Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
Dibiyya Development Project – Nederland
Eindrapportage
Stichting Dibiyya Development Project p/a Verweylaan 35 4707 LR Roosendaal Email:
[email protected] Website: www.dibiyya.nl Auteurs: Suffian Badara, Nanne J. Visser, Petry Verhees, Gerry Konings Maart 2011
pag . 1
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 2
Inleiding In de periode 17 januari—16 februari 2011 heeft Dibiyya Development project op verzoek van de gezondheidsautoriteiten van Kambia district Sierra Leone, het "District Health Team” het project Traditional Birth Attendants TBA-2009 en 2010 herhaald voor de bewoners van de regio Dibiyya. De beide projecten hadden een dermate grote impact op het welzijn van met name de vrouwen in Dibiyya, dat ook andere dorpen kennis wilden nemen van de kunde en ervaring van de nederlandse verloskundigen Petry Verhees en Gerry Konings. Zij waren bereid hun kennis van verloskunde over te willen dragen. Wij, als Dibiyya Development project zijn hen zeer dankbaar voor de uitstekende wijze waarop zij hun moeilijke taak de veelal ongeletterde dorpsvrouwen de kennis eigen te doen maken, hebben volbracht. Dit rapport geeft een verslag over de wijze waarop het project is uitgevoerd en de verantwoording van de gelden. Het rapport bevat : • het verslag van de uitvoering • financiele verantwoording • Bedankbrief MCH aide mrs. Shallom G Kamara, Gbalan Thallan • Verslag van Bamoi Munu Community Health Centre Staff Door zeer sober met uitgaven om te gaan is het gelukt binnen de begroting te blijven, ondanks dat de huurprijs van de auto sterk verhoogd werd en de kosten van levensonderhoud door inflatie behoorlijk zijn gestegen. Wij zijn onze sponsoren zeer dankbaar dat zij het project financieel hebben mogelijk gemaakt. Dit project heeft bij alle betrokkenen een diepe indruk nagelaten. Samenvatting De deelnemers aan de training waren: • Dibiyya: 21 BA's: evaluatie van 1 dag. • Kaamba: 22 TBA's: evaluatie van 1 dag • Barmoi Munu: 20 TBA’s: initiële cursus van 8 dagen, 9e dag: feestelijke uitreiking van de certificaten. • Gbalan Thalla: : 20 TBA's: initiële cursus van 8 dagen, 9e dag: feestelijke uitreiking van de certificaten. Tijdens de training gebruikt materiaal: • zelfgemaakt fantoom: pop met navelstreng en placenta in een doos met een gat. • boek "where women have no doctor". • zelf gemaakt "schoolbord" van stof met lapjes met tekeningen van risicofactoren. • klein model van bekken met een popje. • wandplaten met mechanisme van de bevalling. Hoofddoelen van de praktijktraining: 1. De TBA's zijn zich bewust van risicofactoren. 2. Zij ondersteunen de vrouwen bij zwangerschap en bevallingen. 3. Zij verwijzen hen door ter controle naar de nurse van de Health Post, de MCH aid 4. De nurse doet de risicoselectie en adviseert vrouwen, om op de Post te bevallen of verwijst hen door naar het ziekenhuis in Kambia. 5. De TBA dient erop toe te zien dat de vrouw -indien mogelijk- ook naar de post gaat. Zij kan de vrouw hierbij begeleiden. 6. De TBA's zijn in staat adequaat te handelen in acute noodsituaties tijdens een
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 3
bevalling: stuitligging, stucked shoulders, navelstrengproblemen, reanimatie van pasgeborene, etc. • •
TBA's: Traditional Birth Attendants: veelal ongeletterde vrouwen die op het platteland bevallingen begeleiden. Zij hebben zelf een aantal kinderen en het 'vak' geleerd van hun moeder of tante. Zij hebben een belangrijke plaats in hun gemeenschap. MCH aids: "helpenden " op het gebied van Mother and Child Health care, qua niveau tussen verpleegkundige en kraamverzorgende in, echter ook getraind in verloskunde
