derde leerjaar

derde leerjaar

3

www.lessenpakket.be

www.lessenpakket.be

300 gram

GROENTEN

3 - 4 glazen 1 - 2 sneden kaas

CALCIUMVERRIJKTE SOJAPRODUCTEN

MELKPRODUCTEN EN

VIG

c

matigen

groenten en fruit derde leerjaar - pagina

volwassenen: minstens 30 minuten kinderen en jongeren: minstens 60 minuten

LICHAAMSBEWEGING

1,5 liter drinken

WATER

3 - 5 stuks gekookt

AARDAPPELEN

5 - 12 sneden bruin brood

GRAANPRODUCTEN

2 - 3 stuks

FRUIT

75 - 100 gram

VERVANGPRODUCTEN

VLEES, VIS, EIEREN

SMEER-EN BEREIDINGSVET

RESTGROEP

om dagelijks evenwichtig te eten en voldoende te bewegen

DE ACTIEVE VOEDINGSDRIEHOEK

Inleiding

3

Fruit/groenten Een kleurig feest Al die groente- en fruitsoorten samen, dat is een feest van kleuren. Geef iedere groente de juiste kleur. Zoek eerst voor elke tekening de passende naam in de lijst. Schrijf de naam bij elke groente- of fruitsoort. Bij sommige namen is genoteerd hoe je dit woord moet lezen. Ga daarna op zoek naar de juiste kleur. Pas op! Soms is het moeilijk om precies in de juiste kleur te kleuren. Zoek hoe je de kleur zo juist mogelijk kunt benaderen door de kleuren te mengen. Wanneer je het mooi inkleurt, krijg je een keurig en kleurig groente- en fruitfeest.

www.lessenpakket.be

• • • • •

Doelen benamingen van fruit- en groentesoorten kennen; de juiste kleur van fruit- en groentesoorten benoemen; een kleur zo juist mogelijk benaderen; informatie opzoeken over fruit en groenten; fruit en groenten waarderen omwille van hun kleurige uitzicht.

Waar vind je de juiste kleuren van groenten of fruit die je niet kent? Je kunt kijken op www.flandria.vlam.be.


3

Fruit/groenten Het geheim van het witloof Hieronder lees je enkele teksten over witloof.

• • • •

Een tiental jaar na deze ontdekking werd het al veel gekweekt en verkocht. België, Nederland en Frankrijk zijn de belangrijkste producenten van witloof.

In Kampenhout kun je het witloofmuseum bezoeken. Het adres is: Leuvensesteenweg 22, Kampenhout. Je kunt ook gaan kijken op de website: www.witloofmuseum.be

De vier hoofdsmaken zijn zout, zoet, zuur en bitter. Wanneer je witloof aandachtig proeft, blijft er een erg lekkere smaak in je mond, een beetje bitter… mmmm.

www.lessenpakket.be

Doelen tekstdelen rangschikken tot een zinvol geheel; openstaan voor de smaak van eerder bitter smakende groenten; verwoorden hoe witloof gekweekt wordt; witloof waarderen als een typisch Belgische groente.

Witloof moet in het donker groeien.

In Amerika is witloof erg duur en niet zo bekend. Het is er maar op weinig plaatsen te koop. Je kunt het maar in enkele restaurants eten.

Toevallig ontdekte Frans Beziers het witloof. Hij had een bak met witloofwortels in de kelder gezet. In het donker groeien planten niet. Het witloof schoot toch op. Hij ontdekte de bijzondere smaak. Dat was rond 1850. Frans Bezier was hoofdtuinman van de kruidtuin in Brussel. Witloof is een echte Belgische groente.


3

Fruit/groenten Er zijn twee manieren om witloof te kweken: in donkere kasten op water of in volle grond.

Zoals andere groenten is ook witloof erg gezond en heeft een heel eigen smaak. Kleine kinderen hebben er soms moeite mee in het begin. Je moet het enkele keren proberen. Dan zul je ontdekken dat het heel lekker is.

De witloofkweek gebeurt in België vooral in de provincies Vlaams-Brabant en WestVlaanderen.

In de winkel zie je vaak bij het witloof vermeld: ‘uit volle grond’.

