Dorpsvisie Loo
Leven in Loo april 2012
www.deventer.nl/dorpsvisie
Dorpsvisie
2 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo
Inhoudsopgave Samenvatting . ....................................... 4 Loo is .................................................. 4 Loo verandert . ................................... 4 Loo in 2025 . ....................................... 4 Wat is nodig in Loo? ........................... 4 Vervolg ............................................... 5 1. Context .............................................. 7 1.1 Coalitieakkoord . ......................... 7 1.2 Dorpsagenda . ............................. 7 1.3 Afbakening . ................................ 8 1.4 Proces ......................................... 10 2. Loo IS ................................................. 11 3. Loo VERANDERT ................................ 13 3.1 Bevolking .................................... 13 3.2 Woonbehoefte . ........................... 14 3.3 Senioren en zorg . ....................... 15 3.4 School ......................................... 16 3.5 Economische vitaliteit ................ 18
3.6 Schaalvergroting in de landbouw, toename burgererven . ............... 18 3.7 Groeiend autoverkeer A1-zone . .. 19 3.8 Toename aandacht voor duurzaamheid . ........................... 19 3.9 Terugtredende overheid, meer zelfredzaamheid, groter beroep op vrijwilligers . ... 19 4. Loo IN 2025 . ................................... 20 5. WAT IS NODIG in Loo? . ...................... 22 5.1 Woningen .................................... 22 5.2 (Zorg) vraag en aanbod .............. 23 5.3 Energie, innovatie en economische vitaliteit ................ 23 5.4 Veiligheid en verkeer . ................ 24 6. VERVOLG . .......................................... 25 6.1 Nieuwe verhoudingen ................. 25 6.2 Dorpsagenda . ............................. 26
www.deventer.nl/dorpsvisie |
3
Dorpsvisie Samenvatting Loo is Loo is een verzameling buurtschappen die gericht is op een school, de Looschool. De bewoners van Loo kennen elkaar en de sociale cohesie is groot. Er is een grote bereidheid bij de inwoners om zich in te zetten voor Loo. Er is een veelheid aan verenigingen en een grote mate van zelfwerkzaamheid. In Loo wordt gewoond en gewerkt. Maar het is niet zo dat iedereen die in Loo woont daar ook zijn boterham verdient. Loo is geen zelfvoorzienende eenheid (meer). Loo is voor voorzieningen gericht op Bathmen en op Holten; in mindere mate op Colmschate en Deventer.
Loo verandert De bevolking van Loo groeit al een tijdje niet meer en is min of meer gestabiliseerd. De prognose cijfers laten een structurele afname van de bevolking zien. Ook zien we in Loo dat de samenstelling van de bevolking sterk wijzigt. Het aantal 65plussers neemt zowel procentueel gezien als in absolute aantallen toe (vergrijzing). Alhoewel de groep 0-19 jarigen ook afneemt, gaat de groei van 65plussers vooral ten koste van de groep 20–64 jarigen (potentiële beroepsbevolking).
Loo in 2025 Het gewenste toekomstbeeld voor 2025 voor Loo is dat het prettig leven is in Loo voor mensen in elke leeftijdsfase. De landbouw zal een blijvende maar andere rol spelen in Loo. Er komen minder maar grotere landbouwbedrijven, schaalvergroting van bedrijven vindt plaats op de juiste plek en manier. De meeste volwassenen werken gedeeltelijk vanuit huis waarbij zij de beschikking hebben over een snelle en stabiele internetverbinding. Loo kent geen bedrijventerrein. Het voorzieningeniveau in Loo is heel beperkt maar de gemeenschap spant zich in om benodigde zorg bereikbaar te maken voor wie dat nodig heeft.
Wat is nodig in Loo? Uit het woonbehoefteonderzoek werd duidelijk dat het huidige woningbestand niet volledig past bij de bevolkingsontwikkeling en de wensen van (toekomstige) bewoners. Om Loo toekomstbestendig te maken is vóór alles aandacht voor het bestaande vastgoed nodig. Onderzocht moet worden in hoeverre de bestaande woningvoorraad omgevormd kan worden zodat deze geschikt gemaakt wordt voor de huidige en toekomstige woonbehoefte van Loo. Wanneer duidelijk wordt dat bestaande gebouwen niet voor de gehele oplossing kunnen zorgen, treedt de gemeente in overleg met de provincie om over mogelijke nieuwbouw te praten. Echter, de aandacht gaat in eerste instantie vooral uit naar bestaand vastgoed.
