Dit jaarverslag is gedrukt op milieuvriendelijk FSC-papier, zie voor meer informatie

Jaarverslag 2010

Dit jaarverslag is gedrukt op milieuvriendelijk FSC-papier, zie www.fsc.org voor meer informatie.

Bouwen aan vertrouwen De wereld om ons heen verandert snel. Daarvan zijn wij ons bewust. Wij beheren het pensioen van de werknemers in de horeca en catering op een zorgvuldige, beheerste manier, met oog voor de lange termijn. Daarop mogen zij vertrouwen. We denken na over de toekomst, bijvoorbeeld over mogelijke ontwikkelingen en de risico’s die we lopen. Door ons hierop op een zorgvuldige manier voor te bereiden,

Pensioenfonds Horeca & Catering

Jaarverslag 2010

blijven we bouwen aan vertrouwen.

Inhoudsopgave

5

Kerngegevens fonds

6

Voorwoord

9

Organisatie van het fonds

10

Jaarverslag 2010

14

Jaarverslag van het bestuur

15

Financiële situatie en herstel

16

Vermogensbeheer en ontwikkelingen

21

Pensioenbeheer

27

Risicobeleid

36

Principes voor goed pensioenfondsbestuur

38

Vooruitzicht

43

Van het verantwoordingsorgaan

44

Van de auditcommissie

47

Jaarrekening 2010

51

Controleverklaring

76

Actuariële verklaring

77

Resultaatbestemming volgens statuten

78

Gebeurtenissen na balansdatum

78

Summary of 2010 Annual Report

79

Bijlagen

Functies en nevenfuncties bestuur, organen en commissie

87

Verklarende woordenlijst

91


Jaarverslag 2010

Overige gegevens

Kerngegevens fonds

2010

2009 2008 2007 2006

Werkgevers en deelnemers (in aantallen) Aangesloten werkgevers in jaar

6

35.632

36.113

Actieve deelnemers in jaar

283.035

287.756

286.858

292.733 3

202.487

Actieve deelnemers ultimo jaar

234.006

222.427

219.157

215.777

153.468

645.021

601.796

569.975

546.002

441.051

28.291

27.022

25.454

23.315

21.679

907.318

851.245

814.586

785.094

616.198

Gewezen deelnemers ultimo jaar

Pensioengerechtigden ultimo jaar

* zie verklarende woordenlijst op pagina 91

Totaal deelnemers ultimo jaar

2 31.644 1 29.922 32.621

Pensioenvermogen en verplichtingen (in € mln.) Pensioenvermogen

Pensioenverplichtingen Dekkingsgraad* op basis van FTK 5

3.597 ,7

3.085 ,4

2.569 ,2

2.799 ,4

2.622 ,4

3.441 ,2

2.812 ,7

2.776 ,3

1.885 ,1

1.750 ,9 4

105 %

110 %

93 %

148 %

14 ,3

14 ,3

144 %

Premies

Premies (in % van de pensioengrondslag*) Ouderdomspensioen

14 ,3

Additionele herstelbijdrage

14 ,3 6

7 ,5

2 ,5 - - - 7

Vroegpensioen - - - -

0 ,0

Premies (in € mln.)

Ouderdomspensioen

258 ,0

Additionele herstelbijdrage

254 ,0

42 ,5 8

230 ,2

216 ,7

173 ,4

- - - -

Vroegpensioen - - - - Aanvullende regelingen

5 ,8

Individuele vrijwillige voortzetting Totaal premies

4 ,8

3 ,6

1 ,1

3 ,4 -

1 ,5

1 ,9

2 ,3

307 ,8

260 ,7

236 ,1

222 ,5

2 ,4 174 ,5

32 ,4

29 ,5

25 ,0

22 ,7

19 ,6

5 ,7

4 ,8

4 ,3

3 ,0

1 ,9

2 ,4

2 ,7

2 ,7

2 ,7

2 ,9

4 ,5

4 ,8

4 ,8

4 ,6

5 ,1

45 ,0

41 ,8

36 ,8

33 ,0

29 ,5

Uitkeringen (in € mln.) Ouderdomspensioen Vroegpensioen

WAO-aanvullingsregeling WAO-gatverzekering Totaal uitkeringen

Pensioenverbetering Actieven

Toeslag* uit overrendement 9

0,00% 0,00% 3,00% 0,00% 1,25%10 en 3,8%11

Toeslag uit opslag in de premie 12

Additionele pensioenverbetering uit bestemmingsreserve 13

Gewezen deelnemers en gepensioneerden 15

1,00%

1,25%

1,00%

1,25%

n.v.t.

0,00% 0,00% 0,00% 14 2,25%

0,00%

0,00%

n.v.t.

3,00% 0,00% 1,25%

16

Beleggingen (in € mln.) Belegd vermogen

Opbrengst beleggingen Totaalrendement exclusief swap(tion)s* Totaalrendement inclusief swap(tion)s Z-score

Z-score

Performancetoets

3.581 ,7

3.007 ,7

2.496 ,7

2.767 ,0

2.589 ,3

283 ,1

313 ,7

-439 ,3

42 ,9

257 ,7

9 ,9%

21 ,5%

-25 ,1%

4 ,1%

11 ,4%

9 ,4%

12 ,2%

-14 ,8%

1 ,9%

11 ,4%

0 ,59

0 ,45

-1 ,47

-0 ,66

0 ,59

1 ,49

1 ,14

1 ,07

1 ,51 17

0 ,22

Geactualiseerd ten opzichte van

1

jaarrekening 2008.

Met ingang van het verslagjaar 2007 worden

2

7

werkgevers niet meer geadministreerd per

aansluitnummer (codering van UWV), maar per loonheffingnummer (codering van

Belastingdienst). Deze coderingen lopen niet synchroon. Hierdoor zijn de werkgevers

aantallen niet eenduidig vergelijkbaar met voorgaande jaren.

Door verlaging van de toetredingsleeftijd

3

naar 21 jaar is het aantal actieve deelnemers fors hoger dan in voorgaande jaren.

Vanwege een stelselwijziging is de stand van

4

2006 gecorrigeerd. In het jaarverslag 2006 was € 1.860,6 miljoen opgenomen.

Het Financieel Toetsingskader (FTK) geldt

5

met ingang van 2007 als norm voor de

berekening van de dekkingsgraad. Het jaar tot en met 2006 is herberekend.

In 2007 is een nieuwe pensioenregeling van

6

kracht geworden, waarin de premie wordt berekend over een grondslag, rekening

houdend met een franchise. In 2006 en

voorgaande jaren werd de premie berekend over een grondslag zonder franchise. Het

premiepercentage vanaf 2007 is daardoor niet vergelijkbaar met voorgaande jaren.

In de horeca dragen sociale partners bij aan

7

de herstelmaatregelen door een additionele storting in het fonds over 2010 en 2011, uit (een deel van) het overschot van

middelen van de SOHOR. Werknemers en werkgevers in de horeca betalen daarom

geen extra herstelbijdrage. In de contract

catering wordt de additionele bijdrage over 2010 en 2011 volledig in 2011 geheven: om deze reden dragen zowel werkgevers als werknemers in de contractcatering in

2011 2,5% van de pensioengrondslag bij ten behoeve van herstel.

De additionele herstelbijdrage over 2010

8

bedraagt € 42,5 miljoen, bestaande uit

€ 38 miljoen voor de horeca en (geschat) € 4,5 miljoen voor de contractcatering.

Vanaf 2008 vindt (eventuele) toeslagverlening

9

uit overrendement in het voorvorige jaar

Per 31 december 2006.

11

12

Toeslag per 31 december van een kalenderjaar vanuit 0,9%-punt opslag in de premie.

Een (eventuele) pensioenverbetering uit

13

bestemmingsreserve vindt plaats per

Jaarverslag 2010

plaats per 1 januari van een kalenderjaar.

Per 1 januari 2006.

10

31 december van een kalenderjaar.

In het kader van het herstelplan wordt de

bestemmingsreserve 2008-2011 eerst ultimo 2011 opnieuw beoordeeld.

15

Vanaf 2008 vindt (eventuele) toeslagverlening uit overrendement in het voorvorige jaar plaats per 1 januari van een kalenderjaar.

16 17

Per 1 januari 2006.

Met ingang van het verslagjaar 2007 wordt

op basis van het aangepaste ‘Vrijstellings- en boetebesluit Wet Bpf 2000’ de nieuwe

berekeningwijze toegepast. Ten opzichte van de situatie tot en met verslagjaar 2006

houdt dit een verhoging van uitkomsten van de performancetoets met 1,28 in.


14

8

Eiko de Vries

Paul Schoormans

Realiteit en daadkracht

“

Het jaar 2010 liet uiteindelijk een voorzichtig herstel zien, maar maakt tegelijk duidelijk dat pensioen minder zeker is dan we misschien dachten. Hoewel Pensioenfonds Horeca & Catering altijd een kostendekkende premie heeft gehanteerd en waar dat reëel was voorsorteerde op demografische ontwikkelingen, blijkt dat de uitgangspunten bij de premiebetaling in het verleden soms onvoldoende rekening hielden met toekomstige ontwikkelingen. Dat we nu ouder worden, is natuurlijk een goede ontwikkeling. Wel leidt dit tot een verzwaring van de lasten voor ons fonds die

“

voorheen niet zijn voorzien.

Dit betekent dat ook onze opdrachtgevers het gesprek met elkaar aangaan over de manier waarop dergelijke (onvoorzienbare) lasten (in de toekomst) worden verdeeld en gedragen.

Voorwoord

9

Het huidige pensioenstelsel staat onder druk. Dat is de realiteit die pensioenfondsen dit jaar onder ogen moesten zien. Diverse rapporten en onderzoeken concluderen dat de onrust op de financiële markten en de stijgende levensverwachting een aanpassing van het pensioenstelsel noodzakelijk

maken. Een toekomstbestendig pensioenstelsel is belangrijk om een op collectiviteit en solidariteit gebaseerd systeem te behouden. De mogelijke consequenties voor Pensioenfonds Horeca &

Catering zijn in 2010 een belangrijk aandachtspunt geweest voor ons bestuur. Zo verwachten wij in de nabije toekomst voortvarend op deze ontwikkelingen te kunnen inspelen, rekening houdend met de kenmerken van de fondspopulatie.

De dalende rente (waarmee we onze pensioenverplichtingen berekenen) en de grote beweeglijk-

heid van de financiële markten (die de waarde van onze bezittingen bepalen) zagen wij terug in een schommelende dekkingsgraad voor ons fonds. Na in 2008 in een situatie van onderdekking* te zijn

geraakt met een dekkingsgraad van 93% ultimo 2008, werd het jaar 2009 gekenmerkt door herstel. Dit resulteerde in een dekkingsgraad van 110% eind 2009. In 2010 zijn een forse daling van de langetermijnrente en een stijgende levensverwachting aanleiding geweest voor een dalende

dekkingsgraad. De publicatie van de AG-Prognosetafel* 2010-2060 toont een duidelijke stijging van de levensverwachting. Tegelijkertijd ligt de waargenomen trend van sterftekansen in ons fonds op dit moment boven het landelijke gemiddelde. De gunstige beleggingsresultaten en de extra

herstelbijdrage van werkgevers en werknemers hebben daarentegen een positief effect gehad op

de dekkingsgraad. Al met al resulteerden de verschillende ontwikkelingen in een dekkingsgraad van 105% ultimo 2010. Pensioenfonds Horeca & Catering loopt daarmee voor op het herstelpad, zoals vastgelegd in het herstelplan* van 24 juni 2009.

De strategische risicoanalyse die in 2009 is uitgevoerd heeft inzichtelijk gemaakt welke risico’s

bestaan voor het fonds bij het behalen van de strategische doelstellingen. Mede door deze risico’s

expliciet te maken en te koppelen aan beheersmaatregelen ontstaat een situatie van een beheerst beleid en integere uitvoering.

In 2010 heeft het bestuur aandacht besteed aan scenariodenken. Het ontwikkelen, vergelijken en anticiperen op mogelijke toekomstscenario’s staat daarbij centraal. Het aangaan van de dialoog

over de toekomst en het inzicht in mogelijke toekomstscenario’s bevordert de wendbaarheid van pensioenstelsel. Het scenariodenken vond plaats zowel in het kader van risicobeheersing als ter

bevordering van deskundigheid. In 2010 is net als voorgaande jaren veel aandacht geweest voor

permanente deskundigheidsbevordering. Zowel individueel als collectief vulde het bestuur deze verantwoordelijkheid actief in.

Jaarverslag 2010

ons bestuur. Dit biedt een goede voorbereiding op de te verwachten ontwikkelingen in het

jaren de inrichting van het fondsbestuur en de inrichting van de regeling de aandacht vragen. Binnen het fonds vraagt dit om een goede balans en zorgvuldige afstemming met de diverse organen en commissie.

Namens het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering, E.P. de Vries, voorzitter

P.A. Schoormans, plaatsvervangend voorzitter



De onderwerpen die in 2010 de aandacht vroegen maken duidelijk dat voor de komende

Organisatie van het fonds

x x x x x

v v

v v

v v v x x x x

Incassobureau, gerechtsdeurwaarders

v v v

Externe vermogensbeheerders

Verantwoording / advies Intern toezicht Advies Benoeming

v

10

Aansturing

Beleggingsadministratie, bewaarneming

11

Bestuur

Auditcommissie

Het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering is

De auditcommissie van Pensioenfonds Horeca & Catering

werkgevers- en werknemersorganisaties. Zowel de

bestaat in totaal uit vijf leden: drie externe onafhankelijke

paritair samengesteld uit vertegenwoordigers van

werkgeversorganisatie als de werknemersorganisaties

benoemen elk vier bestuursleden. De bestuursleden aan

werkgeverszijde worden benoemd door Koninklijke Horeca Nederland. Aan werknemerszijde benoemen FNV

Horecabond en CNV Vakmensen de bestuursleden. Elke

organisatie benoemt een plaatsvervangend bestuurslid.

is opgericht per 1 januari 2007. De auditcommissie

leden en twee interne bestuursleden. De auditcommissie heeft als taak het vervullen van het intern toezicht.

Daarnaast vervult de auditcommissie voorbereidende werkzaamheden en kan de commissie gevraagd en ongevraagd advies geven.

Eén van de bestuurszetels van Koninklijke Horeca

Samenstelling auditcommissie op 31 december 2010

De functie van voorzitter en plaatsvervangend voorzitter

W.A. Biewinga

Nederland wordt ingevuld op voordracht van Veneca. wordt afwisselend vervuld door een bestuurslid aan

werknemerszijde en een bestuurslid aan werkgeverszijde. Tevens kan het bestuur toehoorders toelaten tot de

Externe leden J.P.A. Nelissen

H.J. Thoman, voorzitter

bestuursvergadering.

Interne leden

Samenstelling van het bestuur op 31 december 2010

J.A. Spruijt

Bestuursleden

P.A. Schoormans

M.H.J. Claes; Koninklijke Horeca Nederland

F.B.P. Jansen; FNV Horecabond (per 20 mei 2010)

M.J.M. Markus; Koninklijke Horeca Nederland, voorzitter P.A. Schoormans; Koninklijke Horeca Nederland

M.W. van Straten; CNV Vakmensen (per 12 april 2010) J. van der Veer; Koninklijke Horeca Nederland, voorgedragen door Veneca

E.P. de Vries; FNV Horecabond, plaatsvervangend voorzitter

Plaatsvervangende bestuursleden

C.A. van Ekelenburg; Koninklijke Horeca Nederland (per 21 juni 2010)

Vacature; FNV Horecabond

Vacature; CNV Vakmensen (M.W. van Straten

Jaarverslag 2010

H.Z. de Wit; FNV Horecabond

Toehoorders

R.L.G. Odekerken; Koninklijke Horeca Nederland, voorgedragen door Veneca J.A. Spruijt; De Unie


tot 12 april 2010)

12

Verantwoordingsorgaan

Beleggingsadviescommissie

Het verantwoordingsorgaan van Pensioenfonds Horeca &

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft sinds 1 juli 2009

bevoegdheden van zowel het verantwoordingsorgaan als

commissie bestaat uit drie externe, onafhankelijke

Catering, opgericht per 1 januari 2008, voert de taken en de deelnemersraad uit. Het verantwoordingsorgaan

bestaat uit vijftien leden. Acht leden vertegenwoordigen

de actieve deelnemers, twee leden vertegenwoordigen de gepensioneerden en gewezen deelnemers en de werk

een beleggingsadviescommissie. De beleggingsadvies-

deskundigen en twee interne bestuursleden. Het bestuur laat zich voor een adequate taakuitoefening bijstaan door de beleggingsadviescommissie.

van de leden van het verantwoordingsorgaan geschiedt

Samenstelling beleggingsadviescommissie op 31 december 2010

van de bestuursleden.

C.G. Koedijk, voorzitter

geversgeleding wordt gevormd door vijf leden. Benoeming door de organisaties die ook zorg dragen voor benoeming

Samenstelling verantwoordingsorgaan op 31 december 2010

Externe leden J. Mensonides D. Wenting

S. Barbier; FNV Horecabond

Interne leden

D.C. Breedveld; FNV Horecabond

E.P. de Vries

F. van Belzen; FNV Horecabond

P.B.J. Elsinger; Koninklijke Horeca Nederland

M.H.J. Claes

J.C. van Heel; Koninklijke Horeca Nederland op voordracht

Directie

P.A.M. Hijlkema; FNV Horecabond

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft een eigen

T.J.M. ter Horst; Koninklijke Horeca Nederland

Pensioenfonds Horeca & Catering in eigen beheer

van Veneca (per 31 augustus 2010)

S. van der Hoorn; FNV Horecabond, voorzitter R. Lubbes; Koninklijke Horeca Nederland (per 3 september 2010)

R. Ravensteijn; Koninklijke Horeca Nederland,

uitvoeringsorganisatie. De volgende taken worden door uitgevoerd:

• Bestuursondersteuning, inclusief beleidsvoorbereiding en beleidsuitvoering;

plaatsvervangend voorzitter

• Communicatiebeleid, inclusief beleidsvoorbereiding

J. Stuivenberg; FNV Horecabond

• Financiën, inclusief aansturing van de vermogens

Vacature; CNV Vakmensen

• Fiduciair vermogensbeheer, bestaande uit strategische

W. Selles; FNV Horecabond

J.J. de Wit; FNV Horecabond Vacature; FNV Horecabond

en beleidsuitvoering; beheerders;

advisering van het bestuur en ondersteuning van de beleggingsadviescommissie alsmede de selectie en aansturing van de externe vermogensbeheerders;

• Werkgeversadministratie (registratie van werkgevers, premievaststelling en incasso);

• Deelnemersadministratie (registratie van deelnemers, beheer van aanspraken en uitkeringen).

13

De uitvoeringsorganisatie werkt aan de hand van

maatstaven en normen die voor de bovengenoemde

taken zijn geformuleerd. Uit het directiestatuut vloeit voort dat de directeur ervoor zorgdraagt dat in het

dagelijks beleid ten minste twee natuurlijke personen zich vergewissen van het feit dat de uitvoering overeenstemt

met het strategisch beleid. De directeur is beleidsbepaler in de zin van de Pensioenwet* en dient te voldoen aan de

deskundigheids- en betrouwbaarheidseisen van de Nederlandsche Bank. De directeur kan ook andere medewerkers van het fonds als medebeleidsbepaler aanmerken. De directeur van Pensioenfonds Horeca & Catering is

verantwoordelijk voor een betrouwbaar en deskundig managementteam.

Directeur op 31 december 2010 P. Braams

Uitbestede taken Het vermogensbeheer van Pensioenfonds Horeca &

Catering is uitbesteed. Het fiduciair vermogensbeheer

vindt daarentegen in eigen beheer plaats. Met de diverse vermogensbeheerders zijn overeenkomsten gesloten waarin de vermogensbeheerders zich tegenover het

pensioenfonds verbinden het vermogen op zorgvuldige, professionele en efficiënte wijze te beheren en te

beleggen. Pensioenfonds Horeca & Catering heeft

volmachten, mandateringen en andere bevoegdheden aan de vermogensbeheerders verleend. Deze zijn vastgelegd in overeenkomsten en in de jaarlijkse beleggingsplannen.

Voor de beleggingsadministratie en bewaarneming* is een aparte onafhankelijke organisatie aangesteld.

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft de werkzaam heden voor de voortgezette incasso van premienota’s

uitbesteed aan incassobureaus en gerechtsdeurwaarders. Aan de incassobureaus en de gerechtsdeurwaarders

zijn volmachten, mandateringen en andere bevoegd

heden verleend, die zijn vastgelegd in overeenkomsten van opdracht.


14

Jaarverslag 2010

Jaarverslag van het bestuur

15

Tappen, deelnemen en weer weg

“

Als je 21 jaar of ouder bent en biertjes tapt dan neem je deel aan onze pensioenregeling. In 2007 is de toetredings leeftijd verlaagd van 25 jaar naar 21 jaar. Hierdoor valt iedereen van 21 jaar of ouder met een (tijdelijk) bijbaantje in de horeca of catering ook onder onze pensioenregeling. Uit een analyse van ons deelnemersbestand blijkt dit duidelijk: relatief veel jonge deelnemers stromen in en na een korte periode stromen zij ook weer uit.

We zijn snel op weg naar één miljoen (gewezen) deel

in de toekomst moet worden omgegaan. Hoe efficiënt onze organisatie nu ook werkt, het blijvend administreren van een groeiende groep (gewezen) deelnemers vraagt om de juiste beleidsmatige afwegingen. Nieuwe

”

ontwikkelingen zoals de invoering van het Nationaal

Pensioenregister beschouwt het bestuur dan ook als kans.

Cees van Ekelenburg, plaatsvervangend bestuurslid


ontwikkeling ons als bestuur voor de vraag hoe daarmee

Jaarverslag 2010

nemers. Deze ontwikkeling is voorzien. Tegelijk stelt deze

Financiële situatie en herstel 16

Financiële situatie

Daling langetermijnrente

levensverwachting zijn ook in 2010 van invloed geweest

door het contant maken van opgebouwde aanspraken van

De situatie op de financiële markten en de stijgende

De waardering van pensioenverplichtingen vindt plaats

op de financiële positie van Pensioenfonds Horeca &

deelnemers van het pensioenfonds. Dit contant maken

Catering. Een daling van de langetermijnrente en de

gebeurt op grond van het Financieel Toetsingskader* op

verder opgelopen levensverwachting van de deelnemers

van het pensioenfonds zijn factoren die zorgden voor een stijging van de pensioenverplichtingen en daarmee een

basis van de rentetermijnstructuur* zoals de Nederlandsche Bank* deze maandelijks publiceert.

daling van de dekkingsgraad in 2010. Mede dankzij een

In de afgelopen jaren waren de financiële markten zeer

daling van de dekkingsgraad gedeeltelijk worden

volgende wereldwijde recessie en het voorzichtige

voorzichtig herstel van de financiële markten kon de

beweeglijk als gevolg van de kredietcrisis, de daarop

gecompenseerd door de behaalde beleggingsrendementen. De extra herstelbijdrage, zoals overeengekomen in het herstelplan, had eveneens een gunstig effect op de

economische herstel, dat zich in de tweede helft van

2009 aandiende. In 2010 heeft de economische groei zich in algemene zin verder doorgezet. Wel leidde de onrust

dekkingsgraad.

ten aanzien van de schuldencrisis in Europa tot een sterk dalende rente, met een dieptepunt eind augustus 2010.

De dekkingsgraad van Pensioenfonds Horeca & Catering

Met het terugkeren van het vertrouwen steeg de rente

daalde van 110% eind 2009 naar 105% ultimo 2010. Deze

weer in het laatste kwartaal van 2010. Per saldo is over

dekkingsgraad ligt boven de dekkingsgraad van 97% die

geheel 2010 sprake van een gedaalde rente ten opzichte

volgens het herstelplan van het pensioenfonds eind 2010

van 2009. In onderstaande grafiek is dit zichtbaar

bereikt had moeten zijn. Het herstel van Pensioenfonds

gemaakt. Hierbij is de 30-jaars swap* als referentie

Horeca & Catering loopt hiermee nog steeds voor op het

gebruikt om de ontwikkeling van de langetermijnrente

opgestelde schema, zoals vastgelegd in het herstelplan.

duidelijk te maken.

Grafiek: Renteontwikkeling (30-jaars swap) Rente 2009

5,00%

Rente 2010

4,00%

3,00%

2,00%

dec.

jan.

feb.

mrt.

apr.

mei

juni

juli

Ultimo maand


aug.

sep.

okt.

nov.

dec.

4.50

4.00

3.50

3.00

In onderstaande grafiek wordt, op basis van de maande-

17

lijkse publicatie van de Nederlandsche Bank, de rente

termijnstructuur eind 2010 afgezet tegen de situatie eind

2.50

3M Y 4 Y 5 Ydat 6 Yde opgebouwde 8 Y 9 Y 10 Y pensioen 2009. Hieruit1 Yblijkt 3duidelijk

15 Y

20 Y

30 Y

verplichtingen eind 2010 tegen een lagere rentevoet dan

eind 2009 contant moeten worden gemaakt. Dit betekent dat de contant gemaakte som aan pensioenverplichtingen

eind 2010 hoger ligt dan eind 2009, wat een negatief effect heeft van 13%-punt op de dekkingsgraad (de aangroei van verplichtingen gedurende 2010 van actieve deelnemers buiten beschouwing gelaten).

Rentetermijnstructuur per 31-12-2009 Rentetermijnstructuur per 31-12-2010

Grafiek: Rentetermijnstructuur

5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 10

15

20

25

30

Gestegen levensverwachting

35

40

45

50

55

60

Looptijd in jaren

Pensioenfonds Horeca & Catering hanteert voor de

waargenomen sterftekansen en de sterftekansen volgens

tafels van het Actuarieel Genootschap (AG). De Neder-

heeft het AG nu een verbeterd prognosemodel opgesteld.

berekening van de pensioenverplichtingen de prognose landsche Bank verwacht van pensioenfondsen dat zij voor

de AG-Prognosetafel 2005-2050 toeneemt. Bovendien

de berekening van de pensioenverplichtingen uitgaan van

Op basis van de AG-Prognosetafel 2010-2060 leven

worden aangepast aan de kenmerken van de deelnemers-

van de AG-Prognose 2005-2050 werd verwacht. Als gevolg

de meest recente prognosetafels. Deze kunnen zo nodig populatie. Pensioenfonds Horeca & Catering heeft al bij de vaststelling van de technische voorzieningen ultimo

2009 rekening gehouden met een toename in de levens

verwachting. Dit had een negatief effect op de dekkings-

mensen naar verwachting duidelijk langer dan op basis

hiervan moeten pensioenen in de toekomst langer worden uitgekeerd, hetgeen een verhogend effect heeft op de

technische voorzieningen voor het ouderdomspensioen.

graad ultimo 2009 van 4%-punt.

Het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering

Op 30 augustus 2010 heeft het Actuarieel Genootschap

pensioenverplichtingen van de deelnemers van het

(AG) de AG-Prognosetafel 2010-2060 gepubliceerd. Deze AG-Prognosetafel 2010-2060 vervangt de AG-Prognose-

tafel 2005-2050. De belangrijkste aanleiding hiervoor was

dat de landelijke sterftekansen aanzienlijk zijn afgenomen in de laatste jaren, zodat het verschil tussen de landelijk

vindt het van belang om voor het vaststellen van de fonds niet alleen rekening te houden met de algemene

ervaringssterfte, maar ook met een reële fondsspecifieke ervaringssterfte. Het pensioenfonds heeft in 2010 onder

zoek gedaan naar de sterftekansen voor deelnemers van het fonds.

Jaarverslag 2010

5


0

18

Uit dit onderzoek is gebleken dat de sterftekans voor

Dit besluit is in augustus 2010 na zorgvuldige voor

deelnemers van Pensioenfonds Horeca & Catering boven

bereiding geïmplementeerd.

het bestuur ervoor gekozen om met ingang van het

De afdekking van de rente via swaptions lag effectief lager

stellen, op basis van de AG-Prognosetafel 2010-2060 en

de dekkingsgraad. In combinatie met de daadwerkelijke

het landelijk gemiddelde ligt. Dit onder ogen ziende heeft verslagjaar 2010 een fondsspecifieke overlevingstafel op te met inbegrip van de fondsspecifieke overlevingskansen.

Per saldo leidde dit tot een hogere technische voorziening (pensioenverplichtingen). Dit had in 2010 een negatief

effect op de dekkingsgraad van 4%-punt. Zoals vermeld, had de toename in de levensverwachting ook al in 2009

een neerwaarts effect op de dekkingsgraad van 4%-punt.

Beleggingsrendement

De beleggingen lieten over 2010 mede door het gevoerde

dan de nieuwe afdekking van het renterisico van 75% van rente-ontwikkeling gedurende 2010, met een dieptepunt

van de rente gedurende de implementatieperiode gevolgd door een gestage stijging van de rente, kende de totale renteafdekking een negatief effect van 1%-punt op de dekkingsgraad in 2010.

Tabel: Globale analyse ontwikkeling dekkingsgraad 2010 in procentpunten

stabiele beleggingsbeleid een gunstig herstel zien. Meer

Dekkingsgraad eind 2009

110%

verwachting ten aanzien van economische groei en een op

technische voorzieningen

- 13%

rust in de financiële markten als gevolg van een positieve de achtergrond geraakte schuldencrisis van Europese

perifere overheden maakten dit mogelijk. Het over 2010

behaalde rendement op de beleggingen kende een positief effect van 13%-punt (inclusief swaptions/swaps) op de dekkingsgraad in 2010.

Renteafdekking

Schommelingen van de zogenoemde langetermijnrente (de rente op langlopende leningen) hebben een groot

Effect wijziging rente op marktwaarde Effect renteafdekking

- 1%

Effect rendement beleggingen (exclusief renteafdekking)

+ 12%

Effect aanpassing levensverwachting

- 4%

Effect additionele herstelbijdrage

+ 2%

Overige effecten

Dekkingsgraad eind 2010

- 1% 105%

effect op de dekkingsgraad van het pensioenfonds.

Herstelplan

waarbij de gemiddelde deelnemer over 24 jaar met

volgende, eveneens wereldwijde, recessie was de financiële

Pensioenfonds Horeca & Catering is een ‘jong’ fonds, pensioen gaat. Deze lange(re) periode betekent echter ook dat het pensioenfonds gevoeliger is voor renteschommelingen dan een fonds met verplichtingen die op kortere termijn moeten worden uitgekeerd. Het bestuur heeft

daarom eind 2009 op basis van onderliggende (langjarige) analyses besloten om de toenmalige renteafdekking via swaptions te vervangen door een afdekking van het

renterisico van 75% van de dekkingsgraad via langlopende Eurostaatsobligaties, aangevuld met swaps. Ook bij de nieuwe wijze van renteafdekking blijft een renterisico

aanwezig. Op deze wijze kan het pensioenfonds (zij het beperkt) ook profiteren van een stijgende rente.

Als gevolg van een wereldwijde kredietcrisis en de daarop positie van Pensioenfonds Horeca & Catering gedurende 2008 verslechterd. Met een dekkingsgraad van 93%

ultimo 2008, terwijl Pensioenfonds Horeca & Catering

vanuit toezichtvereisten een minimale dekkingsgraad van

104,1% moet hebben bevond het fonds zich in een situatie van dekkingstekort. Als gevolg hiervan heeft het fonds het wettelijk verplichte (gecombineerde) lange- en

kortetermijnherstelplan bij de Nederlandsche Bank

ingediend. De Nederlandsche Bank heeft op 30 juli 2009 ingestemd met het (gecombineerde) lange- en korte

termijnherstelplan van Pensioenfonds Horeca & Catering.

De belangrijkste maatregelen die in het herstelplan zijn

van het overschot van SOHOR is afgestemd met het

a) er vindt geen toeslagverlening uit overrendement

Belastingdienst enerzijds en met het bestuur van SOHOR

overeenkomst (2007-2011) te laten toenemen, wordt in 2010 en 2011 een additionele bijdrage opgelegd.

anderzijds. In september 2010 is de additionele herstel bijdrage voor 2010 ontvangen, eind december 2010 de additionele herstelbijdrage voor 2011.

