DIAKONAAL BELEIDSPLAN PROTESTANTSE GEMEENTE BREUKELEN I.W. 2011-2016 INHOUD
blz 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Inleiding..............................................................................................................2 Een definitie van diaconaat................................................................................3 Waarom een beleidsplan?.................................................................................4 Wat zijn de huidige taken?.................................................................................5 Wat zijn de plannen voor de komende jaren?...................................................7 Financiën............................................................................................................8 Samenwerking met anderen............................................................................10
Opgesteld door de diakenen van de Protestantse Gemeente Breukelen i.w. voorjaar 2011 en vastgesteld door de AK/KAZ op 20 juni 2011
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
1
1. Inleiding In de kerkorde van de Protestantse Kerk in Nederland staat o.a. wie in de kerk welke taak heeft: wat is het werk van de predikant, van de kerkenraad, van de diaconie. Diakenen zijn volgens Artikel V in het bijzonder geroepen tot de dienst aan de Tafel van de Heer en het inzamelen en uitdelen van de liefdegaven, de dienst van barmhartigheid en gerechtigheid in gemeente en wereld, de toerusting van de gemeente tot het vervullen van haar diaconale roeping en de verzorging van de vermogensrechtelijke aangelegenheden van de gemeente van diaconale aard. Diaconaat is een zaak van de hele gemeente en waar mogelijk probeert de diaconie deze gedachte te benadrukken en te stimuleren.
De Diaconie van de Protestantse gemeente te Breukelen i.w. bestaat, tijdens het vaststellen van het beleidsplan, (voorjaar 2011) uit het College van Diakenen van de Gereformeerde Kerk van Breukelen (3 diakenen) en het College van Diakenen van de Hervormde Gemeente te Breukelen (5 diakenen Hervormde wijkgemeente Centrum en 4 diakenen Hervormde wijkgemeente Noord). De Hervormde gemeente bestaat uit 2 wijkgemeenten: Hervormde wijkgemeente Centrum (HwC) en Hervormde wijkgemeente Noord. Deze laatste vormt sedert september 2004 een federatie met de Gereformeerde Kerk waaruit de Protestantse wijkgemeente Breukelen i.w. (PwB) is ontstaan. Er wordt gestreefd naar een fusie van de Hervormde Gemeente te Breukelen en de Gereformeerde Kerk van Breukelen per 31 december 2011. Na deze fusie is er één College van Diakenen van de Protestantse gemeente te Breukelen met 2 wijkraden van diakenen. De diakenen die lid zijn van een wijkkerkenraad vormen de wijkraad van diakenen. De samenstelling van het College van Diakenen zal worden geregeld in de Plaatselijk Regeling Centrale Gemeente. Dit beleidsplan is opgesteld in de verwachting dat deze fusie gerealiseerd wordt. Mochten de namen van de beide wijkgemeenten gewijzigd worden dan zullen deze in het volgende beleidsplan genoemd worden.
Sinds 2005 vergaderen beide colleges echter al samen en worden beslissingen aangaande diaconale zaken gezamenlijk genomen. Specifiek Gereformeerde respectievelijk Hervormde zaken worden nog in de afzonderlijke colleges besproken en besloten. Vanaf 1995 werden de eerste diaconale beleidsplannen door de afzonderlijke colleges opgesteld. Het beleidsplan 2006-2010 was het eerste gezamenlijke beleidsplan van beide colleges.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
2
2. Een definitie van diaconaat Diaconaat is het handelen vanuit kerken en andere door het evangelie geïnspireerde groepen en bewegingen dat gericht is op het voorkomen, opheffen, verminderen, dan wel mee uithouden van met name sociaal-maatschappelijke nood van individuen en van groepen mensen en op het scheppen van rechtvaardige verhoudingen (bron: Barmhartigheid en gerechtigheid. Handboek diaconiewetenschap” van Hub Crijns en anderen) Bij het uitvoeren van het diaconale werk vormen onderstaande begrippen de leidraad: Barmhartigheid (goed doen): Tonen van barmhartigheid aan mensen die geen helper hebben en samen met hen zoeken naar nieuw perspectief. Gerechtigheid (recht doen): Streven naar gerechtigheid door het opkomen voor de rechten van mensen en de inzet voor een rechtvaardige, vreedzame samenleving. Rentmeesterschap: Inzetten voor het behoud van een leefbare en duurzame aarde. Wederkerigheid: De gelijkwaardigheid van hulpvrager en hulpgever voorop stellen in diaconale ontmoetingen. Beiden hebben elkaar iets te geven. Geloof in uitvoering: Diaconaal handelen is geen uitvloeisel van geloven, maar is geloof in uitvoering. Vrede brengen: Stimuleren van de sociale samenhang in een buurt, in een groep of in een ander samenlevingsverband.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
