DERDE LEERJAAR
3
www.lessenpakket.be
Puzzel een ei weer bij elkaar Doelen •
• •
in een schets en in een schema, de delen van een ei onderscheiden weergeven en benoemen; begrijpen dat de verschillende delen van het ei een eigen functie hebben; de juiste begrippen i.v.m. het ei correct invullen.
A. Wat zit er in een ei? Dat ontdek je wanneer je deze stukjes uitknipt en in het ei plakt. Knip de puzzelstukjes zorgvuldig uit, zodat ze goed in elkaar passen.
B. Op deze woordkaartjes lees je zes namen van wat allemaal in een ei zit. Bij elk deel staat een letter. Schrijf de letters in de tekening op de juiste plaats.
A. eierschaal B schaalvlies C eiwit D hagelsnoeren E luchtkamer F dooier. www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 1
Puzzel een ei weer bij elkaar C. Over welk deel van het ei wordt verteld? Schrijf de juiste naam erbij. Het midden van het ei. Het is geel of oranje van kleur : Dit is een heel dun laagje dat vlak onder de schaal zit : Bij de kip is dit deel bruin of wit. Het beschermt het ei : Dit deel is kleurloos bij een rauw ei. Wanneer je een ei kookt of bakt wordt het wit:
Dunne draadjes van eiwit, die de dooier op zijn plaats houden in het midden van het ei:
Dit deel zit aan de bolle kant van het ei. Er zit lucht in:
D. Elk deeltje heeft zijn eigen verhaal De dooier en het eiwit Wanneer we een ei gebruiken in de keuken, moeten we het in een beker vaak eerst goed schudden. Voor dat ‘schudden’ bestaat een speciaal woord. Je vindt het als je de letters in de juiste volgorde zet: S T K U E N L
In het midden van het ei zit de gele eierdooier. De hagelsnoeren houden de dooier op zijn plaats. Soms gaat men in een gerecht alleen het gele deel, de dooier, gebruiken. Dit noemt men het ei ‘scheiden’: het eiwit en eigeel worden apart gehouden. Wanneer je het eiwit goed klopt, wordt het net schuim. Dit noemt men ‘tot sneeuw kloppen’. Om dit goed te doen lukken, mag er geen eigeel van de dooier bij het eiwit zitten. Door het eiwit tot schuim te kloppen wordt een gerecht veel luchtiger. Teken hieronder een ei met de dooier en de hagelsnoeren.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 2
Puzzel een ei weer bij elkaar De luchtkamer en de eierschaal In deze tekst ontbreken enkele woorden. Neem de woorden uit het doosje en schrijf ze op de juiste plaats in de tekst.
Wit of
Welke kleuren heeft een kippenei?
De kleur geeft geen verschil voor de kwaliteit
van het ei. In de schaal zitten piepkleine gaatjes. Dit noemt men de schaalporiën. Door deze
ademt het ei, er gaat een beetje vocht uit, er komt lucht in.
Daardoor komt het dat een ei dat al een tijdje bewaard werd, meer in zijn luchtkamer heeft. Wanneer men zulk een ei in water legt, zal het door die lucht gemakkelijker
. Een vers ei zal dus naar de
zinken in het water. Een ei heeft een
en een meer platte kant. De
luchtkamer zit aan de platte kant.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 4
De kip, dat ben ik Doelen • • •
noteren hoe je merkt dat de kip een vogel is; aan de hand van een tekening en een tekst kenmerken van de kip kennen; informatie over de groei, de levenswijze en het nut van de kip vernemen en deze kunnen weergeven.
A. De kip is een vogel. Bekijk de tekening goed. Schrijf enkele zinnen hoe je merkt dat de kip een vogel is.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 5
De kip, dat ben ik B. Mijn familie Hier zie je de familie kip. Lees de teksten en kleur de tekeningen zo juist mogelijk in. Zoek afbeeldingen van kippen zodat je de juiste kleuren gebruikt.