Witloof wordt soms rauw gegeten, of in slaatjes verwerkt. Een bekend gerecht is witloof in de oven met ham en kaassaus. Witloofsoep is erg lekker, een echte delicatesse!

De witloofkweker plant de stronkjes witloof dan op grote rekken. Die plaatst hij in een donkere plaats. Het witloof staat zo in een aantal lagen op de rekken. Het water met de voedingsstoffen voor de witloofplant loopt van boven tot beneden en doet het witloof opgroeien. Dit noemt men hydrocultuur.

Er zijn nog andere benamingen voor witloof. Het wordt ook wel witlof genoemd of Brussels lof. In Amerika spreekt men van Belgian endives.

De meeste planten zijn rood, groen of geel. Witloof is natuurlijk wit, met soms een klein groen puntje. Planten krijgen hun kleur door het licht. Hoe komt het dan dat witloof wit is en niet gekleurd?

www.lessenpakket.be


3

Fruit/groenten Hier zie je een aantal tekeningen. Schrijf nu je eigen witloof-verhaal.

www.lessenpakket.be

Je mag delen uit de tekst hierboven gebruiken of je eigen zinnen maken.


3

Fruit/groenten 1 Hoe groeien appels? Knip de prenten uit en zet ze in de juiste volgorde. Begin met het prentje waar de kale tak op staat. Schrijf onder de prenten enkele zinnen waarin je vertelt hoe appels groeien.

Doelen • verwoorden hoe een appelboom doorheen het jaar evolueert; • het werk van de fruitteler waarderen; • een logische keuze maken bij een afbeelding rond appelkweek.

Je kunt beginnen met: ‘In de winter is de appelboom kaal.’

www.lessenpakket.be


3

Fruit/groenten 2 Het werk van de fruitteler Moet een fruitteler wel werken? Moet hij niet gewoon een heel jaar wachten tot de appels uit de boom vallen? Hier kun je zien wat de fruitteler moet doen. Kies bij elke prent de zin die het best vertelt wat de fruitteler doet.

1 A Hij verzamelt wat hout voor de kachel.

B Hij haalt takken weg, zodat de boom meer appels krijgt. C Iemand beschadigt de boom.

2 A De bloesem moet water krijgen.

B De boom moet gereinigd worden. C De bloesem wordt door een ijslaag beschermd tegen vrieskou.

3 A De honing van de bijen is voedsel voor de boom.

B De bijen vliegen van bloem naar bloem en bevruchten zo de bloesem. C De bijen maken gaatjes in de appels zodat ze goed kunnen groeien.

4 A De meststof is voedsel voor de boom.

B De mest jaagt insecten weg, want ze houden daar niet van. C De bemesting zorgt ervoor dat de appels zacht vallen.

5 A De appels moeten één na één geplukt worden.

B De plukker gooit de appels voorzichtig op de grond. C De slechte appels worden weggenomen.

Juiste antwoorden: 1 B

2C

3B

4A

5A

www.lessenpakket.be


3

Fruit/groenten Een beetje uitleg bij elk antwoord

1 Appels plukken

1 Takken wegknippen heet snoeien. Goed snoeien is een echte kunst. Je moet precies weten welke takken weg moeten, welke niet. Door te snoeien blijft de boom gezond en krijgt hij meer appels. 2 De bloesem aan de boom is kwetsbaar. Wanneer er bloesem aan de boom is, kan het nog vriezen. De vrieskou kan de bloesem doden. De fruitteler kan de bloesem nat maken, het water bevriest op de bloesem. Dit ijslaagje beschermt de bloesem tegen bevriezen. Onder het ijslaagje leeft de bloesem voort. 3 De bloemetjes hebben stuifmeel. Dit moet midden in de bloem komen, dan kan er een appel uit groeien. Bijen brengen dit stuifmeel op zijn plaats en bevruchten de bloesem. 4 De bomen krijgen mest als voedsel. In de mest zitten groeistoffen. Die dringen in de grond. Wanneer de boom met zijn wortels water opzuigt, komen deze goede stoffen uit de mest mee. 5 Plukken is handwerk dat niet door een machine kan gedaan worden. Over plukken leer je hieronder nog meer.

