dementie oplossingen voor zelfstandig wonen

dementie oplossingen voor zelfstandig wonen

Voorwoord Dementie is een ernstig probleem in de gezondheidszorg, dat een slopende impact heeft op miljoenen getroffen mensen en hun families. Het is een veeleisende taak zowel geestelijk als fysiek. “De problematiek is schrijnend” zegt Gea Broekema, algemeen directeur van Alzheimer Nederland. “Uit het onderzoek blijkt dat mensen ondanks de problemen uit liefde en genegenheid de zorg op zich nemen.”Maar dit pakt vaak slecht uit. “Mensen blijven voor hun geliefde zorgen, ook als het punt bereikt wordt dat dit gezondheidsrisico’s oplevert. Niet alleen voor henzelf, maar ook voor de patiënt, als de mantelzorger door de overbelasting de zorg niet meer goed kan uitvoeren.” Quote uit ‘Mantelzorg voor dementiepatienten onverminderd zwaar‘ door stichting Alzheimer Nederland (Juni 2009).

Wat biedt Tunstall? Tunstall oplossingen ondersteunen zowel de behoeften aan gezondheidszorg als de behoeften aan welzijn. Samen vormen ze Tunstall Telehealthcare en bieden ze: •

Verbeterde levenskwaliteit; meer vrijheid en flexibiliteit

•

Economische voordelen; minder arbeidskosten

•

Preventieve oplossingen; minder ziekenhuisopnames

•

Duurzame systemen voor gezondheidszorg en welzijn

Inhoudsopgave 1 Introductie.................................................................................... 2 2 Ondersteuning van dementie in huis............................................. 3 3 Case study.................................................................................... 5 4 Ondersteuning van dementie in intramurale omgeving................. 6 5 Telecare technologie..................................................................... 7 6 Case study.................................................................................... 9

Introductie Wat is dementie?

Hoe kan technologie helpen?

Dementie is de verzamelnaam, die wordt gebruikt om een groep symptomen te beschrijven, zoals geheugenverlies, communicatieproblemen, en verlies van vaardigheden waardoor het uitvoeren van de dagelijkse taken steeds lastiger wordt.

De cijfers en feiten van dementie kunnen worden gemeten en geanalyseerd, maar de emotionele en psychologische effecten op mensen met dementie en hun familie, vrienden en verzorgers, zijn veel moeilijker uit te drukken.

Dementie statistieken in Nederland

Dementie is een ongeneeslijke, progressieve aandoening, die de hersenen aantast, met name het kortetermijn-geheugen. Dat is vaak een van de eerste symptonen, gevolgd door een verslechtering van de motorische bewegingen, verwarring, gebrek aan motivatie, en het onvermijdelijke: verlies van zelfstandigheid. Men kan niet meer voor zichzelf zorgen. Hier is een belangrijke rol weggelegd voor technologie.

•

• •

•

•

•

In Nederland heeft 1 op de 70 mensen dementie. Dat komt neer op 230.000. Hiervan zijn 12.000 jong dementerend (jonger dan 65 jaar) Als gevolg van de vergrijzing wordt het aantal dementerende mensen geschat op een half miljoen in 2050. De kosten in 2005 voor dementie bedroegen 3,2 miljard euro. Dit is 4,7% van de totale kosten in de Nederlandse gezondheidszorg. 70% van de mensen met dementie woont thuis en wordt verzorgd door hun naaste familie en/ of omgeving, de zogenaamde mantelzorgers. 82% van de mantelzorgers van iemand met dementie is overbelast of loopt een groot risico op overbelasting.

Bronnen: Alzheimer Nederland - Cijfers & Feiten RIVM - Nationaal Kompas Volksgezondheid (versie 3)

Dankzij Telecare kan men langer thuis blijven wonen. Door het plaatsen van sensoren in het huis worden potentiele risico’s zoals gas, rook, overstorming continu in de gaten gehouden. Wanneer er een sensor wordt geactiveerd bijvoorbeeld door een gaslek, gaat er direct een hoorbaar en visueel alarm af in de woning, en wordt er automatisch een alarmoproep verzonden naar de meldcentrale of de toegewezen contactpersoon (bijvoorbeeld een mantelzorger).

Ondersteuning van dementie in huis Vanzelfsprekend blijven mensen naarmate ze ouder worden liever thuis wonen met wat extra ondersteuning, dan verhuizen naar een verzorgingstehuis. Dat geldt ook voor mensen met dementie en hun mantelzorgers. Hieronder worden een aantal risico’s beschreven met de aanbevolen oplossingen. U kunt ook veel informatie vinden op www.alzheimers-support.com.

