Digitale Textieldruk Digital Future: Eén klik verwijderd

Digitale  Textieldruk  

                                                 

 

Digital  Future:  Eén  klik  verwijderd  

                     

Meerwaarde  van  het  digitaal  textiel  printen  voor  de   mode  industrie  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Amsterdam  Fashion  Institute       Yoni  van  der  Sluis       S500623432   Mei  2014  

Afstudeerscriptie   Amsterdam  Fashion  Institute  

                                                                Naam  student:  Yoni  van  der  Sluis   Afstudeerrichting:  Fashion  en  Management   Afstudeerbegeleider:  Sander  Schellens   Tweede  lezer:  Marco  Mossinkoff   Datum:  Amsterdam,  Mei  2014      

2  

  Samenvatting     Aanleiding  en  aanbevelingen     De  aanleiding  voor  dit  onderzoek  is  een  reactie  op  de  digitalisering  van  de   maatschappij.  Jaarlijks  wordt  er  ongeveer  25  biljoen  meter  stof  geprint.  97%   hiervan  wordt  nog  geprint  op  de  conventionele  zeefdruk  methode.  De  digitale   textielprint  is  echter  de  nieuwste  ontwikkeling  op  dit  gebied.  In  deze  scriptie   wordt  onderzocht  wat  de  meerwaarde  zou  kunnen  zijn  van  deze  nieuwe   ontwikkeling.       De  digitale  textieldruk  kan  een  tijd,-­‐  en  geld  besparend  alternatief  bieden  voor   bedrijven  op  de  lange  termijn.    De  lead  time  bij  de  zeefdruk  productie  kan  8  tot   12  weken  in  beslag  nemen;  met  behulp  van  de  digitale  textieldruk  is  het  mogelijk   om  binnen  twee  weken  te  leveren.  Daarnaast  heeft  de  digitale  textieldruk  een   groenere  footprint  in  vergelijking  met  de  zeefdruk  methode.    Minder  inkt,   elektriciteit,-­‐  en  watergebruik  en  minder  reststof  zijn  belangrijke  aspecten  die   van  meerwaarde  kunnen  zijn  bij  het  verduurzamen  van  de  mode  industrie.       Als  startend  ondernemer  is  de  digitale  textieldruk  financieel  onaantrekkelijk.  Er   zal  geïnvesteerd  moeten  worden.  Uit  deze  scriptie  zal  echter  blijken  dat  deze   printmethode  wel  aan  te  raden  is  voor  (beginnende)  ontwerpers  omdat  deze   printmethode  zorgt  voor  een  verhoogde  creativiteit  wat  betreft  conceptuele   ontwerpen  en  vele  deuren  opent  met  haar  oneindige  mogelijkheden.  Wanneer   het  voor  een  startende  onderneming  alsnog  onmogelijk  is  om  hierin  te   investeren,  is  het  aan  te  raden  om  samen  te  werken  met  een  bedrijf  als   PrintUnlimited  die  op  klantorder  prints  produceert.     De  digitale  textieldruk  kan  van  meerwaarde  zijn  voor  de  mode  industrie.     Deze  ontwikkeling  is,  zeker  op  de  langere  termijn,  besparend  op  meerdere   aspecten.  De  digitale  textieldruk  speelt  niet  alleen  in  op  de  bewuste,  sustainable   trend  van  dit  moment,  maar  kan  daarnaast  ook  een  grote  rol  spelen  in  het   veranderende  gedrag  van  de  consument.  Personalisatie  en  individualisering   spelen  een  steeds  grotere  rol  bij  het  aankoopgedrag  van  de  consument  en  met   behulp  van  de  digitale  print  kan  hier  goed  op  ingespeeld  worden.            

             

3  

Voorwoord    

Hier  voor  u  ligt  een  scriptie  waaraan  de  afgelopen  maanden  met  veel  plezier,  en   inspanning  aan  is  gewerkt.  Voor  de  totstandkoming  van  deze  scriptie  heb  ik   diverse  literatuur  tot  mij  genomen  en  met  veel  professionals  gesproken.  Alle   verkregen  informatie  ligt  hier  nu  gebundeld  voor  u.  De  periode  die  het  heeft   gekost  om  deze  scriptie  te  maken  was  een  periode  waar  ik  met  plezier  op   terugkijk.  Als  management  student  hou  ik  van  onderzoeken,  analyseren  en   rapporteren.  Dit  in  combinatie  met  het  primaire  onderzoek  hebben  mij  de   afwisseling  en  motivatie  gegeven  om  deze  scriptie  zou  goed  mogelijk  vorm  te   geven.       Er  zijn  een  aantal  personen  die  ik  wil  bedanken  voor  hun  steun  aan  mij  tijdens   deze  periode:     Sander  Schellens:  Sander,  heel  erg  bedankt  voor  je  toegewijde  steun  en  motivatie.   In  het  begin  van  deze  periode  liep  ik  soms  vast  en  je  hebt  me  altijd  weer  goed  op   weg  geholpen.  Ook  de  aandachtspunten  die  je  me  wekelijks  gaf  hebben  mij  veel   geholpen  en  heeft  ervoor  gezorgd  dat  de  scriptie  is  geworden  tot  wat  het  nu  is.     Rene  Wolferink:  Rene,  jouw  kennis  en  de  mogelijkheid  die  jij  me  hebt  gegeven  om   SPG  prints  en  PrintUnlimited  te  bezoeken  waren  voor  mij  een  bron  aan   informatie.  Je  hebt  me  de  mogelijkheid  gegeven  het  hele  proces  zelf  te  ervaren  en   daar  ben  ik  je  dankbaar  voor.     Sandra  Kuijpers  en  Inge  Kleijn:  voor  hun  tijd  en  verschafte  informatie.     PrintUnlimited  en  And  Beyond  Studios:  Voor  hun  informatie  en  visie  (op  de   toekomst)  

                           

 

4  

  Inhoudsopgave    

SAMENVATTING                 p.  3     VOORWOORD                 p.  4     INHOUDSOPGAVE                 p.  5     HOOFDSTUK  1.  INTRODUCTIE               Paragraaf  1.1  Persoonlijke  motivatie         p.  7   Paragraaf  1.2  Hoofd-­‐  en  onderzoeksvragen       p  .7   Paragraaf  1.3  Methodologie           p.  8   Paragraaf  1.4  Structuur             p.  8     HOOFDSTUK  2.  DIGITALE  EN  CONVENTIONELE  TEXTIELDRUK                           Paragraaf  2.1  Historie                                        p.  10     Paragraaf  2.2  Digitale  textieldruk                                              2.2.1.  Continuous  Printing                        p.  12                      2.2.2.  Drop  on  Demand  Printing  (DOD)                                  p.  12                      2.2.3.  Heat  Transfer  Printing                      p.  13     Paragraaf  2.3  Conventionele  textieldruk                  p.  14     Paragraaf  2.4  Digitale  textieldruk  versus  conventionele  textieldruk                  p.  15     Paragraaf  2.5  Conclusie              p.  17     HOOFDSTUK  3.  REALISATIE  VAN  DE  DIGITALE  TEXTIELDRUK       Paragraaf  3.1  Scalability             p.  19       Paragraaf  3.2  Inktgebruik             p.  19     Paragraaf  3.3  Printers             p  .22     Paragraaf  3.4  Software  en  digitale  textieldruk       p.  22     Paragraaf  3.5  Placement  prints           p  .23     Paragraaf  3.6  Conclusie             p.  25     HOOFDSTUK  4.  MARKTANALYSE       Paragraaf  4.1  Individualisering           p.  26     Paragraaf  4.2  Massaproductie  VS.  Mass  Customization   p.  27     Paragraaf  4.3  Markttrends           p.  30     Paragraaf  4.4  Marktpositie  van  de  digitale  textieldruk   p.  31     Paragraaf  4.5  Conclusie             p.  32            

 

5  

  HOOFDSTUK  5.  VERSCHILLENDE  ACTOREN  IN  HET  DIGITALE   PRODUCTIEPROCES       Paragraaf  5.1  Consument               Paragraaf  5.2  Bedrijven  en  designers                      5.2.1.  Massabedrijven                            5.2.2.  Particuliere  ontwerpers           Paragraaf  5.3  Printer  productiebedrijven         Paragraaf  5.4  Print-­‐/textiel  leveranciers         Paragraaf  5.5  Logistiek               Paragraaf  5.6  Conclusie               HOOFDSTUK  6.  TOEKOMST  VAN  DE  DIGITALE  TEXTIELDRUK       Paragraaf  6.1  Ketenomkering             Paragraaf  6.2  Gevolgen  voor  toekomstige  ontwerpers       Paragraaf  6.3  Reverse  business  model           Paragraaf  6.4  Conclusie               LITERATUUR                     BIJLAGEN                                                                      

p.  33   p.  34   p.  35   p.  37   p.  38   p.  38   p.  39  

p.  40   p.  41   p.  42     p.  44   p.  45     p.  50  

 

 

6  

Hoofdstuk  1.  Introductie     1.1 PERSOONLIJKE  MOTIVATIE   Bij  het  bedenken  van  een  onderwerp  voor  mijn  scriptie  wilde  ik  het  begrip   duurzaamheid  een  rol  laten  spelen.  Al  vanaf  ongeveer  mijn  17e  levensjaar  ben  ik   me  gaan  verdiepen  in  een  bewustere  levenswijze.  Wat  voor  gevolgen  heeft  het   menselijk  gedrag,  en  mijn  persoonlijke  gedrag,  voor  de  wereld  en  hoe  kan  dit   verbeterd  worden?  Toen  ik  begon  aan  mijn  opleiding  aan  het  Amsterdam   Fashion  Institute  was  ik  als  één  van  de  weinigen  ook  enthousiast  dat  er  op  deze   school  werd  gehamerd  op  duurzaamheid,  op  een  groene  footprint.    Regelmatig   wordt  een  duurzaam  leven  verbonden  met  een  geiten  wollen  sokken  imago   terwijl  het  mij  juist  inspireert.  De  ontelbare  innovatieve  methoden  die  eruit   voortkomen  wakkeren  mijn  creativiteit  aan.       Een  scriptie  onderwerp  dat  mij  daarom  erg  aansprak  was  placement  printing.  Dit   is  een  onderdeel  van  de  methode  digital  textile  printing  oftewel  digitale   textieldruk,  een  begrip  welke  ik  tijdens  mijn  voorbereidend  onderzoek  al  tegen   was  gekomen.  Ik  ben  mij  hier  verder  in  gaan  verdiepen  en  daar  is  uiteindelijk   deze  scriptie  uit  voortgekomen.       De  uitkomst  van  dit  onderzoek  kan  van  belang  zijn  voor  bedrijven  die  zich  bezig   houden  met  verschillende  vormen  van  textieldruk.  Door  middel  van  deze  scriptie   kan  een  duidelijk  beeld  worden  gevormd  over  de  diverse  methoden  om  textiel  te   bedrukken,  met  de  bijbehorende  voor-­‐  en  nadelen.  Men  kan  dan  een  persoonlijke   afweging  maken  voor  de  methode  naar  keuze.  Op  de  digitale  methode  wordt  nog   dieper  ingegaan  in  de  vorm  van  nieuwe  digitale  strategieën  die  kunnen  zorgen   voor  een  efficiëntere  bedrijfsvoering.     1.2  HOOFD-­‐  EN  ONDERZOEKSVRAGEN   Om  deze  scriptie  vorm  te  geven  zijn  er  een  aantal  onderzoeksvragen  opgesteld   die  samen  een  antwoord  geven  op  de  hoofdvraag:    In  hoeverre  heeft  digitaal   textiel  printen,  in  vergelijking  met  de  conventionele  manier  van  textiel  printen,   een  meerwaarde  voor  de  mode  industrie?     Om  tot  een  antwoord  te  komen  moet  men  eerst  weten  wat  de  digitale  textieldruk   precies  inhoudt.  Wanneer  hier  een  helder  beeld  over  is  gevormd  wordt  er     gekeken  naar  het  inktgebruik  binnen  de  digitale  print  industrie,  en  of  het   mogelijk  is  dat  de  digitale  textieldruk  verduurzaamd  kan  worden  wanneer  er   specifiek  wordt  gelet  op  het  inktgebruik.  Een  ander  belangrijk  aspect  binnen  het   digitale  printproces  is  de  software,  noodzakelijk  om  uiteindelijk  tot  een  digitale   druk  te  komen.  Er  word  gekeken  naar  welke  rol  software  speelt  binnen  het   digitale  printproces,  en  van  welke  software  er  gebruik  wordt  gemaakt.  Nadat  de   digitale  textieldruk  uitgebreid  is  behandeld  wordt  er  gekeken  naar  de   conventionele  manier  van  printen,  de  zeefdruk.  Vervolgens  worden  de  twee   printmethodes  met  elkaar  vergeleken  en  worden  de  voor-­‐  en  nadelen  tegen   elkaar  afgewogen.  Ook  wordt  er  per  printmethode  gekeken  of  deze  manier  van   printen  geschikt  is  voor  zowel  massaproductie  als  maatwerk.  Tot  slot  wordt  er   gekeken  of  de  digitale  textieldruk  een  toekomst  heeft  in  de  mode  industrie.      

7  

1.3  METHODOLOGIE   De  onderzoeksvragen  worden  gebruikt  als  rode  leidraad  om  de  scriptie  vorm  te   kunnen  geven.    Om  antwoord  te  krijgen  op  deze  vragen  zijn  er  verschillende   bronnen  geraadpleegd.  Veldwerk  en  literatuur  onderzoek  is  gebruikt  om   zodoende  primaire  en  secundaire  data  te  verzamelen.     Het  is  begonnen  met  literatuur  onderzoek  naar  beide  print  technieken.  Dit   onderzoek  heeft  vorm  gekregen  door  het  bestuderen  van  diverse  boeken,   rapporten  en  verslagen  en  door  het  gebruik  van  diverse  internetsites.  Ter   verdieping  in  bepaalde  aspecten  van  het  proces,  bijvoorbeeld  het  inkt-­‐  of   printergebruik,  zijn  er  diverse  boeken  en  rapporten  gelezen  welke  specifiek  over   dit  onderwerp  gaan.     Het  verzamelen  van  primaire  data  is  tot  stand  gekomen  door  gesprekken  en   interviews  met  verschillende  partijen  die  op  de  één  of  andere  wijze  betrokken   zijn  bij  de  digitale  print  en  bij  de  zeefdruk.  Zo  hebben  er  meerdere  gesprekken   plaatsgevonden  met  het  bedrijf  SPG  prints,  welke  de  inkt  levert  voor  de  digitale   textieldruk.  Dit  bedrijf,  en  met  name  de  contactpersoon  Rene  Wolferink,  was  een   grote  bron  van  informatie  en  kon  veel  actuele  informatie  verschaffen  over  zowel   de  conventionele  manier  als  de  digitale  manier  van  printen.  Tevens  is  er   gesproken  met  een  aantal  medewerkers  van  het  bedrijf  PrintUnlimited.   PrintUnlimited  is  een  jong  bedrijf  dat  op  klantorder  exclusieve  design  prints   voor  de  internationale  interieur-­‐  en  modemarkt  produceert.  Daarnaast  is  er   gesproken  met  Sandra  Kuijpers,  lerares  op  het  Amsterdam  Fashion  Institute  en   gespecialiseerd  in  het  gebruik  van  het  software  programma  CAD  CAM,  Inge   Kleijn,  werkplaats  assistent  textielzeefdruk,  die  zich  bezighoudt  met  de  zeefdruk   en  is  er  gesproken  met  het  bedrijf  AND  BEYOND  STUDIOS.  Dit  bedrijf  levert   complete  mode  concepten  of  levert  toevoegingen  aan  bestaande  concepten.       1.4  STRUCTUUR   Hoofdstuk  2  zal  beginnen  met  een  korte  chronologische  historie  over  het  printen   van  textiel.  Vervolgens  worden  beknopt  de  digitale  textieldruk  en  de   conventionele  manier  van  printen,  de  zeefdruk  omschreven.  Tevens  wordt  er  als   laatste  gekeken  naar  de  voor-­‐  en  nadelen  van  beide  printmethoden.     In  hoofdstuk  3  staat  de  digitale  textieldruk  centraal.  Als  eerste  wordt  er  aandacht   besteed  naar  de  scalability,  namelijk  naar  de  omvang  van  het  gebruik  van  deze   methode.  Als  tweede  wordt  er  gekeken  welke  inkten,  printers  en  software  er   noodzakelijk  zijn  bij  dit  productieproces.  En  het  hoofdstuk  eindigt  met  het   onderdeel  placement  prints,  waarbij  onderzocht  wordt  of  de  digitale  textieldruk   kan  helpen  om  reststof  te  verminderen.       Hoofdstuk  4  richt  zich  op  de  markt.  Het  eerste  gedeelte  gaat  over  de  huidige   markttrends  en  in  welke  mate  de  hedendaagse  maatschappij  hierdoor  gevormd   wordt.  Er  wordt  gekeken  of  de  digitale  textieldruk  wel  in  dit  plaatje  past,  welke   marktpositie  het  inneemt  en  hoe  de  kans  van  slagen  voor  de  toekomst  wordt   geschat.    

