Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Ministerie van Verkeer en Waterstaat

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Bouwdienst Rijkswaterstaat

p i :

fok

Het Telematica project "Historie, huidige status en de toekomst"

C8791

Van Kenmerk Datum Versie

: Projectgroep Telematica : TM930O1 : maart 1993 : 1.2

Bouwdienst Rijkswaterstaat

Projectcroep Telematica

Rapport Het Telemaltca project

Nummer TM9300I

BIBLIOTHEEK Bouwdienst Rijkswaterstaat Postbus 20.000 3502 L A Utrecht

Datum maart 1993 Status detinilief

BIBLIOTHEEK BOUWDIENST RIJKSWATERSTAAT NR. ..CB^ 9X...BX< :

Documentsoort: Informatief document

Aan Van Contactpersoon Onderwerp Kenmerk Datum Versie Samengesteld door

Belangstellenden Projectgroep Telematica E . A . Harthoorn Het Telematica project TM93001 maart 1993 1.2 E . A . Harthoorn / P.J. den Hartog

Het Telematica project "Historie, huidige status en de toekomst"

blad 2

Bouwdienst Rijkswaterstaat Rapport Het Telematica project

Projectgroep Telematica

Datum

Summer TM93001

maart 1993 Status definitief

Inhoudsopgave

1 Inleiding 1.1 Doel van dit document 1.2 Inhoud van dit document

4 4 5

2 Wat 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6

5 5 5 6 7 8 8 9 9 9

is het Telematica project? Probleemstelling Doelstelling Gekozen oplossingen voor de communicatie-infrastructuur Standaards van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat Werkwijze Projectorganisatie 2.6.1 De projectgroep Telematica 2.6.2 De klankbordgroep Telematica 2.6.3 De diverse werkgroepen

3 De historie van het Telematica project

9

4 De huidige stand van zaken 4.1 Deelproject " L A N - L A N koppeling" 4.2 Deelproject "E-mail" 4.3 Deelproject "Remote printen/plotten" 4.4 Deelproject "Regio-LAN's" 4.5 Deelproject "Criteria applicaue-ontwikkeling" 4.6 Deelproject "Terminalverkeer" 4.7 Deelproject "Standaard netwerk operating systeem" 4.8 Deelproject "LAN-manager koppelingen" 4.9 Deelproject "Aanpassen applicaties"

10 10 10 10 11 11 11 11 12 12

5 Wat merkt de gebruiker van Telematica?

12

6 De toekomst plannen 6.1 Uitbreidingen RWSnet aansluitingen 6.2 E-mail 6.3 Centraal beheer netwerken 6.4 Spraakverkeer 6.5 Koppeling met andere netwerken 6.6 EDI 6.7 Multi-media toepassingen

13 13 13 13 13 14 14 14

7 Tenslotte

15

blad 3

Bouwdienst Rijkswuterstaut


Rapport Het Telematica project

TM9300I

Nummer

Datum maart 1993 Status detinilief

1 Inleiding

In het kader van de aanstaande fusie werd in 1990 de projectgroep Telematica ( = TELEcommunicatie en inforMATICA) opgericht, met als opdracht: 1) de communicatieinfrastructuur (produkten en diensten op het gebied van informatie-uitwisseling die gebruikt worden als hulpmiddel bij het uitvoeren van bedrijfsprocessen) tussen de verschillende vestigingen van de Bouwdienst te verbeteren en 2) naar behoefte nieuwe functionaliteiten in te voeren. Voorbeelden zijn een elektronische telefoonlijst, elektronische berichtenuitwisseling en het gemeenschappelijk gebruik van bestanden, plotters en printers op de verschillende Bouwdienst vestigingen. In dit document wordt voorlichting gegeven over het Telematica project.

