Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007
ADVIEZEN DEONTOLOGISCHE ADVIESCOMMISSIE VERGADERING 7 MEI 2007
VRAAG OM ADVIES 31 De OSBJ kreeg vraag door ivm dossier betreffende een jongere die samen met een aantal vrienden regelmatig vuurwerk afstak ergens aan een bos. Een van de omwonenden was hen reeds komen vragen om hiermee te stoppen omdat zijn hond hier heel veel schrik voor had. Op een bepaalde dag komt deze man thuis en het blijkt dat zijn hond is gaan lopen en vindt hem dood terug. Een van de buren weet hem te vertellen dat rond dat moment opnieuw vuurwerk werd afgestoken en hierdoor zeer waarschijnlijk zijn hond is gaan lopen en zo is omgekomen. De man spreekt onze ene jongere hierover aan en deze geeft toe dat hij vuurwerk heeft afgestoken, ook in het bijzijn van de politie. Als hij later samen met zijn moeder door de politie verhoord wordt, geven zij aan dat haar zoon dit niet kan gedaan hebben omdat hij thuis was, jongen zelf ontkent nu ook. Pittig detail, het is de moeder die het vuurwerk aankoopt en doorverkoopt aan de vrienden van haar zoon. Vragen vanwege de bemiddelaar: heeft deze jongen indien we aannemen dat hij bekent vuurwerk te hebben afgestoken op dat moment, een strafbaar feit gepleegd (is hij verantwoordelijk voor de dood van de hond?)? De tweede vraag: Is de moeder hierin strafbaar owv verkoop vuurwerk aan minderjarigen? Eerste antwoorden helpdesk OSBJ: "Ombrenging van dieren" is wel degelijk strafbaar (art. 540 SW) maar er moet sprake zijn van opzet, wat in dit geval niet zo is? Normaalgezien zal de verkoop van vuurwerk aan minderjarigen ook strafbaar gesteld zijn obv de Gemeentelijke Administratieve sancties. Hoe kwam het dossier bij jullie? Via het parket of via de jeugdrechtbank? Het plegen van een strafbaar feit is één ding, de eventuele schade daaruit voortvloeit is nog iets anders. Er moet een oorzakelijk verband tussen het strafbaar feit en de geleden schade, en het zal voor "slachtoffers" moeilijk te bewijzen zijn dat de dode hond (de schade) gevolg is van het vuurwerk.
die zijn de het
Antwoorden bemiddelaar:
1
Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007 De bemiddelaar heeft het dossier doorgekregen van het parket en de klacht tegen de jongere is 'ombrenging van dieren'. Gezien moeder mee betrokken is bij verkoop van het vuurwerk, wilde men vooraf weten of dit strafbaar is. Maar het blijft duidelijk dat het moeilijk zal worden voor het slachtoffer om de jongere verantwoordelijk te stellen voor de dood van zijn hond. Daarbij komend heeft de jongere twee verklaringen afgelegd, in eerste geeft hij toe vuurwerk te hebben afgestoken. Na gesprek met zijn moeder, geeft hij in tweede verklaring aan dat hij op dat moment geen vuurwerk heeft afgestoken. Dus we begeven ons zeker al op een slappe koord en zullen we eerst moeten nagaan of er een bekentenis is van de jongere. We dachten dat indien moeder weet dat het vuurwerk op zich niet strafbaar is, dit wel de mogelijkheid geeft voor haar zoon om open te spreken over het tijdstip waarop hij dit heeft gedaan. Moest zijn tweede verklaring een gevolg zijn van deze bezorgdheid van moeder. Daarnaast blijft dan het probleem van het oorzakelijk verband. Tweede reactie helpdesk: Ik denk inderdaad dat jullie slappe koord echt te slap is. Nu de jongen niet bekent, zijn de criteria voor bemiddeling niet vervuld. Het lijkt ons moeilijk om verder te gaan met de bemiddeling. De randvragen die jullie stellen (is verkoop van vuurwerk strafbaar, wat met tijdstip van ontsteken van vuurwerk etc) zijn te begrijpen, maar eigenlijk voeren jullie nu zelf een onderzoek, daar waar dit de taak van de politie is. En zoeken jullie een mogelijkheid om de jongere toch te laten bekennen... Advies: het dossier best afsluiten? ADVIES De adviescommissie sluit zich aan bij het advies uitgebracht door de helpdesk van de OSBJ en is van mening dat er zelfs geen sprake is van een slappe koord maar eerder van ‘helemaal’ geen koord.
