Deelnemers Gemeente Groei Groep-gespreksstof
in het Johannesevangelie
16 thema’s voor het geloofsgesprek Ds. Leo van der Eijk Ds. Hans Eschbach Ds. Taco Koster Ds. Peter Smilde
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 1
7-7-2010 10:59:44
JEZUS in het Johannes evangelie Gemeente Groei Groep – deelnemers 16 thema’s voor het geloofsgesprek © Uitgegeven door het Evangelisch Werkverband (EW) – Terschuur en de Internationale Bijbelbond (IBB) – Amerongen 2010 ISBN 978.90.323.0838.4 1e druk 2010 Schrijvers:
Ds. Peter Smilde Ds. Hans Eschbach Ds. Leo van der Eijk Ds. Taco Koster Eindredactie: Ds. Hans Eschbach Omslag: Vermaas & Koning, Driebergen Basisontwerp: Vermaas & Koning, Driebergen Opmaak: IBB Voor gebruik in Gemeente Groei Groepen en andere gesprekskringen mag dit materiaal vrij gekopieerd worden. De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) © Nederlands Bijbelgenootschap 2004. IBB Postbus 91 3958 ZV Amerongen www.ibb.nu Stichting Evangelisch Werkverband, Eendrachtstraat 29a 3784 KA Terschuur
2
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 2
7-7-2010 10:59:44
Inhoudsopgave
Voorwoord Grote kansen voor kleine groepen Een nieuwe opzet voor de bijeenkomsten Spelregels voor het Groeigroepgesprek
4 6 9 11
0. Kennismakingsbijeenkomst 1. Door Jezus kind van God 2. Jezus viert feest 3. Jezus over ‘opnieuw geboren worden’ 4. Johannes over Jezus 5. Jezus lest je dorst 6. Jezus zet je overeind 7. Wat schrijft Jezus in het zand? 8. Jezus opent je ogen 9. Jezus huilt 10. Maria zalft Jezus 11. Jezus - Koning op een ezel 12. Jezus - liefde tot het uiterste 13. Jezus - de weg, de waarheid en het leven 14. Jezus belooft de Geest 15. Waarom moest Jezus sterven? 16. Jezus schept een nieuw begin
14 16 20 24 30 34 38 42 46 50 54 58 62 66 70 76 80
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 3
3
7-7-2010 10:59:45
Voorwoord Voor je ligt het nieuwe materiaal van de Gemeente Groei Groepen (GGG), uitgegeven door het Evangelisch Werkverband binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Het materiaal wordt je aangeboden in een handzaam boekje, uitgegeven in samenwerking met de Internationale Bijbelbond. De zestien studies hebben als thema: ‘JEZUS in het Johannes evangelie’.
Welkom bij ons thuis – avond Ook dit jaar is er een speciale ‘introductiebijeenkomst’ opgenomen. We noemen het de ‘0’ avond, omdat het een extra eerste bijeenkomst is. Op deze avond kunnen we elkaar informeel leren kennen en ons verhaal en onze visie met elkaar delen. Deze avond is bij uitstek geschikt om gasten uit te nodigen, die wellicht mee willen gaan doen met de GGG.
Achtergrondinformatie De studies zijn geschreven door ds. Peter Smilde uit Alphen aan de Rijn, ds. Leo van der Eijk uit Heerjansdam, ds. Taco Koster uit Rijnsburg en ds. Hans Eschbach uit Amersfoort. De landelijke werkgroep Gemeente Groei Groepen heeft meegelezen en met hun commentaar meegewerkt aan de kwaliteit van de programma’s.
Het materiaal bestaat uit drie delen: 1. Het boekje voor de deelnemers aan de groepen 2. Het boekje met de achtergronden voor de gespreksleiding 3. Een speciale uitgave van de DVD ‘The gospel of John’ met daarop een film over het Johannesevangelie. Deze film volgt de letterlijke bijbelvertaling van het hele evangelie en is voorzien van Nederlandse ondertiteling. Dat maakt het mogelijk om elke avond het betreffende bijbelgedeelte niet alleen te lezen, maar ook met elkaar te bekijken.
