DMB IN BEELD
Collega’s vertellen over hun - vaak onzichtbare - werk en opvallende samenwerkingsprojecten van 2008
Alleen monumenten die hun gebruikswaarde houden, blijven bewaard voor de toekomst
2
Voorwoord Wat een jaar is dit geweest! Er is in 2008 zo ongelooflijk veel gebeurd, dat het gevaar dreigt dat je dingen vergeet. En dan zijn het altijd de leuke dingen die je het eerst ontschieten. De vervelende blijven altijd bovendrijven, zoals de onjuiste en ongenuanceerde berichtgeving na het rapport van de Ombudsman bijvoorbeeld. Terwijl het aantal positieve zaken in 2008 duidelijk in de meerderheid is. Misschien blijven die negatieve dingen wel het meest in het hoofd hangen omdat het zo werd uitvergroot. Ons dagelijkse werk blijft voor het grootste gedeelte onzichtbaar voor anderen. Weinigen zullen zich realiseren dat de voordracht om de grachtengordel daadwerkelijk op de Unesco Werelderfgoedlijst te laten komen, de collega’s van BMA heel veel werk heeft gekost. Dat het zwembad in Zuidoost nu veilig is, komt omdat onze constructeurs hun vak verstaan. De kans op een legionella-uitbraak in Amsterdam is flink verkleind omdat DMB samen met de GGD richtlijnen heeft opgesteld en onderzoek doet. Het Oostergasfabriekgebied kan ontwikkeld worden door de inzet van veel DMB’ers. En zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. In dit boekje worden de schijnwerpers eens vol op jou en je collega’s gericht. Niet het beleid en de resultaten, maar de mensen achter al dat werk komen in beeld. Terecht. Want jullie zijn het kapitaal van de dienst. Als ik alle quotes en dubbelinterviews lees, wordt me duidelijk dat ik een rijk man ben. Veel leesplezier! Ronald Prins
3
4
Inhoud 3
Voorwoord
6
In beeld Junioren, senioren, beleids- en communicatiemedewerker ... en meer
8
Samenwerking Eveline Jonkhoff en Nic Frederiks over Amsterdam Duurzaam
12 Samenwerking Hans van der Pal en Frank van Hage over de sanering van de Volgermeerpolder 16 In beeld Geluidspecialisten, teamleiders, medewerkers DIV ... en meer 22 Samenwerking André Brons en Cees Bruine de Bruin over de NZ-lijn en andere bouwprojecten 26 In beeld Financiën, klimaat, p&o … en meer 28 Samenwerking Els Joosten en Jos Vonk over het legionellateam 32 In beeld Postkamer, administratie, directiesecretariaat … en meer 34 Samenwerking Theun Koelemij en Han van der Zanden over monumenten en duurzaamheid 38 In beeld Kennismanagers, milieu-adviseur, evenementencoördinator … en meer
5
Patrick Teunissen beleidsmedewerker DUBO en energie “Als je uitstraalt dat je hart voor je werk hebt, dan bereik je meer.”
Ans Mirck communicatiemedewerker “Goede samenwerking en duidelijkheid vind ik belangrijk. Zo creëer je een prettige werksfeer. ”
Elâ Tomasini junior coördinator bestuurszaken “Ik hou van werken met deadlines en druk. Het geeft me een goed gevoel als ik klussen kan klaren binnen de gewenste termijnen.”
Renske Bastiaans senior coördinator bestuurszaken “Ik hou van structuur, orde en netheid in mijn werk. Het geeft voldoening als je samen tot een goed doordacht bestuurlijk plan komt.” DMB IN BEELD
Ruud van der Straeten medewerker planning en control “Ik verveel me geen moment. Mijn werk is erg afwisselend. Hier en daar probeer ik creatief met problemen op te gaan en dat zorgt ervoor dat ik mijn werk leuk blijf vinden.” 6
Rein Steeman beleidsmedewerker kwaliteitszorg “Persoonlijk vind ik het belangrijk om met de nodige creativiteit te werken aan zaken die er toe doen.”
Wim Mulder beleidsmedewerker BWT en projectleider “Als je wat bedenkt en dat dat voorstel dan ook echt lukt... Het is een uitdaging om een schijnbaar onoplosbaar probleem op te lossen.”
Dalal Ezzoubir toetst bouwaanvragen wet BIBOB “Ik werk hier net drie weken. Hiervoor werkte ik bij de Arbeidsinspectie. Omdat ik net begin, ben ik eerst bezig om de boel op orde te krijgen.”
Margit Assenberg beleidsadviseur expertisecentrum BWT
Henk Beverdam adviseur planning en control
“Ik ben graag een spin
“DMB is een organisatie met zo’n
in het web.”
driehonderd erg vriendelijke mensen.”
DMB IN BEELD
7
AFDELING
DUBO & Energie
Eveline Jonkhoff senior adviseur duurzame strategie Bij DMB sinds 2008, werkte daarvoor onder andere bij de toenmalige Gemeentelijke Dienst Afvalverwerking, het Afval Energie Bedrijf en de Amsterdamse Innovatiemotor. Woont aan de buitenkant van Purmerend in huis met grote tuin, dus dagelijks op en neer met bus en metro. Met partner, die bij Shell werkt (“over de duurzaamheid van dat bedrijf zijn de meningen
DMB IN BEELD
8
verdeeld, maar ik verdedig het nog steeds”). Buiten werktijd onder andere zangles in het Muziekpakhuis, (“lichte muziek, want improviseren past beter bij me dan het vaste stramien van klassieke muziek. En bij het AEB heb ik ook cabaret gedaan”).
Nic Frederiks
’
Verlangen naar de zee... >
senior adviseur milieu, energie & duurzaamheid Bij DMB sinds 1991. DMB heette toen de Milieudienst. Woont na dertig jaar Diemen mede vanwege de liefde weer “in postcode 1011”. Vader van twee kinderen (“onder wie Lange Frans, de rapper, maar dat weet de hele DMB al”). En grootvader (“dat motiveert me om nog harder te werken aan een duurzame wereld”).
Buiten werktijd zondags 80 kilometer fietsen met vaste maat en bestuursvoorzitter van theater De Omval in Diemen. Zelf gespeeld? “In een heel grijs verleden heb ik wel eens wat aan cabaret gedaan, op school en later ook bij stadsdeel Noord.”
DMB IN BEELD
9
“Onze afdeling loopt misschien wel van nature een beetje voor de muziek uit. We hebben een missie en die brengen we ook naar buiten. Maar je moet wel regelmatig omkijken of de rest nog volgt.”