4 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo Er zal in de toekomst een groter beroep gedaan worden op mantelzorgers en vrijwilligers. De zorgvragen zullen divers zijn en de oplossingen (dus) ook. Het is van belang dat vraag en aanbod op een goede manier bij elkaar gebracht worden zodat de gemeenschap zoveel mogelijk zelfredzaam is en blijft. De Looënaren zijn al enige tijd bezig met het onderzoeken of er een NoaberLOOkaal gerealiseerd kan worden in Loo. Een dergelijke plek kan voor veel verschillende doelen gebruikt worden. Rondom de ontwikkeling van een NoaberLOOkaal is een taakgroep actief waarin ondermeer de Looschool participeert. De LTO heeft aangegeven graag te willen onderzoeken in hoeverre het kansrijk is om samenwerkingsverbanden op te richten tussen initiatiefrijke agrariërs en inwoners van Loo om gezamenlijk te investeren in innovatieve en duurzame vormen van energieopwekking. Dit is ook een manier om de relatie tussen boeren en burgers te versterken. Voor verschillende bedrijven en zelfstandigen is een stabiele en snelle internetverbinding een basisvoorwaarde om goed te kunnen functioneren. Daarnaast heeft internet een steeds belangrijkere plek gekregen in het privéleven van veel mensen. Specifiek voor Loo geldt dat niet alle voorzieningen aanwezig zijn en dat deze (in de toekomst) met internet dichterbij kunnen worden gebracht. Het steeds groter en zwaarder wordend landbouwverkeer is een belasting voor de wegen door en rond Loo. Met name waar veel fietsverkeer is in combinatie met relatief onoverzichtelijke situaties kunnen onveilige situaties worden beleefd. Dit is bijvoorbeeld het geval in de kern van Loo ter hoogte van de school. De gemeente moedigt betrokken partijen aan en ondersteunt hen om tot een gemeenschappelijke aanpak te komen hoe de veiligheid op en rond de Looschool en schoolroutes beter kan.
Vervolg Beleidsinhoudelijk brengt deze dorpsvisie geen nieuwe punten voort die afwijken van bestaand beleid. Uitzondering daarop is wellicht de bereidheid van de gemeente om met de provincie te praten over nieuwbouw die mogelijk voort zou kunnen vloeien uit het onderzoek over het aanpassen van de bestaande woningvoorraad. Het belangrijkste nieuwe punt betreft het vervolg van de Dorpsvisie, de Dorpsagenda en de relatie die de gemeente met het dorp en de partijen in het dorp zou willen hebben. Omdat iedereen zijn eigen taak heeft en eigen bijdrage levert aan de toekomst van Loo, stelt de gemeente voor om met alle betrokken partijen een gezamenlijke Dorpsagenda
www.deventer.nl/dorpsvisie |
5
Dorpsvisie voor Loo te formuleren. Op deze manier kunnen we ervoor zorgen gezamenlijke doelen na te streven die elkaar versterken. De gezamenlijke Dorpsagenda is een dynamische agenda. De partijen beheren de agenda gezamenlijk. Om deze agenda uit te voeren en actueel te houden, stelt de gemeente voor om met alle partijen af te spreken elkaar structureel te ontmoeten.
6 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 1. Context Waarom deze visie. Binnen welke context wordt deze gemaakt? Verschillende trends en ontwikkelingen ondermeer op het gebied van demografie zorgen voor veranderende verhoudingen in de samenleving. Sommige daarvan zijn nu al merkbaar, andere zullen hun weerslag pas over enkele jaren krijgen. Ook op het platteland en in de dorpen zijn deze ontwikkelingen gaande. Het gaat om demografische ontwikkelingen als ontgroening en vergrijzing, het onder druk komen te staan van de economische vitaliteit en de algemene individualisering. Deze ontwikkelingen leiden tot veel initiatieven van de bewoners zelf. De dorpsontwikkelingsplannen (DOP’s) spelen daar een goede rol in. De ontwikkelingen vragen ook om een visie van de gemeente, vanuit haar verantwoordelijkheid voor het algemeen belang. Daarbij gaat het om het toekomstperspectief voor lange termijn. De gemeente Deventer streeft ernaar de dorpen vitaal te houden. Om zo goed mogelijk in te spelen op bovengenoemde ontwikkelingen, maakt de gemeente per dorp een visie voor de langere termijn (10-20 jaar).
1.1 Coalitieakkoord Het platteland moet op eigen kracht kunnen functioneren en de dorpskernen moeten vitaal blijven. Dit vraagt om een passend woningaanbod en ruimte voor innovatieve ideeën, die passen en ondergeschikt zijn aan de overwegend agrarische functie van het buitengebied. We maken daartoe per dorp een visie op het gebied van wonen, ondernemen en werken. Deventer is een gemeente met een sterke sociale structuur. Waar mensen in hun eigen omgeving en in hun eigen netwerken zaken kunnen op- en aanpakken is de rol van de gemeente terughoudend: ruimte bieden, stimuleren en aanmoedigen en alleen waar nodig kaders meegeven. Waar netwerken ontbreken of tekortschieten kan de gemeente initiëren en versterken. Deze aanpak vraagt om actieve burgers en een overheid die in staat is los te laten. Voor de gemeente betekent dit zelf veranderen en tegelijkertijd de inwoners van Deventer meer de ruimte geven hun rol te pakken.
1.2 Dorpsagenda Dit document is de Dorpsvisie voor Loo. De dorpsvisie geeft richting aan de beleidsinzet en maatregelen van de gemeente. De Dorpsvisie Loo legt de basis voor een nieuwe samenwerkingsrelatie tussen Loo, de partijen in Loo en de gemeente. Het is de bedoeling dat het DOP en de Dorpsvisie uiteindelijk leiden tot een gezamenlijke Dorpsagenda.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
7
Dorpsvisie Relatie DOP - Dorpsvisie - Dorpsagenda DOP (door dorp zelf) Dorpsagenda (gezamenlijk) Dorpsvisie (door gemeente)
1.3 Afbakening De Dorpsvisie Loo gaat over de kern Loo en buurtschappen; Pierkesmars, Loomendievasch, Bathmense Broek, Looërmark, ’t Venne, Zuidloo en Schoolt voor zover gelegen binnen de gemeente Deventer (zie kaart op de volgende bladzijde). Het buitengebied vormt onderdeel van de dorpsgemeenschap en ontwikkelingen in het buitengebied hebben hun weerslag in Loo. In die zin is het buitengebied meegenomen. In deze dorpsvisie wordt echter geen nieuw beleid gemaakt voor het buitengebied.