4
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 4
7-7-2010 10:59:45
Ga je gang Uit principe kennen we geen auteursrechten op de GGG materialen. Je mag het vrij kopiëren voor gebruik in de groeigroepen. Je kunt dus de programma’s per avond kopiëren voor de deelnemers óf je kunt alle deelnemers een boekje geven/ laten aanschaffen. Gezien de beperkte kosten en de aantrekkelijke vormgeving van het boekje kunnen we ons voorstellen, dat velen voor het laatste kiezen. Maar je bent vrij: ga je gang! Want ons gebed is, dat dit materiaal tot zegen mag zijn voor de deelnemers aan de groeigroepen en tot opbouw van de kerk in Nederland. Namens de landelijke werkgroep wens ik je Gods zegen toe, Ds. Hans Eschbach, Directeur Evangelisch Werkverband. De landelijke werkgroep Gemeente Groei Groepen bestaat uit: Ds. Jelle de Kok, Diever, voorzitter Ds. Gert van Herk, Nootdorp Ir. Ed Haagsman, Linschoten Ds. Peter Smilde, Alphen aan de Rijn Ds. Taco Koster, Rijnsburg Ds. Leo van der Eijk, Heerjansdam Dhr. Rienk Wiersma, Zuidland Dhr. Cees van Wieren, Drachten Drs. Tamara Kevelam – de Vries, Harderwijk
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 5
5
7-7-2010 10:59:45
Grote kansen voor kleine groepen De eredienst Elke kerk in Nederland heeft als kenmerk, dat men op zondagmorgen samenkomt voor de eredienst. Dat is een goede zaak! In kleinere plaatsen wordt dat soms moeilijker. De gemeente krimpt, een predikant moet meerdere dorpen dienen en het gevolg kan zijn, dat er nog maar één keer per veertien dagen of per maand kerkdiensten belegd worden. Het is een verschraling van het geestelijk leven in dorpsgemeenschappen. In de grote stad gebeurt hetzelfde, maar daar is altijd wel een andere kerk op korte afstand, waarmee men samen verder kan optrekken.
Het kringenwerk Elke kerk in Nederland kent ook het verschijnsel van de bijbelkring, de gespreksgroep of hoe die kleine bijeenkomst genoemd mag worden. Men komt samen in een zaaltje van de kerk of in een huiskamer. Vaak is er een predikant die de inleiding verzorgt, maar het wordt ook wel door betrokken gemeenteleden gedaan. Ook dat is een goede zaak. Maar het wordt meestal wel als een soort ‘extra’ gezien, alleen bestemt voor de liefhebbers. Veel van die kringen zoeken naar een gespreksonderwerp. De ene kring zoekt een cultureel of maatschappelijk onderwerp, de ander behandelt een bijbelboek of een theologisch boek. Het is niet verkeerd. Maar het blijven vaak ‘losse’ activiteiten, zonder een dieper doel. Het is ‘leerzaam’, maar het bouwt niet echt het leven van de plaatselijke gemeente. Een commissie ‘Vorming en Toerusting’ denkt in sommige gevallen na over de diversiteit en zorgt ervoor, dat er ‘voor elk wat wils’ is. Het is allemaal niet verkeerd en het kunnen zeker interessante bijeenkomsten zijn. In een flink aantal van deze gemeenten zijn ook wel één of twee Gemeente Groei Groepen. Soms heten ze anders ‘Huiskringen’, ‘Bruggroepen’, enz. enz. Maar zou het niet goed zijn om meer systematisch na te denken over de grote kansen die kleine groepen bieden voor de opbouw van de gemeente van Christus? Hoe kan de huiskamergemeente nieuwe bloei brengen voor de kerk in stad en dorp?
6
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 6
7-7-2010 10:59:46
Drie niveaus Wanneer we in de Bijbel lezen, ontdekken we dat de Here Jezus op verschillende niveaus met mensen optrok. • Hij had tijd voor persoonlijke contacten (bijvoorbeeld met de Samaritaanse vrouw en Nikodemus) en het persoonlijke gebed tot zijn Hemelse Vader. • Jezus sprak ook tot duizenden mensen tegelijk (wonderbare spijziging). • Opvallend is, dat Jezus het grootste deel van zijn tijd investeerde in een kleine groep: zijn twaalf discipelen. Het was in deze kleine kring dat Hij onderricht gaf en zij vragen konden stellen. Hij ondervond vriendschap en vormde zijn discipelen tot navolgers van Hem. Als gelovigen herkennen wij deze drie niveaus ook in ons leven. We kennen het persoonlijk geloofsgesprek in het pastoraat en het persoonlijk gebed. Er zijn de erediensten voor de hele gemeente. En er zijn kleine groepen zoals de Gemeente Groei Groep (GGG).