3
3. Waarom een beleidsplan? Een beleidsplan is een hulpmiddel om over het doel en de praktijk van het diaconale werk in gesprek te zijn en erover na te denken en dit vast te leggen voor een aantal jaren. Een beleidsplan geeft tevens verdieping voor de diakenen, het lokaliseert witte vlekken binnen het diaconale werk, het geeft rust (niet alles hoeft, niet alles hoeft nu), het biedt de mogelijkheid om even stil te staan, te evalueren en vooruit te kijken. Ook worden bestaande activiteiten doorgelicht, het legt vast van wat er gebeurt/moet gebeuren, het bepaalt het doel en geeft continuïteit van het diaconale werk (aftredende en nieuwe diakenen). Tevens geeft het plan voorlichting aan de gemeente en helpt bij het inschakelen van de gemeente. Een beleidsplan helpt ook bij het maken van de begroting. Mocht een wijkraad beslissen om (een) wijkspecifieke activiteit(en) te organiseren die niet is/zijn genoemd in dit beleidsplan, dan is daar de ruimte voor. Zo kan tevens worden ingespeeld op de actualiteit. Wel zal hier rekening moeten gehouden worden met het opstellen van de begroting.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
4
4. Wat zijn de huidige taken/werkzaamheden en wat wordt er aangeboden vanuit de diaconie? nb: afwijkingen tussen de beide wijkgemeenten worden aangegeven met de afkorting van de wijkgemeente tussen haakjes
Eredienst
Inzamelen van de diaconale gaven Eventueel afkondigen diaconale collecte bij speciale diensten Voorbereiden en helpen bij de viering van het Heilig Avondmaal Aandragen van een naam voor de bloemengroet uit de dienst Mede voorbereiden van voorbeden in bijzondere diensten
Jeugd
een bloemengroet van de gemeente naar een 18-jarige (PwB). inzetten van jeugdcollectanten in de eredienst inzetten van jongeren bij de viering van het Heilig Avondmaal (PwB) mogelijkheid voor maatschappelijke stage bij het open maaltijd project
Ouderen
Aandacht voor verjaardagen van 80-85-90-95 jarigen Open maaltijd voor alle alleengaanden in de burgerlijke gemeente Kerstattenties voor zieken, 80 plussers en nabestaanden Organisatie kerkomroep Vakantieweken onder de aandacht brengen en waar nodig financiële ondersteuning geven Aanbieden van de autodienst Organiseren van een uitje voor minder mobiele ouderen (1 a 2 x per jaar)
Jubilea
Verzorgen van bloemen bij huwelijksjubilea van 25, 40, 50, 55, 60 en daarna ieder jaar (PwB i.s.m. het Pastoraal Team)
Zieken
Organiseren van attenties op de ziekenzondag in september Bloemen voor zieken (PwB via het Pastoraal Team en HwC via bezoekdames)
ZWO-commissie (PwB) en Zending en Werelddiaconaatcommissie (HwC)
Fondsenwerving Voorlichting aan de gemeenteleden Samenwerking met SISAB (PwB) Ondersteuning projecten (in binnen-en buitenland) waar gemeenteleden bij betrokken zijn (i.s.m. de diaconie) Voedselactie Dorcas
Arbeid, Werkeloosheid, Armoede, Hulp
Incidenteel verstrekken van (nood)hulp aan gemeenteleden/inwoners van de gemeente Overleg met de burgerlijke gemeente over thema’s als eenzaamheid, armoede (WMO loket) Ondersteuning maatschappelijk werk in zustergemeente te Majoshaza, Hongarije Sociale kaart van Breukelen, opgesteld d.d. 19 september 2008 (zie bijlage) Aangesloten bij Hip (Stichting Hulp in Praktijk). Inwoners uit de burgerlijke gemeente met hulpvragen worden gekoppeld aan gemeenteleden die zich hebben opgegeven als hulpbieder
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
5
Gedetineerden
Deelname in de Werkgroep Nieuwersluis voor Penitentiaire Inrichting Nieuwersluis (PwB) Kerstgroetenschrijfactie (i.s.m. A.I.)
Milieu
Aandacht en actie voor een leefbare en duurzame aarde
PR en communicatie
Publicaties in Kerknieuws onder de eigen kop: Diaconie Publicaties op de websites van beide wijkgemeenten Publicaties in de VAR
Beheer
Het (laten)onderhouden van graven waarvoor de Hervormde Diaconie in het verleden een legaat heeft ontvangen
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
6
5. Wat zijn de plannen en doelen voor de komende jaren? Handhaven van de huidige taken op alle onderdelen (zie punt 4) en voorts: gemeenteleden motiveren, enthousiasmeren, informeren, mobiliseren voor diaconale taken Jeugd
oriënteren c.q. opzetten van het jeugddiaconaat jongeren wijzen op activiteiten van jongerenorganisaties zoals Togetthere (Kerk in Actie/ICCO), Youth with a Mission, Livingstone en World Vision stageplaats aanbieden voor scholieren bij het open maaltijd project contact onderhouden met jeugdouderlingen
Arbeid, Werkloosheid, Armoede, Hulp
HIP onder de aandacht van gemeenteleden en inwoners van de burgerlijke gemeente blijven brengen d.m.v. flyers, posters en publicaties actief ogen en oren openhouden voor de mensen in de leefomgeving die door crises in de problemen zijn geraakt ook gemeenteleden op deze taak wijzen contact onderhouden met maatschappelijk werk en vluchtelingen werk Breukelen