 

8  

In  hoofdstuk  5  wordt  er  gekeken  naar  de  verschillende  actoren  in  het   productieproces.  Denk  hierbij  aan  de  consumenten,  de  ontwerpers/merken,   textielleveranciers  en  de  leveranciers  van  de  inkten  en  printers.  Centraal  staat  de   waarde  van  de  digitale  textieldruk  voor  elke  sector.       De  scriptie  wordt  afgerond  met  de  verwachtingen  voor  de  toekomst  in  hoofdstuk   6.  In  dit  hoofdstuk  wordt  duidelijk  of  er  een  groei  wordt  verwacht  in  het  gebruik   van  digitale  textieldruk.  Er  wordt  gekeken  of  er  ruimte  is  voor  een  ontwikkeling   en  of  dit  gevolgen  heeft  voor  de  toekomstige  ontwerpers.  Aan  het  eind  van  dit   hoofdstuk  een  nieuwe  strategie  besproken,  die  is  afgeleid  van  de  digitale   textieldruk,  namelijk  het  omdraaien  van  het  business  model.  Deze  methode   wordt  toepast  bij  onder  andere  Victoria’s  Secret,  één  van  ’s  werelds  bekendste   lingerieketen.                                                                            

 

9  

Hoofdstuk  2.  Digitale  en  Conventionele  textieldruk     Digital  printing,  in  het  Nederlands  wordt  dit  digitaal  printen  genoemd,  verwijst   naar  een  hedendaagse  print  methode,  waarbij  een  digitaal  beeld  direct  geprint   kan  worden  op  diverse  materialen.  Denk  hierbij  aan  papier,  canvas,  vinyl  et   cetera.  Dit  onderzoek  richt  zich  echter  alleen  op  het  digitaal  printen  van  textiel.   In  het  vervolg  zal  dit  worden  aangeduid  als  digitale  textieldruk.  Een  andere  veel   voorkomende  manier  om  stof  te  bedrukken  is  door  middel  van  de  zeefdruk.  Deze   methode  van  textiel  bedrukken  is  in  de  hedendaagse  maatschappij  de  meest   voorkomende  manier  van  printen.    Op  dit  begrip  zal  dieper  worden  ingegaan  in   paragraaf  2.2       De  digitale  textieldruk  technologie  heeft  geleid  tot  zichtbare  veranderingen  in  de   wereld  van  het  afdrukken  en  in  de  ontwerpprocessen.  Dit  uit  zich  hoofdzakelijk   in  de  enorme  variatie  van  (persoonlijke)afbeeldingen  die  kunnen  worden   geprint.  Ook  is  de  digitale  textieldruk  een  methode  die  minder  tijd  nodig  heeft  in   de  productiefase  wat  ervoor  zorgt  dat  er  veel  geld  kan  worden  bespaard  door   het  reduceren  van  voorraden.  Daarnaast  heeft  deze  printmethode  nieuwe   vormen  van  gebruik,  productie,  distributie  en  consumptie  geïntroduceerd.  1  Deze   zullen  duidelijk  worden  in  de  loop  van  deze  scriptie.       Dit  hoofdstuk  begint  met  een  omschrijving  van  de  historie  van  het   textieldrukken.  Vervolgens  wordt  er  ingegaan  op  de  printmethode  digitale   textieldruk  en  de  conventionele  methode,  de  zeefdruk.  Er  worden  drie   verschillende  categorieën  van  de  digitale  textieldruk  benoemd  en  uitgelegd.  Na   een  korte  uitleg  over  de  zeefdruk,  zullen  beide  methoden  tegen  elkaar  worden   afgewogen  en  worden  de  voor-­‐  en  nadelen  op  een  rijtje  gezet.       2.1  HISTORIE   De  oudst  geprinte  stoffen  die  zijn  gevonden,  stammen  uit  de  prehistorie  (Oost-­‐ Azië).2  Deze  stoffen  werden  geprint  met  behulp  van  block-­‐printing.  Block  printing   is  een  print  methode  waarbij  de  patronen  gekerfd  worden  in  houten  blokken.   Vervolgens  worden  deze  houten  blokken  in  kleurstof  geperst.  De  inkt  die  zich   aan  de  oppervlakte  van  het  blok  hecht  wordt  door  middel  van  druk   overgeplaatst  op  het  doek.3  Voornamelijk  in  de  Middeleeuwen  was  deze  manier   van  textiel  bedrukking  populair.    Een  nieuwe  printtechniek  verscheen  rond  de   18e  eeuw,  namelijk  Gravure  printing.  Bij  deze  techniek  worden  de  patronen  in   een  metalen  plaat  gesneden  waarna  de  kleurstof  wordt  aangebracht  op  het   gehele  oppervlak.    De  plaat  wordt  daarna  schoon  gemaakt  en  wordt  het  patroon   met  behulp  van  druk  gecreëerd  door  de  kleurstof  die  is  achtergebleven  in  de   ingesneden  lijnen.  Verderop  in  de  18e  en  19e  eeuw  werd  deze  techniek  verbeterd   door  in  plaats  van  een  plaat  een  metalen  roller  te  gebruiken.  Met  deze  techniek   nam  niet  alleen  de  snelheid  van  het  printen  toe,  maar  het  vergrootte  ook  de                                                                                                                   1    Rapport:  Teaching  of  digital  textile  design;  future  professionals  (2013)   2  http://emmastextilesketchbook.blogspot.nl/2011/02/brief-­‐history-­‐of-­‐textile-­‐ printing.html   3  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.168)    

10  

ontwerpmogelijkheden  doordat  er  een  grotere  reeks  aan  kleuren  gebruikt  kon   worden.  4     De  zeefdruk  methode  is  een  ontwikkeling  die  is  voortgekomen  vanuit  het  proces   stenciling.    Hier  wordt  een  sjabloon  uit  een  verfbestendig  materiaal  gesneden.  Dit   materiaal  wordt  op  de  stof  gelegd  en  de  kleurstof  wordt  om  het  sjabloon  heen   geborsteld.  Wanneer  het  sjabloon  vervolgens  verwijderd  wordt,  ontstaat  er  een   afbeelding.  5  Tijdens  de  Industriële  Revolutie  ontstond  er  eind  19e  eeuw  de   mogelijkheid  om  te  zeefdrukken  met  behulp  van  een  frame.  6  In  de  hedendaagse   printindustrie  wordt  er  nog  steeds  op  deze  manier  geprint.  Het  frame  kan   systematisch  naar  beneden  worden  geschoven  om  zo  een  doorlopend  ontwerp  te   creëren.  Het  werken  met  een  frame  is  makkelijk  in  gebruik  en  geschikt  voor   grote  oppervlakten,  wat  ervoor  zorgt  dat  het  tijdbesparend  is.  Een  zeefdruk   ontstaat  doordat  een  fijn  gaas  wordt  gespannen  om  het  frame.  Dit  gaas  is  de   drager  van  het  sjabloon.  Het  sjabloon  dekt  de  delen  van  het  gaas  af  waar  geen   kleurstof  doorheen  mag.  De  kleurstof  wordt  op  het  raam  aangebracht  en   uitgesmeerd  met  een  rakel,  waardoor  de  vorm  van  het  sjabloon  op  het  materiaal   wordt  afgedrukt.7    Rond  de  jaren  ’50  werd  het  zeefdruk  proces  gemechaniseerd   en  werd  er  onderscheid  gemaakt  tussen  de  platbeds  machine  en  de  rotatie   machine.  Meer  hierover  in  paragraaf  2.3     De  zeefdruk  methode  is  tegenwoordig  nog  steeds  de  meest  gebruikte  techniek   om  kleding  te  bedrukken.  Eind  jaren  ’80  ontstond  er  een  nieuwe  printmethode,   de  digitale  textieldruk.  Deze  manier  van  printen  wordt  steeds  meer  gebruikt  in   de  hedendaagse  textielindustrie  maar  heeft  de  zeefdruk  methode  in  omvang  nog   niet  geëvenaard.       2.2  DIGITALE  TEXTIELDRUK   De  digitale  textieldruk  maakt  gebruik  van  digitaal  printen.  Digitaal  printen  is  een   algemene  term  die  wordt  gebruikt  om  alle  methoden  van  printen  te  omschrijven   waarbij  er  een  digitaal  beeld  wordt  afgedrukt  op  het  materiaal.  Zolang  de   afbeelding  een  digitaal  bestand  is,  kan  het  worden  geproduceerd  en  afgedrukt.   De  meest  voorkomende  manier  om  dit  te  doen  is  met  behulp  van  de  inkjet   technologie,  welke  gebruik  maakt  van  een  inkjet  printer.    Een  inkjet  printer  is   hetzelfde  als  de  printer  die  thuis  wordt  gebruikt  om  documenten  af  te  drukken;   de  vloeibare  inkt  wordt  op  het  materiaal  gedrukt.  Dit  gebeurt  met  behulp  van  het   belangrijkste  element  van  digitale  textielprinters:  de  printkop.  Een  printkop   regelt  de  techniek  van  het  printen  en  zorgt  ervoor  dat  de  inkt  op  de  stof  terecht  

                                                                                                                4  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.169)   5  Adam  R.  &  Robertson  C.  (2003);  Screen  printing:  the  complete  water  based  system   (p.8)   6  Adam  R.  &  Robertson  C.  (2003);  Screen  printing:  the  complete  water  based  system   (p.8)   7  http://www.myzet.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=54    

11  

komt.8  Inkjet  printen  kan  worden  onderverdeeld  in  drie  categorieën:  continuous   printen,  drop  on  demand  printen  (DOD)  en  de  heat  transfer  printmethode.9       2.2.1  CONTINUOUS  PRINTING     Bij  dit  proces  leidt  een  hogedrukpomp  een  straal  vloeibare  inkt  uit  een     reservoir.  De  inkt  wordt  door  een  microscopisch  mondstuk  geleidt,  die  de  straal   uit  elkaar  breekt  en  waardoor  er  een  stroom  van  inktdruppels  wordt  gevormd.   Deze  printmethode  werd  als  eerste  toegepast  op  het  digitaal  printen  van  textiel   maar  vandaag  de  dag  wordt  er  minder  gebruik  van  gemaakt.  Hoewel  de   printkoppen  van  de  continuous  printers  wel  in  staat  zijn  om  met  hoge  snelheden   te  printen,  is  de  kwaliteit  van  de  inkt  een  stuk  minder  dan  die  van  de  drop  on   demand  printmethode.  Als  men  continuous  printen  gebruikt,  dan  is  dat   voornamelijk  voor  het  bedrukken  van  textiel  waarbij  er  sprake  is  van  hoge   productiesnelheden.  10     2.2.2  DROP  ON  DEMAND   PRINTING  (DOD)   Drop  on  demand  printing,   in  het  vervolg  aangegeven   met  DOD,  is  de  meest   voorkomende  manier  van   digital  printing  voor  het   bedrukken  van  textiel.  Je   kan  deze  methode  weer   onderverdelen  in  twee   subcategorieën:  thermal  en   piezo  electric  printing.  11     Thermal:  Ook  wel  BubbleJet   printen  genoemd.  Bij  deze   printmethode  bevindt  zich   een  klein  elektrisch   weerstandje,  welke  heel   snel  heet  wordt.  Hierdoor   gaat  de  inkt  plaatselijk   koken  en  daardoor  ontstaat   er  druk.  Door  deze  druk   spuit  de  inkt  door  de  spuitmond.             Afb.  1   Doordat  de  inkt  wordt  verwarmt  bij  deze  hoge  temperaturen,  droogt  het  op,  wat   ervoor  zorgt  dat  de  verwarming  op  den  duur  min  of  meer  wordt  ingepakt.  Deze   ingedroogde  inkt  op  het  verwarmingselement  zorgt  ervoor  dat  de  kop  snel  kapot  

                                                                                                                8    Inktweb:  http://www.inktweb.nl/blog/wat-­‐is-­‐een-­‐printkop-­‐en-­‐heeft-­‐mijn-­‐ cartridge-­‐er-­‐een/   9  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.172)   10  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints   11  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.172)    

12  

gaat.  Om  deze  reden  wordt  deze  manier  van  printen  de  laatste  10  jaar  niet  meer   gebruikt  als  industriële  toepassing.  12               Piezo  Electric:     Bij  piezo  inkjet  printers  bevindt  zich  achter  ieder  kanaal  van  de  printerkop  een   zogenoemd  piezo   elektrisch  element,  de   Piezo.  Bij  deze  manier   van  printen  wordt  de   Piezo  elektrisch   geactiveerd,  waardoor   het  gaat  uitzetten.    Door   deze  uitzetting  ontstaat   er  een  druk  die  ervoor   zorgt  dat  de  inkt  door  de   spuitmond  wordt   gedrukt.  Ter   verduidelijking;  de   printkop  van  een  piezo   inkjet  printer  kan  je   vergelijken  met  een   olievat,  waarbij  de               Afb.  2   wanden  van  het  vat  van  piezo-­‐  elektrisch  materiaal  zijn  gemaakt.  Wanneer  je  een   elektrische  stroom  door  de  wanden  stuurt  zullen  deze  zich  naar  binnen  bewegen   en  de  inkt  in  het  vat  onder  druk  zetten.  Deze  druk  zorgt  ervoor  dat  de   inktdruppel  door  de  spuitmond  naar  buiten  wordt  geperst.13       De  DOD  methode,  wat  letterlijk  vertaald  ‘laten  vallen  op  aanvraag’  betekent,   houdt  in  dat  er  inkt-­‐  of  verfdruppels  worden  geplaatst  wanneer  dit  noodzakelijk   is  om  de  uiteindelijke  print  te  realiseren.  Dit  gebeurt  met  behulp  van  een   printkop.  In  verhouding  met  de  zeefdruk  verbruikt  deze  printmethode   aanzienlijk  minder  inkt  per  vierkante  meter.  Doordat  de  inkt  alleen  gebruikt   wordt  wanneer  het  wordt  ‘aangevraagd’  is  deze  manier  van  printen  een  stuk   duurzamer  dan  de  traditionele  methoden  zoals  de  rotatie  zeefdruk  of  de   gemechaniseerde  platbeds  zeefdruk.    Bovendien  wordt  er  een  betere  kwaliteit   van  de  print  bereikt  door  de  kleinere  druppelgrootte  (wat  zorgt  voor  een  solide,   aaneengesloten  beeld,)  het  vermogen  om  grijstinten  te  verwerken  en  het   oneindige  kleurenpalet.  14       2.2.3.  HEAT  TRANSFER  PRINTING   De  eerder  genoemde  methoden  zijn  allemaal  een  vorm  van  direct  inkjet  printing.   Hiernaast  bestaat  er  ook  nog  indirect  inkjet  printing.  Namelijk  de  heat  transfer                                                                                                                   12    Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints   13  Graficus  (’99):  http://rolid.home.xs4all.nl/wdz/inkjet/page6.html   14  Theseus.fi  (’11)   http://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/33821/DTP_JMoltchanova.pdf?se quence=1    

13  

printing  methode.  Bij  deze  vorm  van  printen  wordt  er  gebruik  gemaakt  van   speciaal  transfer  papier  en  een  specifieke  groep  disperse  kleurstoffen.  Men  print   bij  deze  methode  eigenlijk  op  het  papier.  Dan  wordt,  door  middel  van  druk  en   een  hoge  temperatuur  het  papier  samen  met  het  textiel  (deze  methode  is  alleen   van  toepassing  bij  een  100%  polyester  doek)  samengedrukt  in  een  machine   waarna  het  elkaar  weer  loslaat  na  zo’n  30  seconden.  Alle  kleuren  van  het  papier   zijn  dan  op  de  stof  gedrukt.  Deze  methode  kan  zowel  rotatief(zeefdruk)  als   digitaal.  Bij  de  digitale  manier  pakt  het  wat  duurder  uit  aangezien  het  papier  en   de  inkten  niet  heel  goedkoop  zijn.  Deze  manier  van  printen  wordt  ook  wel   sublimatie  printen  genoemd.  15       2.3  CONVENTIONELE  TEXTIELDRUK   De  internationale  term  van  de  zeefdruk  printmethode  is  screen  printing.  Dit  is   een  manier  van  printen  waarbij  er  gebruik  wordt  gemaakt  van  een  gaas  en  een   sjabloon  om  de  afbeelding  op  het  materiaal  te  krijgen.  De  zeefdruk  wordt   gemaakt  van  een  stuk  gaas  dat  is  gespannen  over  een  frame(screen).  De  inkt   (pasta)  wordt  aangebracht  en  uitgesmeerd  op  het  raam  en  met  behulp  van  het   sjabloon  wordt  de  afbeelding  op  het  materiaal  gedrukt.  Er  zijn  twee   veelvoorkomende  vormen  van  de  zeefdruk:16     Gemechaniseerde  platbeds  zeefdruk:  Gemechaniseerde  rollen  voeren  de  stof   onder  platte  rechthoekige  schermen.  De  inkt  wordt  aangebracht  met  behulp  van   automatische  rakels.17  Zie  afbeelding  3  ter  verduidelijking.  Deze  printmethode   wordt  tegenwoordig  nog  gebruikt  bij  het  bedrukken  van  de  luxe  stoffen.  Met  luxe   stoffen  worden  hier  stoffen  bedoeld  die  bedrukt  worden  met  een  print  met  een   grote  hoeveelheid  verschillende  kleuren  (maximaal  60).  In  bepaalde  regio’s  in   Italië  is  deze  traditionele  manier  van  printen  erg  populair,  vaak  ook  in   combinatie  met  de  digitale  textieldruk.18   Rotatie  zeefdruk:  Bij  dit  proces  wordt  er  gebruik  gemaakt  van  continu  roterende   cilindervormige  screens  die  in  contact  staan  met  de  stof  en  die  zorgen  voor  een   authentieke  continue  print.  De  inkt  wordt  door  middel  van  het  sjabloon  op  de   stof  gedrukt  en  vormt  zo  het  patroon.  Deze  manier  van  zeefdrukken  is  de  meest   voorkomende.  In  vergelijking  met  de  platbeds  zeefdruk  is  deze  methode  ook  een   stuk  sneller.  Rotatie  zeefdruk  biedt  een  snelle  productie,  en  kan  grote  oplagen   hanteren.  Een  groot  nadeel  van  deze  printmethode  is  dat  er  echter  maar    een   beperkte  lengte  en  wijdte  geprint  kan  worden.  Zie  afbeelding  4  ter   verduidelijking.  19      

                                                                                                                15  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints   16  http://www.myzet.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=54   17  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints   18  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.170)   19  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints    

14  

Afbeelding  3:  Gemechaniseerde  platbeds  zeefdruk      

Afbeelding  4:  Rotatie  zeefdruk      

   

   

2.4  DIGITALE  TEXTIELDRUK  VERSUS  ZEEFDRUK   Het  eerste  voordeel  wat  betreft  de  digitale  textiel  druk  is  zichtbaar  in  de  lead   time.  De  lead  time  bij  digitale  textieldruk  is  beduidend  kleiner  dan  bij  elke   andere  printmethode.  Onder  lead  time  wordt  de  periode  van  aanvraag  tot   levering  van  het  product  verstaan.20  De  lead  time  bij  massa  productie  met  een   traditioneel  print  proces  kan  8  tot  12  weken  in  beslag  nemen  terwijl  digitale   textieldruk  binnen  2  weken  kan  leveren.  De  lead  time  kan  worden  verkleind   omdat  er  bij  bijvoorbeeld  de  zeefdruk  methode  verschillende  stappen  moeten   worden  ondernomen  in  het  productie  proces  wat  de  lead  time  vergroot.  Zo  moet   er  onder  andere  rekening  worden  gehouden  met  het  herhalen  van  een  patroon,   het  prepareren  van  de  zeefdrukken  en  moet  er  goed  gelet  worden  op   kleurverschillen,  de  kleurseparatie.  Deze  stap  neemt  het  meeste  tijd  in  beslag  en   is  niet  nodig  bij  de  digitale  textieldruk.  Bij  deze  methode  komen  geen   kleurverschillen  voor,  want  het  kleurenpalet  is  digitaal.  Hiermee  wordt  bedoeld,   dat  er  met  één  druk  op  de  knop  dezelfde  kleur  kan  worden  geselecteerd.  21                                                                                                                   20  Breuer  S.  (2012)  Blue  is  the  new  black   21  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.171)    