Geestelijke groei in de huiskamer Als Jezus zo duidelijk de nadruk legt op het belang van de kring van twaalf discipelen, zouden wij daar als kerk dan iets van kunnen leren? Zouden die kleine groepen, die rond een open Bijbel met elkaar het geloofsgesprek voeren niet een veel centralere rol kunnen spelen bij de opbouw van de gemeente? Want juist in de intensiteit van het onderlinge gesprek groeit de gemeenschap met elkaar en met God. Daarbij is het goed om ons te realiseren, dat de eerste christenen ook in de huiskamers samen kwamen. Men kende helemaal geen kerkgebouwen. Die werden pas vanaf de 4e eeuw gebouwd. Paulus schrijft zijn brieven aan de gemeente in een bepaalde plaats, maar die gemeente kwam samen in verschillende huiskamers. Je ziet het bijvoorbeeld aan het slot van de Romeinenbrief, als Paulus de groeten doet aan de verschillende huisgroepen. (Rom. 16:5 en ook Kol. 4:15). Het is de tijd dat het christendom van niets uitgroeide tot de grootste godsdienst van die tijd. De gemeentes waren door hun kleine opzet warm en laagdrempelig. Dit warme en laagdrempelige ervaar je ook in de GGG en is een waardevolle aanvulling op de zondagse eredienst. Het biedt bovendien mogelijkheden om anderen uit te nodigen.
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 7
7
7-7-2010 10:59:46
Met liefde beleid maken Veel kerken doen goede dingen, maar doen ze ook de dingen die nodig zijn? Te vaak is de predikant druk met het voldoen aan de verwachtingen van gemeenteleden. Meestel loopt dat uit op teleurstelling en (over-)spanning. Daarom is het de uitdaging voor kerkenraad en predikant om beleidsmatig na te denken over de opbouw van de plaatselijke gemeente. Hoe bouwen we netwerken waar de liefde van Christus handen en voeten kan krijgen in de levens van mensen? Hoe zou het zijn als daarbij de kleine groep tot uitgangspunt genomen werd? Dr. Jan Hendriks, bekend door zijn vele boeken over gemeenteopbouw, spreekt van ‘Ecclessiale groepen’ als het fundament van de kerk voor de komende decennia. De gemeente komt samen in de huiskamers. Regelmatig komt ze ook samen in het grotere verband van de eredienst, natuurlijk liefst wekelijks. Maar als dat niet kan wellicht wat minder vaak.
Naar boven, naar binnen, naar buiten Er is op veel manieren over de kernroeping van de kerk gesproken. Eén van die beelden is de drieslag: naar boven, naar binnen en naar buiten. Als gelovigen willen we groeien in onze relatie met God, met elkaar en met de samenleving. In de huiskamerkring kunnen die drie aspecten de volle aandacht krijgen. Binnen de Gemeente Groei Groep (GGG) spreken we over groei in geloof, gemeenschap en getuigenis.
• Groeien in gemeenschap In de GGG wordt de onderlinge gemeenschap opgebouwd. Dit gebeurt door het geloofsgesprek rondom de Bijbel (interactief de Bijbel lezen) en door de onderlinge band die met elkaar groeit als sociaal gebeuren. We leven met elkaar mee. Zo vormen we een hechte gemeenschap.
• Groeien in geloof Het blijkt ook dat de GGG helpt om de navolging van Jezus concreter in te vullen. Het gesprek met anderen hierover kan stimuleren om een meer toegewijd discipel te zijn. Zo groeien we in ons geloof.
8
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 8
7-7-2010 10:59:46
• Groeien in getuigenis Door met elkaar te praten over ons geloof leren we ook om vrijmoediger met andersdenkenden het gesprek aan te gaan. Het is ook makkelijk om vrienden of kennissen in een kleine ongedwongen groep uit te nodigen om mee te komen praten. De GGG is dan ook ideaal om door middel van vriendschappen mensen bij het evangelie te betrekken. Zo groeien we in getal en getuigenis. De Gemeente Groei Groep is dus meer is dan zomaar een studiebijeenkomst. Het gaat om de opbouw van de onderlinge geloofsgemeenschap. Daarbij speelt het bezinningsmoment een belangrijke rol, maar er is veel meer: het gebed voor elkaar, samen zingen, openheid naar elkaar toe, gezellig bijpraten. Wie elkaar leren kennen in de huiskamers, kijken ook anders naar elkaar in kerk en samenleving. Er groeien hechte banden van geloof, gemeenschap en getuigenis. Er liggen grote kansen voor de kerk, die systematisch durft na te denken over de opbouw van haar gemeente door netwerken van kleine groepen. De Gemeente Groei Groepen bieden daartoe een beproefd model aan.