Dit is mevrouw de kip, we noemen haar de hen. Wanneer een hen broedt of voor kuikentjes zorgt, noemen we haar ook wel eens kloek. Volgens de soort kan de hen verschillende kleuren hebben. Wit, zwart, bruin, grijs. De kam is rood. Naast de bek zijn twee rode lelletjes. Op de poten van de kip staan schubben. Hoeveel tenen heeft de kip? naar voor, naar achter.
Dit is meneer de haan. Hij is wat groter dan de kip. Soms heeft hij opvallende kleuren maar soms is hij bijvoorbeeld helemaal wit. Aan de achterkant van de poten zie je sporen, daar vecht hij mee. Hij heeft een grotere kam dan de kip en andere staartveren. Het geluid van de haan noemt men kraaien.
De jonge kippen noemen we kuikens. Na 21 dagen broeden, komen ze uit het ei. Ze maken vaak een piepend geluid. Ze kunnen meteen rondlopen en eten zoeken. In het begin zijn ze bedekt met een donslaagje. Na enkele dagen beginnen de eerste veertjes te groeien. Als ze ongeveer 5 maanden oud is, legt ze zelf eieren en is het een hen.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 6
De kip, dat ben ik C. Samen leven Een groep kippen samen noemt men een toom. Elke kip heeft een bepaalde plaats in de groep, er is een rangorde. Dit noemt men ook de pikorde. Kippen pikken naar elkaar en vechten om voorrang bij het eten. Kippen kunnen onthouden wie welke plaats in de rangorde heeft, zelfs als ze met een grote groep zijn. Ook onder de hanen bestaat er een rangorde. Hanen vechten om de baas te zijn. Kippen kunnen veel verschillende geluiden maken. Er bestaan ongeveer 35 kippenwoorden. Zo kan moeder kloek haar kuikentjes roepen, ze kan waarschuwen voor een roofvogel… telkens met een ander geluid. Het geluid van kippen noemt men kakelen of klokken. D. Kippen houden Boeren die kippen en andere neerhofdieren houden, noemt men pluimveehouders. De kippenboer zorgt goed voor zijn kippen, zodat hij veel en mooie eieren bekomt of gezond kippenvlees. Er zijn legkippen en vleeskippen. Legkippen worden gekweekt voor de eieren, vleeskippen om op te eten. Kijk maar eens rond in de winkel hoeveel gerechten met kip gemaakt zijn. Eieren zijn ook onmisbaar voor heel veel gerechten en gebak. Kippenkwekers zorgen dus voor een belangrijk deel van onze voeding. Kippen krijgen korrels waarin voedingsstoffen zitten die helemaal zijn afgestemd op wat kippen nodig hebben. Wanneer je kippen thuis houdt, kun je ze ook voederen met keukenrestjes. Als bijvoeding kun je ze elke dag graan geven. 7 KIPPENVRAGEN: 1. Hoe noem je het rode deel bovenop de kop van de kip? 2. Een jonge kip heten we een
Heb je de 7 vragen juist beantwoord? In dit ei vind je de 7 antwoorden. Vergelijk met wat je schreef. Schrijf bij elk woord het nummer van de vraag waar het bij hoort.
3. Voor het een kuiken wordt, ontwikkelt het eerst dagen in het ei. 4. In een groep kippen bestaat een rangorde, dit noemt men de 5. Hoe noem je mensen die kippen en ander gevogelte kweken? 6. Hoe noem je kippen die gehouden worden voor de eieren? 7. De haan heeft een soort klauw achteraan op zijn poot, dit noemt men een www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 7
De actieve voedingsdriehoek Doelen •
• • •
www.lessenpakket.be
de voorstelling en de inhoud van de actieve voedingsdriehoek meer genuanceerd kennen en begrijpen; een eigen voorkeur formuleren of tekenen bij elk niveau van de driehoek; verwoorden waarom de voedingsdriehoek een zeer goede voorstelling is; diverse opdrachten i.v.m. de voedingsdriehoek oplossen.
