Te k s t : G e e r t B o u c k a e r t • F o t o g r a f i e : R o e l J a c o b s
H a l f t i j d s s c h r i j v e r , h a l f t i j d s o n d e r n e m e r D i m i t r i C ast e l e y n : “ I k h e b m e z e l f h e t m o o i st e c a d e a u g e ko c h t dat j e k u n t ko p e n : t i j d ” Geen twee werelden die zo ver uit elkaar liggen als de harde zakenwereld en de wereld van de poëzie. Maar niet voor Dimitri Casteleyn. Zowel de literatuur bedrijven als ondernemen zaten hem van jongs af aan in het bloed. Het zakenleven nam de overhand, maar enkele jaren geleden schroefde de Latemnaar zijn bestuurlijke activiteiten terug om tijd vrij te maken om zich aan zijn eerste passie te wijden. In 2005 verscheen van hem bij het Poëziecentrum de opgemerkte gedichtenbundel ‘Omgekeerd’ en onlangs kwam een kinderboek uit. Een tweede dichtbundel en een roman zitten in de pijplijn.
Dimitri Casteleyn
14
Dimitri Casteleyn, afkomstig uit Aarsele, vestigde zich twaalf jaar geleden in Latem. Lang daarvoor al schreef hij gedichten. Tijdens zijn studies Germaanse Filologie aan de K.U. Leuven publiceerde hij in een aantal literaire tijdschriften en wist hij enkele prijzen in de wacht te slepen. Nadat hij aan het Centre de Formation aux Affaires in Reims een MBA behaalde, ging hij aan de slag bij de VRT. Bij BP Nutrition en SCA Packaging maakte hij kennis met de wereld van de communicatie. In 1994 richtte hij zijn eigen corporate communications consultancy-bureau op: Ellips Communication nv. Het jaar daarop was hij medeoprichter van e-COM Interactive Expertise nv, een van de eerste Belgische intranetbouwers. In 1997 al, toen het bedrijf marktleider was in België, werd het verkocht aan het Franse Alcatel. Ellips Communication werd in 2001 verkocht aan het Amerikaanse Omnicom Inc. Het bedrijf heet nu Porter Novelli nv. Het was ten tijde van de verkoop van zijn communicatiebureau dat Casteleyn zijn kans schoon zag om professioneel gas terug te nemen en zich weer op zijn schrijverscarrière te storten.
Je debuteerde vrij laat, Dimitri. Kunnen we stellen dat je professionele carrière lang in de weg heeft gezeten van je literaire ambities? Dimitri Casteleyn: Ten eerste wil ik zeggen dat de gemiddelde leeftijd van debutanten 37 jaar is. Ik was 38, dus zo laat is dat niet. Nu is het wel zo dat ik al schrijf sinds mijn tienerjaren. Mijn activiteiten als ondernemer en bestuurder hebben er op een bepaald moment inderdaad voor gezorgd dat ik geen tijd meer had om te schrijven. Als je zestig tot zeventig uur per week werkt, dan komt dat er niet meer van. Dat neemt echter niet weg dat ik mijn professionele activiteiten altijd met hart en ziel heb uitgeoefend. Ondernemen en organiseren zit me in het bloed. In mijn tienerjaren al was ik niet alleen gefascineerd door de literatuur, maar ook door het ondernemerschap. Ik heb twee passies. In mijn tweede licentie Germaanse in Leuven heb ik die twee perfect kunnen combineren. Ik heb toen de Interuniversitaire Literaire Wedstrijd georganiseerd. Leuven had zijn eigen literaire wedstrijd, maar ik heb er ook Antwerpen, Kortrijk en Brussel bij betrokken. Ik heb de prijzenpot verdubbeld en een
15
D i m i t r i C ast e l e y n : “N a v i j f j a a r m e t c o m mu n i c at i e b u r e au s
gewerkt te hebben,
k r e e g i k h e t g e vo e l dat i k h e t z e l f b e t e r ko n . ”
jury samengesteld met toen nog volslagen onbekende mensen, die ondertussen bekend geworden zijn, zoals Kristien Hemmerechts en de dichter Erik Spinoy. Waarom heb je na je studies geen job gezocht waarin je je beide passies kon combineren en ben je naar Reims getrokken? Dimitri Casteleyn: Ik wou na mijn Germaanse nog verder studeren. Maar ik wou iets totaal anders doen, iets dat meer de richting van het ondernemen uitging. En liefst in een taal die ik nog niet zo goed kende. Als germanist ken je goed Engels en Duits, maar nauwelijks Frans. Ik heb samen met twee vrienden ingangsexamen
gedaan in Reims, maar spijtig genoeg was ik de enige die geslaagd was. Ik zag er wat tegen op om alleen naar Frankrijk te vertrekken en bovendien was het een dure studie. Dat extra jaar zou het dubbele kosten van een jaar Leuven. Nu mocht ik van mijn ouders verder studeren, maar ze hadden nog drie andere zonen en wilden niet meer betalen dan de kost van een jaar Leuven. Voor de rest moest ik zelf opdraaien. Ik heb al mijn spaargeld opgenomen, wat vakantiejobs gedaan en toen ik vertrok, had ik net genoeg om het een jaar uit te zingen. Achteraf bekeken, was dat het mooiste cadeau dat mijn ouders me konden geven. Ze leerden me investeren in mezelf.
