DONGERADEEL Dokkum Tolhuispark BESTEMMINGSPLAN. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden

DONGERADEEL

Dokkum Tolhuispark BESTEMMINGSPLAN

Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. Rho Adviseurs B.V. Status: Fout! Verwijzingsbron niet gevonden. / Fout! Verwijzingsbron niet gevonden.

INHOUDSOPGAVE TOELICHTING HOOFDSTUK 1 INLEIDING

1

1.1 1.2 1.3 1.4

1 1 2 3

Aanleiding Ligging plangebied Geldend bestemmingsplan Leeswijzer

HOOFDSTUK 2 BESCHRIJVING VAN HET PLAN 2.1 2.2 2.3

Bestaande situatie Planuitgangspunten Infrastructuur en parkeren

5 5 5 10

HOOFDSTUK 3 BELEIDSKADER

11

3.1 3.2 3.3

11 12 14

Rijksbeleid Provinciaal beleid Regionaal en gemeentelijk beleid

HOOFDSTUK 4 OMGEVINGSASPECTEN

15

4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 4.8 4.9

15 15 15 17 17 20 22 24 24

Milieuzonering Geluid Water Bodem Cultuurhistorie en archeologie Ecologie Externe veiligheid Luchtkwaliteit Kabels, leidingen en zoneringen

HOOFDSTUK 5 UITVOERBAARHEID

25

5.1 5.2

25 25

Maatschappelijke uitvoerbaarheid Economische uitvoerbaarheid

HOOFDSTUK 6 JURIDISCHE VORMGEVING

27

6.1 6.2 6.3

27 27 27

Inleiding Algemeen Toelichting op de bestemmingen

BIJLAGEN TOELICHTING Bijlage 1 Bijlage 2 Bijlage 3 Bijlage 4 Bijlage 5 Bijlage 6 Bijlage 7

Ruimtelijke visie Tolhuispark Behoefteonderzoek Sportaccommodaties Archeologisch rapport Archeologisch vervolgonderzoek Ecologisch onderzoek Memo parkeren Toelichting economische uitvoerbaarheid

REGELS HOOFDSTUK 1 INLEIDENDE REGELS

29

Artikel 1 Artikel 2

29 33

Begrippen Wijze van meten

HOOFDSTUK 2 BESTEMMINGSREGELS

34

Artikel 3 Artikel 4 Artikel 5 Artikel 6 Artikel 7 Artikel 8

34 36 38 40 42 44

Bedrijf - Nutsvoorziening Groen Sport Verkeer Water Waarde - Archeologisch waardevol gebied

HOOFDSTUK 3 ALGEMENE REGELS

46

artikel 9 Artikel 10 Artikel 11 Artikel 12 Artikel 13 Artikel 14 Artikel 15

46 47 48 49 50 52 53

Anti-dubbeltelbepaling Algemene bouwregels Algemene gebruiksregels Algemene aanduidingsregels Algemene afwijkingsregels Algemene wijzigingsregels Overige regels

HOOFDSTUK 4 OVERGANGS- EN SLOTREGELS

54

Artikel 16 Artikel 17

54 55

Overgangsrecht Slotregel

20150798

blz 1

TOELICHTING HOOFDSTUK 1 INLEIDING 1.1

Aanleiding

De gemeente Dongeradeel is van plan om het Tolhuispark in Dokkum verder te ontwikkelen en opnieuw in te richten. Het project Tolhuispark vormt een uitwerking van de Ruimtelijke Visie Tolhuispark uit 2009. Het gaat onder andere om het realiseren van een nieuwe sporthal, een fysio-praktijk en enkele overige commerciële ruimtes, zoals zalenverhuur , fitnessruimte bij het huidige zwembad en een concentratie van sportvelden. Ook enkele ontwikkelingen bij de kinderboerderij worden meegenomen in dit plan. Dit betreft het saneren van enkel dierenverblijven en het bouwen van een nieuw dierenverblijf. Deze ontwikkelingen passen niet binnen het geldende bestemmingsplan Dokkum Bûten de Bolwurken dat is vastgesteld op 8 april 2010. Om de plannen uit te kunnen voeren is een nieuw bestemmingsplan nodig. Dit nieuwe bestemmingsplan gaat uit van een gefaseerde uitvoering van de ruimtelijke visie. Een deel van de ontwikkeling wordt bij recht in bestemd. Een deel wordt nog niet bij recht bestemd. Hiervoor wordt een wijzigingsbevoegdheid opgenomen in het bestemmingsplan. Naast de aanpassing van het bestemmingsplan ten behoeve van de visie wordt het bestemmingsplan geactualiseerd door opname van bouwrechten die verleend zijn door middel van een omgevingsvergunning. Het bestemmingsplan is opgesteld overeenkomstig de gemeentelijke plansystematiek en de landelijke standaarden (versie 2012). 1.2

Ligging plangebied

Het plangebied ligt in de zuidwesthoek van Dokkum en ligt tussen de Lauwerswei, de Murmerwoudsterweg en de Parklaan. Aan de oostzijde grenst het Tolhuispark aan een woonwijk. Het plangebied ligt aan de zuidwestzijde van Dokkum. De begrenzing van het plangebied is gekoppeld aan de Ruimtelijke visie Tolhuispark. Slechts de al vergunde ontwikkelingen en de bouw van de sporthal, c.q. de multifunctionele hal worden bij recht bestemd. Overige ontwikkelingen uit de visie worden mogelijk gemaakt door middel van een wijzigingsbevoegdheid.

Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 2

20150798

Figuur 1.1 1.3

Luchtfoto plangebied

Geldend bestemmingsplan

Het plangebied is nu geregeld in het bestemmingsplan Dokkum Bûten de Bolwurken, dat is vastgesteld op 8 april 2010. De percelen hebben hierin verschillende bestemmingen: 'Groen', 'Sport', 'Water', 'Waarde - Archeologisch waardevol gebied' en 'Maatschappelijk'. Een klein gebied heeft de bestemming 'Maatschappelijk'. Het doel van dit bestemmingsplan is het bieden van een nieuwe juridisch-planologische regeling voor het plangebied, waarbinnen de gewenste situatie mogelijk is. De huidige juridische regelingen vormen het uitgangspunt voor de nieuwe regeling. De bestemming 'Maatschappelijk' komt niet terug in de regels omdat de maatschappelijke bestemmingen buiten het plangebied vallen en een deel van de maatschappelijke bestemming verwijderd wordt uit het plan en overeenkomstig het huidig gebruik een 'Groen' bestemming krijgt.

Rho Adviseurs B.V.

Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: ontwerp / 30-06-2016

20150798

blz 3

Figuur 1.2 Huidige bestemmingsplankaart 1.4

Leeswijzer

Na dit hoofdstuk wordt in hoofdstuk 2 een beschrijving van het plan gegeven. Daarbij wordt ingegaan op de gewenste ontwikkeling en op de ruimtelijke en functionele inpassing daarvan in de bestaande structuur.


Rho Adviseurs B.V.

blz 4

20150798

Hoofdstuk 3 geeft een beschrijving van het van belang zijnde beleidskader, waarna in hoofdstuk 4 een toetsing aan de milieuaspecten volgt. Wanneer deze van toepassing zijn, worden daarbij de uitgangspunten voor het bestemmingsplan genoemd. In hoofdstuk 5 volgt een toelichting op de werking van het bestemmingsplan en de daarin opgenomen regeling. Het laatste hoofdstuk gaat in op de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan, waarbij aandacht wordt besteed aan de maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 5

HOOFDSTUK 2 BESCHRIJVING VAN HET PLAN 2.1

Bestaande situatie

In de huidige situatie bestaat het Tolhuispark uit een parkgebied met enkele sportvoorzieningen en sportvelden. Een deel van het gebied heeft tijdelijk gefunctioneerd als AZC gebied en krijgt in de nabije toekomst mogelijk weer op deze plek deze tijdelijke functie. Op langere termijn vormt het terrein onderdeel van het Tolhuispark. In het gebied zetelen de korfbalvereniging en de voetbalvereniging met een aantal sportvelden. Daarnaast is een zwembad aanwezig. De oostelijke rand van het gebied heeft een sterk recreatief en parkachtig karakter met een kinderboerderij en een scouting. De bij deze functies behorende gebouwen hebben een uitstraling die past bij het parkachtige karakter van het gebied. Aan de noordzijde van het plangebied staat het politiebureau en is een kinderopvang aanwezig. Deze maatschappelijke functies worden buiten de reikwijdte van dit bestemmingsplan gehouden. In de huidige situatie wordt een deel van het gebied een beperkt aantal keer (één tot twee maal) gebruikt voor een evenement, zoals een concours hippique. Deze activiteit wordt in het gebied toegestaan.

Figuur 2.1 Foto bestaande situatie, locatie waar de uitbreiding met de sporthal plaats gaat vinden 2.2

Planuitgangspunten

Concrete aanleiding voor de Ruimtelijke Visie Tolhuispark was de vernieuwing van de sporthal De Trimmer. Voor de nieuwe sporthal is een nieuwe locatie gezocht die in de buurt van de school gelegen is. Hierbij is een locatie gezocht waar ruimte is voor de sporthal, waar bestaande parkeerplaatsen dubbel gebruikt kunnen worden en waar verschillende sportfuncties elkaar kunnen versterken. In de visie is aangegeven dat op termijn mogelijk andere sportvoorzieningen ook verplaatst kunnen worden naar het sportpark. Naast de wijziging met betrekking tot de sportvoorziening is de gewijzigde situatie van het gebied rondom de scouting verwerkt in dit bestemmingsplan.


Rho Adviseurs B.V.

blz 6

20150798

Het gebouw van de scouting wordt bij recht in bestemd conform de huidige situatie en de verleende vergunningen. In de Ruimtelijke visie Tolhuispark (zie bijlage toelichting) is een aantal modellen uitgewerkt. Basis voor dit bestemmingsplan vormt het voorkeursmodel 'Tolhuis'- voorkeurvariant. Bij het ontwikkelen van de modellen is uitgegaan van een aantal steeds wederkerende onderdelen die een belangrijke functie spelen bij de ruimtelijke kwaliteit en het karakter van het park. De volgende onderdelen zijn bepalend voor het functioneren van het gebied:  Het entreegebied van Dokkum aan de zuidwest kant van Dokkum markeert de hoek van het gebied. De ontsluitingsstructuur van het park ligt echter los van de aansluiting op de N361 en de N356. De carpoolplek bij de entree functioneert in principe los van het sportpark. Bij specifieke activiteiten in het gebied, zoals jaarlijks terugkerende evenementen, kan het parkeerterrein gebruikt worden als overloopgebied.  Aan de westelijke rand De Murmerwoudsterweg, is een zone met bedrijven gelegen. Aangrenzend van deze weg ligt een vrij open deel van het plangebied, het voormalige AZC terrein. Centraal op dit terrein is een rij forse bomen aanwezig die het terrein nader verdeelt. Op langere termijn kan het gebied onderdeel gaan vormen van het sportpark. Hiervoor dient de groenstructuur met de bomenrij vervangen te worden door een andere groenstructuur om de nieuwe sportfuncties mogelijk te maken. De zichtbaarheid van het sportpark vanaf de toegangsweg van Dokkum kan hier een aantrekkelijk dynamisch beeld opleveren. Aan de buitenzijde blijft een groene rand aanwezig.  Aan de noordzijde en de oostzijde zijn de gebieden groener van karakter met relatief veel opgaande beplanting en parkachtig aangelegde recreatieve functies, zoals de kinderboerderij en de scouting. Dit deel van het gebied vormt de overgang naar de naastgelegen woonwijk. Dit groene karakter vertegenwoordigt een belangrijke waarde van het gebied en dient te blijven bestaan. Aan de oostzijde van het bestaande voetbalveld is nog een veld geprojecteerd in het bestaande bosgebied. Alternatief voor deze uitbreiding ten koste van het groen zou een intensiever gebruik van de bestaande velden door toepassing van kunstgras kunnen zijn.  Centraal in het gebied ligt het hart van het sportpark met het zwembad en de voetbalvereniging. Hiertussen ligt het parkeerterrein. In aansluiting op het zwembad wordt de nieuwe sporthal voorzien. Daarbij is tevens ruimte gereserveerd voor lokale initiatiefnemers om enkele aanvullende kleine voorzieningen te realiseren, zoals een fitness of een fysiotherapie. De toegang tot het gebied is ook met name centraal gelegen aan de noordkant van het plangebied.  Het sportpark krijgt op termijn een regionale uitstraling waarbij ruimte gereserveerd is voor verschillende sportverenigingen uit de omgeving. De goede ontsluiting binnen de regio en een goede deels open uitstraling zorgt ervoor dat het park zich ontwikkelt als een duurzaam en kwalitatief hoogwaardig sportpark met allure.  Door het park lopen verschillende recreatieve routes die aansluiten op het stedelijk weefsel van de omgeving. Deze worden versterkt. Sommige krijgen een extra functie als calamiteitenroute.

Rho Adviseurs B.V.


20150798


blz 7

Rho Adviseurs B.V.

blz 8

Figuur 2.2

20150798

Voorkeursvariant uitbreiding, mogelijke ontwikkeling lange termijn

Eén van de belangrijkste onderdelen van het plan, de realisatie van de sporthal is momenteel concreet geworden. Voor de ontwikkeling van de sporthal is een aanbestedingstraject uitgezet. Hiervoor is een concreet plan ontwikkeld dat nu in dit bestemmingsplan opgenomen is. Dit ontwerp wordt bij recht in bestemd. Voor de realisatie van het plan zijn afspraken gemaakt met de ontwikkelaars en de beheerders van de toekomstige bebouwing. Dit is nader toegelicht bij de economische uitvoerbaarheid 5.2.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Figuur 2.3

blz 9

Ontwerp zwembad en uitbreiding sporthal


Rho Adviseurs B.V.

blz 10

2.3

20150798

Infrastructuur en parkeren

De visie gaat uit van het gebruik van de bestaande infrastructuur en het op lange termijn aanvullen van het westelijk deel van het plangebied met een extra parkeervoorziening. Ten behoeve van de verbetering van de langzaamverkeersroute en een calamiteitenontsluiting zal de bestaande padenstructuur iets verbreed moeten worden. Het bestaande parkeergebied heeft voldoende capaciteit voor de geplande ontwikkeling. Dit is onderbouwd in de Memo parkeren in de bijlage bij de toelichting.

Figuur 2.4

Rho Adviseurs B.V.

Stedenbouwkundig kader sportcentrum Tolhuispark


20150798

blz 11

HOOFDSTUK 3 BELEIDSKADER In dit hoofdstuk staat het van belang zijnde beleid voor dit bestemmingsplan opgenomen. Daarbij is gekeken naar de aard en de omvang van de gewenste ontwikkeling. Het rijksbeleid is opgenomen vanwege de ladder duurzame verstedelijking. Verder is er geen sprake van een rijksbelang in het gebied. Daarnaast is het provinciaal en regionaal beleid van belang en beschreven. Door een nauwe samenwerking tussen de gemeenten in Noordoost-Friesland (NOF-gemeenten), is van specifiek gemeentelijk beleid geen sprake. Het van belang zijnde gemeentelijke beleid is vertaald in het regionaal beleid en wordt daarom niet apart behandeld. Daarbij wordt aangegeven wat de beleidsuitgangspunten van de verschillende overheidsniveaus zijn en hoe deze doorwerken op dit bestemmingsplan. 3.1

Rijksbeleid

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is op 22 november 2011 onder aanvaarding van een aantal moties door de Tweede Kamer aangenomen en is begin 2012 in werking getreden. Met de Structuurvisie zet het kabinet in het nationale ruimtelijke beleid het roer om. Om de bestuurlijke drukte te beperken, brengt het Rijk de ruimtelijke ordening zo dicht mogelijk bij burgers en bedrijven, laat het meer over aan gemeenten en provincies en komen de burgers en bedrijven centraal te staan. Het Rijk kiest voor een selectievere inzet van rijksbeleid op slechts 14 nationale belangen. Voor deze belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het Rijk resultaten boeken. Buiten deze 14 belangen hebben decentrale overheden beleidsvrijheid. Het rijksbeleid doet geen uitspraken over functiewijzigingen op perceelsniveau en wordt daarom voor deze locatie niet verder besproken. Op 1 oktober 2012 is het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) gewijzigd, en is 'de ladder voor duurzame verstedelijking' daaraan toegevoegd. Nieuwe stedelijke ontwikkelingen moeten voldoen aan de volgende voorwaarden: 1. er wordt beschreven dat de voorgenomen stedelijke ontwikkeling voorziet in een actuele regionale behoefte; 2. indien uit de beschrijving, bedoeld in onderdeel 1, blijkt dat sprake is van een actuele regionale behoefte, wordt beschreven in hoeverre in die behoefte binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan worden voorzien door benutting van beschikbare gronden door herstructurering, transformatie of anderszins, en; 3. indien uit de beschrijving, bedoeld in onderdeel 2, blijkt dat de stedelijke ontwikkeling niet binnen het bestaand stedelijk gebied van de betreffende regio kan plaatsvinden, wordt beschreven in hoeverre wordt voorzien in die behoefte op locaties die, gebruikmakend van verschillende middelen van vervoer, passend ontsloten zijn of als zodanig worden ontwikkeld. In het plangebied is sprake van de concentratie van bestaande sportvoorzieningen naar één sportpark. De bestaande sportvoorzieningen worden hierbij gesaneerd, of krijgen een nieuwe functie. Hiervoor heeft een regionale afweging plaatsgevonden. Het gebied fungeert als een toekomstig sportgebied voor de regio en is goed ontsloten binnen de Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 12

20150798

regio. Dit is één van de argumenten om de voorzieningen in dit gebied te concentreren. Noodzaak en behoefte In 1967 werd de hal in het Harddraverspark neergezet en nu in 2014 is de hal niet alleen financieel, maar ook technisch al lang afgeschreven. Afgelopen winter werden opnieuw wedstrijden afgelast vanwege een lekkend dak en bijkomende gevaren. Jaren terug vertrok de basketbalvereniging uit de hal omdat de bond verder spelen in de oude hal verbood. De gemeente Dongeradeel besteedt een groot bedrag aan gasverbruik en aan elektra. Daarnaast eindigde op 31 december 2014 de overeenkomst met de huidige exploitant voor zwembad het Tolhuisbad in Dokkum, waarvan de gemeente eigenaar is. De gemeenteraad ging in september 2013 akkoord met een openbare marktconsultatie om te komen tot nieuwbouw van sporthal De Trimmer. De gemeente Dongeradeel is van plan om het Tolhuispark in Dokkum verder te ontwikkelen. Daarvoor is in 2008 een behoefteonderzoek gedaan en aan de hand van die resultaten is in 2009 een visie voor het Tolhuispark opgesteld. Er is toen gekozen op de voorkeursvariant waarbij er een directe relatie ontstaat tussen het bestaande zwembad en een multifunctionele sportaccommodatie. Op de langere termijn wil de gemeente niet alleen een multifunctionele accommodatie, maar ook het voormalige AZC-terrein herinrichten en uitbreiden met sportvelden en de groene schil van het park ontwikkelen en uitbreiden als recreatieveen ontspanningszone (zie bijlage Ruimtelijke visie Tolhuispark) 3.2

Provinciaal beleid

Grutsk op ‘e Romte - Structuurvisie Op 26 maart 2014 is Grutsk op 'e Romte vastgesteld door Provinciale Staten als structuurvisie. Grutsk op ‘e Romte is een thematische structuurvisie (over landschappelijke en cultuurhistorische structuren van provinciaal belang) en is voor dit thema een kader dat gebruikt wordt bij ruimtelijke afwegingen. Grutsk op ‘e Romte is als procesvereiste in de verordening Romte opgenomen. Dat betekent dat vereist wordt dat bij het opstellen van een ruimtelijk plan een analyse wordt gemaakt van de aanwezige waarden in het plangebied, in het bijzonder van de landschappelijke en cultuurhistorische structuren. En dat afgewogen en gemotiveerd wordt op welke wijze in het plan rekening is gehouden met de provinciale belangen uit Grutsk op ‘e Romte. In paragraaf 4.5 is aangegeven op welke wijze omgegaan wordt met de cultuurhistorische waarden in het gebied. De landschappelijke kwaliteiten in het gebied worden benut bij de ontwikkeling van het gebied, met name de aansluiting op de padenstructuur in de omgeving. Provinciale Staten de Verordening Romte Fryslân Op 25 juni 2014 hebben Provinciale Staten de Verordening Romte Fryslân/werkwijze RO 2014 vastgesteld. Op grond van een aantal ontwikkelingen was aanpassing van de Verordening Romte Fryslân van 15 juni 2011 noodzakelijk. Uitgangspunt is dat de verordening niet meer regelt dan noodzakelijk is. Wat elders al goed geregeld is (in de AMvB Ruimte of in andere weten regelgeving) hoeft niet over te worden gedaan. Verder is bij de wijze van regeling rekening gehouden met de verantwoordelijkheid van gemeenten. Binnen randvoorwaarden is ruimte voor lokaal maatwerk.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 13

De locatie ligt binnen het door de provincie aangegeven bestaand stedelijk gebied. Het gebied dat de bestaande of bij bestemmingsplan toegelaten en voorziene woon- of bedrijfsbebouwing, waaronder mede begrepen de daarbij behorende openbare voorzieningen en verkeersinfrastructuur, van een kern bevat, zoals begrensd op de van deze verordening deel uitmakende kaarten Begrenzing bestaand stedelijk gebied, of zoals sinds 1 januari 2010 opgenomen in een onherroepelijk ruimtelijk plan voor nieuwe stedelijke functies, met uitzondering van de stedelijke functies die pas kunnen worden gerealiseerd op grond van in dat ruimtelijk plan opgenomen wijzigingsbevoegdheden ex artikel 3.6 Wet ruimtelijke ordening. De ontwikkeling heeft echter betrekking op gebouwen buiten bestaande bouwvlakken. De realisatie van bebouwing ten behoeve van een sportvoorziening vormt een stedelijke functie. Voor het realiseren van functies buiten het bestaand stedelijk gebied is de ladder voor duurzame verstedelijking van toepassing. Deze toets is toegelicht bij het Rijksbeleid. Verordening Romte Fryslân

Figuur 3.1

Afbakening stedelijk gebied

Conclusie provinciaal beleid De aanpassing van het bestemmingsplan vloeit voort uit een ruimtelijke visie die gedragen is door regio. In de visie is de toekomstige ruimtelijke structuur aangegeven. Hierbij wordt aangegeven het bestaande groene casco, dat gevormd wordt door de parkstructuur, te behouden. De nieuwe gebouwen worden in overeenstemming met de bestaande ruimtelijke kwaliteit van de gebouwen vormgegeven.


Rho Adviseurs B.V.

blz 14

3.3

20150798

Regionaal

en gemeentelijk beleid

De structuurvisie 'Bundeling van kansen, Structuurvisie Bundelingsgebied Regiostad Dokkum' vormt de basisvisie voor de ontwikkeling van de gemeente. Op basis van deze visie is een aantal thema's verder uitgewerkt. De gemeenten Dongeradeel, Dantumadiel en de provincie Friesland hebben samen de ambitie gehad om meer en nieuwe werkgelegenheid te creëren en om de sociaal-economische positie van Noordoost-Fryslân te versterken. Daarvoor is ingezet op het versterken en uitbouwen van de centraal ‘trekkende’ positie van Regiostad Dokkum. Voorwaarde hiervoor was de aansluiting van de regio op de rest van Nederland met de Centrale As en de ontwikkeling van de Westelijke Rondweg. Heel belangrijk daarbij zijn het benutten en versterken van de vele kwaliteiten die het gebied rijk is: kwaliteit als kans en als randvoorwaarde voor verdere groei. Door bundeling van krachten ontstaat een de sterke Regiostad Dokkum. In de structuurvisie is het Tolhuispark aangegeven als een onderzoeksgebied, waar wordt gedacht aan maatschappelijke functies, sport (concentratie van sportvoorzieningen in Dokkum), recreatie en groen. De Ruimtelijke Visie Tolhuispark vormt een uitwerking van de structuurvisie. De sportconcentratie voor Dokkum in het Tolhuispark komt voort uit de structuurvisie 'Bundelingsgebied regiostad Dokkum' uit 2008. Deze plannen zijn gericht op het realiseren van een concentratie van voorzieningen voor de regio in het gebied bij het Tolhuispark. Op deze wijze kunnen de verschillende functies in het gebied elkaar versterken en kan de regio op langere termijn een hoog voorzieningenniveau behouden.

Figuur 3.2 Structuurvisiekaart 'Bundelingsgebied Dokkum'

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 15

HOOFDSTUK 4 OMGEVINGSASPECTEN 4.1

Milieuzonering

In het kader van een goede ruimtelijke ordening is ruimtelijke afstemming tussen bedrijfsactiviteiten, voorzieningen en gevoelige functies (zoals wonen) noodzakelijk. Bij deze afstemming kan gebruik worden gemaakt van de richtafstanden uit de basiszoneringslijst van de VNG-brochure 'Bedrijven en milieuzonering' (2009). Een richtafstand wordt beschouwd als de afstand waarbij onaanvaardbare milieuhinder als gevolg van bedrijfsactiviteiten redelijkerwijs kan worden uitgesloten. In de omgeving van het plangebied zijn geen bedrijven met een milieucontour die grenst aan het plangebied of die invloed heeft op het plangebied. 4.2

Geluid

In de Wet geluidhinder (Wgh) wordt onderscheid gemaakt tussen geluidgevoelige functies enerzijds en niet-geluidsgevoelige functies anderzijds. Indien een geluidsgevoelige functie mogelijk wordt gemaakt en binnen de zone van een weg, spoorweg of een industriegebied ligt, moet onderzocht worden of voldaan wordt aan de voorkeursgrenswaarde. Dit bestemmingsplan maakt geen geluidsgevoelige functies, zoals woningen, mogelijk. Ook worden geen geluidszoneringsplichtige inrichtingen toegestaan. Het daarom niet noodzakelijk om de ontwikkeling te toetsen aan de Wgh. 4.3

Water

Vanwege het grote belang van het water in de ruimtelijke ordening, wordt van waterschappen een vroege en intensieve betrokkenheid bij het opstellen van ruimtelijke plannen verwacht. Bovendien is de watertoets een verplicht onderdeel in de bestemmingsplanprocedure geworden. Het plangebied ligt in het beheersgebied van Wetterskip Fryslân. De thema's die voor het waterschap van belang zijn, zijn in deze paragraaf verwerkt. In overleg met het Wetterskip wordt een alternatieve vorm van waterberging in het gebied gerealiseerd. Het graven van water in dit gebied ten behoeve van waterberging is niet wenselijk, vanwege de aanwezigheid van mogelijke archeologische waarden. Gegeven de te behouden archeologische waarden in de ondergrond is het niet mogelijk om op deze locatie de voor het bestemmingsplan benodigde watercompensatie te realiseren. Als uitgangspunt geldt in principe dat voor 10% van de toename van de verharding watercompensatie moet worden gevonden als voorwaarde binnen het betreffende bestemmingsplan. Sportcentrum Tolhuispark ligt in Dokkum binnen het peilvak GPG-L856. Binnen het peilvak GPG-L856 bevindt zich deels, ca. 50% rioleringsgebied Jantjeszeepolder en rioleringsgebied Kooilanden. Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 16

20150798

Gebied Jantjeszeepolder is gemengd gerioleerd en Kooilanden deels gescheiden en heeft deels een verbeterd gescheiden rioolstelsel. Van bemalingsgebied Jantjeszeepolder lozen alle overstorten binnen bemalingsgebied GPG-L856. Hetzelfde geldt voor bemalingsgebied Kooilanden. In het gebied is ruim voldoende oppervlaktewater aanwezig. Het is daarom niet nodig om de toename aan verhard oppervlak te compenseren in de vorm van extra oppervlaktewater. Hiervoor is een berekening van het gerealiseerde verhard oppervlak in de wijk Jantjeszeepolder en het gerealiseerde oppervlaktewater gemaakt. Bij zowel het verhard oppervlak als het oppervlaktewater gaat het dan om het deel van de wijk dat is gerealiseerd in hetzelfde peilvak als het Tolhuispark. Op de kaart in de bijlage staat de begrenzing van dit peilvak aangegeven. Bevindingen · Bruto oppervlak peilvak GPG-L856: 121,7 ha. · Bruto oppervlak bemalingsgebied Jantjeszeepolder buiten peilvak GPG-L856: 12,80 ha. · Oppervlak oppervlaktewater binnen peilvak PPG-L856: 12,38 ha. · Afvoerend oppervlak: 25,62 ha. Volgens de onderstaande tabel is de minimaal benodigd wateroppervlak in de huidige situatie 4,59 ha. Berekening zie onderstaande tabel.

De toename verhard afvoerend oppervlak door ontwikkeling sportcentrum Tolhuispark is 7400 m2. Benodigde bergingscompensatie op basis van een gescheiden rioolstelsel 9% ten opzichte van de toename van het verhard afvoerend oppervlak 666 m2. De minimaal benodigde wateroppervlak inclusief de toekomstige ontwikkeling van sportcentrum Tolhuispark is 4,66 ha. Aanwezig is 12,38 ha. Er is dus ruim voldoende oppervlaktewater aanwezig binnen het peilvak waarbinnen sportcentrum Tolhuispark gerealiseerd wordt.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 17

In perioden waarin het veel en lang regent, kan er door de realisatie van het extra verhard oppervlak wel wateroverlast ontstaan. Dit wordt zoveel mogelijk voorkomen door het hemelwater vertraagd af te laten stromen, door de toepassing van groene daken en/of waterbergende verharding. De infrastructuur wordt zo aangelegd dat het hemelwater kan afstromen naar het oppervlaktewater. 4.4

Bodem

Het uitgangspunt voor de bodem in het plangebied is, dat deze voldoende kwaliteit moet hebben. De kwaliteit moet zodanig zijn dat risico's voor de volksgezondheid bij het gebruik van het plangebied uitgesloten zijn. In het kader van de ruimtelijke procedure moeten verdachte locaties worden gesignaleerd. De locatie vormt geen verdachte locatie. 4.5

Cultuurhistorie en archeologie

De rol van cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening is de laatste jaren sterk toegenomen. Bij het opstellen van plannen moeten cultuurhistorische waarden tijdig in beeld worden gebracht. Het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) stelt in dat verband specifieke eisen aan het opstellen van ruimtelijke plannen. Waar mogelijk moeten cultuurhistorische waarden worden behouden of versterkt. Cultuurhistorie is daarmee een sturend onderdeel geworden in de ruimtelijke ordening. In het kader van het aspect cultuurhistorie wordt zowel ingegaan op de zichtbare cultuurhistorische waarden als op het erfgoed onder de grond Cultuurhistorische waarden


Rho Adviseurs B.V.

blz 18

Figuur 4.1

20150798

Topografische kaartbeelden

De locatie wordt het Tolhuispark genoemd. In de omgeving was van oorsprong een aantal tolplaatsen aanwezig. De ontwikkeling ligt in de Jantjeszeepolder. Deze polder heeft een nieuwe aanleg gekregen in de jaren tachtig als parkgebied. Later is hiervan een deel heringericht als sportterrein en zijn er enkele voorzieningen toegevoegd aan het park. De oude waterstructuur in het gebied, de Oude Meersloot en de Jantjeszee zijn van vorm gewijzigd. De onderliggende laag van het landschap vertegenwoordigt archeologische waarde. Archeologie Ter implementatie van het Verdrag van Malta in de Nederlandse wetgeving is in 2007 de Wet op de archeologische monumentenzorg als onderdeel van de Monumentenwet in werking getreden. De kern van deze wet is dat wanneer de bodem wordt verstoord, de archeologische resten intact moeten blijven. De wet verplicht gemeenten bij het opstellen van ruimtelijke plannen en projecten rekening te houden met de in hun bodem aanwezige waarden. Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 19

In het plangebied zijn bodemingrepen gepland (zie § 2.5 voor een uitgebreide beschrijving) die mogelijk bedreigend zijn voor eventuele archeologische resten. Ten behoeve hiervan is daarom op basis van de richtlijnen van de FAMKE een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek uitgevoerd. De gemeente Dongeradeel beschikt niet over een eigen verwachtings- en/of beleidskaart. Daarom zijn de eisen van de Provincie Fryslân, zoals gevisualiseerd op de FAMKE, leidend voor het plangebied. De doelstelling van het onderzoek is het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein. Hiertoe is inzicht in de bodemopbouw en gaafheid ervan van belang en dient te worden onderzocht of in het terrein archeologische resten aanwezig zijn. Verkennend en vervolgonderzoek Voor de locatie is verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Naar aanleiding van dit verkennend bodemonderzoek is vervolgonderzoek uitgevoerd. Uit het vervolgonderzoek komen nadere eisen naar voren te aanzien van de wijze waarop in en bovenop het gebied gebouwd kan worden. Alle onderzoeken zijn bijgevoegd in de bijlage. De belangrijkste conclusies uit het verkennend onderzoek zijn: Archeologische waarden: Verwacht wordt dat in de top van het dekzand resten van nederzettingen uit de periode Steentijd tot en met de Bronstijd voorkomen. Daarnaast is het niet uitgesloten dat in de top van het veen of in eventueel nog aanwezige intacte kleilagen resten uit de Ijzertijd t/m Middeleeuwen aanwezig zijn. Bodemopbouw: De bodemopbouw bestaat uit een bouwvoor/verstoorde laag op klei op veen op dekzand. In het noorden (boringen 1 en 2) en in het centrale deel van het plangebied (boringen 5, 7, 8 en 11) is in de top van het dekzand een (deels intacte) podzolbodem aanwezig. De top van het dekzand ligt rond deze boringen relatief hoog (dekzandopduiking) en vertoond enig microreliëf. Alleen ter hoogte van de boringen 9 en 12 is de bodem verstoord tot in het dekzand, in de rest van het terrein is de bodemopbouw intact. Aangetroffen waarden: In boring 1 is in de top van het dekzand, in de E-horizont, houtskool aangetroffen. Houtskool in de top van dekzand kan duiden op nederzettingsresten uit de Steentijd t/m Bronstijd. Het booronderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor de aanwezigheid van nederzettingsresten uit de Ijzertijd t/m Middeleeuwen op het veen of kleipakket. Aanbevolen is vervolgonderzoek in de vorm van een waarderend booronderzoek uit te laten voeren in het noordelijke deel van het plangebied. Uit het vervolgonderzoek is gebleken dat de nieuwbouwlocatie een behoudens waardige archeologisch vindplaats betreft. De nieuwbouwlocatie van de sporthal is aangemerkt als een behoudenswaardige archeologische vindplaats. Het overbouwen van de archeologische vindplaats in de ondergrond is op deze plek onder voorwaarden mogelijk. Behoud in situ wordt als beste optie beschouwd. Dit betekent dat hier geen bodemingrepen mogen plaatsvinden die het aanwezige archeologische niveau (en de eventuele bijbehorende grondsporen) kunnen verstoren. Naar aanleiding van het aanvullend waarderend booronderzoek zijn aanvullende randvoorwaarden gesteld. Deze zijn beschreven in het rapport van Archeologisch adviesbureau Raap – notitie 5427 d.d. 16 februari 2016 ter informatie, het Archeologisch vervolgonderzoek. Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 20

20150798

De volgende voorwaarden zijn van toepassing bij bouwwerkzaamheden:  In het plangebied bevindt het hoogste (opgeboorde) punt van het intacte archeologische niveau zich op 1,09 m -NAP. Als een veiligheidsbuffer van 0,3 m wordt aangehouden, betekent dit dat de bodemingrepen niet dieper mogen reiken dan 0,8 m -NAP. Dit geldt dus ook voor eventuele kelders, sloten, nutsvoorzieningen en dergelijke. Het vloerpeil van het zwembad ligt 0.25 m +NAP. Dit betekent dat een bouwputdiepte voor de nieuwbouw max. 1.05 m mag zijn ten opzichte van het vloerpeil van het zwembad.  Voorkomen dient te worden dat zware machines (zoals graaf- en heimachines, dumpers, tractoren) tijdens de bouwwerkzaamheden het archeologisch niveau verstoren, bijvoorbeeld door het eigen gewicht of het veroorzaken van rijsporen. Aangezien op het archeologische niveau een laag veen ligt dat geen draagkracht heeft, zal dit al snel het geval zijn. Verstoring kan worden voorkomen door het opbrengen van een afdekkende laag zand en het gebruiken van rijplaten.  Indien funderingspalen worden toegepast, dienen de palenrijen minstens vijf meter uit elkaar staan. De afstand tussen de funderingspalen in de rijen (stramienlijn) moeten minimaal 3 meter uit elkaar staan.  In het algemeen geldt verder de wettelijke verplichting dat wanneer bij de uitvoering van de geplande werkzaamheden archeologische resten worden aangetroffen, hier direct melding van moet worden gemaakt.  Gegeven de te behouden archeologische waarden in de ondergrond is het echter niet mogelijk om op deze locatie de voor het bestemmingsplan benodigde watercompensatie te realiseren. Op bijgaand kaartje zijn de berekende oppervlakten aangegeven (indicatie). Hierbij geldt als uitgangspunt dat voor 10% van de toename van de verharding watercompensatie moet worden gevonden als voorwaarde binnen het betreffende bestemmingsplan. Het gaat om ca. 740 vierkante meter aan benodigde watercompensatie. De gemeente Dongeradeel zal in overleg met het Waterschap een oplossing zoeken om de watercompensatie op een andere plaats in het peilgebied te realiseren. De watercompensatie vervalt dus voor de inschrijving.  De peilhoogte van het nieuw te realiseren bouwdeel sluit aan op de bestaande hoogte van het zwembad en komt ca. 500 mm boven de openbare weg en het betonpad langs het kunstgrasveld te liggen. Bij 10 meter rooilijnafstand tot het zuidelijk gelegen betonpad en (nood-)uitgangen op deze kant van de nieuwbouw zal er hierbij wel een niveauverschil overbrugd moeten worden die een veilig gebruik mogelijk maakt. 4.6

