Dit zijn. Robin Vellinga & praktijkopleider Ed Hunneman

magazine over werken en leren in de metaalbewerking WWW.OOM.NL | VOORJAAR 2015

Dit zijn

Robin Vellinga & praktijkopleider Ed Hunneman Robin heeft Ed genomineerd voor Beste Praktijkopleider. Bij Buiting Machinebouw en Staalconstructie in Broekland heeft hij door Eds enthousiasme en goede uitleg veel vakkennis opgedaan. ‘Hij brengt me allerlei handigheidjes bij, waardoor ik sneller en nauwkeuriger kan werken.’ Lees de verhalen over andere leermeesters op pagina 10

COLUMN

Lessen uit het echte leven Dr. ir. Martijntje Smits is ingenieur en techniek filosoof en werkt als senior onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en de Universiteit van Bergen in Noorwegen. Ze wordt gefascineerd door de gevolgen van nieuwe wetenschap en technologie voor de samenleving.

Zoals sommige primitieve stammen geloven in de regendans, zo gelooft dit land in het heil van onderwijs. Als het niet gaat regenen, verklaart de plaatselijke sjamaan dat er niet goed gedanst is en zit er niks anders op dan doordansen. Zo gaat het ook met de leerplicht. Die werd in Nederland ruim honderd jaar geleden ingevoerd om kinderen te beschermen tegen uitbuiting. Eerst was het zes jaar, toen negen. Nu zet de wet ze van vijf tot achttien achter de schoolmuren. Sommige politici vinden het nog niet lang genoeg; je zou vanaf je derde naar school moeten, tot je 21ste. Dat is een langere periode dan de langste vrijheidsstraf. Arme kinderen. Gedoemd tot ophokplicht en uitstel van het echte leven. Waar leer je de belangrijke dingen? Ik zou zeggen: niet binnen schooltijd. Vaak leerde ik iets bij toeval. Zelfs lezen: ik wilde als kleuter zo graag weten hoe de voorleesverhaaltjes van Pietje Bell afliepen, dat ik die boekjes op eigen houtje ging ontcijferen. Met een beetje hulp van mijn vader. In een mum van tijd las ik, ruim voor de leerplichtige leeftijd. Daarna kreeg ik nog ruim acht jaar leesonderwijs opgedrongen. En van wie leer je die dingen waar je goed in bent, wat je leuk vindt, waar je brood in ziet? Soms van een enthousiaste leraar. Of van een oom die schepen bouwt, een buurvrouw die tuinen aanlegt, een vriend die ketels repareert. Van iemand die zegt: ‘Wat ben jíj handig met programmeren.’ Vooral daarvan: onver wachte schouderklopjes. Het wordt pas opwindend ná school. Zou je denken. Maar jonge werknemers, vooral in de techniek, zijn vaak snel uit hun eerste serieuze baan vertrokken, tot verdriet van hun werkgevers. Ze beginnen gemotiveerd, maar verliezen de moed. Denken dat het elders leuker is. Een lesprogramma kun je misschien missen, een leermeester niet. Een leermeester die je inwijdt in de fijne kneepjes van zijn vak. Eentje die je het gevoel geeft erbij te horen. Die vertelt wat je beter niet kunt doen. Die je de ongeschreven regels leert, de kwaliteiten van je collega’s. Die luistert als je twijfelt. Die zegt: ‘Het is goed zo. De eerste druppels vallen al.’

IN DIT NUMMER: 08

Praktijkopleider pur sang Ad Manniën begeleidde zijn hele werkzame leven leerlingen, met veel plezier. ‘Ik vind jongeren zo veel interessanter dan ouderen.’

10

Mijn meester is top

16

Onmisbaar

22

Leren van je collega’s

28

Betrokken Rashid

Een goede leermeester is het halve werk. Dat ervaren deze leerlingen, die hun praktijkopleider voor dragen voor de verkiezing van Beste Praktijkopleider.

Waarom je als bedrijf zou investeren in een goede praktijk opleider? Nou, omdat zo iemand gewoonweg onmisbaar is. Lees hier hoe je het aanpakt.

Voor de procestechnische installaties van Technology Unlimited in Almelo is veel specifieke vakkennis vereist. Daarom leidt het bedrijf zijn medewerkers zelf op.

Hr-medewerker en praktijkopleider Rashid Damba van machinefabriek Jakom in Cuijk maakte zelf les programma’s voor zijn collega’s. ‘Ik wil dat iedereen het beste uit zichzelf haalt.’

En verder... 4 Eerst Dialoog 15 24 Onderwijs 26 Hoe werkt... De helpdesk 35 37 Regiomanagers

METAALJOURNAAL VOORJAAR 2015

|

3

EERST

Toen & Nu ‘Het draait nog altijd om handwerk en vakmanschap’

Aanraders Night of the Nerds Ook dit jaar organiseert de Dutch Technology Week weer de Night of the Nerds. Op 2 juni a.s. worden jongeren van 14 tot 20 jaar ondergedompeld in de allernieuwste technologie, digitale ontwikkelingen en creatieve toepassingen. Gepassioneerde techniekstudenten, getalenteerde makers uit de creatieve industrie en technici die hun sporen hebben verdiend zorgen voor een inspirerend programma met onder andere robots, gaming, 3D-printen, sensortechnologie, sound design, augmented reality, big data, interaction design, programmeren en nog veel meer. Toegangskaarten kosten € 5 per persoon. Kijk voor meer informatie op www.nightofthenerds.com

Voor je kind (m/v) De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. En dat heeft invloed op het werk en de werkplek. In Toen & Nu vertellen metaal bewerkers over toen en over nu. Deze keer: Danny Hollestelle (39) van Koninklijke Hollestelle in Goes over het vakmanschap waarmee haar familiebedrijf groot is geworden – en groot blijft.

De Maker Erik Oldenhave (35) Mede-eigenaar van Smederij Oldenhave B.V. in Vorden ‘Wij zijn een ambachtelijke smederij die ingewikkelde klussen niet uit de weg gaat. Deze fontein op het Binnenhof bijvoorbeeld, hebben wij compleet gerestaureerd. Alle ontbrekende delen hebben we bijgemaakt zoals ze oorspronkelijk waren. De uitdaging zat hem vooral in de combinatie van diverse materialen, zoals het lofwerk – dit zijn alle kleine gesmede krulletjes – en het roestvrijstalen water werk dat is verwerkt in de gietijzeren baluster. De koperen onderdelen als de spuwers en het beeld van Willem II hebben we ook compleet hersteld. Het zwaard ontbrak; dit hebben we opnieuw gemaakt door dunne koperplaat in de juiste vorm te drijven met kleine hamertjes en beiteltjes. Ook alle andere ontbrekende delen van de fontein zijn weer tot stand gekomen dankzij oude foto’s en in overleg met de opdrachtgever. Tijdens de montage hadden we flink wat bekijks, eerst onderweg bij het transport en ook toen we de fontein op de natuurstenen fundatie plaatsten. Dit was een spannend moment, maar gelukkig paste alles en ging het in één keer goed.’ tekst en foto rob overmeer

4

| METAALJOURNAAL VOORJAAR 2015

TOEN ‘Het begon in 1874 met de hoefsmederij van mijn bet-betovergrootvader Jan. Alles draaide toen om handwerk en dat leerde je in de praktijk, in zo’n hete, donkere, lawaaiige smidse. Elke generatie Hollestelle daarna voegde iets toe, en zo groeide het bedrijf in ruim honderd jaar uit tot het in de tijd van mijn vader Jan vier poten had: constructie- en machinebouw, kranentechniek, technische groothandel en keurinstituut. Van jongs af aan liep ik er rond en als tiener deed ik er vakantiewerk. Daglicht hadden we toen vrijwel nergens, de lasdampen hingen tot in de kantoren. En ook al was er beschermende kleding, mensen liepen tijdens het werk meer schade op dan nu: van lasogen tot gehoorbeschadiging. Niet zelden draagt een gepensioneerd oud-medewerker een gehoor apparaat.’

NU ‘Nog altijd draait het bij Hollestelle om handwerk en vakmanschap. Dat komt doordat al onze producten maatwerk zijn, meestal in enkelstuks: denk aan een bovenloopkraan voor een fabriekshal of een bewegingswerk van een brug of sluis. Van gedetailleerd ontwerp tot afmontage en testen op locatie, we doen alles zelf en met de meest innovatieve technieken. Dat vereist inzicht, vakbekwaam heid en handvaardigheid van onze medewerkers: naast specialist – bijvoorbeeld in constructiebank werk, verspaning, walsen of zetten – moeten ze ook allround inzetbaar zijn. Als leerbedrijf leiden we daarom continu leer lingen op en stimuleren we de ontwikkeling van onze mede werkers in hun vak. Belastend werk is het nog steeds, maar de arbeidsomstandigheden zijn sterk verbeterd. Ons huidige pand heeft overal daglicht en de werkplaats is uitgerust met uitstekende afzuiging en hijs- en hefvoorzieningen voor zware lasten.’

Deze 6-in-1 solar kit bevat een windmolen, een stilstaand en een roterend vliegtuig, een boot, een puppy en een raceautootje. De modellen zijn stap voor stap in elkaar te zetten. Dankzij de zonnepanelen komen de modellen in direct zonlicht tot leven. Ook kun je een lamp van minimaal 50 Watt gebruiken om de robots aan te drijven. Een ideaal pakket om kinderen vanaf ongeveer 9 jaar spelenderwijs kennis te laten maken met zonne-energie. € 22,45 via www.bol.com

Bliep bliep, slaap lekker... In de Japanse stad Nagasaki opent binnenkort een hotel dat zo veel mogelijk wordt gerund door robots. Zo staan er drie exemplaren achter de receptie, die eruitzien als mensen en met wie je ‘gewoon’ een gesprek kunt houden. Ze reageren op lichaamstaal en spreken vloeiend Japans, Koreaans, Chinees en Engels. Daarnaast zijn er ook robots die je spullen naar je kamer brengen, die dienen als portiers of die je kamer schoonmaken. Uiteindelijk zal 90 procent van het personeel uit robots bestaan. Nog meer high tech snufjes in het hotel: gasten kunnen hun kamer in met gezichtsherkenning en de kamertemperatuur wordt bepaald aan de hand van lichaamstemperatuur. Vanaf juli kunnen de eerste gasten in het hotel logeren; de kamers kosten vanaf 60 dollar per nacht. METAALJOURNAAL VOORJAAR 2015

|

5

EERST

HET CV VAN...

Mark Winia VERTEGENWOORDIGER BIJ EMCO Mark Winia (34) ging onlangs aan de slag voor Emco als vertegenwoordiger. De metaalbranche is helemaal nieuw voor hem: voorheen verkocht hij houten speeltoestellen.

Hoe is de overstap naar de metaalbewerkingsbranche bevallen? ‘Een nieuwe baan geeft nieuwe energie. Hoewel het in de sales op zich niet uit zou moeten maken welk product je aan de man brengt, vind ik het fijn dat ik er affiniteit mee heb. Maar klantcontact is voor mij het allerbelangrijkst.’

Waarom deze stap? ‘Ik heb negen jaar gewerkt voor een bedrijf dat speel- en sporttoestellen leverde. Het werd routine matig en ik wilde graag iets anders. Toen ik besloot dat het tijd was voor een andere baan, heb ik heel bewust een keuze gemaakt voor een ander product en voor andere klanten. Voorheen had ik voornamelijk te maken met gemeentes en semi-overheid. Nu heb ik contact met het bedrijfsleven.’