DMB IN BEELD
Dat Eveline Jonkhoff en Nic Frederiks allebei aan Klimaatneutraal cabaret hebben gedaan wisten ze niet, dus de Hét moment voor de rest van Amsterdam om kiem voor een jaarlijkse duurzaamheidsrevue lijkt kennis te nemen van alle voortschrijdende inzichgelegd. Maar wat doet de afdeling eigenlijk? ten was de manifestatie Amsterdam Duurzaam, Eveline: “Wij gaan over allerlei thema’s rond die dit jaar plaatsvond op 5, 6 en 7 juni. Met onder duurzaamheid. Van duurzaam inkopen tot andere een business-to-businessdag in de RAI en duurzaam toerisme, van duureen publieksmanifestatie in en rond zaam bouwen tot duurzame de Beurs van Berlage. Eveline: ”Hier ‘Extra draagvlak is mooi, energie. Verder doen we mee creëren we een podium, waarop we aan grootstedelijke projecten en met andere partijen uit bijvoorbeeld maar uiteindelijk gaat het voeren we opdrachten uit voor onderwijs en bedrijfsleven laten om gedragsverandering’ stadsdelen. Daarvoor hebben we zien wat er allemaal gebeurt rond een heel scala aan milieuadviduurzaamheid. Zo kun je elkaar en seurs, die zelfstandig werken.” anderen inspireren om Amsterdam Nic tekent er meteen bij aan: “Het voordeel is dat steeds duurzamer te maken. In mijn rol als gedehet allemaal specialisten zijn, en zeer deskundig. legeerd opdrachtgever en projectleider namens Het nadeel is dat niet altijd even helder is hoe al DMB zorg ik onder andere voor geld, want het is hun activiteiten samenhangen met het beleid van een gesponsord evenement. We steken er zelf veel de afdeling, de dienst en uiteindelijk van de hele energie in, maar dat vragen we ook aan partners. stad.” Komend jaar gaat Nina van Kranendonk Amsterdam Duurzaam trekken.” De afdeling heeft drie clusters - Ruimtelijke OrdeHet was een geslaagde driedaagse. Toch is er een ning & Milieu, Informatie, Kennis & Programmering voorbehoud, zoals zo vaak bij duurzaamheid. Nic: en Duurzaamheid - en drie teams (externe veilig“Extra draagvlak is mooi, maar uiteindelijk gaat het heid & luchtkwaliteit, geluid en juristen). Dan zijn om gedragsverandering. En dat is zo ongeveer het er ook nog twee programmabureaus: Klimaat en moeilijkste wat er is. We weten dat het moet, maar Lucht. Eveline: “Die zijn hier gehuisvest en daar we willen er nog niet aan. Het minste wat je kunt werken we ook mee samen. Ik ben bijvoorbeeld doen is als gemeentelijke organisatie het goede secretaris van de Klimaatraad, waarin alle sectoren voorbeeld te geven. Dat is al moeilijk genoeg. We uit het Klimaatprogramma op directieniveau zijn weten als gemeente niet eens hoeveel energie we vertegenwoordigd. Oftewel, een bijzonder netjaarlijks verbruiken. Hoe wil je dan in 2015 klimaatwerk van klimaatambassadeurs.” neutraal zijn?” Dat klinkt vrij zorgelijk. “Dat is het ook. Overal ter wereld wordt druk vergaderd, maar het is tijd dat
10
we met z’n allen echt iets gaan doen.” Eveline: “Op onderdelen zetten we wel stapjes vooruit, maar de schaalsprong is lastig. Maar nogmaals: als overheid kunnen we het goede voorbeeld geven en de markt beïnvloeden, bijvoorbeeld via duurzaam inkoopbeleid in de raamcontracten.”
een convenant gesloten in het kader van Green Key, het internationale keurmerk voor bedrijven in de toerisme- en recreatiebranche die serieus en controleerbaar bezig zijn met milieuzorg.”
Groene hoofdstad Ondertussen is de aandacht voor duurzaamheid niet onopgemerkt gebleven. Amsterdam is genomineerd voor de European Green Capital Award. Nee zeggen In maart 2009 kiest de jury de steden die zich in Die schaalsprong is voor een groot deel een 2010 en 2011 groene hoofdstad mogen noemen. kwestie van gezamenlijkheid en vooral van handen DMB coördineerde de voordracht. Eveline: “We uit de mouwen. Nic: “Neem het duurzaamheidsgaan in januari in Brussel uitleggen waarom we plan voor de Zuidas dat ik samen met een collega vinden dat Amsterdam het moet worden. Het op verzoek van de wethouder schreef. Dat is in juli was al heel goed om voor in de raad vastgesteld. Daarin die nominatie alles rond staan zestig afrekenbare acties, ‘Wij hebben geleerd om aan te duurzaamheid eens op een met als uiteindelijke ambitie rijtje te zetten, en het is 60 tot 70% minder CO2, nog geven hoe het wél kan. Maar in dit natuurlijk helemaal leuk als exclusief het transport. We tijdperk van ongebreidelde groei, blijkt dat we het als stad streven naar simpele uitgangsbest aardig doen.” principes, zoals: ’langs de Zuidas verspilling en gulzigheid, is het echt Zo’n uitverkiezing kan kunnen de ramen open’. Want ook weer bijdragen aan als dat inderdaad kan, is de lucht nodig om grenzen te stellen, we de broodnodige gedragskennelijk schoon genoeg en blijft moeten kunnen zeggen ‘sorry, dit verandering, ook bij de de herrie binnen de perken.” individuele Amsterdammer. Die zestig acties zullen jaarlijks gaan we dus niet doen’ Eveline: “Want dat is en worden gemonitord. Maar moniblijft een belangrijk toren alleen is niet genoeg, het element van Amsterdam Duurzaam, dat je moet ook consequenties hebben als het resultaat perspectieven biedt voor een andere leefstijl. tegenvalt. Nic: “Zonodig moeten we ook ‘nee’ Duurzaam is niet oubollig, het is hip, het is van kunnen zeggen. En dat is lastig, want als dienst zijn deze tijd. Weet je wat het is? Als je iets wilt veranwe zo niet opgevoed. Wij hebben geleerd om aan deren, moet je mensen verleiden om in te stappen. te geven hoe het wél kan. Maar in dit tijdperk van Of zoals mijn directeur bij het AEB het ooit zei: ongebreidelde groei, verspilling en gulzigheid, is ‘Als je met z’n allen een schip wilt bouwen, moet je het echt nodig om grenzen te stellen, we moeten mensen laten verlangen naar de zee.’” kunnen zeggen ‘sorry, dit gaan we dus niet doen’.” Dat vraagt wel om een heldere duurzaamheidvisie, stelt Eveline. “Als je als overheid een consistent toekomstbeeld hebt, dan is het ook legitiem om bepaalde zaken niet meer te faciliteren. En andere wel. Dan kun je mensen en bedrijven ook best mee krijgen. Pas nog hebben we met twintig hotels
11
Projectbureau Bodem
Hans van der Pal hoofd projectbureau Bodem en projectleider sanering Volgermeerpolder DMB IN BEELD
12
Bij DMB sinds 1988, bij het Projectbureau sinds 2002. Woont in een rijtjeshuis (“wel op een hoek”) in Zaandam. Met vrouw en twee dochters (17 en 20). Studie Fysische Geografie. Fiets of auto? “Met het openbaar vervoer naar mijn werk. Naar de Volgermeerpolder met de dienstauto.” Vrije tijd “Doet hier niet ter zake.”
’
Je hebt zelden de kans zoiets moois te creëren >
Frank van Hage adviseur milieuvergunningen en interne handhaving Bij DMB (toen nog Milieudienst) sinds 1992, bij Projectbureau sinds 2002. Woont in Leiden, “in twee onderling verbonden huisjes aan de rand van het centrum.” Met vriend. Studie Civiele Gezondheidstechniek. Fiets of auto? “De trein. Ik heb geen auto.” Vrije tijd “Literatuur, architectuur, geschiedenis, film, klassieke muziek, wandelen en tuinieren. In de vakanties maak ik trektochten of bezoek ik steden.”
