DOSSIER Bouw Door, Leer Verder! 14 oktober 2011

Magazine over opleiding en scholing in de bouw en infra

5

14 oktober 2011 Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 Van Vulpen uit Gorinchem en alle andere prijswinnaars aan het woord Docenten over nieuwe leermiddelen opleiding Kaderfunctionaris “Speelt in op de praktijk”

Vanaf pagina 13

DOSSIER Bouw Door, Leer Verder!

De Onderwijsprijzen Bouw & Infra zijn uitgereikt tijdens de Fundeon Relatiedag. De winnaars aan het woord en alle genomineerden nog eenmaal op een rij.

4

Dossier Bouw Door, Leer Verder! (aco) Sinds 2009 kunnen werkgevers in de bouw en infra hun werknemers extra scholen op kosten van de sector, op voorwaarde dat zij leerlingen een leerbaan bieden. 4 maart eindigt dit project. Alleen bedrijven die voor 15 november een bedrijfsopleidingsplan indienen, kunnen nog gebruik maken van aco. In dit dossier alle informatie over het anticyclisch opleiden (aco) via Bouw Door, Leer Verder! op een rij. Wat is het en hoe werkt het?

13

Inhoud Erkend leerbedrijf: Hegeman Nijverdal B.V. Onderwijsprijzen Bouw & Infra: de winnaars aan het woord Trendwatcher Adjiedj Bakas, minister Henk Kamp en anderen. Zij gaven hun blik op de toekomstige arbeidsmarkt en de bouwen infrasector.

21

Alle winnaars en genomineerden nog één keer op een rij 65 mbo-diploma’s voor ervaren vakmensen Brancheservicepunt bouw behoudt personeel voor sector Nanobegeleiding iedere leerling kans in bouwwereld Dossier Bouw Door, Leer Verder! (aco) Fundeon Relatiedag

3 4 6 7 8 10 13 21

“Samen werken aan beter leren en betere bedrijven” Henk Bol: “Maatwerkoplossing erkenningsregeling” Minister Kamp: “Loopbaantraject verdient navolging” “Vrees tekort personeel in sector onterecht” Deen Metselwerken: “Gemotiveerde leerlingen snel het vak leren” Fundeon heeft nieuwe leermiddelen ontwikkeld voor de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw, infra en ga. Docenten geven hun mening.

26

2

FUNDAMENT - oktober 2011

Docenten over nieuwe leermiddelen Kaderfunctionaris Beroep in Beweging: dakdekker Willy Haans Serviceberichten van Fundeon Adressen Fundeon

24 26 29 30 32

Erkend Leerbedrijf

“Samen goede vakmensen behouden” Altijd opleiden Tijdens de Fundeon Relatiedag zijn vier bedrijven uitgeroepen tot Beste Leerbedrijf

Leo Hegeman is directeur van Beheersmaatschappij Hegeman Nijverdal B.V. en de derde generatie in het familiebedrijf. Zijn opa begon in 1927 als aannemer in verbouwingen. Inmiddels is Hegeman flink uitgebreid en voeren zo'n 450 werknemers opdrachten uit in het hele land.

in hun categorie: Huybregts Relou, Frans Nooren, Woningcorporatie Thuisvester en Van Vulpen. Die laatste won bovendien de overkoepelende prijs Beste Leerbedrijf 2011. Era Contour ging met de prijs voor Beste Leerlingbouwplaats naar huis en Standvast Wonen won met Thieu van Koolwijk de prijs voor Beste Leermeester. Verdiende prijswinnaars, die net als de winnaars uit eerdere jaren aantonen dat de bouwen infrasector het opleiden van leerlingen serieus neemt en belangrijk vindt.

De afgelopen jaren is dat met de lage bouwproductie en de financiële crisis niet gemakkelijk geweest. Om de bedrijven te ondersteunen die zich blijven inspannen voor leerlingen, heeft de bouw en infra het anticyclisch opleidingsplan (aco) Bouw Door, Leer Verder! ingezet. Tot nu toe hebben circa 540 bedrijven gebruikgemaakt van de mogelijkheden die dit plan biedt om sterker uit de crisis te komen. 4 maart eindigt dit plan echter definitief. Daarom in deze Fundament nog één keer alle informatie over aco op een rij. Wellicht geeft dat enkele bedrijven net dat steuntje in de rug om een (extra) leerbaan aan te bieden.

Jolanda de Vries [email protected]

Wat voor bedrijf is Hegeman? “In de dertig jaar dat ik in het bedrijf zit, hebben we ons vakgebied verbreed en zijn we bezig geweest met geografische uitbreiding. Onze tien werkmaatschappijen zijn onder meer bezig op het gebied van infra, utiliteits-, woning-, systeem- en droge waterbouw, en integraal bouwen. Binnen al die takken hebben we leerlingen. We leiden er momenteel zo'n vijftien op.” Waarom zijn jullie erkend leerbedrijf? “We hebben al leerlingen zolang ik hier werk. Om een bijdrage te leveren aan de kwaliteitsverbetering in de sector moet je met een goede opleiding beginnen, want kwaliteit begint bij de mensen. Als je hen zekerheid en de mogelijkheid biedt om zich te ontwikkelen, krijg je gemotiveerde werknemers. Daarnaast is vakmanschap ontzettend belangrijk in de bouw. Sinds de oude ambachtsscholen zijn verdwenen, moeten we binnen de branche zelf onze vakmensen opleiden. Die komen niet van de algemene opleidingen die ze nu krijgen.” Heeft het nog andere voordelen? “Jonge mensen goed opleiden, zorgt dus voor kwaliteitsverbetering, maar je kweekt er ook werknemersvolume voor de toekomst mee. We zijn er in deze branche samen verantwoordelijk voor dat we voldoende goede vakmensen hebben en houden. We moeten de capaciteiten van onze goed geschoolde mensen koesteren en daardoor samen een toekomst opbouwen. Bovendien leren wij ook weer van goed opgeleide medewerkers. Een fijne wisselwerking.” ←

i www.hegeman.com www.fundeon.nl/zoek/ leerbedrijf


3

Onderwijsprijzen

Uitreiking Onderwijsprijzen op Fundeon Relatiedag

Van Vulpen winnaar Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 Glunderende gezichten en juichkreten uit de zaal. De winnaars van de Onderwijsprijzen Bouw & Infra 2011 zijn zichtbaar trots na het winnen van hun titel. “Ik voel mij de koning te rijk.” Een sfeerimpressie van de Relatiedag.

4


↓ Remco Verkerk van Van Vulpen uit Gorinchem nam trots de prijs voor Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 in ontvangst.

← Harm Edens presenteerde de Fundeon Relatiedag. Zijn tip aan het begin van de dag werd ter harte genomen. Laat die vreugde maar lopen. Je mag juichen als je een prijs hebt gewonnen.’ Edens interviewt winnaar John Stenekes van Frans Nooren B.V. uit Stadskanaal.

De dag verliep zoals presentator Harm Edens aan het begin van de dag opperde: “Laat die vreugde maar lopen. Je mag juichen als je een prijs hebt gewonnen.” De genomineerden voor de Beste Leerbedrijven werden aan het publiek voorgesteld met een filmpje. Hierin was te zien dat Gideon Toets de genomineerde leerbedrijven onderwierp aan een wel heel nauwkeurige inspectie. Naast een controle of de veiligheidsschoenen aan de juiste eisen voldeden, controleerde hij ook kleine details, bijvoorbeeld het bouwvakkersdecolleté. Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 Uit de vier brancheprijzen van Beste Leerbedrijf is de algehele winnaar gekozen: het Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011. Remco Verkerk van Van Vulpen uit Gorinchem stapte van verbazing achteruit en sloeg zijn handen voor zijn mond toen hij zijn naam als winnaar hoorde. Uit handen van Kasper Burgy, de winnaar van vorig jaar, kreeg hij de titel Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 uitgereikt. De zichtbaar ontroerde Burgy gaf de winnaar nog een tip. “Vier het met je personeel. Mede dankzij hen neem je deze prijs in ontvangst.” Remco Verkerk was na de uitreiking nog onder de indruk van de prijs: “We zijn supertrots. Het was wel onverwacht, omdat we pas sinds twee jaar veel aandacht hebben voor opleiden. Dat is een stroomversnelling geraakt. Deze prijs bevestigt dat we goed op weg zijn.” Glunderend van trots Voor Thieu van Koolwijk van Standvast Wonen was het een onvergetelijke dag. Tijdens de uitreiking van de prijs Beste Leermeester Bouw & Infra 2011 stond hij glunderend van trots op het podium. Zijn reactie op de vraag waarom hij zo stond te stralen, was duidelijk: “Het is alleen al een hele eer om hier te staan.” Toen hij de titel

won, had hij dan ook een grijns van oor tot oor. “Ik voel mij gewoon de koning te rijk.” Erkenning Bij de de bekendmaking van de titel van Beste Leerlingbouwplaats Bouw & Infra stonden er voor de winnaar project Nieuw Crooswijk maar liefst drie mensen op het podium. Onder andere Wim Verschoor, hoofduitvoerder bij ERA Contour B.V. uit Zoetermeer nam de prijs in ontvangst. “We hadden stille hoop dat we de prijs zouden winnen. Dit is een enorme erkenning voor dit project. Het was ambachtelijk en complex werk. Bovendien hebben werklozen uit Rotterdam meegewerkt, op deze manier konden wij hen het vak bijbrengen.” Beste Leerbedrijven Van Vulpen uit Gorinchem ging met zowel de eer van Beste Leerbedrijf Infra als de algehele titel aan de haal. Het bedrijf had waardige concurrenten. Huybregts Relou B.V. uit Son won de titel voor de bouw. Hans Geertman van Huybregts Relou B.V.: “Ik ben trots op wat het bedrijf bereikt heeft. Opleiden zit echt in mijn aderen en nu ook in het bedrijf.” Bij Frans Nooren B.V. namen ze deze titel voor de Gespecialiseerde Aannemerij mee naar het hoge noorden. Voor hen was het de zogenaamde slagroom op de taart. Bij Woningcorporatie Thuisvester uit Oosterhout was de blijdschap tijdens de uitreiking voor de middenkader-titel ook duidelijk zichtbaar. Johan Westra sprak op het podium al vol enthousiasme uit dat hij voor de winst ging. “Ik wil absoluut winnen. Dit is een grote stimulans.” Het bedrijf biedt onder meer kinderen van huurders stageplekken aan. “Wij zijn een sociale organisatie, daar hoort het opleiden van leerlingen bij. De titel is een blijk van waardering. Daar ben ik trots op.” ←


5

De winnaars en genomineerden op een rij De prijzen zijn uitgereikt, de winnaars bekend. Nog eenmaal alle genomineerden en prijswinnaars op een rij van de Onderwijsprijzen Bouw & Infra 2011.

