Directieverslag 2012

Directieverslag 2012

Inhoud

Voorwoord 1 1.

De organisatie Kinderwoud

2



1.1 Statutaire doelstelling

2



1.2 Organisatiestructuur

2



1.3 Geschiedenis

2

2.

De missie en visie van Kinderwoud

5



2.1 Onze missie, elke dag een mooie dag!

5



2.2 Het spinmodel als kapstok voor onze activiteiten

6

3.

Kwaliteit in onze organisatie

9



3.1 Interne audits



3.2 Evaluaties

10



3.3 Inspecties

11



3.4 Ongevallen

12



3.5 Klachten

12

4.

Pedagogisch beleid en kwaliteit

15



4.1 Implementatie pedagogisch beleid

15



4.2 Pedagogisch handelen

15



4.3 Ontwikkelingsgericht werken en VVE

16



4.4 Signalering

17



4.5 Elk kind aan bod op de BSO

17



4.6 Natuurlijk! Buitenspelen

18

5.

Ouders, medewerkers en kinderen praten mee

20



5.1 Ondernemingsraad

20



5.2 Oudermedezeggenschap

20



5.3 Kinderparticipatie

21

6.

Onze medewerkers

23



6.1 Arbeidsmarkt

23



6.2 Deskundigheidsbevordering

24



6.3 Stagiaires

24



6.4 Vrijwilligers

25



6.5 Verzuimbeleid

25



6.6 Overzichten P&O

26

7.

De activiteiten van Kinderwoud

29



7.1 Winst & Verlies

29



7.2 Toekomstverwachting

31

8.

Personalia en locaties

36



Begrippenlijst 38

9

Voorwoord Vanessa Weewer, directeur/bestuurder Kinderwoud

Kinderopvang vertegenwoordigt een belangrijke economische meerwaarde voor de samenleving, zo stelt het rapport uitgebracht door SEO Economisch Onderzoek (juni 2012). Kinderopvang draagt bij aan de arbeidsparticipatie van vrouwen. Bovendien wordt duidelijk dat een kwaliteitsverbetering van medewerkers het latere opleidingsniveau van de kinderen verhoogt. Beide ontwikkelingen dragen positief bij aan de welvaart van Nederland. Kinderwoud onderschrijft deze conclusies van harte; wij vinden het uitermate belangrijk om te investeren in de ontwikkelingsmogelijkheden van de kinderen. Daarom zetten we flink in op het doorontwikkelen van de activiteiten die we de kinderen bieden. Voor kinderen zijn de activiteiten vooral leuk om te doen. Maar de activiteiten hebben vanzelfsprekend een gericht doel; Kinderwoud biedt een variatie aan activiteiten op allerlei ontwikkelingsgebieden om zo de kinderen hun vaardigheden op bijvoorbeeld cognitief, sociaal of motoriek vlak verder te vergroten. Op dit gebied werken we ook nauw samen met het onderwijs om doorgaande lijnen te verstevigen. Daarnaast bieden we al onze medewerkers de mogelijkheid om zich verder te scholen in bijvoorbeeld het gericht handelen op de ontwikkelingsfase van het kind en in de Voor- en Vroesgschoolse Educatie. Gezien het grote animo van onze medewerkers voor dit soort opleidingen blijkt dat de gehele organisatie het belang hiervan onderstreept en daar zijn we hartstikke trots op! Helaas zien we het afgelopen jaar een forse vraaguitval. Deze heeft een aantal oorzaken, namelijk het feit dat er steeds minder kinderen worden geboren en de bezuinigingen van het Rijk op de kinderopvang. Er ligt ook een belangrijke oorzaak in de economische crisis en de daarmee gepaard gaande werkloosheid. Uit de eigen telefoongegevens blijkt dat het overgrote deel van de uitval is verdwenen in het informele circuit. Om in te spelen op deze vraaguitval is Kinderwoud samenwerkingsverbanden aangegaan met onderwijs, gemeenten en de welzijnsorganisatie Tytsjerksteradiel. Daarnaast heeft Kinderwoud het afgelopen jaar de peuterspeelzalen van Caleidoscoop in Heerenveen

overgenomen. Met deze overname speelt Kinderwoud in op het besef, dat het gescheiden regelen van kinderopvang enerzijds en peuterspeelzaalwerk anderzijds onwenselijke situaties geeft. Zoals het afgezonderd laten opgroeien van kinderen van werkende ouders (gebruikers KDV) en niet-werkende ouders (gebruikers PSZ). Daarnaast wordt het in deze krimpende markt steeds moeilijker om zelfstandig de gewenste voorzieningen overeind te houden. Deze bewegingen vragen om het neerzetten van een geïntegreerd voorschools stelsel dat als basisvoorziening voor alle nul- tot vierjarigen dient. Door de overname kan de kwaliteit van de voorzieningen behouden blijven en wordt de samenwerking met de scholen geïntensiveerd. Het afgelopen jaar heeft Kinderwoud ervoor kunnen zorgen dat de personele bezetting nagenoeg is mee gedaald met de daling in omzet (-13%). Dit is gerealiseerd door het programma Werk in Beweging, waarbij medewerkers op vrijwillige basis afscheid hebben kunnen nemen van de organisatie. Daarnaast hebben onze medewerkers zich uitermate flexibel opgesteld en worden gaten in het rooster met elkaar opgelost. Ook worden trainingen in eigen tijd gevolgd. Verder zijn op locaties groepen samengevoegd en de locatie De Skoalle is samengevoegd met de locatie De Bijenkorf. Toch is het dit jaar niet gelukt een positief resultaat te behalen. De belangrijkste oorzaak hiervan ligt in een tweetal locaties met een lage bezetting en een relatief hoge huur. Daarnaast heeft het programma Werk in Beweging natuurlijk ook een investering gevraagd. Overigens hebben we er hiermee wel voor gezorgd dat we structurele salariskosten hebben afgebouwd. Binnen de mogelijkheden heeft Kinderwoud tijdig bijgestuurd en maatregelen getroffen welke ertoe hebben geleid, dat de kosten in het algemeen redelijk in de pas bleven lopen. Kinderwoud is en blijft een maatschappelijke onderneming die, dankzij de inzet en het aanpassingsvermogen van alle medewerkers, kwaliteit levert in de kinderopvang en daarnaast financieel gezond blijft. Met de huidige omgevingsfactoren is dat een behoorlijke uitdaging en daarmee een dik compliment waard voor alle betrokkenen! Vanessa Weewer, directeur/bestuurder Kinderwoud 1

1

De organisatie Kinderwoud

1.1

Statutaire doelstelling

Kinderwoud is een onderneming met een maatschappelijke, ideologische doelstelling. Dit wordt ook teruggezien in de wijze waarop Kinderwoud georganiseerd is. Kinderwoud is namelijk een stichting met daaronder verschillende BV’s. De statutaire doelstelling van de Stichting Kinderwoud (14-12-2005) luidt: De stichting heeft ten doel om door middel van besloten vennootschappen met beperkte aansprakelijkheid, waarin ze enig aandeelhouder is: een goede en verantwoorde opvang en ontwikkeling te bieden aan kinderen in de gemeenten Heerenveen en Tytsjerksteradiel en andere gemeenten, ten behoeve van particulieren en/of bedrijven, die binnen verschillende vormen geplaatst kunnen worden. Ouders en verzorgers kunnen daarbij gebruik maken van de diensten van de stichting die er zorg voor draagt dat aan de kinderen integrale ontplooiingskansen worden geboden onder begeleiding van deskundig personeel. Gezien deze maatschappelijke verantwoordelijkheid van Kinderwoud streeft de organisatie naar een rendementsdoelstelling in plaats van naar een winstdoelstelling. Voor het voortbestaan van de Stichting is het van belang om een minimum rendement te halen, opdat ook in de toekomst goede en verantwoorde opvang en ontwikkeling kan worden geboden. Kinderwoud streeft daarbij naar een rendement van 5%.

1.2 Organisatiestructuur Het stichtingsbestuur van Kinderwoud is enig aandeelhouder van de Kinderwoud Onroerend Goed en Beheer BV. De zes leden van het stichtingsbestuur fungeren als Raad van Toezicht welke toezicht houdt op het bestuur en het beleid van de Kinderwoud Holding BV. De RvT leden ontvangen uitsluitend een onkostenvergoeding. Met deze organisatiestructuur is de directeur/ bestuurder belast met het besturen van de Kinderwoud onderneming en onderliggende BV’s.