8 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo OKKENBROEK
N
Broekmaten
Dorpshuis Ons Centrum
De Bosbaan (ijsbaan)
Koeweide Waterleiding
Protestante Begraafplaats
So
es
tw
et
er
ing
Ter Stal
Borgelinkshoek
So
est
we
ter
ing
Stevensland
Dijkermaten
DIJKERHOEK
Ko
ord
es
Wa
ter
lei
din
g
Waterhoek HOLTEN H N
De Hegeman
DEVEN
N344
t
TERWE
G
Ikkinkshof
DEVE
Lettelerlei
NTER
WEG
de
N344
HOL
TERW
EG
Pe
HO LTE
RWE
te
rs
W
a te
rl e
id
in
g
PIERIKSMARS
G
Bathmensebroek
N344
N
HOL
TERW
EG
De Coolewee M OLENWEG
uw
e S ch
DE
ud
OU
O
APENHUIZEN
ip be ek
‘t Ruiterkamp
De Flierweide
P
LOO Ou
SCHIPBEEKSWEG
K O E KEN D I J K
LOOWEG
Gem. vicepunt
Nieuwe Begr. plts.
hi
pb
Sportpark De Looënk
BATHMEN
G
A1 E30
SCHIPBEEKSWE
P
P
Schipbeek
25 Bathmen
WEG
HE HENGELO LO
Bathmenseveen
Schipbeek
MARSDIJK
KOERSENS
Boerderijmuseum
De Looërmark
De Looërmark
eek
Tennishal
De Uutvlog
Dorpshuis Braakhekke
de
Sc
Temminkstuw
BAARHO R S T ERDI J K
A1 E10
Boerenmark MARSDIJK
Langenbergerveld
P BR
AA
KM
ANS TEEG
Zaalbeek
RHOEK
Schoolthoff De Hoge Moat
DE SCHOOLT
ZUIDLOO
Larense Broek
BR
ek
AN ST EE
be
KM
al
AA G
Za
LO EG
Vo
OW
or
Oude Dor therbeek
st
e
‘t Hooge Veen
Be
ek
LO
OW EG
Haarbeek
OO
LD
SE
LA AN
Veldhoekerlanden
De Vrolijk
LLAREN N
www.deventer.nl/dorpsvisie |
9
Dorpsvisie 1.4 Proces Om te komen tot deze dorpsvisie is een aantal stappen genomen. De eerste stap stond in het teken van kennismaken. Tijdens een fietstocht door het gebied zijn verschillende zaken benoemd en is nader kennisgemaakt met vertegenwoordigers van Loo. Dit betrof het kernteam van het Dorpsontwikkelingsplan. Met dit kernteam is afgesproken dat zij het eerste aanspreekpunt zijn voor de gemeente bij de totstandkoming van de dorpsvisie. In juni is het Plan van Aanpak door het College vastgesteld. Naast de kernteamleden is ook gesproken met vertegenwoordigers van bij het dorp betrokken actoren, zoals woningcorporatie De Marken, de gebiedscoördinator, provincie Overijssel, de Looschool, het zwembad de Looërmark, de gezamenlijke verenigingen etc.. De gesprekken gingen over de betrokkenheid van de partijen bij het dorp, hun belangen en de ontwikkelingen die de partijen in de toekomst op Loo af zien komen. Naast deze gesprekken is bureauonderzoek verricht. Alle informatie is verzameld in het Basisdocument Loo waarbij ook de input van het DOP gebruikt is. Het Basisdocument Loo is besproken met het Kernteam DOP en op een aantal punten aangepast en aangevuld. Het Basisdocument Loo en de gesprekken met de verschillende bovengenoemde partijen zijn de basis voor deze Dorpsvisie.
10 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 2. Loo IS Korte beschrijving van de huidige situatie Loo is geen dorp in de traditionele zin van het woord met een kerk in het midden; Loo is een verzameling buurtschappen die gericht is op een school, de Looschool. Het betreft de buurtschappen Pierkesmars, Loomendievasch, Bathmense Broek, kern-Loo1, Looërmark,. ’t Venne, Zuidloo en De Schoolt2.
. De kern-Loo wordt in Loo zelf ‘Loo-city’ genoemd. . De Schoolt hoort bij de schoolkring Loo en ligt gedeeltelijk binnen de gemeente Lochem. De Dorpsvisie gaat echter alleen over het deel dat binnen de gemeente Deventer ligt.