kip en ei – derde leerjaar – pagina 8
De actieve voedingsdriehoek De voedingsdriehoek leert ons hoe evenwichtige voeding eruit ziet. Dat is niet zo vanzelfsprekend. Er is zoveel dat je kunt kiezen om te eten, maar het is niet allemaal even gezond. Het onderste deel van de driehoek is heel breed, je hebt het heel veel nodig. Gaan we hoger in de driehoek, dan heb je het ook nodig, maar let op, niet te veel.
Helemaal onderaan zie je staan: ‘beweging’. Per dag moet een kind minstens één uur goed bewegen. Vertel hier hoe jij vooral beweegt.
Zie je ook dat het bovenste deeltje een beetje los staat van de driehoek? Hierin zit alle voeding die we soms wel eten, maar eigenlijk weinig of niet nodig hebben om gezond te zijn en te blijven. In dit deeltje zitten onder meer de zoete dingen zoals snoepjes, suiker, taart… en vette dingen zoals chips, mayonaise… Schrijf hier een voorbeeld van iets dat jij lust, maar dat toch niet zo gezond is:
Net onder deze top zien we smeer- en bereidingsvetten. Hierbij horen boter of olie waar je je vlees in bakt of de boter en de margarine die op het brood gesmeerd wordt…
Teken hiernaast een melkproduct dat jij lekker vindt. Schrijf de naam er bij.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 9
De actieve voedingsdriehoek
Teken hier je lievelingsgroenten en het fruit dat jij graag eet. Schrijf de namen van de groenten en het fruit er ook bij.
Schrijf hier waarom bruin brood gezonder is dan wit brood. Ben je het vergeten? Je kunt het opzoeken bij www.wakkerebakker.be.
Voor snuggere kinderen! Je moet elke dag één en een halve liter vloeistof innemen. In elk van deze glazen kan 25cl. Kleur het aantal glazen dat samen 1 en een halve liter is.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 10
De actieve voedingsdriehoek
Van vlees, vis of eieren mag je elke dag ongeveer 100g eten hebben. Een eitje brengt heel wat gezonde stoffen aan die je dagelijks nodig hebt. Het is dus heel gezond om eieren te eten. Eieren bevatten veel noodzakelijke stoffen, zoals eiwitten, die we nodig hebben voor de opbouw van ons lichaam. In eieren zitten ook veel vitaminen en ijzer. Er zijn bovendien zo veel verschillende manieren om eitjes in de keuken klaar te maken, denk maar aan koken, spiegelei, roerei, omelet… Ei is ook een belangrijk onderdeel van veel gerechten. Eieren heb je nodig bij het bereiden van pannenkoeken, mayonaise, boterkoeken … Bij dit deeltje ‘vlees, vis en eieren’ lees je ook ‘vervangproducten’. Mensen die geen vlees eten, noemen we vegetariërs. Eieren worden door hen vaak wel gegeten omdat hiervoor geen dieren hoeven te sterven. Vlees schrappen van het menu kan echter niet zomaar omdat vlees belangrijke voedingsstoffen bevat. Vegetariërs kiezen dan vaak voor producten op basis van bonen of soja... dit zijn ‘vervangproducten’. Op die manier krijgen ze toch voldoende vitaminen binnen. Teken hier jouw meest geliefde eigerecht: spiegelei, omelet… Je kent misschien ook spek met eieren, of lust je liever een gekookt eitje?