DMB IN BEELD
13
“De kick is dat we een nieuw landschap creëren. We lossen een ereschuld in aan de bewoners”, zegt projectleider Hans van der Pal over de Volgermeerpolder. Frank van Hage: “Technisch is het niet heel ingewikkeld. Maar je balanceert soms tussen de eisen van de vergunningverlener en andere belangen.” DMB IN BEELD
Waterland. Het gebied is honderd hectare (1 km2): Frank van Hage, afgestudeerd in civiele techniek, en fysisch geograaf Hans van der Pal bijna net zo groot als het centrum van Amsterwerken samen bij het Projectbureau Bodem aan dam binnen de grachtengordel. In 1927 werd de de sanering van de Volgermeerpolder. Daar Volgermeerpolder in gebruik genomen als vuilstort werken zes interne en vier externe medewerkers. voor de gemeente Amsterdam. In de jaren zestig Het projectbureau is in 2002 opgericht vanwege is er veel illegaal chemisch afval gedumpt, onder twee grote saneringen: de Volgermeerandere door Philips Duphar. polder en de Oostergasfabriek. Reden De stortplaats werd in 1981 ‘Aannemers zijn hiervoor was dat het Rijk een scheiding gesloten, de sanering startte in eiste van de uitvoerder en de toezichtdoeners. Die houden niet 2003. De stortplaats wordt houder (DMB) van de saneringen. afgedekt met lagen grond van van papierwerk’ twee meter dik en folie. In totaal wordt er 2,5 miljoen kuub zand De sanering van de Volgermeerpolder en grond gebruikt. De sanering ligt goed op schema, vertelt projectleiis klaar in 2011. De Volgermeerpolder wordt een der Hans van der Pal. “Vijf jaar lang rijden dagelijks uniek, nat natuurgebied met sawa’s en dijkjes. in de Volgermeerpolder zo’n 110 vrachtwagens met zand af en aan. Soms ook ’s avonds en in het weekend. Dat is voor de omwonenden natuurSaneringsplan lijk geen feest. Zij hadden liever gezien dat het Zo’n driekwart van de 2,5 miljoen kuub zand is zand met boten of pijpleidingen aangevoerd zou nu aangebracht. Projectbureau Bodem stuurt worden, maar dat ging niet. Een belangrijk deel het ingenieursbureau en de aannemer aan, die van mijn werk is overleg met de omgeving over het werk feitelijk uitvoeren. Frank van Hage: “Wij dat soort zaken. Als projectleider moet je je sociale houden het overzicht en zorgen ervoor dat alle vaardigheden soms optimaal aanwenden, maar vergunningen er komen, dat die worden nageleefd dat vind ik een van de leuke dingen van mijn werk. en zo nodig worden aangepast.” Voor de sanering Er is een actieve groep bewoners, verenigd in het zijn heel veel vergunningen nodig, de belangrijkste Burgerkomitee. Zij zitten vanaf het begin bovenop hebben betrekking op de waterhuishouding, het de zaak. Dat contact is gelukkig heel constructief.” voorkomen van verontreiniging van het oppervlaktewater en de bescherming van flora en fauna. Frank: “In het saneringsplan is beschreven hoe de Volgermeerpolder werkzaamheden worden uitgevoerd en op basis De sanering van de Volgermeerpolder is de daarvan worden de vergunningen afgegeven. grootste van Nederland. De polder ligt aan de Dan moet je er dus voor zorgen dat het werk ook noordgrens van Amsterdam, iets onder Broek in
14
inderdaad zo gebeurt.” Hans: “Frank heeft daarvoor een fantastisch compliance-systeem ontwikkeld, een controlesysteem, waardoor we goed de vinger aan de pols kunnen houden.”
een luchtfoto zien. “Je ziet het landschap al echt ontstaan.” Hans: “In een land als Nederland met zo weinig ruimte, heb je niet vaak de kans zoiets moois vorm te geven. We creëren hier honderd hectare nieuwe natuur, dat is hartstikke leuk.” De Volgermeerpolder komt door de afdekking ongeveer een meter hoger te liggen dan de omgeving. Het wordt een gebied met dijkjes waartussen het regenwater blijft staan. “Daar komen bijzondere vogels op af zoals de lepelaar en de zwarte stern. Ook verwachten we de Noorse woelmuis. Bezoekers kunnen hier straks wandelend en fietsend van de rust en de natuur genieten.”
Flexibel “Aannemers zijn doeners. Die houden niet van papierwerk”, zegt Frank. “Toch moeten zij goed inzichtelijk maken wat er feitelijk gebeurt, bijvoorbeeld aan de hand van logboeken, zodat wij dat kunnen checken en ze erop aan kunnen spreken.” Natuurlijk is de werkelijkheid als altijd weerbarstig. “Vaak blijkt dat werkzaamheden door allerlei omstandigheden niet precies zo kunnen worden gedaan als gepland. Je hebt bijvoorbeeld afgesproken Mooi zand ‘In een land als Nederland dat een onderdeel op 4 oktober Goed zand, dat heeft de Volgermeerklaar zou zijn, maar dat wordt polder nu nodig. Er moet nog zo’n met zo weinig ruimte, heb 19 november. Hoe erg is dat? miljoen kuub worden aangebracht. je niet vaak de kans zoiets Of een grondopslag ligt niet op Hans: “Voor de onderste afdeklagen vijftig meter afstand van de weg kun je blubber, klei en veen gebruimoois vorm te geven’ zoals was afgesproken, maar ken. Maar voor de rest hebben we op 49,50 meter. Dan overleg je echt mooi zand nodig.” Een groot met de vergunningverlener en met de aannemer. deel daarvan moet worden opgebracht door de Door alle dikke plannen die we maken, spreken we Noord/Zuidlijn. Het is dus lastig dat daar vervaak meer af dan eigenlijk nodig is. Wie bepaalt traging in de werkzaamheden is, waardoor de dan in hoeverre je van de afspraken kunt afwijken? zandopbrengst terugloopt. Bovendien zijn er veel Wat voor de een onbelangrijk is, is voor de ander kapers op de kust. Hans: “Iedereen wil dat zand juist essentieel. Het is soms ook een kwestie van wel hebben. Maar wij hebben harde afspraken. interpretatie. Dat voortdurende overleg en afstemWe doen ons uiterste best ze daaraan te houden ming met alle partijen, maakt het werk interessant en het zand binnen te halen. Anders moeten wij en houdt het leuk. Je moet de nodige flexibiliteit het ergens anders kopen en dat betekent een op kunnen brengen, maar als het echt nodig is ook overschrijding van het budget. Maar vooralsnog ga voet bij stuk kunnen houden.” ik ervan uit dat wij op tijd en met het beschikbare geld straks een prachtige Volgermeer op kunnen leveren.” Nieuwe natuur Het geeft voldoening om aan een project te werken waarbij je echt iets moois maakt, vinden Frank en Hans. “We doen hiermee iets terug voor de bewoners die decennialang letterlijk met onze rommel zaten opgescheept”, zegt Hans. Frank laat
15
Margot Fontaine adviseur bodembeheer “Zorgen voor een veilige leefomgeving voor de Amsterdamse burgers is een van de factoren waardoor ik mijn werk leuk vind.”