Je bent een serieuze gesprekspartner voor je klanten. Hoe zorg je ervoor dat je weet waarover je praat? ‘Dat kost tijd. Ik heb boeken en productinformatie mee naar huis gekregen en mijn collega’s hebben me flink gevoed met informatie. Ik ben rondgeleid in de fabriek in Duitsland. Met een collegavertegenwoordiger ben ik een paar weken mee op pad geweest. Inmiddels bezoek ik zelf ook klanten. Als ik een vraag niet kan beantwoorden, dan zeg ik dat gewoon. Daar leer ik juist van.’

Heb je ook een opleiding via de Jobstartregeling nodig gehad? ‘Nee, dit is wel intern geregeld. Maar in de toekomst wil ik er graag gebruik van maken. Ik blijf mezelf graag verbeteren en dat kan dankzij deze regeling; dat vind ik een groot pluspunt van mijn nieuwe werkgever. Ik denk dat ik eerst het Duits beter onder de knie wil krijgen, dat lijkt me noodzakelijk nu ik werk voor een Duits bedrijf.’

Is deze baan je einddoel, of koester je nog ambities? ‘Ik denk niet dat ik dit altijd blijf doen. Als de routine verveling wordt, ga ik op zoek naar een nieuwe uitdaging. Daarom is het belangrijk dat de functie blijft groeien. Maar voorlopig kan ik jaren vooruit.’

6


Lezersactie GRATIS met de FutureLand Ferry

Betaalbaar metaal printen in 3D Een nieuwe techniek maakt het straks voor consumenten mogelijk om snelle, betaalbare 3D-metaalprinters te gebruiken. Tot nu toe is metaal printen voorbehouden aan een aantal grote bedrijven. De industriële metaalprinters zijn duur en werken meestal met het zogeheten Selective Laser Sintering-proces (SLS). Daarbij worden korreltjes metaal door een laser op een temperatuur gebracht, waarbij ze net niet smelten maar wel aan elkaar blijven plakken. Vervolgens gaat het 3D-gesinterde object een sinteroven in, waar de korreltjes wel aan elkaar smelten tot een stevig object. Wetenschappers van de Universiteit van Zuid-Californië hebben nu iets bedacht dat 3D-metaalprinters betaalbaarder en sneller maakt. Ze draaiden het SLS-proces om: alleen die korreltjes die in het object niet aan elkaar gesinterd worden, bespuit de printer met een speciale vloeistof via een inkjetkop. De bespoten korreltjes sinteren niet in de oven. Bij de conventionele methode moet de printer laagje voor laagje het hele volume van het object laseren. Volgens de wetenschappers is de nieuwe methode – die alleen de buitenkant bewerkt – vele malen sneller. Bovendien gebruikt de printer geen dure laser maar een betaalbare en bewezen inkjettechnologie. De printer, die op dit moment nog niet in productie is, zal waarschijnlijk minder dan € 5.000 gaan kosten.

Enorm offshore-schip in Rotterdam De toekomstige Prinses Alexiahaven in de Rotterdamse Maasvlakte 2 is de ligplaats van het grootste offshore-schip ter wereld, Pioneering Spirit. De komende tien jaar is dit de vaste plek van dit schip. Drie vragen plus antwoorden. Wat doet het grootste offshore-schip ter wereld in Rotterdam? Het schip, ontwikkeld door de Zwitsers-Nederlandse scheeps bouwer Allseas, is gebouwd op een Koreaanse scheepswerf. In Rotterdam vindt nu de afmontage plaats, onder andere vanwege de diepe haven – al zijn de wateren van Maasvlakte 2 met twintig meter nog niet diep genoeg. Tijdens de afbouw ligt het schip namelijk 24 meter diep. Speciaal daarvoor is de ligplaats uitgebaggerd en is een soort onderwaterbadkuip van 26 meter diep geplaatst. Tijdens het varen steekt het schip een stuk minder diep, 12 meter. Een andere reden voor de keuze voor Rotterdam is dat de Pioneering Spirit geniet van de beschutting van de zeewering.

Hoe reusachtig is dit schip eigenlijk? Een lengte van bijna 400 meter en een breedte van 125 meter is bijna niet voor te stellen, dat moet je met eigen ogen zien. Het schip is langer dan de Eiffeltoren hoog is. Maar niet alleen het formaat is indrukwekkend, het hele ontwerp is bijzonder.

Wat maakt het schip dan zo bijzonder? Het is een catamaranmodel, tussen de twee boegen kan een booreiland omsloten worden. Vervolgens kan het schip het booreiland van z’n sokkel lichten en in zijn geheel vervoeren. Demontage midden op zee is dus niet meer nodig. Het offshoreschip kan platforms van zo’n 48.000 ton in een keer losknippen. Ook kan het vaartuig pijplijnen met diameters tot 68 inch voor olie- en gastransport leggen op een diepte van 3.500 meter, met een tempo van ruim zeven kilometer per dag.

Met eigen ogen zien? Ga naar FutureLand (informatiecentrum Maasvlakte 2) en boek een rondvaart (zie lezersaanbieding hiernaast). www.futureland.nl

In de Rotterdamse haven is Maasvlakte 2 opgespoten. Beleef de aanbouw van deze nieuwste en modernste haven van Europa vanaf het water met de FutureLand Ferry. Stap aan boord en laat je meevoeren langs nieuwe kades en terminals, ervaar hoe groot een kademuur is of hoe hoog de kolossale containerkranen zijn. En bekijk de Pioneering Spirit, het grootste offshore-schip ter wereld met een oppervlak van maar liefst acht voetbalvelden, dat in de Prinses Alexiahaven op Maasvlakte 2 is afgemeerd. De FutureLand Ferry vertrekt voor de deur van FutureLand, het informatiecentrum over de aanleg van Maasvlakte 2. Dit informatiecentrum is overigens ook interessant om te bezoeken, bijvoorbeeld als je meer wilt weten over het opspuiten van nieuw haventerrein of over automatische overslag van containers.

! n Bo FutureLand

Europaweg 902, 3199 LC Maasvlakte, Rotterdam (Havennr 8360) Meer informatie: www.futureland.nl

Bewijs voor gratis rondvaart voor maximaal 4 personen

deze bon inwisselen voor Bij de balie van FutureLand kun je ) voor de FutureLand Ferry. 4 gratis tickets (normaal € 8,75 p/st. . De actie is geldig tot 30 juni 2015 d.nl Check de website www.futurelan reserveren. om de vaartijden te bekijken en te

bewijs.

Knip uit en neem mee als toegangs

✃


|

7

VOORAF

‘Luister naar je leerlingen!’ Tijdens zijn werkzame leven begeleidde Ad Manniën (65, hoofd opleidingen bij de Stichting Vakopleiding Metaal in Etten-Leur) ruim achthonderd leerlingen. Deze maand is hij met pensioen gegaan. ‘Ik ga die jongens en meisjes echt missen.’ tekst annemiek de gier foto’s hans van den heuvel

Met jongeren omgaan is echt uw ding, zo lijkt het? ‘Dat kun je wel stellen. Het zit in mijn karakter: ik vind jonge mensen gewoon zo veel interessanter dan ouderen. En ik maak gemakkelijk contact met ze. Toen mijn zoons nog thuis woonden, kwamen hun vrienden altijd graag bij ons Oud en Nieuw vieren omdat het zo gezellig was. Ook nu komen ze nog regelmatig over de vloer.’

‘Ik was zelf ook helemaal niet zo’n makkelijk mannetje toen ik zestien was’

8


Wat was het dan precies dat u tot zo’n succes volle praktijkopleider maakte? ‘Natuurlijk moet je als praktijkopleider de lesstof goed kunnen overbrengen. Maar alleen dat is niet voldoende. Mijn geheim is denk ik mijn nieuwsgierigheid naar wat er speelt bij jongeren. Ooit heb ik zelfs meegelopen bij een drugs- en alcoholcentrum, omdat er enkele leerlingen blowden en ik wilde weten hoe ik dit het best kon benaderen. Ik denk dat het belangrijk is om goed te luisteren naar wat leerlingen te zeggen hebben, en oprechte interesse te tonen – niet alleen in hun werkprestaties, maar ook in hun privéleven. Wat overigens niet wil zeggen dat ik me als een soort gelijke opstel: ik ben wel heel duidelijk in wat ik van leerlingen verwacht en houd hen ook consequent aan de afspraken. Mensen denken nog weleens dat de jeugd van tegen woordig ingewikkeld is. Mijn ervaring is dat dat wel meevalt. Ik was zelf ook helemaal niet zo’n makkelijk mannetje toen ik zestien was. Jongeren zijn vooral mondiger geworden, ze zoeken sneller de discussie op. Als je daarin meegaat, dan luisteren ze heus wel naar je.’ Hoe kijkt u aan tegen de kwaliteit van het beroepsonderwijs in Nederland? ‘Wat mij betreft keert de lts per direct terug, maar de kans dat dit gaat gebeuren is minimaal. In het huidige opleidingssysteem is het aanbod van studierichtingen zo groot, dat het voor jongeren moeilijk is om te kiezen.

In België is nog wel een beroepsopleiding die sterk overeenkomt met de oude lts. De discipline en motivatie ligt daar op een hoger niveau. De leerlingen maken eerder een keuze voor een richting.’

Jongeren moeten het vak dus vooral in de praktijk leren? ‘Ja, zeker weten. Wij werken in scholingspoolverband, wat mij betreft een heel succesvolle formule. We hebben intensief contact met allerlei bedrijven in de regio en weten precies welke leerling waar het best tot zijn recht komt. Zo halen we het maximale uit een leerling. Het slagingspercentage bij ons is zo’n negentig procent, dat zegt wel iets.’ Wat waren voor u de meest memorabele momenten gedurende al die jaren als praktijkopleider? ‘Elk jaar neem ik een paar jongens aan met leerproblemen, of met andere beperkingen. Ik zie het als een uitdaging om hen op een goede manier weer in de maatschappij te brengen. Ooit had ik hier een jongen die in de gevangenis had gezeten. Hij was daar bij het intakegesprek heel eerlijk over en vroeg mij om een nieuwe kans. Zijn verhaal raakte me, ik heb hem toegelaten en geplaatst bij een bedrijf waar hij het best tot zijn recht kwam. En hij heeft in anderhalf jaar tijd de opleiding afgerond. Dat soort dingen, daar doe ik het voor!’ Wat gaat u doen nu u met pensioen bent? ‘Ik heb het voorzichtige voornemen om wat cursussen te gaan geven in de metaal en bedrijven te ondersteunen bij de opleiding van jongeren. Ook ben ik voorzitter van een hengelsportvereniging, waar ik onder andere – je raadt het al – de jeugd begeleid. Of ik mijn werk zal gaan missen? Ja, en dan vooral de jongens en meisjes!’ ❚


|

9

s r e t s e e m r e e L IN BEELD

Een bevlogen en vakkundige praktijkopleider is onmisbaar voor leerlingen in de metaalbewerking. Daarom organiseert OOM een zoektocht naar de Beste Praktijkopleider. Meld je praktijkopleider aan en win allebei een iPhone 6 Plus!

tekst carolien lindeman

&

annemarie vestering foto’s verse beeldwaren

H

et bedrijfsleven en het onderwijs hebben elkaar hard nodig. Elk jaar worden in leerbedrijven zo’n 4.000 leerlingen opgeleid. Dat dit gebeurt is van groot belang, stelt OOM-directeur Erik Yperlaan: ‘Technisch uit voerende beroepen leer je gewoonweg het best op de werkvloer.’ BEVLOGEN