ZWO-commissie (PwB) en Zending en Werelddiaconaatcommissie (HwC)
Beleidsplannen van de beide commissies worden (ter informatie) als bijlage toegevoegd Samenwerking waar mogelijk is
Gedetineerden, ex-gedetineerden
onderzoeken of de mogelijkheid bestaat om Kerk met Stip te worden
PR en communicatie gemeente nog meer (blijven) informeren over diaconale zaken Algemeen Eenmaal per jaar een (voorjaars)overleg houden met de diaconieën en caritasinstellingen van alle kerkgenootschappen in de burgerlijke gemeente (i.v.m. de gemeentelijke herindeling per 1 januari 2011 vooralsnog de kerken in de plaatsen Breukelen, Nieuwer ter Aa en Kockengen) De organisatie daarvan rouleert. Open maaltijd voor alleengaanden blijven organiseren.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
7
6. Financiën De diaconie is redelijk van financiële middelen voorzien. De diaconie is echter geen bank; geld moet een middel zijn in de vervulling van de diaconale taak. Dat betekent dat het op peil houden van het vermogen wenselijk maar niet noodzakelijk is. Collecten de wekelijkse collecten die in de erediensten van beide wijkgemeenten gehouden worden zijn identiek. De diaconie stelt het diaconale collecte jaarrooster op en gebruikt hiervoor als richtlijn het collectejaar rooster van de Protestantse Kerk/Kerk in Actie. Het rooster wordt goedgekeurd door de beide wijkkerkenraden en vastgesteld in de AK. de doelen voor de maandelijkse labelcollecten worden jaarlijks door de diakenen vastgesteld. Beleid met betrekking tot de labelcollecten de doelen die gekozen worden moeten dicht bij de (wijk)gemeenten staan en een afspiegeling zijn van de samenleving: jongeren, ouderen, hulpbehoevend, verslavingszorg, gedetineerden (dichtbij en wereldwijd), psychische hulp, projecten van gemeenteleden indien mogelijk hebben deze doelen het CBF keurmerk indien ¾ van de aanwezige diakenen (met een aanwezigheid van minimaal 50%) voor een voorgesteld doel zijn dan wordt dit doel opgenomen als labelcollecte Projecten van gemeenteleden Een gemeentelid kan de diaconie verzoeken om een gift voor bijvoorbeeld een project waar hij/zij bij betrokken is. Beleid met betrekking tot projecten van gemeenteleden De diaconie stimuleert en ondersteunt dit initiatief zeker. Het project moet echter aan een paar regels voldoen: het project heeft bij voorkeur een diaconaal karakter er moet een financiële onderbouwing vooraf zijn het gemeentelid dient achteraf verantwoording over het door hem/haar ontvangen bedrag af te leggen. Dit kan door een presentatie of door een verslag met financiële onderbouwing. Giften De diaconie geeft 2 x per jaar (2e en 4e kwartaal), naast de labelcollecten, nog extra giften aan (overige) instanties. Soms wordt de diaconie benaderd voor een gift. Deze giften worden deels voldaan uit de renteopbrengsten van de uitstaande gelden en deels uit eigen middelen. Enkele werkgroepen/commissies ontvangen ieder jaar een gift. De afspraken die hierover gemaakt zijn staan in de notulenmap. Indien vanuit Kerk in Actie een verzoek wordt gedaan om een noodhulpactie te steunen, geeft de diaconie hier in de meeste gevallen gehoor aan. Beleid met betrekking tot de giften de criteria zijn die als bij de labelcollecten: doelen die dichtbij de (wijk)gemeenten staan en een afspiegeling van de samenleving zijn en indien mogelijk het CBF keurmerk hebben indien ¾ van de aanwezige diakenen (met een aanwezigheid van minimaal 50%) voor een voorgesteld doel zijn dan wordt een gift aan dit doel aangenomen de hoogte van de giften wordt per keer bepaald indien het voorkomt dat er door de ene of de andere wijkgemeente de uitdrukkelijke wens bestaat geld te geven aan een doel waar de andere wijkgemeente zich niet in kan vinden, dan geldt voor deze gift een plafond van 10% van het totaal van de jaarlijkse giften met een maximum van €1.500,00. Dit is als uiterste optie. In principe mag uitgegaan worden van een harmoniemodel waar men elkaar op basis van argumenten overtuigd. Incidenteel kan de diaconie besluiten een collecteopbrengst te verdubbelen of te verhogen.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
8