↑ De winnaars van de Onderwijsprijzen (v.l.n.r.): Johan Westra van Thuisvester, John Stenekes van Frans Nooren B.V., Thieu van Koolwijk van Standvast Wonen, Hans Geertman van Huybregts Relou B.V, Remco Verkerk van Van Vulpen, Wim Verschoor hoofduitvoerder bij ERA Contour B.V en Karel van Berk van Ontwikkelingscombinatie Nieuw Crooswijk.

O NDE N FU

DE

Beste Leerbedrijf Bouw & Infra 2011 Van Vulpen uit Gorinchem IJ

O

N

ZE

N

E BEST IJF BEDR R E E L R W IJ S P

R

Fundeon draagt Van Vulpen voor ten behoeve van de prijs Beste Leerbedrijf Nederland 2011.

O NDE N FU

DE

IJ

O

N

ZE

N

E BEST TER EES M R E LE R W IJ S P

R

Beste Leermeester Bouw & Infra 2011 Thieu van Koolwijk (Standvast Wonen)

Fundeon draagt Thieu van Koolwijk voor ten behoeve van de prijs Beste Leermeester Nederland 2011.

R W IJ S P

R

Genomineerden beste leerbedrijf Van Dijk Bouw B.V. uit Hardenberg Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Zonen BV uit Warmenhuizen Huybregts Relou B.V. uit Son Van Dusschoten Bestrating & Bouw uit Enschede Van Vulpen uit Gorinchem Talboom Bestratingen BV uit Etten-Leur Frans Nooren B.V. uit Stadskanaal Metselbedrijf Slingerland B.V. uit Schoonhoven Jacobs Dakbedekkingen uit Wanssum Bouwbedrijf Salverda BV uit ’t Harde Klunder Architecten uit Rotterdam Woningcorporatie Thuisvester uit Oosterhout

N

ZE

IJ

O

6

DE

Huybregts Relou B.V. uit Son Van Vulpen uit Gorinchem Frans Nooren B.V. uit Stadskanaal Woningcorporatie Thuisvester uit Oosterhout

Genomineerden beste leermeester John Bruining, leermeester bij Bimo Bouw BV uit Harderwijk Martijn Terlouw, leermeester bij Groenendijk PGN Bouw uit Dordrecht Thieu van Koolwijk, leermeester bij Standvast Wonen uit Nijmegen

O NDE N FU

E BEST G LIN LEER BOUW AATS N PL

De categoriewinnaars Beste Leerbedrijf Bouw Beste Leerbedrijf Infra Beste Leerbedrijf GA Beste Leerbedrijf Middenkader

Beste Leerlingbouwplaats Bouw & Infra project Nieuw Crooswijk (ERA Contour)


GENOMINEERDEN BESTE LEERLINGBOUWPLAATS Abdij Onze Lieve Vrouwe van Sion (uitvoerend bouwbedrijf Nossent Bouw uit Winterswijk) Project Nieuw Crooswijk (uitvoerend bouwbedrijf ERA Contour uit Zoetermeer) Nieuwbouw Waterland in opdracht van woningcorporatie Aramis AlleeWonen uit Roosendaal (uitvoerend bouwbedrijf BVR Bouw uit Roosendaal)

Kort nieuws

65 mbo-diploma’s voor ervaren vakmensen

↑ Met één gezamenlijke diplomauitreiking in Harderwijk hebben 65 deelnemers van de EVC-centra Bouw & Infra hun mbo-diploma gekregen.

65 bouwplaatsmedewerkers hebben zaterdag 17 september een vakdiploma gekregen. Zij hebben dit behaald, op basis van hun werkervaring, via de EVCcentra Bouw & Infra. De kandidaten kwamen uit alle hoeken van het land samen in Harderwijk voor een officiële bijeenkomst. Sommige kandidaten namen hun eerste diploma in ontvangst na meer dan dertig jaar werkzaam te zijn in de bouwen infrasector.

Via de EVC-centra Bouw & Infra kunnen werknemers in de sector op basis van werkervaring hun vakdiploma halen. Met begeleiding van een evc-adviseur verzamelen werknemers bewijzen van hun werkervaring. Een vakdeskundige beoordeelt die bewijzen en voert een eindgesprek met de werknemer. De vakdeskundige en een onafhankelijk beoordelaar adviseren of de

werknemer in aanmerking komt voor het diploma of dat hij eerst aanvullende scholing moet volgen. Toch hoeft een diploma niet het doel te zijn. De werknemer krijgt in ieder geval een ervaringscertificaat waarop staat welke kennis en kunde hij heeft. Als diplomering wél een wens is, dan kan het aanvullende onderwijsprogramma korter, omdat er op basis van de evc-rapportage vrijstellingen gegeven kunnen worden. Regelmatig is het resultaat van een evc-traject zo volledig dat het ervaringscertificaat meteen kan worden omgezet in een officieel mbo-diploma. Betaald door bedrijfstak Het traject voor werknemers in de bouw en infra wordt volledig betaald door de bedrijfstak. Werk gevers kunnen na een evc-traject beter beoordelen of werknemers in aanmerking kunnen komen voor een opleiding en werknemers worden zich bewust van hun mogelijkheden. De EVC-centra Bouw & Infra zijn een zelfstandig onderdeel van Fundeon. Meer informatie over het evc-traject is te vinden op www.evc-centra.nl. ←


7

rubriek Mening

↑ Edwin de Veld (links), Kirsten Smit en Erik Tierolf (rechts) zijn de contactpersonen uit de sector voor bedrijfsadviseur Martin van Klinken (voorgrond) van brancheservicepunt bouw.

Brancheservicepunt behoudt personeel voor sector

De kaartenbakken van UWV Werkbedrijf. Struinde je daar als werkgever niet doorheen als je echt op geen enkele andere manier een vacature kon invullen? Door het oprichten van brancheservicepunten neemt UWV Werkbedrijf afscheid van die beeldvorming en die praktijk. Met bedrijfsadviseurs die kennis hebben van de sector wil de instantie daadwerkelijk meerwaarde bieden aan werkgevers en werknemers. Brancheservicepunt bouw in de regio GrootAmsterdam heeft in september zijn deuren geopend.

i www.werk.nl

8

Meer kennis van bouw en infra bij UWV Werkbedrijf


“Kijkend naar de bouwsector was het voor ons als UWV Werkbedrijf heel lastig om de juiste persoon aan de juiste vacature te koppelen. We hadden te weinig kennis van de functies die er in de sector zijn en vaak heette een vacature bij een bedrijf weer anders dan

wat wij onder een bepaald beroep verstonden.” Aan het woord is Martin van Klinken, bedrijfsadviseur bij het kersverse brancheservicepunt in Amsterdam. “In de praktijk is er een groot verschil tussen een timmerman nieuwbouw en een timmerman restauratie”, vult Edwin

reden om te participeren in het brancheservicepunt. “Het geeft werknemers een betere positie.” Behoud personeel voor sector De werkgevers zien de meerwaarde van het brancheservicepunt vooral ook in economisch goede tijden. Tierolf: “Voor de crisis uitbrak hadden we een dreigend tekort aan werknemers. Als vanaf 2012 de productie toeneemt, zal dat weer het geval zijn. Een goed func-

“We hadden te weinig kennis van de functies die er in de sector zijn” tionerend brancheservicepunt kan ervoor zorgen dat alle mensen die nu hun baan zijn kwijtgeraakt toch in de sector actief blijven.” Ter illustratie heeft Tierolf de cijfers paraat. “In Groot-Amsterdam zijn in totaal 45 duizend werkzoekenden. Vierhonderd van hen zeggen een baan in de bouw te ambiëren, terwijl slechts 150 uit deze groep al ervaring in de sector hebben.”

de Veld aan. Hij is hoofd personeelszaken bij UBA Bouw in Uithoorn. “Tot voor kort hadden wij er weinig vertrouwen in dat UWV Werkbedrijf ons de juiste persoon kon leveren.” 950 verschillende functies De Veld verwacht dat dit door het brancheservicepunt verandert. Hij zit vanaf het begin in de projectgroep die het brancheservicepunt vorm geeft. Net als Erik Tierolf van Bouwend Nederland. “Er is wel eens onderzocht dat in de bouwsector 950 verschillende functiebenamingen circuleren. Daar komt dan nog bij dat een projectleider bij het ene bedrijf iets heel anders doet dan bij een ander bedrijf. Door als sector nauw samen te werken met het UWV Werkbedrijf willen we zorgen dat de UWV-medewerkers weten wat een functie inhoudt en de persoon met de juiste competenties naar het bedrijf sturen.” Van werk naar werk “Maar we willen meer doen”, benadrukt Van Klinken. “Doordat bedrijven bij ons bijvoorbeeld ontslagvergunningen moeten aanvragen, weten wij al heel vroeg dat er iets speelt bij een bedrijf. Met de contacten die we via het brancheservicepunt hebben, kunnen we in die gevallen bijvoorbeeld kijken of we de werknemers direct naar een ander bedrijf kunnen bemiddelen. Nog voor we in Amsterdam onze deuren hadden geopend, hebben we dat kunnen doen voor werknemers van een failliet bedrijf. 44 van de zestig werknemers hebben we bij andere bedrijven kunnen onderbrengen.” Voor Kirsten Smit van FNV Bouw is dat een belangrijke

Altijd baan accepteren “Door te kijken naar competenties en bij te dragen aan scholing, kunnen we meer mensen in de bouw aan het werk krijgen”, stelt Van Klinken. Dat klinkt mooi, maar dat betekent niet dat door de inrichting van het brancheservicepunt de bouw voorrang krijgt boven andere sectoren. Naast bedrijfsadviseur voor de bouw is Van Klinken dit bijvoorbeeld ook voor de agrarische sector. “Als UWV Werkbedrijf proberen we mensen in eerste instantie zoveel mogelijk in hun eigen sector aan de gang te helpen. Wanneer dat niet lukt, moeten deze werknemers ook banen accepteren in andere sectoren.” Juiste kandidaat bij juiste vacature Om het brancheservicepunt succesvol te maken, is het daarom van groot belang dat de bedrijven uit de sector de bedrijfsadviseurs van informatie voorzien. De Veld: “Verschillende werkgevers hebben inmiddels de functiebenamingen en -beschrijvingen verbeterd die bij het UWV Werkbedrijf bekend waren. Dat geeft ons meer vertrouwen dat we de juiste kandidaat voor de juiste vacature aangeboden krijgen.” ←

Brancheservicepunten Door meer kennis te hebben van verschillende sectoren, wil UWV Werkbedrijf werkgevers en werknemers beter van dienst zijn. Om dat te bereiken richt UWV Werkbedrijf brancheservicepunten in. Bij deze brancheservicepunten hebben werkgevers vaste aanspreekpunten; de bedrijfsadviseurs. Zij hebben kennis van de omstandigheden en de verschillende beroepen in de sector. Het brancheservicepunt bouw in GrootAmsterdam is in september geopend. Daarmee is dit - na Groningen, Almelo en Weert - het vierde servicepunt voor de bouwsector.