Een nieuwe opzet voor de bijeenkomsten Als u al langer met het materiaal van de Gemeente Groei Groepen werkt zult u ontdekken, dat er dit jaar het nodige is veranderd aan de opzet. Daarom een korte uitleg: In elk programma vindt u een aantal ‘standaardvragen’ die geschikt zijn voor alle groepen. Daarnaast vindt u een aantal ‘keuzevragen’. Die kunt u gebruiken, maar ook overslaan. Waarom doen we dit?
Niet elke Gemeente Groei Groep is hetzelfde. • In sommige groepen vinden mensen het fijn om meer tijd te nemen voor elkaar. Daarom is er een extra ontmoetingsvraag voor hen. • In andere groepen heeft men behoefte aan meer creatieve werkvormen. Niet alleen praten, maar soms ook op een speelse wijze een aanloop nemen naar het te behandelen thema. Daarom een extra ‘creatieve suggestie’ bij de introductie op het thema.
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 9
9
7-7-2010 10:59:47
• In weer andere groepen wil men graag wat dieper spitten in het Bijbelgedeelte. Daarom wat extra vragen voor de ‘gravers’ in de groep. • Nog andere groepen zoeken naar het vormgeven van het geleerde in de praktijk. Voor hen zijn er extra suggesties of vragen onder het kopje ‘ Doen’. • Tot slot zijn er groepen, die niet alleen willen praten over God, maar Hem willen aanbidden met elkaar als groep. Ook voor hen zijn er extra suggesties om tot ‘aanbidding’ te komen in de groep. Er is dus grotere keuzemogelijkheid binnen de GGG programma’s. Ze worden met icoontjes aangegeven. Het is niet de bedoeling dat u altijd alles probeert te bespreken of te doen. Misschien is het goed om op de eerste avond met elkaar te bespreken waar we het komende seizoen het accent willen leggen.
De accenten in de programma’s zijn:
Ontmoeting In gesprek met de Bijbel
Creativiteit
Graven
Doen Aanbidding We hopen dat het GGG materiaal hierdoor nog meer impact mag krijGebed gen in de levens van de deelnemers en wensen u heel veel zegen daarbij. Omdat dit voor het eerst zo gedaan wordt zijn we als werkgroep erg benieuwd naar uw reacties en ervaringen. We horen dan ook graag van u! Zie het evaluatieformulier achter in dit boekje. Maar u kunt ook altijd mailen naar
[email protected] met uw ervaringen en suggesties. 10
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 10
7-7-2010 10:59:47
Spelregels voor het Groeigroepgesprek Hier volgen enkele notities over het gesprek in de groeigroep. Lees ze aan het begin van de eerste avond gezamenlijk door en vraag of ieder ermee instemt om het gesprek aan de hand van deze gespreksregels te voeren.
1. Sfeer We komen bijeen in een persoonlijke sfeer, als een soort ‘gezin’ waarin we elkaar aanvaarden en vertrouwen. De persoonlijke dingen die we elkaar toevertrouwen dienen binnen de groep te blijven. Help dus mee en zorg ervoor dat wat vertrouwelijk wordt geuit, niet naar buiten komt.
2. Open vragen We komen bijeen om een bijdrage te leveren aan elkaars geestelijke groei, aan de onderlinge gemeenschap en aan de groei in getal. Dus niet om elkaar vliegen af te vangen of aan te vallen. We willen elkaar leren kennen. Daartoe kunnen de volgende vragen helpen: Kun je daarover nog wat meer vertellen? Wil je dat nog wat verduidelijken? Heb je daarover altijd zo gedacht? Hoe voel jij je daarbij? Dat zijn ‘open vragen’. Met open vragen wil de vrager een duidelijker inzicht in datgene wat gezegd is. Daartegenover staan ‘suggestieve vragen’. Dat zijn vragen waar een bewering of een aanval in zit en waar de vrager niet echt benieuwd is naar het antwoord. Bijvoorbeeld: Als jij er zo over denkt, waarom ben je dan eigenlijk nog lid van de kerk?