15  

  Het  tweede  voordeel  is  dat  er  met  digitale  textieldruk  wordt  gewerkt  met  een   oneindig  kleurenpalet.  Elke  mogelijk  bedenkbare  kleur  kan  worden  toegepast.   Bij  de  traditionele  printmethoden  zijn  er  maar  een  beperkt  aantal  kleuren,  en  is   het  altijd  nog  maar  de  vraag  of    een  bepaalde  kleur  de  volgende  keer  precies  zo   kan  worden  gecreëerd.  22  Daarnaast  is  het  inktverbruik  bij  sommige  digitale   methoden  (bijvoorbeeld  de  DOD  printing)  aanzienlijk  minder  per  vierkante   meter.  Tevens  is  het  digitaal  geprinte  beeld  van  betere  kwaliteit  door  een  kleine   druppelgrootte.     Een  belangrijk  derde  voordeel  is  het  feit  dat  de  digitale  textieldruk  een   duurzamere  methode  is  dan  elke  andere  traditionele  printmethode.  Bij  de   digitale  print  methode  wordt  er  niet  met  screens  gewerkt,  wat  veel  scheelt  in  het   watergebruik.  Met  name  bij  het  reinigingsproces  van  de  screens  gaat  veel  water   verloren.  Om  de  screens  schoon  te  maken  werkt  men  ook  met  chemicaliën,  welke   vaak,  samen  met  de  resterende  inkt  in  het  riool  terecht  komen.    Naast  een   vermindering  van  het  waterverbruik  wordt  ook  het  energieverbruik   gereduceerd.  De  digitale  textieldruk  methode  verbruikt  maar  liefst  45%  minder   elektriciteit  dan  de  traditionele  manier  van  printen.  Ook  het  percentage  restafval   per  kledingstuk  wordt  verminderd.23  Meer  hierover  in  hoofdstuk  3.     Een  andere  belangrijke  reden  waarom  ontwerpers  kiezen  voor  digitale   textieldruk  is  het  feit  dat  er  bij  deze  printmethode  gebruik  kan  worden  gemaakt   van  vervaging,  schaduwwerking  en  overvloeiende  kleuren.  Dit  kan  vooral   belangrijk  zijn  als  er  veel  wordt  gewerkt  met  ontwerpen  waarbij  diepte  een   belangrijke  rol  speelt.24     Bij  beide  methoden  worden  bepaalde  chemicaliën  gebruikt  om  het  printproces   zo  voorspoedig  mogelijk  te  laten  verlopen.  Bij  de  digitale  textieldrukmethode  is   het  noodzakelijk  dat  het  doek  waarop  er  geprint  wordt,  eerst  wordt   voorbehandeld.  Bij  de  rotatie  zeefdruk  zitten  er,  in  de  drukpasta  die  wordt   gebruikt,  naast  de  reactieve  kleurstof  ook  al  andere  chemicaliën.  Denk  hierbij   aan  een  verdikkingsmiddel,  vochtvasthouder  en  antibacteriële  middelen.  Dit  kan   echter  niet  geprint  worden  met  digitale  koppen  omdat  deze  er  te  kleine  kopjes   voor  hebben.  Bij  de  digitale  textieldruk  wordt  de  stof  die  geprint  moet  worden   voorbehandeld  en  er  wordt  daarna  alleen  bedrukt  met  inkt.  Terwijl  bij  de   traditionele  print  methode  deze  chemicaliën  verwerkt  zijn  in  de  inkt.  In  feite   bevatten  dus  zowel  bij  digitale  druk  als  bij  de  traditionele  druk  het  doek  dezelfde   chemicaliën.  Bij  beide  methoden  wordt  de  geprinte  stof  nabehandeld  door   middel  van  wassen  en  stomen.  25                                                                                                                         22  Rapport  Deceuninck  L  (2013):  Future  trends  in  digital  printing   23  Threehugger.com:  http://www.treehugger.com/style/8-­‐green-­‐ideas-­‐ revolutionizing-­‐fashion-­‐manufacturing.html  en  Rapport:  Future  Professionals,  The   teaching  of  digital  textile  design   24  And  Beyond  Studios  (2014)   25  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints    

16  

Een  nadeel  aan  de  digitale  textieldruk  is  dat  het  kleurbereik  lager  ligt  dan  die  van   de  zeefdruk  methode.  Kleuren  kunnen  minder  helder  uitvallen,  ondanks  dat  het   kleurenpalet  oneindig  is.  Dit  wordt  nader  behandeld  in  hoofdstuk  3.26     Het  tweede  nadeel  aan  de  digitale  textieldruk  is  het  financiële  plaatje  wat  erbij   mee  komt  kijken.  Deze  investering  bestaat  niet  alleen  in  het  aanschaffen  van   nieuwe  printers,  maar  betreft  ook  het  opnieuw  scholen  van  medewerkers   aangezien  deze  technologie,  in  vergelijking  met  andere  print  methoden,  nog  een   vrij  nieuwe  en  onbekende  manier  van  afdrukken  is.27  Digitale  textieldruk  is  een   ingewikkeld  proces  en  het  vereist  een  nieuwe  manier  van  werken  en  denken  wat   betekent  dat  het  personeel  opnieuw  moet  worden  opgeleid.     Een  derde  nadeel  is  dat  het  met  deze  manier  van  printen  nog  niet  mogelijk  is  om   metalen  of  parelmoer  pigmenten  te  printen.  Ook  is  het  nog  niet  mogelijk  om  via   digitale  druk  bepaalde  technieken  zoals  reliëf,  bevlokking  (afbeelding  5)  of   devoré(afbeelding  6)  toe  te  passen.    28    

afb.  5:  bevlokking  

 

 

             

afb.  6:  devoré  

 

  De  digitale  textieldruk  beslaat  vandaag  de  dag  3%  van  alle  geprinte  stoffen   wereldwijd.  Dit  laat  een  duidelijk  verschil  zien  in  vergelijking  met  de  zeefdruk   methode,  welke  tenminste  verantwoordelijk  is  voor  97%  van  alle  geprinte   stoffen  wereldwijd.  Voor  de  massamarkt  is  gebleken  dat  de  technologie  van  de   zeefdruk  een  grotere  financiële  haalbaarheid  heeft  dan  die  van  de  digitale   textieldruk.  Een  dekbed  van  bijvoorbeeld  de  HEMA  zal  nooit  digitaal  geprint   worden,  maar  wordt  met  behulp  van  de  zeefdruk  voor  1  euro  per  meter  geprint     in  lageloonlanden.29     2.5  CONCLUSIE   Het  bedrukken  van  textiel  gebeurt  al  eeuwenlang.  In  de  afgelopen  decennia  heeft   deze  methodiek  verschillende  ontwikkelingen  ondergaan  en  zichzelf  verbeterd.   De  nieuwste  ontwikkeling  op  dit  gebied  is  de  digitale  textieldruk.  Deze  digitale   printmethode  kan  worden  onderverdeeld  in  3  verschillende  ‘sub-­‐methoden’:   Continuous  printing,  Drop  on  demand  printing  en  de  Heat  Transfer  printing.  De                                                                                                                   26  Rapport  Deceuninck  L  (2013):  Future  trends  in  digital  printing   27  Rapport  Deceuninck  L  (2013):  Future  trends  in  digital  printing   28  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.  179)   29  Wolferink  R,  (2013)  SPG  Prints    

17  

Drop  on  demand  methode  wordt  het  meeste  gebruikt  bij  het  digitaal  drukken   van  textiel.  Daarnaast  is  dit  niet  alleen  de  meest  voorkomende  vorm  van  digitale   textieldruk,  maar  ook  de  meest  duurzame  methode.  Dit  komt  doordat  er  alleen   inkt  wordt  gebruikt  wanneer  dit  ‘aangevraagd’  is.  Hierdoor  wordt  er  geen  inkt   verspild.  Daarnaast  is  een  DOD  print  kwaliteitsrijk  door  het  gebruik  van  een   oneindig  kleurenpalet  en  kleine  inktdruppels  wat  zorgt  voor  een  solide   aaneengesloten  beeld.  Zowel  de  zeefdruk  als  de  digitale  druk  hebben  hun   voordelen  en  nadelen.  Een  groot  voordeel  van  de  digitale  druk  is  de  mogelijkheid   om  oneindig  veel  kleuren  te  gebruiken,  en  het  feit  dat  kleurverschillen  kunnen   ontstaan  is  uitgesloten.  Ook  op  het  gebied  van  duurzaamheid  heeft  de  digitale   druk  een  voorsprong  omdat  deze  methode  een  lager  water-­‐  en   elektriciteitsverbruik  heeft.  De  zeefdruk  methode  scoort  echter  weer  hoger  op   het  gebied  van  kleurbereik  en  het  financiële  plaatje.  Uiteindelijk  kan  er  met  de     digitale  textieldruk  veel  worden  bespaard,  er  moet  alleen  wel  in  de  gaten  worden   gehouden  of  dit  afweegt  tegen  de  investeringen  die  worden  gedaan.  Om  dit  te   kunnen  bepalen  is  het  van  belang  dat  naar  de  grootte  van  het  bedrijf  wordt   gekeken,  en  naar  de  productiesnelheden  die  moeten  worden  behaald.                                                      

       

 

18  

Hoofdstuk  3.  Realisatie  van  de  digitale  textieldruk    

In  het  voorgaande  hoofdstuk  is  er  voornamelijk  gekeken  naar  de  techniek  van  de   digitale  textieldruk.  Wat  het  inhoudt,  welke  vormen  er  zijn  en  op  welke  punten   deze  print  techniek  zich  onderscheidt  van  de  conventionele  zeefdrukmethode.  In   dit  hoofdstuk  worden  de  benodigdheden  onderzocht  die  noodzakelijk  zijn  voor   de  realisatie  van  een  digitale  textieldruk.  In  de  eerste  paragraaf  wordt   beschreven  met  welke  omvang  het  digitaal  printen  van  textiel  tegenwoordig   gebeurd,  en  waar  de  productie  voornamelijk  plaatsvind.  In  de  daaropvolgende   paragraven  wordt  er  gekeken  naar  dingen  die  er  nodig  zijn  om  een  digitale   textieldruk  te  produceren.  Zo  komen  de  printers  en  het  gebruik  van  diverse   inkten  ter  sprake,  maar  wordt  er  ook  gekeken  naar  de  software  en  wat  er   eventueel  nog  met  behulp  van  die  software  ontwikkeld  kan  worden.     3.1  SCALABILITY     Ondanks  dat  het  grootste  gedeelte  stoffen  nog  steeds  geprint  wordt  door  middel   van  de  zeefdruk,  is  in  vergelijking  met  de  afgelopen  jaren  wel  een  groei  te  zien  in   het  toepassen  van  de  digitale  druk  voor  het  printen  van  textiel.  Wereldwijd   wordt  er  zo’n  25  biljoen  meter  stof  per  jaar  geprint.30  Hierin  worden  technische   stoffen,  kledingstoffen  en  interieurstoffen  gerekend.31  In  totaal  is  maar  2-­‐3%  van   alle  geprinte  stoffen  digitaal  geprint.  Het  overige  percentage  is  geprint  door   middel  van  zeefdruk,  waaronder  58%  door  middel  van  de  rotatie  zeefdruk.  De   komende  jaren  kan  de  digitale  textieldruk  toenemen  tot  10%,  maar  nog  steeds   zal  de  zeefdruk  de  overhand  hebben.       Zowel  de  distributie  van  de  zeefdruk  als  de  digitale  textieldruk  wordt  verspreid   over  de  hele  wereld.  Het  grootste  percentage  vindt  echter  plaats  in  Azië  met  51%   tegenover  15%  in  heel  Europa.  Bij  de  digitale  textieldruk  blijken  deze   percentages  bijna  omgedraaid  en  heeft  Europa  een  markt  distributie  van  70%   tegenover  15%  in  Azië.32           3.2  INKTGEBRUIK   Het  kleuren  van  stoffen  gebeurd  met  2  verschillende  methoden:  door  middel  van   kleurstoffen  en  door  middel  van  pigmenten.  Er  wordt  nu  eerst  ingegaan  op  het   printen  met  kleurstoffen,  de  meest  gebruikte  manier  om  een  stof  te  kleuren.33     Het  digitale  print  systeem  is  gebaseerd  op  de  vooraf  ingestelde  kleuren  CMYK.   CMYK  staat  voor  Cyan,  Magenta,  Yellow  en  Key,  en  is  een  systeem  om  met  vier   basiskleuren,  inclusief  zwart,  een  groot  aantal  kleuren  te  kunnen  verkrijgen  door   subtractieve  kleurmenging.  Dit  systeem  wordt  vooral  gebruikt  bij  de  inkten  in   printers.  De  prints  kunnen  worden  gemaakt  met  behulp  van  de  software  CAD                                                                                                                   30  Huntsman:   http://www.indiantextilejournal.com/articles/FAdetails.asp?id=4244   31  Rapport:  STORK  Textile  Printing  Group,  Developments  in  the  Textile  Printing   Industry  (2002)   32  Rapport  Deceuninck  L  (2013):  Future  trends  in  digital  printing   33  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints    

19  

(Computer  Aided  Design  meer  hierover  in  paragraaf  3.5).  Door  de  combinatie   van  het  CMYK  systeem  en  de  CAD  software  is  er  de  mogelijkheid  om  miljoenen   kleuren  te  creëren.  34  Wanneer  je  de  inkten  selecteert  die  je  wilt  gebruiken  voor   de  digitale  textieldruk  is  het  heel  belangrijk  om  te  kijken  op  welke  stof  je  wilt   printen.  Niet  elke  kleurstof  kan  op  elke  stof  worden  geprint.  Er  wordt  hierbij  een   onderscheid  gemaakt  tussen:     Acid  kleurstoffen:  Acid  kleurstoffen  bevatten  zuren.  Denk  hierbij  aan   zwavelzuur  of  natrium.  Deze  kleurstoffen  worden  gebruikt  op  de  grondstoffen   polyamide  (nylon),  zijde  en  wol.  Elke  kleurstof  heeft  een  aantal  eigenschappen   waarop  ze  uitblinken.  Bij  de  ‘acids’  zijn  dat  de  glanzende  tinten  die  ze  kunnen   creëren  met  een  goede  kleurvastheid.  Acid  kleurstoffen  worden  vooral  gebruikt   bij  het  kleuren  van  badmode  (bikini’s  &  badpakken).  Een  nadeel  bij  deze  manier   van  kleuren  is  dat  de  levensduur  van  de  producten  niet  oneindig  is.    Na   veelvoudig  gebruik  vervagen  de  kleuren  en  op  den  duur  kan  de  kleur  ook   verdwijnen.  Met  behulp  van  acid  kleurstoffen  kan  er  ook  fluorescerende  inkt   worden  gecreëerd.35   Direct  kleurstoffen:  Directe  kleurstoffen  zijn  vrij  oplosbaar  in  water.  Ze  kunnen   niet  zulke  heldere  en  glanzende  tinten  creëren,  en  ook  de  kleurvastheid  is  niet  zo   sterk    als  de  acid  kleurstoffen,  maar  directe  kleurstoffen  hebben  wel  een  betere   lichtechtheid.  Directe  kleurstoffen  worden  weinig  gebruikt  bij  inkjet  printen,   maar  veel  meer  bij  het  printen  van  grote  formaten.  Denk  hierbij  bijvoorbeeld  aan   gordijnen.  36   Reactieve  kleurstoffen:  Reactieve  kleurstoffen  geven  zeer  heldere  kleuren  en   hebben,  net  als  de  acid  kleurstoffen,  een  uitstekende  kleurvastheid.  Deze   kleurvastheid  wordt  gecreëerd  doordat  de  kleurstof  reageert  op  de  vezel,   waardoor  er  een  sterke  chemische  binding  wordt  gevormd,  welke  ervoor  zorgt   dat  de  kleurstof  moeilijk  uitgewassen  kan  worden.  Reactieve  kleurstoffen   kunnen  gebruikt  worden  op  meerdere  grondstoffen.  Ze  worden  gebruikt  op  een   grondstof  die  gemaakt  is  van  cellulose  vezels  (katoen,  viscose  en  linnen)  en  van   dierlijke  vezels  (wol  en  zijde).37  Een  nadeel  van  deze  kleurstoffen  is  dat  de  inkt,   na  vermenging  met  water,  een  beperkte  houdbaarheid  heeft.  Wanneer  de  inkt  te   lang  blijft  staan,  raakt  de  kleur  intensiteit  sterk  verminderd.  38   Disperse  kleurstoffen:  Deze  kleurstoffen  worden  gebruikt  bij  het  heat-­‐transfer   printen.  Daarnaast  zijn  disperse  kleurstoffen  de  enige  kleurstoffen  die  op   polyester  kunnen  printen.  Ze  zijn  praktisch  niet  in  water  oplosbaar  en  kunnen   hoge  (stoom)temperaturen  aan  wat  ze  dus  ook  uitermate  geschikt  maakt  voor  

                                                                                                                34  Dawson  T  L,  Glover  B  (2003)  SDC,  Textile  Inkjet  Printing,  A  review  of  ink  jet   printing  of  textiles   35  Ujie  H  (2003):  Digital  Inkjet  Textile  Printing:  Status  report   36  Dawson  T  L,  Glover  B  (2003)  SDC,  Textile  Inkjet  Printing,  A  review  of  ink  jet   printing  of  textiles   37  Dawson  T  L,  Glover  B  (2003)  SDC,  Textile  Inkjet  Printing,  A  review  of  ink  jet   printing  of  textiles   38  https://upanddyed.wordpress.com/category/how-­‐to/using-­‐fiber-­‐reactive-­‐dyes/    

20  

het  heat-­‐transfer  printen.  Disperse  kleurstoffen  zorgen  voor  levendige  kleuren   en  kunnen  foto  realistische  resultaten  opleveren.39     Naast  deze  inkt  kleurstoffen  heb  je  ook  nog  inktpigmenten.  Pigmenten  hechten   zich  aan  het  weefsel  door  middel  van  een  bindmiddel.  Pigment  inkten  kunnen   worden  toegepast  op  veel  verschillende  grondstoffen,  zijn  goedkoper  dan   verfstoffen  en  hebben  een  beter  kleurbehoud  na  het  wassen  dan  verfstoffen.   80%  van  de  prints  die  met  de  zeefdruk  geprint  worden  wordt  dan  ook  met   behulp  van  pigmenten  gedaan.  Bij  de  digitale  textieldruk  wordt  er  over  het   algemeen  weer  meer  gebruik  gemaakt  van  verfstoffen  dan  van  inktpigmenten.40     Digitaal  pigment  bestaat,  is  aanwezig  maar  heeft  een  zwakke  kleurkracht.  Zwart   lijkt  bijvoorbeeld  meer  donkergrijs.  Daarnaast  wordt  pigment  door  de   wereldmarkt  gezien  als  goedkoop.  Bij  de  zeefdruk  methode  is  dit  ook  het  geval.   Goede  pigmentinkten  voor  de  digitale  textieldruk  zijn  echter  niet  goedkoop.  Veel   consumenten  denken  echter  dat  deze  inktpigmenten  ook  goedkoop  zijn.  Door   deze  misvatting  wilt  het  merendeel  van  de  consumenten  niet  meer  betalen  voor   digitaal  geprinte  producten  met  behulp  van  pigmenten.41     Een  nieuwe  ontwikkeling  op  dit  gebied  kunnen  de  nieuwe  UNI  COLOR  FOR   TEXTILE  inkten  zijn.  Alle  inkten  binnen  deze  serie  zijn  pigmenten  op  Nano   formaat.  De  pigmentdeeltjes  zijn  bekleed  met  een  dunne  laag  van  een  speciaal   bindmiddel,  polymeer.  Dit  zorgt  ervoor  dat  stoffen  die  geprint  worden  met  deze   inkt  een  zachtere  textuur,  een  betere  slijtage  weerstand  en  een  betere   lichtechtheid  hebben  in  vergelijking  met  stoffen  die  geprint  worden  met   traditionele  inktpigmenten.  42       Over  het  algemeen  zijn  de  verfstoffen  of  pigmenten  (inkt)  die  er  gebruikt  worden   om  textiel  te  kleuren  op  waterbasis  gebaseerd.  Inkt  op  waterbasis  maakt  gebruik   van  kleurstoffen  of  pigmenten  in  een  suspensie  met  water  als  oplosmiddel.  De   verdamping  van  het  water  is  noodzakelijk  om  de  inkt  ‘vast  te  leggen’.         Naast  inkten  gebaseerd  op  waterbasis  heb  je  ook  Plastisol  inkten.  Plastisol  inkten   bevatten  geen  oplosmiddelen  en  wordt  gezien  als  een  100%  vaste  inkt.  Plastisol   inkt  bevat  polyvinyl  chloride  (PVC).  Plastisol  inkt  wordt  veel  gebruikt  bij  de   zeefdruk.  De  Plastisol  inkt  kan  niet  goed  door  de  digitale  inktkoppen  wat  ervoor   zorgt  dat  deze  inkt  niet  gebruikt  wordt  bij  digitale  druk.  Inkten  gebaseerd  op   waterbasis  worden  gebruikt  bij  zoveel  digitale  print  als  zeefdruk,  maar  komt   vooral  goed  van  pas  bij  ‘soft  hand’  producten.  Soft  hand  houdt  in  dat  je  de  inkt   niet  met  de  hand  kunt  voelen  als  je  over  het  geprinte  oppervlakte  strijkt  met  je   vingers.  Plastisol  heeft  een  meer  ‘oppervlakkig’  resultaat,  je  voelt  echt  een  