Ecologie

In het bestemmingsplan dient rekening te worden gehouden met het beleid en de wetgeving voor de natuurbescherming. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen gebiedsbescherming en soortenbescherming. Uitgangspunt is dat met beide geen strijdigheid ontstaat. Gebiedsbescherming De bescherming van Natura 2000-gebieden en Beschermde Natuurmonumenten is geregeld in de Natuurbeschermingswet.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 21

Indien ontwikkelingen (mogelijk) negatieve effecten op de natuurwaarden binnen deze gebieden hebben, moet een vergunning worden aangevraagd. Daarnaast moet rekening worden gehouden met het beleid over de Ecologisch Hoofdstructuur (EHS). Het aspect gebiedsbescherming is niet aan de orde. Het plangebied ligt in binnenstedelijk gebied en op grote afstand vanaf beschermde natuurgebieden, de Ecologische Hoofdstructuur of een Ecologische verbindingszone. Op de locatie zijn geen specifieke natuurdoelen voor het gebied opgesteld. Gelet op de plaats, aard en omvang van de ontwikkeling wordt geconcludeerd dat er geen significante gevolgen voor beschermde natuurwaarden zijn. Soortenbescherming Op grond van de Flora- en faunawet geldt een algemeen verbod voor het verstoren en vernietigen van beschermde plantensoorten, beschermde diersoorten en hun vaste rust- of verblijfplaatsen. Onder voorwaarden is ontheffing van deze verbodsbepalingen mogelijk. Voor soorten die vermeld staan in Bijlage IV van de Habitatrichtlijn en een aantal Rode-Lijst-soorten zijn deze voorwaarden zeer streng. Voor alle soorten geldt de zorgplicht. Deze schrijft voor dat men verplicht is om alles wat redelijkerwijze mogelijk is, te doen of juist te laten, om schade aan wilde planten en dieren zo veel mogelijk te voorkomen. Voor de locatie is een quickscan uitgevoerd (2010) ten behoeve van de uitvoeringsmogelijkheden van de uitwerking van het voorkeursmodel. Tijdens veldbezoek destijds is gebleken dat er geen strikt beschermde planten- en of diersoorten aanwezig of te verwachten zijn. Voor de bouw van het sportcentrum werd het kappen van bomen of het slopen van bebouwing niet noodzakelijk geacht. Hierdoor worden op de locatie geen beschermde plantensoorten of beschermde diersoorten en hun vaste rustplaatsen of verblijfplaatsen verstoord. Bij de werkzaamheden dient volgens de quickscan rekening gehouden worden met het broedseizoen van vogels (maart t/m juli) omdat broedende vogels niet verstoord mogen worden. Daarnaast komen naar alle waarschijnlijkheid een aantal algemene diersoorten voor als Bosspitsmuis en Veldmuis. Bruine kikker, Gewone pad en Kleine watersalamander maken in de winter mogelijk gebruik van beschutte delen van het plangebied. Voor deze soorten uit tabel 1 van de Flora- en faunawet is de zorgplicht van toepassing. Wanneer buiten het broedseizoen gewerkt wordt, is het aanvragen van ontheffingen niet nodig. Ten behoeve van deze actuele bestemmingsplanwijziging is de quickscan vernieuwd. De actuele plannen met betrekking tot het ontwerp van de nieuwe sporthal zijn hierbij onderzocht. Deze quickscan is toegevoegd in de bijlage Ecologisch onderzoek. De volgende conclusie komt uit het rapport naar voren: De plannen voor de uitbreiding van het zwembad aan het Tolhuispark te Dokkum met een sporthal zijn onderzocht. Deze activiteiten zouden kunnen samen gaan met effecten op beschermde planten- en diersoorten. Op grond hiervan is een verkennend veldonderzoek uitgevoerd naar het voorkomen van beschermde soorten. Er is vastgesteld dat het voorkomen van matig of zwaar beschermde soorten is uitgesloten. De bebouwing Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 22

20150798

waaraan de uitbreiding is voorzien bezit geen gaten waarin vleermuizen of vogels zich zouden kunnen ophouden of waaruit blijkt dat ze zich in ophouden. In verband met het voorkomen van algemene broedvogels is het van belang om werkzaamheden buiten het broedseizoen of te werken op een manier dat vogels tot broeden komen. Voor overige soort(groep)en is het gebied, verder volledig ongeschikt. Wel foerageren en vliegen er vleermuizen. Gedurende en na realisatie van de plannen kunnen deze soorten er blijven foerageren en vliegen. Effecten op vleermuizen worden derhalve uitgesloten. Er kunnen daarnaast algemene licht beschermde zoogdieren voorkomen. Voor deze algemene soorten bestaat een algemene vrijstelling van de Flora- en faunawet. Op grond van bovenstaande analyse worden effecten op matig en zwaar beschermde planten- en diersoorten uitgesloten; de uitbreidingsplannen aan het Tolhuispark te Dokkum zijn niet in strijd met het gestelde binnen de Flora- en faunawet. Voor het realiseren van aanvullende sportvoorzieningen op lange termijn zal de groenstructuur gewijzigd moeten worden. Hiervoor zullen delen van de beplanting gekapt moeten worden. Deze beplanting kan deels in het gebied weer gecompenseerd worden. In het oostelijke deel van het plangebied zou een groter deel van de beplanting ten behoeve van het realiseren van een sportveld verdwijnen. Alternatief voor deze uitbreiding is het intensievere gebruik van bestaande velden door de toepassing van kunstgras. Deze mogelijkheden worden bij de verdere uitwerking van de wijzigingsbevoegdheid nader onderzocht. Bij wijziging van de groenstructuur ten behoeve van de uitvoering van de visie buiten de bouwblokken dient ter zijner tijd ecologisch onderzoek plaats te vinden. 4.7

Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico's voor de omgeving bij gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen als vuurwerk, lpg en munitie over weg, water en spoor en door buisleidingen. Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico's voor de omgeving bij gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen als vuurwerk, lpg en munitie over weg, water en spoor en door buisleidingen. Het besluit bevat eisen voor het plaatsgebonden risico, op grond van dit risico heeft VROM veiligheidsafstanden bepaald. Het plaatsgebonden risico geeft de kans aan dat iemand die zich een jaar lang continu op een plek bevindt, overlijdt door een ongeval met gevaarlijke stoffen. In de nabijheid van de locatie is een lpg station aanwezig. In het gebied is een zwembad met chloorbleekloog opslag aanwezig. Op de verbeelding van de veiligheidszone rondom het lpg station aangegeven. De geplande ontwikkeling ligt hier buiten. De sporthal wordt bij het zwembad geplaatst. Het zwembad vormt geen BEVI-inrichting. In en direct grenzend aan het plangebied zijn daarom geen risicovolle inrichtingen of buisleidingen aanwezig die niet voldoen aan de veiligheidsafstanden. Hierdoor is geen sprake van plaatsgebonden risico. Het BEVI bevat ook regels voor het groepsrisico. Dit is de kans dat een groep personen door een ongeval bij een risicovolle activiteit overlijdt. Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 23

De vaststelling van een bestemmingsplan of de vestiging of verandering van een risicovol bedrijf kan tot gevolg hebben dat het groepsrisico toeneemt (bijvoorbeeld doordat het bestemmingsplan voorziet in de bouw van veel woningen of doordat er in het bedrijf andere of grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen worden opgeslagen). Met het plan worden geen kwetsbare objecten gerealiseerd. Er worden als gevolg van het plan geen risicovolle activiteiten gerealiseerd. De realisatie van het mogelijk maken van de ontwikkeling zorgt niet voor een toename van het groepsrisico. Een sporthal valt onder de beperkt kwetsbare objecten. In artikel 1 van het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) zijn (beperkt) kwetsbare objecten gedefinieerd. De meest voorkomende beperkt kwetsbare functies/objecten zijn: verspreid liggende woningen, bedrijfswoningen, kleinere kantoorgebouwen, horeca, winkels, sporthallen, kampeerterreinen en bedrijfsgebouwen. De wetgeving verbindt geen harde normen aan de toelaatbaarheid van kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten binnen een invloedsgebied, zoals dat wel het geval is bij het PR. Wel bestaat voor de gemeente bij het vaststellen van nieuwe ruimtelijke plannen de wettelijke verantwoordingsplicht. De verantwoordingsplicht is van toepassing voor ruimtelijke plannen binnen een invloedsgebied van een risicovolle activiteit. Uit het voorgaande is gebleken dat de aanwezige risicobronnen kunnen worden opgesplitst in: risicovolle inrichtingen en buisleidingen. In het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) en de circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen (cRnvgs) is de verantwoordingsplicht opgenomen. Daarbij geldt voor het Bevi dat bij elke verandering van het GR verantwoording afgelegd dient te worden door het bevoegd gezag. Voor het cRnvgs geldt dat over elke overschrijding van de oriëntatiewaarde of toename van het GR verantwoording afgelegd dient te worden door het bevoegd gezag. De verantwoordingsplicht draait kort gezegd om de vraag in hoeverre risico's, als gevolg van een ruimtelijke ontwikkeling, worden geaccepteerd en indien noodzakelijk welke veiligheidsverhogende maatregelen daarmee gepaard gaan. Met de verantwoordingsplicht worden betrokken partijen gedwongen om een goede ruimtelijke afweging te maken waarin de veiligheid voor de maatschappij als geheel voldoende gewaarborgd wordt. Op deze manier wordt beoogd een situatie te creëren, waarbij zoveel mogelijk de risico's zijn afgewogen en geanticipeerd is op de mogelijke gevolgen van een incident. Deze afweging is kwalitatief van aard en richt zich op aspecten als de mogelijkheden van bestrijdbaarheid van een mogelijke calamiteit en de mate van zelfredzaamheid van de bevolking. In het plangebied ligt het zwembad Optisport Dongeradeel. Bij het zwembad bevindt zich een opslagtank voor de opslag van 2500 liter natriumhypochloriet (=chloorbleekloog). Hoewel dit in het kader van Bevi geen risicovolle inrichting is, zijn aan de opslag en behandeling van chloorbleekloog wel gevaaraspecten verbonden. Volgens de Leidraad Risico-Inventarisatie gevaarlijke stoffen is sprake van een potentieel risicovolle inrichting.


Rho Adviseurs B.V.

blz 24

20150798

Hoewel hier geen plaatsgebonden risico van toepassing is, is er bij het vrijkomen van chloorgassen wel sprake van een 1% letaliteitgrens van 105 meter en een effectafstand gewond van 1070 meter. De externe veiligheidssituatie kan worden verbeterd door de opslag van chloorbleekloog, nodig voor het zuiveren van het zwembadwater, te vervangen door een zuiveringssysteem, waarbij geen sprake meer is van opslag van gevaarlijke stoffen. Hierbij kan gedacht worden aan elektrolyse van keukenzout. Bij toepassing van een dergelijk systeem is geen sprake meer van een 1% letaliteitgrens dan wel een effectafstand. Het tijdstip om tot vervanging van het zuiveringssysteem over te gaan is het moment waarop het huidige systeem is afgeschreven en een nieuwe installatie moet worden aangeschaft. 4.8

Luchtkwaliteit

Een onderdeel van de Wet milieubeheer betreft luchtkwaliteit. De wet is bedoeld om de negatieve effecten op de volksgezondheid, als gevolg van te hoge niveaus van luchtverontreiniging, aan te pakken. Volgens de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten Nederland (2025) geldt in de directe omgeving van het plangebied een gemiddelde fijn stof concentratie (PM10) van 16 µg/m3 en een gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) van 9 µg/m3. De norm voor beide stoffen ligt op 40 µg/m3 (jaargemiddelde concentratie vanaf 2015). In de huidige situatie is dus sprake van een goede luchtkwaliteit. Voor bepaalde initiatieven is bepaald dat deze 'niet in betekenende mate' bijdragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Een plan komt hiervoor in aanmerking als het voor minder dan 3% van de grenswaarden voor NO2 en PM10 bijdraagt aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Een verslechtering van de luchtkwaliteit is veelal het gevolg van een toename van het aantal verkeersbewegingen in een gebied. Het plan valt binnen de Nibm-regeling. Er is sprake van een kleinschalige ontwikkeling die geen grote verkeersaantrekkende werking heeft. Aanvullend onderzoek naar het aspect luchtkwaliteit is niet noodzakelijk. Het aspect luchtkwaliteit vormt dan ook geen belemmeringen voor dit bestemmingsplan. Dit aspect heeft geen gevolgen voor het bestemmingsplan. 4.9

Kabels, leidingen en zoneringen

In of nabij het plangebied lopen geen leidingen of kabels die voorzien moeten worden van een planologische regeling. Deze behoeft daarom geen aparte regeling. Ook liggen er geen planologisch relevante zones over het plangebied. Langs de Murmerwoudsterweg loopt naar het aardgasreduceerstation aan de Birdaarderstraatweg 82 een hogedruk aardgastransportleiding van Gasunie. Het betreft een aardgastransportleiding met een druk van 40 bar en een diameter van 6 inch. Door Gasunie is op 16 februari 2009 een risicoberekening uitgevoerd. Uit deze risicoberekening blijkt dat er geen sprake is van een PR 10-6 contour.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 25

HOOFDSTUK 5 UITVOERBAARHEID 5.1

Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Wettelijk bestaat de verplichting om inzicht te geven in de uitvoerbaarheid van een project. Wat dat betreft, wordt een onderscheid gemaakt in de maatschappelijke en de economische uitvoerbaarheid. Het bestemmingsplan doorloopt de wettelijk vastgelegde procedure. 5.1.1 Overleg Het bestemmingsplan is informeel in overleg gebracht bij overleginstanties. Tijdens is het plan ambtelijk besproken met de provincie Fryslân en het Wetterskip. Op basis hiervan is de toelichting opgesteld. Het ontwerpbestemmingsplan is vervolgens opgesteld. 5.1.2 Zienswijzen Het ontwerpbestemmingsplan volgt de uniforme openbare voorbereidingsprocedure, die is beschreven in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb). Het ontwerpplan wordt gedurende 6 weken ter inzage gelegd. Een ieder wordt daarbij in de gelegenheid gesteld schriftelijk en/of mondeling zienswijzen op het plan naar voren te brengen. Eventueel ingediende zienswijzen worden voorzien van een passend antwoord en opgenomen in de toelichting. 5.1.3 Vervolg Vervolgens wordt het bestemmingsplan vastgesteld. De publicatie van het vaststellingsbesluit vindt (over het algemeen) plaats binnen twee weken na de vaststelling. Tijdens de daarop volgende inzagetermijn (6 weken) is het mogelijk beroep in te stellen bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS). Het vaststellingsbesluit treedt in werking op de eerste dag ná de dag waarop de beroepstermijn afloopt, tenzij er een voorlopige voorziening is aangevraagd. 5.2

Economische uitvoerbaarheid

De economische uitvoerbaarheid wordt enerzijds bepaald door de exploitatie van het plan (financiële haalbaarheid) en anderzijds door de wijze van kostenverhaal van de gemeente (grondexploitatie). In de bijlage is de economische uitvoerbaarheid van het plan nader toegelicht. Dit bestemmingsplan is voor een groot deel conserverend van aard. Een aantal gerealiseerde plannen wordt in het plan opgenomen. De uitbreiding van de bebouwingsmogelijkheden betreft met name de nieuw te bouwen sportaccommodatie. Er wordt geen exploitatieplan opgesteld, de sporthal wordt eigendom van de gemeente en daarmee is het planschaderisico ook voor de gemeente. Binnen de bestaande financiële budgetten van de huidige exploitaties kan de nieuwbouw van de sporthal en de exploitatie van het sportcentrum worden gerealiseerd. Hiermee wordt voldaan aan de door de raad meegegeven financiële kaders en kan dit plan als economisch uitvoerbaar worden aangemerkt. Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 26

20150798

De aanbesteding is een DBFMO constructie en daarbinnen is de exploitatie geregeld. Bij een ontwikkeling moet de economische uitvoerbaarheid worden aangetoond. Hiervoor verwijzen wij naar de bijlage economische uitvoerbaarheid en onderstaande tekst. Er is geen exploitatieplan opgesteld, maar de kosten zijn anderszins verzekerd. Het betreft een gemeentelijke exploitatie op gronden van de gemeente. Met private partijen zijn specifieke afspraken gemaakt. Bij de onderdelen van dit bestemmingsplan die via wijzigingsbevoegdheden mogelijk worden gemaakt, zal de financiële uitvoerbaarheid bij het gebruik maken van de wijzigingsbevoegdheden moeten worden aangetoond. Het betreft een gemeentelijke ontwikkeling die plaatsvindt op gronden van de gemeente. De economische uitvoerbaarheid is onderbouwd door de gemeente. Deze onderbouwing is in de bijlage toegevoegd.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 27

HOOFDSTUK 6 JURIDISCHE VORMGEVING 6.1

Inleiding

Dit hoofdstuk gaat in op de juridische vormgeving van het bestemmingsplan. Daarbij wordt in eerste instantie ingegaan op de algemene afspraken die hiervoor (landelijk) zijn gemaakt. Vervolgens wordt een toelichting gegeven op de juridische regeling van dit specifieke bestemmingsplan, door de gehanteerde bestemming toe te lichten. 6.2

Algemeen

Dit bestemmingsplan voldoet aan alle vereisten die zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Inherent hieraan is de toepassing van de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) 2012. De SVBP maakt het mogelijk om bestemmingsplannen te maken die op vergelijkbare wijze zijn opgebouwd en op een zelfde manier worden verbeeld. De SVBP 2012 is toegespitst op de regels die voorschrijven hoe bestemmingsplannen volgens de Wro en het Bro moeten worden gemaakt. De SVBP geeft bindende standaarden voor de opbouw en de verbeelding van het bestemmingsplan, zowel digitaal als analoog. De regels van dit bestemmingsplan zijn opgesteld volgens deze standaarden. Het bestemmingsplan regelt de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden van de gronden in het plangebied. De juridische regeling is vervat in een verbeelding en bijbehorende regels. Op de verbeelding zijn de verschillende bestemmingen vastgelegd, in de regels (per bestemming) de bouwen gebruiksmogelijkheden. 6.3

Toelichting op de bestemmingen

De bestemmingen komen hoofdzakelijk overeen met de bestemmingen Bestemmingsplan 'Dokkum Bûten de Bolwurken'. De percelen hebben verschillende bestemmingen: 'Groen', 'Sport', 'Water', 'Waarde - Archeologisch waardevol gebied', en 'Verkeer'. Groen De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor groenvoorzieningen, bosschages, bebossing en beplanting, voeten fietspaden, parkeervoorzieningen, opritten, speelvoorzieningen, nutsvoorzieningen, waterlopen en waterpartijen. Daarnaast zijn ter plaatse van de aanduiding 'kinderboerderij' gebouwen ten behoeve van een kinderboerderij/dierenverblijf toegestaan en infrastructurele voorzieningen. Sport De voor 'Sport' aangewezen gronden zijn bestemd voor terreinen ten behoeve van sport en sportieve recreatie, een zwembad,voor zover de gronden zijn voorzien van de aanduiding 'Zwembad', en gebouwen ten behoeve sporten sportieve recreatie met de daarbij behorende voorzieningen, zoals kleedruimten en kantines met de daarbij behorende infrastructuur, groenvoorzieningen en nutsvoorzieningen.


Rho Adviseurs B.V.

blz 28

20150798

Voor de locatie van de scouting is gekozen voor uitbreiding van de bestemming 'Sport' ten koste van de bestemming 'Groen' omdat de bebouwing hier aansluit op het parkeerterrein en geen ondergeschikte vorm heeft ten opzichte van het groen. Water De voor 'Water' aangewezen gronden zijn bestemd voor openbaar vaarwater, waterlopen en waterpartijen, oevers, bermen en beplanting en aanleggelegenheid met de daarbij behorende nutsvoorzieningen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde, waaronder bruggen, duikers en/of dammen. Waarde - Archeologisch waardevol Een groot gebied heeft een dubbelbestemming 'Waarde - Archeologisch waardevol gebied'. Deze gronden betreffen het behoud, het herstel en de ontwikkeling van de cultuurhistorische en archeologische waarden. Verkeer De gemeenschappelijke toegang van het gebied aan de noordwestzijde heeft een bestemming 'Verkeer'. Wijzigingsbevoegdheid Over een groot deel van het gebied ligt een wijzigingsbevoegdheid. Binnen deze begrenzing kan het park heringericht worden ten behoeve van het realiseren van sportvoorzieningen. Bij het uitvoering geven aan deze wijzigingsbevoegdheid dienen alle deel onderzoeken geactualiseerd te worden. De begrenzingen van de wijzigingsbevoegdheid zijn zodanig gekozen dat aan de oostzijde een groene rand blijft langs het Tolhuispark. Aan de westzijde krijgt het gebied een brede groene zone. Binnen de begrenzing van de wijzigingsbevoegdheid is het mogelijk meerdere sportvelden naast elkaar te realiseren. Hiervoor moet de groen- en waterstructuur mogelijk aangepast worden.

Rho Adviseurs B.V.


BIJLAGE 1

BIJLAGE 2

Behoefteonderzoek sportaccommodaties Dokkum Eindrapport

Definitief

Gemeente Dongeradeel

Grontmij | Marktplan Houten, 24 september 2008

Verantwoording

Titel

:

Behoefteonderzoek sportaccommodaties Dokkum

Subtitel

:

Eindrapport

Projectnummer

:

254525

Referentienummer

:

Revisie

:

Datum

:

24 september 2008

Auteur(s)

:

F. Rinsema

E-mail adres

:

[email protected]

Gecontroleerd door

:

Paraaf gecontroleerd

:

Goedgekeurd door

:

Paraaf goedgekeurd

:

Contact

:

De Molen 36-40 3994 DB Houten Postbus 119 3990 DC Houten T +31 30 634 48 00 F +31 30 635 00 70 [email protected] www.grontmijmarktplan.nl

Pagina 2 van 33

Inhoudsopgave

1 1.1 1.2

Aanleiding en opdrachtformulering ............................................................................... 4 Aanleiding ..................................................................................................................... 4 Opdrachtformulering ..................................................................................................... 4

2 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.2.4 2.2.5 2.2.6 2.2.7 2.3 2.4

Ontwikkelingen.............................................................................................................. 5 Demografische ontwikkelingen ..................................................................................... 5 Ontwikkelingen in de sport............................................................................................ 6 Diversificatie in vraag en aanbod.................................................................................. 6 Verenigingen belangrijk maar kwetsbaar...................................................................... 6 Sport als middel ............................................................................................................ 6 Vergrijzende markt........................................................................................................ 7 Spreiding of clustering .................................................................................................. 7 Veranderende accommodatie-eisen............................................................................. 7 Gevolgen voor het gebruik van sportaccommodaties .................................................. 8 Sportdeelname.............................................................................................................. 8 Plannen en ambities ..................................................................................................... 9

3 3.1 3.2 3.2.1 3.2.2 3.3 3.3.1 3.3.2 3.4

Accommodaties .......................................................................................................... 12 Overzicht sportaccommodaties in Dokkum ................................................................ 12 Gebruik, bezetting en vraag........................................................................................ 13 Binnensportaccommodaties........................................................................................ 13 Buitensportaccommodaties......................................................................................... 14 Kwaliteit....................................................................................................................... 15 Binnensport ................................................................................................................. 15 Buitensport .................................................................................................................. 15 Exploitatie.................................................................................................................... 16

4 4.1 4.1.1 4.1.2 4.1.3 4.1.4 4.1.5 4.1.6 4.2 4.2.1 4.2.2

Confrontatie vraag, aanbod en ontwikkelingen........................................................... 17 Bestaande sportvoorzieningen ................................................................................... 17 Binnensportaccommodaties........................................................................................ 17 Voetbalvelden ............................................................................................................. 18 Korfbalveld .................................................................................................................. 19 Tennisbanen ............................................................................................................... 20 Zwembad .................................................................................................................... 20 Fitnessaccommodaties ............................................................................................... 21 Kansen voor nieuwe voorzieningen............................................................................ 21 Atletiekaccommodatie................................................................................................. 21 Wellnessaccommodaties ............................................................................................ 22

5 5.1 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.3

Voorlopige toekomstrichtingen.................................................................................... 23 Visie ............................................................................................................................ 23 Uitwerking ................................................................................................................... 24 Model 1 Lokale behoefte, efficiënt ruimtegebruik ....................................................... 24 Model 2 Regiosportcentrum........................................................................................ 27 Resumerend overzicht ................................................................................................ 32 Hoe verder? ................................................................................................................ 32

Pagina 3 van 33

1

Aanleiding en opdrachtformulering

1.1 Aanleiding Gelet op een aantal ontwikkelingen in de stad Dokkum acht de gemeente Dongeradeel het wenselijk om de sportvoorzieningen te concentreren. Hiertoe wil de gemeente inzicht hebben in de benodigde (toekomstige) capaciteit van de binnen- en buitensportaccommodaties in Dokkum. Aan de wens om sportvoorzieningen te concentreren ligt een aantal overwegingen ten grondslag: • sporthal De Trimmer is 40 jaar oud moet groot onderhoud ondergaan: de kosten hiervan bedragen circa € 1,2 miljoen waardoor de vraag rees of de investering niet beter kon worden gedaan in nieuwbouw. Daarnaast hebben de directies van de scholen voor voortgezet onderwijs, Piter Jelles en het Dockinga College, de hoofdgebruikers van de hal, veiligheidsknelpunten op te lossen en de wens geuit voor een situering van de sporthal op of nabij de scholenlocatie. Daarbij willen de scholen ook een buitenaccommodatie; • het gymlokaal in de Hoedemakerspolder is verouderd en is toe aan modernisering. Daarbij speelt de gemeentelijke zorgplicht voor het adequaat huisvesten van het bewegingsonderwijs een belangrijke rol; • de bestaande loopgroepen hebben aangegeven behoefte te hebben aan een accommodatie voor de hardloopsport; • van particuliere zijde (Palestra) is belangstelling getoond voor de realisatie van een fitness/welnesscentrum bij het zwembad; • door uitbreiding van de stadscamping Harddraverspark is korfbalvereniging De Granaet in de verdrukking. Een tijdelijke oplossing voor het huisvestingprobleem van de vereniging is gevonden in het Tolhuispark; • de bestuursovereenkomst met het AZC wordt per maart 2009 beëindigd. Het college heeft aangegeven dat concentratie van sportvoorzieningen in het gebied Tolhuispark/AZC-locatie goed in het gemeentelijk beleid past; • situering van de sporthal en de gymzaal zou goed te combineren zijn met de sportfuncties van het Tolhuispark, waarbij ingespeeld kan worden op de grote behoefte van scholen voor situering van deze voorzieningen op of nabij de onderwijslocatie; • de locatie Harddraverspark heeft grote potenties. Ruime inpassingmogelijkheden ontstaan na verplaatsing van een aantal van de bestaande sportvoorzieningen naar de zuidkant van Dokkum. 1.2 Opdrachtformulering Het haalbaarheidsonderzoek moet inzicht geven in de fysieke, financiële en sporttechnische eisen en voorwaarden voor de ontwikkelingsmogelijkheden. Het behoefteonderzoek, de eerste fase van het haalbaarheidsonderzoek, moet een beeld geven van de huidige en toekomstige behoefte aan sportaccommodaties in Dokkum. Tevens moeten ontwikkelingsrichtingen worden gegeven voor een toekomstige concentratie van sportaccommodaties in de toekomst.

Pagina 4 van 33

2

Ontwikkelingen

In dit hoofdstuk gaan we in op een aantal die van invloed zijn op de behoefte aan sportaccommodaties in Dokkum. We gaan achtereenvolgens in op: • bevolkingsontwikkelingen in Dongeradeel en in het bijzonder Dokkum; • de sportdeelname; • ontwikkelingen op sportgebied; • ambities van sportorganisaties. We geven daarbij tevens aan wat de gevolgen van die ontwikkelingen kunnen zijn voor het gebruik van de sportaccommodaties. 2.1 Demografische ontwikkelingen In onderstaande figuur is de verwachte bevolkingsontwikkeling tot en met 2029 weergegeven. 1200

aantal inwoners

1000 2008

800

2015 600

2020 2025

400

2029

200 0 0 4

5 9

10 - 15 - 20 - 25 - 30 - 35 - 40 - 45 - 50 - 55 - 60 - 65 - 70 - 75 - 80+ 14 19 24 29 34 39 44 49 54 59 64 69 74 79 leeftijd

Bron: PVG

Tussen 2008 en 2029 wordt in Dokkum een bevolkingsafname verwacht van 19% (van 13.000 inwoners naar 10.600). Die afname komt vooral voor rekening van de leeftijdscategorieën tot en met 54 jaar. De afname in die groep is naar verwachting 36%. Daarentegen neemt de groep 55+ juist sterk toe volgens de prognose. Vooral de groep 70+ groeit sterk: +54%. In 2029 is volgens de prognose bijna een kwart van de bevolking 70 jaar of ouder. De bevolking neemt dus in omvang af en vergrijst. Daarbij valt op dat het aandeel oudere ouderen het sterkst toeneemt. De inwoners hebben gemiddeld een langere levensverwachting, een verschijnsel dat ook wel dubbele vergrijzing wordt genoemd. Gevolgen voor het gebruik van de sportaccommodaties De ontwikkelingen in de bevolkingsomvang en -samenstelling hebben gevolgen voor het voorzieningenniveau in Dokkum. Het draagvlak voor een groot aantal voorzieningen (van winkels tot wijkgebouwen) krimpt, hoewel voor sommige voorzieningen het draagvlak juist groter wordt (bijvoorbeeld zorgvoorzieningen). Waar staan de sportaccommodaties in dat opzicht?

Pagina 5 van 33

Ontwikkelingen

• De meeste binnensportaccommodaties worden overdag gebruikt door het basis- en het voortgezet onderwijs. Uit leerlingenprognoses blijkt dat de basisgeneratie (4-12 jaar) 20 jaar met 30% (circa 400 kinderen) zal afnemen. Tenzij het aantal lesuren bewegingsonderwijs sterk zal toenemen, zal het gebruik van de binnensportaccommodaties navenant afnemen. Bij het voortgezet onderwijs is een vergelijkbare ontwikkeling te verwachten. Vooral na 2015 zal dat in het gebruik van sportvoorzieningen merkbaar zijn. • De belangrijkste doelgroepen voor de georganiseerde sport nemen in omvang af. Met minder jeugd en minder jong volwassenen zal de vraag naar sportaccommodaties vanuit de georganiseerde sport afnemen. Over het algemeen kunnen we concluderen dat door de bevolkingsontwikkelingen het draagvlak voor de huidige binnensportvoorzieningen minder wordt, als je er althans vanuit gaat dat alle overige omstandigheden gelijk blijven. Over die overige omstandigheden in de volgende paragrafen meer. Deelconclusies • De bevolking neemt in omvang af, in het bijzonder na 2015. • Vooral na 2015 vindt de grootste ontgroening en vergrijzing plaats. • Met name op de langere termijn heeft dat tot gevolg dat er minder vraag zal zijn naar sportvoorzieningen. 2.2 Ontwikkelingen in de sport Een aantal vormen van sportieve activiteiten zal als “mode” kunnen worden gezien, waarbij sprake is van een (kortstondige) piek aan beoefenaars. De vraag is of hierop in te spelen is en of een gemeente de aangewezen factor is om als aanbieder/initiator op te treden. Een tweede belangrijk aspect bij de behoeftebepaling aan sportfaciliteiten is het “kip en ei dilemma”: wordt het aanbod aan voorzieningen aangepast of afgestemd op een vraag, of wordt via een specifiek (nieuw) aanbod juist een vraag (behoefte) gecreëerd? Toch kunnen diverse trends worden gesignaleerd die het sportaanbod - ook in Dokkum- mede bepalen. 2.2.1 Diversificatie in vraag en aanbod Het aanbod aan vrijetijdsbestedingsmogelijkheden in Nederland is sterk gegroeid. Aangezien de omvang van vrije tijd niet of nauwelijks is veranderd, moet de consument (vanwege tijd en financiële middelen) keuzes maken. Er is een toenemende tendens om vormen van (sportieve) vrije tijdsbesteding (eenmalig) te “beleven”. Er is sprake van “zapgedrag”. Door de bereikbaarheid van de wereld vanuit de huiskamer (internet) is de moderne mens op de hoogte van alle mogelijkheden. De moderne mens sport en beweegt waar, wanneer, hoe en met wie hij wil. Mede daardoor is de vraag naar bijvoorbeeld fitnesscentra toegenomen. Hier kunnen bezoekers terecht op tijden dat ze zelf willen en kunnen ze zelfstandig hun sport beoefenen. 2.2.2 Verenigingen belangrijk maar kwetsbaar Ondanks dit “zapgedrag” blijft de (traditionele) sportvereniging een belangrijke sportaanbieder. De sportvereniging biedt doorgaans tegen een lage contributie sportieve activiteiten aan. Vele duizenden vrijwilligers zetten zich hiervoor wekelijks in. Juist deze vrijwilligers vormen het grote punt van zorg voor de Nederlandse sport. Gebrek aan vrijwillig kader, de toenemende weten regelgeving voor verenigingen en de eisen aan sportbestuurders zijn zaken die prioriteit krijgen bij alle koepelorganisaties en sportondersteuners. Ook uit het verenigingsonderzoek “Geef me de 5” blijkt dat verenigingen uit de noordelijke Friese gemeenten met deze problemen kampen. 2.2.3 Sport als middel De Nederlandse overheid heeft de "sport als middel" gedachte sinds enige jaren omarmd. Ook voor 2008 zijn weer nieuwe impulsmaatregelen aangekondigd. Sport wordt gezien als “Haarlemmerolie” voor uiteenlopende maatschappelijke doelen. Sport en gezondheid staan hoog in het vaandel, met name voor de inactieve jongeren die liever achter een pc of tv zit en de oudere die vooral niet sociaal geïsoleerd mag raken en zo lang mogelijk actief moet leven. Gezondheid is daarbij een belangrijk aandachtspunt. Overgewicht is de afgelopen jaren flink toegenomen in alle leeftijdscategorieën en Friesland wijkt niet af van dat landelijke beeld. In

Pagina 6 van 33

Ontwikkelingen

Dongeradeel en omliggende gemeenten is mede door de relatief lage sociaal-economische status de gezondheidsprognose nog slechter. De gemeente Dongeradeel wil via deelname aan de Breedtesportimpuls en de BOS Impuls sport als middel inzetten om sociale en gezondheidsdoelen te bereiken. Uit evaluaties blijkt dat landelijk de sportdeelname mede door dit soort acties wel is gegroeid, maar veelal nauwelijks heeft geleid tot een structurele toename van het aantal verenigingslidmaatschappen. 2.2.4 Vergrijzende markt Nederland vergrijst. Ook in de behoefte aan sportvoorzieningen zal dit merkbaar zijn. Er zullen voldoende faciliteiten (vooral in de openbare ruimte) voor handen moeten zijn om de “life time sporten” te kunnen beoefenen: zwemmen, tennissen, wandelen, joggen, nordic walking, fietsen, golfen, jeu de boules, bowls, et cetera. 2.2.5 Spreiding of clustering Hoewel de mens steeds mobieler lijkt te worden (grotere afstanden woon–werkverkeer, verre vakanties), willen de meeste mensen de sporten recreatievoorzieningen om de hoek. Vooral voor de groeiende groep oudere inwoners is dit van groot belang. Anderzijds worden sportvoorzieningen steeds vaker ondergebracht in multifunctionele accommodaties. Dit betreft dan niet alleen de clustering van sportaccommodaties onder één dak, maar juist ook sport in combinatie met sociaal-culturele voorzieningen, scholen, kinderopvang of zelfs woningbouw. Voorbeelden zijn de ontwikkeling van concepten als het Cultuurhuis, de Brede School en het Bewegingshuis (combinatie woningbouw – sportaccommodaties Zwolle). 2.2.6 Veranderende accommodatie-eisen De onderwijskundige en sporttechnische kwaliteit van gymlokalen behoeven op termijn verbetering. Daartoe strekkende aanbevelingen van landelijke belangenorganisaties KVLO (docenten lichamelijke opvoeding) en de VSG (portefeuillehouders en ambtenaren sportbeleid), vervat in een rapport "De gymaccommodatie, gebruik, waardering en toekomst", zullen serieus genomen dienen te worden. Het betreft aanbevelingen over andere afmetingen, inrichting en inventaris dan volgens de gedateerde VNG-normen, waardoor een kwalitatief beter gebruik, zowel door het bewegingsonderwijs als door sportverenigingen en buurt -en wijkgroepen mogelijk wordt. Tegelijkertijd zien we dat er nog veel lokalen zijn met traditionele afmetingen. Dat zal voorlopig nog niet veranderen. Scholen en sportverenigingen kunnen daar zeker nog mee uit de voeten, al zijn de mogelijkheden beperkter dan bij de nieuwere voorzieningen. Veel hangt echter ook af van de kwaliteit en de creativiteit van de leerkracht of trainer. Naast de ontwikkeling van ruimer opgezette en daardoor breder inzetbare gymzalen zien we ontwikkeling naar meer specialistische eisen vanuit diverse sporttakken. Er ontwikkelen zich nieuwe sporttakken (beachvolleybal/-voetbal) die een nieuw soort accommodatie vereisen en buitensporten zoeken een winters alternatief. Het aantal specialistische turnhallen breidt zich langzamerhand uit. Topsport mag zich verheugen in een groeiende belangstelling, maar het aantal accommodaties dat aan de vaak ruimere eisen voldoet blijft sterk achter en laat verenigingen met topsportambities met een knelpunt achter. Bij de buitensport zien we een ontwikkeling naar multifunctioneel gebruik door toepassing van kunstgras. Daartegenover staan echter de specifieke eisen vanuit de sportbonden die multifunctionele toepassing tegenwerken. Langzamerhand verschijnen echter ook daar nieuwe initiatieven, zoals gecombineerd voetbal en korfbal of voetbal en cricket. Wat zwembaden betreft: zwembaden zijn financieel onrendabele sportvoorzieningen. Een goede positionering is relevant voor het voortbestaan van een zwembad. De markt bepaalt de kansen voor een zwembad en het inspelen op deze kansen is de kunst. Zo kan afweging worden gemaakt tussen een grootschalig, multifunctioneel complex of een meer gespecialiseerde zwemvoorziening. Belangrijk is daarbij de positionering in de regio. Verder moet een zwembad mogelijkheden bieden om in te spelen op nieuwe innovatieve zwemproducten. Een zwembad moet dus voldoende flexibel zijn. Eventueel kan daarbij de combinatie met andere functies versterkend werken. Combinatie met commerciële voorzieningen kan daarbij in potentie exploitatieverbeterend zijn. De private belangstelling voor exploitatie van een zwemvoorziening kan daarmee worden vergroot.