9

achtergrond

Praktische insteek nanobegeleiding geeft iedereen kans in bouwwereld

“Ook bij leerlingen die anders uitstromen, komt het potentieel vrij” Wie ben ik? Waar wil ik staan over twee jaar? Hoe ga ik dat bereiken? Het zijn vragen die leerlingen zichzelf stellen als ze hun introductie bij Bouwstarters in Apeldoorn krijgen. Dit opleidingsbedrijf heeft samen met ROC Aventus een nieuwe manier ontwikkeld om leerlingen effectiever te begeleiden: nanobegeleiding. Henk van Giessel, teammanager bij ROC Aventus: “We willen die ogen zien glinsteren als ze ontdekken wat ze willen.”

Leerlingen opleiden tot vakmannen die weten wie ze zijn en wat ze kunnen. Dat is het belangrijkste doel van nanobegeleiding. “Door middel van dit coachingstraject kijken we minutieus naar de leerling”, vertelt Martien van Reen, manager bij Bouwstarters. “We zoeken samen met de leerling uit wat zijn talenten zijn en welke capaciteiten hij heeft. We willen het beste in hem naar boven halen en hem leren reflecteren. Dat is nu belangrijker dan ooit. Vroeger werden leerlingen opgeleid tot vakmensen, maar tegenwoordig is dat


← Jordy Klom. “Ik heb al best veel over mezelf geleerd en kijk naar wat ik kan verbeteren.”

i www.bouwstarters.nl

niet meer genoeg. Misschien bestaat 60 procent van wat werkgevers vragen tegenwoordig wel uit de zogenaamde softe kant. Je moet laten zien dat je kunt

“Een compleet beeld van de leerling en weten waar hij extra begeleiding nodig heeft” samenwerken, dat jij je goed gedraagt en dat jij je wilt ontwikkelen.” Zelf hun kracht ontdekken Henk Van Giessel, teammanager van ROC Aventus vult aan: “Een groot voordeel van nanobegeleiding is dat jij en de jongens zelf hun kracht ontdekken. Daardoor kun je ze in de bouw en de techniek goed opleiden. Iédereen en dus niet alleen de toppers; er komt veel meer potentieel vrij. Ook bij de leerlingen die anders zouden uitstromen. We proberen het beste uit ze te halen.” Compleet beeld Bouwstarters en ROC Aventus begonnen zes jaar geleden met een weerbaarheidstraining en de ontwikkeling van het nanobegeleiden. Dat traject bestaat concreet uit het werken met een functieboek, het werkboek Ik, huiswerkbegeleiding, coaching en een weerbaarheidstraining. Aan de hand van het werkboek stellen leerlingen een profiel over zichzelf op, waardoor ze zichzelf leren kennen. Het ontwikkelen van nanobegeleiding maakt deel uit van het afstudeerproject van Thorold de Weerd, student personeel en arbeid aan Hogeschool Saxion in Deventer.

→

De nanobegeleiding helpt Randy van → Asselt. “Vroeger was ik veel sneller afgeleid. Nu weet ik dat ik hier voor mezelf zit.”


11

achtergrond

''Nu ik weet waar ik het voor doe, ben ik serieuzer''

Randy van Asselt (22) en Jordy Klom (20) doen beiden de bbl-opleiding Timmerman (niveau 2) bij Bouwstarters. “Ik vind die nanobegeleiding best bijzonder”, vertelt Van Asselt. “Ik heb al best veel over mezelf geleerd en kijk naar wat ik kan verbeteren. Dat vind ik het positieve aan dit hele traject. Ik kan er mezelf goed door ontwikkelen. Dat is, denk ik, heel goed voor de toekomst. Maar ik moet wel toegeven dat het best moeilijk is om bepaalde goede kwaliteiten te noemen. Daarom heeft Thorold kaartjes voor ons gemaakt. Daar staat op waar we goed in zijn en wat we nog kunnen verbeteren.” Ik zit hier voor mezelf Ook Klom gebruikt zo'n kaartje. “Ik heb wat last van faalangst”, vertelt hij. “Thorold heeft mijn ontwikkelpunten op een kaartje gezet én mijn talenten. Dat ligt altijd in mijn auto. Voordat ik mijn werkdag begin, kijk ik er even op. Dat maakt me bewust van hoe ik me gedraag. Als er iets is, los ik het op met praten en kijk ik of ik er samen met de ander uit kom. Vroeger was ik veel sneller afgeleid. Nu weet ik dat ik hier voor mezelf zit. Ik wil straks een leuke baan en een leuk huisje. Ik weet waar ik het voor doe en daardoor ben ik er serieuzer mee bezig.”

Hij begeleidt leerlingen tijdens hun introductieweken bij Bouwstarters. “Door vragen te stellen en opdrachten te geven, krijgen we een compleet beeld van de leerling en weten we waar hij extra begeleiding nodig heeft. Tijdens de tweede dag ontwerpen ze bijvoorbeeld een badkamer. Ze moeten het kostenplaatje berekenen en de planning maken. We kunnen zien of iemand creatief is, goed kan plannen, kan calculeren, hoe hij informatie vergaart, gemotiveerd is en samenwerkt met anderen. Een leerling leert veel over zichzelf. Hij stelt naar aanleiding van het opgedane inzicht ontwikkelpunten op die leerdoelen worden.” Bewust worden Op de bouwplaats worden leerlingen begeleid door een leermeester. Die komt steeds met hen terug op de ontwikkelpunten. Daarnaast krijgt een leerling begeleiding van een leerlingbegeleider van Bouwstarters. De Weerd: “We benaderen alles uiterst positief. Veel van deze jongens weten namelijk vooral waar ze niet goed in zijn. Wij leren ze kijken naar wat ze juist wél kunnen. Als ze eenmaal bezig zijn met het project, zie je ze groeien. Zo had ik bijvoorbeeld een jongen in

12


mijn groep die altijd te laat kwam. Samen met klasgenoten gaf ik hem tips om dat gedrag te doorbreken. Als ik dan zie dat hij zich daar bewust van wordt, dan ben ik trots.” Van Reen, Van Giessel en De Weerd merken dat het project goed werkt. Van Giessel: “Een leerling leert zichzelf beter kennen en wij krijgen een beeld van waar we hem het beste kunnen plaatsen. Door nanobegeleiding kunnen leerlingen ontdekken wat ze belangrijk vinden. Je laat ze bewust worden van hun innerlijke wereld en die van anderen.” Van Giessel gaat het nanobegeleiden opnemen in het onderwijs. “Samen met Bouwstarters wil ik het verder uitbouwen voor het vak Leren, Loopbaan en Burgerschap.” Ook door de leerlingen zelf wordt positief gereageerd op het traject. Van Reen: “We hebben sommige jongens naar huiswerkbegeleiding gestuurd. Daar hadden ze vooraf helemaal geen zin in, maar al snel merkten ze dat het werkt. Ze kregen meer zelfvertrouwen en functioneren goed op de werkplaats. Toen dat bekend werd, kwamen er jongens naar ons toe met het verzoek of zij óók huiswerkbegeleiding konden krijgen.” ←

Bouw Door, Leer Verder! Dossier behorend bij Fundament 5, oktober 2011

Via aco werknemers scholen, in plaats van naar huis sturen

“Zo zijn de jongens nuttig bezig” ↓ Guurtje Notebomer en Wiebo Agema.

Werknemers bijscholen en leerlingen blijven opleiden. Daar draait het om in het anticyclisch opleidingsplan (aco) Bouw door, Leer verder! Sinds de start in 2009 hebben honderden bedrijven meegedaan aan dit project. Notebomers Bouwgroep uit Lutjegast is één van die bedrijven. Zij hebben twee winters gebruikgemaakt van de mogelijkheden binnen aco en hebben een dertigtal medewerkers geschoold. Guurtje Notebomer, adjunct-directeur van het gelijknamige bouwbedrijf, vertelt. “In 2009 hoorden wij voor het eerst van dit project. Dat leek ons direct wat. Aco bood ons de mogelijkheid om onze medewerkers te scholen in plaats van ze thuis te laten zitten tijdens een rustigere periode. De scholing is kosteloos en als werkgever krijg je een vergoeding voor de verletkosten. Ik vind het hartstikke goed dat de sector deze regeling heeft getroffen. Het heeft ons, maar vast ook vele anderen enorm geholpen. →

Laatste kans! Maak nog gebruik van Bouw Door, Leer Verder! en neem contact op met de adviseur Personeelontwikkeling van Fundeon. Alleen bedrijfsopleidingsplannen die voor 15 november zijn ingeleverd, worden uitgevoerd. Werknemers kunnen de scholing uit het bedrijfsopleidingsplan volgen tot 4 maart 2012.


13

dossier: rubriek door bouw, leer verder!