                                                                                                                39  Dawson  T  L,  Glover  B  (2003)  SDC,  Textile  Inkjet  Printing,  A  review  of  ink  jet   printing  of  textiles   40  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   41  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   42  Inkmax,  Uni  Ink:  https://www.inkmax.jp/english/technology/pdf/uni_color.pdf    

21  

geprinte  laag.  Plastisol  inkt  wordt  voornamelijk  gebruikt  bij  het  drukken  van  T-­‐ shirts.  43     3.3  PRINTERS   Zoals  eerder  al  benoemd,  gebeurt  het  digitaal  printen  van  textiel  met  inkjet   printers.  Bij  inkjet  printen  wordt  het  gewenste  patroon  opgebouwd  door  het   gebruik  van  kleine  inktdruppels  in  verschillende  kleuren  op  het  textiel.  Dit   gebeurt  door  middel  van  vooraf  bepaalde  pixels  (wat  gebeurt  op  de  computer).   Rond  1998  werden  er  voor  het  eerst  inkjet  printers  voor  algemeen  gebruik   beschikbaar  gesteld.  Dit  was  echter  nog  wel  alleen  voor  kleine  oplagen.  Printers   die  echt  geschikt  waren  voor  massa  productie,  kwamen  in  2003  voor  het  eerst   op  de  markt.  44  Een  bekende  printer  toentertijd  was  de  Robustelli  Monna  Lisa.45   Deze  printer  kon  zo’n  60  vierkante  meter  per  uur  afdrukken.  Om  de  digitale   afbeelding  te  kunnen  printen  is  er  een  print  besturingsprogramma  nodig.  Het   meest  voorkomende  print  besturingsprogramma  is  RIP  (Raster  Image   Processor)46.  Hier  meer  over  in  paragraaf  3.5.       Veruit  de  meest  bekende  printer  gebruikt  voor  digitale  druk  is  de  Mimaki   printer.  Met  de  Mimaki  printer  kan  er  zowel  kleinschalig  als  grootschalig  worden   geproduceerd.  Een  Mimaki  machine  die  momenteel  veel  in  gebruik  is,  is  de   Mimaki  JV5.  Als  je  in  normale  kwaliteit  wilt  printen  met  maximale  snelheid  kan   er  rond  de  25  lineaire  meter  per  uur  uitkomen.  De  prijs  van  deze  machine  ligt   tussen  de  75.000  en  100.000  euro.  Dit  is  een  voorbeeld  van  een  machine  voor   kleinschalig  gebruik.  Voor  grote  (massa)  productie  maakt  men  gebruik  van  high   speed  machines,  die  snelheden  kunnen  halen  van  80  tot  2000  lineaire  meters  per   uur.  Zo’n  high  speed  machine  kost  tussen  de  180.000  en  3  miljoen  euro  (SPG   prints).47     3.4  SOFTWARE  EN  DIGITALE  TEXTIELDRUK     Digitale  textieldruk  gaat  gepaard  met  verschillende  software  in  het   ontwerpproces.  Ook  is  het  gebruik  van  software  noodzakelijk  om  het  ontwerp  op   de  stof  te  kunnen  printen.  Het  gebruik  van  computer  software  bij  het  ontwerpen   en  vervaardigen  van  kleding  bespaart  een  hoop  geld  en  tijd  in  het  productie   proces.  Over  het  algemeen  worden  hier  speciale  CAD  programma’s  voor   gebruikt.  CAD  staat  voor  Computer  Aided  Design.  Vooral  bedrijven  die  gericht  zijn   op  massa  consumptie  kunnen  niet  zonder  een  CAD  programma.  Uit  onderzoek   tussen  228  kledingfabrikanten  is  gebleken  dat  tenminste  60%  CAD  gebruikt  om   een  bedrukt  stofontwerp  te  maken.  48  Werken  met  CAD  brengt  een  aantal   voordelen  met  zich  mee.  Zo  kan  het  programma  zorgen  voor  een  hogere   productiviteit,  een  verhoogde  creativiteit  wat  betreft  conceptuele  ontwerpen  en   hoge  ontwerpmogelijkheden;  het  zorgt  voor  een  efficiëntere   productontwikkeling  en  lagere  kosten  van  prototypes.  Met  productontwikkeling                                                                                                                   43  PNEAC,  Ukena  M.  Plastisol  vs.  Water-­‐based  Ink  for  Textile  Printing   44  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.  178)   45  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.178)   46  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.182)   47  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   48  Chase  Weiss  R,  CAD  for  Fashion  Design  (p.3)    

22  

wordt  hier  de  gehele  levenscyclus  van  het  product  bedoeld.  Dit  is  efficiënter   doordat  het  hele  proces  minder  tijd  en  energie  vergt.  Door  het  gebruik  van  CAD   is  er  meer  mogelijkheid  om  te  experimenteren.  Bovendien  vermindert  het  de   lead  time.  Met  CAD  kan  ook  het  kleurenpalet,  de  resolutie  van  de  print  en  de   grootte  van  de  inktdruppels  worden  bepaald.  Kort  samengevat  is  het  werken   met  een  CAD  programma  een  stuk  efficiënter  en  spoort  het  creativiteit  aan.  49       Naast  CAD  wordt  er  ook  gebruik  gemaakt  van  andere  software  programma’s   tijdens  het  productie  proces.  Adobe  Photoshop  en  Illustrator  zijn  twee   voorbeelden  van  programma’s  die  ook  regelmatig  gebruikt  worden  in  de   industrie.  Ook  het  programma  3D  prototyping  wordt  regelmatig  toegepast.  Met                       afb.  7   dit  programma  is  het  mogelijk  om   de  print(s)  precies  te  plaatsen   waar  het  gewild  is  en  kan  er   makkelijk  gespeeld  worden  met  de   schaal.  Hierdoor  wordt  de   creativiteit  ook  aangewakkerd  wat   veel  nieuwe  ideeën  tot  gevolg  kan   hebben.50     Een  andere  software  die  veel   wordt  gebruikt  is  het  programma   RIP,  wat  staat  voor  Raster  Image   Processing.  RIP  is  een   besturingsprogramma  dat   beeldgegevens  vanaf  de  computer   in  pixels  omzet  of    converteert  en   naar  de  printer  stuurt.  RIP  kan   onder  andere  verschillende  kleur   paletten  creëren  en  kan  een   aangepaste  kleur  profilering   leveren  bij  verschillende   (kleur)stoffen.  Bovendien  kun  je   via  dit  programma  de   printsnelheid  en  de   afdrukkwaliteit  besturen.51     3.5  PLACEMENT  PRINTS     Met  behulp  van  de  CAD  software  is   het  mogelijk  om  een  engineered   print  te  ontwikkelen.  Een   engineered  print,  ook  wel  een   placement  print  genoemd  is  een   print  waarbij  het  ontwerp  zó  is  opgemaakt  dat  het  aansluit  bij  de  patroondelen                                                                                                                   49  Chase  Weiss  R,  CAD  for  Fashion  Design  (p.3)   50  Kuijpers  Sandra,  (2013)  Amsterdam  Fashion  Institute   51  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (  p.182)    

23  

en  de  structuur  van  het  kledingstuk.  52  De  print  is  op  elke  onderdeel   ontworpen.53  In  feite  print  je  alleen  het  geselecteerde  patroondeel.  Wanneer  een   placement  print  voordelig  wordt  ingelegd  levert  dit  weinig  restafval  op.   Daarnaast  levert  het  een  bijdrage  aan  de  duurzaamheid  omdat  niet  alleen  het   stofgebruik  wordt  vermindert,  maar  ook  het  inktgebruik.  54     Placement  prints  is  een  onderdeel  van  de  digitale  textieldruk.  Een  mogelijkheid   bij  placement  prints  is  dat  er  bij  het  inleggen  van  de  patroondelen  soms  van   richting  kan  worden  gewisseld.  Dit  kan  echter  alleen  bij  stoffen  die  weinig  rek   bevatten  in  zowel  de  inslag  als  de  kettingdraad.55    Bij  de  zeefdruk  methode  is   placement  lastig  toe  te  passen  omdat  je  hier  extra  sjablonen  voor  nodig  hebt.  Dit   kost  weer  extra  geld  en  bovendien  zijn  de  maten  van  de  sjablonen  beperkt.  De   sjabloonmaten  moeten  echt  gelijk  zijn  aan  de  print  anders  is  er  sprake  van  teveel   stof  verlies.  Bij  digitale  druk  is  men  niet  gebonden  aan  bepaalde  lengtes.56       Prints  worden  normaal  gesproken  gebruikt  om  een  kledingstuk  op  te  vullen.  Een   placement  print  volgt  of  bepaalt  zelfs  de  vorm  van  het  kledingstuk.  Doordat  de   print  wordt  aangepast  aan  het  kledingstuk  krijg  je  een  sterkere  relatie  tussen   beeld  en  product.  Het  ontwerp  wordt  toegepast  op  de  geselecteerde   patroondelen,  deze  worden  uitgeprint  en  in  elkaar  genaaid.57       Placement  prints  worden  veelal  toegepast  bij  zwemkleding  en  bij  lingerie.  Dit   omdat  deze  kledingstukken  uit  kleine  onderdelen  bestaan.  Het  is  het   waardevolst  om  hier  een  placement  print  toe  te  passen  omdat  je  relatief  weinig   stof  haalt  voor  een  betrekkelijk  hoge  prijs.58  Maar  in  principe  is  het  mogelijk  om   een  placement  print  op  alle  kledingstukken  te  printen.     Placement  prints  hebben  dus  voordelen  in  de  drukkerij  maar  in  de  snijerij  is  het   er  niet  makkelijker  op  geworden.  Vroeger  kon  er  willekeurig  in  het  doek  geknipt   worden  maar  doordat  de  print  nu  passend  is  gemaakt  aan  het  patroon,  is  het  van   belang  dat  de  patronen  precies  geprint  worden  wil  je  het  passend  houden.   Vooral  bij  stretch  stof  is  dit  lastig  omdat  dit  veel  ‘beweegt’.  In  de  snijerij  lossen  ze   dit  op  met  behulp  van  een  pinning  board.  Het  snij  patroon  wordt  geprint,  daar   worden  panelen  van  gesneden  en  daar  worden  dan  meerdere  lagen  op  dezelfde   plek  vastgepind  waardoor  ze  meerdere  lagen  tegelijk  kunnen  snijden,  ook  wel   multilayer  cut  genoemd.  Normaal  gesproken  gebeurd  dit  allemaal  automatisch   zonder  personeel  maar  door  de  flexibele  stof  is  het  noodzakelijk  dat  de  stof   wordt  vastpint  op  de  tafel  en  dan  wordt  er  automatisch  gesneden.  Er  is  dus  wel   een  man  meer  mee  bezig,  maar  dat  weegt  niet  op  tegen  de  kostenbesparing  die  je   hebt  doordat  er  minder  stofafval  wordt  geproduceerd.  59                                                                                                                   52  Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.  187)   53  And  Beyond  Studios  (2014)   54  Kuijpers  Sandra,  (2013)  Amsterdam  Fashion  Institute   55  Kuijpers  Sandra,  (2013)  Amsterdam  Fashion  Institute   56  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   57  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   58  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   59  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints    

24  

  3.6  CONCLUSIE   Om  tot  een  passende  digitale  textieldruk  te  komen  is  het  belangrijk  dat  er   gekeken  wordt  met  welke  verf  er  geprint  wordt.  Dit  is  afhankelijk  van  de  stof  die   wordt  gebruikt  voor  de  digitale  print.  De  omvang  van  de  digitale  textieldruk   bedraagt  zo’n  3%  van  de  totale  hoeveelheid  geprinte  stoffen.  De  productie   hiervan  vindt  voornamelijk  plaats  in  Europa.  Het  gebruik  van  de  juiste  software,   printers  en  inkten  zijn  belangrijk  voor  de  totstandkoming  van  een  goede  digitale   print.  Voor  het  merendeel  van  de  stoffen  wordt  er  gebruik  gemaakt  van  reactieve   kleurstoffen.  Deze  kunnen  gebruikt  worden  op  meerdere  grondstoffen,  geven   heldere  kleuren  en  hebben  een  goede  kleurvastheid.     Het  kleuren  met  pigmenten  in  de  digitale  textieldruk  komt  niet  veel  voor.   Pigmenten  die  worden  gebruikt  bij  de  digitale  textieldruk  leveren  echter  niet  het   gewenste  resultaat  en  zijn  een  stuk  duurder  dan  de  pigmenten  die  worden   gebruikt  bij  de  conventionele  manier  van  printen.  Placement  prints  leveren  een   goede  bijdrage  aan  het  verduurzamen  van  deze  printmethode  omdat  zowel  het   stofafval  als  het  inktgebruik  verminderd  kan  worden.     Digitale  textieldruk  is  een  print  methode  die,  als  er  rekening  wordt  gehouden   met  meerdere  factoren,  zeker  een  methode  is  met  een  groenere  footprint  dan  de   conventionele  manier  van  printen.  Met  het  gebruik  van  de  juiste  kleurstoffen,   printers,  software  en  placement  prints  kan  er  een  mooi  eindproduct  worden   gerealiseerd.                                                      

 

25  

Hoofdstuk  4.  Marktanalyse  

  In  dit  hoofdstuk  wordt  er  als  eerst  gekeken  naar  de  consument,  het  individu.  Hoe   belangrijk  is  een  eigen  persoonlijkheid  en  hoe  wordt  dit  gereflecteerd  in  onze   kledingkeuze?  Vervolgens  wordt  er  ingespeeld  op  de  huidige  markttrends.  Een   nieuw  business  model  wat  inspeelt  op  het  individualisme  is  mass  customization,   dit  begrip  zal  uitgebreid  behandeld  worden.  Naast  dit  concept  zal  er  ook  gekeken   worden  welke  trends  de  maatschappij  vormgeven  en  welke  trends  bepalend  zijn   voor  het  huidige  modebeeld.  Deze  ontwikkelingen  hebben  een  grote  invloed  op   de  productie.  In  dit  hoofdstuk  wordt  ook  onderzocht  wat  voor  gevolg  de   ontwikkelingen  hebben  ten  opzichte  van  het  productieproces.  Tot  slot  wordt  er   gekeken  naar  de  marktpositie  van  de  digitale  textieldruk,  naar  de  mogelijke   toegevoegde  waarde  van  deze  printmethode  en  of  er  ruimte  wordt  gecreëerd  om   deze  techniek  toe  te  laten.     4.1    INDIVIDUALISERING   In  het  Westen  beschouwen  we  onszelf  veelal  als  een  individu.  Het  woord   individu  is  afgeleid  van  het  Latijnse  woord  individuus,  wat  ondeelbaar   betekent.60  Met  het  woord  individu  duiden  we  mensen  aan  als  enkelingen,   losstaand  van  andere  individuen  en  van  grotere  gemeenschappen  en  politieke   eenheden.  Ieder  mens  is  uniek.  Ieder  mens  is  ook  een  op  zichzelf  staand  individu   met  persoonlijke  wensen  en  behoeften.  De  consument  van  tegenwoordig  wil  dit   terugzien  in  de  aangeboden  items,  ze  raken  steeds  minder  gevoelig  voor  de   massaproducten  die  er  worden  aangeboden  maar  willen  een  product  dat   speciaal  op  hun  is  afgestemd,  met  een  eigen  uitstraling  aldus  Inretail.  Inretail  is   een  brancheorganisatie  voor  retailers  in  de  woon,-­‐  mode,-­‐  schoenen-­‐  en   sportbranche.  61     In  de  18e  eeuw  ontstaat  de  gedachte  dat  de  maatschappij  invloed  heeft  op  de   identiteit  van  mensen.  Allerlei  maatschappelijke  structuren  en  patronen   beperken  de  vrijheid  van  het  individu.  Een  belangrijke  critici,  Jean-­‐Jacques   Rousseau  kwam  met  een  betoog  waarin  hij  stelt  dat  mensen  hun  ware  gevoelens   verbergen  achter  een  masker  van  beleefdheid,  waardoor  ze  zichzelf  ook  uit  het   oog  verliezen.  De  natuurlijke  vrijheid  zijn  mensen  in  de  maatschappij   kwijtgeraakt.62     Tegenwoordig  zien  we  onszelf  weer  steeds  meer  als  een  individu  en  willen  we   dit  ook  laten  zien  aan  de  wereld.  Ik  ben  een  uniek  persoon.  En  we  gebruiken   mode  om  ons  te  helpen  dit  uit  te  stralen.  Mode  is  al  jaren  een  manier  om  je  af  te   zetten  tegen  de  maatschappij.  Kijk  naar  de  hippies  met  hun  ‘flowerpower’  tijd   eind  jaren  ’60.  Of  in  de  jaren  ’70,  de  punk  beweging.  Ook  zij  waren  tegen  de   maatschappij  en  trokken  niet  aan  van  regels  en  wetten.63  Het  grootste  verschil   echter  is  dat  deze  consumenten  zichzelf  door  middel  van  groepen  wilden   onderscheiden.  Tegenwoordig  is  het  ieder  voor  zich.  We  willen  allemaal  een                                                                                                                   60  Bos  J  (2013):  Het  ongrijpbare  zelf  p.181   61  http://www.retail2020.nl/pages/69/Retailtrends/Individualisering.html   62  Bos  J  (2013):  Het  ongrijpbare  zelf   63  http://nl.wikipedia.org/wiki/Flowerpower    