Een appel die groeit wordt steeds maar zoeter en lekkerder. Tot hij helemaal rijp is. Dan valt hij normaal van de boom. Een appel die valt, krijgt echter plekken en ziet er niet meer zo mooi uit. Een appel die helemaal rijp is, kun je niet lang meer bewaren. De fruitteler moet kiezen: plukt hij de appels als ze helemaal rijp zijn en op hun lekkerst, dan moet hij ze vlug verkopen, want ze bewaren niet zo lang meer. Hij kan ook de appels plukken net voor ze rijp zijn. Dan zijn ze nog een beetje zuur, maar ze bewaren langer. De appels rijpen dan langzaam verder. Het is dus een hele kunst op het beste tijdstip te bepalen van de appelpluk. Als het zover is, rijdt de fruitkweker door de boomgaard met een karretje. Met een draaiende beweging worden de appels van de boom geplukt en voorzichtig in bakken gelegd. Mmmm, ze ruiken lekker!

www.lessenpakket.be

Wanneer zou jij deze appels plukken? Hier kun je zien hoe een appel elke maand zoeter wordt. In oktober is hij helemaal zoet en rijp. Schrijf hier wanneer jij deze appels zou plukken. Schrijf er ook bij waarom.


3

Een gezond verjaardagsfeest We hebben een hele leuke tijd in de klas. Eerst was Emma jarig, toen Fatima, daarna Kim en nu ik. ‘Wat wil je op je feestje?’ vraagt mama. Voor ik kan antwoorden, roept mijn zus: “Roze spekken, van die rode snoepjes en chips en drop!” “De jarige mag kiezen,” onderbreekt moeder haar, “wat wil je? Denk even na dan kunnen we gaan winkelen.” We hebben er een mooi kleurig en lekker feest van gemaakt. ‘We’ dat zijn mama en ik. Mijn zus haalde haar neus op. We hadden een banaan verkleed als zeepaardje. Op een halve kool hadden we prikkers gezet met kaas, aardbei en appel. En dan waren er vliegertjes. Dat waren vierkantjes uit kaas en de staartjes had mama uit wortel en komkommer en rode paprika gesneden. Mijn zus vond het maar niks. Ze had van haar zakgeld een grote zak snoep gekocht en ging die mooi voor mijn ogen opeten. Dat moest zij dan maar weten. Het was een gezellig feest, met lekkere hapjes en we speelden veel natuurlijk. Heel leuk. Tot Jana naar het toilet wou. “Er is al iemand in het toilet,” zei ze. Dus ze wachtte en we speelden verder. Even later was er wéér iemand

www.lessenpakket.be

Doelen • ervaren en inzien dat gezonde voeding ook lekker is; • beseffen dat te veel snoepen ongezond kan zijn; • nadenken over hoe je van gezonde voeding kunt genieten.

in het toilet. En toch waren alle kinderen mee aan het spelen. Mama ging kijken. Het was mijn zus. Ze zag erg bleek. “Ik ben misselijk”. De zak snoep had haar geen goed gedaan. “Bah,” zei ze, “weg met die vieze snoepen.” Mama had nog lekker ijs met fruit. Iedereen was blij, het was een geslaagd feest. En mijn zus, die weet wel beter nu! Teken hier de gezonde dingen die op het feestje werden gemaakt. Schrijf erbij waarvan ze gemaakt zijn. Ken je nog lekkere fruit- of groentehapjes voor een feest? Teken ze er ook bij. Schrijf bij elke tekening de naam van dat hapje.

groenten en fruit derde leerjaar - pagina 10

3

Een gezond verjaardagsfeest Fruit en groenten zijn een zeer belangrijk onderdeel van onze voeding. Hier zie je de actieve voedingsdriehoek. Schrijf in dejuiste vakjes ‘groenten en fruit’. Kleur deze vakjes.

www.lessenpakket.be

Tip: Niet alleen verse maar ook verwerkte groenten en fruit (blik, bokaal, diepvries) dragen bij tot een gezonde voeding.