1.1

Doel van dit document

Het doel van dit document is het verschaffen van informatie over het Telematicaproject. Zaken die aan de orde komen zijn: - de probleemstelling en de daaruit voortvloeiende doelstelling van het project; - de projectorganisatie; - historie van het project; - de huidige stand van zaken; - de toekomstplannen; Omdat het doel van dit document informatief is, is het document niet technisch van aard. Het is dan ook bestemd voor een gevarieerd leespubliek. De lezersdoelgroep bevat: - lijn managers; - applicatiebouwers en -beheerders; - systeembeheerders; - belangstellende eindgebruikers van "Telematica produkten". Door middel van een stuk informatieverschaffmg wordt getracht het gebruik van de communicatie-infrastructuur binnen de Bouwdienst te bevorderen. Het document mag dan ook zonder toestemming van de projectgroep Telematica verspreid worden binnen de Bouwdienst. Aangezien de Telematica projectgroep nog niet klaar is met haar werk (de planning loopt tot in 1994), zullen er in de toekomst nieuwe versies (twee maal per jaar) van dit document worden gemaakt en verspreid om de informatie zo actueel mogelijk te houden. Omdat het Telematica project ten dienste staat van gebruikers zijn reacties van gebruikers in de vorm van vragen of het kenbaar maken van wensen, dan ook zeer welkom. Voor meer informatie, vragen of opmerkingen kan contact worden opgenomen met de projectleider van het Telematica project: ing. E . A . Harthoorn kamer 003 in Voorburg Telefoon: 070 - 3737277

blad 4


1.2


Datum

Nummer TM93001


Inhoud van dit document

Na dit inleidende hoofdstuk wordt in hoofdstuk twee in gegaan op de inhoud van het Telematicaproject: o.a. de probleemstelling, de doelstelling en de werkwijze komen aan de orde. In het derde hoofdstuk wordt een stukje historie van het project beschreven. Vervolgens wordt in hoofdstuk vier de huidige stand van zaken geschetst. In hoofdstuk vijf wordt uitgelegd wat de gebruikers binnen de Bouwdienst van het Telematica project zullen merken. Tenslotte worden in hoofdstuk zes de toekomstplannen genoemd.

2 Wat is het Telematica project? 2.1

Probleemstelling

In januari 1991 werden de toenmalige Directie Sluizen en Stuwen en de Directie Bruggen samengevoegd tot een nieuwe dienst de Bouwdienst. Een belangrijke beslissing was dat na de fusie de medewerkers op dezelfde lokatie werkzaam bleven. Deze keuze betekent dat er tussen de verschillende vestigingen een gedegen communicatie-infrastructuur moet komen voor zowel spraak- als dataverkeer. Communicatiebehoeften en knelpunten waarvoor oplossingen infrastructuur gevonden moeten worden zijn o.a.: - elektronische berichtenuitwisseling; - communicatie met de buitenwereld; - gebruik van gemeenschappelijke bestanden; - gebruik van printers/plotters; - multi-vendor omgeving; - diverse verschillende (netwerk)operating systemen; - beheer; - standaardisatie.

in de communicatie-

Daarnaast speelt de beheersbaarheid van de communicatie-infrastructuur een belangrijke rol

2.2

Doelstelling

De doelstelling van het Telematica project is in de loop van de tijd veranderd. Bij de start van het project was de doelstelling het geven van advies over de voor de Bouwdienst meest geschikte communicatie-infrastructuur. Nadat het directieteam van de Bouwdienst haar goedkeuring aan de adviezen over de basis-infrastructuur had gegeven, kon begonnen worden met het realisatietraject. Behalve dat de projectgroep een gedeeltelijk andere samenstelling kreeg, veranderde ook de doelstelling.

blad 5


I'rojecttiroep Telematica

Datum

Nummer TM930O1

maart 1993 Status detiniiief

De doelstelling is nu: 1) Realisatie-van de communicatie-infrastructuur op zowel lokaal ( L A N , Local Area Network) als interlokaal (WAN, Wide Area Network) netwerkgebied; 2) Advisering bij het aanpassen bestaande applicaties en bij het ontwikkelen van nieuwe applicaties, zodat deze applicaties optimaal kunnen functioneren in de communicatieinfrastructuur; 3) Het onderzoeken van nieuwe ontwikkelingen en het vastleggen van voorschriften (standaards, protocollen, etc.) met betrekking tot de communicatie-infrastructuur.