Beleid financiële (nood)hulp aan gemeenteleden/inwoners van het dorp Breukelen Indien er bij de diaconie een verzoek om (financiële) hulp komt, staat de diaconie deze persoon of familie bij. Dit kan door: het voeren van gesprekken (door minimaal 2 diakenen) hulp te bieden bij het ordenen van stukken helpen om wegen te vinden naar instanties bijv. de afdeling Sociale Zaken van de burgerlijke gemeente of het WMO loket. Mocht de zaak urgent zijn, dan verstrekt de diaconie eenmalig een (klein) bedrag, zodat de eerste nood gelenigd is. De diaconie verstrekt geen structurele financiële hulp. Leidraad voor de diaconie is het boekje “Eerste hulp bij schulden” over schuldhulpverlening en de kerken. Kerkradio Luisteraars van de kerkwebradio betalen jaarlijks een “vrijwillige” bijdrage. Deze bedraagt vanaf 2010 €100,00 per jaar. Dit bedrag is voor 5 jaar vast. Daarnaast wordt ten behoeve van de Protestantse Stichting voor kerkelijke Communicatie een inventarisatie van de baten en lasten van de kerkradio gemaakt. Dit gebeurt omstreeks maart/april van ieder jaar. De diaconie heeft de kerkradio’s overgedragen aan bovengenoemde stichting. Namens de diaconie zitten er 2 afgevaardigden in het bestuur. De diaconie heeft het technisch beheer uitbesteed aan deze 2 afgevaardigden. De diaconie verzorgt namens de stichting de financiën betreffende de kerkradio’s waaronder het innen van de bijdrage. Eventuele tekorten worden door de Diaconie aangezuiverd. Met betrekking tot de financiën van de ZWO-commissie (PwB) en Zending- en Werelddiaconaatscommissie (HwC) (huidige situatie) PwB: de penningmeester van de ZWO-commissie van de PwB-gemeente neemt de collecteopbrengsten van de Kerk in Actie Werelddiaconaat en Zending collecten, zoals deze op het collecterooster staan, mee en stort deze rechtstreeks op giro 456 t.n.v. KiA ten behoeve van een bepaald project of voor het gehele werk. HwC: de penningmeester van de diaconie stort de collecteopbrengsten van de Kerk in Actie werelddiaconaat- en zending collecten, zoals deze op het collecteroosters staan, op de rekening van de zendingscommissie van de HwC. De commissie maakt de keuze voor welke projecten deze opbrengsten bestemd zijn: eigen of GZB projecten v.w.b. de zendingscollecten en Kerk in Actie/Luisterend Dienen projecten v.w.b. werelddiaconaatscollecten. De zendingscommissie van de HwC valt volledig onder verantwoordelijkheid van de wijkkerkenraad van HwC. De kascontrole vindt daarom plaats vanuit de wijkkerkenraad. Nieuw: De financiële jaarstukken van de ZWO commissie PwB zullen gelijktijdig met de jaarstukken van de diaconie door de kascommissie van de diaconie gecontroleerd worden.
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
9
7. Samenwerking met anderen Binnen de eigen wijkgemeente: met de kindernevendienst, jongeren, pastoraat, zwo-commissie en zending en werelddiaconaatcommissie Binnen de plaatselijke kerkelijke gemeente: Interkerkelijk Overleg Breukelen (IKOB), waarin participeren: de beide wijkgemeenten, de Johannes de Doper Parochie, de Molukse Evangelische Kerk en de Nederlands Gereformeerde Kerk. Binnen de burgerlijke gemeente:
Overleg met de participerende kerken over HiP Deelname aan het WMO breed overleg en andere bijeenkomsten die door de burgerlijke gemeente worden georganiseerd met (diaconale) thema’s die spelen in de burgerlijke gemeente
bijlagen: - sociale kaart d.d. 19 september 2008 - beleidsplannen ZWO-commissie PwB en zending en werelddiaconaatscommissie HwC
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
10
Bijlage 1
Sociale kaart van Breukelen; opgesteld in 2008 ten behoeve van de PKN Diaconie. Inleiding In het beleidsplan van de Diaconie voor de periode 2006-2011 is opgenomen: het maken van een sociale kaart van de kerkelijke gemeente (PKN) in Breukelen. Een sociale kaart geeft inzicht in de sociaal-economische en maatschappelijke samenstelling van de gemeente. Naast de gezinssamenstellingen en de leeftijdsopbouw moet de sociale kaart dus ook informatie geven over de sociaal-economische en maatschappelijke verhoudingen binnen de gemeente. Dit laatste is een lastig element bij het samenstellen van de sociale kaart. De relevante gegevens zijn op het niveau van de kerkelijke gemeente niet openbaar. Via enquêtes onder de gemeenteleden zijn ze moeilijk of niet (privacy) verkrijgbaar. Inzicht in de sociaal-economische en maatschappelijke samenstelling van de PKN gemeente zal moeten komen uit openbaar statistisch materiaal op het niveau van de burgerlijke gemeente. Met behulp van de verhoudingscijfers tussen de personele samenstelling van de PKN gemeente en de bevolking van Breukelen kan het gewenste inzicht verkregen worden. Herkomst gegevens Voor het maken van de sociale kaart is gebruik gemaakt van gegevens van het CBS, het CPB,de gemeente Breukelen, de GGD Midden Nederland, de ledenadministraties van de PKN gemeente Breukelen en gegevens uit het rapport van de Commissie van Negen. De data waarop de gebruikte gegevens zijn gepubliceerd verschillen. Dat komt omdat ze van verschillende instanties zijn. Als ze van dezelfde instanties zijn kunnen de intervallen van de publicaties verschillen. De burgerlijke gemeente Breukelen De gemeente Breukelen bestaat uit drie kernen: Breukelen, Kockengen en Nieuwer Ter Aa. Hoewel niet gelijkelijk verdeeld komen de