We hadden natuurlijk ook kunnen kiezen voor deeltijd-ww, maar op deze manier zijn de jongens ook nog eens nuttig bezig. Voor hen is dat veel leuker.” Weer meedoen Wiebo Agema, meewerkend voorman bij Notebomers Bouwgroep en deelnemer van Bouw door, Leer verder!, beaamt dat volledig. “Ik ben veel liever lekker bezig dan dat ik thuis moet zitten. Ik heb een vakstappenplan doorlopen en dat was volledig toegespitst op mijn vak. Daardoor was het heel erg interessant. Niet alleen ik ben enthousiast, maar mijn collega’s ook. Toen ze hoorden dat ik dit interview ging geven, vroegen ze direct of ik kon regelen dat ze weer mee konden doen.” Terug in de schoolbanken “Het is wel even wennen om weer in de schoolbanken te zitten. Je moet echt een knop omzetten”, vindt de voorman. “Maar sommige docenten hadden prachtige praktijkverhalen, anderen namen ons mee op excursie. Zo zijn we naar een wapeningsfabriek in Drachten geweest en naar een beurs over gevels. Die afwisseling en de goede aansluiting op de praktijk maakt het leuk. Overigens hebben de docenten ook wat van ons

geleerd. Voor de maatvoering hadden wij meer geavanceerde apparatuur dan de docent. Wij konden hem dus ook nog wat vertellen. Tijdens dat onderdeel heb ik wel meer inzicht gekregen in de achterliggende berekeningen. Dat pas ik nu nog dagelijks toe.” Doorleren “Vroeger heb ik een diploma op mboniveau 2 gehaald en daar is het altijd bij gebleven”, vervolgt Agema. “Wel ben ik in het werk doorgegroeid. Daardoor mocht ik nu meedoen aan zo’n vakstappenplan, dat gelijk staat aan een opleiding op niveau 4. Dat voelde goed, maar het zet ook aan tot nadenken. Wellicht wil ik in de toekomst nog meer opleidingen gaan volgen.” Extra leerlingen Eén van de voorwaarden om mee te doen aan Bouw Door, Leer Verder! is dat het bedrijf leerlingen opleidt of gaat opleiden. “Wij hebben altijd tien tot vijftien leerlingen”, verklaart Notebomer. “In 2009 hadden wij al een stijgend aantal leerlingen. Dit had een gunstig effect op de hoeveelheid scholingsdagen die we mochten afnemen. Zodoende hebben we een grote groep medewerkers kunnen

laten deelnemen. In totaal hebben 21 medewerkers een vakmodule op niveau 2 met succes afgerond. Ze hebben verschillende modules gevolgd, van het injecteren van constructies tot wandtegels lijmen en van kitten tot een module over hoeken kilkepers. Er is veel keus. Daarnaast hebben tien medewerkers een vakstappenplan op niveau 4 succesvol doorlopen.” Geen productie, wel scholing “Dankzij aco hebben we dus een groep medewerkers kunnen scholen, maar het heeft er ook voor gezorgd dat we alle leerlingen konden behouden”, beseft Notebomer. “Tijdens de strenge winter eind 2009 en begin 2010 hadden we wekelijks voor zo’n tien man geen werk. Als je hen wekenlang moet blijven uitbetalen zonder dat er productie is, dan loopt dat aardig op. Aco was een kans en heeft gezorgd voor ruimte.” Nog een jaar meedraaien Dit jaar willen we nog meer medewerkers laten deelnemen aan een vakstappenplan. Wij zijn daarbij wel selectief. Niet iedereen mag meedoen. De werknemer moet gemotiveerd zijn en het moet toegevoegde waarde voor hem en voor ons hebben”, besluit Notebomer. ←

“Nu bouw ik waar mensen voor betalen” Rick Wijnhoven volgt de opleiding Allround timmerman. Hij is in dienst bij opleidingsbedrijf Born en heeft een leerbaan bij Pekadak B.V. uit Groesbeek. “Het vak leren via een leerbaan is veel beter dan op school. Gewoon, omdat je echt met mensen aan het werk bent. Op school zit je tussen de leerlingen en staat er maar één leraar voor de klas. Daar is het veel minder serieus dan op de bouwplaats. Op de bouwplaats word ik begeleid door een heel goede leermeester. Als ik iets niet snap, legt hij uit hoe ik dat moet doen. Maar hij luistert ook naar mij. Samen komen we er dan uit. Bovendien bouw ik nu dingen waar mensen voor betalen; het blijft staan. Bij alles wat je op het opleidingsbedrijf maakt, weet je dat het direct weer wordt afgebroken. Tijdens mijn opleiding heb ik tot nu toe één week zonder werk gezeten. Toen ben ik druk bezig geweest met mijn theorielessen. Ik was blij dat ik de bouwplaats weer op mocht.”

14

FUNDAMENT - oktober augustus2011 2011

Wat is anticyclisch opleiden? Begin 2009 hebben vertegenwoordigers van Bouwend Nederland, FNV Bouw en CNV Bouwnijverheid het initiatief genomen om extra scholingsmogelijkheden te creëren voor werknemers bij bouwen infrabedrijven. Dit heeft geleid tot het anticyclisch opleidingsplan Bouw Door, Leer Verder! De gedachte hierachter is dat bedrijven tijdens de crisis gemakkelijker in de gelegenheid zijn om werknemers bij te scholen. Zeker als de loonkosten van deze werknemers tijdens de scholingsdagen (deels) worden vergoed. Vrijblijvend is deze extra scholingsmogelijkheid niet. Kijkend naar de periode na de economische crisis, is de verwachting dat de bouw en infra een groot tekort aan gekwalificeerde werknemers krijgt. Daarom is het van belang dat zoveel mogelijk jongeren een opleiding volgen in de bouw en infra. Op het moment van hun

diplomering kunnen zij aan de slag in de aantrekkende markt. Om deze jongeren op te leiden zijn leerbanen nodig. Werkgevers die hun vaste werknemers laten scholen op kosten van de sector, bieden leerlingen een leerbaan aan. Waarom nu? Eind 2008 is duidelijk geworden dat de financiële crisis grote gevolgen heeft voor de bouwproductie én de werkgelegenheid in de bouwen infrasector. Het behouden van vakvolwassen werknemers én het

opleiden van nieuwe werknemers is onder druk komen te staan. Voor de economische crisis dreigde er een groot tekort aan gekwalificeerde werknemers. Als door de crisis veel werknemers de sector verlaten en er niet wordt geïnvesteerd in het opleiden van vakmensen, dan ontstaat er op de middellange termijn een structureel tekort aan werknemers. Met Bouw Door, Leer Verder! hebben werkgevers- en werknemersorganisaties dit zoveel mogelijk geprobeerd te beperken. ←

Hoe werkt anticyclisch opleiden? Via Bouw Door, Leer Verder! willen werkgevers- en werknemerspartijen zoveel mogelijk werknemers praktijkgerichte scholing aanbieden. Voor de uitvoering van het plan hebben deze partijen aangeklopt bij kenniscentrum Fundeon. Fundeon adviseert bedrijven én maakt onderwijsproducten voor de opleidingen in de bouw en infra. Bovendien heeft Fundeon nauwe contacten met aanbieders van cursussen en heeft het kenniscentrum voorzieningen als het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra om de ontwikkeling van werknemers te stimuleren. De adviseurs Personeelsontwikkeling van Fundeon ondersteunen de bedrijven bij het aanmelden bij Bouw Door, Leer Verder! en bij het maken van het bedrijfsopleidingsplan dat hiervoor nodig is. In het bedrijfsopleidingsplan staat welke werknemer welke scholing gaat volgen. Bij het opstellen van het bedrijfsopleidingsplan gaat de adviseur uit van de wensen die er leven bij het bedrijf. De adviseur kijkt in samenspraak met de werkgever, welke scholing het bedrijf sterker in de markt kan zetten. Zo kan er bij het bedrijf behoefte zijn dat timmermannen ook steigers

kunnen bouwen en dat metselaars zelf hun stelwerkzaamheden doen. Ook kan het zijn dat de werkgever het idee heeft dat sommige werknemers een stukje vakverdieping nodig hebben of het is wenselijk dat een bouwplaatsmedewerker doorgroeit naar assistent-uitvoerder. Leerbaan voor leerling Afhankelijk van de hoeveelheid scholing die de werkgever wil afnemen, staat vast hoeveel leerlingen een leerbaan aangeboden moeten krijgen - of houden - bij het bedrijf. Vanuit Bouw Door, Leer

Verder! mag iedere werknemer veertig dagen scholing volgen. Voor elke honderd scholingsdagen die zijn afgesproken in het bedrijfsopleidingsplan, biedt het bedrijf één leerbaan aan (met een minimum van één). Om een leerbaan te kunnen aanbieden, is het van belang dat een bedrijf erkend is als leerbedrijf. Als dit nog niet het geval is, dan bekijkt de adviseur Beroepspraktijk van Fundeon of het bedrijf kan worden erkend. Een van de criteria om erkend leerbedrijf te worden, is dat het bedrijf een werknemer opleidt tot leermeester. ←


15

dossier: door bouw, leer verder!

“Juist in een slappe tijd is het goed om te scholen” Kees de Jong is bedrijfsleider bij Spie Construction Services in Rotterdam en bestuurslid bij LSVB, het samenwerkingsverband voor betonreparatiebedrijven.

“Bij Spie hebben we het opleiden van medewerkers hoog in het vaandel staan. Daarnaast hebben we continu leerlingen in dienst en we zagen een dip aankomen in onze werkhoeveelheid. Toen het anticyclisch opleiden (aco) begon waren we bovendien bezig met het inzetten van evc-trajecten voor onze vaste werknemers. Opleiden via aco paste daarbij ontzettend goed.”

Werk overnemen “Het financiële aspect van aco speelt natuurlijk een rol. Doordat wij altijd al leerlingen een leerbaan bieden, krijgen we flink wat scholingsdagen voor onze medewerkers vergoed. Maar ook de opzet van de scholing spreekt ons aan. Spie Construction Services richt zich op betontimmeren en betonreparatie. In ons personeelsbestand zie je dat onder-

scheid. Door het volgen van vakmodules kunnen we onze betonreparateurs bijscholen op het gebied van betontimmeren en andersom. Daardoor zijn onze werknemers flexibel en meer multifunctioneel inzetbaar.” Andere cursussen ingekocht Tot nu toe hebben twaalf werknemers vakmodules gevolgd. Voor 15 november

De scholing via Bouw De werknemers die scholing volgen, doen dit onder werktijd. De scholing wordt betaald vanuit Bouw Door, Leer Verder! en vindt zoveel mogelijk in de buurt plaats, bijvoorbeeld bij de regionale opleidingsbedrijven. De werkgever krijgt bovendien een verletvergoeding per scholingsdag per werknemer. Speciaal voor dit project zijn er drie manieren van scholing ontwikkeld. Deze scholingsmogelijkheden zijn praktijkgericht en vinden plaats in de nabije woon- of werkomgeving van de werknemer. Voor de mbo-opleidingen in de bouw en infra maakt Fundeon leermiddelen. Met deze leermiddelen leren leerlingen de vaktechniek die zij nodig hebben om een gekwalificeerd vakman te worden. Ten behoeve van Bouw Door, Leer Verder! heeft Fundeon deze lesstof in certificeerbare eenheden opgedeeld.