Hoe groot was de cultuurshock? Dimitri Casteleyn: Enorm. Reims is uiteindelijk niet zo ver - zowat drie uur rijden maar toch, als je daar als 21-jarige alleen aankomt, word je echt ondergedompeld in een totaal andere taal en cultuur. Ik kende echt niet goed Frans, maar kreeg daar van de eerste dag les in nieuwe vakken, zoals boekhouden, fiscaliteit, recht, human resources, economie, allemaal in het Frans. Ik begreep niet de helft. In het begin maakte ik notities in fonetisch schrift, iets wat ik geleerd had in de Germaanse. Vrij absurd. ’s Avonds, als iedereen uitging, zat ik te studeren en Franse woordenlijsten te maken. ’s Morgens stond ik extra vroeg op om die van buiten te leren. Het was een harde, maar een goede leerschool. Ik heb over het plots leven in een andere cultuur toen een gedichtencyclus geschreven, die is gepubliceerd in Dietsche Warande & Belfort.
Belofte
16
Je was dus nog altijd met literatuur bezig, maar toen ging je voor de VRT werken. Dimitri Casteleyn: Een culturele instelling bij uitstek. Ook daar was ik nog steeds met literatuur bezig. Tijdens mijn jaren bij BP Nutrition en SCA Packaging werd het al minder. Dat waren vrij drukke tijden. Ik vond de wereld van de communicatiebureaus wel heel boeiend en kreeg na een jaar of vijf het gevoel dat ik dat zelf ook kon. Ik was zelfs zo onbescheiden om te denken dat ik het beter kon. Dan moet je het ook doen. Daarom heb ik in 1994 met een partner Ellips Communication opgericht. In een crisisjaar! Iedereen verklaarde ons gek. Het was een risico, maar het liep ongelooflijk goed. Binnen de maand werden mijn twee vorige werkgevers klanten. Op het einde van het eerste jaar was ons budget drie keer zo groot als we gedacht hadden en waren al met zijn zevenen. Zo groeiden we verder: naar twaalf, zeventien,
twintig, dertig werknemers, enzovoort. Ik werkte gemakkelijk tachtig uur per week. Ik had helemaal geen tijd meer voor literatuur, maar ik heb mezelf toen al de belofte gemaakt dat ik tien of vijftien jaar later de draad weer zou opnemen. Voorlopig zat dat er niet in, want een jaar later richtte je een tweede bedrijf op. Dimitri Casteleyn: Zoals ik al zei, hadden we het eerste jaar onverwachts veel winst gemaakt met Ellips. Iemand uit de bedrijfswereld gaf ons de raad om die winst te investeren in een nieuw bedrijf. Een bedrijf dat zich situeert in een branche, waarvan je denkt dat ze je op termijn concurrentie zal aandoen. In 1995 was dat de opkomende e-commerce. Toen hebben we met een derde partner e-COM opgezet. Wij waren met de klassieke communicatie bezig: brochures, jaarverslagen, e-COM zou zich met elektronische communicatie bezighouden. Oorspronkelijk wilden we ons toespitsen op het inhoudelijke, maar het bedrijf werd al snel de eerste intranetbouwer in Vlaanderen en ging dus meer de vormelijke kant op, de kant van de software. Dat paste strategisch niet meer bij Ellips en toen Alcatel in 1997 e-COM wou kopen, omdat we ondertussen al marktleider geworden waren, hebben we niet geaarzeld. Het kwam goed uit. Zo konden wij ons weer toeleggen op de activiteiten van Ellips. Daardoor zijn we meer kunnen groeien dan oorspronkelijk misschien de bedoeling was. Zelfs in die mate dat ook Ellips opgekocht werd. Dimitri Casteleyn: Vanaf 1999 begonnen we opdrachten mis te lopen. Sommige prospects wilden ons niet meer omdat we niet tot een internationaal netwerk behoorden. Toen moesten we ons gaan bezinnen: ofwel stellen we ons tevreden met het feit dat we de grenzen van onze Belgische groei bereikt hebben, ofwel gaan we internationaal. Dan kun je niet anders dan
“I k
wil met mijn roman
d e t h e m a ’ s va n m o r g e n op de debattafel leggen .”