Helaas zijn de rendementen in het BBL-onderwijs in onze sector nog te laag: na twee jaar – de duur van een opleiding – is vijftig procent van de leerlingen geslaagd. Na drie jaar staat de teller rond zestig procent. Daar komt bij dat de positie van praktijkopleiders per bedrijf sterk verschilt, net als hun actuele kennis. Yperlaan: ‘We zijn hartstikke blij met de bevlogen mensen die de techniek in de vingers hebben en

veel ervaring hebben. Toch komt er bij leerlingbegeleiding nog veel meer kijken, zoals didactische en pedagogische vaardigheden.’ INHAALSLAG

Het praktijkopleiderschap is ook aan verandering onderhevig. Zo is er bijvoorbeeld zo’n drie jaar geleden als extra eis een formele beoordeling bij gekomen. Daarnaast hebben leerlingen tegenwoordig een andere gebruiksaanwijzing dan vroeger. ‘Veel opleiders zijn na hun basis cursus jaren geleden niet meer bijgeschoold, daarom willen we een inhaalslag maken’, stelt Yperlaan. Het sectorplan Metaalbewerking onderschrijft dit en bevat de ambitie om de kwaliteit van 750 praktijk opleiders te verhogen. Yperlaan: ‘Met de subsidie die daarvoor is vrijgekomen bieden we een breed

‘We kunnen het goed met elkaar vinden’

scala aan cursussen aan. Daar zit voor iedereen iets bij, en mocht dat toch niet zo zijn laat het ons dan weten via [email protected]. Dan kunnen we daar iets aan doen.’ DE BESTE PRAKTIJKOPLEIDER

Om de wereld te laten zien hoe waardevol goede praktijkopleiders zijn, organiseert OOM een zoektocht naar de Beste Praktijkopleider. Wie heeft vakkennis in huis, kan zich in jongeren inleven, goed coachen en zet de beste lesplannen op? De eerste vijf kandidaten hebben zich al gemeld. Hun leerlingen of collega’s hebben hen voorgedragen en vertellen in deze rubriek waarom. De winnende praktijkopleider en zijn leerling worden in de zomer bekend gemaakt en winnen allebei een iPhone 6 Plus. ❚

Wie:

Patrick Hoveniers (18)

Draagt voor:

Praktijkopleider Robert van Wendel de Joode (49) eigenaar van Rob-Son Graphics in Aalst

Plak de sticker & win die iPhones! Komt de praktijkopleider bij jou in het bedrijf in aanmerking voor de titel Beste Praktijkopleider? Plak hem of haar de actiesticker (bij dit Metaaljournaal) op, maak een selfie van jullie beiden en upload deze met een korte motivatie op www.debestepraktijkopleider.nl. En wie weet, misschien winnen jullie allebei een iPhone 6 Plus!

10


‘Rob laat me altijd verschillende dingen doen binnen zijn bedrijf: we repareren, onderhouden en reviseren grafische machines voor drukkerijen en binderijen. Ik zit hier nu zeven maanden en ben al twee keer mee geweest naar Duitsland om ter plaatse bij bedrijven aan machines te werken. Dat vond ik erg leuk, want zo leerde ik veel over de machines, maar ook over mensen. Op de werkplaats keek ik eerst veel met Rob mee, nu geeft hij me gewoon een opdracht en mag ik het zelf doen. Ik weet al veel, dus dat gaat meestal heel goed en anders vraag ik zijn hulp. Rob legt dingen dan heel duidelijk uit. We kunnen goed met elkaar praten en het goed met elkaar vinden.’


|

11

IN BEELD

‘Hij is mijn grootste fan!’

‘Hij laat me mijn gang gaan’

Wie:

Wie:

werkt bij Norma in Hengelo en maakt zich op voor de WorldSkills

leerling mbo werktuigbouwkunde niveau 4

Vakkanjer Richard Nales (18)

Draagt voor:

Praktijkopleider John Juurlink (45) ‘John is een uitstekend vakman, die veel meer kan dan draaien en frezen. Zijn enthousiasme voor de metaalbewerking kan hij goed overbrengen en hij kan dingen heel duidelijk uitleggen. Hij zorgt voor leuke opdrachten om te oefenen. Dat zijn altijd werkstukken waar ik veel van leer. Nu maken we bijvoorbeeld samen hulpgereedschappen voor de WorldSkills. Ik heb net een tapmolen gemaakt, die hij voor me getekend heeft. John begeleidt me ook op persoonlijk vlak. De kwalificatiewedstrijden voor de Vakkanjerwedstrijden vond ik erg spannend, maar hij heeft me leren omgaan met de stress. Of hij meegaat naar Brazilië? Natuurlijk. Hij is mijn grootste fan!’

12


Tom Noordink (20)

Draagt voor:

Praktijkopleider Sander Winkelhuis (42) van SW Techniek in Haaksbergen ‘Ik vind Sander een goede stagebegeleider, omdat ik van begin tot eind aan nieuwe projecten mag werken. Ik doe werkzaamheden als draaien, frezen, boren en montage, maar ik ontwerp en teken ook. In het begin legde hij me veel uit, maar op een gegeven moment liet hij me mijn gang gaan. Dan gaat het natuurlijk weleens mis, maar dat mag ik dan zelf oplossen en hij helpt me als het echt niet lukt. Ook als hij tijdens mijn werk ziet dat iets anders of beter kan, dan legt hij dat duidelijk uit. Maar Sander vindt het vooral belangrijk dat ik zelf nadenk over de beste aanpak. Wat ik doe hoeft dan ook niet snel, Sander heeft liever dat ik de tijd neem en het goed doe.’


|

13

IN BEELD

DIALOOG

Chris te Stroet is al jaren verantwoordelijk voor de begeleiding van stagiairs en leerlingen binnen Staja Constructie BV in Hengelo (Gld). Hij merkt dat het door de veranderingen binnen het onderwijs lastiger is om goede praktijkopdrachten te bedenken en mailt daarover met praktijkbegeleider Henk Graven van het Graafschap College. tekst eline lubberts foto’s hans van den heuvel

Chris & Henk

‘Cees is de ideale praktijkopleider’

Datum: 5 maart 2015, 16:15 uur Van: Chris te Stroet Aan: Henk Graven Leerzame opdrachten

Datum: 9 maart 2015, 9:08 uur Van: Henk Graven Aan: Chris te Stroet Re: Leerzame opdrachten

Beste Henk,

Hallo Chris,

Draagt voor:

De laatste keer dat je hier bij Staja was om over de voortgang van je leerlingen te praten, hebben we het al even kort gehad over het bedenken van passende praktijkopdrachten. Ik denk dat het belangrijk is dat we er verder over van gedachten wisselen.

Fijn van je te horen. We herkennen beiden het belang van goede praktijkopdrachten. Toen we nog werkten met consulenten was het inderdaad overzichtelijker met standaard voorgeschreven opdrachten. Maar ik ben erg tevreden over ons huidige systeem. En door de korte lijnen kunnen we als opleiding maatwerk leveren.

technisch tekenaar bij Meyn Food Processing in Oostzaan

Zoals je weet, begeleid ik al lang de leerlingen binnen ons bedrijf. We hebben hier altijd vier à vijf leerlingen rondlopen voor verschillende stages, die variëren van een paar dagen snuffelen tot een arbeidscontract.

Wie:

Marjon Leek (30) hr-medewerker bij Meyn Food Processing in Oostzaan

Praktijkopleider Cees de Vries (57)

‘Cees en ik doen samen de sollicitatie gesprekken met leerlingen. Hij heeft veel mensenkennis en kan snel beoordelen wat voor vlees hij in de kuip heeft. De begeleiding stemt hij af op de persoonlijkheid van leerlingen. Zelfstandige types laat hij veel zelf doen, anderen neemt hij meer bij de hand. Hij is prettig in de omgang, weet precies wat er speelt op de afdeling en bewaakt het lesprogramma van de leerlingen minutieus. Cees is heel goed in het onderhouden van de contacten tussen de leerling, de school, de werkbegeleider in de fabriek en de afdeling HR. Als een van de contactpersonen afspraken dreigt te vergeten, is hij de eerste die erop terugkomt. Kortom: Cees is de ideale praktijkopleider voor elk bedrijf!’

14


Elke maand bedenken we praktijkprojecten voor in de bpv-map. Dat heeft voordelen, want we kunnen opdrachten zo vormgeven dat we er als bedrijf iets aan hebben. Voorheen – met de standaardopdrachten – konden we soms het materiaal direct na de afronding in de schrootbak gooien. Maar zelf opdrachten bedenken heeft ook zeker nadelen: het is niet altijd even makkelijk om ze goed te laten aansluiten op de theorie op school. Want dat is natuurlijk wat we ambiëren: naadloze aan sluiting bij het onderwijsprogramma. Ik vind het belangrijk dat het niveau van de leerlingen op peil is. Ik merk dat bedrijven om me heen op verschillende manieren met de projecten omgaan. Daardoor kunnen er niveauverschillen ontstaan en dat gaat me aan het hart.

Ook meedoen? Plak de sticker, maak een foto en ga naar www. debestepraktijkopleider.nl

Vriendelijke groeten, Chris

Maar je hebt gelijk: de praktijkprojecten moeten aan sluiten bij de theorielessen op school. Dit vraagt inderdaad inzet en inspiratie van het leerbedrijf. Het ene bedrijf maakt er meer werk van dan het andere. Soms vindt een bedrijf het belangrijker dat hun leerling het examen haalt dan dat er een afgesproken niveau wordt gehaald. Menselijk maar niet wenselijk. In het onderwijs praten we veel over de nieuwe kwalificatiestructuur. Die kennis ligt helaas nog niet bij alle betrokken bedrijven. Daarom hopen we dat de praktijkopleiders zich aanmelden voor de cursus ‘Wegwijs in het nieuwe beroepsonderwijs’. Wij organiseren sinds een paar jaar een kick-offbijeenkomst aan het begin van het schooljaar, speciaal voor leerlingen en hun praktijkopleider. Hier merken we elke keer hoe belangrijk het is om regelmatig van gedachten te wisselen en ervaringen te delen. Ik hoop dat we jou – samen met andere praktijkopleiders – kunnen begroeten. Groeten, Henk


|

15

THEMA

Goede praktijkopleider ! t s u m De ideale praktijkopleider is én een uitstekend vakman, én een vaderfiguur

n e E

De fijne kneepjes van het vak, die leer je toch het best in de praktijk. Daarom zijn goede praktijkopleiders ook zo onmisbaar. Maar wat is nou een goede praktijkopleider, en: waarom zou je daar als bedrijf in investeren? tekst annemiek de gier illustraties peter kortleve

W

ie ervaring heeft in de technische branche, weet als geen ander dat vakmanschap niet iets is wat je op school kunt leren. De school is prima voor de theorie en de algemene vaardig heden, maar wie brengt je bij hoe je die specifieke lasnaad maakt, of hoe je een tekening feilloos kunt uitwerken in een product? Mee kijken en (na)doen zijn essentieel bij het leren van een technisch vak, zegt Jurgen van Loon, eigenaar van Stanstechniek BV in Gaanderen en bestuurslid bij de Bedrijfstakschool en OOM-scholingspool Anton Tijdink. Wat hem betreft kan een bedrijf om die reden gewoonweg niet zonder goede praktijkopleiders. Bij Stanstechniek zijn er twee geschoolde praktijkopleiders, maar, zo vertelt Van Loon, ‘ons hele personeel is erop gericht om vaardigheden over te brengen op