16


Hierdoor kunnen werknemers in de bouw en infra heel gericht scholing volgen. Dit zijn de vakmodules. Praktijkgericht De vakmodules worden meestal gegeven bij het regionale opleidingsbedrijf en soms

bij het bedrijf. De scholing bestaat ongeveer 20 procent uit theorie en 80 procent uit praktijk. De werknemers gaan dus echt in de praktijk met de lesstof aan de slag, onder begeleiding van een instructeur die zelf veel praktijkervaring heeft. Door de opzet

leveren we een nieuw bedrijfsopleidingsplan in, want we zijn nog niet uitgeleerd. Sowieso ben ik blij verrast door het enthousiasme van onze werknemers voor de scholing. Toen aco begon hebben we het uitgebreid besproken met ons team van 65 mensen. Vanuit functioneringsgesprekken wisten we wel dat er enige behoefte was aan scholing, maar toen we over aco begonnen, bleek die behoefte nog veel groter te zijn. Iedereen heeft opleidingen opgegeven. Niet alles daarvan kon via het anticyclisch opleiden gebeuren overigens. Er waren ook mensen die bijvoorbeeld een heftruckcursus of bedrijfshulpverleningscursus wilden doen. Naast aco hebben we daarom ook flink wat andere cursussen ingekocht. Juist in een slappe tijd is het goed om te scholen. Behoud vakmodules Voor ons als bedrijf is het jammer dat aco stopt. Als LSVB hebben we gemerkt dat aan dit soort scholing ontzettend veel behoefte is. Ook al valt het straks niet meer onder anticyclisch opleiden, ik hoop dat we samen met Fundeon tot een vorm kunnen komen om met de vakmodules door te gaan. ←

Door, Leer Verder! van de module kan de werknemer veel verschillende praktijksituaties oefenen in een korte tijd. Onderdelen van het vak oefenen Deelnemers aan de vakmodules zijn over het algemeen werknemers die al enkele jaren werken in het vak, maar geen vakdiploma hebben. Zij krijgen door de vakmodules een stukje theoretische onderbouwing van hun werk en kunnen tijdens de vakmodule oefenen met onderdelen van het vak, die ze in de dagelijkse praktijk weinig tegenkomen. Na het goed doorlopen van een vakmodule ontvangt de werknemer een bedrijfstakcertificaat voor het onderdeel. De

werknemers kunnen aansluitend op de vakmodules een evc-traject doorlopen om op die manier in aanmerking te komen voor het complete vakdiploma op mboniveau 2 of 3. Vakgebied verbreden Reeds gediplomeerde werknemers kunnen via de vakmodules hun vakgebied verbreden. Een gekwalificeerde straatmaker kan bijvoorbeeld de vakmodule rioleringen volgen, zodat hij ook algemene rioleringswerkzaamheden kan uitvoeren. Of de tegelzetter volgt de module kitten en de dakdekker volgt modules voor steigerbouw. Op die manier kunnen werknemers meer veelzijdig worden ingezet op bouwwerkzaamheden en

hoeven werkgevers minder gebruik te maken van ingehuurde specialisten. Met de gecertificeerde werknemers kan de werkgever bovendien richting opdrachtgevers aantonen over welke kwaliteiten de werknemers beschikken. Vakstappenplannen Voor verschillende vakken in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij hebben Bouwradius Training & Advies, BGA Nederland en SOMA Bedrijfsopleidingen vakstappenplannen ontwikkeld. Deze vakstappenplannen brengen een verdieping aan in de vakkennis van gekwalificeerde werk nemers. Zo kan een allround timmerman of metselaar zich verdiepen in renovatiewerkzaamheden, zoals het saneren van houtrot


→

17


of het maken van waterdichte aansluitingen bij renovaties. Tijdens de scholingsdagen is de werknemer zo’n 50 procent praktisch bezig en 50 procent met theoretische stof. De vakstappenplannen worden zoveel mogelijk gegeven bij de opleidingsbedrijven en worden afgesloten met een certificaat of bewijs van deelname. Verkorte loopbaantrajecten Verkorte loopbaantrajecten worden alleen in het bedrijfsopleidingsplan opgenomen als de werknemer zelf heeft aangegeven dat hij wil overstappen naar een andere functie. OCBI, BOB en KOB hebben voor

diverse functies standaardtrajecten ontwikkeld. Via deze trajecten wordt de werknemer in een korte periode intensief omgeschoold tot werkvoorbereider, calculator of (assistent-)uitvoerder. Intakegesprek Voordat de werknemer aan het verkorte loopbaantraject begint, houdt de trajectadviseur van het Loopbaantraject Bouw & Infra een intakegesprek met de deelnemer. Ook wordt via het Loopbaantraject onderzocht of de werknemer wel geschikt is voor de overstap naar een andere functie. Daarbij wordt gelet op de loopbaan-

wensen, de persoonlijke eigenschappen, de capaciteiten en de competenties van de werknemer. Door de verkorte loopbaantrajecten via Bouw Door, Leer Verder! te doorlopen, kan de werknemer de scholing tijdens werktijd – met verletkostenvergoeding – volgen. Voor de werknemer is dit een kans om zich via een intensief, maar kort scholingstraject om te scholen. De werkgever heeft hierdoor de mogelijkheid om het middenkader van het bedrijf te versterken met werknemers die veel kennis hebben van de praktijk op de bouwplaats. Goede ambitieuze werknemers blijven zo bovendien behouden voor het bedrijf. ←

Bouw Door, Leer Verder! en andere scholingsmogelijkheden in de sector De scholingsmogelijkheden via Bouw Door, Leer Verder! bouwen voort op al bestaande scholingsmogelijkheden in de sector. Maar gewoonlijk vergoedt het Scholingsfonds slechts twee scholingsdagen per jaar per werknemer en kan er naar willekeur geshopt worden in het aanbod van de zogenoemde 61a-cursussen.

Vanuit dit project is kritisch gekeken naar welke soort scholing de bedrijven het meest versterkt. Daarom is er gekozen voor opleidingsprogramma’s waar veel samenhang in zit en die eventueel aangevuld kunnen worden vanuit bestaande voorzieningen. aangepaste trajecten Speciaal voor Bouw Door, Leer Verder! hebben commerciële cursusaanbieders gekeken hoe zij hun bestaande opleidings mogelijkheden kunnen inpassen. De verkorte loopbaantrajecten zijn opgesteld

18


naar aanleiding van veelvoorkomende trajecten die via het Loopbaantraject Bouw & Infra worden uitgevoerd. De vakstappenplannen zijn bestaande cursussen die gewoonlijk over een langere periode worden uitgespreid. Doordat dit anti cyclisch opleidingsplan de mogelijkheid biedt om onder werktijd, met een verletkostenvergoeding, te scholen, kunnen deze trajecten in een korte periode, op een intensieve manier, doorlopen worden. Deelcertificering mbo Vanuit werkgevers- en werknemersorga-

nisaties is men overtuigd dat de komende jaren veel behoefte is aan gekwalificeerde werknemers. Bedrijven moeten kunnen aantonen dat hun werknemers over bepaalde kennis beschikken. Het halen van certificaten en diploma’s is daarom van groot belang. Een groot deel van de werknemers heeft deze diploma’s gehaald via de mbo-opleidingen in de bouw en infra. Maar er zijn ook werknemers die zonder zo’n diploma zijn ingestroomd in de sector. Deze instromers komen vaak bij toeval in de sector aan het werk, na eerst andere opleidingen

Draag uw steentje bij! De regionale opleidingsbedrijven in de bouw en infra hebben aan het begin van dit schooljaar minder aanmeldingen van leerlingen gekregen dan voorgaande jaren. Een belangrijke oorzaak daarvan is de grote aandacht die er is geweest voor de crisis in de bouwen infrasector. Op dit moment lijkt de sector niet aantrekkelijk om in te gaan werken. Op korte termijn hebben de leerlingen dat bij het rechte eind. Want hoewel het aantal aanmeldingen is teruggelopen, hebben veel opleidingsbedrijven moeite om leer-

te hebben gevolgd of andere banen te hebben gehad. Ook de komende jaren verwacht de bouwen infrasector dat een groot deel van de werknemers uit deze zijinstroom afkomstig zal zijn. Dichter bij diploma Via de vakmodules in Bouw Door, Leer Verder! probeert de sector een grote groep werknemers dichterbij een diploma te brengen. Om gerichte scholing te kunnen aanbieden, heeft Fundeon de complete lesstof die behoort bij een opleiding, opgeknipt in delen. Ieder deel wordt afgesloten met een certificaat. Dat certificaat bewijst dat de werknemer dat beroepsonderdeel beheerst op mbo-niveau 2 of 3. Een betonreparateur kan met een certificaat bijvoorbeeld aantonen dat hij het betonspuiten goed beheerst, een gevelbehandelaar dat hij voegwerk zonder schade kan verwijderen. Op een later moment kan deze gevelbehandelaar de vakmodules gevelwerk en kitten volgen. Daarmee toont hij aan dat hij alle praktijkwerkzaamheden van de gevelbehandelaar kan uitvoeren. Op basis daarvan kan hij via een evc-traject in aanmerking komen voor het officiële mbo-diploma gevelbehandelaar. ←

lingen uitgeplaatst te krijgen bij erkend leerbedrijven. Het volgen van een opleiding in de bouw en infra is pas weer aantrekkelijk als de leerling zeker weet dat hij het vak in de praktijk kan leren, via een leerbaan. Doe daarom mee. Meld uw bedrijf aan bij Fundeon of het opleidingsbedrijf in uw regio en stel een (extra) leerbaan ter beschikking. Voor iedere leerbaan die u aanbiedt, mag u uw werknemers honderd dagen scholen op kosten van de sector. Aanmelden kan tot 15 november.

Meedoen aan Bouw Door, Leer Verder!: wat levert het op? Het anticyclisch opleidingsplan (aco) is om twee redenen opgezet. Als eerste wil de sector bedrijven sterker uit de crisis laten komen, door te zorgen dat de werknemers beter zijn opgeleid. Als tweede wil de sector zoveel mogelijk leerbanen creëren en behouden voor jongeren die een mbo-opleiding in de bouw en infra willen volgen. Door de scholingsmogelijkheden uit dit plan kunnen werknemers op kosten van de sector extra worden geschoold. Dit levert betere en breder inzetbare werknemers op. Doordat de verletkosten bovendien worden vergoed, kan de werkgever de loonkosten van de werknemer, bij een teruggang in productie, enigszins opvangen. Leerbanen voor leerlingen Tot nu toe zijn via Bouw Door, Leer Verder! bijna 1.700 leerbanen gecreëerd voor leerlingen die een mbo-opleiding in de bouw en infra volgen. Deze leerlingen leren het vak in de praktijk. Als zij na twee jaar hun diploma op zak hebben, zijn zij waardevolle en gekwalificeerde werknemers in de sector.