2.3

Gekozen oplossingen voor de communicatie-infrastructuur

Vanuit de behoeften van de gebruikers is gezocht naar oplossingen voor de communicatieinfrastructuur. Er is gekozen voor de volgende oplossingen: 1) L A N omgevingen L A N Manager is het standaard netwerk operating systeem in de LAN-omgevingen van de Bouwdienst. Er bestaan L A N Manager implementaties voor zowel de V A X / V M S als de U N I X omgevingen binnen de Bouwdienst, beide implementaties kunnen onderling goed samenwerken. 2) Koppelingen tussen de vestigingen Uit een inventarisatie van de applicaties is gebleken, dat veel applicaties gebruik maken dezelfde datacommunicatieprotocollen (TCP/IP of DECnet). Verder bleek dat de meeste computersystemen, waarop de applicaties draaien in een L A N zijn opgenomen. Dit en de gebruikte protocollen maken een oplossing mogelijk waarbij meerdere applicaties kunnen communiceren over een fysieke interlokale netwerkaansluiting mogelijk. De verschillende vestigingen van de Bouwdienst worden gekoppeld middels een koppelingen van de LAN-omgevingen op basis van het TCP/IP protocol. Tijdelijk zal ook nog het DECnet protocol gehandhaafd worden, totdat dit wordt vervangen door TCP/IP. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat heeft TCP/IP als standaard protocol gepositioneerd binnen het ministerie. Een alternatieve oplossing, waarbij voor iedere applicatie of computersysteem een of meerdere eigen interlokale netwerkaansluitingen worden aangelegd, is uit kostenoogpunt en belangrijker uit beheersoogpunt niet acceptabel.

Voor de W A N verbindingen wordt gebruik gemaakt van de faciliteiten van het landelijk Rijkswaterstaat netwerk (RWSnet, voorheen DINFRA). Vergelijkbare oplossingen zijn ook gekozen door andere Diensten en Directies van de Rijkswaterstaat (o.a. D G W , Directie Zeeland, Directie Groningen, Directie Friesland,

blad 6




Nummer TM93001

Datum maart 1993 Status definitief

e t c . ) . De bovengenoemde oplossingen vormen de communicatie-infrastructuur waarvan de applicaties van de Bouwdienst gebruik moeten gaan maken.

2.4

Standaards van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat

De door de Telematica projectgroep gekozen oplossingen voldoen aan het Verkeer en Waterstaat beleid op datacommunicatiegebied. Het Ministerie van Verkeer en Waterstaat is bezig met het uitwerken van een Corporate Communicatie Infrastructuur (CCI). Dit is een communicatie-infrastructuur voor het gehele Ministerie waar elk departement gebruik van kan maken. Naast het definieren van beleid zijn er ook pilotprojecten in samenwerking met diensten en directies. Het pilotproject binnen de Bouwdienst met elektronische post is zo'n project dat in samenwerking met het ministerie zal worden uitgevoerd. Documenten waarin het beleid van het ministerie op telematica gebied is vastgelegd en die voor het Telematica project van belang zijn, zijn: 1) Ministerie van Verkeer en Waterstaat/Directie Organisatie en Informatie, Eindrapportage Beleidsonderzoek Naamgeving en Ad revering, juni 1992 2) Ministerie van Verkeer en Waterstaat/Directie Organisatie en Informatie, Eindrapportage TCP/IP beleid. September 1992

3) Ministerie van Verkeer en Waterstaat/Directie Organisatie en Informatie, X.25 beleid Ministerie van Verkeer en Waterstaat. april 1992 4) Ministerie van Verkeer en Waterstaat/Directie Organisatie en Informatie, Ontwikkeling E-mail beleid Ministerie van Verkeer en Waterstaat, december 1991 5) Rijkswaterstaat/Meetkundige Dienst Technische Infrastructuur, VenW OSI Profiel Versie 0.0. September 1992.