Carlo Wahlen inspecteur bodembeheer en plaatsvervangend hoofd BHV “Werken in en voor mijn eigen stad Amsterdam maakt het leuk.”
Kees Heemsbergen medewerker DIV “Mijn functie is een leuk onderdeel van de machine. Ik probeer mijn collega’s zo goed mogelijk te helpen.”
Gert Blankers financieel adviseur “Mijn werk moet inspirerend en uitdagend zijn. Momenteel is de afdeling onderbezet en heb ik het erg druk. Daardoor is het een uitdaging om deadlines te DMB IN
halen. Als ik die haal geeft dat voldoening.”
BEELD
Agnes Zwart facilitaire zaken, inkoop “Wat ik zo leuk aan mijn werk vind is de afwisseling De ene dag zit je achter je computer, de andere dag bezoek je leveranciers. Het bestellen is het saaiste van alles eigenlijk.” 16
Lucienne Borghols welstandszaken “Leuke collega’s en afwisseling in mijn werk vind ik belangrijk. Ik hou me met van alles bezig. Ik word hier de spil van de afdeling genoemd.”
Erwin Blom applicatiebeheerder “Collega’s, zelfstandig kunnen werken en flexibiliteit maken mijn werk aangenaam.”
Matthijs de Boer medewerker DIV “Voldoening uit m’n werk halen, zorgt ervoor dat ik iedere dag met plezier naar m’n werk ga.”
Frans Kierzek medewerker DIV “Ik heb plezier in mijn werk, omdat er een afdeling heerst en
Peter de Groot, geluidsspecialist
omdat ik goede
“Mijn werk is geluid in toom houden in plaats
middelen tot mijn
van geluid maken. Thuis beluister ik vaak harde
beschikking heb om mee
rock-muziek. Ik woon dicht bij mijn werk en kan
te werken.”
flexibel met mijn uren omgaan.”
goede sfeer op de
DMB IN BEELD
17
Roel Ketelaars milieuvergunningen, accountmanager “De sfeer hier op de afdeling is ontzettend goed. Ook vind ik het belangrijk om goed contact met mijn klanten te hebben door middel van alle ouderwetse en moderne middelen.”
Renate Heppener bureau ARC
Steven Wijsman bedrijfskundig medewerker projectbureau bodem
“Ik vind het prettig om structureel te kunnen werken, om nieuwe projecten te bedenken. Afgelopen jaar hadden we bijvoorbeeld het ‘klimaatcafé’. In je stamkroeg wordt er dan een avond over klimaat georganiseerd.”
“Een bijdrage leveren aan de stad Amsterdam geeft me een goed gevoel.”
DMB IN BEELD
Bert Herberigs klimaatprogramma, ondersteunt programmamanager
Frits Bogaart geluidsspecialist
“Vandaag is mijn eerste werkdag. Hiervoor was
omgeving en sfeer vind ik
ik politiek adviseur voor één van de wethouders.
belangrijk.”
Mijn werk moet me inspireren.” 18
“Een aangename werk-
Alma Behari servicedesk “Ik werk hier nu al veertien jaar en het verveelt me geen moment. We hebben een eigen kantoortje gekregen, vlakbij de mensen waar we vaak mee samenwerken. Dat bevalt ons prima!”
Vesselin Fournadjiev adviseur geluid “Het werk is erg afwisselend. De ene keer ben ik inhoudelijk bezig, de andere keer met berekeningen. Je draagt bij aan een oplossing en dat geeft voldoening.”
Arold Brand adviseur geluid “Ik ben blij dat ik kan meewerken aan een goed geluidklimaat en een goede leefomgeving.”
Theo Brijker teamleider facilitaire zaken “Mijn werk moet een uitdaging zijn, zodat ik er plezier in heb. Geld maakt het totale plaatje af.”
Anne Werkman milieuvergunningverlener
DMB IN BEELD
“De sleur zal er bij mij niet zo snel inschieten, want ik ben telkens bezig met nieuwe dingen. Zoals nu met de invoering van de nieuwe regelgeving WABO.” 19
20
Zoeken naar een balans tussen de schoonheid en de klimaatambities van de stad. De Ring A10-West, bij afslag s103, Haarlemmerweg.
21
AFDELING
Handhaving, Toezicht en Constructieve Zaken
André Brons buitendienstinspecteur DMB IN BEELD
22
Bij DMB sinds het ontstaan. Begon bij Openbare Werken en vanaf 1984 bij Bouw- en Woningtoezicht. Woont aan de rand van Purmerend, met de auto net te doen. Geboren en getogen in Amsterdam (“ik heb niet veel met Purmerend, maar de huizen zijn er betaalbaar”). Met vrouw, zoon (student stedenbouw, “dus dat schept een band”) en dochter (tweedejaars pedagogiek).
Vrije tijd ‘s Winters af en toe schaatsen, ook met collega’s van DMB, “dan nemen we een middagje vrij en gaan we een tochtje pakken”. En snowboarden als het even kan: “zou ik wel vaker willen doen, maar dat komt er gewoon niet van. ‘s Zomers beetje wedstrijdzeilen in een Laser.”
’
Ons werk is te weinig zichtbaar >
Cees Bruine de Bruin constructeur Bij DMB sinds mensenheugenis, langer dan 25 jaar bij de gemeente, bij alle mogelijke voorlopers van DMB. Dus eigenlijk steeds hetzelfde werk onder andere namen. Woont in Leusden, dus dagelijks op en neer met de trein; binnen Amsterdam alles op de fiets. Met vrouw en tijdelijk nog één van de drie dochters
(+ aanhang want “er komt altijd weer een jongen mee”), de andere twee zijn uitgevlogen. Vrije tijd bridgefanaat, bij twee clubs. “‘s Winters schaatsen, al is dat er de laatste drie jaar niet van gekomen. Maar dit jaar ingeloot voor de Elfstedentocht (“dus ik moet de klappers weer uit het vet halen…”).
