Diabetes in beweging Beste, Een belangrijk onderdeel in de behandeling van (pré)diabetes is beweging, al dan niet gecombineerd met aangepaste voeding en medicatie. Het project ‘Diabetes in beweging’ wil mensen op een medisch verantwoorde manier laten bewegen. Nadat uw huisarts u doorverwijst naar een kinesist, leert u onder begeleiding bewegen. In dit mapje vindt u een overzicht van de oefeningen, de resultaten van uw inspanningen en tot slot allerlei tips. Meer informatie vindt u op www.diabetesinbeweging.be. Veel succes!
Naam en voornaam: …………………………………………………………………………………………………………………… Adres: …………………………………………………………………………………………………………………………………………. Tel.: …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Geboortedatum: ………………………………………………………………………………………………………………………….
Uw team zorgverleners : Huisarts: ………………………………………………………………………………………………………………………….. Endocrinoloog: …………………………………………………………………………………………………….………….. Diabeteseducator: …………………………………………………………………………………………………………… Kinesitherapeut: ……………………………………………………………………………………………………………... Andere: …………………………………………………………………………………………………………………………….
Wat is uw beweegscore? Omcirkel één van onderstaande stellingen die op dit moment het meest op u van toepassing is. Met de omschrijving ‘bewegen / sporten’ worden tenminste matige tot intensieve activiteit bedoeld. Hierbij neemt uw hartslag en ademhaling in frequentie toe en krijgt u het warmer door de inspanning (bijvoorbeeld flink wandelen of stevig fietsen). 1. Ik beweeg / sport op dit moment niet en ben ook niet van plan hiermee te beginnen. 2. Ik beweeg / sport op dit moment niet maar denk erover na om hiermee te beginnen. 3. Ik beweeg / sport wel maar niet regelmatig (minder dan 2,5u per week). 4. Ik heb de afgelopen 1 tot 6 maanden regelmatig bewogen / gesport (minimaal 2,5u per week). 5. Ik beweeg / sport al langer dan 6 maanden regelmatig meer dan 2,5u per week.
Indien u aan sport / beweging doet (of vroeger deed), wat doet (deed) u dan precies? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………......................... Wat is uw motivatie om meer te bewegen? ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Het doel dat u in de komende 12 maanden wilt bereiken is: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………........................ Om uw doel te behalen gaat u: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Het behalen van uw doel is voor u: Niet belangrijk
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
heel belangrijk
De kans dat u slaagt in het behalen van uw doel is volgens u: Niet groot 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
heel groot
De evolutie naar een gezonde levensstijl is uw eigen verantwoordelijkheid. De kinesitherapeut zal helpen om mijn doelstellingen stap voor stap te bereiken. Door ondertekening van dit document verbindt u zich hieraan te houden.
Plaats:………………………………
Datum:…………………………………
Handtekening:………………………...........
Algemene risicoscreening (aan te vullen door de cliënt): 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Heeft een arts u ooit gezegd dat u een hartprobleem heeft en dat u alleen lichamelijke inspanningen op advies van een arts zou mogen uitvoeren? Heeft u pijn op de borst bij lichamelijke inspanning? Heeft u in de afgelopen maand pijn op de borst gehad terwijl u geen lichamelijke inspanning uitvoerde? Verliest u wel eens uw evenwicht als gevolg van duizeligheid of verliest u wel eens het bewustzijn? Heeft u een skelet– of gewrichtsprobleem (bijvoorbeeld aan rug, knie of heup) dat kan verergeren door een verandering in uw lichamelijk activiteiten? Bent u op de hoogte van andere redenen waarom u geen lichamelijke inspanningen zou mogen uitvoeren? Schrijft uw arts op dit ogenblik medicijnen voor in verband met uw bloeddruk of een hartprobleem?
Ja/Nee Ja/Nee Ja/Nee Ja/Nee Ja/Nee Ja/Nee Ja/Nee
Medische voorgeschiedenis: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Complicaties: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Huidige medicatie: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Roken: ja / nee Laatst gemeten HbA1c:……………………… % op ………………….. Andere relevante gegevens of opmerkingen: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………….......................................................
Inspectie en klinisch onderzoek (aan te vullen door de kinesitherapeut): Cardiovasculair: Perifeer oedeem: ja / nee Claudicatio: ja / nee Eventuele palpatie van perifere pulsaties:……………………………... Orthostatisme: ja / nee Klachten van dyspnoe en / of retrosternale pijn: ja / nee Rust HF:
sl/min
Rust hartritme: Bloeddruk:
mmHg
Neurologisch: Voetinspectie:………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………… Aanwezigheid van hypo-esthesie / hyperesthesie / pijn Aanwezigheid van autonome dysfuncties: Aanwezigheid van entrapment neuropathie:
Orthopedisch: Diabetic hand syndrome / Depuytren contractuur / trigger finger / Frozen shoulder / Charcot voet / Diffuse Ideopathic Skeletal hyperostosis / Osteoartrosis / Osteoporose ………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………
Beweegprogramma: WEEK 1 - SESSIE 1: Intake patiënt Anamnese (beweegscore, motivationele screening, risicoscreening) Klinisch onderzoek Doelstellingen van het beweegprogramma WEEK 2 – SESSIE 2: Aantal beweegmomenten Bepalen na te streven aantal beweegmomenten komende 6 à 12 weken WEEK 3 – SESSIE 3: Bespreken fysieke evaluatie Uitleggen beweegprogramma WEEK 4–8 – SESSIE 4-13: Opstarten individueel opgesteld beweegprogramma In praktijk kinesist: 2x/week gedurende 5 weken WEEK 9 - SESSIE 14: Herhalen fysieke evaluatie Vergelijken met beginsituatie Resultaat terugkoppelen naar huisarts Motiveren patiënt om programma op zelfstandige basis verder te zetten thuis, in fitness, in de kiné-praktijk maar dan niet onder kiné-nomenclatuur, in een sportclub, e.d. WEEK 9 -20 - SESSIE 15-17: Maandelijkse follow-up Aanpassen beweegprogramma Monitoring co-morbiditeiten Eventueel nieuwe fysieke evaluatie WEEK 21-24 - SESSIE 18: Eindevaluatie en eindverslag naar huisarts Eventueel verzoek tot 18 bijkomende sessies
Oefeningen:
Follow up Lichaamsgewicht BMI (gewicht/lengte x lengte) Vetpercentage (v: 20 – 25%; m: 15 – 20%) Buikomtrek (v < 88 cm; m < 102 cm) Pedometrie (gem. … stappen over 1 week) Valrisico (timed up – and go test) < 10,6 s. Submaximale fietstest (Astrand Rhyming test) Vo2 Max: … ml/min/kg HF: … sl/min. Load: …watt Beoordeling: ….