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 11
De kippenkrant A. Kuiken komt uit ei! Onze tekenaar maakte een reportage over een kuiken dat uit zijn ei breekt. Schrijf bij elke tekening het juiste nummer van 1 tot 6. Deze zinnen horen bij de foto’s. Schrijf elke zin bij de juiste tekening. - Het ei schommelt heen en weer! - Oef, ik ben er uit, dat was vermoeiend. - Er breekt al een stukje schaal af. - Met mijn eitand zal ik de schaal breken. - Dag mama, ik zoek iets lekker om te eten.
www.lessenpakket.be
Doelen •
• • • • •
a.d.h.v. tekeningen de groei-evolutie van ei tot kuiken rangschikken waarop getoond wordt hoe een kuikentje uit het ei kruipt; de passende zin bij een tekening schrijven; een rooster gebruiken om een code te ontcijferen; een zelfbedachte passende tekst schrijven bij de afbeelding van een broedende kip; spreuken en zegswijzen verklaren; bij een reeks gerechten zoeken in welk gerecht geen eieren zitten.
kip en ei – derde leerjaar – pagina 12
De kippenkrant C. Verborgen woorden. In dit rooster zitten woorden verborgen. De geheime code om die woorden te maken staat onderaan. Vind jij de woorden? 1
2
3
4
5
6
7
¤
L
O
A
U
E
C
W
*
D
N
Z
S
J
O
P
#
B
M
V
D
I
R
T
§
G
X
Q
K
S
E
F
Zoek nu de woorden:
¤ 1 + § 6 +§ 1 + § 4 + # 5 + * 7 = #1+#6+*6+¤5+#4+§6+*2= * 7 + ¤ 1+ ¤ 4 + # 5 + # 2 + # 3+ ¤ 5 + § 6 = #4+*6+¤2+#5+¤5+#6 = PROBLEEM: WEET NIET WELK TEKENTJE ER MOET KOMEN, BEHALVE HET EERSTE, WIL JE DE TEKENTJES MET B-C-D AANDUIDEN (*=B, # = C, §=D)?
D. Wist je dat een kloek die broedt tegen haar ei praat? Wat zou de kloek zoal kunnen zeggen? Wat antwoordt het kuikentje? Verzin iets leuk en schrijf het in de tekstballon.
www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 13
De kippenkrant E. Verbind elke spreuk of zegswijze met de juiste verklaring
1. Er als de kippen bij zijn. •
• A. Vroeg gaan slapen.
2. Haantje de voorste zijn. •
• B Van iets een angstig of slecht gevoel hebben.
3. Iets voor een appel en een ei verkopen. • 4. Kippenvel van iets krijgen. • 5. De kip met de gouden eieren slachten. • 6. Met de kippen op stok gaan. • 7. Daar kraait geen haan naar. •
• C Dat komt niemand te weten. • D Heel snel bij iets willen zijn. • E Uit gulzigheid iets dat voordeel brengt, verspillen. • F Iets heel goedkoop van de hand doen. • G Iemand die in groep de leider is of wil zijn.
Schrijf bij elke prent één van de bovenstaande spreuken die er bij past. www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
De kippenkrant F. Eieren worden in de keuken in heel veel gerechten gebruikt. Bij één van deze voedingswaren werden geen eieren gebruikt. Trek een kring rond datgene waar geen ei in zit.
In yoghurt zitten geen eieren
G. Het ei van Columbus!
Columbus was de Europeaan die India wilde bereiken door naar het westen te varen. Zo ontdekte hij Amerika in plaats van India. De mensen geloofden hem niet en zegden dat het onmogelijk was. Columbus vroeg hen: ‘ Is het mogelijk een ei rechtop te laten staan?’. De mensen probeerden het, maar het lukte niet. Columbus tikte het ei zachtjes op tafel aan de kant van de luchtkamer, het ei bleef rechtop staan. Hij zei: ‘Je denkt dat veel dingen onmogelijk zijn, er moet gewoon iemand komen die het probeert en de oplossing vindt!’. Wanneer iemand een onverwachte oplossing vindt voor een raadsel, noemen we dat ‘het ei van Columbus’.