leden van de PKN gemeente uit de drie kernen. De cijfers over de burgerlijke gemeente gelden voor het totaal, tenzij anders vermeld. De bevolking in de kernen bestond per 1-1-2007 uit de volgende huishoudens: Huishoudens in Totaal Één Meerpersoons Meerpersoons Gemiddelde de Kern persoon zonder kinderen met kinderen grootte Breukelen 4660 1625 1375 1655 2,27 personen Nw. Ter AA 240 40 70 130 3,12 Kockengen 1260 330 375 555 2,59 Totaal 6157 1993 1820 2344 2,37 Ontwikkeling bevolking van de gemeente Breukelen en leden van de PKN gemeente Gemeente Breukelen Leeftijd Totaal %% Kockengen Nw. Ter AA Breukelen %% Totaal 2006 Dorp Dorp 2011 t.e.m. 24 4354 29,9 1073 298 2983 28,4 25-34 1500 10,3 323 67 1110 10,6 35-44 2446 16,8 548 106 1792 17,1 45-54 2097 14,4 493 109 1495 14,2 55-64 1834 12,6 420 82 1332 12,7 65-74 1254 8,6 256 49 949 9,0 Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
11
%%
75-84 778 85 en op 311 Totaal 14574
5,3 2,1
Leden PKN gemeente Leeftijd Totaal2006 t.e.m. 24 327 25-34 155 35-44 197 45-54 258 55-64 299 65-74 250 75-84 219 85 en op 81 Totaal 1786
148 58 3319
%% 18,3 8,7 11,0 14,4 16,7 14,1 12,3 4,5
27 8 746
Totaal 2011 267 107 128 208 271 263 191 79 1514
603 245 10509
5,7 2,3 Onbekend
%% 17,6 7,1 8,5 13,7 17,9 17,4 12,6 5,2
Uit deze tabellen blijkt duidelijk de scheve leeftijdverdeling van de kerkelijke gemeente ten opzichte van de burgerlijke gemeente. Iets wat we overigens al wisten. Bij de beoordeling van de cijfers in de bovenstaande tabel moet worden bedacht dat in de ledentallen van de PKN gemeente ook voorkeursleden uit Vinkeveen en Loenen zijn opgenomen. Verder dat de overschrijving naar de ‘gereformeerde administratie’ een actieve zaak van kerkleden is, er kunnen dus nog ‘zwevende’ leden zijn. Het aantal inwoners is in de gemeente Breukelen vrij constant. De verwachting is dat dit iets zal dalen tot 14.554 in 2010 en daarna zal stijgen tot 14.751 in 2020. Uiteraard afgezien van de onlangs geopperde bouwplannen in Breukelerwaard. Als de bevolkingsopbouw naar leeftijd wordt vergeleken met de landelijke opbouw dan blijkt dat Breukelen een gemiddelde gemeente is. Het aantal kinderen tot 10 jaar is wat hoger dan het landelijk gemiddelde (13,9% tegenover 12 %). Het aantal personen tussen 25 en 45 jaar is in Breukelen lager dan landelijk (26,7% tegenover 28,5%) Het aantal mensen ouder dan 65 jaar ligt ook wat hoger (15,2% tegenover 14,5%). Het aantal mensen van 65 jaar en ouder zal stijgen tot 22,7% in 2020. Procentueel naar burgerlijke staat is de samenstelling van de bevolking als volgt: Burgelijke staat in 2006
Gemeente Landelijk PKN gemeente Breukelen opgave april 2007
Ongehuwd 44,6 Gehuwd, gereg. partnes 45,Verweduwd 5,4 Gescheiden 5,0
33,4 52,7 6,6 7,3
35,3 51,3 12,3 1,1
Bij deze tabel nog de volgende kanttekening. Van de ongehuwden is 57% 15 jaar en ouder. Het totaal aantal leden van de PKN gemeente uit de ledenadministraties , verdeeld over de in de tabel genoemde groepen, wijkt af van het op pagina 1 vermelde totaal. In de bovenstaande tabel zijn daarom alleen %% vermeld, waarbij er vanuit is gegaan dat een betrekkelijk geringe afwijking van het totaal van de populatie de onderlinge verdeling nauwelijks beïnvloedt. Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
12
Het aantal gescheidenen is mogelijk niet juist. Het Baruch systeem (Hervormd) laat niet zien of een huwelijk door scheiding of door overlijden is ontbonden. Het aantal uit deze administratie berust op de eigen kennis van de administrateur. Uit de cijfers van de gemeente Breukelen blijkt dat van de verweduwden 80 % vrouw is. Het aantal gescheidenen betreft iets meer vrouwen dan mannen. Uit de tabel blijkt verder dat het aantal gehuwden in Breukelen landelijk afwijkt. Het aantal is lager dan het landelijk gemiddelde. Het aantal gehuwden in de PKN gemeente wijkt weinig af van het landelijk cijfer. Het totaal aantal huishoudens in de gemeente Breukelen in 2006 is 6065, met een gemiddelde grootte van 2,39 personen. Dat is wat hoger dan het landelijk gemiddelde van 2,27. Van de totale huishoudens is 1881 eenpersoons huishoudens (31%) Dit is laag t.o.v. het landelijk gemiddelde van 34,5%. In Breukelen zijn 2335 huishoudens met kinderen (35,4%). Dit is nagenoeg gelijk aan het landelijk gemiddelde van 35,7% Van de totale bevolking van Breukelen zijn 544 mensen (3.7%) van niet westerse herkomst. Het landelijk cijfer is 10.4% Gegevens over inkomens De cijfers die het CBS publiceert zijn niet alle even recent. Uit het materiaal van het CBS zijn steeds de meest recente gegevens gebruikt. Enkele begrippen die aan de orde komen zijn: Het gestandaardiseerde inkomen, dat is het besteedbare inkomen gecorrigeerd voor verschillen in grootte en samenstelling van de huishoudens. Het hiermee berekende cijfer geeft het