Conclusies We zijn er van overtuigd, dat evenals de voorgaande projecten, dat dit project er toe bij draagt dat het sterftecijfer onder moeder en kind daalt en de kennis en vaardigheden bij de Traditional Birth Attendants in de dorpen toeneemt. De training was in onze ogen heel zinvol. In Kaamba was het voor de meesten de 1e training ooit, voor sommigen was de vorige training 10 jaar geleden. Het project heeft een aantal positieve ontwikkelingen in de betrokken dorpen in gang gezet.: In Dibiyya en Kaamba bleek de nurse na de trainingen in 2009 en 2010 regelmatig herhalingstrainingen te hebben gegeven, met de pop en de doos. Deze TBA's beschikten over duidelijk meer kennis. De nurse werkte ook goed met hen samen en betrok hen bij gezondheidszaken in hun dorp. (voorlichtingscampgagnes). De TBA’s hadden een goede verstandhouding met de nurse, vroegen haar om advies: heel laagdrempelig. Ook hebben we MCH aides gevraagd regelmatig de training te herhalen, zodat de kennis gewaarborgd blijft . Verder zien wij een belangrijke taak weggelegd voor de TBA als gezondheidsvoorlichter in haar dorp: kennis overbrengen aan vrouwen mbt hygiene, anticonceptie, sexuele voorlichting, tienerzwangerschappen, misschien zelfs voorkomen van besnijdenis. Wij zullen hier in de vervolgtraining ook aandacht aan besteden. De overheid wil dat de MCH-aide in de toekomst de TBA gaat trainen. Wij hebben een groot gebrek aan personeel gezien op alle locaties, zodat het dus niet voor de hand ligt, dat dit al op korte termijn gaat gebeuren.
Inhoudsopgave Inleiding 1. Implementatie 2. Implemenatie Project 3. Financiele Verantwoording 4. Dankbrief mrs. Shallom Y Kamara, Gbalan Thalla 5. Verslag Barmoi Community Health Centre Staff
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 4
2. Implementatie project Voorbereidingen: Tijdens de implementatie van het TBA-2010 project kwam de vraag van de MCH’s van de plaatsen Barmoi Munu en Gbalan Thalla om ook in hun dorpen de TBA’s te trainen. In overleg met dr Jayah, Kambia Hospital, Dr. Deen District Health team, Kambia en de Paramountchief District Kambia over de wenselijkheid en de noodzaak voor een nieuw project Traditional Birth Attendants en gezien de impact dat het eerste project had op de kennis van de vrouwen in de dorpen van Dibiyya en Kaamba werd door Dibiyya Development Project besloten een nieuw project voor januari 2011 op te starten, mits de financiering rond zou komen. Voornaamste argument was dat de TBA’s beter in staat zijn complicaties bij zwangerschap en bevalling te onderkennen en daardoor tijdig hulp in kunnen roepen, hetgeen levens van vrouwen en kinderen redt. Petry Verhees en Gerry Konings verklaarden zich bereid de training weer op zich te nemen. Sponsoren. Het projectvoorstel werd aangeboden aan de diverse fondsen, instanties en privepersonen aangeboden. Zij reageerden enthousiast en stelden de nodige gelden voor het project te beschikking. Hiermee was de financiering van het project rond en kon tot uitvoering worden overgegaan. Reisverslag. Op 17 januari 2011 vertrokken Nanne Visser, Petry Verhees en Gerry Konings met de auto via Dover-Calais naar Heathrow, London . De reden om via Londen Heathrow te reizen is dat de vliegkosten, inclusief hotelovernachting, parkeren en ferry Calais-Dover, aanzienlijk minder zijn dan de vlucht via Brussel. Vanwege mogelijk slecht weer werd besloten in Uxbridge, net buiten Londen, te overnachten en op 18 januari het vliegtuig naar Freetown, Sierra Leone te nemen. Nanne Visser ging tevens mee voor de invoering van het project Health Centre 2011 in Dibiyya. Suffian ontving ons op Lunghi en begeleidde ons weer heel veilig en efficiënt. Na aankomst in Lungi Airport werd de nieuwe snelle veerboot naar Freetown genomen en intrek genomen in het guesthouse Marianella. Aangekomen in Kambia wordt intrek genomen in Kambia Afrika Village, KAV, verblijfplaats voor de komende 4 weken. Het ziet er aangenaam eenvoudig, prettig opgeruimd,rustig en veilig uit. 4 van de 16 mini huisjes worden toegewezen, waarin een betonnen bed, een fan, een toilet met mandy ruimte en waterton, die dagelijks wordt bijgevuld. Nanne keerde op 2 februari weer terug naar Nederland, terwijl Petry en Gerry op 17 februari terugkeerde naar Nederland.