VRAAG OM ADVIES 32 Situatieschets Ik kreeg een doorverwijzing vanuit het parket waarbij een jonge vrouw, Debbie, getracht had in te breken in haar school. Bij deze poging tot inbraak werd een raam van een deur verbrijzeld en de school wilde graag vergoed worden voor deze schade. Na een aantal pogingen heb ik uiteindelijk een gesprek met deze jonge vrouw en zij geeft aan graag een bemiddeling te willen opstarten met haar inmiddels vroegere school omdat ze graag de schade zou vergoeden. Deze
2
Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007 bemiddeling geraakt uiteindelijk niet opgestart omdat de school alles wat op zijn beloop laat. Op het einde van het gesprek vraagt deze jonge vrouw of ze nog een vraag mag stellen die niets te maken heeft met dit dossier. Ze zegt dat ze, toen ze elf jaar was, misbruikt is geworden door haar vader en dat ze door dit misbruik ook een kind van haar vader heeft gekregen. Ze heeft hiervan nooit iets gezegd tegen de politie of andere familieleden en haar moeder heeft altijd gedacht dat Debbie zwanger was geworden van één van haar jonge vrienden. Debbie heeft de ware toedracht nooit willen of durven vertellen en ze zou dit ook zo willen houden, want ze geeft aan dat haar familie al fel genoeg is gestraft omdat ze nu volledig met hen heeft gebroken. Debbie heeft sinds zes maanden echter een nieuwe relatie en op een bepaald moment heeft ze haar vriend in vertrouwen genomen en tegen hem gezegd wat ze nog nooit eerder tegen iemand gezegd had. Haar vriend was hier fel van aangedaan en ook heel erg kwaad en hij heeft zonder dat zij dit wist klacht ingediend bij de politie. Het was nu de vraag van Debbie of ze hiertegen nog iets kan ondernemen, want ze wil helemaal niet dat er klacht wordt ingediend of dat hiermee iets gebeurd op parketniveau. Ze heeft totaal met haar familie gebroken en ze wil dit niet meer oprakelen en ze neemt het haar vriend erg kwalijk dat deze klacht heeft ingediend bij de politie. Ik heb met haar dan besproken dat, nu hiervan klacht is ingediend, het aan het parket is om te beslissen welke stappen hierin worden gezet en dat de kans heel erg groot is dat hieraan gevolg wordt gegeven en dat er een onderzoek zal volgen. Ze stelt duidelijk dit absoluut niet te willen en zegt tegenover de politie alles te zullen ontkennen. Heb met haar besproken dat ik samen met haar op zoek zou gaan naar een therapeute, maar ze wil dat deze therapeute de vertrouwelijkheid kan garanderen en niets tegen de politie zal vertellen. Ze zegt grote nood te hebben aan deze therapie, want alles wordt haar momenteel te veel. Ik probeer Debbie nu al een aantal weken opnieuw te bereiken, maar vooralsnog vruchteloos. De gevaarsituatie voor Debbie is nu wel geweken aangezien ze geen contact meer heeft met haar ouders, maar haar zoon of dochter (ik ben dit vergeten te vragen) van acht jaar verblijft wel bij haar ouders en ik vraag mij af of dit geen gevaarsituatie is waar we iets mee moeten doen. In principe is deze situatie al wel bekend bij de politie en is er nog maar de vraag of je als bemiddelaar nog stappen moet zetten of überhaupt mag zetten. Als de vriend van Debbie nog geen klacht zou hebben ingediend en zij komt met deze informatie, maar wil niet dat de politie geïnformeerd wordt, wat moet je dan als bemiddelaar met deze informatie doen? In principe heb ik als bemiddelaar geen mandaat meer aangezien de bemiddeling niet werd opgestart, maar ik neem aan dat dit geen belemmering is. ADVIES
3
Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007 Globaal genomen merkt de adviescommissie op dat bemiddelaar hier wordt geconfronteerd met heel veel ‘verhaal’ zonder dat hij zicht heeft op de ware toedracht. Het is ook niet aan de bemiddelaar om dit te achterhalen. Wat Debbie betreft is er geen gevaarssituatie meer. Mogelijk wel wat haar kind betreft. De bemiddelaar kan echter beroepsgeheim maar doorbreken op ogenblik dat bemiddelaar in vertrouwen is genomen door slachtoffer en fiat gekregen heeft dit te melden dan wel hij zelf getuige geweest is van feiten. Bemiddelaar kan enkel met Debbie gesprek aangaan inzake de opportuniteit toch de feiten kenbaar te maken bij de gerechtelijke instanties. Wil zij dit niet dan kan hij haar alsnog proberen doorverwijzen waartoe hij al pogingen heeft ondernomen. In dergelijke zaken kan ook altijd anoniem advies worden ingewonnen bij het VAC. Verder stelt commissie dat bemiddelaar zich niet garant kan stellen voor de wijze waarop therapeut desgevallend omgaat met informatie die hij/zij verkrijgt vanwege Debbie in kader van therapie. Besluitend stelt commissie dat bemiddelaar in deze gedaan heeft wat binnen zijn opdracht ligt. VRAAG OM ADVIES 33 In welke mate kan bemiddelaar actief mensen (voornamelijk slachtoffers) benaderen waarover je via krantenartikel te weten komt dat men met heel wat vragen blijft zitten t.a.v. de andere partij en hier nergens mee terecht kan. Kan je als bemiddelaar nagaan bij wie het dossier zit, kan je slachtofferonthaal of slachtofferhulp contacteren met het oog op het doen van een bemiddelingsaanbod? ADVIES De adviescommissie is van mening dat men in deze via zelfde weg dient te reageren als waarop men aan informatie is geraakt en is er geen voorstander van dat de bemiddelaar actief gaat recruteren. Zij stelt voor via een lezersbrief te reageren met vraag aan krant om die info ook door te geven aan de concrete partij waarover sprake in het betreffend krantenartikel. Op die manier kan desgevallend ook een interview worden uitgelokt.
