met diabetes
EZAKT g G & T K GEPA ede plannin
en go t op reis? E jker. Hier volgt een Je vertrek eli en gemakk ige reis! maakt reiz tt olijstje. Pre handig to-d
denk vooruit
In functie van de reistijd moet je misschien bepaalde maatregelen treffen.
Uurverandering en eten onderweg Reis je westwaarts, dan duurt je dag langer; reis je naar het oosten, dan verkort je dag. Overleg met jouw arts of diabetesverpleegkundige over de tijdzone van het land van bestemming en vraag hen hoe je de uurregeling van de insulinedosissen moet aanpassen. Neem wat extra tussendoortjes mee in je handbagage voor mocht er vertraging zijn.
Plaats Plaats
van ve r
van aa n
Lokaa
(Tussen)maaltijd Insuline-inspuiting …………………………… Ander ……………………………
Tijdens de vlucht
trek:
l uur v an aan
rschil :
Voor de vlucht
komst :
l uur v an ver
Lokaa Uurve
In te vullen door uw arts
trek:
komst :
Bij aankomst
Vertrekkensklaar? Controleer even of je alle punten van deze vakantiechecklist hebt doorgenomen: Heb je een vaccin nodig? Overleg met je huisarts of met een lid van je diabetesteam. Heb je een isotherme tas om je insuline en in op te bergen, zowel tijdens de reis als op vakantie? Heb je een identiteitsbewijs en een attest van uw arts? Dit attest verleent toestemming voor het vervoeren van insuline en/of prikpennen, spuiten, naaldjes enz. Heb je een goede reisverzekering? Weten jij en je reisgenoten precies wat er moet gebeuren als je onwel wordt? Denk hierover goed na als je alleen reist! Heb je eraan gedacht reismedicatie mee te nemen? Heb je de gegevens bij (naam, adres en telefoonnummer) van de diabetesvereniging van het land waar je naar toe gaan? Zitten je insuline en je materiaal in je handbagage? Denk eraan ze te verdelen over de handbagage van jezelf en je vriend of familielid. In geval van diefstal, verlies of als je een tas vergeet, is het geruststellend te weten dat je vooruitziend bent geweest. Heb je extra eten en tussendoortjes voorzien voor als je vliegtuig of reis vertraging heeft? Heb je de noodnummers voor jezelf opgeschreven?
Deze lijst dekt niet alles.
HET G R MAA ELAN ERB TE IS L L A JE KS RIJ T VAN IE IE! GEN KANT VA
Het meeneemlijstje INSULINE • Je normale dagdosis plus wat extra dosissen voor het geval er iets gebeurt of indien je reis wordt verlengd. • Een lege insulineverpakking en de bijsluiter
MATERIAAL • Naaldjes, spuitjes, insulinepen(nen), pomp, insuline en wat extra voorraad • Bloedglucosemeter • Teststrips (controleer of je doosje vol is)
• Controlevloeistof • Alcohol/watjes • Glucagon/injectiemateriaal • Naaldcontainer (doos) • Druivensuiker (dextrose) • Isotherme tas
• Prikpen + lancetten CONTROLEER DE VERVALDATA van je insuline, van je glucagon, van je teststrips en van je reismedicatie.
De insulineconcentratie
Bepaalde landen gebruiken een andere insulineconcentratie dan hier. Je checkt beter vooraf welke insuline ze hebben in het land waar je naartoe gaat. Ook de namen van de insulinemerken kunnen verschillen van land tot land. Vraag advies aan je apotheker; zij zullen je precies kunnen vertellen hoe je insuline heet in het land van je bestemming en of het beschikbaar is.
Storing your insulin
ELET
! ERE INSU CON LINE CEN T RATI VER E GEN S AND PEN ERE NEN OF S PUIT EN. AND
Insuline bewaren
OPG
Insuline kan 28 dagen op kamertemperatuur bewaard worden (beneden 30°C). We raden je aan de datum te noteren op iedere flacon, patroon of wegwerppen die de frigo verliet. Gooi de insuline na 28 dagen weg. Bewaar ze tijdens je reis in een isotherme tas of box. Vertrek je voor langer dan een maand, neemt dan contact op met je diabetesteam of diabetesvereniging om te weten hoe je insuline kan verkrijgen ter plaatse. Denk eraan altijd je insulinevoorraad in je handbagage mee te nemen. In het ruim van een vliegtuig kan de insuline bevriezen (gebruik nooit insuline die bevroren is geweest). Denk eraan je voorraad te verdelen: de helft van de insuline neem je zelf mee, de andere helft geef je aan een vriend of familielid.