Dagindeling Tijdens de training zijn de volgende onderwerpen aan de orde gekomen. Eerste lesdag: hoe weet je dat je zwanger bent en hoe ver de zwangerschap is gevorderd.
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 5
Tweede lesdag: problemen tijdens de zwangerschap zoals bloed- en vruchtwaterverlies, eclampsie, tweelingzwangerschap, stuit- en dwarsligging: Derde lesdag: problemen tijdens de bevalling, zoals navelstrengomstrengeling, moeilijke geboorte van de schouders en stuitbevalling Vierde lesdag : de gewone bevalling, afnavelen, borstvoeding: Vijfde lesdag: herhaling, afnavelen, reanimeren en kraambed Zesde lesdag: onderzoek van de pasgeborene, nogmaals reanimatie, de stuit en stucked shoulder Zevende lesdag: moeder en kind in het kraambed, borstvoeding, afwijkingen, alarmsignalen, anticonceptie. Achtste, laatste lesdag: Vrouwengezondheidszorg in de meeste brede zin van het woord, puberteit, anti-conceptie, overgang, HIV/Aids, geslachtsziekten ed. Negende dag: uitreiking certificaten. Zondagen Op zondag wordt er geen les gegeven en verkennen, marktplaats, riviertochtje.
is er tijd voor ontspanning: de omgeving
verslag TBA training 17-1-11 tot 17-2-11 Doel van het project is : · een training te geven aan traditionele vroedvrouwen (TBA’s) in de dorpjes Gbalan Thalan en Barmoi Munu in het Kambia district in noord- west Sierra leone. · Een evaluatie houden in Dibiyya en Kaamba waar we in 2010 een training hebben gegeven aan, in ieder dorp, 20 TBA’s. Uit ons vorig verblijf in Sierra leone was de wens ontstaan om naast de verhalen van de TBA’s en MCH aid’s (maternal- and child health aid) ook eens te zien in welke omstandigheden vrouwen in het ziekenhuis van Kambia komen. We wilden 2 dagen meekijken in de maternity ward: de kraamafdeling/verlosafdeling. Na aankomst in Kambia Africana Village, onze verbijfplaats als we in dit gebied zijn, zijn we ons eerst gaan voorstellen aan dr Osaia, de nieuwe dokter. Deze arts is niet alleen hoofd van de medische staf maar voert ook alle operaties uit samen met zijn collega. Hij nodigde ons uit om 2 dagen deel te nemen aan de Maternal Audit, die op dat moment plaats vond in zijn ziekenhuis. Het was voor ons verloskundigen, heel interessant om te horen onder welke omstandigheden de maternale sterftes hadden plaatsgevonden in 2010. Sierra Leone heeft samen met Afghanistan de hoogste moedersterfte; 1:8 life time risico( dwz 1:8 vrouwen sterft aan de gevolgen van zwangerschap en geboorte. In Nederland is dit 1 op 12.000). Na de oorlog die hier 11 jaar woedde tot 2002 is het land in deplorabele toestand achtergelaten. Gezondheidsvoorzieningen waren verwoest, of niet meer bruikbaar, de infrastructuur was kapot, veel mensen met een opleiding zochten hun heil in het buitenland. Inmiddels probeert de overheid met hulp van het buitenland, het land weer op te bouwen. Zo is Cordaid samen met de beroeps organisatie van verloskundigen in Nederland (KNOV) bezig een school voor verloskundigen in Makeni te realiseren(www.knov.nl)
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 6
