Verslag van de vergadering commissie Middelen van de gemeente Beemster, gehouden op 2 april 2003 in de raadzaal van het gemeentehuis te Beemster. Aanwezig: Dhr. H. Boer Dhr. C.J. Jonges Mevr. C.M. Boots-Boots Dhr. L.J.M. Schagen Dhr. J.D. Abraham Dhr. J.C. Klaver Dhr. J. Oelen Mevr. J.B.P. Benningen-Harlaar Mevr. S.M. Ruijs-Buskermolen, Dhr. F. de Jong Dhr. K. Sas Dhr. H.A. Roenhorst Dhr. C.H.H. Platteeuw
Voorzitter, VVD Secretaris CDA BPP PvdA VVD Wnd. burgemeester, PvdA Wethouder, VVD Wethouder, CDA Gemeentesecretaris Medewerker sector Middelen Hoofd sector Samenleving Directeur Technische Dienst Beemster en Zeevang Diverse belangstellenden op de publieke tribune
1. Opening. De voorzitter heet de aanwezigen aan de tafel welkom en in dit verband speciaal het college en de MT-leden, die op uitnodiging aanwezig zijn. Ook de aanwezigen op de publieke tribune, onder wie de griffier, de heer Blaauw, verwelkomt hij. 2. Inventariseren inspraak bij de verschillende agendapunten. Op de vraag van de voorzitter wordt door de publieke tribune ontkennend gereageerd. De heer Schagen mist het onderdeel ‘vaststellen agendapunten voor de vergadering’ op de agenda. De voorzitter deelt hem mede dat dit deze maal niet is geagendeerd. Ook mist de heer Schagen het collegeprogramma op de agenda. De voorzitter antwoordt hem dat dit bij de kaderbrief ligt en allen ter kennisneming is toegezonden. 3. Vaststellen verslag vergadering commissie middelen op 29 januari 2003. De voorzitter stelt voor om eerste de inhoudelijke toets te doen. pag. 3 De heer Klaver vraagt n.a.v. het genoemde onder punt 10 hoe de ontwikkelingen zijn rond het mogelijk uittreden uit het Recreatieschap Alkmaarder- en Uitgeestermeer. De heer Abraham wil hier in een later stadium iets meer over zeggen. pag. 4 De heer Schagen vraagt wanneer het e-mailadres van de griffier beschikbaar is. De voorzitter antwoordt hem dat hierover in het eerstkomende raadspresidium afspraken zullen worden gemaakt. Naar aanleiding van het verslag. pag. 4. De heer Abraham deelt mede dat naast de gemeente Beemster ook de gemeente Purmerend overweegt uit het Recreatieschap Alkmaar- en Uitgeestermeer (RAUM) te treden. Er ligt een notitie voor, om te komen tot de mogelijkheid om hier makkelijk uit te kunnen stappen. De provincie speelt hierin een bemiddelende rol. Dit zou dan budgettair neutraal kunnen verlopen om over te stappen naar iets anders of, onze deelname aan het bestaande recreatieschap Waterland met hetzelfde bedrag te verhogen dat we nu aan het RAUM bijdragen. Spreker vindt dit een goede ontwikkeling. Daar er geen op- of aanmerkingen meer zijn sluit de voorzitter dit agendapunt waarmee het verslag is vastgesteld. 4. Ingekomen stukken en mededelingen De voorzitter heeft hier niets te melden.
verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 1 van 13
5. Uitstel vaststelling verordening ex artikel 213a Gemeentewet. De heer Abraham merkt op dat het een technische zaak betreft en dat zijn fractie instemt met het verlengen van de termijn. De heer Schagen vraagt wat de eventuele gevolgen van uitstel kunnen zijn. Zou het van invloed kunnen zijn op het doel waarvoor de verordeningen bedoeld zijn zoals bijvoorbeeld meer inzichtelijkheid in het financiële beheer, de organisatie, doelmatigheid. De heer Jonges antwoordt hem dat er naar wordt gestreefd om een verordening te maken met een hoog realiteitsgehalte en die past bij de organisatie. Met de pilotgemeenten zal een en ander worden afgestemd. Mevrouw Boots-Boots stemt eveneens met het uitstel in als is het wel wat aan de late kant. Zij hoopt dat het voorstel de raad vóór 15 november bereikt. Hierna concludeert de voorzitter dat de leden met het voorgestelde uitstel instemmen en gaat over tot het volgende agendapunt. 6. Aanvulling Tarieventabel 2003 bij de Legesverordening 1996. Mevrouw Boots-Boots vindt het prima dat de stukken nu per e-mail worden verstuurd. € 15,00 per jaar is een aantrekkelijk bedrag. Zij vraagt hier via de Binnendijks melding van te maken. De heer Klaver sluit zich wat het publiciteitsbeleid betreft aan bij mevrouw Boots-Boots. Tijdens het jongste ledenberaad van de VVD was er zeker interesse om de raads- en commissiestukken per e-mail te ontvangen. Daar geen van de aanwezige commissieleden nog op- of aanmerkingen stelt de voorzitter vast dat het voorstel is aangenomen. 1. Behandelen kaderbrief 2004 en bezuinigingsnotitie. Namens het college neemt de heer Oelen het woord. Bij het aanbieden van de begroting voor 2003 is al aangegeven, dat uit de meerjarenraming blijkt dat we in de komende jaren op problemen gaan stuiten. Die zijn van een zodanige aard dat we zeggen dat de kaderbrief die normaal in mei wordt behandeld vooraf moet worden gegaan door een notitie waarin de financiële positie wordt belicht. De bezuinigingsnotitie is op 5 februari j.l. aan het presidium aangeboden met het verzoek hier iets nuttigs mee te doen. Het presidium heeft gemeend deze notitie aan de commissie aan te bieden en de kaderbrief hier eveneens bij te betrekken. Beide stukken hebben nauw verband met elkaar. De bezuinigingsnotitie bevat de gegevens tot januari 2003, de kaderbrief is gebaseerd op gegevens tot maart 2003. Er hebben inmiddels al weer verschuivingen plaatsgevonden zij het in negatieve zin. De begroting 2003 was sluitend omdat er gebruik is gemaakt van de rente egalisatiereserve. Ieder jaar wordt het voordelig renteresultaat toegevoegd aan de egalisatie reserverente. Daarvan wordt 1/5 gedeelte of 20% aangewend ter dekking van de begroting. Twee jaar geleden heeft het college besloten om eenmalig een groter gedeelte te gebruiken. In 2002 werd voor 2003 nogmaals besloten om dit eenmalig te doen. Het college is van mening dat dit niet weer kan worden gedaan. We streven naar een goed financieel klimaat in Beemster. Het college is op zoek gegaan naar bezuinigingsmogelijkheden en die liggen voor u. De raad wordt uitgenodigd om de kaders aan te geven waarbinnen de bezuinigingen moeten worden gerealiseerd. Hij besluit met de opmerking dat in de bezuinigingsnotitie wordt gesproken van een onbenutte belastingcapaciteit van 29%, dat is € 350.000,--. In de kaderbrief heeft u kunnen lezen dat dit een bedrag is geworden van € 717.000,--. Omgerekend is dat ongeveer 60% onbenutte belastingcapaciteit. Mevrouw Boots-Boots stelt dat beide stukken duidelijk leesbaar zijn en de inhoud stemt haar fractie niet vrolijk. Het Rijk delegeert taken aan de gemeente waar geen financiële impuls tegenover staat. In de bezuinigingsnotitie schrijft het college over maatregelen die tot een niet op voorhand te kwalificeren besparing leiden. Mogelijk moeten we ons afvragen of er niet opnieuw een kerntakendiscussie moet worden gevoerd. Ook het inhuren van externe bureaus zal kritisch moeten worden bekeken. Mogelijk kunnen de pilotgemeenten hiervoor een oplossing bieden. Het benutten van de belastingcapaciteit zal een grote inspanning vergen om op termijn te bereiken dat we financieel daar komen waar we willen. De heer Abraham merkt op dat de voorliggende stukken duidelijk zijn: we zijn er niet. We zullen iets anders moeten gaan bedenken en dat valt niet altijd mee. Structureel leven we momenteel boven onze stand. Aan de reserves komt immers een eind. Redelijk gemakkelijk hebben we met grote investeringen ingestemd, maar er zijn ook factoren van buitenaf die het financiële beeld verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 2 van 13