16


Bjorn Brienen (36) Eigenaar van Lasbedrijf Brienen in Tiel, met als enige werknemer één leerling ‘Ik werkte altijd alleen en ving grote drukte op met zzp’ers. Maar mijn ervaring is dat die nooit honderd procent kwaliteit en zekerheid bieden, omdat ze ook voor andere opdracht gevers werken. Toen Erica van Frankenhuyzen (17) mij belde met de vraag of ze als leerling bij mij aan de slag kon, dacht ik: waarom niet? Met begeleiding van leerlingen had ik echter geen enkele ervaring. Om te leren wat daar zoal bij komt kijken, heb ik de praktijkopleiderscursus bij Kenteq gedaan. Interessant tijdens die cursus was bijvoorbeeld de leerstijlentest, waarmee je kunt achterhalen wat voor type leerling je in huis hebt. Erica is meer een doener dan een denker, dus pas ik daar nu mijn praktijkbegeleiding op aan. Daarnaast heb ik ook een coachende rol. Het is leuk dat Erica echt iets doet met mijn tips en adviezen, ze leert snel. Wat mij betreft komt ze na haar opleiding in volledige dienst.’


|

17

THEMA

leerlingen of stagiairs. We willen onze leerlingen een fijne en leerzame ervaring bieden in ons bedrijf. Als ze de theorie die ze op school leren bij ons in de praktijk kunnen toepassen, gaan ze het vak beter begrijpen en raken ze enthousiast.’ SERIEUS AANPAKKEN

Marcel Pekkeriet (39) Productieleider bij Disselhorst Metaal in Raalte, volgde onlangs een cursus voor praktijkopleider ‘Op een gegeven moment liepen hier zes BBL’ers en een BOL-leerling rond, terwijl we maar twee praktijkopleiders hadden. Dat was te weinig, dus heb ik samen met twee collega’s een cursus gevolgd. Inmiddels heb ik een niveau 4 BBL’er onder mijn hoede en onderhoud ik het contact met de scholen. Er is sinds mijn eigen schooltijd veel veranderd in het onderwijs, het was erg leuk om daar via de cursus wat meer over te weten te komen. Ook was er aandacht voor hoe je goed in de gaten houdt hoe een leerling zich ontplooit. Mijn leerling Hidde heeft flink wat uitdaging nodig. Die bied ik hem door hem met alle facetten van het bedrijf in aanraking te brengen. Ik laat hem ook meelopen als assistent-productieleider. Via Kenteq en de scholen probeer ik een zo goed mogelijk beeld te krijgen van het gewenste eindniveau. Helaas is het nog weleens onduidelijk wie welk deel van de opleiding voor zijn rekening neemt; de school of het bedrijf. Daar kan nog een belangrijke slag in worden gemaakt.’

Wow

18


In het middelbaar beroepsonderwijs is praktijkleren een verplicht onderdeel van elke opleiding. In de beroeps opleidende leerweg (BOL) loopt een student minimaal twintig en maximaal zestig procent van zijn opleiding stage. In de beroeps begeleidende leerweg (BBL) is sprake van een leer(werk)baan, die zestig procent van de opleiding beslaat. Om werkgevers te stimuleren leerwerkplekken aan te bieden, heeft OOM een speciale regeling: de Leerwerkbijdrage. Ook de overheid wil het met de Subsidieregeling Praktijkleren aantrekkelijker maken om leerlingen aan te nemen. Bedrijven die een vmbo’er, mbo’er, hbo’er of wo’er een praktijkleerplaats aanbieden, komen in aanmerking voor compensatie van de gemaakte begeleidingskosten. Interessant dus, alleen: wat is nou precies zo’n praktijkleerplaats? Cor-Jan van

de Veen, opleidingsadviseur bij kenniscentrum Kenteq en regio manager bij OOM, ervaart in zijn dagelijkse praktijk dat veel bedrijven daar eigenlijk niet echt een idee bij hebben. ‘Dan is het van: oh ja, maandag begint er een nieuwe, zet hem maar achter de zaagmachine. Vanuit Kenteq helpen wij bedrijven om praktijkopleiden serieus aan te pakken en erkend leerbedrijf te worden. Dat is niet alleen verplicht als je wilt opleiden voor een technische beroepsopleiding en in aanmerking wilt komen voor subsidie, het heeft ook voordelen voor het bedrijf zelf. Je krijgt op die manier vakmensen die precies passen bij je bedrijf én je ambities. Regelmatig treden leerlingen direct na hun opleiding in dienst bij hun leerbedrijf.’

Een leerling begeleiden is een hoofdtaak, niet iets wat je er naast je reguliere werk even bij doet

Meld u aan

1

Ga naar www.stagemarkt.nl en klik op de link ‘een nieuwe stageplek aanmelden’. De aanmelding komt automatisch terecht bij kennis centrum Kenteq. Een opleidings adviseur van het kenniscentrum neemt contact met u op. Zodra uw bedrijf erkend is als leerbedrijf, wordt het vermeld op Stagemarkt.nl.

Breng de leermogelijkheden in beeld

Een bedrijf dat erkend leerbedrijf wil worden, moet voldoen aan verschillende voorwaarden. In eerste instantie moet het bedrijf werkzaamheden aanbieden die passen bij de opleiding van de leerling, en daarvoor de juiste apparatuur in huis hebben. Verder is het belangrijk dat er tijd en ruimte is vrijgemaakt voor de leerling

Vervul vacatures

om zich te ontwikkelen. Ook de begeleider (praktijkopleider) wordt gescreend op bepaalde kwaliteiten: hij moet als vakman boven de leerling staan, zijn vak uitstekend beheersen, weten hoe de opleiding van de leerling in elkaar steekt en goed met de leerling kunnen communiceren, hem kunnen corrigeren, stimuleren én beoordelen. ‘Dit klinkt misschien logisch’, zegt Van de Veen, ‘maar het is een zeer verantwoordelijke taak die best lastig kan zijn als je er geen ervaring mee hebt. Om die reden bieden we een basiscursus aan voor vakmensen die zich willen bekwamen als praktijkopleider. Tijdens deze driedaagse cursus worden alle bovengenoemde dingen goed uit gelegd. We hebben ook trainingen voor mensen die al praktijkopleider zijn en die zich hierin verder willen ontwikkelen. Hier gaan we dieper in op bijvoorbeeld de veranderingen in het onderwijs, op beoordeling en op de verschillende typen leerlingen die er zijn.’ Volgens Van de Veen is een leerling begeleiden een hoofdtaak, en niet iets wat je er naast je reguliere werk even bij doet.

Leerlingen hebben recht op goede begeleiding (ondersteuning bij de stage, beoordeling van het functioneren). In een erkend leer bedrijf moet een gekwalificeerde praktijkopleider zijn, die daarvoor een cursus heeft gevolgd. Scholen en kenniscentra bieden deze korte cursussen aan.

Regel de financiën

3

Leerlingen kunnen via Stagemarkt.nl uw bedrijf vinden en contact met u opnemen. Daarnaast kunt u zelf contact opnemen met (v)mboscholen bij u in de buurt. De adviseur van het kenniscentrum heeft de adressen en de contactpersonen.

4

Organiseer de begeleiding van leerlingen

2

Er zijn veel opleidingen waarvoor stageplekken en leerbanen gevraagd worden. De adviseur van het kenniscentrum helpt u om de stage mogelijkheden binnen uw bedrijf in beeld te brengen.

HOOFDTAAK

Nederland telt ongeveer 19.000 erkende technische leerbedrijven

Word een erkend leerbedrijf in 5 stappen

5

U kunt een beroep doen op de Leerwerkbijdrage van OOM, als tegemoetkoming in de kosten van een leerling, zie www.oom.nl/ regelingen. Daarnaast ondersteunt de overheid bedrijven die stages en leerbanen aanbieden door ze fiscaal voordeel te bieden. Kijk op www.belastingdienst.nl. (Bron: COLO)

Anton Smits (34) Eigenaar van Smits Tuin- en Parkmachines in Vianen, waar alle drie de werknemers geschoolde praktijkopleiders zijn ‘De technische ontwikkelingen gaan snel. Theoretisch gezien zijn mbo’ers vrij sterk, maar in de praktijk bakken ze er nog weinig van. Daarom is het zo belangrijk dat leerlingen terecht kunnen in goede leerbedrijven, waar ze de vereiste vakkennis kunnen opdoen. Op dit moment hebben wij een zeventienjarige mbo’er landbouwtechniek in dienst, Christon. Ik begeleid hem samen met de chef werkplaats en dat is ontzettend leuk: we kunnen onze kennis overdragen. Bovendien is hij echt een jonge hond en maakt hij nog van alles mee. Voor een leerling is het essentieel dat hij de tijd krijgt om dingen te leren. Soms gaan er dingen fout, maar dat hoort erbij. Ik zie het zo: de eerste twee jaar kost een leerling tijd en energie, de laatste twee jaar wordt hij rendabel. Het grote voordeel is dat je hem helemaal kunt kneden naar wat in jouw bedrijf nodig is, zodat hij na zijn opleiding een volwaardige werknemer is.’


|

19

THEMA

‘Een goede praktijkopleider moet ook regelmatig langs bij de school en intensief contact onderhouden met de docent, zodat de praktijk naadloos kan aansluiten bij de theorie. Uiteindelijk gaat het erom dat leerlingen op de best mogelijke manier worden begeleid. Op dit moment haalt vijftig procent in één keer zijn diploma, en dat is natuurlijk veel te weinig. Het is zo zonde voor de branche als we deze jonge mensen kwijtraken, terwijl ze met een beetje extra aandacht zouden kunnen uitgroeien tot waardevolle nieuwe vakmensen.’ JONGE HONDEN

Ondanks dit ervaart Van de Veen regelmatig gemor onder de deel nemers van de basiscursus Praktijkopleider. ‘In eerste instantie roept men: moet dit echt? Maar als ze de cursus eenmaal hebben afgerond, is hun houding vaak 180 graden

gedraaid. Door de praktische handvatten die de deelnemers krijgen, gaan ze heel anders tegen hun rol aankijken.’ Ook Jurgen van Loon herkent de weerstand. ‘Mijn personeel kwam met het argument dat we het risico zouden lopen dat leerlingen er met onze specifieke kennis vandoor zouden gaan. Tja, dat is misschien waar, maar aan de andere kant: deze jonge mensen zouden onze toekomstige collega’s kunnen zijn. Of heel goede klanten van ons kunnen worden. Dat inzicht is echt een eye opener geweest binnen ons bedrijf. Ik merk nu dat mensen vooral veel lol beleven aan de begeleiding van leerlingen, ze vinden het leuk om hun kennis over te brengen.’ Van de Veen: ‘De ideale praktijkopleider is én een uitstekend vakman, én een vaderfiguur. Je moet bedenken dat leerlingen vaak nog jonge honden zijn, die behalve kennis ook gewoon coaching en een

Ik wil je opgeven voor 'De beste praktijkopleider'.

Gratis cursus

voor uw praktijkopleider? Om de professionaliteit van praktijkopleiders te vergroten, heeft OOM een speciaal aanbod van praktijkopleiderscursussen. Bedrijven kunnen maximaal twee praktijkopleiders per bedrijf aanmelden voor een van de geselecteerde cursussen. Dat kan per praktijkopleider een andere cursus zijn. Nadat de cursus is gevolgd en de factuur aan het cursusinstituut is betaald, maakt OOM de bijdrage aan uw bedrijf over.