DE AKKERS VAN MIJN VADER Langs een gordijn van draden langzaam omlaag zakkend hebben de seizoenen mijn wonden geheeld. Al dertig jaren. Met een gebaar van zorg zoals een vader alleen dat kan heb je me meegenomen naar jouw velden, naar jouw akkers. Daar plachten we ademlopend te spelen. Daar vader. Met een smaak van dode herfstbomen. Maar toen vader, toen stierf al gauw en snel het landschap in jou. En nu vader, nu draag ik jou naar jouw akkers. Voor een laatste keer.
17
“I k
heb me tien keer een
week afgezonderd aan z e e o m o n g e sto o r d t e kunnen sc hrijven .’
verkopen. We hebben in 1999 voor het laatste gekozen. In 2001 was de deal rond. Toen heb ik met de koper de afspraak gemaakt om minder te gaan werken, zodat ik tijd vrij kreeg om te schrijven. Ik begreep dat dat niet van de ene dag op de andere kon, dus hebben we het in fasen gedaan: op vijf jaar tijd ben ik elk jaar tien procent minder gaan werken. Ik ging eerst naar 90%, wat relatief is, want als je 70 uur per week werkt, is 90% nog altijd meer dan 60 uur. Geleidelijk aan evolueerde ik naar een verhouding 60/40. Die 60% was nog altijd 40 uur per week, maar er waren toch 30 uur vrij gekomen die ik kon besteden aan de literatuur.
In afzondering
NATTE VOEDING KASSA ZEVEN Likken vond je het leukst fluisterde je, in je oor, heimelijk als niemand het kon zien. Of een blik naar de lijnen onder je blouse. Het proeven was voor daarna het ruiken, het voelen, het tasten naar meer en nog, naar langer, 18
trager.
Dat schrijven heb je toen ook sterk georganiseerd. Je trok je terug aan zee. Dimitri Casteleyn: In 2003 zag ik in dat ik me moest afzonderen. Anders zou het er niet van komen om te schrijven. Ik ben in dat jaar inderdaad tien keer een week - van maandag tot vrijdag- naar zee getrokken. Alleen, zonder gsm, email, zonder vrouw en kinderen. Dat lijkt misschien vreemd, maar mijn vrouw had daar geen probleem mee. De acht jaar daarvoor werkte ik als Communications Director ad interim op het wereldhoofdkwartier van Nutreco in Boxmeer en later Amersfoort. Ik verbleef twee tot drie dagen per week in Nederland en reisde ook vaak naar Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen. Toen was ik dus nog vaker van huis. Ook dat was een reden om minder te gaan werken. Je ziet vaak in praatprogramma’s dat mensen zeggen ‘als er een ding is waar ik spijt van heb, is het dat ik mijn kinderen niet heb zien opgroeien’. Wij hebben drie kinderen en ik wou tijd maken voor hen, terwijl ze nog klein zijn. Hoe zag zo’n dagje aan zee eruit? Dimitri Casteleyn: Ik stond elke dag om
zeven uur op. Van acht tot twaalf schreef ik. Daarna ging ik iets eten en kocht ik een krant. Nadat ik die gelezen had, begon ik tegen twee uur weer te schrijven. Om 19 uur keek ik naar het nieuws, daarna schreef ik verder tot tien uur, half elf. Dag in dag uit. Als een monnik. Ik kan mezelf een enorme discipline opleggen. Ik heb me gedurende die weken door een bundel schrijfsels van de afgelopen twintig jaar gewerkt. Na tien weken schoot er van de stapel nog twintig bladzijden over. Het voordeel van een week werken en een maand weer niet, is dat je dingen kunt laten liggen en opnieuw bekijken. Als je die reflectie toelaat, kom je tot een beter resultaat. Een deel van de gedichten uit die stapel papier waarmee ik naar zee getrokken ben, staat in mijn debuut ‘Omgekeerd’. Meestal herwerkt. Sommige van die gedichten zijn echt twintig jaar oud, maar het grootste deel is wel recenter.