3. Subgroepen Als we in kleine groepen praten is de beste methode dat ieder eerst kort zijn of haar mening geeft over dat wat aan de orde is. Verhinder dat één persoon zijn of haar mening uit en de anderen dáárover gaan discussiëren. Het kan helpen als ieder voor zich de gelegenheid krijgt een paar gedachten over het punt dat besproken wordt op papier te zetten en daarna rustig voor te lezen. Pas daarna kan iedereen, in een volgende ronde, een toelichting geven op wat is voorgelezen.
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 11
11
7-7-2010 10:59:48
Daarover ontstaat dan een gesprek door de hierboven genoemde ‘open vragen’ te stellen.
4. Storing Als er iets gezegd wordt of gebeurt dat je stoort, krop dat dan niet op. Maak duidelijk wat je stoort; desnoods door hardop te zeggen ‘storing’. Dan zal er tijd worden genomen om de storing rustig uit te praten.
5. Randgesprekken Het kan voorkomen dat twee aanwezigen even fluisterend commentaar geven over wat wordt besproken. Dat kan belangrijk zijn. Daarom kan de gespreksleider je vragen in de hele groep naar voren te brengen waarover je samen praat.
6. Gespreksleider Beschouw de gespreksleider niet als de allesweter en jezelf als de niet-weter. De gespreksleider heeft zich niet beschikbaar gesteld omdat hij/zij zichzelf als een grote bijbelkenner en geloofsdeskundige beschouwt, maar omdat hij/zij bereid is om samen met jou het groepsgesprek in goede banen te leiden. We zijn op een gezamenlijke zoektocht naar Gods bedoeling voor ons leven vanuit de Bijbel.
7. Brengen én halen Je komt om iets te brengen: je bijdrage in het gesprek te geven. Jouw ervaring, kennis en deskundigheid moet je niet achterhouden. Maar dat is niet het enige, je komt ook iets halen. De anderen hebben ook in hun leven ervaringen en inzichten opgedaan. Ze zijn het overwegen waard. Verrijk je ermee.
8. De baas Al heeft de gespreksleider in de groep een aparte rol te vervullen, je bent in de groep de baas over jezelf. Dat betekent dat je zelf bepaalt of je wat zegt en wat je zegt. Je laat je dat niet opdringen door anderen en je geeft anderen ook de ruimte om zelf te bepalen wat ze willen vertellen. Maar zwijg ook niet te gauw en denk niet dat anderen het beter kunnen zeggen dan jij of dat hun inbreng beter zou zijn dan die van jou. Jouw eigen bijdrage is uniek, niemand anders kan de dingen zo zeggen als jij het doet.
12
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 12
7-7-2010 10:59:48
9. Zeg ‘ik’ Druk je bij voorkeur uit in wat je zelf voelt, ervaart en beleeft. Geef daarvan niet de ander de schuld. Dus wél: ‘Ik kan niet tegen zulke uitspraken’ maar níet: ‘Jij maakt altijd van die kritische opmerkingen’. Je spreekt voor jezelf. Dus niet ‘Iedereen weet natuurlijk wel dat …’, maar ‘Ik vind dat …’
10. Doel We komen bij elkaar voor een gemeenschappelijk doel: bouwen aan elkaars geloof, hoop en liefde, bouwen aan een steeds hechtere onderlinge band en anderen betrekken in ons groepsgebeuren. Verlies dat doel niet uit het oog, bij geen van de onderdelen van de bijeenkomst. Dat is een spannende en inspannende zaak, maar zeer de moeite waard!
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 13
13
7-7-2010 10:59:48
0. Kennismakingsbijeenkomst Ontmoeting Welkom Hoe is het met iedereen? Met welke verwachtingen ben je gekomen?
Liederen en gebed • Het is goed om God uit te nodigen om er ook deze bijeenkomst bij te zijn. • Misschien is er ook een lied dat we allemaal kennen en zouden kunnen zingen.