DMB IN BEELD
23
“We proberen te voorkomen dat er zaken misgaan bij bouwprojecten. En we halen er heel wat gevaarlijke dingen uit, maar daar merkt het publiek niks van. Pas als het uit de klauwen loopt komt het in de krant. Eigenlijk zouden we ons als Dienst veel beter moeten verkopen, daar zijn we nog vreselijk slecht in.” DMB IN BEELD
kijken we vooraf hoe het is berekend, en of dat Constructeur Cees Bruine de Bruin en buitendienstklopt met wat er op de tekening staat.” André: “En inspecteur André Brons werken steeds nauwer vervolgens is de vraag: welke consequenties heeft samen. Dat is nodig ook, want het bouwen op het werk voor de omgeving? Wat gebeurt er met krappe locaties in een historische binnenstad naburige panden als je gaat slopen of heien? zorgt bijna dagelijks voor onverwachte hobbels, Bouwers denken daar doorgaans niet aan, die kijken die via veel overleg moeten worden geslecht. De vooral of hun eigen bouw degelijk globale taakverdeling: Cees beoorin elkaar zit.” Cees: “Zet ergens een deelt de stevigheid van constructies, ‘De beste buitenmensen toren neer van tachtig meter. Die André zorgt dat de feitelijke bouw fundeer je natuurlijk netjes op palen, volgens plan wordt uitgevoerd en zo zijn degenen die het maar door het gewicht kan de ondermin mogelijk gevaar oplevert voor vaakst met vragen bij de liggende zandlaag gaan zakken. Dat omwonenden en passanten. merkt de omgeving ook, dus daar Dat valt niet altijd in goede aarde. constructeurs komen’ moet je rekening mee houden. André: “Veel mensen zien ons ”Als het gevaar van verzakkingen nog steeds als de bouwpolitie, als ergens prominent aanwezig is, dan is het wel bij de lastposten die de uitvoering vertragen door steeds Noord/Zuidlijn, het grootstedelijke project dat de met regeltjes en voorschiften te zwaaien. Dat laatste jaren een groot deel van hun tijd in beslag beeld is niet terecht, maar het is nu eenmaal zo, neemt. Voor Cees begon dat indertijd met het dat is een handicap voor iedere handhaver. Als je keuren van zo’n achttienhonderd woningen langs daar niet tegen kunt, moet je dit werk niet doen.” het ontwerptracé. “Diverse bureaus hadden de Wat hem betreft staat er gelukkig ook veel tegenopnames daarvoor gedaan, maar die waren niet over. “Je werkt mee aan belangrijke grootstedebest. We hebben bijna alles over moeten doen. lijke projecten, de krenten in de pap van bouwend Een flink deel van de panden heeft vervolgens met Nederland. De nieuwe bibliotheek, het Nemo, het subsidie een stevigere fundering gekregen, zodat Muziekgebouw aan het IJ, noem maar op. Daar ze ‘standzeker’ waren. We hadden gerekend op ben je van meet af aan bij betrokken, dat is toch weerstand bij eigenaren, maar uiteindelijk wilden geweldig?” steeds meer mensen meedoen.” Zakkend zand Het blijkt een rode draad in hun verhaal: Ondergrondse stations bouwers kijken niet verder dan hun bouw lang is, Voor André ging het over de eerste bouwveiligde handhavers pakken ook de omgeving mee. En heidsplannen, toentertijd een redelijk nieuw fenodat wringt vaak. Cees: “Bij nieuwe constructies meen. “De bouwers hebben wel nagedacht over
24
André. “Als die slecht bereikbaar is kun je bijvoorhoe de ondergrondse stations eruit komen te beeld meer werken met prefab elementen.” zien, maar niet over de vraag hoe je die bouwt in een smalle straat als de Ferdinand Bol. Dat heeft zoveel gevolgen! Je moet bijvoorbeeld extra Schade in perspectief brandveiligheidsmaatregelen nemen in de Nog even terugkijken naar de Noord/Zuidlijn in aangrenzende panden, omdat de brandweer er 2008. Wat was gedenkwaardig? niet snel bij kan komen als de straat open ligt.” Een homerisch gelach volgt. “Nou ja,” begint Bij het Centraal Station zijn er dan ook nog eens Cees dan, “wat we goed hebben gedaan is de dagelijks 250 duizend reizigers die veilig hun weg herstart van de bouw na de eerste calamiteit: de moeten kunnen vinden. “Dat gaat niet vanzelf, daarverzakking van de panden aan de Vijzelgracht in voor moet je voorzieningen treffen. Niet alleen op juni. Ook al was het resultaat niet helemaal het bouwterrein zelf, maar ook in de omgeving. Dat bevredigend. De mensen van het schadebureau heeft zeker in het begin heel veel discussie gekost. van de verzekeraar zeiden dat ze uitzonderlijk Ruzies zelfs. Je voelt je wel eens een Don Quichotte.” tevreden zijn over de eisen die we aan die herstart Gelukkig raken bouwveilighadden gesteld.” heidsplannen steeds meer Je moet zo’n tegenvaller ook afzetten ‘Ik verheug me op de ingeburgerd, al kun je ongeluktegen de omvang van het project, stelt ken nooit helemaal uitsluiten. André. “Als je ziet wat er wereldwijd ondergraving van het André: “Vorig jaar met Kerst aan ongelukken gebeurt bij zulke megaCentraal Station en de viel er een damplank uit een klussen, moet je misschien concluderen heistelling, bovenop een auto. dat we het heel goed doen. Ik denk dat start van de boortunnel’ we inmiddels heel wat schade hebben De bestuurder heeft het niet overleefd, dat was toch wel voorkomen. heel erg schrikken. Dan vraag je je nog een hele tijd Neem de IJtunnel, we hebben er heel veel tijd en af of je dat had kunnen voorkomen.” energie ingestoken om die zoveel mogelijk open te houden. En dat is ook gelukt. Ik hoor van mensen in Noord dat de doorstroming nu beter is Steeds meer samen dan voor de aanleg van de Noord/Zuidlijn.” De constructeurs en de buitendienst trekken bij de Noord/Zuidlijn intensiever met elkaar op dan normaal. De ingewikkelde bouwtechnieken Vers bloed vragen daarom, zeker als er tussentijds nieuwe André: “Ik verheug me op de ondergraving van oplossingen worden uitgevonden. Uitvoering en het Centraal Station en de start van de boorconstructie lopen voortdurend in elkaar over. tunnel. En dat moet op tijd klaar zijn, want daarna Dat leidt tot veel praten en overleggen. André: krijgen we Sail alweer. Ondertussen moeten we “Als je twijfelt over de veiligheid moet je blijven ook de ‘reizigersmachine’ op gang houden.” doorvragen en de discussie aangaan, ook met Cees: “Voor Constructieve Zaken wordt het ook je collega’s.” Cees: “De beste buitenmensen spannend of we voldoende vers bloed kunnen zijn degenen die het vaakst met vragen bij de binnenhalen. De oude garde nadert de pensioenconstructeurs komen.” leeftijd, maar jonge constructeurs op hbo-niveau De trend is, of zou moeten zijn, om bij het ontwerp zijn schaars. Iedereen wil tegenwoordig bouwal rekening te houden met de bouwlocatie, stelt manager worden…”
25
Menno Hillebregt geluid en ruimtelijke ordening “Het werk gaat echt ergens over, namelijk hele kleine dingen die samen erg belangrijk zijn voor een groot project.”
René Mendes da Costa vergunningverlener “Ik ben een soort zelfstandig ondernemer, maar dan in loondienst.”
Elleke Wolf advies en control “Ik heb erg veelzijdig werk. Op dit moment zijn we met nieuwe ontwikkelingen op het gebied van ICT bezig.”
Harry van Bergen luchtkwaliteit “Het werk houdt me van de straat. Het zijn altijd maatschappelijk interessante onderwerpen die vaak in het nieuws zijn. Als het op een feestje ter sprake DMB IN
komt dan kan ik ze precies vertellen hoe het zit.”
BEELD
Auke van der Does senior milieu-inspecteur “Dit is mijn eerste werkdag! Ik ga twee dagen in de week werken en ik wil graag bijdragen aan een beter leefmilieu.” 26
Gerrit Jolink programmamanager klimaat “Samenwerking is belangrijk. Hierdoor kunnen we zorgen voor een goed leefklimaat in de stad.”
Maarten Steenbergen senior milieu-inspecteur handhaving “Ik werk voor burgers én bedrijven en kom op plekken waar je normaal gesproken nooit komt. Bijvoorbeeld in de keuken van een Chinees of bakker. Je weet meteen waar je niet wilt eten.”