1.3 Geschiedenis De oorsprong van Kinderwoud ligt inmiddels ruim 40 jaar terug in de tijd. In 1971 kwam het peuterspeelzaalwerk in Heerenveen namelijk schoorvoetend van de grond. Voor de professionele kinderopvang in Heerenveen was dat in 1978. De gemeentelijke invloed was aanvankelijk groot en leidde tot een aantal peuterspeelzalen, kinderdagverblijven, een buitenschoolse opvang locatie en de start van gastouderopvang. Op 1 augustus 1997 fuseerde de Stichting Kinderopvang Heerenveen met de Stichting Peuterspeelzalen Heerenveen tot Skep (Stichting kinderopvang en peuterspeelzalen Heerenveen); een nieuwe organisatie voor kinderopvang en peuterspeelzalen. Skep ontwikkelde zich - mede dankzij de stimuleringsgelden - geleidelijk aan tot een middelgrote professionele kinderopvang organisatie met een formatie van 76 fte eind 2004. In de gemeente Tytsjerksteradiel is de kinderopvang in februari 1990 van start gegaan als

2

Stichting Kinderopvang Tytsjerksteradiel (SKT). De gemeente Tytsjerksteradiel droeg de SKT een warm hart toe. Met de inzet van het bestuur, personeel en met medewerking van de gemeente - en dankzij de stimuleringsgelden -nam de opvangcapaciteit fors toe. De SKT ontwikkelde zich geleidelijk aan tot een professionele kinderopvang organisatie met een formatie van 35 fte eind 2004. Op 1 januari 2005 zijn beide stichtingen gefuseerd tot Kinderwoud. De invoering van de Wet kinderopvang per 1 januari 2005 speelde hierbij een hoofdrol. Vrije marktwerking en beëindiging van de subsidierelatie met de eigen gemeenten vroegen om een meer zakelijke bedrijfsvoering. Het vergroten van de dienstverlening in een omgeving waar de concurrentie zich aandiende vroeg om het bundelen van de krachten.

Kinderwoud verzorgt inmiddels aan bijna 5000 kinderen elke dag een mooie dag in de kinderopvang. Dagelijks begeleiden we deze kinderen in hun ontwikkelingsmogelijkheden en daar zijn we trots op. Trots omdat wij kwalitatief hoogwaardige dienstverlening bieden die door onze ouders wordt gewaardeerd met een 8! (gemiddeld cijfer KTO 2011) Ouders/verzorgers hebben daarbij de keuze uit alle denkbare vormen van opvang (peuterspeelzalen, kinderdagopvang, voor-, tussen en naschoolse opvang, thuis- en gastouderopvang). We verzorgen kinderopvang op zo’n 35 locaties in de gemeenten Heerenveen, Tytsjerksteradiel en Sneek met 268 betrokken en deskundige medewerkers. De gastouder- en thuisopvang wordt geboden in heel Noord-Nederland door 271 gastouders. Kinderwoud hanteert daarbij eveneens de franchise formule.

Per 1 januari 2005 Stichting Kinderwoud | RvT

Kinderwoud Onroerend Goed en Beheer BV

Directeur / Bestuurder

Management Facilitair Bureau Gastouderbureau

Kinderwoud Kinderopvang BV

Kinderwoud TSO BV

Kinderwoud Holding BV

Kinderwoud SKT BV

Kinderwoud SKEP Peuterspeelzalen BV

3

Akketina Aartsma, moeder van Sanne (5 jaar) en onze tweeling Hidde en Emma (2 jaar).

“D

oordat ik onregelmatige

werktijden heb is het fijn dat ik bij de gastouder flexibele tijden kan afnemen”.

Hidde en Emma zijn beide 3 á 4 keer per week bij onze gastouder. Het kleine groepje kinderen en de flexibiliteit is voor mij en de kinderen fijn. Ik heb plezier in mijn werk, dan wil ik ook dat mijn kinderen het naar hun zin hebben in de opvang. We hebben het prima voorelkaar zo. Mijn kinderen houden van knutselen, dus onze gastouder maakt de mooiste dingen met hen. Onze vorige gastouder is onlangs gestopt, zij had veel huisdieren. De kinderen vonden dat prachtig, dat huiselijke vinden mijn kinderen heerlijk. Er zijn ook andere kinderen waarmee ze kunnen spelen, Sanne vindt het zelfs haar tweede thuis. Ik verwacht dat onze nieuwe gastouder weer zo’n geborgen plek voor onze kinderen biedt. Als ik mijn kinderen kan achterlaten bij een gastouder waar ik me goed bij voel, dan kan ik me goed concentreren op mijn werk. Dan hebben we allemaal weer een mooie dag!

4

2

De missie en visie van Kinderwoud

Kinderwoud heeft een duidelijke missie en visie neergezet. Hierdoor kan Kinderwoud zich, zowel intern als extern, steeds beter profileren. Onze missie om voor elk kind, elke ouder en verzorger en elke medewerker van Kinderwoud van elke dag iets moois te maken is in 2012 een herkenbaar gegeven geworden. Het positieve effect ervan is steeds meer zichtbaar. Door het neerzetten van een duidelijke missie en visie kiezen ouders en verzorgers bewuster voor Kinderwoud.

2.1

Onze missie, Elke dag een mooie dag!

Er wordt veel en steeds meer gecommuniceerd in de wereld om ons heen. De ontwikkelingen op dit gebied gaan elke dag door. Er zijn steeds meer technieken die communicatie mogelijk maken, bijvoorbeeld de diverse mogelijkheden op de digitale snelweg, de mobiele telefoon en ook de papieren molen is nog steeds niet weg te denken als effectieve boodschappendrager. Door deze vele mogelijkheden worden we steeds selectiever in het aannemen van deze boodschappen. We laten ons beter informeren voordat we keuzes maken. Kinderwoud richt zich daarom bewust op één krachtige kernboodschap: Elke dag een mooie dag! Elke dag een mooie dag is de eenvoudige maar effectieve boodschap die Kinderwoud wil overbrengen. Het is een mooi en bereikbaar streven en past goed bij onze professionele kinderopvangorganisatie.

Met onze missie geven wij kinderen en hun ouders en verzorgers, maar ook onze medewerkers het gevoel van een warme betrokkenheid. Betrokkenheid door van elke dag een mooie dag te maken. Al het goede wat een kind op jonge leeftijd krijgt aangereikt, is verrijking voor de rest van zijn leven. Die gedachte inspireert ons bij Kinderwoud. En juist daarom vinden wij elke dag bijzonder. Ook bijzonder voor ouders en verzorgers, want pas als je kind zich veilig en vertrouwd voelt kunnen ouders en verzorgers met een gerust hart aan het werk. De visie van Kinderwoud sluit naadloos aan bij onze missie. Het kind staat centraal bij Kinderwoud, zonder de belangen van ouders en verzorgers uit het oog te verliezen. Kinderwoud heeft oog voor de eigenheid en persoonlijkheid van elk kind. Onze deskundige pedagogisch medewerkers en gastouders bieden een warme, geborgen sfeer waarin elk kind de ruimte krijgt om zich te ontwikkelen. Pas als een kind in vertrouwde handen is kunnen ouders en verzorgers met een gerust hart aan het werk. Elk kind wordt GEZien! vat onze visie samen. Waarbij de drie hoofdletters onze kernwaarden aangeven. Geborgenheid, Eigenheid en Zelfontplooiing. Deze kernwaarden worden als sub-boodschap gebruikt in onze uitingen. De kernwaarden geven het onderscheidend vermogen van Kinderwoud aan.

5

2.2

Het Spinmodel als kapstok voor onze activiteiten

Bij het aanbieden van activiteiten in de opvang van Kinderwoud wordt ons zogenaamde “spinmodel” al enige jaren als handvat gebruikt. Kinderwoud biedt kinderen leeftijdsgerichte kinderopvang en gerichte begeleiding in hun ontwikkeling. Met het spinmodel koppelt Kinderwoud de activiteiten aan de verschillende ontwikkelfases van kinderen. Zo ontstaat er een gevarieerd programma voor de kinderen: grove en fijne motoriek stimuleren, ruimte voor prikkelen van de fantasie en het ontwikkelen van sociale contacten en vaardigheden (samen delen, rekening houden met elkaar), het experimenteren met materiaal, ontwikkelen van de taal en cognitieve ontwikkeling. Door deze aanpak krijgen de kinderen spelenderwijs de ruimte om te ontdekken en hun eigen voorkeuren te ontwikkelen. Variatie en uitdaging vinden wij hierbij belangrijk. Kinderen krijgen zo vele kansen te doen waar ze goed in zijn. Hierdoor wordt het zelfvertrouwen vergroot en durft het kind nieuwe uitdagingen aan te gaan. De aangeboden activiteiten bieden naast vermaak en ontspanning dus ook een stimulans in de ontwikkeling. De kinderen worden door onze pedagogisch medewerkers en gastouders gestimuleerd in het zelfstandig uitvoeren van taken, wat hun zelfredzaamheid op een positieve manier stimuleert.

6

Spinmodel Kinderwoud

Taalontwikkeling

Creativiteit

Cognitief

Motoriek

Emotioneel

Sociaal

7

Thilde Boelsma, vraagouder en moeder van Kim (8 jaar) en Mila (6 jaar)

“O



nze meiden voelen zich

helemaal thuis bij hun gastouder, dat geeft je als ouder een goed gevoel”.

Na een tijdje op de Buitenschoolse opvang bleek dat Kim en Mila beter passen bij een gastouder. Op maandag, dinsdag en donderdag zijn zij daar van 15.00 tot 18.00 uur. Mila en Kim voelen zich goed bij de huiselijke sfeer en kunnen na school, net als thuis, eerst even lekker uitrusten van de drukke schooldag. Als dat klaar is gaan ze vaak creatieve dingen maken of lekkere koekjes bakken met de mooiste versieringen. “Onze gastouder is nog creatiever dan ik zelf!”. Zij heeft zelf 3 kinderen, 2 ervan zitten bij onze meiden in de klas, dat is dubbel treffen. Als ouders ga je dan echt met een goed gevoel naar je werk.