Pagina 7 van 33

Ontwikkelingen

2.2.7 Gevolgen voor het gebruik van sportaccommodaties • We zien dat het moeilijker wordt voor verenigingen om haar activiteiten georganiseerd te krijgen (onvoldoende vrijwilligers, sporttechnisch kader). Ook in Dokkum leidt dat naar verwachting tot knelpunten. Een gevolg daarvan is onder meer het indikken van uren en daarmee een afnemende vraag. Naast de veranderende bevolkingssamenstelling is dat een bedreiging voor het gebruik van sportaccommodaties in Dokkum. De ervaring leert dat verenigingen die pro-actief de markt opgaan, bijvoorbeeld door lessen op scholen te verzorgen, stand weten te houden en tegen de trend in te groeien. • Wat betreft het segment ouderen: door de sterk groeiende omvang en een veranderde vrijetijdsbesteding zal de vraag naar sportmogelijkheden vanuit deze doelgroep stijgen. Het accent zal komen te liggen op sporten bewegingsmogelijkheden overdag en in de directe woonomgeving. Juist in binnensportaccommodaties komt overdag naar verwachting steeds meer ruimte beschikbaar, een kans derhalve. • Dokkum heeft vooral traditionele, op brede wedstrijdsport en trainingen gerichte accommodaties. De basis is daarmee aanwezig, maar een veranderend sportlandschap stelt steeds meer eisen aan het aanbod. Een aanbod dat achterblijft bij de vraag heeft zeker ook gevolgen voor de vraag en daarmee de deelname aan sport in Dokkum. Deelconclusies • De sportverenigingen zijn minder populair dan 15-20 jaar geleden. Dat heeft negatieve gevolgen voor het ledental, het vrijwillig kader en daarmee voor de behoefte aan sportaccommodaties. • Er ontstaat ook een nieuwe vraag: de groep oudere sporters groeit. Hun sportbehoefte is anders. • Kortom: het sportlandschap verandert. Andere doelgroepen, andere behoeften, andere accommodaties, al blijft een belangrijk deel van de traditionele behoefte gewoon in stand. 2.3 Sportdeelname Op basis van de enquête en aanvullend onderzoek hebben we een overzicht opgesteld van actuele ledentallen (2008) van de Dokkumer sportverenigingen: Vereniging

Sport

Be Quick

voetbal

Aantal leden 640

vv Dokkum

voetbal

240

gv Adundo

gymnastiek

160

BC Oostergo

badminton

70

BC Rebound

basketbal

85

cgv Excelsior

gymnastiek

kv De Granaet

korfbal

170

TC Dokkum

tennis

460

246

De Klevers

volleybal

15

Loopgroep Dokkum

hardlopen

30

Loopgroep Veenker

hardlopen

100

VC Grado

volleybal

112

Boreas

handboogschieten

24

TTV Dokkum

tafeltennis

33

DoDaDo

G-voetbal

23

De Roeken DVC

volleybal Totaal

140 2548

De meeste verenigingen spreken van een stabiel ledental in de afgelopen 10 jaar, bij enkele verenigingen is sprake van een lichte terugloop. De voetbalverenigingen en de korfbalverenigingen geven aan juist een toenemende belangstelling te hebben. Hetzelfde beeld komen we tegen als we naar de toekomstverwachtingen kijken De stabiele clubs verwachten dat dat zo blijft, met mogelijk een lichte afname, de groeiende clubs verwachten verdere toename.

Pagina 8 van 33

Ontwikkelingen

De gevolgen voor het gebruik van de accommodaties zijn op basis van de verwachtingen van de verenigingen voor de hand liggend; een stabiel gebruik, met uitzondering van de voetbal- en korfbalverenigingen die een intensiever gebruik verwachten. Wat voetbal en korfbal betreft zien we landelijk een ontwikkeling waarbij die sporttakken groeien. In Dokkum is dat dus ook zo. Voetbal profiteert vooral van de toenemende belangstelling van het damesvoetbal, korfbal profiteert van het imago als familiesport. Op basis van de eerder beschreven ontwikkelingen verwachten we op langere termijn onder verder gelijkblijvende omstandigheden eerder een afname van ledentallen. Deelconclusie • Het ledental van de Dokkumer sportverenigingen is de afgelopen jaren redelijk stabiel geweest. Onder invloed van met name demografische ontwikkelingen is op langere termijn een afnemende vraag te verwachten. Bij sommige sporten zal dit duidelijker merkbaar zijn dan voor andere. 2.4 Plannen en ambities In de aanleiding voor het onderzoek is een aantal ontwikkelingen of ambities genoemd die kunnen leiden tot veranderingen in de Dokkumer infrastructuur. Aanvullend daaraan is in een aantal gesprekken vastgesteld tot waar die ambities reiken en op welke wijze ze in de ingezette ruimtelijke ontwikkeling van Dokkum passen. Hieronder gaan we in op de concrete wensen en ambities voor sportaccommodaties in Dokkum. Tolhuisbad Exploitant Optisport spreekt van een goed lopende exploitatie ten aanzien van het zwembad. Het sauna/stoombadgedeelte loopt echter niet naar wens. Het bezoek aan deze voorzieningen valt tegen omdat de voorzieningen niet voldoende tegemoetkomen aan de hoge kwaliteitseisen die gasten daar heden ten dagen aan stellen. De verwachting is dan ook dat het huidige geringe bezoek niet kan worden vergroot. De kwaliteit, service en uitstraling zijn hiervoor te gering. Optisport heeft dan ook plan ontwikkeld en uitgevoerd om dit gedeelte van het complex te herontwikkelen tot kleinschalige fitnessvoorziening van totaal 300 m². De verwachting is dat een ander, nieuw publiek aan de bezoekersgroep kan worden toegevoegd als er droge fitness-, aerobics- en bewegingsactiviteiten worden georganiseerd in combinatie met natte activiteiten. Droge fitness- en aerobicsactiviteiten trekken doorgaans een iets ander publiek dan een zwembad, maar sluiten daar toch goed op aan. Dankzij het gemeenschappelijke gezondheidselement ontstaan er mogelijkheden voor combinaties met zwemactiviteiten, sauna en horeca. Het Tolhuisbad kan zich daarmee onderscheiden van de concurrentie op zwemgebied en rekent op een versteviging van de exploitatie. Hardloopvoorzieningen De loopsport is de snelst groeiende tak van atletiek in Nederland. Maar liefst vier miljoen Nederlanders lopen, de meesten individueel. Ook de behoefte aan meer begeleiding en veilige loopvoorzieningen groeit. Door de hype die er momenteel bestaat om meer en gezond te bewegen is het aantal loopgroepen bij verenigingen enorm gegroeid. Ook de loopgroepen die spontaan in den lande zijn ontstaan en niet zijn verbonden aan een atletiekvereniging, groeien enorm. Denk daarbij aan loopgroepen die vanuit een sportschool starten of vrije loopgroepen die in steden en dorpen ontstaan en zich alleen bezig houden met wegatletiek op de openbare weg. De groepen begeven zich veelal op de openbare weg en gebruiken vaak fietspaden en openbare weg. In bossen en parken wordt gebruik gemaakt van fietspaden en/of wandelpaden. De veiligheidseisen die daarmee samenhangen, moeten strikt worden opgevolgd wil men voorkomen dat die veiligheid anders in gevaar komt. Ook Dokkum kent een actieve loopgroep met een gemaximeerd aantal van 30 leden. Verder is sport- & loopadviesbureau Hugo Veenker in Dokkum en omgeving actief met hardloopactiviteiten. Daarnaast zijn er andere loopgroepen (onder meer SV Friesland) en natuurlijk vele individuele lopers actief.

Pagina 9 van 33

Ontwikkelingen

Er is naar verwachting een grote groep hardlopers in Dokkum en omgeving. Uitgaande van landelijke kengetallen gaat 20-25% van de inwoners van Dongeradeel, wel één keer per maand of vaker hardlopen. Dat zijn dus zo’n 5.000-6.000 hardlopers. Zij kunnen nu uitsluitend terecht op de openbare weg. Met name in de wintermaanden brengt dat veiligheidsknelpunten met zich mee. Mede daarom is de wens geopperd een atletiekbaan te realiseren. Daarmee ontstaan niet alleen mogelijkheden om een veilige beoefening van de hardloopsport te faciliteren. Diverse loopgroepen (loopgroep Dokkum, SV Friesland en anderen) kunnen de hardloopbaan benutten als trainingsvoorziening, maar kan tevens worden ingespeeld op andere wensen: • Loopadviesbureau Hugo Veenker ziet mogelijkheden voor een meer volwaardige atletiekbaan gericht op de gehele noordoosthoek van Friesland. Voor atletiek zijn de inwoners van deze regio nu aangewezen op Leeuwarden of Drachten. Met name voor de jeugd vormt die afstand een grote belemmering. Zowel voor de jeugd als voor oudere sporters is een atletiekbaan met voorzieningen voor vrijwel alle atletiekonderdelen een aanvulling op het bestaande sportaanbod in de regio. Veenker ziet naast de traditionele hardloop- en atletiekactiviteiten mogelijkheden voor bijvoorbeeld schoolactiviteiten, schoolclinics, naschoolse sport en seniorenactiviteiten (hardlopen, wandelen, nordic walking). Verdere optimalisering is mogelijk via bedrijfssport en sportevenementen. Het loopadviesbureau geeft te kennen de exploitatie en het beheer van een atletiekbaan op zich te willen nemen. • Scholen voor voortgezet onderwijs geven te kennen dat een atletiekbaan met faciliteiten voor verspringen, hoogspringen, speerwerpen en kogelstoten veel meerwaarde heeft voor het bewegingsonderwijs. In de huidige situatie zijn de mogelijkheden voor buitengym slecht (te klein veld, slechte kwaliteit) en is het aantal te beoefenen sporten te klein. Een initiatief voor een atletiekbaan, met mogelijkheden voor diverse atletiekonderdelen en een multifunctioneel te gebruiken middenterrein voor andere sportvormen, wordt door de scholen ondersteund. Fitness en wellness Dokkum kent twee grote fitnessondernemingen. De markt is daarmee bijna volledig gedekt. Fitnesscentrum Fitworld heeft vooralsnog geen ambities voor verdere uitbreiding. Palestra geeft aan binnen de huidige locatie onvoldoende mogelijkheden te hebben om kwalitatief te verbeteren. In de huidige situatie gebruikt Palestra 1.250 m² (bvo), de wens is om uit te breiden naar 2.000 m². Bovendien zit er nog wel wat rek in de huidige regionale fitnessmarkt. Daarbij ziet Palestra voordelen bij een vestiging die gecombineerd is met andere sportvoorzieningen, zoals sporthal, sportvelden en bijvoorbeeld een skeelerbaan. Er kan dan een all-in-one concept worden geboden waarbij sporters binnen een complex diverse sporten kunnen beoefenen, zonder diverse lidmaatschappen aan te moeten nemen. Het combineren van sportvoorzieningen van diverse aard werkt versterkend en drempelverlagend in de ogen van Palestra. Zeker als het een goed bereikbare locatie betreft met kwalitatief goede voorzieningen. Zo kunnen gezinsleden gezamenlijk op het sportpark terecht en verschillende activiteiten uitvoeren. Er zijn synergievoordelen mogelijk, bijvoorbeeld bij het beheer (schoonmaak, onderhoud) en bij de inkoop (energie, horeca). De fitnessexploitant is gepolst naar de mogelijkheden om in combinatie met een fitnesscentrum ook het beheer van een nieuwe sporthal uit te voeren. Dat is echter alleen mogelijk als de gemeente het exploitatietekort dekt, zoals nu ook bij het zwembad het geval is. Per saldo zal het de gemeente naar verwachting weinig financieel voordeel opleveren. De combinatie fitness-wellness vult elkaar goed aan. De wellnessvoorzieningen (te denken valt aan sauna, stoombad, massage, zonnebanken en andere op ontspanning gerichte voorzieningen) zijn daarbij een kwaliteitsverhogend aspect binnen het totale fitnessconcept. Naar een full service saunaconcept, puur gericht op ontspanning en beauty, maar zonder fitness, is in de regio Dokkum naar verwachting de vraag te gering. Dokkum valt al in het verzorgingsgebied van sauna’s/thermen in Leeuwarden, Burgum en Franeker.

Pagina 10 van 33

Ontwikkelingen

Binnensport De binnensportaccommodaties hebben een goede bezetting. Gezien de ontwikkelingen op sportgebied en de bevolkingsontwikkelingen is te verwachten dat de huidige omvang van het aanbod tot op lange termijn voldoende zal blijven. Met name de kwaliteit van het aanbod baart zorgen. Zowel sporthal De Trimmer als gymzaal Hoedemakerspolder zijn technisch afgeschreven. De verenigingen zijn in het algemeen nog wel tevreden over sporthal De Trimmer, zo blijkt uit de enquête. Uit gesprekken met het Dockinga College en het Piter Jelles College blijkt dat de sporthal De Trimmer voor modern bewegingsonderwijs ongeschikt is. De hal kan niet worden gedeeld in aparte zalen (slechts een verrijdbare visuele afscheiding is mogelijk) en de akoestiek is zeer slecht, mede door de vrij liggende houten vloer. Verder is de ligging van de sporthal zeer ongunstig voor de scholen. De reistijd kan zeker in het vaarseizoen behoorlijk oplopen als gevolg van de openstaande Woudpoortbrug. De wens gaat dan ook uit naar een nieuwe tweede sporthal, vergelijkbaar met De Doelstien, mogelijk een iets grotere maatvoering en deelbaar in drie zaaldelen. Van belang is dat er voldoende bergruimte aanwezig is voor de scholen. Een dergelijke sporthal vervangt dan tevens gymzaal Hoedemakerspolder. Fysiek kan de sporthal worden gecombineerd met ofwel het zwembad ofwel een nieuw te bouwen fitnessaccommodatie. Het ligt voor de hand om de sporthal bij het beheer van de genoemde voorzieningen te betrekken. Overig Andere voorzieningen waarvoor naar verwachting een vraag bestaat en die binnen een nieuw te ontwikkelen sportpark passen, zijn: • Voorzieningen voor kinderopvang en buitenschoolse opvang, waarbij in samenwerking met de sportaanbieders een breed pakket aan naschoolse sport kan worden aangeboden. • Ruimte voor fysiotherapie, in combinatie met sporthal, atletiekbaan en fitnessaccommodatie. Los van de specifieke plannen en ambities op sportgebied, is het belangrijk om te constateren dat Dokkum wordt gezien als een Regiostad met een trekkersfunctie. De gemeenten Dongeradeel en Dantumadeel en de provinsje Fryslân hebben samen de ambitie om meer en nieuwe werkgelegenheid te creëren en om Noordoost- Fryslân te veranderen in een groeiregio. Van belang hiervoor is een goede aansluiting van de regio op de rest van Nederland met de ontwikkeling van de Centrale As en het versterken van de ‘trekkende’ positie van Regiostad Dokkum. Het benutten en versterken van de gebiedskwaliteiten staat daarbij centraal. Als die groeiambitie kan worden verwezenlijkt, kan dat ook de functie als regionaal sportcentrum versterken. Bij die functie past een wat behoefte betreft stadsoverschrijdend voorzieningenaanbod. Deelconclusies • De behoefte aan een kwalitatief beter sportaanbod neemt toe. • Vooral de schoolsport heeft behoefte aan betere voorzieningen. • Er zijn kansen om Dokkum te ontwikkelen tot ‘Regiosportcentrum’.

Pagina 11 van 33

3

Accommodaties

Hoofdstuk 3 gaat in op de huidige sportaccommodaties. We geven allereerst een overzicht van de huidige sportaccommodaties in Dokkum. Vervolgens gaan we in op het gebruik, de bezetting en de vraag. Tot slot gaan we in op de kwaliteit van de accommodaties, waarbij vooral wordt ingegaan op de door de gebruikers ervaren kwaliteit. 3.1

Overzicht sportaccommodaties in Dokkum

Binnensport Dokkum beschikt over twee sporthallen en drie gymzalen. Daarnaast is er een aantal andere binnensportvoorzieningen. Zo beschikt het Dockinga College over drie eigen gymzalen. Deze worden niet gebruik door verenigingen. Verder zijn er twee fitnessaanbieders en een overdekt zwembad. Gemeentelijke binnensportaccommodaties • Sporthal De Trimmer, Harddraversdijk: 24x45x7m (bxlxh), deelbaar in twee zaaldelen door middel van net; • Sporthal De Doelstien, Woudweg: 28,2x48x7m, deelbaar in drie zaaldelen door middel van vouwwanden; • Gymzaal Hoedemakerspolder, Van Kleffenstraat, 11x22x5,5m; • Gymzaal Ljurk, 12x21x5,5m; • Gymzaal Kapellaan, 10x20x5,5m. Particuliere binnensportaccommodaties • Gymzaal Dockinga College, Rondweg West; • 2 Gymzalen Dockinga College, Birdaarderstraatweg; • Gymzaal SBO De Twine, Hantumerweg; • Gymzaal J.J. Boumanschool, Hantumerweg. Fitnessaccommodaties (particulier) • Palestra, Hogedijken, 1.250 m²; • Fitworld, Bocksmeulen, 1.300 m²; • Bodde Bouman (fysiotherapie), Suiderbaanstraat, 190 m². Zwembad (gemeentelijk, geprivatiseerd) • Tolhuisbad, Tolhuispark: 25m bassin, recreatief bassin, zonnebanken, fitnessfaciliteiten.

Pagina 12 van 33

Accommodaties

Buitensport De buitensportvoorzieningen in Dokkum zijn verdeeld over twee clusters: Harddraverspark • 2 natuurgras voetbalwedstrijdvelden, waarvan hoofdveld verlicht. Medegebruik bijveld voor kaatsen; • 1 zand voetbaltrainingsveld met verlichting; • Veld voor schoolgebruik; • 3 gravel tennisbanen, verlicht, 4 french court tennisbanen, verlicht, 2 hard court tennisbanen. Tolhuispark • 3 natuurgras voetbalwedstrijdvelden, waarvan hoofdveld verlicht; • 1 kunstgras voetbalveld (trainingen en wedstrijden), verlicht; • 1 natuurgras voetbalveld, verlicht, ten behoeve van korfbal. 3.2

Gebruik, bezetting en vraag

3.2.1 Binnensportaccommodaties Voor het gebruik en de bezetting van de gemeentelijke gymnastieklokalen en de sporthallen hebben we voornamelijk gekeken naar het doordeweekse gebruik. Dat vindt plaats op de volgende tijdstippen: • overdag van 8.00-16.00 uur. Overdag worden de gymnastieklokalen en sporthallen grotendeels gebruikt door het onderwijs; • daluren van 16.00-18.00 uur. Dit zijn de uren na de schooltijd en voor de uren waarop doorgaans de georganiseerde sport de binnensportaccommodaties benutten. Op naschoolse tijden tussen 16.00 uur en 18.00 uur kunnen sportverenigingen en andere organisaties gebruik maken van de zalen. Dat gebruik is in het algemeen beperkt: veel verenigingen zijn niet in staat om op die tijdstippen trainers vrij te maken. De populariteit van die uren is bij de verenigingen dan ook klein; • avonduren van 18.00-22.00, het domein van de georganiseerde sport en andere organisaties (bijvoorbeeld muziekverenigingen). De bezetting van de binnensportaccommodaties is als volgt: Bezetting

Sporthal

Sporthal

Gymzaal

Gymzaal

Gymzaal

doordeweeks

De Doelstien

De Trimmer

Ljurk

Kapellaan

v. Kleffenstraat

8.00-16.00 uur 16.00-18.00 uur

100% 24%

90% 50%

67% 50%

63% 88%

59% 92%

18.00-22.00 uur

80%

88%

50%

93%

76%

De doordeweekse bezetting is goed tot zeer goed hoewel er hier en daar nog wat (versnipperde) vrije uren zijn. Een aantal verenigingen vraagt om extra uren in de sporthallen, zo blijkt uit de enquête. Daarbij gaat het vrijwel geheel om de prime time uren, van 19.00-21.00 uur. Die extra vraag is niet of nauwelijks op te vangen. Overdag is er intensief gebruik door het onderwijs, waardoor er voor andere gebruikers, zoals Scala weinig keus is. De sporthallen kennen een betere bezetting dan de gymnastieklokalen. Dat is logisch: sporthallen zijn veel meer toegespitst op de eisen vanuit de diverse zaalsporten dan de gymnastieklokalen, die vooral zijn gericht op het bewegingsonderwijs. Sportverenigingen willen liever van sporthallen gebruik maken dan van gymnastieklokalen: meer ruimte, aanwezigheid van een ontmoetingsruimte (kantine) en mogelijkheden voor wedstrijden. Dat wil niet zeggen dat gymnastieklokalen voor gebruikers niet belangrijk zijn: als trainingsvoorziening - met name voor de jeugd - voldoen ze in functioneel opzicht goed. Vanuit de verenigingen (bron: enquête), en met name de verenigingen die een (beperkte) groei doormaken of verwachten, komt het signaal dat de huidige capaciteit onvoldoende is en dat er een derde sporthal gewenst is. Dat signaal betreft echter vooral de prime time (18.00-21.00) uren.

Pagina 13 van 33

Accommodaties

Er is nog voldoende aanbod beschikbaar in de eigen gymnastieklokalen van scholen. Deze worden echter zeer weinig ter beschikking gesteld aan derden, zoals verenigingen. Hieraan ligt ten grondslag dat het beheer van een accommodatie buiten schooltijden vaak te veel werk met zich meebrengt. Ook is de toegankelijkheid (soms via het schoolgebouw) een belemmering. Bovendien is de vraag niet zodanig groot, dat er een groot beroep op die zalen zal worden gedaan. De gymnastieklokalen worden in het weekend weinig gebruikt: sportverenigingen verzorgen in het weekeinde doorgaans geen trainingen en de gymnastieklokalen zijn in het algemeen voor wedstrijden ongeschikt. De weekendbezetting van de sporthallen wisselt behoorlijk. De bezetting is erg afhankelijk van het competitieaanbod. De hierboven gepresenteerde cijfers betreffen het hoogseizoen (zaalsportseizoen), grofweg van september tot en met april. Daarbuiten en in de schoolvakanties is de bezetting van de binnensportaccommodaties wat lager. 3.2.2 Buitensportaccommodaties Per vereniging: • Be Quick heeft op basis van bruto speeltijden een behoefte van vier wedstrijdvelden, uitgaande van 50% thuisspelende teams. De speelveldbelasting van de natuurgrasvelden is in de huidige situatie hoog. Het huidige aanbod dekt daarmee de vraag. Dat geldt niet voor de trainingsbehoefte. Uitgaande van de norm (KNVB) dat per 14 senioren wedstrijdteam equivalenten (swe)1 een volwaardig trainingsveld beschikbaar moet zijn, beschikt Be Quick over te weinig voorzieningen. Be Quick heeft één volwaardig trainingsveld (het kunstgrasveld) voor 24 swe. Het aantal kleedruimten is momenteel 8, maar zal worden mogelijk worden uitgebreid naar 10 kleedkamers, mits Be Quick over voldoende middelen beschikt. Volgens de VNG-norm2 zijn er in de huidige situatie voldoende kleedkamers. Volgens de KNVB-normen3 zijn er vier kleedruimtes te weinig. • V.v. Dokkum heeft op basis van bruto speeltijden een behoefte van twee wedstrijdvelden, uitgaande van 50% thuisspelende teams. Het huidige aanbod dekt daarmee de vraag. Datzelfde geldt voor de trainingsvoorzieningen. V.v Dokkum heeft de beschikking over vier kleedruimten, Daarmee zijn er volgens de VNG-norm voldoende kleedkamers. Volgens de KNVB-normen zijn er twee kleedruimtes te weinig. • Korfbalvereniging De Granaet heeft met één veld ter grootte van een voetbalveld voldoende ruimte ter beschikking in relatie tot het aantal teams. De vier kleedruimtes zijn voldoende. • Tennisclub Dokkum heeft de beschikking over in totaal 9 tennisbanen. Gezien het ledental (460) is de gemiddelde bezetting ca. 55 leden per baan. Omdat een aantal banen verlicht is, ligt het gemiddelde gebruik daarmee onder de KNLTB norm4. Twee onverlichte hardcourt banen worden echter niet zo intensief gebruikt. Deelconclusies • Het gebruik en de bezetting van alle gemeentelijke accommodaties is goed te noemen, alleen de bezetting van de tennisbanen is gemiddeld laag. • Vraag en aanbod zijn in de huidige situatie met elkaar in evenwicht, op enkele aspecten na, zoals de trainingscapaciteit bij Be Quick.

1

Er bestaat een groot verschil in de beschadiging van de grasmat als gevolg van een pupillenwedstrijd in vergelijking met de beschadiging als gevolg van een seniorenwedstrijd. Niet alleen duurt een pupillenwedstrijd veel korter dan een seniorenwedstrijd, ook is er sprake van een aanzienlijk geringere belasting van de grasmat per speler. Hierdoor kunnen niet alle teams als gelijkwaardig worden beoordeeld. Men heeft een heren senior competitieteam (ook wel senior wedstrijd equivalent = s.w.e. genaamd) op een belastingscoëfficiënt van 1,0 gesteld en de overige teams afhankelijk van de door hen veroorzaakte gemiddelde bespelingschade van een natuurgras wedstrijdveld, rekening houdend met de tijdsfactor, daaraan gerelateerd. Voorbeeld: een heren seniorteam telt als 1,0 swe, een e-pupillenteam als 0,35 swe. 2 VNG norm: 2 kleedkamers per wedsrijdveld 3 KNVB norm: 2 kleedkamers per veld en per set van 1, 2 of 3 velden 2 kleedkamers extra. 4 KNLTB norm: 50-70 spelers per baan, voor verlichte banen 90 spelers per baan

Pagina 14 van 33

Accommodaties

3.3 Kwaliteit 3.3.1 Binnensport In het kader van dit onderzoek is geen bouwkundige inspectie verricht. Als bronnen voor de kwaliteitsbeoordeling is gebruik gemaakt van meerjaren onderhoudsplanningen en enquêteresultaten. Uit de meerjarenonderhoudsplanningen blijkt dat de komende tien jaar circa € 250.000 gemiddeld per jaar aan onderhoud van de gemeentelijke binnensportaccommodaties moet worden besteed. Het grootste deel betreft de twee sporthallen (ca. € 190.000). Het te besteden bedrag is voldoende om de accommodaties de komende jaren functioneel in orde te houden. Te verwachten is echter dat de uitgaven voor sporthal De Trimmer en gymzaal Hoedemakerspolder hoger zullen uitvallen. Deze zalen zijn technisch afgeschreven en in de toekomst is ingrijpend onderhoud nodig om de technische staat op een redelijk niveau te houden. De uitgaven daarvoor zijn naar verwachting hoog. Uit de enquête komt echter niet naar voren dat sporthal De Trimmer slecht wordt beoordeeld. Integendeel: de meeste respondenten die de hal gebruiken zijn over het merendeel van de aspecten tevreden. Vooral vanuit het voortgezet onderwijs is er veel kritiek op de hal, met name de akoestiek moet het ontgelden alsmede de situering ten opzichte van de scholen. De beoordeling van De Doelstien is in het algemeen redelijk tot goed. Over de gymzalen zijn de gebruikers wat minder tevreden. Dat is vooral terug te voeren op ouderdom van de gebouwen en de relatieve eenvoud van de faciliteiten. 3.3.2 Buitensport De kwaliteit van de buitensportvoorzieningen is in het kader van dit onderzoek niet aan een schouw onderworpen. Een aantal bijzonderheden uit de enquête: • twee natuurgrasvelden van Be Quick worden in juni gebruikt voor een Concours Hippique. De velden worden hier volgens de vereniging niet beter van: spoorvorming en dichttrappen van de bovenlaag, waardoor natte plekken ontstaan die steeds groter worden. Gezien de vrij zware belasting van de velden is relatief intensief onderhoud nodig. Volgens de gemeente is met name de ouderdom van de toplaag de belangrijkste oorzaak voor de veldproblemen en is er geen direct verband tussen het gebruik van de velden door een concours hippique en de staat van het veld na afloop daarvan. • De afrastering van het kunstgrasveld is aan vandalisme onderhevig. • De Granaet is tevreden over de verplaatsing naar het Tolhuispark. De aangeboden accommodatie is in hun ogen veelbelovend. • V.v. Dokkum benoemd het onderhoud van de ruimte rondom de velden als aandachtspunt. Conclusies kwaliteit • In het algemeen vinden de verenigingen en scholen de sportaccommodaties redelijk tot goed. • Met name de gymzalen worden op onderdelen minder goed beoordeeld.

Pagina 15 van 33

Accommodaties

3.4 Exploitatie In de navolgende tabel geven we een overzicht van de belangrijkste kengetallen wat de exploitatie van de gemeentelijke binnensportvoorzieningen betreft. Accommodatie

Kosten 2008

Baten 2008

Dekkingspercentage

excl. overhead en excl. kapitaallasten, gemid. onderhoud 2008-2017 Sporthal De Trimmer

€ 290.900,--

63.500

22%

Sporthal De Doelstien

€ 256.200,--

66.900

26%

Gymzaal Van Kleffenstraat

€ 49.700,--

4.500

9%

Gymzaal Kapellaan

€

4.400,--

6.200

18%

Gymzaal Ljurk

€ 38.300,--

5.100

13%

Opvallend zijn de lage dekkingspercentages van de binnensportaccommodaties. De reden hiervoor is dat het groot onderhoud niet wordt gekapitaliseerd maar binnen de reguliere begroting wordt geboekt. Verder vallen de lage inkomsten van de gymzalen op. Dat heeft enerzijds te maken met de lage huurprijs, anderzijds met het ontbreken van directe inkomsten vanuit het onderwijs. De vergoedingen voor het gymonderwijs worden uiteindelijk wel verrekend. Ter vergelijking: • De gemiddelde kosten van een sporthal liggen landelijk5 tussen de € 150.000,-- en € 250.000,--. Vooral De Trimmer ligt hier ruim boven. • De gemiddelde kosten van een gymzaal liggen landelijk tussen de € 25.000,-- en € 40.000,-. • De gemiddelde baten van een sporthal liggen landelijk tussen de € 40.000,-- en € 100.000,-. • De gemiddelde baten van een gymzaal liggen landelijk tussen de € 8.000,-- en € 15.000,--. De kosten van de binnensportaccommodaties in Dokkum zijn dus aan de hoge kant, de inkomsten van de gymzalen vrij laag. Wat de buitensportvoorzieningen betreft is een dergelijk overzicht niet mogelijk omdat de kosten van alle Dongeradeelse velden in de begroting als een geheel zijn opgenomen. Op basis van de aantallen velden en facturatie overzichten is wel uitgerekend hoe hoog de gemiddelde onderhoudskosten en huurinkomsten per veld zijn. De gemiddelde onderhoudskosten per veld bedragen € 6.000,-- de gemiddelde inkomsten € 350,--. De huur is bijzonder laag in vergelijking met landelijke kengetallen, terwijl de onderhoudskosten normaal zijn. De gemeente heeft dan ook besloten de huren trapsgewijs te verhogen (5 jaar lang elk jaar 5%, excl. indexering), zowel voor de buiten- als de binnensportaccommodaties.

5

Bron: M.A.A.S. Marktplan Accommodatie Analyse Systeem, een database met ca. 200 accommodaties, geanalyseerd in de afgelopen 2 jaar.

Pagina 16 van 33

4

Confrontatie vraag, aanbod en ontwikkelingen

In dit hoofdstuk beschrijven wij op basis van de eerdere hoofdstukken in hoeverre de bestaande accommodaties ook in de toekomst in aard, omvang, locatie en inrichting in een behoefte voorzien. Voor elk van de accommodaties doen wij uitspraken over: • de noodzaak en/of wenselijkheid van uitbreiding of inkrimping van de voorziening; • indicatief: de ruimteclaim (ruimtebeslag onderverdeeld in netto oppervlak aan sportvoorzieningen en bruto oppervlak betreffende benodigde voorzieningen als parkeren, padenstructuur en dergelijke, situering en locatie) bij noodzakelijk geachte uitbreiding/nieuwbouw; • de mogelijkheden en beperkingen voor multifunctioneel gebruik van de (bestaande en/of nieuwe) voorzieningen; • de mogelijkheden en beperkingen voor optimalisatie (intensivering) van het gebruik. Vervolgens stellen we vast welke vraagontwikkeling naar nieuwe sportvoorzieningen naar verwachting in de periode tot en met 2020 en de periode daarna plaats zal vinden. 4.1

Bestaande sportvoorzieningen

4.1.1

Binnensportaccommodaties

Vraag tot 2020 • De bevolkingsontwikkelingen en leerlingenprognoses laten zien dat in de periode tot 2015 de vraag ongeveer gelijk zal blijven. Het huidige aanbod is voor gebruik overdag toereikend. In de avonduren zal er een grote druk op met name de tijdstippen tussen 18.00 uur en 21.00 uur blijven bestaan, vooral wat de sporthallen betreft. Tussen 2015 en 2020 zal de vraag enigszins afnemen, waarmee met name de druk op de populaire tijdstippen wat lager wordt. • De toenemende aandacht voor sport en bewegen kan de vraag positief beïnvloeden, mits de verenigingen goed weten in te spelen op de vraag. Voldoende organisatorische kracht, voldoende kader, een daarvoor toereikend aantal leden en kwalitatief goede accommodaties zijn daarvoor een voorwaarde. Verenigingen als De Roeken DVC en Rebound hebben door middel van fusie hun organisaties weten te versterken en daarmee een afnemende tendens weten te om te buigen. • De verenigingen zijn in het algemeen behoudend ten aanzien van hun verwachtingen voor het toekomstige ledental. Zij verwachten dat de vraag naar uren de komende jaren nauwelijks zal wijzigen. Vraag na 2020 Na 2020 verwachten we dat de vraag zal afnemen als gevolg van bevolkingsontwikkelingen: afname van de bevolkingsomvang en vooral van de belangrijkste doelgroepen voor de binnensport. Daarmee zal ook de vraag naar binnensportvoorzieningen op langere termijn veranderen. Zo neemt de basisgeneratie flink in omvang af, per saldo verwachten we dat er vanaf circa 2025 een gymlokaal minder nodig zal zijn in Dokkum. Daadwerkelijk afstoten is echter mede afhankelijk van factoren als de gewenste spreiding van voorzieningen en de scholen waar de afname plaatsvindt.