6 min. wandeltest
Totale wandelafstand: … m Relatieve wandelprestatie: … %
Handknijpkracht Li/ Re: … kg
Muur zittest … s.
Intake op ……./……./…....
Beweegblad: Ma
Di
Woe
Do
Vrij
Zat
Zo
Totaal
Doel
Week Datum …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. Totaal
Dag
Beweegmomenten Aantal stappen
Afgelegde afstand km
Energieverbruik Kcal
Lichaamsgewicht Kg
Doel Aantal stappen
Week Datum …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. …..../…..../……. Totaal
Dag
Beweegmomenten Aantal stappen
Afgelegde afstand km
Energieverbruik Kcal
Lichaamsgewicht Kg
Doel Aantal stappen
Tips met betrekking tot bewegen en diabetes: Train binnen de aangegeven hartslagzone of aan een tempo waarbij u nog gemakkelijk kunt praten. Blijf ademen bij krachttraining. Adem uit tijdens spiercontractie en adem in tijdens spierontspanning. Vraag raad aan uw huisarts en/of diabeteseducator over een aanpassing van uw insuline en/of andere medicatie voor bewegingssessies. Vergeet uw kortwerkende (bijvoorbeeld frisdrank) en langwerkende (bijvoorbeeld brood) koolhydraten niet wanneer er kans is op een hypo. Tracht om de andere dag te bewegen. Luister naar uw lichaam en vertel uw huisarts en kinesitherapeut over uw fysieke en/of andere klachten!
Wist u dat: … een blijvende verandering van de levensstijl bij (pré)diabetes heel belangrijk is. … de combinatie van krachttraining en uithoudingstraining een meerwaarde is want door krachttraining neemt de spiermassa toe, wordt het rustmetabolisme gestimuleerd en de verbetert de glycemische controle. … een vermindering van de vetmassa geeft aanleiding tot een betere glycemische controle, maar dat gewichtsvermindering door fysieke inspanning heel klein is. De combinatie van dieet en beweging geven de beste resultaten. … u om 1 kg vet te verliezen u 7000 Kcal moet uitsparen.
Hoe kunt u meer beweging inbouwen in het dagelijks leven? Bij verplaatsingen: De trap nemen in plaats van de lift. Door korte verplaatsingen (bijvoorbeeld de bakker) te voet of met de fiets te doen. Door via een omweg naar huis te stappen. Door de wagen verder van uw plaats van bestemming te parkeren. Door een halte vroeger af te stappen als u met het openbaar vervoer reist.
Op het werk: Tracht langdurig zitten te onderbreken en ieder half uur recht te staan, even te wandelen, enkele oefeningen te doen, ... Door al wandelend te telefoneren. Door de wagen in de verste hoek van de parkeerruimte te plaatsen. Door een uur per dag uw bureaustoel door een zitbal te vervangen. Zet uw printer ver genoeg zodat u moet rechtstaan om uw print te kunnen nemen.
In de vrije tijd: Door ‘s avonds eens te wandelen in plaats van TV te kijken of te lezen. Door met de hond dagelijks te gaan wandelen. Door te tuinieren. Door uw auto zelf te wassen in plaats van naar de carwash te gaan. Door samen met uw (klein)kinderen meer te bewegen (ravotten in de tuin, fietsen, …) Door rond te wandelen aan de zijlijn, wanneer u op de (klein)kinderen moet wachten tijdens hun sportactiviteiten. Door TV te kijken op een hometrainer of step. Door enkele oefeningen te doen wanneer bijvoorbeeld het eten in de oven staat. Hou vaste momenten in uw agenda vrij om bewegingsactiviteiten te doen. Zoek een familielid, vriend(in) of buur om samen te sporten. Dat motiveert.
Fitness als medicijn:
Ontwikkeld door Yves De Vos www.fitnessalsmedicijn.be
BMI:
Submaximale fietstest:
Handknijpkracht:
Muur zittest:
Het project ‘Diabetes in beweging’ is een samenwerking van:
Meer informatie: Stephanie Van Espen zorgtrajectpromotor LMN Aalst en LMN Groot-Lede E
[email protected] T 053/419724 Steven Vuylsteke voorzitter Kinékring Land van Aalst E
[email protected] www.zorgtrajectenaalst.be www.diabetesinbeweging.be www.kklandvanaalst.be