Dit betekent dat zowel werkgevers als werknemers

In nauw overleg met sociale partners in de contract

de pensioengrondslag als extra bijdrage);

bijdrage die in 2010 zou zijn verschuldigd in 2011 wordt

een additionele bijdrage voldoen (omgerekend 2,5% van c) gedurende de resterende looptijd van de huidige

pensioenovereenkomst (tot en met 2011) blijft vorming

van een bestemmingsreserve voor pensioenverbetering achterwege. Een eventueel verschil tussen de feitelijke premie en de kostendekkende premie* als gevolg van

een hogere marktrente dan de voor de feitelijke premie gehanteerde rekenrente* van 3,5% komt daarmee ten

cateringbranche is overeengekomen dat de additionele geheven. Omgerekend naar een premiepercentage van de pensioengrondslag wordt in 2011 5% over de pensioen-

grondslag geheven bij wijze van additionele herstelbijdrage. In de jaarrekening is de additionele bijdrage die toe te

rekenen is aan 2010 als vordering opgenomen. Dit betreft een geschat bedrag van € 4,5 miljoen.

goede aan het vrije vermogen. Na afloop van de huidige

In 2010 respectievelijk 2011 komt de totale bijdrage uit de

van de gemiddelde marktrente over genoemde periode

de dekkingsgraad.

pensioenovereenkomst wordt beoordeeld of op basis

alsnog een bestemmingsreserve kan worden gevormd

beide bedrijfstakken neer op een effect van 2%-punt op

over deze periode. Dit met inachtneming van de

Daarnaast heeft het bestuur in het kader van het herstel-

plan en de flankerende weten regelgeving bieden.

aan te passen dat, onder strikte voorwaarden, na 2010

mogelijkheden en (rand)voorwaarden die het herstel-

Een dergelijke bestemmingsreserve komt in dat geval

ten goede aan pensioenverbetering van die deelnemers die in de betreffende jaren premie hebben betaald.

Ten aanzien van de additionele bijdrage onder b) geldt het volgende: in het horecabedrijf voert de Stichting

Overgangsregeling vervroegd uittreden voor het Horeca

plan het besluit genomen om het toeslagbeleid zodanig eerder tot toeslagverlening overgegaan kan worden. Ook wordt nog beoordeeld of de manier waarop de verplichtingen worden vastgesteld in de toekomst

aangepast zou moeten worden, waardoor de volatiliteit

als gevolg van de rente beperkt kan worden en prudentie vooropstaat.

bedrijf (SOHOR) VUT-regelingen uit. SOHOR heeft meer

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft werkgevers en

uitkeringen. Het bestuur van SOHOR heeft besloten tot

Bank afgegeven beschikking, geïnformeerd omtrent de

middelen beschikbaar dan noodzakelijk voor het doen van aanwending van het overschot van middelen. Tegelijkertijd vroeg het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering

een additionele herstelbijdrage (€ 38 miljoen voor 2010 en € 38 miljoen voor 2011). Sociale partners in het horeca

bedrijf hebben aangegeven (een deel van) het genoemde

overschot van middelen in SOHOR op pragmatische wijze aan te wenden als additionele herstelbijdrage. Besluit vorming ten aanzien van deze wijze van aanwending

deelnemers in 2009, kort na de door de Nederlandsche financiële positie van het fonds, het herstelplan en de

consequenties hiervan. Ook is informatie verstrekt over

de wijze waarop de additionele herstelbijdrage in de jaren

2010 en 2011 door de bedrijfstak horeca wordt opgebracht. Werkgevers en deelnemers in de contractcateringbranche ontvingen in december 2010 informatie over de extra

Jaarverslag 2010

plaats in de jaren 2009 en 2010;

b) om toeslagkansen na afloop van de huidige pensioen

Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en de

herstelbijdrage in 2011. Maandelijks wordt ook de dekkings graad op de website van het fonds, www.phenc.nl, gepubliceerd.



opgenomen, zijn:

19

10

20

Ontwikkeling van herstelplan

Eind 2010 bedroeg de dekkingsgraad van Pensioenfonds Horeca & Catering 105%. Dit is hoger dan de voor het pensioenfonds geldende minimale dekkingsgraad van 104,1%.

Grafiek 3: Ontwikkeling dekkingsgraad in 2010 120%

A: Dekkingsgraad bij vereist eigen vermogen

115% 110% 105%

B: Dekkingsgraad bij minimaal vereist eigen vermogen (104,1%)

100% 95% 90% 85% 80% c.

de

9

‘0

n.

ja

‘10

0

‘1 b. fe

rt

m

0

. ‘1

0

1 r. ‘

ap

ei

m

‘10

n.

ju

‘10

10

l. ‘

ju

g.

au

‘10

0

‘1 p.

se

10

t. ‘

ok

0

1 v. ‘ no

c.

de

‘10

Benodigd gestaag groeipad 5-jaarstermijn door DNB goedgekeurd herstelplan Werkelijke dekkingsgraad gedurende 2010

Op grond van het ingediende herstelplan is eind 2010 een

Waardeoverdrachten

werkelijke dekkingsgraad van 105% is daarmee sprake van

bereikte gedurende 2010 een niveau lager dan 100% als

dekkingsgraad van 97% benodigd. Op basis van de

een herstel dat voorloopt op het herstelplan. Dit wordt

des te duidelijker als in ogenschouw wordt genomen dat het herstelplan is opgesteld (en goedgekeurd) op basis van de destijds bekend zijnde overlevingskansen.

Het neerwaartse effect van de duidelijk langere levens-

verwachting (voor het pensioenfonds over 2009 en 2010

totaal 8%) is daarbij wel in de gerealiseerde dekkingsgraad eind 2010 opgenomen, maar niet in de op grond van het herstelplan benodigde dekkingsgraad van 97%.

Op basis van de huidige situatie en gegeven de getroffen herstelmaatregelen verwacht Pensioenfonds Horeca & Catering binnen het in het herstelplan opgenomen

tijdschema volledig te zijn hersteld. Uiteraard blijft het pensioenfonds de ontwikkelingen op de financiële

markten en de levensverwachtingen van de deelnemers nauwgezet volgen.

De dekkingsgraad van Pensioenfonds Horeca & Catering gevolg van de sterk dalende langetermijnrente én als

gevolg van het besluit de AG-Prognosetafel 2010-2060 toe te passen met inbegrip van fondsspecifieke over

levingskansen. Op grond van wettelijke bepalingen mag

het pensioenfonds in dergelijke situaties niet meewerken aan inkomende en uitgaande waardeoverdrachten. Het

wettelijk recht op waardeoverdracht van een (gewezen) deelnemer wordt opgeschort tot het moment dat een

pensioenfonds de technische voorzieningen weer door

waarden heeft gedekt. Hiervoor geldt de eerste van de

maand als vaststellingsdatum, op basis van de dekkingsgraad op de laatste dag van de voorgaande maand.

Om een waardeoverdracht te kunnen realiseren is het uiteraard ook noodzakelijk dat de andere pensioen

uitvoerder aan waardeoverdracht mag meewerken.

Vermogensbeheer en ontwikkelingen Pensioenfonds Horeca & Catering heeft het beheer van

gebracht bij Robeco. Robeco zorgt ervoor dat de

voor het vermogensbeheer vastgesteld:

verantwoord beleggen. Pensioenfonds Horeca &

beleggingscategorieën, vermogensbeheerders en beleggingsstijlen;

• Beste vermogensbeheerder per mandaat;

• Passief beheer, tenzij de sterke overtuiging bestaat dat actief beheer structureel waarde kan toevoegen.

Pensioenfonds Horeca & Catering streeft ernaar eens in de drie jaar het beleid te herijken door middel van een ALM*- en risicobudgetstudie*.

Strategische beleggingsallocatie

Catering heeft met de uitgifte van dit mandaat verder invulling gegeven aan verantwoord beleggen.

De wijze waarop de uit de ALM-studie van eind 2009

volgende strategische asset allocatie optimaal kan worden

ingevuld is in 2010 met behulp van een risicobudgetstudie verder onderzocht. Door binnen de hoofdcategorieën een

optimale spreiding aan te brengen over subcategorieën en passieve en (semi-) actieve vermogensbeheerders, is het beschikbare risicobudget - dat volgt uit de ALM-studie optimaal gealloceerd.

Gedurende 2010 is de strategische beleggingsallocatie*

In de bestuursvergadering van mei 2010 heeft het bestuur

waarden* en 10% onroerend goed. De ALM-studie die eind

risicobudgetstudie en het hieruit voortvloeiende advies

gehandhaafd op 50% zakelijke waarden*, 40% vastrentende 2009 is uitgevoerd gaf geen aanleiding de strategische allocatie te herzien.

Wel heeft het bestuur in november 2009 met het oog op de financiële positie van het fonds besloten om het

belangrijkste risico waar het fonds aan blootstaat, het renterisico, in de toekomst structureel voor 75% af te

dekken. Hieraan is in 2010 concreet invulling gegeven. Het valutarisico van de beleggingsportefeuille wordt in principe volledig afgedekt. In bepaalde uitzonderings gevallen mag het valutarisico echter strategisch open

worden gelaten, namelijk bij die beleggingen in vreemde

valuta waarbij het afdekken van het valutarisico praktisch zeer lastig en/of bijzonder kostbaar is. Het gaat in de praktijk slechts om enkele procenten van de totale

beleggingsportefeuille, waardoor van het openlaten van

een aantal besluiten genomen naar aanleiding van de

ten aanzien van de implementatie van de afdekking van het renterisico. Hierbij zijn enkele principes leidend geweest. Ten eerste is als uitgangspunt gesteld de

portefeuille vastrentende waarden in te delen in een deel

waarbij beleggingen met de verplichtingen meebewegen versus een deel waar beleggingen primair onderdeel zijn

van de beleggingsportefeuille. Een tweede principe is dat

de complexiteit van de beleggingsportefeuille, wat betreft aantal categorieën, complexiteit van de instrumenten en de mate van actief beheer, beheersbaar moet zijn in

verhouding tot de beschikbare capaciteit van het bestuur en de uitvoeringsorganisatie. Ten derde is het streven

geformuleerd een nog nadrukkelijkere focus op risico management te realiseren. Implementatie van deze

besluiten heeft deels in de tweede helft van 2010 plaats gevonden en vindt deels in 2011 plaats.

dit risico geen significante invloed wordt verwacht op het

In augustus 2010 heeft de implementatie van het besluit

die de Nederlandsche Bank stelt. Nadrukkelijk betreffen

fonds Horeca & Catering heeft hierbij gekozen voor

risicoprofiel van het fonds dan wel op de buffervereisten deze uitzonderingen niet de mogelijkheid om actief valutabeleid te voeren.

Optimalisering van het vermogensbeheer in 2010 en 2011

In de eerste helft van 2010 heeft Pensioenfonds Horeca & Catering invulling gegeven aan de doelstelling om tot maximaal 2% van de totale beleggingsportefeuille te beleggen* in schone technologieën (‘clean tech’). Een

mandaat in Clean Tech Private Equity* is onder beheer

tot afdekking van het renterisico plaatsgevonden. Pensioen vermogensbeheerder F&C Investments als partner. Het

mandaat bestaat uit het voor 75% strategisch afdekken

Jaarverslag 2010

• Diversificatie van het vermogen over meerdere

geselecteerde fund managers ook daadwerkelijk

van het renterisico van de dekkingsgraad door middel van derivaten* en obligaties, het monitoren van tegenpartijen

en collateral management*. Als onderdeel van het mandaat beheert F&C een portefeuille langlopende obligaties ter

waarde van ruim € 700 miljoen. Deze obligatieportefeuille

is gespreid opgebouwd en bestaat uit langlopende staatsobligaties uitgegeven door financieel stabiele landen binnen Europa, zoals Duitsland en Nederland.



het vermogen volledig uitbesteed. Er zijn drie kernpunten

21

22

Duurzaam en maatschappelijk verantwoord beleggen

Dit betekent dat Robeco’s Principles for Responsible

uit de beleggingsopbrengsten van het fonds. Naast het

geselecteerde fund managers. Dat zorgt ervoor dat er ook

De pensioenen worden in belangrijke mate gefinancierd

maximaliseren van de beleggingsopbrengsten hecht het bestuur er ook aan dat dit op een maatschappelijk

verantwoorde manier gebeurt. Zo worden beleggingen in bedrijven die ernstige vormen van kinderarbeid toestaan

Private Equity van toepassing zijn op de door Robeco

werkelijk verantwoord wordt belegd. Op deze wijze wordt ook een actieve bijdrage geleverd in het kader van maatschappelijk verantwoord beleggen.

door middel van een in 2008 doorgevoerd uitsluitingen-

De beleggingsportefeuille is opgebouwd uit drie onderdelen,

bestuur met ingang van mei 2010 verder invulling gegeven

onroerend goed. De zakelijke waarden bestaan uit aandelen,

beleid gemeden. Naast een uitsluitingenbeleid heeft het aan maatschappelijk verantwoord beleggen door het

te weten zakelijke waarden, vastrentende waarden en

private equity, converteerbare obligaties* en grondstoffen*.

bestuursbesluit te beleggen in schone technologieën. In

De vastrentende waarden zijn onderverdeeld in obligaties

belangrijker positie waar ook rendement op te behalen

wordt in de onderstaande tabel afgezet tegen de norm

de toekomst krijgen schone technologieën een steeds

valt. Het bestuur heeft een mandaat in Clean Tech Private Equity uitgegeven aan Robeco. Op dit mandaat is een

Responsible Enterpreneurship Strategy van toepassing.

en hypotheken. De weging van de verschillende categorieën portefeuille. Aan het eind van het verslagjaar zijn aandelen overwogen en zijn onroerend goed en vastrentende

waarden onderwogen ten opzichte van de normportefeuille.

Tabel: Omvang en samenstelling van de beleggingsportefeuille ultimo 2010

Portefeuille

(in € 1.000) (in %)

Zakelijke waarden

• Aandelen

50,0

1.538.629 39,7

38,0

• Converteerbare obligaties • Grondstoffen

Onroerend goed

5,0

80.393 2,1

2,0

228.048 5,9

5,0

372.244 9,6

10,0 40,0

1.299.214 33,6

33,5

• Hypotheken

205.894 5,3 3.872.609 100,0

Swaps

6,5 100,0

-290.907

Totaal belegd vermogen (inclusief swaps)

Figuur: Beleggingsportefeuille ultimo 2010 (exclusief swaps)

Zakelijke waarden (51%) Onroerend goed (10%) Vastrentende waarden (39%)


148.187 3,8

1.505.108 38,9

• Obligaties

Totaal belegd vermogen (exclusief swaps)

(in %)

1.995.257 51,5

• Private equity

Vastrentende waarden

Norm

3.581.702

100,0

100,0

winstgevend zijn. Dit komt tot uitdrukking in de waar

De portefeuille zakelijke waarden bestaat naast aandelen

deringen van de private equity fondsen. Ook neemt de

converteerbare obligaties en grondstoffen.

te stabiliseren en het vertrouwen in de publieke en private

uit private equity (niet-beursgenoteerde aandelen),

Het jaar 2010 was voor aandelen na een eindsprint in het

vierde kwartaal toch nog een redelijk goed jaar. In de eerste

maanden van 2010 versnelde de wereldwijde economische groei en herstelde de handel. In het tweede kwartaal

lieten enkele indicatoren in Amerika zoals de huizenmarkt, de arbeidsmarkt en het producentenvertrouwen echter

zwakkere uitkomsten zien en verzwakte de euro als gevolg van de aanhoudende schuldencrisis in Europa. Vanaf het derde kwartaal is de schuldencrisis enigszins op de

achtergrond geraakt na de schepping van een, voorlopig tijdelijk, vangnet. De angst voor een dubbele dip daalde

activiteit in de markt weer toe, nu de economie zich lijkt

markt opkrabbelt. Het rendement op private equity over 2010 bedroeg 24,7% en kwam daarmee 22,9% hoger uit dan de benchmark, die 1,8% rendeerde. De benchmark

voor private equity is het driemaands Euribor tarief plus

1%. Bij de gebruikelijke systematiek worden marktontwikkelingen pas met een vertraging van enige maanden

zichtbaar in de waardering. Daardoor wordt een deel van de stijging van de marktwaarde van private equity die in 2009 plaatsvond pas in 2010 zichtbaar. Dit verklaart ook het hoge rendement op private equity in 2010 in vergelijking met beursgenoteerde aandelen.

door een aantal meevallende cijfers aan het einde van het

De portefeuille converteerbare obligaties liet een rende-

een positief rendement van 12,5%, inclusief het resultaat

de benchmark van 9,2%. De positieve afwijking werd

derde kwartaal. Het jaar werd uiteindelijk afgesloten met

van de afdekking van het valutarisico binnen de aandelenportefeuille. De benchmark* die Pensioenfonds Horeca & Catering hanteert, waarbij het valutarisico is afgedekt

ment van 10,6% zien, 1,4% hoger dan het rendement op hoofdzakelijk veroorzaakt door sectorpositionering ten opzichte van de benchmark.

naar euro’s, liet een totaalrendement zien van 12,3%.

Met de weer aantrekkende economie herstelden ook de

De strategische weging van opkomende markten in de

2008. Zo bedroeg de prijs van een vat olie aan het eind van

aandelenportefeuille is in 2010, gezien het onverminderde vertrouwen in de kracht en groei van opkomende

markten op de lange termijn, gehandhaafd op 15%. De portefeuille zakelijke waarden bevat ook private equity beleggingen. Aan het eind van het verslagjaar bedroeg

deze categorie 3,8% van de totale beleggingsportefeuille, 0,2% onder de norm. De private equity markt lijkt zich

redelijk hersteld te hebben na de crisis. Maatregelen en

herstructureringen die naar aanleiding van de crisis zijn genomen, hebben geleid tot efficiënter opererende

ondernemingen die in een economisch herstel meer

grondstoffenprijzen zich verder van de enorme daling in

2010 $ 94 tegen $ 77 aan het begin van het jaar. Dit vertaalde zich in een positief rendement op de grondstoffen

portefeuille van 25,2%. Daarmee bleef deze categorie 10,7% voor op de benchmark, die 14,5% rendeerde. De grond stoffenportefeuille bestaat uit een combinatie van

derivaten en een kredietportefeuille, die als onderpand

dient voor de derivaten. In 2008 was nog sprake van een lager rendement dan de benchmark, met name door de

waardedaling van de kredietportefeuille als gevolg van de hypotheekcrisis in de Verenigde Staten en een verstoorde vraag-aanbodverhouding. De verwachting was dat, mits

deze beleggingen werden aangehouden, een deel van de boekverliezen als gevolg van marktwaardering goed

gemaakt kon worden goedgemaakt. Deze verwachting is Figuur: Portefeuille zakelijke waarden ultimo 2010

23

in 2009 en 2010 uitgekomen. De kredietportefeuille wordt

Jaarverslag 2010

De portefeuille zakelijke waarden

voorts geleidelijk geherstructureerd naar één met een


lager risicoprofiel. Aandelen (77%) Private Equity (7%) Converteerbare obligaties (4%) Grondstoffen (12%)


24

De portefeuille vastrentende waarden

De portefeuille onroerend goed

obligatieportefeuille en een hypothekenportefeuille.

in indirect (beursgenoteerd) wereldwijd vastgoed en

De portefeuille vastrentende waarden bestaat uit een Het rendement op de portefeuille vastrentende waarden bedroeg in 2010 4,0% vergeleken met een rendement op de benchmark van 3,5%. De allocaties naar hypotheken,

high yield obligaties en bedrijfsobligaties hebben positief bijgedragen aan dit verschil.

De daling van de korte en middellange termijnrente zorgde

De portefeuille onroerend goed bestaat uit beleggingen direct (niet-beursgenoteerd) Nederlands vastgoed. In 2010 is op de directe onroerendgoedportefeuille een positief

rendement behaald van 2,6% tegenover een rendement

op de benchmark van 4,6%. De underperformance wordt

verklaard door een verschil in boekhoudkundig rendement versus fondsrendement, kosten, sectoren objectkeuze.

voor positieve rendementen op obligaties. Ook inflatie

Het herstel op de financiële markten werd ook zichtbaar

rendement op als gevolg van een verwachte oplopende

ment op de portefeuille indirect onroerend goed bedroeg

gerelateerde obligaties leverden in 2010 een positief

inflatie door met name stijgende voedsel- en energie prijzen. Bovendien was in lijn met het herstel op de

aandelenbeurzen sprake van een scherpe daling van de risicopremies op obligaties met een kredietrisico, zoals

bedrijfsobligaties en obligaties van opkomende markten. De hypothekenportefeuille bestaat geheel uit Nederlandse hypotheken met een laag risicoprofiel. Op de hypothekenportefeuille is mede als gevolg van de daling van de

korte- en middellange termijnrente in 2010 een rendement behaald van 6,3% ten opzichte van een benchmarkrendement van 3,8%. Het positieve verschil is met name toe te rekenen aan het feit dat de hypothekenportefeuille een hoger effectief rendement heeft dan de benchmark. In

2010 is het percentage zakelijke hypotheken gehandhaafd op 60%, het percentage woninghypotheken op 40%.

Figuur: Portefeuille vastrentende waarden ultimo 2010

in een waardestijging van indirect vastgoed. Het rende-

14,3% versus een rendement op de benchmark van 17,1%.

De selectie van beleggingen in Japan en de onderweging van Japan in de portefeuille droegen bij aan de under performance.

Het fonds belegt in direct onroerend goed via besloten beleggingspools die belangen hebben in Nederlands

onroerend goed. Er wordt deelgenomen in vier beleggings pools die zich richten op woningen, winkels, kantoren en bedrijfsruimten. Tegenover een positief rendement op

winkels en kantoren stonden negatieve opbrengsten in woningen en bedrijfsruimten. Terugkijkend heeft de

woningmarkt in 2010 een stap terug gedaan. De onzekerheid rond de hypotheekaftrek en de economische crisis hebben de markt geremd.

Figuur: Onroerendgoedportefeuille ultimo 2010

Europese staatsobligaties (49%)

Indirect vastgoed wereldwijd (64%)

Opkomende markten (7,5%)

Woningen Nederland (10%)

High Yield (7,5)

Winkels Nederland (16%)

Particuliere hypotheken Nederland (6%)

Kantoren Nederland (8%)

Zakelijke hypotheken Nederland (8%)

Bedrijfsruimten Nederland (2%)

Inflation linked obligaties (22%)

Afdekking renterisico

Door binnen de hoofdcategorieën een optimale spreiding

allocatie van 20% van de beleggingen naar langlopende

(semi-)actieve vermogensbeheerders, wordt het beschik

Eurostaatsobligaties. Voorts wordt rekening gehouden

met de allocatie van 5% naar Nederlandse hypotheken.

Om tot 75% afdekking van het renterisico van de dekkings graad te komen wordt vervolgens gebruik gemaakt van swaps. Deze worden als overlay geïmplementeerd en

maken derhalve, evenals de in 2006 geïmplementeerde

renteafdekkingstrategie* via swaptions, geen deel uit van de normportefeuille. Voor herbalancering wordt een

bandbreedte van +/- 5% rondom de 75%-norm gehanteerd. Voor een voldoende nauwkeurige aansluiting op de

looptijdstructuur van de verplichtingen worden swaps in 6 à 8 verschillende looptijdsegmenten gehanteerd.

De gecombineerde waarde van de swaps lag aan het eind van 2010 € 366 miljoen lager dan aan het begin van het verslagjaar. De stijging van de langetermijnrente is de belangrijkste oorzaak voor de daling van de swaps.

Tegenover het verlies van de swaps staat een gerealiseerde winst op de verkoop van de swaptions van € 326 miljoen. Deze winst op de swaptions is gerealiseerd in augustus 2010 toen de nieuwe renteafdekkingstrategie is ge

ïmplementeerd. Bij de implementatie van de nieuwe

renteafdekkingstrategie is rekening gehouden met het feit dat de swaptions in 2011 en in 2013 afliepen en dat

aan te brengen over subcategorieën en passieve en

bare risicobudget - dat volgt uit de ALM-studie - optimaal gealloceerd. In het kader van de risicobudgetstudie is het

verschil tussen actief en passief beheer verder onderzocht om te beoordelen of dit kan leiden tot een andere wijze van uitvoering. Deze werkwijze draagt bij aan verdere optimalisatie van het vermogensbeheer door een

beheersbare, minder complexe beleggingsportefeuille.

Dit sluit aan bij de integrale visie op vermogensbeheer om de capaciteit zoveel mogelijk te richten op strategie en

niet op operationele aspecten. Belangrijke aanbevelingen die de beleggingsadviescommissie heeft gedaan en door

het bestuur onder meer zijn overgenomen zijn de volgende: • een keuze voor actief beleid alleen als passief beleid

niet mogelijk is of een keuze voor actief beheer als de kans op outperformance groot is;

• vereenvoudiging van de structuur van de vastrentende portefeuille met opsplitsing in deelmandaten;

• de hoogste credit ratings in de categorieën langlopende staatsobligaties en inflatiegerelateerde obligaties als uitgangspunt te laten gelden;

• bij de keuze voor passief beheer dient de kwaliteit van de beheerder boven elke twijfel verheven te zijn.

de prijsvorming van swaptions was verslechterd nadat

De beleggingsadviescommissie heeft eveneens aan

swaptionconstructie is opgebouwd.

afdekkingstrategie kan worden geëffectueerd.

voor Pensioenfonds Horeca & Catering de bestaande

bevelingen gedaan omtrent de wijze waarop de rente


Ook heeft de beleggingsadviescommissie belangrijke input

een beleggingsadviescommissie. De beleggingsadvies

besproken. De belangrijkste onderwerpen waren:

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft sinds 2009 commissie adviseert het bestuur over het gehele

beleggingsbeleid en neemt daarbij ook de beleggings uitvoering kritisch onder de loep.

gegeven voor het beleggingsplan 2011 en deze uitgebreid • (eigen) ‘investment beliefs’;

• onderzoeken inzake illiquide beleggingen;

• het bestaande beleid ten aanzien van private equity en hedge funds;

De beleggingsadviescommissie heeft het bestuur

• uitgangspunten rond het herbalanceringsbeleid.

De optimale invulling van de strategische beleggingsporte

In het jaarverslag over 2011 rapporteert het bestuur over

feuille, die uit de ALM-studie 2009 volgde, is medio 2010

met behulp van een risicobudgetstudie verder onderzocht.

Ook deze bespreking leidde tot een advies aan het bestuur. het gevoerde beleid.


geadviseerd over de risicobudgetstudie die is uitgevoerd.

Jaarverslag 2010

Het renterisico wordt in eerste instantie afgedekt door een

25


26

Rendementen 2010

Performancetoets

geweest (exclusief swaps). Inclusief swaps bedroeg het

verplichtstelling* krijgen als het pensioenfonds niet

Het totaalrendement op de beleggingen is in 2010 9,9% rendement 9,4%. De performance* van de vergelijkende

benchmark (ook wel normrendement genoemd) exclusief swaps bedroeg 8,7% en inclusief swaps 8,3%. Afgerond is in beide gevallen een outperformance van 1,2% behaald. De rendementscijfers zijn onafhankelijk berekend.

Beursgenoteerd onroerend goed

9,4% 9,9% 12,5% 10,6% 24,7% 25,2% 14,3%

Niet-beursgenoteerd onroerend goed Vastrentende waarden

2,6% 4,0%

Z-score

Pensioenfonds Horeca & Catering hanteert voor alle

onderdelen van de beleggingsportefeuille benchmarks en doelstellingen. De normportefeuille voor het totale fonds wordt hiervan afgeleid. De z-score is een maatstaf voor

het feitelijk behaalde rendement van de beleggingsportefeuille ten opzichte van het normrendement. In beide rendementen worden de uitvoeringskosten van het

vermogensbeheer betrokken, zodat het gaat om netto-

rendementen. Als het netto feitelijk rendement hoger is dan het netto normrendement ontstaat een positieve

z-score. De z-score van het pensioenfonds over 2010 is 0,59. Dit betekent dat de beheerders gemiddeld beter dan de benchmark hebben gepresteerd. De door beheerders

genomen risico’s en behaalde resultaten worden voort durend beoordeeld ten opzichte van de daaromtrent

gemaakte afspraken en frequent met hen besproken.

Waar noodzakelijk zijn en worden corrigerende maat regelen getroffen.


geldt, is dat een eventuele vrijstelling aangevraagd en toegekend kan worden als de performancetoets een

van de z-scores van de afgelopen vijf jaar te delen door de

Totaal beleggingen excl. swaps

Grondstoffen

en boetebesluit Wet Bpf 2000*. Het criterium dat hierbij

De performancetoets wordt samengesteld door de som

Totaal beleggingen incl. swaps

Private equity

performancetoets. Dit is geregeld in het Vrijstellings-

is afgeleid van de jaarlijkse meting van de z-score.

Pensioenfonds Horeca & Catering 2010

Convertibles

voldoet aan de vastgestelde norm voor de zogenaamde

uitkomst heeft die lager is dan 0. De performancetoets

Tabel: Ontwikkelingen diverse beleggingscategorieën

Aandelen

Desgewenst kunnen werkgevers vrijstelling van de

wortel van dit aantal jaren en hier 1,28 bij op te tellen.

De uitkomst van de performancetoets voor het jaar 2010 is 1,07. Als gevolg hiervan heeft Pensioenfonds Horeca & Catering in het verslagjaar voldaan aan de norm voor de performancetoets.

Pensioenbeheer

Beheerst en integer

“

27

Van een uitvoeringsorganisatie verwacht je dat die de pensioenaanspraken goed administreert en de pensioenuitkeringen correct betaalt. Achter de schermen doen we er alles aan om dit beheerst en integer te doen. Een juist verloop van processen en procedures moet zo goed mogelijk worden gewaarborgd. Dat vergt niet alleen de juiste controleen rapportagesystemen, maar ook zorgvuldigheid en bewustwording in de gehele organisatie.

Tegelijk maken we altijd de afweging om efficiënt en wendbaar te zijn in wat we doen. Dat betekent dat er zoveel mogelijk geld kan worden gebruikt voor pensioen en we onze capaciteit in mensen en

”

We doen dat allemaal vanuit de gedachte dat pensioen er niet is voor ons, maar dat wij er zijn voor pensioen.

Jaarverslag 2010

middelen daar inzetten waar dat nodig is.


Paul Braams, directeur Pensioenfonds Horeca & Catering

Tabel: Aantal werkgevers per branche

Werkgeverspopulatie ultimo 2009 en 2010

2010

2009

Horeca

35.418

35.902

Totaal

35.632

36.113

Catering

214

211

Grafiek: Aantal actieve deelnemers per leeftijdsgroep 63.000

Ultimo 2009 Ultimo 2010

54.000

aantal

45.000 36.000 27.000 18.000 9.000

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

21-24

0 leeftijd

Grafiek: Aantal slapers per leeftijdsgroep 100.000

Ultimo 2009

90.000

Ultimo 2010

80.000 aantal

70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000

70-74

65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

0

leeftijd

21-24

10.000

Grafiek: Gemiddeld opgebouwde aanspraken ouderdomspensioen actieve deelnemers en slapers (in euro’s bruto per jaar) 1.500

actieve deelnemers

1.200 900 600 300

70-74

65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

0

leeftijd

slapers

21-24

bedrag

28


29 Grafiek: Gemiddelde pensioenuitkering exclusief AO-uitkeringen (in euro’s bruto per jaar) 3.000


2.500

bedrag

2.000 1.500 1.000

100-104

90-94

80-84

70-74

60-64

50-54

40-44

30-34

20-24

10-14

0

leeftijd

0-4

500

Grafiek: Aantal uitkeringen per leeftijdsgroep Ultimo 2009

10.000

Ultimo 2010

9.000 8.000

aantal

7.000 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000

Grafiek: Gemiddeld ongemaximeerd jaarsalaris mannen en vrouwen (in euro’s bruto per jaar) 18.000

Mannen

16.000

Vrouwen

Jaarverslag 2010

100-104

90-94

80-84

70-74

60-64

50-54

40-44

30-34

20-24

0-4

0

leeftijd

10-14

1.000


bedrag

14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 65-69

60-64

55-59

50-54

45-49

40-44

35-39

30-34

25-29

21-24

leeftijd

30

Premie 2010

overrendement. Hiervoor is het noodzakelijk dat het herstel

de doorsneepremie* vastgesteld op 14,3% van de pensioen

inflatie in het desbetreffende jaar. Het bestuur beoordeelt

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft per 1 januari 2007 grondslag. Deze premie biedt ook in 2010 voldoende ruimte voor het opbouwpercentage van 1,5%. De kostendekkende

premie over 2010 bedraagt namelijk 12,4% van de pensioen grondslag op basis van de rentetermijnstructuur ultimo

2009. De premie van 14,3% van de pensioengrondslag biedt

voorloopt op het uitgezette herstelpad en er sprake is van aan de hand van de jaarrekening of een toeslagverlening mogelijk is per 1 januari van het jaar, volgend op de vast

stelling van de jaarrekening. Gezien de financiële situatie van het fonds en de volatiliteit in de rente en financiële

markten, heeft het bestuur besloten het overrendement

daarentegen geen ruimte voor herstel van de financiële

over het boekjaar 2009 in te zetten voor herstel van de

van Pensioenfonds Horeca & Catering opgenomen dat een

toeslagverlening. Per 1 januari 2011 wordt derhalve geen

positie van het fonds. Om deze reden is in het herstelplan

additionele herstelbijdrage is verschuldigd. De additionele herstelbijdrage is bedoeld om toeslagkansen na afloop

van de huidige pensioenovereenkomst te laten toenemen.

financiële positie van het fonds en niet te gebruiken voor toeslag vanuit overrendement verleend. Er wordt niet

doelgericht geld gereserveerd voor toekomstige toeslag.

pensioengrondslag aan werknemersbijdrage en 1,25% van

Additionele pensioenverbetering uit bestemmingsreserve

2010 en 2011. Per sector is besloten hoe om te gaan met

premie vast op basis van de actuele rentetermijnstructuur.