1
2
www.deventer.nl/dorpsvisie |
11
Dorpsvisie Loo maakte onderdeel uit van de gemeente Bathmen die in 2005 is samengevoegd met de gemeente Deventer. Loo is voor voorzieningen gericht op Bathmen en op Holten; in mindere mate op Colmschate en Deventer. De bewoners van Loo kennen elkaar en de sociale cohesie is groot. Er is een grote bereidheid bij de inwoners om zich in te zetten voor Loo. Er is een veelheid aan verenigingen en een grote mate van zelfwerkzaamheid. In Loo wordt gewoond en gewerkt. Maar het is niet zo dat iedereen die in Loo woont daar ook zijn boterham verdient. Loo is geen zelfvoorzienende eenheid (meer). Er zijn ruim 1003 bedrijven gevestigd waarvan er zo’n 60 in de categorie ‘agrarisch’ thuishoren. Ondernemingen in het buitengebied zijn overwegend kleinschalig van aard. Het aantal 1-pitters is groot. In heel Loo wonen ongeveer 950 mensen, er staan in 2011 385 woningen, waarvan ongeveer 100 in de kern-Loo en Looërmark4 samen. Het woningbestand is in de afgelopen jaren nagenoeg niet gewijzigd. Mensen die niet meer in staat zijn zelfstandig te wonen, zijn aangewezen op voorzieningen elders (zoals bij voorbeeld ’t Dijkhuis in Bathmen). Het gebied Loo wordt doorkruist door de A1. Bij congestie op de A1 ondervindt Loo hinder van sluipverkeer. Ook is er in bepaalde gebieden sprake van geluidsoverlast. In Loo worden problemen ervaren met het steeds zwaarder wordende landbouwverkeer en de relatief smalle wegen in het buitengebied. Ook de combinatie van zwaar verkeer en fietsers levert op bepaalde plekken problemen op. In Loo is weinig tot geen openbaar vervoer aanwezig. Zo rijdt er geen (buurt)bus van of naar Loo. Langs Pierkesmars komt doordeweeks wel lijn 6 tussen Holten, Bathmen en Deventer. Inwoners en bezoekers zijn voor openbaar vervoer meestal aangewezen op de regiotaxi of georganiseerd (zorg)vervoer. Het dichtstbijzijnde station is Holten, op 7 km afstand. Alternatieven zijn Lochem, Zutphen en Deventer, allen op ongeveer 15 km afstand en daarmee in de dagelijkse praktijk niet befietsbaar. De voorzieningen in Loo zijn beperkt. Er is een basisschool waar ook buitenschoolse opvang wordt verzorgd. Middelbare scholieren zijn over het algemeen gericht op Holten. Verder is er een zwembad en een bistro. Er zijn verschillende overnachtingsmogelijkheden voor toeristen en een netwerk aan (recreatieve) fietspaden. . 116 volgens handelsregister Kamer van Koophandel . Looërmark is een bijzondere plek in de zin dat het een verzameling voormalige recreatiewoningen betreft
3
4
12 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 3. Loo VERANDERT Trends en ontwikkelingen Ontwikkelingen aandeel per leeftijdsgroep
3.1 Bevolking Lettele/Okkenbroek Afgaande op de huidige demografische prognoses zal de Nederlandse bevolking in de komende decennia nog maar mondjesmaat toenemen. De bevolkingsgroei in Nederland zal in 2035 het maximum bereiken van ca. 17,5 miljoen inwoners. Volgens het CBS zal het aantal huishoudens tot 2045 nog doorgroeien tot zo’n 8,5 miljoen. Door ondermeer vergrijzing en ontgroening verandert de samenstelling van de bevolking echter drastisch. De omvang van de beroepsbevolking daalt sterk. De verwachting is dat het aantal inwoners van Deventer nog doorgroeit tot bijna 104.000 in 2030. Dit is een groei van ruim 6%. Landelijk, waar de bevolkingsgroei voornamelijk in de steden plaatsvindt, wordt er een groei verwacht van 5,4%. De bevolking van Loo groeit al een tijdje niet meer en is min of meer gestabiliseerd. De prognose cijfers laten een structurele lichte afname van de bevolking zien. Ook in Loo zien we dat de samenstelling van de bevolking sterk wijzigt. Het aantal 65plussers neemt zowel procentueel gezien als in absolute aantallen toe (vergrijzing). Zie figuur hieronder. Alhoewel de groep 0-19 jarigen ook afneemt, gaat de groei van 65plussers vooral ten koste van de groep 20–64 jarigen (potentiële beroepsbevolking).