Inge Sniphout P&O “De werknemers van DMB zijn eigenlijk mijn klanten. Ik wil mijn collega’s zo goed mogelijk helpen. Ze moeten het gevoel hebben dat ik luister en meedenk over een oplossing.”
Stuart Soe Loek Mooi financiën, inkomende post “Al 22 jaar lang werk ik bij DMB. Ik ben van alles geweest: administrateur,
dat het niet eentonig is.
Hans Lustenhouwer teamleider geluid en senior beleidsadviseur
Daardoor hou ik het
“Ik vind het belangrijk om concrete dingen
zo lang vol.”
te maken waar anderen wat aan hebben.”
vergunningverlener... Het leuke bij DMB is
DMB IN BEELD
27
AFDELING
Milieuvergunningen en Milieutoezicht
Els Joosten adviseur en vergunningverlener DMB IN BEELD
28
Bij DMB sinds 1990. Afdeling Milieuvergunningen en -handhaving Woont op een bovenwoning in de Bellamystraat in Oud-West, “de leukste straat van Amsterdam.” Met met man, één dochter: Bo (7). Fiets of auto? “De fiets is ideaal in de stad.” Vrije tijd “Foto’s en video’s maken, knutselen met Bo, zeilen en ik ben dol op computerspelletjes zoals Adventures.”
Jos Vonk
’
Het legionellateam boekt succes >
milieu-inspecteur Bij DMB sinds 1993. Woont in een nieuwbouwwoning op een van de eilanden in Zeeburg. Met vrouw, één dochter: Renée (11). Fiets of auto? “Meestal fiets.” Vrije tijd “Ik ben nu twee jaar bezig met paardrijles, omdat mijn dochter ook rijdt. Ben er (pas) twee keer afgevallen, maar ik zet door!”
DMB IN BEELD
29
DMB is Nederlands koploper in legionellapreventie. Het ‘legionellateam’ maakte als eerste milieuvoorschriften voor natte koeltorens om besmetting te voorkomen. Andere gemeenten en GGD’s zijn zeer geïnteresseerd. DMB IN BEELD
Aanleiding voor deze milieuvoorschriften was een legionella-uitbraak in 2006 via een koeltoren bij het Post CS-gebouw in Amsterdam. Adviseur/vergunningverlener Els Joosten: “Wij mogen best trots zijn op wat wij tot nu toe hebben bereikt. Er is veel belangstelling vanuit andere gemeenten en GGD’s voor onze aanpak en ons voorschriftenpakket. Ook bedrijven zijn zich bewust van de risico’s en werken graag mee.” “Weet je wat een natte koeltoren is?” Inspecteur Jos Vonk pakt een vel papier en begint enthousiast een buizenstelsel te tekenen. “Hier loopt water doorheen dat bedrijfsprocessen afkoelt. Daarbij worden ventilatoren gebruikt voor de afkoeling van het water en kunnen zich minuscule waterdruppeltjes in de lucht verspreiden. Bij slecht onderhoud van de installatie kunnen die druppeltjes legionellabacteriën bevatten. En daarin schuilt het gevaar. Als mensen die inademen kunnen ze ziek worden.” En dat is precies wat er in 2006 gebeurde bij de koeltoren van het Post CS-gebouw. Dit leidde tot 31 zieken en drie doden. Els Joosten: “Tijdens het zoeken naar de besmettingsbron, bleek dat lang niet alle koeltorens bij de GGD bekend waren. Hierdoor had de GGD moeite met het vinden van de bron. ”Naar aanleiding van deze gebeurtenis heeft minister Cramer van VROM de gemeenten opdracht gegeven om alle natte koeltorens te inventariseren, te registreren en hierop toezicht te houden in het kader van de Wet milieubeheer.
Registratiesysteem Voortvarend gingen de Amsterdamse GGD en DMB gezamenlijk aan de slag. De GGD deed de inventa-
30
risatie van de natte koeltorens, DMB de registratie. Voor dit laatste werd gekozen omdat deze dienst al over een goed registratiesysteem beschikt. In dat systeem zijn alle bedrijven opgenomen die periodiek worden gecontroleerd op grond van de Wet milieubeheer. Els: “Uit de inventarisatie bleek dat er in Amsterdam zo’n zestig lokaties met natte koeltorens zijn. Die hebben wij in ons systeem gezet met foto’s en relevante gegevens zoals contactpersonen, hoe hoog ze staan en of ze in de winter aan of uit zijn. Mocht er onverhoopt weer een legionella-uitbraak plaatsvinden, dan kunnen wij de GGD direct alle informatie leveren. Zij kunnen dan snel de bron traceren.” Het is de bedoeling dat de GGD in de nabije toekomst zelf op het systeem kan inloggen.
Iets geheel nieuws Inventariseren en registreren is één ding, controleren een ander. Legionellapreventie staat of valt met goed onderhoud. DMB is daarom zo snel mogelijk gestart met het controleren van de koeltorens. Er werd een team samengesteld met vier handhavers, drie vergunningverleners, een jurist, een specialist lucht en een GGD-medewerker. Dit legionellateam heeft het initiatief genomen om zelf milieuvoorschriften op te stellen. Iets geheel nieuws voor Nederland! Els: “We hebben ons in korte tijd veel kennis eigen moeten maken. We hebben veel gelezen en overlegd met allerlei partijen zoals de GGD, de Arbeidsinspectie, VROM, Infomil en het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid.” Jos: “De voorschriften moeten niet alleen doeltreffend maar ook realistisch én te
Watermonsters Zwaarste dobber? Els: “De analysegegevens van de watermonsters kunnen erg uiteenlopen! Dit is sterk afhankelijk van de monstername, het laboratorium Voorschirften en de onderzoeksmethoden. Er wordt nu hard aan Resultaat is een voorschriftenpakket dat het risico gewerkt om hier een standaard voor te ontwikkevan een nieuwe legionella-uitbraak via natte koellen.” torens minimaliseert. Zo moeten de bedrijven een Het leukste van het werk? Els: “De samenwerking. Risico-inventarisatie en – evaluatie opstellen (staat Zowel binnen het team als met andere organisaties er bijvoorbeeld een ziekenhuis in de buurt?). Ook zoals de GGD en Infomil. Die samenwerking is heel moeten ze een legionellabeheersplan maken, goed. Samen kom je verder dan alleen, je leert van waarin zij aangeven hoe het onderhoud van de elkaar en inspireert elkaar.” Jos: “Het boeiende van natte koeltoren wordt uitgevoerd. Bedrijven het werken bij de milieu-inspectie is dat je telkens moeten regelmatig watermonsters laten analyseren voor nieuwe uitdagingen komt te staan. Of het nu en ze hebben een meldingsgaat om deze legionellazaak of plicht als blijkt dat het aantal om maatregelen op het gebied ‘Bij slecht onderhoud van de legionellabacteriën boven een van duurzaamheid, zoals de verbepaalde waarde uitkomt. Boplichte afsluiting van koelvitrines installatie kunnen die druppelvendien moeten ze elk jaar de in supermarkten. Wij handhaven tjes legionellabacteriën bevatten. maar proberen tegelijk zoveel analyseresultaten naar DMB opsturen. mogelijk mee te denken met Daarin schuilt het gevaar’ bedrijven.” Standaard Jos: “Bedrijven blijven zelf verantwoordelijk voor Landelijke belangstelling goed onderhoud. Zij realiseren zich de gevaren van En waar zijn ze het meest trots op? “Op Els”, lacht een legionella-uitbraak en begrijpen dan ook dat Jos. “En op het hele team natuurlijk, maar zij heeft wij voorschriften opleggen. Sommige bedrijven er toch wel heel hard aan getrokken. Ze is enthoubesteden het onderhoud van de koeltorens uit siast, gedreven en initiatiefrijk.” Els: “Ik ben trots op aan externe bedrijven. Dan bestaat het risico dat wat we hebben bereikt. Uit het hele land hebben onduidelijk is wie de eindverantwoordelijke is. gemeenten, GGD’s en ander overheidsorganisaties Het kan gebeuren dat een onderhoudsbedrijf belangstelling voor onze voorschriften. Het minisaan de eigenaar doorgeeft dat het koelwater een terie verwijst regelmatig naar onze aanpak en onze te hoge legionellawaarde heeft, maar dat niets voorschriften. Hartstikke leuk toch?” Jos: “Els heeft met die melding gebeurt. Omdat beide partijen laatst nog een lezing gegeven op een symposium aannemen dat de ander actie onderneemt. De van alle GGD’s in Nederland.” Els: “Spannend natuurvoorschriften ondervangen deze situaties.” lijk, je staat toch voor een zaal vol deskundigen. De legionellavoorschriften worden nu aan de Maar het is heel goed gegaan!” Jos: “En we mogen bedrijven opgelegd en zullen daarna worden ook best trots zijn op de dienst die ons de ruimte gehandhaafd. Vanaf 2009 is de controle van natte geeft om dit op deze manier op te pakken. We koeltorens een standaard onderdeel van het takenhebben veel vrijheid in ons werk. Dat doet een pakket van de afdelingen Milieuvergunningen en beroep op je verantwoordelijkheidsgevoel maar Milieutoezicht. daardoor haal je er ook meer voldoening uit.” handhaven zijn. Ze moeten juridisch kloppen, bedrijven moeten ermee uit de voeten kunnen en wij als handhavers moeten goed kunnen controleren.”