Risico - koken Koken en eten kunnen voor grote problemen zorgen bij mensen met dementie. Vaak weten ze niet meer wanneer ze hebben gegeten, waardoor ze te weinig of juist te veel eten. Soms worden elektrische waterkokers op het gasfornuis gezet, of staan pannen zo lang op het vuur dat ze droogkoken. Dergelijke brandgevaren kunnen worden gemonitord met de temperatuursensor. Rookmelders zijn vaak te gevoelig voor de keuken. Een gasfornuis kan dus een groot risico vormen voor mensen met dementie. Het leren en gebruiken van een alternatieve manier van koken, zoals een magnetron, kan tot meer verwarring zorgen. Een oplossing is het plaatsen van een gasdetector. Wanneer er een gevaarlijke hoeveelheid gas wordt opgespoord in de kamer, zullen er onmiddellijk een aantal acties uitgevoerd worden. Er gaat (optioneel) een hoorbaar en zichtbaar alarmsignaal af in de kamer, tegelijkertijd wordt er een alarmoproep naar de meldcentrale of contactpersoon verzonden. In combinatie met een gasafsluitklep kan ook de gastoevoer in zijn geheel worden afgesloten. Dit was het geval bij Mevrouw Smid, die zelfstandig woont. Ze laat het gas regelmatig aanstaan, waardoor ze bijna gedwongen werd te verhuizen naar een verzorgingstehuis. Een projectmedewerker stelde voor een gasdetector met gasafsluitklep te plaatsen. Zodra er een grote hoeveelheid gas wordt geconstateerd, wordt er direct een alarmoproep naar de meldcentrale verzonden. Door deze maatregel kon Mevrouw Smid nog 18 maanden langer thuis blijven wonen.

Risico - dwalen 60% van de mensen met dementie heeft de neiging om te gaan dwalen. Vaak kunnen ze na verloop van tijd hun huis niet meer terug vinden. Veel van deze dwalingen komen ‘s nachts voor. Bovendien laten ze vaak de deur openstaan, waardoor het inbraakrisico stijgt. De dwaaldetectiesensor kan hier een uitkomst bieden. In combinatie met een aantal PIRs (bewegingsmelders) en deurcontacten, biedt de dwaaldetectiesensor verschillende mogelijkheden. Er kan bijvoorbeeld een alarmoproep worden gemaakt, wanneer de persoon de woning op ongebruikelijke tijden verlaat, zoals ‘s nachts, of wanneer de persoon langer dan normaal weg is van huis. Een simpele oplossing die ervoor zorgt dat mensen met dementie niet langer gevangen zitten in hun eigen huis. Bovendien biedt het een stukje gemoedsrust voor verzorgers en familie.

Risico - inbraakbeveiliging Mensen met dementie zijn erg kwetsbaar voor inbraak. Een simpele drukknop naast de deur kan zorgen als herinnering om actie te ondernemen, wanneer er iemand onverwachts voor de deur staat. Zodra men de knop indrukt, ontstaat er een spreek-luisterverbinding met de meldcentrale. Het horen van de meldcentrale is vaak al genoeg om potentiële oplichters af te schrikken.

Risico - inname van medicatie Er wordt geschat dat 25%-50% van het totale medicijngebruik niet wordt ingenomen. Wel is het zo dat ouderen vaak meerdere medicijnen nodig hebben dan de rest van de bevolking, en dat ook juist zij meer ondersteuning hierbij nodig hebben. De medicatiedispenser geeft een alarm (hoorbaar en/of zichtbaar) op het moment dat medicijnen ingenomen dienen te worden. Wanneer de medicijnen blijven liggen, wordt er een alarmoproep verzonden naar de meldcentrale.

Mevrouw Jansen Mevrouw Jansen werd door haar maatschappelijk werker geadviseerd naar een verzorgingstehuis te verhuizen. Ze is al in de tachtig, woont alleen thuis en begint problemen te krijgen met haar geheugen. De zorgen • Mevrouw Jansen is al een paar keer ‘s nachts van huis weggelopen, waarbij haar familie haar hebben moeten terugbrengen. • Dit zorgde voor veel stress bij de familie. Ze waren erg bezorgd over haar veiligheid. De oplossingen • Er is een dwaaldetectiesensor geplaatst, die de meldcentrale waarschuwde wanneer Mevrouw Jansen ‘s nachts haar woning plotseling verliet. Daarnaast is er ook een bewegingsmelder in de woning geplaatst, zodat de meldcentrale kan zien of Mevrouw Jansen daadwerkelijk haar woning heeft verlaten (en zich dus niet in een andere kamer bevindt of wellicht op weg naar de voordeur is). Mocht Mevrouw Jansen nog steeds thuis zijn, kan de centralist contact opnemen met haar of haar familie om ervoor te zorgen dat ze in huis blijft. Via de directe spreek/luisterverbinding kunnen ze met elkaar praten. Het resultaat De familie van Mevrouw Jansen was erg gerustgesteld door het plaatsen van de apparatuur. De angstgevoelens zijn aanmerkelijk minder geworden. Dankzij de Telecare apparatuur kon Mevrouw Jansen nog 16 maanden langer thuis blijven wonen. Bij 90 alarmoproepen naar de meldcentrale in drie maanden konden de centralisten Mevrouw Jansen overhalen thuis te blijven. Haar familie is slechts drie keer gebeld om een kijkje te gaan nemen bij Mevrouw Jansen.