Ontwikkelingen aandeel per leeftijdsgroep. Buitengebied Bathmen Buitengebied Bathmen
Ontwikkelingen aandeel per leeftijdsgroep
jongeren 0 t/m 19 jarigen
potentiële beroepsbevolking 20 t/m 64 jarigen
ouderen 65 jaar en ouder
www.deventer.nl/dorpsvisie |
13
Dorpsvisie
3.2 Woonbehoefte Alhoewel het aantal inwoners in Loo gestabiliseerd is en er in de prognoses sprake is van een lichte, structurele daling, blijven woningen nodig. Veel bestaande woningen zijn niet geschikt om aan de te verwachten toekomstige vraag vanuit Loo te voldoen. Er zal dus nagedacht moeten worden hoe vraag en aanbod op elkaar aangesloten kunnen worden; het huidige woningbestand zal klaargemaakt moeten worden voor de toekomst. In plaats van aantallen centraal te stellen, moet op andere zaken gelet worden; doelgroep, kwaliteit, prijs, woningtype etc.. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan flexibele woningen, zoals kangoeroewoningen. Om te bepalen hoe bewoners in en rond de kernen Bathmen, Lettele, Loo en Okkenbroek wonen, hoe ze hun woonsituatie waarderen en wat hun woonwensen zijn, is in maart en april 2011 het ‘Woonbehoefteonderzoek kleine kernen’ uitgevoerd. Het onderzoek was een verfijning van het in 2010 uitgevoerde Regionale Woonbehoefteonderzoek Stedendriehoek. Voor de toekomstige woonbehoefte in Loo, zijn de eigen behoefte plus de overloop uit het aangrenzende buitengebied van Deventer het uitgangspunt. De belangrijkste conclusies uit woonbehoefteonderzoek voor Loo zijn:
14 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo - Loo wacht een tekort van 15 koopwoningen. - Het tekort aan goedkope en middeldure koopwoningen overtreft het te verwachten overschot in het dure segment. - Naast een klein overschot aan kleine woningen is er vooral een tekort aan vierkamerwoningen. - Het tekort betreft overwegend eengezinswoningen en een enkele ouderenwoning. Om Loo toekomstbestendig te maken is vooral aandacht voor het bestaande vastgoed nodig. Waar in het verleden de aandacht met name uitging naar nieuwbouw zal vanaf nu het leeuwendeel van de aandacht en energie moeten uitgaan naar de bestaande gebouwen. Dat is een grote verandering voor veel spelers.
3.3 Senioren en zorg Zoals de trend in de bevolkingsopbouw laat zien, zal er een groei zijn van zorgvragers en een afname van het aantal potentiële mantelzorgers. Alhoewel tot nu toe nog regelmatig sprake is van inwonende ouders (senioren), is de verwachting dat deze situatie in de toekomst zal afnemen. Enerzijds door het feit dat er steeds meer tweeverdieners zijn waardoor er overdag niet altijd meer iemand thuis is om te zorgen. Anderzijds door de toenemende individualisering waardoor men minder bereid is om dergelijke zorgtaken op zich te nemen.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
15
Dorpsvisie Het beeld van de toename van zorgvragers moet wel enigszins genuanceerd worden. Steeds meer 65+ -ers zijn en blijven langer vitaal en zullen wellicht minder zorgbehoevend zijn. Toch zal er waarschijnlijk wel een groter beroep gedaan worden op zorg (ondermeer op mantelzorgers). Naast een vergroting van de zorgvraag die een direct gevolg is van de vergrijzing, worden gezondheid en ontspanning een steeds belangrijker onderdeel van het leven (‘lifestyle’). De zorgvragen zullen divers zijn en de oplossingen (dus) ook. Het is van belang dat vraag en aanbod op een goede manier bij elkaar gebracht worden zodat de gemeenschap zoveel mogelijk zelfredzaam is en blijft.
3.4 School In 2012 bestaat de Looschool 100 jaar. De school wordt door heel Loo ervaren als het belangrijkste verbindende element in Loo. De school speelt een grote rol in de sociale contacten tussen de inwoners van Loo. Het schoolgebouw is in 2004 gerenoveerd en is in goede staat. De school zoekt verbreding en verbinding met andere partijen. Zo is in september 2011 buitenschoolse opvang in de school van start gegaan. Ook vinden er gesprekken plaats met het peuterspeelzaalwerk en de gezamenlijke verenigingen om te komen tot samenwerking en neemt de school actief deel aan de werkgroep NoaberLOOkaal.
16 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo Volgens de nieuwe integrale prognose basisonderwijs en de telgegevens per 1 oktober 2011 blijkt dat het leerlingaantal van de Looschool tot ca. 2020 zal dalen, daarna lijkt sprake van een stabilisatie. De ontwikkeling van het aantal leerlingen van de afgelopen jaren ziet er zo uit: 1-10-2009: 114 leerlingen 1-10-2010: 106 leerlingen 1-10-2011: 99 leerlingen De leerlingprognoses laten een volgend beeld zien:
Leerlingen afkomstig uit gemeente Deventer 2011 2012 2013 2014 2015 2020 2025 2030
83 80 80 75 71 66 66 66
Leerlingen afkomstig buiten gemeente Deventer 12 12 12 12 12 12 12 12
Leerlingen afkomstig uit dorp Bathmen 4 4 4 4 4 4 4 4
totaal
99 96 96 91 87 82 82 82
Voor het schoolbestuur is het dalend leerlingaantal geen reden om de Looschool te sluiten. De Openbare basisschool (OBS) Looschool maakt deel uit van de Stichting Openbaar Primair Onderwijs Deventer (OPOD). De stichting is een verzameling van scholen met een eigen leerling-populatie in sterk verschillende wijken. Qua leerlingaantal zit de Looschool al jaren onder de opheffingsnorm maar in het totaal van de stichting wordt dit opgevangen.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
17
Dorpsvisie 3.5 Economische vitaliteit De economische vitaliteit van Loo bestaat vooral door de aanwezigheid van ondernemers. Het gaat zowel om agrarische ondernemers als om verschillende ‘eenpitters’ die vanuit huis werken. Daarnaast zijn er verschillende ondernemers op het gebied van recreatie en toerisme (minicamping, diverse boerderijkamers e.d.).