8

3

Kwaliteit in onze organisatie

Sinds 2003 is Kinderwoud in het bezit van het HKZ keurmerk. Het keurmerk staat voor een goede, op kind en ouder gerichte organisatie die de kwaliteitsaspecten continu in de gaten houdt en die voortdurend werkt aan verbetering. Onderwerpen als veiligheid, gezondheid, pedagogiek, opleiding

Overdracht ouders Een verbeterpunt dat ouders regelmatig aangeven in de klantevaluaties is de (inhoud van de) overdracht tijdens het ophalen van de kind(eren). Meer specifiek: zij willen graag feedback over de sociale en fysieke ontwikkeling en niet alleen over het slapen en eten.

en communicatie krijgen nadrukkelijk aandacht. Het keurmerk is gebaseerd op de internationaal erkende ISO 9001:2000-normen. Een certificaat is drie jaar geldig, waarbij het kwaliteitssysteem jaarlijks wordt getoetst. In 2012 heeft de 3-jarige hercertificering plaats gevonden. De certificeringsorganisatie LRQA heeft vastgesteld dat Kinderwoud voldoet aan de HKZ-norm 2009. Er wordt gesteld dat Kinderwoud in tijden van krimp zichtbaar maatregelen treft voor het continu

In deze interne audit is gekeken in hoeverre wordt voldaan aan de uitgangspunten van het pedagogisch beleid met betrekking tot de overdracht naar ouders. Er vindt in 90% van de gevallen overdracht plaats tussen ouders en medewerkers. De overdracht tijdens haal- en breng moment tussen medewerker en ouder wordt vooral gebruikt om informatie uit te wisselen over verloop van de dag en de verzorging en lijkt inderdaad minder gericht op gedrag en sociale en fysieke ontwikkeling.

verbeteren van de organisatie onder andere door het aanbieden van trainingen handelingsgericht observeren en het starten met een nieuw observatiesysteem.

3.1

Interne audits

Naast de externe toetsing door een certificeringsorganisatie houdt Kinderwoud zichzelf ook de spiegel voor. Binnen Kinderwoud worden jaarlijks een aantal interne audits uitgevoerd door de werkgroep Kwaliteit, bestaande uit 8 pedagogisch medewerkers, twee bemiddelingsmedewerkers gastouderbureau en de kwaliteitsadviseur. In 2012 is er op het volgende onderdeel geaudit:

Als vervolg op deze interne audit is er tijdens de jaarvergadering van centrale oudercommissie (CO) met de lokale oudercommissies gesproken over de inhoud van de overdracht tijdens de haal- en brengmomenten. De uitkomsten hiervan zijn besproken in de team overleggen met de medewerkers en het haal en brengmoment maakt eveneens onderdeel uit van de video interactiebegeleiding opdat we hier verbetering in aan kunnen brengen.

9

3.2 Evaluaties Klantevaluaties Voortdurend ontvangt Kinderwoud evaluaties van klanten, zoals de gewenningsevaluaties wanneer een kind twee maanden op de opvang zit en de exit evaluaties wanneer kinderen de opvang verlaten. De formulieren zijn in 2012 aangepast, zodat ze goed aansluiten bij de kernwaarden van Kinderwoud. Gemiddeld waardeert de klant de kinderopvang van Kinderwoud met het mooie rapportcijfer 8. In deze evaluaties zijn verbeterpunten aangegeven door klanten welke zich vooral richten op de volgende punten: • Personele bezetting: door de vraaguitval heeft er een verschuiving van personeel plaats gevonden. Ouders vinden het belangrijk dat hierover duidelijk wordt gecommuniceerd. • Communicatie: informatie over de ontwikkeling van het kind. Medewerkersevaluatie Kinderwoud heeft in haar beleid vastgelegd elke drie jaar een meting te doen naar de tevredenheid van medewerkers, het medewerkertevredenheidsonderzoek (MTO). In 2012 heeft er een onafhankelijk digitaal MTO plaatsgevonden, uitgevoerd door het bedrijf Vyvoi. Volgens de HKZ norm is het van belang dat de organisatie met vooraf gestelde frequentie de medewerkers bevraagt over minimaal: • de tevredenheid over het werk • het ervaren werkklimaat • de arbeidsomstandigheden Het onderzoek had een hoge respons namelijk 76,7 procent! Dit maakt dat het onderzoek een goed beeld geeft van de mening van de medewerkers van Kinderwoud. Het totaaloordeel over de

10

werkgever Kinderwoud scoort een 7,2 (gelijk aan de benchmark). Een cijfer waar we zeer content mee zijn aangezien 2012 een roerig jaar is welke ook onze medewerkers niet onberoerd heeft gelaten (programma Werk in Beweging). Als er gekeken wordt naar deelgebieden van het onderzoek scoren de volgende items de hoogste van alle organisaties binnen de benchmark: - het plannen van vakantie- en compensatiedagen - de tevredenheid over de hoeveelheid oneigenlijk werk, werk dat niet bij je functie hoort: medewerkers zijn tevreden over de inhoud van hun werk. Natuurlijk zijn er ook aandachtspunten. Zo scoort de wijze waarop de organisatie zich naar buiten toe presenteert laag. Aan communicatie in het algemeen en de rol van de medewerker hierin gaan in we in 2013 in de verschillende werkoverleggen aandacht besteden.

3.3 Inspecties De opvanglocaties, de gastouders en het gastouderbureau worden jaarlijks bezocht door de GGD voor een inspectie. In 2012 zijn de peuterspeelzalen voor het eerst geïnspecteerd in verband met de opname in het landelijk register kinderopvang en peuterspeelzalen (LRKP). Daarnaast zijn de peuterspeelzalen met VVE (Voor- en Vroesgschoolse Educatie) voor het eerst door de onderwijsinspectie geïnspecteerd. GGD In 2012 hebben er 45 aangekondigde en onaangekondigde inspecties plaatsgevonden. De GGD kijkt in opdracht van de gemeente of de locaties voldoen aan de Wet Kinderopvang, met andere woorden of er sprake is van verantwoorde kinderopvang. Locaties worden beoordeeld op het voldoen aan eisen op het gebied van de domeinen ouderinspraak, personeel, veiligheid en gezondheid, accommodatie en inrichting, pedagogisch beleid, groepsgrootte, beroepskracht-kind-ratio en klachten. De resultaten van de inspecties zijn positief. De gemeente heeft in de meeste gevallen het advies gekregen om niet te handhaven (aan alle voorwaarden is voldaan). Soms wordt echter aan bepaalde deelvoorwaarden niet voldaan. Dit heeft zich voorgedaan op het gebied van aanpassing aan de locatie specifieke bijlage of de tenaamstelling van Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG). Genomen acties naar aanleiding van de tekortkomingen en aandachtspunten uit het GGD rapport worden direct na het verschijnen van het definitieve rapport gecommuniceerd met de gemeente en de GGD.

De GGD heeft de locatie geïnspecteerd en daarnaast een documentenonderzoek ingesteld. De GGD heeft de gemeente geadviseerd om alle peuterspeelzaallocaties (inclusief de overgenomen locaties van Caleidoscoop) op te nemen in het landelijk register. Gemeente Súdwest Fryslân en de gemeente Heerenveen hebben dit advies overgenomen en eind 2012 zijn alle peuterspeelzalen van Kinderwoud opgenomen in het LRKP. Onderwijsinspecties De onderwijsinspectie kijkt in opdracht van de gemeente naar de kwaliteit van de Voor- en Vroesgschoolse Educatie (VVE). VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. De uitgevoerde VVE-inspecties betreffen het maken van een bestandsopname van de kwaliteit van VVE op de diverse locaties, hoe dit is opgenomen in het beleid en hoe de gemeente hier voorwaardenscheppend in is. De resultaten van de inspecties bij Kinderwoud zijn ook hier positief en vormen voor de inspectie geen aanleiding om een herinspectie uit te voeren. De aandachtspunten die uit de inspecties naar voren komen hebben betrekking op het VVE ouderbeleid, de kwaliteit van de planning en de kwaliteit van educatie. De aandachtspunten en voorgenomen acties van Kinderwoud zijn met de gemeenten besproken. Al met al inspecties waar we content mee kunnen zijn en welke bijdragen aan de professionaliteit en betrouwbaarheid van onze organisatie.

De peuterspeelzalen zijn in 2012 voor het eerst geïnspecteerd voor opname in het LRKP.

11

3.4 Ongevallen

3.5 Klachten

Ten behoeve van het optimaliseren van de veiligheid is het belangrijk dat ongevallen gemeld worden. Daarnaast is het ook van belang bijna-ongevallen te melden of ongevallen zonder letsel die slechter hadden kunnen aflopen. De meeste ongevallen binnen Kinderwoud vinden plaats in de peuterleeftijd. Meestal gebeurt dit doordat een kind ergens tegenaan botst of stoot of ergens vanaf valt of struikelt. De meeste verwondingen zijn schaafwonden, kneuzingen of open wondjes, veelal aan het hoofd waarbij in een kwart van de gevallen een arts geraadpleegd moet worden.