Armani Airfield Basler Brax Corneliani D&G Essentiel Gerard Darel Gigue Hampton Bays Hugo Boss Jacques Britt Lagerfeld Liu Jo Luisa Cerano Marc Cain Mer du Nord Moschino Napapijri Natan Olivier Strelli Patrizia Pepe Pauline B Paul Smith Polo Ralph Lauren River Woods Seven Stills Terre Bleue Tommy Hilfiger Xandres
Jo.
NIEUWE MERKEN G-Star See by Chloé
Lectoren Je hebt je tijdens het schrijven laten begeleiden door dichter Benno Barnard en je oude vriend en ex-vrtbaas Wim Vanseveren. Waarom had je nood aan lectoren? Dimitri Casteleyn: Tijdens mijn professionele carrière in de communicatiesector heb ik veel geschreven: persberichten, brochureteksten, interviews, jaarverslagen - daar heb ik zelfs een aantal keren een prijs mee gewonnen. Toen heb ik gemerkt dat je veel kunt leren van mensen die met je meelezen. Daarom wou ik hetzelfde systeem toepassen voor mijn poëzie. Wim ken ik al zeer lang en ik weet dat hij een groot poëzieliefhebber is. Luc Coorevits van ‘Behoud de Begeerte’, die ik nog ken uit mijn studentenjaren in Leuven, stelde me voor aan Benno Barnard. Hij hield vooral het taalkundige aspect in het oog. Nederlanders beheersen de taal nog altijd beter dan Vlamingen. Maar wat voor mij belang-
Jo.mode Antwerpsesteenweg 52 Lochristi Tel. 09 356 75 50 www.jomode.be Dinsdag t/m zaterdag van 9u30 tot 18u30
Elke zondag van 9u30 tot 12u30
“T oen
ik mijn eerste bedrijf oprichtte , deed ik mezelf de belofte dat ik
na tien of vijftien jaar de draad van de literatuur weer zou oppikken .”
Jaarlijkse Opendeurdagen tijdens het Paasweekend
G enieten van het buitenleven KETTAL TRICONFORT HUGONET TRIBU VERSUS RAUSCH BARLOW TYRIE JOLI SOME NOVA VINCENT SHEPPARD FLAMANT HARTMAN TRADEWINDS RITA JORDENS ROTTENECKER AIGLE SIT-ON-IT COLLSTROP DAN COOK VESTALINE BROIL KING SMEG SYWAWA DESIGN 2 CHILL FATBOY XL BOOM D'UN JARDIN A L'AUTRE RIMBOU INGENUA PARAFLEX VALEUR STIGA ISEKI HAYTER AMBROGIO ELIET …
essentiel tribu
ingenua
mystral versus
rausch eden roc
vincent sheppard
fat boy marinekko
poolhouses
joli
douche en inox
barbecue dan cook
poolhouses
collstrop poort
Gratis thuislevering • 100% service en kwaliteit Coppens Tuin & Adviescenter 20
Landegemstraat 5 • 9850 Nevele • Tel. 09 371 59 22 • Fax 09 371 89 35
[email protected] www.coppens.be Openingsuren: zie www.coppens.be
rijk was, is dat het twee mensen zijn die geen blad voor de mond nemen. Want als je zo wil werken, moet je natuurlijk tegen kritiek kunnen. Je moet je koppigheid aan de kant kunnen zetten, jezelf in vraag durven stellen en de moed hebben om opnieuw te beginnen. Het is een tijdsintensief systeem, maar het werkt goed. Ik pas het ook toe voor de roman die ik aan het schrijven ben. Enkele professionele lectoren waken over het literaire aspect. Zij beoordelen de plot, de wendingen, spanningsbogen. Omdat het boek zich afspeelt in de wetenschappelijke wereld, heb ik ook een bevriend echtpaar dat thuis is in de materie, gevraagd om mee te lezen, zodat alles wetenschappelijk plausibel is. Wanneer moet die roman af zijn en heb je al een uitgever? Dimitri Casteleyn: Ik heb mezelf twee jaar gegeven om hem te schrijven. Ik zit nu perfect op schema. Ik hoop eind 2009 klaar te zijn en het boek in 2010 te publiceren. Maar