Dibiyya Development Project is momenteel bezig om een gezondheidspost in Dibiyya te bouwen, later in juli/augustus 2011 worden door Cotton Tree Foundation woningen voor de MCH aides in Dibiyya gebouwd met vrijwilligers van World Servants te Wolvega (www.worldservants.nl) De meeste posten worden bemand door 1, soms 2 MCH aid’s (maternal and child health aid). Zij heeft een opleiding van 1,5 jaar met een 0,5 jaar stage , en een brede kennis van moeder – en kind zorg. Zij zorgt voor controles van de zwangerschap, zij doet de bevallingen en de under 5 clinic en vaccinaties. Daarnaast komen ook anderen met wonden en ziekten naar haar toe; zij behandelt zo veel mogelijk zelf, en verwijst mensen met ernstiger problemen naar het ziekenhuis in Kambia. In het community health centre in Barmoi is sedert een half jaar een verloskundige werkzaam. Naast de verloskundige in Kambia Hospital de 2 enige verloskundigen die in dit district werkzaam zijn. Bij problemen kan een ambulance gebeld worden. In Barmoi duurt het een uurtje voordat de ambulance er is en dan moet hij nog terug rijden naar het ziekenhuis in Kambia. Eind april 2010 is de zorg voor moeder en kind tot 5 jaar gratis geworden. De veranderingen kunnen we zien op de post in Dibiyya: daar zijn veel meer vrouwen de laatste maanden bevallen en heeft Mariatu, de MCH aid, 2 TBA’s uit Dibiyya gevraagd haar als vrijwilligster te ondersteunen. In 2010 hebben zij onze training gevolgd. Ook op andere posten blijken meer bevallingen plaats te vinden. In Kaamba is er een MCH aid bijgekomen. Deze toevloed aan bevallingen laat direct het tekort aan personeel zien; van de TBA wordt verwacht dat zij de vrouw aanmoedigt om naar de post te gaan voor zwangerschapscontrole, dat zij haar naar het ziekenhuis begeleidt en haar ook daar tijdens haar bevalling ondersteunt als vrijwilligster. De TBA’s klaagden dan ook bij ons dat het Free Health Care systeem ervoor gezorgd heeft dat de mensen hen geen vergoeding meer geven, terwijl ze extra werk hebben gekregen. Soms krijgen zij zelfs geen bedankje en dat vinden zij erg. Zij doen erg hun best de vrouwen aan te moedigen naar de post te gaan voor de controles (de overheid streeft naar min. 3 co), zij geven in hun dorpje gezondheidsvoorlichting en informatie over de zwangerschap en de bevalling. Regelmatig doen zij toch een bevalling thuis omdat de vrouw haar te laat roept, of omdat de bevalling nu eenmaal snel kan gaan. Regelmatig bevalt een vrouw op weg naar de post .Dit kan gebeuren omdat de TBA geen inwendig onderzoek doet en dus maar aan het beeld moet inschatten of vervoeren nog wel kan. Yabundu, een TBA, vertelde ons in Barmoi dat zij een barende had en op zoek ging naar een motorfiets. Deze was in het andere dorp en het duurde dus even. Toen zij halverwege waren moest de vrouw ineens persen: het hoofd was al zichtbaar. De chauffeur is naar het naburige dorp gerend om een scheermesje te halen bij de TBA . De TBA heeft het kind afgenaveld. Daarna hebben zij de tocht hervat. De moederkoek is in de post geboren en dat natuurlijk allemaal in de nacht. Bij