sterk beïnvloeden. Hij noemt het BTW compensatiefonds (BCW), de Financiële verhoudingswet van 1996. We moeten nu naar een structurele oplossing zoeken om financieel gezond te blijven. Dat kan op twee manieren, minder uitgeven of meer inkomen generen of een combinatie van deze twee. Dat laatste verdient de voorkeur. Het is zoals een bekend spreekwoord zegt; je kunt niet blijven rennen zonder bij de finish te komen. Spreker legt dit aan de hand van een voorbeeld uit. Een veertien jarige scholier, genaamd Willem krijgt € 75,-- zakgeld van zijn vader Rijk. Feitelijk vindt zijn vader dat hij € 100,00 zou moeten krijgen want dat heeft hij nodig volgens het Nibud. Vader vindt echter dat Willem best € 25,-- kan bijverdienen met bijvoorbeeld auto’s wassen of folders rondbrengen. Willem gelooft het allemaal wel en hij spant zich op geen enkele wijze in om die inverdiencapaciteit zelf in te vullen. Het resultaat: een besteedbaar inkomen van € 75,-- per maand. Willem’s uitgavenpatroon ligt op Nibud niveau zijnde € 100,--. Feitelijk komt hij dus €25,-per maand tekort. De eerste maanden kan hij nog wat interen op zijn reserves, daarna moet hij bij familie en vrienden lenen. En Willem komt op een hellend vlak waar uiteindelijk schuldsanering onontkoombaar is. Kortom, Willem zal een artikel 11 kind worden en voor langere tijd zijn sociale leven geminimaliseerd zien. Willem is Willem Beemster en Rijk is Rijk Remkes. Wat betekent dat. Beemster krijgt een uitkering van het Rijk waarbij de belastingcapaciteit als inverdienmogelijkheid wordt ingehouden. Beemster hoeft die helemaal niet te benutten, Beemster kan kiezen. Belastingcapaciteit niet benutten en potverteren en uiteindelijk onder preventief toezicht komen te staan en een echte artikel 12 gemeente worden. Of Beemster kan een groot gedeelte van de voorzieningen overeind houden en de belastingcapaciteit volledig gebruiken. De belastingcapaciteit. In het vorige WOZ tijdperk was de maximale belastingcapaciteit bereikt. In het huidige WOZ tijdperk hebben we, terecht, niet meer willen binnenhalen dan op dat moment noodzakelijk was. Een deel van de belastingcapaciteit bleef dus onbenut. Het Rijk gaat er bij de verdeling van het gemeentefonds vanuit dat de gemeente voor een niet onaanzienlijk deel de eigen broek kan ophouden. Tegenover dat gemis staat geen vergoeding. Het al dan niet benutten van de belastingcapaciteit valt als volgt te beredeneren. De OZB blijft gehandhaafd afgaande op de huidige informatiegesprekken van het kabinet. Dat betekent dat we de gemiste capaciteit elk jaar zullen voelen. Dat zou kunnen leiden dat de gemeente onder toezicht komt te staan en in het ergste geval de art. 12 status over zich afgeroepen krijgt. Willen we het voorzieningenniveau handhaven dan zal onder andere de belastingcapaciteit moeten worden aangesproken. Mocht de OZB toch nog worden afgeschaft dan ontstaat een heel speciale situatie. Dan werkt de niet benutte belastingcapaciteit in ons voordeel. Dan ontvangt men tijdelijk een extra uitkering van het Rijk tot aan de belastingcapaciteit, maar dat biedt tijdelijk een oplossing. Afschaffing van de OZB betekent echter wel minder financiële grondslag. Het ziet er echter niet naar uit dat deze laatste optie al snel gestalte zal krijgen. Dat betekent dat we de belastingcapaciteit zullen moet gaan gebruiken. Het is zaak om zo snel mogelijk, maar niet in een keer naar die capaciteit toe te werken. Daarbij moeten de eerste stappen zo groot mogelijk doch aanvaardbaar zijn, want daarmee wordt de financiële basis voor de komende jaren gelegd. De PvdA wil hiertoe het reservefonds egalisatie OZB inzetten. De rekening niet in een keer bij de burger neerleggen maar het fonds aanspreken daar waar het voor bedoeld is, het opvangen van schoksgewijze verhogingen. Verder wil zijn fractie bij de bezuinigingen een fundamentele keuze maken: wat doe je als gemeente en wat kost het; wat moet je doen als gemeente en wat kost het; en wat willen we en wat dat het kost. Als dit duidelijk is kun je pas de echte keuzes aangeven en die zijn bepalend voor het verdere financiële beleid. Een kerntakendiscussie lijkt hem hierbij onontkoombaar. De heer Klaver merkt op dat de discussie die we nu voeren al in een eerder stadium had moeten worden gestart, namelijk bij de tweemaal gepleegde eenmalige extra uitnamen uit het rente egalisatiefonds. De normale onttrekking van € 411.000,-- is geen waarborg voor een langere tijd. Hij refereert hierbij aan de hierover geschreven notitie. De invoering van het BTWcompensatiefonds (BCF) zorgt er voor dat dit jaar de btw op investeringen en uitgaven die daarvoor in aanmerking komen kunnen worden gecompenseerd. Deze inkomsten zullen worden gereserveerd en zullen worden aangewend om daar waar het nodig is in te zetten. In 2004 volgt de uitname uit het gemeentefonds. Dit is het bedrag wat maximaal voor compensatie in aanmerking is gekomen, verhoogd met € 39.000,--. U schrijft dat de vangnetregeling drie jaar geldig is terwijl in de commissie van 28 augustus 2002 is gezegd dat ze verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 3 van 13
geldig is tot 2005. Kunt u hier duidelijkheid over geven. Hoe nadelig de btw op toekomstige investeringen en afschrijvingen zal zijn valt moeilijk te zeggen. Gelet op de kasstroom is zijns inziens het nadeel nog wel beperkt en wel tot de genoemde €39.000,--. Dat we in een nadelige positie komen komt o.a. omdat we een plattelandsgemeente zijn en geen uitgebreid wegenbeheer verzorgen. Dit doet immers het waterschap waaraan een vergoeding inclusief BTW wordt betaald. Deze BTW wordt niet gecompenseerd en valt te rekenen op plm. 5,25% van de OZB opbrengst. Zijn fractie is het niet met de Minister eens dat deze niet wordt gecompenseerd en vraagt of er via andere kanalen iets kan worden aangekaart. Laat Den Haag weten wat er bij dit soort gemeenten speelt. Bij een te voeren kerntakendiscussie zal het wegenbeheer wat de VVD betreft zeker te sprake komen. Het benutten van de ongebruikte belastingcapaciteit mag, maar in een matig tempo. Misschien werpt de nieuwe taxatieronde die 1 januari j.l. is gestart weer een ander licht op de situatie De heer Schagen deelt namens de BPP mede dat de voorgestelde bezuinigingen niet ver genoeg gaan. In het bijzonder de verhoging van de OZB met 12% is voor hem onbespreekbaar, zeker in een tijd waar al van lastenverzwaring sprake is. De BPP heeft in het verleden, zie de algemene beschouwingen van 2001 en 2002, al vergaande bezuinigingsvoorstellen gedaan die het helaas niet hebben gehaald. Spreker mist in de voorstellen investeringen om daarmee mogelijk bezuinigingspotentieel te realiseren. Domweg snoeien is niet de oplossing om tot bezuinigingen te komen, het moet met beleid gebeuren. Verder vindt hij het geschetste beeld op een aantal punten toch nog te positief. Over het BFC bestaan verschillende zienswijzen met name daar waar het de boekhouding betreft. Hij wacht de toelichting die hier binnenkort over komt af. Ook denkt hij dat een kerntakendiscussie noodzakelijk is en dat daarbij het wegenbeheer wordt betrokken. De