omdat mijn poëzie-uitgever enkel poëzie en mijn kinderboekenuitgever enkel kinderboeken uitgeeft, moet ik nu inderdaad terug op zoek naar een derde uitgever. Deze keer een grote uitgever die ook romans uitgeeft. Ik heb echter nog geen contact gezocht met uitgeverijen. Ik wou eerst voldoende geschreven hebben, zodat ik iets concreets kan voorleggen. Daar wordt het stilaan tijd voor. Waarover gaat de roman precies? Dimitri Casteleyn: Je kunt het verhaal als volgt samenvatten: Wat zou er gebeuren wanneer een ambitieuze professor zelf God wil gaan spelen? Zowel schepper als vernietiger. Het gaat over iemand die de virologie en de genetica wil gebruiken om zijn eigen overtuiging door te duwen en daarmee start in zijn eigen gezin. Sommige auteurs schrijven over het verleden, sommigen over het heden, ik wil het hebben over de thema’s van morgen. Er zit een soort missionaris in mij. Ik wil met het boek
bepaalde thema’s op de debattafel leggen. Ik wil dat er naar aanleiding van dat boek gediscussieerd wordt, zodat we misschien inzien dat we bepaalde evoluties nu al in de kiem moeten smoren. Maar het moet spannend zijn en literair. Dat is het soort boeken dat ik zelf het liefste lees. Meer nog dan voor mijn poëzie is het bij die roman belangrijk dat wat ik wil overbrengen ook overkomt. Daar komen de lectoren weer in het verhaal. Ze zijn een soort testpubliek.
Schrijfkamer Schrijf je je roman ook in afzondering aan zee? Dimitri Casteleyn: Nee. Het tweede jaar dat ik aan zee ging zitten, begon ik me verschrikkelijk eenzaam te voelen. Daarom heb ik een schrijfkamer onder het dak van mijn woning laten bouwen. Ik was toen bij Porter Novelli van 60 naar 20% gegaan. Ik werkte nog twee halve dagen per week. Ondertussen ben ik Gedelegeerd Bestuurder bij Theater Malpertuis in Tielt. Dat is een onbezoldigde functie, maar ik doe het graag. Het biedt me de gelegenheid om de ervaring die ik in mijn professionele carrière heb opgedaan door met multinationals en Raden van Bestuur samen te werken, terug te geven aan de culturele sector. Er kruipt wel al snel tien uur per week in. Maar ik zit in een ongelooflijke luxepositie. Ik heb mezelf het mooiste cadeau gekocht dat je jezelf kunt kopen: tijd. Ik vul mijn tijd zelf in, met dingen die ik graag doe. Momenteel schrijf ik 50% van mijn tijd, de overige 50 hou ik me met bestuurlijke zaken bezig. Al mijn activiteiten als bestuurder en ondernemer handel ik af in mijn bureau op het gelijkvloers. En enkel ’s namiddags. Elke ochtend van half negen tot twaalf zit ik op mijn zolderkamer te schrijven. Zonder email, zonder gsm; zelfs mijn vrouw weet dat ze me daar niet mag storen. 21 21
Meer info www.www mgekeerd.net Op 7 juni 2009 worden Dimitri Casteleyn en Wim Vanseveren geïnterviewd in het Cultuurcafé in de Oude Brouwerij op Latem Dorp. Aanvang: 11u.
Wil je op termijn full time schrijven? Dimitri Casteleyn: Ik vermoed dat ik op termijn 60 of 70 procent van mijn tijd aan schrijven zal besteden, maar full time schrijven lijkt me te eenzaam. Daarvoor ben ik te veel een sociaal dier. Ik wil nog buitenkomen en met andere mensen kunnen samenwerken. Maar ik zeg nooit nooit. Misschien ben ik binnen tien of vijftien jaar toch fulltime schrijver.