Kinderwoud vindt het belangrijk om eventuele ontevredenheid over de dienstverlening zo spoedig mogelijk te horen. Kinderwoud streeft er daarbij naar om klachten voortvarend, persoonlijk en naar tevredenheid op te lossen. In 2012 zijn er 14 klachten van klanten binnengekomen welke we intern hebben kunnen oplossen. Vijf van deze klachten hebben betrekking op wisselingen in de personele bezetting. Dit is het gevolg geweest van het programma “Werk in Beweging”. Met dit proces heeft Kinderwoud de vraaguitval in de opvang en daarmee de gevolgen voor de organisatie in 2012 kunnen opvangen. Zowel uit de formele klachten als uit de informele klachten blijkt dat door een goede communicatie voorafgaand aan wijzigingen met gevolgen voor een locatie, ergernissen c.q. klachten voorkomen kunnen worden. Alle klachten zijn in goede orde en naar tevredenheid van de klanten opgelost en indien van toepassing zijn er maatregelen genomen om te voorkomen dat een zelfde situatie zich weer zou kunnen voordoen.

De maatregelen die worden genomen naar aanleiding van het ongeval zijn in meer dan een kwart van de gevallen aanpassing van materiaal of de omgeving, bijvoorbeeld het goed leggen van stoeptegels of het vastzetten van een speelkeuken. Daarnaast kunnen in de toekomst ongevallen voorkomen worden doordat maatregelen worden genomen in de vorm van meer toezicht van pedagogisch medewerkers of gedragsafspraken met kinderen. Alle individuele ongevallen worden tijdens het clustermanagersoverleg besproken om te zorgen voor de borging van de maatregelen.

12

13

Karin Visser, moeder van Timo (12 jaar) en Sorin (8 jaar)

“A

ls ik de kinderen ophaal dan



willen ze meestal nog niet

direct mee naar huis, dan maak ik vaak nog even een praatje met de leidster. Bij Kinderwoud heerst een geborgen sfeer”.

Alleen onze jongste zit nog op de Buitenschoolse opvang bij De Einekoer in Heerenveen. Het prettige van BSO De Einekoer is, dat je kind met toestemming van de ouders ook naar het voetbalveld in de buurt mag om te voetballen. Kinderen worden daar zelfstandig van en dat vinden wij een goede zaak. De locatie zelf biedt ook veel ruimte binnen en buiten, maar voor voetballen leent het Johan Cruyff veldje zich prima. Verder is de activiteitenladder een leuk fenomeen. Ik kijk altijd even met Sorin naar de activiteiten die gepland staan. Mijn zoon baalde als bijvoorbeeld de workshop Graffiti net op een andere BSO-dag viel, want dat vond hij hartstikke leuk. Tijdens de verbouwing van de locatie was mijn andere zoon voorzitter van de Kinderraad, het is mooi om te zien hoe Kinderwoud ook hier de kinderen bij betrekt.

14

4

Pedagogisch beleid en kwaliteit

Om de missie van Kinderwoud te kunnen realiseren, is een richtinggevend pedagogisch beleid onontbeerlijk. In de vertaling van onze visie naar pedagogisch handelen staat het kind centraal. Hierbij vormen de drie kernwaarden Geborgenheid, Eigenheid en Zelfontplooiing samen het GEZicht van Kinderwoud. Met de uitwerking van de kernwaarden in ons pedagogisch beleid geven wij inhoud aan de vier landelijk gestelde opvoedingsdoelen. De

levend te houden, is een start gemaakt met het uitlichten van een aantal pedagogische thema’s op jaarbasis. Bij elk thema wordt een handreiking geschreven met een opdracht die de clustermanagers met hun teams kunnen uitvoeren. De resultaten worden meegenomen in het pedagogisch handelen en indien nodig wordt het pedagogisch beleid hierop aangepast. Het eerste thema dat in 2012 is opgepakt, is het omgaan met regels op locaties.

kernwaarden zijn daarmee richtinggevend in onze werkwijze en pedagogisch handelen. Het nieuwe pedagogisch beleid van Kinderwoud is in 2012 geïmplementeerd in de organisatie. Naast het ontwikkelen en implementeren van beleid, is het verder ontwikkelen en verbeteren van de pedagogische kwaliteit een blijvend aandachtspunt geweest.

4.1

Implementatie pedagogisch beleid

Het nieuwe pedagogisch beleid is geïmplementeerd binnen de verschillende clusters. In een aantal clusters is hier een pedagogische avond aan gekoppeld. Aansluitend op de presentatie van het pedagogisch beleid zijn de medewerkers zelf aan de slag gegaan met het vertalen van de drie kernwaarden naar hun eigen concreet dagelijks handelen. Dit leverde mooie resultaten op. Medewerkers gaven aan het nieuwe pedagogisch beleid en de kernwaarden goed te kunnen gebruiken in hun communicatie met ouders en andere instanties. Om het werken volgens het pedagogisch beleid

4.2

Pedagogisch handelen

Om de kwaliteit van pedagogisch handelen op peil te houden is een blijvende investering in deskundigheidsbevordering vereist. Hiervoor is vanaf 2011 een Kinderwoud-brede training ‘handelingsgericht observeren’ ontwikkeld voor medewerkers van de kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, buitenschoolse opvang en voor de bemiddelingsmedewerkers van het gastouderbureau van Kinderwoud. Inmiddels heeft ruim 70% van de medewerkers uit de verschillende werksoorten de training gevolgd. In de training staat kennis over het verloop van de diverse ontwikkelingsfases van kinderen en het ontwikkelingsgericht begeleiden centraal. In dit kader is extra aandacht besteed aan het interactief voorlezen en het omgaan met de verschillen tussen jongens en meisjes. Tevens is het werken met het nieuwe volgsysteem voor baby’s, peuters en de naschoolse opvang geïntroduceerd. Hiermee kunnen kinderen worden gevolgd in hun ontwikkeling en wordt duidelijk waar de begeleidingsbehoeften van kinderen liggen. Elk kind krijgt een eigen ontwikkelingsvolgmap gedurende zijn/haar tijd op de opvang. Wanneer een kind naar

15

de basisschool gaat, wordt een gedeelte van de info uit de volgmap overgedragen naar de basisschool. De laatste trainingsgroepen ronden de training binnenkort af. Om onze pedagogisch medewerkers te ondersteunen en te coachen in hun pedagogisch handelen, wordt gewerkt met videointeractiebegeleiding op de groepen. De VIB-ers binnen Kinderwoud brengen het pedagogisch handelen van pedagogisch medewerkers in beeld met behulp van video-opnames. Deze beelden worden met de betrokken medewerkers besproken. Hierbij wordt uitgegaan van de kracht van de pedagogisch medewerker met als doel bewustwording van pedagogisch handelen en verbetering van de kwaliteit ervan. Hiermee is VIB een uitstekende manier om de professionaliteit van de medewerkers te verbeteren. De kwaliteit van het pedagogisch handelen is grotendeels afhankelijk van communicatie tussen kind en pedagogisch medewerker. Optimale communicatie zorgt er namelijk voor dat de kinderen zich thuis voelen en dat kinderen gestimuleerd worden in hun ontwikkeling.

4.3

Ontwikkelingsgericht werken en VVE

In het kader van de actuele landelijke ontwikkelingen rond de harmonisatie tussen kinderopvang en peuterspeelzalen in combinatie met de ontwikkelingen in de vorming van integrale kindcentra, is aandacht voor het optimaal vormgeven van de inhoudelijke doorgaande lijn essentieel. Ook aan de voorkant, in de toeleiding

16

van doelgroepkinderen naar een VVE peuterspeelzaal of kinderopvang, is een goede samenwerking met andere instanties van belang. Doel hierbij is om voor jonge kinderen in peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen een veilige, stimulerende omgeving te creëren met optimale ontwikkelings- en ontplooiingsmogelijkheden. Waarbij professionals in staat zijn om een risico op een taal- of ontwikkelingsachterstand te signaleren en dat effectief aan te pakken. In het vormgeven van een optimale doorgaande lijn, wordt onder andere een eenduidige overdracht van ontwikkelingsgegevens van kinderen richting basisscholen uitgevoerd. Daarnaast zijn er lokale initiatieven voor peuterkleuteroverleg en wordt er in de multifunctionele accommodaties gewerkt aan meer inhoudelijke samenwerking, zoals de afstemming van thema’s en het organiseren van gezamenlijke activiteiten. Binnen Kinderwoud bestaan er een aantal, door de gemeente aangewezen, VVE-locaties. Deze locaties zijn in het afgelopen jaar geïnspecteerd door de onderwijsinspectie met een positief resultaat. Daarnaast zijn er een aantal locaties waar met een VVE-programma wordt gewerkt, maar die niet officieel VVE-locatie zijn. Kinderwoud streeft ernaar om de al bestaande kwaliteit op het gebied van VVE te borgen en daarnaast op alle locaties peuterspeelzalen en kinderdagverblijven te gaan werken met een VVE programma als richtinggevende en ondersteunende methode. Hierbij is gekozen voor het programma Uk&Puk. Het werken met een gericht programma werkt motiverend. Men is bewuster bezig met het themagericht werken en activiteiten binnen een thema worden voor elke leeftijdscategorie (baby’s,

dreumesen en peuters) uitgewerkt. Ouders worden over de thema’s geïnformeerd middels een oudernieuwsbrief en zij kunnen een bijdrage leveren aan het thema, bijvoorbeeld door het meegeven van foto’s en materialen met betrekking tot het thema. Hiermee wordt de ouderbetrokkenheid vergroot. Het nu al gerealiseerde aanbod op het gebied van thematisch werken met behulp van het spinmodel, de 3+ activiteiten en de samenwerking tussen kinderdagverblijven en peuterspeelzalen kan met ondersteuning van een VVE programma nog gerichter worden ingezet. Intern wordt een aantal interne trainers opgeleid die de uitbreiding van het werken met Uk&Puk over de kinderopvang- en peuterspeelzaallocaties door middel van training, begeleiding en coaching zullen gaan realiseren.