Kennismakingsspel • We willen ontdekken wat voor ‘ type’ mens we zijn. De één vindt gezelligheid het belangrijkst en wil anderen ontmoeten, de ander is een creatieveling, een volgende wil graag dieper op de dingen ingaan en is een graver, weer een ander is een doener of aanbidder. De één is absoluut niet beter dan de ander. Het is juist prachtig om te ontdekken, dat we allemaal weer anders in ons vel zitten! • Op de tafel ligt een groot vel papier, met daarop een lichaam getekend. Schrijf je naam op die delen van het lichaam, waar je als lid van de GGG het meeste mee bezig wilt zijn of die je het meeste wilt ontwikkelen. We kunnen als groep keuzes maken in de nieuwe programma’s. Niet alle vragen hoeven altijd aan de orde te komen. • Waar zou jij de nadruk op willen leggen tijdens onze bijeenkomsten? Op de onderlinge ontmoeting Op de creatieve verwerkingen Op de ‘graaf/studievragen’ Op de dingen die we kunnen doen met elkaar Op de tijd van gebed en aanbidding
14
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 14
7-7-2010 10:59:49
Introductie van de Gemeente Groei Groepen De Gemeente Groeigroep wil een gezamenlijke zoektocht zijn. Daarbij is de Bijbel een soort ‘reisgids’. We gaan dit jaar op zoek in het Johannes evangelie rond het thema ‘JEZUS’. • Waar denk jij het eerste aan bij het horen van de naam ‘ Jezus’? Voorin het boekje wordt iets geschreven over de visie van de Gemeente Groei Groepen. We willen groeien in geloof, gemeenschap en getuigenis. • Wat spreekt jou het meeste aan in de visie, zoals die voorin het boekje beschreven wordt? De kwaliteit van onze bijeenkomsten hangt af van onze gezamenlijke inzet. Kijk eens naar de ‘spelregels’, die je voorin dit boekje omschreven vindt. • Zijn er vragen of opmerkingen die je wilt delen over deze spelregels?
Afronding
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 15
15
7-7-2010 10:59:49
1. Door Jezus kind van God *Betekent: keuzevraag
Ontmoeting Welkom op de eerste bijeenkomst van de Gemeente Groei Groep. Fijn dat je er bent! Hoe goed kennen we elkaar al? * Wat zou je denken als je een kinderslabbetje ziet waarop staat ‘Ik ben zo geboren, maar wat is jouw excuus?’
Liederen en/of gebed Introductie op het thema Waarom is de geboorte van een kind zo’n groot wonder? * Waarom is het belangrijk te weten wie je ouders zijn?
In gesprek met de Bijbel Lees met elkaar Johannes 1: 1-18 Bekijk het gedeelte vervolgens op de DVD 1. Wat valt je op in de eerste vijf verzen? Welke troost kun je uit die verzen halen?
2. In de verzen 6-9 gaat het over het licht. Welk soort licht wordt hier bedoeld? Wat is het doel van dit licht?
3. Volgens de verzen 10-11 staat niet iedereen klaar om met open armen Christus te ontvangen. Hoe zou dat komen denk je? Hoe zal Jezus dat hebben ervaren?
16
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 16
7-7-2010 10:59:50
4. Voor hen die Jezus wel in hun leven ontvangen en in Hem geloven is er een geweldige belofte. Wat houdt die belofte volgens vers 12 in? Hoe letterlijk neem je deze belofte?
5. Op het moment dat je gaat geloven en Jezus belijdt als Heer, ben je uit God geboren. Dat is een objectief feit! Maar zegt alleen je verstand dat je een kind van God bent of ervaar jij het ook zo? Als je dat gevoel of innerlijk weten met je hart niet hebt, wat kun je er aan doen om wel die zekerheid te ontvangen?
6. Het is verbazingwekkend wat er in vers 14 gezegd wordt. Gods Zoon die mens voor ons is geworden! Wat betekent die tekst voor jou?
7. Wat doet Jezus voor ons als het gaat om onze relatie met God de Vader volgens de verzen 16-18?
* Graven 1. Het opnieuw geboren worden wordt uitgebreid in hoofdstuk drie besproken. Dus dat hoeft nu nog niet. Maar als je de verzen 11-13 nog eens nauwkeurig leest, wat is dan de rol van de mens en de rol van God in het proces van opnieuw geboren worden? 2. Lees ook eens 1 Johannes 3:1-3. Hier laat Johannes zien dat we niet alleen kinderen van God genoemd worden maar het ook werkelijk zijn en dat we aan Jezus gelijk zullen zijn bij zijn komst. Wat betekent dit voor ons ‘zelfbeeld’ en wat houdt dit in voor ons leven volgens 1 Johannes 3:3? 3. Welke dingen zijn er aan het kindschap van God verbonden volgens Romeinen 8:14-17? Wat is daarin opdracht en wat is daarin troost?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 17
17
7-7-2010 10:59:50
In de praktijk 1. Johannes was er om te getuigen van het Licht. Hoe kunnen wij dat doen? 2. Welke hindernissen zie je voor mensen om Jezus aan te nemen? 3. Wat zou je kunnen doen om die hindernissen te verkleinen of weg te nemen?