Effectuering hiervan correspondeert met 1,25% van de

de pensioengrondslag aan werkgeversbijdrage in de jaren

deze herstelbijdrage. In de contractcatering betalen zowel werkgevers als werknemers in 2011 2,5% van de pensioen-

grondslag ten behoeve van herstel van de financiële positie van het fonds: de additionele bijdrage over 2010 en 2011 wordt derhalve volledig in 2011 geheven. In de horeca

dragen sociale partners bij aan de herstelmaatregelen door een tweetal additionele stortingen in het fonds van

€ 38 miljoen, in zowel 2010 als 2011. Deze stortingen vinden plaats uit (een deel van) het overschot van middelen van de SOHOR. Om deze reden betalen werknemers en

werkgevers in de horeca geen extra herstelbijdrage.

Toeslag uit premieopslag in 2010

In de premiestelling is een opslag van 0,90%-punt van de

premie gereserveerd voor een jaarlijkse onvoorwaardelijke toeslag over de opgebouwde aanspraken van actieve deelnemers. Hierbij is geen geld gereserveerd voor

toekomstige jaren. Jaarlijks stelt het bestuur de hoogte

van de toeslag vast, die volledig wordt gefinancierd uit de

Jaarlijks stelt het bestuur de kostendekkendheid van de

Aangezien de voorziening wordt vastgesteld op basis van een fluctuerende marktrente, kan een verschil bestaan

tussen de doorsneepremie en de kostendekkende premie. Het bestuur heeft in 2007 besloten dat van het verschil

tussen de doorsneepremie en de kostendekkende premie een bestemmingsreserve kan worden gevormd, die kan

worden aangewend voor pensioenverbeteringen. In het

kader van de herstelmaatregelen heeft het bestuur echter besloten het vormen van een bestemmingsreserve voor de jaren 2008 tot en met 2011 achterwege te laten. Na

afloop van de huidige pensioenovereenkomst, ultimo 2011, wordt beoordeeld of alsnog een bestemmingsreserve kan worden gevormd voor de jaarlagen 2008, 2009, 2010 en

2011. Indien dit het geval is wordt beoordeeld of, op basis

van de financiële positie en het herstelplan, uit de bestemmingsreserve een pensioenverbetering kan worden

gerealiseerd voor degenen die over de betreffende jaren aan de bestemmingsreserve hebben bijgedragen.

opslag in de premie. Over 2010 is uit deze opslag in de

Pensioenregeling

van 1,0% over de aanspraken van deelnemers die

die relevant (kunnen) zijn voor de nieuwe pensioen

premie (ter hoogte van € 15,6 miljoen) een toeslag verleend gedurende het boekjaar 2010 actief zijn geweest.

Toeslagverlening uit overrendement 2009

Het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering besluit

jaarlijks of er ruimte bestaat om de aanspraken van actieve deelnemers en/of gewezen deelnemers en gepensioneerden te verhogen met een toeslag uit overrendement. Bij een

vermogen groter dan het minimaal vereist eigen vermogen, kan het bestuur besluiten tot toeslagverlening uit


In 2010 hebben zich diverse ontwikkelingen voorgedaan, overeenkomst per 1 januari 2012. Uit de conclusies van de Commissies Frijns en Goudswaard, de evaluatie van het

Financieel Toetsingskader en het Pensioenakkoord voorjaar 2010 van de Stichting van de Arbeid volgt dat het huidige

pensioenstelsel onder druk staat. Om het pensioenstelsel

toekomstbestendig te maken, moet volgens de Commissie Goudswaard een keuze worden gemaakt tussen kosten,

pensioenambitie en zekerheid. Dit maakt een transparante en uitlegbare pensioenovereenkomst noodzakelijk.

Het Pensioenakkoord voorjaar 2010 omvat naast voor

deelnemers is jonger dan 25 jaar. De verlaging van de

afspraak dat de pensioenovereenkomsten moeten

Pensioenwet, heeft dus grote consequenties voor het

levensverwachting en schokbestendig worden gemaakt

voor ontwikkelingen op de financiële markten. Ook moet het mogelijk worden om pensioencontracten overeen te komen waarin de reële ambitie van een waarde- of

welvaartsvast pensioen voorop staat, maar dan op basis van voorwaardelijke pensioenaanspraken. Aangezien

hiervoor aanpassing van de Pensioenwet en het Financieel

fonds. Van degenen die nieuw gaan deelnemen in de

regeling is circa 39% 25 jaar of jonger. Daarnaast geldt dat 44% van de deelnemers die gewezen deelnemer worden 25 jaar of jonger is. Deze cijfers maken de consequenties voor het fonds inzichtelijk van de verlaging van de

toetredingsleeftijd in combinatie met de verplichte start- en eindbrief.

Toetsingskader noodzakelijk is, dient dit te worden

Van de mogelijkheid van waardeoverdracht wordt slechts

is aangepast. Voor Pensioenfonds Horeca & Catering

uitstromers realiseert een waardeoverdracht, terwijl

afgewacht. De verwachting is dat dit per 1 januari 2012 betekent dit dat bij de totstandkoming van de nieuw te sluiten pensioenovereenkomst hiermee rekening moet worden gehouden. Naast deze externe ontwikkelingen

vormen de resultaten uit de analyse van het deelnemers-

bestand in het komende verslagjaar een goede informatie bron voor de nieuw te sluiten pensioenovereenkomst

tussen sociale partners uit de bedrijfstakken horeca en contractcatering.

Analyse deelnemersbestand

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft in 2010 onderzoek

gedaan naar de samenstelling van het deelnemersbestand van het fonds. Het deelnemersbestand is voor de periode

in geringe mate gebruik gemaakt. Circa 3 à 4% van de minder dan 1% van de instromers de opgebouwde

pensioenaanspraken overdraagt naar Pensioenfonds Horeca & Catering. Op basis van de gehanteerde

veronderstellingen wordt verwacht dat het aantal

gewezen deelnemers bij Pensioenfonds Horeca & Catering de komende tien jaar zal stijgen van 70% naar 78%, zowel op basis van het grote verloop als in verband met het geringe aantal waardeoverdrachten. Indien waarde overdracht voor aanspraken onder de afkoopgrens

mogelijk wettelijk verplicht wordt gesteld is dit uiteraard anders. De mogelijke consequenties voor het fonds worden nader onderzocht.

2005 tot en met 2009 geanalyseerd naar leeftijdsopbouw,

Ten aanzien van parttimepercentages en partnerfrequen-

aanspraken van de deelnemers. Tevens zijn de in- en

totstandkoming van de huidige pensioenregeling zijn

pensioengevend salaris en opgebouwde pensioen

uitstroomkansen in de sectoren horeca en contractcatering onderzocht, evenals de herintredingkansen. Ook het aantal inkomende en uitgaande waardeoverdrachten is onder-

zocht. In 2007 is een soortgelijk onderzoek uitgevoerd op

ties blijkt uit de analyse dat de aannames die bij de

gedaan, niet significant afwijken van hetgeen nu op basis

van feitelijke gegevens is vast te stellen. De hoogte van de kostendekkende premie is dan ook reëel vastgesteld.

basis van het deelnemersbestand over de jaren 2000 tot

Naar aanleiding van de analyse van het deelnemersbestand

of de aannames die gemaakt zijn bij ingang van de huidige

naar de pensioenaanspraken van deelnemers waarvan

en met 2005. Doel van het onderzoek uit 2010 is te bepalen pensioenregeling in 2007 correct zijn geweest. Tevens kan het onderzoek aanknopingspunten bieden bij het vast

stellen van een eventuele nieuwe pensioenregeling per 1 januari 2012. Ook biedt het onderzoek inzicht in de

consequenties van de invoering van de Pensioenwet per 1 januari 2007. Daarnaast kunnen de resultaten van het

onderzoek worden gehanteerd als veronderstellingen voor toekomstige ALM-studies en continuïteitsanalyses*.

Uit de analyse van het deelnemersbestand blijkt duidelijk

de verlaging van de toetredingsleeftijd van 25 naar 21 jaar per 1 januari 2007. Circa 25% van het totaal aantal

heeft het bestuur ook besloten nader onderzoek te doen

geen adres bekend is. Ondanks verschillende zoekacties in het verleden, kent de pensioenadministratie een aantal niet-geïndividualiseerde aanspraken. Het betreft zowel

Jaarverslag 2010

kunnen worden aangepast aan de stijgende gemiddelde

toetredingsleeftijd, die volgde uit de invoering van de

deelnemers waarvan een burgerservicenummer bekend is, maar geen verificatie bij de Gemeentelijke Basis

Administratie mogelijk is (bijvoorbeeld in geval van

emigratie), alsmede deelnemers waarvan geen correct burgerservicenummer bekend is. Aangezien zonder

burgerservicenummer geen aansluiting bij de Gemeentelijke Basis Administratie mogelijk is, verkrijgt het fonds

van deze deelnemers geen adreswijzigingen of overlijdens meldingen. In 2011 worden de oorzaken nader in kaart



stellen over de verhoging van de AOW-leeftijd, ook de

31

32

gebracht en worden mogelijke oplossingsrichtingen

Startbrief

er ook toe dat gewezen deelnemers zich bij Pensioenfonds

UWV, was Pensioenfonds Horeca & Catering niet in staat

overwogen. Mogelijk leidt het Nationaal Pensioenregister Horeca & Catering melden en pensioenaanspraken geïndividualiseerd kunnen worden.

Uit de analyse van het deelnemersbestand is ook gebleken dat de gemiddeld waargenomen sterfte bij Pensioenfonds Horeca & Catering enigszins hoger is dan de landelijke

sterfte zoals gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek. Op grond van deze informatie heeft het

bestuur besloten de technische voorziening van het fonds, die wordt vastgesteld op basis van de AG-Prognosetafel

2010-2060, te koppelen aan de fondsspecifieke ervaringssterfte.

Communicatiebeleid

Hoewel de informatieverplichtingen op grond van de

Pensioenwet aanmerkelijk zijn toegenomen, blijft pensioen een weinig toegankelijk onderwerp voor deelnemers. Zo

Als gevolg van de systematiek van gegevenslevering via

tijdig een startbrief te sturen aan nieuwe deelnemers. In

het verleden is aan werkgevers verzocht de startbrief aan nieuwe werknemers te verstrekken om aldus toch aan de verplichting te kunnen voldoen nieuwe deelnemers te informeren over de regeling van het fonds. In 2010 is

Pensioenfonds Horeca & Catering aangevangen met het

rechtstreeks versturen van de startbrieven. Daarbij is ook de startbrief vernieuwd. Vanuit het oogpunt van

begrijpelijke communicatie heeft Pensioenfonds Horeca & Catering gekozen voor een korte startbrief tezamen met een uitgebreide welkomstbrochure met daarin

alle benodigde informatie voor de deelnemer. Met de

verzending van de startbrief voldoet het fonds aan de

wettelijke verplichting om nieuwe deelnemers tijdig te

informeren over de pensioenregeling waarin ze deelnemer zijn geworden.

blijkt uit de uitkomsten van de Commissies Frijns en

Uniform Pensioenoverzicht

van de deelnemers en de werkelijke situatie. Ook uit het

voor de basispensioenregeling, maar ook voor de aan

Goudswaard dat er verschil bestaat in de verwachtingen rapport van de Autoriteit Financiële Markten (AFM)* ‘Geef

Nederlanders pensioeninzicht’, volgt dat deelnemers vaak geen goed inzicht hebben in hun eigen pensioensituatie. In het verslagjaar heeft het bestuur het communicatie

beleid voor de periode 2010 tot en met 2012 vastgesteld.

In 2010 heeft Pensioenfonds Horeca & Catering niet alleen vullende regelingen van het fonds pensioenoverzichten

verstrekt. Deelnemers met aanvullend ouderdomspensioen of een nabestaandenpensioenverzekering ontvingen begin 2010 een overzicht van de aanspraken uit de aanvullende regelingen.

Hieraan voorafgaand heeft het fonds een onderzoek

In de loop van 2010 is het administratiesysteem dusdanig

onderzoek is - in lijn met de conclusies van de Commissies

Uniform Pensioenoverzicht 2010 te verzenden. Op dit UPO

uitgevoerd onder de deelnemers van het fonds. Uit dit

Frijns en Goudswaard en het AFM-rapport - naar voren gekomen dat het onderwerp pensioen niet leeft bij de

deelnemer en het voor de deelnemer niet helder is wat hij uiteindelijk krijgt. Ook wordt de informatie als weinig toegankelijk ervaren.

Het fonds heeft zich voor het communicatiebeleid vanaf 2010 ten doel gesteld deze gevoelens bij de deelnemers

weg te nemen. Naast de wettelijke informatieverplichtin-

aangepast dat het mogelijk werd een gecombineerd

2010 staan naast de aanspraken uit de basispensioen

regeling ook - indien van toepassing - de aanspraken uit de aanvullende regelingen. Door de verzending van het

gecombineerde pensioenoverzicht ontvangt een deelnemer voortaan één pensioenoverzicht per jaar met daarop alle aanspraken bij Pensioenfonds Horeca & Catering.

Hiermee is een belangrijke stap gemaakt in de richting van klantgerichtheid.

gen, is daarbij gekozen voor doelgroepgebonden

Toeslagenlabel

Ook draagt een snelle en goede afhandeling van vragen

toeslagenlabel opgenomen in een aantal wettelijk

communicatie en een actieve luchtige benadering.

bij aan een positief beeld van het fonds. In 2010 heeft dit geresulteerd in de doelgroepgebonden campagne ‘Tour de Pensioen’.

Pensioenfonds Horeca & Catering heeft in 2010 een voorgeschreven informatie-uitingen. Het toeslagenlabel

wordt vastgesteld aan de hand van de uitkomsten van de continuïteitsanalyse. Pensioenfonds Horeca & Catering

voert elk jaar een continuïteitsanalyse uit, waardoor het toeslagenlabel jaarlijks wordt geactualiseerd.


Pensioenfonds Horeca & Catering heeft twee toeslagen-

Integere en beheerste bedrijfsvoering

toeslagenlabel voor gewezen deelnemers en pensioen

2009 de risico’s voor het fonds bij het behalen van de

omdat het toeslagbeleid voor actieve deelnemers anders is dan het toeslagbeleid voor gewezen deelnemers en

pensioengerechtigden. Sinds 1 april 2010 is het toeslagenlabel in de daartoe wettelijk aangewezen informatie-

uitingen van het fonds opgenomen. Nu de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid begin 2011 heeft

bekend gemaakt dat kan worden afgezien van gebruik

van het toeslagenlabel, heeft het bestuur beoordeeld of het toeslagenlabel bijdraagt aan de kwaliteit van de

informatievoorziening aan deelnemers. Naar aanleiding hiervan heeft het bestuur besloten voor 2011 geen toeslagenlabel te publiceren.

Deelnemerscampagne: Tour de Pensioen

In juni 2010 is Pensioenfonds Horeca & Catering gestart met een eerste deelnemerscampagne. Het doel van de

strategische doelstellingen vastgesteld en voorzien van

beheersmaatregelen. In 2009 zijn verschillende beheersmaatregelen genomen ter verbetering van de primaire

processen, hetgeen in 2010 is vervolgd. Ook heeft Pensioen fonds Horeca & Catering in het verslagjaar de belangrijke processen van de interne organisatie herschreven en

vastgelegd, inclusief beheersmaatregelen. Te denken valt

hierbij aan processen ten aanzien van informatiebeveiliging, autorisatieprocessen en processen om vermogensbeheer op transparante en verantwoorde wijze vast te leggen.

Het beschrijven van de processen en het implementeren van een bijbehorende AO/IC maken onderdeel uit van (een verdere inrichting van) een management control

systeem. Hiermee wordt voorzien in het realiseren van een interne beheersing op zowel operationeel als ook strategisch en tactisch niveau.

campagne was om deelnemers meer bewust te maken van

UWV-gegevenslevering

in het leven op hun pensioen. Een bijkomend doel van de

van de loonsomgegevens ter vaststelling van de verschul-

hun pensioen en de gevolgen van bepaalde gebeurtenissen campagne was de deelnemer kennis te laten maken met Pensioenfonds Horeca & Catering. De campagne met de naam ‘Tour de pensioen’ sloot aan bij een van de grote

sportevenementen van de zomer van 2010 waarvan de start in Nederland plaatsvond: de Tour de France.

Actieve deelnemers zijn op diverse manieren geattendeerd op de speciale website www.tourdepensioen.nl. Op deze interactieve website kregen deelnemers in korte video’s

en in heldere taal uitleg over hun pensioen. Dit is gecombi neerd met een spel per onderdeel, ook wel etappes

genoemd. Deze benadering heeft ertoe geleid dat ruim 15.000 unieke bezoekers geruime tijd de campagnesite

hebben bezocht en zo op een aantrekkelijke manier met het onderwerp ‘pensioen’ bezig zijn geweest. Tour de Pensioen was dan ook zeer succesvol te noemen.

Voor de campagne is, vooruitlopend op de nieuwe

website, een video gemaakt waarin in heldere taal uitleg wordt gegeven over pensioen. Deze video was al

onderdeel van de oude website www.phenc.nl en is in 2011 prominent op de vernieuwde website te zien.

Pensioenfonds Horeca & Catering is voor het verzamelen digde premie van werkgevers en de op te bouwen

aanspraken van deelnemers, aangesloten op de loonaangifteketen van Belastingdienst en Uitvoeringsinstituut

Werknemersverzekeringen (UWV). Voor deze werkwijze is

gekozen om redenen van administratieve lastenverlichting, efficiency en kostenbesparing voor zowel Pensioenfonds Horeca & Catering als de werkgever. De looncomponent

die het fonds van UWV ontvangt betreft het loon sociale verzekeringen (loon SV). Voor het pensioengevend salaris

baseert het fonds zich dan ook op het loon SV, te vermeerderen met de werknemerspremies- en bijdragen aan de pensioenen vervoegde uittredingsregelingen in de

bedrijfstakken. Hiermee wordt getracht het brutoloon als pensioengevend loon te benaderen. In de loop van de

jaren zijn steeds meer fiscaal gefaciliteerde regelingen

ontstaan, die leiden tot verschillen tussen brutoloon en

het gedefinieerde pensioengevend salaris. Om deze reden

Jaarverslag 2010

gerechtigden. Deze toeslagenlabels verschillen van elkaar

Aan de hand van een strategische risicoanalyse zijn in

bestaat in toenemende mate de wens om van UWV ook

andere looncomponenten, zoals ‘loon in geld’ te verkrijgen. Deze looncomponenten zijn in de polisadministratie van UWV opgenomen. Het Besluit Structuur Uitvoerings

organisatie Werk en Inkomen (SUWI), waarin staat dat

UWV alleen het loongegeven ‘Loon SV’ aan de pensioensector mag leveren, vormt de belemmering. Reeds sinds

2007 voert het fonds gesprekken om de gegevensset, die

UWV op grond van de Wet SUWI en het Besluit SUWI aan de pensioensector mag leveren, uit te breiden.


labels: een toeslagenlabel voor actieve deelnemers en een

33

34

Naast de wens om verschillen tussen het reglementaire

processen maakt een efficiënt proces van premieoplegging

lossen, heeft het bestuur ook de afhankelijkheid van UWV

seerde omgeving hiervoor vindt naar verwachting in de

pensioengevend salaris en het werkelijke brutoloon op te

als risico onderkend. Het feit dat Pensioenfonds Horeca & Catering als enige pensioenfonds de pensioenadministra-

mogelijk. Implementatie van een vernieuwde geautomati eerste helft van 2011 plaats.

tie volledig baseert op de gegevens van UWV is kwets-

In het verslagjaar zijn ook verbeteringen gerealiseerd in de

pensioenfondsen (sinds 15 november 2010 onderdeel van

sneller verwerken van meldingen van beëindigde bedrijven.

baar. Een consultatie van de Vereniging van Bedrijfstak-

de Pensioenfederatie, zijnde het samenwerkingsverband tussen de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB), Unie van Beroepspensioenfondsen (UvB) en de

Stichting voor Ondernemingspensioenfondsen (OPF))

heeft uitgewezen dat bij uitbreiding van de gegevensset meer pensioenfondsen interesse hebben in de gegevens uit de polisadministratie.

In 2010 heeft de (toenmalige) minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aangegeven dat hij er voorstander

registratie van werkgevers. Zo is aandacht besteed aan het Dit is gerealiseerd door op basis van een melding van UWV de bedrijfsbeëindiging te verwerken. De melding van UWV omtrent de beëindiging van een bedrijf wordt namelijk

veelal eerder verkregen dan rechtstreeks via de werkgever. Door op de melding van UWV aan te sluiten kan het fonds na een bedrijfsbeëindiging sneller het traject van

premieoplegging aanpassen. Dit levert voor Pensioen-

fonds Horeca & Catering en de werkgever een efficiënter proces op.

van is dat meer partijen in Nederland gegevens afnemen

Ook is een verbetering tot stand gekomen bij de verwerking

een brief naar Minister Donner gestuurd met het verzoek

partners worden overgedragen. Gebleken is dat het aantal

van de Polisadministratie. Medio 2010 heeft de VB ook

om wettelijk de mogelijkheden te creëren om UWV meer looncomponenten te laten leveren. Bij het Ministerie van

Sociale Zaken en Werkgelegenheid bestaat de bereidheid

deze mogelijkheid te creëren met als mogelijke datum van

inwerkingtreding 1 januari 2012. Bij de (eventuele) wijziging van de pensioenregeling van het fonds per 1 januari 2012 kan een mogelijke aanpassing van de definitie van het pensioengevend salaris worden betrokken.

Verbetering basisregistratie en premiebeheer

Om de betrouwbaarheid van de gegevens in de werkgevers

van openstaande vorderingen alvorens die aan de incasso over te dragen vorderingen kan worden teruggedrongen

door de reden van de betalingsachterstand te achterhalen: zo kan het noodzakelijk zijn de gegevens te actualiseren in geval van een bedrijfsovername of in geval van meerdere

loonheffingennummers voor een werkgever. In dergelijke

situaties kan de betalingsachterstand worden weggewerkt zonder overdracht aan de incassopartners. Aldus worden niet alleen incassokosten voorkomen, ook wordt voor

komen dat werkgevers onnodig worden belast met een incassotraject.

administratie te vergroten, is in 2010 aangevangen met

Nationaal Pensioenregister

gegevensinwinning, basisregistratie en premiebeheer.

gelanceerd. Op basis van de Pensioenwet dienen alle

een herinrichting van het geautomatiseerde traject van De gegevensset die Pensioenfonds Horeca & Catering

verkrijgt uit de Polisadministratie van UWV, op basis van de loonaangifte die de werkgever doet bij de Belasting-

dienst, is leidend voor de administratie van Pensioenfonds Horeca & Catering. Het zorgvuldig vastleggen en

actualiseren van aanvang, wijziging en beëindiging van zowel een verplichte aansluiting van een werkgever als een verplichte deelname van een werknemer vormt de basis voor een betrouwbare administratie. Het correct

vastleggen van alle gegevens van werkgevers, deelnemers, dienstverbanden en loongegevens en vervolgens intern distribueren van deze gegevens naar achterliggende

Het Nationaal Pensioenregister is op 6 januari 2011

pensioenuitvoerders vanaf 2011 op het Pensioenregister te zijn aangesloten. Burgers kunnen via het Pensioenregister met hun DigiD een actueel overzicht krijgen van de door hen opgebouwde AOW- en pensioenaanspraken bij de verschillende pensioenfondsen en verzekeraars. Niet

alleen het opgebouwde ouderdomspensioen is zichtbaar, ook kan getoond worden wat een eventuele partner

ontvangt bij overlijden van de deelnemer. Pensioenfonds Horeca & Catering heeft het jaar 2010 gebruikt om de administratie voor te bereiden op aansluiting op het Pensioenregister. Zo is er voor gezorgd dat de GBA-

verificatie van alle (met name gewezen) deelnemers is

verbeterd en zijn er voorzieningen getroffen om de

Uit de VB CEM Benchmark uitvoeringskosten vermogens-

maar ook digitaal en zo actueel mogelijk beschikbaar te

een behaald rendement over 2009 van 12,2% enigszins

kunnen stellen. Pensioenfonds Horeca & Catering heeft

iedere, door het Pensioenregister gestelde mijlpaal tijdig

weten te bereiken. Deelnemers en gewezen deelnemers van Pensioenfonds Horeca & Catering kunnen daarom inmiddels via het Nationaal Pensioenregister nagaan hoe hoog hun

opgebouwde pensioenaanspraken zijn bij het fonds. Naar de mening van Pensioenfonds Horeca & Catering dient

dit aanleiding te zijn om de verplichte informatieverstrek-

king, zoals vastgelegd in de Pensioenwet, te verminderen.

Cost Effectiveness Measurement (CEM)

beheer blijkt dat Pensioenfonds Horeca & Catering met onder de VB mediaan van 13,2% uitkomt. Het norm

rendement dat behaald zou zijn indien het fonds passief in zijn benchmark had belegd bevond zich onder de

mediaan. De performance ten opzichte van de benchmark bevond zich daarentegen boven de mediaan. Ten aanzien

van de kosten van het vermogensbeheer is een verbetering te constateren, nu deze over 2009 zijn gedaald ten opzichte van 2008.

Voor Pensioenfonds Horeca & Catering laten de resultaten van de VB CEM Benchmark uitvoeringskosten pensioen

Pensioenfonds Horeca & Catering streeft naar het leveren

administratie een gunstig resultaat zien. De totale

Kostenefficiënt opereren is één van de kernwaarden van

gepensioneerde ultimo 2009 bedraagt voor het fonds

het fonds. Om het kostenniveau van Pensioenfonds Horeca & Catering te kunnen volgen, neemt Pensioenfonds Horeca & Catering sinds boekjaar 2004 deel aan het wereldwijde onderzoek van Cost Effectiveness Measurement (CEM)*.

Over 2009 heeft Pensioenfonds Horeca & Catering niet

geparticipeerd in de CEM Benchmark. In plaats daarvan is

namelijk over de jaren 2008 en 2009 deelgenomen aan de door de Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen (VB)

onder haar leden gehouden benchmarkanalyse, eveneens

uitgevoerd door CEM Benchmarking Inc. De VB Benchmark

bestaat uit benchmarking van uitvoeringskosten pensioen administratie en benchmarking van uitvoeringskosten vermogensbeheer. Hoewel deze VB CEM Benchmark

beperkter is in opzet, heeft het als belangrijk voordeel dat

de benchmark voor Pensioenfonds Horeca & Catering kan

worden samengesteld op basis van een peergroep die beter vergelijkbaar is. Om deze reden is besloten afwisselend

deel te nemen aan de VB CEM Benchmark en de reguliere CEM Benchmark.

uitvoeringskosten per premiebetalende deelnemer en € 58. Voor de peergroep bedroegen de kosten gemiddeld

€ 112 per premiebetalende deelnemer en gepensioneerde. Voor het fonds zijn de kosten op grond van de VB CEM

Benchmark gelijk gebleven ten opzichte van 2008. Het resultaat van de VB CEM Benchmark over 2008 wijkt

enigszins af ten opzichte van de reguliere CEM Benchmark met een score van € 52 voor het fonds. De score van de reguliere CEM Benchmark over 2008 had namelijk

betrekking op actieve deelnemers, inclusief degenen die

gedurende het jaar inactief zijn geworden, terwijl de score van de VB CEM Benchmark de actieve deelnemer en

gepensioneerde ultimo het jaar betreft, derhalve exclusief degenen die gedurende het jaar inactief zijn geworden.

Over 2009 geldt dat Pensioenfonds Horeca & Catering op basis van de VB CEM Benchmark de laagste kosten per

actieve deelnemer en gepensioneerde heeft in vergelijking met andere deelnemende fondsen. Dit komt overeen met

eerdere resultaten van de reguliere CEM Benchmark. Daar mee is het streven kostenefficiënt te opereren behaald.


van verantwoorde kwaliteit tegen minimale kosten.

Jaarverslag 2010

UPO-gegevens uit de administratie niet alleen op papier

35


Risicobeleid 36

Kenmerkend voor pensioenfondsen is dat zij gericht zijn

De strategische risicoanalyse die in 2009 door het bestuur

pensioenaanspraak tot uitkering komt. Dit geldt zeker

deze risico’s expliciet te maken en te koppelen aan

op de lange termijn. Het duurt immers jaren voordat een voor Pensioenfonds Horeca & Catering. Jaarlijks kent het

fonds een grote instroom van met name jonge deelnemers die voor een relatief korte periode deelnemer zijn.

In vergelijking met ander pensioenfondsen beheert

Pensioenfonds Horeca & Catering voor veel deelnemers

een relatief klein pensioen voor een lange periode. Risico’s zijn over zo’n periode niet allemaal te overzien. Daarom is

het fondsbeleid zo beheerst, zorgvuldig en weloverwogen mogelijk. Het beleid staat dan ook in het teken van een

betrouwbare uitvoering nu en zorg voor pensioen in de toekomst.

Pensioenfonds Horeca & Catering hanteert de door

toezichthouder de Nederlandsche Bank ontwikkelde methode FIRM (Financiële Instellingen Risicoanalyse

is uitgevoerd heeft dit inzichtelijk gemaakt. Mede door

beheersmaatregelen ontstaat een situatie van aantoon-

baar beheerste en integere uitvoering. In 2010 heeft deze risicoanalyse nadere opvolging gekregen in de vorm van

het ontwikkelen, vergelijken en anticiperen op mogelijke

toekomstscenario’s via scenariodenken. Het aangaan van de dialoog over de toekomst en het inzicht in mogelijke

toekomstscenario’s bevordert de wendbaarheid van het bestuur en daarmee het pensioenfonds.

Uitgangspunt is dat Pensioenfonds Horeca & Catering risico’s identificeert, bespreekt en na bespreking tot vaststelling of aanpassing van beleid besluit (of kan

besluiten) om risico’s te beheersen of (rest)risico’s te aanvaarden.

Methode) als leidraad voor de analyse van de risico’s.

Hierna volgt een beschrijving van de belangrijkste risico’s

Op deze wijze beziet het bestuur de risico’s op integrale

afzonderlijke paragraaf in de jaarrekening zijn een

wijze. Om de strategische doelstellingen te kunnen

behalen moeten de onderkende risico’s beheerst worden.

en de wijze waarop deze risico’s worden beheerst. In een kwantif icering van de risico’s en de gevoeligheid op de dekkingsgraad opgenomen.

Matching-/renterisico

Marktrisico

het risico dat voortvloeit uit

het risico dat beleggingen in waarde

Het matching-/renterisico betreft verschillen tussen de bezittingen en de verplichtingen van het pensioenfonds, bijvoorbeeld als gevolg van

Onder marktrisico wordt verstaan

dalen als gevolg van een verandering van marktfactoren. Dit marktrisico

wordt door Pensioenfonds Horeca &

verschillen in looptijden, rentegevoeligheid en markten.

Catering bewust gelopen, het is immers de bron van

analyses en daaruit voortvloeiende aanpassingen op

delijke toeslagen te kunnen realiseren. Door middel van

Met behulp van periodieke ALM-studies en continuïteitsbeleggingsbeleid, premiebeleid en toeslagbeleid beheerst het fonds dit risico. Het toeslagverleningsrisico wordt

mede beheerst door de bevoegdheid van het bestuur om jaarlijks te bepalen of en in welke mate een voorwaarde-

verwacht rendement en daarmee de bron om voorwaarALM-studies, risicobudgetonderzoeken en continuïteitsanalyses beheerst Pensioenfonds Horeca & Catering de mate waarin het marktrisico loopt.

lijke toeslag uit hoofde van overrendement, bij een

Kredietrisico

de opbouw van het deelnemersbestand en de daarmee

tegenpartij haar verplichtingen niet

toereikende financiële positie, wordt verstrekt. Gegeven samenhangende netto instroom van gelden is het

liquiditeitsrisico (het risico dat het fonds over onvoldoende liquide middelen beschikt om de lopende betalingen,

Kredietrisico is het risico dat een

nakomt. Om dit risico te beheersen wordt de beleggingsportefeuille gespreid. Derivatentransacties

waaronder de pensioenuitkeringen, te kunnen verrichten)

worden alleen met standaardovereenkomsten afgewikkeld,

van het renterisico van de dekkingsgraad af te dekken via

beoordeeld. Verder wordt het transactievolume over

beperkt. Het renterisico is strategisch beperkt door 75%

een combinatie van langlopende Europese staatsobligaties met een hoge beoordeling van kredietwaardigheid aangevuld met de inzet van swaps.

nadat de kredietwaardigheid van tegenpartijen is

diverse tegenpartijen gespreid en wordt onderpand verlangd in het geval van uitleen van effecten (in stukken of contant) en swaps (contant).