3.6 Schaalvergroting in de landbouw en veeteelt, toename burgererven De schaalvergroting in de landbouw en veeteelt is al enige jaren gaande en zal zich de komende jaren nog verder uitbreiden. Kleine en middelgrote bedrijven stoppen. Hun gronden gaan naar grote bedrijven die daarmee kunnen opschalen. De boerderijen (gebouwen) worden veelal burgerwoningen. Het aantal erven dat door burgers wordt bewoond neemt steeds verder toe. Dit kan op termijn een belemmering betekenen voor agrarische bedrijven die verder willen groeien.
18 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 3.7 Groeiend autoverkeer A1-zone De A1 tussen Apeldoorn en Deventer wordt vóór 2020 verbreed naar 2 x 4 rijstroken. Voor het deel tussen Deventer-Oost en knooppunt Azelo zou een verbreding naar 2 x 3 rijstroken plaats moeten vinden. Het groeiende autoverkeer op de A1 produceert steeds meer lawaai en vuile lucht. De afschermende maatregelen verzachten weliswaar de effecten maar kunnen niet voorkomen dat bewoners in de omgeving van de A1 klagen over de aantasting van hun leefkwaliteit.
3.8 Toename aandacht voor duurzaamheid Er is een toename van de aandacht voor duurzaamheid. Dit geldt zowel voor de consument als voor de ondernemer / agrariër. Deze laatste veelal vanuit het streven (en de noodzaak) de kostprijs zo laag mogelijk te houden. Steeds meer initiatieven op het gebied van duurzame energie zijn ook lokaal rendabel (bijv. biogas, vergisting etc.). Dit leidt tot meer individuele of kleine collectieve initiatieven.
3.9 Terugtredende overheid, meer zelfredzaamheid, groter beroep op vrijwilligers Er is sprake van een terugtredende overheid. Dit houdt in dat er een andere relatie tussen overheid en burgers ontstaat. Voor Loo betekent dit dat de gemeente en de Looënaren samen afspraken maken over de toekomst van Loo. De leefbaarheid van het dorp staat of valt voor een belangrijk deel met de inzet van de bewoners voor hun eigen omgeving. Hulp onderling, het verenigingsleven, er zijn veel vrijwilligers nodig. Het vinden van actieve vrijwilligers is steeds moeilijker.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
19
Dorpsvisie 4. Loo IN 2025 Dorpsvisie Loo Het gewenste toekomstbeeld voor Loo in 2025 ziet er als volgt uit: Het is prettig leven in Loo voor mensen in elke leeftijdsfase. Starters, gezinnen en senioren kunnen de juiste woningen vinden. Ook zijn er mogelijkheden om door te stromen naar een andere woning wanneer daar behoefte aan is. De kinderen kunnen in het dorp Loo naar de basisschool en de school vormt de spil in het gemeenschapsleven van Loo. Verschillende activiteiten vinden plaats in en om de Looschool. Er is een rijk verenigingsleven en de mensen kennen elkaar. De ouderen kunnen in hun eigen omgeving ouder worden omdat er hulp beschikbaar is of bereikbaar wordt. Alhoewel de voorzieningen in Loo zeer beperkt zijn, spant de gemeenschap zich in om deze zorg voor mensen met een hulp- of zorgvraag bereikbaar te maken.
20 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo De landbouw zal een blijvende maar andere rol spelen in Loo. Er komen minder maar grotere bedrijven, schaalvergroting van bedrijven vindt plaats op de juiste plek en manier. Nieuwe burgererven dragen bij aan het vervullen van de woningbehoefte van Loo. Er is een sterke relatie tussen de burgers en de agrariërs, die niet in de laatste plaats gevoed wordt door de gezamenlijke initiatieven op het gebied van innovatie en duurzame energie. De meeste volwassenen werken geheel of gedeeltelijk vanuit huis waarbij zij de beschikking hebben over een snelle en stabiele internetverbinding (glasvezel). Loo kent geen bedrijventerrein. Samen met Woningstichting De Marken, de Looschool, de peuterspeelzaal, de BSO, het zwembad, de verenigingen en de gemeente Deventer, zorgen de bewoners van Loo voor hun eigen omgeving en eigen toekomst. Er is een duurzame samenwerkingsrelatie ontstaan tussen alle partijen waarbij men in gezamenlijkheid de dorpsagenda bepaalt. Regelmatig is er contact tussen de partijen en de taken en verantwoordelijkheden zijn duidelijk verdeeld. Nieuwe partijen kunnen aansluiten, nieuwe samenwerkingsverbanden ontstaan.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
21
Dorpsvisie 5. WAT IS NODIG in Loo? Welke inspanningen zijn nodig om de koers/visie zoals verwoord in hoofdstuk 3 werkelijkheid te laten worden?