voorzitter haalt als rode draad uit de gevoerde discussies dat een kerntakendiscussie eigenlijk moet worden gevoerd om tot een juiste financiële afweging te kunnen komen. De heer Oelen reageert kort op de inbreng van de commissieleden. Hij vindt deze hoopvol. Hij bespeurt de neiging dat als er een kerntakendiscussie wordt gevoerd en de uitkomst is dat er minder dingen zullen worden gedaan het dan geld oplevert. Het kan echter ook zijn dat er meer moet worden gedaan en dat het geld kost. Hij pleit er voor zo’n kerntakendiscussie los te zien van de huidige discussie. Gelet op het tijdspad kunnen we ons een kerntakendiscussie op dit moment niet veroorloven. In tweede instantie De heer Abraham wil van de kerntakendiscussie nu geen apart punt maken. Wel moeten er fundamentele en structurele keuzes worden gemaakt en daar is een kerntakendiscussie goed voor. Hij wil zo’n discussie niet belasten met uitsluitend bezuinigingen want het kan ook op meerkosten uitkomen. Hij pleit er voor de kerntakendiscussie op een dusdanig tijdstip te voeren dat de begroting van 2004 op kan voorsorteren en dat de begrotingen van 2005 en 2006 daar feilloos op aan kunnen sluiten. Het is voor de PvdA geen ontsnapping, zij gaat keuzes niet uit de weg maar wil dit structureel en fundamenteel doen en vindt dat er een kerntakendiscussie nodig is. De heer Klaver onderschrijft wat voorgaande spreker heeft gezegd. Dit toch wel op korte termijn om daarbij uit te komen op een structurele inzet van onze capaciteit en middelen. Vooral voor die zaken die ons van bovenaf zijn opgelegd en waar wij een inspanningsverplichting voor hebben. De kapitaalspositie van de gemeente moet zo sterk mogelijk blijven. De algemene reserve alleen aanspreken daar waar het echt nodig is. De kapitaalsinkomsten moeten structureel goed zitten. Hij verwijst naar de vergadering van de commissie Grondzaken m.b.t. de structuurvisie Z.O.Beemster en het complex aan de Nekkerweg. Toch zijn er financiële inspanningen die risico’s met zich meebrengen zoals het creëren van nieuwe locaties voor sportverenigingen. Is dit budgettair neutraal haalbaar. Ook vraagt hij zich af de kosten die het verplaatsen van de manege met zich meebrengen worden goedgemaakt en zeker als de tijd economisch gezien terugloopt. Hij pleit er voor om de personele inzet van externe bureaus te beperken en te kijken of deze kennis bij de federatiegemeenten aanwezig is. De kwaliteit moet wel gewaarborgd zijn. In een kleine organisatie vergt dit veel van de leidinggevenden waarbij de onderlinge verhoudingen niet uit het oog mogen worden verloren. De heer Schagen merkt naar aanleiding van de kerntakendiscussie op dat Beemster en omliggende gemeenten in een bijzondere situatie zitten en dat vraagt bijzondere oplossingen. Bezuinigingen zullen hier een combinatie zijn van de schaafmethode maar vooral kijken hoe dat fundamenteel in de komende jaren zal liggen. Met de omliggende gemeenten expertise delen daar waar het mogelijk is. verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 4 van 13
Mevrouw Boots-Boots is er van overtuigd dat een kerntakendiscussie in de visie past. Bezuinigingen brengen teleurstellingen met zich mee. Ze herhaalt nog maar eens: wat moeten we, wat willen we en wat kunnen we. Met die uitkomst moet men aan de slag gaan. Op de vraag van de voorzitter of het college nog wil reageren merkt de heer Oelen op dat men met grote belangstelling de komende opmerkingen afwacht. De voorzitter stelt hierna de commissieleden in staat om een inhoudelijke reactie te geven op de voorgestelde bezuinigingen. De heer Klaver komt nog een keer terug op het BCF en hij citeert uit vakliteratuur: Het BFC roept een boekhoudkundig probleem op en moet als zodanig worden behandeld. Kijkend naar de kasstroom en de nadelen zijn die gemaximeerd op € 39.000,--. Dat is een fors bedrag maar afgezet tegen het begrotingsgat niet zo veel. Hij wil graag een nadere uitwerking omdat hij het nadeel niet zo groot ziet als het wordt geschetst. Wat betreft de personele bezetting denkt hij dat de kerntakendiscussie daartoe ook enig houvast kan bieden. De bezuinigingen met betrekking tot de kleinere punten kan zijn fractie wel onderschrijven. Toch moeten we er op letten niet die kleine dingen weg te nemen die dat extra’s geven in een kleine gemeente. Hij denkt hierbij aan representatie bestuursorgaan, jubilea burgers e.d. Verder pleit hij er voor om gezamenlijk met de federatiegemeenten en de Technische dienst meer structuur aan te brengen. In het vacaturebeleid is dit onlangs al tot uiting gekomen en heeft een besparing opgeleverd. Op het leerlingenvervoer wilt u € 5.000,-- bezuinigen. De eigen bijdrage van de ouders is gering. Is deze gerelateerd aan het inkomen of anderszins en is het mogelijk en verantwoord om een hogere eigen bijdrage te vragen. Bij Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting (822) staat een onderzoek om te bekijken waarom de kosten van bouw- en woning- en welstandstoezicht bij ons hoger liggen dan in de referentiegemeenten. Wat zijn de criteria van dat onderzoek en hij vraagt zich af het soms zit in een te weinig strakke regie van de werkzaamheden die door ons (sector Grondgebied en TDBZ) worden verricht. De geplande uitgaven zoals de verhuizing van BEP, de geluidsschermen langs de A7 mogen wat zijn fractie betreft in de exploitatie van de gronden worden opgenomen. Deze uitgaven worden immers gedaan om de gronden optimaal te kunnen exploiteren. Ten aanzien van de reserves van de nutsbedrijven stemt hij er mee in dat nu het doel volbracht is waar de reserves ooit voor zijn ingesteld deze aan de algemene reserve toe kunnen worden toegevoegd. In de criteriumnota is het subsidiebeleid voor verenigingen vastgelegd. Verenigingsleven is belangrijk maar ook daar mag een offer worden gevraagd. Een en ander uiteraard in relatie met de uitkomst van de kerntakendiscussie. De gemeente moet het initiatief nemen in deze. Kijk naar efficiëntie en bezuinig daar waar mogelijk is en vraag dan een bijdrage van de burger. Dat geldt niet alleen voor de criteriumnota maar ook voor de dienstverlening in dit huis en voor de OZB. Aan de belastingcapaciteit moeten we wat doen zij het getemporiseerd. De beoogde verhoging van 12% vermeerderd met het inflatiepercentage, zoals nu bekend is 2,4% wil zijn fractie vooralsnog niet verkopen aan de burgers. Om dit gat te dichten denkt hij om hiertoe de egalisatiereserve OZB aan te spreken. Hij realiseert zich dat hiermee niet meteen de belastingcapaciteit wordt bereikt. De heer Schagen meent dat de uitkomst van het BFC niet zo dramatisch is als voorgesteld. Voor de eerste drie jaar bedraagt dat € 39.000,-- per jaar. Er zijn echter andere elementen die een reden zijn om de zaken niet al te rooskleurig voor te stellen. De verlaging van de algemene uitkering compenseren met een verhoging van de OZB om voorzieningen in stand te houden acht zijn fractie niet juist. Een bijdrage aan het negatieve effect kan de ontsluiting van de buitengebieden op de riolering zijn. In een eerder stadium heeft de BPP al bezuinigingsvoorstellen gedaan en dat gedaan vanuit het perspectief van de burger. Een gewenst voorzieningniveau moet in stand blijven en bezuinigingen moeten daar op zijn gericht. Een bezuinigingsvoorstel betreft het bestuursorgaan. Nu hebben drie wethouders een tijdsbesteding van 75% en zijn voorstel is om dit terug te brengen tot 60% passend bij de klasse van de gemeente. De structurele besparing is berekend op € 35.000,--. Bezuinigingen op de sectoren kan hij niet goed inschatten. Dat moeten ze zelf inschatten en er kan bijvoorbeeld een zekere norm worden opgelegd die bijdraagt tot een structurele bezuiniging. Het niet opnieuw invullen van vacatures zou daar onderdeel van kunnen uitmaken. De uitgaven ten aanzien van het onderhoud kunnen volgens spreker ook worden getemporiseerd zij het dat de veiligheid moet worden blijven gewaarborgd. Hier denkt hij aan eenmalige zaken om deze begroting en die van 2005 te ontlasten. verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 5 van 13