Kijk op www.oom.nl/praktijkopleider voor het volledige aanbod en de voorwaarden.

luisterend oor nodig hebben. Als je praktijkopleider zou willen worden, denk ik dat het vooral belangrijk is dat je graag met jonge mensen omgaat en dat je realistische verwachtingen hebt: leerlingen hebben meer tijd nodig om een taak te vervullen dan ervaren collega’s.’ Van Loon vult aan: ‘En het succes van een stage hangt natuurlijk niet alleen af van de begeleiding, maar ook van de leerling zelf. Peil dus vooraf hoe gemotiveerd iemand is. Leef je in in zijn kennisniveau en wees heel duidelijk in wat je van hem verwacht. En gun hem daarnaast vertrouwen, geduld en voldoende vrijheid om te experimenteren. Af en toe een fout maken, dat moet gewoon kunnen.’ ❚

Wat leuk! ik voel me vereerd.

Veel voorkomende begrippen in het beroepsonderwijs BBL

Beroepsbegeleidende leerweg. De leerweg van een mbo-opleiding is een BBL-traject als het praktijkdeel zestig procent of meer van de totale studielast omvat.

BOL

Beroepsopleidende leerweg. De leerweg van een mbo-opleiding is een BOL-traject als het praktijkdeel ten minste twintig procent en minder dan zestig procent van de totale studielast omvat.

ben jij geschikt als praktijkopleider? test jezelf!

ROC

Een bekostigde onderwijsinstelling die in het kader van de wet educatie en beroepsonder wijs (WEB) middelbaar beroepsonderwijs en educatieve activiteiten aanbiedt. ROC’s zijn halverwege de jaren negentig ontstaan als gevolg van (verplichte) fusies van diverse mboopleidingen. Er zijn 41 ROC’s in Nederland.

Beroepsgericht onderwijs

Mbo-onderwijs op basis van beroepsgerichte kwalificaties. Studenten leren de kennis en vaardigheden die bij hun opleiding horen, én hoe ze in bepaalde situaties moeten handelen.

Wil je weten of je een goede praktijkopleider zou zijn (of misschien al bent)? Doe dan de test op www.debestepraktijkopleider.nl

Beroepspraktijkvorming (BPV)

Alvast een paar vragen om warm te draaien:

Dat deel van de opleiding waarin de leerling in staat wordt gesteld om de geleerde kennis, inzichten en houdingen in de praktijk van het beroep (dus in een bedrijf of organisatie) te kunnen oefenen en afsluiten. Van elke beroepsopleiding maakt beroeps praktijkvorming deel uit.

Kwalificatiestructuur

In de beroepsgerichte kwalificatiestructuur zijn de diploma-eisen van het mbo beschreven in kwalificatiedossiers. Zie www.kwalificatiesmbo.nl

CREBO-nummer

Elke erkende mbo-opleiding heeft een uniek nummer: het CREBO-nummer. CREBO staat voor Centraal Register Educatie en Beroeps Opleidingen.

POK

Iedere mbo-student tekent aan het begin van zijn beroepspraktijkvorming (BPV) een praktijkovereenkomst (POK). Dit is een persoonlijk contract tussen de leerling, het ROC en het leerbedrijf. Zonder een getekende praktijkovereenkomst mag de leerling niet aan de slag in het bedrijf.

Vraag 1: Andere mensen noemen je een vakman/-vrouw. Dat gebeurt regelmatig, collega’s vragen me ook vaak om iets uit te leggen. Dat heb ik inderdaad weleens gehoord, maar ik heb er dan ook veel vlieguren opzitten. Voor die kwalificatie moet ik nog meer leren en ervaring opdoen.

Nee joh, ik kom net kijken.

Vraag 2: Als een leerling jouw uitleg niet begrijpt…

probeer ik het nog eens op een andere manier.

leg ik het nog eens uit.

word ik ongeduldig.

is hij niet geschikt voor de metaalbewerking.

Vraag 3: Nieuwe dingen leren vind ik... superinteressant, er zijn maar weinig onderwerpen waar ik geen belangstelling voor heb. leuk, vooral als ik er iets aan heb in mijn werk.

oké, maar alleen als het moet.

helemaal niks.

Ga snel verder op www.debestepraktijkopleider.nl

20



|

21

CURSISTEN

Leren van je collega’s Technology Unlimited uit Almelo verkoopt procestechnische installaties voor met name de voedingsmiddelenindustrie. Daarvoor is specifieke vakkennis vereist. Om tot goede resultaten te komen leidt het bedrijf zélf het personeel op. tekst marloes de moor foto mark van der zouw

A

lfons Nales, directeur van Technology Unlimited, zit met smart te wachten op werknemers die procestechnisch zijn, maar ze staan helaas niet in de rij. Vakkundig personeel is moeilijk te vinden. ‘Daarom leiden we mensen zelf op’, legt Nales uit. Voor elke nieuwkomer wordt samen met het ROC van Twente een persoonlijk opleidingsplan opgesteld. ‘Vervolgens spijkeren we de leerling bij op het gebied van besturingen en proces technische zaken. Laskennis op niveau RVS Tig 3 is bij ons een vereiste, maar waar het om gaat is specifieke proceskennis van onze installaties. Daar is geen standaardcursus voor.' MEELOPEN

Die specifieke vakkennis is het best in de praktijk te leren. De mede werkers van Technology Unlimited lopen daarom mee met een ervaren monteur die instructies geeft. Om de leerlingen goed te kunnen begeleiden, heeft Technology Unlimited drie praktijkopleiders: één voor elektra en twee voor lassen. Op een demo-unit kunnen medewerkers oefenen met bijvoor beeld storingen oplossen. Ze krijgen een laptop mee om thuis met programma’s als Solid Works te leren omgaan. Via de Stichting Metaal en Elektro-opleidingen Twente (SMEOT) worden ook in

terne cursussen als PLC-besturing, tekeninglezen en elektrisch schakelen aangeboden. Productiemedewerker Mike Boertien, BBLleerling metaalconstructie niveau 2, volgt via SMEOT een cursus lassen niveau 3. ‘Ik heb die cursus echt nodig voor mijn werk, maar het is natuurlijk hartstikke fijn dat deze door mijn werkgever wordt georganiseerd en aangeboden.’ Ook plaat- en constructiemedewerker Chiel Aarnink is enthousiast. ‘Ik ben een half jaar bezig met werktuigbouwkunde niveau 4. De basiskennis komt wel overeen met wat ik bij mijn vorige werkgever deed, maar hier kom ik veel nieuwe dingen tegen. Die leer ik in de praktijk van een ervaren collega.’ PREMIE

Het intern opleiden levert Technology Unlimited gedreven werknemers op. Nales: ‘Maar omdat we sterk groeien, zijn we blijvend op zoek naar nieuwe collega’s.’ Om die reden looft de directie een premie uit voor medewerkers die een capabele, nieuwe kracht aanbrengen. ‘Het scheelt veel zoeken en het komt de werksfeer ten goede.’ Dat hechte team is belangrijk, vindt Nales: ‘Bij een feestje wordt het altijd laat, maar bij een storing staan we ook allemaal klaar om die te verhelpen.’ ❚

Van links naar rechts: Alfons Nales, Matthijs Bikker, Joran Hoff, Chiel Aarnink en Mike Boertien

22



|

23

ONDERWIJS

Bedrijven en onderwijs doen het samen

Jelle Bartlema (45) Branchemanager bij Fedecom

‘Leerlingen die bij Fedecom Academy zitten, volgen een praktische BBLleerroute bij expertisecentrum PTC+ in Ede. Hier kunnen ze gebruik maken van de meest actuele les- en oefenmaterialen en krijgen ze les van ervaren docenten met veel praktijkervaring. Hierdoor sluit de kennis van de leerlingen na hun afstuderen bijna naadloos aan op de behoeften van werkgevers. Wat onze aanpak daarnaast bijzonder maakt, is de uitgebreide begeleiding van de leerlingen tijdens hun opleiding. Speciale branche-opleidingsadviseurs houden in de gaten of praktijkopdrachten bij het leerbedrijf goed worden uitgevoerd. Onderzoek heeft uitgewezen dat dit soort begeleiding het uiteindelijke slagingspercentage opkrikt van vijftig naar zo’n tachtig procent. Bovendien slaan de adviseurs ook nog eens twee vliegen in één klap door te kijken hoe medewerkers bij diezelfde bedrijven kunnen worden bijgeschoold. Zo willen we de hele sector naar een hoger plan tillen. De adviseurs zijn al fulltime aan het werk, en ook de pilotklas die in september 2014 is begonnen gaat als een speer. De rest zijn we nu aan het opzetten, zodat Fedecom Academy komend schooljaar in september vol van start gaat.’

S

teeds meer grote bedrijven nemen onderwijs in eigen handen, en nu volgt ook Fedecom, de branchevereniging voor de agrotechnische en mechanisatie sector. De net opgestarte Fedecom Academy – de eerste pilotklas is in september 2014 begonnen – wil leerlingen in de branche goed opleiden en medewerkers bijscholen om zo het niveau van de sector te verhogen. Het onderwijs heeft namelijk moeite om de snelle technologische ontwikkelingen bij te houden. Dit heeft directe impact op de kwaliteit van opleidingen en op de kwaliteit van de mensen die in de sector willen gaan werken. Met de nieuwe Fedecom Academy wil Fedecom opleidingen en bijscholing weer goed laten aansluiten bij de wensen en eisen van werkgevers in de branche.

tekst carolien lindeman foto’s rob overmeer

24


Diederick Drost (19)

Leerlingmonteur mobiele werktuigen niveau 3

‘De leerlingen worden uitgebreid begeleid’

‘Ik werk in het bedrijf van mijn vader, Rein Drost Machinehandel. Daar repareren en onderhouden we tuinen parkmachines. Na mijn opleiding mobiele werktuigen niveau 2 wilde ik graag niveau 3 halen. Mijn vader kwam toen met een mailtje over Fedecom Academy. Dat leek me wel wat. Ik heb dyslexie en dus moeite met theorie. Hier brengen ze de theorie vooral in de praktijk met de nieuwste machines en tractoren die ze hebben staan. Ik vind het ook heel prettig dat mijn docenten uit de praktijk komen en weten waar ze het over hebben, dat was ik niet gewend bij mijn vorige opleidingen. We krijgen ontzettend veel informatie over het nieuwste van het nieuwste, én over hoe het vroeger was. De praktijkopdrachten in mijn vaders bedrijf gaan ook goed, mijn adviseur beoordeelt die en geeft advies als het nodig is. Het is soms wel veel, maar volgens mij heb ik nog altijd minder huiswerk dan bij andere opleidingen. Ik kan dit iedereen aanbevelen, je krijgt zoveel goede achtergrond kennis, zo heb ik het nooit op andere scholen ervaren. Dit is een superopleiding!’ ❚

‘Dit is een superopleiding’


|

25

HOE WERKT...

Hoe werkt …

Dit is het gevaarlijkste punt van de VEVA®; tegenliggers kunnen tegen deze arm aanrijden. Daarom is hiervoor een botsabsorber of bots kussen ontwikkeld; een aluminium harmonica die botsenergie geleidelijk opneemt, waardoor de kans op lichamelijk letsel veel kleiner is.

DE VEVA ? ®

Bij calamiteiten of bij werkzaamheden in een tunnel moet het verkeer snel en veilig naar de andere rijbaan worden geleid. Met de VErrijdbare VAngrail (VEVA®) van Jansen Venneboer uit Wijhe kan dat vanuit een verkeerscentrale worden geregeld met één druk op de knop. tekst annemarie vestering illustraties dik klut

Wat was het probleem? Bij ongelukken of werkzaamheden in tunnels werd het wegverkeer naar de andere rijbaan geleid met afzethekken en pionnen of kegels. Deze manier van wegafzetting heeft belangrijke nadelen. Het plaatsen ervan is riskant mensenwerk, en ook kan het gebeuren dat een onoplettende bestuurder dwars door de afzettingen rijdt, waardoor het leven van hulpverleners of wegwerkers in gevaar komt.

