Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Directie Zeeland

Nummer:*^^ j C / j ^ ~

Biblioi+ieek, Koestr. 30,tel:0116^86362, postbus 50 ] 4, 4330 KA Middelburg

JAARVERSLAG BEDRIJFSMAATSCHAPPELIJK W

DIRECTIE ZEELAND

A C T E U R : M.P. D E P U T T E R

•

Jaarverslag

Bedrijfsmaatschappelijk

Werk Minislerie van Verkeer en

Waterstaat

Voorwoord Hierbij treft u het jaarverslag van het bedrijfsmaatschappelijk werk in de regio Zeeland aan. De opzet en rubricering wijkt enigermate af van die van voorgaande jaren. Doel hiervan is te komen tot een meer uniforme regionale verslaglegging. Overigens komen de gegevens en cijfers van voorgaande jaren, zij het in een ander jasje, g e w o o n weer terug.

Rayon Zeeland M . P . de Putter (Marius) Evertsenstraat 98 Postbus 1 4 9 , 4 4 6 0 A C Goes (0113) 2 4 75 0 5 [email protected]

Directie Personeel en Organisatie;

afdeling Beleidsontwikkeling

en

Implementatie

1

Jaarverslag

1.


Werk Ministerie van Verkeer en

Waterstaat

Inleiding In dit verslagjaar is de bedrijfsmaatschappelijk werker in de regio Noord-Brabant door ziekte ingaande maart 1 9 9 9 uitgeschakeld. Gedurende de periode maart - juli 1 9 9 9 werd dit rayon eveneens door mij waargenomen. A a n deze hectische periode is door de aanstelling van een tijdelijk vervangster na de zomervakantie gelukkig een einde g e k o m e n .

2.

Samenvatting/Conclusies/Aanbevelingen De in het algemeen jaarverslag 1 9 9 8 van het bedrijfsmaatschappelijk werk gesignaleerde stijging van psychische problemen heeft zich in 1 9 9 9 opk in c\p. 7f>t^iiwse regio sterk gemanifesteerd. Er is zelfs sprake van een verdubbeling (van 10 naar 20) waardoor psychische klachten in een klap de meest gestelde hulpvraag is" Geconcludeerd kan worden dat hier een duidelijke relatie met stressbeleving in zowel werk- als leefsituatie. Het bedrijfsmaatschappelijk werk heeft hierop de aandacht gevestigd door middel van een artikel in de "Zeeland V i s i e " . Er is een duidelijke afname te zien van de hulpvragen die in relatie staan tot s a m e n w e r k e n / c o n flicten. Eenzelfde daling, maar dan spectaculairder, doet zich voor bij het onderwerp -functioneren(van 1 3 naar 6). Voor deze positieve ontwikkelingen is geen omvattende verklaring aan te g e v e n . De gedachte bestaat dat het gevoerde personeelsbeleid sanerend heeft gewerkt. Evenals in 1 9 9 9 zal ik me, naast reguliere hulpverleningstaken, vooral richten op het thema werkstress en opvang na schokkende gebeurtenissen.



en

Implementatie

2

Jaarverslag

3.


Werk Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Curatieve dienstverlening.

De curatieve dienstverlening van het bedrijfsmaatschappelijk werk bestaat uit het begeleiden van medewerkers met psychosociale problemen. De medewerkers worden verwezen door de bedrijfsarts, personeelszaken, het management of komen op eigen initiatief. Aan de hand van een intakegesprek wordt een begeleidingsplan opgesteld en worden er afspraken gemaakt over onder meer het doel van de gesprekken en de behandelduur. In principe gaat het om kortdurende begeleiding die gericht is op de werksituatie. Echter in een aantal gevallen vindt er langdurige begeleiding plaats. De begeleidende gesprekken met het bedrijfsmaatschappelijk werk zijn gericht op het herkennen en bei'nvloeden van klachten, het leren hanteren van stress, het leren aanpakken van werkproblematiek door zaken bespreekbaar te maken en reintegrate in het werk na ziekte.

3.1

Aantal nieuwe clienten in 1999. Tabel 1. Individuele hulpvragen Rijkswaterstaat dir. Zeeland Totaal

Hulpvragen 1-1-1999

Aangemeld 1999

Afgesloten 1999

Hulpvragen 1-1-2000

45

82

94

33

Tabel 2 . O p het totale P-bestand Dienst

Totale P-Bestand*

Individuele hulp-vragen

Totaal aantal hulpvragers

Totaal % 1999

Totaal % 1998

Rijkswaterstaat dir. Zeeland

1002

102

101

10

-

* b r o n : afdeling P & O

3.1.1 Aantal clienten langer dan 3 maanden in begeleiding. In 1999 waren 16 clienten langer dan 3 maanden in begeleiding. Dit heeft te maken met de aard van het probleem, organisatorische - en persoonlijke factoren.