Verzekeringstechnisch risico

IT-risico

voorzieningen en de hoogte van de premie

risico dat de Informatietechnologie (IT-)

grondslagen. Het verzekeringstechnisch

risico betreft het risico dat er sprake is van

strategie en het gevoerde IT-beleid

onvoldoende waarborgen bieden voor

een adequate beheersing en uitvoering

negatieve resultaten op deze verzekeringstechnische grondsla-

van de bedrijfsprocessen alsmede de continuïteit van de

prudente, actuele sterftetabellen met sterftetrend en

van dit risico beschikt Pensioenfonds Horeca & Catering

gen. Het fonds beheerst dit risico door het hanteren van

kostenopslagen. Elk jaar vindt een beoordeling plaats van het

resultaat per grondslag waarbij de aannames worden getoetst aan de daadwerkelijke ontwikkelingen.

Omgevingsrisico

geautomatiseerde informatievoorziening. Ter beheersing over een strategisch informatieplan, een uitwijkplan en

een calamiteitenplan. Het fonds bewaakt de werking van de IT-gerelateerde beheersmaatregelen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van een externe EDP-auditor.

Onder omgevingsrisico wordt verstaan

Integriteitrisico

veranderingen op het gebied van

dat de integriteit van het fonds wordt

het risico van buiten het fonds komende concurrentieverhoudingen, belang

hebbenden, reputatie alsmede het

algemene klimaat waarin (bedrijfstak)pensioenfondsen

Het integriteitrisico betreft het risico

beïnvloed door niet integer, onethisch

gedrag van medewerkers of leden van

organen van het fonds of door partijen

opereren. Pensioenfonds Horeca & Catering is zich bewust

waarmee zaken worden gedaan. Hiertoe heeft het fonds

in deze omgeving. Verdere doelgroepsegmentatie, het

principe toegepast. Verder is met ingang van 2009 een

van de wereld waarin zij opereert en anticipeert op wijzigingen communiceren over het herstelplan naar werkgevers en

werknemers en de focus op het verhogen van het pensioen bewustzijn zijn het afgelopen jaar voorbeelden van het inspelen door het fonds op deze ontwikkelingen.

Operationeel risico

Het operationeel risico betreft het risico van verliezen doordat een optimale

functiescheidingen aangebracht en wordt het vier-ogenintegriteitregeling van toepassing, ter vervanging van een tot en met 2008 geldende (beperktere) gedragscode. Het fonds heeft een compliance officer* aangesteld die

toezicht houdt op de naleving van de gedragscode en daarover aan het bestuur verslag uitbrengt. Partijen

waarmee zaken worden gedaan dienen in voorkomende gevallen over gelijkwaardige regelingen te beschikken.

uitvoering wordt verstoord door niet

Juridisch risico

gedrag en systemen dan wel door externe

samenhangt met veranderingen in en

afdoende interne processen, menselijk

gebeurtenissen. Pensioenfonds Horeca & Catering beheerst dit operationele risico door een intern beheersingssysteem

waarin risico’s en beheersmaatregelen zijn geïdentificeerd en periodiek worden getoetst.

Uitbestedingsrisico

Het uitbestedingsrisico is het risico dat de

continuïteit, integriteit en/of kwaliteit van

de aan derden uitbestede werkzaamheden wordt geschaad. Voor Pensioenfonds

Horeca & Catering betreft dit met name

het risico dat de externe vermogensbeheerders niet handelen in overeenstemming met het aan hen verstrekte mandaat.

Om dit uitbestedingsrisico te beheersen hanteert het

37

Het juridisch risico is het risico dat

naleving van weten regelgeving en

het mogelijk bedreigd worden van de rechtspositie van het fonds. Tevens

betreft dit de mogelijkheid dat contractuele bepalingen niet afdwingbaar of niet correct gedocumenteerd zijn.

Ter beheersing van het juridische risico heeft Pensioen-

fonds Horeca & Catering de relevante juridische risico’s

Jaarverslag 2010

is gebaseerd op verzekeringstechnische

Onder IT-risico wordt verstaan het

en ontwikkelingen die samenhangen met activiteiten,

producten en contracten van het fonds geïdentificeerd. Het fonds combineert eigen juridische expertise met

advies van gespecialiseerde externe juristen in geval van complexe zaken bij het opstellen van contracten, reglementen en omvangrijke transacties.

pensioenfonds een procedure voor het selecteren, monitoren en ontslaan van externe vermogensbeheerders. De externe managers werken overeenkomstig een jaarlijks door het bestuur vast te stellen beleggingsplan.



De vaststelling van de technische

Principes voor goed pensioenfondsbestuur 38

Nu zorgen voor later

“

Pensioen is de laatste jaren volop in het nieuws. Dat geldt ook voor 2010. Open en begrijpelijk communiceren blijft belangrijk. Kort gezegd: wat hebben wij als bestuur gedaan en waarom? Maar ook: hoe ziet uw (financiële) oude dag eruit? Ook al is het pensioen natuurlijk maar één onderdeel hiervan.

Pensioen is belangrijk. Inkomen van nu reserveren we voor later. Tegelijk is het zeer moeilijk deelnemers nu te interesseren voor hun oude dag straks. Met het (door de wet) voorgeschreven papierwerk gaat het wekken van echte interesse niet lukken. Daarom werden onze deelnemers in 2010 campagnematig benaderd. ‘Tour de pensioen’ was het thema. Met behulp van korte filmpjes op internet en interactieve spellen is het onderwerp pensioen op een andere manier onder de aandacht gebracht.

Toch blijft sprake van een spanningsveld: informatie verstrekken alleen is niet voldoende, het vraagt van de

”

deelnemer interesse en verantwoordelijkheid. Daarom

van mijn kant de oproep: denk eens wat vaker aan later.

Marco van Straten, bestuurslid

goed pensioenfondsbestuur*, zoals per 1 januari 2006 in

werking getreden, inmiddels volledig heeft geïmplementeerd, is het onderwerp ‘goed pensioenfondsbestuur’ in het verslagjaar weer volop onder de aandacht geweest.

De uitkomsten van de Commissie Frijns en de Commissie Goudswaard alsmede het initiatiefwetsvoorstel Koşer Kaya en Blok vormden hiertoe de aanleiding.

De Commissie Frijns (Commissie Beleggingsbeleid en

Risicobeheer) doet in haar rapport de aanbeveling in het bestuur meer ruimte te creëren voor onafhankelijke

deskundigen, naast vertegenwoordigers van belang

• versterking van onafhankelijkheid en deskundigheid,

bijvoorbeeld door het stellen van zwaardere deskundigheidseisen aan bestuurders, een bestuur dat volledig bestaat uit deskundigen of een one-tier board. Daar-

naast behoort ook het instellen van een onafhankelijke raad van toezicht, ter versterking van het interne toezicht, tot de mogelijkheden;

• een adequate vertegenwoordiging van alle risicodragers, bijvoorbeeld door een pensioengerechtigde af te vaardigen in het bestuur;

• een stroomlijning van organen en bevoegdheden,

zoals het onderbrengen van adviesen verantwoordings taken bij de deelnemersraad.

hebbenden. Daarbij worden verschillende mogelijkheden

Voor het paritaire bestuursmodel is, ter voorbereiding op

in verband met de toenemende complexiteit en omvang

en Blok in de Eerste Kamer, een voorontwerp van wet tot

geschetst. De Commissie Frijns komt tot deze aanbeveling van de bestuurlijke taken. Expertise op verschillende

aandachtsgebieden is essentieel. In toenemende mate

staat dan ook deskundigheid, transparantie van en verant

woording over bestuurlijk handelen centraal. De Commissie Goudswaard (Commissie Toekomstbestendigheid

Aanvullende Pensioenregelingen) constateert dat het

Nederlandse pensioenstelsel met de bestaande ambities

de behandeling van het initiatiefwetsvoorstel Koşer Kaya wijziging van de Pensioenwet ingediend. Inmiddels heeft

de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bekend gemaakt in het derde kwartaal van 2011 een integraal

wetsvoorstel goed pensioenfondsbestuur en medezeggen schap voor pensioenfondsen te willen indienen bij de Tweede Kamer.

en veronderstelde zekerheid onvoldoende toekomst

Het bestuur deelt de conclusie van de Commissie Frijns

en de toenemende kwetsbaarheid voor financiële risico’s

mate van belang is. Het bevorderen en monitoren van de

bestendig is. De vergrijzing, de stijgende levensverwachting zijn hiervan de reden. Dit betekent dat keuzes moeten

worden gemaakt door de pensioenambitie te beperken

en/of anders om te gaan met risico’s (zoals aanpassen van

premiehoogte, verminderen van pensioenaanspraken, mate van indexatieverlening). Omdat dergelijke keuzes tot meer onzekerheden leiden en de positie van deelnemers en

pensioengerechtigden onder druk zet, pleit de Commissie Goudswaard voor een adequate vertegenwoordiging en zeggenschap van de risicodragers.

Naar aanleiding van de conclusies van deze commissies

concludeert de minister van Sociale Zaken en Werkgelegen heid dat het initiatiefwetsvoorstel Koşer Kaya en Blok, dat

ziet op de medezeggenschap van pensioengerechtigden

in pensioenfondsbesturen, in een bredere goed pensioenfondsbestuur- en medezeggenschapsdiscussie dient te

worden geplaatst. Om tot een integrale aanpassing op het gebied van goed pensioenfondsbestuur te komen, gericht op deskundigheid, toezicht en vertegenwoordiging,

worden verschillende bestuursmodellen ontwikkeld.

39

dat de deskundigheid van het bestuur in toenemende deskundigheid van individuele bestuursleden en het

bestuur als geheel ziet het bestuur dan ook als een continu proces. Ook een eigen bestuursbureau, volledig gericht op de belangen van het fonds, betreft volgens de Commissie Frijns een goede aanvulling op het gebied van deskundigheid: voor Pensioenfonds Horeca & Catering vervult de

eigen uitvoeringsorganisatie deze rol. Het bestuur erkent tevens het belang van een sterk intern toezicht. Dit is in

het verleden aanleiding geweest om een auditcommissie

in te stellen. Daarnaast past het onderbrengen van adviesen verantwoordingstaken in één orgaan in het streven

van Pensioenfonds Horeca & Catering op efficiënte wijze uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen. Een te

Jaarverslag 2010

Hoewel Pensioenfonds Horeca & Catering de principes voor

Beoogde kernpunten hiervan zijn:

wijzigen bestuursmodel kan consequenties hebben voor de organen van Pensioenfonds Horeca & Catering.

Hieromtrent ontstaat pas in de loop van 2011 duidelijkheid. Het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering volgt deze ontwikkelingen dan ook nauwlettend en beraadt zich over mogelijke consequenties.



Goed pensioenfondsbestuur

40

Aanscherping intern toezicht auditcommissie

Actualisering directiestatuut

van het eigen functioneren van (het bestuur van) het

2006 aanleiding geweest voor het opstellen van een

Intern toezicht heeft betrekking op het kritisch bezien pensioenfonds door onafhankelijke deskundigen. Naar

aanleiding van een vraag van de Nederlandsche Bank of

de onafhankelijkheid van het interne toezicht voldoende is geborgd, is in het reglement opnieuw onderscheid gemaakt in taken en bevoegdheden voor interne en

externe leden. Dit onderscheid was per 1 januari 2008

formeel vervallen op aangeven van de auditcommissie. Om de onafhankelijkheid van de externe leden van de auditcommissie te benadrukken is besloten om vanaf

1 januari 2011 de taken gericht op het intern toezicht onder de verantwoordelijkheid van enkel de externe deskundigen te plaatsen. In de overige taken van de auditcommissie, zoals ten aanzien van interne risicobeheersing en het

toezicht op naleving van relevante weten regelgeving, wordt geen onderscheid gemaakt tussen interne en

externe leden. Met deze aanpassing in het reglement

auditcommissie is de onafhankelijkheid van het interne toezicht ook formeel vastgelegd.



Catering vervult de taken en bevoegdheden van zowel een verantwoordingsorgaan als een deelnemersraad. Bij de oprichting van het verantwoordingsorgaan is bewust

De principes voor goed pensioenfondsbestuur zijn in directiestatuut waarin een heldere beschrijving van de

taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd. Per 1 januari 2011 is het directiestatuut geactualiseerd en in overeenstemming gebracht met de huidige stand van

weten regelgeving en de werkwijze van het fonds. Zo is

de verantwoordelijkheid van de directeur met betrekking tot de betrouwbaarheid, deskundigheidsontwikkeling en

evaluatie van het managementteam toegevoegd. Het feit dat het document ‘Samenstelling, deskundigheid en

evaluatie functioneren bestuur Pensioenfonds Horeca &

Catering’ niet langer betrekking heeft op het management team leidde ertoe dat de verantwoordelijkheid elders

diende te worden vastgelegd. Dit is nu verwoord in het directiestatuut. Daarnaast is het begrip delegatie

verwijderd uit het directiestatuut en is de definitie van volmacht beperkt tot mandaat. De Pensioenwet staat

namelijk niet toe dat het bestuur van het fonds bevoegdheden overdraagt en zelf niet meer kan uitoefenen.

Vanuit maatschappelijk oogpunt is het voor het bestuur belangrijk om ten aanzien van de uitvoering van de

pensioenregeling continu in control te zijn en te blijven. De aanpassingen in het directiestatuut dragen bij aan deze verantwoordelijkheid van het bestuur.

gekozen voor één geïntegreerd orgaan. De Nederlandsche


werkgeversgeleding binnen het verantwoordingsorgaan

bewustere, strategische keuzes moeten maken in de risico’s

Bank heeft aangegeven dat het niet wenselijk is dat de bepaalde rechten van de werknemersgeleding en de

geleding van gewezen deelnemers/pensioengerechtigden kan blokkeren. Hoewel een dergelijke situatie zich in de praktijk - tot op heden - niet heeft voorgedaan, is per 1 januari 2011 het reglement verantwoordingsorgaan aangepast. Vastgelegd is dat met betrekking tot de

De conclusie van de Commissie Frijns dat pensioenfondsen die ze lopen, heeft ertoe geleid dat het bestuur en de

beleggingsadviescommissie opnieuw aandacht hebben

besteed aan het belang van een gedegen beleggingsbeleid en risicobeheer, hetgeen tot nadere besluitvorming heeft geleid.

adviesrechten van de deelnemersraad alsmede het

Uit de aanbevelingen die de Commissie Frijns heeft

door de werknemersgeleding en de geleding van gewezen

beleggingsproces effectief in control dient te zijn. Het

beroepsrecht besluiten ook genomen kunnen worden

deelnemers/pensioengerechtigden. Met deze aanpassing

in het reglement verantwoordingsorgaan zijn de bevoegd heden van de werknemersgeleding en de geleding van de

gewezen deelnemers/pensioengerechtigden gelijk aan de situatie dat een aparte deelnemersraad zou bestaan.

gedaan volgt dat het bestuur in alle stadia van het

langetermijnperspectief van het bestuur, de deskundigheid en onafhankelijkheid van de beleggingsadviescommissie en de inhoudelijke aansturing van de uitvoeringsorgani satie dragen in belangrijke mate bij aan een zorgvuldig

strategisch, tactisch en operationeel beleggingsbeleid en

41

risicobeheer. Voor het beleggingsbeleid geldt het belang

Klachten, geschillen en bezwaren

financiële markt. Dit belang wordt ook door de Commissie

klachten, geschillen en bezwaren afgenomen. Zo werden

een intensivering van het risicomanagement, zowel

strategisch als operationeel, toeneemt. Hieraan wordt in 2011 nader aandacht besteed. Het formuleren van beleid van te volgen processen en procedures ingeval zich

extreme scenario’s voordoen, zal hiervan onderdeel

uitmaken. Op deze wijze kan beter worden geanticipeerd op dergelijke extreme omstandigheden. Het bestuur ziet

hierin een belangrijke adviserende rol weggelegd voor de beleggingsadviescommissie. Op deze manier blijft het bestuur ten aanzien van het beleggingsbeleid en risicobeheer in control.

De elkaar snel opvolgende, sterke bewegingen op de

in 2009 nog dertig klachten ingediend en twaalf geschillen, terwijl in 2010 negentien klachten en zes geschillen zijn

ingediend. Omdat de klachten en geschillen divers van aard

zijn, is de afname niet goed verklaarbaar. Wel is het mogelijk dat klachten zijn voorkomen door de betrokkenheid, in

een aantal gevallen, van de afdeling accountmanagement in een vroegtijdig stadium. De trend, zoals zichtbaar in

2009 dat het merendeel van de klachten afkomstig is van werkgevers, zet overigens in 2010 door. Het aantal

bezwaren op vrijstellingsbesluiten is gedaald naar één

bezwaar in 2010 ten opzichte van twee bezwaren in 2009. Klachten 2010 Aantal In behandeling op 31-12-2009

4

wereldwijde financiële markten hebben ook geleid tot de

Ingediend

richten. Voor de toekomst geldt wellicht nog meer dan in

- door deelnemers

afweging een task force risicobeheer beleggingen in te

het verleden dat de bewegingen op de financiële markten heftig zijn en een enorme impact (kunnen) hebben op de financiële positie van pensioenfondsen. Het bestuur

- door werkgevers

19

13 6

Afgehandeld

In behandeling op 31-12-2010

21 2

meent dat ook in geval van dergelijke (korte termijn)

Geschillen 2010 Aantal

te blijven. Het bestuur heeft dan ook het besluit genomen

Ingediend

ontwikkelingen, de focus op de lange termijn gericht dient collectief de eindverantwoordelijkheid te willen (blijven)

dragen voor significante beslissingen met een potentiële financiële impact. De huidige opzet, waarin sprake is van

externe vermogensbeheerders, een uitvoeringsorganisatie, een beleggingsadviescommissie en het bestuur, waarbij

verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn verdeeld en een cyclus van informatievoorziening en besluitvorming

plaatsvindt, is immers in vele opzichten robuust te noemen.


7

Afgehandeld

12

- waarvan aanpassing besluit

- waarvan handhaving besluit - waarvan ingetrokken

- waarvan niet-ontvankelijk

6

4 6 1 1


1

Bezwaren 2010 Aantal In behandeling op 31-12-2009

Ingediend

Afgehandeld


0 1 0 1

Jaarverslag 2010

Frijns benadrukt. Het bestuur erkent dat het belang van

Ten opzichte van het vorige verslagjaar is het aantal


van een zorgvuldig risicobeheer, zeker in een onzekere

42

Aanscherping integriteitsbeleid

Benoeming, deskundigheid en evaluatie bestuur

Catering bundelt een aantal regelingen, die voor het

een professioneel functionerend, onafhankelijk en

De Integriteitsregeling van Pensioenfonds Horeca &

integer functioneren van het fonds en degenen die aan

het fonds verbonden zijn, van belang zijn. Het betreft alle regelingen met betrekking tot gedrag, compliance* en

integriteit. Per 1 januari 2011 is de bestaande Integriteitsregeling uitgebreid met een incidentenregeling, een

tweetal persoonsgerichte onderzoeken en een verbod op

het aanvaarden van geschenken met een waarde van meer dan € 50,- door verbonden personen. De persoonsgerichte onderzoeken betreffen een zogeheten pre-employment

screening en een onderzoek gericht op het vaststellen van persoonsgebonden risico’s. Vanwege het toenemende belang dat aan aantoonbare beheersing van risico’s

wordt gehecht, zijn deze onderzoeken bij degenen die in dienst zijn van het fonds of een opdracht van het fonds

aanvaarden, mogelijk gemaakt. Met de introductie van de

incidentenregeling wordt vastgelegd dat in geval van grote fouten of risico’s bepaalde procedures worden gevolgd en dat de opvolging van de incidenten wordt opgenomen in de rapportage van de compliance officer(s). Een incident

is bijvoorbeeld een gebeurtenis die een gevaar vormt voor de integere en/of beheerste bedrijfsuitoefening van het fonds, een gebeurtenis waarbij directe of indirecte

(financiële) schade kan ontstaan voor het fonds als ook

fraude, misleiding, bedrog, verduistering of diefstal door

verbonden personen. Het bestuur heeft ook deze risico’s

op het gebied van de integriteit van verbonden personen willen formaliseren, zodat de procedures helder zijn op het moment dat zich een incident voordoet of een

persoonsgericht onderzoek wenselijk is. De externe compliance officer heeft geen afwijkingen van de vastgestelde Integriteitsregeling vastgesteld.

Het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering vindt deskundig fondsbestuur onontbeerlijk. In het kader van

deskundigheidsontwikkeling heeft de jaarlijkse najaarsconferentie in het verslagjaar in het teken gestaan van

scenariodenken. Met het benoemen en analyseren van de impact van verschillende toekomstscenario’s op het

pensioenfonds en het aandragen van mogelijke ideeën

en oplossingen, wordt beoogd beter te kunnen anticiperen op toekomstige ontwikkelingen. Dit past in het lange termijnperspectief dat kenmerkend is voor pensioen

fondsen. Ook heeft het bestuur herbevestigd dat binnen het bestuur geen specifieke portefeuilleverdeling wordt

gemaakt naar aandachtsgebied. Het bestuur is van mening dat het bestuur op alle aandachtsgebieden collectief (eind)verantwoordelijk is voor de besluitvorming. Dit

betekent dat deskundigheidsontwikkeling in de breedte en de diepte van belang blijft. In 2010 heeft het bestuur eveneens aandacht besteed aan de deskundigheid van

individuele bestuursleden en zijn specifieke competenties benoemd, waarover een bestuurder moet beschikken. Zo kan per individueel bestuurslid, aan de hand van zelfreflectie, een persoonlijk ontwikkelplan worden

opgesteld voor deskundigheidsbevordering en versterking van competenties. Ook hebben begin 2011 evaluatie

gesprekken plaatsgevonden tussen de voorzitters en de individuele bestuursleden. Om de deskundigheid en

continuïteit binnen het bestuur te waarborgen is tevens

een rooster van aftreden opgesteld. Hierin is bepaald dat om de twee jaar de helft van het bestuur, gelijkelijk

verdeeld over door werkgevers- respectievelijk werk

nemersorganisaties benoemde bestuursleden, aftredend is en dient te worden (her)benoemd. Met deze aan

scherpingen in het deskundigheidsplan waarborgt het bestuur dat de deskundigheid op niveau blijft en de continuïteit wordt gewaarborgd.


Vooruitzicht Naar verwachting zal het inzicht dat aanpassingen met

Na in 2008 in een situatie van onderdekking te zijn

zijn in 2011 leiden tot wijzigingen in weten regelgeving.

financiële positie van het fonds geweest. Onrust op de

betrekking tot het aanvullend pensioenstelsel noodzakelijk De conclusies van de Commissies Frijns en Goudswaard, de evaluatie van het Financieel Toetsingskader en het

Pensioenakkoord voorjaar 2010 vormen hiertoe aanleiding. Vermoedelijk leidt dit tot de (wettelijke) mogelijkheid

pensioenaanspraken aan te passen aan de stijging van de levensverwachting en schommelingen van de financiële markten. Op welke wijze hieraan bij de totstandkoming

van de nieuwe pensioenregeling invulling wordt gegeven is aan sociale partners. Een afweging ten aanzien van de

gekomen zijn 2009 en 2010 jaren van herstel van de

financiële markten zorgde voor schommelingen van de dekkingsgraad. Uitgaande van deze realiteit neemt het

belang van risicobeheersing toe. De komende jaren leidt dit tot verdere intensivering van het risicomanagement. Tijdig kunnen anticiperen op majeure risico’s voor het

fonds, rekening houdend met het langetermijnperspec-

tief, is van steeds groter belang. In 2011 wordt hier nader aandacht aan besteed.

toekomstbestendigheid van de pensioenregeling en de

Het jaar 2011 staat naar verwachting in het teken van

Voor het fonds geldt vervolgens de verantwoordelijkheid

licht van deze wijzigingen, staat voor Pensioenfonds

kenmerken van de fondspopulatie spelen hierbij een rol. de nieuwe pensioenregeling tijdig te implementeren en

hierover helder te communiceren naar belanghebbenden. Naast aanpassing van pensioenregelingen zijn in 2011

ook (wettelijke) aanpassingen op het gebied van goed pensioenfondsbestuur en medezeggenschap te ver

43

verschillende wijzigingen in het pensioenstelsel. In het Horeca & Catering ook voor de toekomst een, bij de

bedrijfstak passende, goede en betaalbare regeling en een kostenbewuste pensioenuitvoering centraal, alsmede

deskundig, integer en beheerst handelen op basis van een zorgvuldige en evenwichtige besluitvormingsprocedure.

wachten. Aangekondigd is dat dit leidt tot invoering van verschillende bestuursmodellen. Voor de benoemende organisaties en het bestuur van het fonds leidt dit

vervolgens tot de afweging welk bestuursmodel het meest geschikt is voor het fonds. Een algehele heroverweging op welke wijze het fonds invulling wil geven aan goed


Jaarverslag 2010

pensioenfondsbestuur zal hieruit volgen.

44

Van het verantwoordingsorgaan

Evenwicht door inzicht

“

Minister Kamp noemde 2010 het jaar van het inzicht. Een treffende omschrijving voor de hele sector. De uitspraak is zeker toepasbaar op ons fonds. In 2010 heeft bijvoorbeeld een analyse van het deel nemersbestand opnieuw inzicht gegeven in de samenstelling en kenmerken van het deelnemersbestand. Dit levert waardevolle informatie op die een solide basis biedt voor besluitvorming en beleidskeuzes voor de toekomst. Zo is duidelijk geworden dat ook onze deelnemers ouder worden en daardoor langer pensioen ontvangen. Dit inzicht is van belang, omdat dit gevolgen heeft voor het financiële beleid. Het verantwoordingsorgaan gebruikt deze analyse bij de beoordeling of sprake is van

”

evenwichtige belangenbehartiging. Zo ontstaat echt evenwicht.

Sven van der Hoorn, voorzitter verantwoordingsorgaan

45


keuzes heeft gemaakt die passen binnen de aanbevelingen

van een deelnemersraad (advisering vooraf) als van een

zich tijdig op de huidige ontwikkelingen voorbereidt.

Doordat deze taken en bevoegdheden zijn gebundeld in

Solide basis

volledig beeld vormen van het handelen van het bestuur

naar het deelnemersbestand van het fonds. Het bestuur

één orgaan kan het verantwoordingsorgaan zich een en de daarbij gemaakte keuzes.

Naast het handelen van het bestuur beoordeelt het verant woordingsorgaan ook het door het bestuur gevoerde

beleid en de beleidskeuzes voor de toekomst. Uitgangs-

punt bij de beoordeling is de vraag of het bestuur op even wichtige wijze rekening heeft gehouden met de belangen van alle bij het fonds betrokken belanghebbenden. De beoordeling van het verantwoordingsorgaan is hierna

opgenomen en wordt gevormd op basis van het jaarverslag, de jaarrekening en andere informatie, waaronder de bevindingen van het interne toezicht.

Het verantwoordingsorgaan vergadert viermaal per jaar.

Daarnaast vindt twee keer per jaar een overlegvergadering met de voorzitters van het bestuur plaats. Indien hiertoe aanleiding is, wordt het verantwoordingsorgaan tussentijds door het bestuur op de hoogte gesteld van actuele ontwikkelingen.

Inzicht

Waar 2009 het jaar van herstel was, is 2010 voor het Nederlandse pensioenstelsel het jaar van inzicht.

Bijvoorbeeld inzicht in het feit dat de verwachtingen van

belanghebbenden over (de hoogte en zekerheid van) hun

pensioen niet altijd overeenkomen met de realiteit, inzicht in de ontwikkelingen die het Nederlandse pensioenstelsel onder druk zetten en inzicht in het feit dat Nederlanders

Het bestuur heeft dit jaar een onderzoek laten uitvoeren heeft het onderzoek en de uitkomsten ervan gedeeld met het verantwoordingsorgaan. Op deze wijze heeft het

verantwoordingsorgaan meer inzicht gekregen in het deelnemersbestand van Pensioenfonds Horeca &

Catering. Het onderzoek maakt de kenmerken van het

deelnemersbestand opnieuw inzichtelijk en kan daardoor bijdragen aan een evenwichtige afweging van alle bij het fonds betrokken belangen. Het verantwoordingsorgaan

spreekt zijn waardering uit voor het laten uitvoeren van

dit onderzoek, dat mede dient als basis voor toekomstige besluitvorming.

Ervaringssterfte

Naar aanleiding van de prognosetafels die het Actuarieel Genootschap heeft gepubliceerd, heeft het bestuur

aanvullend onderzoek gedaan naar de ervaringssterfte onder de deelnemers van Pensioenfonds Horeca & Catering. Het bestuur heeft de uitkomsten van dit

onderzoek toegelicht aan het verantwoordingsorgaan.

Het verantwoordingsorgaan deelt het standpunt van het bestuur dat de landelijke prognosetafels van het

Actuarieel Genootschap in samenhang met de ervaringssterfte bij het fonds moeten worden bezien. Het

verantwoordingsorgaan benadrukt daarbij ook dat het

van belang is periodiek te toetsen of de ervaringssterfte bij Pensioenfonds Horeca & Catering blijft afwijken van de landelijke trend.

langer leven. Het verantwoordingsorgaan heeft gecon-

Ontwikkelingen omtrent goed pensioenfondsbestuur

bestuur staan en heeft tijdens de overlegvergaderingen

politieke discussie omtrent goed pensioenfondsbestuur.

stateerd dat deze onderwerpen op de agenda van het

over deze onderwerpen gesproken met de voorzitters van het bestuur. Zo hebben de voorzitters van het bestuur

toegelicht hoe de aanbevelingen van de Commissies Frijns en Goudswaard zich verhouden tot Pensioenfonds Horeca & Catering. Hieruit bleek niet alleen dat Pensioenfonds Horeca & Catering in het verleden een aantal bewuste

Het verantwoordingsorgaan volgt met belangstelling de Het gaat hierbij niet alleen om de mogelijke vertegen-

woordiging van gepensioneerden in het bestuur, maar

ook om de verdere professionalisering van pensioenfondsbesturen en de gevolgen die deze ontwikkelingen hebben voor het interne toezicht, het verantwoordingsorgaan en de deelnemersraad bij pensioenfondsen.

Jaarverslag 2010

verantwoordingsorgaan (verantwoording achteraf).

van de genoemde commissies, maar ook dat het bestuur


Catering beschikt zowel over de taken en bevoegdheden

46

Met het bestuur is over deze onderwerpen en mogelijke

Invulling vacatures

mogelijk zijn ten aanzien van goed pensioenfondsbestuur,

woordingsorgaan. Het betreft de invulling van twee

gevolgen gesproken. Zodra duidelijk is welke keuzes

wordt het verantwoordingsorgaan hierin betrokken.

Werkzaamheden 2010

Verdere deskundigheidsontwikkeling vormde voor het

verantwoordingsorgaan een belangrijk aandachtspunt.

Adequate invulling van de taak van verantwoording en de

taak van advisering vergt - in de visie van het verantwoordingsorgaan - een gesprekspartner die de vraagstukken

In 2010 zijn twee nieuwe leden benoemd in het verantopenstaande zetels namens de aangesloten werkgevers.

Ook binnen het bestuur zijn twee nieuwe bestuursleden en een plaatsvervangend bestuurslid benoemd. Het verantwoordingsorgaan is zeer tevreden met deze

invullingen omdat continuïteit en adequate vertegen-

woordiging van alle geledingen binnen het fonds hoog in het vaandel staan.

doorgrondt en leidend kan zijn in het initiëren en voeren

Oordeel

voorschriften rond actuariële en financiële achtergronden

bestuur in 2010 bij de totstandkoming van besluiten en

van besprekingen. In 2010 is aandacht besteed aan de (zoals levensverwachting, toeslagbeleid, Financieel

Toetsingskader en kostendekkendheid van de premie),

renteafdekking, informatieverstrekking en jaarverslag

Het verantwoordingsorgaan komt tot het oordeel dat het vaststelling van beleid op een evenwichtige wijze rekening

heeft gehouden met alle bij het fonds betrokken belangen.

geving. Daarbij is tevens de vertaalslag gemaakt naar

Toekomst

ontwikkeling direct resultaat opleverde. Verder is het

dat 2011 een belangwekkend jaar gaat worden. Niet alleen

fondsspecifieke kenmerken zodat de deskundigheids algemene wettelijke kader inclusief verwachte (wets-) wijzigingen uitgediept.