Ook de handhavingkosten wil hij verleggen naar degenen die gehandhaafd worden. Dat is een kwestie van onderzoek en de mogelijkheden bekijken. Als de gehandhaafde zich aan de afgesproken regels houdt zou de controle wat minder kunnen zijn. Het zwemonderwijs is nog steeds sterk gerelateerd aan de school. Hij vraagt zich af of die kosten niet tot de opvoeding behoren, bij de ouderlijke taak. Als de gemeente faciliteiten ter beschikking wil stellen is dat goed, maar dan voor diegenen die nog geen zwemdiploma hebben. Dit moet dan wel een laagdrempelig karakter hebben. Als de BPP kijkt naar de mogelijkheden van bezuinigingen en zij willen daar ook een beetje de kans geven aan mijn overige raadsleden dan acht de BPP het toch mogelijk om ook voor de komende jaren zonder draconische OZB verhogingen/belastingverhogingen een sluitende begroting te krijgen. Dan kan enerzijds met eenmalige oplossingen en anderzijds met structurele oplossingen te zoeken. Onderwijl moeten fundamentele zaken worden aangekaart, de kerntakendiscussie gezond te voeren en dat zeker in relatie tot de manieren van samenwerking die we deze jaren kunnen verwachten. Dat laatste heeft potentie is hij van mening. Tot slot merkt hij op dat het er niet om gaat om snel even wat belasting op te halen, de onbenutte belastingcapaciteit invullen. Het zou feitelijk zo moeten zijn dat je een voorzieningenniveau wilt aanbieden op grond van wat de burger wenst. De kosten die hier tegenover staan kunnen lager maar ook hoger zijn. Mevrouw Boots-Boots vindt het een slecht idee om de bibliobus af te schaffen. Onderzoek eens wat de behoefte is en oordeel dan of het nog wenselijk is om de bibliotheekbusregeling in stand te houden. Vorig jaar hebben we nog gezegd om niet aan het muziekonderwijs te knagen en nu is dat wel het geval. Is een hogere eigen bijdrage misschien mogelijk? Onder sociale veiligheid zijn de kosten van Regio Control opgenomen. Omdat de politie onder andere door onderbezetting niet in staat was om deze taak in Beemster goed te vervullen. Er is toentertijd van uitgegaan dat dit een tijdelijke oplossing was en in drie jaar zou worden afgebouwd. Ondanks het gegeven dat zij hun werk prima doen is de vraag of het structureel moet worden. De politie is nu immers weer op sterkte en moet nu ook naar de Beemster kunnen komen. We moeten misschien meer op onze strepen staan want ook hier liggen taken voor ze die ze kunnen oppakken. Een andere kostenpost is het werelderfgoed, € 42.000,-- en die staat er al weer een paar jaar. Ook hier moeten we ons afvragen wat willen, wat moeten we en wat kunnen we. Een onderwerp voor de kerntakendiscussie. Dan heeft het zwemonderwijs de aandacht van het CDA. Het is belangrijk in een waterrijk gebied, maar hebben al niet veel kinderen een zwemdiploma als het schoolzwemmen begint. Zij stelt voor om een rugzakbudget beschikbaar te stellen alleen voor die kinderen die dan nog geen zwemdiploma hebben. Het klassikale zwemonderwijs en het vervoer komen hiermee dan te vervallen Het CDA is ook geen voorstander van een schoksgewijze verhoging van de OZB, daar kun je de burger niet in een keer mee belasten. Zij sluit zich aan bij een vorige spreker en wil ook nog een keer gebruik maken van het de egalisatiereserve OZB. Zij denkt dat dit wel valt op te lossen en dan duurt het maar een paar jaar langer voordat de onbenutte belastingcapaciteit is ingevuld. De inkomsten en de uitgaven van kinderopvang steken schril tegen elkaar af. Omdat u hier later in het jaar op terug komt wacht het CDA uw hopelijk positieve reactie af. Hetzelfde geldt voor de Technische Dienst Beemster en Zeevang. Zij hoopt dat er toch nog wat kosten besparingen kunnen worden gevonden. De heer Abraham merkt ten aanzien van de vacaturestop en het daaraan gekoppelde stappenplan dat je ook een kaderstellende vacaturestop kunt instellen. Hij waardeert de voorgestelde bezuinigingen maar heeft zo hier en daar wat bedenkingen. Hij kan niet beoordelen of een verwachte besparing op de abonnementen van € 10.000,- reëel is en of dat haalbaar is. Wij willen kwaliteit en dan moeten de medewerkers op de secretarie met goed materiaal kunnen werken. Dat geldt ook voor de besparing op de portokosten nu er stukken per e-mail of CD-Rom worden verzonden. De inspanningsverplichting bij de representatiekosten van het bestuursorgaan ad. €4.000,-- acht u alleszins verantwoord. Hij dringt er op aan om de uitreikingen van onderscheidingen toch een beetje feestelijk en vrolijk te laten blijven, bezuinig hier niet direct op. De bezuiniging op communicatie en voorlichting van € 4.000,-- zal ten koste gaan van de representatieve kwaliteit. Zoek daar toch iets voor waarbij de kwaliteit gehandhaafd blijft en het er toch goed uitziet. Bij openbare en orde en veiligheid gaat u uit van een besparing van 2% op het brandweerbudget. Hoe komt u aan de 2%. Zijn fractie is er voorstander van om het huidige verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 6 van 13
perceeltje van de brandweerkazerne in Zuidoostbeemster zo snel mogelijk te verkopen. Ten aanzien van de sociale veiligheid sluit hij zich aan bij wat mevrouw Boots al heeft genoemd. Hij stelt voor om met elkaar een inspanningsverplichting aan te gaan, zodat er op termijn afscheid van Regio Control kan worden genomen. Het toevoegen van de reserves van de nutsbedrijven aan de algemene reserve kan hij onderschrijven. Ten aanzien van het schoolzwemmen bespeurt hij dat er enige draagkracht is om over te gaan op een persoonsgebonden zwembudget voor kinderen die nog niet kunnen zwemmen. Het zal ook een heleboel regiemoeilijkheden op de scholen oplossen. Hoe verhouden de bovenmatige uitgaven voor het onderwijs zich tot die in de omliggende gemeenten en tot de referentiegemeenten. Het zoeken van een goedkopere vervoersmogelijkheid voor leerlingen juicht hij toe. Is er misschien samenwerking met de pilotgemeenten mogelijk? Hij beseft dat er ook bezwaren aan kleven. Hij denkt meer aan de manier waarop het WVG vervoer is geregeld. Allemaal dezelfde vervoerder. Middenweg 171, wat de PvdA betreft zo snel mogelijk verkopen, zij het onder goed omschreven condities, zoals eerder al zijn afgesproken. Ten aanzien van de bibliobus vraagt hij zich af of het mogelijk is om een hogere bijdrage te vragen zonder dat de bibliotheek hierdoor wordt uitgehold. Met betrekking tot het muziekonderwijs moeten we wel een consistent beleid voeren. De deur die vorig jaar wat verder is opengezet kan nu niet weer dicht