31
Carlos Ho-A-Tham senior adviseur bouwvergunningen “Het is een voorrecht om mee te helpen aan het bouwen van de stad Amsterdam. Ik probeer ervoor te zorgen dat alle bouwinitiatieven zo goed mogelijk verlopen.”
Engin Bulak administratie
Volkert de Bres postkamer
“Er zit veel variatie in mijn werk, het is dus
“Ik krijg veel vrijheid en kan mijn werk op m’n eigen
niet monotoon.
manier doen. Ik hou van gezelligheid. Ik vind het
Er is altijd genoeg te
belangrijk om af en toe lekker te lachen met collega’s.”
doen en dat houdt het leuk.”
Paul Ekkerman milieu-inspecteur DMB IN
“Het geeft mij een
BEELD
goed gevoel om iets bij te dragen aan de samen-
Jimmy van der Vliet P&O “De inhoud van m’n werk en de gezelligheid om mij heen, maken mijn werk interessant. Ik begeef mij telkens op nieuwe terreinen. Nu ben ik bezig met een strategischere opstelling.” 32
leving. Door mijn werk heb ik een goed beeld van hoe het eraan toegaat in de samenleving.”
Arjan Hofstee geluidsspecialist “Ik ben vaak met belangrijke geluidszaken bezig waar veel mensen wat mee hebben, zoals de ArenA. Natuurlijk is het salaris aan het eind van de maand ook mooi meegenomen.”
Wytske Keijzer servicedesk “Als je een probleem hebt, kom je bij ons. Mochten wij er niet uit komen, dan helpt de afdeling werkplekbeheer ons altijd een handje. Goede collega’s zijn belangrijk.”
Charley Roefstra directiesecretariaat “Mijn werk is vooral het inplannen van agenda’s. Een echte uitdaging, want afspraken worden constant gewijzigd. Probeer het dan maar eens goed in te plannen.”
Erwin Zomers commissiesecretaris welstand “De combinatie van vakinhoudelijk en serviceverlenend werk maakt mijn baan zo leuk.”
Martha Uiterloo administratie
DMB IN BEELD
“Al het werk begint en eindigt hier. Ik ben ook notulist. Hierdoor kan ik tussentijdse handelingen volgen en ben ik altijd op de hoogte hoe het proces verloopt.” 33
Klimaatbureau, Bureau Monumenten en Archeologie
Theun Koelemij programmaleider bestaande woningvoorraad DMB IN BEELD
34
Afdeling Klimaatbureau. Bij DMB sinds 2001 bij projectbureau ARC, nu een jaar bij het klimaatbureau werkend aan de ambitie van de gemeente om 40% minder CO2-uitstoot te hebben in 2025. Studie Milieukunde, “ik ben een generalist, altijd bezig geweest met energie en energiebesparing”. Persoonlijk “Ik heb geen geheimen. Mijn collega’s mogen alles aan me vragen. Ze kunnen altijd bij me langs komen voor een praatje of om samen te lunchen.”
’
We willen dat de mensen de stad omarmen >
Han van der Zanden adviseur monumenten Afdeling Bureau Monumenten & Archeologie (BMA). Bij DMB sinds 1997, “toen nog Bureau Monumentenzorg.” Studie Bouwkunde en architectuurgeschiedenis. Woont in Amstelveen, komt met de tram naar ‘t werk. Met vrouw en twee dochters (9 en 12). Na het werk meer werk, want hij is verbonden aan adviesbureau Onderzoek en Ontwikkeling Monumenten en zit in de redactie van tijdschrift Cr (Conservering en Restauratie).
DMB IN BEELD
35
“Aan de ene kant monumenten duurzaam en energiezuinig maken en aan de andere kant zoveel mogelijk het monument in stand houden. Het zijn twee uitersten van het spectrum.” Om dat mogelijk te maken werken Han van der Zanden en Theun Koelemij samen. DMB IN BEELD
Han van der Zanden, “adviseur monumenten in de breedste zin van het woord”, legt uit dat het energiezuiniger maken van een monument vaak anders aangepakt moet worden dan bij een gewoon pand. Er moet voor gewaakt worden dat - bijvoorbeeld door verlies van monumentale onderdelen - het pand door verstoring van de vochthuishouding ernstige vervolgschade ondervindt. Het is Hans dagelijkse werk om eigenaren van monumenten te adviseren over de mogelijkheden bij verbouwingen of aanpassingen. Theuns werk is eigenaren en woningcorporaties te motiveren hun woningen energieduurzaam te maken. Op dat kruispunt ontmoeten de twee collega’s elkaar. Han van der Zanden is in 2008 in samenwerking met Theun begonnen aan het vullen van een toolkit. Daarin komt een handreiking hoe monumenten duurzaam en energiezuinig kunnen worden gemaakt. Wat niet, maar vooral wat wél mag. In 2009 zal de servicegerichte toolkit klaar zijn. “Wanneer precies weten we nog niet,“ zegt Theun. “We staan aan het begin van het proces om alle mogelijkheden en kansen die er zijn in kaart te brengen. We denken zo ver mogelijk vooruit, zodat discussies bij indiening van bouwplannen voorkomen kunnen worden.”