Denk eraan IDENTIFICATIE Het is belangrijk dat je een of ander diabetespasje en een attest van je arts bij je hebt voor het geval je ziek wordt in het buitenland of de douane je vragen stelt. Als je insuline meeneemt is het raadzaam je naaldjes, spuiten, pen (nen), pomp en glucosemeter een ander materiaal aan te geven. Soms is een brief van je diabetesteam met wat uitleg over de soort behandeling die je krijgt en het materiaal dat je bij je hebt om je diabetes te controleren en op te volgen, essentieel.
REISVERZEKERING In de verzekeringspolis moeten de gekende medische problemen vermeld staan. Bepaalde recreatieve activiteiten worden niet door de verzekeringsmaatschappij gedekt, los van het feit of je al dan niet diabetes hebt: rafting, diepzeeduiken, benjispringen enz. Check dit even bij je verzekeringsmaatschappij en je diabetesteam voor je vertrekt. Ga je met de klas op sportactiviteit, vraag dan even of de schoolverzekering ook mensen met diabetes dekt.
Warm
Het klimaat
• Bescherm je goed • Ga niet blootsvoets tegen de zon. wandelen op het warme zand of op • Bewaar je insuline buiten het bereik van direct zonlicht andere oppervlakken. en op een koele plek. • Het kan zijn dat je teststrips in een • In een warm klimaat kan warm klimaat het zijn dat de insuline sneller wordt geabsorbeerd; anders reageren. wees dus waakzaam en • Spreek erover met jouw controleer je glycemie. arts of het diabetesteam. • Drink veel suikerarme dranken.
Koud
Temp eratuu r hoogt eliggi en n g de we kunne rk n bloed ing van de gluco seme beïnvl ter oeden . Vraa raad a g an jou w diabet esteam bloed over gluco seme de die je ter gebru ikt.
• Neem voldoende warme kleding mee (verschillende dunne lagen zijn beter dan één dikke laag). • Bescherm je tegen de zon. • Koude kan de absorptie van insuline vertragen; wees dus waakzaam en controleer je glycemie. • Laat je insuline niet bevriezen, dat kan de werking beïnvloeden. • Het kan zijn dat je teststrips in een koud klimaat anders reageren – spreek erover met jouw arts of het diabetesteam.
WOORDENLIJST
pen a.u.b. » « Gelieve een dokter te roe
médecin, s’il vous plaît Frans : Allez me chercher un tor Engels : Please, get me a doc em Arzt ein h nac e Duits : Rufen Sie bitt médico un a e llam r, Spaans : Por favo un dottore ate am chi re, favo Per : Italiaans
ap of een non light « Geef mij suiker, een fruits suikerhoudende drank »
boisson re, un jus d’orange ou une Frans : Donnez-moi du suc sucrée non light ar-free juice or a drink that is not sug Engels : I need sugar, orange ein r ode ft nsa nge Ora Zucker, einen Duits : Geben Sie mir bitte Light-Getränk kein k, rän Get s gezuckerte bebida car, zumo de naranja o una Spaans : Por favor, deme azú azucarada que no sea light bevanda chero, un succo di frutta o una Italiaans : Datemi dello zuc gassata non light
« Ik heb geen spuit en naald toe te dienen »
om mijn insuline-injectie
n ue et d’aiguille pour faire mo Frans : Je n’ai pas de sering injection d’insuline n syringe for my insulin injectio Engels : I have no needle or -Injektion ulin Ins ine me für noch Nadel Duits : Ich habe weder Spritze ulina ni aguja para inyectarme ins Spaans : No tengo jeringuilla e di insulina zion inie o e la siringa per farmi un’ Italiaans : Mi mancano l‘ag
tiepen kwijt » « Ik ben mijn insuline-injec
o injecteur d’insuline Frans : J’ai perdu mon styl pen ulin ins my Engels : I have lost -Pen verloren ulin Ins n ine me e Duits : Ich hab a fo ígra para inyectarme insulin Spaans : He perdido mi bol insulinica Italiaans : Ho perso la penna
« Ik geef me “ … ” insuline -injecties per dag »
Frans : Je me fais « ..... » inje ctions d’insuline par jour Engels : I give myself “ … ” injections of insulin each day Duits : Ich brauche “ … ” Ins ulinspritzen am Tag Spaans : Me pongo “ … ” inye cciones de insulina al día Italiaans : Faccio “ … ” pun ture di insulina al giorno
« Ik gebruik insulinepatro nen met een injectiepen »