* Doen We gaan net van start met de groep. Dan kunnen er nog gemakkelijk nieuwe mensen inhaken. Bedenk elk twee namen van mensen die je kunt vragen voor deze kring. Nodig ze persoonlijk uit met een leuke kaart of geef ze de DVD over het evangelie van Johannes als geschenk. Aan de hand van die DVD voeren wij onze gesprekken in de kring.
Gebed
* Aanbidden, een oefening… In Johannes 1:14 staat: Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond, vol van goedheid en waarheid, en wij hebben zijn grootheid gezien, de grootheid van de enige Zoon van de Vader. ◊ Probeer enkele minuten stil te zijn en de woorden van vers 14 tot je te laten doordingen.
18
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 18
7-7-2010 10:59:51
◊ Overweeg daarna in stilte: 1. Wat betekent het voor mij dat God in Jezus mens geworden is?
2. Waaruit blijkt de goedheid, waarheid en grootheid van Jezus voor mij persoonlijk?
3. Herhaal een aantal keer in stilte: ‘Vader God, ik ben uw kind.’ Wat doet dat met je? ◊ Dank Jezus voor wat je mocht ontvangen.
Noteer om niet te vergeten: 1.
Wat heb je in deze bijeenkomst geleerd over Jezus?
2.
Wat heb je geleerd van Jezus voor je eigen leven?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 19
19
7-7-2010 10:59:51
2.
Jezus viert feest
* Betekent: keuzevraag
Ontmoeting Fijn elkaar weer te zien. Nieuwe mensen: welkom! Wat heb je meegemaakt de afgelopen weken? Wat houdt je bezig? Laten we tijd nemen om ons hart met elkaar te delen. * Aan welk feest bewaar jij de leukste (of vreselijkste) herinneringen?
Liederen en/of gebed Introductie op het thema Wat maakt een feest tot een echt feest? * Wat is het verschil tussen de vreugde van een dronkaard en de vreugde van een christen?
In gesprek met de Bijbel Lees met elkaar Johannes 2:1-11 Daarna bekijken we het gedeelte op de DVD. 1. De wijn was op. Welk gevoel spreekt daaruit? Is bij jou ‘de wijn’ ook wel eens op?
2. Maria wist niet wat Jezus zou gaan doen. Welke verwachting zou zij van haar Zoon gehad hebben toen zij met haar onuitgesproken vraag kwam?
20
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 20
7-7-2010 10:59:51
3. In vers 4 staat: ‘Vrouw, wat wilt u van me’ of letterlijk: ‘Vrouw, wat (is er) tussen u en Mij?’ Wat zou het met je doen als je zo’n antwoord zou krijgen van iemand die je dierbaar is?
4. ‘Mijn tijd is nog niet gekomen’: wat wil Jezus aan Maria duidelijk maken?
5. Ervaar jij ook wel eens dat Jezus tegen je zegt: Mijn tijd is nog niet gekomen? Kun je daar mee omgaan? Hoe doe jij dat?
6. Hoe reageerde Maria (zie vers 5)? Wat spreekt er uit Maria’s reactie?
7. Waarom geven de bedienden gevolg aan de opdracht van een gast om met 600 liter water te gaan sjouwen om die lege vaten te vullen? Zou jij dat doen?
8. Wat maak je op uit de reactie van de ceremoniemeester in vers 10?
9. In vers 11 lezen we in de NBV het woordje wonderteken. Als jij het woord ‘wonder’ zou moeten omschrijven, wat is dan een wonder voor jou? Heb je wel eens een wonder meegemaakt? Wat deed dat met je?
10. Omschrijf nu eens wat een teken is. Waar gaat het in Jezus wonderen ten diepste om?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 21
21
7-7-2010 10:59:52
* Graven 1. Kun je verband ontdekken tussen dit bijbelgedeelte en Genesis 49:9-11?
2. In Jeremia 13:12-14 wordt over kruiken die gevuld worden met wijn gesproken. Het is daar de wijn van Gods toorn waarvan het volk zal drinken. Wat zeggen de met wijn gevulde vaten vanuit dit perspectief gezien over Jezus lijden? Zie ook Matteüs 20:22 en 26:39.