Pagina 17 van 33


Ruimteclaim Omdat het huidige accommodatieaanbod ook in de toekomst voldoet, blijft de huidige ruimteclaim bestaan. Wel bestaan er mogelijkheden om met behoud van de bestaande binnensportmogelijkheden de ruimte te beperken. Sporthal De Trimmer en gymzaal Hoedemakerspolder, twee zalen die technisch afgeschreven zijn, kunnen worden vervangen door één nieuwe sporthal bestaande uit drie zaaldelen. Vervanging van twee accommodaties op één nieuwe locatie is echter alleen mogelijk als de bereikbaarheid van gymvoorzieningen voor de basisscholen gewaarborgd is. Voor het overdaggebruik van de binnensport heeft de vervanging van de twee accommodaties door één nieuwe sporthal geen capaciteitsgevolgen. Voor het avondgebruik zijn er wel directe gevolgen. Voor een groot deel van de huidige gebruikers van gymzaal Hoedemakerspolder zal elders een oplossing moeten worden gevonden. Het gaat daarbij om ongeveer 25 uur. In gymzaal Ljurk en vooral binnen de particuliere gymzalen is die capaciteit nog ruimschoots aanwezig. Het benutten van de overcapaciteit van particuliere zalen stuit mogelijk wel op een aantal knelpunten: • de eigenaren, schoolbesturen, moeten mee willen werken; • de zalen moeten bij voorkeur over een eigen ingang beschikken; • de gemeente kan als dienstbetoon aanbieden de inroostering te verzorgen. Een ontwikkeling die de gemeente in de kaart speelt is de mogelijke realisatie van een gymzaal bij nieuwbouw van de J.J. Boumanschool. Bij dien nieuwbouw kan met de wens voor medegebruik door sportverenigingen rekening worden gehouden. Zo kan er een bijdrage worden geleverd aan het optimaal gebruiken van de beschikbare ruimte voor binnensport. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Realisatie van een nieuwe sporthal met drie zaaldelen biedt mogelijkheden voor een intensief gebruik. Door rekening te houden met akoestische eisen kan bovendien invulling gegeven aan de behoefte vanuit muziekgezelschappen voor een ruimte voor oefening en uitvoering. De sporthal kan ontwikkeld worden bij of tegen het zwembad, waarbij schaalvoordelen ten aanzien van het beheer kunnen worden behaald. Een andere mogelijkheid is aansluiten bij de eventuele ontwikkeling van een nieuw fitness-/wellnesscentrum. Gecombineerde bouw kan ruimte besparen, bijvoorbeeld door entree en horeca te delen. Mogelijkheden intensivering van gebruik In plaats van één sporthal en één gymzaal, zoals in de huidige situatie, kan met één sporthal worden volstaan. Zie hiervoor. 4.1.2

Voetbalvelden

Vraag tot 2020 Ook voor de voetbalverenigingen geldt dat de vraag de komende jaren niet veel zal veranderen. V.v. Dokkum is de afgelopen jaren enigszins gegroeid. Ook Be Quick is gegroeid als gevolg van de toenemende belangstelling voor dames- en meisjesvoetbal. Dat laatste is een landelijke trend die naar verwachting nog door zal zetten. In de periode tot 2015 is te verwachten dat er eerst nog een beperkte groei van het ledental zal plaatsvinden, maar rond 2020 verwachten we dat die groei zal afvlakken. De groei zal in eerste instantie bij de pupillen plaatsvinden, later zal vooral de juniorencategorie groeien. Vraag na 2020 Na 2020 verwachten we dat de vraag zal afnemen als gevolg van bevolkingsontwikkelingen: afname van de bevolkingsomvang en vooral van de belangrijkste doelgroepen voor voetbal. Daarmee zal ook de vraag naar voetbalvoorzieningen minder groot worden. Ruimteclaim De huidige ruimteclaim naar 6 wedstrijdvelden en drie trainingsvelden zal blijven bestaan. De huidige capaciteit wordt nagenoeg volledig benut. Ideaal is een situatie waarin nog een extra speelveld beschikbaar is. Door het toepassen van kunstgras zijn geen aparte trainingsvelden nodig. Toepassen van kunstgras kan er tevens voor zorgen dat er een hogere belastbaarheid mogelijk is, zodat een extra zevende veld niet nodig is. Bovendien verwachten we op langere

Pagina 18 van 33


termijn, na 2020, een afname van de vraag naar voetbalvoorzieningen. Een extra speelveld is dan niet meer nodig. Naast de ruimte voor velden is er ruimte nodig voor kleedgebouwen en dergelijke. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Rubber ingestrooide kunstgrasvelden bieden naast het gebruik voor voetbaldoeleinden weinig mogelijkheden voor andere sporten. Wel zijn er pilots gaande waarbij korfbal op dit soort velden wordt gespeeld. Gezien het te verwachten intensieve gebruik door de voetbalverenigingen is er bovendien weinig ruimte voor andere sporten. Overdag kunnen de velden wel worden benut door scholen. Net als in de huidige situatie is medegebruik van de natuurgrasvelden als kaatsveld mogelijk. Ook wordt elders in de provincie inmiddels op kunstgras gekaatst. (Eén van) De kantines van de voetbalverenigingen kan/kunnen gebruikt worden voor naschoolse opvang. Daartoe moeten de gebouwen volgens specifieke eisen worden ingericht. Dat kan echter leiden tot conflicterende belangen: tot een bepaald tijdstip, meestal 18.00 uur, is de kantine in gebruik bij de naschoolse opvang. De vereniging zelf kan er tot die tijd niet of zeer beperkt gebruik van maken. Mogelijkheden intensivering van gebruik Kunstgras biedt mogelijkheden voor gebruik voor trainingen en wedstrijden. Daarmee zijn geen aparte trainingsvelden meer nodig, wat ruimte bespaart. In de Dokkumer situatie gaat het dan om ongeveer 2 hectare. 4.1.3

Korfbalveld

Vraag tot 2020 De vraag naar korfbal kan de komende jaren wat groeien. Landelijk is de belangstelling voor deze sport de afgelopen jaren gestegen. Vooral het familiekarakter van de sport spreekt aan. Onze verwachting is dat ook in Dokkum nog enige groei mogelijk is. KV De Granaet verwacht dat zelf ook. Vraag na 2020 Na 2020 verwachten we dat de vraag zal afnemen als gevolg van bevolkingsontwikkelingen: afname van de bevolkingsomvang en vooral van de belangrijkste doelgroepen voor korfbal. Daarmee zal ook de vraag naar korfbalvoorzieningen minder groot worden. Ruimteclaim In de huidige situatie beslaat de ruimteclaim één natuurgrasveld ter grootte van een voetbalveld. Indien De Granaet de beschikking krijgt over een kunstgrasveld, is ongeveer de helft van de huidige ruimte nodig. Die ruimte is zowel nu als voor de langere termijn toereikend. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Zandingestrooide kunstgrasvelden bieden naast het gebruik voor korfbaldoeleinden mogelijkheden voor bijvoorbeeld schoolsport. Bij een aantal korfbalverenigingen is ook tennisbelijning op de velden toegepast. Zandingestrooid kunstgras wordt in den lande ook gebruikt als trainingsvoorziening voor pupillenvoetbal. De kantines van de korfbalvereniging kan, net als hiervoor is aangegeven bij de voetbalverenigingen, worden gebruikt voor naschoolse opvang. Mogelijkheden intensivering van gebruik Door de velden buiten het veldkorfbalseizoen te benutten als tennisvoorziening, is een hogere bezettingsgraad mogelijk. Verder kan in het zaalkorfbalseizoen worden gedacht aan overkapping door middel van een blaashal. Dat biedt mogelijkheden voor korfbaltraining, waarmee de druk op de primetime uren in de sporthallen kan worden verminderd.

Pagina 19 van 33


4.1.4

Tennisbanen

Vraag tot 2020 De vraag naar tennis kan de komende jaren wat groeien, als goed kan worden ingespeeld op de vraag vanuit de oudere sporter. Tennis is bij uitstek een sport die tot op hoge leeftijd kan worden beoefend, is het niet met het traditionele veld en de traditionele uitrusting, dan wel met aangepaste faciliteiten. Er zijn dan ook kansen voor groei van de vraag naar tennismogelijkheden. Vraag na 2020 Na 2020 verwachten we dat de vraag zal afnemen als gevolg van bevolkingsontwikkelingen. De sportief actieve bevolking neemt in omvang af, wat naar verwachting tot gevolg heeft dat er minder vraag naar tennisvoorzieningen zal zijn. Ruimteclaim In de huidige situatie beslaat de ruimteclaim uit 9 tennisbanen. Gezien het ledental is het aantal banen groot, al worden de twee onverlichte hardcourt banen niet zo intensief gebruikt. Deze banen zijn vanwege de baansoort en het ontbreken van verlichting minder populair. Feitelijk kan volstaan worden met 6 verlichte banen. Die ruimte is zowel nu als voor de langere termijn toereikend. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Tennisbanen lenen zich nauwelijks voor andere activiteiten dan tennis. Wel zien we combinaties van tennis en korfbal (zie paragraaf 4.3). Tennis is dan een bijkomende activiteit. Door goede afspraken te maken is het wellicht mogelijk de tennis- en korfbalvoorzieningen te combineren. Een andere activiteit die voorkomt en ook in het licht van de toename van het aantal oudere sporters interessant is, is lawn bowls. Mogelijkheden intensivering van gebruik Het combineren van tennis- en korfbalvoorzieningen zorgt voor een intensivering van het gebruik. 4.1.5

Zwembad

Vraag tot 2020 Zwemmen is een sport die door alle leeftijdscategorieën wordt beoefend, letterlijk van 0 tot 100. Door de juiste activiteiten aan te bieden en de producten tijdig aan te passen, kan de vraag de komende jaren op het huidige niveau blijven. Wel zal het huidige bad op een zeker moment zijn afgeschreven. Dat betekent dat er een herbezinning nodig zal zijn op de configuratie. Vraag na 2020 Vooral na 2020 zal de aard van de vraag veranderen. Er zal een configuratie nodig zijn waarin meer aandacht zal zijn voor rustig zwemmen in extra verwarmd water. Ook voor therapeutisch zwemmen zal de vraag naar verwachting groter worden. Ruimteclaim De huidige ruimteclaim zal ook op langere termijn blijven bestaan. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Het combineren van een zwembad met andere voorzieningen behoort tot de mogelijkheden, bijvoorbeeld een sporthal, een fitnesscentrum of een praktijk voor fysiotherapie. Het multifunctionele gebruik beperkt zich dan tot gezamenlijke entree, kassa en horeca. Mogelijkheden intensivering van gebruik Een zwembad op zich kan intensiever worden gebruikt door het toepassen van flexibiliteit verhogende middelen, zoals beweegbare bodems (variabele waterdiepte en daarmee meer verschillende activiteiten mogelijk). Verder kan een recreatiebassin uitstekend worden gebruikt als doelgroepen- en therapiebassin.

Pagina 20 van 33


4.1.6

Fitnessaccommodaties

Vraag tot 2020 Fitnessactiviteiten zijn er voor alle leeftijdscategorieën. De veelheid aan activiteiten maakt het mogelijk om continu producten te verbeteren of aan te passen aan de veranderende omstandigheden. De vraag zal dan ook naar verwachting nauwelijks veranderen. Het aantal beoefenaren zal hooguit beperkt toenemen. Tot 2020 is naar onze verwachting nog een beperkte groei mogelijk. Vraag na 2020 Vooral na 2020 zal de aard van de vraag veranderen, wat vooral aanpassing van de producten vereist. Fitnessondernemingen weten hier veelal pro-actief op in te spelen, bijvoorbeeld door uitbreiding met een scala aan wellnessactiviteiten (sauna, beauty, fysiotherapie, massage en dergelijke). Ruimteclaim De huidige ruimteclaim zal ook op langere termijn blijven bestaan. Met name kwaliteitverbetering kan zorgen voor een grotere ruimteclaim. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Het combineren van een fitnessvoorziening met andere voorzieningen behoort tot de mogelijkheden, bijvoorbeeld een sporthal of een zwembad. Het multifunctionele gebruik van het gebouw beperkt zich dan tot gezamenlijke entree, kassa en horeca. Daarnaast kan bij clustering gebruik worden gemaakt van gezamenlijke parkeer- en verkeersvoorzieningen. Mogelijkheden intensivering van gebruik Een fitnessvoorziening kan vooral overdag enigszins intensiever worden gebruikt, bijvoorbeeld door gebruik door scholen en naschoolse sport. 4.2

Kansen voor nieuwe voorzieningen

4.2.1

Atletiekaccommodatie

Vraag tot 2020 Atletiek is een sport voor alle leeftijden. Met name de loopsporten zijn zeer laagdrempelig en zijn daarom zeer populair. We verwachten dat die populariteit zal blijven toenemen. De bevolkingsontwikkelingen in Dokkum werken daarbij mee. De vraag naar specifieke atletiekactiviteiten, met name de technische onderdelen, is veel minder groot. Die vraag hangt sterk samen met de ontwikkelingen binnen de vooral jongere bevolkingsgroepen. Daar zien we een afnemende tendens. Dat, in combinatie met de relatief geringe belangstelling voor technische atletiek, betekent dat we geen grote vraag verwachten naar voorzieningen voor de technische nummers. De nadruk zal liggen op (recreatieve) loopsport, het verzorgingsgebied is noord en met name noordoost Friesland. Vraag na 2020 Na 2020 verwachten we een stabilisering van de vraag naar loopsportvoorzieningen, terwijl de vraag naar technische nummer snaar verwachting verder afneemt. Ruimteclaim Afhankelijk van de aard en de omvang van de voorziening gaat het om circa. 1,5 – 2 ha. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik Een 400m atletiekbaan zelf, voorzien van een tartan toplaag, biedt weinig mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik. Een recht stuk kan als aanloopstrook dienen voor verspringen en hoogspringen. Het middenterrein kan worden gebruik voor verspringen en kogelstoten. Daarmee biedt de totale voorziening uitstekende mogelijkheden voor schoolsport. Het middenterrein kan ook worden voorzien van een kunstgrasveld voor korfbal. Binnen of rondom de atletiekbaan

Pagina 21 van 33


kan een trainingsbaan voor skeeleraars worden aangelegd. Echter, de regio is wel al voorzien van een skeelervoorziening (Zwaagwesteinde). Mogelijkheden intensivering van gebruik Juist door veel verschillende voorzieningen te combineren is een intensief ruimtegebruik mogelijk. 4.2.2

Wellnessaccommodaties

Vraag tot 2020 Wellness is een verzamelnaam van diverse activiteiten waartoe onder meer kuren, sauna, ontspanning en persoonlijke verzorging behoren. De vraag naar diverse wellnessproducten is de laatste jaren onmiskenbaar gestegen en daar komt voorlopig nog geen einde aan. De aandacht voor eigen lichaam en geest neemt alleen nog maar toe. Specifieke wellnessaccommodaties als kuuroorden, sauna’s en spa’s hebben te maken met een groeiende belangstelling. Ook fitnesscentra spelen op die trend in door naast de meer inspannende activiteiten ontspanningsvoorzieningen aan te bieden, hetzij als apart product, hetzij als extra service. Voor de regio Dokkum verwachten we dat het vooral zal gaan om inbreiding van wellnessvoorzieningen binnen bestaande fitnessaccommodaties. Vraag na 2020 Vooral na 2020 zal de aard van de vraag veranderen, wat vooral aanpassing van de producten vereist. Fitness- en wellnessondernemingen weten hier veelal pro-actief op in te spelen met productontwikkeling. Ruimteclaim Van wellnessvoorzieningen is in Dokkum geen extra ruimteclaim te verwachten. Mogelijkheden multifunctioneel gebruik De veelal specifieke wellnessvoorzieningen lenen zich nauwelijks voor multifunctioneel gebruik. Mogelijkheden intensivering van gebruik Een wellnessvoorziening kan vooral overdag enigszins intensiever worden gebruikt, bijvoorbeeld door meer in te spelen op de naar verwachting toenemende vraag vanuit verzorgingsvoorzieningen.

Pagina 22 van 33

5

Voorlopige toekomstrichtingen

5.1 Visie De verenigingen zijn de traditionele hoofdgebruikers van de sportparken en andere sportaccommodaties. Hun positie stond jarenlang niet ter discussie. De verenigingen verlangden goede accommodaties en velden en de gemeente faciliteerde de verenigingen. Tegenwoordig is die situatie om verschillende redenen geen vanzelfsprekendheid meer. Voor het sportonderwijs is de gemeente een belangrijke partij bij de totstandkoming van sportvoorzieningen, met name waar het de binnensport betreft. Inmiddels is het niet meer zo dat sportbeoefening alleen in georganiseerd (verenigings)verband plaatsvindt. Verenigingen ondervinden veel concurrentie van andere vrijetijdsactiviteiten, zie de twee grote fitnessondernemingen in Dokkum. Naast verenigingen dienen zich andere partijen aan die gebruik willen maken van sportvoorzieningen (onder andere onderwijs, muziekverenigingen, concours hippique, andere partijen met wensen voor andere buitensportvoorzieningen). Verder ziet een aantal verenigingen zich geconfronteerd met knelpunten zoals beschikbaarheid van voldoende vrijwilligers, een terugloop van leden of soms een veel te sterke groei van leden, financiële problemen en druk van weten regelgeving. Deze problemen gelden gelukkig niet voor alle verenigingen. Ook landelijk zijn voor de georganiseerde sport deze problemen helaas geen uitzondering meer. Tot slot is de financiële positie van gemeenten veranderd. Een gemeente investeert in maatschappelijke voorzieningen en verlangt daarvoor een optimaal maatschappelijk rendement. Naar een nieuw sportpark Door deze ontwikkelingen zal het karakter van de sportaccommodaties en met name de sportparken veranderen. Het sportpark van de toekomst zal meer moeten bieden dan alleen voldoende sportvoorzieningen. In de visie van Grontmij | Marktplan is het toekomstige Dokkumer sportpark het resultaat van een “assemblageproces”. Bij een dergelijk proces spelen lokale aspecten zoals beschikbare ruimte, financiën, politiek-bestuurlijke keuzes en behoeften van gebruikers (zowel georganiseerde als niet-georganiseerde sporters) en rol. De eerste stap is het bepalen van de behoefte en de bijbehorende ruimte. Die stap is in dit rapport uitgewerkt. Ruimtelijke aspecten van het sportpark Het sportpark maakt onderdeel uit van of sluit direct aan op de bebouwde omgeving. Er is een verbinding met de omgeving (de stad, de regio): er ontstaan interacties. Binnen het sportpark uit zich dat in herkenbare segmenten die, al naar gelang, een open (recreatief medegebruik) dan wel een gesloten (sportgebruik) karakter hebben. Fysieke aspecten van het sportpark Naast traditionele natuurgrasvelden zijn er kunstgrasvelden aangelegd, waardoor er vrijwel geen beperkingen meer zijn wat het gebruik betreft (hoger rendement). Het sportpark is slim en flexibel ingericht, bij het geheel of gedeeltelijk afstoten of van de sportfunctie (of vaststellen van een andere sportfunctie) liggen de kaders voor een nieuwe bestemming al vast (vergelijk schoolwoningen – schoollokalen die zo gebouwd zijn dat ze later snel tot woning om te vormen zijn). De lay-out en routing is dusdanig dat er een (sociaal) veilige situatie ontstaat. Het sportpark straalt kwaliteit uit.

Pagina 23 van 33


De gebruikers van het sportpark De (hoofd)gebruikers van het sportpark zijn vitale en ondernemende verenigingen die verscheidene “producten” kunnen aanbieden. Met andere sportparkgebruikers werken zij samen op het gebied van huisvesting, onderhoud en beheer, centrale inkoop van goederen en diensten (horeca, energie). De verenigingen hebben een goed contact met de directe omgeving (buurt, scholen), onder andere over (recreatief) medegebruik. Van stand-alone naar multifunctioneel gebruik Zowel velden als gebouwen worden niet meer voor en door slechts één tak van sport of vereniging gebruikt. Naast traditionele sportbeoefening worden bijvoorbeeld kunstgrasvelden gebruikt door onderwijsinstellingen en voor sportevenementen. De gebouwen zijn multifunctionele accommodaties en worden gebruikt door de (gezamenlijke) verenigingen (club en kleedvoorzieningen), maar ook voor bijvoorbeeld kinderopvang, activiteiten voor senioren, et cetera. Ook andere (publieke en/of private) sporten leisurevoorzieningen kunnen aan het sportpark van de 21ste eeuw worden toegevoegd. Sport is nog steeds de hoofdfunctie. Het hoofddoel hoeft echter geenszins de sport te zijn. Onderwijs en zorg treden ook duidelijk naar voren. 5.2 Uitwerking In dit hoofdstuk werken we op basis van de behoefte/vraag en de kansen uit het vorige hoofdstuk twee locatieloze toekomstmodellen uit. De eerste betreft een nieuw sportpark waarin de minimaal benodigde configuratie, uitgaande van het huidige aanbod, is uitgewerkt. Daarbij worden ruimte en middelen zo efficiënt mogelijk besteed. De tweede variant betreft een visie op een sportpark dat als regionaal sportcentrum wordt gezien en een veel bredere maatschappelijke invalshoek kent. 5.2.1

Model 1

Lokale behoefte, efficiënt ruimtegebruik

Uitgangspunten: • efficiënte inzet van ruimte, geld en middelen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de aanleg van kunstgrasvelden, de realisatie van een gezamenlijk club-/ kleedgebouw; • basis: behoefte vanuit verenigingen en schoolsport (korte en lange termijn); • verplaatsing van sportvoorzieningen vanuit het Harddraverspark; • minimale ruimte-eisen, maximale kwaliteitseisen. Voor elke tak van sport gaan we uit van een zo minimaal mogelijke ruimte-eis, maar wel voldoende om tegemoet te komen aan de behoefte op korte en langere termijn. Dit sportpark bestaat uit de volgende voorzieningen: Voetbal 6 velden, waarvan 3 kunstgrasvelden 16 kleedkamers, bij voorkeur in 1 complex Medegebruik kaatsen Medegebruik CH

• • • •

Korfbal • 1 kunstgrasveld • clubgebouw Kaatsen • Medegebruik voetbalveld • Medegebruik club- en kleedruimte Zwembad • Als in de huidige samenstelling Sporthal • 28x48x7 meter, 8 kleedkamers, ook ten behoeve van korfbal/hardlopen • Koppeling aan zwembad maakt gecombineerde entree/schaalvoordelen mogelijk

Pagina 24 van 33


Hardlopen/atletiek • 4 laans rondbaan, uitgebreid met (school)atletiekvoorzieningen op het binnenterrein • Club-/kleedaccommodatie combineren met sporthal en/of andere vereniging Fitnessaccommodatie • Vervangende accommodatie voor Palestra, kan fysiek eventueel aansluiten bij sporthal en/of zwembad Tennis • De tennisaccommodatie wordt verplaatst, maar met minder banen (totaal 7 banen) Reduceren ruimtegebruik • Gezamenlijk kleedkamercomplex • Korfbalveld op het binnenterrein van de atletiekbaan • Koppeling sporthal en zwembad of fitnessaccommodatie, gezamenlijke entree. Koppeling van deze drie onderdelen is lastig als wordt uitgegaan van de bestaande situatie van het zwembad. Bij een volledig nieuwe voorziening zijn er wel mogelijkheden • Gezamenlijk clubgebouw korfbal/hardlopen, voor kleedaccommodatie kunnen deze sporten gebruik maken van de sporthal Op de volgende pagina is een indicatieve ruimtestaat weergegeven.

Pagina 25 van 33


Indicatieve ruimtestaat Indicatieve ruimtestaat Dokkum, model 1 Omvang Voetbal hoofdveld bruto afmeting 113x77 bijvelden bruto afmeting 108x72 Clubgebouw v.v. Dokkum Clubgebouw Be Quick Gezamenlijk kleedgebouw tribunes besparing stapelen 25% groen en verkeersruimte 3%

8.701 7.776 600 500 550 150

Aantal

Totaal 2 4 1 1 1 2

17.402 31.104 600 500 550 300 -488 1.499

m² m² m² m² m² m² m² m²

totaal voetbal Hardlopen/Korfbal/schoolsport 4-laans rondbaan 400m, afm. 170x100 m incl. korfbalveld, atletiekvoorz. op binnenterrein kleedvoorzieningen in sporthal clubgebouw De Granaet (tevens accom. hardlopen) groen en verkeersruimte 3%

49.969 m²

17.000

1

17.000 m²

400

1

400 m² 522 m²

totaal hardlopen, korfbal, schoolsport Zwembad Bruto-omvang huidige complex, incl. ligweide ca.

17.922 m²

7.200

1

7.200 m²

totaal zwembad Sporthal bvo (incl. kleedruimte korfbal) footprint

7.200 m²

2.800 2.000

1

2.000 m²

totaal sporthal Fitnesscentrum bvo footprint (deels overlap met sporthal)

2.000 m²

2.000 1.000

1

1.000 m²

totaal fitness Tennis baan, bruto afmeting 30x15m paviljoen (gebouw, kleed, terras) groen en verkeersruimte 3%

1.000 m²

450 500

6 1

2.700 m² 500 m² 96 m²

totaal tennis Centrale parkeerruimte parkeerplaats 25m2 bruto

3.296 m²

25

300

7.500 m²

totaal parkeren Overige infrastructuur en groen 3% totaal totaal overig TOTAAL SPORTPARK

7.500 m²

2667 m² 2667 m² 91.553 m²

Uit dit overzicht blijkt dat de totale ruimtebehoefte voor de sportvoorzieningen, zoals omschreven in model 1 ongeveer 9 ha bedraagt. Met een parkachtige inrichting, met bijvoorbeeld vijverpartijen, plantsoenen en dergelijke, is in de opzet geen rekening gehouden. Het betreft dus een vrij functioneel sportpark.

Pagina 26 van 33


5.2.2 Model 2 Regiosportcentrum Dokkum wordt gezien als een Regiostad met een trekkersfunctie. De gemeenten Dongeradeel en Dantumadeel en de provinsje Fryslân hebben samen de ambitie om Noordoost- Fryslân te veranderen in een groeiregio. De Regiostad Dokkum moet een trekkende functie gaan vervullen. Dat moet leiden tot onder meer een toename van de werkgelegenheid en een stabiele bevolkingsopbouw. Het benutten en versterken van de gebiedskwaliteiten staat daarbij centraal. Sportvoorzieningen, in combinatie met andere voorzieningen, kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan de kwaliteit en de aantrekkelijkheid van de Regiostad. Aansluitend op de ambities om Dokkum een trekkende functie in de regio te verschaffen, past een model voor een Regiosportcentrum. Dit model omvat niet alleen de pure sportfuncties zoals gepresenteerd in model 1. Het Regiocentrum kent een bredere insteek dan alleen de autonome sportbehoefte:

Regio

Sportbehoefte Onderwijs

Regiosportcentrum

Welzijn, cultuur, recreatie Zorg

Buurt, wijk, stad Sport, onderwijs, zorg, welzijn, cultuur en recreatie vormen het sportcentrum en zijn daarbinnen met elkaar verbonden. Ze bedienen daarbij zowel de stad en de omliggende wijken en buurten, als ook de regio Noordoost Friesland. Omdat sport in het geheel als leidende functie wordt gezien, hanteren we de term Regiosportcentrum, maar het geheel van onderdelen is wellicht aanleiding om een andere benaming te kiezen. Naast de sportbehoefte wordt de input voor de inrichting en het ontwerp gevormd door andere aandachtsgebieden: Onderwijs Bewegen is belangrijk voor alle mensen en in het bijzonder voor kinderen. Kansen die in de jeugd gemist worden, laten de rest van het leven hun sporen na. Het ontwikkelen van een positieve houding ten aanzien van bewegen en een brede bewegingscompetentie zijn belangrijke voorwaarden om ook later te blijven deelnemen aan bewegen en sport. Een kwaliteitsvol programma voor bewegingsonderwijs, zowel primair als secundair, kan daar een belangrijke bijdrage aan leveren. Dat programma, de software, gedijt het best in een even kwaliteitsvolle sportaccommodatie, de hardware. Verder is er de voorwaarde dat organisatie, aansturing en begeleiding op orde zijn. Het Regiosportcentrum kan met specifieke en algemene voorzieningen het bewegingsonderwijs zeer goed faciliteren.

Pagina 27 van 33


Enkele voorbeelden: • een centrale schoolsportvoorziening: bijvoorbeeld de combinatie van sporthal, hardloopbaan, kunstgras korfbal/tennisveld, atletiekvoorzieningen. Compact concept, vele mogelijkheden voor leraren en leerlingen – een Schoolsportcentrum binnen het Regiosportcentrum; • in de sporthal een klimwand in plaats van klimrekken. Tevens kunnen aan de buitenzijde klimvoorzieningen worden ontwikkeld; • meer inspelen op trendy sporten: bijvoorbeeld door realisatie van een beachcourt voor beachvolleybal, beach soccer en beachvoetvolley; • scholen zijn verplicht tot het aanbieden van naschoolse opvang: ook daarin kan het sportcentrum voorzien. De ruimte kan samen met de sportorganisaties worden ontwikkeld, multifunctioneel gebruik van de ruimte voor naschoolse opvang is daarmee mogelijk. En het Regiosportcentrum biedt een groot en gevarieerd aanbod van naschoolse activiteiten. De behoefte vanuit het onderwijs is er, de aanknopingspunten voor ontwikkeling van een schoolsportaccommodatie (in combinatie met voorzieningen voor de sportbehoefte) zijn er ook. Wat dan nog nodig is, is een goede organisatie en aansturing. Op het gebied van bewegingsonderwijs zijn diverse ontwikkelingen gaande, zoals de trainer voor de klas en duale aanstelling. Het bewegingsonderwijs zal ook door de scholen omarmd moeten worden en op een prominente plaats in het gemeentelijk onderwijsbeleid moeten zijn ingebed. De school is een katalysator voor verdere sportdeelname. Het Regiosportcentrum, met het schoolsportcentrum in haar midden, draagt eraan bij de brug te slaan tussen bewegingsonderwijs en latere sportdeelname. Zorg Vanuit diverse invalshoeken zijn sport en bewegen belangrijke aspecten binnen de zorgsector: • preventief: ter voorkoming van overgewicht, als onderdeel van een gezonde leefstijl; • curatief: als onderdeel van revalidatieprogramma’s, als middel binnen de paramedische zorg, als advies (‘medicijn’) ter bestrijding van beweegarmoede, overgewicht en diverse ziektebeelden (fysiek en mentaal); • sociaal: als mogelijkheid om mensen te ontmoeten, als onderdeel van activiteitenprogramma’s van zorgaanbieders. Sport en bewegen zijn om hun veelheid aan positieve bijdragen aan de fysieke en mentale gezondheid inmiddels omarmd door de zorgverzekeraars. Beweegprogramma’s vergoeden zij geheel of gedeeltelijk, of ze bieden ze zelfs in eigen beheer aan. Ook vanuit diverse belangenorganisaties, zoals patiëntenverenigingen en ouderenorganisaties worden sport en bewegen als een belangrijk middel gezien. Niet alleen om te werken aan de gezondheid, maar ook voor het contact met lotgenoten of als sociale activiteit: de gezelligheid. Zorg, sport en gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en in het sportpark kan dat op een uitstekende wijze tot z’n recht komen. Een aantal voorbeelden: • Binnen het zwembad ruimte voor therapeutisch zwemmen. Niet alleen het alom bekende MBvO, maar ook meer specifiek op bepaalde klachten afgestemde activiteiten. Daarvoor moet een bassin met een temperatuur van meer dan 33 graden aanwezig zijn. Niet alleen voor therapeutische doeleinden is zo’n temperatuur nodig. Oudere zwemmers vinden zo’n temperatuur behaaglijker dan de temperatuur die meestal in zwembaden wordt aangehouden. Als wekelijkse activiteit van een zorgcentrum is zo’n voorziening erg aantrekkelijk. Een praktijk voor fysiotherapie kan eveneens uitstekend (groeps)oefentherapie in zo’n bassin aanbieden. • Fitness en de veelheid aan activiteiten daarbinnen vormen een inmiddels zeer bekend voorbeeld van preventieve en curatieve zorg. Als daarbij ook nog gebruik van bijvoorbeeld een hardloopvoorziening kan worden gemaakt voor mobiliteitsoefeningen, ontstaat een cluster met vele mogelijkheden: natte en droge training, binnen en buiten. Kortom; veel variatie in oefeningen. • Met name voor ouderen is niet alleen het bewegen van belang, maar ook het samen zijn. De activiteit is niet alleen goed voor de gezondheid, maar bevordert tevens dat mensen uit hun isolement komen. Met een gevarieerd aanbod binnen diverse accommodaties motiveert meer mensen om aan de programma’s deel te nemen.

Pagina 28 van 33


Het Regiosportcentrum heeft in potentie een zorgsportcentrum binnen haar poorten. Organisatie en coördinatie van de activiteiten binnen de accommodatieonderdelen is daarbij een belangrijk aspect. Zo kan in samenwerking met ouderenorganisaties, zorginstellingen en de stichting welzijn een ‘beweeghuis’ worden gevormd, dat activiteiten organiseert en als totaalprogramma kan aanbieden. Zo mogelijk kan zo’n organisatie een eigen ‘clubhuis’ krijgen binnen het sportcentrum. Daarmee wordt het zorgaspect ook tastbaar. Welzijn, cultuur en recreatie Sportvoorzieningen vormen een onderdeel van een pakket van maatschappelijke voorzieningen, waartoe ook cultuur, welzijn en recreatie behoren. De doelgroepen zijn veelal dezelfde en de activiteiten sluiten doorgaans redelijk aan bij het karakter van sportactiviteiten. Er bestaan dan ook diverse mogelijkheden om accommodaties te combineren en activiteitenprogramma’s op elkaar af te stemmen. Er kunnen arrangementen ontstaan die ook commercieel interessant zijn. Het betekent wel dat een accommodatie met multifunctionele mogelijkheden aanwezig moet zijn. Deze kan aanhaken bij bijvoorbeeld de sporthal. Voorbeelden van accommodatieonderdelen: • Vergader- en bestuursruimte, nu veelal voor elke vereniging apart, maar waarom niet combineren en ook voor externe partijen geschikt maken? • Cursusruimte, bijvoorbeeld voor creatieve activiteiten, culinaire cursussen, muzieklessen en dans. Die ruimten en de activiteiten die er mogelijk zijn bieden kansen voor commercieel interessante arrangementen: bijvoorbeeld vergaderen + les, vergaderen + bedrijfssport. Ook vanuit het onderwijs biedt dat aanknopingspunten. Binnen de sporthal kan rekening worden gehouden met muziekrepetities en –uitvoeringen. • Biljartcentrum, zoals momenteel aanwezig bij Het Bolwerk. Mogelijkheden voor een denksportcentrum met zalen voor dammen, schaken en kaartspelen. De zalen kunnen ook voor andere activiteiten (vergaderen, cursussen) worden benut. • Aanleg jeu de boulesbanen, waarbij er kansen zijn om een vereniging op te richten. Landelijk zijn voorbeelden bekend van jeu de boulesverenigingen die zijn aangehaakt bij een tennis- of andere vereniging. Of juist verenigingen die hun activiteiten met jeu de boules zijn gaan uitbreiden om leden te behouden. • Belangrijk is ook dat het sportpark geen afgesloten ‘eiland’ wordt. Openbare toegankelijkheid vergroot de gebruikswaarde en biedt mogelijkheden om de verbinding met de aangrenzende wijken te zoeken. Specifiek daarop gerichte voorzieningen zijn bijvoorbeeld een kunstgras trapveld of pannakooi en openlucht fitnessvoorzieningen (als alternatief voor de traditionele trimbaan). Die laatste voorziening is ook prima in te passen in het hardloop concept. • Een evenemententerrein kan het regiokarakter een extra impuls geven. Dit terrein kan worden gebruikt voor bijvoorbeeld het concours hippique, kermis, circus, kunststof ijsbaan of andere grotere openlucht evenementen. Kan tevens dienen als ligweide van het zwembad. • Een verdere verbreding kan worden gevonden met een indoor- en outdoor speelpark. De indoorvoorzieningen (vgl. Ballorig) zijn een vrij specifieke voorziening, de outdoorvoorzieningen sluiten aan bij andere onderdelen van het sportpark, zoals het schoolsportcomplex. Tot de outdoorvoorzieningen behoren onder meer traditionele speelelementen (ook aansluitend op een voorziening voor naschoolse opvang), maar ook meer uitdagende voorzieningen als een ‘ropetrack’, een touwsurvivalbaan op hoogte. Niet alleen interessant als attractie maar ook een geschikte faciliteit voor schoolsport, in combinatie met de klimwand en andere schoolsportvoorzieningen. Verdere invulling sportbehoefte Vanuit de onderwijs-, zorgen welzijnsoptiek bestaan er al met al kansen om het aanbod van sportactiviteiten te verbreden. Zodoende kan invulling worden gegeven aan de huidige sportbehoefte en aan aanvullende, meer latente behoeften: • beachvolleybal velden, als onderdeel van een schoolsportcentrum, ook goed passend binnen het zwembadconcept (ligweide als locatie) en een aanvulling van de activiteiten van de volleybalverenigingen in Dongeradeel;

Pagina 29 van 33


• jeu de boulesbanen: als accommodatie voor seniorensport en kan als alternatief dienen mo-

• • • •

•

gelijkheid om oudere sporters voor een vereniging te behouden. Voorbeeld: opofferen van een tennisbaan voor jeu de boulesbanen. Op het kunstgras korfbalveld kan ter compensatie de belijning van twee tennisbanen worden aangebracht. Ook de tennisvereniging kan daar gebruik van maken; zorgbad: een extra verwarmd bassin binnen het zwemcomplex, geschikt voor seniorenactiviteiten, therapie, maar ook leszwemmen en doelgroepactiviteiten; denksportcentrum, als onderdeel van een multifunctionele accommodatie; klimsport en survival (binnen en buiten de sporthal, ropetrack); mogelijkheden om de hardloopbaan uit te breiden tot volwaardige atletiekvoorziening. Dit gaat echter ten koste van de vele mogelijkheden om het middenterrein multifunctioneel te gebruiken. Bovendien is het gebruik van een specifieke atletiekaccommodatie naar verwachting minder intensief; dansaccommodatie, als onderdeel van een multifunctionele accommodatie;

Onder bepaalde ruimtelijke en organisatorische voorwaarden zijn er dus kansen om het sportpark op te waarderen tot een meer dan alleen sport omvattend centrum. Allereerst moet de ruimte voor handen zijn. De ruimtestaat (zie volgende pagina) geeft een indruk van de ruimte die voor de diverse onderdelen nodig is en de besparingsmogelijkheden door voorzieningen te combineren. De ruimtestaat van model 2 verschilt vooral met de ruimtestaat van model 1 door de toevoeging van een evenemententerrein. De totale ruimtebehoefte van dit model komt daarmee op ongeveer 10 hectare. Ruimte voor een parkachtige inrichting is daarbij niet meegerekend. Naast de benodigde ruimte is de organisatie een belangrijke voorwaarde. Er is een beheerconstructie nodig waarbij verschillende partijen betrokken zijn. Gemeente, commerciële en maatschappelijke partijen zullen tot een vorm van publiek private samenwerking moeten komen. Er zal dan een soort consortium moeten komen waarbij, in opdracht van de gemeente, afspraken worden gemaakt over beheer, exploitatie en uitvoering van activiteiten. Dat alles onder leiding/coördinatie van een sportparkmanagement. In deze fase is het echter nog te vroeg om nader op die aspecten in te gaan.