Ondersteuning van dementie in intramurale omgeving De mogelijkheden voor mensen met dementie in een verzorgingstehuis zijn de laatste jaren flink uitgebreid. Nieuwe modellen zijn toegevoegd, met een focus op keuze en onafhankelijkheid. Voor mensen met beginnende dementie tot mensen met zware dementie worden individuele zorgpakketten gemaakt, die vanaf een centrale plek kunnen worden afgehandeld.

Technologie Ook in de intramurale omgeving kunnen Telecare sensoren worden ingezet om de potentiele gevaren te monitoren. Hiervoor is de Communical Connect ontwikkeld, waaraan uiteraard ook draadloze zenders, trekschakelaars aan kunnen worden gekoppeld. Het afdelingspersoneel kan worden gewaarschuwd wanneer bijvoorbeeld het bad overstroomt, of een pan in brand vliegt. Er kan ook gebruik worden gemaakt van de bedmatsensor, die de verzorger een melding geeft als de bewoner langer dan normaal uit bed is, of juist niet uit bed gekomen is. Het systeem geeft een geruststellend gevoel aan de verzorgers, en meer privacy en zelfstandigheid aan de bewoners.

Aangezien het personeel direct op de hoogte wordt gesteld van mogelijk gevaarlijke situaties, zijn ze in staat om individuele zorg te bieden, in plaats van gestandardiseerde routines voor elke patient. Deze flexibele benadering zet de patient centraal, en gebruikt bronnen alleen waar echt nodig.

Voorbeeld In plaats van iedere kamerdeur te openen om te controleren of de bewoner veilig in bed ligt, kan de technologie worden ingezet, die automatisch een melding geeft wanneer er iemand uit bed is. Kortom, het personeel wordt niet onnodig gestoord en belast. Verzorgers kunnen hun tijd veel beter gebruiken, en zorg verlenen aan degenen die het, het hardst nodig hebben.

Technologie - aanbevolen oplossingen Dwaaldetectiesensor 60% van de mensen met dementie hebben de neiging om te gaan dwalen, en de woning te verlaten op ongebruikelijke tijden. Deze sensor maakt een alarmoproep naar verzorgers en/of familieleden wanneer de gebruiker zijn woning of kamer verlaat.

Bedmatsensor Deze sensor geeft een waarschuwing als mensen uit hun bed komen en niet terugkeren binnen een vooraf ingestelde periode. De sensor kan zo geprogrammeerd worden dat het automatisch de verlichting aanschakelt, zodra men uit bed stapt.

Overstromingssensor Deze sensor geeft een vroeg waarschuwingssignaal bij mogelijke overstromingssituaties, bijvoorbeeld in de badkamer of bij de wasmachine.

Temperatuursensor In de keuken is een rookmelder vaak niet geschikt. Hiervoor is de temperatuursensor ontwikkeld. Er wordt een alarmsignaal afgegeven bij een extreem lage of hoge temperatuur, of bij een plotselinge stijging van de temperatuur.

Koolmonoxidesensor Deze sensor geeft een onmiddellijke waarschuwing bij een gevaarlijke koolmonoxide uitstoten aanwezig zijn.

Gasdetector & gasafsluitklep Deze sensor geeft een onmiddellijke waarschuwing bij een gevaarlijke gas hoeveelheid geconstateerd wordt. De gasdetector kan worden verbonden met een gasafsluitklep, die onmiddellijk het gas afsluit.

Incontinentiesensor Deze sensor geeft op een discrete manier een waarschuwing als er vocht gedetecteerd wordt, zodat er meteen actie ondernomen kan worden. Hierdoor hoeven verzorgers ‘s nachts niet meer fysiek te controleren, wat de waardigheid van de patient vergroot.

Medicatie dispenser Op het moment dat er medicijnen moeten worden ingenomen, geeft de sensor een hoorbaar en/of zichtbaar signaal af aan de gebruiker. Wanneer de medicatie niet wordt ingenomen, wordt er een alarmoproep verzonden naar de meldcentrale of verzorger.

