DIABETES TYPE 2 De ziekte van de toekomst?!
Inleiding 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Wat is diabetes Wat loopt er mis Wie loopt er risico Wat zijn de mogelijke gevolgen Meest voorkomende klachten Behandelen en/of voorkomen – Voeding – Beweging – Medicatie
Wat is diabetes
Diabetes is een chronische aandoening waarbij het suikergehalte in je bloed te hoog is.
Wat loop er mis
voedsel
maag
darmen
bloedbaan
Wat loopt er mis
Wat loopt er mis
Wie loopt er risico • Erfelijkheid • Overgewicht • Weinig beweging
• Hoge leeftijd • Zwangerschapsdiabetes
Meest voorkomende klachten
Behandelen
Medicatie
Voeding
Beweging
Voeding Koolhydraten (suikers) Trage suikers Snelle suikers
Vetten Goeie vetten Slechte vetten
Koolhydraten Trage suikers
Snelle suikers
Bloedsuikerspiegel stijgt traag
Bloedsuikerspiegel stijgt snel
Voorbeelden: • • • •
Zuivelproducten (melk, yoghurt, …) Groenten Fruit Ongeraffineerde graanproducten ( bruine rijst, volkorenbrood, …)
Voorbeelden: • Gebak en koek • Fruit- en vruchtensappen • Snoep • Geraffineerde graanproducten (witte rijst en pasta, wit brood, …)
BLOEDSUIKERSPIEGEL
Koolhydraten
Snelle suikers Trage suikers
TIJD IN UREN
Vetten Goeie vetten
Slechte vetten
Onverzadigde vetten
Verzadigde vetten
Voornamelijk plantaardige vetten
Voornamelijk dierlijke vetten
‘goeie’ cholesterol = HDL ‘slechte’ cholesterol = LDL
‘goeie’ cholesterol = HDL ‘slechte’ cholesterol = LDL
Vetten Goeie vetten • Plantaardige oliën (!behalve kokos- en plamvet)
• Minarines en margarines • Noten en zaden • Vette vis
Slechte vetten • • • • •
Gebak, koeken en taartjes Kaas Boerenboter Room Chocolade (met minder dan 70% cacao)
• Vette vleeswaren (paté, salami, vleessalade, …)
Vetten
Gezonde voeding
Water Bouwstof en transportmiddel Lichaam = 55-60% water 1,5 – 2 liter per dag Thee ( 11 tassen per dag) Koffie ( 4 tassen per dag)
Graanproducten, aardappelen, groenten en fruit
Complexe koolhydraten (trage suikers) = Energie (brandstof)
Volle graanproducten en aardappelen Volle graanproducten: – – – – –
Volkoren, spelt, bruinbrood Volkoren, spelt, meergranen pasta Wilde/bruine rijst Havermout Bulgur, quinoa, enz.
Aardappelen Peulvruchten Complexe koolhydraten, vezel, vitamines en mineralen
Groenten Energiearm Vezelrijk Langer verzadigd Betere stoelgang Cholesterol Bron van vitaminen en mineralen 300 gram per dag
Fruit Vezelrijk Natuurlijke suikers fructose Bron van vitaminen en mineralen 2 – 3 stukken per dag
Melkproducten en calcium verrijkte sojaproducten Bevat natuurlijke suikers lactose = melksuiker Sojaproducten cholesterol Kaas max. ± 40 gram per dag (verzadigde vetten en cholesterol) Bron van calcium, eiwitten en B-vitamines
Vlees, vis, eieren en vleesvervangers • Max 2x per week mager rood vlees • Max. 3x per week een eitje (cholesterol)
• 2-3x per week vis (vet of mager) • Kies voor gevogelte (zonder vel) • 1 x per week een vleesvervanger (geen groenteburgers)
Vetten Kies voor meer onverzadigde vetten = goeie vetten Beperkt verzadigde vetten (max. 1/3 verzadigd vet op totaal vet)
Praktisch, gebruik:
Minarine i.p.v. boter Olijfolie of margarine i.p.v. boter Handje noten i.p.v. koekjes Zelfbereide salade i.p.v. Kan- en klare salades
Samenvatting gezonde voeding • • • • • • • • •
1,5 – 2 liter water per dag 300 gram groenten per dag 2 – 3 stukken fruit per dag Volle granen(producten) en/of aardappelen Mager melkproducten of ongezoete sojaproducten Matige gebruik van kaas (40 gram per dag) Kiezen voor mager vlees- en vleeswaren 2-3 x per week vis Matig gebruik van gezonde vetten
Beweging
Beweging Voordelen! • • • • • • •
Kans op hart- en vaatziekten, diabetes, osteoporose,… Bloeddruk Spieren , vet = betere conditie + energieverbruik Overtollig vet wordt verbrand Betere gemoedstoestand Betere nachtrust Slaapapneu
Beweging 30 minuten per dag 10 000 stappen fietsen naar het werk, bakker, winkel, enz. wandelen met de hond te voet naar de bakker of slager, enz. …
Samenvatting Gezonde voeding + Voldoende beweging Beter suikerwaarden
Medicatie Indien gezonde voeding en beweging niet volstaat
Medicatie
Medicatie
Voedingsadvies en begeleiding Angélique Slembrouck Diëtiste & diabetes educator Marktstraat 2, 8620 Nieuwpoort T: 0471 10 57 60 www.angeliqueslembrouck.com
[email protected]
Het zorgtraject diabetes LMN Centraal West-Vlaanderen Sofie Corteel Zorgtrajectpromotor
Wie zijn wij?