worden gedaan. Met betrekking tot de eigen bijdrage merkt hij op dat deze in intergemeentelijk verband moet worden vastgesteld. Bezuinigen op het openbaar groen, jawel maar het moet wel netjes blijven. Niet populair maar voor de bedrijfsplaatsen van de gemeente bij de kinderopvang moet misschien van de werknemer een hogere eigen bijdrage worden gevraagd. De uitgaven bij milieubeheer en volkshuisvesting liggen bij ons fors hoger. Daar moet een goede verklaring voor zijn anders moeten we daar absoluut iets aan doen. Wat is de beoogde efficiency en winst bij het samenwerking met het ISW inzake milieubeheer en toezicht en welke opdracht ligt hier aan ten grondslag om de deelname te beëindigen. Uw besluit om een gedeelte van het budget van de interne controle van de financiële administratie aan te wenden om duidelijkheid te krijgen over die relatief hogere kosten vindt hij niet zo’n goed idee. Hij vraagt welke onderzoeksopdracht gegeven is. Bij de woningexploitatie geeft u aan om elke vrijkomende woning te verkopen, Voeren we daar een actief beleid in en zijn de huidige huurders al eens benaderd. Ten aanzien van de OZB merkt hij op dat er nog steeds politieke groeperingen zijn die denken dat de OZB de sluitpost van de begroting is. Dat is het niet, het is een gewoon financieel middel. De opmerking van de heer Schagen dat 12% verhoging onbespreekbaar is pareert hij met de opmerking dat, als er geen beroep op de compensatie wordt gedaan het geheel geen haalbare kaart is. Tot slot merkt hij ten aanzien van de egalisatiereserve (pag.10) op, dat deze volledig moet worden gebruikt voor het doel waarvoor hij is bedacht en dat deze niet in één keer moeten worden opgeheven. De voorzitter nodigt het college uit om te reageren op de vele op- en aanmerkingen die de commissieleden hebben uitgesproken. De heer Oelen zegt dat de stukken die nu voorliggen goed zijn voorbereid. Hij constateert dat er bereidwilligheid bestaat om mee te denken maar we gaan lang niet ver genoeg en de meeste commissieleden zeggen dat ook. Om met voorbeelden te komen blijkt toch erg moeilijk. Opmerkingen gemaakt door de PvdA als kerntakendiscussie, we leven boven onze stand en we moeten vermageren worden afgewisseld met opmerkingen dat er ook zoveel waardevolle zaken zijn. En daar ligt nu juist het dilemma. Het CDA heeft zich kritisch opgesteld ten aanzien van het inhuren van externe bureaus. Ook zij willen de kerntakendiscussie aangaan en de OZB verhoging valt zwaar. Spreker merkt op dat de egalisatiereserve OZB al in de berekening van het college is meegenomen. Ook het college wil de invulling van de onbenutte belastingcapaciteit over enkele jaren verdelen. De VVD en de BPP hebben opmerkingen gemaakt over het BCF. Hij kan hun opmerkingen begrijpen maar kan niet verklaren waarom het zo is. Misschien dat de sector Middelen hier een duidelijker antwoord op kan geven. Heel blij is hij met het algemeen akkoord over de bezuinigingen. Wees echter alert. Denk er over na hoe je het vorm gaat geven. Het standpunt over kosten met betrekking tot BEP, sport en de geluidsschermen. Om deze kosten onder te brengen in de exploitatiekosten van de gronden gaan we zonder meer onderzoeken. Dat kan tot gevolg hebben dat bepaalde prijzen omhoog gaan. De vergoeding die we voor gasaansluitingen ontvangen willen we niet meer in de daarvoor aangewezen reserve storten. De gehele reserve verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 7 van 13
willen we verdeeld over drie jaar aan de algemene reserve toevoegen. In het bezuinigingsvoorstel is de OZB egalisatiereserve al meegenomen. € 70.000,-- en € 77.000,-- in drie jaar gebruiken betekent dat er in 2007 een gat van € 147.000,-- is. Ook de offers die in de criteriumnota worden gevraagd doen pijn, maar er valt niet aan te ontkomen. Over het temporiseren van de OZB verhogingen moet worden gesproken. Spreker zijn voorkeur gaat uit naar de grootste stap in het eerste jaar. In de volgende jaren heb je daar profijt van, de inkomsten in het eerste jaar zijn dan namelijk structureel. Hij stelt zich voor dat als er uit de discussie een percentage naar voren komt om met het hoogste percentage te beginnen in 2004. De vermindering met 2% van de brandweerbegroting is een zgn. loswrikpercentage. Het is niet vanzelfsprekend dat een bepaalde organisatie buiten de bezuinigingsmaatregelen valt. Het mag geen vermindering van de veiligheid tot gevolg hebben. Dit kan misschien in de sfeer van opleidingen als dit kan worden uitgesteld. De opmerkingen gemaakt ten aanzien van de reserves nutsbedrijf en het afscheid van Middenweg 171 onder goede voorwaarden neemt hij mee in de besluitvorming. De opmerking van de BPP over de verminderde uitkering uit het gemeentefonds van 1% die mogelijk overeenkomt met een percentage van de OZB van tussen de 4 en 7%. Ten aanzien van de eerdere bezuinigingsvoorstellen van deze fractie deelt hij mede dat men ze niet wilde omarmen. Men kon ze voor een groot deel niet aannemen. Met enkele kon dat wel zoals bijvoorbeeld wat u nu noemt het temporiseren van het onderhoud. Dat kan en misschien komt dat er wel uit. Ons antwoord op uw voorstel was dat het gevaarlijk kan zijn. Het onderhoud is hier goed en we kiezen er voor dat zo te houden. Wat niet kan is bijvoorbeeld de vergoeding van wethouders op 60% te zetten. Dan kan en mag niet. We hebben het uit laten zoeken of het is toegestaan om twee banen zoals bij de gemeenteklasse hoort in te laten vullen door drie personen voor het totale percentage. Het antwoord was duidelijk: het mag niet. Heel interessant vindt hij de opmerking, dat je kunt investeren om mogelijk een bezuiniging te realiseren. Dat kan een mogelijkheid zijn. Net als alle andere partijen willen ze het voorzieningenniveau handhaven, maar geen verhoging van de OZB. De te voeren discussie zal tot een oplossing moeten leiden. Regio Control controleert niet alleen de jongeren maar doet ook aan objectbeveiliging en wijktoezicht, de sociale veiligheid. Dit is zeer belangrijk voor het veiligheidsgevoel van onze burgers. Toch stellen wij voor om het niveau van 2002 te handhaven. De objectbeveiliging zoals het gemeentehuis en het bedrijventerrein wordt bij een afbouw van de overeenkomst met Regio Control niet door de politie gecompenseerd. Dit is de voor ons liggende keuze en een keuze is om niet op veiligheid te bezuinigen. Het kan, maar dat heeft consequenties. Er staat in de kaderbrief: er zijn diverse bezuinigingsmaatregelen. Er had bij moeten staan: inclusief 12% verhoging OZB. Bezuinigingen plus extra OZB zijn in totaal € 363.000,--. Verder wordt er € 147.000,-- op de reserves afgebouwd. De gevolgen van de werking BCF worden geraamd op € 320.000,--, dat moet ook ergens vandaan komen. Dat halen we al uit de algemene reserve. Dit is verantwoord omdat na verloop van tijd een voordeel ontstaat, dat vervolgens weer ten bate van de algemene reserve komt. Na verwerking van de voorstellen van het college resteert nog een tekort van € 147.000,--. In het verleden keek men bij een dergelijk bedrag omgerekend in guldens somber, maar dat zie ik nu nog niet. Mevrouw Benningen merkt op dat het leerlingenvervoer een rijksregeling is. De gemeenten kunnen alleen maar uitkijken naar een goedkopere vervoerder. Er is hierover contact met andere