3.2

Aantal consultatievragers. Het bedrijfsmaatschappelijk werk werd door het management in het verslagjaar 14 x geconsulteerd. Consultatie is bij uitstek een preventief werkend instrument. Deze ontwikkeling dient dan ook positief ge'fnterpreteerd te w o r d e n . De toename kan deels ook verklaard worden door grotere bekendheid van het management met deze mogelijkheid.

Consultatie is een vorm van meestal kortdurende raadpleging van het bedrijfsmaatschappelijk werk door het management. Overleg over en advies betreffende de meest adequate wijze van omgaan met personele vraagstukken door de manager staan centraal. Consultatie kan als toegevoegd management - instrument worden beschouwd en past in de preventieve aanpak.



en

Implementatie

3

Jaarverslag

3.3


Werk Ministerie

van Verkeer en

Waterstaat

Aantal groepen. In 1 9 9 9 werd door 3 groepen een hulpvraag bij het B M W ingediend. Deze hulpvraag had 2 x betrekking op conflictbemiddeling en 1 groep had arbeidsomstandigheden als thema.

3.4

Meest voorkomende hulpvragen. De top 10 van hulpvragen bij de directie Zeeland in 1 9 9 9 w a s : Tabel 3. Top 10 hulpvragen 1 9 9 9 Nr.

Probleemveld

1

Psychische problemen

20

2

Samenwerking en conflicten

15

3

Financien

10

4

Ziekte

9

5

Prive*

8

6

Functioneren

6

7

Arbeidsomstandigheden

5

8

Loopbaan

5

9

Einde dienstverband

5

Verslaving

2

10

85

Totaal

* Privd-problematiek die v a n invloed is op het werk

Heel opmerkelijk is de toename van het aantal hulpvragen in de categorie p s y c h i s c h . Ten opzichte van 1 9 9 8 is er sprake van een verdubbeling . In de categorie s a m e n w e r k e n en conflicten is sprake van substantiele daling (van 19 naar 15). Bij de hulpvraag - functioneren - is sprake van een halvering (van 13 naar 6). Bovengenoemde cijfers geven de grilligheid van de materie aan. In het komende verslagjaar zal extra alert worden gezocht naar verbanden of eventuele collectieve oorzaken van deze grote fluctuaties.

3.5

Werkgerelateerde problematiek. Gedurende het verslagjaar werden in totaal 106 hulpvragen (exclusief consultaties) aan het bedrijfsmaatschappelijk werk gesteld. Daarvan waren er 6 0 werk - gerelateerd, 17 prive - gerelateerd en 29 hulpvragen een combinatie van beiden. V o o r de categorie prive - gerelateerd is sprake van een lichte stijging ten opzichte van het vorige jaarverslag (van 13 naar 17).



en

Implementatie

Jaarverslag

3.6



Waterstaat

Invalshoeken Tabel 4 . Invalshoeken Werk-gerelateerd

%

57

Combinatie

Privegerelateerd 16

27

%

%

Totaal

100

Veelal is er sprake van een combinatie van problemen en/of een wisse/werking ten aanzien van problemen prive en werk. Als er sprake is van combinatie-problematiek richt het bedrijfsmaatschappelijk werk zich veelal op een aspect, als daar namelijk verbetering in optreedt dan heeft dat invloed op andere aspecten. De keuze van het aspect is afhankelijk van de aard en de oplossingsgerichtheid van het probleem. In geval van prive-problematiek wordt er over het algemeen doorverwezen naar hulpver-lenende instanties buiten het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, waarbij het bedrijfsmaatschappelijk werk een codrdinerende rol vervult.

3.7

Verwijzing naar het bedrijfsmaatschappelijk werk. Personeel van de directie Zeeland nam in 81 gevallen op eigen initiatief contact op, 11 maal k w a m het via de chef en 7 maal via de afdeling P & 0 .

3.8

Gemiddeld aantal contacten met clienten. Het aantal contacten met bovengenoemde clienten varieerde van 1 t / m 5. In 7 situaties w a s dit aantal tussen 5 en 1 0 . Dit w a s het gevolg van de aard van de hulpvraag en belemmeringen in doorverwijzing.