Het verantwoordingsorgaan is betrokken bij de jaarwerkcyclus. Het jaarwerk met de rapportage intern toezicht die van de auditcommissie wordt ontvangen en ook de rapportages van de accountant en actuaris vormen

belangrijke inbreng in het kader van de verantwoordings taak. Samen met het jaarverslag van het bestuur en de

jaarrekening van het fonds bestaat daarmee een compleet

Het verantwoordingsorgaan spreekt de verwachting uit vanwege de ontwikkelingen als gevolg van het gesloten

akkoord tussen sociale partners op landelijk niveau en de

discussies omtrent goed pensioenfondsbestuur, maar ook

vanwege het nieuwe pensioenakkoord van sociale partners in de bedrijfstakken horeca en catering. Het verantwoordingsorgaan heeft het bestuur gevraagd om tijdig te

worden betrokken bij de advisering en besluitvorming omtrent de inrichting en uitvoering van de pensioen regeling per 1 januari 2012.

beeld. In het jaar 2010 adviseerde het verantwoordings

Zoetermeer, 7 juni 2011

statuten, pensioenen uitvoeringsreglement, reglement

S. Barbier

verantwoordingsorgaan aandacht aan het beroepsrecht bij

D.C. Breedveld

orgaan over de gewijzigde fondsdocumenten, zoals

auditcommissie en parameters. Op verzoek besteedde het de Ondernemingskamer van het Gerechtshof Amsterdam. De visie van het verantwoordingsorgaan inzake de

artikelen 217 en 218 van de Pensioenwet is door het bestuur overgenomen en daarmee vanaf 1 januari 2011 opgenomen in het reglement van het verantwoordingsorgaan.

F. van Belzen F. van Brenk

P.B.J. Elsinger J.C. van Heel

P.A.M. Hijlkema

S. van der Hoorn, voorzitter R. Lubbes

R. Ravensteijn, plaatsvervangend voorzitter W. Selles

J. Stuivenberg J.J. de Wit

Van de auditcommissie

47

Betrouwbare beheerder en uitvoerder

“

De governance van Pensioenfonds Horeca & Catering is zodanig ingericht dat het pensioenfonds zich terecht de betrouwbare beheerder en uitvoerder van de

”

pensioenregelingen voor de bedrijfs takken horeca en catering noemt.


Jaarverslag 2010

Han Thoman, voorzitter auditcommissie

48

Inrichting en ontwikkeling Intern Toezicht

De volgende aandachtspunten zijn aan het bestuur

Horeca & Catering volgens de principes van goed

• In Control Statement (ICS): ook over 2010 heeft de

Vanaf januari 2007 is Intern Toezicht bij Pensioenfonds pensioenfondsbestuur ingericht. Aanvankelijk gebeurde

dat door de auditcommissie waarvan behalve drie externe deskundigen ook twee bestuursleden deel uitmaken.

Inmiddels zijn de rollen en verantwoordelijkheden van de auditcommissie en Intern Toezicht formeel en materieel nadrukkelijker gescheiden, zodanig dat over 2010 Intern

Toezicht alleen wordt uitgeoefend door de externe leden.

Werkwijze Intern Toezicht

Nu de externe leden met de bestuursleden samen de auditcommissie vormen, zijn de uitkomsten van de

activiteiten van de auditcommissie een belangrijke bron

voor de bevindingen van Intern Toezicht. Op basis van een meerjarenplanning passeren alle processen van het

pensioenfonds de revue, worden procedures getoetst en wordt inzicht verkregen in de wijze waarop het bestuur met de risico’s op langere termijn omgaat.

In de loop van 2011 wordt het punt bereikt waarop, na ruim vier jaar, alle processen zijn doorlopen en wordt gestart met een nieuwe cyclus. Dat is ook een goed

moment om terug te blikken en te evalueren. Dat zal in 2011 plaatsvinden.

Intussen is al wel geconstateerd dat een nadere aan

scherping van wat het bestuur van de auditcommissie en Intern Toezicht verwacht, gewenst is. Voor wat de

auditcommissie betreft is de vraag opgeroepen op welke wijze meer kan worden bijgedragen aan de inhoudelijke

voorbereiding van het door het bestuur te voeren beleid.

aangereikt:

directie aan het bestuur gerapporteerd in control te

zijn. Intern Toezicht heeft het bestuur geadviseerd zich

nader uit te spreken over de vraag welke doelen het ICS moet dienen, welke mate van zekerheid men wenst en of de huidige vorm aansluit bij de behoefte;

• deelnemersadministratie: geconstateerd is dat, door de

afschaffing van de zogenaamde eerstedagmeldingen, de startbrief niet aan nieuwe deelnemers is verzonden.

Weliswaar is dit ook door het bestuur geconstateerd en is, ter tijdelijke vervanging, een welkomstbrief op het

internet geplaatst die werkgevers kunnen hanteren om deelnemers te informeren, doch dit is een onwenselijke

situatie omdat het pensioenfonds de verplichting heeft

zelf een startbrief te verzenden en controle of werkgevers hun deelnemers informeren niet goed mogelijk is. De

onwenselijkheid is door het bestuur geconstateerd en inmiddels worden de startbrieven door het pensioenfonds verstuurd;

• uitvoeringsorganisatie: het belang van de voortgang van het businessinformatieplan wordt onderstreept. Aandacht is gevraagd voor het meer to the point ontwikkelen van notities en voorstellen en een allesomvattende, maar eveneens to the point

rapportage over de gehele uitvoering te maken

vanuit fondsperspectief en dat tevens een adequaat inzicht geeft in de risicobeheersing;

• onderscheid rol en verantwoordelijkheid van het bestuur en die van sociale partners: nogmaals is gesignaleerd dat in bepaalde situaties onvoldoende onderscheid

wordt gemaakt tussen de rol en verantwoordelijkheid van het bestuur als leidend orgaan van het pensioen-

Bevindingen Intern Toezicht

fonds en die van sociale partners als hoeder van de

van het pensioenfonds is weloverwogen en zorgvuldig

herziening van de pensioenovereenkomst van 2006 aan

Er zijn geen majeure opmerkingen te maken. De governance ingericht hetgeen een essentiële bijdrage levert aan het zijn van een betrouwbare pensioenuitvoerder.

Zo is kennis genomen van de verslagen van de vergaderingen van de beleggingsadviescommissie in 2010, het

eerste jaar van volledig functioneren. Zij geven een beeld van een gestructureerde en gedegen aanpak.

Voorts zijn de rapportages van de compliance officer over geheel 2010 beoordeeld; deze hebben niet geleid tot specifieke bevindingen.

arbeidsvoorwaarden waaronder pensioen. Nu een de orde is, wordt nogmaals op dat noodzakelijke

onderscheid geattendeerd. Voorts is een bewaking,

lees: ‘beperking’, van de activiteiten van de uitvoeringsorganisatie in dit opzicht een punt van aandacht.

Follow up eerdere bevindingen van Intern Toezicht

Het bestuur neemt de bevindingen en aanbevelingen van Intern Toezicht serieus. Er is daaraan adequaat inhoud gegeven.

Zoetermeer, 19 mei 2011 W.A. Biewinga J.P.A. Nelissen

H.J. Thoman (voorzitter)


Jaarverslag 2010

49

50


Jaarverslag 2010

Jaarrekening 2010 51

52 Balans

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

(na resultaatbestemming) ACTIVA Beleggingen voor rekening en risico pensioenfonds Vastgoedbeleggingen

Aandelen


Derivaten

Overige beleggingen

( 1 )* (2)

373.085

1.617.420

282.037

1.233.267

(3)

1.465.748 1.129.432

(5)

332.354 265.374

(4)

15.515 129.951

Totaal beleggingen

3.804.122 3.040.061

Deelnemingen

(6)

Vorderingen uit hoofde van beleggingen

(7)

59.969 25.924

Vorderingen en overlopende activa

(8)

64.199 77.322

Liquide middelen

(9)

52.602 156.178

Totaal

3.980.892 3.299.485

* De nummering verwijst naar de toelichting zoals opgenomen vanaf pagina 60.

-

-

53 Balans

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

(na resultaatbestemming)

PASSIVA Stichtingskapitaal en reserves Bestemmingsreserve

Overige reserves

(10)* (11)

-

Totaal reserves Technische voorzieningen voor

-

156.293 272.372

risico pensioenfonds

(12)

Langlopende schulden

(13)

Schulden uit hoofde van beleggingen

(14)

Kortlopende schulden en overlopende passiva

(15)

156.293 272.372

3.441.169 2.812.719

270 274

329.446 204.687

53.714

9.433

Totaal

3.980.892

3.299.485


Jaarverslag 2010

* De nummering verwijst naar de toelichting zoals opgenomen vanaf pagina 60.

54

Staat van baten en lasten

2010 2009

(in e 1.000) BATEN Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) (16)*

307.813 260.689

Beleggingsresultaten risico pensioenfonds

(17)

283.118 313.659

Overige baten

(18)

1.843 1.389

Totaal baten

592.774 575.737

LASTEN

Mutatie technische voorzieningen voor risico pensioenfonds

(19)

Toevoeging pensioenopbouw Indexering en overige toeslagen

151.559 152.785 16.695 30.403

Rentetoevoeging

37.894 73.857

Wijziging marktrente

377.139 -265.491

Onttrekking voor pensioenuitkeringen Wijziging vanwege waardeoverdrachten Wijziging actuariële grondslagen Overige mutaties

-47.541 -42.038 -8.128 -945 99.518 79.959 1.314 7.873 628.450 36.403

Pensioenuitkeringen

(20)

45.001 41.816

Pensioenuitvoeringskosten

(21)

Saldo waardeoverdrachten

(22)

Herverzekering

(23)

679 835

Overige lasten

(24)

8.889 870

20.205 15.338 5.629 694

Totaal lasten

708.853 95.956

Saldo van baten en lasten

-116.079 479.781

Bestemming van het resultaat Bestemmingsreserve

Overige reserve * De nummering verwijst naar de toelichting zoals opgenomen vanaf pagina 67.

-

-

-116.079 479.781

Kasstroomoverzicht

55

2010 2009

(in e 1.000)

Pensioenactiviteiten

Ontvangen premies

319.064 254.236

Betaalde uitkeringen

-45.314 -41.981

Ontvangen waardeoverdrachten

705 377

Betaalde waardeoverdrachten

-6.395 -1.071

Betaalde pensioenuitvoeringskosten

-17.789

Betaalde herverzekeringspremie Overige mutaties

-21.035

-1.487 -659 37.868 -1.509 286.652 188.358

Beleggingsactiviteiten

Verkopen en aflossingen van beleggingen

Ontvangen onderpand swaptionoverlay

Ontvangen directe beleggingsopbrengsten Aankoop beleggingen Betaalde kosten vermogensbeheer Overige mutaties

3.115.799 2.219.212 -81.100 -64.820 67.801 71.536 -3.472.769 -2.448.968 -11.421 -9.433 -8.538 18.325 -390.228 -214.148

Mutatie liquide middelen

-103.576

Saldo liquide middelen aanvang boekjaar

156.178 181.968

-25.790

Saldo liquide middelen ultimo boekjaar

52.602 156.178

Jaarverslag 2010

-103.576 -25.790


Mutatie in liquide middelen

56

Toelichting op de balans, de staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht

zieningen. Deze stelselwijziging heeft geen effect op

Algemeen

Schattingswijziging

Activiteiten

vastgesteld met de door het Actuarieel Genootschap (AG)

1. Het fonds heeft ten doel, overeenkomstig de bepalingen van de statuten en van de pensioenreglementen van het fonds, werknemers en gewezen werknemers,

alsmede overige belanghebbenden te beschermen

tegen geldelijke gevolgen van arbeidsongeschiktheid, ouderdom en overlijden.

2. Het fonds tracht dit doel te bereiken door:

a. overeenkomstig de bij zijn pensioenreglementen te stellen regels uitkeringen toe te kennen bij arbeids ongeschiktheid, ouderdom en overlijden;

b. andere wettige middelen, die tot het bereiken van het doel bevorderlijk kunnen zijn.

Pensioenfonds Horeca & Catering is statutair gevestigd te Zoetermeer.

Algemene grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening Overeenstemmingsverklaring

De jaarrekening van Stichting Pensioenfonds Horeca & Catering is opgesteld in overeenstemming met de

wettelijke bepalingen zoals deze zijn vermeld in Titel 9

vermogen en resultaat.

Op de balansdatum worden de technische voorzieningen gepubliceerde Prognosetafel 2010-2060. Hierbij wordt

rekening gehouden met branchespecifieke ervaringssterfte.

Per 31 december 2009 werden de technische voorzieningen nog vastgesteld op basis van de AG Prognosetafel

2005-2050 (zonder branchespecifieke ervaringssterfte), rekening houdende met een materiële wijziging van de voorzienbare trend in overlevingskansen. Door deze

schattingswijziging nam de voorziening per 31 december 2010 toe met € 99,5 miljoen. Op pagina 58 wordt nader

ingegaan op de wijziging van de overlevingsgrondslagen.

Schattingsmethodiek

Het fonds is voor de vaststelling van de premies en de

technische voorziening afhankelijk van de opgaven van de loonsommen per werknemer door UWV. De in het jaarverslag 2009 opgenomen premies zijn herrekend

met gebruikmaking van de laatst bekende UWV-gegevens; het verschil in premie is in dit verslagjaar in de cijfers

opgenomen. De premies over het kalenderjaar 2010 zijn

geschat uitgaande van de definitieve opgelegde premies over 2009 aangepast voor verwachte loonontwikkeling en bedrijfstakgegevens.

Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en met inachtneming

De mutatie van de technische voorziening in 2010 uit

bijzonder Richtlijn 610 Pensioenfondsen.

met behulp van enerzijds de totaal geschatte premies

van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, in het

Algemene waarderingsgrondslagen

Tenzij bij het desbetreffende balanshoofd anders wordt

vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten

worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum

hoofde van pensioenopbouw wordt vervolgens vastgesteld over kalenderjaar 2010 en anderzijds de deelnemer

karakteristieken van het voorgaande verslagjaar. De

verschillen tussen de geschatte bedragen met betrekking tot het huidige verslagjaar en de definitieve uitkomsten

volgens de hierna beschreven grondslagen worden in het volgende verslagjaar in de cijfers verwerkt.

zijn gerealiseerd. Verliezen en risico’s die hun oorsprong

Omrekening vreemde valuta

genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening

tegen de valutakoers per balansdatum. Voor zover

vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht bekend zijn geworden. De jaarrekening is opgesteld op

basis van het uitgangspunt van continuïteitsdoelstelling.

Stelselwijziging

Overeenkomstig de herziene richtlijnen in RJ 271.3 waar

deert de stichting met ingang van 2010 de (Nederlandse) pensioenverplichtingen volgens de ‘verplichting aan de

pensioenuitvoerder benadering’ zoals nader uiteengezet onder de grondslagen voor de waardering van de voor

Activa en passiva in vreemde valuta worden omgerekend valutarisico’s zijn afgedekt door middel van valuta

termijncontracten, wordt het daaruit per balansdatum

resulterende ongerealiseerde koersresultaat in de waarde van de beleggingen in aanmerking genomen. In de staat

van baten en lasten zijn de transacties omgerekend tegen de op het moment van de transactie geldende koers.

Overige valutaverschillen komen ten gunste dan wel ten laste van de staat van baten en lasten.

57

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

Derivaten

Beleggingen

renterisico’s op de dekkingsgraad te beperken.

betrouwbaar kan worden vastgesteld vindt waardering plaats op basis van geamortiseerde kostprijs. De waar

dering van participaties in beleggingsinstellingen geschiedt tegen marktwaarde. Voor beursgenoteerde beleggings instellingen is dit de marktnotering per balansdatum.

Vastgoedbeleggingen

Niet beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

De derivaten zijn uit te splitsen in positieve en negatieve

posities. De negatieve posities worden verantwoord in de balans onder de ‘Schulden uit hoofde van beleggingen’.

Verder vallen onder deze post de valutatermijncontracten. Derivaten worden gewaardeerd op reële waarde, te weten de relevante marktnotering of, indien deze ontbreekt, de

waarde die wordt bepaald met behulp van marktconforme en toetsbare waarderingsmodellen.

Dit betreft vastgoedbeleggingen via besloten beleggings-

Overige beleggingen

waarde. Dit is de geschatte opbrengstwaarde bij onder

beleggingen in private equity en grondstoffen.

fondsen. Deze beleggingen worden gewaardeerd op actuele handse verkoop in verhuurde staat. Vastgoed wordt jaarlijks

Onder de overige zakelijke waarden zijn opgenomen de

getaxeerd. Er vinden geen periodieke afschrijvingen plaats.

Private equity

Beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

waarde. Voor zover dit betrekking heeft op de fund of

Vastgoedbeleggingen in beursgenoteerde beleggings

instellingen worden gewaardeerd tegen de beurskoers per balansdatum.

Aandelen

Beursgenoteerde aandelen en de participaties in

beursgenoteerde beleggingsinstellingen worden

Private equity beleggingen worden gewaardeerd op actuele fundmanagers is dit de intrinsieke waarde die wordt

ontleend aan de rapportages van de fund of fundmanagers. De fund of fundmanagers hanteren bij de bepaling van de waarde van hun belangen de internationale richtlijnen van de sector, waaronder die van de European Private Equity & Venture Capital Association (EVCA).

gewaardeerd tegen de beurskoers per balansdatum.

Grondstoffen


marktwaarde.

Onder vastrentende waarden worden verstaan obligaties

De beleggingen in grondstoffen worden gewaardeerd op

en participaties in beleggingsinstellingen.

Deelnemingen

Obligaties

waarde, tenzij anders vermeld.

De obligaties worden gewaardeerd tegen actuele waarde,

Deelnemingen worden gewaardeerd tegen intrinsieke

zijnde de beurskoers per balansdatum. De waarde is

Premievorderingen

uit hoofde van beleggingen wordt verantwoord.

staande posten te verminderen met een voorziening voor

exclusief opgelopen rente, welke onder de vorderingen

Participaties in beleggingsinstellingen

De participaties in beleggingsinstellingen betreffen hypothecaire leningen die worden gewaardeerd op

De premievorderingen worden bepaald door de open-

oninbaarheid. De voorziening wordt bepaald op basis van de ouderdom van de vorderingen. Hierbij worden de volgende aannames voor oninbaarheid gehanteerd: • vorderingen ouder dan 3 jaar:

100%

van de contante waarde van de met vervroegde aflossing

• vorderingen van 1-2 jaar oud:

50%

staatsobligaties met vergelijkbare looptijden inclusief

van de aan incassopartners overgedragen vorderingen

actuele waarde. Deze waarde wordt vastgesteld op basis

aangepaste kasstromen, verdisconteerd tegen de rente op eventuele opslagen, behorende bij het risicoprofiel van de leningen.

Jaarverslag 2010

Slechts indien de actuele waarde van een belegging niet

derivaten die zijn afgesloten met als oogmerk de

• vorderingen van 2-3 jaar oud:

• vorderingen niet ouder dan 1 jaar:

75%

50%

en 2% van de overige uitstaande vorderingen.


Beleggingen worden gewaardeerd tegen actuele waarde.

Dit betreft onder andere beleggingen inzake rente

58

Reserves

aan te passen, waarbij rekening gehouden wordt met de

nadat alle actiefposten, posten van vreemd vermogen en

datum gerekend met branchespecifieke ervaringssterfte.

De reserves worden bepaald door het bedrag dat resteert verplichtingen inclusief alle technische voorzieningen, in de balans zijn opgenomen. In de toelichting wordt

opgenomen het krachtens de Pensioenwet minimaal

vereiste vermogen en het vereiste vermogen volgens de in het Besluit Financieel Toetsingskader pensioenfondsen (FTK) voorgeschreven berekeningsmethodiek.

Technische voorzieningen De technische voorzieningen worden opgenomen tegen

actuele waarde (marktwaarde). De actuele waarde wordt

meest recente AG Prognosetafel. Tevens wordt vanaf deze Deze ervaringssterfte is leeftijds- en geslachtsafhankelijk: • voor mannelijke deelnemers tot de 50-jarige leeftijd is

de ervaringssterfte (ruim) lager dan de landelijke sterfte, terwijl de sterfte onder oudere mannelijke deelnemers hoger is dan het landelijk gemiddelde;

• voor vrouwelijke deelnemers tot de 40-jarige leeftijd is de ervaringssterfte lager dan de landelijke sterfte.

Tussen de 40- en 70-jarige leeftijd is de sterfte bij de

vrouwen vergelijkbaar met het landelijk gemiddelde, terwijl dit voor 70-plussers ruim hoger is.

bepaald op basis van de contante waarde van de beste

Voor wezen zijn geen sterftekansen in aanmerking

met de op balansdatum onvoorwaardelijke pensioen

pensioenverplichtingen gesteld op 6% van de contante

inschatting van toekomstige kasstromen die samenhangen verplichtingen. Bij de berekening worden de volgende grondslagen en veronderstellingen gehanteerd:

genomen. Voor niet ingegaan wezenpensioen zijn de

waarde van de nabestaandenpensioenen, behorende bij ouderdomspensioen van deelnemers jonger dan 65 jaar.

Rente

Meeverzekerde partner

marktrente, waarvoor de actuele rentetermijnstructuur,

jonger verondersteld. De partner van een vrouwelijke

De contante waarde wordt bepaald op basis van de zoals gepubliceerd door De Nederlandsche Bank, is gebruikt. Deze is vergelijkbaar met een afgeleide

De partner van een mannelijke deelnemer wordt drie jaar deelnemer wordt drie jaar ouder verondersteld.

marktconforme rekenrente van 3,41% (2009: 3,85%).

De veronderstelde gehuwdheidsfrequentie voor mannen

(primo jaar) en 24 jaar (ultimo jaar).

daarna gelijk tot 65 jaar. De veronderstelde gehuwdheids-

De gemiddelde looptijd van de verplichtingen is 23 jaar

Overlevingsgrondslagen

De technische voorzieningen op de balansdatum worden vastgesteld op basis van de door het Actuarieel Genootschap gepubliceerde Prognosetafel 2010-2060, waarbij

rekening is gehouden met branchespecifieke ervarings-

loopt op van 22% op 21 jaar tot 90% op 35 jaar en blijft

frequentie voor vrouwen loopt op van 35% op 21 jaar tot

85% op 30 jaar, blijft gelijk tot 50 jaar en neemt daarna af tot 70% op 65 jaar. Vanaf de 65-jarige leeftijd neemt de veronderstelde gehuwdheidsfrequentie af met de sterftekans van de meeverzekerde partner.

sterfte.

Arbeidsongeschiktheid

De technische voorzieningen ultimo 2009 en de

wegens arbeidsongeschiktheid is verleend, is de voor

mutaties gedurende het verslagjaar zijn gebaseerd op

de AG Prognosetafel 2005-2050 zonder branchespecifieke ervaringssterfte. Wel werd een opslag van 4,2% op de

voorzieningen toegepast om te voorzien in de gestegen levensverwachtingen.

In de zomer van 2010 heeft het pensioenfonds een

onderzoek naar branchespecifieke ervaringssterfte

Voor deelnemers aan wie vrijstelling van premiebetaling ziening gelijk aan de contante waarde van de tot

pensioendatum te verwerven pensioenaanspraken. Opslag percentage voor kosten

Voor toekomstige kosten met betrekking tot de administra tie en uitbetaling van de pensioenen na ingang is de netto technische voorziening verhoogd met 4,0% (2009: 4,0%).

uitgevoerd. Op 30 augustus 2010 heeft het Actuarieel

Toeslagen

gepubliceerd, waarbij rekening gehouden wordt met

• actieve deelnemers omdat in de premievaststelling een

Genootschap de nieuwe Prognosetafel 2010-2060

stijgende (landelijke) levensverwachtingen tot 2060. Het

bestuur van het pensioenfonds heeft vervolgens besloten

om de actuariële fondsgrondslagen per 30 november 2010

Toeslagverlening vindt plaats aan:

opslag van 0,9% van de premiegrondslag voor dit doel is opgenomen;

• alle deelnemers voor zover er voldoende middelen zijn.

Toeslagverlening actieve deelnemers

Waardeoverdrachten

geweest, hebben per 31 december van dat jaar een

waarden zijn gebaseerd op de berekeningsgrondslagen

pensioenaanspraken. Per 31 december 2010 wordt aan de deelnemers die in 2010 actief zijn geweest een toeslag toegekend ter grootte van 1,00% (2009: 1,25%).

volgens het Besluit rekenen procedureregels waarde overdrachten. De waardeoverdrachten worden

toegerekend aan het verslagjaar waarin de bijbehorende pensioenaanspraken zijn verwerkt.

Toeslagverlening alle deelnemers

Beleggingsresultaten

van enig kalenderjaar vastgestelde opgebouwde pensioen

De directe beleggingsopbrengsten hebben betrekking op

Het bestuur kan jaarlijks besluiten om op de per 1 januari aanspraken van alle deelnemers een toeslag te verlenen indien de financiële situatie van het pensioenfonds

zodanig is dat deze toeslagverlening niet ten koste gaat

van de pensioenrechten en pensioenaanspraken. Gezien

Directe beleggingsopbrengsten

de aan het verslagjaar toe te rekenen interest en in

het verslagjaar gedeclareerde dividenden en overige opbrengsten.

de financiële positie van het fonds heeft het bestuur

Indirecte beleggingsopbrengsten

alle deelnemers per 1 januari 2011 niet te verhogen.

op gerealiseerde en ongerealiseerde waardestijgingen of

besloten om de opgebouwde pensioenaanspraken van

Toekomstige ontwikkelingen in het salarisniveau

De indirecte beleggingsopbrengsten hebben betrekking waardedalingen.

Bij de vaststelling van de voorziening is geen rekening

Kosten toe te rekenen aan beleggingen

met uitzondering van de toeslag per 1 januari van het

mindering gebracht op de som van de directe en indirecte

gehouden met toekomstige ontwikkelingen en toeslagen, komende boekjaar, indien het bestuur het besluit tot toeslagverlening heeft genomen in het verslagjaar.

Langlopende schulden

De oprenting van de uitstaande depots geschiedt op

basis van een rente van 4,0%. Aan de depots worden de verschuldigde premies onttrokken.

Overig

De overige activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde.

Grondslagen voor de staat van baten en lasten Premiebijdragen

Als premiebijdragen zijn opgenomen de aan het boekjaar

toe te rekenen bijdragen van werkgevers en werknemers, alsmede bijdragen van de Stichting Financiering Voort zetting Pensioenverzekering (FVP) en UWV. De in het

jaarverslag 2009 opgenomen premies zijn herrekend met

gebruikmaking van de laatst bekende UWV-gegevens; het

De externe kosten van vermogensbeheer worden in beleggingsopbrengsten.

Pensioenuitkeringen

Hieronder worden opgenomen de ten laste van het

verslagjaar komende uitkeringen inzake ouderdoms-, nabestaanden-, wezen- en vroegpensioen alsmede

uitkeringen in het kader van de WAO-aanvullings- en

-gatregeling. Tevens zijn hierin opgenomen de eenmalige uitkeringen als gevolg van afkoop ingeval de hoogte van het pensioen beneden het wettelijke minimum is.

Herverzekering

De risico’s behorende bij het nabestaandenpensioen in de aanvullende pensioenregeling, inclusief de premie

vrijstelling hiervoor in geval van volledig en duurzame

arbeidsongeschiktheid in de zin van de IVA, zijn volledig

herverzekerd. Dit op risicobasis gesloten herverzekeringscontract is ondergebracht bij de Algemene Levens

herverzekerings Maatschappij NV (dochteronderneming van Swiss Re Europe S.A.).

men. De premies over het kalenderjaar 2010 zijn geschat

Grondslagen voor de opstelling van het kasstroomoverzicht

aangepast voor loonontwikkeling en bedrijfstakgegevens.

Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe

verschil in premie is in dit verslagjaar in de cijfers opgeno-

uitgaande van de definitieve opgelegde premies over 2009

Jaarverslag 2010

onvoorwaardelijk recht op een toeslag op de opgebouwde

De bij overdrachten van pensioenen bepaalde overdrachts

methode. Kasstromen in vreemde valuta’s worden

omgerekend tegen een geschatte gemiddelde koers.


Deelnemers die gedurende het boekjaar actief zijn

59

60

Toelichting op de te onderscheiden posten op de balans 2010

Beleggingen voor rekening en risico pensioenfonds Mutatieoverzicht beleggingen 2010

Waarde per 1 januari

Aankopen

Verkopen

en aflossingen

Waarde-

ontwikkeling

Waarde per

31 december

(in e 1.000) Vastgoedbeleggingen (1) Beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

171.520 257.455 -228.589

39.336

239.722

Niet-beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

110.517 25.953

-544 -2.563 133.363

282.037 283.408 -229.133

36.773

373.085

Aandelen (2) Beursgenoteerde aandelen

1.009.753 522.447 -381.747 186.910 1.337.363

1.233.267 546.454 -406.730 244.429


223.514 24.007 -24.983

57.519

280.057 1.617.420

Vastrentende waarden (3) Obligaties


911.273 2.003.311 -1.716.628

37.458

1.235.414

218.159 7.721 -3.784 8.238 230.334 1.129.432 2.011.032 -1.720.412

45.696

1.465.748

Derivaten (4)

27.603 484.442 -630.516 -190.902

-309.373

Overige beleggingen (5) Private equity

104.693 21.881 -5.724 27.185 148.035 160.681 125.552 -123.284

21.370

184.319

265.374 147.433 -129.008

48.555

332.354

Grondstoffen

Totaal

2.937.713 3.472.769 -3.115.799

184.551

3.479.234

Aanpassing voor negatieve posities in derivaten

Totaal beleggingen

102.348 324.888 3.040.061 3.804.122

Onder de waardeontwikkeling van de beleggingen zijn tevens begrepen die beheerkosten van externe vermogensbeheerders die rechtstreeks ten laste van het belegd vermogen zijn gebracht.

61

2009

Beleggingen voor rekening en risico pensioenfonds Mutatieoverzicht beleggingen 2009

Waarde per 1 januari

Aankopen

Verkopen

en aflossingen

Waarde-

ontwikkeling

Waarde per

31 december

(in e 1.000) Vastgoedbeleggingen (1) Beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

93.379 256.365 -224.039

45.815

171.520

Niet-beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

116.133 950 -950 -5.616 110.517 209.512 257.315 -224.989

40.199

282.037

Aandelen (2) Beursgenoteerde aandelen

715.398 928.107 -847.029 213.277 1.009.753

753.675 1.080.916 -868.308


38.277 152.809 -21.279

53.707 266.984

223.514 1.233.267

Vastrentende waarden (3) Obligaties


756.395 964.882 -870.335

60.331

226.798 5.467 -24.557 10.451 983.193 970.349 -894.892

911.273 218.159

70.782 1.129.432

Derivaten (4)

331.794 82.024 -225.440 -160.775

27.603

Overige beleggingen (5) Private equity

Grondstoffen

96.631 15.081 -5.583 -1.436 104.693 78.557 43.283

- 38.841 160.681

175.188 58.364 -5.583 37.405 265.374

2.453.362 2.448.968 -2.219.212

254.595

2.937.713

Aanpassing voor negatieve posities in derivaten

Totaal beleggingen

93.808 102.348 2.547.170 3.040.061

Jaarverslag 2010

Totaal

rechtstreeks ten laste van het belegd vermogen zijn gebracht.


Onder de waardeontwikkeling van de beleggingen zijn tevens begrepen die beheerkosten van externe vermogensbeheerders die

62

Specificatie vastgoedbeleggingen naar categorie

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Kantoren

86.990 77.043

Winkels

136.775 97.306

Bedrijfsruimte

57.306 59.308

Woningen Totaal

92.014 48.380

373.085 282.037

Specificatie positieve contractposities derivaten

Waarde

Notional

Waarde

31-12-2010

31-12-2009

Notional

(in e 1.000) Rente

Valuta + commodity

2.857 4.767.301 127.411 3.125.949

12.658 2.069.899

Totaal

2.540 1.773.321

15.515 6.837.200 129.951 4.899.270

Een deel van de beleggingsportefeuille is beschikbaar voor

Dit bedrag is als volgt verdeeld: aandelen € 34 miljoen

portefeuille heeft Pensioenfonds Horeca & Catering alleen

(2009: € 53 miljoen). Voor het risico van niet

in bruikleen gegeven effecten. Van dat deel van de

het economisch eigendom. Per 31 december 2010 zijn beleggingen met een waarde van circa € 89 miljoen (2009: € 67 miljoen) in bruikleen gegeven. Deelnemingen (6)

(2009: € 14 miljoen) en obligaties € 55 miljoen

terugleveren van in bruikleen gegeven effecten

zijn zekerheden gesteld. Deze zekerheden zijn niet in de balans opgenomen.