3

Er is zoveel lekkers… over kleuren en smaken In een land ver van hier, woont een eigenaardig mannetje. Hij houdt maar van 2 kleuren: rood en zwart. Van alle andere kleuren wil hij niets weten. Op een dag zegt de koning: ‘Nu is het genoeg! Er zijn nog zoveel mooie kleuren.’ Hij brengt het mannetje naar de paleistuin. Nu moet je hier eens kijken: blauw, oranje, geel, donkergeel, lichtgeel, oker, hemelsblauw en marineblauw, duifgrijs en kastanjebruin… Verbaasd keek hij rond… zoveel kleuren. Voorzichtig nam hij een mooie bloem. Hij bekeek de kleuren. En toen, heel zachtjes aan, gingen zijn ogen echt open. Hij ontdekte en ontdekte.

Beantwoord nu deze vragen:

Doelen • een vergelijking maken tussen het waarderen van verschillende kleuren en verschillende smaken; • ervaren dat er nog talloze groente• en fruitsoorten zijn die de moeite lonen om te proeven; • bereid zijn om groenten en fruit te proeven.

In een huis niet ver hier vandaan woont een eigenaardig jongetje. Hij houdt maar van 2 smaken: frietjes en ketchup. Van alle andere wil hij niets weten. Op een dag zegt zijn moeder: ‘Nu is het genoeg! Er zijn nog zoveel lekkere smaken!’ Ze brengt het jongetje naar de groentewinkel. Nu moet je hier eens kijken en proeven: aardbeien, peren, citroenen, frambozen, komkommer, tomaat, aubergine, bloemkool, rode biet en nog veel meer. Verbaasd keek hij rond… zoveel kleuren, zoveel smaken! Voorzichtig nam hij een hap van iets dat hij nog nooit geproefd had. En toen, heel zachtjes aan, ging hij echt proeven. Hij ontdekte en ontdekte.

Van welke kleuren hou jij? ................................................................................................................................................................................................................. Van welke smaken hou jij? ................................................................................................................................................................................................................. Noteer 5 dingen die jij lekker vindt en die gezond zijn: ................................................................................................................................................................................................................. Noem enkele groenten die je nog weinig of niet geproefd hebt. ................................................................................................................................................................................................................. Noem ook enkele soorten fruit die je nog weinig of niet gegeten hebt. ................................................................................................................................................................................................................. Noteer enkele soorten groenten of fruit die jij nog kunt ontdekken. ................................................................................................................................................................................................................. www.lessenpakket.be


3

Er is zoveel lekkers… over kleuren en smaken We vergelijken de teksten Het jongetje houdt van 2 smaken: ........................................................................................................................................... Het mannetje houdt van 2 kleuren: .......................................................................................................................................... Hoe staat het in de andere tekst: ‘Er zijn nog zoveel mooie kleuren.’ ..................................................................................................................................................................................................................

Teken hier een groente- en fruitwinkel met heel veel verschillende soorten groenten en fruit. Schrijf de namen erbij. In de winkel hangt ook een

www.lessenpakket.be

reclamebord om de mensen aan te moedigen veel soorten fruit of groente te kopen om te proeven en te proberen.


3

Omtrek en oppervlakte Welke fruitteler heeft de grootste boomgaard? Schrijf bij elke zijde hoe lang deze is. Meet de omtrek van de boomgaarden. Schrijf bij elke boomgaard hoeveel de omtrek meet.

Hoe groter de kruin van een boom, hoe meer appels er in kunnen hangen. Zoek welke kruin de grootste is. Tel het aantal ruitjes dat die kruin

www.lessenpakket.be

Doelen • de begrippen omtrek en oppervlakte onderscheiden; • de oppervlakte van twee figuren vergelijken aan de hand van een ruitjespatroon; • de omtrek van een figuur meten en noteren.

bedekt. Schrijf onder elke boom hoeveel ruitjes bedekt zijn. Van welke boom heeft de kruin de grootste oppervlakte?


3

Omtrek en oppervlakte Boer Jan wil 15 appelbomen planten. De bomen moeten 3 m van elkaar staan en één meter van de rand van de tuin. Hier zie je zijn tuin. Hij is zo getekend dat 1 cm op de tekening, in werkelijkheid 1 meter is.

Bedenk nu hoe hij zijn appelbomen kan planten. Teken elke appelboom met een kringetje. Zorg dat er tussen de stammen van de appelbomen telkens 3 cm is op je tekening.

Teken de aardbei precies over in het lege vak. Zorg dat de lijntjes in dezelfde vakjes vertrekken en aankomen.

www.lessenpakket.be


3

derde leerjaar

Recommend Documents