In Europa zijn inmiddels zo’n zeventig VEVA’s verkocht. Ook vanuit de Verenigde Staten, Australië en het Midden-Oosten is er belangstelling.

Omdat de VEVA® moet voldoen aan Europese veiligheidsnormen, is hij aan verschillende botsproeven onderworpen. Hij kan bijvoor beeld een bus van 13.000 kilo tegenhouden die met een snelheid van 70 km per uur tegen de VEVA® aanrijdt.

Hoe werkt het? In opdracht van Rijkswaterstaat ontwikkelde Jansen Venneboer de VErrijdbare VAngrail. De VEVA® werkt zo: 1. Bestuurders worden gewaarschuwd met matrixborden boven de weg om hun snelheid te minderen en een rijbaan niet te gebruiken. 2. De slagbomen sluiten. 3. De armen van de VEVA® heffen zich (pneumatisch), zwenken en rijden (elektrisch) naar de gewenste positie en laten zich weer op het wegdek zakken. 4. De slagbomen worden geopend en het verkeer vervolgt zijn weg via de andere rijbanen.

De verkeersleiders van Rijkswaterstaat bedienen de VEVA®. Als zij op de schermen in de verkeerscentrale zien dat er bijvoor beeld een ongeluk plaatsvindt, dan kunnen zij op hun bedieningspaneel de VEVA® in werking stellen.

Voordelen Een VEVA® is modulair opgebouwd. Elk element heeft een luchtbalg, die bij het heffen wordt opgeblazen. Door de druk van het uitzetten gaat het frame omhoog en worden de wielen op het wegdek geduwd.

• Volledig automatisch, geen mensen op de weg. • Supersnel afsluiten van rijbanen. • Goede bescherming van hulp diensten en wegwerkers. • Snellere doorstroming van verkeer. • Gesloten net zo sterk als normale vangrail. Kijk voor meer informatie op www.jansen-venneboer.com

26



|

27

REPORTAGE

Rashid Damba, betrokken praktijkopleider en hr-medewerker bij machinefabriek Jakom in Cuijk, ontwikkelde zelf lesmateriaal om leerlingen specifieke vakkennis bij te brengen. ‘Ik wil mensen motiveren om het beste uit zichzelf te halen.’

Rashid helpt mensen vooruit tekst marloes de moor foto’s paul remmelts

Directeur Hessel Hendriks en hr-medewerker en praktijkopleider Rashid Damba

‘Ook als je 58 bent, kun je je nog makkelijk tien jaar verder ontwikkelen’

28



|

29

REPORTAGE

‘Hoe je omgaat met zo’n lange as, leer je niet op school’

Ruw materiaal, dat net bij Jakom is afgeleverd.

Over Jakom Machinefabriek Jakom uit Cuijk bestaat sinds 1986 en heeft 23 medewerkers en zes leerlingen in dienst. Jakom is specialist in het vervaardigen van assen en walsen in alle soorten en maten. Van zuigerstang tot pompas en van schroefas tot koelwals. Het machinepark is op dit specialisme afgestemd en kan tot dertien meter CNC-gestuurd draaien en tot 6.300 mm CNC-gestuurd frezen in alle materialen. Jakom richt zich op de staalindustrie, papierindustrie, grafische industrie, textielindustrie, chemische industrie, voedings- en genotsmiddelenindustrie, scheepsbouw, vliegtuigbouw, transport middelenindustrie en offshore. Klanten vanuit de hele wereld weten het bedrijf te vinden. Jakom leverde onderdelen voor onder andere een ferry die op aardgas vaart, windmolens in Australië, grote papierdrogers in Brazilië, China en Chili, oliepijpleidingen in Siberië, Amerikaanse marineschepen en de sterkste vouwkranen van Nederland. www.jakom.nl

30


Hessel en Rashid bij een 16 meter lange as, bestemd voor de scheepsbouw.

V

oor liefhebbers van metaal is het 6.000 vierkante meter grote bedrijfspand van Jakom in Cuijk een walhalla. De fabriek herbergt een hypermodern machine park met – goed verborgen in de achterste hal – de Ferrari onder de draaimachines: een CNC-gestuurde Wohlenberg met een draailengte van maar liefst 23 meter. Met enig ontzag kijkt praktijkopleider Rashid Damba ernaar, alsof hij zelf ook steeds weer onder de indruk raakt van dit paradepaardje: ‘Hiermee kan de langste as van Nederland worden gemaakt. Nergens anders in ons land wordt dit gedaan.’ Een leek zegt dit misschien niet zoveel, maar wie zuigerstangen voor de hydraulische cilinders van de sluisdeuren van het Panamakanaal nodig heeft, des te meer. Jakom is gespecialiseerd in het maken van lange, dunne assen en walsen, vaak met extreme afmetingen. Die worden gebruikt voor onder andere de papier- en staalindustrie, transportmiddelen en scheepsbouw. Jakom levert aan bedrijven over de hele wereld. De machinefabriek vervaardigde assen voor de waterjets van de Amerikaanse Marine, verwerkte walsen in de grootste papierdroger

van de wereld (in Chili) en maakte mallen voor composiet oliepijp leidingen in de Verenigde Arabische Emiraten. Hessel Hendriks, directeur van Jakom, wuift die wapenfeiten bescheiden weg. ‘Dat zijn maar onderdelen van die grote projecten. Door ons specialisme is er echter wel vanuit de hele wereld veel vraag naar onze producten.’ SPECIALISME

Toen Jakom in 1986 begon als machinefabriek, leverden de eigenaren Janssen en Koopman voornamelijk assen en walsen van maximaal zes meter aan het bedrijf Stork. Opvolger Hendriks koos voor specialisatie en legde zich toe op uitsluitend lange walsen en assen. Dat betekende wel dat het opleidings beleid flink op de schop moest. Voorheen begonnen leerlingen met het draaien van assen van twee tot drie meter en de rest leerden ze in de praktijk vanzelf. Tegenwoordig moeten mensen direct met lange assen kunnen werken. ‘Vandaar dat we elke leerling die binnenkomt meteen zelf opleiden voor de grote assen’, vertelt Damba. ‘Dat is noodzakelijk, want hoe je omgaat met zo’n lange as leer je niet

op school.’ Hendriks: ‘De moeilijkheid zit hem in het doorbuigen van het metaal. Als je tegen leerlingen zegt dat metaal krom kan gaan hangen, verklaren ze je voor gek. Maar je ziet de buiging pas als de as lang is, bijvoorbeeld tien meter. Wij weten hoe je zo’n as recht krijgt, maar de trucjes die we daarvoor hebben verklap ik niet. Dat is ons specialisme.’ Damba licht een tipje van de sluier op aan de hand van de imposante draaimachine: ‘De steunen die eronder staan noemen we brillen. Die zitten op speciale plekken, waardoor de as recht blijft. We hebben zelf een formule ont wikkeld om de juiste punten te bepalen. Dat gaat om vijfhonderdste millimeters, met het blote oog bijna niet te zien. Op dit moment zijn er drie mensen binnen het bedrijf die met deze draaimachine kunnen werken, maar dat moeten er veel meer worden.’

hij dat hij graag mensen wilde helpen dingen mogelijk te maken. Eigenschappen die goed van pas komen in zijn huidige functie als praktijkopleider en hr-medewerker. ‘Ik vind het mooi om mensen te motiveren en te zien dat ze blij zijn als ze bereiken wat ze graag willen.’ Iedereen die bij Jakom solliciteert, ondergaat eerst een tweedaagse test om te kijken wat zijn niveau is op het gebied van machines besturen en staal verspanen. Vervolgens bekijkt Damba waar hij de leerling het best kan inzetten. Hij ontwikkelde zelf het lesmateriaal. Daarin staat bijvoorbeeld hoe een bril de assen ondersteunt en hoe je daarmee omgaat. Het is een instructie waarop elke werknemer altijd kan terug vallen. Damba en Hendriks hebben op de werkplaats simulators neer gezet, waarop leerlingen kunnen oefenen. Damba maakte daar een overzichtelijke instructie bij. Volgens Hendriks werkt dat veel beter dan een cursus op de computer: ‘Achter de machine staan is toch echt iets anders. Het bedieningspaneel lijkt

niet op het toetsenbord van een computer. Leerlingen krijgen nu meer realiteitszin. Als je op start drukt, gebeurt er ook écht wat. Eén foute handeling en je verknalt het. En dan is er geen escape-toets zoals op de computer.’ AFRIKAANSE ROOTS

Op dit moment begeleidt Damba zes leerlingen. Zij hebben allemaal minimaal BBL-niveau 3. Uiteindelijk moet elke medewerker beschikken over het interne Jakom-niveau mbo 4. De eerste zes maanden werken ze op een conventionele draaibank, daarna stappen ze over op het CNCcomputersysteem. Damba loopt door de werkplaats en wijst trots op een jongen die staat te frezen. ‘Hij is eerstejaars en mag nu al gaan frezen. Normaal is dat pas in het derde jaar!’ Naarmate Damba verder de hal in loopt, worden de draaibanken steeds groter. Deze zijn moeilijker om mee te werken, dus voor de ervarener medewerkers. ‘Overigens mogen leerlingen meekijken, want iedereen krijgt gelijke kansen.

GEEN RETURN

In het nieuwe opleidingsbeleid speelt Damba een belangrijke rol. Zelf kwam hij twaalf jaar geleden als leerling in dienst bij Jakom en hij klom al snel op tot werkvoorbereider. Gedurende zijn loopbaan ontdekte

Medewerker Vladimir Kolarik klokt een as uit in de draaibank.


|

31

REPORTAGE

te gast bij Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit.

Jet Ruiter Onze regiomanager in Zeeland en West-Brabant

De wind blaast over de Oosterschelde en het water slaat hoog tegen de stenen. Regiomanager Jet Ruiter geniet ervan. ‘Naast de wind hebben we hier de meeste zonuren van heel Nederland, maar vandaag even niet’, lacht ze. ‘En dit is een van de grotere regio’s van OOM, met zo’n 1.600 metaalbedrijven.’ Ben je al lang regiomanager?

OOMINFO

Alles over OOM op de volgende pagina’s wie wij zijn | wat wij doen | contactgegevens | onze regelingen | onze service | mijnoom.nl

‘Zeeland heeft echt een eilandencultuur’

‘Al zeven jaar. Ik vind het een hartstikke leuke job. De samenwerking met sociale partners en bedrijven gaat voornamelijk op een informele manier. We houden elkaar altijd op de hoogte; als er iets is dan bellen we elkaar.’ Wat is er bijzonder aan deze regio?

Medewerker Pierre Weijers braamt gaten af in een onderdeel van een windmolen.