36
Zorgtrajectpromotoren
Sofie Corteel, Sara Defreyne & Jolien Moernaut
Taken LMN • Van de huisartsenkringen • Nieuwe initiatieven ondersteunen
• Samenwerken stimuleren • Overleg organiseren • Bekend maken van de zorgtrajecten • Diabetes type 2 • Chronische nierinsufficiëntie
Waarom ZT? • Organiseren •
diabetespas, zorgtraject, conventie
• Samenwerken
• Weten!
Zorgtraject diabetes Wat? • Contract tussen • Patiënt • Huisarts • Specialist
4 jaar • In dat contract staat… • • • •
2x/ jaar contact met de huisarts 1x/ jaar bij de specialist Gegevens GMD
Zorgtraject diabetes Voor wie? • Diabetes type 2 • Pillen (niet allemaal) • 1 inspuiting insuline per dag
• 2 inspuitingen insuline per dag
Zorgtraject diabetes Voordelen Team van zorgverleners
Zorgtraject diabetes Voordelen • Raadpleging bij de huisarts gratis (geen remgeld) • Ook voor andere zaken • Niet bij huisbezoek
• Raadpleging bij de specialist gratis (geen remgeld)
Zorgtraject diabetes Voordelen • Gedeeltelijke terugbetaling van • 2x een half uur bij de diëtist per jaar • Op voorschrift van de huisarts!
• 2x 45 min bij de podoloog per jaar • Op voorschrift van de huisarts!
Zorgtraject diabetes Voordelen • Diabeteseducatie • Wie? • Waar? • Wanneer? • Volledig gratis! (terugbetaald)
Zorgtraject diabetes Voordelen • Zelfzorgmateriaal • Gratis glucosemeter • Om de 3 jaar • Huisarts schrijft voor • Samen met educator kiezen
• 2x per jaar gratis materiaal • 150 strips • 100 naaldjes (om te meten)
Wat te doen? Stap 1: bij de huisarts • Praat met uw huisarts! • Voorwaarden, persoonlijke doelstellingen, … • Onderteken het contract
• De huisarts geeft mee: • Het contract • Verwijsbrief voor diabetesspecialist •…
• Maak een afspraak bij de specialist
Wat te doen? Stap 2: bij de specialist • Neem mee: • Verwijsbrief van de huisarts • Contract
• De specialist zal: • Het contract met u bekijken en ondertekenen
Wat te doen? Stap 3: contract naar huisarts • Wat doet de huisarts? • Bewaart het origineel contract • Stuurt een kopie naar de mutualiteit
• Het ziekenfonds (= stap 4) • Stuurt u een goedkeuring • Datum van start
Wat te doen? Stap 4: voorschriften • U krijgt van uw huisarts • • • •
Voorschrift voor diabeteseducatie Verwijsbrief voor educator Voorschrift voor materiaal Gegevens van diabeteseducator
Wat te doen? Stap 5: diabeteseducator • Diabeteseducator komt aan huis • • • • •
Maakt een attest voor een glucosemeter Geeft uitleg over diabetes en de behandeling Zoekt samen met u naar individuele oplossingen Beantwoordt uw vragen …
Wat te doen? Volgende stappen • Materiaal afhalen (glucometer, strips en naaldjes om te meten) • Diëtist en/of podoloog bezoeken indien nodig
Wat moet je vooral weten? • Als je nog niet begeleid wordt voor je diabetes • Er bestaat iets Vraag aan uw huisarts!
Wat moet je vooral weten? • Als je een zorgtraject hebt: • • • • •
Ga regelmatig naar uw huisarts Vraag zelf naar diabeteseducatie! Vraag om voorschrift voor materiaal Ga 1x per jaar op verwijzing naar de diabetesspecialist Weet dat je recht hebt op • Dieetadvies bij diëtist • Voetonderzoeken bij podoloog
• Ga 1x per jaar op verwijzing naar de oogarts
Shoot!