Breed publiek Je zei daarnet dat je met je roman bepaalde thema’s wil aankaarten. Je wilt dus wellicht een zo breed mogelijk publiek bereiken. Wilde je dat ook met je gedichten? Dimitri Casteleyn: Van ‘Omgekeerd’ zijn drie drukken verschenen en in het totaal al 1.750 exemplaren verkocht. Maar er zijn zes miljoen Vlamingen en zestien miljoen Nederlanders, dus wat stelt dat voor? Toch is het voor een poëziebundel blijkbaar gigantisch veel. Dat doet me natuurlijk plezier. Zoals het me ook plezier doet dat veel van mijn gedichten vrij snel opdoken in allerlei bloemlezingen, kranten en tijdschriften. Zo bereik je een nog breder publiek. Als je schrijft, wil je gelezen worden. En hoe meer mensen je lezen, hoe beter. Samen met de bundel ‘Omgekeerd’ heb je een CD-rom gelanceerd met ‘bewegende gedichten’. Was dat ook een manier om een breder publiek aan te spreken? Dimitri Casteleyn: Niet echt. Ik vond het gewoon een leuk idee. Ik merk wel dat het geweldig aanslaat tijdens lezingen. Poëzie mag voor mij iets breder gaan. Dat multimediale spreekt me wel aan.
22
Mogen we een nieuwe dichtbundel van je verwachten? Dimitri Casteleyn: De nieuwe bundel zal ‘Vanwaar kom je beeld’ heten en behan-
delt het verschil tussen identiteit en imago. Iets waar ik vijftien jaar lang professioneel mee bezig geweest ben, maar nu persoonlijk toepas. Iedereen is begaan met zijn zelfbeeld. Als je er goed over nadenkt, is je zelfbeeld niets anders dan het beeld dat anderen van je scheppen. Je kunt je dan afvragen of je wel een zelfbeeld hebt. Een nogal filosofisch thema. In afwachting kunnen we van jou ‘Een mooie verrassing!’ lezen, drie kinderverhalen, die onlangs verschenen bij Uitgeverij De Eenhoorn. Hoe ben je op het idee gekomen om een kinderboek te schrijven? Dimitri Casteleyn: Ik was aan zee, niet om te schrijven, maar met mijn vrouw en kinderen, tijdens de grote vakantie. Wij hebben de gewoonte om ’s avonds aan de kinderen een verhaaltje voor te lezen. We waren echter vergeten om de kinderboeken mee te nemen. Ik ben dan zelf maar terplekke een verhaal beginnen verzinnen. De volgende avond wilden ze het vervolg horen. Ook toen we weer thuis waren, vroegen ze om dat verhaal nog eens te vertellen. Toen heb ik besloten om het op te schrijven. Een tijd later zat ik samen met Klaas Verplancke, die het boek geïllustreerd heeft. Klaas had in een interview gezegd dat hij ook voor volwassenen wou gaan werken. We hadden afgesproken om eens te bekijken of we misschien konden samenwerken. Ik liet hem ook het kinderverhaal lezen. Hij was onder de indruk. Het is een filosofisch-poëtisch verhaal in de trant van wat hij zelf schrijft, alleen wist ik dat toen nog niet. Hij speelde het door aan uitgeverij De Eenhoorn. Zij zagen er wel iets in, maar een verhaal vonden ze niet genoeg voor een boek, dus heb ik er vier bijgeschreven waaruit zij de twee beste hebben gekozen. Die drie verhalen zijn ‘Een mooie verrassing’ geworden. Bedankt voor het gesprek en nog veel succes met al je projecten, Dimitri.
DRESSINGS
MA ATK ASTEN
SCHEIDINGSWANDEN
P R I V E & B U R E AU
Modern design, landelijke stijl of tijdloos ...
Kast-ID Gent Dendermondsesteenweg 258 9040 Gent T 09 219 07 17
[email protected]
www.kast-id.be
Openingsuren Woensdag
13u30 - 18u00
Vrijdag
13u30 - 18u00 23
Zaterdag
10u00 - 16u00
Andere dagen of uren graag na afspraak