5.1 Woningen Uit het woonbehoefteonderzoek werd duidelijk dat het huidige woningbestand niet volledig past bij de bevolkingsontwikkeling en de wensen van (toekomstige) bewoners. Zo is er behoefte aan goedkope en middeldure eengezinswoningen (vierkamerwoningen) voor starters. Van groot belang is dat deze woningen op termijn ook beschikbaar blijven voor starters. Ook is er behoefte aan een enkele ouderenwoning. Daarnaast is ook geconstateerd dat er een overschot is aan woningen in het duurdere segment. Gezien de ontwikkelingen van schaalvergroting in de landbouw, is te verwachten dat er ook steeds meer voormalige boerderijen op de markt komen om bewoond te worden door niet-agrariërs. Om Loo toekomstbestendig te maken is vooral aandacht voor het bestaande vastgoed nodig. Waar in het verleden de aandacht met name uitging naar nieuwbouw zal vanaf nu de aandacht en energie moeten uitgaan naar de bestaande gebouwen. Dat is een grote verandering voor veel spelers. Onderzocht moet worden in hoeverre de bestaande woningvoorraad omgevormd kan worden zodat deze geschikt gemaakt wordt voor de huidige en toekomstige woonbehoefte van Loo. Het kan gaan om splitsing of omvorming van bestaande woningen of (voormalige) boerderijen. Hierbij moet rekening gehouden worden met de toekomst van de landbouwbedrijven in de directe omgeving. Duidelijk moet worden welke woningen voor aanpassing / omvorming in aanmerking komen en hoe groot (hoeveel en welk type woning) de bijdrage voor de oplossing van de toekomstige woonbehoefte kan zijn. Wanneer duidelijk wordt dat bestaande gebouwen niet voor de gehele oplossing kunnen zorgen, treedt de gemeente in overleg met de provincie om over mogelijke nieuwbouw te praten. Betrokken bij het onderzoek zijn: gemeente Deventer, taakgroep Wonen Loo, Saxion, Woningstichting De Marken, Rabobank Salland.
22 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 5.2 (Zorg) vraag en aanbod Er zal in de toekomst waarschijnlijk een groter beroep gedaan worden op mantelzorgers en vrijwilligers. De zorgvragen zullen divers zijn en de oplossingen (dus) ook. Het is van belang dat vraag en aanbod op een goede manier bij elkaar gebracht worden zodat de gemeenschap zoveel mogelijk zelfredzaam is en blijft. Het ontwikkelen van een manier om vraag en aanbod op dit gebied bij elkaar te brengen is een taak van zorginstellingen en het dorp zelf. De Looënaren zijn al enige tijd bezig met het onderzoeken of er een NoaberLOOkaal gerealiseerd kan worden in Loo. De gemeente staat zeer positief tegenover een locatie waar Looënaren elkaar kunnen ontmoeten en waar activiteiten kunnen plaatsvinden. Een dergelijke plek kan voor veel verschillende doelen gebruikt worden. Zo kunnen niet alleen de verenigingen er samenkomen maar zouden er wellicht flexwerkplekken voor ZZP-ers ingericht kunnen worden of kunnen senioren betrokken worden bij activiteiten om zo vereenzaming tegen te gaan. Rondom de ontwikkeling van een NoaberLOOkaal is een taakgroep actief waarin ondermeer de Looschool participeert.
5.3 Energie, innovatie en economische vitaliteit De vanzelfsprekende relatie tussen landbouw en dorp wordt steeds minder hecht. Voor de toekomst van Loo is het nodig dat boeren en burgers in harmonie kunnen samenleven. Daarvoor is het nodig dat dorp en boeren zich bij elkaar betrokken blijven voelen. Één van de manieren om dat voor elkaar te krijgen is het aangaan van samenwerkingsverbanden. De LTO heeft aangegeven graag te willen onderzoeken in hoeverre het kansrijk is om samenwerkingsverbanden op te richten tussen initiatiefrijke agrariërs en inwoners van Loo om gezamenlijk te investeren in innovatieve en duurzame vormen van energieopwekking (bijvoorbeeld mestvergisters, windturbines, zonnepanelen). Waar nodig zal de gemeente Deventer dit initiatief ondersteunen. Voor verschillende bedrijven en zelfstandigen is een stabiele en snelle internetverbinding een basisvoorwaarde om goed te kunnen functioneren. Daarnaast heeft internet een steeds belangrijkere plek gekregen in het privéleven van veel mensen. Specifiek voor Loo geldt dat niet alle voorzieningen aanwezig zijn en dat deze (in de toekomst) met internet dichterbij kunnen worden gebracht (denk bijvoorbeeld aan een consult bij de huisarts via internet). De gemeente Deventer heeft de ambitie om de gehele gemeente (dus ook het landelijk gebied en de gebieden buiten de bebouwde kom) te voorzien van glasvezel. Vanwege financiële beperkingen kan dit niet zo snel uitgevoerd worden als gewenst. De realisering van glasvezel in het buitengebied in Deventer kan worden gekenschetst als een nadeel van de voorhoedepositie van onze gemeente bij glasvezel (‘de eerste verglaasde gemeente van
www.deventer.nl/dorpsvisie |
23
Dorpsvisie Nederland’). Het belang van glasvezel ook op het platteland wordt sinds kort door Europa en rijk onderschreven. Er zijn zeer onlangs Europese en nationale subsidieregelingen voor glasvezel op platteland van kracht geworden. De gemeente zal onderzoeken welke kansen dit voor Deventer biedt.