inkomen van een éénpersoons huishouding. Hiermee is het welvaartsniveau en de welvaart ontwikkeling vergelijkbaar gemaakt. Het sociaal minimum: het algemene cijfer was in 2006 € 14.454,-; voor 2008 is een gedifferentieerder cijfer bekend: voor een gezin met twee kinderen € 61,83 per dag, voor een alleen staande van 23 jaar en ouder € 47,10, voor een oudere € 45,81; de bedragen zijn bruto per dag. De bijstandsnorm is voor gehuwden tussen de 21 en 65 jaar € 1201, - ex vakantiegeld; incl. vakantiegeld € 1260, -. Het modaal inkomen in 2006 was € 29.500,--, in 2008 € 30.975,-Bij de vergelijkingen van inkomens is ook interessant de inflatie die er was. De prijzen zijn in 2006 t.o.v. 2000 14,4 % hoger. In 2005 waren er in Nederland ruim 7 miljoen huishoudens met een gemiddelde grootte van 2,3 personen. Het gemiddeld besteedbare inkomen per huishouden in Nederland was in 2000 € 25.300,-- in 2006 € 230.600,--, in 2007 € 31.500,-. Het CBS heeft dit teruggerekend naar een gestandaardiseerd inkomen. Het gestandaardiseerd inkomen was over 2000 € 17.500,-, over 2006 € 21.400,--., over 2007 € 22.100,--Vergeleken met het jaar 2000 is het gestandaardiseerd inkomen in 2007 gestegen met 26% Particuliere huishoudens en gemiddeld besteedbaar inkomen in de gemeente Breukelen in 2005 totaal huishoudingen: 5800 w.v. één persoons huish. 1700 29,3% meer persoons zonder kinderen 1800 31,0% meer persoons met kinderen 2000 34,5% één ouder gezinnen 300 5,2% inkomen in €€: in 2005 gemiddeld gestandaardiseerd: voor totaal particuliere huishoudens 35.400 23.600 Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
13
een persoons huishoudens 18.600 18.600 meer persoons zonder kinderen 35.700 26.000 meer persoons met kinderen 48.400 25.700 één ouder huishouding 34.100 23.800 In Breukelen moest in 2005 7% van het totaal van de huishoudens leven van een inkomen rond het sociaal minimum. De inkomensverdeling naar herkomst was in 2005: van. zelfstandigen 11,7% werknemers 54.3% pensioenontvangers 25,5% overige-niet actief 8,5% Van de beroepsbevolking tussen de 15 en 65 jaar was de scholing in 2004/2006: van een hoog niveau 33% middelbaar niveau 36% laag niveau 31% Hieronder volgen een aantal gegevens over de herkomst van de inkomens in Breukelen. De gegevens berusten op ramingen op basis van een enquête. Links staan de voornaamste inkomstenbronnen, rechts het aantal huishoudens met een inkomen in relatie tot het sociaal minimum dat op 100 is gesteld. Voornaamste inkomstenbron in 2006
Huishoudens met inkomen tot ---% van het sociaal minimum 100 105 110 115 120 125 130 In komen uit arbeid 51 59 71 87 102 124 146 Inkomen uit eigen onderneming 62 65 70 75 80 85 90 Uitkering i.v.m. werkloosheid 6 8 9 11 13 14 15 Uitk. ivm ziekte en arb. ongeschikt 28 38 48 56 65 72 79 Uitk. ivm ouderdom en nabest. 55 102 152 200 250 294 340 Uitk. algemene bijstandswet 109 126 138 144 149 152 154 Overige sociale voorzieningen 3 9 17 19 21 22 23 Overige overdrachtsinkomens 1 1 1 1 1 2 2 Totaal 315 408 506 593 681 765 849 Percentage van huishoudens met 52 5,5% 7,1% 8,8% 10,3% 11,9% 13,3% 14,8% weken inkomen De cijfers in de tweede kolom zijn cumulatief. Bijvoorbeeld: van de 408 huishoudens met een inkomen tot 105% van het sociaal minimum hebben 126 huishoudens (beide aantallen vetgedrukt) een bijstandsuitkering als voornaamste bron van inkomen. 17 (126 min 109) hebben een inkomen tussen 100% en 105% van het sociaal minimum. Beleid gemeente Breukelen Met betrekking tot de minima zijn er in Breukelen de volgende regelingen: Regelingen Toekenningen in 2006 - de Regeling maatschappelijke activiteiten, op declaratiebasis. 51 - collectieve aanvullende ziektekostenverzekering 85 - kwijtschelding gemeentelijke belastingen 161 - directe en indirecte schoolkosten 17 Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
14
- regeling chronisch zieken en gehandicapten - regeling ouderen: - maaltijdvoorziening. - Individuele Bijz. Bijstand - Langdurigheidstoeslag
opgenomen in Bijz. Bijstand 2 88 16
Behalve voor de kwijtschelding van belastingen wordt voor de regelingen de grens van 110% van het sociaal minimum gehanteerd. Bij de uitgaven voor vergoeding Inkomensafhankelijke bijdragen bleef Breukelen onder het in de begroting opgenomen budget. Bij de Individuele bijzondere bijstand gaaf de gemeente meer uit dan het begrote bedrag. Sociale ondersteuning Onderstaande tabellen geven enig inzicht in de sociale ondersteuning in de gemeente Breukelen gedurende de jaren 2002-2006 . jaar ABW Per 1000 15- Id Id AO 15-64 mannen WWB* huishoudens 64 Mannen vrouwen Totaal j Jaar Per 1000 huish. 2002 50 9 50 20 30 590 62 290 2003 70 12 60 30 30 590 63 290 2004 60 10 60 20 30 560 60 270 2005 80 14 70 30 40 540 57 270 2006 70 12 60 20 40 490 52 240
Jaar
Wajong 15-64 j per 1000 huish.