Pagina 30 van 33


Indicatieve ruimtestaat Dokkum, model 2 Omvang Voetbal hoofdveld bruto afmeting 113x77 bijvelden bruto afmeting 108x72 Clubgebouw v.v. Dokkum Clubgebouw Be Quick Gezamenlijk kleedgebouw tribunes besparing stapelen 25% groen en verkeersruimte 3%

8.701 7.776 600 500 550 150

Aantal

Totaal 2 4 1 1 1 2

17.402 31.104 600 500 550 300 -488 1.499

m² m² m² m² m² m² m² m²

totaal voetbal Hardlopen/Korfbal/Tennis/schoolsport/ropetrack 4-laans rondbaan 400m, afm. 170x100 m incl. korfbalveld met tennisbelijning , atletiekvoorz. op binnenterrein kleedvoorzieningen in sporthal ropetrack clubgebouw De Granaet (tevens accom. hardlopen) groen en verkeersruimte 3%

49.969 m²

17.000

1

17.000 m²

250 400

1 1

250 m² 400 m² 522 m²

totaal hardlopen, korfbal, schoolsport Zwembad Bruto-omvang huidige complex, excl. ligweide ca.

18.172 m²

2.000

1

2.000 m²

totaal zwembad Sporthal bvo (incl. kleedruimte korfbal) footprint

2.000 m²

2.800 2.000

1

2.000 m²

totaal sporthal Fitnesscentrum bvo footprint (deels overlap met sporthal)

2.000 m²

2.000 1.000

1

1.000 m²

totaal fitness Indoor speelhal bvo footprint (deels overlap met sporthal)

1.000 m²

1.000 500

1

500 m²

totaal speelhal Multifunctionele accommodatie bvo (danssport, denksport, vergaderen, cursussen, nso) footprint

500 m²

1.400 900

1

900 m²

totaal sporthal Evenemententerrein, ligweide, beachvolleybal Totaal 1,5 ha

900 m²

15.000

1

15.000 m²

totaal sporthal Tennis tennisbaan, bruto afmeting 30x15m jeu de boulesbaan 3x12m paviljoen (gebouw, kleed, terras) groen en verkeersruimte 3%

15.000 m²

450 36 500

5 6 1

2.250 m² 216 500 m² 89 m²

totaal tennis Centrale parkeerruimte parkeerplaats 25m2 bruto

3.055 m²

25

400

10.000 m²

totaal parkeren Overige infrastructuur en groen 3% totaal totaal overig TOTAAL SPORTPARK

10.000 m²

3063 m² 3063 m² 105.658 m²

Pagina 31 van 33


5.2.3 Resumerend overzicht In het navolgende overzicht is een vergelijking van de benodigde ruimte weergegeven voor de huidige sportvoorzieningen en de twee modellen. De verkeersruimte en parkvoorzieningen zijn daarin niet meegenomen. Het gaat dus puur om een vergelijking van de ruimte voor de sportvoorzieningen op zich. Vergelijkend overzicht ruimtebehoefte (indicatief) Huidig Model 1

Model 2

Voetbal Korfbal Zwembad Tennis Sporthal Fitness schoolsport, hardlopen, korfbal parkeren multifunctionele accommodatie speelhal evenemententerrein, ligweide

54.000 50.000 50.000 8.000 geïntegreerd geïntegreerd 7.200 7.200 2.000 6.000 3.200 3.000 2.000 2.000 2.000 800 1.000 1.000 3.000 17.900 18.200 8.500 7.500 10.000 0 0 900 0 0 500 0 0 15.000

TOTAAL

89.500

88.800

m² m² m² m² m² m² m² m² m² m² m²

102.600 m²

Uit het overzicht blijkt dat door clustering ruimtewinst te behalen is. Binnen de bestaande ruimte zijn door herstructurering meer voorzieningen te realiseren. Met een relatief beperkte uitbreiding van circa. 1 hectare kan het voorzieningenaanbod zelfs nog verder worden uitgebreid. 5.3 Hoe verder? Dokkum heeft momenteel een traditioneel, maar voldoende sportaccommodatieaanbod. Kwalitatief gezien is er aanleiding om een aantal voorzieningen aan te passen. Daarnaast wil Dokkum zich in economisch en maatschappelijk opzicht verder ontwikkelen. Dokkum richt zich op een positie als Regiostad met een trekkersfunctie. Die functie zal in vele opzichten gestalte moeten gaan krijgen. Wie mensen, bedrijvigheid en middelen wil trekken, moet een bepaalde kwaliteit uitstralen. Ook op het gebied van sport en sportaccommodaties. En op de daarmee nauw en minder nauw verbonden terreinen als onderwijs, zorg, recreatie et cetera. Die uitstraling kan geschieden door de bestaande accommodaties kwalitatief op een hoger peil te brengen. Daarmee laat Dokkum mogelijk kansen liggen om zich echt te herprofileren. Bestaande sportfuncties kunnen bijvoorbeeld kansen bieden voor herontwikkeling tot een andere economisch aantrekkelijke functie. Het structuurplan moet hiervoor de richtingen aangeven. Gezien de compacte schaal van Dokkum biedt clustering van sportfuncties een groot aantal kansen: • kansen om ruimte vrij te spelen; • kansen om Dokkum een aantrekkelijk vestigingsklimaat te geven; • kansen om verenigingen meer mogelijkheden en meer kwaliteit te geven; • kansen om sport te ontschotten en onderwijs, zorg en andere functies in de sportaccommodaties te laten manifesteren; • kansen om de sportdeelname te verhogen; • kansen om het accommodatiegebruik te intensiveren; • kansen om het activiteitenaanbod te verbreden; • kansen om partijen (overheid, non-profit, commercieel) meer samen te laten werken.

Pagina 32 van 33


De twee modellen geven allebei een groot aantal mogelijkheden om die kansen te grijpen, model 2 op een meer ambitieuze wijze dan model 1. Dat binnen die modellen nog verschillende keuzen mogelijk zijn, is logisch. De modellen moeten dan ook niet als absoluut worden gezien, maar als een menukaart. Al naar gelang de honger kunnen meer gerechten worden gekozen, en per gerecht kan de samenstelling ook nog naar believen worden vastgesteld. De modellen zijn locatieloos. De voorzieningen die nu op meer locaties gelegen zijn, zijn op één locatie samengevoegd. Dat wil niet zeggen dat in de toekomst al die functies ook daadwerkelijk op één locatie zullen liggen. Er kunnen motieven zijn om sommige onderdelen juist niet te centraliseren. Motieven om juist wel te clusteren zijn: • ruimtelijk: beperking ruimtegebruik, gezamenlijke functies (parkeren, entree, kleedruimte, horeca,…); • financieel: door gezamenlijke functies en ‘ruilverkaveling’ minder en efficiënter investeren. Mogelijkheden voor PPS constructies; • beheer: schaalvoordelen door gezamenlijk inkoop, schoonmaak et cetera; • management: één parkmanager verbindt verschillende partijen; • marketing en promotie: presentatie als regiosportcentrum, en de uitstraling daarvan op de diverse onderdelen. Om tot een nieuw sportpark te komen is nog een lange weg te gaan. De behoefte is in beeld, de kansen om meer te bieden dan in de huidige situatie zijn legio. Als de gemeente besluit om een nieuw model sportcentrum te implementeren, volgt een groot aantal nieuwe stappen en zullen vele klaphekjes moeten worden gepasseerd. Zo’n proces kan er als volgt uitzien: Keuze voor inrichting nieuw sportpark Bouwstenen voor het sportpark: wat wel en wat niet. Draagvlak particpanten Klaphekje 1: besluitvorming over conceptsamenstelling

Haalbaarheid onderdelen: gebruik, investeringen, exploitatie, ruimte, mogelijkheden participatie derden Klaphekje 2: definitieve keuze en beschikbaar stellen middelen

Concept inrichtingsplan Concept beheerplan • Beschrijving randvoorwaarden • Toedeling taken en verantwoordelijkheden • Beschrijving relatieschema’s functies (sport-zorg• Beschrijving afbreukrisico’s onderwijs-et cetera) • Gevolgen voor gemeentelijke betrokkenheid • Bepalen programma • Juridische en financiële consequenties • Eventuele prioriteiten ruimtebeslag • Draagvlak participanten • Oplossen knelpunten • Oplossen knelpunten • Bereikbaarheid en ontsluiting Klaphekje 3: vaststellen beheerplan en inrichtingsplan • Organisatorische en exploitatie kansen • Draagvlak participanten • Schetsen

Verdere uitwerking in definitief PvE, VO/DO, aanleg en bouw. Verdere uitwerking in juridische structuren, fondswerving, subsidiestromen

Ingebruikname

Pagina 33 van 33

BIJLAGE 3

6500 voor Chr.

RAAP-NOTITIE 5427

Plangebied Tolhuispark in Dokkum

3750 voor Chr.. 37

Gemeente Dongeradeel Archeologisch vooronderzoek: een waarderend booronderzoek

2200 voor Chr.

700 voor Chr.

150 na Chr.

320 na Chr.

Archeologisch

Adviesbureau 250 na Chr.

1650 na Chr.

Colofon Opdrachtgever: gemeente Dongeradeel Titel: Plangebied Tolhuispark in Dokkum, gemeente Dongeradeel; archeologisch vooronderzoek: een waarderend booronderzoek Status: eindversie Datum: 16 februari 2016 Auteur: drs. H.W. Veenstra Projectcode: DOTOL2 Bestandsnaam: NO5427_DOTOL2.docx Projectleider: drs. H.W. Veenstra Projectmedewerkers: E.J.M. van der Zwet & T.M. Perger ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 3984061100 Autorisatie: drs. J. Y. Huis in ‘t Veld Bevoegde overheid: gemeente Dongeradeel

ISSN: 0925-6369

RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b

telefoon: 0294-491 500

1382 LV W eesp

telefax: 0294-491 519

Postbus 5069

E-mail: [email protected]

1380 GB W eesp

© RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2016 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

Plangebied Tolhuispark in Dokkum, gemeente Dongeradeel; archeologisch vooronderzoek: een waarderend booronderzoek

1 Inleiding 1.1 Administratieve gegevens • type onderzoek: een waarderend booronderzoek • bevoegde overheid: gemeente Dongeradeel • onderzoekskader: een bestemmingsplanwijziging • datum veldonderzoek: 25 januari 2016 • locatie: - naam: plangebied Tolhuispark te Dokkum - ligging: het plangebied bevindt zich direct ten oosten, zuiden en westen van zwembad Tolhuisbad aan het Tolhuispark nr. 2 (figuren 1 en 2). - plaats: Dokkum - gemeente: Dongeradeel - provincie: Fryslân - oppervlakte plangebied: 8.367 m² - kaartblad topografische kaart van Nederland, schaal 1:25.000: 6B - centrumcoördinaten (X/Y): 195.625/592.205 • ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 3984061100 • documentatie: de documentatie van het project wordt bij RAAP bewaard onder de projectcode DOTOL2 en wordt met de vondsten binnen een termijn van twee jaar overgedragen aan het Noordelijk Archeologisch Depot te Nuis.

1.2 Aanleiding en doelstelling In het plangebied zijn bodemingrepen gepland die mogelijk bedreigend zijn voor eventuele archeologische waarden. In oktober 2015 heeft RAAP een bureau- en karterend veldonderzoek uitgevoerd (Bakker, 2015). De resultaten van dit onderzoek wijzen uit dat zich in het plangebied een dekzandopduiking bevindt. In de delen met een (grotendeels) intacte podzolbodem is conform de FAMKE een archeologisch vervolgonderzoek aanbevolen in de vorm van een waarderend booronderzoek met megaboringen (uitgangspunt 20 boringen per ha). De resultaten hiervan worden in onderhavige notitie uiteengezet. Daarnaast is het plangebied aan de westen de noordoostzijde door de opdrachtgever iets uitgebreid ten opzichte van de situatie in oktober 2015. Hier zijn enkele karterende gutsboringen gezet en in geval van een intacte podzolbodem ook een enkele megaboring. De resultaten van dit onderzoek komen ook in onderhavige notitie aan de orde. Voor gegevens uit het bureauonderzoek wordt verwezen naar Bakker (2015).

1.3 Onderzoeksvragen 1. Zijn er aanwijzingen voor (grotere) archeologische nederzettingen in de top van het dekzand waarin een intacte podzolbodem voorkomt? 2. Is archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk?

RAAP-notitie 5427 / eindversie, 16 februari 2016

[3 ]


1.4 Randvoorwaarden Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; http://www.sikb.nl), geldt in de praktijk als richtlijn. RAAP beschikt over een opgravingsvergunning, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zie tabel 1 voor de dateringen van de in deze notitie genoemde archeologische perioden.

Archeologische perioden Datering

Tijdperk

Recente tijd

- 1945

C

Nieuwe tijd

- 1850

B

- 1650

A Laat B Laat A D: Ottoonse tijd

Vroeg

Middeleeuwen

C: Karolingische tijd B: Merovingische tijd

A: Volksverhuizingstijd Laat

Romeinse tijd

Midden Vroeg Laat

IJzertijd

Midden Vroeg Laat

Bronstijd

Midden

Prehistorie

Vroeg

Neolithicum (N ieuwe Steentijd)

Laat Midden Vroeg

Mesolithicum (M idden Steentijd)

Paleolithicum (O ude Steentijd)

Laat Midden Vroeg Laat Jong B Jong A Midden Oud

- 1500 - 1250 - 1050 - 900 - 725 - 525 - 450 - 270 - 70 na Chr. - 15 voor Chr. - 250 - 500 - 800 - 1100 - 1800 - 2000 - 2850 - 4200 - 4900/5300 - 6450 - 8640 - 9700 - 12.500 - 16.000 - 35.000 - 250.000

tabel1_standaard_Archeologisch_RAAP_2014

Tabel 1. Archeologische tijdschaal.


[4 ]


2 Veldonderzoek 2.1 Methode • positie gutsboringen in nieuwe delen plangebied: verspreid over het terrein (zie figuur 2). • positie megaboringen: ter hoogte van de hoogste dekzandlocaties (de ondiepste) met een intacte podzolbodem. Bij elke megaboring is eerst een gutsboring gezet. Daarom staan op figuur 2 bij elk megaboorpunt twee boornummers vermeld, één voor de gutsboring en één voor de megaboring. Waar mogelijk is hierbij gebruik gemaakt van de gutsboringen van het karterende booronderzoek. • gebruikt boormateriaal: gutsboor Ø 3 cm en Edelmanboor Ø 15 cm (megaboor). De bovenste 0,3 m van het dekzand is nat gezeefd over een zeef met een maaswijdte van 3 mm. Het zeefresidu is met het blote oog geïnspecteerd op de aanwezigheid van archeologische vondsten (zoals vuursteenartefacten) en indicatoren (zoals houtskool). • totaal aantal boringen: elf gutsboringen (boringen 13 t/m 23) en acht megaboringen (boringen 24 t/m 31; zie figuur 2); de boringen 1 t/m 12 zijn tijdens het karterende booronderzoek gezet. • minimaal geboorde diepte: 1,0 m -Mv • maximaal geboorde diepte: 2,8 m -Mv • boorbeschrijvingen: lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989). De uitgebreide boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel) zijn opgenomen in bijlage 1. • X-/Y- en Z-coördinaten boringen gemeten met: RTK-GPS

2.2 Resultaten 2.2.1 Geologie en bodem De beschrijving van de laagopeenvolging (lithologie) en interpretatie (lithogenese) komt overeen met de beschrijving uit de eerdere rapportage (zie Bakker, 2015). Samenvattend kan worden gesteld dat (van boven naar beneden) in het plangebied (inclusief toegevoegde delen) onder een verstoorde toplaag een opeenvolging van klei op veen op dekzand voorkomt. Het hoogste (gemeten) punt van het dekzand bevindt zich ter hoogte van de boringen 11/26 en 18/28 op 1,09 m -NAP (0,60 en 0,98 m -Mv), het diepste punt ter hoogte van boring 6 op 2,29 m -NAP (2,00 m -Mv). Op figuur 2 zijn bij elk boorpunt de hoogtes van het dekzand -NAP (rode getallen) en -Mv (groene getallen) aangegeven. In het algemeen bevindt de top van het dekzand zich in het plangebied tussen 1,10 en 1,75 m -NAP. In het westelijke deel van het plangebied (boringen 3, 4, 6, 13 en 14) ligt de top van het dekzand nog enkele decimeters lager. In het oostelijke en uiterste zuidoostelijke deel van het plangebied kan niet worden vastgesteld wat de hoogte van het dekzand is, omdat de oorspronkelijke top ervan als gevolg van recente bodemingrepen is verstoord. In het grootste deel van het plangebied komt in het dekzand een podzolbodem/bodemvorming voor (zie figuur 2 en bijlage 1). Alleen in de lagere delen van het dekzandvoorkomen is soms geen bodem gevormd (boringen 3, 4, 6, 10 en 13). In de boringen is 1/24, 2, 5/25, 7, 11/26,


[5 ]


15/27, 17, 18/28, 19, 21/29, 22/30 en 23/31 is de podzolbodem (grotendeels) intact (E-horizont aanwezig). In boring 14 is de podzolbodem verstoord tot in de B-horizont en in boring 20 tot in de C-horizont. Boring 16 kon niet tot de gewenste diepte worden gezet in verband met ondoordringbaar materiaal. In boring 14 is de top van de podzolbodem verdwenen als gevolg van verspoeling vóór en/of tijdens de veenvorming. Als gevolg van recente bodemingrepen in het oosten en uiterste zuidoosten van het plangebied is de podzolbodem deels of geheel verstoord. Na herinterpretatie van boring 9 lijkt het erop dat de podzolbodem hier niet volledig is verstoord (zoals eerder is gesteld), maar hoogstens tot in de B-horizont. De top van het resterende dekzand bevond zich in deze boring op 1,10 m -NAP. Aangezien de A- en E-horizont hier mogelijk zijn verdwenen, lag ter hoogte van deze locatie waarschijnlijk het oorspronkelijk hoogste punt van de dekzandopduiking (binnen de grenzen van het plangebied). In de boringen 12 en 20 is de podzolbodem waarschijnlijk volledig verstoord. In de boringen 7 en 8 heeft minder sterke bodemvorming plaatsgevonden, zodat geen ‘echte’ podzolbodem is ontstaan. Geconcludeerd kan worden dat het dekzand duidelijk reliëf vertoont. Er is sprake van een dekzandopduiking (of meerdere opduikingen direct naast elkaar) met een (grotendeels) intacte podzolbodem.

2.2.2 Archeologische vindplaats Aard en datering In de gutsboringen 1, 15, 18, 21 en 22 (zie figuur 2 en tabel 2) zijn in de top van het dekzand spikkels houtskool gevonden (niet verzameld). De aanwezigheid van houtskool in de top van het dekzand kan duiden op een vindplaats uit de Steentijd. Daarom is op de hogere locaties van het dekzand met een intacte podzolbodem en houtskool een megaboring gezet om eventuele archeologische vondsten zoals vuursteenartefacten op te sporen. Hierbij zijn in twee megaboringen door mensen bewerkt vuursteen (vuursteenartefacten) aangetroffen (zie tabel 2). In het plangebied bevindt zich dus een vindplaats uit de Steentijd. De bewoning heeft plaatsgevonden op de hogere delen en waarschijnlijk ook de flanken van de dekzandopduiking. In megaboring 24 (ten noordwesten van het zwembad) zijn twee vuursteenartefacten en brokjes houtskool gevonden. Het betreft een fragment van een microlithische spits, die vermoedelijk uit de tweede helft van het Mesolithicum dateert. Het tweede artefact betreft een niet nader te benoemen vuursteensplinter. Megaboring 27 (ten oosten van het zwembad) heeft elf vuursteenartefacten, een fragment van een verkoolde hazelnootdop en (andere) houtskoolbrokjes opgeleverd. Het gaat om twee verbrande kernfragmenten die aan elkaar passen, vier afslagfragmenten (waarvan één verbrand), vier splinters en één potlid (waarschijnlijk afkomstig van een artefact). Deze vuursteenartefacten zijn niet nader te dateren dan in de periode Laat Paleolithicum t/m Vroege Bronstijd. In de overige megaboringen is alleen houtskool aangetroffen. De vindplaats kan op basis van de aangetroffen vondsten niet nader worden gedateerd dan in de periode Laat Paleolithicum t/m Vroege Bronstijd. Het fragment van een verkoolde hazelnootdop wijst ook op een nederzetting uit deze periode. Hazelnoten werden namelijk geroosterd en vervolgens gegeten. In haardkuilen en oppervlaktehaarden, die ook op de vindplaats mogen worden verwacht, worden daarom regelmatig verkoolde hazelnootdoppen aangetroffen. Het is onduidelijk of op de vindplaats sprake is van eenmalige bewoning of van meerdere bewoningsfasen (palimpsest). In het laatste geval zullen vondsten van verschillende ouderdom


[6 ]


op dezelfde locatie en in hetzelfde niveau voorkomen. Vermoedelijk dateert in ieder geval een deel van het vondstmateriaal uit de tweede helft van het Mesolithicum. De kans is groot dat op de vindplaats veel vuursteenartefacten voorkomen. Tijdens een booronderzoek met megaboringen (zoals onderhavig onderzoek) wordt namelijk relatief weinig zand uit de top van het dekzand gezeefd. Toch zijn hierbij in het plangebied al meerdere vuursteenartefacten aangetroffen. boring artefact/indicator

datering

diepte (m -NAP)

1/24

vuursteenartefact, 1 fragment

vermoedelijk tweede helft Mesolithicum

1,36-1,43

vuursteenartefact, 1 splinter

Laat Paleolithicum t/m Vroege Bronstijd

1,36-1,43

houtskoolfragmenten (niet verzameld)

?

1,36-1,43

11/26


?

1,09-1,24

15/27

vuursteenartefacten: 2 kernfragmenten

Laat Paleolithicum t/m Vroege Bronstijd

1,49-1,67

vermoedelijk Mesolithicum t/m Vroege

1,49-1,67

microlithische spits

die aan elkaar passen (verbrand); 4 afslagfragmenten (waarvan 3 verbrand); 4 splinters; 1 potlid (verbrand), waarschijnlijk afkomstig van artefact fragmenten verkoolde hazelnootdop

Bronstijd houtskoolfragmenten (niet verzameld)

?

1,49-1,67

18/28


?

1,09-1,28

21/29


?

1,11-1,28

22/30


?

1,74-1,85

Tabel 2. Overzicht van de archeologische artefacten en indicatoren.

Omvang en diepteligging De verwachting is dat de vindplaats zich uitstrekt over het gehele plangebied (wellicht met uitzondering van de laagste delen van het dekzand) en vrijwel zeker ook tot buiten de grens van het plangebied. De daadwerkelijke omvang van de vindplaats kan op basis van het uitgevoerde onderzoek niet worden vastgesteld. De vuursteenartefacten en fragmenten houtskool zijn aangetroffen in de top van het dekzand. Het hoogste (opgeboorde) punt van de vindplaats bevindt zich ter hoogte van de boringen 11/26 en 18/28 op 1,09 m -NAP (0,60 en 0,98 m -Mv). Het laagste punt waar archeologische indicatoren (houtskool) zijn aangetoond, ligt in boring 22/30 op 1,74 m -NAP (1,27 m -Mv). Het is niet uitgesloten dat ook in de lagere delen van het dekzand archeologische resten voorkomen. Kwaliteit (gaafheid en conservering) en waardering Verwacht wordt dat de vindplaats binnen het plangebied grotendeels gaaf is, dat wil zeggen nauwelijks verstoord door bodemingrepen, met uitzondering van een zone in het oosten en


[7 ]


uiterste zuidoosten. Tijdens de realisatie van het zwembad direct ten noorden en de vijver direct ten westen en noorden van het plangebied zijn waarschijnlijk delen van de vindplaats verstoord. Hoewel de mate van conservering van eventuele onverbrande organische resten op de vindplaats niet duidelijk is, kan niet worden uitgesloten dat, gezien de afdekking met veen en klei, dergelijke resten (deels) bewaard zijn gebleven. De waarderingssystematiek van de KNA versie 3.3 volgend kan aan de gaafheid een score 3 (hoog) worden toegekend. De conserveringstoestand is vermoedelijk gemiddeld (score 2). Op basis van deze bovengemiddelde score is de vindplaats als behoudenswaardig aan te merken.


[8 ]


3 Samenvatting 3.1 Conclusies De conclusies van het onderzoek worden gegeven in de vorm van de antwoorden op de specifieke onderzoeksvragen (zie § 1.3). 1. Zijn er aanwijzingen voor (grotere) archeologische nederzettingen in de top van het dekzand waarin een intacte podzolbodem voorkomt? Ja: in het plangebied bevindt zich een dekzandopduiking met een (grotendeels) intacte podzolbodem waarin een grotendeels gave vindplaats uit de periode Laat Paleolithicum t/m Vroege Bronstijd is aangetroffen. In de top van het dekzand zijn in totaal 13 vuursteenartefacten gevonden, waaronder een fragment van een microlithische spits, die vermoedelijk uit de tweede helft van het Mesolithicum dateert. Ook is een deel van een verkoolde hazelnootdop verzameld. In meerdere boringen is houtskool herkend. De verwachting is dat de vindplaats zich uitstrekt over het gehele plangebied en vrijwel zeker ook tot buiten de grens van het plangebied. Het hoogste (opgeboorde) punt van de vindplaats bevindt zich op 1,09 m -NAP. Het laagste punt waar houtskool is gevonden, ligt op 1,74 m -NAP. Het is niet uitgesloten dat ook in de lagere delen van het dekzand archeologische resten voorkomen. 2. Is archeologisch vervolgonderzoek noodzakelijk? Archeologische maatregelen (planinpassing of vervolgonderzoek) zijn noodzakelijk (zie § 3.2) omdat de aangetroffen vindplaats waardevol en daarmee behoudenswaardig wordt geacht.

3.2 Aanbevelingen Het uitgevoerde onderzoek heeft voldoende aangetoond dat de vindplaats behoudenswaardig is. Een proefsleuvenonderzoek (dat gericht is op het bepalen van de behoudenswaardigheid van de vindplaats) wordt daarom niet noodzakelijk geacht. In geval van een behoudenswaardige vindplaats wordt behoud in situ als beste optie beschouwd. Dit betekent dat hier geen bodemingrepen mogen plaatsvinden die het aanwezige archeologische niveau (en de eventuele bijbehorende grondsporen) kunnen verstoren. Behoud in situ kan worden gerealiseerd als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: - In het plangebied bevindt het hoogste (opgeboorde) punt van het intacte archeologische niveau zich op 1,09 m -NAP. Als een veiligheidsbuffer van 0,3 m wordt aangehouden, betekent dit dat de bodemingrepen niet dieper mogen reiken dan 0,8 m -NAP. Dit geldt dus ook voor eventuele kelders, sloten, nutsvoorzieningen en dergelijke. - Voorkomen dient te worden dat zware machines (zoals graaf- en heimachines, dumpers, tractoren) tijdens de bouwwerkzaamheden het archeologisch niveau verstoren, bijvoorbeeld door het eigen gewicht of het veroorzaken van rijsporen. Aangezien op het archeologische niveau een laag veen ligt dat geen draagkracht heeft, zal dit al snel het geval zijn. Verstoring


[9 ]


kan worden voorkomen door het opbrengen van een afdekkende laag zand en het gebruiken van rijplaten. - Indien funderingspalen worden toegepast, dienen de palen minstens vijf meter uit elkaar staan. Ter plaatse van de palen kan dan archeologisch vervolgonderzoek achterwege blijven, omdat dit naar verwachting niet zal leiden tot zinvolle kennisvermeerdering. - In de omgevingsvergunning dient als voorwaarde te worden opgenomen dat bodemingrepen dieper dan 0,8 m -NAP niet zijn toegestaan. - Voor het gehele plangebied dient planologische bescherming te worden gerealiseerd (via een dubbelbestemming vanwege archeologische waarden), met onder meer als bepaling dat bodemingrepen dieper dan 0,8 m -NAP niet zijn toegestaan. Als aan deze voorwaarden niet kan worden voldaan, moet de bedreigde archeologische informatie worden veiliggesteld via een opgraving (behoud ex situ). Een opgraving dient te worden uitgevoerd conform een vooraf opgesteld Programma van Eisen (PvE) dat is goedgekeurd door de bevoegde overheid (de gemeente Dongeradeel). Wanneer bij de uitvoering van de geplande werkzaamheden archeologische resten worden aangetroffen, moet hiervan direct melding worden gemaakt bij de gemeente. Dit is een wettelijke verplichting. Contactpersoon RAAP: drs. H.W. Veenstra (0512-589140).


[1 0 ]


Literatuur Bakker, A.M., 2015. Plangebied Tolhuispark in Dokkum, gemeente Dongeradeel; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek. RAAP-notitie 5215. RAAP Archeologisch Adviesbureau, Weesp. Nederlands Normalisatie-instituut, 1989. Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft.

Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1. Figuur 2.

Ligging van het plangebied (rood). Inzet: ligging in Nederland (ster). Resultaten onderzoek. De boringen 1 t/m 12 zijn gezet tijdens het eerder uitgevoerde karterende onderzoek (Bakker, 2015).

Tabel 1.

Archeologische tijdschaal.

Tabel 2.

Overzicht van de archeologische artefacten en indicatoren.

Bijlage 1. Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel).


[1 1 ]

594

Betterwird

194

Weeshuislanden III

195 N356

 Holwerd e

rw eg

nd Ro

we

g-N

oor

196

594

Betterwird

197

d

N361

sdijk Harddraver

Dokkumergrootdiep

593

593

Dokkum Dokkum

nd Ro est g-W we

592

592

s rsch an Zu id e

Geestmermeer

Stroobossertrekvaart

N361

591

Koarndyk

N356

Indijkslaan

194 Dotol2.wor TP/4 februari 2016

Swalkerhvs

rweg

591

Murmerwoudste

© OpenStreetMap.org onder CC-BY-SA 2.0 licentie

Akkerwoudstervaart

195

196

Trekweg

Figuur 1. Ligging van het plangebied (rood). Inzet: ligging in Nederland (ster).

197

195600

195650

195700

592300

592300

195550

1/24

1,15

1,36

592250

592250

1,75 1,65

17

1,38 2

16

1,51 1,13 14 2,08

15/27 1,47 1,49

12 1,10 2,19

3

2,05 2,12

6 4

1,80 1,78

2,00 2,29

1,50 2,09

22/30

1,09

7

23/31

0,90 1,70

1,83 1,58

592150

10

0,65 1,11

0,98 18/28 1,09

19

2,43 2,05

0 195550

20

1,05 1,52

9

Dotol2.wor TP/16 februari 2016

1,62 1,88

10

20

30

195600

40

592150

8

0,89 1,25

5/25

1,27 1,74

21/29

11/26 0,60

592200

592200

13

2,10 2,03

0,75 1,10

50m 195650

195700

legenda gutsboring

boring met E-horizont

6

megaboring

boring met B-horizont

2,12

top dekzand in meters -NAP

boring met houtskool

boring met C-horizont

0,90

top dekzand in meters -Mv

boring met vuursteenartefacten

boring met bodemvorming

boornummer

grens plangebied

boring met ondoordringbaar puin

Figuur 2. Resultaten onderzoek. De boringen 1 tot en met 12 zijn gezet tijdens het eerder uitgevoerde karterende onderzoek (Bakker, 2015).