gemeenten maar het vervoer op zich valt lastig te combineren. Gezamenlijk een vervoerder kiezen zou iets kunnen opleveren. De eigen bijdrage wordt ook geregeld door het Rijk, de gemeente kan hier niets aan doen. In het directeurenoverleg van het basisonderwijs is er een discussie gaande over het zwemonderwijs. Er wordt op drie scholen eenmaal per veertien dagen gezwommen en een school heeft het afgeschaft. De gedachte leeft om het zwemonderwijs af te schaffen behalve voor die kinderen die nog niet kunnen zwemmen. Samen met de ouders en met de school moeten we dan die inspanningsverplichting aangaan. De opmerking kaderstellende vacaturestop kan mevrouw Benningen niet goed plaatsen. Kan de heer Abraham dit nader verklaren. De heer Abraham vindt dat in het voorstel nog genoeg ontsnappingsmogelijkheden zitten om hier niet aan te voldoen. In principe wil hij helemaal geen invulling meer. Mevrouw Benningen heeft hier moeite mee want je zult bepaalde plekken moeten invullen, zeker als er maar een persoon voor is. Ondanks de samenwerking met de regiogemeenten kan er een moment zijn dat je een vacature in moet vullen omdat je anders niet meer je taken kunt uitvoeren. U kunt zich voorstellen dat zoiets niet mag gebeuren, je moet je wettelijke taken verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 8 van 13
kunnen blijven uitvoeren. Een algehele vacature stop vindt zij eigenlijk onaanvaardbaar maar er zal kritisch worden gekeken als er een vacature is ontstaan of en hoe deze mogelijk zal worden ingevuld. Het bestuurlijk op afstand zetten van het basisonderwijs (SPOOR) zal in de volgende commissie samenlevingszaken vergezeld van de financiële consequenties aan de orde komen. In de eerste jaren zal het zeker budgettair neutraal zijn en op de langere termijn gaat het ons minder kosten. Hoe het in de andere gemeenten zit kan zij niet precies zeggen. Zij meent te weten dat in GraftDe Rijp en Schermer het bestuur op afstand staat. Op het werelderfgoed is in 2003 al bezuinigd en eigenlijk resteert er nog een relatief klein bedrag om als gemeente het predikaat werelderfgoed uit te dragen. Bovendien zijn wij door de Unesco aangewezen als siteholder samen met het waterschap. Ook van het waterschap ontvangen wij een bijdrage. De voornaamste kosten zijn nog altijd de salariskosten en de overheadkosten. Verder is er een kasgeldlening met het infocenter welke terug zal worden betaald. Voor wat betreft de toerismebevordering en de kerntakendiscussie verwijst zij nog naar de ‘Egmondsessie’ van een paar jaar geleden waarin heel nadrukkelijk is gesteld dat de gemeente een vliegwielfunctie heeft. Dit draait nog maar net en moet nog snelheid krijgen want we zijn nog maar net bezig. Je probeert om tenslotte marktpartijen de zaak over te laten nemen. Mevrouw Ruijs gaat in op de reactie van de VVD. Kijk eerst eens of wij wat zuiniger kunnen doen alvorens de verengingen hiermee te belasten. Het uitgangspunt is vorig jaar al genoemd, dat een subsidie nodig moet zijn om een verenigingsbegroting sluitend te maken. Daar wordt op dit moment naar gekeken. De BPP noemde dat er mogelijk risico’s ontstaan als het buitengebied op de riolering wordt aangesloten. Dat is wel waar maar die kosten drukken niet op de begroting. Want alle kosten die gemaakt worden voor de riolering worden op de gebruiker door middel van de heffing verhaald. Ook heeft u gesproken over het neerleggen van de kosten bij de handhaafde. Wij hebben de plicht om milieuzaken te controleren. Deze kosten kunnen wij niet verhalen. Op dit moment zijn wij bezig om te kijken hoe we die kosten naar beneden kunnen brengen. Daar waar men zich goed aan de regels houdt zou wat minder frequent kunnen worden gecontroleerd en bij bedrijven waar het wat minder is geregeld zou wat vaker kunnen worden gecontroleerd. Hier is zeker een besparing te realiseren. Bij de Technische Dienst heeft men dit al gestalte gegeven door minder formatie in te vullen. Het CDA heeft het gehad over het niet afschaffen van de bibliobus. We gaan gewoon kijken bij de bibliotheek. Op de begroting van het afgelopen jaar hebben zij iets overgehouden. In de afgelopen jaren hebben zij een behoorlijk budget gehad om een goed boekencollectie op te bouwen en we moeten hen vragen eens mee te denken over mogelijke bezuinigingen. Zij is het met de PvdA eens dat er een consistent beleid moet worden gevoerd met betrekking tot het muziekonderwijs. Maar we hebben een groot tekort er je zoekt overal iets. Zij stelt voor om met de muziekschool in gesprek te gaan om te kijken wat de mogelijkheden zijn. Aan de ene kant hogere opbrengst aan de andere kant bezuinigingen. Dat zou bijvoorbeeld wat minder lesuren kunnen zijn. Met de kinderopvang wordt momenteel overleg gevoerd omdat de ouderbijdrage lager ligt dan in de omliggende gemeenten of andere instanties. Zij is van mening dat dit iets moet opleveren. Aan de andere kant is het zo dat het subsidie dat we verstrekken er toe bijdraagt dat ook minder draagkrachtigen van de kinderopvang gebruik kunnen maken. Dat wil zij zo houden. De efficiency winst die wij proberen te behalen via het ISW probeert men te realiseren door het op een andere manier verdelen van de uren. De 320 uren die wij nog moesten afnemen waarvan wij niet wisten hoe we ze moeten gebruiken kunnen nu op een andere manier worden ingezet. Een groot gedeelte van deze uren is aan andere gemeenten uitbesteed die dat voor ons afnemen. De hoge kosten die wij voor milieubeheer maken in verhouding tot de referentiegemeenten zal nader worden onderzocht waar dit door wordt veroorzaakt. Door een gewijzigde vacature invulling is hier al een begin meegemaakt. Het aantal milieucontroles per jaar kan worden verminderd en dit traject is al ingezet. Het onderzoek op zich is toch belangrijk om alsnog te doen. Op de vraag van de voorzitter of alle vragen zijn beantwoord wordt door de heer Abraham en de heer Klaver gereageerd. De heer Abraham merkt op, dat er op zijn vragen niet direct een antwoord kan worden gegeven. Dat is niet zo’n probleem maar hij wil die antwoorden wel hebben voordat hij een keuze gaat maken. De heer Klaver heeft nog geen antwoord op de compensatieperiode met betrekking tot het BCF. verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 9 van 13