deze TBA, Yabundu, zijn we langs geweest . Zij woonde het verste weg van Barmoi. Het dorp heeft een hutje neergezet waar de vrouwen in kunnen bevallen. Het was netjes opgeruimd en zo schoon mogelijk. Licht alleen als je een deur achter openzet en ’s nachts verlicht met een olielampje. Privacy was daar wel: er was een met palmtakken omheind plaatsje waar de barende zich vrij kon bewegen, plassen, mandiën( afspoelen met een bakje met water). Zij houdt op indrukwekkende wijze haar administratie bij: zij
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 7
kan zelf niet lezen of schrijven, maar na de bevalling roept zij iemand die dit wel kan en het boek keurig voor haar invult. Ook vertelde de TBA’s ons dat het voorkomt dat vrouwen helemaal alleen willen zijn als ze bevallen en zich bij weeën in de bush terugtrekken, zonder hulp van anderen. Door betere informatie proberen zij dit te voorkomen. Evaluatie Dibiyya 24-1-11 en Kaamba 25-1-11 Pas de de avond ervoor bleek ons dat aan Mariatu, de MCH aid van Dibiyya niet duidelijk was doorgegeven dat we de andere dag de evaluatie met de TBA’s zouden doen. Aangezien Dibiyya buiten het bereik van de mobiele telefoon valt moest een motorrijder op pad. Hij heeft alle TBA’s op de hoogte gebracht en we hebben ze de andere dag allemaal opgehaald in hun dorpje met de vrachtwagen. Ze stonden allemaal klaar: geen enkel probleem. In Kaamba waren ook alle TBA’s aanwezig. De 2 certificaten, waarop in 2010 nog een foto had moeten komen, waren nog steeds niet in orde: dit hebben we gelukkig zelf in deze maand op kunnen lossen en we hebben de certificaten waarop ze al een jaar aan het wachten waren thuis langs gebracht. Bij deze evaluaties hebben we de belangrijkste vaardigheden nog eens herhaald. We waren tevreden. Zij ook , want de maaltijd was heerlijk, de sfeer goed en als afsluiting kregen ze een geboorte kit, voor bij de bevallingen die zij onverhoopt moeten doen. Deze kit had als inhoud: een schone katoenen doek, stukje zeep, handschoenen, 3 veterbandjes , en een schoon scheermesje. Dank zij donaties hebben we de MCH aid’s een grote rol veterband kunnen geven en heel veel scheermesjes, zodat de kit aangevuld kan worden. Onder gezang hebben we de dorpjes verlaten.
Training: Barmoi Munu: ligt op ruim 1 uur rijden afstand met de brommer. Met de vrachtauto is het nog langer gezien het wegdek en de kuilen. In Barmoi is een Community Health centre. Dit centre heeft 1 zaaltje voor opname voor mannen en 1 voor vrouwen. Indien er een bevalling is verhuizen de vrouwen naar de mannenzaal. Op de bevalkamer/ vrouwenzaal staat 1 verlosbed waarvan de beensteunen niet meer deugen en 3 bedden. Mrs Fofana, de verloskundige, vertelt ons dat zij en de TBA‘s, ‘s nachts bij een barende vaak daar op het bed gaan slapen. Verzorgings gebied: 6000 mensen; ruim 180 bevallingen 2 MCH aid’s: Mariatu en Melrose ; 1 verloskundige: mrs Fofana , 1 CHO: mr Mo-
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 8
hammed ( community health officer), 1 vrijwilliger die allerlei klusjes doet: oa tolkte nu voor ons: Momo.