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Klantenconsortium Innovact B.V. Verwerving deelneming

Afwaardering

0 667 0 -667

Saldo ultimo boekjaar

-

Het fonds heeft in 2007 een belang van 33,33% genomen

Hiertoe zijn 666.666 aandelen van elk één euro verworven.

Deze vennootschap hield 49% van de aandelen in WWB

door Klantenconsortium Innovact B.V. van de resterende

in Klantenconsortium Innovact B.V. gevestigd te Utrecht. Innovact B.V., de leverancier van de software waarin de

deelnemersadministratie is vastgelegd. In januari 2009

heeft het pensioenfonds geparticipeerd in de emissie van aandelen van haar deelneming Klantenconsortium

Innovact B.V., teneinde het belang van 33,33% te handhaven. Vorderingen uit hoofde van beleggingen (7)

-

De emissie vond plaats ter financiering van de verwerving

51% van de aandelen van WWB Innovact B.V. De waardering van de deelneming is in 2009 op nihil gesteld gegeven de intrinsieke waarde van de onderliggende entiteit WWB Innovact B.V.

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Te vorderen beleggingsresultaten Overige vorderingen

40.528 20.530 19.441 5.394


59.969 25.924

Vorderingen en overlopende activa (8)

31-12-2010 31-12-2009

63

(in e 1.000)

Premies - Te vorderen premies - Af: voorziening oninbaar

73.242 82.843 -18.005 -13.234

55.237 69.609

Nog te verwerken waardeoverdrachten

550 656

Overige overlopende activa

8.412 5.518

Te vorderen gelden werkgeversadministratie

0 1.539

8.962 7.713

64.199 77.322


Liquide middelen (9) (in e 1.000)

Banktegoeden

Liquide middelen t.b.v. vermogensbeheer


31-12-2010 31-12-2009

5.545 9.766 47.057 146.412 52.602 156.178

De banktegoeden zijn ter vrije beschikking. De liquide

de swaptionscontracten. Dit ontvangen onderpand

liquide middelen die bij de externe vermogensbeheerders

swaptionscontracten afgewikkeld.

middelen ten behoeve van vermogensbeheer bevatten de beschikbaar zijn, alsmede ontvangen onderpand inzake

bedroeg in 2009 € 81,1 miljoen. In 2010 zijn deze

Passiva

Stichtingskapitaal en reserves Het fonds kent geen stichtingskapitaal en statutaire reserves.

In 2008 is de bestemmingsreserve aangewend. In 2009

(tot en met 2011) de vorming van een bestemmingsreserve

geweest. Het bestuur heeft, als additionele herstelmaat-

feitelijke premie en de kostendekkende premie als gevolg

regel in het kader van het opgestelde herstelplan voor

Pensioenfonds Horeca & Catering, besloten om gedurende de resterende looptijd van de huidige pensioenregeling

achterwege te laten. Een eventueel verschil tussen de

van een hogere marktrente dan de voor de feitelijke premie gehanteerde rekenrente van 3,5% komt daarmee ten goede aan de Overige reserves.


en 2010 is er geen mutatie in de bestemmingsreserve

Jaarverslag 2010

Bestemmingsreserve (10)

64

Overige reserves (11)

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Stand begin boekjaar

Mutatie uit saldo van baten en lasten Saldo ultimo boekjaar

272.372 -207.409 -116.079 479.781 156.293 272.372

Op grond van de Pensioenwet en het daaruit voort

vermogen zodanig vastgesteld dat met de wettelijk

vermogen van het pensioenfonds ten minste gelijk te

de als onvoorwaardelijk aangemerkte onderdelen van de

vloeiende Besluit Financieel Toetsingskader dient het

zijn aan de technische voorzieningen plus het minimaal vereiste eigen vermogen. Het minimaal vereiste ver mogen bedraagt circa 4,1% van de technische voor

zieningen. Per 31 december 2010 is het minimaal vereiste vermogen gelijk aan € 139,7 miljoen.

Het pensioenfonds dient buffers aan te houden voor de risico’s die het loopt. Dit betreft buffers voor het rente risico, het risico van zakelijke waarden, het valutarisico,

het grondstoffenrisico, het kredietrisico en het verzekerings

vastgestelde zekerheidsmaat van 97,5% ten aanzien van

pensioenovereenkomst wordt voorkomen dat het fonds binnen één jaar over minder middelen beschikt dan de

hoogte van de technische voorzieningen. Het vereiste eigen vermogen op basis van het strategische beleggingsbeleid bedraagt voor het pensioenfonds op balansdatum 17,6% van de technische voorzieningen. Per 31 december 2010 bedraagt het vereiste eigen vermogen op basis van de

strategische beleggingsmix, inclusief het eerdergenoemde minimaal vereiste vermogen, € 605,0 miljoen.

technisch risico. Door deze risico’s te kwantificeren wordt

Het verschil tussen het totale eigen vermogen en het

vermogen dat hoort bij de evenwichtssituatie van het

Dit vrij eigen vermogen is per 31 december 2010 gelijk

het vereiste eigen vermogen berekend. Dit is het

pensioenfonds. In de evenwichtssituatie is het eigen

vereiste eigen vermogen is het vrij eigen vermogen. aan € 448,7 miljoen negatief.

Dekkingsgraad

31-12-2010 31-12-2009

65

(in e 1.000)

Technische voorzieningen voor risico pensioenfonds

Pensioenvermogen Dekkingsgraad

Technische voorzieningen

voor risico pensioenfonds (12)

3.441.169 2.812.719 3.597.732 3.085.365 104,5% 109,7%

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Stand begin boekjaar

Toevoeging pensioenopbouw

2.812.719 2.776.316 151.559 152.785

Indexering en overige toeslagen

16.695 30.403

Onttrekking voor pensioenuitkeringen

-47.541 -42.038

Rentetoevoeging


Wijziging vanwege waardeoverdracht Wijziging actuariële grondslagen Overige mutaties

37.894 73.857 377.139 -265.491 -8.128 -945 99.518 79.959 1.314 7.873


3.441.169 2.812.719

Bij de vaststelling van de technische voorzieningen wordt

marktrente. De rentetoevoeging is gebaseerd op de

termijnstructuur primo boekjaar. Vervolgens worden de

actuariële grondslagen betreft de overgang naar de

basis van de dan geldende marktrente. Het verschil tussen de primo en ultimo rente is verantwoord als wijziging

Technische voorzieningen naar categorie deelnemers

nieuwe AG-Prognosetafel 2010-2060 in combinatie met branchespecifieke ervaringssterfte.

31-12-2010 31-12-2009

Aantal

Bedrag

Aantal

(in e 1.000)

Bedrag

(in e 1.000)

Actieven

234.006 1.335.607 222.427 1.045.973

Slapers

645.021 1.604.350 601.796 1.311.547

Gepensioneerden

25.056 381.132 23.607 334.896

Uitkeringsgerechtigden met arbeidsongeschiktheidspensioen en premievrije opbouw Totaal

3.235 120.080

3.415 120.303

Jaarverslag 2010

technische voorzieningen ultimo boekjaar vastgesteld op

1-jaarsrente van 1,303% (2009: 2,544%). De wijziging

907.318 3.441.169 851.245 2.812.719 Pensioenfonds Horeca & Catering

de mutatie in de voorzieningen gebaseerd op de rente

66

Langlopende schulden (13)

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Depots aanvullende verzekeringen

270 274


270 274

Schulden uit hoofde van beleggingen (14)

31-12-2010 31-12-2009

(in e 1.000)

Negatieve contractposities

324.888 102.348

Overige schulden uit hoofde van beleggingen

4.558 102.339


329.446 204.687

Onder de schulden uit hoofde van beleggingen is in 2009 begrepen de verplichting inzake het ontvangen onderSpecificatie negatieve contractposities derivaten

pand (€ 81,1 miljoen). Het ontvangen onderpand is verantwoord onder de liquide middelen. Waarde

Notional

Waarde

31-12-2010

31-12-2009

Notional

(in e 1.000) Rente

Valuta + commodity

-293.619 -2.046.269

-53.248 -2.235.757

-31.269 -258.715 -49.100 -103.065

Saldo ultimo boekjaar -324.888 -2.304.984 -102.348 -2.338.822 Als gevolg van de negatieve marktwaarde van de

rentederivaten ultimo 2010 heeft Pensioenfonds Horeca Kortlopende schulden en overlopende passiva (15) (in e 1.000)

Crediteuren

Vooruitontvangen waardeoverdrachten

Te betalen uitkeringen

Te betalen belastingen en sociale lasten

Overige schulden

Overlopende passiva Totaal

Onder overige schulden is een bedrag van € 38,0 miljoen

inzake vooruitontvangen herstelpremie jaar 2011 opgenomen.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Private equity

Ten aanzien van beleggingen in niet-beursgenoteerde private equity beleggingsfondsen zijn verplichtingen

aangegaan waarvan de betalingen pas in de komende

jaren plaatsvinden. Per 31 december 2010 bedragen deze verplichtingen € 117,3 miljoen (2009 € 70,6 miljoen).

& Catering € 323,3 miljoen aan collateral in stukken (staatsobligaties) verstrekt (2009 nihil).

31-12-2010 31-12-2009

2.361 3.684 639 806 2 6

1.528 1.836 48.783 3.002 401 99 53.714 9.433

Meerjarige huurovereenkomst

In 2004 is een huurovereenkomst aangegaan met

betrekking tot het pand dat door Pensioenfonds Horeca & Catering als kantoorruimte wordt gebruikt. De overeenkomst heeft een looptijd tot 30 juni 2017. De jaarhuur

bedraagt € 500.000. De huur wordt jaarlijks geïndexeerd op basis van de algemene prijsontwikkeling. In verband

met deze overeenkomst is een bankgarantie verstrekt aan de verhuurder voor een bedrag van € 125.000.

Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten 67

Baten

Premiebijdragen (van werkgevers en werknemers) (16)

2010 2009

(in e 1.000)

Premies basisregeling

253.647 252.447

Premies aanvullende verzekeringen

5.790 4.835

Premies individuele vrijwillige voortzetting

1.536 1.948

Premiebijdrage FVP en UWV

2.928 1.432

Herstelbijdrage

42.500 -

Overige premies

1.412 27

Totaal

307.813 260.689

De premie voor de basispensioenregeling bedraagt 14,3% van

gezamenlijk. De premies voor aanvullende verzekeringen

gebaseerd op de eindafrekening 2009 waarbij rekening is

contracten. Onder ‘Herstelpremie’ is voor € 42,5 miljoen als

betreffen zowel individuele verzekeringen als collectieve

de premiegrondslag. De premies voor heffingsjaar 2010 zijn

gevolg van de additionele herstelbijdrage volgend uit het herstel

gehouden met de (loon)ontwikkelingen in de bedrijfstak.

plan opgenomen. Dit bedrag is uit te splitsen in € 38 miljoen

Tevens zijn opgenomen de premies voortvloeiend uit eind

voor Horeca en € 4,5 miljoen voor Catering. De € 4,5 miljoen voor

afrekeningen over vorige heffingsjaren. De premies voor de

Catering wordt in 2011 in rekening gebracht aan de werkgevers.

basisregeling worden gedragen door werkgevers en werknemers

Beleggingsresultaten risico pensioenfonds (17) 2010 2009

Direct

Indirect

Totaal

Direct

Indirect

Totaal

(in e 1.000)

Vastgoedbeleggingen Beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen

7.108 39.336 46.444 5.534 45.815 51.349

Niet-beursgenoteerde indirecte vastgoedbeleggingen 6.063

13.171

-2.563 36.773

3.500 5.893 -5.616 49.944 11.427

277

40.199 51.626

Aandelen Beursgenoteerde aandelen

26.872 186.910 213.782 28.459 223.047 251.506

29.758 244.429 274.187 30.686 265.425 296.111


2.886

57.519 60.405 2.227 42.378 44.605

50.015

50.015


-

37.451 8.238 45.689

87.466 18.644

60.331 78.975

8.238 6.896 10.451 17.347 95.704 25.540

70.782 96.322

Derivaten

- -190.902 -190.902

- -160.775 -160.775

Overige beleggingen

Private equity Grondstoffen

- 27.185 27.185

-

123 123

2.388 21.370 23.758

4 38.841 38.845

2.388 48.555 50.943

4 38.964 38.968

Liquide middelen

6.514

Totaal opbrengst beleggingen

Kosten toe te rekenen aan beleggingen Saldo resultaat

8.149 14.663 3.754 -2.914

840

101.846 192.693 294.539 71.411 251.681 323.092 -11.421 -9.433 283.118 313.659


Obligaties

Jaarverslag 2010


68

Overige baten (18)

2010 2009

(in e 1.000)

Boete- en incasso-opbrengsten Overige opbrengsten

1.650 1.332 193 57

Totaal 1.843 1.389

Lasten

Mutatie technische voorzieningen voor risico pensioenfonds (19)

2010 2009

(in e 1.000)

Toevoeging pensioenopbouw

151.559 152.785

Indexering overige toeslagen

16.695 30.403

Onttrekking voor pensioenuitkeringen

-47.541 -42.038

Rentetoevoeging


Wijziging vanwege waardeoverdrachten Wijziging actuariële grondslagen Overige mutaties

37.894 73.857 377.139 -265.491 -8.128 -945 99.518 79.959 1.314 7.873

Totaal 628.450 36.403 De wijziging actuariële grondslagen heeft betrekking op de overgang per 31 december 2010 naar de nieuwe

AG-Prognosetafel 2010-2060 in combinatie met branche specifieke ervaringssterfte.

Pensioenuitkeringen (20)

2010 2009

(in e 1.000)

Ouderdomspensioen

Nabestaandenpensioen Wezenpensioen Vroegpensioen

WAO-aanvullingsregeling WAO-gatverzekering

Eenmalige uitkeringen

20.324 17.541 4.497 4.415 101 97 5.648 4.816 2.438 2.742 4.481 4.831 7.512 7.374

Totaal 45.001 41.816

Pensioenuitvoeringskosten (21) (in e 1.000)

Personeelskosten (in- en extern) Overige kosten

Uitvoeringskosten incidenteel

2010 2009

11.085 11.499 6.697 4.034 3.138 1.417

Af: doorbelaste kosten Totaal

20.920

16.950

-715 -1.612

20.205 15.338

Onder pensioenuitvoeringskosten wordt hier verstaan de

In het kader van de deskundigheidsbevordering van

kosten van het bestuur en andere organen, alsmede

is aan de benoemende organisaties van de beide

kosten betreffen de kosten die samenhangen met projecten.

De totale pensioenuitvoeringskosten zijn € 4,9 miljoen hoger dan in het vorige boekjaar. Dit wordt met name

veroorzaakt door investeringen in hardware en software,

voorzitters, FNV Horecabond en Koninklijke Horeca

Nederland, in 2010 een bedrag van € 29.581 ter beschikking gesteld (2009 € 29.581). Ultimo 2010 heeft Koninklijke

Horeca Nederland € 18.600 van dit bedrag opgevraagd

als voorschot over het jaar 2010. Ultimo 2009 heeft FNV Horecabond het volledige bedrag opgevraagd.

lagere doorbelaste kosten en een eenmalige bate in 2009


had Pensioenfonds Horeca & Catering 144 fte in dienst

2010 het totale vacatiegeld € 15.978 (2009 € 17.410).

vanwege lagere kosten gegevensleveringen. Ultimo 2010 (2009 140 fte).

In de uitvoeringskosten zijn begrepen de kosten van

vacatiegelden voor bestuur, verantwoordingsorgaan,

auditcommissie en beleggingsadviescommissie, alsmede

Voor de leden van het verantwoordingsorgaan bedroeg in

Auditcommissie

Het totale vacatiegeld voor de leden van de audit

commissie bedroeg in 2010 € 35.195 (2009 € 34.040).

de bezoldiging van de directie en honorarium van de


beheer zijn als afzonderlijke post verantwoord onder

adviescommissie bedroeg in 2010 € 24.695 (2009 € 12.540).

accountant. De kosten met betrekking tot vermogens Beleggingsresultaten risico pensioenfonds (17). Bestuur

De totale vacatiegelden voor bestuursleden bedroegen in 2010 € 136.162 (2009 € 116.912). In 2010 werd ten behoeve

van beide voorzitters een vaste vergoeding van € 29.581 per persoon per jaar betaald (2009 € 29.581). Voor de overige

Het totale vacatiegeld voor de leden van de beleggings-

Directie

De bezoldiging van de directie bedroeg in 2010 € 272.799 (2009 € 242.271). Dit bedrag betreft zowel het vaste

salaris als het variabele deel van de beloning inclusief de pensioenlasten, de sociale en overige werkgeverslasten.

bestuursleden gold een vast bedrag van € 11.550 aan

Accountant

vervangend bestuurslid een afwezig bestuurslid verving

in 2010 € 220.000 (2009 € 204.000). Voor 2010 is dit bedrag

vacatiegeld per jaar (2009 € 11.550). Indien een plaats

bij een bestuursvergadering, gold een vergoeding overeen komstig de richtlijnen van de SER van € 385 per dagdeel (2009 € 385).

Het totale honorarium voor de externe accountant bedroeg uit te splitsen in de wettelijke controle jaarrekening en

verslagstaten ter hoogte van € 207.500 (2009 € 191.800) en andere controle-opdrachten ter hoogte van € 12.500 (2009 € 12.200).

Jaarverslag 2010

algemene kosten van het fonds. De incidentele uitvoerings

bestuursleden en daarmee hun ondersteunende apparaat


kosten van de uitvoeringsorganisatie verhoogd met de

69

70

Saldo waardeoverdrachten (22)

2010 2009

(in e 1.000)

Inkomende waardeoverdrachten Uitgaande waardeoverdrachten

-872 -532 6.501 1.226

Totaal

Herverzekering (23)

5.629

694

2010 2009

(in e 1.000)

Premie herverzekering

679 835

Totaal

679 835

De premie herverzekering betreft de herverzekering van de risico’s verbonden aan de aanvullende collectieve en individuele verzekeringen.

Overige lasten (24)

2010 2009

(in e 1.000)

Toevoeging voorziening voor oninbare premies Overig

4.771 122 4.118 748

Totaal

8.889 870

oninbare vorderingen heeft in 2010 een dotatie aan de

Actuariële en bedrijfstechnische analyse over 2010

€ 4,8 miljoen. De hoogte hangt samen met het sneller uit

Uit de rekening van baten en lasten blijkt dat boekjaar

partners en met een gemiddeld oudere portefeuille.

€ 479,8 miljoen positief) is afgesloten. Dit saldo wordt als

Op basis van de grondslagen voor de vaststelling van

voorziening voor oninbare premies plaatsgevonden van

handen geven van openstaande vorderingen aan incasso

Onder de overige lasten van 2010 is voorzichtigheidshalve

een, in verband met de verleggingsregeling, verwachte nog

te betalen BTW vanaf het jaar 2005 verwerkt (€ 2.750.000).

2010 met een nadelig saldo van € 116,1 miljoen (2009 volgt verklaard:

Saldo baten en lasten

2010 2009

71

(in e mln.)

Resultaat op bijdragen - Beschikbaar uit premies

217,4 217,4

- Nodig voor pensioenopbouw

-151,6 -152,8

Subtotaal

65,8 64,6

- Herstelbijdrage

42,5 0,0

108,3 64,6

Resultaat op interest - Beleggingsresultaat

283,1 313,7

- Resultaat wijziging rentetermijnstructuur

-377,1 265,5

- Intresttoevoeging voorziening pensioenverplichtingen*

-37,9 -73,9

-131,9 505,3

Resultaat op kosten - Kostendekking

24,1 20,7

- Werkelijke kosten

-20,2 -15,3

3,9 5,4

Resultaat op toeslagverlening - Beschikbaar voor toeslag uit premie

16,7 16,1

- Reservering voor toeslagverlening

-16,7 -30,4

- -14,3

Resultaat op mutaties en overige technische resultaten

-89,4 -80,9

Overige resultaten


-7,0 -0,3


-116,1 479,8

Specificatie resultaat op mutaties en overige technische resultaten - Resultaat op sterfte

-0,5 -1,6

- Resultaat op arbeidsongeschiktheid

5,0 1,3

- Aanpassing prognosetafels i.v.m. gestegen levensverwachting

-99,5 -113,4

- Verlaging kostenopslag

- 33,1

- Overige

5,6 -0,3

Totaal

2007. In deze basispensioenregeling wordt ouderdoms-

pensioen opgebouwd over de pensioengrondslag, zijnde het gemaximeerde pensioengevende salaris verminderd met een franchise. De premie van de nieuwe regeling

wordt uitgedrukt als een percentage van deze pensioengrondslag. De totale doorsneepremie is gelijk aan 14,3%

van de pensioengrondslag ofwel circa € 248 miljoen1 over het jaar 2010.

De kostendekkende premie voor 2010 is berekend op

basis van de door De Nederlandsche Bank gepubliceerde

Jaarverslag 2010

De huidige pensioenregeling is van kracht vanaf 1 januari

rentetermijnstructuur per 31 december 2009.

De kostendekkende premie is als volgt opgebouwd2: Kostendekkende premie Actuariële bruto premie

9,7%

Solvabiliteitsopslag

1,8%

Toeslag actieve deelnemers Totale kostendekkende premie

0,9% 12,4%

De totale kostendekkende premie voor 2010 bedraagt

12,4% van de pensioengrondslag ofwel circa € 215 miljoen.

1

Het betreft hier premie uitsluitend inzake premiejaar 2010.

2

De kostendekkende premie voor 2010 is berekend op basis van de salarisgegevens van 2009, omdat de salarisgegevens van 2010 nog niet beschikbaar zijn.


Premie 2010

-89,4 -80,9

72

Naast de doorsneepremie van 14,3% van de pensioen-

pensioenpremies kan een dergelijke aanvullende

herstelbijdrage van 2,5% van de pensioengrondslag. In

zakelijk kunnen zijn de pensioenaanspraken en pensioen-

Risicoparagraaf

Toezichthouder de Nederlandsche Bank hanteert op basis

Het bestuursverslag licht toe met welke risico’s Pensioen-

(FTK) een gestandaardiseerde methode om te toetsen of

grondslag geldt in de jaren 2010 en 2011 een additionele 2010 was hiermee een bedrag van € 42,5 miljoen gemoeid.

fonds Horeca & Catering op strategisch en operationeel gebied signaleert en welk beleid het fonds voert ter

beheersing van die risico’s. De navolgende tekst licht de kwantitatieve aspecten van de risico’s nader toe.

Solvabiliteitsrisico

Het belangrijkste risico voor Pensioenfonds

Horeca & Catering betreft het solvabiliteits

risico, ofwel het risico dat Pensioenfonds Horeca &

Catering niet beschikt over voldoende vermogen ter

dekking van de pensioenverplichtingen. De ontwikkeling van het solvabiliteitsrisico wordt gemeten aan de hand van de dekkingsgraad. Dit is de verhouding tussen het

maatregel vormen, in het uiterste geval zou het nood

rechten van de deelnemers te verminderen.

van de Pensioenwet en het Financieel Toetsingskader

in het pensioenfonds voldoende vermogen aanwezig is

om risico’s te kunnen opvangen. Bij deze FTK-standaardtoets wordt het benodigde vermogen voor elk risico

berekend aan de hand van een aantal risicoscenario’s. De

uitkomsten worden mede bepaald door marktomstandig-

heden en het risicoprofiel van de beleggingen, waarbij voor ultimo 2010 is uitgegaan van de normportefeuille 2011.

Sommige risico’s zullen zich simultaan voordoen terwijl andere risico’s dat juist niet doen (mate van correlatie). Daarom vindt bij de combinatie van de benodigde

vermogens bij de diverse risico’s aftrek plaats vanwege diversificatie.

pensioenvermogen en de pensioenverplichtingen. Het

Er is sprake van voldoende eigen vermogen als de

situatie en herstel’ (pagina 20 Grafiek 3: Ontwikkeling

eigen vermogen. Dit vereist eigen vermogen omvat het

verloop daarvan is opgenomen in het hoofdstuk ‘Financiële dekkingsgraad in 2010). Indien de solvabiliteit zich

negatief ontwikkelt bestaat het risico dat er geen ruimte is voor (voorwaardelijke) toeslagverlening en dat

aanvullende maatregelen benodigd zijn om de solvabiliteit op kortere termijn te verbeteren. Verhoging van de

Overzicht FTK-standaardtoets en reserve

aanwezige reserves groter zijn dan het zogenoemde vereist vermogen dat toereikend is om het totale effect van de

risico’s te kunnen opvangen. Navolgende tabel toont de uitkomsten van de FTK-standaardtoets voor Pensioen-

fonds Horeca & Catering uitgaande van het strategische beleggingsbeleid:

31-12-2010

%

31-12-2009

%

(in e mln.)

Technische voorzieningen volgens jaarrekening

S1 Renterisico

S2 Zakelijke waarden risico S3 Valutarisico

S4 Grondstoffenrisico S5 Kredietrisico

S6 Verzekeringstechnisch risico Totaal benodigd vermogen van alle risico’s

3.441

74

2.813 112

533

441

70

77

61

50

27

19

165

137

930

836

Diversificatie-effect -325

-303

Totaal vereist eigen vermogen Aanwezige reserve Reservetekort

605 17,6% 156 4,5% -449 -13,1%

533 18,9% 273 9,7% -260 -9,2%

73

Op basis van het standaardmodel dient Pensioenfonds

Renterisico (S1)

van minimaal 17,6% van de technische voorzieningen.

vastrentende deel van het belegde vermogen en

Horeca & Catering eind 2010 reserves te hebben ter hoogte

Het renterisico is het risico dat de waarde van het

Zoals de voorgaande tabel aangeeft is eind 2010 sprake

van de pensioenverplichtingen verandert als gevolg van

hiervan heeft Pensioenfonds Horeca & Catering een

gevoeligheid voor renteontwikkelingen naarmate de

van een tekort. Dit tekort is in 2008 ontstaan en als gevolg herstelplan opgesteld. Dit herstelplan bevat maatregelen op welke wijze en op welke termijn dit tekort wordt

ingelopen. In juli 2009 stemde de toezichthouder de

Nederlandsche Bank in met het ingediende herstelplan.

Het vereist eigen vermogen uitgedrukt in dekkingsgraad

(volgens het Financieel Toetsingskader) is in 2010 gedaald

wijzigingen in de marktrente. Daarbij is er een grotere

looptijd van de beleggingen en de verplichtingen langer

wordt. Een maatstaf voor de mate van rentegevoeligheid is de ‘duration’: de gewogen gemiddelde resterende

looptijd in jaren van de toekomstige kasstromen van de

pensioenverplichtingen en de vastrentende beleggingen.

van 118,9% naar 117,6%. Dit is met name het gevolg van

De voor Pensioenfonds Horeca & Catering ultimo 2010 van

renteafdekkingsbeleid (dat is vastgesteld op basis van de

gespecificeerd naar vastrentende waarden, swaps overlay

het volledig doorrekenen van het nieuwe strategische ALM-studie 2009), waarbij structureel 75% van het renterisico van de dekkingsgraad wordt afgedekt.

toepassing zijnde duration is in de onderstaande tabel

en pensioenverplichtingen weergegeven. Deze tabel toont

voor deze specificatie tevens het verschil in rentegevoelig

Pensioenfonds Horeca & Catering onderkent onder meer

de risico’s uit de FTK-standaardtoets, die navolgend nader

heid in de vorm van een vermogenseffect als gevolg van een verandering van de rente met 1%-punt.

worden toegelicht: Renterisico (S1), Zakelijke waarden risico (S2), Valutarisico (S3), Grondstoffenrisico (S4),

Kredietrisico (S5) en Verzekeringstechnisch risico (S6).

Renterisico

Duration

Effect 1%

Effect 1%

afname van de rente (in € mln.) toename van de rente (in € mln.)

Pensioenverplichtingen (nominaal)

Vastrentende waarden (excl. derivaten) Swaps overlay


23,00

-855

679

8,96

148

-134

25,87

503

-388

-204

157

Saldo in % van de dekkingsgraad

-2 %

2 %

pensioenverplichtingen:

76 %

77 %

Als gevolg van het nieuwe strategische renteafdekkings-

waarden binnen de portefeuille van beleggingen in

graad wordt afgedekt, heeft Pensioenfonds Horeca &

matching portefeuille. Dit heeft tot gevolg dat rekening

Catering in 2010 aanvullende afdekking van het rente

risico tot 75% van de dekkingsgraad geïmplementeerd. Hierbij is de swaptionsoverlay in 2010 afgewikkeld.

Tegelijkertijd is een swapoverlay en een portefeuille

langlopende euro staatsobligaties opgebouwd. De totale rente matching portefeuille bestaat uit de swapoverlay, de langlopende staatsobligaties en de beleggingen in hypotheekfondsen. Staatsobligaties reëel, obligaties

opkomende markten, global high yield en vastrentende

grondstoffen zijn niet meegenomen in de (rente)

houdend met deze vastrentende waarden de afdekking van het renterisico hoger kan zijn dan de norm voor de matching portefeuille van 75% van de dekkingsgraad.

De bovenstaande tabel bevat alle vastrentende waarden. Deze geeft aan dat op basis van de durationbenadering het effect van een 1% afname van de rente op de

pensioenverplichtingen voor 76% is afgedekt door het effect van een 1% afname van de rente op de

vastrentende waarden (excl. derivaten) en de swaps.


beleid, waarbij 75% van het renterisico van de dekkings-

Jaarverslag 2010

Percentage afdekking renterisico

74

Zakelijke waarden risico (S2)

Het zakelijke waarden risico omvat het risico op

Kredietrisico (S5)

Het kredietrisico omvat het risico dat Pensioen-

een afname van de marktwaarde van de zakelijke waarden

fonds Horeca & Catering verlies lijdt als gevolg van

van de zakelijke waarden met 10% heeft een afname van

wie het fonds vorderingen heeft of dat partijen waarmee

(zoals aandelen en vastgoedbeleggingen). Een koersdaling de dekkingsgraad van 5,7% tot gevolg. De marktwaarde

kan wijzigen door factoren die specifiek gerelateerd zijn

aan een individuele belegging of als gevolg van algemene factoren. Pensioenfonds Horeca & Catering beperkt dit

risico door diversificatie, ofwel het spreiden van de zakelijke waarden over verschillende beleggingscategorieën, sectoren en regio’s.

faillissement of betalingsonmacht van tegenpartijen op

het fonds transacties is aangegaan niet meer in staat zijn hun tegenprestatie te verrichten. Het kredietrisico wordt

beperkt door het stellen van eisen aan de kredietwaardigheid van tegenpartijen, door voldoende spreiding of door het verlangen van extra zekerheden.

De navolgende tabel toont de verdeling naar

kredietwaardigheid van de vastrentende waarden.

Valutarisico (S3)

De kredietwaardigheid (ook wel creditrating) is vermeld zoals toegekend door internationale rating agencies.

In het kader van spreiding van risico’s is een

aanzienlijk deel van de beleggingen gedaan in landen

buiten het eurogebied, waardoor deze beleggingen in

Rating categorie

fonds Horeca & Catering valutarisico’s. De belangrijkste

AAA

het Britse pond en de Japanse yen. Als uitvloeisel van het

A

vreemde valuta luiden. In verband hiermee loopt Pensioen

valuta’s voor het pensioenfonds zijn de Amerikaanse dollar,

Balanswaarde

70%

36%

ultimo 2010

AA

strategisch beleid om valutarisico’s waar mogelijk volledig

4%

Totaal

valutaderivaten. Onder ‘Overige’ zijn tevens opgenomen

12% 10%

8%

No rating

de valutaposities van het fonds voor en na afdekking door

17%

1%

>BBB

Onderstaande tabel geeft het ultimo 2010 overzicht van

ultimo 2009

1%

BBB

af te dekken worden valutatermijncontracten ingezet.

de valuta’s van opkomende landen.

Balanswaarde

10%

16%

15%

100%

100%

Beleggingen waarvoor geen rating is aangegeven

Grondstoffenrisico (S4)

betreffen met name Nederlandse particuliere en zakelijke

Het grondstoffenrisico omvat het risico op

fluctuaties in grondstoffenprijzen. Ultimo 2010

loopt Pensioenfonds Horeca & Catering grondstoffen

hypotheken waarin Pensioenfonds Horeca & Catering via fondsen belegt.

risico over € 220 miljoen.