Elevator pitch Hoe zou je in een elevator pitch uitleggen wat jullie nu samen doen? Theun: “We zoeken naar een balans tussen de schoonheid en de klimaatambitie van de stad. We willen dat mensen de stad
36
omarmen, dan zorgen ze er goed voor. Samen staan we voor een duurzame, mooie stad, eentje vol leven, maar die geen energie verspilt.” De samenwerking tussen Theun en Han is ontstaan na een vergadering waar een corporatie energiebesparingsplannen presenteerde. Han: “Bureau Monumenten & Archeologie was niet blij met hoe ze dat wilde aanpakken. We wilden voorkomen dat er een strijd tussen gemeentelijke diensten zou ontbranden en besloten om samen op te trekken.” Theun: “Ook in monumenten kun je veel energie besparen, maar er hangt wel een prijskaartje aan. Die moeten natuurlijk niet de pan uit rijzen, want dan doet niemand dat meer. Dus ook daarin moet je een balans vinden.” Han vult aan: “Eén ding is zeker: alleen monumenten die hun gebruikswaarde houden, blijven bewaard voor de toekomst. Als eigenaren het niet kunnen gebruiken, willen ze er niet in investeren. Een pand moet toch steeds aangepast worden aan de eisen van de moderne tijd, anders verkommert het op den duur. Waarin ze investeren, daarbij kunnen wij ze deskundige adviezen bieden.”
Pilotproject De bouwkundige annex architectuurhistoricus en de milieukundige werken nu aan een pilotproject waarmee ze de toolkit gaan uittesten: de renovatie van de jarenvijftigwoningbouw in de Westelijke Tuinsteden. Nog niet een echt monument, maar wel karakteristieke woningen die men graag wil bewaren. Rond 2001 begeleidde Han van der Zanden al een duurzaamheidsproject in een reeks monumentale panden, namelijk het Blaauwlaken-
blok tussen Warmoesstraat en Oudezijds Voorburgwal. De Dienst Binnenstad wilde de panden energetisch verbeteren en daar kwamen de doelstellingen van monumentenbehoud en duurzaamheid samen. Han: “Iedereen keek eens heel anders naar de problematiek, niet alleen vanuit zijn eigen standpunt. Het bleek een eyeopener: als je de wederzijdse belangen kunt benoemen blijken er minder knelpunten dan gedacht. Er komt ook wederzijds begrip voor wat iedereen doet. Hier hebben we veel van geleerd.”
Zwart op wit Han legt uit waarom zo’n toolkit ontzettend handig is: “Wij krijgen hier zo’n achthonderd heel verschillende aanvragen voor aanpassingen aan monumenten per jaar binnen. Daar komen nog eens talloze vragen van particulieren over wat wel en niet mag en kan bij. Daarvoor schreef ik eerder het Programma van Eisen Kwaliteit Monumenten waarin de meest voorkomende do’s and don’ts over verbouwingen aan monumenten in het algemeen worden genoemd. Met de toolkit willen we alle mogelijke en onmogelijke vragen over duurzaamheidsvraagstukken bij monumenten beantwoorden. Het is service voor de burger, maar het bespaart ons ook veel tijd. Zo hoeven we het verhaal niet steeds opnieuw uit te leggen.” Imago ”Met de toolkit wil Bureau Monumenten & Archeologie van het imago af van die club waar nooit wat van mag en dat alleen maar problemen aangeeft,” zegt Han. “Dit is ons positieve antwoord. We kunnen de burger of de corporatie al vóór het indienen van verbouwings- en aanpassingsplannen van dienst zijn. Ze kunnen zien wat de regels zijn, maar we geven ook de mogelijkheden en valkuilen aan. Op die manier kunnen ze een goede energiezuinige bouwaanvraag indienen. DMB moet ze goedkeuren en hiermee kunnen we een hoop discussie achteraf voorkomen.”
Alternatieven Theun omschrijft zijn taak als: “corporaties en particuliere eigenaren mobiliseren voor duurzaamheid. Zij zijn tenslotte degenen die moeten investeren in de oplossingen voor duurzame gebouwen”. Hij zorgt ervoor dat initiatieven van de ‘maatschappelijke partners’ zo mogelijk gebundeld worden of elkaar versterken. Veel de boer op dus. Zijn netwerk spreidt zich naar vele kanten uit: corporaties, adviseurs, aannemers, bouwtechnici en collega-milieudeskundigen. “Ik ben wel een soort spin in het web. Het Klimaatbureau is te klein om alles te weten.” Han haakt erop in: “Nieuwe ontwikkelingen komen altijd wel bovendrijven. Gewoon omdat iemand ermee aankomt. Nieuwe bouwfysische oplossingen bediscussiëren we bij Bureau Monumenten & Archeologie altijd flink, maar BMA is van nature behoudend. Alleen beproefde methodes graag, zeggen we altijd. Daar staat tegenover dat het belangrijk is om naar alternatieven te blijven zoeken. Om aan de regelgeving te voldoen ontstaan standaardoplossingen, die op een gegeven moment als de norm worden gezien. Maar wij hebben bijvoorbeeld om de Energieprestatienorm te halen alternatieve oplossingen gebruikt. Dat kan andere partijen weer inspireren.” Sparren Het combineren van duurzaamheid en monumentenzorg inspireert henzelf ook. Han: “Ik vind het proces, het sparren met andersdenkenden, de uitersten bij elkaar brengen, oplossingen bedenken en uiteindelijk iets bereiken een uitdaging. Theun: “Ik zie de samenwerking om monumenten duurzaam te maken als integraal onderdeel van mijn werk. Het lijkt me wel leuk dat ik over tien jaar, als ik door de stad fiets, mooie energiezuinige panden zie en kan zeggen: ‘Daar heb ik aan meegewerkt’.”
37
Kim Spinder trainee en kennismanager “Ik mag mijn eigen invulling aan projecten geven. Mijn collega Lucas maakt mijn werk ook leuk.”
Arjan van der Ree senior adviseur bouwvergunningen Bij grote ontwikkelingsprojecten kom je regelmatig
Cees Meinster evenementencoördinator en adviseur
voor verrassingen te staan. De Noord/Zuidlijn is zo’n
“Ik vind het fijn dat ik
ingewikkeld project.”
de kans krijg om heel
“Mijn werk is interessant, uitdagend en complex.
zelfstandig te werken.”
Jeroen Oe milieuvergunningen “Twee woorden: het milieu en mijn collega’s.”
Jeroen van der Waal milieuadviseur en accountmanager “Ik ben blij dat ik door dit werk kan bijdragen aan de milieukwaliteit voor de toekomstige generaties in mijn eigen stad.” DMB IN BEELD
Lucas Oost Lievense kennismanager “Oplossingen lijken altijd voor de hand te liggen, maar probeer dan maar eens het ook echt op te lossen.” 38
Een aantal krenten in de pap van bouwend Nederland aan de Sixhaven, gezien vanuit Overhoeks.
39
Colofon Dit is een uitgave van de Dienst Milieu en Bouwtoezicht van de gemeente Amsterdam, december 2008 Onder auspiciën van team Communicatie (Barbara Verhallen en Ans Mirck)
40
Productie, tekst en eindredactie Chris Bos, Peggy de Jongh, Erna van der Veen, Mario Verhoeven (Movement, Amsterdam) Fotografie Katrien Mulder Vormgeving Studio Zwaan, Diemen Papier Promail Plus (FSC) en Lampion Druk Thieme, Nijmegen