Definitief Concept

In dit laatste document wordt een profiel (VOSIP) gegeven met standaards en protocollen, waaraan leveranciers zich moeten houden bij het leveren van telematicaprodukten. In Groot-Brittannie en de Verenigde Staten zijn er reeds door de overheid vastgestelde profielen: GOSIP (Governement Open Systems Interconnection Profile). Hieruit blijkt dat ook het ministerie standaardisatie zeer belangrijk vindt. Sterker nog, het is een absolute voorwaarde voor het realiseren van een gedegen communicatie-infrastructuur. Voor het Telematica project zijn de beleidsdocumenten van het ministerie uitgangspunt op basis waarvan voor de Bouwdienst praktische oplossingen worden gerealiseerd.

blad 7

Projectgroep Telematica Rapport Het Telematica project

2.5

Nummer TM93001


Werkwijze

Het projectteam Telematica werkt op een gestructureerde wijze via een gefaseerde aanpak volgens de S D M (System Development Methodolgy) methodiek. In deze werkwijze vindt er, voordat daadwerkelijk wordt gestart met het ontwerp, implementatie, testen en invoeren, een inventarisatie plaats. In deze inventarisatie worden de functionele behoeften bepaald en globale oplossingen geschetst waaruit gekozen kan worden. Op basis van de inventarisatie wordt beslist welke oplossing(en) uitgewerkt gaat (gaan) worden. Zo is in het eerste deel van het Telematicaproject op basis van een inventarisatie vanuit de gebruikers- en applicatiebehoeften, gekozen voor de in de paragraaf 2.3 geschetst communicatie-infrastructuuroplossingen. Ook voor het scheppen van nieuwe functionaliteiten, zoals bijvoorbeeld elektronische berichtuitwisseling en interlokaal printen of plotten, wordt deze gefaseerde aanpak gehanteerd. Hetzelfde geldt voor het aanpassen of ontwikkelen van nieuwe applicaties. Dus als een inventarisatie het nut van een functionaliteit of applicatie heeft aangetoond, wordt de voorgestelde oplossing uitgewerkt. Momenteel werkt de Telematica aan de verdere uitbouw van de communicatie-infrastructuur.

2.6

Projectorganisatie

De organisatie rond dit project is opgedeeld in drie onderdelen. Ten eerste is dit de projectgroep zelf. In de projectgroep nemen een viertal personen zitting die er zorg voor moeten dragen dat de plannen gerealiseerd worden. De projectgroep rapporteert via de directievoerende (prof. drs. ir. J . K . Vrijling) aan het Directie Team. Naast de projectgroep is er een klankbordgroep aanwezig, die als taak heeft de uitgezette lijnen van de projectgroep te toetsen en eventueel bij te sturen. Tevens heeft de klankbordgroep de taak om belanghebbenden te informeren over het project en zorg te dragen voor een breed draagvlak. Het laatste onderdeel van de projectorganisatie wordt gevormd door de verschillende werkgroepen. Deze werkgroepen ontstaan t.b.v. de verschillende deelprojecten, zoals bestandsuitwisseling, remote printing etc., waarmee het Telematica project te maken krijgt. In de werkgroepen is een lid van de projectgroep vertegenwoordigd en de overige leden zijn voornamelijk deskundigen op het gebied van het betreffende deelproject. De werkgroep rapporteert meestal aan de beheergroep van de betreffende applicatie. De vertegenwoordiger van de Telematica projectgroep houdt de projectgroep op de hoogte van de stand van zaken tijdens de (tweewekelijkse) projectgroepvergaderingen.

blad 8


2.6.1

I'rojectiiroep Telematica

Datum

Nummer TM93001


De projectgroep Telematica

Leden : ing. E . A . Harthoorn (projectleider), A . C . Snoeren, ir. P.J. den Hartog (extern adviseur van Icim), ing. I . M . van Loon, L . N . G . E . Hooydonk. Taken : - Inventarisatie van knelpunten op het gebied van de communicatie-infrastructuur; - Het aangeven van oplossingen van de gesignaleerde knelpunten; - Realisatie van de oplossingen na goedkeuring van het Directieteam.