en de bij het kind betrokken instanties beter met elkaar te laten samenwerken in het hulp bieden aan het kind, vormt dit een mooi geheel.

4.4 Signaleren

4.5

Het observeren van de kinderen tijdens hun dagelijkse doen en laten is een belangrijke taak voor de pedagogisch medewerkers. Daarnaast zijn zij alert op veranderingen in het gedrag van kinderen. Deze veranderingen kunnen duiden op een probleem. In het kader van signalering zijn vanuit het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) de zogenoemde één-tweetjes ontwikkeld. Elke locatie heeft een contactpersoon vanuit het CJG, een wijkverpleegkundige, die regelmatig de locaties bezoekt. Signalen en problemen met kinderen kunnen hier worden besproken, zodat samen verdere stappen kunnen worden afgesproken. Maar ook adviseert de CJG contactpersoon als er vragen zijn ten aanzien van begeleiding van kinderen en worden tips gegeven.

De kernwaarden van Kinderwoud worden binnen de buitenschoolse opvang vormgegeven door een uitdagend aanbod van activiteiten voor alle kinderen te realiseren aan de hand van het spinmodel. Kinderen kunnen kennis maken met een gevarieerd aanbod van activiteiten waaruit zij zelf kunnen kiezen. Op de activiteitenladders wordt beschreven welk thema en welke activiteiten er in een bepaalde periode plaatsvinden. Op deze wijze krijgen kinderen de ruimte om te ontdekken en hun eigen voorkeuren te ontwikkelen. Kinderen krijgen kansen te doen waar ze goed in zijn. Hierdoor wordt het zelfvertrouwen van kinderen vergroot en durft het kind nieuwe uitdagingen aan te gaan.

Samen met de verwijsindex, die het mogelijk maakt om problemen rond kinderen eerder te signaleren

Om beter te kunnen signaleren bij een vermoeden van kindermishandeling, heeft de branche kinderopvang een meldcode kindermishandeling ontwikkeld. Kinderwoud heeft deze meldcode aangevuld met een op Kinderwoud toegesneden stappenplan voor medewerkers en de daarbij behorende observatiemiddelen, taken en bevoegdheden van de verschillende betrokken partijen. Op elke locatie staat een zorgmap, waarin precies staat hoe te handelen. Deze manier van werken is in 2012 Kinderwoud-breed geïmplementeerd.

Elk kind aan bod op de BSO

De aangeboden activiteiten bieden naast ontspanning en vermaak, ook een stimulans in de ontwikkeling. Onze pedagogisch medewerkers

17

stimuleren de kinderen in dit proces. Medewerkers zetten ook hun eigen talenten in bij het uitvoeren van activiteiten. Daarnaast wordt er op het gebied van sport, cultuur en muziek met verscheidene instanties samengewerkt om een optimaal aanbod te kunnen realiseren. De laatste jaren maken steeds meer basisscholen de overstap naar een continurooster, waarbij kinderen les krijgen op vijf gelijke dagen. Dit levert voor de BSO’s een inhoudelijke pedagogische meerwaarde. Doordat de middagen op de BSO langer worden, kunnen er meer activiteiten en activiteiten van grotere omvang worden ingepland.

begeleiden van ‘natuurlijk’ buitenspelen. Daarnaast heeft Kinderwoud deelgenomen aan het project “Naar Buiten” samen met het openbaar scholennetwerk de Basis, Ateliers Majeur en een aantal organisaties op het gebied van natuurbeheer en natuurbeleving. Op negen plekken binnen de gemeente Heerenveen zijn locaties gerealiseerd waar de kinderen vanuit school, de PSZ, het KDV en de BSO buiten kunnen spelen. Tevens zijn er fietskarren beschikbaar gesteld met uitnodigende materialen voor de BSO locaties in Heerenveen, waarmee zij op die buitenterreinen kunnen spelen. Ook wordt er scholing gegeven aan de pedagogisch medewerkers over wat ze op het terrein met de kinderen kunnen ondernemen.

4.6

Om het natuurlijk buitenspelen in te kunnen bedden in de hele organisatie doet Kinderwoud in 2013 mee aan het begeleidingsproject ‘Groen gescoord’ dat door Veldwerk Nederland wordt begeleid.

Natuurlijk! Buitenspelen

Kinderwoud is een groot voorstander van het buitenspelen. Kinderen die regelmatig buitenspelen, kunnen zich uitleven en zitten daardoor beter in hun vel. De buitenruimte nodigt uit tot bewegen en is goed voor de ontwikkeling en gezondheid. Ook de zintuigen worden op een andere manier geprikkeld. Buiten is er gelegenheid voor motorische en sociale activiteiten. Kinderen worden gestimuleerd om verschillende vaardigheden te ontwikkelen. Er is letterlijk meer ruimte om te ontdekken en te ontwikkelen. Onder alle weersomstandigheden krijgen kinderen bij Kinderwoud dagelijks de gelegenheid om buiten te spelen. Op basis van de pedagogische visie van Kinderwoud, is een aanvullende visie op ‘natuurlijk buitenspelen’ ontwikkeld. In samenwerking met een hoveniersbedrijf, zijn een aantal buitenterreinen op basis van deze visie (her)ingericht. Ook hebben een aantal medewerkers een korte training gehad in het

18

“

Simone Provily, moeder van Dylan (10 jaar) en Melvin (5 jaar)

“D

uidelijkheid voor de



kinderen vind ik

belangrijk!”

Bij de Buitenschoolse opvang (BSO) de Reinbôge in Burgum hebben onze zonen Dylan en Melvin het reuze naar hun zin. Dylan gaat 2 keer per week naar de BSO en Melvin 3 vaste dagen. Dit zijn ze al gewend vanaf het begin, dus bij de overgang van het kinderdagverblijf De Poppestien naar de BSO heb ik dat ook zo gelaten. Mijn man en ik vinden het belangrijk dat de kinderen weten waar zij aan toe zijn, door het rooster vast aan te houden geeft het rust bij de kinderen en voelt dat ook goed voor ons. Melvin speelt met veel van zijn klasgenootjes en vindt zijn leidster erg leuk! Als ik hem ophaal dan wil hij vaak nog niet mee naar huis. Dan weet ik dat hij het echt naar zijn zin heeft. Onze zoon Dylan is al 9 jaar, ook hij gaat met veel plezier naar de BSO. Zijn favoriete bezigheid is het sporten op het plein! Als het aan Dylan ligt wil hij elke keer wel sporten bij de BSO!

19

5

Ouders, medewerkers en kinderen praten mee

5.1 Ondernemingsraad

5.2 Oudermedezeggenschap

De Ondernemingsraad (OR) is een vertegenwoordiger van onze medewerkers en heeft het afgelopen jaar een actieve rol gehad in een aantal besluitvormingstrajecten, te weten: • Overname Peuterspeelzalen Caleidoscoop • Samenvoegen locatie “de Skoalle” met locatie “de Bijenkorf” • Instellen vertrouwenspersoon • Invulling vacatures P&O en Facilitair Bureau • Jubilearegeling • Opleidingsplan • Digitalisering loonstroken • Programma Werk in Beweging - Herstructurering formatieplaatsen primair en secundair proces - Invalpool - Detacheringsovereenkomst • Werkkostenregeling, inclusief fietsenplan • Verzuimregeling en Arbo dienstverlener • Verlofregeling • Eindejaarsuitkering

Naast deze interne medezeggenschap is ook de medezeggenschap van de ouders van groot nut. De Wet Kinderopvang regelt onder andere de medezeggenschap van ouders. Zo bepaalt deze wet dat elke locatie een oudercommissie heeft, de zogenaamde LO Kinderwoud (Lokale Oudercommissie Kinderwoud). Voor deze LO’s is een reglement opgesteld, waarin onder andere staat opgenomen waar de LO een adviesrecht over heeft. Denk daarbij aan de uitvoering van het kwaliteitsbeleid, het pedagogische beleidsplan, voedingsaangelegenheden, openingstijden en dergelijke. Op deze wijze kunnen ouders invloed uitoefenen op de leefomgeving en de ontwikkeling van hun kind tijdens het verblijf bij Kinderwoud. Naast deze formele taken zet menig oudercommissielid zich in bij de organisatie van feestelijke activiteiten voor de kinderen.