Al voordat de economische crisis toesloeg, ontstond er een daling in het aantal jongeren dat begon aan een opleiding in de bouw en infra. De aanwas van leerlingen was kleiner dan de uitstroom die de komende jaren plaatsvindt onder de oudere werknemers in de sector. Door de economische crisis wordt op dit moment geen tekort aan werknemers gevoeld, maar zodra de bouwproductie toeneemt, is dat tekort er wel degelijk. Alleen door tijdens deze economische crisis te blijven investeren in het opleiden van jonge werknemers, kan dit tekort enigszins worden beperkt. Dat is in het belang van de sector, maar ook in het belang van de individuele bedrijven. ←


19


Cijfers en wetenswaardigheden over Bouw Door, Leer Verder! 540

Aantal opgestelde bedrijfsopleidingsplannen

5.099

Aantal opgestelde individueel opleidingsplannen

128.861

Aantal gevolgde scholingsdagen door werknemers

1.687 Aantal leerlingen

door aco in een leerbaan

20


Fundeon Relatiedag

Sander van Bodegraven:

“Samen werken aan beter leren en betere bedrijven” Aan het begin van de Relatiedag heeft algemeen directeur Sander van Bodegraven een beeld geschetst hoe Fundeon de komende jaren wil werken aan de kerndoelen van de organisatie, samen met de sector. ↓ Sander van Bodegraven “Het afgelopen jaar stond in het teken van de herpositionering van Fundeon. We werken nu met concrete doelen, waarop de sector ons ook echt kan beoordelen. Maar alleen focussen op deze doelen is niet voldoende. We hebben een transparante organisatie nodig, die nauw samenwerkt met de sector en het onderwijs.” Ontplooien “De afgelopen maanden hebben we samen met werkgevers, werknemers en opleiders gekeken naar ons eigen functioneren. We hebben gevraagd wat zij van ons verwachten en op welke manier ze dat doen. De constante factor in die gesprekken was ontplooiing. Alles wat Fundeon doet, heeft daarmee te maken. Onze kerntaken zijn erop gericht om personen, bedrijven en de sector te ontwikkelen. Daarnaast moeten wij ook het maximale uit onszelf halen. Wij verwachten van onze medewerkers dat zij dat doen door professioneel te werk te gaan, goed samen te werken met onze partners en niet te rusten voordat de vraag die ons wordt gesteld, duidelijk is. Werkgevers, werknemers en opleiders mogen van onze medewerkers vakmanschap verwachten. We willen verantwoordelijk zijn, verantwoordelijkheid nemen en verantwoording afleggen.” Sector betrekken “Waar wij de komende tijd vooral hard aan willen werken, is dat we onze omgeving eerder meenemen

in de ontwikkeling van onze producten. We moeten niet iets wat al helemaal af is, in de markt zetten, maar al tijdens de ontwikkeling van een product of dienst vragen wat de sector en het onderwijs hiervan vindt, in gesprekken, bijeenkomsten en via social media. Op die manier kunnen we tijdens het maken van een product al bijsturen.” ←

Henk Bol: “Maatwerkoplossing erkenningsregeling” Fundeon gaat bekijken of er maatwerkoplossingen mogelijk zijn, als leerbedrijven in specifieke situaties in de problemen komen om aan de eisen van de nieuwe erkenningsregeling te voldoen. Deze oplossingen zoekt Fundeon samen met de leerbedrijven. Maar aan de uitgangspunten en doelen van de nieuwe regeling wordt niet getornd. Dat zei

Henk Bol, voorzitter van het Fundeon-bestuur, in zijn speech op de Relatiedag. Per 1 juli 2011 is de erkenningsregeling voor leer bedrijven veranderd. Alleen gecertificeerde leermeesters mogen leerlingen begeleiden en beoordelen. In de afgelopen maanden is commotie ontstaan over

→


21

Fundeon Relatiedag

de nieuwe eisen. Er zijn specifieke situaties waarin niet aan die eisen kan worden voldaan, zo luiden de klachten. Bovendien wordt de uitsluiting van begeleidend vakmannen als een onderwaardering van hun expertise gezien. Verkorte leermeestercursus “Ons doel was verdere kwaliteitsverbetering, maar ook borging van de kwaliteit van de praktijktoetsing”, stelt Bol. “Het doel was geenszins om al die anderen die betrokken zijn bij de overdracht van kennis op jongeren

te miskennen. En evenmin om bedrijven op te zadelen met een onmogelijke opdracht.” Fundeon denkt aan het beschrijven van specifieke situaties, waarin het moeilijk of onmogelijk is om te voldoen aan de eis dat er altijd een leermeester in de buurt van de leerling moet zijn. In die casebeschrijvingen staat welke oplossingen mogelijk zijn. Tevens wil Fundeon de mogelijkheid bieden om begeleidend vakmannen via een verkorte cursus het leermeestercertificaat te verstrekken. “Maar we gaan eerst luisteren naar wat de betrokken zelf vinden”, belooft de Fundeon-voorzitter. ←

↑ Minister Henk Kamp

Henk Kamp: Loopbaantraject verdient navolging in andere sectoren “Het Loopbaantraject Bouw & Infra is een schot in de roos. In vijf jaar tijd zijn meer dan elfduizend werknemers behouden voor de arbeidsmarkt. Het initiatief dat de bouwen infrasector hiermee heeft genomen, verdient navolging door andere sectoren.”

22

FUNDAMENT - augustus 2011

Dat zei Henk Kamp, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, op de Fundeon Relatiedag. “Voor mensen is het wennen dat de arbeidsmarkt voor een omslagpunt staat. Er stoppen meer oudere mensen met werken, dan dat er jongeren bijkomen die dat werk kunnen overnemen. Als wij met elkaar – overheid en sociale partners – daar niets tegen doen, krijgen we grote problemen.” Ouderen aan het werk Hoewel Kamp aankondigde dat er vanaf 2013 een vitaliteitspakket komt voor duurzame inzetbaarheid - om 55-plussers meer mobiel en werkzaam te houden op de arbeidsmarkt – leverden de complimenten voor het Loopbaantraject Bouw & Infra geen aanvullende financiering op. Tot teleurstelling van John Kerstens, voorzitter van FNV Bouw. “Als sector stoppen wij veel geld in het Loopbaantraject. Daarnaast gaan er veel euro's rond in wachtgelden en ww-gelden. Als minister Kamp zijn geld bij ons geld stopt, kunnen we samenwerken om mensen in onze sector aan het werk te houden.” Zonder een bijdrage van Kamp ziet Kerstens overigens volop kansen voor de sectorale voorziening. “Ik hoop dat aanpalende sectoren gaan meedoen. Dat komt de bekostiging van deze toch wel dure voorziening ten goede.”

boutjes en de moertjes kunnen maken met de 3D-printer op de bouwplaats. vooruitgang Juist de huidige crisis gaat voor grote vooruitgang zorgen, verwacht Bakas. “De crisis in de jaren tachtig zorgde voor de opkomst van de computer. Na de jaren dertig werden het vliegtuig en de auto gemeengoed. We gaan nu slim bestaande dingen combineren. We praten bijvoorbeeld over bim en prefab. Daar moeten we nu echt mee bezig. Het is onzin dat al die busjes nog altijd op de bouwplaats staan, want dat is helemaal niet nodig. In China bouwen ze al een enorm hotel in zes dagen.” ←

Scholing niet vrijblijvend Minister Kamp: “Het Loopbaantraject is een initiatief uit de sector en dat soort initiatieven hebben we meer nodig. Werkgevers en werknemers hebben hier ook het meeste belang bij. Het kabinet doet een beroep op de sociale partners om een forse bijdrage te leveren aan inzetbaarheid. Dat kan via scholing. Daarom mag scholing tijdens de loopbaan van een werknemer geen vrijblijvende optie zijn. De werknemer heeft de verantwoordelijkheid om te zorgen dat hij aantrekkelijk blijft voor de arbeidsmarkt en zo nodig voor andere bedrijven en sectoren. Werkgevers moeten scholing zien als een vanzelfsprekend onderdeel van het arbeidsproces.” Trends Praten over een toekomstig tekort aan personeel is onnodig, vindt trendwatcher Adjiedj Bakas. Op de Relatiedag schetste hij zijn beeld van de toekomst. Daarin wordt winkelpersoneel overbodig. Deze arbeidskrachten kunnen daardoor moeiteloos aan de slag in de bouw en infra. Jan van de Veen van Reef Infra voegde daar in de forumdiscussie aan toe dat deze caissières wellicht de ↑ Adjiedj Bakas

FUNDAMENT - augustus 2011

23

Praktijk

Deen Metselwerken streeft naar perfectie

“Gemotiveerde leerlingen snel het vak leren” Deen Metselwerken BV uit Opmeer hecht veel waarde aan een goede leerschool. Dat betekent: structuur, regels en discipline, maar ook het ‘wij’-gevoel en gemotiveerd personeel. Deen Metselwerken BV bleek tijdens een audit een voorbeeldbedrijf te zijn op het gebied van opleiden. Hoe doen de werknemers van het bedrijf dat?

i www.deen-metselwerken.nl

24


“Als je streeft naar een tien, dan heb je een acht. Streef je naar een zes, dan is het al gauw een drie of een vier,” zegt Dennis Deen, directeur van Deen Metselwerken BV. En hij streeft naar die tien. Daarom besteedt zijn bedrijf veel aandacht aan opleidingen. Officieel staat er twee jaar voor de opleiding primair of voortgezet metselaar, maar volgens Deen is anderhalf jaar ook haalbaar. “We willen gemotiveerde jongens die het vak snel leren. Om dat te bereiken, hebben we een protocol met bepaalde regels inge-

voerd. Dat blijkt goed te werken; veel jongens vinden het prettig en duidelijk.” Protocol voor leermeesters Volgens dat protocol houden leermeesters vragen- en cijferlijsten bij, nemen het handboek eens per week door, bekijken de cijferlijsten van de leerling en begeleiden ze bij theorie- en praktijkexamens. “Wij vragen van de leerlingen een aantal tekeningen en tentamens per periode. Krijgt hij hierin een achterstand, dan gaat