Bijlage 1: Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel)


[1 5 ]

boring: DOTOL-1

beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.634, Y: 592.270, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: -0,21, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,21 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

25 cm -Mv / 0,46 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, bruin, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

50 cm -Mv / 0,71 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en veenbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

102 cm -Mv / 1,23 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

105 cm -Mv / 1,26 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, zwart, amorf veen

110 cm -Mv / 1,31 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, zwart, amorf veen

115 cm -Mv / 1,36 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: enkele spikkel houtskool

122 cm -Mv / 1,43 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

135 cm -Mv / 1,56 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont

155 cm -Mv / 1,76 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig grof, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont

Einde boring op 175 cm -Mv / 1,96 m -NAP

1

boring: DOTOL-2

beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.620, Y: 592.249, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: -0,13, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord, opmerking: 170 guts loopt leeg

0 cm -Mv / 0,13 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zand- en veenbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord


60 cm -Mv / 0,73 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, grijs, matig stevig

75 cm -Mv / 0,88 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, matig stevig


125 cm -Mv / 1,38 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, enkele kleilagen, zeggeveen

138 cm -Mv / 1,51 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkergrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

140 cm -Mv / 1,53 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont


160 cm -Mv / 1,73 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig grof, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


2

boring: DOTOL-3


0 cm -Mv / 0,07 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,32 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: opgebrachte grond

30 cm -Mv / 0,37 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, bruin, kleibrokken, veraard veen Bodemkundig: interpretatie: verstoord

85 cm -Mv / 0,92 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk siltig, zwak humeus, donkergrijs, stevig

114 cm -Mv / 1,21 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, stevig

120 cm -Mv / 1,27 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, enkele kleilagen, veen (niet gedifferentieerd)

135 cm -Mv / 1,42 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen


205 cm -Mv / 2,12 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

270 cm -Mv / 2,77 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, geel, zeer fijn


3

boring: DOTOL-4


0 cm -Mv / 0,59 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, matig humeus, donkerbruingrijs, kleibrokken, zeer fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

40 cm -Mv / 0,99 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, geel, kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

80 cm -Mv / 1,39 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen

135 cm -Mv / 1,94 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, donkerbruin, amorf veen

150 cm -Mv / 2,09 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: diffuus (3-10 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, bruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

160 cm -Mv / 2,19 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, donkerbruin, zeer fijn


boring: DOTOL-5

beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.648, Y: 592.203, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: 0,02, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord, opmerking: 200 guts loopt leeg

0 cm -Mv / 0,02 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, grijsbruin Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

30 cm -Mv / 0,28 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, zand- en kleibrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

55 cm -Mv / 0,53 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

80 cm -Mv / 0,78 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, groengrijs Bodemkundig: interpretatie: verstoord

95 cm -Mv / 0,93 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, stevig

120 cm -Mv / 1,18 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, zeggeveen Opmerking: KL OP 130

180 cm -Mv / 1,78 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

195 cm -Mv / 1,93 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus


4

boring: DOTOL-6


0 cm -Mv / 0,29 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

95 cm -Mv / 1,24 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, rietveen

195 cm -Mv / 2,24 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

200 cm -Mv / 2,29 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgrijsbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: DOTOL-7


0 cm -Mv / 0,80 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, matig humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

45 cm -Mv / 1,25 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veraard veen

90 cm -Mv / 1,70 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

95 cm -Mv / 1,75 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

105 cm -Mv / 1,85 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

120 cm -Mv / 2,00 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

135 cm -Mv / 2,15 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


5

boring: DOTOL-8


0 cm -Mv / 0,47 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk siltig, grijs Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor Archeologie: lichte zweem fosfaat, enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

20 cm -Mv / 0,67 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, grijs, stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken

75 cm -Mv / 1,22 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: diffuus (3-10 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig slap, spoor plantenresten

80 cm -Mv / 1,27 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

105 cm -Mv / 1,52 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruin, matig fijn Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus Opmerking: bodemvorming

110 cm -Mv / 1,57 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

120 cm -Mv / 1,67 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

140 cm -Mv / 1,87 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: DOTOL-9

beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.653, Y: 592.147, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: -0,35, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord, opmerking: 100 guts loopt leeg

0 cm -Mv / 0,35 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig zandig, grijsbruin, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

75 cm -Mv / 1,10 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming

95 cm -Mv / 1,30 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Opmerking: bodemvorming


6

boring: DOTOL-10


0 cm -Mv / 0,26 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, lichtgrijsgeel, kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,51 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig zandig, zwak humeus, bruingrijs, kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord

100 cm -Mv / 1,26 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veraard veen

110 cm -Mv / 1,36 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen

150 cm -Mv / 1,76 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, grijsbruin, amorf veen

162 cm -Mv / 1,88 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

185 cm -Mv / 2,11 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


7

boring: DOTOL-11


0 cm -Mv / 0,49 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,74 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, zwak humeus, grijs, stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken Opmerking: n

40 cm -Mv / 0,89 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, sterk kleiig, bruingrijs, amorf veen

50 cm -Mv / 0,99 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

60 cm -Mv / 1,09 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, zwartbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

65 cm -Mv / 1,14 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont

75 cm -Mv / 1,24 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont

80 cm -Mv / 1,29 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont

110 cm -Mv / 1,59 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont


8

boring: DOTOL-12

beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.677, Y: 592.225, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: 0,07, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,07 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, wit, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: opgebrachte grond

150 cm -Mv / 1,43 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, zandbrokken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: interpretatie: verstoord

210 cm -Mv / 2,03 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


boring: DOTOL2-13

beschrijver: HV/EZ, datum: 25-1-2016, X: 195.586,14, Y: 592.216,32, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: -1,09, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: Gemeente Dongeradeel, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 1,09 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, matig humeus, bruingrijs, zandbrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor


40 cm -Mv / 1,49 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, veen (niet gedifferentieerd)

110 cm -Mv / 2,19 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand

120 cm -Mv / 2,29 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


9

boring: DOTOL2-14


0 cm -Mv / 0,95 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, matig humeus, bruingrijs, zandbrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

12 cm -Mv / 1,07 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, lichtgrijs, matig stevig


65 cm -Mv / 1,60 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: erosief (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, veen (niet gedifferentieerd)

113 cm -Mv / 2,08 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: erosief (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus Opmerking: E-horizont geërodeerd (verspoeld)

120 cm -Mv / 2,15 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: zand, matig siltig, zwak humeus, donkergeelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont

132 cm -Mv / 2,27 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


boring: DOTOL2-15


0 cm -Mv / 0,02 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

60 cm -Mv / 0,62 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, lichtbruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord



130 cm -Mv / 1,32 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, veen (niet gedifferentieerd)

147 cm -Mv / 1,49 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont Archeologie: spikkels houtskool

153 cm -Mv / 1,55 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool

165 cm -Mv / 1,67 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

177 cm -Mv / 1,79 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


10

boring: DOTOL2-16

beschrijver: HV/EZ, datum: 25-1-2016, X: 195.688,55, Y: 592.250,31, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: 0,06, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: Gemeente Dongeradeel, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,06 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

60 cm -Mv / 0,54 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, lichtbruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: ondoordringbaar bouwpuin (onbepaald)


boring: DOTOL2-17


0 cm -Mv / 0,10 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord


100 cm -Mv / 0,90 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, lichtblauwgrijs, matig stevig

128 cm -Mv / 1,18 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, veen (niet gedifferentieerd)

175 cm -Mv / 1,65 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont



11

boring: DOTOL2-18


0 cm -Mv / 0,11 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord


90 cm -Mv / 1,01 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak kleiig, donkergrijsbruin, veen (niet gedifferentieerd)

98 cm -Mv / 1,09 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: enkele spikkel houtskool

117 cm -Mv / 1,28 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

130 cm -Mv / 1,41 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


boring: DOTOL2-19


0 cm -Mv / 0,25 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, veen- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord

110 cm -Mv / 0,85 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, lichtgrijs, stevig


183 cm -Mv / 1,58 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: erosief (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingrijs, veenbrokken, matig fijn, interpretatie: verspoeld dekzand

189 cm -Mv / 1,64 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: erosief (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont



12

boring: DOTOL2-20


0 cm -Mv / 0,38 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, veen- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord

100 cm -Mv / 0,62 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, bruingrijs, veen- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

243 cm -Mv / 2,05 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont


boring: DOTOL2-21





65 cm -Mv / 1,11 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: enkele spikkel houtskool

82 cm -Mv / 1,28 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

95 cm -Mv / 1,41 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


13

boring: DOTOL2-22




73 cm -Mv / 1,20 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veen (niet gedifferentieerd)

127 cm -Mv / 1,74 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: enkele spikkel houtskool


150 cm -Mv / 1,97 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


boring: DOTOL2-23



25 cm -Mv / 0,61 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, zwak humeus, grijs, stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken

40 cm -Mv / 0,76 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruingrijs, veraard veen

50 cm -Mv / 0,86 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veen (niet gedifferentieerd)

89 cm -Mv / 1,25 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn Bodemkundig: E-horizont

101 cm -Mv / 1,37 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

109 cm -Mv / 1,45 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingeel, matig fijn Bodemkundig: BC-horizont


14

boring: DOTOL2-24

beschrijver: HV/EZ, datum: 25-1-2016, X: 195.634,28, Y: 592.269,67, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: -0,21, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-15 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: Gemeente Dongeradeel, uitvoerder: RAAP Noord, opmerking: mega op boring 1

0 cm -Mv / 0,21 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord


50 cm -Mv / 0,71 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en veenbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord



110 cm -Mv / 1,31 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, zwart, amorf veen

115 cm -Mv / 1,36 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool, fragmenten vuursteen Opmerking: 2 vuursteenartefacten en meerdere fragmenten houtskool


135 cm -Mv / 1,56 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont

155 cm -Mv / 1,76 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig grof, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont


15

boring: DOTOL2-25

beschrijver: HV/EZ, datum: 25-1-2016, X: 195.647,89, Y: 592.203,30, precisie locatie: 1 cm, coördinaatsysteem: Rijksdriehoeksmeting, kaartblad: 6B, hoogte: 0,02, referentievlak: Normaal Amsterdams Peil, methode hoogtebepaling: GPS, boortype: Edelman-15 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: Dokkum, opdrachtgever: Gemeente Dongeradeel, uitvoerder: RAAP Noord, opmerking: mega op boring 5

0 cm -Mv / 0,02 m +NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, grijsbruin Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

30 cm -Mv / 0,28 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, zand- en kleibrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

55 cm -Mv / 0,53 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

80 cm -Mv / 0,78 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, groengrijs Bodemkundig: interpretatie: verstoord

95 cm -Mv / 0,93 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, stevig

120 cm -Mv / 1,18 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, zeggeveen Opmerking: kleilaag op 1,3 m -Mv.

180 cm -Mv / 1,78 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont

195 cm -Mv / 1,93 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus


16

boring: DOTOL2-26




40 cm -Mv / 0,89 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, sterk kleiig, bruingrijs, amorf veen

50 cm -Mv / 0,99 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

60 cm -Mv / 1,09 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, zwartbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont Archeologie: spikkels houtskool

65 cm -Mv / 1,14 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkergrijs, matig fijn Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool



110 cm -Mv / 1,59 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn Bodemkundig: C-horizont


17

boring: DOTOL2-27






130 cm -Mv / 1,32 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, veen (niet gedifferentieerd)

147 cm -Mv / 1,49 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont Archeologie: spikkels houtskool, veel fragmenten vuursteen

153 cm -Mv / 1,55 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool, veel fragmenten vuursteen Opmerking: 11 vuursteenartefacten, 1 fragment verkoolde hazelnoot en meerdere fragmenten houtskool


177 cm -Mv / 1,79 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


boring: DOTOL2-28


0 cm -Mv / 0,11 m -NAP Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord


90 cm -Mv / 1,01 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak kleiig, donkergrijsbruin, veen (niet gedifferentieerd)

98 cm -Mv / 1,09 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool


130 cm -Mv / 1,41 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingeel, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


18

boring: DOTOL2-29





65 cm -Mv / 1,11 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool

82 cm -Mv / 1,28 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont met ingespoelde humus

95 cm -Mv / 1,41 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


boring: DOTOL2-30




73 cm -Mv / 1,20 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veen (niet gedifferentieerd)

127 cm -Mv / 1,74 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruingrijs, humusvlekken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: spikkels houtskool


150 cm -Mv / 1,97 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geelbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


19

boring: DOTOL2-31




40 cm -Mv / 0,76 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruingrijs, veraard veen

50 cm -Mv / 0,86 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veen (niet gedifferentieerd)

89 cm -Mv / 1,25 m -NAP Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn Bodemkundig: E-horizont




20

BIJLAGE 4

6500 voor Chr.

RAAP-NOTITIE 5215

Plangebied Tolhuispark in Dokkum

3750 voor Chr.. 37

Gemeente Dongeradeel Archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek

2200 voor Chr.

700 voor Chr.

150 na Chr.

320 na Chr.

Archeologisch

Adviesbureau 250 na Chr.

1650 na Chr.

Colofon Opdrachtgever: Rho Adviseurs voor Leefruimte Titel: Plangebied Tolhuispark in Dokkum, gemeente Dongeradeel; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek Status: eindversie Datum: 2 november 2015 Auteur: drs. A.M. Bakker Projectcode: DOTOL Bestandsnaam: NO5215_DOTOL.docx Projectleider: drs. A.M. Bakker Projectmedewerkers: J. Pruim & T.M. Perger ARCHIS-vondstmeldingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-waarnemingsnummers: niet van toepassing ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 3973564100 Autorisatie: drs. J.Y. Huis in ’t Veld Bevoegde overheid: gemeente Dongeradeel

ISSN: 0925-6369

RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. Leeuwenveldseweg 5b

telefoon: 0294-491 500

1382 LV W eesp

telefax: 0294-491 519

Postbus 5069

E-mail: [email protected]

1380 GB W eesp

© RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V., 2015 RAAP Archeologisch Adviesbureau B.V. aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepassing van de adviezen.

Plangebied Tolhuispark in Dokkum, gemeente Dongeradeel; archeologisch vooronderzoek: een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek

1 Inleiding 1.1 Administratieve gegevens • type onderzoek: een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek • bevoegde overheid: gemeente Dongeradeel • onderzoekskader: (omgevings)vergunningsaanvraag • datum veldonderzoek: 2 oktober 2015 • locatie: - naam: Tolhuispark (figuur 1) - plaats: Dokkum - gemeente: Dongeradeel - provincie: Fryslân - toponiem: Tolhuispark - oppervlakte plangebied: 1,2 hectare - kaartblad topografische kaart van Nederland, schaal 1:25.000: 6B - centrumcoördinaten (X/Y): 195.610/592.200 • afbakening onderzoekszone: straal van 300 m rondom het plangebied • ARCHIS-vondstmeldingsnummer(s): niet van toepassing • ARCHIS-waarnemingsnummer(s): niet van toepassing • ARCHIS-onderzoeksmeldingsnummer: 3973564100 • documentatie: de documentatie van het project wordt bij RAAP bewaard onder de projectcode DOTOL en wordt binnen een termijn van twee jaar overgedragen aan het Noordelijk Archeologisch Depot te Nuis.

1.2 Aanleiding en doelstelling In het plangebied zijn bodemingrepen gepland (zie § 2.5 voor een uitgebreide beschrijving) die mogelijk bedreigend zijn voor eventuele archeologische resten. Ten behoeve van de omgevingsvergunning is daarom op basis van de richtlijnen van de FAMKE een bureauonderzoek en karterend veldonderzoek uitgevoerd. De gemeente Dongeradeel beschikt niet over een eigen verwachtings- en/of beleidskaart. Daarom zijn de eisen van de Provincie Fryslân, zoals gevisualiseerd op de FAMKE, leidend voor het plangebied. De doelstelling van het onderzoek is het vaststellen van de archeologische waarde van het terrein. Hiertoe is inzicht in de bodemopbouw en gaafheid ervan van belang en dient te worden onderzocht of in het terrein archeologische resten aanwezig zijn.

1.3 Onderzoeksvragen 1. Wat is de archeologische verwachting? 2. Hoe ziet de bodemopbouw eruit en is deze intact? 3. Zijn er aanwijzingen voor archeologische waarden? 4. Zijn er maatregelen nodig?

RAAP-notitie 5215 / eindversie, 2 november 2015

[3 ]


1.4 Randvoorwaarden Het onderzoek is uitgevoerd volgens de normen van de archeologische beroepsgroep (zie artikel 24 van het Besluit archeologische monumentenzorg). De Kwaliteitsnorm Nederlandse Archeologie (KNA), beheerd door de Stichting Infrastructuur Kwaliteitsborging Bodembeheer (SIKB; http://www.sikb.nl), geldt in de praktijk als richtlijn. RAAP beschikt over een opgravingsvergunning, verleend door de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zie tabel 1 voor de dateringen van de in deze notitie genoemde archeologische perioden.

Archeologische perioden Datering

Tijdperk

Recente tijd

- 1945

C

Nieuwe tijd

- 1850

B

- 1650

A Laat B Laat A

D: Ottoonse tijd Vroeg

Middeleeuwen

C: Karolingische tijd B: Merovingische tijd

A: Volksverhuizingstijd Laat

Romeinse tijd

Midden Vroeg Laat

IJzertijd

Midden Vroeg Laat

Bronstijd

Midden

Prehistorie

Vroeg

Neolithicum (Nieuw e Steentijd)

Laat Midden Vroeg

Mesolithicum (M idden Steentijd)

Paleolithicum (Oude Steentijd)

Laat Midden Vroeg

Laat Jong B Jong A Midden Oud

- 1500 - 1250 - 1050 - 900 - 725 - 525 - 450 - 270 - 70 na Chr. - 15 voor Chr. - 250 - 500 - 800 - 1100 - 1800 - 2000 - 2850 - 4200 - 4900/5300 - 6450 - 8640 - 9700 - 12.500 - 16.000 - 35.000 - 250.000

tabel1_standaard_Archeologisch_RAAP_2014

Tabel 1. Archeologische tijdschaal.


[4 ]


2 Bureauonderzoek 2.1 Methode Het bureauonderzoek dient om een gespecificeerde archeologische verwachting op te stellen. Hiervoor worden verschillende bronnen gebuikt (zie literatuurlijst).

2.2 Geomorfologie en bodem • bodem volgens bodemkaart: kalkarme drechtvaaggonden met zware klei (code Mv41C). • geomorfologie volgens geomorfologische kaart/ontleend aan ARCHIS: vlakte van getijafzettingen (code 2M35) en vlakte van ten dele verspoelde dekzanden (code 2M10).

2.3 Archeologische gegevens • bekende archeologische vindplaatsen: volgens het ARCHeologisch Informatie Systeem (ARCHIS3) in een straal van 300 m rond het plangebied: op dit moment zijn in ARCHIS geen waarnemingen of vondstmeldingen te raadplegen. Er liggen geen AMK-terreinen binnen een straal van 300 m rond het plangebied. • eerder uitgevoerd onderzoek in de omgeving: een waarderend archeologisch onderzoek in het Tolhuispark te Dokkum, uitgevoerd door de Steekproef (rapport 2008-03/05). Een waarderend archeologisch veldonderzoek op het scoutingterrein aan het Tolhuispark te Dokkum, eveneens uitgevoerd door de Steekproef (rapport 2011-06/04). Op beide terreinen is een podzolbodem waargenomen. Op het scoutingterrein is daarnaast ook houtskool en bewerkt vuursteen opgeboord. • bekende archeologische gegevens uit andere bronnen: volgens de FAMKE ligt in het zuidelijke deel van het plangebied een deel van een vuursteenvindplaats die zicht uitstrekt buiten het plangebied, richting het zuiden. Het betreft een melding van een amateurarcheoloog.

2.4 Historische situatie Voor het onderzoek naar de historische situatie is gebruik gemaakt van de Kadastrale Minuut uit het begin van de 19e eeuw (http://watwaswaar.nl) en divers historische kaarten. • historisch gebruik: op de kaart van Schotanus à Sterringa uit de late 17e eeuw (1718) is Dokkum zichtbaar. Ter plaatse van het plangebied zijn geen details ingetekend. Op de kaart van Eekhoff (1859) zijn ter plaatse van het plangebied weilanden met sloten als perceelgrenzen weergegeven. Op de Kadastrale Minuut en diverse andere historische kaarten bestaat het plangebied eveneens uit weilanden of akkers. • consequentie voor de archeologie (verwachting, verstoringen, resten van historische bebouwing): het plangebied is tegenwoordig in gebruik als zonneweide behorende bij een zwembad.


[5 ]


Eventuele recente verstoringen kunnen zijn ontstaan tijdens de aanleg van zwembad. Andere verstoringen zijn op dit moment niet bekend.

2.5 Huidige en toekomstige situatie • huidig gebruik: zonneweide en beplanting • toekomstig gebruik: in het plangebied wordt een multifunctionele accommodatie gekoppeld aan het zwembad gerealiseerd. Op dit moment is de omvang, het soort fundering en de diepte ervan onbekend. De opdrachtgever heeft eveneens een onderzoek uitgezet naar de grondgesteldheid van het plangebied. Op basis van dit onderzoek zal bepaald worden wat de funderingsmogelijkheden zijn. • consequentie voor de archeologie (verstoring, methodiek veldonderzoek): het huidige gebruik heeft vermoedelijk geen invloed op de in het gebied te verwachten archeologische resten. Het toekomstige gebruik daarentegen zal (waarschijnlijk) leiden tot verstoring van de eventueel aanwezige archeologische resten.

2.6 Gespecificeerde archeologische verwachting/advies • archeologische verwachting volgens de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra van de provincie Fryslân (FAMKE; http://www.fryslan.nl/famke): volgens de FAMKE kunnen zich in het noordelijke deel van het plangebied op enige diepte archeologische resten uit de Steentijd bevinden, afgedekt door veen en kleilagen. In het zuiden van het plangebied wordt de rand van een vuursteenvindplaats verwacht. Onduidelijk is of de vindplaats zich werkelijk uitstrekt tot in het plangebied. Daarnaast kunnen in het noordelijke deel van het plangebied archeologische resten uit de periode IJzertijd t/m Middeleeuwen aanwezig zijn. In de rest van het plangebied is voor deze periode geen onderzoek noodzakelijk in verband met de lage verwachting. • gespecificeerde archeologische verwachting: op basis van de resultaten van het bureauonderzoek kunnen in de top van het dekzand resten van nederzettingen uit de periode Steentijd tot en met de Bronstijd voorkomen. Het is niet uitgesloten dat in de top van het veen of in eventueel nog aanwezige intacte kleilagen resten uit de IJzertijd t/m Middeleeuwen aanwezig zijn. • archeologisch advies: volgens de FAMKE is voor het plangebied voor de periode SteentijdBronstijd een karterend onderzoek 2 en 3 (3/6 boringen per ha, met een minimum van 3/6 boringen per plan) in het noordelijke deel van het plangebied nodig. In het zuidelijke deel van het plangebied is een waarderend onderzoek (kruisraai met boringen om de 10 m, waaronder enkele megaboringen) noodzakelijk. Voor de periode IJzertijd-Middeleeuwen is voor de noordelijke rand van het plangebied een karterend onderzoek 2 nodig (6 boringen per ha of minimaal 6 boringen per plangebied). Voor het overige gedeelte van het plangebied is, voor deze periode, geen onderzoek nodig. Het onderzoek dient respectievelijk gericht te zijn op de aanwezigheid van microreliëf en een podzolbodem of de waarde en begrenzing van een vindplaats uit de Steentijd in de top van het dekzand. Voor de periode IJzertijd t/m Middeleeuwen dient het onderzoek gericht te zijn op de aanwezigheid van een vindplaats in de top van het veen of eventueel nog intacte kleilagen direct onder de bouwvoor/verstoorde lagen. Op basis van het bureauonderzoek kan niet worden vastgesteld of binnen het plangebied werkelijk de


[6 ]


rand van een vuursteenvindplaats ligt. Voor de onderzoeksmethode is daarom gekozen voor tien boringen per hectare. Het zetten van tien boringen voldoet aan het advies zoals aangeven op de FAMKE. Door tien boringen per hectare te zetten, kunnen de onderzoeksvragen beantwoord worden en kan een duidelijk beeld van de bodemopbouw en de eventuele aan- of afwezigheid van een vindplaats verkregen worden.


[7 ]


3 Veldonderzoek 3.1 Methode • positie boringen: regelmatig over het plangebied verspreid (figuur 2) • gebruikt boormateriaal: guts met een diameter van 3 cm • totaal aantal boringen: twaalf • minimaal geboorde diepte: 1,25 m -Mv • maximaal geboorde diepte: 2,8 m -Mv • boorbeschrijvingen: lithologisch conform NEN 5104 (Nederlands Normalisatie-instituut, 1989). De uitgebreide boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel) zijn opgenomen in bijlage 1. • X-/Y- en Z-coördinaten boringen gemeten met: RTK-GPS

3.2 Resultaten Geologie en bodem • beschrijving laagopeenvolging (lithologisch) en interpretatie (lithogenetisch): de laagopeenvolging in het plangebied bestaat van boven naar beneden uit een toplaag die wordt gevormd door een 0,25 tot 0,75 m dikke bouwvoor en/of 0,6 tot 1 m dikke verstoorde laag. Onder deze bouwvoor/verstoorde laag ligt een natuurlijke kleilaag (zwak tot matig siltige klei: boringen 2, 3, 5, 8 en 11). Onder de kleilaag of daar waar deze ontbreekt direct onder de bouwvoor/verstoorde laag, ligt veen. De top van het veen is over het algemeen amorf, soms veraard, naar beneden toe wordt zeggeveen zichtbaar. De top van het veen ligt op 0,4 tot 1,2 m -Mv. De basis van het veen is over het algemeen zandig. Onder het veen ligt dekzand (matig fijn, licht siltig zand). De top van het dekzand ligt op 0,6 tot 1,8 m -Mv (1,09-2,29 m -NAP; figuur 2). In het noordelijke (boringen 1 en 2) en het centrale deel van het plangebied (boringen 5 en11) is nog een (deels) intacte podzolbodem aanwezig (A-, E-, B- C-horizonten; zie figuur 2 en bijlage 1). In de boringen 7 en 8 is alleen een lichte bodemvorming waargenomen (B-, C-horizont). De top van het dekzand ligt hier op circa 1,3 - 1,8 m -NAP. Ter hoogte van de boringen 3, 4, 6 en 10 is geen podzolering waargenomen. Het dekzand ligt hier laag (op circa 1,8 - 2,3 m -NAP). Mogelijk is het gebied daardoor altijd relatief nat geweest en heeft zich geen podzolbodem kunnen vormen. In het noordelijke en centrale deel van het plangebied, daar waar bodemvorming en podzolering is waargenomen, kan gesproken worden van een dekzandopduiking. Ter hoogte van de boringen 9 en 12 is geen afdekkende klei- of veenlaag meer waargenomen en wordt het dekzand afgedekt door de bouwvoor/verstoorde laag. Een podzolbodem is hier niet aangetroffen. Deze is waarschijnlijk opgenomen in de bovenliggende verstoorde laag. Archeologie In boring 1 is in de top van dekzand (E-horizont), op 1,15 m -Mv, een spikkel houtskool waargenomen. Houtskool kan duiden op de aanwezigheid van een vindplaats (haardkuil) maar kan ook een natuurlijke oorsprong hebben (bijv. een blikseminslag).


[8 ]


4 Samenvatting 4.1 Conclusies In deze paragraaf worden de conclusies gegeven in de vorm van de antwoorden op de specifieke onderzoeksvragen (zie § 1.3). 1. Wat is de archeologische verwachting? Verwacht wordt dat in de top van het dekzand resten van nederzettingen uit de periode Steentijd tot en met de Bronstijd voorkomen. Daarnaast is het niet uitgesloten dat in de top van het veen of in eventueel nog aanwezige intacte kleilagen resten uit de IJzertijd t/m Middeleeuwen aanwezig zijn. 2. Hoe ziet de bodemopbouw eruit en is deze intact? De bodemopbouw bestaat uit een bouwvoor/verstoorde laag op klei op veen op dekzand. In het noorden (boringen 1 en 2) en in het centrale deel van het plangebied (boringen 5, 7, 8 en 11) is in de top van het dekzand een (deels intacte) podzolbodem aanwezig. De top van het dekzand ligt rond deze boringen relatief hoog (dekzandopduiking) en vertoond enig microreliëf. Alleen ter hoogte van de boringen 9 en 12 is de bodem verstoord tot in het dekzand, in de rest van het terrein is de bodemopbouw intact. 3. Zijn er aanwijzingen voor archeologische waarden? In boring 1 is in de top van het dekzand, in de E-horizont, houtskool aangetroffen. Houtskool in de top van dekzand kan duiden op nederzettingsresten uit de Steentijd t/m Bronstijd. Het booronderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor de aanwezigheid van nederzettingsresten uit de IJzertijd t/m Middeleeuwen op het veen of kleipakket. 4. Zijn er maatregelen noodzakelijk? Zie § 4.2.

4.2 Aanbevelingen Aanbevolen wordt vervolgonderzoek in de vorm van een waarderend booronderzoek uit te laten voeren in het noordelijke deel van het plangebied, ter hoogte van de boringen 1 en 2 (locatie 1: 735 m²) en het centrale deel van het plangebied, rond de boringen 5, 7, 8 en 11 (locatie 2: 3.600 m²; figuur 2). Hierbij dient uitgegaan te worden van 20 boringen per hectare. Dit betekent dat op locatie 1 twee megaboringen dienen te worden gezet en op locatie 2 vijf megaboringen. Het doel van dit onderzoek is informatie te verzamelen over de aard, omvang, datering, diepteligging, gaafheid, conservering en waarde van eventuele archeologische vindplaatsen. Deze zeven boringen dienen met een Edelmanboor (diameter 15 cm) te worden uitgevoerd tot in de C-horizont van het dekzand. Het monstervolume van deze boringen dient te worden gezeefd over een 4 mm zeef. Op figuur 2 staan de locaties aangegeven. Over de hier beschreven aanbevelingen dient contact te worden opgenomen met de bevoegde overheid: de gemeente Dongeradeel.


[9 ]


Literatuur Nederlands Normalisatie-instituut, 1989. Nederlandse Norm NEN 5104, Classificatie van onverharde grondmonsters. Nederlands Normalisatie-instituut, Delft. Deeben, J.H.C. (red.), 2008. De Indicatieve Kaart van Archeologische Waarden (IKAW), derde generatie. Rapportage Archeologische Monumentenzorg 155. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Amersfoort (info: www.cultureelerfgoed.nl). Eekhoff, W., 1859. Nieuwe atlas van de provincie Friesland. Leeuwarden. Schotanus à Sterringa, B., 1718. Uitbeelding der Heerlijkheit Friesland; zoo in ’t algemeen als in haare XXX bijzondere Grietenijen. François Halma, Ljouwert (Facsimile-uitgave 1979). Wolters-Noordhoff Atlasprodukties, 1990. Grote Historische Atlas van Nederland, schaal 1:50.000; Deel 2: Noord-Nederland 1851-1855. Wolters-Noordhoff Atlasprodukties, Groningen.

Overzicht van figuren, tabellen en bijlagen Figuur 1.

Ligging van het plangebied (rood); inzet: ligging in Nederland (ster).

Figuur 2.

Resultaten onderzoek

Tabel 1.

Archeologische tijdschaal.

Bijlage 1. Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel)


[1 0 ]

594

Betterwird

194

Weeshuislanden III

195 N356

 Holwerd e

rw eg

nd Ro

we

g-N

oor

196

594

Betterwird

197

d

N361

sdijk Harddraver

Dokkumergrootdiep

593

593

Dokkum Dokkum

nd Ro

rs ide Zu est g-W we

Stroobossertrekvaart

ns cha

592

592

Geestmermeer

N361

591

Koarndyk

N356

Indijkslaan

194 Dotol.wor TP/8 oktober 2015

Swalkerhvs

rweg

591

Murmerwoudste

© OpenStreetMap.org onder CC-BY-SA 2.0 licentie

Akkerwoudstervaart

195

196

Trekweg

Figuur 1. Ligging van het plangebied (rood); inzet: ligging in Nederland (ster).

197

195550

195600

195650

1 -1,36

592250

592250

1 2 -1,51

12

-2,03

3 -2,12

592200

592200

5 -1,78

6 -2,29

4 -2,09

10 -1,88

11

-1,09

2

7 -1,70

592150

592150

8

-1,52

9 -1,10

0

10

20

30

40

195550

50m 195600

195650

legenda boring

12

boornummer

boring met podzol

-2,12

diepteligging dekzand in meters ten opzich van NAP

boring met houtskool

2

gebied nader onderzoek met nummer grens plangebied

Figuur 2. Resultaten onderzoek.

Dotol.wor TP/26 oktober 2015


Bijlage 1: Boorbeschrijvingen (inclusief lithologisch profiel)


[1 3 ]

boring: DOTOL-1 beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.634, Y: 592.270, kaartblad: 6B, hoogte: -0,21, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: DOKKUM, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,21 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

25 cm -Mv / 0,46 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, bruin, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

50 cm -Mv / 0,71 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, bruingrijs, zand- en veenbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

102 cm -Mv / 1,23 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

105 cm -Mv / 1,26 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, zwart, amorf veen

110 cm -Mv / 1,31 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, zwart, amorf veen

115 cm -Mv / 1,36 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont Archeologie: enkele spikkel houtskool

122 cm -Mv / 1,43 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont

135 cm -Mv / 1,56 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont

155 cm -Mv / 1,76 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig grof, interpretatie: dekzand Bodemkundig: C-horizont

Einde boring op 175 cm -Mv / 1,96 m -

1


0 cm -Mv / 0,13 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zand- en veenbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

40 cm -Mv / 0,53 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, bruin, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

60 cm -Mv / 0,73 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, grijs, matig stevig

75 cm -Mv / 0,88 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, matig stevig

105 cm -Mv / 1,18 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, zwart, amorf veen

125 cm -Mv / 1,38 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, enkele kleilagen, zeggeveen

138 cm -Mv / 1,51 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkergrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

140 cm -Mv / 1,53 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: E-horizont

148 cm -Mv / 1,61 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont

160 cm -Mv / 1,73 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig grof, interpretatie: dekzand Bodemkundig: BC-horizont


2


0 cm -Mv / 0,07 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,32 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, grijsgeel, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: opgebrachte grond

30 cm -Mv / 0,37 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, bruin, kleibrokken, veraard veen Bodemkundig: interpretatie: verstoord

85 cm -Mv / 0,92 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, sterk siltig, zwak humeus, donkergrijs, stevig

114 cm -Mv / 1,21 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, stevig

120 cm -Mv / 1,27 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, enkele kleilagen, veen (niet gedifferentieerd)

135 cm -Mv / 1,42 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen

180 cm -Mv / 1,87 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

205 cm -Mv / 2,12 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

270 cm -Mv / 2,77 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, sterk siltig, geel, zeer fijn


3


0 cm -Mv / 0,59 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, matig humeus, donkerbruingrijs, kleibrokken, zeer fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

40 cm -Mv / 0,99 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, geel, kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

80 cm -Mv / 1,39 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen

135 cm -Mv / 1,94 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: veen, sterk zandig, donkerbruin, amorf veen

150 cm -Mv / 2,09 m Algemeen: aard bovengrens: diffuus (3-10 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, bruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

160 cm -Mv / 2,19 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, matig siltig, donkerbruin, zeer fijn


boring: DOTOL-5 beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.648, Y: 592.203, kaartblad: 6B, hoogte: 0,02, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: DOKKUM, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,02 m + Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, grijsbruin Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

30 cm -Mv / 0,28 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, matig humeus, donkergrijsbruin, zand- en kleibrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

55 cm -Mv / 0,53 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, zand- en kleibrokken, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: verstoord

80 cm -Mv / 0,78 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak zandig, zwak humeus, groengrijs Bodemkundig: interpretatie: verstoord

95 cm -Mv / 0,93 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, blauwgrijs, stevig

120 cm -Mv / 1,18 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, zeggeveen

180 cm -Mv / 1,78 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

195 cm -Mv / 1,93 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruin, zeer fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont


4


0 cm -Mv / 0,29 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord

95 cm -Mv / 1,24 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, rietveen

195 cm -Mv / 2,24 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

200 cm -Mv / 2,29 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgrijsbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand



0 cm -Mv / 0,80 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, kleiig, matig humeus, donkerbruingrijs, zeer fijn Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

45 cm -Mv / 1,25 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veraard veen

90 cm -Mv / 1,70 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand

95 cm -Mv / 1,75 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

105 cm -Mv / 1,85 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, donkerbruin, matig fijn

120 cm -Mv / 2,00 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

135 cm -Mv / 2,15 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand


5


0 cm -Mv / 0,47 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk siltig, grijs Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor Archeologie: lichte zweem fosfaat, enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

20 cm -Mv / 0,67 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: diffuus (3-10 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, grijs, stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken

75 cm -Mv / 1,22 m Algemeen: aard bovengrens: diffuus (3-10 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, grijsbruin, matig slap, spoor plantenresten

80 cm -Mv / 1,27 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

105 cm -Mv / 1,52 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, zwak humeus, bruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: B-horizont

110 cm -Mv / 1,57 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, sterk humeus, donkerbruingrijs, matig fijn, interpretatie: dekzand

120 cm -Mv / 1,67 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig fijn, interpretatie: dekzand

140 cm -Mv / 1,87 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergeel, matig fijn



0 cm -Mv / 0,35 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig zandig, grijsbruin, zandbrokken Bodemkundig: interpretatie: verstoord Archeologie: enkel fragment bouwpuin (onbepaald)

75 cm -Mv / 1,10 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkerbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

95 cm -Mv / 1,30 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruin, matig fijn, interpretatie: dekzand


6


0 cm -Mv / 0,26 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, sterk zandig, lichtgrijsgeel, kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,51 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig zandig, zwak humeus, bruingrijs, kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: verstoord

100 cm -Mv / 1,26 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, veraard veen

110 cm -Mv / 1,36 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, bruin, zeggeveen

150 cm -Mv / 1,76 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: veen, zwak zandig, grijsbruin, amorf veen

162 cm -Mv / 1,88 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand

185 cm -Mv / 2,11 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtgeel, matig fijn, interpretatie: dekzand



0 cm -Mv / 0,49 m Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: klei, matig siltig, zwak humeus, bruingrijs, zand- en kleibrokken, matig stevig Bodemkundig: interpretatie: bouwvoor

25 cm -Mv / 0,74 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: klei, zwak siltig, zwak humeus, grijs, stevig Bodemkundig: enkele Fe-vlekken

40 cm -Mv / 0,89 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, sterk kleiig, bruingrijs, amorf veen

50 cm -Mv / 0,99 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: veen, mineraalarm, donkerbruin, amorf veen

60 cm -Mv / 1,09 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, matig humeus, zwartbruin, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: A-horizont

65 cm -Mv / 1,14 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkergrijs, matig fijn Bodemkundig: E-horizont

75 cm -Mv / 1,24 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, donkerbruin, matig fijn Bodemkundig: B-horizont

80 cm -Mv / 1,29 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm), aard ondergrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, bruingeel, matig fijn Bodemkundig: BC-horizont

110 cm -Mv / 1,59 m Algemeen: aard bovengrens: geleidelijk (0,3-3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn Bodemkundig: C-horizont


7

boring: DOTOL-12 beschrijver: AMB/ JE, datum: 2-10-2015, X: 195.677, Y: 592.225, kaartblad: 6B, hoogte: 0,07, boortype: guts-3 cm, doel boring: archeologie - kartering, landgebruik: plantsoen, vondstzichtbaarheid: geen, provincie: Fryslân, gemeente: Dongeradeel, plaatsnaam: DOKKUM, opdrachtgever: RHO ADVISEURS, uitvoerder: RAAP Noord

0 cm -Mv / 0,07 m + Algemeen: aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, wit, matig fijn Bodemkundig: interpretatie: opgebrachte grond

150 cm -Mv / 1,43 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm), aard ondergrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, lichtbruin, zandbrokken, matig fijn, interpretatie: dekzand Bodemkundig: interpretatie: verstoord

210 cm -Mv / 2,03 m Algemeen: aard bovengrens: abrupt (<0,3 cm) Lithologie: zand, zwak siltig, geel, matig fijn, interpretatie: dekzand


8

BIJLAGE 5

Concept rapport

QUICK SCAN FLORA- EN FAUNAWET TOLHUISPARK TE DOKKUM

Concept rapport

QUICK SCAN FLORA- EN FAUNAWET TOLHUISPARK TE DOKKUM

rapportnr. 2016.2295 juni 2016 In opdracht van: Rho adviseurs Postbus 150 3000 AD ROTTERDAM

Adviesbureau Mertens B.V. Bureau voor natuur, ruimtelijke ordening en ecotoxicologie Bezoekadres: Dr. Willem Dreeslaan 1 te Bennekom Postadres: Postbus 367, 6700 AJ te Wageningen

T: 0317-428694 M: 06-29458456 E: [email protected] I: www.adviesbureau-mertens.nl

© Adviesbureau Mertens BV, Wageningen, 2016. Deze rapportage mag zonder schriftelijke toestemming vrij worden vermenigvuldigd. De verzamelde data zijn alleen te gebruiken voor het hier geschetste onderzoek en mogen niet voor andere doeleinden worden gebruikt.