Gbalan Thalan Gbalan ligt ook op ruim 1 uur rijden van onze verblijfplaats in Kambia. De weg erheen is gedeeltelijk vernieuwd. Het laatste stuk is nog niet klaar en kan dienst doen als een crosscircuit. Verzorgingsgebied; 5400 mensen; ruim 150 bevallingen Gbalan heeft een MCH aid post. Er werken 2 MCH aids: Shaloom en Betty. Zij wonen in een huisje er vlak bij met hun gezinnen. Er zijn in Barmoi en Gbalan 2x 20 TBA’s geselecteerd. 39 kregen hun certificaat. Vereiste daarvoor was: min 6 van de 8 dagen aanwezig zijn. Veel TBA’s moeten hiervoor te voet, dan wel achter op een brommer vele mijlen afleggen (soms tot 2 uur lopen), en het is dus verbazingwekkend dat ze er allemaal rond 10.00 steeds waren en geeft aan hoe belangrijk zij deze training zelf vinden Aangezien de meeste TBA’s ongeletterd zijn proberen we regelmatig een moment van ontspanning, zang en dans, eten, drinken en bidden in te lassen. We beginnen rond 10.00 en stoppen rond 15.00. Een heerlijk lunch om 12.30 volgde dagelijks op beide plaatsen. Duidelijk was het dat we in een rivierengebied zaten: veel vis op het menu. We hebben 8 dagen training gegeven. Kleine veranderingen waren er in het trainingsprogramma ten opzichte van 2010; Met de veranderingen in de gezondheidszorg: Free Health care is het zeker niet de bedoeling de TBA’s aan te moedigen om thuis bevallingen te doen, met behulp van deze training. Onze slogan was dan ook: eerste keus op de post, als het niet anders kan thuis en het slechtste is onderweg. Veel aandacht voor zwangerschapsklachten en echte zwangerschapsproblemen; alarmsignalen oedeem (vocht vasthouden), hoofdpijn, slecht zien en maagpijn kan op hoge bloeddruk duiden; bloedverlies en koorts. Aandringen op antenatal care desnoods de chief te hulp roepen hiervoor: zo kunnen liggingsafwijkingen, meerlingen en zwangerschapsproblemen ontdekt en zo mogelijk behandeld worden. Ook kan de nodige medicatie gegeven worden (tetanus/ferro/foliumzuur/ malariaprofylaxe en een ontwormingskuur) en kan de vrouw luisteren naar de health talks van de MCH aid tijdens het wachten. De TBA’s vroegen ons of we het normaal vinden dat vrouwen zware takkenbossen dragen en hout klieven. We hebben hen op het nut van rust en licht werk gewezen. Voor noodgevallen bevat de training: de gewone bevalling; hoe voorkom je overmatig bloedverlies na de geboorte; geboorte van de placenta en de zorg voor moeder en kind
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 9
na de geboorte. De moeizame schoudergeboorte, de stuitbevalling en reanimatie van de pasgeborene en vooral voorkom een langdurige bevalling thuis Verder aandacht voor hygiënische afnavelen en de zorg voor de pasgeborene en de moeder in de 1e week. De borstvoeding bleek hier niet als en probleem ervaren te worden. De vrouwen hadden ook tepelkloven, borstontstekingen , maar het hoorde er hier gewoon bij. De tepels al voorbereiden voor borstvoeding tijdens de zwangerschap was hun advies. We hebben ervaren dat pijn lijden hier heel normaal is en een onderdeel is van het dagelijkse leven evenals de dood, waar we regelmatig mee geconfronteerd werden. De 8e dag is een dag waarop we met de TBA’s het gesprek aangaan over vrouw zijn, gezondheid, anticonceptie, de ontwikkelingsfasen van een meisje naar oude vrouw en hun gedachten hierover. Er was het verhaal van een meisje van 11 dat door haar moeder aan een oudere man gegeven was als bruid: ze spraken er schande van. Ik hoopte dat na de overgang dan toch een rustig moment voor de Afrikaanse vrouw zou zijn aangebroken, maar helaas: een Afrikaanse vrouw heeft pas rust in haar graf vertelden zij. De zorg voor kleinkinderen en kinderen blijft. Besnijdenis hebben we niet aangekaart: de overheid stimuleert uitstel tot 18 jaar, zodat het meisje ouder is en wellicht meer invloed kan uitoefenen. De overheid steekt in op verandering, maar niet op verbod. Shaloom heeft als christen met de chief gesproken en in haar dorp vinden geen besnijdenissen meer plaats. Op de laatste lesdag hebben alle TBA’s de zo begeerde geboorte kit ontvangen ( met dank aan de donateurs)! Uitreiken van de certificaten: Dit is voor de TBA’s en ons een heel heugelijke en onvergetelijke dag. Voor hen vaak het eerste diploma. Ze kunnen het niet lezen, maar herkennen zich, soms met moeite, op de foto. In Barmoi en Gbalan kwam een traditionele dansgroep ons ophalen en konden we al dansend mee naar de post. Daar wachtten de chiefs en de medewerkers en veel belangstellenden ons al op. Op beide plaatsen hadden we een vergadering belegd met de chiefs van de dorpen waar de TBA’s van getraind waren door ons. Enkele zaken waren van groot belang om met hen te bespreken: · Een vergoeding voor de werkzaamheden van de TBA · Een sluitende regeling voor vervoer met de voetbrancard als de TBA dit nodig vindt. · Onderbouwen waarom zwangere vrouwen geen zwaar werk zouden moeten doen. We hebben de overtuiging dat we gehoor vonden bij de chiefs, vooral dank zij de overtuigende woorden van Suffian Badara.
