Su Weixue (Daisy), Bhayu Prasetya, Guled Omer en Mariska van de Meer Recensies: Ricco van Nierop Columnisten: Nitie Mardjan en Étienne Wilderink Eindredactie: Tim de Hullu, Harry van Stratum, Charlie Schuurman, Wendy van Til Sax is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP)

Illustratie Walstraat 9: Diana Huijts DTP en Drukwerk: Drukkerij Hooiberg Salland, Deventer Advertenties: Bureau van Vliet BV Postbus 20 2040 AA Zandvoort 023 5714745 Inzending van kopij aan Sax houdt in dat de auteur akkoord gaat met eventuele inkorting of journalistieke bewerking door de redactie van de kopij. Anonieme bijdragen worden geweigerd. Artikelen en illustraties in deze uitgave mogen slechts met toestemming van de redactie door derden worden gereproduceerd.

Cartoons: Reid, Geleijnse en Van Tol (Fokke en Sukke) Fotografie: Toma Tudor en Auke Pluim Conceptontwikkeling: DeFirma, Hengelo

april 2009

51

Deadline Aanleveren kopij/tips Sax meinr.: uiterlijk woensdag 6 mei Verschijningsdatum Sax 9 2008/2009: dinsdag 19 mei

KIES NU VOOR HET ABN AMRO STUDENTEN PAKKET EN ONTVANG ALS SAXION STUDENT EUR 25,Omdat je studie aan de Saxion Hogeschool al meer dan genoeg tijd en energie van je vraagt, wil je niet teveel tijd besteden aan allerlei moeilijke financiële zaken. Het ABN AMRO Studenten Pakket is dan echt iets voor jou; compleet, gemakkelijk en in één keer klaar voor alles wat er op je pad komt. Of het nou gaat om betalen, sparen, lenen of verzekeren, het is mogelijk met het ABN AMRO Studenten Pakket. Bovendien krijg je nu ook nog eens EUR 25,- op je rekening gestort als je het ABN AMRO Studenten Pakket opent bij één van de onderstaande vestigingen. Vraag naar de voorwaarden bij de volgende bankshops: :


.2#(%$%
3!3)/.20,%).

:


.2#(%$%
!7)/.
/'%2#(//,


:


%5%.3%1
%18%32,!!.
 :


0%,$//1.
/&231!!3

:


0%,$//1.
//&$231!!3
  )*+
5//1
-%%1
).&/1-!3)%
/5%1
(%3


34$%.3%.
!++%3
//+
/0
666!".!-1/.,234$%.3
/&
"%,
 
'1!3)2