Quick scan Flora- en faunawet Tolhuispark te Dokkum. Concept rapport juni 2016

INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING ....................................................................................................................................................... 2 1.1 INLEIDING................................................................................................................................................. 2 1.2 HET PLANGEBIED EN DE PLANNEN ............................................................................................................. 2 1.3 DOELSTELLING VAN HET ONDERZOEK ........................................................................................................ 4 1.4 OPBOUW RAPPORT................................................................................................................................... 4

2. FLORA- EN FAUNAWET ................................................................................................................................ 5 2.1 FLORA- EN FAUNAWET .............................................................................................................................. 5 2.2 RODE LIJST .............................................................................................................................................. 6

3. METHODE ....................................................................................................................................................... 7

4. RESULTAAT INVENTARISATIE EN BEOORDELING ................................................................................... 8 4.1 FLORA ..................................................................................................................................................... 8 4.2 VLEERMUIZEN .......................................................................................................................................... 8 4.3 OVERIGE ZOOGDIEREN ............................................................................................................................. 8 4.4 BROEDVOGELS......................................................................................................................................... 9 4.5 AMFIBIEËN ............................................................................................................................................... 9 4.6 VISSEN .................................................................................................................................................... 9 4.7 REPTIELEN............................................................................................................................................... 9 4.8 OVERIGE.................................................................................................................................................. 9

5. SAMENVATTENDE CONCLUSIE ................................................................................................................. 10

GERAADPLEEGDE LITERATUUR................................................................................................................... 11

BIJLAGEN ......................................................................................................................................................... 12 1. PLANGEBIED ........................................................................................................................................ 13 2. BEGRIPPEN........................................................................................................................................... 15

Adviesbureau Mertens

1

Wageningen


1. INLEIDING

1.1 Inleiding Er is het voornemen voor de uitbreiding van het zwembad aan het Tolhuispark te Dokkum met een sporthal. Het voorkomen van beschermde soorten vormt een te onderzoeken aspect omdat met de plannen effecten kunnen gaan ontstaan op planten- en diersoorten die beschermd zijn via de Flora- en faunawet. Op grond hiervan is aan Adviesbureau Mertens B.V. uit Wageningen gevraagd om een verkennend veldonderzoek uit te voeren naar het voorkomen van wettelijk beschermde soorten en om bij het eventueel voorkomen hiervan, aan te geven hoe hiermee dient te worden omgegaan. In dit rapport worden de resultaten van deze verkenning gepresenteerd. 1.2 Het plangebied en de plannen Het plangebied is gelegen aan het Tolhuispark te Dokkum (zie figuur 1 voor de globale ligging en bijlage 1 voor de exacte ligging en begrenzing). Ten zuiden van het zwembad (Tolhuisbad) aan de straat Tolhuispark is de wens om een sporthal met voorzieningen te realiseren. Dit perceel betreft een uitloopgebied van het zwembad, bestaande uit grasvelden en een groene zoom. Een watergang in het westen zal niet beïnvloedt worden door de plannen. Ook de oever wordt in het kader van de ruimtelijke procedure niet aangepast of beïnvloed. Parkeren vindt plaats binnen bestaande voorzieningen buiten het plangebied. Aan de zuidzijde is een extra toegang voorzien, door het groen. Met name aan de randen van het plangebied wordt verder het aanwezige groen geïntegreerd in de plannen. In figuur 2 wordt een beeld gegeven van het plangebied op 23 half juni 2016.

Figuur 1. Globale ligging van het plangebied Tolhuispark te Dokkum.


2

Wageningen


Pad langs zuidzijde

Water westzijde plangebied

Groen zijde parkeerplaats

Zicht zwembadzijde Figuur 2. Aanzicht van het plangebied Tolhuispark te Dokkum.


3

Wageningen


1.3 Doelstelling van het onderzoek De doelstelling van het onderzoek is tweeledig. Enerzijds wordt inzichtelijk gemaakt welke wettelijk beschermde natuurwaarden in het kader van de Flora- en faunawet te verwachten zijn. Anderzijds worden de consequenties van deze aanwezigheid voor de planontwikkeling weergegeven. Gelet op de opdracht genoemd in de inleiding en de doelstelling, is het van belang dat de volgende vragen worden beantwoord: 1. Welke wettelijk beschermde planten- en diersoorten komen mogelijk voor ter plaatse van en in de directe omgeving van Tolhuispark te Dokkum? 2. Welke verwachte wettelijk beschermde planten- en diersoorten ondervinden nadelen van de plansituatie? 3. Hoe dient te worden omgegaan met eventuele negatieve effecten van de plansituatie op wettelijk beschermde planten- en diersoorten?

Figuur 3. Plansituatie Tolhuispark te Dokkum.

1.4 Opbouw rapport Na een korte uitleg over de Flora- en faunawet (hoofdstuk 2) komen achtereenvolgens aan de orde: - De onderzoeksmethode (hoofdstuk 3). - Een beschrijving van de aanwezigheid van beschermde soorten (hoofdstuk 4). - Een beoordeling van de effecten op beschermde soorten (hoofdstuk 5). In bijlage 2 wordt een overzicht gegeven van de gebruikte definities en afkortingen.


4

Wageningen


2. FLORA- EN FAUNAWET

2.1 Flora- en faunawet In de Flora- en faunawet zijn regels gegeven over de bescherming van de in het wild levende planten- en diersoorten, mede ter uitvoering van de soortbescherming in de Europese Richtlijnen (Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn). Deze soortenbescherming van de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn zijn geïntegreerd in de Flora- en faunawet. Deze soortenbescherming houdt in dat handelingen zoals het doden, opzettelijk verontrusten, verstoren of vernietigen van vaste rust- en verblijfplaatsen, holen, nesten, eieren van dieren en het uitgraven, plukken en vernietigen van groeiplaatsen van planten verboden zijn. Een ruimtelijke ingreep kan gepaard gaan met negatieve effecten op planten en dieren. Om een ruimtelijk plan tot uitvoering te kunnen brengen die negatieve effecten heeft op beschermde soorten, is in een aantal gevallen een ontheffing van het Ministerie van Economische Zaken noodzakelijk. Om een dergelijke ontheffing te kunnen verkrijgen, moet aangetoond worden dat de voorgenomen ruimtelijke ingreep geen afbreuk zal doen aan de gunstige staat van instandhouding van de beschermde soorten. Qua mate van bescherming kan onderscheid worden gemaakt in de volgende drie beschermingsregimes. Algemeen voorkomende soorten (categorie 1: lichte bescherming) Voor algemeen voorkomende soorten zoals haas, egel, veldmuis, bruine kikker of gewone pad geldt sinds begin 2005 een algemene vrijstelling. Voor deze soorten hoeft geen ontheffing te worden aangevraagd als zij worden geschaad op voorwaarde dat met deze soorten goed omgegaan wordt: zij mogen niet onnodig gedood of gewond worden en activiteiten dienen buiten de kritieke periode plaats te vinden. Minder algemeen voorkomende soorten (categorie 2: matige bescherming) Voor soorten die minder algemeen voorkomen als eekhoorn, steenmarter, levendbarende hagedis en diverse soorten orchideeën geldt dat een ontheffing vereist blijft bij ruimtelijke ingrepen die negatieve effecten voor deze soorten hebben. Een uitzondering hierop kan gemaakt worden als wordt gewerkt volgens een door de Minister van Economische Zaken goedgekeurde gedragscode. In zo’n gedragscode geeft een sector of initiatiefnemer zelf aan welke gedragslijnen men volgt om het schaden van beschermde soorten zo veel mogelijk te voorkomen. Bij het hebben van een gedragscode voor de minder algemeen voorkomende soorten is alleen nog een ontheffing nodig voor werkzaamheden die niet conform de gedragscode worden uitgevoerd. Strikt beschermde soorten (categorie 3: strikte bescherming) Voor soorten die in bijlage IV van de Habitatrichtlijn staan, vanwege de Vogelrichtlijn te beschermen vogelsoorten en soorten die zijn opgenomen bijlage 1 van het Besluit vrijstelling beschermde dieren plantensoorten (o.a. ringslang, hazelworm, boommarter, das en waterspitsmuis) geldt dat een ontheffing alleen wordt verleend als geen afbreuk wordt gedaan aan de gunstige staat van instandhouding van deze soorten, er geen andere bevredigende oplossing voor de ingreep bestaat en er sprake is van een in of bij de wet genoemd belang.


5

Wageningen


2.2 Rode lijst De Rode lijst met bedreigde soorten is eind 2004 gepubliceerd in de Staatscourant en voor een deel in 2009 herzien. Aan de op deze lijst genoemde soorten komt bescherming toe voor zover zij vallen onder het beschermingsregime van de Flora- en faunawet. Tussen de Flora- en faunawet en de Rode lijsten bestaat geen formele relatie. Alleen op basis van 'gunstige staat van instandhouding' kunnen bij beschermde Rode lijstsoorten "zwaardere" randvoorwaarden gelden ten aanzien van mitigerende en compenserende maatregelen dan voor algemene soorten. Zo zal het bij zeer algemeen voorkomende soorten die niet afnemen in aantal (geen Rode lijstsoort) relatief eenvoudig zijn om aan te tonen dat de "gunstige staat van instandhouding" niet in het geding komt. Voor soorten met een beperkt verspreidingsbeeld en die afnemen in aantal (soorten die wél op de Rode lijst staan) is een uitgebreide effectenstudie wenselijk. Voor deze soorten geldt namelijk de zorgplicht (artikel 2 van de Flora- en faunawet). Deze zorgplicht houdt in dat iedereen voldoende zorg in acht moet nemen voor alle in het wild levende dieren, inclusief hun leefomgeving en voor alle planten en hun groeiplaats. Dit artikel is derhalve ook gericht op het voorkomen van doden en verwonden van algemene soorten.


6

Wageningen


3. METHODE Op donderdag 23 juni 2016 is een bezoek gebracht aan het Tolhuispark te Dokkum. Gedurende dit bezoek is dit gebied en de directe omgeving beoordeeld op het mogelijk voorkomen van beschermde planten- en diersoorten. Dit vond plaats aan de hand van aanwezige ecotopen en sporen. Er is zeer beperkt gebruik gemaakt van bestaande verspreidingsgegevens om het (potentieel) voorkomen van beschermde soorten te bepalen omdat deze via o.a. Waarneming.nl worden beheerd voor een veel groter gebied. Overige waarnemingen worden tevens bewaard voor een groot gebied, namelijk op kilometerniveau zoals weergegeven op www.telmee.nl. en op een nog groter schaalniveau in verspreidingsatlassen.


7

Wageningen


4. RESULTAAT INVENTARISATIE EN BEOORDELING

4.1 Flora Het plangebied is voor een klein deel verhard (bestrating), bestaat uit gazon en aan de zuidrand cultuurgroen. Het voorkomen van beschermde planten wordt derhalve uitgesloten. De aanwezige muren aan de noordzijde zijn te droog voor muurplanten of ongeschikt. Gedurende het verkennend veldonderzoek op donderdag 23 juni 2016 zijn geen beschermde plantensoorten of resten van beschermde plantensoorten vastgesteld. Op grond hiervan wordt het voorkomen van beschermde plantensoorten uitgesloten.

4.2 Vleermuizen Het voorkomen van verblijfplaatsen zoals kolonie-, paar- en overwinteringsplaatsen van vleermuizen kan worden uitgesloten. In de bebouwing waar de nieuwbouw aan grenst zijn geen gaten of openingen vastgesteld die in potentie geschikt zijn als kolonie- en/of paarplaats van gebouwbewonende vleermuizen zoals de gewone dwergvleermuis of laatvlieger. Het ontbreekt verder aan bomen met gaten waarin vleermuizen zich kunnen ophouden. Gelet op het feit dat er in potentie geen verblijfplaatsen van vleermuizen kunnen zijn in de bebouwing zijn de daaraan gekoppelde vliegroutes eveneens uit te sluiten. De bebouwing waar de nieuwbouw aan grenst is ook niet rechtlijnig in relatie tot overige bebouwing / opgaande groen waardoor het aannemelijk is dat deze functioneert als begeleidend element. De buitenranden van het plangebied zijn wel rechtlijnige landschapselementen. Deze elementen sluiten ook aan op watergangen. Dit kan derhalve wel een begeleidend element zijn en derhalve een onderdeel in een eventuele vliegroute. De buitenranden worden echter behouden. Alleen ter hoogte van de zuidelijke toegang komt een onderbreking in het groen. Dit betreft een relatief kleine onderbreking die goed te overbruggen is door vleermuizen. Effecten op vliegroutes worden derhalve uitgesloten. Het voorkomen van migratieroutes wordt uitgesloten omdat grootschalige landschapselementen zoals dijken en rivieren niet aansluiten op het plangebied Tolhuispark te Dokkum. Met de realisatie van de plannen zal het gebied in zeer beperkte mate van vorm veranderen. Het plangebied Tolhuispark te Dokkum wordt in de huidige vorm behouden (gelet op de foerageermogelijkheden van vleermuizen). Met het plan gaat maar een zee kleine deel van het groen verloren. In de omgeving zijn daarnaast voldoende alternatieve foerageermogelijkheden. Effecten op de foerageermogelijkheden van vleermuizen worden derhalve uitgesloten.

4.3 Overige zoogdieren Het is mogelijk dat ter plaatse van het plangebied de huismuis leeft. Deze soort is niet beschermd. Gelet op de aanwezige ecotopen en landgebruik in het plangebied, wordt het voorkomen van matig of zwaar beschermde zoogdieren uitgesloten. Mogelijk bevindt zich plaatselijk wel huisspitsmuis, mol en bosmuis. Voor deze algemene soort bestaat een algemene vrijstelling van de Flora- en faunawet.


8

Wageningen


4.4 Broedvogels Gedurende het verkennend veldonderzoek op donderdag 23 juni 2016 zijn geen geschikte (potentiële) nestlocaties in de bebouwing (waar de nieuwbouw aan grenst) aangetroffen die eventueel van waarde zouden kunnen zijn voor (gebouwbewonende) vogels. Het ontbreekt namelijk aan gaten in deze bebouwing. Huismus en gierzwaluw zijn ook niet vastgesteld gedurende het verkennend veldonderzoek. Op grond hiervan wordt het voorkomen van vogels in de bebouwing uitgesloten. Derhalve kan tevens het voorkomen van en effecten op vogels met vaste rust- en verblijfplaatsen (huismus, gierzwaluw) worden uitgesloten. Aan de zuidranden van het plangebied broeden algemene broedvogels zoals roodborst, merel en winterkoning. In verband met het voorkomen van deze algemene broedvogels is het van belang om werkzaamheden buiten het broedseizoen uit te voeren of op een manier dat de vogels niet tot broeden komen (rooien bomen en beplanting buiten broedseizoen). Op deze manier kan worden voorkomen dat verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet worden overtreden. 4.5 Amfibieën Door het ontbreken van oppervlaktewater in het plangebied en het landgebruik, is het plangebied geen belangrijk leefgebied voor amfibieën. In het gebied komt mogelijk sporadisch de bruine kikker en gewone pad voor. Deze soorten zijn licht beschermd en niet bedreigd. Voor deze licht beschermde soorten bestaat een algemene vrijstelling van de Flora- en faunawet. Het plangebied bezit geen ecotopen voor matig of zwaar beschermde amfibieën.

4.6 Vissen Door het ontbreken van oppervlaktewater in het plangebied, wordt het voorkomen van vissen uitgesloten. De wateren in de omgeving van het plangebied zullen niet direct of indirect worden beïnvloed door de plannen. 4.7 Reptielen Gezien de huidige inrichting ten opzichte van de verspreiding van reptielen (zie Ravon.nl), de ligging en de aanwezige ecotopen (verhardingen) kan de aanwezigheid van reptielen worden uitgesloten. 4.8 Overige Gezien de huidige aanwezige ecotopen kan de aanwezigheid van beschermde geleedpotigen en mollusken (o.a. brede geelgerande waterroofkever en zeggekorfslak) worden uitgesloten.


9

Wageningen


5. SAMENVATTENDE CONCLUSIE

Er zijn plannen voor de uitbreiding van het zwembad aan het Tolhuispark te Dokkum met een sporthal. Deze activiteiten zouden kunnen samen gaan met effecten op beschermde planten- en diersoorten. Op grond hiervan is een verkennend veldonderzoek uitgevoerd naar het voorkomen van beschermde soorten. Er is vastgesteld dat het voorkomen van matig of zwaar beschermde soorten is uitgesloten. De bebouwing waaraan de uitbreiding is voorzien bezit geen gaten waarin vleermuizen of vogels zich zouden kunnen ophouden of waaruit blijkt dat ze zich in ophouden. In verband met het voorkomen van algemene broedvogels is het van belang om werkzaamheden buiten het broedseizoen of te werken op een manier dat vogels tot broeden komen. Voor overige soort(groep)en is het gebied, verder volledig ongeschikt. Wel foerageren en vliegen er vleermuizen. Gedurende en na realisatie van de plannen kunnen deze soorten er blijven foerageren en vliegen. Effecten op vleermuizen worden derhalve uitgesloten. Er kunnen daarnaast algemene licht beschermde zoogdieren voorkomen. Voor deze algemene soorten bestaat een algemene vrijstelling van de Flora- en faunawet. Op grond van bovenstaande analyse worden effecten op matig en zwaar beschermde planten- en diersoorten uitgesloten; de uitbreidingsplannen aan het Tolhuispark te Dokkum zijn niet in strijd met het gestelde binnen de Flora- en faunawet.


10

Wageningen


GERAADPLEEGDE LITERATUUR

Literatuur  Bink, F.A., 1992. Ecologische Atlas van de dagvlinders van Noordwest-Europa. Schuyt en Co Uitgevers en Importeurs BV, Haarlem.  Broekhuizen, S., Hoekstra, B., Laar. V. van, Smeenk, C., Thissen, J.B.M., 1992. Atlas van de Nederlandse Zoogdieren. KNNV 1-336.  Cremers, R., Delft, J., 1999. De amfibieën en reptielen van Nederland. KNNV-Uitgeverij.  EEG, 1979. Richtlijn 79/43/EEG inzake het behoud van de Vogelstand. Publicatieblad Europese Gemeenschap, nummer L. 103.  EEG, 1992. Richtlijn 92/43/EEG inzake de instandhouding van wilde flora en fauna. Publicatieblad van de Europese Gemeenschap, nummer L. 206/7.  Gerstmeier, R., Romig, T., 1997. Zoetwatervissen van Europa, Tirion, Baarn, 1-368.  Hustings, F., Vergeer, J.W., Eekelder, P., 2002. Atlas van de Nederlandse broedvogels 1998-2000. Nationaal Natuurhistorisch Museum Leiden, SOVON, Beek-Upbergen, 1-584.  Limpens, H., Mostert, K., Bongers, W., 1997. Atlas van de Nederlandse vleermuizen. KNNV, Utrecht, 1260.  Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Dienst Regelingen, 2009a. Aangepaste lijst jaarrond beschermde vogelnesten ontheffing Flora- en faunawet ruimtelijke ingreep. Ministerie van ELI (Dienst Regelingen), Den Haag.  Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, Dienst Regelingen, 2009b. Uitleg aangepaste beoordeling ontheffing ruimtelijke ingrepen Flora- en faunawet. Ministerie van ELI (Dienst Regelingen), Den Haag.  Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, 2004. Rode lijsten diverse soortgroepen.  Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, 2009. Rode lijsten diverse soortgroepen.  Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij, 1998. Wet van 25 mei 1998, houdende regels ter bescherming van in het wild levende planten en diersoorten (Flora en Faunawet). Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden 402, 1-37.  SOVON, 1987. Atlas van de Nederlandse broedvogels.  Nie, H.W. de, 1996. Atlas van de Nederlandse Zoetwatervissen. Media Publishing, Doetinchem, 1-151.  Spikmans, F, Jong, T. de, 2006. Het waarnemen van zoetwatervissen, Nijmegen, 1-55.

Website  www.ravon.nl  www.waarneming.nl  www.sovon.nl  www.telmee.nl  www.zoogdiervereniging.nl


11

Wageningen

BIJLAGEN

1. PLANGEBIED

Huidigesitatie

Plansitatie

2. BEGRIPPEN

Baltsplaats

Plaats waar een vleermuis al roepend rondvliegt in de herfst en die doorgaans wordt verdedigd tegen andere mannetjes.

Foerageergebied

Een gebied waar een vleermuis of een groep van vleermuizen foerageert. Dat gebied wordt regelmatig bezocht door vleermuizen om in te foerageren en dat doorgaans meerdere foerageerplaatsen kent die langere tijd worden gebruikt.

Foerageerplaats

Plek (jachtplek) waar wordt gejaagd door vleermuizen. De plek kan in de directe omgeving van de kolonieplaats liggen maar ook kilometers verderop.

Kolonie

Groep vleermuizen (kleine groep mannetjes of meestal grotere groep vrouwtjes, soms gemengd (soorten, geslacht)) die in het voorjaar tot de herfst bijeen blijven. De groep kan zich vestigen in gebouwen (in spouwmuren of onder daklijsten e.d.) of bomen (spechtengaten, scheuren). Een groep vrouwelijke vleermuizen wordt ook wel aangeduid als een kraamkolonie. In zo'n groep worden jongen geboren en grootgebracht. Een kolonie maakt vaak gebruik van meerdere verblijfplaatsen die soms gelijktijdig worden gebruikt.

Migratieroute

Een vaste route van zomerverblijfplaats naar winterverblijfplaats en visa versa (zie ook vliegroute) of een route in een andere tijd; bijvoorbeeld tussen foerageerplaatsen.

Paarplaats

Territorium van territoriale mannetjes. Voor de ruige dwergvleermuis en de rosse vleermuis is dit doorgaans te vinden in boomholten. Voor de laatvlieger en de dwergvleermuis is dit te vinden in gebouwen. Voor de watervleermuis is dit te vinden in bomen en later, tegen de winter, zijn ze te vinden in overwinteringverblijven. Het mannetje vormt een harem met meerdere vrouwtjes. De paartijd valt in de herfst (uitgezonderd de grootoorvleermuis waarbij het in april valt (vroege voorjaar). De hier geschetste situatie van de paring wordt in dit rapport omschreven als “herfst situatie”.

Verblijfplaats

Een object (huis, boom, bunker, grot, kast en dergelijke) waarin een of meerdere vleermuizen verblijven (overdag of ’s winters permanent).

Vliegroute

Route die door vleermuizen elke avond wordt gebruikt om van de kolonieplaats naar foerageergebied te vliegen en visa vers (zie ook migratieroute). Vrouwtjes met jongen keren soms midden in de nacht terug om de jongen te zogen en gebruiken dan de route. Vliegroutes liggen over het algemeen langs lijnvormige (landschaps)elementen als bomenlanen, huizenrijen e.d. De functies zijn beschutting bij winderig en koud weer, oriëntatie in verband met de echolokatie-geluiden en het vinden van voedsel.

Voorbijvliegend

Vleermuizen die voorbijvliegen, niet via een vaste route. Het betreft meestal zwervers of trekkers.

Zwermen

Direct na het uitvliegen, naar vooral voor het invliegen bij een kolonie zwermt een deel van de kolonie rond de kolonieplaats. Zwermgedrag is derhalve een indicatie voor een eventuele kolonieplaats.

Winterverblijfplaats Een verblijfplaats waar in de winter een of meerdere vleermuizen in winterslaap (hybernation) gaan. Deze ruimte is doorgaans donker, heeft een hoge luchtvochtigheid en

temperatuurwisselingen zijn nihil. Zomerverblijfplaats Een verblijfplaats die gebruikt wordt door vleermuizen die niet in winterslaap zijn waarvan niet aangetoond is dat het een kraamverblijfplaats dan wel een paarverblijfplaats is. In sommige gevallen vormen bijvoorbeeld mannetjes kleine groepjes.

BIJLAGE 6

Druifstreek 72‐c

memo

8911 LH Leeuwarden Tel: 058‐2562525 E‐mail: [email protected]

Onderwerp:

Parkeeronderzoek Tolhuispark Dokkum

Datum:

24‐06‐2016

Referte:

M. Seidel / H. van der Mei

De gemeente Dongeradeel is van plan om het Tolhuispark in Dokkum verder te ontwikkelen en opnieuw in te richten. In eerste instantie is de ontwikkeling gericht op het realiseren van een sporthal bij het zwembad en op het versterken van enkele bestaande functies. Hiervoor worden de bestaande parkeervoorzieningen in het gebied gebruikt. Op langere termijn is de ontwikkeling gericht op het concentreren van meerdere sportfuncties in het gebied. Hiervoor wordt op langere termijn in samenhang met het realiseren van aanvullende sportfuncties aan de westzijde een nieuw parkeerterrein aangelegd. Deze ontwikkelingen hebben gevolgen voor de verkeersgeneratie en de parkeerbehoefte van dit gebied. In deze memo wordt ingegaan op de extra verkeersgeneratie en de afwikkeling hiervan van de nieuwe functies die mogelijk worden gemaakt. Daarnaast wordt de parkeerbehoefte van de ontwikkelingen berekend. Aan de hand van de aanwezigheidspercentages wordt vervolgens een parkeerbalans opgesteld. De berekening is gerelateerd aan de ontwikkeling op korte termijn en de ontwikkeling op lange termijn. Tot slot volgen de conclusies. Een tabel van de totale berekening is bijgevoegd.

blz. 1

Programma Voor de verkeersgeneratie en de parkeerbehoefte van het plangebied wordt gekeken naar de bestaande functies en de functies die mogelijk worden gemaakt. Het programma voor deze berekening is geschat op basis van de huidige situatie en op basis van het voorkeursmodel uit de ‘Ruimtelijke visie Tolhuispark’. Het programma is verdeeld over twee toegangen met bijbehorende parkeervoorzieningen. Naar verwachting zal het parkeerterrein ook voor andere functies binnen het Tolhuispark worden gebruikt. Ten aanzien van een aantal functies en getallen is een aanname gedaan indien deze niet bekend zijn. Dit betreft de verkeersgeneratie voor de sportvelden, de kinderboerderij en voor de atletiekbaan is uitgegaan van een ledenaantal van circa 150 leden. Bij de berekening is uitgegaan van het volgend programma: Tabel 1 Programma Functie

bestaand

bestaand zwembad bestaande scouting (vergelijkbaar met sportzaal) bestaande voetbalvelden en clubgebouw

korte termijn

nieuwe fitnesstudio

nieuwe sporthal

lange termijn

aanvullend voetbalveld oost aanvullende functie gezondheidscentrum

Toegang en parkeerterrein west

functie

oppervlakte programma

bestaande situatie

bestaande kinderboerderij (stadsboerderij)

korfbalveld

lange termijn

nieuwe tennisvelden

nieuwe atheletiekbaan (150 leden)

uitbreiding voetbalveld west


Toegang en parkeerterrein centraal

blz. 2

650,0 330,0 30800,0 450,0 2550,0 7700,0 650,0

7700,0 3000,0 150,0 7700,0

Verkeersgeneratie en ‐afwikkeling Voor de verkeersgeneratie van het plangebied wordt gekeken naar de nieuwe functies die mogelijk worden gemaakt. Hierbij is uitgegaan van het huidige programma en het globale programma dat is aangegeven in het voorkeursmodel uit de ‘Ruimtelijke visie Tolhuispark’. Voor de berekening van de verkeersgeneratie is uitgegaan van de kencijfers uit publicatie 317 van het CROW (2012). De gemeente Dongeradeel is een niet stedelijke gemeente en het plangebied ligt in rest van de bebouwde kom. Op basis van het autobezit en ervaringscijfers in deze gemeente worden hiervoor gemiddelde kencijfers gehanteerd. In tabel 2 is een overzicht van bestaande functies en de functies op korte en lange termijn en de bijbehorende verkeersgeneratie weergegeven. Het programma is verdeeld over de twee toegangen in het gebied. Tabel 2 Verkeersgeneratie centrale toegang Functies centrale toegang Toename verkeersgeneratie Totale verkeersgeneratie Bestaande functies 494 mvt/etmaal 494 mvt/etmaal Functies korte termijn 410 mvt/etmaal 905 mvt/etmaal Functies lange termijn 181 mvt/etmaal 1086 mvt/etmaal Tabel 3 Verkeersgeneratie westelijke toegang Functies westelijke toegang Toename verkeersgeneratie Totale verkeersgeneratie Bestaande functies 152 mvt/etmaal 152 mvt/etmaal Functies lange termijn 466 mvt/etmaal 618 mvt/etmaal Het verkeer wordt ontsloten via het wegvak Tolhuispark, welke aansluit op de Parklaan. De Parklaan sluit aan op de Murmerwoudsterweg (N356, rondweg van Dokkum). Het gedeelte tussen de Murmerwoudsterweg en de kruising met het Tolhuispark dient als ontsluiting van de scholen ten noorden van de Parklaan en de woonbuurten langs de Woudweg (Woudven en Fonteinslanden). Het gedeelte van de Parklaan ten oosten van de kruising met het Tolhuispark dient als hoofdontsluiting van de woonbuurten Jantjeszeepolder en Kooipolder en heeft geen doorgaande functie. Gelet op de regionale functie en de lokale functies van het Tolhuispark zal het verkeer zich verspreiden vanaf de Parklaan in verschillende richtingen, de Woudweg, de Rondweg‐west en de Murmerwoudsterweg. Mogelijk zal een kleiner deel van het verkeer vanuit het oosten gebruik maken van de route via de Stroobosserweg door de wijk Kooipolder. Op korte termijn zal sprake zijn van een toename zijn van totaal 410 mvt/etmaal. Als aanname wordt gehanteerd dat 80% via de Parklaan in westelijke richting zal rijden (circa 328 mvt/etmaal) en 20% via de Parklaan in oostelijke richting (circa 82 mvt/etmaal). Op de Murmerwoudsterweg is de intensiteit in 2010 circa 13.500 mvt/etmaal. Na realisatie van de Centrale As zal de verwachte etmaalintensiteit circa 10.300 mvt/etmaal bedragen (bron: Rapportage Verkeersgegevens De Centrale As). Indien de nieuwe sportaccommodatie wordt gerealiseerd, zal de etmaalintensiteit op de omliggende hoofdwegen nauwelijks waarneembaar stijgen. Van de Parklaan zijn geen gegevens bekend. De intensiteit op het gedeelte ten oosten van de aansluiting met het Tolhuispark wordt geschat op circa 3.900 mvt/etmaal. Uitgaande van deze gegevens zal de etmaalintensiteit licht stijgen door realisatie van de sportaccommodatie. Op lange termijn zal de toename van de verkeersgeneratie met 647 mvt/etmaal ook een kleine toename van de verkeersintensiteit veroorzaken.

blz. 3

Parkeerbehoefte en parkeerbalans Huidige capaciteit Naast zwembad is een parkeerterrein gelegen met een capaciteit van circa 255 parkeerplaatsen. Aan de westzijde bij de kinderboerderij en de korfbalvereniging is een parkeerterrein met een capaciteit van ongeveer 70 parkeerplaatsen. Parkeerbalans Op basis van de aanwezigheidspercentages voor gecombineerd gebruik van parkeerplaatsen uit publicatie 317 van het CROW, kan gesteld worden wat het maatgevende moment voor het terrein is. In tabel 4 zijn de aanwezigheidspercentages per functie weergegeven. Tabel 5 Parkeerbehoefte per dagdeel Werkdag Werkdag ochtend middag Binnensport 50 % 50 % Buitensport 25 % 25 %

Werkdag avond 100 % 50%

Koop avond 100 % 50 %

Werkdag nacht 0 % 0 %

Zaterdag middag 100 % 100 %

Zaterdag avond 100 % 25 %

Zondag middag 75 % 100 %

Parkeervoorzieningen centrale toegang In de huidige situatie is een parkeerbehoefte van 146 parkeerplaatsen in het gebied bij het zwembad, de centrale parkeerplaats. Bij realisatie van de sporthal zal de maximale parkeerbehoefte op korte termijn op het centrale parkeerterrein 237 bedragen. In de huidige situatie zijn 255 parkeerplaatsen aanwezig op de centrale parkeerplaats. De parkeerbehoefte op korte termijn, na realisatie van de sporthal kan op het huidige parkeerterrein worden opgevangen. Op lange termijn zullen bij realisatie van een extra voetbalveld en aanvullende voorzieningen bij de sporthal op piekmomenten ongeveer 10 extra parkeerplaatsen nodig zijn. In de plannen is rekening gehouden met het gebruik van de carpoolplaats als overloopgebied bij op piekmomenten. In de praktijk gebeurt dit ook. Daarnaast kan door afstemming van activiteiten en het verdelen van de sportwedstrijden over meerdere dagen een verdeling van de parkeerdruk in het gebied plaats vinden. Parkeervoorzieningen westelijke toegang In de huidige situatie is in het westelijke deel van het park, bij de korfbalclub en bij de kinderboerderij een parkeerdruk van ongeveer 38 parkeerplaatsen. In de huidige situatie zijn bij de kinderboerderij 20 parkeerplaatsen aanwezig. Bij de korfbalclub zijn ongeveer 11 parkeerplaatsen. In de ruime omgeving zijn inclusief deze parkeerplaatsen ongeveer 70 plaatsen. Op de lange termijn is bij realisatie van een extra voetbalveld aan de westzijde, tennisvelden en een atletiekbaan een toename van de parkeerbehoefte van ongeveer 105 parkeerplaatsen. Bij het herinrichten van het gebied zal hiermee rekening gehouden worden. Conclusie De verkeersgeneratie van het plangebied is dusdanig beperkt dat deze niet tot problemen in de afwikkeling leiden. De parkeerbehoefte van zowel het plangebied kan op korte termijn gemakkelijk worden opgevangen op het parkeerterrein. Als uit wordt gegaan van de parkeerbehoefte van het gehele Tolhuispark op lange termijn dan zijn in piek situaties aanvullende parkeerplaatsen nodig. Hiervoor zijn overloopterreinen beschikbaar bij een sporthal in de buurt en bij de carpoolplaats. Daarnaast wordt in combinatie met de aanleg van sportvoorzieningen aan de westzijde een aanvullende parkeerplaats aangelegd. kan de parkeerbehoefte vrijwel volledig op het parkeerterrein worden opgevangen.

blz. 4

berekening verkeersgeneratie, benodigd aantal parkeerplaatsen, gemiddelde normen voor rest bebouwde kom Toegang en parkeerterrein centraal


norm verkeersgeneratie

norm parkeerplaatsen

verkeersgeneratie

aantal parkeerplaatsen

bestaand bestaand zwembad bestaande scouting (vergelijkbaar met sportzaal) bestaande voetbalvelden en clubgebouw

650,0

31,5

204,8

11,5

74,8

330,0

13,2

43,4

2,9

9,4

246,4 494,5

20,0

61,6 145,8

154,6 256,3 410,9

3,9 2,9

17,6 74,0 237,3

61,6

20,0

15,4

119,6

2,0

12,7

30800,0 (turnover 4)

subtotaal bestaande situatie korte termijn nieuwe fitnesstudio nieuwe sporthal

450,0 2550,0

34,4 10,1

subtotaal korte termijn lange termijn aanvullend voetbalveld oost aanvullende functie gezondheidcentrum subtotaal lange termijn inclusief huidig programma

7700,0 (turnover 4) 650,0

18,4

592,1

265,3

berekening verkeersgeneratie, benodigd aantal parkeerplaatsen, gemiddelde normen voor rest bebouwde kom oppervlakte programma

Toegang en parkeerterrein west

norm verkeersgeneratie

norm parkeerplaatsen

verkeersgeneratie

aantal parkeerplaatsen

bestaande situatie bestaande kinderboerderij (stadsboerderij) korfbalveld

(turnover 4)

90,0 61,6 151,6

22,5 20,0

22,5 15,4 37,9

105,0

0,5

15,0

150,0 (turnover 4)

300,0

0,5

75,0

7700,0 (turnover 4)

61,6

20,0

15,4

7700,0

subtotaal bestaande situatie korte termijn langetermijn nieuwe tennisvelden nieuwe atheletiekbaan (150 leden) uitbreiding voetbalveld west subtotaal lange termijn inclusief huidig programma

3000,0

3,5

618,2

143,3

BIJLAGE 7

Onderbouwing economische uitvoerbaarheid Bij een ontwikkeling moet de economische uitvoerbaarheid worden aangetoond. Hiervoor verwijzen wij naar de bijlage economische uitvoerbaarheid en onderstaande tekst. Er is geen exploitatieplan opgesteld, maar de kosten zijn anderszins verzekerd. Het betreft een gemeentelijke exploitatie op gronden van de gemeente. Met private partijen zijn specifieke afspraken gemaakt. Op de kaart zijn de locaties met A, B, C en D aangegeven met uitleg per locatie hieronder. Deelgebied A. Dit is de exploitatie van de nieuw te bouwen sportaccommodatie en het bestaande zwembad. Door de inbreng van een Design Build Maintain Operate (DBMO) aanbesteding is een concept ontstaan waarbij samenwerking zal plaatsvinden tussen twee partijen, voor enerzijds de investering van de nieuwe sporthal en anderzijds de exploitatie van het sportcentrum Tolhuispark. Binnen bestaande financiële budgetten van de huidige exploitaties kan de nieuwbouw van de sporthal en de exploitatie van het sportcentrum worden gerealiseerd. In onderstaand overzicht is de vergelijking opgenomen tussen de beschikbare budgetten in de gemeentelijke begroting afgezet tegen de benodigde budgetten bij nieuwbouw. Hierbij is uitgegaan vanaf het jaar 2018, omdat de veronderstelling is dat de nieuwbouw van de sporthal eind 2017 gereed zal zijn.