Tabel: Overzicht valutarisico’s

Valuta Euro

Amerikaanse dollar Britse pond

voor afdekking

valuta-afdekking

1.498

na afdekking

1.811 3.309

1.282 -1.234 48 155 -156 -1

Japanse yen

152 -149 3

Overige

420

Australische dollar Totaal

75 -71 4 3.582

-201 219 0 3.582

Naast kredietrisico uit hoofde van beleggingen in

Het (negatieve) langlevenrisico betreft het risico dat

Catering tegenpartijrisico bij derivaten, securities lending

bij de vaststelling van de technische voorzieningen. Als

is het risico dat een tegenpartij niet meer aan zijn

verplichtingen kan voldoen. Bij derivatentransacties betreft dit het risico dat tegenpartijen van swaps, commodities-

en valutaderivaten (dit zijn zogenaamde ‘over the counter’

gevolg hiervan zou de getroffen technische voorziening

niet toereikend kunnen zijn om alle toegezegde pensioenaanspraken en pensioenrechten in de toekomst uit te

kunnen keren. Door toepassing van de AG-Prognosetafel

2010-2060 wordt reeds geanticipeerd op stijgende levens-

(OTC) derivaten, derivaten waarbij een afspraak wordt

verwachtingen, zodat het langlevenrisico wordt beperkt.

aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Dit risico heeft

deze prognoses dan is de verwachte gemiddelde levens

gemaakt zonder tussenkomst van een beursinstantie) niet bij uitgeleende effecten betrekking op het risico dat

tegenpartijen van uitgeleende stukken (securities lending) niet aan hun verplichtingen kunnen voldoen. Pensioen-

Indien de levensverwachtingen zich ontwikkelen conform verwachting in 2060 voor een 65-jarge man 21,7 jaar (nu

19,0 jaar) en voor een 65-jarige vrouw 23,1 jaar (nu 21,7 jaar).

fonds Horeca & Catering mitigeert dit tegenpartijrisico

Het (negatieve) arbeidsongeschiktheidsrisico betreft het

waarbij effecten worden gebruikt als onderpand ter

getroffen voor premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid

door middel van het zogenaamde ‘collateral management’, bescherming tegen het tegenpartijrisico. Pensioenfonds

Horeca & Catering vermindert het tegenpartijrisico door collateral (minimaal) op weekbasis uit te wisselen en

hierbij alleen staatsobligaties en bedrijfsobligaties, mits deze aan een aantal criteria voldoen, te accepteren.

risico dat het fonds onvoldoende voorzieningen heeft

en het toekennen van een arbeidsongeschiktheidspensioen.

Liquiditeitsrisico

Liquiditeitsrisico is het risico dat Pensioenfonds Horeca & Catering op korte termijn over

Daarnaast worden transacties in OTC-derivaten pas

onvoldoende middelen beschikt om aan de directe

is beoordeeld. Verder wordt het transactievolume over

& Catering kent een positief saldo van premie-inkomsten

uitgevoerd nadat de kredietwaardigheid van tegenpartijen diverse tegenpartijen gespreid. In het geval van positieve

saldi op betaalrekeningen betreft het tegenpartijrisico het risico dat deze saldi niet door de tegenpartij kan worden

voldaan. Pensioenfonds Horeca & Catering dekt dit risico af door deze positieve saldi op betaalrekeningen te

herbeleggen in liquiditeitsfondsen. Deze fondsen hebben een AAA-rating.

verplichtingen te kunnen voldoen. Pensioenfonds Horeca en pensioenuitkeringen, tevens beschikt het fonds over

snel liquide te maken beleggingen (ruim 80% van de totale portefeuille). Het liquiditeitsrisico is verder gereduceerd

doordat binnen elke categorie (m.u.v. private equity) een

liquide mandaat beschikbaar is zodat het fond via liquide beleggingen kan bijsturen. Dit heeft tot gevolg dat het liquiditeitsrisico voor het fonds zeer beperkt is.

Verzekeringstechnisch risico (S6)

Zoetermeer, 16 juni 2011

de risico’s op negatieve resultaten op de

Het bestuur:

Het verzekeringstechnisch risico bestaat uit verzekeringstechnische (actuariële) grondslagen die

worden gebruikt voor de vaststelling van de technische voorzieningen en de hoogte van de premie. De belang

rijkste actuariële risico’s voor Pensioenfonds Horeca &

Catering zijn het langlevenrisico en het arbeidsongeschikt heidsrisico, waarbij eerstgenoemde naar verwachting het meest materieel is.

M.H.J. Claes

F.B.P. Jansen

M.J.M. Markus

P.A. Schoormans, plaatsvervangend voorzitter

Jaarverslag 2010

en positieve saldi op betaalrekeningen. Tegenpartijrisico

deelnemers langer blijven leven dan verondersteld wordt

M.W. van Straten J.D.W. Veltkamp

E.P. de Vries, voorzitter H.Z. de Wit

De directie:

Drs. P. Braams, directeur


vastrentende waarden loopt Pensioenfonds Horeca &

75

76

Overige gegevens Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de

Aan het bestuur van Pensioenfonds Horeca & Catering

relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor

te Zoetermeer

Verklaring betreffende de jaarrekening

Wij hebben de in dit rapport opgenomen jaarrekening 2010 van Pensioenfonds Horeca & Catering te Zoetermeer

gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans

per 31 december 2010 en de staat van baten en lasten over

accountant de interne beheersing in aanmerking die

het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van

controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandig heden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de

effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschikt-

2010 met de toelichting, waarin opgenomen een overzicht

heid van de gebruikte grondslagen voor financiële

geving en andere toelichtingen.

bestuur van stichting gemaakte schattingen, alsmede een

van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslag-

Verantwoordelijkheid van het bestuur

verslaggeving en van de redelijkheid van de door het

evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-

resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het

voor ons oordeel te bieden.

opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het opstellen van het jaarverslag van het bestuur, beide in

informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing

overeenstemming met Titel 9 Boek 2 van het in Nederland

Oordeel

van het bepaalde in artikel 146 Pensioenwet. Het bestuur

van de grootte en samenstelling van het vermogen van

geldende Burgerlijk Wetboek (BW) en met inachtneming is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne

beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

Verantwoordelijkheid van de accountant

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld Pensioenfonds Horeca & Catering per 31 december 2010

en van het resultaat over 2010 in overeenstemming met

Titel 9 Boek 2 BW met inachtneming van het bepaalde in artikel 146 Pensioenwet.

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands

dat ons geen tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding

over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende

ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig

plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijking van materieel belang bevat.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden

ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde

werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een

afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij

van het onderzoek of het jaarverslag van het bestuur, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9

Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd.

Tevens vermelden wij dat het jaarverslag, voor zover wij

dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW. Rotterdam, 16 juni 2011

Deloitte Accountants B.V. Was getekend: drs. M. van Luijk RA

Actuariële verklaring

77

Opdracht

Mijn onderzoek heb ik zodanig uitgevoerd, dat een redelijke

aan Ernst & Young Actuarissen B.V. de opdracht verleend

onjuistheden van materieel belang bevatten. Ik heb mij

in de Pensioenwet over het boekjaar 2010.

Gegevens

De gegevens waarop mijn onderzoek is gebaseerd, zijn verstrekt door en tot stand gekomen onder de

verantwoordelijkheid van het bestuur van het pensioen-

fonds. Voor de toetsing van de fondsmiddelen en voor de

beoordeling van de vermogenspositie heb ik mij gebaseerd

een oordeel gevormd over de waarschijnlijkheid waarmee het pensioenfonds de tot balansdatum aangegane

verplichtingen kan nakomen, mede in aanmerking nemend het financieel beleid van het pensioenfonds. De beschreven werkzaamheden en de uitvoering daarvan zijn in overeen stemming met de binnen het Actuarieel Genootschap geldende normen en gebruiken, en vormen naar mijn mening een deugdelijke grondslag voor mijn oordeel.

op de financiële gegevens die ten grondslag liggen aan de

Oordeel

‘Samenwerking tussen accountant en actuaris ter zake

beschreven berekeningregels en uitgangspunten, als

jaarrekening. In overeenstemming met de richtlijn

van de controle van verantwoordingen van verzekeringsinstellingen’ heeft de accountant van het pensioenfonds

De technische voorzieningen zijn, overeenkomstig de geheel bezien, toereikend vastgesteld.

mij geïnformeerd over zijn bevindingen ten aanzien van de

Het eigen vermogen van het pensioenfonds is op de

basisgegevens en de overige uitgangspunten die voor mijn

vermogen, maar niet lager dan het wettelijk minimaal

betrouwbaarheid en de volledigheid van de administratieve oordeelsvorming van belang zijn.

balansdatum lager dan het wettelijk vereist eigen vereist eigen vermogen.

Werkzaamheden

Gemeten naar de wettelijke maatstaf is ten aanzien van

voldaan aan de artikelen 126 tot en met 140 van de

van een reservetekort.

Ter uitvoering van de opdracht heb ik onderzocht of is Pensioenwet.

De door het pensioenfonds verstrekte administratieve

basisgegevens en de bevindingen van de accountant ten aanzien hiervan zijn zodanig dat ik die gegevens als

uitgangspunt voor mijn beoordelingswerkzaamheden heb aanvaard.

Als onderdeel van de werkzaamheden voor de opdracht: - heb ik ondermeer onderzocht of de technische voor

zieningen, het minimaal vereist eigen vermogen en het vereist eigen vermogen toereikend zijn vastgesteld, en

- heb ik mij een oordeel gevormd over de vermogens positie van het pensioenfonds.

de verplichtingen, aangegaan tot balansdatum, sprake

Met inachtneming van het voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd dat is voldaan aan de artikelen 126 tot en met

140 van de Pensioenwet met uitzondering van artikel 132. De vermogenspositie van Pensioenfonds Horeca &

Catering is naar mijn mening niet voldoende, vanwege het reservetekort

Amsterdam, 16 juni 2011 drs. C.D. Snoeks AAG

verbonden aan Ernst & Young Actuarissen B.V.

Jaarverslag 2010

tot het afgeven van een actuariële verklaring als bedoeld

mate van zekerheid wordt verkregen dat de resultaten geen


Door Pensioenfonds Horeca & Catering te Zoetermeer is

78

Resultaatbestemming volgens statuten In de statuten is geen bepaling opgenomen over de

wijze waarop het saldo van baten en lasten moet worden verdeeld. Het saldo wordt echter jaarlijks geheel ten gunste dan wel ten laste van de overige reserves

gebracht, met inachtneming van eventueel te vormen bestemmingsreserves.

Gebeurtenissen na balansdatum Gedurende het jaar 2010 verzocht Pensioenfonds Horeca & Catering aan de sociale partners in het horecabedrijf

om aanvullende middelen ter hoogte van € 20 miljoen ten einde de pensioenpremie voor het jaar 2011 op kosten dekkend niveau te kunnen houden. Het bestuur van

SOHOR heeft in november 2010 geconstateerd dat er

ultimo 2010 sprake zou zijn van overtollige middelen en

heeft daarbij aan de sociale partners in het horecabedrijf te kennen gegeven tot verdere restitutie van deze

overtollige middelen vanuit SOHOR aan de bedrijfstak over te willen gaan. Het bestuur van SOHOR heeft op

2 maart 2011, op verzoek van de sociale partners in het

horecabedrijf, besloten een bedrag van € 20 miljoen te

restitueren aan de bedrijfstak. Vanwege het verzoek van Pensioenfonds Horeca & Catering om aanvullende

middelen, ten einde de pensioenpremie voor het jaar 2011 op kostendekkend niveau te kunnen houden, is besloten deze gelden direct ter beschikking te zullen stellen aan het pensioenfonds. Deze werkwijze voorkomt dat de verschuldigde middelen (door werkgevers) weer aan Pensioenfonds Horeca & Catering dienen te worden

voldaan. Over dit bedrag van € 20 miljoen heeft goed

overleg met de Belastingdienst plaatsgevonden zodat

geen fiscale consequenties optreden voor aangesloten werkgevers, werknemers en de betrokken stichtingen.

Het besluit om een bedrag van € 20 miljoen ter beschikking te stellen is in 2010 niet geëffectueerd. Sociale partners in de contractcateringbranche zijn geïnformeerd over deze

besluitvorming. Deze sociale partners hebben toegelicht

met een positieve grondhouding te bezien welke bijdrage de contractcateringbranche kan leveren.

Summary of 2010 Annual Report Pensioenfonds Horeca & Catering (PH&C) is the pension

The PH&C governing board is formed by equal numbers

mandatory industrywide fund with almost 900,000

Horeca Nederland on the one hand and the two trade

79

of representatives from employer association Koninklijke

fund for the Dutch hospitality and catering industry. It is a

union organisations FNV Horecabond and CNV Vakmensen

active and/or former participants (at year-end 2010) and around 39,000 employers (in year 2010). That makes

on the other. The board deals with strategic policy and

Dutch pension funds in terms of participant numbers.

It is further responsible for provisions laid down in the

supervises administrative processes and asset managers.

Pensioenfonds Horeca & Catering one of the five leading

fund’s regulations and articles of association.

Responsibility for day-to-day management lies with the

The goal of PH&C is to provide employees or former

managing director and management team. With the

employees in the hospitality and catering industry with

establishment of an audit committee on January 1st, 2007

a replacement income after retirement. That basic

retirement income is provided through a compulsory

and a board of stakeholders on January 1st, 2008, the

pension scheme. The Fund furthermore offers voluntary

Fund has put the principles stipulated for pension fund

supplementary pension arrangements. These can be either

governance into effect. Since 2009 PH&C moreover had an

group (per employer) or individual contracts. The current

advisory committee on investment, which closely scrutinises

basic and supplementary provisions came into effect

asset management policy and its implementation.

simultaneously on January 1st, 2007. A basic scheme and optional supplementary provisions give employers and

employees access to individually tailored pension arrangements administered by a not-for-profit organisation.

2010

2009

2008 2007 2006

Employers and participants (numbers) Active employers in year

35,632

36,113

31,644 1

29,922 2 32,621

Active participants in year

283,035

287,756

286,858

292,733 3 202,487

Active participants at year end

234,006

222,427

219,157

215,777

153,468

645,021

601,796

569,975

546,002

441,051

28,291

27,022

25,454

23,315

21,679

907,318

851,245

814,586

785,094

616,198

3,597. 7

3,085. 4

2,569. 2

2,799. 4

2,622. 4

3,441. 2

2,812. 7

2,776. 3

1,885. 1

1,750. 9 4 144%

Former participants at year end Pension recipients at year end Total participants at year end

Pension liabilities Funding ratio based on FTK 5 Total premiums (in mln.)

Total pensions paid (in mln.)

105%

110%

93%

148%

307. 8

260. 7

236. 1

222. 5

174. 5

45. 0

41. 8

36. 8

33. 0

29. 5

3,581. 7

3,007. 7

2,496. 7

2,767. 0

2,589. 3

283. 1

313. 7

-439. 3

42. 9

257. 7

Investment (in mln.) Invested assets

Investment income

Updated from annual report 2008. From the 2007 financial year onwards employers’ records are no longer processed under their registration number (industrial board coding), but under their wage tax and social security number (UWV coding). These codes are not synchronous. That means employer numbers are not unequivocally comparable with previous years. 3 Lowering the qualifying age to 21 led to a sharp increase in active participant numbers relative to previous years. 1

2

he figure for 2006 was adjusted to account for a system amendment. The figure T entered in the annual report for 2006 was € 1,860.6 million. The Financial Assessment Framework (Financieel Toetsingskader or FTK) is the applicable norm for funding ratio assessment from 2007 onwards. Ratios for the years up to and including 2006 have been reassessed accordingly.

4

5


Pension assets

Jaarverslag 2010

Pension assets and liabilities (in mln.)

80

Financial position and recovery Financial position

The chief measures set out in the plan are as follows:

funding ratio of 93%, the year 2009 was marked by

a) no indexation allowances from surplus yields will be

year end. Sharply dropping long term interest rates and a

b) with a view to enlarging the scope for granting

After ending the year 2008 in a shortfall position with a recovery. This resulted in a funding ratio of 110% at the rising life expectancy rate caused pension liabilities to increase in 2010, with consequent pressure on the

funding ratio. The downward lurch in long term interest rates was prompted by anxiety about the debt crisis in Europe. A marked rise in life expectancy followed the

publication of AG Prognosis charts for 2010-2060. A study conducted in 2010 nevertheless revealed that our Fund’s mortality trend was above the national average. The

shrinking of the funding ratio was offset in some degree by proceeds on investment, aided by a cautious recovery

in financial markets. Additional recovery measures agreed in the recovery plan also impacted favourably on the

funding ratio. All in all, these various factors resulted in a funding ratio of 105% at year end 2010.

indexation allowances after the current pension

agreement (2007-2011) lapses, a premium surcharge will be imposed in 2010 and 2011. This means that

both employers and employees will be asked to pay a supplementary contribution (equivalent to an

additional 2.5% of pensionable earnings) in these two years;

c) throughout the remaining period of validity of the

current pension agreement (up to and including 2011) the formation of a fluctuation reserve for pension improvement will be deferred. Any margin arising between the actual contribution level and a cost

effective level resulting from a market interest rate

above the notional rate of 3.5% on which the actual contribution level is based will thus be allocated to disposable capital. The question whether or not to

Table: Broad analysis of funding ratio trend over 2010

form a fluctuation reserve retroactively over this

Funding ratio at year end 2010

110%

market value underwriting provisions

- 13%

period based on the average market interest rate will be addressed after the current pension agreement

Impact interest rate movement on Impact interest rate hedging

- 1%

has expired. In that process due regard will be paid to the potential offered and preconditions obtaining in the recovery plan as well as relevant legal and

Impact return on investment

(excluding interest rate hedging)

allocated in 2009 and 2010;

+ 12%

Impact life expectancy adjustment

Impact additional recovery measures Other factors

- 4%

+ 2% - 1%

Funding ratio at year end 2010

regulatory requirements. A fluctuation reserve of this

kind would in that case go towards improved pension provision for Fund participants who have paid contributions in the years referred to.

105%

The funding ratio at year end 2010 exceeded the ratio of

97% targeted for that year in the Fund’s recovery plan of

June 24th, 2009. That means PH&C is recovering ahead of

that schedule.

Within the framework of the recovery plan the governing board furthermore decided to amend policy on index-

linked allowances to the effect that, subject to stringent

conditions, such allowances can be more readily allocated after 2010. Another question still to be addressed is

whether any change should be made in the method by

Recovery plan

PH&C’s funding ratio is subject to the regulatory

minimum requirement of 104.1%. With a ratio of 93% at

year end 2008 the Fund was thus in a position of funding

which liabilities are assessed in future, making it possible to constrain volatility at high interest rate levels and put the prime focus on prudence.

shortfall. PH&C consequently submitted its mandatory

At year end 2010 PH&C had a funding ratio of 105%.

regulator, Dutch central bank DNB (De Nederlandsche

pension funds of 104.1%. The funding ratio targeted for

combined long and short term recovery plan to the

Bank). DNB endorsed that combined long and short term recovery plan on July 30 , 2009. th

That is above the minimum regulatory requirement for year end 2010 in the recovery plan was 97%. The ratio of 105% recorded thus shows recovery is proceeding faster

0

81

than envisaged in the recovery plan. That achievement is

the more marked if we consider that the recovery plan was drawn up (and approved) on the basis of the survival

probability known at that time. Furthermore the down-

ward impact on the funding ratio of the Fund’s markedly higher life expectancy rate (8% over 2009 and 2010) is

taken account of in the ratio recorded at year end 2010, but was not considered for the purposes of the ratio of 97% required on grounds of the recovery plan. Graph: Funding ratio trend in 2010 120%

A: Funding ratio at shareholders’ equity requirement

115% 110% 105%

B: Funding ratio at minimum shareholders’ equity requirement (104.1%)

100% 95% 90% 85% 80% c.

De

9

‘0

n.

Ja

‘10

0

0

‘1 b. Fe

. ‘1 ar

M

0

1 r. ‘

Ap

10

‘ ay

M

n.

Ju

‘10

10

l. ‘

Ju

g Au

0

. ‘1

0

‘1 p.

Se

Oc

10

t. ‘

0

1 v. ‘ No

c.

De

‘10

Gradual growth trajectory DNB reassessment decision on recovery plan (5-year term) Actual funding ratio during 2010

Based on the current situation and in light of the recovery

• Diversification of assets over a number of investment

position to have recovered in full within the time timeline

• Best asset manager per mandate;

continue to keep a watchful eye on financial market trends and life expectancy rates for its participants.

• Passive management, except where there is strong evidence that active management can structurally generate added value.

Asset management

PH&C endeavours to recalibrate its policy every three

PH&C has contracted out all its asset management

and risk budgeting study.

activity to third parties. The Fund has set out three core principles for asset management:

years on the basis of an asset liability management (ALM)

Jaarverslag 2010

set out in the recovery plan. The Fund will obviously

categories, asset managers and investment styles;


measures already implemented, PH&C expects its

82

Strategic asset allocation

well as recommendations on the implementation of

out 2010 at 50% variable-yield securities, 40% fixed

several leading principles. First, the prime concern was to

Strategic asset allocation remained unchanged through income securities and 10% property. The continuity

analysis conducted at year end 2009 for the purposes of the recovery plan gave no grounds for amending allocation strategy.

Bearing in mind the financial position of the Fund the

governing board however adopted a structural future policy in November 2009 of hedging 75% of the most

significant risk to which PH&C is exposed: interest rate risks. Concrete action on that policy was undertaken in 2010.

Foreign currency risks affecting the investment portfolio

are in principle hedged in full. In specific exceptional cases

interest rate hedging. Underlying these decisions were divide the portfolio of fixed income securities into a

portion where asset placements are weighted in line with liabilities and a second portion where placements are in first instance a segment of the portfolio. The second principle was that the complexity of the investment

portfolio in terms of category number, and furthermore the complexity of the instruments and the degree of

active management, should be manageable relative to

the capacity available on the board and the implementing

organisation. The third was the explicit aspiration to place a still more emphatic focus on risk management. Action was taken on a number of these decisions in the second half of 2010, while others are taking effect in 2011.

however the currency risk may be left strategically open,

The decision to hedge interest rate risks was implemen-

hedging against currency risks is either very difficult and/

our selected partner for this purpose. The mandate calls

notably in the case of foreign currency holdings where

or extremely costly. In practice this applies to only a few percentage points of the overall investment portfolio.

Accepting full risk exposure in these cases is therefore not expected to significantly alter the risk profile of either the Fund itself or the buffer requirements stipulated by the regulator DNB. These exceptions in no way affect our

potential for exercising an active foreign currency policy.

Optimising asset management in 2010 and 2011

ted in August 2010. Asset manager F&C Investments is

for strategic hedging of 75% of the interest rate risk of the funding ratio through derivatives and bonds, monitoring opposite parties and managing collateral. F&C is

responsible under the mandate for a portfolio of long

term bonds worth € 700 million. This bond portfolio was built up on a spread basis and consists of long term

government bonds issued by financially stable countries in Europe, like Germany and the Netherlands.

PH&C took action in the first half of 2010 on its goal of

Sustainable and socially responsible investment

portfolio in clean tech. A Clean Tech Private Equity

investment income. As well as seeking to maximise

placing a maximum 2% of the overall investment

mandate was issued to Robeco, which is tasked with ensuring that the assets placed by its selected fund

managers are indeed invested responsibly. With this mandate PH&C has given further substance to responsible investment.

With the help of a risk budgeting study conducted in 2010 the Fund again considered how to give optimum shape to the asset allocation strategy emerging from the ALM study at year end 2009. Optimum allocation of the

available risk budget - following from the ALM study -

was achieved by adopting the best possible spread within the main investment categories between subcategories and passive and active or semi-active asset managers.

At its meeting of May 2010 the governing board took a number of decisions based on the risk budget study as

Pensions are financed to a large extent from the Fund’s proceeds from investment the board adheres to a policy

of socially responsible investment. For that reason, under an exclusion policy adopted in 2008, no Fund assets are

placed in businesses which permit serious forms of child labour. Subsequent to that exclusion policy the board

took further action on social responsibility with a decision to invest in clean tech from May 2010 onwards. Clean technologies will advance to a position of growing

significance in future, where concomitant returns will be

attainable. The board has issued a mandate in Clean Tech Private Equity to Robeco. This mandate is subject to

Responsible Entrepreneurship Strategy. That means

Robeco’s Principles for Responsible Private Equity apply to

its selected fund managers, thus certifying that assets are indeed responsibly invested. In this way we are also

contributing actively in terms of socially responsible investment.

Returns in 2010

Performance test

9.9% (excluding swaps). After including swaps the overall

mandatory participation in PH&C if the Fund fails to

In 2010 the Fund booked an overall return on investment of return was 9.4%. That compares with the benchmark

performance (also known as norm return) of 8.7% excluding swaps and 8.3% including swaps, marking an out

performance of round 1.2% (excluding and including) swaps. These figures are calculated by an independent agency.

Table: Trends in the various investment categories at PH&C in 2010

Equities

9.9% 12.5% 10.6%

Commodities

25.2%

Listed property

Non-listed property

Fixed income securities

This arrangement is laid down by law in a Decree of

Exemption and Penalty ruling in the Act Bpf 2000 (the industrywide pension scheme act 2000: compulsory

membership). The applicable criterion is that exemption may be requested and granted if a Fund’s performance test result is below zero. The performance test result

derives from annual z-scores. It is calculated by dividing 9.4%

Convertibles

Private equity

achieve a predetermined ‘performance test’ benchmark.

24.7%

the sum of z-scores over the past five years by the square root of that same number of years, and then adding 1.28. The Fund’s performance test score for 2010 was 1.07,

thus complying with the norm in the year under review.

Pension management

14.3% 2.6% 4.0%

PH&C works with benchmarks and defined targets in all

investment portfolio categories. These are the basis from which the Fund’s norm portfolio is derived. The z-score is an instrument for measuring the actual performance on an investment portfolio against the benchmark performance. Both return figures take account of asset

management administration costs and thus represent net yields. An actual net return in excess of the net benchmark performance gives a positive z-score. In 2010 the Fund achieved a z-score of 0.59. That means asset managers performed better on average than the

benchmark. The risks taken and results booked by asset

managers are monitored constantly for compliance with

related agreements, and frequently discussed with them. Corrective action is and has been taken where necessary.

Analysis of participant base

In 2010 PH&C examined the composition of the Fund’s

participant base. Participant files for the period 2005 up to and including 2009 were analysed in terms of age structure, pensionable salary and accrued pension

entitlements. Prospective inflow and outflow in the hospitality and contract catering sectors were also

examined, as well as reemployment prospects in the industry. The analysis also covered the number of

incoming and outgoing value transfers. A similar study

conducted in 2007 was based on participant records in

the period 2000 up to and including 2005. The purpose of the study in 2010 was to verify whether the current

pension scheme was based on the right assumptions

when it was launched in 2007. The project confirmed that these premises had indeed been correct and that the

cost-effective premium level therefore also had a realistic basis. This study can provide reference points for new

pension regulations possibly taking effect from January 1st, 2012, as well as clarifying the repercussions of the Pensions Act that took effect on January 1st, 2007.

The results may also serve as underlying premises for

Jaarverslag 2010

Total investment excl. swaptions

Employers may on request obtain exemption from

forthcoming ALM studies and continuity analyses.

Communication policy

Despite the significantly augmented information

provision requirements laid down in the Pensions Act, pensions remain a troublesome topic for participants.

As the outcome of the Frijns and Goudswaard Committees (Committee on investment policy and risk management and Committee on the Future Sustainability of


Total investment incl. swaptions

83

84

Supplementary Pension Schemes) revealed, participants

Defining procedures and introducing an associated AO/IC

situation. And the report drawn by financial markets

control system. That marks the accomplishment of

still have expectations that are out of line with the actual regulator AFM ‘Make the Dutch pension wise’ (‘Geef

Nederlanders pensioeninzicht’) indicates that participants often have no real idea of their own pension prospects. In the course of the year under review the governing

board defined Fund policy on communication for the

period 2010 up to and including 2012. This decision was preceded by a survey among Fund participants. That

confirmed the conclusions already reached by the Frijns and Goudswaard Committees and the AFM report that

participants show little interest in the topic of pensions,

have no clear picture of their eventual entitlements, find the information provided difficult.

In its communication policy from 2010 onwards the Fund has set itself the goal of rectifying these attitudes.

Alongside the legal requirements it has opted for target group communication and an active and accessible

approach. Fast and efficient handling of queries from

participants will also help promote a favourable image for the Fund. One active outcome of this decision was a ‘Tour

de Pensioen’ communication campaign with a group target.

are part of a further organisation of the management

internal control at operational as well as strategic and tactical level.

Cost Efficiency Measurement (CEM)

PH&C seeks to deliver a reliable quality of service at

minimum cost. Cost efficient operation is one of the

Fund’s key values. Since the 2004 financial year PH&C

has been monitoring cost levels by participating in the worldwide CEM benchmark. In 2009 the Fund did not

participate in the CEM Benchmark. Instead, we took part in the benchmark analysis conducted by the Dutch

association of industrywide pension funds VB (Vereniging van Bedrijfstakpensioenfondsen) among its member

funds in 2008 and 2009, which is also conducted by CEM Benchmarking Inc. The VB Benchmark encompasses an administration costs benchmark and a benchmark for

asset management administration costs. Although this VB CEM Benchmark is more limited in scope it has the important advantage of being based on a peer group

more closely comparable with PH&C. For that reason the

Fund has decided to participate in the VB CEM Benchmark and the regular CEM Benchmark in alternating years.

As a result of the amended system of data provision via

The VB CEM Benchmark for asset management admini

new participants in good time. It was previously down to

VB median of 13.2% with a return of 12.2%. The norm return

UWV, PH&C was unable to send introductory letters to

employers to provide new participants with an introduc-

tory letter, thus complying with the requirement to notify new participants of the pension regulations. In 2010

PH&C itself took on the task of sending introductory

letters, at the same time amending the text. In sending

this letter the Fund complies with its legal obligation to notify new participants promptly about the pension

stration costs shows that PH&C rated slightly below the

the Fund would have achieved if it had invested passively in its benchmark was below median. By contrast its actual performance compared to the benchmark was above

median. In terms of asset management costs the Fund

showed some improvement, in that costs over 2009 fell relative to 2008.

scheme they have just joined.

Based on the VB CEM Benchmark for pension administration

Integrity and management control

administration costs were equivalent to € 58 per contribu-

A strategic risk analysis was carried out in 2009 to chart

the Fund’s risk exposure in pursuing its defined strategic

objectives, and relevant control procedures were drawn up. A number of control measures were adopted in 2009 with

a view to improving primary processes, and others followed in 2010. PH&C furthermore revised and instituted key internal organisational procedures, including control

procedures. Among these were procedures relating to data security, authorisation procedures, and procedures for

sound and transparent asset management documentation.

costs, PH&C recorded a favourable result. Overall pension

ting participant and pension beneficiary at year end 2009. This compares with an average € 112 per contributing

participant and pension beneficiary in the peer group.

Costs incurred by the Fund were unchanged relative to

2008 on the basis of the VB CEM Benchmark. The outcome

of the VB CEM Benchmark over 2008 diverges slightly from

that of the regular CEM Benchmark, with a score of € 52 for

the Fund. This reflects the fact that the regular CEM Bench mark score over 2008 covered active participants, including those who had become sleepers in the course of the year,

whereas the VB CEM Benchmark score relates to active

was once again an issue of close concern in the year under

and thus excludes those who became sleepers in the

the Frijns and Goudswaard Committees and of the private

PH&C scored the lowest costs per active participant and

bill introduced by Fatma Koşer Kaya and Stef Blok.

pension beneficiary in 2009 of all participating pension

In its report the Frijns Committee recommends giving a

regular CEM Benchmark, confirming that PH&C has

governing board, alongside representatives of stakehol-

funds. This result is in line with earlier scores against the achieved its operational cost efficiency objective.

Risk policy

Pension funds characteristically focus on the long term. Many years of contributions are needed before pension payouts start. This most certainly applies in the case of PH&C. Each year the Fund sees a substantial inflow,

notably of young participants who remain with the Fund

for only a relatively short period. By comparison with other pension funds, PH&C manages relatively small pensions for a large number of participants for a lengthy period.

Not all risks are clearly visible over such a period. That is

why Fund policy is as considered, restrained and prudent as possible: a policy centred on reliable administration now and regard for pension provision in the future.

As its guideline for risk analysis PH&C makes use of the

FIRM method (Financial Institutions Risk analysis Method) developed by the regulator DNB. This method gives the governing board an integral overview. In our pursuit of

strategic objectives we need to manage identified risks.

more prominent place to independent expertise on the

ders. A number of possibilities are cited. The Committee

drew up this recommendation in response to the growing complexity and scale of governing responsibilities. For

this reason expertise in various specific areas is essential. Expertise is thus increasingly a key factor, alongside

transparency and the accountability of the governing

board as a whole for its conduct of affairs. The Gouds-

waard Committee asserts that the Dutch pension system with its present aspirations and presumed security is

insufficiently future-proof. Rising longevity, higher life

expectancy and increasing vulnerability to financial risks are among the underlying reasons for this verdict. That

means choices have to be made, by constraining pension

aspirations and/or handling risks differently (for instance changing premium levels, reducing pension entitlements, indexation levels). Since choices of this kind give rise to

greater uncertainties and put pressure on the position of participants and pension beneficiaries, the Goudswaard Committee calls for due representation and controlling rights for risk bearers.