De samenstelling van de OR ziet er op 31 december 2012 als volgt uit: Hilda van der Schuit, voorzitter Lodien Samplonius, secretaris Aaltje van der Meulen Elly van Bergen Ingrid Kuipers Maria Storm Sandra Nijholt Anita Cuperus Suzanne Pruim

20

In verband met het grote aantal vestigingen en daarmee het aantal LO’s binnen onze organisatie, hebben de LO’s de CO Kinderwoud (Centrale Oudercommissie Kinderwoud) een mandaat gegeven. Hiermee hebben zij een aantal bevoegdheden overgedragen aan de CO voor bijvoorbeeld het algemene kwaliteitsbeleid, de tarieven en andere locatie overstijgende zaken. Jaarlijks vindt een overleg plaats tussen de CO en LO’s, met daarbij ook aanwezig de clustermanagers en leden van het Management Team.

In 2012 zijn met de CO de volgende zaken aan de orde geweest: • Mobiliteitsplan Kinderwoud • Nieuwe leden CO • Naamgeving CO • Effecten krimp • Beleid vroeg- en voorschoolse educatie • Tarieven 2013 • GGD inspecties en CO2 metingen

5.3 Kinderparticipatie Op de kinderopvang leren kinderen allerlei vaardigheden die hen later zullen helpen in hun maatschappelijk functioneren. Kinderwoud hecht grote waarde aan de democratische vaardigheden van kinderen en werkt daarom op alle grote buitenschoolse opvang locaties met een kinderraad. Kinderparticipatie is een recht van kinderen. Met de ondertekening van het VN-Verdrag voor de Rechten van het Kind hebben kinderen recht gekregen op

informatie, participatie en bescherming. Participatie stimuleert betrokkenheid van de kinderen en is goed voor de ontwikkeling van de kinderen. Bijkomend effect is dat de pedagogisch medewerkers op deze wijze ook andere informatie verkrijgen welke kwaliteitsverhogend is voor de opvanglocatie. Hoe werkt het? De kinderraad bestaat uit minimaal 3 en maximaal 7 leden. Vanaf 7 jaar kan een kind aan de kinderraad deelnemen. Elke BSO groep heeft een vertegenwoordiger, waarbij de kinderen die in de kinderraad zitten als aanspreekpunt voor hun groep/ locatie fungeren. De kinderraad vergadert 1 keer per 6 weken samen met de clustermanager. Het afgelopen jaar hebben de kinderraden zo bijvoorbeeld inspraak gehad op welke activiteiten er tijdens de vakanties plaatsvinden en welke materialen aangeschaft worden. Ook heeft een kinderraad een democratische ronde onder alle kinderen van de locatie gehouden om zo tot de namen van de konijnen te komen.

Bij Kinderwoud wordt elk kind GEZien

21

Caroline de Graaf, moeder van Jesper (17 maanden) en zijn 2 oudere zussen Romy en Juul.

“L

aatst gebeurde het mij zelfs

dat Jesper eerst niet mee naar huis wilde, omdat hij nog lang niet uitgespeeld was met zijn vriendjes en vriendinnetjes”. Niet alleen de kleinschaligheid en de huiselijke sfeer zijn voor ons belangrijk, maar ook de enorme flexibiliteit van de gastouder is een bijkomend voordeel. Als we een dag willen ruilen of Jesper later of vroeger willen halen en/of brengen is dat geen probleem. Ze heeft daarnaast jarenlange ervaring met kinderen, dus wij leren van haar en zij leert van ons in de benadering naar de kinderen toe. Jesper is bij haar in een huiselijke omgeving, maar doordat er meer kindjes zijn kan hij heerlijk spelen en zich ontwikkelen en heeft hij met andere regels te maken dan thuis. Die combinatie ervaren wij als zeer prettig. Het huis en de tuin van onze gastouder zijn zeer kindvriendelijk ingericht, Jesper vermaakt zich er meer dan prima. Laatst gebeurde het mij zelfs dat Jesper eerst niet mee naar huis wilde, omdat hij nog lang niet uitgespeeld was met zijn vriendjes en vriendinnetjes.

22

6

Onze medewerkers

6.1 Arbeidsmarkt Kinderwoud en haar medewerkers hebben een bewogen jaar achter de rug. In 2012 werden de effecten van politiek-maatschappelijke maar ook economische ontwikkelingen, zoals het ingrijpen van de overheid op vergoedingen voor kinderopvang, de dalende geboortecijfers en de stijgende werkloosheid, direct voelbaar voor medewerkers bij Kinderwoud. De dalende kindbezetting die hiervan het gevolg was, maakte het voor Kinderwoud noodzakelijk parallel hieraan in haar formatie te krimpen. Naast het beleid van het niet verlengen van contracten voor bepaalde tijd, werden medewerkers gestimuleerd te bewegen in de ruimste zin des woord. Werk in Beweging Om deze beweging te bewerkstelligen is het programma Werk in Beweging opgezet. Dit programma had tot doel medewerkers bewust te maken van de situatie waarin de organisatie en de sector zich bevindt en om medewerkers te stimuleren te bewegen. Interne en externe mobiliteit De genoemde beweging is grofweg in te delen in een tweetal onderdelen. Ten eerste de interne mobiliteit. Hierbij ging het om een toename van de flexibiliteit van de medewerkers ten aanzien van het werken in een andere werksoort, groep of locatie, maar ook het werken op andere dagen of tijden. Het tweede onderdeel was gericht op externe mobiliteit. Hierbij ging het om medewerkers met een vast contract te stimuleren vrijwillig afscheid te nemen van Kinderwoud.

Bewustwording Om de beweging op gang te brengen hebben we een aantal instrumenten ingezet. In de beginfase van het programma was het vooral belangrijk bewustwording te creëren. Daarom zijn we begonnen met een presentatie aan het voltallige personeel over de situatie en de verwachtingen voor de toekomst. Vervolgens zijn we met alle medewerkers een individueel gesprek aangegaan. Hierin kon de medewerker aangeven hoe zij tegen de situatie aankeek, aan welke ondersteuning er behoefte was en welke ideeën ze voor haar eigen toekomst had. Tegelijkertijd hebben alle medewerkers de training “Regisseur van je eigen loopbaan” gevolgd. De nadruk bij deze training lag op wat je kunt doen om invloed uit te oefenen op het verloop van je eigen loopbaan. Stimuleringsmaatregelen Om vaste medewerkers te stimuleren afscheid te nemen van de organisatie hebben we een aantal regelingen opgesteld. De belangrijkste en veruit populairste regeling was de financiële regeling. Medewerkers kregen bij een vrijwillig vertrek een bedrag mee van ten hoogste 6 maandsalarissen. Vrijwel alle medewerkers die de organisatie hebben verlaten, hebben gebruik gemaakt van deze regeling. Daarnaast hebben we geprobeerd medewerkers warm te maken voor een overgang naar de zorgsector. Hiervoor hebben we onder andere afspraken gemaakt met een verpleeginstelling over plaatsen in een werk-leertraject en hebben we een zorgmarkt georganiseerd, waarop diverse instellingen in de zorg zichzelf konden presenteren.

23

Het programma Werk in Beweging is succesvol geweest. In totaal hebben zo’n 35 vaste medewerkers de organisatie verlaten, hetgeen een besparing van bijna 15 fte heeft opgeleverd. Daarnaast zijn voor 15 medewerkers met bepaalde tijd contracten deze contracten niet verlengd.

6.2 Deskundigheidsbevordering Om invulling te geven aan de kernwaarden GEZ en DOP zijn er voor de pedagogisch medewerkers in 2011 competenties met bijbehorende gedragsindicatoren ontwikkeld. Daarbij ligt de focus op 3 competenties, namelijk ontwikkelingsgericht begeleiden, observeren en communiceren. Deze hebben ook centraal gestaan in 2012; de competenties komen terug in de verschillende opleidingen van 2012. Hieronder de belangrijkste daarvan: • Handelingsgericht observeren: In 2012 zijn de laatste groepen medewerkers begonnen aan deze training. Om de pedagogische kwaliteit binnen Kinderwoud over de hele linie verder te verbeteren hebben zoveel mogelijk medewerkers de training “Handelingsgericht observeren” gevolgd. Begin 2013 zullen veruit de meeste van onze medewerkers de training hebben voltooid. In deze training wordt het werken met ontwikkelingslijnen, ontwikkelingsgericht werken en het gebruik van het ontluikingsvolgsysteem geschoold. • Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE): VVE geschoolde medewerkers worden jaarlijks bijgeschoold in het werken met het VVE programma “Puk & Ko”. Daarnaast heeft ook een nieuwe instroom de kans gekregen om geschoold

24

te worden in het genoemde VVE programma’s. Traditioneel wordt deze training gevolgd door peuterspeelzaalleidsters, maar in 2012 is ook een flink aantal pedagogisch medewerkers de training gestart. • Stagebegeleiding Vanuit het stage-convenant, gesloten tussen de Kinderopvangsector en ROC’s in Friesland, heeft Kinderwoud zich gecommitteerd aan de afspraak dat elke medewerker die een stagiair begeleidt, de training “Stagebegeleiding” heeft afgerond. In 2012 hebben we het aantal medewerkers dat deze training heeft gevolgd uitgebreid. • Video Interactie Begeleiding • BHV en EHBO

6.3 Stagiaires In 2012 hebben we 130 stagiaires mogen verwelkomen, een stijging van het aantal stagiairs met 11% ten opzichte van 2011. Bijna al onze stagiaires liepen stage in het kader van hun MBO opleiding tot pedagogisch medewerker. De meeste stageverzoeken hebben we kunnen honoreren. Daarnaast liepen studenten van verschillende HBO opleidingen stage op het Facilitair Bureau. Over het algemeen gaat het hierbij om zogenaamde meewerkstages, al dan niet in combinatie met een specifieke opdracht.