H. Kuiken wordt duivel in 4 stappen! Je mag telkens maar één letter veranderen, maar het moet telkens een woord blijven dat bestaat. Zo wordt een koe in 6 stappen een vis: Elk woord bestaat, je mag maar één letter per keer veranderen. koe kom bom bos vos vis
www.lessenpakket.be
haan
kuiken
park
duivel
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
Correctiesleutel
De kippenkrant C. Verborgen woorden. In dit rooster zitten woorden verborgen. De geheime code om die woorden te maken staat onderaan. Vind jij de woorden? 1
2
3
4
5
6
7
¤
L
O
A
U
E
C
W
*
D
N
Z
S
J
O
P
#
B
M
V
D
I
R
T
§
G
X
Q
K
S
E
F
Zoek nu de woorden:
¤ 1 + § 6 +§ 1 + § 4 + # 5 + * 7 = legkip # 1 + # 6 + * 6 + ¤ 5 + # 4 + § 6 + * 2 = broeden * 7 + ¤ 1+ ¤ 4 + # 5 + # 2 + # 3+ ¤ 5 + § 6 = pluimvee # 4 + * 6 + ¤ 2 + # 5 + ¤ 5 + # 6 = dooier
D. Wist je dat een kloek die broedt tegen haar ei praat? Wat zou de kloek zoal kunnen zeggen? Wat antwoordt het kuikentje? Verzin iets leuk en schrijf het in de tekstballon.
www.lessenpakket.be
Correctiesleutel
De kippenkrant E. Verbind elke spreuk of zegswijze met de juiste verklaring
1. Er als de kippen bij zijn. •
• A Vroeg gaan slapen.
2. Haantje de voorste zijn. •
• B Van iets een angstig of slecht gevoel hebben.
3. Iets voor een appel en een ei verkopen. • 4. Kippenvel van iets krijgen. • 5. De kip met de gouden eieren slachten. • 6. Met de kippen op stok gaan. • 7. Daar kraait geen haan naar. •
• C Dat komt niemand te weten. • D Heel snel bij iets willen zijn. • E Uit gulzigheid iets dat voordeel brengt, verspillen. • F Iets heel goedkoop van de hand doen. • G Iemand die in groep de leider is of wil zijn.
Iets voor een appel en een ei verkopen
Kippenvel van iets krijgen
Met de kippen op stok gaan
Er als de kippen bij zijn
Schrijf bij elke prent één van de bovenstaande spreuken die er bij past. www.lessenpakket.be
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
Correctiesleutel
De kippenkrant F. Eieren worden in de keuken in heel veel gerechten gebruikt. Bij één van deze voedingswaren werden geen eieren gebruikt. Trek een kring rond datgene waar geen ei in zit.
In yoghurt zitten geen eieren
G. Het ei van Columbus!
Columbus was de Europeaan die India wilde bereiken door naar het westen te varen. Zo ontdekte hij Amerika in plaats van India. De mensen geloofden hem niet en zegden dat het onmogelijk was. Columbus vroeg hen: ‘ Is het mogelijk een ei rechtop te laten staan?’. De mensen probeerden het, maar het lukte niet. Columbus tikte het ei zachtjes op tafel aan de kant van de luchtkamer, het ei bleef rechtop staan. Hij zei: ‘Je denkt dat veel dingen onmogelijk zijn, er moet gewoon iemand komen die het probeert en de oplossing vindt!’. Wanneer iemand een onverwachte oplossing vindt voor een raadsel, noemen we dat ‘het ei van Columbus’.
H. Kuiken wordt duivel in 4 stappen! Je mag telkens maar één letter veranderen, maar het moet telkens een woord blijven dat bestaat. Zo wordt een koe in 6 stappen een vis: Elk woord bestaat, je mag maar één letter per keer veranderen. koe kom bom bos vos vis
www.lessenpakket.be
haan
kuiken
park
duivel
haak hark
kip en ei – derde leerjaar – pagina 14
duiken duiven