Budgetten na aanbesteding na aanbesteding 2018 2019 Beschikbare budgetten 967.700 991.100 Lasten nieuwbouw 937.900 932.400 Verschil (voordelig) 29.800 58.700 Het betreft een gemeentelijk project. Dit betekent dat de kosten voor de bouw van de nieuwe sporthal voor rekening komen van de gemeente, binnen de door de raad vastgestelde financiële kader. Binnen dit kader ontvangt de exploitant voor de exploitatie van het sportcentrum een jaarlijkse exploitatiebijdrage van de gemeente. De exploitant is verantwoordelijk voor de exploitatie van het sportcentrum. Hier zal een exploitatieovereenkomst voor worden opgesteld. Hiermee wordt voldaan aan de door de raad meegegeven financiële kader en kan dit plan als economisch uitvoerbaar worden aangemerkt. Deelgebied B. In de directe nabijheid van het sportcentrum is ruimte voor de bouw van een commerciële voorziening. Deze ontwikkeling vindt plaats op grond van de gemeente, de opstallen worden voor rekening en risico van de toekomstige eigenaren gerealiseerd. Dit zal in de exploitatie‐ overeenkomst verder worden uitgewerkt. Deelgebied C. Wat betreft de financiële uitvaarbaarheid van de renovatie en uitbreiding van de kinderboerderij Anna Zijlstra Hoeve verwijzen wij naar de bijlage ‘renovatie en uitbreiding van de Anna Zijlstra Hoeve’. Door de eigenaar zijn plannen ingediend voor de renovatie en uitbreiding van de kinderboerderij. Uitvoerbaarheid hiervan is mogelijk door een forse eigen bijdrage en d.m.v. bijdragen van derden waaronder een eerder door de gemeente verstrekte investeringsbijdrage. Deelgebied D. Verplaatsen sportvelden. Bij de onderdelen van dit bestemmingsplan die via wijzigingsbevoegdheden mogelijk worden gemaakt zal de financiële uitvoerbaarheid bij het gebruik maken van de wijzigingsbevoegdheden moeten worden aangetoond. Als deze ontwikkeling gaat spelen zal de raad te zijner tijd gelden beschikbaar moeten stellen. Het betreft een gemeentelijke ontwikkeling die plaatsvindt op gronden van de gemeente. 1 Gemeente Dongeradeel

20150798

blz 29

REGELS HOOFDSTUK 1 INLEIDENDE REGELS Artikel 1 Begrippen In deze regels wordt verstaan onder: 1.1 plan: het bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark met identificatienummer NL.IMRO.0058.BPDKBB2016P3-ON01 van de gemeente Dongeradeel; 1.2 bestemmingsplan: de geometrisch bepaalde planobjecten met de bijbehorende regels en de daarbijbehorende bijlagen; 1.3 aanduiding: een geometrisch bepaald vlak of figuur, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels regels worden gesteld ten aanzien van het gebruik en/of het bebouwen van deze gronden; 1.4 aanduidingsgrens: de grens van een aanduiding indien het een vlak betreft; 1.5 bebouwing: één of meer gebouwen en/of bouwwerken geen gebouwen zijnde; 1.6 bebouwingspercentage: een in de regels aangegeven percentage, dat de grootte van het deel van het terrein of perceel aangeeft dat maximaal mag worden bebouwd; 1.7 beperkt kwetsbaar object: een object waarvoor ingevolge het Besluit externe veiligheid inrichtingen een richtwaarde voor het risico c.q. een risicoafstand is bepaald, waarmee rekening moet worden gehouden; 1.8 bestaand: a. ten aanzien van de bij of krachtens de Woningwet of de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht aanwezige bouwwerken, en de werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden: bestaand ten tijde van de eerste terinzagelegging van dit plan; b. ten aanzien van het overige gebruik: bestaand ten tijde van het van kracht worden van dit plan; 1.9 bestemmingsgrens: de grens van een bestemmingsvlak; 1.10 bestemmingsvlak: een geometrisch bepaald vlak met eenzelfde bestemming;


Rho Adviseurs B.V.

blz 30

20150798

1.11 bouwen: het plaatsen, het geheel of gedeeltelijk oprichten, vernieuwen of veranderen en het vergroten van een bouwwerk; 1.12 bouwgrens: de grens van een bouwvlak; 1.13 bouwlaag: een doorlopend gedeelte van een gebouw dat door op gelijke of bij benadering gelijke bouwhoogte liggende vloeren of balklagen is begrensd, zulks met inbegrip van de begane grond en met uitsluiting van onderbouw en zolder; 1.14 bouwperceel: een aaneengesloten stuk grond, waarop krachtens het plan een zelfstandige, bij elkaar behorende bebouwing is toegelaten; 1.15 bouwperceelgrens: een grens van een bouwperceel; 1.16 bouwvlak: een geometrisch bepaald vlak, waarmee gronden zijn aangeduid, waar ingevolge de regels bepaalde gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijn toegelaten; 1.17 bouwwerk: een bouwkundige constructie van enige omvang die direct en duurzaam met de aarde is verbonden; 1.18 dak: iedere bovenbeëindiging van een gebouw; 1.19 detailhandel: het bedrijfsmatig te koop aanbieden, waaronder begrepen de uitstalling ten verkoop, het verkopen en/of leveren van goederen aan personen die die goederen kopen voor gebruik, verbruik of aanwending anders dan in de uitoefening van een beroeps- of bedrijfsactiviteit; 1.20 erotisch getinte vermaaksfunctie: een vermaaksfunctie, welke is gericht op het doen plaatsvinden van voorstellingen en/of vertoningen van porno-erotische aard, waaronder begrepen een seksbioscoop, een seksclub en een seksautomatenhal; 1.21 gebouw: elk bouwwerk, dat een voor mensen toegankelijke, overdekte, geheel of gedeeltelijk met wanden omsloten ruimte vormt; 1.22 horecabedrijf: een bedrijf of instelling, waar bedrijfsmatig dranken en/of etenswaren voor gebruik ter plaatse worden verstrekt en/of waarin bedrijfsmatig logies wordt verstrekt, een en ander al dan niet in combinatie met een vermaaksfunctie, met uitzondering van een erotisch getinte vermaaksfunctie;

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 31

1.23 kampeermiddel: een tent, een tentwagen, een kampeerauto, een caravan of een stacaravan, dan wel enig ander voertuig of onderkomen, dat geheel of ten dele is bestemd of opgericht dan wel wordt of kan worden gebruikt voor recreatief nachtverblijf; 1.24 kantoor: een gebouw, dat dient voor de uitoefening van administratieve werkzaamheden en werkzaamheden die verband houden met het doen functioneren van (semi-)overheidsinstellingen, het bankwezen, en naar de aard daarmee gelijk te stellen instellingen; 1.25 kap: een dakafdekking onder een hoek van meer dan 5° met het horizontale vlak; 1.26 kwetsbaar object: een kwetsbaar object in de zin van het Besluit externe veiligheid inrichtingen; 1.27 nutsgebouw: een gebouw ten behoeve van een nutsvoorziening, waaronder in ieder geval worden begrepen transformatorhuisjes, pompstations, gemalen en telefooncellen; 1.28 nutsvoorziening: een voorziening ten behoeve van milieuvoorzieningen, de telecommunicatie, de waterhuishouding, natuurbeheer en de gas-, wateren elektriciteitsdistributie alsmede soortgelijke voorzieningen van openbaar nut, waaronder in ieder geval wordt verstaan bergbezinkbassins, centrale voorzieningen voor de afvalinzameling en zendmasten; 1.29 overkapping: een bouwwerk, geen gebouw zijnde, dat een overdekte ruimte vormt zonder wanden dan wel met ten hoogste één wand; 1.30 peil: a. voor een bouwwerk op een perceel waarvan de hoofdtoegang direct aan de weg grenst: de hoogte van de weg ter plaatse van die hoofdtoegang; b. voor een bouwwerk op een perceel waarvan de hoofdtoegang niet direct aan de weg grenst: de hoogte van het terrein ter hoogte van die hoofdtoegang bij voltooiing van de bouw; c. indien in of op het water wordt gebouwd: het Nieuw Amsterdams Peil; d. in het geval de hoogte van het terrein op een perceel grote verschillen vertoont: de door burgemeester en wethouders bepaalde hoogte; 1.31 perceelgrens: de grens van een bouwperceel; 1.32 productiegebonden detailhandel: detailhandel in goederen die ter plaatse worden vervaardigd, geteeld, gerepareerd en/of toegepast in het productieproces, waarbij de detailhandelsfunctie ondergeschikt is aan de productiefunctie;


Rho Adviseurs B.V.

blz 32

20150798

1.33 prostitutie: het zich beschikbaar stellen tot het verrichten van seksuele handelingen voor of met een ander tegen vergoeding; 1.34 risicogevoelig bouwwerk: een bouwwerk c.q. object dat kan worden aangemerkt als een kwetsbaar of beperkt kwetsbaar object; 1.35 risicovolle inrichting: een inrichting, bij welke een grenswaarde, richtwaarde voor het risico c.q. een risicoafstand moet worden aangehouden bij het in het bestemmingsplan toelaten van kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten; 1.36 seksinrichting: de voor het publiek toegankelijke besloten ruimte waarin bedrijfsmatig, of in de omvang alsof zij bedrijfsmatig was, seksuele handelingen worden verricht, of vertoningen van erotisch/pornografische aard plaatsvinden. Onder seksinrichting wordt in ieder geval verstaan: een prostitutiebedrijf, alsmede een erotische massagesalon, een seksbioscoop, seksautomatenhal, sekstheater of een parenclub, al dan niet in combinatie met elkaar; 1.37 vuurwerkbedrijf: een bedrijf dat is gericht op de vervaardiging of assemblage van vuurwerk of de (detail)handel in vuurwerk, niet bedoeld periodieke verkoop in consumentenvuurwerk, c.q. de opslag van vuurwerk en/of de daarvoor benodigde stoffen; 1.38 woning: een complex van ruimten, uitsluitend bedoeld voor de huisvesting van één afzonderlijk huishouden.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Artikel 2

blz 33

Wijze van meten

Bij toepassing van deze regels wordt als volgt gemeten: 2.1 de afstand tot de (zijdelingse) perceelgrens: tussen de (zijdelingse) grenzen van een bouwperceel en enig punt van het op dat bouwperceel voorkomend gebouw, waar die afstand het kortst is; 2.2 de bouwhoogte van een bouwwerk: vanaf het peil tot aan het hoogste punt van een gebouw of van een overig bouwwerk met uitzondering van ondergeschikte bouwonderdelen, zoals schoorstenen, antennes en naar de aard daarmee gelijk te stellen bouwonderdelen; 2.3 de dakhelling: langs het dakvlak ten opzichte van het horizontale vlak; 2.4 de goothoogte van een bouwwerk: vanaf het peil tot aan de bovenkant van de goot, c.q. de druiplijn, het boeibord, of een daarmee gelijk te stellen constructiedeel; 2.5 de inhoud van een bouwwerk: tussen de onderzijde van de begane grondvloer, de buitenzijde van de gevels (en/of het hart van de scheidingsmuren) en de buitenzijde van daken en dakkapellen; 2.6 de oppervlakte van een bouwwerk, niet bedoeld een overkapping: tussen de buitenwerkse gevelvlakken en/of het hart van de scheidingsmuren, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk; 2.7 de oppervlakte van een overkapping: tussen de buitenwerkse constructiedelen, neerwaarts geprojecteerd op het gemiddelde niveau van het afgewerkte bouwterrein ter plaatse van het bouwwerk.


Rho Adviseurs B.V.

blz 34

20150798

HOOFDSTUK 2 BESTEMMINGSREGELS Artikel 3 3.1

Bedrijf - Nutsvoorziening

Bestemmingsomschrijving

De voor 'Bedrijf - Nutsvoorziening' aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. gebouwen ten behoeve van het openbaar nut, zoals transformatorgebouwen, gebouwen ten behoeve van de gasvoorziening en naar de aard daarmee gelijk te stellen gebouwen; met de daarbijbehorende: b. groenvoorzieningen; c. erven en terreinen; d. bouwwerken, geen gebouwen zijnde. 3.2

Bouwregels

3.2.1 Gebouwen Voor het bouwen van gebouwen gelden de volgende regels: a. de gebouwen dienen binnen een bouwvlak te worden gebouwd; b. de bouwhoogte van een gebouw mag ten hoogste 5,00 m bedragen. 3.2.2

Bouwwerken, geen gebouwen zijnde

Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, gelden de volgende regels: a. de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen mag ten hoogste 1,00 m bedragen; b. de bouwhoogte van de overige bouwwerken, geen gebouwen zijnde, mag ten hoogste 5,00 m bedragen. 3.3

Nadere eisen

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van de bebouwing, ten behoeve van: a. een goede milieusituatie; b. de verkeersveiligheid; c. de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden. 3.4

Afwijken van de bouwregels

3.4.1 Bevoegdheid Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in a lid 3.2.2 sub a en in die zin dat de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen wordt vergroot tot ten hoogste 5,00 m.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

3.4.2

blz 35

Toetsingscriteria

De in lid 3.4.1 genoemde afwijking kan uitsluitend worden verleend indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. het straat- en bebouwingsbeeld; de woonsituatie; milieusituatie; de verkeersveiligheid; de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.


Rho Adviseurs B.V.

blz 36

20150798

Artikel 4 4.1

Groen


De voor 'Groen' aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. groenvoorzieningen; b. bosschages, bebossing en beplanting; c. voeten fietspaden; d. parkeervoorzieningen; e. opritten; f. speelvoorzieningen; g. nutsvoorzieningen; h. waterlopen en waterpartijen; i. een kinderboerderij / dierenverblijf met de daarbijbehorende, ter plaatse van de aanduiding 'specifieke vorm van groen - kinderboerderij'; met daaraan ondergeschikt: j. infrastructurele voorzieningen; met de daarbijbehorende: k. bouwwerken, geen gebouwen zijnde. 4.2

Bouwregels

4.2.1 Gebouwen Voor het bouwen van gebouwen gelden de volgende regels: a. als gebouw mogen uitsluitend gebouwen ten behoeve van een kinderboerderij / dierenverblijf worden gebouwd; b. de gebouwen dienen binnen een bouwvlak te worden gebouwd; c. de goothoogte van een gebouw dient ten hoogste de ter plaatse van de aanduiding 'maximum goothoogte (m)' aangegeven goothoogte te bedragen; d. de bouwhoogte van een gebouw dient ten hoogste de ter plaatse van de aanduiding 'maximum bouwhoogte (m)' aangegeven bouwhoogte te bedragen 4.2.2 Bouwwerken, geen gebouwen zijnde Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, gelden de volgende regels: a. de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen mag ten hoogste 1,00 meter bedragen; b. de bouwhoogte van andere overige bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, mag ten hoogste 5,00 m bedragen. 4.3

Nadere eisen

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van de bebouwing, ten behoeve van: a. de sociale veiligheid; b. de verkeersveiligheid; c. de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

4.4

blz 37


4.4.1 Bevoegdheid Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van: a. het bepaalde in a lid 4.2.1 sub b in die zin dat gebouwen (gedeeltelijk) buiten het bouwvlak worden gebouwd, mits: 1. er sprake is van een incidentele uitbreiding; 2. uitsluitend ondergeschikte gebouwen geheel buiten het bouwvlak mogen worden gebouwd; b. het bepaalde in a lid 4.2.2 sub a en in die zin dat de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen wordt vergroot tot ten hoogste 5,00 m. 4.4.2

Toetsingscriteria

De in lid 4.4.1 genoemde afwijking kan uitsluitend worden verleend indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. het straat- en bebouwingsbeeld; de woonsituatie; milieusituatie; de verkeersveiligheid; de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.


Rho Adviseurs B.V.

blz 38

20150798

Artikel 5 5.1

Sport


De voor ‘Sport’ aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. terreinen ten behoeve van sport en sportieve recreatie; b. een zwembad, voor zover de gronden zijn voorzien van de aanduiding ‘zwembad’; c. gebouwen ten behoeve sporten sportieve recreatie met de daarbijbehorende voorzieningen, zoals kleedruimten en kantines; met de daarbijbehorende: d. wegen en paden; e. speelvoorzieningen; f. groenvoorzieningen; g. parkeervoorzieningen; h. nutsvoorzieningen; i. bouwwerken, geen gebouwen zijnde. 5.2

Bouwregels

5.2.1 Gebouwen en overkappingen Voor het bouwen van gebouwen en overkappingen gelden de volgende regels: a. de gebouwen en overkappingen dienen, met uitzondering van dug-outs, binnen een bouwvlak te worden gebouwd; b. de bouwhoogte van een gebouw dient ten hoogste de ter plaatse van de aanduiding 'maximum bouwhoogte (m)' aangegeven bouwhoogte te bedragen; 5.2.2 Bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, gelden de volgende regels: a. de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen mag ten hoogste 2,00 m bedragen; b. de bouwhoogte van lichtmasten en ballenvangers mag ten hoogste 16,00 m bedragen; c. de bouwhoogte van de overige bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, mag ten hoogste 3,00 m bedragen, met dien verstande dat ter plaatse van de gronden die zijn voorzien van de aanduiding 'antennemast', een antennemast mag worden gebouwd met een bouwhoogte van ten hoogste 40,00 m. 5.3

Nadere eisen

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van de bebouwing, ten behoeve van: a. de milieusituatie; b. de verkeersveiligheid; c. de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

5.4

blz 39


5.4.1 Bevoegdheid Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in lid 5.2.1 sub a in die zin dat gebouwen (gedeeltelijk) buiten het bouwvlak worden gebouwd, mits: a. er sprake is van een incidentele uitbreiding; b. uitsluitend ondergeschikte gebouwen geheel buiten het bouwvlak mogen worden gebouwd, met inachtneming van de volgende regels: 1. de bouwhoogte zal ten hoogste 4,00 m bedragen; 2. de oppervlakte per gebouw zal ten hoogste 30 m² bedragen. 5.4.2 Toetsingscriteria De in lid 5.4.1 genoemde omgevingsvergunning kan uitsluitend worden verleend indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. bebouwingsbeeld; b. milieusituatie; c. de verkeersveiligheid; d. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden. 5.5

Specifieke gebruiksregels

Tot een gebruik, strijdig met deze bestemming, wordt in ieder geval gerekend:  het gebruik van de gronden en bouwwerken ten behoeve van een zelfstandig horecabedrijf.


Rho Adviseurs B.V.

blz 40

20150798

Artikel 6 6.1

Verkeer


De voor 'Verkeer' aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. wegen en straten; b. voeten rijwielpaden; c. parkeervoorzieningen en overige verharding; d. groenvoorzieningen; e. sloten, bermen en beplanting; met daaraan ondergeschikt: g. speelvoorzieningen; met de daarbijbehorende: f. nutsvoorzieningen; g. overige bouwwerken, waaronder bruggen, dammen en/of duikers. 6.2

Bouwregels

6.2.1 Gebouwen en overkappingen Op of in deze gronden mogen geen gebouwen worden gebouwd. 6.2.2 Bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, gelden de volgende regels: a. de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen mag ten hoogste 1,00 m bedragen; b. de bouwhoogte van overige bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, anders dan rechtstreeks ten behoeve van de geleiding, beveiliging en regeling van het verkeer, mag ten hoogste 5,00 m bedragen. 6.3

Nadere eisen

Burgemeester en wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van de bebouwing, ten behoeve van: a. de sociale veiligheid; b. de verkeersveiligheid; c. de gebruiksmogelijkheden van aangrenzende gronden. 6.4


6.4.1 Bevoegdheid Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in lid 6.2.2 sub a in die zin dat de bouwhoogte van erf- en terreinafscheidingen wordt vergroot tot ten hoogste 5,00 m.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 41

6.4.2 Toetsingscriteria De in lid 6.4.1 genoemde omgevingsvergunning kan uitsluitend worden verleend indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. het bebouwingsbeeld; b. milieusituatie; c. de verkeersveiligheid; d. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden. 6.5

Specifieke gebruiksregels

Tot een gebruik, strijdig met deze bestemming, wordt in ieder geval gerekend:  het aanleggen van wegen en paden of anderszins inrichten van het bestemmingsvlak, zodanig dat wegen uit meer dan twee rijstroken bestaan.


Rho Adviseurs B.V.

blz 42

20150798

Artikel 7 7.1

Water


De voor 'Water' aangewezen gronden zijn bestemd voor: a. waterlopen en waterpartijen; b. oevers; c. bermen en beplanting; d. aanleggelegenheid; met de daarbijbehorende: e. nutsvoorzieningen; f. bouwwerken, geen gebouwen zijnde, waaronder bruggen, duikers en/of dammen. 7.2

Bouwregels

7.2.1 Gebouwen en overkappingen Op of in deze gronden mogen geen gebouwen en overkappingen worden gebouwd. 7.2.2 Bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde Voor het bouwen van bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, gelden de volgende regels: a. er mogen geen steigers en daarmee gelijk te stellen bouwwerken, geen gebouw zijnde worden gebouwd, tenzij deze bestaand zijn; b. de bouwhoogte van overige bouwwerken, geen gebouwen en geen overkappingen zijnde, mag ten hoogste 2,00 m bedragen. 7.3

Nadere eisen

Burgemeester en Wethouders kunnen nadere eisen stellen aan de plaats en de afmetingen van de bebouwing, ten behoeve van: a. een goede waterhuishouding; b. de verkeersveiligheid; c. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden. 7.4


7.4.1 Bevoegdheid Met een omgevingsvergunning mag worden afgeweken van het bepaalde in lid 7.2.2 sub a in die zin dat steigers of naar de aard daarmee gelijk te stellen overige bouwwerken worden gebouwd, mits ontheffing is verkregen van Wetterskip Fryslân.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 43

7.4.2 Toetsingscriteria De in lid 6.4.1 genoemde omgevingsvergunning kan uitsluitend worden verleend indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. een goede waterhuishouding; b. het bebouwingsbeeld; c. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.


Rho Adviseurs B.V.

blz 44

20150798

Artikel 8 8.1

Waarde - Archeologisch waardevol gebied


De voor 'Waarde - Archeologisch waardevol gebied' aangewezen gronden zijn, behalve voor de andere daar voorkomende bestemming(en), mede bestemd voor het behoud en de bescherming van de archeologische waarden van de gronden. 8.2

Bouwregels

8.2.1 Bouwwerken Voor bouwwerken met een oppervlakte groter dan 50 m², moet alvorens een omgevingsvergunning wordt verleend, door de aanvrager een rapport worden overgelegd waarin, naar het oordeel van burgemeester en wethouders: a. de archeologische waarden van de gronden die blijkens de aanvraag kunnen worden verstoord in voldoende mate zijn vastgesteld; en b. in voldoende mate is aangegeven op welke wijze de archeologische waarden worden bewaard en/of gedocumenteerd. 8.2.2 Voorwaarden Indien uit het in lid 8.2.1 genoemde rapport blijkt dat de archeologische waarden van de gronden door het verlenen van de omgevingsvergunning zullen worden verstoord, kunnen burgemeester en wethouders één of meerdere van de volgende voorwaarden verbinden aan de omgevingsvergunning: a. de verplichting tot het treffen van technische maatregelen, waardoor de archeologische waarden in de bodem kunnen worden behouden; b. de verplichting tot het doen van opgravingen; c. de verplichting de werken of werkzaamheden die leiden tot de bodemverstoring, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van archeologische monumentenzorg die voldoet aan door Burgemeester en Wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties. 8.3 Omgevingsvergunning voor het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden 8.3.1 Vergunningsplichtige werken en werkzaamheden Voor de volgende werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden is, ongeacht het bepaalde in de regels bij de andere op deze regels van toepassing zijnde bestemmingen, een omgevingsvergunning vereist: a. het ontgronden, afgraven (waaronder het graven van watergangen en waterpartijen), egaliseren en ophogen van gronden en/of het anderszins ingrijpend wijzigen van de bodemstructuur; b. het verwijderen en/of aanbrengen van bomen en diepwortelende beplanting; c. het aanleggen van energie-, transport- en of communicatieleidingen.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 45

8.3.2 Uitzondering vergunningsplicht Het bepaalde in lid 8.3.1 is niet van toepassing op werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden die: a. het normale onderhoud betreffen; b. reeds in uitvoering zijn op het tijdstip van het van kracht worden van dit plan; c. in het kader van archeologisch onderzoek en het doen van opgravingen worden uitgevoerd, mits verricht door een daartoe bevoegde instantie; d. niet dieper gaan dan 0,50 m beneden het maaiveld en een kleinere oppervlakte dan 50 m² beslaan. 8.3.3 Toetsingscriteria De omgevingsvergunning kan slechts worden verleend, indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de archeologische waarden van de gronden. 8.3.4 Onderzoeksplicht Alvorens een omgevingsvergunning te verlenen moet worden besloten dat de omgevingsvergunning pas kan worden verleend nadat door de aanvrager een rapport is overgelegd waarin: a. de archeologische waarden van de gronden, die blijkens de aanvraag kunnen worden verstoord, in voldoende mate zijn vastgesteld; en b. in voldoende mate is aangegeven op welke wijze de archeologische waarden worden bewaard en/of gedocumenteerd. 8.3.5 Beoordelingscriteria Alvorens een omgevingsvergunning te verlenen moet er ten behoeve van de beoordeling van het rapport advies worden ingewonnen bij een ter zake deskundige. 8.3.6 Voorwaarden omgevingsvergunning Indien uit het in lid 8.3.4 genoemde rapport blijkt dat de archeologische waarden van de gronden door het uitvoeren van werken of werkzaamheden zullen worden verstoord, kunnen één of meerdere van de volgende voorwaarden worden verbonden aan de omgevingsvergunning: a. de verplichting tot het treffen van technische maatregelen waardoor de archeologische waarden in de bodem kunnen worden behouden; b. de verplichting tot het doen van opgravingen; c. de verplichting de werken of werkzaamheden die leiden tot de bodemverstoring, te laten begeleiden door een deskundige op het terrein van archeologische monumentenzorg die voldoet aan door Burgemeester en Wethouders bij de vergunning te stellen kwalificaties. 8.4

Wijzigingsbevoegdheid

8.4.1 Verwijderen dubbelbestemming Burgemeester en Wethouders kunnen het plan wijzigen in die zin dat de dubbelbestemming "Waarde - Archeologisch waardevol gebied" ter plaatse wordt verwijderd, mits de archeologische waarden niet langer aanwezig zijn. Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark Status: Ontwerp / 30-06-2016

Rho Adviseurs B.V.

blz 46

20150798

HOOFDSTUK 3 ALGEMENE REGELS Artikel 9

Anti-dubbeltelbepaling

Grond die eenmaal in aanmerking is genomen bij het toestaan van een bouwplan waaraan uitvoering is gegeven of alsnog kan worden gegeven, blijft bij de beoordeling van latere bouwplannen buiten beschouwing.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Artikel 10 10.1

blz 47

Algemene bouwregels

Overschrijding bouwgrenzen

De bouwgrenzen mogen in afwijking van het bestemmingsplan, uitsluitend worden overschreden door tot gebouwen behorende stoepen, stoeptreden, hellingbanen, funderingen, mits de overschrijding niet meer bedraagt dan 1,50 m.


Rho Adviseurs B.V.

blz 48

20150798

Artikel 11 11.1

Algemene gebruiksregels

Strijdig gebruik

Tot een gebruik, strijdig met deze bestemming, wordt in ieder geval gerekend: a. het gebruik van de gronden voor de stalling en opslag van aan het oorspronkelijk gebruik onttrokken voer-, vaar- en/of vliegtuigen; b. het gebruik van de gronden voor de opslag van schroot, afbraak- en bouwmaterialen, grond, bodemspecie en puin en voor het storten van vuil; c. het gebruik van de gronden en bouwwerken ten behoeve van een seksinrichting; d. het gebruik van de gronden als standplaats voor kampeermiddelen. 11.2

Uitzonderingsregels

Tot een gebruik, strijdig met deze gebruiksregels, wordt niet gerekend:  het tijdelijk, al dan niet periodiek gebruik van de gronden voor evenementen.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Artikel 12 12.1

blz 49

Algemene aanduidingsregels

veiligheidszone - lpg

12.1.1 Bouwregels In afwijking van het bepaalde in de ter plaatse voorkomende bestemming(en) mogen op/in deze gronden geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten worden gebouwd. 12.1.2 Afwijken van de bouwregels Er kan met omgevingsvergunning worden afgeweken van het bepaalde in lid 12.1.1 in die zin dat beperkt kwetsbare objecten worden gebouwd, mits hierdoor geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de veiligheid van personen. 12.1.3 Specifieke gebruiksregels Tot een gebruik, strijdig met deze bestemming, wordt in ieder geval gerekend:  het gebruik van de gronden en bouwwerken als kwetsbaar of beperkt kwetsbaar object. 12.1.4 Afwijken van de gebruiksregels Er kan met omgevingsvergunning worden afgeweken van het bepaalde in lid 12.1.3 in die zin dat de gronden en bouwwerken worden gebruikt als beperkt kwetsbaar object, mits hierdoor geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de veiligheid van personen. 12.1.5 Wijzigingsbevoegdheid Burgemeester en Wethouders kunnen het plan wijzigen in die zin dat: a. de gebiedsaanduiding 'veiligheidszone - lpg' wordt verwijderd, mits de betreffende risicovolle inrichting ter plaatse is beëindigd; b. de gebiedsaanduiding 'veiligheidszone - lpg' voor een risicovolle inrichting wordt gewijzigd, mits: 1. voor de risicovolle inrichting een vergunning ingevolge de Wet milieubeheer is verleend of gewijzigd; 2. de ligging van de zone is afgestemd op de met deze vergunning corresponderende veiligheidsafstand ingevolge het Besluit externe veiligheid inrichtingen; 3. zich binnen de gewijzigde zone geen kwetsbare of beperkt kwetsbare objecten bevinden.


Rho Adviseurs B.V.

blz 50

20150798

Artikel 13 13.1

Algemene afwijkingsregels

Afwijkingsregels

Met een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van: a. de bij recht in de regels gegeven maten, afmetingen en percentages, tot ten hoogste 10% van die maten, afmetingen en percentages; b. de in de aanduidingen aangegeven maatvoeringseisen met betrekking tot goot- en bouwhoogte tot ten hoogste 20% van die maatvoeringseisen; c. de regels in die zin dat het beloop of profiel van wegen of de aansluiting van wegen onderling in geringe mate wordt aangepast, indien de verkeersveiligheid en/of -intensiteit daartoe aanleiding geeft; d. de regels in die zin dat gebouwen ten behoeve van nutsvoorzieningen, openbaar vervoer, bediening van kunstwerken, sanitaire voorzieningen en naar de aard daarmee gelijk te stellen gebouwtjes worden gebouwd, mits: 1. de oppervlakte per gebouwtje ten hoogste 50 m² mag bedragen; 2. de bouwhoogte van een gebouwtje ten hoogste 3,00 m mag bedragen; e. de regels, ten aanzien van de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, in die zin dat de bouwhoogte van de bouwwerken, geen gebouwen zijnde, wordt vergroot tot ten hoogste 10,00 m; f. de regels, ten aanzien van de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, in die zin dat de bouwhoogte van bouwwerken, geen gebouwen zijnde, ten behoeve van zend-, ontvang- en/of sirenemasten, wordt vergroot tot ten hoogste 40,00 m; g. de regels ten aanzien van de maximale bouwhoogte van gebouwen in die zin dat de bouwhoogte van de gebouwen ten behoeve van plaatselijke verhogingen, zoals schoorstenen, luchtkokers, liftkokers en lichtkappen wordt vergroot, mits: 1. de maximale oppervlakte van de plaatselijke verhoging ten hoogste 10% van het betreffende bouwvlak mag bedragen; 2. de vergroting ten hoogste 1,25 maal de maximale bouwhoogte van het betreffende gebouw bedraagt; h. het bepaalde ten aanzien van het bouwen van gebouwen binnen het bouw- c.q. bestemmingsvlak in die zin dat de grenzen van het bouw- c.q. bestemmingsvlak naar de buitenzijde worden overschreden door: 1. trappen, trappenhuizen en galerijen; 2. entreeportalen, luifels, veranda's en balkons; 3. overstekende daken; mits de bouwgrens met niet meer dan 1,50 m overschrijdend; 4. andere ondergeschikte onderdelen van gebouwen, mits de bouwgrens met niet meer dan 1,00 m overschrijdend. 13.2

Toetsingscriteria

De in lid 13.1 genoemde omgevingsvergunningen kunnen uitsluitend worden verleend, indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. het straat- en bebouwingsbeeld; b. de woonsituatie; c. de milieusituatie; Rho Adviseurs B.V.


20150798

blz 51

d. de verkeersveiligheid; e. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.


Rho Adviseurs B.V.

blz 52

20150798

Artikel 14 14.1

Algemene wijzigingsregels

Wijzigingsbevoegdheid

Burgemeester en Wethouders kunnen het plan wijzigen in die zin dat de bestemmingen 'Groen' en/of 'Water' worden gewijzigd in de bestemming 'Sport' (met inbegrip van de toevoeging van bouwvlakken) en/of bouwvlakken worden toegevoegd aan de bestemming 'Sport', mits: a. deze wijzigingsbevoegdheid uitsluitend wordt toegepast ter plaatse van de aanduiding 'wetgevingzone - wijzigingsgebied'; b. na toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid voor de betreffende gronden de regels van artikel 5 van toepassing zijn; c. de verkaveling en de situering van de gebouwen zodanig is dat een goede aansluiting ontstaat op de structuur van de omgeving; d. er sprake is van een goede landschappelijke, ruimtelijke en stedenbouwkundige inpassing. 14.2

Toetsingscriteria

De in lid 14.1 genoemde wijzigingsbevoegdheid kunnen uitsluitend worden toegepast, indien geen onevenredige afbreuk wordt gedaan aan: a. de landschappelijke waarden; b. het straat- en bebouwingsbeeld; c. de woonsituatie; d. de milieusituatie; e. de verkeersveiligheid; f. de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gronden.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Artikel 15 15.1

blz 53

Overige regels

Voldoende parkeergelegenheid

a. Een bouwwerk, waarvan een behoefte aan parkeergelegenheid wordt verwacht, kan niet worden gebouwd of gebruikt wanneer op het bouwperceel of in de omgeving daarvan niet in voldoende parkeergelegenheid is voorzien en in stand wordt gehouden. b. Bij een omgevingsvergunning wordt aan de hand van op dat moment van toepassing zijnde beleidsregels bepaald of er sprake is van voldoende parkeergelegenheid. c. Bij een omgevingsvergunning kan worden afgeweken van het bepaalde in sub a en worden toegestaan dat in minder dan voldoende parkeergelegenheid wordt voorzien, mits dit geen onevenredige afbreuk doet aan de parkeersituatie.


Rho Adviseurs B.V.

blz 54

20150798

HOOFDSTUK 4 OVERGANGS- EN SLOTREGELS Artikel 16 16.1

Overgangsrecht

Overgangsrecht bouwwerken

a. Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot, 1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd; 2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan. b. Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van het bepaalde in lid 16.1 sub a een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in het sublid a met maximaal 10%. c. Lid 16.1 sub a is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan. 16.2

Overgangsrecht gebruik

a. Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet. b. Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in lid 16.2 sub a, te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind. c. Indien het gebruik, bedoeld in lid 16.2 sub a, na het tijdstip van inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten. d. Lid 16.2 sub a is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.

Rho Adviseurs B.V.


20150798

Artikel 17

blz 55

Slotregel

Deze regels worden aangehaald als: Regels van het Bestemmingsplan Dokkum Tolhuispark van de gemeente Dongeradeel. Behorend bij het besluit van .....................


Rho Adviseurs B.V.

Plangebied Dokkum - Tolhuispark

Enkelbestemmingen B-NV

Bedrijf - Nutsvoorziening

G

Groen

S

Sport

V

Verkeer

WA

Water

Dubbelbestemmingen WR-ARC

Waarde - Archeologisch waardevol gebied

Gebiedsaanduidingen veiligheidszone - lpg

WA

wetgevingzone - wijzigingsgebied

Functieaanduidingen (sg-kb)

V

(zb)

specifieke vorm van groen - kinderboerderij zwembad

Bouwvlakken 4

bouwvlak

9 4

Bouwaanduidingen

(sg-kb)

9

[am]

antennemast

Maatvoeringen 3 7

10

maximum bouwhoogte (m)

4

maximum goothoogte (m) maximum bouwhoogte (m)

7

G

WR-ARC

WA

(zb)

B-NV S

10

V

4 7

WR-ARC

[am]

5

G

S

S

WA

G

Gemeente Dongeradeel Dokkum - Tolhuispark N

Bestemmingsplan project

20150798

formaat

A0

vastgesteld

schaal

1:1000

ontwerp

kaart

1/1

voorontwerp

getekend

RV

concept

idn

NL.IMRO.

30-06-2016

w www.rho.nl e [email protected]

DONGERADEEL Dokkum Tolhuispark BESTEMMINGSPLAN. Fout! Verwijzingsbron niet gevonden

Recommend Documents