2.6.2

De klankbordgroep Telematica

Leden : ing. T . C . van der Heiden, prof. drs. ir. J.K. Vrijling, ing. R. Bootsman, L . R . Groeneveld, ir. H . W . Sliedrecht, ir. F.J. Postema, N . Eelman. Taken : -

Op de hoogte zijn van de ontwikkelingen van het Telematica project; Bijsturen van de projectgroep; Verstrekken van projectinformatie richting belanghebbenden; Zorgdragen voor een breed draagvlak.

2.6.3

De diverse werkgroepen

Leden : een lid van de projectgroep (projectleider), een aantal deskundigen m.b.t. dit specifieke deelproject. Taken : Het realiseren van het deelproject dat voortkomt uit het Telematica project.

3 De historie van het Telematica project A l voordat de fusie tussen de directie Bruggen en de directie Sluizen en Stuwen tot een Bouwdienst een feit was, is het Telematica project opgestart. Omdat besloten was met de fusie geen werknemers naar andere vestigingen te verplaatsen, moest er een gedegen infrastructuur komen voor zowel spraak- als datacommunicatie. In april 1990 is de probleemstelling van het project Telematica vastgelegd. Een maand later gaf het Directieteam opdracht om het project te gaan uitvoeren. In maart 1991 verschenen de eerste rapporten. Op basis van behoeften van gebruikers en applicaties werden voorstellen gedaan voor de realisatie van een communicatie-infrastructuur. Er werd aangegeven de spraak- en datacommunicatie infrastructuur gescheiden te houden, omdat de techniek nog niet rijp was voor een geintegreerde oplossing. Na een tweetal oplegnoties bij de rapporten in oktober 1992 en februari 1992, kwam er goedkeuring van de realisatie door het Directieteam.

blad 9


Nummer TM93001


Omdat op datacommunicatiegebied de grootste knelpunten zijn, werd besloten dit een hogere prioriteit te geven dan het spraakverkeer. In juli 1992 werd begonnen met de tweede fase van het Telematica project: de realisatiefase. In deze fase moeten gekozen oplossingen uitgewerkt en gerealiseerd worden. Behalve het aanleggen van de communicatie-infrastructuur betekent dit ook het aanpassen van bestaande applicaties en de introductie van nieuwe toepassingen. Een belangrijke nieuwe toepassing zal het elektronische berichtenverkeer zijn.

4 De huidige stand van zaken De projectgroep Telematica initieert een aantal deelprojecten. De projectgroep verricht eerst een inventarisatie onderzoek en aan de hand van de resultaten hiervan wordt besloten tot het al dan niet opstarten van een deelproject. Hieronder worden de huidige projecten genoemd en hun status weergegeven.

4.1

Deelproject " L A N - L A N koppeling"

Doel

: Het onderling met elkaar koppelen van de vestigings- en regiokantoren.

Status

: De koppeling tussen Utrecht, Voorburg en Apeldoorn is in november '92 opgeleverd.

4.2

Deelproject "E-mail"

Doel

: De Bouwdienstmedewerkers voorzien van de mogelijkheid tot het elektronisch kunnen uitwisselen van berichten en bestanden.