26  

unieke  stijl  hebben.  Onze  eigen  persoonlijke  stijl  is  belangrijk,  we  onderscheiden   ons  van  de  rest  door  middel  van  kleding.  Niks  is  verplicht,  er  zijn  geen  regels   opgelegd;  het  kan  volledig  ingevuld  worden  naar  onze  persoonlijke  wensen  en   stijl.  64  Toch  zijn,  ondanks  het  belang  van  de  unieke  stijl,  consumenten  wel  bereid   om  producten  te  kopen  die  iemand  anders  ook  heeft.  Een  unieke  stijl  en  een   uniek  product  hoeven  dus  niet  automatisch  hetzelfde  te  betekenen.65       Volgens  Lidewij  Edelkoort,  toonaangevende  trend  forecaster,  neemt  naast  de   toenemende  individualiteit  ook  de  behoefte  aan  samenzijn  toe.  Een  erg   tegenstrijdige  ontwikkeling,  en  voor  fabrikanten  bijna  onmogelijk  om  zowel  een   groep  als  het  individu  aan  te  spreken.66  Dit  zal  voor  grote  veranderingen  (gaan)   zorgen.  Door  middel  van  nieuwe  technologieën,  een  nieuwe  manier  van  denken   en  inspraak  vanuit  verschillende  kanalen  kan  er  meer  worden  gericht  op  de   individuele  behoeften  binnen  de  groep  van  consumenten.67  Mass  Customization   biedt  hier  een  uitkomst.  Een  slimme  methode,  gericht  aan  de  hele  massa  maar   toch  ook  aan  elk  individu  op  zich.     4.2  MASSAPRODUCTIE  VERSUS  MASS  CUSTOMIZATION   De  keuzes  en  wensen  van  de  consument  zijn  belangrijk  voor  elk  bedrijf,  en  zeker   ook  in  de  mode-­‐industrie.  Personalisatie  wordt  steeds  belangrijker,  maar  dreigt   soms  op  te  gaan  in  de  veelvoorkomende  massa  productie.  Bij  massa  productie   wordt  er  een  grote  oplage  van  dezelfde  producten  in  één  keer  gemaakt,   waardoor  de  originaliteit  en  uniekheid  vervaagt.  Massa  productie  is  niet  gericht   op  de  specifieke  wensen  van  de  individuele  afnemers,  maar  op  de   gestandaardiseerde  wensen  van  de  totale  markt.68  Om  in  grote  hoeveelheden  te   kunnen  produceren  moet  de  prijs  van  productie  aansluiten  bij  de  koopkracht  van   de  consument.  Het  item  wordt  vaak  tegen  een  lage  prijs  aangeboden.  Dit  gaat   vaak  ten  koste  van  arbeiders  in  lageloonlanden  die  werken  tegen  lage  lonen,  en   vaak  ook  in  slechte  omstandigheden.69       Een  business  model  wat  langzaamaan  de  plaats  inneemt  van  de  massa  productie   is  mass  customization.  Mass  customization  is  een  begrip  wat  is  gedefinieerd  door   Tseng  en  Jiao  als:  “De  productie  van  goederen  en  diensten  die  voldoen  aan  de   behoeften  van  de  individuele  klant  maar  met  de  efficiëntie  van  massa   productie.”70  Jianxin  Jiao  en  Mitchell  Tseng  zijn  twee  hoogleraren  gespecialiseerd   in  industriële  technieken,  technologie  en  uitvoering.  Mass  customization  speelt     niet  alleen  in  op  de  behoeften  van  de  klant  en  hun  vraag  naar  hogere  kwaliteit,                                                                                                                   64  http://ariannevanrijn.wordpress.com/2013/10/14/fashion-­‐trend-­‐why-­‐try-­‐to-­‐ fit-­‐in-­‐if-­‐you-­‐are-­‐born-­‐to-­‐stand-­‐out/   65  https://www.netwerkvsp.nl/documents/10701/e5c7ee78-­‐0df1-­‐4b52-­‐85e0-­‐ d27a4393b3ad   66  http://www.delta.tudelft.nl/artikel/orakel-­‐van-­‐delft/2429   67  http://www.nl.capgemini.com/blog/online-­‐ solutions/2012/11/individualisering-­‐wordt-­‐de-­‐trend   68  Encyclo;  http://www.encyclo.nl/begrip/Massaproductie   69  http://www.2dh5.nl/15-­‐amsterdam-­‐2012/5-­‐pamflet-­‐vlam-­‐in-­‐de-­‐pan   70  Rapport:  Tseng  Mitchell  M.  (1998)  Design  by  Customers  for  Mass  Customization   Design    

27  

maar  dit  model  speelt  ook  in  op  de  wisselende  marktvraag  en  kan  een  snelle   reactie  geven  op  markttrends.  Personalisatie  en  uniekheid  zijn  eigenschappen   die  nu  belangrijk  zijn  bij  de  kledingkeuze.  Dit  is  een  belangrijke  ontwikkeling   voor  de  mode  industrie,  waar  everybody  verschillend  is  aldus  Joseph  Pine,  een   toonaangevende  filosoof  binnen  de  mass  customization.  71  Mass  customization  is   eigenlijk  een  samenvoeging  van  de  massa  productie  en  de  individualisatie.   Vroeger  was  het  alleen  voor  bepaalde  (elite)  leefgroepen  mogelijk  om  kleding   precies  op  maat  geleverd  te  krijgen.  Tegenwoordig  is  het  voor  iedereen   weggelegd  om  iets  te  creëren  wat  aan  je  persoonlijke  wensen  voldoet.72  Bij   massaproductie  zijn  alle  onderdelen  van  een  bepaald  product  hetzelfde.  Mass   customization  onderscheidt  zich  hier  door  het  grootste  gedeelte  van  het  product   standaard  te  houden,  maar  heeft  daarbij  een  aantal  unieke  delen  en   verschillende  dessins  waardoor  de  mogelijke  combinaties  onbeperkt  blijven.73       Bij  mass  customization  wordt  de  klant  niet  langer  buiten  de  organisatie   gehouden,  maar  wordt  de  consument  daadwerkelijk  bij  het  proces  betrokken.  De   klant  neemt  deel  aan  het  ontwerp  door  het  maken  van  keuzes  rond  specifieke   kenmerken.  Voor  de  fabrikant  is  dit  gunstig  omdat  dit  de  relatie  met  de  klant   verbeterd  en  daarnaast  biedt  deze  ontwikkeling  ook  nog  voordelen  op  het   marge.74  Wanneer  consumenten  hun  ‘persoonlijke’  product  bestellen,  wordt  het   product  eerst  betaald  alvorens  het  in  productie  gaat.  Hierdoor  wordt  een   vergelijkbaar  effect  gecreëerd  als  wanneer  de  methode  ‘het  omdraaien  van  het   business  model’(zie  paragraaf  6.3)  wordt  gehanteerd.  Doordat  er  wordt  betaald   voordat  het  product  in  productie  gaat,  beperkt  het  de  onzekerheid  over  de  vraag   naar  dit  product.  Het  bedrijf  hoeft  minder  voorspellingen  te  doen.  Daarnaast  is   ook  bij  deze  methode  het  hebben  van  een  vaste  voorraad  overbodig.  Mass   customization  maakt  veel  gebruik  van  een  build-­‐to-­‐order  methode,  wat  inhoudt   dat  een  item  niet  in  elkaar  wordt  gezet  totdat  het  bedrijf  een  order  heeft   ontvangen.  De  basis  van  de  gepersonaliseerde  producten  is  hetzelfde,  een   voorraad  van  deze  basisproducten  zal  dus  nooit  tot  verlies  leiden  op  deze   manier.  Waarom  uiteindelijke  producten  maandenlang  opslaan  in  de  hoop  op   een  toekomstige  verkoop  en  om  ze  uiteindelijk  te  moeten  verkopen  met  verlies   aldus  Joseph  Pine.75     Een  bekend  voorbeeld  in  de  mode  industrie  van  een  merk  die  goed  inspeelt  op   het  begrip  mass  customization  is  Suit  Supply.  Dit  Nederlandse  bedrijf  begon  in   2002  maar  heeft  inmiddels  al  vestigingen  over  de  hele  wereld.    Suit  Supply  is  een   sterk  merk  dat  vooral  het  afgelopen  jaar  meer  naamsbekendheid  heeft   verkregen,  voornamelijk  door  hun  mannen  pakken.  Ondanks  dat  de  meeste                                                                                                                   71  http://mass-­‐customization.info/post/1462596433/mass-­‐customization-­‐ insights-­‐from-­‐prof-­‐pine   72  NRCMEDIA:  http://www.nrcmedia.nl/kennispartners/dpi/mass-­‐customization-­‐ van-­‐lopende-­‐naar-­‐persoonlijke-­‐band/   73  NRCMEDIA:  http://www.nrcmedia.nl/kennispartners/dpi/mass-­‐customization-­‐ van-­‐lopende-­‐naar-­‐persoonlijke-­‐band/   74  Köllner  J,  (2008)  Mass  customization  and  consumer  behavior-­‐  A  case  study  from   a  german  consumer  perspective   75  Concepts:  http://www.madeforone.com/us/concepts/MCDefinition.html    

28  

omzet  nog  steeds  wordt  geboekt  met  de  standaard  collectie,  is  er  in  een  aantal   winkels  de  ultieme  persoonlijke  maatbeleving  te  beleven.  De  kern  van  het  skelet,   de  bouw  van  een  pak,  is  kwalitatief  in  orde.  De  mannelijke  klanten  kunnen  hun   pak  persoonlijk  maken  door  te  kiezen  uit  onder  andere  verschillende  stoffen,   verschillende  patronen  voor  de  binnenkant  van  het  jasje  en  de  breedte  van   revers.76      

afb.  8  

    Digitale  textiel  druk  is  een  methode  die  verbonden  is  met  mass  customization.   Doordat  het  mogelijk  is  om  elk  digitaal  bestand  af  te  drukken,  kan  de  print  heel   persoonlijk  worden  gemaakt  door  bijvoorbeeld  een  eigen  gemaakt  ontwerp  af  te   laten  drukken.  Hierdoor  ontstaan  veel  nieuwe  innovatieve  prints  en  wordt  de   ontwerp(st)er  ook  getriggerd  in  zijn  of  haar  creativiteit  door  digitaal  te  ‘spelen’   met  het  ontwerp.  77   Fabric  on  Demand  is  een  bedrijf  wat  zich  specialiseert  in  digitale  textieldruk  en     mass  customization.  Wat  Fabric  on  Demand  zo  bijzonder  maakt  is  de  vele  stof                                                                                                                   76  Suit  Supply:  http://www.stijlforum.nl/SMF/index.php?topic=854.4700;wap2   77  Rapport:  Deceuninck  L.  (2013)  Future  trends  in  Digital  Printing    

29  

opties  die  zij  aanbieden.  Een  nadeel  van  digitale  textieldruk  is  het  feit  dat  er,  in   vergelijking  met  de  zeefdruk,  op  minder  stoffen  geprint  kan  worden.  Momenteel   biedt  Fabric  on  Demand  15  verschillende  soorten  stoffen  aan,  veruit  het  enige   digitale  textieldrukbedrijf  die  zoveel  variatie  aanbiedt.78  Dit  bedrijf  gaat  dus  nog   dieper  in  op  de  wensen  van  de  consument,  door  ze  een  ruime  variatie  aan   mogelijkheden  aan  te  bieden  waardoor  het  uiteindelijke  product  nog  unieker  is.     4.3  MARKTTRENDS   De  individualisering  van  de  maatschappij  heeft  geleid  tot  een  nieuw  type   consument.  De  consument  als  producent.  Om  op  deze  consument  in  te  kunnen   spelen,  moeten  de  bedrijven  zich  meer  richten  op  de  klant  dan  op  het  product   aldus  J.A.A.  van  der  Veen  en  H.S.J.  Robben,  twee  hoogleraren  aan  de  Nyenrode   Business  Universiteit,  en  beide  auteur  van  het  boek:  Demand  and  Supply  Chain   Management  (1999).  Producten  worden  niet  meer  geproduceerd  en  dan   verkocht,  maar  worden  juist  eerst  verkocht  en  dan  geproduceerd.  De  leverancier   wordt  gekozen  aan  de  hand  van  het  gegeven  aanbod.  De  consument  bepaalt  welk   aanbod  het  beste  bij  haar  wensen  en  behoeften  aansluit.  Producenten  en   retailers  moeten  zich  meer  richten  op  de  eisen  van  de  consument  in  plaats  van   alleen  op  hun  aanbod.  79     Sinds  1975  is  het  aantal  directe  sociale  contacten  in  Nederland  sterk   verminderd.  De  technologie  speelt  hier  een  rol  bij.  Door  het  internet  zijn  de   sprekende  contactmethoden  veelal  overgegaan  in  tekst:  sms,  e-­‐mail  en  msn.   Maar  ook  social  media  kanalen  als  Facebook,  Twitter  en  blogs  bestaan   voornamelijk  uit  tekst.  Deze  ontwikkeling/trend  wordt  ook  wel   netwerkindividualisering  genoemd.80  Veel  fashion  blogs  spelen  momenteel  ook   een  belangrijke  rol  in  de  individualisering.  Een  fashion  blog  is  een  persoonlijke   site  waarin  informatie  en  beeldmateriaal  wordt  geplaatst  over  alles  dat  te  maken   heeft  met  mode.  Dit  kan  onder  andere  door  middel  van  foto’s  gemaakt  op  de   straat  die  de  blogger  inspireren,  de  kledingstijl  van  beroemheden  of  hun  eigen   persoonlijke  stijl.  Elke  dag  komen  er  nieuwe  blogs  bij,  van  zowel  mannen  als   vrouwen,  die  hun  unieke  stijl  met  de  rest  van  de  wereld  delen  ter  inspiratie.   Tegenwoordig  hebben  sommige  bloggers  zelfs  zoveel  invloed  of  volgers  dat  ze   worden  uitgenodigd  door  bekende  modemerken  om  ‘front  row’  hun  mode  shows   bij  te  wonen.  Of  er  wordt  kleding  naar  deze  bloggers  toegestuurd  zodat  een   modehuis  door  middel  van  een  populaire  blogger,  promotie  maakt  voor  haar   eigen  merk.       Een  andere  beweging  passend  onder  de  individualisatie  is  de  qwality  over   quantity  trend.    Consumenten  beginnen  steeds  meer  waarde  te  hechten  aan  de   kwaliteit  van  artikelen  en  zijn  ook  steeds  vaker  bereid  wat  meer  te  investeren  in   één  item  en  hierdoor  wat  minder  grote  hoeveelheden  kleren  te  kopen.  Dus   minder  kleding,  maar  de  gekochte  kleding  is  wel  van  betere  kwaliteit.  Ook  vanuit   de  mode  wereld  worden  consumenten  hierin  gestimuleerd.  Zo  liet  de  Britse                                                                                                                   78  Fabric  on  Demand:  http://www.fabricondemand.com/about-­‐our-­‐ fabrics/textiles.html   79  Rapport:  Ketenomkering,  van  Atteveld  G.  (2006)   80  http://merettew.wordpress.com/blog-­‐individualisering/    

30  

ontwerper  Vivienne  Westwoord  weten  dat  ze  graag  zou  zien  dat  mensen  minder   kleding  kopen,  maar  wel  kleding  van  betere  kwaliteit.  “Koop  niet  zes  goedkope   stukken,  koop  één  stuk  dat  je  echt  mooi  vindt.  Koop  niet  zomaar  iets.  Mensen   moeten  investeren  in  de  wereld,  niet  in  de  mode”  .81  aldus  de  ontwerpster  zelf.       Consumenten  zijn  zich  namelijk  veel  meer  bewust  van  waar  de  kleding  vandaan   komt.  In  november  2013  was  er  ophef  over  de  angora  wol  in  een  aantal  H&M   producten.  Nadat  een  filmpje  was  uitgekomen  over  hoe  slecht  de  konijnen   worden  behandeld  voor  de  productie  van  wol,  kon  de  kleding  worden   teruggebracht.82  Het  is  nog  niet  duidelijk  hoeveel  producten  er  zijn   teruggebracht,  maar  het  laat  wel  zien  dat  de  consumenten  zich  steeds  meer   bezighouden  met  de  productie(omstandigheden)  en  van  zich  laat  horen  wanneer   ze  het  er  niet  mee  eens  zijn.  Tegelijkertijd  ontstaan  er  ook  steeds  meer  bedrijven   die  bewust  produceren;  steeds  meer  merken  die  kleding  aanbieden  wat   duurzaam  is  geproduceerd.83  Uit  internationaal  onderzoek  van  de  KPMG,  een   wereldwijd  toonaangevend  bedrijf  in  controles,  belastingen  en  advies,  blijkt  dat   bedrijven  wereldwijd  steeds  meer  overtuigd  zijn  van  de  voordelen  die  een   duurzame  onderneming  met  zich  meebrengt.  In  2010  heeft  ruim  60%  van  de   onderzochte  bedrijven  een  duurzaamheidsprogramma  ingevoerd.  In  2008  was   dit  zo’n  30%.84    Dit  laat  zien  dat  niet  alleen  producenten  maar  ook  consumenten   bewuster  zijn  geworden.  Niet  alleen  in  Nederland,  maar  ook  internationaal.  De   behoefte  van  de  consument  naar  eerlijke  neemt  toe.  Het  is  een  internationale   beweging  geworden  die  meer  is  dan  een  tijdelijke  trend.85  Het  draait  niet  alleen   om  de  uitstraling  van  het  product  maar  ook  met  de  achterliggende  gedachte,  wat   mede  bepalend  is  voor  de  kwaliteit  van  een  product.    En  vaak  wordt  er  dan  een   combinatie  gemaakt  van  goedkopere  kleding  en  duurdere,  kwaliteitsrijke   kleding.86     4.4  MARKTPOSITIE  VAN  DE  DIGITALE  TEXTIELDRUK   Zoals  net  al  kort  is  benoemd  is  digitale  textieldruk  een  nuttige  techniek  die   gebruikt  kan  worden  in  de  wereld  van  mass  customization.  Doordat  het  mogelijk   is  om  elke  digitale  afbeelding  of  ontwerp  af  te  drukken  op  textiel  kan  een   kledingstuk  heel  persoonlijk  worden  gemaakt.  Hierdoor  speelt  deze   printmethode  goed  in  op  de  trends  in  het  huidige  marktaanbod.  In  hoofdstuk  3   werd  al  duidelijk  dat  het  gebruik  van  digitale  textieldruk  een  lichte  groei  zou   maken  de  aankomende  jaren,  wat  positieve  gevolgen  heeft  voor  hun   marktpositie.                                                                                                                     81  NU.nl   82  http://kassa.vara.nl/actueel/diginieuws/artikel/nieuws/modeketens-­‐stoppen-­‐ inkoop-­‐angorawolproducten/   83  http://hetstijlmeer.nl/ecofashionlinks/   84  http://www.duurzaam-­‐ondernemen.nl/bedrijven-­‐ondervinden-­‐steeds-­‐meer-­‐ voordelen-­‐van-­‐duurzaamheid/   85  http://www.duurzamemode.nl   86  TMO:   http://www.inretail.nl/websites/inretail/files/Actueel/Mijn%20inspiratie/AT7%2 0Scriptie%20'Houdbaarheid%20van%20fast%20fashion'%20Maxime%20van%20 Hulten%20&%20Julia%20Brand%20juni%202013%20(2).pdf    

31  

  Uit  het  gesprek  met  SPG  werknemer  Rene  Wolferink  en  volgens  het  rapport   ‘Future  Trends  in  Digital  Printing’  is  tevens  gebleken  dat  de  productie  in  Europa   op  de  conventionele  manier  daalt.  Er  zijn  weinig  mensen  die  momenteel  nog   zullen  investeren  in  de  zeefdruk  methode.  Volgens  Wolferink,  is  dit  ook  duidelijk   te  zien  in  hun  verkoop.  De  afname  van  de  rotatiedruk  machines  zijn  drastisch   minder  geworden.       Op  het  gebied  van  digitale  print  staat  Europa  er  een  stuk  beter  voor.  Europa  is   hier  verantwoordelijk  voor  70%  van  de  algehele  digitale  print  productie,  terwijl   zowel  Azië  als  de  Verenigde  Staten  allebei  slechts  15%  vertegenwoordigen.87     4.5  CONCLUSIE   Wat  duidelijk  is  geworden  in  dit  hoofdstuk  is  de  positie  van  het  individu  in  de   hedendaagse  samenleving.  We  zijn  meer  bezig  met  onszelf;  wie  ben  ik,  wat  wil  ik   en  waar  sta  ik  voor.  Dit  proberen  we  uit  te  stralen  door  middel  van  onze   kledingstijl.  Er  wordt  meer  geïnvesteerd  in  de  kwaliteit  van  een  kledingstuk,  en   er  wordt  gekeken  naar  de  originaliteit.  We  willen  niet  meer  een  item  dat   iedereen  in  de  kast  heeft  hangen  maar  we  gaan  voor  uniek.  Populair  is  om  deze   unieke  stijl  vast  te  leggen  en  te  delen  met  anderen  door  middel  van  digitale   media,  om  zodoende  ook  anderen  te  inspireren  en  zelf  een  stijlicoon  te  worden.     Mass  customization  is  een  business  model  wat  goed  inspeelt  op  het   individualisme.  Door  deze  ontwikkeling  is  de  mogelijkheid  ontstaan  om  te   voldoen  aan  de  persoonlijke  wensen  van  de  consument,  met  de  snelheid  van  de   massaproductie.  Mass  customization  is  een  grote  verandering  in  de  industrie  en   heeft  waarschijnlijk  veel  potentie  om  uit  te  breiden.       De  digitale  textieldruk  kan  een  grote  rol  gaan  vervullen  binnen  de  mass   customization.  Door  middel  van  deze  printtechniek  wordt  de  consument  de   mogelijkheid  aangeboden  om  eigen  ontwerpen  af  te  drukken.  Hierdoor  wordt  de   kleding  nog  persoonlijker  gemaakt.                                                                                                                                                 87  Rapport:  Deceuninck  L.  (2013)  Future  trends  in  Digital  Printing    