De heer Sas zegt toe dat dit antwoord voor de aanstaande raadsvergadering schriftelijk zal worden gegeven. In tweede instantie. De heer Abraham heeft geen behoefte om over de afzonderlijke bezuinigingspunten die aan de orde zijn geweest iets te zeggen. Mijn conclusie is dat de visie van de partijen aan deze kant van de tafel is dat de belastingcapaciteit moet worden gebruikt. We moeten zo snel mogelijk op de maximale potentie komen en daarbij de egalisatiereserve OZB gebruiken om de schoksgewijze en relatief grote tariefsverhoging op te vangen. In drie jaar betekent dat een gat ten opzichte van het plaatje van de heer Oelen van € 210.888,91. Dat zullen we ergens anders vandaan moeten halen. De aanzet is mooi maar niet goed genoeg. Het is niet aan ons om te zeggen ga alles nog eens na. Wij willen een fundamentele en structurele keuze maken. De heer Klaver wil dat alles in redelijke mate plaatsvindt. Kijk in de organisatie wat daar nog mogelijk is, temporiseer de OZB verhoging. De VVD denkt aan een iets langere periode dan de drie jaren die hier zijn genoemd. Dat er een gat is dat is duidelijk maar het moet kunnen worden verkocht aan de burger. Voorts is hij van mening dat de balansverhoudingen moeten blijven. We hebben ooit gezegd dat het eigen vermogen 60% van het balansbedrag moet zijn. Dat is een hoog cijfer en hij denkt dat dit wat lager zal moeten worden. Dan zijn we nog geen ongezonde gemeente maar het moet wel duidelijk zijn naar de toekomst toe. Dan weten we waar onze mogelijkheden liggen. De reserves mogen dus niet te snel dalen. De heer Schagen is van mening dat er te snel naar het belastingmiddel wordt gegrepen. Eerst andere zaken doorlopen en dan pas het belastingmiddel. Kijk waar er fundamenteel iets valt te regelen zoals bestuur en organisatie, de kerntakendiscussie en dan pas het belastingmiddel. Juist nu in een tijd waarin de inkomens onder druk staan is dit van belang. De belastingdruk in Beemster ligt boven het gemiddelde als we naar vergelijkbare gebieden kijken. De BPP heeft een en ander al doorgerekend om zonder de beoogde belastingverhogingen toch tot een sluitende begroting te komen. De heer Abraham zegt verbaasd te zijn, dat de heer Schagen mogelijkheden ziet om het tekort voor 2004 van €978.000,-- zonder belastingverhoging weg te werken. De heer Schagen heeft in de afgelopen jaren in de algemene beschouwingen bezuinigingsvoorstellen gedaan, die volgens diens fractie wel kunnen maar die in de praktijk gewoon niet mogelijk zijn. De heer Schagen vindt dat het college in haar voorstel al ver is gekomen maar er moet meer gebeuren. Hij wil niet met de in deze mate voorgestelde belastingverhoging meegaan. Een en ander hangt af van de andere bezuinigingsmogelijkheden die worden gevonden. Er zijn vanavond veel suggesties gedaan die nog niet op hun merites zijn bekeken. Als die zijn doorgerekend zullen we veel verder komen dan we nu kunnen zien. Mevrouw Boots-Boots merkt op dat de BPP in een eerder stadium heeft gezegd dat zij verder heeft gekeken dan de belastingverhogingen. Nu zegt spreker dat hij veel goede ideeën heeft gehoord en ik denk dat die ideeën niet alleen van de BPP komen maar ook van andere partijen. De heer Schagen merkt ten aanzien van het aantal wethouders op het mogelijk is voor een gemeente die in klasse 4 valt om bij drie wethouders van 60% tijdsbesteding uit te gaan. Volgens de heer Schagen wordt het landelijk toegepast en waarom zou dit niet in de Beemster kunnen. Het zou dan een stukje van de structurele bezuiniging kunnen opleveren. Het is een van de suggesties van de BPP. Voorts is hij van mening dat er onderzoek moet worden gedaan om de kosten van milieuhandhaving te beperken. Hierbij valt aan beleidsaanpassingen te denken waardoor er op termijn bezuinigingen ontstaan. Mevrouw Ruijs antwoordt de heer Schagen dat dit traject al is ingezet en dat dit in de begroting is verwerkt. Zij nodigt de heer Schagen aan te geven waar nog veel geld valt te verdienen. De heer Schagen laat weten dat in het bezuinigingsvoorstel van de BPP dit onderdeel nog op nul staat. Zij willen eerst onderzoeken waar nog bezuinigingsmogelijkheden zijn. Hij is van mening dat er vanavond te kort tijd is om tot een oplossing te komen en vraagt de voorzitter de gedane suggesties aan het college mee te geven. Het belastingmiddel mag pas als laatste mogelijkheid worden aangewend om de ontstane tekorten te dekken. De heer Abraham wil graag van de heer Schagen weten hoe hij tegenover belastingen in het algemeen en de belastingcapaciteit in het bijzonder staat. Vindt hij niet dat hij op deze manier elk jaar een dief van zijn eigen portemonnee is. Hij excuseert zich op voorhand voor het woord dief. De heer Schagen antwoordt hem dat als de gewenste voorzieningen dat vragen en dat ook duidelijk is uitgesproken door de bevolking, dan zal daar het gepaste belastingregime tegenover verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 10 van 13
staan. Hij is er geen voorstander van om eerst geld op te halen en daarna te investeren, hij bestrijdt deze methode. De heer Klaver merkt op dat het de overheid is die zaken van bovenaf oplegt waar tegenover een inspanningsverplichting van de gemeente wordt verwacht. Mevrouw Boots-Boots voegt hier aan toe dat de financiële middelen steeds meer terug worden gedraaid terwijl er meer wordt verwacht van de gemeenten. Aan alle taken hangt een prijskaartje en waar moet dat van worden betaald. Zij vraagt de heer Schagen duidelijk aan te geven hoe hij dat ziet. De heer Schagen zegt toe dat de commissieleden het bezuinigingsvoorstel zoals het door zijn fractie is doorgerekend zullen krijgen. Daarnaast heeft hij nog wat aanmerkingen op de rekenexercities zoals die in het aangeboden voorstel zijn gedaan. Hij blijft bij zijn standpunt dat de gevolgen van het BCF mogelijk te negatief worden ingeschat. Gelet op de literatuur die hierover is verschenen is hij hoopvoller gestemd. Mevrouw Boots-Boots merkt op dat alle fracties meedenken over de bezuinigingen en dat het heel moeilijk is om nog ergens financiële ruimte te vinden. Aan wethouder Oelen laat zij weten dat het CDA evenals de PvdA en de VVD er al jaren voorstander van is om de egalisatiereserve OZB aan te wenden wanneer er van schoksgewijze verhogingen sprake is en dat is nu het geval. Het is voor haar niet aanvaardbaar om een verhoging van 12% in een maal aan de burger te verkopen, het moet gefaseerd waarbij zij zich realiseert dat het inlopen van de onbenutte belastingcapaciteit wat langer zal gaan duren. Zij refereert nog eens aan de door haar in een eerder stadium gemaakte opmerking over Regio Control. Een deel van de taken die zij uitvoeren horen naar haar mening bij de politie thuis. Zij wijst er op dat de controle op het bedrijventerrein door de deelnemers zelf wordt bekostigd. Voor wat betreft de post Werelderfgoed merkt zij op dat nog steeds dezelfde kosten zijn opgenomen als in voorgaande jaren. Zij is benieuwd wat de gedane investeringen gaan opbrengen en hoeveel subsidies er binnen worden gehaald. Verder is zij blij te horen dat de commissie de bibliobus een warm hart toe draagt. Zij hoopt dat de gesprekken met de bibliotheek, die inmiddels wat financiële ruimte heeft, iets zullen opleveren. De heer Oelen antwoordt het CDA dat ondanks het feit dat de egalisatiereserve OZB is aangesproken er nog een verhoging van 12% noodzakelijk is. Het tekort van € 147.000,-- moet worden gedekt. Ook is hij van mening dat een belastingverhoging niet het enige middel is om een tekort te dekken. Ook andere zaken zullen kritisch moeten worden bekeken. Hij wacht de voorstellen van de BPP af. Wellicht kan er iets mee worden gedaan. De opmerkingen van de VVD en de PvdA om de onbenutte capaciteit over een langere periode in te vullen zal hij aan het college overbrengen. De vraag was welke kaders reikt u ons aan en twee steken er duidelijk boven uit. Alle partijen willen een kerntakendiscussie en drie partijen willen de onbenutte belastingcapaciteit invullen. Mevrouw Benningen wil van de VVD en de BPP weten wat men nu precies bedoelt met de opmerking om vooralsnog eerst in de eigen organisatie te kijken. Moeten de mensen nog harder werken. Over het Werelderfgoed merkt zij op dat er een kasgeldlening is afgesloten met het infocenter en