← “ Wij vragen maandelijks de cijferlijsten op. Zo houden wij grip en zicht op de voortgang van de opleiding.”

hij een dag extra naar school. Dit geldt ook voor zijn praktijk. Eerst de theorie onder de knie krijgen en dan mogen ze pas hun praktijktoets doen. Wij merken dat de leerlingen toch liever naar de bouwplaats gaan dan dat ze een extra dag naar school moeten.” Voortgang bespreken Eventuele problemen koppelt Deen Metselwerken terug naar de leerlingbegeleider, in dit geval iemand van opleidingsbedrijf Espeq. “Wij vragen van het opleidingsbedrijf maandelijks de cijferlijsten. Die worden doorgestuurd naar de leermeesters. Op deze manier houden wij grip en zicht op de voortgang van de opleiding.” Eens in de twee maanden komen de leermeesters bij elkaar om de voortgang te bespreken. De acties en bevindingen uit deze gesprekken worden teruggekoppeld met de leerlingbegeleider van Espeq, zodat hij de leerling ook kan aanspreken. Dat betekent niet dat het alleen maar om regels en discipline gaat bij Deen Metselwerken. De gezellige werksfeer en het ‘wij-gevoel’ zijn minstens zo belangrijk. “Als een leerling zich betrokken voelt bij het bedrijf, is hij extra gemotiveerd.” Iedere bouwplaats een leermeester Deen Metselwerken speelt ook in op de nieuwe erkenningsregeling die inhoudt dat op iedere bouwplaats een leermeester is die een leerling begeleidt. “Wij hebben zes leermeesters; voor iedere leerling één. De begeleiding is dus intensief.” Leerlingen worden bij Deen Metselwerken allemaal zo opgeleid dat zij het vak op dezelfde manier uitoefenen. “We willen binnen ons bedrijf alles zoveel mogelijk standaardiseren. Zo hebben we detailfoto’s van afgeronde projecten

gemaakt die als voorbeeld moeten dienen van hoe wij de materialen verwerken. Uiteraard nemen we dit ook mee in de opleidingen. Hierdoor ontstaat er eenheid in het werk dat we leveren.” Ervaren mensen nodig voor opleiden Hoewel Deen hierdoor veel aanwas krijgt van jonge werknemers, wil dat niet zeggen dat hij geen oudere werknemers in dienst heeft. “We hebben werknemers die al dertig jaar in het vak zitten. Iemand van 58 jaar die past bij ons bedrijf, nemen we ook aan. Die ervaring hebben we hard nodig om leerlingen te kunnen begeleiden.” Snelle leerlingen Het opleiden kost tijd en energie. De leermeesters zijn erg gemotiveerd en besteden veel eigen tijd aan de begeleiding van de jongens. Tijdens het leermeesteroverleg zijn de leermeesters ook erg gemotiveerd en wordt het soms twaalf uur ‘s nachts voordat alles is besproken. “Dat is best een investering, maar beslist

“Eerst de theorie, daarna pas hun praktijktoets” een waardevolle,” vindt Deen. Een belangrijk voordeel is dat leerlingen het vak snel onder de knie krijgen en daardoor eerder kunnen meedraaien op de loonlijst. “Dat is voor ons gunstig, maar voor hen zelf ook. Ze kunnen gaan bouwen aan hun toekomst en pensioen: huisje, boompje, beestje. We hebben al zeker zes jongens die nu bij ons in dienst zijn. Eén is ooit begonnen als leerling en wordt nu zelf leermeester.” ←


25

Achtergrond

Docenten over leermiddelen opleiding Kaderfunctionaris

Meer vrijheid voor docent, maar ook meer overleg met leerbedrijf Voor een deel van de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra zijn nieuwe leermiddelen gereed. In de loop van het schooljaar levert Fundeon de leermiddelen voor de overige beoordelingseenheden op. Een aantal roc’s is al met de vernieuwde lesstof aan de slag. Een blik op de huidige stand van zaken en de eerste reacties van de gebruikers.

i www.fundeon.nl/opleider

De ontwikkelingen in de bouw en infra volgen elkaar in gestaag tempo op. Om ervoor te zorgen dat het lesmateriaal aansluit bij de praktijk, vernieuwt Fundeon dit regelmatig. Experts uit het werkveld en de docenten van roc’s bekijken samen met Fundeon - tijdens ronde tafelgesprekken - of de opleidingen nog actueel zijn. Met de input uit het werkveld is de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra aangepast op de actuele ontwikkelingen. Bijzonder is dat leerlingen de opleiding zowel met digitaal lesmateriaal als met boeken kunnen volgen. Dat biedt voordelen: in digitale leermiddelen kan Fundeon aanvullingen en toelichtingen snel verwerken.

Iedere opleiding bestaat uit verschillende beoordelingseenheden. De eerste twee beoordelingseenheden voor de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra zijn sinds het begin van het schooljaar gereed. Na de herfstvakantie vindt een rondetafelconferentie plaats. Daardoor kan Fundeon de ervaringen die zijn opgedaan met de eerste twee beoordelingseenheden direct meenemen bij het maken van de volgende beoordelingseenheden. Na de kerstvakantie kunnen scholen met het complete lespakket aan de slag.

Digitale leermiddelen Voor steeds meer opleidingen biedt Fundeon digitale leermiddelen aan. Dit gebeurt via Bouwinfranet. In deze digitale leeromgeving vindt de leerling filmpjes, geluidsfragmenten, foto’s en teksten om alle beroepstaken van een opleiding onder de knie te krijgen. Naast de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra, zijn er ook voor de opleidingen Assistent bouw en infra en Vakman gww digitale leermiddelen beschikbaar. Voor de opleiding Timmerman ontwikkelt Fundeon de stof op dit moment.

26


“De lesstof is ruimer omschreven dan voorheen.” Leo Spiekker, docent bij het Graafschap College: “Fundeon had beloofd dat de twee eerste beoordelingseenheden en de trajectmap klaar waren aan het begin van het schooljaar. Dat is waargemaakt. Ook de vakboeken die de leerlingen als naslagwerk kunnen gebruiken, kon ik eind augustus bestellen. De opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra is nu competentiegericht. Dat komt terug in het lesmateriaal. We merken dat de lesstof ruimer is omschreven dan voorheen; dit betekent dat roc’s zelf meer invulling kunnen geven aan deze opleiding. We zoeken naar de juiste manier om de lesstof aan te bieden, bijvoorbeeld door te werken met portfolio-opdrachten. Ik hoop dat het bedrijfsleven ook goed op de hoogte is van de vernieuwde opleiding, want de opdrachten en werkzaamheden die de leerling moet uitvoeren, zijn anders dan in de oude opleiding. Het is op kaderniveau. Dat vind ik een taak van Fundeon. Als roc gaan we met bedrijven overleggen met welke beoordelingseenheid de leerling in de praktijk kan starten. Wij hopen dat er na een jaar een evaluatieronde komt om feedback te geven. Ik heb er vertrouwen in dat het goed komt.”

“Het ziet er mooi en verzorgd uit.” Erwin Bosma, docent Drenthe College: “Wij hebben de eerste twee beoordelingseenheden doorgekeken. Onze eerste reactie: het ziet er mooi en verzorgd uit. Het doet mij denken aan de lesbrieven Administratie en Planning. Dat is de hoofdmoot geworden. Dat vind ik goed, want dat past bij een kaderfunctie. Als roc moet je wel veel aanvullingen doen op de lesstof. Een uitvoerder moet bouwkundige kennis hebben, dat moeten leerlingen dus aangeboden krijgen in vakken. De boeken zijn vrij uitgebreid, dus die gaan we zeker gebruiken. We zijn dit schooljaar voor het eerst gestart met de opleiding Kaderfunctionaris, dus het is voor ons echt een try-out. De leerlingen moeten van alles leren en daar zijn we scherp op. Fundeon heeft ons beloofd dat we beoordelingseenheden 3 en 4 met de kerst krijgen. Daar borduren we dan weer verder op. We hebben onderling veel contact met andere roc’s over hoe zij de lesstof gebruiken en invullen. Je krijgt veel vrije ruimte, dat is positief, maar er moeten onderling tussen de roc’s niet te veel verschillen komen. Daar waken we voor.”


27

“Het materiaal is overzichtelijk en heeft een logische opbouw.” Rob Kotzebue, docent roc Zeeland: “We hebben de vernieuwde leermiddelen ‘uitvoerder bouw’ begin september ontvangen. Op dit moment bekijken we hoe we deze kunnen inpassen. We kijken hoe we het oude en nieuwe materiaal kunnen samenvoegen, zodat we leerlingen van twee leerjaren kunnen bedienen. Dus ook de leerlingen die al een jaar bezig zijn met de opleiding. Zo zorgen we ervoor dat het oude lesmateriaal aansluit bij de nieuwe beoordelingseenheden. Het nieuwe lesmateriaal staat centraal. We hebben er nog niet mee gewerkt, maar onze eerste indruk is dat het materiaal overzichtelijk is en een logische opbouw heeft. Ik vind het heel knap dat de auteurs in zo'n korte tijd dit product op tafel gezet hebben. Het product speelt in op de actuele ontwikkelingen van de praktijk. Als school heb je meer keuze voor het inzetten van de steunvakken, zoals mechanica en AutoCAD. In het oude lesmateriaal is mechanica een hoofdvak, in het nieuwe een hulpvak en kun je dit daar waar nodig inzetten. Dat is winst. Het materiaal is nog niet voor 100 procent klaar, maar voorlopig kunnen we aan de slag. Over de inhoud en het gebruik van de leermiddelen kan ik pas kanttekeningen plaatsen als we er een half jaar mee gewerkt hebben.”

De opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra Leerlingen volgen de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra meestal in de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). Dat houdt in dat ze een leerbaan hebben bij een erkend leerbedrijf en één dag per week naar school gaan. Daarmee is de opleiding aantrekkelijk voor jonge werknemers die zich vanuit de praktijk verder willen bekwamen in de uitvoering. De leermiddelen die Fundeon heeft ontwikkeld, zijn bedoeld voor zowel de vaktheorie die op school wordt gegeven, als voor de begeleiding in de praktijk, met behulp van de trajectmap. Met de trajectmap legt de leerling onder begeleiding van de leermeester, zijn bekwaamheid vast via beoordelingen en een portfolio.

De opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infraCompetentiegericht opleiden De afgelopen jaren maakte Fundeon in de leermiddelen voor het middelbaar beroepsonderwijs, een omslag van eindtermengericht onderwijs naar competentiegericht onderwijs. Dit is een wettelijke eis vanuit het ministerie van Onderwijs en zorgt ervoor dat jongeren beter voorbereid de arbeidsmarkt betreden. Van jongeren wordt, naast de vakinhoudelijke kennis en vaardigheden, ook verwacht dat ze goed kunnen functioneren in het bedrijfsleven. De leermiddelen van Fundeon spelen daarop in.

28


Beroep in Beweging

i www.hurkdoeze.nl

Naam: Willy Haans Leeftijd: 50 jaar Beroep: Dakdekker Bedrijf: v.d. Hurk & Doezé dakwerken

“Het werk is gemakkelijker en fysiek lichter geworden” “Op mijn zestiende deed ik vakantiewerk bij het bedrijf waar ik nu nog steeds werkzaam ben. Een jaar geleden heb ik mijn leermeestercertificaat gehaald. Ik denk dat het werk voor de nieuwe jongens heel anders is dan toen ik jong was. Er is veel veranderd.” Veilig werken “Het werk is gemakkelijker en fysiek lichter geworden. Vroeger hadden we mannen die de pannen op de transportband of pannenlift legden, anderen namen het stapelen, het uitzetten en het gooien op zich. De laatste man legde de pannen. Ik kan me dat proces eigenlijk niet meer voorstellen. We werken nu met een kraan en een veilige steiger. Veilig werken is steeds belangrijker geworden. Vroeger werd daar niet zo op gelet maar nu is veiligheidskleding en goed beveiligd gereedschap vereist.” Kwaliteit “Er is ook wel wat veranderd in de stijl en het materiaal van de daken. In de jaren ’70 en ’80 werd er voornamelijk gewerkt met betonpannen. Nu is er meer aandacht voor duurzaamheid en kwaliteit en zijn gebakken aardewerkpannen populair. We gebruiken tegenwoordig een ruiterrol met een plakstrip om de nokpannen te bevestigen. Dit werkt makkelijker en is duurzamer dan specie. En de kielgoten zijn nu prefab en van kunststof, in plaats van het veel zwaardere zink of koper.” Aandacht voor milieu “Een andere ontwikkeling is de aandacht voor milieu. Ik zie dat vooral steeds vaker in de opdrachten van woningcorporaties. Ook hebben we een cursus moeten volgen om zonneboilers en zonnepanelen te bevestigen. Dat houdt het werk interessant en afwisselend.” ←


29

Service rubriek

Kwalificatiedossier Metselaar 2011-2012 aangepast Kenniscentrum Fundeon heeft het kwalificatiedossier Metselaar 2011-2012 herzien. De nieuwste versie van het dossier is op 12 september gepubliceerd. Het ministerie van Onderwijs verzoekt roc's om de wijzigingen in het dossier door te voeren in het onderwijsprogramma voor de metselaarsopleidingen. De nieuwste versie van het kwalificatiedossier is te downloaden via www.kwalificatiesmbo.nl. In deze versie

zijn enkele fouten hersteld. In deel C van de kwalificatie Allround metselaar herstel en restauratie zijn de werkprocesomschrijvingen 1.2 en 5.2 vervangen. Daarnaast zijn de kerntaken 'voert lijmwerkzaamheden uit' en 'voert herstelwerkzaamheden uit' in het gehele dossier omgewisseld. Opleiders met vragen over de wijzigingen kunnen contact opnemen met de adviseur Beroepsonderwijs van Fundeon.

Handboeken leermeesters digitaal beschikbaar De handboeken voor de leermeesters zijn te bekijken en te downloaden via www.fundeon.nl/leermeester. In de handboeken vindt de leermeester informatie over het werken met de trajectmap en de inhoud van de praktijktoetsing. Nieuw zijn de handboeken voor leermeester Waterbouw en leermeester Betonstaalverwerker.

Lesmateriaal opleiding Monteur mobiele werktuigen vernieuwd Het lesmateriaal en de examens voor de opleiding Monteur mobiele werktuigen niveau 2 zijn volledig vernieuwd, zodat het geschikt is voor het competentiegericht opleiden. Het lesmateriaal is ingedeeld in de beoordelingseenheden die vermeld staan in de trajectmap. Het belangrijkste is dat de nieuwste technieken en hulpmiddelen voor het praktische onderhoud aan de mobiele werktuigen staan beschreven. Er is veel gebruikgemaakt van foto’s en illustraties, zodat de leerlingen veel kunnen herkennen uit de dagelijkse praktijk. Ook de opzet van het lesmateriaal is vooral gericht op de beroepspraktijk. Praktische handelingen voor het onderhoud hebben een uitgebreide toelichting. Komend jaar

30


werkt Fundeon aan de ontwikkeling van het lesmateriaal voor Allround monteur mobiele werktuigen (niveau 3).

Blijf op de hoogte Via de website van Fundeon kunt u zich aanmelden voor de nieuwsfeed van Fundeon. Hierin verschijnen alle nieuwsberichten die Fundeon plaatst op de website. Hierdoor blijft u op de hoogte van de laatste nieuwtjes over het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouw en infra. Klik op het icoontje onder het nieuwsoverzicht op www.fundeon.nl of ga rechtstreeks naar http://www.fundeon.nl/ nieuws.xml.

Digitale nieuwsbrief voor opleiders In september heeft Fundeon een digitale nieuwsbrief verstuurd ten behoeve van roc’s en opleidingsbedrijven. In deze nieuwsbrief staan korte, feitelijke berichten die voor deze doelgroepen van belang zijn. Dit schooljaar volgen nog minimaal vier nieuwsbrieven voor deze doelgroep. Docenten, instructeurs en andere belangstellenden kunnen zich voor de nieuwsbrief aanmelden via Fundeon.nl. Fundeon is van plan om vanaf volgend jaar ook digitale nieuwsbrieven te versturen aan leermeesters en werkgevers. Ook hiervoor kunnen belangstellenden zich aanmelden via de website.

Uitgelicht Posters en flyers prikkelen jongeren richting bouw en infra De nieuwe voorlichtingslijn van Fundeon maakt de bouwen infrasector spannender. Met prikkelende beelden en kreten sluit de voorlichtingslijn aan bij de belevingswereld van jongeren in de bovenbouw van het vmbo. Met name opleidingsbedrijven en roc's kunnen met de posters, flyers en website, jongeren werven voor beroepsopleidingen in de bouw en infra. In totaal bestaat de voorlichtingslijn uit vier posters en dertien flyers. Met kreten als 'zoek het hogerop', 'houd je voeten droog' en 'voeg iets toe' verleiden deze posters de jongeren om een bezoek te brengen aan de website www.fundeon.wnl/beroepen. Om dat extra gemakkelijk te maken staat op elke poster en flyer een qr-code, die rechtstreeks linkt naar deze website. Opleidingsroute De website geeft jongeren alle informatie over de beroepen en mbo-opleidingen in de sector. Door een naam van een beroep in te vullen of een korte test te doen, kunnen ze bekijken welk beroep het beste bij hen past en welke opleiding ze daarvoor moeten volgen. Met teksten, foto's en filmpjes schetst de website voor ieder beroep een goed beeld. De opleidingsroute geeft bij elke opleiding aan welke doorgroeimogelijkheden er in de bouwen infrasector zijn. Bestellen Opleidingsbedrijven en roc’s kunnen de voorlichtingslijn gebruiken ter ondersteuning van hun wervings activiteiten. De posters en flyers kunnen besteld worden via www.fundeon.nl.

Colofon Fundament is het magazine over het beroepsonderwijs en werken en leren in de bouw, infra en gespecialiseerde aannemerij. Zes keer per jaar wordt dit blad gratis toegestuurd aan bedrijven in de bouwsector, onderwijsinstellingen en andere relaties van kenniscentrum Fundeon. In elke uitgave is ruimte voor nieuws, informatie, achtergronden en opinie. Uitgever Fundeon, kenniscentrum voor de bouw en infra

Vormgeving V1 - Visuele Communicatie, Ermelo

Hoofdredactie Jolanda de Vries, afdeling communicatie Fundeon [email protected]

Druk Senefelder Misset

Aan deze uitgave werkten mee Linda Blaakmeer, Janneke Leenders, Marloes de Moor, Carin de Vries en Jolanda de Vries. Fotografie

Abonnementen Adreswijzigingen doorgeven, een abonnement aanvragen of stopzetten kan via: Fundeon, afdeling communicatie [email protected] (0341) 499 315

Beeldredaktie, Robert en Sander Heezen, Elselien van der Wal.


31

Centraal kantoor

Regiokantoor Zuid

Postbus 440 3840 AK Harderwijk Ceintuurbaan 2 3847 LG Harderwijk T (0341) 499 499 F (0341) 499 999 E [email protected]

Postbus 455 5700 AL Helmond Panovenweg 29A 5708 HR Helmond T (0492) 507 107 F (0492) 553 520 E [email protected]

Regiokantoor Noordoost

Regiokantoor West

Postbus 30150 8003 CD Zwolle Burgemeester Roelenweg 12 8021 EV Zwolle T (038) 426 83 68 F (038) 423 13 91 E [email protected]

Korenmolenlaan 1G 3447 GG Woerden T (0348) 490 234 F (0348) 430 540 E [email protected]

Postbus 440 3840 AK Harderwijk T (0341) 499 378 E [email protected] I www.loopbaantrajectbouw.nl

Postbus 440 3840 AK Harderwijk T (0341) 499 211 E [email protected] I www.evc-centra.nl

www.fundeon.nl

Erwin Bosma is docent op het Drenthe College. Hij geeft les aan de opleiding Kaderfunctionaris uitvoering bouw en infra.

Fundeon is het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van werknemers in de bouw en infra. Vanuit drie regio’s adviseren adviseurs opleidingsbeleid bedrijven en onderwijsinstellingen over het werven, scholen, ontwikkelen en behouden van werknemers. De zelfstandige onderdelen van Fundeon, het Loopbaantraject Bouw & Infra en de EVC-centra Bouw & Infra adviseren werknemers over loopbaanontwikkeling en diplomering in de bouwen infrasector.

DOSSIER Bouw Door, Leer Verder! 14 oktober 2011

Recommend Documents