32  

 

Hoofdstuk  5.  Verschillende  actoren  in  het  digitale   productieproces  

  In  dit  hoofdstuk  staan  de  verschillende  partijen  die  een  rol  spelen  in  het  proces   van  de  digitale  textieldruk  centraal.  In  de  eerste  paragraaf  wordt  er  aandacht   geschonken  aan  de  consument.  Als  tweede  wordt  de  aandacht  gericht  op   verschillende  designers  en  merken  die  gebruik  maken  van  digitale  textieldruk  in   hun  collecties.  Waarom  zijn  ze  deze  printmethode  gaan  gebruiken  en  is  het   waard  om  hierin  te  investeren?  Ten  derde  wordt  er  gekeken  naar  de  bedrijven   die  de  inkt  en  printers  leveren.  Er  wordt  onderzocht  of  de  digitale  textielprint   voor  hun  meer  voordelen  met  zich  meebrengt  of  dat  de  afnames  van  de  zeefdruk   methode  meer  winstgevend  zijn  voor  hun.  Daarna  wordt  de  focus  gelegd  op   bedrijven  die  prints  verwerken  op  het  textiel  in  opdracht  van  hun  klanten.  Tot   slot  wordt  er  in  de  laatste  paragraaf  aandacht  besteedt  aan  de  logistieke  schakel   binnen  dit  proces.  Waar  vind  de  productie  van  digitale  druk  voornamelijk  plaats   en  wat  zijn  de  verschillen  in  transportkosten  wanneer  het  vergeleken  wordt  met   de  zeefdrukmethode?     5.1  CONSUMENT   De  digitale  textielprint  geeft,  zoals  in  het  vorige  hoofdstuk  is  aangegeven,     mensen  de  kans  om  hun  kleding  te  personaliseren.  De  digitale  textielprint  is  in   principe  voor  iedereen  weggelegd  die  graag  wat  persoonlijks  wilt  verwerken  in   hun  kleding.  De  digitale  textielprint  is  helemaal  geschikt  voor  de  consument  die   graag  ‘apart’  en  onderscheidend  gekleed  gaat.  Een  sterke,  individuele  en  bewuste   consument  met  een  eigen  identiteit  en  een  grote  behoefte  aan  persoonlijke   expressie.  Uit  eerder  gedaan  onderzoek  voor  het  modelabel  Brown  Clothes  is   gebleken  dat  deze  consumenten  meestal  werkzaam  zijn  in  de  creatieve  sector88.   Denk  bijvoorbeeld  aan  personen  die  werkzaam  zijn  in  de  wereld  van  kunsten  en   mode,  media  en  entertainment  en  de  creatieve  zakelijke  dienstverleningen.89  In   2011  is  3,5%  van  de  banen  in  Nederland  in  de  creatieve  industrie  te  vinden,  dit   zijn  zo’n  280.450  banen.90  De  jaarlijkse  groei  in  deze  sector  heeft  de  aandacht   getrokken  van  beleidsmakers  aangezien  de  groei  ruim  boven  de  gemiddelde   groei  ligt  van  de  gehele  economie.  De  groei  tussen  de  jaren  2009  tot  2011   bedraagt  1,9%.91  Dit  zijn  10.546  banen  en  het  groeit  nog  steeds  door.       Omdat  de  digitale  textieldruk  een  goed  toepasbare  techniek  is  voor  de  huidige   trend  van  mass  customization,  en  omdat  er  een  lichte  groei  wordt  verwacht  in   het  gebruik  van  de  digitale  textieldruk  voor  de  toekomst,  mag  er  wel   aangenomen  worden  dat  de  consumenten  steeds  meer  in  aanraking  komen  met   de  digitale  printtechniek.                                                                                                                     88  Brown  Clothes  businessplan   89  CBS:  http://www.cbs.nl/NR/rdonlyres/7C94DCC5-­‐B419-­‐4FC4-­‐A73E-­‐ 332317917B18/0/2011creatieveindustriecreatieveberoepen.pdf   90  Rutten  2012.  (Data:  LISA  2012)   91  http://www.clicknl.nl/wp-­‐content/uploads/2013/05/CI-­‐BM93_dossier_cijfers-­‐ 1.pdf    

33  

5.2  BEDRIJVEN  EN  DESIGNERS   In  de  onderstaande  paragrafen  wordt  er  gekeken  naar  een  aantal  massa   bedrijven/merken,  en  een  aantal  kleinschalige  ontwerpers  die  gebruik  maken   van  de  digitale  printtechniek.     5.2.1  Massa  bedrijven   Waar  er  vroeger  nog  zo’n  4  verschillende  collecties  per  jaar  worden   gepresenteerd  worden  er  tegenwoordig  meerdere  collecties  per  maand   gepresenteerd.  Als  voorbeeld  wordt  het  bedrijf  Zara  gebruikt.  Zara  kan  een   complete  collectie  in  een  maand  tijd  ontwikkelen.  Door  de  nieuwe  technologieën,   en  de  flexibele  omgang  met  ontwerpen  en  voorraden,  is  het  mogelijk  om  in  te   spelen  op  de  snel  wisselende  vraag  van  de  consumenten.92  Ook  Zara  maakt   gebruik  van  de  digitale  textieldruk  in  haar  collecties.  Dit  is  één  van  de  technieken   om  in  te  spelen  op  de  snel  wisselende  consumentenvraag.  Wanneer  een  print   niet  aanslaat  kan  dit  door  middel  van  de  korte  productietijd,  snel  veranderd   worden.  Veel  kledingmerken  proberen  eventuele  modetrends  te  voorspellen  om   zichzelf  zeker  te  stellen  van  hoge  verkoopcijfers  in  de  toekomst.  Zara  is  constant   bezig  om  de  modemarkt  te  analyseren,  ziet  precies  welk  product  waar  veel   wordt  verkocht  en  wat  de  snelst  lopende  artikelen  zijn.  Hierdoor  is  het  bedrijf  in   staat  gelijk  te  reageren  op  de  trends,  en  kan  het  binnen  een  maand  een  nieuwe   collectie  presenteren.  Zara  is  dan  ook  wel  een  van  de  koplopers  van  het  constant   presenteren  van  nieuwe  collecties:  het  bedrijf  brengt  zo’n  12.000  collecties  per   jaar  uit.  Elke  collectie  gaat  zo’n  14  dagen  mee,  de  winkels  krijgen  2x  in  de  week   een  levering  met  nieuwe  producten.  Al  deze  collecties  worden  maar  in  een   beperkte  hoeveelheid  geproduceerd  wat  resulteert  in  een  nieuw  assortiment  om   de  3  a  4  dagen.  93     De  productiebasis  van  Zara  vindt  plaats  in  het  moederland  Spanje.  Een  groot   gedeelte  van  de  productie  vindt  plaats  in  Spanje,  andere  Europese  landen  of   Marokko.  Zo’n  20%  wordt  buiten  Europa  geproduceerd.94  Op  deze  manier   concentreert  het  bedrijf  zich  op  lokaal  en  duurzaam  produceren,  wat  het  product   ook  dichter  in  de  buurt  houdt  van  de  consumenten.  Doordat  het  product  niet  in   een  ander  continent  wordt  geproduceerd  kan  het  bedrijf  snel  inspelen  op  de   wisselende  trends.  Bovendien  zorgt  deze  productie  strategie  ook  voor  een   toename  in  de  vraag  naar  de  algemene  digitale  textieldruk,  die  grotendeels  in   Europa  plaatsvindt.95       Het  bedrijf  speelt  niet  alleen  in  op  de  wisselende  vraag  van  de  consumenten   maar  zorgt  op  deze  manier  ook  voor  lage  voorraden,  kortere  doorlooptijden  en   creëert  een  snelle  productiesnelheid.  Een  lokale  digitale  print  leverancier   verhoogt  de  bereikte  prestaties  en  de  flexibiliteit.  Wanneer  een  kledinglijn  met  

                                                                                                                92  http://industrialprintshow.com/digital-­‐textile-­‐print-­‐fast-­‐fashion-­‐re-­‐shoring-­‐ sustainability/   93  http://brandcoach.typepad.com/blog/2006/11/also_sprach_zar.html   94  http://brandcoach.typepad.com/blog/2006/11/also_sprach_zar.html   95  Rapport:  Deceuninck  L.  (2013)  Future  trends  in  Digital  Printing    

34  

een  bepaalde  digitale  print  niet  loopt,  kan  de  print  veranderd  worden.  Dit   bespaart  geld  omdat  er  geen  afprijzing  noodzakelijk  is.  96     Een  bedrijf  waar  digitale  prints  centraal  staat  is  And  Beyond  Studios.  Dit  bedrijf  is   gevestigd  in  Amsterdam  en  is  toegewijd  om  de  steeds  veranderende  wereld  van   de  mode  te  vangen  en  te  visualiseren.  Ze  leveren  complete  mode  concepten  aan,   van  schets  tot  aan  realisatie,  of  brengen  verdieping  in  een  al  bestaand  concept.  Al   hun  eigen  ontwerpen  zijn  digitale  prints.  Op  de  vraag  of  deze  printmethode  de   moeite  waard  is  om  in  te  investeren  en  aan  te  raden  aan  andere  ontwerpers   antwoordde  Jolanda,  mede-­‐eigenaar  van  And  Beyond  Studio’s:  “Het  is  geen   goedkope  methode,  maar  voor  ons  de  enige  manier  om  onze  ontwerpen  te   realiseren.  Het  geeft  meer  vrijheid  in  het  ontwerpproces.  En  vooral  bij  de  start-­‐ up  van  een  label  kun  je  werken  met  kleine  hoeveelheden”.    Ze  zijn  deze  methode   gaan  gebruiken  om  dat  de  digitale  printmethode  een  aantal  voordelen  met  zich   meebracht.  In  hun  ontwerpen  wordt  vaak  gewerkt  met  diepte.  Om  de  diepte  te   creëren  kan  er  met  behulp  van  de  digitale  printmethode  gebruik  worden   gemaakt  van  vervaging,  schaduwwerking  en  overvloeiende  kleuren.97  Aspecten   die  niet  van  toepassing  zijn  binnen  de  conventionele  printmethode.      

afb.  9  

Print  van  And  Beyond  Studios  

 

afb.  10   Print  van  And  Beyond  Studios  

 

  5.2.2.  Particuliere  ontwerpers   Voordat  digitaal  printen  in  de  mode  wereld  werd  toegepast  in  de  vroege  jaren   1990,  werd  deze  techniek  voor  het  eerst  gebruikt  in  de  tapijten  industrie  in   1970.  Rond  1996  toonde  Issey  Miyake  als  een  van  de  eersten  digitale  textieldruk   in  een  van  zijn  Guest  Artist  Series.  Met  het  maken  van  deze  collectie  is  Issey   Miyake  de  samenwerking  aangegaan  met  diverse  kunstenaars  die  speciaal  voor   Pleats  Please  (Miyake’s  winkel,  http://pleatspleaseshop.com/storeinfo.html,                                                                                                                   96  http://industrialprintshow.com/digital-­‐textile-­‐print-­‐fast-­‐fashion-­‐re-­‐shoring-­‐ sustainability/   97  van  der  Broek,  Jolanda;  And  Beyond  Studios  (2014)    

35  

2013)  prints  ontworpen.98  Ondanks  dat  Issey  Miyake  een  van  de  eersten  was  die   gebruik  heeft  gemaakt  van  deze  printtechniek  in  de  mode  industrie,  is  Alexander   McQueen  de  ontwerper  geweest  die  de  digitale  textielprint  populairder  heeft   gemaakt  in  de  mode  wereld  met  zijn  s/s  collectie  in  2010,  Plato’s  Atlantis.99  Deze   collectie  heeft  er,  volgens  meerdere  mode  tijdschriften,  voor  gezorgd  dat  er  een   ware  digitale  textielprint  storm  is  losgebroken  in  de  mode  industrie.    

afb.  11:    Items  uit  Alexander  McQueen’s  Plato’s  Atlantis  collectie  S/S2010  

  Pioniers  op  het  gebied  van  digitale  textielprint  zijn  het  modekoppel  Bruno  Basso   en  Christopher  Brooke  (bekend  als  het  mode  duo  Basso  &  Brooke).    Na  het   maken  van  een  compleet  100%  digitale  geprinte  collectie  hebben  ze  zichzelf  op   de  kaart  gezet,  en  ze  zijn  dus  inmiddels  al  een  aantal  jaar  de  meest  gevierde   pioniers  van  de  digitale  druk  in  de  mode.  Tim  Blanks,  van  de  wereldberoemde   site  Style.com  noemde  het  duo:  “the  pixar  of  clothes”.  Inmiddels  zijn  ze  begonnen   aan  het  nieuw  concept,  de  lancering  van  Basso  &  Brooke  studio.  Hier  nemen  ze   hun  esthetiek  mee  naar  een  wereld  los  van  de  catwalk.  In  de  Basso  &  Brooke   studio  worden  nieuwe,  eigentijdse  en  unieke  producten  gecreëerd.  Er  wordt   gebruik  gemaakt  van  een  groot  aantal  diverse  grafische  beelden,  maar  hun  stijl   wordt  altijd  gekenmerkt  door  het  gebruik  van  felle  kleuren,  minimalistisch,  maar   tegelijkertijd  doordacht,  slim  en  fijn.100                                                                                                                     98  Issey  Miyake,  guest  series:   http://blog.fidmmuseum.org/museum/2012/06/issey-­‐miyake-­‐guest-­‐artist-­‐series-­‐ no-­‐1-­‐yasumasa-­‐morimura.html   99  http://www.elle.com/news/culture/digital-­‐print-­‐fashion-­‐exhibit   100  Basso  &  Brooke:  http://bassoandbrooke.com/about-­‐us    

36  

  Een  andere  ontwerper  wier  naam  vaak  gelinkt  wordt  aan  digital  textile  printing   is  Mary  Katrantzou.  Mary  Katrantzou  heeft  veel  ervaring  met  engineered   prints101,  wat  haar  interesse  weergeeft  in  geprint  textiel  en  hoe  dit  de  vorm  van   het  vrouwelijk  lichaam  kan  veranderen.  Meer  hierover  in  paragraaf  3.5.  Doordat   met  de  digitale  textielprint,  prints  zo  beeldend  kunnen  worden  gemaakt,    geeft   deze  printmethode  haar  de  mogelijkheid  om  haar  eigen  onderscheidende  wereld   te  creëren,  waarbij  kleur,  textuur  en  vorm  voor  het  belangrijk  zijn.  Elke  print  die   Katrantzou  ontwerpt  is  ontworpen  rond  het  kledingstuk,  en  het  kledingstuk  is   tegelijkertijd  ook  ontworpen  rond  het  ontwerp.  Door  middel  van  digitale   textielprint  kan  ze  experimenteren  met  prints  op  een  manier  die  niet  mogelijk   was  met  de  conventionele  manier  van  printen.  Voor  haar  opent  het  een  enorm   spectrum  aan  mogelijkheid102:  “I  can  create  possibility  out  of  impossibility,   surrealism  out  of  realism  and  both  vice  versa.”  aldus  Mary.”    

afb.  12  

  5.3  PRINTER  PRODUCTIEBEDRIJF   Volgens  Rene  Wolferink  van  SPG  prints  is  de  afname  van  zeefdrukmachines   afgenomen  nu  de  digitale  textieldruk  is  toegenomen.  Dit  wordt  bevestigd  op  de   grootste  printvakbeurs  Drupa.  Opmerkelijk  hier  is  het  dalende  aanbod  in  de   conventionele  druktechnieken  en  de  vele  nieuwe  aanbieders  op  het  gebied  van   de  digitale  printtechniek.103     Een  internationaal  toonaangevend  bedrijf  op  het  gebied  van  textieldruk  en   grafische  prints  is  het  eerdergenoemde  Nederlandse  bedrijf  SPG  prints.  SPG   prints  was  vroeger  de  textiele  groep  van  het  Stork  Concern.  SPG  prints  is  één  van                                                                                                                   101  http://blog.ponoko.com/2010/02/13/dressing-­‐in-­‐digital-­‐prints/   102  Mary  Katrantzou:  http://www.marykatrantzou.com/biography   103  Rapport:  Het  Amsterdams  Grafisch  Atelier  (2012)    

37  

de  grootste  spelers  op  de  textiele  drukmarkt.  Dit  bedrijf  levert  daar   drukmachines,  zowel  rotatie  als  digitale,  verbruiksartikelen  voor  drukmachines   zoals  de  rotatiezeefdruk  sjablonen  en  inkten,  graveermachines  voor  de   rotatiezeefdruk  sjablonen,  software  ten  behoeve  van  dessinverwerking  en  design   creatie.  Kort  samengevat  het  hele  palet  aan  producten  die  nodig  zijn  voor  het   bedrukken  van  textiel.104     De  inkt  die  ontwikkeld  wordt  door  SPG  prints  wordt  geleverd  in  acht  kleuren.   Met  behulp  van  die    acht  kleuren  wordt  het  oneindige  kleurenpalet  gecreëerd.   Deze  acht  kleuren  worden  geleverd  in  twee  speciale  liter  cartridges,  zo   gepantserd  dat  het  alle  verontreiniging  of  vervuilende  binnendringende  lucht  in   het  systeem  voorkomt.  Een  speciaal  controlesysteem  zorgt  ervoor  dat  de   gebruiker  een  vroegtijdige  waarschuwing  krijgt  zodra  de  inktcartridges  bijna   leeg  zijn.  105     In  de  markt  ziet  het  bedrijf  een  zeer  langzame  afname  van  de  hoeveelheid   gebruikte  rotatiezeefdruksjablonen  en  daarbij  een  explosieve  toename  in  de   digitale  inkten.  Dit  geeft  duidelijk  aan  dat  er  een  afname  is  van  de  zeefdruk  en   een  toename  van  de  digitale  druk.  Tevens  uit  zich  dit  ook  in  de  globale  verkopen   van  de  diverse  typen  machines,  zowel  door  SPG  prints  als  door  hun   concurrenten.106     5.4  PRINT-­‐/TEXTIEL  LEVERANCIERS   Print  Unlimited  is  een  vooraanstaand  printbedrijf  in  Nederland.  Het  bedrijf   produceert  internationaal  exclusieve  design  prints  op  aanvraag  van  de  klant.  Dit   voor  zowel  de  mode-­‐  als  de  interieurmarkt.  Print  Unlimited  is  begonnen  en   gespecialiseerd  in  de  digitale  textieldruk  maar  maakt  vanaf  2012  ook  gebruik   van  de  zeefdruk  methode.  Dit  bedrijf  heeft  een  erg  uitgebreide  stoffencollectie   waardoor  het  mogelijk  is  om  alles  op  vrijwel  elk  mogelijk  bedenkbare  stof  af  te   drukken.  Zeefdruk  prints  worden  echter  afgedrukt  op  polyester,  katoen,   synthetische  stoffen,  wol  of  zijde.  Print  Unlimited  beschikt  niet  alleen  over  een   drukkerij  maar  ook  over  een  complete  was-­‐  en  finish  sectie  wat  het  mogelijk   maakt  om  een  compleet  nabehandeld  eindproduct  te  leveren.107       Het  doek  wat  gebruikt  wordt  voor  de  digitale  textieldruk  moet  worden   voorbehandeld  voor  er  op  geprint  wordt.  Bij  bedrijven  waar  er  digitaal  geprint   wordt,  bijvoorbeeld  Print  Unlimited,  Textielmuseum  in  Tilburg,  And  Beyond   Studios  gebeurt  de  voorbehandeling  intern.  Tegen  een  vergoeding  is  het  ook   mogelijk  om  zelf  een  stof  mee  te  brengen  die  vervolgens  binnen  het  bedrijf   gecoat  wordt.  Na  het  printen  wordt  de  stof  gestoomd  om  de  print  te  fixeren.  Het  