6.4 Vrijwilligers

houden van de verzuimduur. Daarbij is het ook van belang dat de verslagleggingsverplichtingen vanuit de Wet verbetering poortwachter worden nageleefd.

Evenals in voorgaande jaren is er ook in 2012 binnen Kinderwoud een beroep gedaan op een groot aantal vrijwilligers. In het afgelopen jaar waren ongeveer 100 vrijwilligers werkzaam binnen de tussen schoolse opvang. Daarnaast ondersteunden zo’n 20 vrijwilligers de leidsters van de peuterspeelzalen.

6.5 Verzuimbeleid Verzuim

Kinderwoud blijft met haar verzuimbeleid de afgelopen jaren structureel onder het sector gemiddelde percentage ziekteverzuim. In 2012 is het gemiddelde verzuimpercentage ten opzicht van 2011 enigszins gedaald, 4,2% tegenover 4,5% in 2011.



2010 2011 2012

%

4,3 4,5 4,2

Duur in dagen 1-7 74% 73% 71% 8-42 13% 16% 14% > 42 13% 11% 15%

De gemiddelde meldingsfrequentie is 0,94. Dit is een vrij grote daling ten opzichte van 2011. De gemiddelde verzuimduur is 18,8 dagen. Dit is echter een stijging ten opzichte van 2011 (15,3).

Frequentie 1,18

1,13

0,94

De rol van leidinggevenden staat nadrukkelijk centraal bij het verzuimmanagement. Hoewel de trend positief is, blijft het erg belangrijk dat zij hun verantwoordelijkheid nemen en actief werken aan het voorkomen van verzuim en het zo kort mogelijk

Ziekteverzuim percentage per maand peildatum 31-12-2012 8 7 6 5 2010

4

2011

3

2012

2 1

December

November

Oktober

September

Maand

Augustus

Juli

Juni

Mei

April

Maart

Februari

Januari

0

25

6.6

Overzichten P&O

Het afgelopen jaar is er een uitstroom geweest van 63 medewerkers. De uitstroom van 63 medewerkers wordt voor 50 medewerkers verklaard door het programma Werk in Beweging welke vanaf juni 2012 startte. Voor deze datum hebben er ook medewerkers afscheid genomen van onze organisatie (zowel vaste medewerkers als medewerkers met een tijdelijk contract). Er is in 2012 een instroom geweest van 30 medewerkers. De instroom bestond uit pedagogisch medewerkers op oproepbasis en uit 10 medewerkers van Caleidoscoop.

Aantal medewerkers Aantal Fte’s

December 2012 268 138

Fulltime 8 Parttime 260 CAO Kinderopvang CAO Welzijn (psz)



December 2012

Kinderwoud Kinderopvang Kinderwoud Holding Kinderwoud PSZ

211 33* 24

De gemiddelde leeftijd van alle medewerkers,

Personeelsbestand peildatum 31-12-2012

Bezetting per BV peildatum 31-12-2012

239 29

werkzaam bij Kinderwoud in december 2012 was 38 jaar, één jaar hoger dan in 2011. Het gemiddeld aantal dienstjaren per medewerker was in 2011 7 jaar. In 2012 is dat gestegen naar gemiddeld 8,2 jaar. Dit werd met name veroorzaakt door het niet verlengen van bepaalde tijd contracten, welke in het algemeen een kort durend karakter hebben.

*Er lijkt sprake te zijn van groei in de Holding. Dit ligt aan het gegeven dat er ten tijde van deze telling nog een aantal uitstromende medewerkers wel op de loonstaat stonden. In werkelijkheid werken er echter minder medewerkers in de Holding, namelijk 29 medewerkers.

26

27

Aagje Posthuma, moeder van Douwe (11 jaar) en Jente (9 jaar)

“W



ij geven de voorkeur

aan kleinschalige opvang,

Kinderwoud biedt ons deze mogelijkheden”. Voor Douwe en Jente maken we gebruik van de Voorschoolse opvang bij de Windbreker en de Naschoolse opvang bij De Kajuit in Sneek. Onze kinderen zitten op het speciaal onderwijs, vandaar dat de kleinschaligheid van de Kajuit ons erg aansprak. De kinderen maken daar de mooiste dingen met elkaar. Wij als ouders vinden het leuk dat onze jongens met kinderen van verschillende leeftijden kunnen spelen, daardoor ondernemen ze hele verschillende activiteiten en leren ze van elkaar. Verder is voor ons het stukje continuïteit een fijne bijkomstigheid. De luxe van de taxi voor het halen en brengen is natuurlijk helemaal ideaal. Bij Kinderwoud beleven onze kinderen elke dag een mooie dag!

28

7

De activiteiten van Kinderwoud

7.1

Aantallen kinderen per 31 december*



kinderen



2012

Kinderdagopvang Buitenschoolse opvang Gastouderopvang Peuterspeelzaal

604 1.107 503 384

Winst & Verlies

De omzet van Kinderwoud is in 2012 met 13% gedaald. Het resultaat na belastingen bedraagt in 2012 - € 201.241 tegen + € 150.875 in 2011. De brutowinstmarge (winst na belastingen in een percentage van de omzet) daalde daarmee van 1,4% naar -2,1%.

Ondanks deze tegenslag in 2012 is en blijft Kinderwoud een gezonde organisatie. De financiële gezondheid van Kinderwoud blijkt eveneens uit Totaal 2.598 2010* 2011* een 2012* groei ‘09-10 ‘10-11 groei solvabiliteit van 0,66groei en een current ratio‘11-12 van 2,7. Deze parameters liggen ruimschoots boven * Exclusief het aantal kinderen in de tussenschoolse Kinderdagopvang 438 437 403 4% 0% -8% de referentiewaarden van het Waarborgfonds opvang, omdat dit een dubbeltelling met zich mee zou Naschoolse opvang** 665 766 751 18% 15% -2% Kinderopvang. brengen Gastouderopvang 540 549 518 -26% 2% -6% Peuterspeelzaal 287 293 312 4% 2% 6%

Organisatiegegevens op 31 december 2012 Totaal aantal locaties Totaal aantal opgevangen kinderen op de kindercentra Totaal aantal kinderen bij gastouders Koppelingen gastouderopvang

35 2598 271 518

29

Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2012



2012 2011 € € € € Netto-omzet 9.465.279 10.830.411 Kostprijs van omzet 1.221.041 1.251.540

Bruto-omzet resultaat 8.244.238 9.578.871 Overige bedrijfsopbrengsten 16.008 18.621 Bruto marge 8.260.246 9.597.492 Kosten Lonen en salarissen 4.873.131 5.542.326 Sociale lasten 729.182 782.250 Pensioenlasten 430.409 481.658 Overige personeelskosten 522.882 447.646 Afschrijvingen materiële vaste activa 261.451 240.560 Huisvestingskosten 998.109 1.186.687 Verzorgingskosten 327.280 342.079 Kantoorkosten 230.756 226.671 Algemene kosten 241.803 204.464 Diverse baten en lasten -30.843 18.188

8.584.180 9.472.529 Bedrijfsresultaat -323.914 124.963 Rentebaten en soortgelijke opbrengsten 90.045 86.163 Rentelasten en soortgelijke kosten -21.158 -24.735

Financiele baten en lasten 68.887 61.428 Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen -255.027 186.391 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 53.786 -35.516 Resultaat na belastingen -201.241 150.875

30

7.2 Toekomstverwachting De laatste jaren is er sprake van een aanzienlijke krimp in de markt. De verwachting is dat er nog een aantal moeilijke jaren aan komt en wel om meerdere redenen. Allereerst is er een afname in de bevolkingsgroei waar te nemen. Er is sprake van ontgroening van de samenleving, met andere woorden; er worden steeds minder kinderen geboren. Het CBS prognosticeert in de gemeenten Heerenveen en Tytsjerksteradiel een krimp tussen de 2,5 en 10% in de periode 2010 - 2025. Ook uit ons eigen marktonderzoek wordt duidelijk dat het aantal kinderen in Noord Nederland in de leeftijd van 0 tot 4 jaar sinds 2003 al is afgenomen met meer dan 10.000 kinderen (2003: 83.288 en 2010: 72.128, een daling van 13,4%). Daarnaast is het Rijksbeleid onduidelijk. Er lijken nieuwe bezuinigingen aan te komen en daarnaast lijkt het alsof het Rijk mee wil bepalen hoe ondernemers in de kinderopvang hun prijs berekenen aan de klanten. Ook is het voortbestaan van kinderopvang zoals we deze nu kennen onzeker, met name op het gebied van de 3 jarigen. Dit maakt de toekomst onzeker. De effecten van het Rijksbeleid liegen er niet om. Uit recente gegevens blijkt dat 80 procent van de kinderopvangondernemers in het eerste kwartaal van 2013 te maken hebben met vraaguitval (Bron: publicatie 25-03-13 Brancheorganisatie Kinderopvang). Door de bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag nemen veel ouders minder of geen kinderopvang meer af. Daarbij speelt de media, waarbij continu een beeld geschetst wordt van dure kinderopvang, eveneens een belangrijke rol. Ook neemt de werkloosheid steeds verder toe als gevolg van de verminderende economie.