dat bedrag komt op termijn terug. Daarnaast heeft de raad een bedrag beschikbaar gesteld om de gemeente als Werelderfgoed gezicht te geven. Dat wordt van je verwacht. Het grootste deel van de kosten bestaat uit salariskosten en overhead en daar valt niet aan te ontkomen. Mevrouw Ruijs merkt op dat zij graag wil weten wat de rekenexercities van de BPP inhouden. Waarom komt u daar nu niet mee nu we bij elkaar zitten. De heer Jonges wil even stil staan bij de vraag naar een kerntakendiscussie. De tijd begint te dringen bij het opstellen van de ontwerpbegroting voor 2004. Hij acht een en ander in de nog beschikbare tijd niet haalbaar, tenzij ter voorbereiding van een kerntakendiscussie alleen nodig is om bij begrotingsposten aan te geven of het om een wettelijke of contractuele verplichting gaat dan wel een autonome bevoegdheid van de gemeente betreft. Voor onderzoek naar de (on)mogelijkheden van bezuiniging op de diverse begrotingsposten ontbreekt de tijd. Aan de termijnen die voor het indienen van de begroting staan valt niet te ontkomen. Hij voorziet een praktisch probleem. De heer Abraham vindt dat de heer Oelen de kaders goed heeft samengevat. Wat hem betreft mag hij de kleintjes die er bij staan en waarover consensus is bereikt ook aan de kaders toevoegen. Primair gaat het hem om * wat doen we en wat kost het verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 11 van 13
* wat moet en wat kost het en vervolgens gaan wij bepalen wat willen we en wat kost het. Daar wordt dan het financiële kader onder geschoven. Een kerntakendiscussie lost het probleem voor 2004 niet op. Hij ziet het als voorsorteren, d.w.z. een gedeelte in 2004 en een gedeelte in 2005. Ook de heer Klaver is van mening dat de kerntakendiscussie zich over een wat langere periode uit moet strekken, 2005 en 2006. Verder is hij benieuwd naar de notitie die nog wordt gemaakt over de verwachte uitwerking van het BCF, m.a.w. hoe gaan wij hier boekhoudkundig mee om. Hij denkt dat de schade nog wel mee zal vallen. Bovendien wil het college dit tekort ten laste van de algemene reserve brengen. Wilt u dit ook in de toegezegde notitie meenemen. De heer Jonges reageert hier als volgt op. Na verloop van tijd zal pas blijken wat de gevolgen van het BCF zullen zijn. Het nadeel is in de eerste jaren maximaal € 39.000,--. Het andere deel dat betrekking heeft op de investeringen wordt niet ten laste van de exploitatie gebracht maar ten laste van de algemene reserve. Het argument daarvoor is dat op termijn dat geld weer terug zal komen. Als je het ten laste van de exploitatie zou brengen kan het voorkomen dat je nu de OZB extra verhoogt en over een jaar of tien mogelijk weer verlaagt verlagen. De discussie over het BCF is niet van invloed op de kerntakendiscussie en bezuinigingen. De heer Klaver blijft een gat zien tussen wat er wordt toegevoegd en wat er wordt uitgenomen. De heer Schagen zegt zich vanavond wat afwachtend te hebben opgesteld. Wat zijn fractie heeft gemaakt zal hij het college op korte termijn doen toekomen. En dan mag er wat hem betreft op worden geschoten. Voortbouwend op wat er is neergelegd, de suggesties meenemend die door u als collega’s vanavond zijn gedaan en samen met de ideeën van de BPP denkt hij dat er geen draconische belastingmaatregelen nodig zullen zijn. Mevrouw Boots-Boots vraagt of de heer Schagen af heeft willen wachten wat er vanavond ter sprake is gekomen om vervolgens zijn bezuinigingsplan te presenteren. De heer Abraham zegt dat hij benieuwd is welke cijfers door de BPP zullen worden gepresenteerd. De heer Schagen antwoordt op de vraag van de voorzitter of hij nog iets over de kerntakendiscussie kwijt wil dat zijn fractie de discussie graag wil voeren. Mevrouw Boots-Boots sluit zich voor wat de kerntakendiscussie betreft aan bij de opmerkingen die de heer Abraham hierover heeft gemaakt. De voorzitter stelt vast dat hiermede de bezuinigingsnotitie en de Kaderbrief zijn behandeld en wenst het college veel wijsheid. 8. Regionale Samenwerking. De voorzitter stelt vast dat geen van de aanwezigen hierover iets te melden heeft en gaat over naar het volgende agendapunt. 9. Project “Samenwerking gemeenten Beemster, Graft-De Rijp, Schermer en Zeevang”. De heer Abraham vond de bijeenkomst die de gemeenteraden onlangs hebben gehad bijzonder goed met name waar het sociale zaken betrof. Hij is tevreden over het bereikte resultaat en complimenteert de medewerkers die de voorbereidingen hebben gedaan. Hij ziet voor de rest van de samenwerkingsmogelijkheden een goed perspectief. Ook de heer Oelen heeft die positieve geluiden vernomen. Dinsdag 8 april komen de vier colleges bij elkaar en ook de vier burgemeester treffen elkaar in een aparte sessie die week. De heer Klaver is enthousiast over het bereikte samenwerkingsresultaat inzake sociale zaken. Er is hiermee aangetoond dat er mogelijkheden zijn in federatief verband. 10. Bepalen welke van de besproken agendapunten tevens voor de raadsvergadering geagendeerd moeten worden. De voorzitter loopt alles na en stelt voor om punt 5 en 6 te agenderen voor de raadsvergadering van 24 april a.s. De heer Abraham merkt op dat de Kaderbrief (agendapunt 7) op dit moment nog niet afgehandeld kan worden waarop de heer Oelen namens het college verklaart dat na de behandeling van de Kaderbrief en de notitie bezuinigingen er geen nieuwe notitie wordt geschreven. De gevolgen van de behandeling van deze stukken zullen in de ontwerpbegroting 2004 worden verwerkt. 11. Rondvraag. De voorzitter vraagt of de BPP hun bezuinigingsvoorstellen ook binnenkort aan de overige fracties ter beschikking stelt. verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 12 van 13
De heer Schagen antwoordt hier bevestigend op. Vervolgens vraagt hij of het bekend is hoe het met de aansprakelijkheid van de raadsleden zit. Hij haalt hier het Pikmeerarrest aan dat in deze zaken voor de gemeenten opgeld doet. De heer De Jong antwoordt hem dat de meningen hierover erg verdeeld zijn. De problemen spitsen zich toe op twee zaken: * of de interpretatie van de Pikmeer 1 en 2 arresten wel tot gevolg mag hebben en aanleiding mag zijn om een andere uitleg te geven over de verantwoordelijkheid van de individuele raadsleden. Hierover bestaat onduidelijkheid. * of het individuele raadslid, als met 13 raadsleden iets wordt besloten en even los van de Pikmeer arresten, wel hoofdelijk voor aansprakelijk is. Als het gaat om leden van verenigingen en stichtingen is het Burgerlijk Wetboek aangepast op de persoonlijke verantwoordelijkheid van de leden en waarom zou dat voor gemeente niet gelden. Zolang deze vragen niet door de deskundigen zijn beantwoord kan ik u niets meer zeggen dan ik zojuist heb gedaan. We moeten het gewoon afwachten en zolang u geen gekke besluiten neemt hoeft u niet bang te zijn op persoonlijke verantwoordelijkheid te worden aangesproken. Mevrouw Boots-Boots mist de aankondigingen van de raads- en commissievergaderingen in de Binnendijks. De heer Jonges antwoordt haar dat dit inderdaad het geval is. Als de kopij moet worden aangeleverd is er vaak nog geen agenda bekend. Niets meer aan de orde zijn sluit de voorzitter onder dankzegging van een ieders inbreng om 22.30 de vergadering.
verslag commissie middelen op 2 april 2003
blz. 13 van 13