Een leerling is niet per definitie een knul van rond de twintig jaar. Life-time-employability in plaats van life-time-employment’, benadrukt Damba. ‘Ook als je 58 bent, kun je je nog makkelijk tien jaar verder ontwikkelen. Zo hebben we een medewerker van 52 jaar aange nomen. We zagen dat hij veel kon. Nu is hij met veel plezier aan het werk als draaier.’ De betrokkenheid is voelbaar als Damba over zijn collega’s praat. Een gave die ook Hendriks niet ontgaan is: ‘Rashid helpt mensen echt vooruit en stelt vertrouwen in ze. Dat werkt goed.’ Damba is een meester in het

Opleiden en ontwikkelen Jakom werkt actief aan het opleiden en ontwikkelen van zijn medewerkers. In de periode 2010 tot en met 2014 maakte het daarbij gebruik van de volgende regelingen van OOM: 12 PTT’s 9 Leerwerkbijdragen 1 Stagevergoeding 1 Ontwikkelbudget

32


Leerling Bram Bardoel heeft net zijn opleiding Verspanen niveau 3 afgerond.

beeldend vertellen, gebruikt daarbij soms zijn Afrikaanse roots en onthult exotische gezegdes die meer indruk maken dan de uitgekauwde Hollandse wijsheden. Bij de een maakt hij een grapje, de ander benadert hij op wat hardere toon. ‘Ik kijk naar hoe mensen zijn en stem daar mijn gedrag op af. Het doel is steeds om het beste in iemand boven te brengen’, legt Damba uit. Als extra hulpmiddel gebruikt hij het programma Skillsmanager. ‘Aan de hand van Skillsmanager kunnen we het opleidingsniveau bepalen. Mooi is ook dat het interactief is. Medewerkers kunnen zelf zien hoe zij ervoor staan en hoe ze zich verder kunnen ontwikkelen.’ ZELF INITIATIEF NEMEN

Die vrijheid en eigen verantwoordelijkheid spreekt ook Hendriks erg aan. ‘Vroeger was het “de baas wil dat ik die machine ga doen”. Ik wil voorkomen dat mensen vastroesten en vind het belangrijk om ze zelf mogelijkheden en verantwoordelijkheid te geven.’ Een gevolg is dat Jakom sinds 1 januari 2015 geen chefs meer in de fabriek heeft. Het woord manager is geschrapt. Geen baas meer die zegt wat je moet

doen, maar zelf initiatief nemen en kijken hoe je het kunt oplossen. Dat is even wennen, want aan wie vraag je nu vrij? ‘Daarop zeg ik: aan wie zou het kunnen liggen of je vrij kunt zijn? Krijg je het product op tijd af om het te leveren aan de klant? Loop je voor of loop je achter? Als die vrije dag echt belangrijk is, kun je bijvoorbeeld collega’s vragen om bij te springen. Met het team overleg je dat. We zitten nu midden in de overgang naar dit systeem, maar ik ben ervan overtuigd dat er alleen maar voordelen aan zitten. Medewerkers raken meer betrokken bij wat ze doen.’ Damba ervaart dat het ook de teamgeest ten goede komt. Om die reden zijn de simulators bewust in de werkplaats gezet. Leerlingen ervaren dan meteen hoe het is om samen te werken. Alle werknemers van Jakom kunnen minimaal drie machines besturen. Wie iets niet goed kan, wordt geholpen door de rest. ‘Zie het als lifejacket’, zegt Damba als hij zijn hardwerkende collega’s passeert. ‘Stel dat je een reisje maakt met z’n allen, maar één kan niet zwemmen. Dan werkt iedereen samen, want je laat hem niet achter. Hij gaat mee met dat lifejacket. Zo gaat dat hier.’ ❚

De regio is heel divers. Vooral Zeeland, daar heerst echt een eilandencultuur. Elk eiland en elke streek heeft zijn eigen wereld. Een leerling gaat in zijn eigen omgeving naar school en gaat niet snel naar een ander eiland. Daarnaast heeft deze regio te maken met vergrijzing en ontgroening. De klassen worden steeds kleiner, waardoor scholen moeten fuseren. De opgeleide jongeren trekken weg, waardoor het moeilijker wordt om personeel te krijgen.’ Werk je alleen in de regio Zeeland en West-Brabant? ‘Nee, momenteel hou ik me ook bezig met een landelijk project, het Praktijkopleidersoffensief. Het doel is om 750 praktijkopleiders bij te scholen. De praktijkopleider heeft in het huidige onderwijs een sleutelrol. Een opleiding zonder leuke, enthou siaste praktijkopleider is géén leuke opleiding. En dat is een slechte erva ring in de metaalsector. Terwijl een goede ervaring nodig is om jongeren in de metaalsector te houden.’ Lukt dat bijscholen? ‘Vaak zien bedrijven een opleiding niet zitten, omdat ze hun werknemer dan een dag kwijt zijn. Ik hoor dan: “Ja, maar onze praktijkopleider heeft het al zo druk, hij heeft al nauwelijks tijd om een leerling te begeleiden.” Dan zeg ik tegen zo’n bedrijf: laat meteen ook een andere werknemer scholen tot praktijkopleider. Dan heb je er twee en kan de begeleiding worden gedaan door wie tijd heeft. En laat dan vooral de werknemers opleiden die het leuk vinden om te coachen.’


|

33

De helpdesk

Nieuws van OOM

In elk nummer van Metaaljournaal geven we antwoord op de meest gestelde vragen van werkgevers en werknemers aan onze helpdesk.

Eenvoudig aanvragen: Subsidieregeling Praktijkleren

Op weg met de Skillsmanager De Skillsmanager is een handig online instrument om uw personeels- en opleidingsbeleid naar een hoger plan te tillen. OOM biedt nu honderd bedrijven tien uur ondersteuning door een P&O-consulent bij de implementatie van de Skillsmanager. De consulent kan bijvoorbeeld presentaties geven voor mede werkers over de mogelijkheden van de tool en helpen bij de inrichting ervan. Werken met de Skillsmanager biedt allerlei voordelen. U kunt bijvoorbeeld functieprofielen voor mede werkers uit het systeem halen en aanpassen aan de situatie in uw bedrijf. Ook kunt u direct bekijken welke vervolgstappen werknemers kunnen maken om zich verder te ontwikkelen en Persoonlijke OntwikkelPlannen (POP’s) opstellen.

Sinds 1 januari 2014 is de WVA Onderwijs vervangen door de Subsidieregeling Praktijkleren. Het doel van de regeling is om werkgevers te stimuleren leerwerk plaatsen te bieden. Bedrijven die een leerwerkplek verzorgen, komen voor de subsidie in aanmerking. De bijdrage kan oplopen tot € 2.700 per werknemer. Het aanvragen van de Subsidieregeling Praktijkleren blijkt lastig. Daarom biedt PNO Consultants, specialist voor financieringsoplossingen voor bedrijven, werk gevers vanaf eind maart ondersteuning. Via een digitaal portaal krijgt u hulp bij het invullen van het aanvraagformulier, het verzamelen van de benodigde documenten en het verzenden ervan naar de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).

Wilt u kosteloos op weg worden geholpen met de Skillsmanager? Meld u dan snel aan bij uw regiomanager, want OP=OP!

Wilt u een aanvraag doen voor de Subsidieregeling Praktijkleren? Dat kan van 2 juni 2015 9.00 uur tot uiterlijk 15 september 17.00 uur. Kijk op www.pnoconsultants.nl voor een aanvraag via het digitale portaal. Meer informatie over de Subsidieregeling vindt u op www.rvo.nl. Vergeet ten slotte niet om ook een Leerwerkbijdrage bij OOM aan te vragen!

Snel de Stage- of Leerwerkbijdrage op uw rekening

Wij zoeken de Beste Praktijkopleider! In dit Metaaljournaal heb je vast al gelezen dat OOM de komende tijd op zoek gaat naar de Beste Praktijkopleider. Ken of ben jij een praktijk opleider? Doe dan net als Moes en Theo; gebruik de sticker die je bij dit Metaaljournaal hebt gekregen, maak een opvallende foto en meld je aan op www.debestepraktijkopleider.nl.

Bij de aanvraag van een Stage- of Leerwerkbijdrage gaat geregeld iets mis. De stageovereenkomsten zijn soms niet correct ingevuld; er ontbreekt een handtekening of het aantal stage-uren klopt niet. Bij de praktijkovereenkomsten (POK) zijn de vier vereiste handtekeningen (van werkgever, leerling, kennisinstituut en de opleiding) een struikelblok. En bij grotere bedrijven komt het voor dat de stage- of praktijkovereenkomst op naam staat van een andere, niet bij OOM aangesloten firma. Als de overeenkomst niet correct is ingevuld of niet compleet is, kan OOM geen Stagevergoeding of Leerwerkbijdrage uitkeren. In dergelijke gevallen belt een medewerker van OOM de werkgever met de vraag de ontbrekende informatie aan te leveren. Daardoor duurt het langer voor de Stagevergoeding of Leerwerkbijdrage wordt overgemaakt. Zorg er dus voor dat uw aanvraag compleet en correct is, des te sneller staat de Stage- of Leerwerkbijdrage op uw rekening.

Bekijk de inzendingen of meld jouw favoriete praktijkopleider aan op www.debesteparktijkopleider.nl

34


‘Waarom krijg ik Metaaljournaal toegestuurd?’ Handig boekje, en nog gratis ook! Ben je praktijkopleider, of wil je er een worden? TechKnow ‘13 Tips & Tricks kan je helpen om de jeugd van tegenwoordig beter te begrijpen. Het staat boordevol informatie over wat jongeren belangrijk vinden en bevat handige tips om hen enthousiast te maken voor de techniek. Doe de test op debestepraktijkopleider.nl en ontdek of jij geschikt bent voor het vak van praktijkopleider. Na het invullen van de test kun je het boekje gratis aanvragen.

‘Alle werknemers en werkgevers van mkb-metaalbedrijven die vallen onder de cao Metaal en Techniek ontvangen Metaal journaal. Met dit magazine wil OOM werknemers en werkgevers in de metaalbewerking stimuleren om met opleiding en ontwikkeling aan de slag te gaan en gebruik te maken van de regelingen en diensten van OOM. Maandelijks geeft MN-Services, de uitvoerder van het pensioenfonds Metaal en Techniek, aan OOM door welke medewerkers in dienst zijn getreden of uit dienst zijn gegaan. Op basis van die infor matie pas ik de abonnementenlijst van Metaaljournaal aan.’

Ervaring telt OOM biedt medewerkers van 45 jaar en ouder kosteloos de workshop Ervaring telt. Deelnemers worden uitgenodigd om na te denken over hoe zij hun waarde voor zichzelf en hun werkomgeving kunnen vergroten in de toekomst. De workshops vinden plaats tot augustus 2015 op diverse locaties in heel Nederland. Kijk voor meer informatie en inschrijfmogelijkheden op www.oom.nl/ activiteitenkalender.

Barbara Verhulst coördinerend medewerker secretariaat

Gratis Kennis Houvast!-traject Voor de toekomst van uw bedrijf is het belangrijk dat ervaren werknemers hun kennis met jongere collega’s delen. Helaas schiet dat er nog weleens bij in. OOM biedt daarom nu veertig bedrijven de mogelijkheid om kosteloos een Kennis Houvast!-traject te volgen. Kennis Houvast! bestaat uit drie gesprekken, met de directeur, het hoofd hr en de ervaren medewerker. Op basis hiervan wordt een rapport geschreven, dat zal worden besproken in een afsluitend advies gesprek. Desgewenst is ondersteuning mogelijk bij de uitvoering van de adviezen uit het rapport. Wilt u met Kennis Houvast! aan de slag? Meld u dan aan bij uw regiomanager voor een van de gratis adviestrajecten.

Heeft u vragen of opmerkingen over de bezorging van Metaaljournaal? Stuur een e-mail naar [email protected].


|

35

Over OOM OOM is het opleidingsfonds van en voor 145.000 werknemers en 15.000 bedrijven in de metaal bewerking. OOM geeft voorlichting en advies over scholing en draagt financieel bij in de kosten daarvan. Dit gebeurt op basis van CAO-afspraken die zijn gemaakt door sociale partners in de sector. OOM wil hoger en beter opgeleid personeel in de metaalbewerking, meer instroom van vakmensen en een aantrekkelijker imago van de sector. OOM wil daarmee dat bedrijven en werknemers beter voor bereid zijn op nieuwe ontwikkelingen en veranderende omstandigheden in de economie en op de (arbeids)markt. Dat doet OOM door veel persoonlijk contact en een klantgerichte, stimulerende aanpak. Daarbij gaat OOM zorgvuldig en transparant om met sector gelden. De dienstverlening van OOM heeft inmiddels geleid tot bijscholing van 25.000 werknemers, de instroom van 1.900 leerlingen en 7.000 bedrijven die actief bezig zijn met scholing en opleiding.