2002 2003 2004 2005 2006
60 60 70 80 80
Jaar
W W 130 210 190 180 150
2002 2003 2004 2005 2006
6 6 8 9 8
15-64 j. per 1000 huish. 14 22 20 19 16
Mannen Vrouwen WAZ 15-64 j. per 1000 huish. 30 30 60 6 30 30 60 6 40 30 60 6 40 30 60 6 40 30 50 5
mannen vrouwen IOAW m+vr 70 60 10 110 90 10 100 90 10 100 80 10 90 70 10
vrouwen
300 300 290 270 250
mannen Vrouwen
40 40 40 40 30
20 20 20 20 10
IOAZ m+vr 10 10 10 10
* ABW/WWB = Algemene bijstandswet/ Wet werken bijstand; AO =arbeidsongeschiktheid; Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
15
WAO= wet arbeidsongeschiktheid; Wajong = wet arbeidsongeschiktheid jongeren; WAZ = wet arbeidsongeschiktheid zelfstandigen; WW = werkloosheidswet; IOAW = wet inkomensvorziening ouderen en gedeeltelijk arbeidsongeschikte en werkloze werknemers; IOAZ = idem maar dan voor gewezen zelfstandigen. Gezondheid en welbevinden Enkele percentage omtrent het welbevinden en de gezondheid van de bevolking van Breukelen in 2004. Het betreffen gegevens voor de volwassenen. Van de jeugd waren geen gegevens beschikbaar. Problemen met het werk 15% Problemen met financiën 13% Gezondheid matig tot slecht 7,7% Chronisch zieken (1) 42 % Ernstige rugaandoeningen 7,6% Hart en Vaatziekten 0,3% Diabetes 0,7% COPD (2) 5% Zwaar drankgebruik 8%
Beleidsplan Diaconie 2011-2016 def. versie
16
NB 1. het percentage Chronisch zieken is zo hoog vanwege de definitie, die omvat migraine (ca 1/5 deel) tot hoge bloeddruk (ca 1/10 deel) 2. COPD is de afkorting van de term ‘Chronic Obstructive Pulmonary Disease’. Het is een verzamelnaam voor de longaandoeningen chronische bronchitis en longemfyseem. Vroeger vielen die aandoeningen samen met astma onder de verzamelnaam Cara.
Mantelzorg in Breukelen Uit een publikatie van het Sociaal en Cultureel Planbureau uit 2003 zijn de volgende cijfers over Mantelzorg in Breukelen overgenomen. Aantal en leeftijd leeftijd man vrouw toaal 18-34 86 144 230 jr 35-44 86 216 302 45-54 173 288 461 55-64 115 130 245 65-74 86 43 130 > 75 43 14 58 590 835 1425 Achtergrond van de mantelzorgers Alleenstaande Twee volwassenen zonder kinderen Eenoudergezin Twee volwassenen met kinderen Van het totaal werkend en jonger dan 65 Relatie tot degene voor wie wordt gezorgd In huis van de mantelzorger Partner Thuiswonend kind Ouder, broer/zus of huisgenoot Totaal mantelzorg in huis Niet in huis van matelzorger Ouder Kind Ander familielid Vriend of kennis Anders Totaal mantelzorg buitenshuis
157 584 43 627 912 %% Aantal 14 2 3 19
200 29 43 271
44 3 16 12 6 81
627 43 228 171 86 1154
De belasting van de mantelzorgers blijkt uit de volgende gegevens:: Landelijk is de gemiddelde leeftijd van degene voor wie wordt gezorgd 67 jaar. Bijna 65 % van de hulpbehoevende is ouder dan 65 jaar. Niet elke vorm van mantelzorg is even belastend. Af en toe boodschappen doen voor een buurvrouw is makkelijker in te passen dan de dagelijkse zorg voor een 17
gehandicapt kind. Uit een onderzoek blijkt dat 8% van de mantelzorgers zich door zorgverplichtingen zeer zwaar of zelfs overbelast voelt. Van dit laatste is sprake als de draaglast hoger is dan de draagkracht. Eén derde van de mantelzorgers voelt zich psychisch belast en nog een derde deel in belast in vrije tijd. Eén op de tien ervaart een hoge belasting op het werk of het gezin. Vertaalt naar Breukelen levert dit het volgende beeld op: 66 personen voelen zich zwaar belast of overbelast 274 personen voelen zich psychisch belast 274 personen ervaren een hoge (vrije)tijdsbelasting, vergeleken met diegenen zonder een combinatie van baan, kinderen en mantelzorg. Uit een onderzoek uit 2006 blijkt dat 31% van de 65 plussers in Breukelen gebruik maakt van (professionele) hulp 37% van de 65 plussers heeft behoefte aan (extra) hulp, zoals bij kleine reparaties in/aan huis (15%) of onderhoud van de tuin (16%) 10% van de 65 plussers verleent mantelzorg, 13% van hen ontvangt mantelzorg Wat kunnen met al deze gegevens Bevolking Dat de kerkelijke gemeente een relatief hoog aantal leden heeft van 65 jaar en ouder wisten we al. Een blik op de cijfers van pag.1 bevestigt dit overduidelijk. Tegenover 17% in het dorp Breukelen staat 31% in de PKN gemeente. De PKN gemeente heeft daartegenover toch nog 18% leden onder de 25 jaar, met een leeftijdsmediaan (gemiddelde gerangschikt naar