Het aantal opzeggingen als gevolg van geen werk stijgt structureel. Dit betekent dat Kinderwoud ook de komende jaren kritisch moet kijken naar haar aanbod in locaties (krimp en concentratie). Kinderwoud heeft hiertoe in 2011 het strategisch beleid geactualiseerd. Verder zijn van alle locaties de afzonderlijke resultaten in beeld, het is vanzelfsprekend dat hier op gestuurd wordt. Voor minder rendabele locaties worden creatieve oplossingen bedacht (bijvoorbeeld peuterspeelzaal samen met kinderdagopvang, samenvoegen van groepen, andere samenwerkingen aangaan of een garantstelling vragen van de gemeente). Mag dit nog geen oplossing geven dan kan besloten worden de locatie te sluiten. Met bovengeschetste ontwikkelingen zijn de moeilijke jaren nog niet voorbij. Toch heeft de directie met het management zich in deze jaren ten doel gesteld om ook de komende jaren te blijven investeren in de kwaliteit van onze opvang. Want alleen kwaliteit overwint.

31

8

Personalia en Locaties

Personalia Managementteam Vanessa Weewer, directeur / bestuurder Marrie de Jonge, manager Kinderopvang Deirdre Oosterhoff, manager Ondersteunende Diensten Ondernemingsraad Hilda van der Schuit, voorzitter Lodien Samplonius, secretaris Aaltje van der Meulen Elly van Bergen Ingrid Kuipers Maria Storm Sandra Nijholt Anita Cuperus Suzanne Pruim Stichtingbestuur Peter van der Wijk, voorzitter Elisabeth Bremer Diana de Haas Bettina de Jong Harry Poort Enno van Waardenberg Centrale Oudercommissie Kinderwoud op 31 december Jeep Jonker, voorzitter Eelco Zijnstra, secretaris Huib van Nieuwenhuijze Hilde Stienstra Anja Dijk Saskia Veenstra

Samenwerkingspartners Ook in 2012 wordt met veel organisaties structureel of incidenteel samengewerkt als partners in de keten rondom het kind. Er wordt intensief samengewerkt met het onderwijs, zoals: De Basis, Meilân, De Tjongerwerven, Bisschop Möllerstichting, Furore, PCBO Tytsjerksteradiel, 36

Gearwurkingsskoalle Master Frankeskoalle, Odyssee en Palludara. Daarnaast wordt nauw samengewerkt met het ROC Friesland College en ROC Friese Poort. Kinderwoud is partner in de Brede school en de Educatieve/Integrale Kindcentra. Gemeenten Heerenveen Tytsjerksteradiel Sneek

Kinderwoud maakt deel uit van de Centra voor Jeugd en Gezin, waarin met diverse partners wordt samengewerkt aan een sluitende zorgketen rondom het kind en de ouders (GGD, Caleidoscoop, KEaRN, Bureau Jeugdzorg, Praktijk voor Logopedie enzovoort). Wanneer er zorgen zijn over een kind wordt melding gedaan in de Verwijsindex. Overige samenwerkingspartners ADV Pedagogische en Educatieve Dienstverlening Bibliotheken Calibris Groenewegen advocaten en notarissen HKZ Ijsselgroep Educatieve Dienstverlening Lloyd’s Meriant Omnyacc – Synergie Talant Thuiszorg De Friese Wouden Vdp Architecten VdW&VdW arbeidsrechtjuristen Vellinga Adfysio Vyvoj Wijkcentra WoonFriesland

8

Locaties Kinderdagopvang ’t Arendsnêst V. Weerden Poelmanstrjitte 2c, Hurdegaryp De Barte Ds. Veenweg 10, De Knipe De Bijenkorf Cyclamenstraat 1, Heerenveen De Bosplaats Schoterplein 23, Heerenveen De Kompenije Wolfsklauw 25, Jubbega Mearkelân Frisiastate 23, Oentsjerk Het Mierennest L. Wagenaarstraat 34, Heerenveen Oeps Vogelwijk 20, Heerenveen De Poppestien Mr. W.M. Oppedijk van Veenweg 7, Burgum Piipba Reidfjild 54, Tytsjerk It Protternêst Zomerweg 75, Noardburgum De Skoalle Schoolstraat 1, Heerenveen Us Kubus Barten 11, Heerenveen

Buitenschoolse opvang

Skoatterbosk Van Leeuwenhoekweg 10, Oudeschoot Us Kubus Barten 11, Heerenveen De Windbreker Hugo de Grootstraat 2, Sneek

Peuterspeelzalen De Bosplaats Schoterplein 23, Heerenveen ’t Drokke Hûs Schoolstraat 1, Heerenveen De Lytse Kompanjon Ds. Veenweg 10a, De Knipe Us Kubus Barten 11, Heerenveen De Doerak 1e Woudstraat 57, Sneek De Ljepper Tureluurstraat 20, Heerenveen it Healtsje (eerder Caleidoscoop) Wolfsklauw 25, Jubbega Ekke de Haanschool Zegge 2, Heerenveen Het Wulpennest Gruttostraat 13, Heerenveen De Einekoer Gruttostraat 13, Heerenveen Het Kompas (voorheen Caleidoscoop) Jol 38, Heerenveen De Baggertjes (voorheen Caleidoscoop) L. Wagenaarstraat 34, Heerenveen De Skoatterkes (voorheen Caleidoscoop) Van Leeuwenhoekweg 10, Oudeschoot It Krielhoekje (voorheen Caleidoscoop) Gorredijksterweg 16a, Jubbega

Albertine Agnesschool Prins Bernardweg 33, Oranjewoud ’t Arendsnêst V. Weerden Poelmanstraat 2c, Hurdegaryp De Barte Ds. Veenweg 10, De Knipe De Bistebus Lauermanstraat 21B, Burgum De Bijenkorf Cyclamenstraat 1, Heerenveen De Bosplaats Schoterplein 23, Heerenveen De Commanderije Sallandlaan 18, Heerenveen De Einekoer Gruttostraat 13, Heerenveen Ekke de Haanschool Zegge 2, Heerenveen Garyp Greate Buorren 13A, Garyp Gytsjerk S. Kloostermanstrjitte 44, Gytsjerk Jistrum Buurtlaan 2, Jistrum De Ljepper Tureluurstraat 20, Heerenveen De Kajuit Harmen Sijtstrastraat 16, Sneek Het Kompas Jol 38, Heerenveen De Kompenije Wolfsklauw 25, Jubbega Mearkelân Douwelaan 9a, Oentsjerk Mearkelân (locatie PCBO Paadwizer) Van Haersmasingel 6, Oentsjerk Mildam Schoterlandseweg 95, Mildam Facilitair Bureau en Piipba Reidfjild 4, Tytsjerk De Reinbôge Iikmounewei 61, Burgum De Roerganger Vogelwijk 21, Heerenveen Trambaan 1E, Heerenveen

Gastouderbureau

37

Begrippenlijst BSO : Buitenschoolse opvang BT : Bepaalde tijd DOP : Dienstbaar, Overtref verwachtingen en streef naar Perfectie GEZ : Geborgenheid Eigenheid Zelfontplooiing GOB : Gastouderbureau HKZ : Harmonisatie Kwaliteitsbeoordeling in de Zorgsector KDV : Kinderdagverblijf KTO : Klanttevredenheidsonderzoek LRQA : Lloyd’s Register Quality Assurance NCKO : Nederlands Consortium Kinderopvang Onderzoek NSO : Naschoolse opvang PM’er : Pedagogisch Medewerker P&O : Personeel & Organisatie PSZ : Peuterspeelzalen RvT : Raad van Toezicht TSO : Tussenschoolse opvang VIB : Video Interactie Begeleiding VSO : Voorschoolse opvang VVE : Voor- en Vroesgschoolse Educatie VyVoi : Doet onderzoek en adviseert bij beleids- en managementvraagstukken in kinderopvang en onderwijs. WIB : Programma Werk in Beweging

38