ADLife Veel te vaak wordt pas na een ongeval, herhalende misverstanden of andere negatieve ontwikkelingen ontdekt dat er iets gaande is bij de ouder wordende mens. Pas na langdurig ontkennen of lang slepende irritaties blijkt vaak dat een patiënt bijvoorbeeld in het beginstadium van een dementieproces zit. ADLife is een proactieve Telecare oplossing, dat gedetailleerde informatie verzamelt over de ADL - Activiteiten van het Dagelijks Leven - van de gebruiker. De essentie van ADLife omvat het plaatsen van bewegingsmelders (PIRs) in de kamers waar de gebruiker de meeste tijd doorbrengt. Zo wordt duidelijk waar en hoe vaak men bijvoorbeeld naar de keuken of badkamer gaat. Naast de PIRs bevat het ADLife applicatie een stroomsensor, magneetsensor en een bedsensor, die onder andere het gebruik van deuren, elektrische apparaten (zoals oven en TV) de tijd die mensen in bed liggen of in een bepaalde stoel zitten, monitoren. Het technologisch en communicatief hart van ADLife, de Lifeline Connect+, stuurt de ontvangen sensordata via de telefoonlijn naar een centrale computer van de zorgmedewerker. Die analyseert de data, zet ze om in grafieken en bepaalt de ADLife. Opvallende wijzigingen in de dagelijkse structuur worden zo eenvoudig zichtbaar.

Complete overzicht Telecare sensoren vindt u op www.tunstall.nl

Sara & Andrea Andrea zorgt voor 76-jarige moeder, Sara, die zware dementie heeft. De zorgen Omdat Sara niet in staat was om verlichting aan te schakelen, is ze verscheidene keren gevallen toen ze ‘s nachts naar de badkamer ging. Hierdoor raakte Andrea erg bezorgd over haar moeder, en kon ze moeilijk de slaap vatten ‘s avonds. Het was ook al een paar keer voorgekomen, dat Sara het gas aan had laten staan, nadat ze een kop thee had gemaakt. Hierdoor maakte Andrea zich nog meer zorgen om haar moeder. De oplossingen Boven het fornuis is een gasdetector geplaatst, die een alarmoproep naar de meldcentrale stuurt, wanneer er een gevaarlijke hoeveelheid gas wordt opgemerkt. Om de nachtelijke wandelingen naar de badkamer te vergemakkelijken, is er een automatisch lichtsysteem geinstalleerd. Zodra Sara uit haar bed stapt, gaat automatisch de lichten aan. Het resultaat Andrea is heel enthousiast over het resultaat: ‘Sinds de apparatuur geplaatst is bij mijn moeder, ben ik weer begonnen met uitgaan. Ik weet dat mijn moeder veilig is, en dat is een heel fijn gevoel!‘

Tunstall brengt het veilige gevoel weer bij de mensen terug!

Waarom kiest u voor Tunstall? •

Marktleider op het gebied van Telehealthcare – Tunstall biedt ondersteuning voor 2.5 miljoen mensen wereldwijd

•

Medeoprichter van de Continua Health Alliance – Samenwerkingsverband tussen de meest toonaangevende bedrijven ter wereld op het gebied van gezondheidszorgtechnologie

•

Significante investeringen in R&D – constante innovatie om aan de behoeften van de veranderende markt te voldoen

•

Service – Onze meldcentrale staat 24 uur per dag, 7 dagen per week, 365 dagen per jaar tot uw beschikking

Voor meer informatie over dementie oplossingen kunt u altijd onze website raadplegen, op www.tunstall.nl of de Tunstall Alzheimer website, die u kunt vinden op www.alzheimers-support.com. Hier staan allerlei risico’s die samenhangen met dementie beschreven, en hoe Telecare hierbij ondersteuning kan bieden. Daarnaast heeft Tunstall een Telehealthcare DVD, waar nagenoeg alle Telecare sensoren een rol in spelen, en worden uitgelegd aan de hand van een rondleiding door de woning. Wilt u een kopie ontvangen? Mail dan naar [email protected] of neem telefonisch contact met ons op 0180 696 696.

www.tunstall.nl Tunstall is medeoprichter van Continua Health Alliance Tunstall B.V. is onderdeel van de Tunstall Health Group Ltd Tunstall B.V. Oslo 28, 2993 LD Barendrecht, T 0180 696 696, F 0180 696 699, E [email protected]

De in dit document getoonde informatie wordt door Tunstall met zorg samengesteld, echter voor de juistheid en volledigheid daarvan kan niet worden ingestaan. Sommige foto’s zijn alleen ter illustratie, het product kan afwijken. Tunstall verstrekt door middel van dit document louter informatie over producten die door Tunstall worden aangeboden.