3.9

Ziekteverzuim/reYntegratie. Tabel 5 . Ziek bij aanmelding Ja

44

Nee

55

Totaal

99

Tabel 6. Herstel bij beeindigen c o n t a c t

3.10

Ja

67

Nee

22

Totaal

99

Leeftijdsgebonden problemen. Tabel 7. Naar leeftijd onderverdeeld Dienst

< 25 jaar

25-34 jaar

35-44 jaar

45-54 jaar

> 55 jaar

Totaal

Dir. Zeeland

6

7

20

36

33

102

Directie Personeel

en Organisatie;


en Implementatie

5

Jaarverslag

3.11


Werk Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Schalen. Tabel 8. Naar schalen onderverdeeld

3.12

Dienst

1-4

5-8

9-12

13 >

Totaal

Dir. Zeeland

8

61

33

-

102

Sexe. Tabel 9. Naar sexe onderverdeeld Dienst Dir. Zeeland

3.13

man

vrouw

Totaal

14

102

88

Functiecategorieen. Tabel 10. Niet ingevuld

5

Technisch

76

Administratief

13

Leidinggevend

8

Wetenschappelijk Totaal

102

Wijze van afsluiten. Tabel 11. Niet ingevuld

12

Opgelost

76

Niet opgelost Verwezen Totaal

3.15

7 7 102

Effecten van de begeleiding. Evenals in 1 9 9 8 werden aan hulpvragers van het bedrijfsmaatschappelijk werk evaluatieformulieren uitgereikt. Hierop k w a m goede response. A l h o e w e l anonimiteit gewaarborgd wordt, lijkt een aanzienlijke categorie toch voorzichtig o m te gaan met de reactie. In totaal werden in 1 9 9 9 3 3 evaluatieformulieren verzonden, waarvan er 2 6 werden geretourneerd. Het gemiddelde waarderingscijfer geeft zelfs enige reden tot blozen, een 8 , 2 .

Directie Personeel

en Organisatie;


en

Implementatie

Jaarverslag

4.



Waterstaat

Preventieve dienstverlening.

Preventieve dienstverlening bestaat onder meer uit het geven van voorlichting, het geven signalen en adviezen en het voeren van divers overleg er voorkoming van problemen.

4.1

van

Besteding van tijd aan preventieve dienstverlening. Gedurende het verslagjaar werd in totaal 137 uur besteed aan overleg met functionarissen en disciplines waarover in het onderstaande hoofdstuk nadere verduidelijking volgt.

4.2

Overleg.

Overleg vormt een belangrijk onderdeel van de preventieve taken van een bedrijfsmaatschappelijk werker. Informatie-uitwisseling, afstemming, taakverdeling en andere afspraken bepalen uiteindelijk mede de kwaliteit van de dienstverlening.

4.2.1

Overleg met het management/leidinggevenden. In het verslagjaar werd overleg gevoerd met H.I.D., (Hoofd)afdelingshoofden en leidinggevenden van dienstkringen en dienstonderdelen. Dit overleg had merendeel plaats op eigen initiatief, soms ook op uitnodiging. Aanleiding tot het overleg w a s vaak gelegen in zich voordoende ontwikkelingen op het personele vlak.

4.2.2

Overleg met de personeelsafdeling. Behalve afstemming in het Sociaal T e a m vond regelmatig bilaterale afstemming plaats met hoofd P & 0 , personeelsadviseurs, P - consulenten plaats.

4.2.3

Overleg met overige disciplines. Overleg met de bedrijfsarts van het A . M . G . , opleidingsfunctionaris, Stichting Sociaal Fonds en externe organisaties zoals Algemeen Maatschappelijk Werk, Gemeentelijke Kredietbanken en EMERGIS werd in 1 9 9 9 voortgezet.