Wie bestuurt OOM? Het bestuur van OOM bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers- en werknemersorganisaties; de ‘sociale partners’. De vertegenwoordigers van de werkgevers zijn afkomstig uit de Koninklijke Metaalunie. De werknemersvertegenwoordigers komen uit FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie.

Onze regelingen In 2015 kunnen werknemers en werkgevers in de metaalbewerking via OOM gebruikmaken van financiële bijdragen voor scholing en ontwikkeling.

Persoonlijke Trainingstoelage voor werknemers Deze OOM-regeling vergoedt vijftig procent van de kosten voor een opleiding, training of cursus van een werknemer, tot een maximum van € 750. Bedrijven kunnen voorafgaand aan de cursus een bijdrage aanvragen.

Ontwikkelbudget Investeren in uw personeelsbeleid? Vraag dan een Ontwikkelbudget aan. Hiermee beschikt u over een budget van € 1.800 om het personeelsbeleid van uw bedrijf te verbeteren.

Leerwerkbijdrage Aan de slag met een leerling in uw bedrijf? Maak dan gebruik van onze Leerwerkbijdrage als tegemoetkoming in de opleidingskosten van een leerling.

Stagebijdrage

Contact met oom Via de regiomanagers en bedrijfstakvoorlichters OOM vindt het belangrijk om aanwezig te zijn in het land. Daarom zijn er tien regiomanagers en veertig bedrijfstak voorlichters. Zij zijn het aanspreekpunt voor werkgevers en werknemers.

Op het hoofdkantoor Post: Postbus 15 2390 AA Hazerswoude-Dorp Bezoek: Frankrijklaan 10 2391 PX Hazerswoude-Dorp Tel: 0172 - 52 15 00 Fax: 0172 - 52 15 77 E-mail: [email protected] Onze medewerkers zijn bereikbaar van ma. t/m vr. van 8.30 - 17.00 uur.

Op internet www.oom.nl, www.mijnoom.nl

Vragen over uw aanvraag? Bel direct met onze afdeling Vergoedingen: 0172-52 15 55

36


Biedt u een stageplaats aan een leerling van vmbo, mbo (BOL) of hoger onderwijs? Dan komt u in aanmerking voor de stage bijdrage.

Ervaringscertificaat Een ervaringscertificaat (EVC) maakt het vakmanschap van uw werknemers inzichtelijk en kan zelfs diploma’s opleveren. OOM heeft een vergoeding voor EVC-procedures.

Jobstart Jobstart is een vergoeding voor het opleiden en begeleiden van werknemers uit een andere sector, werkloze werkzoekenden (langer dan drie maanden) en arbeidsgehandicapten die bij een OOM-bedrijf aan de slag gaan. Kijk op www.oom.nl/regelingen voor meer informatie en de voorwaarden van onze regelingen.

Op www.oom.nl staat deze meter die aangeeft hoeveel euro er nog beschikbaar is voor de Persoonlijke Trainingstoelage

Metaaljournaal is een uitgave van het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Metaalbewerking (OOM). OOM adviseert over scholing en ontwikkeling van vakmanschap in de metaalbewerking. OOM is de uitvoeringsorganisatie van sociale partners. In het fonds zijn de volgende organisaties vertegenwoordigd:

Waarvoor kan ik bij een regiomanager terecht? Onze regiomanagers vertegenwoordigen OOM in de regio. Bij hen kunt u terecht voor al uw vragen over opleiden en ontwikkelen.

Na schriftelijke toestemming van OOM is het mogelijk delen uit deze publicatie over te nemen.

Friesland, Groningen en Drenthe Michiel Jansen T 06 537 624 17 E [email protected]

Noord-Holland Anton Verlaan T 06 519 908 30 E [email protected]

Vanuit werkgevers: ❚K oninklijke Metaalunie, Nederlandse Organisatie van ondernemers in het MKB in de metaal Vanuit werknemers: ❚ FNV Metaal ❚ CNV Vakmensen ❚ De Unie

‘Hulp bij het opstarten van een EVC-traject’

‘Als u wilt weten wat bepaalde innovaties betekenen voor het opleidingsniveau van uw medewerkers’

‘Uitleg over het gebruik van de Skillsmanager’

‘Informatie over de verschillende OOM-regelingen’ ‘Begeleiding bij het opstellen van opleidingsplannen’

‘Tips voor het aannemen en begeleiden van stagiairs en leerlingen’

Colofon ❚ Hoofdredactie: Michel Revet ❚ Eindredactie: Annemiek de Gier ❚ Redactiecommissie: May Enning, Wim Hell, Jet Ruiter, Cor-Jan van de Veen en Hennie Weeterings ❚ Redactionele bijdragen: Irene Geerts, Annemiek de Gier, Carolien Lindeman, Eline Lubberts, Marloes de Moor, Rob Overmeer, Martijntje Smits en Annemarie Vestering ❚ Fotografie: Hans van den Heuvel, Rob Overmeer, Paul Remmelts, Verse Beeldwaren en Mark van der Zouw ❚ Illustraties: Dik Klut en Peter Kortleve ❚ Strip: Gerrit de Jager ❚ Bladmanagement: Annemarie Vestering ❚ Grafische vormgeving: Peter Kortleve ❚ Ontwerp, art-direction en productie: Team Hilgersom, Amsterdam

Rijnmond Pieter Langeveld T 06 304 112 11 E [email protected]

‘Vragen over de samenwerking met roc’s’

Utrecht, het Gooi, Flevoland, Veluwe Evert Polhoud T 06 519 916 59 E [email protected]

‘Informatie over scholingspools’

Gelderland Johan-Peter Leeuwenburg T 06 533 661 48 E [email protected]

‘Het aanbod van workshops en kennisavonden in de regio’

Overijssel en de Noordoostpolder Jan Abbing T 06 519 908 28 E [email protected]

‘Opleidings- en ontwikkeladvies op maat’

❚ ISSN: 1568-0959

PTT2015

Zeeland en West-Brabant Jet Ruiter T 06 519 908 33 E [email protected]

Rijnstreek en Haaglanden Maarten van het Schip T 06 223 428 85 E [email protected]

Midden- en Oost-Brabant Marcellino Kat T 06 519 908 35 E [email protected]

Limburg Patricia Storms T 06 209 568 03 E [email protected]


|

37

LAATST

Woordzoeker Vul de woordzoeker in op www.metaaljournaal.nl en maak kans op deze Makita decoupeerzaag. Als je de hoofdprijs niet wint, maak je altijd nog kans op een van de andere prijzen.

Maak de puzzel op www.metaaljournaal.nl en speel mee voor de prijzen

3x 2e prijs

Leatherman M ultitool Style zakmes

Hoofdprijs

10x 3e prijs

Makita 4351T decoupeerzaag 580 Watt - T-greep

De woorden uit de lijst staan kriskras verborgen in het veld met letters. Als je alle woorden uit de lijst in het letterveld hebt doorgestreept, vormen de overgebleven letters (in de leesrichting) de oplossing van de puzzel.

Wat de deelnemer aan de workshop Ervaring telt de trainingsacteur hier vraagt? Dat weten we niet, helaas. Maar wel dat deze foto is genomen op 24 februari in het Van der Valkhotel in Hengelo. Werknemers van 45 jaar en ouder kregen daar tips om vakkennis over te dragen aan jongeren, zich te blijven ontwikkelen en plezierig te blijven werken.

foto paul remmelts

Gespot

MACHINEBOUW STAAL VADER CONSTRUCTIE SELFIE TEKENAAR KLAS Prijswinnaars woordzoeker MEESTER Metaaljournaal winter 2014/2015 COLLEGA TomTom Multi-Sport - GPS-sporthorloge FONTEIN Martijn Hussaarts uit Santpoort-Noord BASIS METAALPRINT Difrnce MP3-speler ECHO Jos Tolboom uit Mijdrecht LEERLING Nency van Essen uit Kootwijkerbroek PENSIOEN Hao van Vo uit Leeuwarden Danny Krukkert uit Nijverdal OPLEIDING Hardy Kloosterboer uit Eefde STAGIAIRS DOCENT KWB inbussleutelset, torx 8-delig TEST Daniel Mulder uit Nieuwe Pekela BESTE H. Boertien uit Westerbork VEVA Peter Saunier uit Alphen aan den Rijn M. Davids uit Nieuw-Buinen SLOPEN Wilco Harskamp uit Scherpenzeel (Gld.) Cornelis Dijkstra uit Sint Jacobiparochie Willem Mouwen uit Bergeijk Cees van den Bos uit Ede P.T. Vos uit Beetsterzwaag Martijn Kox uit Eersel

eSkandia precisi erset schroevendraai 16-delig

K

L

A

S

T

N

E

C

O

D

C

C

T

G

N

I

L

R

E

E

L

O W N

N

N

U

S

R

R

S

U

N

U

E

S

I

I

V

A

D

E

R

S

O

O

B

S

R

E

C

B

A

S

T

B

I

T

E

R

P

T

T

A

L

R

E

S

O

G

S

I

L

N

S

E

U

N

N

L

E

U

T

A

A

O

E

C

I

E

S

L

F

E

E

I

A

F

T

H

P

V

E

V

A

I

M G

T

I

C

O

L

L

E

G

A

A

E

A

E

A

L

R

A

A

N

E

K

E

T

T

M

S

G

N

I

D

I

E

L

P

O

S

Ook naar een workshop Ervaring telt? Kijk op www.oom.nl/activiteitenkalender. Deelname is gratis!

38



|

39

Cursusdata voor Praktijkopleiders olen ers h c s j i b en worden ificaat s s Gratis raktijkopleid u s r u c e ll A et een cert m n voor p e t lo s e afg

rijven Kijk voor meer informatie en insch op www.oom.nl/praktijkopleider

Praktijkopleiderscursus (ism Graafschap College)

Begeleiden van VMBO leerlingen 12 mei - Goes 14 mei - regio Den Haag 16 mei - Etten-Leur 28 mei - Leiden

19 mei en 2 juni - Doetinchem

Begeleiden van ongemotiveerde leerlingen 16 april - Veldhoven 17 april - Veldhoven

Praktijkopleider praktijkleren (ism Tetrix)

3 daagse training

12, 19 en 26 - Heerhugowaard

Bijscholingscursus voor praktijkopleiders (ism OBM Noord)

Wegwijs in onderwijs (ism Tetrix)

Opgebouwd uit 3 modules

21 mei - Heerhugowaard

8 april, 29 april en 20 mei - Heerenveen 31 maart, 21 april en 12 mei - Assen

Bijscholingscursus voor praktijkopleiders (ism OBM Zwolle) Opgebouwd uit 4 modules (certificaat na 3 modules)

18 maart, 22 april, 20 mei en 24 juni - Deventer 16 maart, 20 april, 18 mei en 22 juni - Emmeloord 23 maart, 13 april, 11 mei en 15 juni - Zwolle 26 maart, 16 april, 14 mei en 18 juni - Deventer

www.oom.nl/praktijkopleider

Kwalificerend beoordelen (ism Kenteq) 2 daagse training

10 en 24 maart - Leiden 20 en 30 maart - Rotterdam 2 en 16 april - Dordrecht

Dit zijn. Robin Vellinga & praktijkopleider Ed Hunneman

Recommend Documents