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 10
Het was een zeer feestelijke dag, met een heerlijke lunch en natuurlijk weer zang en dans en heel veel plezier. Conclusies. We kijken terug op een maand vol interactie, uitwisseling en kennis overdacht en vooral veel plezier en in de hoop dat we volgend jaar, met uw donaties, weer 40 TBA’s kunnen trainen tot waardevolle medewerkers in de vrouwengezondheidszorg in de regio. Uit de evaluatie is gebleken, dat de vrouwengezondheidszorg in de veelal afgelegen dorpen sterk verbeterd is. De opgedane kennis, de verhoogde status van de TBA’s maar ook de gratis gezondheidszorg voor zwangere vrouwen en kinderen tot 5 jaar, is voor veel zwangere vrouwen aanleiding om tijdig medisch hulp te zoeken in de gezondheidsposten. Er is vanuit andere delen uit het Kambia District veel vraag naar deze training. We hebben gemerkt dat de voedselprijzen en transportkosten zeer sterk stijgen. Een geschikte auto huren is zeer duur, als de verhuurder hoort, dat we de binnenlanden ingaan vanwege de zeer slechte staat van veel binnenpaden. In en rond Kambia zelf werkt men hard aan de verbetering van de wegen. De snelweg is bijna klaar (verwachting 1 april a.s.) We willen graag een nieuw TBA-project starten, maar de locatie moet dan wel direct in de omgeving van Kambia liggen, zodat de locatie per motorfiets of taxi bereikt kan worden. De MCH’s van Gibinie vlakbij Kambia gelegen aan de nieuwe snelweg, hebben een verzoek aan ons gericht om op hun medische post ook de TBA-training te houden.
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011 4. Dankbrief MCH aides mevr. Shallom Y. Kamara, Gbalan Thalla
pag . 11
Stichting Dibiyya Development Project, Nederland - TBA project 2011
pag . 12
5. Verslag van Barmoi Munu Community Health Centre Staff The disctrict medical doctor dr. Osaio Kamara, acting district health sister mrs. Hawa Kallon, section chiefs, tribal heads, friends and relatives and all members of the high table distinguished guests. I sister Mayoni Fofanah, midwife, standing here on behalf of the Barmoi Munu community health centre (BEMONC) staff. I first all of all give the vote of thanks to our brother Suffian Allieu Badara, who is coordinator of this programme. He pioneers this refreshing training for the TBA’s in our community in Masungbala chiefdom. May God continue to promote him in all his endeavours. Going further I am also making many, many thanks and appreciation to my colleagues midwifes who took the challenge, effort, risk from their country Holland to come and facilitate this workshop. Because without their presence this training would have not been commenced. Praying that Christ as their believer who brought them here from home will accompany them back safely. I also thank the TBA’s for participating hoping that they would always put into practice what they have learnt. I thank you all once more again. May God bless you. I was impressed as the refreshing training of the traditional Birth Attendants TBA was knowledgeable. It keeps to remind them on certain procedures they have forgotten. The demonstration on both normal and abnormal deliveries, example breech presentation was greatly admired, as the illustrations was greatly educative to the participants. You also taught them on the resuscitation of the newborn, post natal care and family planning. More emphasis should have been stressed on postnatal care to the TBA’s. that the women should come to the centre or PHU for postnatal care as it is very important. This workshop also enlightens them that they should always send or accompany any pregnant woman with obstetric problems e.g. early rupture of membranes, or leaking; ante partum haemorrhage, fever, oedema etc. within their community. Hoping that you will continue coming to facilitate the same educative refreshing training to the remaining TBA’s at the chiefdom.