Status

: De inventarisatie naar oplossingen is afgerond (zie rapport TM92037: "Inventarisatie naar de behoeften en mogelijkheden van elektronisch berichtenverkeer binnen de Bouwdienst"). Het Directieteam is accoord gegaan met het opstarten een pilotproject. Er wordt een pilotproject opgestart en een produktselectie uitgevoerd. E.e.a. wordt in overleg met de afdeling Technische Infrastructuur van de Meetkundige Dienst uitgevoerd. Er wordt gestart in januari 1993.

4.3 Doel

Deelproject "Remote printen/plotten" : Alle computersystemen en Bouwdienst medewerkers gebruik te kunnen laten maken van de aanwezige printers en plotters.

blad 10



Datum maart 1993


Status

4.4

Summer TM93001

S t a t u s

definitief

: Het deelproject heeft tijdelijk een lage prioriteit gekregen. Als de diverse applicaties nader worden bekeken om eventueel voor aanpassing in aanmerking te komen, wordt dit deelproject weer geactiveerd.

Deelproject "Regio-LAN's"

Doel

: Het invoeren van lokale netwerken in de regiokantoren.

Status

: Het projectplan is door het Management Team van de hoofdafdeling Projectuitvoering en Diensten goedgekeurd en is in uitvoering genomen.

De Telematicaprojectgroep heeft in dit project een adviesrol, de eindverantwoordelijkheid ligt bij de hoofdafdeling Projecten en Diensten (PD).

4.5

Deelproject "Criteria applicatie-ontwikkeling"

Doel

: Het opstellen van richtlijnen en criteria waaraan applicaties dienen te voldoen om optimaal gebruik te maken van de aanwezige communicatie-infrastructuur. Deze criteria gelden ook voor applicaties die kant en klaar op de markt gekocht worden.

Status

: Start datum van dit project is 1 december '92.

4.6

Deelproject "Terminalverkeer"

Doel

: Het onderzoeken of het aanwezige terminalverkeer, wat nu gebruikt maakt van terminalfaciliteiten van RWSnet, gebruik te laten maken van de tot stand te brengen L A N - L A N koppelingen. Alle soorten dataverkeer gaat dan niet meer zoals nu via meerdere maar via een netwerkaansluiting.

Status

: Start datum van dit project is 1 december '92.

4.7

Deelproject "Standaard netwerk operating systeem"

Doel

: Het invoeren van een uniform Netwerk Operating Systeem (NOS) om de koppeling tussen de aanwezige lokale netwerken te vereenvoudigen en te komen tot een efficienter beheer en onderhoud van de lokale netwerken.

Status

: De onderzoek naar een geschikt NOS is afgerond (zie rapport "Selectie van een Netwerk Operating Systeem voor de Bouwdienst"). De huidige NOS'en in Voorburg, Utrecht en Tilburg kunnen worden gehandhaafd. In Apeldoorn is reeds overgegaan naar een geschikt NOS.

blad 11

Bouwdieust RijkswutersLiat Rapport Het Telematica project

4.8

Hrojectgroep Teleuiatica

Datum

\ n miner


TM9300I

Deelproject "LAN-manager koppelingen"

Doel

: Het koppelen van LAN-manager omgevingen op de verschillende lokaties om optimaal gebruik te maken van de faciliteiten die LAN-Manager biedt, zoals het benaderen van bestanden, printers en plotters.

Status

: Het inventarisatie onderzoek is afgerond (zie concept rapport TM92022). Nadere uitwerking volgt als behoefte hiervan bij de applicaties aanwezig is.

4.9

Deelproject "Aanpassen applicaties"

Doel

: De beheersgroepen van applicaties van advies voorzien, zodat deze applicaties optimaal van de communicatie-infrastructuur gebruik gaan maken.

Status

: Nog niet gestart.