5.4 Veiligheid en verkeer Het steeds groter en zwaarder wordend landbouwverkeer is een belasting voor de wegen door en rond Loo. Met name waar veel fietsverkeer is in combinatie met relatief onoverzichtelijke situaties kunnen onveilige situaties worden beleefd. Dit is bijvoorbeeld het geval in de kern van Loo ter hoogte van de school en op de hoofdwegen naar de school toe. In het beleidsplan verkeersveiligheid wordt bijzondere aandacht gegeven aan veilige schoolomgevingen (www.deventer.nl/veiligopweg , zie Actiepunt 10: Opstellen actieplan voor veilige schoolomgevingen). De gemeente moedigt in dit kader betrokken partijen aan en ondersteunt hen om tot een gemeenschappelijke aanpak te komen. Het thema ´schoolomgeving´ is bij uitstek geschikt voor een brede aanpak: gemeente, scholen, ouders, Veilig Verkeer Nederland en politie kunnen samen nagaan hoe de veiligheid op en rond de Looschool en schoolroutes beter kan. Met bijzondere aandacht voor kinderen die (zelfstandig) te voet of te fiets naar school komen. De gemeente staat open voor initiatieven om samen met genoemde partners te zoeken naar oplossingen en maatregelen, zoals aanpassen van de infrastructuur, educatie en voorlichting, fietsveiligheid en handhaving. In het gemeentelijk beleid worden geen ingrijpende wijzigingen voorgestaan rond laan-. beplanting en wegprofiel bij buitenwegen.
24 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo 6. VERVOLG Hoe gaan we met elkaar om? Rol van de dorpsagenda.
6.1 Nieuwe verhoudingen Er is sprake van een terugtredende overheid, er wordt een steeds groter beroep gedaan op de zelfredzaamheid van burgers. In de toekomst zullen bewoners, instellingen en bedrijven meer op elkaar zijn aangewezen. Dit geldt op het gebied van zorg en hulpverlening, maar ook op andere terreinen zal een vervlechting van verschillende partijen aan de orde zijn. Daarbij vindt Deventer maatschappelijke betrokkenheid en participatie van inwoners belangrijk. Wederkerigheid is daarin een sleutelbegrip. Deventer wil de kracht van de samenleving benutten en actief gebruik maken van het initiatief en de energie in Deventer organisaties en burgers. In het netwerk van organisaties, instellingen, burgers en bedrijven is de gemeente slechts één van de spelers. Essentieel is dat partners elkaar weten te vinden zodat vraag en aanbod op een goede manier bij elkaar worden gebracht. Alleen op deze manier kan de gemeenschap zoveel mogelijk zelfredzaam zijn. Bestaande netwerken worden daarbij optimaal benut. Een zelfredzame gemeenschap vraagt om een andere rol van de overheid. Dorp, gemeenten en overige organisaties zijn samenwerkingspartners. Al deze partners opereren vanuit het complexe netwerk van partners in steeds wisselende samenwerkingsverbanden. Steeds vaker zal het dorp, al dan niet samen met andere partners uit het netwerk, initiatieven oppakken. Voor de gemeente betekent dit vertrouwen hebben in en ruimte bieden aan de gemeenschap, zonder daarbij verantwoordelijkheid voor de wettelijke regelgeving uit het oog te verliezen. Voor de gemeentelijke organisatie betekent dit dat veel meer gedacht moet worden vanuit waarden en mogelijkheden in plaats van het centraal stellen van normen en problemen. Waar mensen in hun eigen omgeving zaken oppakken, willen we ruimte bieden en stimuleren en alleen waar nodig kaders meegeven. De rol van de gemeente zal daarin veelal een ondersteunende of faciliterende zijn. Een nieuwe manier van met elkaar omgaan vraagt om een andere rol en houding van gemeente en dorp. Daarbij is het vanuit het al maar groter wordend beroep op zelfwerkzaamheid ook zaak te zoeken naar een werkwijze die past bij het dorp en behapbaar is voor haar inwoners.
www.deventer.nl/dorpsvisie |
25
Dorpsvisie 6.2 Dorpsagenda Met het afronden van de Dorpsvisie, kan een start worden gemaakt met het opstellen van de gezamenlijke Dorpsagenda. Bij het maken van deze Dorpsvisie is er op verschillende manieren contact geweest tussen gemeente, inwoners van Loo en andere patijen zoals bijvoorbeeld de Looschool, het zwembad de Looërmark , woningstichting De Marken etc.. Omdat iedereen zijn eigen taak heeft en eigen bijdrage levert aan de toekomst van Loo, stelt de gemeente voor om met alle betrokken partijen een gezamenlijke Dorpsagenda voor Loo te formuleren. Op deze manier kunnen we ervoor zorgen gezamenlijke doelen na te streven die elkaar versterken. De gemeente biedt aan om in eerste instantie het voortouw te nemen bij het opstellen van een gezamenlijke agenda. Duidelijk moet zijn dat de gemeente slechts één van de verantwoordelijke partijen is. De gezamenlijke Dorpsagenda is een dynamische agenda. De partijen beheren de agenda gezamenlijk. Om deze agenda uit te voeren en actueel te houden (permanent herkijken), stelt de gemeente voor om met alle partijen af te spreken elkaar structureel te ontmoeten (bijvoorbeeld 2 keer per jaar). Hierbij kan de ontvangende partij en de voorzittersrol steeds rouleren om op die manier duidelijk te maken dat de dorpsagenda en de uitvoering daarvan een verantwoordelijkheid van allen is.
26 | Dorpsvisie Loo - Leven in Loo
Loo
www.deventer.nl/dorpsvisie |
27
Colofon
Productie : Team Communicatie, gemeente Deventer Datum
www.deventer.nl/dorpsvisie
: april 2012