VRAAG OM ADVIES 34 Situatieschets Onlangs hadden we een (eerste) gesprek in de gevangenis van Sint-Gillis met Juul, een dader van een 4-tal diefstallen die hem 28 maanden gevangenisstraf opleverde. Nadat het bemiddelingsaanbod en de werkingsprincipes toegelicht werden, worden de gekende feiten/slachtoffers uit het vonnis overlopen. Plots vraagt Juul of het vonnis ook melding maakt van een feit (overval? Diefstal?) waarbij 4
Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007 18.000 euro gestolen werd. Het vonnis maakt echter geen melding van dat feit. Juul verwijst dus naar een “nieuw” feit waarvoor hij nog niet veroordeeld werd. Vragen: -
-
-
Wat dient de bemiddelaar op dat moment te doen? Blokt hij/zij dit nieuw gegeven onmiddellijk af omdat hij hiervoor geen mandaat heeft? Of laat hij de dader vertellen over dat feit? Stel dat de bemiddelaar de dader laat vertellen en het gaat over een misdrijf waarvan ze de dader nog niet gevat hebben. Moedigt de bemiddelaar de dader aan om zich aan te geven? Wat dient de bemiddelaar te doen als de dader het misdrijf niet wil aangeven en de bemiddelaar het feit wel bekend wil maken? Het beroepsgeheim schenden? Stel dat de bemiddelaar de keuze maakt om het beroepsgeheim te schenden en de feiten bekend maakt. De dader klaagt vervolgens de bemiddelaar aan wegens schending van zijn of haar beroepsgeheim. De bemiddelaar wordt veroordeeld. Wat met de gevolgen? Komt de werkgever (Suggnomè vzw) tussen wanneer de bemiddelaar veroordeeld wordt tot het betalen van een bepaalde geldsom? Of is de bemiddelaar hiervoor verzekerd?
ADVIES Houding die in deze wordt aangenomen vanuit organisatie is dat bemiddelaar in dit geval onmiddellijk de bemiddeling opschort met advies aan betrokkene om alsnog aangifte te doen van deze feiten. De bemiddelaar zelf is gebonden aan beroepsgeheim en kan geen melding maken van deze feiten. De adviescommissie volgt dit standpunt met dien verstande dat zij het eenzijdig opschorten van de bemiddeling door de bemiddelaar afhankelijk zou stellen van de ernst en/of connexiteit (feiten die in dezelfde sfeer liggen als feiten waarrond wordt bemiddeld) van de feiten en de potentiële impact op het bemiddelingsproces. In antwoord op vraag 1 stelt de commissie dat bij aanvang van de bemiddeling duidelijk dient gesteld dat het aanbrengen van nieuwe feiten kan leiden tot opschorten of stopzetten van de bemiddeling. Het effectief opschorten of stopzetten van bemiddeling zou zij zoals vermeld afhankelijk stellen van ernst of connexiteit van de feiten en de potentiële impact op het bemiddelingsproces. In antwoord op vraag twee stelt de commissie dat bemiddelaar in deze beroepsgeheim niet kan schenden en verwijst in deze ook naar de bepalingen dienaangaande in de wet en in de deontologische code. M.b.t. vraag drie antwoordt de adviescommissie twee keer neen. Werkgever komt niet tussen en bemiddelaar is hier niet voor verzekerd (het gaat hier immers om een strafbaar feit). De commissie verwijst in deze nogmaals naar de wet en de code.
VRAAG OM ADVIES 35 Wat als je in je privéleven wordt geconfronteerd met personen die (als dader van bepaalde feiten) in bemiddeling hebben gezeten? Bvb. Je komt bij vriendin en 5
Deontologische adviescommissie: adviezen vergadering 7 mei 2007 ontmoet daar cliënt uit bemiddeling die die avond zal babysitten terwijl je met vriendin avondje uit gaat. ADVIES De adviescommissie is van mening dat het feit dat dergelijke vragen worden gesteld getuigt van een zeer omzichtig omspringen met de vertrouwelijkheid. Strikt genomen dien je in deze omstandigheden toch beroepsgeheim te respecteren. Desgevallend kan je betrokkene zelf hierover aanspreken of raad je vriendin aan andere babysit te nemen zonder tekst en uitleg te geven. Globaal genomen adviseert de commissie zeer omzichtig om te springen met beroepsgeheim en een eventuele schending hiervan hoe dan ook vooraf te bespreken met collega’s.
6