5 Wat merkt de gebruiker van Telematica? Behalve de reeds langer in gebruik zijnde terminal verbindingen (wat ook onder Telematica valt) zal er meer en meer gebruik gemaakt gaan worden van modernere datacommunicatifaciliteiten. Een belangrijke rol gaan de L A N - L A N koppelingen spelen. Bij een L A N L A N koppeling worden complete L A N omgevingen aan elkaar gekoppeld (middels RWSnet, voorheen DINFRA). Mits goed beheerd en beveiligd, kan met deze nieuwe datacommunicatiefaciliteiten een betere betrouwbaarheid en beschikbaarheid worden verkregen. Voor beheerders wordt het eenvoudiger om de computers en netwerken "in de lucht te houden". De gebruiker zal hierdoor minder vaak hoeven te klagen over uitvallende of trage verbindingen. De Helpdesk hoeft dus minder vaak gebeld te worden. Daarnaast kunnen met deze moderne verbindingen ook nieuwe functionaliteiten worden geintroduceerd. De mogelijkheden om met bestanden, printers en/of plotters op andere vestigingen te werken nemen toe. Ook elektronisch berichtenverkeer (electronic mail) tussen gebruikers op verschillende systemen wordt mogelijk op een gebruikersvriendelijke en gestandaardiseerde (X.400 protocol) manier (bijvoorbeeld tussen een gebruiker op een HP in Voorburg en een V A X in Utrecht). Bij voldoende behoefte in de Bouwdienst organisatie zullen deze nieuwe functionaliteiten beschikbaar worden gesteld. Het is de bedoeling dat een gebruiker op een transparante en gebruikersvriendelijke manier via applicaties gebruik maakt van de netwerkfunctionaliteiten. Veelal zal een gebruiker zich niet realiseren dat een toepassing die hij/zij gebruikt, gebruik maakt van op een andere locatie opgeslagen gegevens.

blad 12

Bouwdieust Rijkswaterstaat Rapport Het Telematica project

Prnjectgruep Teleuiuticu

Datum

Nuiuiiier TM9300I


6 De toekomstplannen Hieronder volgen een aantal toekomstige aandachtspunten in het Telematica project.

6.1

Uitbreidingen RWSnet aansluitingen

De vestigingen Apeldoorn, Utrecht en Voorburg zijn reeds aan elkaar gekoppeld tot een interlokaal Bouwdienst netwerk, middels RWSnet faciliteiten. In 1993 wordt ook het L A N in Tilburg hierop aangesloten, evenals een aantal regiokantoren.

6.2

E-mail

E-mail is het elektronisch uitwisselen van informele berichten tussen personen. Indien de nu lopende pilot E-mail voorspoedig verloopt zal in de herfst van 1993 begonnen worden met een Bouwdienstbrede gefaseerde invoering. Deze invoering zal zorgvuldig en geleidelijk gebeuren: essentieel is een goede opieiding en begeleiding van de gebruikers. Pas als gebruikers goed bekend zijn met de (on)mogelijkheden van elektronische post kan dit een zeer bruikbaar hulpmiddel zijn voor communicatie.

6.3

Centraal beheer netwerken

Op de regiokantoren is er inmiddels al een L A N of zal er binnen afzienbare tijd een L A N aangelegd worden. Ook een L A N moet beheerd worden. Hiervoor is behoorlijk wat kennis en ook dure netwerk management apparatuur nodig. Er zal waarschijnlijk gekozen worden voor centraal beheer: op een of meerdere plaatsen worden de geografisch verspreide netwerken beheerd. Zowel de organisatorische aspecten (wie wordt waar verantwoordelijk voor het netwerkbeheer) als de technische aspecten (hulpmiddelen als een netwerk management systeem) zullen uitgewerkt moeten worden.