                                                                                                                104  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   105  SPG  prints:   http://www.spgprints.com/textile+printing/systems+textile/systems/digital+print ing+systems/external+ink+system?product_id=82   106  Wolferink  Rene,  (2013)  SPG  Prints   107  www.printunlimited.nl    

38  

laatste  gedeelte  van  de  nabehandeling  bestaat  uit  het  wassen  en  drogen  van  de   stof.108     5.5  LOGISTIEK   Zoals  al  eerder  in  deze  scriptie  is  genoemd  vind  de  distributiemarkt  van  digitale   printproducties  voornamelijk  in  Europa  plaats.  De  distributiemarkt  van  de   zeefdrukmethode  vindt  voor  het  grootste  gedeelte  plaats  in  Azië,  maar  15%  van   de  zeefdrukmethode  vind  in  Europa  plaats.109  In  2013  werd  duidelijk  dat  van  alle   segmenten  de  prijsdruk  het  hoogst  is  in  de  logistieke  sector  en  dit  stijgt   wereldwijd.  Deze  prijsdruk  ontstaat  grotendeels  doordat  er  veel  overcapaciteit  is   binnen  andere  sectoren  waardoor  zowel  de  vraag  als  de  prijzen  omlaag  gaan  en   wat  resulteert  in  een  grote  concurrentiestrijd  op  zowel  globaal  als  regionaal   niveau.110       In  paragraaf  5.2.1.  werd  al  duidelijk  dat  een  wereldbedrijf  als  ZARA  haar   productie  grotendeels  weer  had  verplaatst  naar  Europa  (Spanje)  om  beter  in  te   kunnen  spelen  op  de  wisselende  trends  en  door  zich  te  concentreren  op  lokale   productie  om  het  product  zo  dicht  bij  de  klant  te  houden,  en  om  te  werken  aan   het  ‘duurzaamheidsplaatje’  van  het  bedrijf  doordat  er  sprake  is  van  kleinere   afstanden  van  productie  tot  verkoopplaats.  Echter  wel  wordt  er  vaker  gebruik   gemaakt  van  transport.  De  afstanden  per  keer  zijn  dus  korter,  maar  er  wordt  wel   vaker  logistiek  ingezet.       5.6  CONCLUSIE   In  dit  hoofdstuk  is  naar  voren  gekomen  dat  verschillende  bedrijven  gebruik   maken  van  de  digitale  print  methode.  Zowel  massa  bedrijven  als  individuele   (couture)  ontwerpers  passen  deze  techniek  toe.  Een  groot  bijkomend  voordeel  is   de  vele  mogelijkheden  die  deze  printmethode  met  zich  meebrengt  waardoor  er   vrijheid  en  creativiteit  ontstaat  in  het  ontwerpproces.  Een  belangrijke   leverancier  van  de  inkten  en  printers,  SPG  prints  merkt  in  hun  markt  dat  er  een   langzame  afname  is  wat  betreft  de  rotatiezeefdruksjablonen  en  een  enorme   toename  in  de  digitale  inkten.  Wat  voor  hun  aantoont  dat  er  een  duidelijke   afname  is  van  de  zeefdruk  en  een  toename  in  de  digitale  druk.       De  digitale  printmethode  kan,  wanneer  deze  handig  wordt  toegepast,  geld   besparen  in  vergelijking  met  de  zeefdruk  methode.  Prints  kunnen  in  een  korte   tijd  veranderd  worden  wanneer  een  bepaalde  collectie  niet  loopt,  dit  kan   helemaal  snel  toepasbaar  zijn  wanneer  de  digitale  printleverancier  ook  lokaal  is.   Logistiek  gezien  zijn  er  geen  grote  verschillen  tussen  de  zeefdruk-­‐  en  digitale   printmethode.                                                                                                                               108  http://www.textiellab.nl/nl/pagina/techniek-­‐printen   109  Rapport:  Deceuninck  L.  (2013)  Future  trends  in  Digital  Printing   110  http://www.logistiek.nl/Logistieke-­‐dienstverlening/Markt/2013/6/Logistieke-­‐ sector-­‐kampt-­‐met-­‐hoogste-­‐prijsdruk-­‐1295152W/    

39  

Hoofdstuk  6.  Toekomst  van  de  digitale  textieldruk    

In  dit  laatste  hoofdstuk  wordt  duidelijk  of  de  digitale  textieldruk  een  kans  van   slagen  heeft.  De  visies  van  verschillende  professionals  worden  weergegeven,  in   combinatie  met  statistische  cijfers  die  uiteindelijk  laten  zien  of  er  een  rol  voor  de   digitale  textieldruk  in  de  toekomst  is  weggelegd.  Het  eerste  hoofdstuk  zal  een   aantal  digitale  ontwikkelingen  behandelen  waaruit  blijkt  dat  er  een  grote   verandering  in  de  keten  plaatsvindt  en  die  naar  verwachting  alleen  maar  zal   groeien  waardoor  er  beter  ingespeeld  kan  worden  op  de  persoonlijke  wensen   van  de  consument.  In  het  tweede  hoofdstuk  wordt  gekeken  naar  de  gevolgen  van   deze  ontwikkelingen  voor  toekomstige  ontwerpers.  In  de  laatste  paragraaf   wordt  een  nieuwe  opkomende  digitale  strategie  behandeld  welke   kostenbesparend  kan  zijn  voor  het  bedrijf.       6.1  KETENOMKERING   Uit  de  voorafgaande  hoofdstukken  is  gebleken  dat  het  consumptiegedrag  van  de   consument  steeds  meer  aan  het  veranderen  is.  De  consument  van  tegenwoordig   vind  het  belangrijker  om  een  individu  te  zijn,  en  nog  belangrijker  om  behandeld   te  worden  als  een  individu.  Om  in  te  spelen  op  deze  veranderende  consument   moet  de  bedrijfsvoering  van  veel  bedrijven  aangepast  worden  van  product   georiënteerd,  naar  klantgericht.111  In  de  huidige  samenleving  wordt  hier  al  op   verschillende  manieren  op  ingespeeld.  Zo  bestaan  er  3D  body  scanners  die  met   behulp  van  een  scan  technologie  binnen  een  paar  seconden  het  hele  lichaam   hebben  opgemeten  en  dit  weergeven  met  behulp  van  een  3D  body  avatar.112  Met   bepaalde  software  programma’s,  waaronder  Virtual  3D  Prototyping,  is  het   mogelijk  om  kleding  op  deze  avatar  te  ontwerpen  waardoor  het  ontwerp  precies   is  afgestemd  op  het  gewenste  lichaam.  In  verschillende  winkels  over  de  hele   wereld  passen  merken  deze  techniek  toe  om  de  aangeboden  producten  meer   persoonlijk  te  maken  en  zo  in  te  spelen  op  de  ontwikkeling  van  de   individualisatie.     Ook  het  eerder  genoemde  begrip  mass  customization  is  een  goed  voorbeeld  van   de  digitale  ontwikkelingen  die  momenteel  plaatsvinden  en  die  inspelen  op  de   veranderende  bedrijfsvoering.  Door  middel  van  digitale  technieken  is  de  hele   keten  aan  het  veranderen.  De  ontwerpen,  de  measurements,  het  passen  en   aanschaffen  van  kleding  kan  allemaal  digitaal.  Ook  de  productie  van  producten   gebeurd  grotendeels  digitaal,  neem  bijvoorbeeld  de  strategie  van  het  reversed   business  model,  die  beschreven  wordt  in  paragraaf  6.3.  En  ook  voorraden  zijn   tegenwoordig  soms  virtueel.  Geen  fysieke  voorraad  maar  een  voorraad  dat  als   budget  wordt  geïmporteerd  in  de  programmatuur.113  In  principe  is  het  mogelijk   om  de  gehele  keten  te  digitaliseren  wat  ervoor  zorgt  dat  de  keten  compleet   veranderd.                                                                                                                       111  Rapport:  van  Atteveld,  G  (2006)  Ketenomkering   112  http://www.tc2.com/index_3dbodyscan.html   113 http://www.exactsoftware.com/docs/DocView.aspx?DocumentID=%7B3010ba6 3-­‐4734-­‐4a29-­‐b402-­‐c82289b5fdde%7D    

40  

 

afb.  13   Conventionele  keten  (P.Kotler,  2003)    

 

afb.  14     Ketenomkering    

Door  deze  ketenomkering  is  er  een  goede  ontwikkelingsmogelijkheid  voor  de   digitale  textieldruk.  De  prints  worden  digitaal  ontworpen  en  kunnen  eventueel   gelijk  worden  afgedrukt.  Mocht  een  print  niet  aanslaan  is  het  een  kwestie  van   aanpassing  om  binnen  korte  tijd  een  nieuwe  print  te  leveren.  Op  deze  manier   wordt  niet  alleen  ingespeeld  op  de  persoonlijke  wensen  van  de  consument,  maar   ook  op  de  service  die  verhoogd  wordt  door  een  snellere  productie.  Met  de   conventionele  printmethode  kan  dit  niet  worden  bereikt.     Het  omdraaien  van  de  keten  geeft  een  verandering  weer  in  de  bedrijfsvoering.   Deze  verandert  van  productgericht  naar  meer  consumentgericht.  Bedrijven   bepalen  niet  langer  voor  de  consument  wat  deze  wilt,  maar  de  consument  heeft   zelf  invloed  over  het  aanbod.  Bedrijfsprocessen  worden  pas  gestart  op  initiatief   van  de  consument.  Het  bedrijf  moet  niet  alleen  nadenken  over  wat  het  kan   aanbieden  maar  moet  ook  rekening  houden  met  wat  de  wensen  en  behoeften   van  de  consument  zijn.  Uiteindelijk  heeft  niet  het  bedrijf  maar  de  consument  de   regie  over  de  keten  in  handen.114     6.2  GEVOLGEN  VOOR  TOEKOMSTIGE  ONTWERPERS   Het  gebruik  van  digitale  druk  op  textiel  zal  hoogstwaarschijnlijk  voornamelijk   toenemen  onder  de  kleinere  particuliere  bedrijven  die  zich  meer  richten  op   kwaliteit  en  personalisatie.  Dit  wil  niet  zeggen  dat  het  gebruik  van  digitale  druk   uitgesloten  is  voor  massa  productie,  aangezien  er  ook  steeds  vaker  high  speed   machines  worden  ontwikkeld  en  verbeterd,  die  gebruikt  worden  bij  de  grote   productie  runs  voor  de  massa  industrie.  Echter  de  zeefdruk  methode  blijft   hiervoor  het  meest  geschikt,  aangezien  deze  manier  van  printen  echt  bedoeld  is   voor  grote  producties.  Een  welkom  voordeel  voor  beide  partijen,  en  wat  vooral   een  groot  verschil  kan  maken  in  de  massaproductie,  is  dat  bij  digitale  productie   de  voorraden  worden  gereduceerd.  Er  is  namelijk  sprake  van  virtuele   voorraden115,  en  doordat  je  snel  kan  inspelen  op  de  trends  is  het  niet   noodzakelijk  om  een  grote  voorraad  aan  te  leggen  zonder  dat  je  weet  of  het   kledingstuk  ‘aanslaat’  of  niet.  Een  virtuele  voorraad  is  de  voorraad  bij  uw   leverancier,  maar  is  niet  fysieke  aanwezig.116     Voor  kleinschalige,  individuele  ontwerpers  en  exclusieve  modehuizen  heeft  de   toekomst,  met  betrekking  tot  digitale  textieldruk,  waarschijnlijk  positieve                                                                                                                   114  Rapport:  van  Atteveld,  G  (2006)  Ketenomkering   115  Rapport:  Deceuninck  L.  (2013)  Future  trends  in  Digital  Printing   116 http://www.exactsoftware.com/docs/DocView.aspx?DocumentID=%7B3010ba6 3-­‐4734-­‐4a29-­‐b402-­‐c82289b5fdde%7D    

41  

gevolgen.  Zoals  net  benoemd,  levert  digitale  textieldruk  een  verhoogde  kwaliteit   op  en  is  het  uitermate  geschikt  voor  kleine  productie  runs.  Daarnaast  hebben   deze  twee  groepen  vaak  een  nauwere  band  met  hun  klant  en  vinden  ze  het   belangrijk  dat  de  klant  kleding  koopt  waarmee  zijn/haar  identiteit  goed  wordt   weergegeven;  personalisatie  en  customized  producten  zijn  belangrijk.  Dit  zijn   twee  elementen  die  met  digitale  textieldruk  veel  beter  te  realiseren  zijn  dan  door   middel  van  conventionele  bedrukking.    Met  behulp  van  digitale  prints  kunnen   deze  ontwerpers  innovatieve  prints  creëren  die  zich  onderscheiden  van  de   traditionele  prints  en  kunnen  de  prints  worden  aangepast  aan  de  vorm  van  het   kledingstuk  wat  resulteert  in  een  betere  vormgeving  van  het  kledingstuk.   Bovendien  worden  de  ontwerpers  getriggerd  in  hun  creativiteit  wat  kan  leiden   tot  verrassende  nieuwe  innovatieve  ideeën.       Voor  dit  onderzoek  is  er  gesproken  met  meerdere  professionals  in  de  digitale   textieldruk:  met  medewerkers  van  SPG  Prints,  PrintUnlimited  en  And  Beyond   Studios.  Alle  visies  over  de  toekomst  waren  min  of  meer  hetzelfde.  De  digitale   textieldruk  maakt  momenteel  al  een  groei  door  en  dit  zal  de  aankomende  jaren   ook  nog  door  blijven  gaan.  Dit  neemt  niet  weg  dat  de  zeefdruk  methode  een   grote  rol  blijft  spelen.  Voor  de  toekomst  wordt  verwacht  dat  beide   printmethodes  naast  elkaar  blijven  bestaan.     6.3  REVERSE  BUSINESS  MODEL   Eerder  in  deze  scriptie  kwam  naar  voren  dat  met  behulp  van  engineered  prints   stof  bespaard  kan  worden.  Een  andere  optie  om  stof  te  besparen  door  middel   van  digitale  textieldruk,  is  door  het  omdraaien  van  het  bestaande  business   model.  Om  deze  strategie  toe  te  lichten  zal  het  merk  Victoria’s  Secret  als   voorbeeld  worden  genomen.  Victoria’s  Secret  heeft  deze  strategie  toegepast  in   hun  productieproces  na  hun  eerste  ervaring  met  digitale  textieldruk.     Victoria’s  Secret  is  een  Amerikaanse  keten  welke  vooral  bekend  staat  om  haar   lingerie  en  de  uitzinnige  modeshows  met  veel  beroemde  modellen  die  vaak  als   de  Victoria’s  Secret  Angels  worden  gekozen.  Deze  angels  worden  ingezet  om  de   Victoria’s  Secret  lingerie  te  promoten.  Victoria’s  Secret  heeft  veelal  repeat  orders.     Repeat  orders  zijn  bestellingen  van  eenzelfde  model  die  keer  op  keer  blijft   terugkomen.  Om  repeat  orders  te  blijven  ontvangen  heeft  het  bedrijf  hun  iPhone   applicatie  momenteel  zo  ontwikkeld  dat  er  constant  inhoudelijke  informatie   wordt  verzonden.  Door  middel  van  pushberichten  en  in-­‐app  berichten  probeert   het  bedrijf  the  repeat  traffic  weer  terug  te  halen  om  de  verkoop  op  te  bouwen.117   Een  push  bericht  is  een  kort  bericht  dat  op  het  scherm  van  de  telefoon  verschijnt.   Ook  al  heeft  de  gebruiker  niks  open  staan,  het  bericht  wordt  direct  getoond;  een   bericht  dat  niemand  kan  ontgaan.118  In-­‐app  berichten  zijn  meldingen  waarmee  je   belangrijke  informatie  naar  je  klanten/  doelgroep  kan  uitzenden.  Dit  bericht   wordt  aan  de  consument  getoond  wanneer  de  app  geopend  wordt.119                                                                                                                   117  http://www.mobilecommercedaily.com/victorias-­‐secret-­‐makes-­‐message-­‐ center-­‐focus-­‐of-­‐new-­‐app-­‐revamp   118  http://www.appmachine.com/nl/tour/pushberichten/   119  https://mixpanel.com/inapp-­‐notifications/    

42  

 Een  bepaalde  rode  kanten  beha  die  erg  populair  is  onder  de  consumenten,  kan   een  voorbeeld  zijn  van  een  repeat  order.  Doordat  deze  beha  gewild  is  moet   Victoria’s  Secret  dit  model  meerdere  keren  bestellen  om  aan  de  vraag  van  de   klanten  te  blijven  voldoen.  Een  voordeel  van  de  digitale  textieldruk  is  dat  zodra   de  bestelling  binnen  kwam,  de  order  gelijk  kon  worden  besteld.  Het  sample  is  al   eerder  ingevoerd  in  het  systeem  voor  de  allereerste  exemplaren  en  met  één  druk   op  de  knop  komt  hetzelfde  ontwerp  er  precies  hetzelfde  weer  uit.  Door  deze   (ver)korte  productietijd  kwamen  de  bestelde  orders  relatief  snel  binnen  met  0%   kleurverschil.       Met  de  rotatie  zeefdruk  zou  dit  proces  langer  en  ingewikkelder  verlopen.  Er   moet  rekening  gehouden  worden  met  meerdere  parameters,  bijvoorbeeld  het   letten  op  kleurverschillen  en  de  sampling.  Dit  kost  allemaal  tijd  én  geld.     Een  veelvoorkomend  probleem  bij  grote  bedrijven,  en  ook  bij  Victoria’s  Secret  is   dat  deze  bedrijven  veel  in  de  winkel  hebben  liggen  wat  ze  niet  verkopen.   Producten  worden  ver  van  te  voren  besteld,  er  zijn  lange  levertijden  wat  het   risico  dat  er  producten  overblijven  vergroot.  Dat  calculeren  ze  ook  in.  Er  wordt   gekeken  welk  percentage  in  de  uitverkoop  moet  worden  verkocht  met  een   kleiner  marge,  en  ook  dit  levert  winstverlies  op.     Door  de  digitale  textieldruk  merken  bedrijven  dat  het  productieproces  ook  vele   kortere  lijnen  kan  hebben.  Door  middel  van  de  bovenstaande  strategie  kan  zodra   de  order  is  ingelegd,  binnen  twee  weken  je  product  klaarliggen.  Met  behulp  van   de  rotatie  zeefdruk  kan  dit  niet  behaald  worden.  Een  ander  bijkomend  voordeel   van  deze  strategie,    is  dat  er  weinig  aan  warehousing  wordt  gedaan  waardoor  er   geen  grote  voorraden  zijn.  Dit  op  zich  bespaart  al  geld  maar  hierdoor  komen  ook   minder  producten  in  de  uitverkoop  wat  betekend  dat  er  weinig  producten   verkocht  worden  met  een  kleiner  marge,  wat  weer  winstgevend  is.  In  dit  geval   ligt  er  voor  twee  weken  voorraad,  dus  is  het  risico  lager.120  Wanneer  iets  niet   verkoopt  zal  dat  merkbaar  zijn  binnen  deze  twee  weken.  Alleen  de  kleine   voorraad  hoeft  dan  eventueel  tegen  een  lager  marge  verkocht  te  worden.   Vroeger,  en  bij  sommige  bedrijven  nog  steeds,  was  dit  een  voorraad  van  twee   maand.  121     Door  middel  van  deze  strategie  wordt  het  business  model  in  feite  omgedraaid.   Bedrijven  produceren  niet  meer  alleen  op  basis  van  hun  speculaties  op  wat  veel   verkocht  zal  worden  in  een  bepaald  seizoen,  maar  wachten  af  wat  blijkt  uit  de   verkoopcijfers.  In  feite  produceren  ze  het  item  pas  op  aanvraag  van  de   consument  in  plaats  van  dat  de  consument  koopt  wat  er  wordt  aangeboden  en   met  het  risico  dat  bepaalde  producten  uitverkocht  raken,  of  juist  overblijven.   Door  de  toepassing  van  de  digitale  textieldruk  kunnen  populaire  items  snel  en   gemakkelijk  weer  geproduceerd  worden.                                                                                                                           120  Rene  Wolferink  (2013)  SPG  Prints   121  Rene  Wolferink  (2013)  SPG  Prints    