4.2.4

Sociaal Medisch Team. In 1 9 9 9 werd 8 maal Sociaal Team g e h o u d e n . Bij deze bijeenkomsten is in 1 9 9 9 de afwezigheid van de arbeidsdeskundige van het U . S . Z . O . een belangrijke wijziging ten opzichte van 1 9 9 8 . Vooral bij situaties waarbij reintegrate een rol speelde, heeft dit vertragend gewerkt. De sociaal teams werden deels op werklocatie gehouden, waardoor de teamleden een beter inzicht in de perifere arbeidsomstandigheden verkregen. Ingaande 2 0 0 0 zal het sociaal team een andere opzet krijgen. De S . M . T . - bijeenkomsten worden dan gesplitst naar hoofdafdelingen. Hierdoor wordt betere overlegstructuur en grotere betrokkenheid van het betreffende management b e o o g d .



en

Implementatie

7

Jaarverslag

4.2.5



Waterstaat

A R B O / V W G M commissie. Het bedrijfsmaatschappelijk werk is betrokken bij de huidige ARBO-structuur. Jaarcijfers en feiten/signalen w o r d e n ten behoeve van het ARBO-verslag aangeleverd, waarna deze in de welzijnsparagraaf w o r d e n verwerkt.

4.2.6

Ondernemingsraad. Met de ondernemingsraad wordt overleg gevoerd, indien onderwerp en personele situatie daartoe aanleiding g e v e n . Met de W . V . G . - c o m m i s s i e (Welzijn, Veiligheid en Gezondheid) wordt overleg op dezelfde basis gevoerd. De zorgvuldige en correcte toezending van de O.R.-verslagen werkt betrokkenheid en een hoge mate van goed ge'fnformeerd zijn, in de hand.

4.3

Overige preventieve activiteiten. 1999 heeft zich vooral gekenmerkt door de extra inzet voor de beleids-implementatie opvang schokkende gebeurtenissen. In het verslagjaar werden in totaal 2 4 voorlichtingsbijeenkomsten over dit thema bij staven,de afdeling N . W . T . en voorts alle buitendiensten gehouden. Deze voorlichtingsrondes zijn in december 1 9 9 9 afgerond. Het overgrote deel van het personeel dat de voorlichting bijwoonde, heeft positief en betrokken gereageerd. De aandacht van werkgeverszijde voor dit aspect van hun werk heeft weerklank gevonden. Jaarlijks wordt voor F.P.U.-gerechtigd personeel voorlichting gegeven omtrent financiele en sociale aspecten van de pensionering gegeven. Tijdens deze bijeenkomsten wordt door het A . B . P . / U . S . Z . O . voorlichting gegeven over F . P . U . , A . O . W . en andere financiele regelingen gegeven. Voorts wordt door het studiecentrum Zeeland voorlichting gegeven over de 5-daagse cursus "Pensioen in Z i c h t " , waarvoor naderhand aangemeld kan w o r d e n . Het bedrijfsmaatschappelijk werk fungeert als voorzitter/coordinator en heeft tevens de inhoudelijke verantwoording voor een deel van deze pre-pensioneringsbijeenkomsten.



en

Implementatie

Jaarverslag

5.



Waterstaat

Signalen en knelpunten. De toename van de hulpvragen in 1 9 9 9 verdient aandacht. Hoewel de stijging niet extreem is, is een alerte houding noodzakelijk. Vooral de reeds in andere hoofdstukken vermelde toename van de hulpvraag - psychisch vergt aandacht. Daar staan ook substantiele dalingen tegenover bij -samenwerken/conflicten- en -functionerenzodat de totale balans slechts een normale toename van hulpvragen te zien geeft. De leeftijdsopbouw bij de directie Zeeland is verre van optimaal. In de komende jaren zal een aanzienlijk deel de F . P . U . - gerechtigde leeftijd bereiken. De tabellen in dit verslag betreffende leeftijd gecombineerd met hulpvraag spreken voor zich.

Directie Personeel

en Organisatie;

afdeling Beleidsonlwikkeling

en

Implementatie

Jaarverslag

6.



Waterstaat

Plannen voor het volgende jaar. In 2 0 0 0 zal prioriteit worden gegeven aan aandacht aan de het thema werkdruk/werkstress. Z o w e l op individueel als collectief niveau zal hiervoor aandacht worden gevraagd. Eveneens zal in de werkgroep " O p v a n g schokkende gebeurtenissen" een bijdrage worden geleverd aan de opleiding en installatie van de inmiddels geworven vertrouwenspersonen. In 1 9 9 9 is geworven voor nieuwe vertegenwoordigers van het Sociaal Fonds. Inmiddels hebben zich twee kandidaten aangemeld, waardoor na lange tijd van afwezigheid dienst weer over vertegenwoordigers beschikt. De samenwerking en onderlinge afstemming zal door mij worden geVnitieerd. Via een individueel traject volg ik momenteel supervisie in de richting maatschappelijk werk. Deze supervisie zal medio 2 0 0 0 worden afgerond.



en

Implementatie

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Recommend Documents