6.4

Spraakverkeer

Een van de doelstellingen in de eerste fase van het Telematica project was het verbeteren van de spraakcommunicatie. Omdat de spraakcommunicatie een lagere prioriteit had, dan het dataverkeer, is hieraan nog niet veel aandacht besteed door de Telematica projectgroep. De argumenten van twee jaar terug om spraak- en dataverkeer gescheiden te houden, staan met de huidige (frame-relay) en binnenkort te verwachten ( A T M , Asynchronous Transfer Mode) nieuwe technieken niet meer overeind. Er zal daarom onderzocht worden of integratie van data- en spraakverkeer toch interessant is, zowel uit economisch als uit technisch oogpunt. Wellicht zijn er mogelijkheden om ook spraakverkeer (gekoppelde telefooncentrales) via RWSnet te laten verlopen.

blad 13


6.5

Projectgroep Telematica Nummer TM9300I


Koppeling met andere netwerken

Momenteel zijn er al gebruikers die graag verbinding zouden willen hebben met systemen of gebruikers (via elektronische post) die zich in andere netwerken, dan het RWSnet bevinden. Voorbeelden zijn Datanet-1, SURFnet, NLnet (Unix netwerk) en het openbare elektronische post netwerk 400NET. De mogelijkheden voor realisatie van koppelingen, bij voorkeur via het RWSnet, zullen onderzocht gaan worden.

6.6

EDI

In opmars is het elektronisch uitwisselen van gestructureerde informatie tussen verschillende organisaties: EDI (Electronic Data Interchange). Het verschil tussen EDI en E-mail is in het kort: E-mail is het verzenden van ongestructureerde berichten tussen gebruikers; over de inhoud van E-mail berichten zijn tussen gebruikers geen onderlinge afspraken gemaakt, het gaat immers om (informele) berichtenuitwisseling. EDI daarentegen is het uitwisselen van gestructureerde berichten -over de inhoud van het bericht zijn vaste afspraken gemaakt- tussen organisaties. Voorbeelden zijn het plaatsen van orders, facturering, etc. Er worden afspraken gemaakt over de inhoud van standaardberichten (zoals een order, een factuur, etc.). Overigens kan elektronische post wel als medium gebruikt worden voor het versturen van EDI-berichten. De Telematica projectgroep zal de ontwikkelingen rond EDI in de gaten houden en als daar behoefte aan is op inspelen.

6.7

Multi-media toepassingen

Er wordt veel gesproken over multi-media toepassingen, waarin spraak-, beeld en datacommunicatie geintegreerd zijn. Multi-media toepassingen vragen om grote netwerkcapaciteiten om alle gegevens (spraak, video en data) te kunnen verzenden. Momenteel zijn er nog niet veel multi-media toepassingen in een netwerkomgeving. De datacommunicatietechniek van dit moment, is nog niet rijp voor dit soort toepassingen. Geschikte technieken hiervoor zijn wel in ontwikkeling. Met name A T M (Asynchronous Transfer Mode) is een veelbelovende ontwikkeling. Met A T M zullen de grenzen tussen L A N (Local Area Netwerk) en W A N (Wide Area Netwerk) grotendeels vervagen. Hoge snelheden, tot enkele honderden megabits per seconde worden dan mogelijk. Ter vergelijking: in een ethernet L A N is de maximale snelheid 10 Megabits per seconde, terwijl voor W A N verbindingen 2 Megabits per seconde nu het maximum is! Bij de Bouwdienst (en ook bij veel andere organisaties) zitten we nog volop in het "terminal" tijdperk. Het zal nog wel een aantal jaren duren voor multi-media toepassingen hun intrede zullen doen. Eerst zal waarschijnlijk het Windows-tijdperk nog moeten worden doorlopen.

blad 14

Datum


Nuiuiuer TM93001

maan 1993 Status definitief

7 Tenslotte De Telematica projectgroep hoopt met dit document wat duidelijkheid te hebben gebracht over de doelstellingen van het project Telematica en waar de projectgroep zich mee bezig houdt. Wij kunnen ons voorstellen dat er toch nog vragen zijn of anderszins zaken zijn waarover u met ons van gedachten zou willen wisselen. Mocht dat het geval zijn, dan stellen wij het zeer op prijs dat u contact opneemt met een van de leden van de projectgroep.

De Projectgroep Telematica.

blad 15

Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat

Recommend Documents