grootte) van ca 14 jaar. Dit gemiddelde is hoger dan voor Breukelen-dorp waar het mediaan gemiddelde ruim 10 jaar is. Ook in deze groep dus een wat hogere leeftijd. De groep en de gemiddelde leeftijd is interessant genoeg om met elkaar na te gaan hoe we die bij diaconaal werk (en ander werk) van de kerk kunnen betrekken c.q. daarvoor interesse opwekken. Inkomens Het algemene beeld dat uit de cijfers naar voren komt is dat voor de inwoners van Breukelen de gemiddelde inkomensposities beter is dan voor de gemiddelde Nederlander. Alleen de pensioenontvangers maken een uitzondering. Dit gemiddelde beeld wil niet zeggen dat er geen mensen zouden zijn die een (te) laag inkomen hebben. Als we er van uitgaan dat de gemiddelde inkomenspositie van de PKN gemeente ongeveer overeenkomt met die van de bevolking van de gemeente Breukelen, kunnen we uit de tabel bovenaan pagina vier met de daarna volgende toelichtingen en uitwerkingen enige gevolgtrekkingen maken over de mogelijke steun die nodig zou kunnen zijn. Welbevinden en gezondheid Opvallend is het hoge percentage chronisch zieken. Gezien de definitie is dat niet verwonderlijk. Ook het percentage mensen dat problemen heeft met werk of financiën valt op. Geregistreerde verslaving is niet hoog. Slot De sociale kaart is gemaakt als werktuig voor de diaconie. Het is ook een stuk dat het pastoraat aan nuttige achtergrond informatie kan helpen. HPV-19-9-08
18
Bijlage 2 ZWO-commissie PwB - beleidsplan 2011-2015 De ZWO commissie voert met onderstaande activiteiten haar taak uit en zal deze continueren. 1. Het meewerken aan de voorbereiding van de diensten in het kader van het werelddiaconaat in de maanden februari en oktober van elk jaar. 2. Het uitreiken van folders voor landelijke ZWO collecten. 3. De jaarlijkse geldwerving voor werelddiaconaat en zending d.m.v. een acceptgirokaartenactie 4. Het verkopen van zendingskalender. 5. Het informeren van de gemeenteleden over landelijke projecten d.m.v. voorbeeldprojecten. 6. Het deelnemen aan een overkoepelend orgaan in de gemeente Stichtse Vecht voor organisaties die zich bezig houden en inzetten voor internationale ontwikkelingssamenwerking. 7. Invulling geven aan het landelijk 40 dagen project van Kerk in Aktie. 8. Het geven van informatie over ZWO op de catechese. 9. Het opstellen van een financieel jaarverslag; controle daarvan door de kascommissie van de diaconie De ZWO commissie zal voor de komende periode aan de onderstaande punten of aan de uitbereiding van de huidige activiteiten aandacht schenken. 1. Het verbreden van de contacten met organisaties die ook deelnemen in het overkoepelend orgaan van de gemeente Stichtse Vecht voor organisaties die zich inzetten voor internationale ontwikkelingssamenwerking. 2. Meer samenwerking met ZWO commissies binnen andere kerken, bijvoorbeeld via IKOB. 3. De kerkelijke jeugd meer betrekken bij ZWO. 4. Acties die landelijke en plaatselijk zijn gehouden terug melden en evalueren met de gemeente. 5. Meer aandacht geven aan PR o.m. via kerknieuws en Website. Maart 2011.
19
Commissie Zending en Werelddiaconaat van de Hervormde Wijkgemeente Centrum te Breukelen De commissie behartigd zaken die betrekking hebben op het gebied van zending en wereld diaconaat. De taken zijn:
Zending. . via onze commissie loopt de sponsorring van Maarten Atsma . collecteren voor de zending. 3 collecten zijn voor de GZB en 1 collecte voor Maarten . acceptgirokaartenactie . voorlichting aan gemeenteleden . mee doen aan klassikale Zendingsavond . verkopen van zendingskalender/dagboeken . contact met een zendingsarbeider die ook door ons gesponsord wordt. Gelden worden verkregen door: . sponsorring . collecten . giften
Werelddiaconaat . . ondersteuning projecten uit Luisterend Dienen . ondersteuning project waarvoor (nood)hulp nodig is . adoptie kind (World Vision) . voorlichting aan gemeenteleden . voedselactie van Dorcas Gelden worden verkregen door: . collecten . giften . bijdrage vanuit de Diaconie
Kascontrole De kascontrole vindt jaarlijks plaats. Twee leden van de gemeente voeren de kascontrole uit en brengen verslag uit aan de kerkenraad. De kascontrolecommissie bestaat uit een kerkenraadslid en een gemeentelid. Elk jaar is één lid aftredend. De kascontrolecommissie wordt benoemd door de kerkenraad.
20