This was made clear by the strategic risk analysis carried

The minister of Social Affairs and Employment responded

introducing relevant management measures helped

that an integral adjustment was needed in the area of

out by the board in 2009. Making these risks explicit and create an operational situation of demonstrable restraint and integrity. The outcome of this risk analysis was followed up in 2010 by taking a ‘scenario thinking’

approach, focussing on developing, comparing and

to the conclusions of these two committees by concluding pension fund governance. A number of management

models are being developed for this purpose, focussing on expertise, supervision and representation.

anticipating possible future scenarios. Entering into

The PH&C governing board endorses the conclusion of

potential scenarios promotes flexibility in the governing

growing importance. It therefore sees the promotion and

dialogue about the future and gaining insight into board and thus the Fund itself.

Principles for pension fund governance Pension fund governance

Although PH&C has already implemented the principles for pension fund governance which came into effect on

January 1st, 2006, the question of pension fund governance

the Frijns Committee that expertise on the board is of monitoring of expertise among the individual board

Jaarverslag 2010

course of the year. Based on the VB CEM Benchmark

review. That concern was prompted by the conclusions of

members and the board as a whole as an ongoing process. The Frijns Committee also contends that a dedicated

office for the sole use of the board, fully adapted to the needs of the Fund, is a useful asset in the area of

expertise: for PH&C, its own administrative organisation already fulfils this role. The board also acknowledges the importance of robust internal supervision.


participants and pension beneficiaries at the year end,

85

86

That is why it has appointed an audit committee.

legislation and regulation. The likelihood of this prospect

consequences for the various PH&C administrative

Goudswaard Committees, as well as evaluation of the

A management model prone to adjustment can have bodies. This will only become clear in the course of 2011. The PH&C governing board is following these developments closely and weighing their potential impact.

Appointment, expertise and assessment of the governing board

The PH&C governing board believes in the key significance

of a professionally functioning, independent and competent Fund board. In the context of developing expert compe-

tence the theme of the annual autumn conference in the year under review was ‘scenario thinking’. That means seeking to identify and analyse the impact of varying

future scenarios on the Fund and come up with ideas and

stems from the conclusions drawn by the Frijns and

financial assessment framework (FTK) and the Pensions

Accord of spring 2010. The probable consequence will be a legal option for pension entitlements to be adjusted to

rising life expectancy rates and fluctuation on financial markets. Decisions on how this will be substantiated in new pension regulations will be a matter for the social

partners. An assessment of the prospective sustainability of pension regulations and the characteristics of the Fund’s participant base will have a role to play here. The responsibility for the Fund thereafter will be to

implement the new regulations in good time and to communicate these with clarity to stakeholders.

potential solutions as a means of improving our ability to

Alongside changes to pension regulations we can also

long term focus that is characteristic of pension funds.

area of pension fund governance and codetermination.

anticipate future trends. This perspective chimes with the The board confirmed once again that no division of

portfolios takes place between board members in terms

of specific areas of attention. The board believes that final responsibility for decision making in all areas of concern lies collectively with the board as a whole. Developing

expertise thus remains important in both breadth and

depth. In 2010 the board also discussed the expertise of

individual board members and cited specific competences

expect to see adjustments, legislative or otherwise, in the As already noted, this will lead to the introduction of

different management models. For the bodies referred to and the PH&C governing board itself, that will raise the question of which management model is the most

appropriate for the Fund. There will then be a need for an

overall reassessment of how the Fund plans to give shape to pension fund governance.

which board members ought to possess. Individual board

After arriving in a funding shortfall position in 2008,

to promote their expertise and enhance existing

recovering trend in the years 2009 and 2010. The funding

members can thus draw up personal development plans competences on the basis of self-reflection. At the start of 2011 the board chairmen held assessment talks with individual board members. A resignation roster was

drawn up with a view to safeguarding expertise and

continuity in the board. This establishes that half of the

board members, divided equally between representatives of employer and employee organisations, must either resign or be reappointed every two years. With this

elaboration of its expertise plan the board has safe

guarded its continuity and ensured its competence is maintained at the requisite level.

Prospects

In light of the evidence that adjustments relating to

supplementary pension regulations will be needed in 2011, we can expect some amendments to pension

the financial position of the Fund embarked on a

ratio fluctuated amid turmoil on financial markets.

In light of this underlying reality, risk management is

still growing in importance. This will give rise to a still

greater emphasis on risk management in the years ahead.

Timely anticipation of the major risks to which the Fund is exposed, while adhering to a long term perspective, is of increasingly growing significance. We will be devoting further attention to this issue in 2011.

The year 2011 can be expected to bring various changes to the pension system. In light of these changes, the chief

focus for PH&C, now and in years ahead, will be a good

and affordable scheme in tune with the industry, and a

cost efficient administrative organisation, operating with expertise, integrity and restraint on the basis of prudent and balanced decision making procedures.

Bijlagen

87

Functies en nevenfuncties bestuur, organen en commissie Naar de situatie per 31 december 2010

Bestuur

F.B.P. Jansen Beroep: Beleids- en projectmedewerker

- Lid onderhandelingsdelegatie Koninklijke Horeca Nederland arbeidsvoorwaarden en pensioen

M.H.J. Claes

Pensioenen FNV Horeca, FNV Catering en

Beroep: Bestuurder/Commissaris

FNV Recreatie

- Lid landelijke bedrijfscommissie arbeids-

Nevenfuncties:

Nevenfuncties:

- Lid beroepscommissie functiewaardering

- Lid Raad van Commissarissen van

- Lid bestuur Stichting Overgangsregeling

voorwaarden Koninklijke Horeca Nederland

AgriFirm Meppel - Voorzitter Raad van Commissarissen van Rabobank West-Brabant Noord - Lid Kringbestuur Rabobank ZuidwestNederland - Voorzitter Vereniging van Payroll Ondernemingen (VPO)

vervroegd uittreden voor het Horecabedrijf (SOHOR)

horeca - Lid adviescommissie subsidies bedrijfschap Horeca en Catering

- Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden voor de

Nevenfunctie uit hoofde van bestuurs

Contractcateringbranche (SUCON)

lidmaatschap:

- Lid bestuur Stichting Pensioenfonds Recreatie (SPR)

- Lid auditcommissie Pensioenfonds Horeca & Catering

- Lid Raad van Commissarissen TOM BV

vervroegd uittreden voor het Horecabedrijf

M.W. van Straten

Voorzitter

Beroep: Beleidsmedewerker CNV Vakmensen

Beroep: Business Unit Director NH Hoteles Nevenfuncties:

(SOHOR) Nevenfuncties: Nevenfunctie uit hoofde van bestuurs lidmaatschap: - Lid beleggingsadviescommissie Pensioenfonds Horeca & Catering

- Lid onderhandelingsdelegatie Koninklijke Horeca Nederland arbeidsvoorwaarden en pensioen - Voorzitter bestuur Stichting Overgangs regeling vervroegd uittreden voor het

C.A. van Ekelenburg

Horecabedrijf (SOHOR)

Beroep: Zelfstandig Horecaondernemer

P.A. Schoormans

(VOF Bar Meneer Jansen)

Beroep: Beleidsmedewerker Koninklijke Horeca Nederland

- Vicevoorzitter Koninklijke Horeca Nederland afdeling Eemsmond - Vicevoorzitter Koninklijke Horeca Nederland regio Groningen - Voorzitter Horecavereniging Appingedam - Lid landelijke ledenraad Koninklijke Horeca Nederland - Vicevoorzitter Sector Café-Barbedrijven - Raadslid gemeenteraad Appingedam

(SOHOR) - Lid bestuur Stichting Pensioenfonds Recreatie (SPR) - Lid bestuur Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden Bad- en Zweminrichtingen het Bakkersbedrijf J. van der Veer Beroep: Chief Financial Officer, Albron B.V.

Nevenfuncties: en Catering (BHenC)


- Lid bestuur bedrijfspensioenfonds voor

Plaatsvervanger

- Lid Algemeen Bestuur bedrijfschap Horeca


Nevenfuncties: - Beleidsmedewerker Koninklijke Horeca Nederland met representatie in diverse beleidscommissies VNO-NCW - Lid Commissie administratieve lasten verlichting bedrijfsleven Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid - Lid bestuur Stichting Overgangsregeling vervroegd uittreden voor het Horecabedrijf (SOHOR)

Jaarverslag 2010


M.J.M. Markus

Nevenfuncties: - Lid Referentieraad Open Universiteit Nederland - Lid bestuur Stichting Vakraad voor de Contractcateringbranche - Lid bestuur Stichting Finance for Charity - Raad van Toezicht EO


‘s-Hertogenbosch

88

E.P. de Vries

H.Z. de Wit

Plaatsvervangend voorzitter

Beroep: Sectorbestuurder FNV Catering

Beroep: Lid Dagelijks Bestuur en Hoofd

S. Barbier

bestuur FNV Horecabond met de gekozen

Nevenfuncties:

functie van penningmeester/secretaris


Nevenfuncties: - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Pensioenfonds Recreatie (SPR) - Secretaris/penningmeester bestuur Stichting Fonds voor Toeslagen Pensioenen en VUT FNV Horecabond - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Overgangsregeling vervroegd uittreden voor het Horecabedrijf (SOHOR) - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden voor de Contractcateringbranche (SUCON) - Voorzitter bestuur Stichting Sociaal Fonds voor het Horecabedrijf (SFH) - Lid Commissie Arbeidsmarkt en Scholing bedrijfschap Horeca en Catering (BHenC) - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Fonds Bevordering Arbeids verhoudingen Contractcatering (FBA) - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Bevordering Sociale verhoudingen Contractcatering (FBS) - Plaatsvervangend Voorzitter bestuur Stichting Sociaal Fonds Recreatie (SFR) - Lid bestuur Gemeenschappelijk


Beroep: Gepensioneerd


Nevenfuncties:

(SOHOR)

- Lid Bondsraad FNV Horecabond

- Lid bestuur Stichting Vakraad voor de

- Bedrijfscontactpersoon FNV Horecabond

Contractcateringbranche (VCC) - Lid bestuur Stichting Fonds Bevordering Arbeidsverhoudingen Contractcatering (FBA)

F. van Belzen Beroep: -

- Lid bestuur Stichting Kwaliteit van de Arbeid (SKA) - Lid bestuur Stichting Vrijwillig Vervroegd

Nevenfuncties: n.v.t.

Uittreden voor de Contractcateringbranche (SUCON) - Lid bestuur Stichting Fonds Bevordering Sociale Verhoudingen Contractcatering (FBS)

D.C. Breedveld Beroep: Assistent bedrijfsleider taverne de Twaalf Balcken te Texel

- Lid Toetsingscommissie Compass Group - Lid Toetsingscommissie Sodexo

Nevenfuncties:

- Lid Toetsingscommissie Prorest Catering

- Lid CAO-commissie FNV Horeca

- Lid Toetsingscommissie Avenance Catering

- Lid Bondsraad FNV Horecabond

- Lid Toetsingscommissie SAB Catering

- Lid examencommissie Sociale Hygiëne en

- Plaatsvervangend lid Toetsingscommissie Albron B.V. - Lid onderhandelingsdelegatie CAO

horecaportier namens FNV Horecabond - Lid paritaire commissie HTV onderwijs bij Kenwerk namens FNV Horecabond

Contractcateringbranche FNV Catering - Voorzitter namens werknemers Stichting Opleidingen Contractcateringbranche (OCC)

P.B.J. Elsinger Beroep: Directeur-grootaandeelhouder Elsinger Interim Management & Consultancy B.V.

Beleggingsfonds FNV - Lid algemeen Secretarissenoverleg FNV

Nevenfunctie:

- Lid Financiële Adviescommissie FNV

- Voorzitter Stichting Rotary Administratie

- Lid werkgroep pensioenregelingen FNV

Nederland

Nevenfunctie uit hoofde van bestuurs

J.C. van Heel

lidmaatschap:

Beroep: Directeur SAB CATERING Zwanenburg

- Lid beleggingsadviescommissie Pensioenfonds Horeca & Catering

Nevenfuncties: - Algemeen directeur FM at Work - Lid bestuur Stichting SAB - Lid bestuur Stichting Sociaal Fonds SAB - Lid bestuur Stichting Vrijwillig Vervroegd Uittreden voor de Contractcateringbranche (SUCON)

P.A.M. Hijlkema Beroep: sabbatical verlof

- Voorzitter rijvereniging St. Elooy te Borgvliet - Raadslid te Bergen op Zoom

- Lid Board of Directors Cascal NV

89

- Voorzitter Raad van Commissarissen Biesheuvel Techniek BV - Lid Raad van Commissarissen Vancis BV

Nevenfuncties: - Lid CAO-commissie FNV Horeca

W. Selles

- Lid Raad van Toezicht Heliomare

- Voorzitter VVE Beerzestraat 7-29


- Lid Raad van Commissarissen Maandag BV

S. van der Hoorn

Nevenfunctie:

Beroep: Rayonmanager Eurest Institutionele

- Kaderlid FNV Horecabond, coördinator

- Voorzitter Raad van Commissarissen 4+

Catering

regio Noord

Bouwmaterialen J.P. Nelissen Beroep: Gepensioneerd

Nevenfuncties:

J. Stuivenberg

- Lid CAO-commissie FNV Catering

Beroep: VUT, en parttime senior consultant

Nevenfuncties:

- Voorzitter Platform Ondernemingsraden

bij Vindicat

- Lid bestuur Stichting Federatief Pensioenfonds

Contractcatering (POCC) - Voorzitter ondernemingsraad Compass Group Nederland

Nevenfunctie:

- Commissaris Ripperda Beheer BV

- Lid CAO-commissie FNV Horeca

- Lid visitatiecommissie Pensioenfonds SCA - Lid (secretaris) visitatiecommissie van

- Voorzitter VUT-stichtingen Compass Group Nederland Holding BV - Lid European Workcouncil Compass Group Plc.

J.J. de Wit Beroep: Niet van toepassing, deelnemer op grond van de regeling voor voortzetting van de deelneming wegens arbeidsongeschiktheid

T.J.M. ter Horst

en vervroegd uittreden in het horecabedrijf Nevenfuncties: - Lid CAO-commissie FNV Horeca

Nevenfuncties: - Lid afdelingsbestuur Koninklijke Horeca Nederland, afdeling Noord Beveland - Lid bestuur Ondernemersvereniging Kamperland

Bank N.V. te Amsterdam - Lid visitatiecommissie van Stichting Pensioenfonds Fortis Bank Nederland - Lid visitatiecommissie van Stichting Pensioenfonds Campina

Beroep: Directeur Bierbrouwerij Grand Café Emelisse B.V.

Stichting Pensioenfonds van de ABN AMRO

- Lid bestuur Stichting Vakbekwaamheid Horeca

- Lid visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds Medisch Specialisten - Voorzitter beleggingsadviescommissie Stichting Federatief Pensioenfonds

- Lid dagelijks bestuur Kenwerk - Lid bestuur Stichting Horeca Examenbank

J.A. Spruijt

- Lid jury Nationale Wedstrijden Kastelein

Beroep: Adviseur Pensioenen De Unie

van de Toekomst

Auditcommissie W. Biewinga Beroep: Directeur-grootaandeelhouder

R. Ravensteijn

- Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioen-

Personeelsdiensten ( StiPP)

- Lid Sectorbestuur Koninklijke Horeca

- Voorzitter Raad van Commissarissen

Nederland, afdeling Bergen op Zoom Bergen op Zoom

(Hibin)

Nevenfuncties: - Commissaris Caransa BV

- Voorzitter Ondernemers Grote Markt

fonds voor de Handel in Bouwmaterialen - Lid bestuur Stichting Pensioenfonds voor

Nevenfuncties:

- Lid afdelingsbestuur Koninklijke Horeca

& Catering

Fenera B.V.

Beroep: Horeca-exploitant

Nederland

- Toehoorder bestuur Pensioenfonds Horeca - Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioen-

Nevenfuncties: n.v.t.

Nevenfuncties:

Koning & Hartman BV - Voorzitter Raad van Commissarissen Martin Schilder Holding BV - Voorzitter Raad van Commissarissen Kloosterboer BV

fonds voor de Drankindustrie - Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Suikerverwerkende Industrie - Lid bestuur Stichting Bedrijfspensioenfonds voor de Suikerwerk- en Chocoladeverwerkende Industrie - Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Baksteenindustrie

Jaarverslag 2010

Beroep: zelfstandig horeca-ondernemer

- Directeur-eigenaar HEAT


R. Lubbes

90

- Lid (dagelijks) bestuur Stichting Federatief Pensioenfonds (SFP)

H.J. Thoman

- Adviseur/partner Finance Ideas (parttime)


- Lid Beleggingsadviescommissie TKP Pensioenen

- Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Mode, Interieur, Tapijt & Textiel

Nevenfuncties:

Industrie (MITT)

- Voorzitter Raad van Commissarissen Kunst

- Lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Levensmiddelen (GIL) - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Pen-

- Lid Advisory Board PGGM Alternative Investments

en Cultuur Pensioen- en Levensverzekering

- Commissaris Woningnet

Maatschappij NV

- Commissaris Tias/Nimbas Business School

- Voorzitter bestuur van Stichting

Universiteit van Tilburg

Pensioenfonds van de Grolsche Bierbrouwerij te Enschede - Onafhankelijk voorzitter bestuur van

J. Mensonides Beroep: VUT

Stichting Pensioenfonds Stork

sioenfonds voor de Architectenbureaus

- Voorzitter visitatiecommissie van Stichting

- Plaatsvervangend lid bestuur Stichting

Pensioenfonds van de ABN AMRO Bank N.V.

- Lid Beleggingscommissie TKP

te Amsterdam

- Lid Beleggingscommissie SPMS (medische

Bedrijfstakpensioenfonds voor de Kunststof- en Rubberindustrie - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Particuliere Beveiliging - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Pensioenfonds voor de Tandtechniek - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Textielgoederen en Aanverwante Artikelen - Plaatsvervangend lid bestuur Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Verf- en Drukinktindustrie

- Voorzitter visitatiecommissie van Stichting Pensioenfonds Fortis Bank Nederland - Lid visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds HAL - Lid Beleidscommissie Pensioenen van Pensioenfonds Medisch Specialisten - Strategisch adviseur Stichting Nedlloyd - Toezichthouder Stichting Voorzieningenfonds Getronics t.b.v. het voormalig Sociale Zekerheid - Als zelfstandig/onafhankelijk adviseur in

- Lid beleggingscommissie Stichting

ondernemingspensioenfondsen,

Bedrijfstakpensioenfonds voor de

bedrijfstakpensioenfondsen en andere

Drankindustrie

financiële instellingen


- Lid beleggingscommissie GIL - Lid communicatiecommissie Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de

- Lid Beleggingscommissie Stichting Pensioenfonds Atradius - Lid Beleggingscommissie Stichting Pensioenfonds Getronics - Lid Raad van Toezicht ARS Property fund D. Wenting Beroep: Onafhankelijk adviseur

Pensioenfonds PinkRoccade en PinkRoccade

diverse rollen actief voor onder meer

- Lid beleggingscommissie MITT

specialisten) - Lid Beleggingscommissie SPH (huisartsen)

Pensioenfonds

- Lid beleggingscommissie StiPP

- Lid beleggingscommissie SFP

Nevenfuncties:

Nevenfuncties: - Algemeen adviseur bij Pensioenfonds KNMP - Beleggingsadviseur Pensioenfonds Woningraad - Beleggingsadviseur Pensioenfonds Witteveen + Bos - Voorzitter beleggingscommissie De Eendragt Verzekeringen - Speciaal adviseur bestuur

C.G. Koedijk Beroep: Hoogleraar

Drankindustrie

Pensioenfonds Xerox - Bestuurslid Pensioenstichting van Lunen - Voorzitter visitatiecommissie

- Lid Klantenraad AZL

Nevenfuncties:

- Lid Raad van Advies Syntrus Achmea

- Decaan en hoogleraar financieel management Faculteit Economie en Bedrijfs wetenschappen Universiteit van Tilburg

VisitatieOpMaat - Lid visitatiegroep PensioenCoöperatie - Lid visitatiepool AON Consulting

Verklarende woordenlijst AG-Prognosetafel

Benchmark

premie-inkomsten. De continuïteits-

2010 de AG-Prognosetafel 2010-2060

samenstelling en de performance

tussen financiering, toeslagen

Prognosetafel volgt een duidelijke stijging van de levensverwachting

van het belegde vermogen. Dit is vaak een marktindex.

ten opzichte van de vorige prognose-

Bewaarneming

2050. Bij het vaststellen van de

(custodian) bewaren en administreren

tafel over de periode van 2005 tot verplichtingen moeten pensioenfondsen rekening houden met de

meest recent door het AG gepubliceerde prognosetafels.

Asset Liability Management-studie (ALM)

Deze studie brengt de onderlinge

samenhang van pensioenverplich

tingen, het premie- en indexatie

beleid en de beleggingsmix in kaart.

mogelijkheid heeft om ze onder

Collateral management

Engelse term voor onderpand. Het is

een zekerheid in de vorm van geld of

(hoogwaardige) financiële instrumen ten, waarop iemand zich kan verhalen

beleggingsmixen.

Autoriteit Financiële Markten (AFM) Orgaan dat gedragstoezicht houdt

Naleving van weten regelgeving en regels die een instelling zelf heeft opgesteld in een gedragscode.


heeft de regelingen rond gedragingen en compliance opgenomen in een integriteitregeling.

het toezicht op de naleving van de op

De AFM controleert of consumenten duidelijke en eerlijke informatie ontvangen.

Beleggingsallocatie

Dit is de verdeling van de beleggingen over verschillende categorieën.

Pensioenfonds Horeca & Catering belegt in een mix van vastgoed,

aandelen, grondstoffen en vast rentende waarden.

een ander soort effecten, meestal aandelen van de betreffende onderneming.

Cost Effectiveness Measurement Inc.

dienstverlening aan consumenten en werking van kapitaalmarkten.

bepaalde datum om te ruilen tegen

voldoet.

Compliance officer

ziet toe op een eerlijke en efficiënte

bepaalde voorwaarden, op een

Cost Effectiveness Measurement

komst) niet aan zijn verplichtingen

op financiële instellingen. De AFM bevordert zorgvuldige financiële

Obligaties waarvan de bezitter de

als de tegenpartij (van een overeen-

het werken volgens de normen en

verschillende beleidsvarianten en

toeslagenlabel vastgesteld.

van de effecten die een fonds bezit.

van de kansen en bedreigingen voor economische scenario’s, voor

continuïteitsanalyse wordt het

Converteerbare obligaties

Compliance

het pensioenfonds in verschillende

beleggingsbeleid. Op basis van de

Het door een effectenbewaarder

Met behulp van ALM-simulatie

modellen worden beelden geschetst

analyse beoordeelt de consistentie

De compliance officer is belast met grond van de integriteitregeling geldende bepalingen. Continuïteitsanalyse

Pensioenfondsen voeren eens per drie jaar een continuïteitsanalyse uit. Deze

analyse laat zien of het pensioenfonds

(CEM)

is een Canadees bedrijf dat pensioenfondsen in Noord-Amerika, Australië en Europa doorlicht op de

uitvoeringskosten en de kwaliteit van dienstverlening waarbij de

prestaties van de fondsen tegen elkaar worden afgezet. Dekkingsgraad

De dekkingsgraad is de verhouding tussen de netto activa en de

voorziening pensioenverplichtingen, uitgedrukt in een percentage.

Dit verhoudingsgetal geeft aan in hoeverre op lange termijn de

pensioenverplichtingen kunnen worden nagekomen. De netto

activa zijn het saldo van het belegd vermogen, de andere activa en de schulden.

ook op de lange termijn aan de

Derivaten

Hierbij wordt ook rekening gehouden

producten, zoals opties, futures en

pensioenverplichtingen kan voldoen.

met toekomstige pensioenopbouw en

Van effecten afgeleide beleggingsswaps.

Jaarverslag 2010

gepubliceerd. Uit de nieuwe

Een objectieve maatstaf voor de


Het Actuarieel Genootschap heeft in

91

92

Doorsneepremie

bestuur centraal staan. De Principes

Pensioengrondslag

uniform is vastgesteld zonder

ook in de Pensioenwet verankerd.

berekeningsgrondslag vormt voor

Een premie die voor alle deelnemers rekening te houden met individuele verschillen in leeftijd, burgerlijke

staat of geslacht. Alleen het salaris bepaalt de premie.

Duurzaam beleggen

Duurzaam beleggen is het beleggen volgens criteria van duurzaamheid, zoals geen kinderarbeid, corporate

voor goed pensioenfondsbestuur zijn

Grondstoffen

Ook wel commodities genoemd.

het produceren van goederen, zoals

wet van toepassing. De Pensioenwet

olie, ruwe metalen, katoen, koffie, sojabonen etcetera.

van aandeelhoudersrechten, gelijke

van het dekkingstekort of het reserve

samenwerking met belanghebben-

den), transparantie (over doelstellingen, beleid, resultaten, eigendom,

bestuurders, risico’s, werknemers

issues en andere belanghebbenden), mensenrechten, vakbonden en

werknemersparticipatie, training/ opleiding en ontwikkeling.

Financieel Toetsingskader (FTK)

Toezichtregime van de Nederlandsche Bank dat van toepassing is op de

financiële positie en het financiële

Plan van aanpak gericht op het herstel tekort bij een pensioenfonds. Binnen drie maanden na het ontstaan van

de situatie van onderdekking moet

het bestuur van een pensioenfonds

een herstelplan bij de Nederlandsche Bank indienen.

Kostendekkende premie

De premie die nodig is om de

afspraken in de pensioenovereen-

Pension Fund Governance richt zich met name op goed pensioenfonds-

bestuur door (het toezien op) integer en transparant handelen en het afleggen van verantwoording

daarover. In 2005 heeft de Stichting van de Arbeid op verzoek van het

De Pensioenwet heeft als doel om de

waarborgen voor financiële zekerheid, individuele zekerheid en uitvoeringszekerheid op een duidelijke wijze

wettelijk te verankeren. Dit gebeurt vanuit het perspectief dat gewaar-

borgd dient te zijn dat de pensioenaanspraken en pensioenrechten van deelnemers, aanspraak- en

pensioengerechtigden daadwerkelijk geëffectueerd worden en dat dit op een effectieve en efficiënte wijze plaatsvindt.

belegd vermogen van het pensioen-

houdt op financiële instellingen. De

Fund Governance)

fondsenwet die in 1952 is ingevoerd.

te komen.

Pensioenwet, zoals per 1 januari 2007

Goed pensioenfondsbestuur (Pension

vervangt de Pensioen- en spaar

Performance

in dat jaar en de komende jaren na

De Nederlandsche Bank (DNB)

in werking getreden.

Vanaf 1 januari 2007 is de Pensioen-

komst tussen deelnemer en werkgever

beleid van pensioenfondsen. Het FTK maakt onderdeel uit van de

salaris min de franchise. Pensioenwet

Herstelplan

behandeling van aandeelhouders en

pensioenopbouw. Meestal is dit het

Grondstoffen zijn ruwe basis

materialen die worden gebruikt bij

governance (controle op het bestuur en op bestuursleden, bescherming

Deel van het salaris dat de

Dit is het beleggingsresultaat op het fonds.

Orgaan dat (prudentieel) toezicht

Private equity

Nederlandsche Bank maakt zich sterk

niet-beursgenoteerde bedrijven.

voor financiële stabiliteit. Daartoe zet

Investeringen in aandelen van

de Nederlandsche Bank zich samen

Rekenrente

in voor een waardevaste euro, wordt

het belegde pensioenvermogen

met andere Europese centrale banken gestreefd naar een soepel en veilig betalingsverkeer en wordt scherp

toezicht gehouden op de soliditeit en betrouwbaarheid van financiële instellingen.

Fictief rendementspercentage dat wordt geacht op te brengen in de toekomst. Bij de berekening van

contante waarden van toekomstige betalingen wordt van dit rendementspercentage uitgegaan.

ministerie van Sociale Zaken en Werk

Onderdekking

Renteafdekkingstrategie

pensioenfondsbestuur geformuleerd,

pensioenfonds niet langer toereikend

marktrente op te vangen om aldus

gelegenheid Principes voor goed

waarbij kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid van het pensioenfonds

Situatie dat de middelen van het

zijn om de voorziening pensioen verplichtingen te dekken.

Strategie om wijzigingen in de

de invloed van rentedalingen op de dekkingsgraad te beperken.

Rentetermijnstructuur

Swaption

voldoende representatieve vertegen-

actuele rentetermijnstructuur. De

eigenaar van de swaption het recht

bedrijfsleven in een bepaalde bedrijfs

die het verband weergeeft tussen

een looptijd van een vastrentende

belegging enerzijds en de daarop te ontvangen marktrente anderzijds.

heeft, maar niet de verplichting, om een swap tegen vooraf bepaalde

voorwaarden af te sluiten op of voor een bepaald tijdstip.

woordiging van het georganiseerde

tak. Een verplichtstellingbeschikking kan betrekking hebben op alle

bedrijfsgenoten of op bepaalde groepen van bedrijfsgenoten.

Pensioenfondsen gebruiken deze

Toeslag

Voorziening pensioenverplichtingen

hun pensioenverplichtingen.

een pensioenaanspraak die op

opgebouwde onvoorwaardelijke

rentecurve voor het waarderen van

Risicobudgetstudie

Onderzoek naar de verdeling van risico’s en rendementen over de

verschillende beleggingssoorten en

Verhoging van een pensioenrecht of incidentele basis wordt verleend of die is gebaseerd op een in het

pensioenreglement beschreven regeling.

De contante waarde van alle toegezegde pensioenen.

De voorziening voor pensioen verplichtingen wordt ook wel

technische voorziening genoemd.

de invulling van de verdeling van het


Vrijstellings- en boetebesluit

beleggingssoorten en vermogens

en een overeengekomen plan van

Het Vrijstellings- en boetebesluit Wet

totaal vermogen over de diverse beheerders. Swap

Een swap is een overeenkomst tussen

Beleggingen met een vaste looptijd rente en aflossing, zoals obligaties,

onderhandse leningen en hypothecaire leningen.

twee partijen tot het uitwisselen van

Verplichtstelling

de swap. Deze betalingen worden

verplichte deelneming in een bedrijfs

betalingen gedurende de looptijd van

Beschikking op grond van de Wet

verricht over een afgesproken

takpensioenfonds (Wet Bpf 2000) die

liggende waarde zelf wordt niet

nemen in een bedrijfstakpensioen-

onderliggende waarde. De onder verhandeld.

werkgevers verplicht om deel te

Wet Bpf 2000

Bpf 2000 kent vier gronden op basis waarvan een bedrijfstakpensioenfonds verplicht is werkgevers

vrijstelling te verlenen van de

verplichte deelname. In het Vrij

stellingsbesluit worden deze gronden nader omschreven en zijn de

voorschriften die daarbij gelden, neergelegd.

fonds. De minister van Sociale Zaken

Zakelijke waarden

dergelijke beschikking treffen na een

aandelen, beleggingen in onroerend

en Werkgelegenheid kan een

verzoek van een naar zijn oordeel

Verzamelnaam voor beleggingen in goed en alternatieve beleggingen.

Jaarverslag 2010

rentetermijnstructuur is een grafiek

Een optie op een swap waarbij de


DNB publiceert elke maand een

93

Colofon Redactie en productie

Oplage

Vormgeving

Datum

Fotografie

Pensioenfonds Horeca & Catering aanvaardt -

Frank van Dam, Nieuwegein

besteed - geen aansprakelijkheid voor druk-,

Pensioenfonds Horeca & Catering, Zoetermeer

TVC reclamebureau bv, Dongen

TVC reclamebureau bv, Dongen en

Druk en afwerking

DeltaHage bv, Den Haag

850 exemplaren

Zoetermeer, juni 2011

ondanks de zorg die aan deze publicatie is print- en/of zetfouten.

Documentnummer: 110701

T +31 (0)79 363 14 00 ı F +31 (0)79 363 14 99

Postbus 7308 ı 2701 AH Zoetermeer

Houtsingel 25

www.phenc.nl

ı

2719 EA

Zoetermeer

ı

[email protected]

Dit jaarverslag is gedrukt op milieuvriendelijk FSC-papier, zie voor meer informatie

Recommend Documents