43  

6.4  CONCLUSIE   In  dit  hoofdstuk  is  geprobeerd  een  toekomstig  beeld  te  schetsen  van  de  digitale   textieldruk.  De  digitale  textieldruk  wordt  steeds  meer  toegepast  in  de  mode   industrie  zowel  bij  zelfstandige  ontwerpers  als  massabedrijven.   De  consument  krijgt  tegenwoordig  steeds  vaker  de  gelegenheid  om  ook  als   producent  te  functioneren  waardoor  er  een  verandering  in  de  bedrijfsvoering   ontstaat.  Deze  wordt  meer  klantgericht  en  de  consument  heeft  meer  invloed  op   het  aanbod.  De  digitale  textieldruk  kan  hierop  inspelen  doordat  het  goed  aansluit   op  de  individuele  wensen  van  de  consument.   Uit  gesprekken  met  professionals  vanuit  verschillende  hoeken  is  duidelijk   geworden  dat  de  digitale  textieldruk  de  aankomende  jaren  zeker  een  groei  zal   maken,  al  dan  niet  in  combinatie  met  de  zeefdruk.     Steeds  meer  bedrijven  hanteren  ook  de  strategie  van  het  reverse  business  model.   Met  behulp  van  deze  strategie  en  in  combinatie  met  de  digitale  textieldruk  kan  er   bespaard  worden  op  de  kosten  en  sneller  ingespeeld  worden  op  de  wensen  van   de  consument.                                                                        

 

44  

Conclusie    

In  de  loop  van  deze  scriptie  zijn  er  duidelijk  een  aantal  voor-­‐  en  nadelen  naar   voren  gekomen  wat  betreft  de  digitale  textieldruk  in  vergelijking  met  de   conventionele  zeefdrukmethode.    Wat  houdt  dit  in  voor  de  beantwoording  van   de  onderzoeksvraag:     In  hoeverre  heeft  digitaal  textiel  printen,  in  vergelijking  met  de  conventionele   manier  van  textiel  printen,  een  meerwaarde  voor  de  mode  industrie?     Uit  onderzoek  en  gesprekken  met  professionals  is  gebleken  dat  de  groei  van  de   digitale  printproductie  de  aankomende  jaren  zal  toenemen.  Door  de   veranderende,  individualiserende  samenleving  kan  de  digitale  textieldruk  een   grote  rol  gaan  spelen.  De  mode  industrie  is  één  van  de  meest  veranderlijke,   wisselende  industrieën  die  er  bestaat.  Doordat  de  digitale  textieldruk  een   kortere  productieperiode  heeft,  kan  hier  goed  op  worden  ingespeeld.  Op  dit   gebied  heeft  de  digitale  printmethode  een  meerwaarde  voor  de  industrie.     Een  groot  nadeel  van  deze  printmethode  waren  de  bijkomende  kosten  voor  de   aanschaf  van  de  printers  en  het  opnieuw  opleiden  van  werknemers.  Uit   gesprekken  met  bedrijven  die  deze  printmethode  hanteren  is  echter  gebleken   dat  het  de  investering  waard  is  doordat  er  met  behulp  van  deze  printmethode   technieken  kunnen  worden  toegepast  die  met  de  conventionele  manier  van   zeefdruk  niet  mogelijk  zijn.    Ook  op  dit  gebied  biedt  de  digitale  printmethode  een   meerwaarde  voor  de  mode  industrie.     De  mode  industrie  is  niet  alleen  één  van  de  meest  veranderlijke  industrieën,   maar  ook  één  van  de  meest  vervuilende.  Ook  hier  biedt  de  digitale  textieldruk   een  meerwaarde  doordat  deze  printmethode  zowel  het  inkt,  als  het  water,-­‐  en   energieverbruik  vermindert.       Er  kan  dus  geconcludeerd  worden  dat  de  digitale  printmethode  zeker  een   meerwaarde  kan  bieden  voor  de  mode  industrie.  De  zeefdrukmethode  blijft   echter  een  grote  rol  spelen  en  de  print  industrie  is  het  meest  gebaat  bij  een   toekomst  waarbij  beide  printmethoden  naast  elkaar  zullen  voortbestaan.        

                   

45  

Literatuur  

AFBEELDINGEN:     Afbeelding  1:  Bowles  M.  en  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design  (p.172)     Afbeelding  13:  van  Atteveld  G.  (2006)  Ketenomkering  (p.16)     Afbeelding  14:  van  Atteveld  G.  (2006)  Ketenomkering  (p.16)       Academia:  Teaching  of  digital  textile  design;  future  professionals  (2013)     Adam  R.  &  Robertson  C.  (2003);  Screen  printing:  the  complete  water  based  system       Bowles  M.  &  Isaac  C.  (2009)  Digital  textile  design       Bos  J  (2013):  Het  ongrijpbare  zelf       Brand  J.  &  van  Hulten  M.  (2013)  Houdbaarheid  van  fast  fashion,  TMO     Breuer  S.  (2012)  Blue  is  the  new  black     Brown  Clothes  Businessplan  (2013)     Chase  Weiss  R,  CAD  for  Fashion  Design       Dawson  T  L,  Glover  B  (2003)  SDC,  Textile  Inkjet  Printing,  A  review  of  ink  jet   printing  of  textiles     Deceuninck  L  (2013):  Future  trends  in  digital  printing     Het  Amsterdams  Grafisch  Atelier  (2012)     Köllner  J,  (2008)  Mass  customization  and  consumer  behavior-­‐  A  case  study  from  a   german  consumer  perspective     PNEAC,  Ukena  M.  Plastisol  vs.  Water-­‐based  Ink  for  Textile  Printing     Rutten  P.  &  Koops  O.  Creatieve  industrie  in  cijfers     STORK  Textile  Printing  Group,  Developments  in  the  Textile  Printing  Industry   (2002)     Tseng  Mitchell  M.  (1998)  Design  by  Customers  for  Mass  Customization  Design   Urlings  N.  &  Braams  N.  (2011)  CBS:  Creatieve  industrie  in  Nederland     Ujie  H  (2003):  Digital  Inkjet  Textile  Printing:  Status  report     van  Atteveld  G.  (2006)  Ketenomkering    

46  

Internet  sites    

AFBEELDINGEN     Afbeelding  2:  http://www.imaging.org/ist/search.cfm     Afbeelding  3/4:  BBC  Bitesize,  Design  &  Technology,  Printing:   http://oecotextiles.wordpress.com/tag/screen-­‐printing/ Afbeelding  5:  Architonic:  http://www.architonic.com/pmsht/flock-­‐together-­‐hbf-­‐ textiles/1209917     Afbeelding  6:  SabinaFayBraxton:   http://www.sabinafaybraxton.com/images/design/textile/devore/devore_glrp02.jpg     Afbeelding  7:  engineered  print:  http://rooja.com/guguwleg032.html     Afbeelding  8:    http://eu.suitsupply.com/nl_NL/jackets     Afbeelding  9/  10:   http://www.andbeyondstudios.com/projects/by=cat/id=1/print-­‐design.html     Afbeelding  11:  http://metro.co.uk/2009/10/07/paris-­‐fashion-­‐week-­‐under-­‐the-­‐ sea-­‐with-­‐alexander-­‐mcqueens-­‐springsummer-­‐2010-­‐collection-­‐465985/     Afbelding  12:  http://gallantandjonesblog.com/2011/05/09/textiles-­‐inspiration-­‐ mary-­‐katrantzou-­‐born-­‐1983/       Basso  &  Brooke:  http://bassoandbrooke.com/about-­‐us     Capgemini:  http://www.nl.capgemini.com/blog/online-­‐ solutions/2012/11/individualisering-­‐wordt-­‐de-­‐trend     Concepts:  http://www.madeforone.com/us/concepts/MCDefinition.html     Duurzame  mode:  http://www.duurzamemode.nl     Duurzaam  ondernemen:  http://www.duurzaam-­‐ondernemen.nl/bedrijven-­‐ ondervinden-­‐steeds-­‐meer-­‐voordelen-­‐van-­‐duurzaamheid/     Elle:  http://www.elle.com/news/culture/digital-­‐print-­‐fashion-­‐exhibit     Encyclo;  http://www.encyclo.nl/begrip/Massaproductie     Fabric  on  Demand:  http://www.fabricondemand.com/about-­‐our-­‐ fabrics/textiles.html    

 

47  

Graficus  (’99):  http://rolid.home.xs4all.nl/wdz/inkjet/page6.html     Huntsman:  http://www.indiantextilejournal.com/articles/FAdetails.asp?id=4244     Inkmax,  Uni  Ink:  https://www.inkmax.jp/english/technology/pdf/uni_color.pdf     Inktweb:  http://www.inktweb.nl/blog/wat-­‐is-­‐een-­‐printkop-­‐en-­‐heeft-­‐mijn-­‐ cartridge-­‐er-­‐een/       Issey  Miyake,  guest  series:  http://blog.fidmmuseum.org/museum/2012/06/issey-­‐ miyake-­‐guest-­‐artist-­‐series-­‐no-­‐1-­‐yasumasa-­‐morimura.html     Logistiek:  http://www.logistiek.nl/Logistieke-­‐ dienstverlening/Markt/2013/6/Logistieke-­‐sector-­‐kampt-­‐met-­‐hoogste-­‐prijsdruk-­‐ 1295152W/     Mary  Katrantzou:  http://www.marykatrantzou.com/biography     Mass  Customization:  http://mass-­‐customization.info/post/1462596433/mass-­‐ customization-­‐insights-­‐from-­‐prof-­‐pine     Myzet:  http://www.myzet.nl/index.php?option=com_content&task=view&id=54     Netwerkvsp:  https://www.netwerkvsp.nl/documents/10701/e5c7ee78-­‐0df1-­‐4b52-­‐ 85e0-­‐d27a4393b3ad     NRCMEDIA:  http://www.nrcmedia.nl/kennispartners/dpi/mass-­‐customization-­‐ van-­‐lopende-­‐naar-­‐persoonlijke-­‐band     Nu:  http://www.nu.nl/lifestyle/3747925/virtuele-­‐paskamer-­‐met-­‐3d-­‐techniek-­‐bij-­‐ bijenkorf.html     Printunlimited:  www.printunlimited.nl     Retail  2020:   http://www.retail2020.nl/pages/69/Retailtrends/Individualisering.html     Suit  Supply:  http://www.stijlforum.nl/SMF/index.php?topic=854.4700;wap2     Textiellab:  http://www.textiellab.nl/nl/pagina/techniek-­‐printen     Theseus.fi  (’11)   http://www.theseus.fi/bitstream/handle/10024/33821/DTP_JMoltchanova.pdf?se quence=1     Threehugger.com:  http://www.treehugger.com/style/8-­‐green-­‐ideas-­‐ revolutionizing-­‐fashion-­‐manufacturing.html     TU  Delft:  http://www.delta.tudelft.nl/artikel/orakel-­‐van-­‐delft/2429  

 

48  

  Wikipedia:  http://nl.wikipedia.org/wiki/Flowerpower     Wordpress:  http://ariannevanrijn.wordpress.com/2013/10/14/fashion-­‐trend-­‐ why-­‐try-­‐to-­‐fit-­‐in-­‐if-­‐you-­‐are-­‐born-­‐to-­‐stand-­‐out/     Wordpress:  http://merettew.wordpress.com/blog-­‐individualisering/       http://www.2dh5.nl/15-­‐amsterdam-­‐2012/5-­‐pamflet-­‐vlam-­‐in-­‐de-­‐pan     http://industrialprintshow.com/digital-­‐textile-­‐print-­‐fast-­‐fashion-­‐re-­‐shoring-­‐ sustainability/     http://brandcoach.typepad.com/blog/2006/11/also_sprach_zar.html     http://blog.ponoko.com/2010/02/13/dressing-­‐in-­‐digital-­‐prints/     http://emmastextilesketchbook.blogspot.nl/2011/02/brief-­‐history-­‐of-­‐textile-­‐ printing.html     http://www.mobilecommercedaily.com/victorias-­‐secret-­‐makes-­‐message-­‐center-­‐ focus-­‐of-­‐new-­‐app-­‐revamp     http://www.exactsoftware.com/docs/DocView.aspx?DocumentID=%7B3010ba63-­‐ 4734-­‐4a29-­‐b402-­‐c82289b5fdde%7D     http://www.tc2.com/index_3dbodyscan.html     http://www.appmachine.com/nl/tour/pushberichten/     https://mixpanel.com/inapp-­‐notifications/     http://hetstijlmeer.nl/ecofashionlinks/                                

 

49  

Bijlagen  

  Vragenlijst  SPG  medewerker  Rene  Wolferink:     In  de  e-­‐mail  die  Hein  Daanen  van  SPG  prints  heeft  ontvangen  werd  hem  verteld  dat   placement  prints  voornamelijk  voorkomen  bij  zwemkleding,  waarom  is  dit?  Ligt  dit   aan  de  stof?  Is  het  ook  mogelijk  om  placement  printing  toe  te  passen  bij  digitale   textieldruk  in  het  algemeen?     Is  het  mogelijk  om  placement  printing  toe  te  passen  bij  screen  printing?     Hoe  werkt  placement  printing?  Hoe  krijg  je  bijvoorbeeld  alleen  het  geselecteerde   patroondeel  geprint?     Is  het  mogelijk  om  software  te  linken  met/aan  digital  placement  prints  of  gebeurt   dit  al?     Wat  is  het  gemiddelde  percentage  reststof  binnen  STORK?  Wat  gebeurt  hiermee  en   hoeveel  inkt  bevat  deze  reststof?     Met  welke  omvang  vind  digitale  textieldruk  tegenwoordig  plaats?  Waarom  zouden   bedrijven  hier  juist  wel  of  geen  gebruik  van  moeten  maken?     Zou  u  mij  de  voor-­‐  en  nadelen  van  zowel  screen  als  digitale  textieldruk  kunnen   noemen?     STORK  als  leverancier  van  printers     Chemicaliën  in  de  voor-­‐  en  nabehandeling?  Digitale  print  stoffen  moeten  speciaal   behandeld  worden,  wat  is  hiervoor  het  proces?     Is  digitale  textieldruk  geschikt  voor  zowel  massaproductie  als  voor  particuliere   productie?     Ik  had  gelezen  dat  je  via  deze  manier  unieke,  en  persoonlijke  prints  kunt  maken,  is   dit  ook  makkelijk  te  kopiëren?  Ik  las  bijvoorbeeld  dat  digitale  textieldruk  perfect   aansluit  op  limited  edition  ontwerpen;  klopt  dit  ook?  Of  is  het  gemakkelijk  te   kopiëren?       Welk  segment  bedrijven  maken  er  voornamelijk  gebruik  van  digitale  textieldruk?   Welke  bedrijven  werken  in  samenwerking  met  SPG  prints?     Wat  is  de  gemiddelde  digitale  textieldruk  productie  per  jaar?  Hoeveel  procent   hiervan  omvat  placement  printing?     (Deze  vragen  en  de  vragen  die  tijdens  het  interview  ontstonden  zijn  opgenomen  en   opgeslagen  als  een  mp3  geluidsbestand.)        

50  

Vragen  aan  CAD  CAM  specialist  Sandra  Kuijpers:     Uit  een  onderzoek  tussen  228  kledingfabrikanten  is  gebleken  dat  ten  minste  60%   CAD  gebruikt  om  een  bedrukt  stofontwerp  te  maken.  Heeft  u  enig  idee  waarom  dit   percentage  zo  hoog  is?  Wat  maakt  het  programma  zo  fijn  om  mee  te  werken?     In  mijn  research  heb  ik  gevonden  dat  een  voordeel  van  het  werken  met  CAD  een   verhoogde  creativiteit  is  wat  betreft  conceptuele  ontwerpen.  Op  welke  manier   komt  dit  tot  stand?     Zijn  er  soortgelijke  programma’s?  Welk  programma  zal  de  overige  40%  van  de   bedrijven  gebruiken  denkt  u?     Kleven  er  ook  nadelen  aan  CAD?  Denk  bijvoorbeeld  aan  investeringskosten?   Opleidingen  van  medewerkers?     Naast  CAD  wordt  er  ook  veel  gebruik  gemaakt  van  de  RIP  software.  Heeft  u  hier   ervaring  mee?  Kunt  u  hier  iets  over  vertellen?     Met  behulp  van  CAD  is  het  ook  mogelijk  om  een  engineered/placement  print  te   ontwikkelen.  Wat  is  de  definitie  van  een  engineered  print  voor  u?  Klopt  het  dat  je   dan  in  feite  alleen  het  geselecteerde  patroondeel  print?     Klopt  het  dat  een  placement  print  minder/weinig  restafval  levert  en  minder  inkt   verbruikt?     Is  het  juist  dat  een  bijkomend  voordeel  van  een  placement  print  is  dat  je  bij  het   inleggen  van  de  patroondelen  gemakkelijk  van  richting  kan  wisselen?  Het  is  dus   mogelijk  om  de  patroondelen  en  de  rek  met  behulp  van  software  makkelijk  van   richting  te  laten  wisselen?  Zoja,  hoe  kan  dat  dan?  Gebeurt  dit  met  een  marker   programma  als  LECTRA?                                      

 

51  

Vragen  aan  And  Beyond  Studio’s:     Welke  voordelen  brengt  de  digitale  textieldruk  methode  voor  u  met  zich  mee?   Waarom  heeft  u  gekozen  om  te  werken  met  digitale  prints?     Is  deze  print  methode  het  waard  om  te  investeren?  Zou  u  het  andere  ontwerpers   aanraden,  en  waarom  wel/niet?     Denkt  u  dat  er  het  aankomende  jaar/jaren  een  groei/ontwikkeling  zal  gaan   plaatsvinden  in  het  gebruik  van  digitale  prints?  Zo  ja,  waar  denkt  u  dat  deze  groei   voornamelijk  gaat  plaatsvinden?  (particulier/massa/…)     Digitale  textieldruk  is  duurzamer  dan  de  traditionele  manier  van  printen.  Merkt  u   dit?  Zo  ja,  in  wat?     Werkt  u  alleen  met  digitale  prints  of  ook  in  combinatie  met  bijvoorbeeld  zeefdruk?     Werkt  u  ook  met  placement  prints?              

 

 

52