Frans : J’utilise des cartou ches d’insuline avec stylo inje cteur Engels : I use cartridges of insulin with an injection pen Duits : Ich benutze Insulinpat ronen mit einem InjektionsPen Spaans : Utilizo cartuchos de insulina con bolígrafo inye ctor Italiaans : Uso penne insulin iche con cartucce sostituibil i
« Ik heb type 1-diabetes » Frans : J’ai un diabète de typ e1 Engels : I have type 1 diabet es Duits : Ich habe Diabetes Typ 1 Spaans : Tengo diabetes tipo 1 Italiaans : Soffro di diabete tipo 1
« Ik heb type 2-diabetes » Frans : J’ai un diabète de typ e2 Engels : I have type 2 diabet es Duits : Ich habe Diabetes Typ 2 Spaans : Tengo diabetes tipo 2 Italiaans : Soffro di diabete tipo 2
WOORDENLIJST
« Mijn diabetes is stabiel » ilibré Frans : Mon diabète est équ ble sta is es bet dia My : els Eng geglichen Duits : Mein Diabetes ist aus pensada com á est es bet Spaans : Mi dia controllo to sot è e bet dia mio Il : Italiaans
betisch coma » « Ik lag eerder al in een dia a diabétique Frans : J’ai déjà fait un com coma in the past ic bet Engels : I have had a dia betisches Koma dia ein on sch Duits : Ich hatte diabético en el pasado Spaans : Ya he tenido coma coma diabetico Italiaans : Ho già avuto un
» « Mijn kind heeft diabetes
ique Frans : Mon enfant est diabét ic Engels : My child is diabet betiker Duits : Mein Kind ist ein Dia ico bét dia es Spaans : Mi hijo diabetico Italiaans : Il mio bambino è
k» « Dit is mijn insulinedagboe
utosurveillance Frans : Voici mon carnet d’a toring record oni f-m Engels : Here is my sel rwachungsheft übe bst Sel in me Duits : Hier ist no de automedición Spaans : Este es mi cuader glicemico Italiaans : Ecco il mio diario
« Ik voel me niet goed » bien Frans : Je ne me sens pas l wel l fee Engels : I don’t wohl Duits : Ich fühle mich nicht n bie to sien me No : ans Spa e Italiaans : Non mi sento ben
injectie nodig » « Hij/zij heeft een glucagon
injection de glucagon Frans : Il/Elle a besoin d’une ction of glucagon Engels : He/She needs an inje itze mit Glucagon Spr e Duits : Er/Sie braucht ein cción de glucagón inye una a esit nec Spaans : Él/Elle di un’ iniezione di glucagone Italiaans : Lui/Lei ha bisogno
ie gedaan » « Ik heb een/veel hypoglycem
up d’hypoglycémie(s) Frans : J’ai fait une / beauco oglycaemic episode(s) hyp Engels : I have had a/many Hypoglykämie Duits : Ich hatte / habe eine ucemia /muchos ataques de hipogl que ata un ido ten Spaans : He glicemiche ipo i i ipoglicemica / molte cris Italiaans : Ho avuto una cris
» « Er zit aceton in mijn urine
s mes urines Frans : Il y a de l’acétone dan urine my in e ton Engels : There is ace n Har im ton Aze e Duits : Ich hab la orina Spaans : Tengo acetona en tengono corpi chetonici Italiaans : Le mie urine con
« Ik heb hoofdpijn » Frans : J’ai des maux de tête Engels : I have headache Duits : Ich habe Kopfweh cabeza Spaans : Tengo dolores de ta tes di l Italiaans : Soffro di ma
volgen » « Ik moet een diabetesdieet
ime diabétique Frans : J’ai besoin d’un rég t Engels : I need a diabetic die iker-Diät bet Dia e ein e uch bra Ich : Duits a la diabetes par n ime Spaans : Necesito un rég per diabetici ta die una uire Italiaans : Devo seg
Nuttige informatie:
Deze brochure werd geschreven door “the Royal College of nursing, Children and Young People Diabetes Community”, Verenigd Koninkrijk en gevalideerd voor gebruik in België.
Diabetoloog (stempel):
Diabetesverpleegkundige (stempel):
• De adviezen die hierin zijn opgenomen kunnen in het algemeen worden toegepast. • Ze zijn niet noodzakelijk op elke patiënt individueel van toepassing. • Alleen uw behandelende arts heeft de verantwoordelijkheid om u te helpen bij de opvolging van uw diabetes. Overleg daarom steeds met hem of haar.
Gedaan met taboes
Alcohol, sport, liefde, seks, gezondhe id, reizen, insuline… De Streetwise infoboekjes beantwoorden al je vragen. Je vindt ze hier en bij je arts.
controle jaarlijksejongeren veran twoord r o o s v et diabete m
alcohol drinken
Seks & zwangerschap bij diabetes
insuline
po
Emotioneel in balans
bij diabetems pen
met diabetes
met diabetes
E. R. : ELB Markiesstraat 1/4B - 1000 Brussel Tel : 02 548 84 84 - Fax : 02 548 84 85 www.lilly.be
ELB/DBT/Dec/2014/0013a - SEPTEMBER 2015