3. Waarom is het toch ‘feest’ als we het Heilig Avondmaal met elkaar mogen vieren?
4. Als de wijn op aarde op is (Jesaja 24: 7) schenkt God andere wijn. Welk geweldig perspectief wordt er geschetst in Jesaja 25:6-9, Matteüs 26:29 en Openbaring 19:6-7?
In de praktijk Hoe zouden wij voor anderen ‘water in wijn’ kunnen veranderen? Hoe kunnen we iemand vreugde brengen, als er misschien veel zorg is?
* Doen Kunnen we onze gedachten over ‘water in wijn veranderen’ voor mensen ook omzetten naar concrete stappen? Denk eens aan mensen waar je iets voor zou kunnen doen of aan situaties waar je iets aan zou kunnen doen, zodat er nieuwe vreugde ontstaat. (Bloemetje, bezoekje, kaart, hulp ergens bij, enzovoorts). Wie gaat wanneer wat doen?
22
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 22
7-7-2010 10:59:52
Gebed * Aanbidden Probeer samen enkele minuten stil te zijn en de woorden van vers 10 goed tot je te laten doordringen. ‘Iedereen zet zijn gasten eerst de goede wijn voor en als ze dronken zijn de minder goede. Maar U hebt de beste wijn tot nu bewaard!’ Hoe gaat het volgens dit vers vaak onder mensen, hoe doet Jezus het met ons? Welke wijn in je leven schenkt de Heer op dit moment voor jou, kun je Hem ervoor danken? Welke hoop spreekt er uit dit vers?
Noteer om niet te vergeten: 1.
Wat heb je in deze bijeenkomst geleerd over Jezus?
2.
Wat heb je geleerd van Jezus voor je eigen leven?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 23
23
7-7-2010 10:59:53
3.
Jezus over ‘opnieuw geboren worden’
*Betekent: keuzevraag
Ontmoeting Hoe gaat het met iedereen? Wat hebben we meegemaakt de afgelopen weken? * Als je de keus had gratis en zonder pijn een cosmetische ingreep te laten doen, wat zou je dan willen veranderen aan je zelf?
Liederen en gebed Introductie op het thema Henk Gemser was trainer van de kernploeg schaatsen. In een reclame riep hij, totaal onverwacht, tegen mensen die verkeerde gewoonten hadden: Dat moet beter! Zorg voor je hart was de boodschap, dus geen lift nemen maar de trap, niet roken, enzovoorts. Mensen schrikken daar enorm van. ‘Dat moet beter’ zeggen we misschien ook wel eens tegen onszelf. In hoeverre kunnen wij ons zelf blijvend ‘verbeteren’? Is er iemand die iets kan vertellen over een grote verandering in zijn of haar leven en hoe dat tot stand gekomen is?
In gesprek met de Bijbel Lees met elkaar Johannes 3:1-17 Hierna kunnen we het betreffende bijbelgedeelte ook op de DVD bekijken. 1. Als je vers 1 en 2 leest, hoe kijkt Nikodemus tegen Jezus aan? En hoe zie jij Jezus?
24
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 24
7-7-2010 10:59:53
2. Nikodemus bewondert Jezus als leraar en om zijn wondertekenen. Maar waar heeft Nikodemus volgens Jezus nog geen inzicht in (zie vers 3)?
3. Het Koninkrijk van God, wat moet je daar onder verstaan? Is dat Koninkrijk er al (zo ja hoe en waar dan) of moet het nog komen?
4. Is Nikodemus nu dom of slim in vers 4? Wat probeert hij met zijn antwoord te bereiken? Hoe zou jij reageren?
5. Wat bedoelt Jezus met het ‘binnengaan’ in het Koninkrijk van God? Hoe doe je dat?
6. Waar moet je aan denken als Jezus het heeft over het geboren worden uit ‘water’ en wat bedoelt Hij met geboren worden uit ‘Geest’ (vers 5)? Waarom is het nodig dat je (opnieuw) geboren wordt uit ‘water’ en Geest?
7. Kun je van jezelf zeggen dat je ‘opnieuw geboren’ bent? Waarom wel of waarom niet?
8. De wind kun je niet zien. Maar de gevolgen van het waaien van de wind wel (zeker na een storm). De Heilige Geest kun je ook niet zien, maar je kunt wel de gevolgen van het werk van Gods Geest in het leven van mensen zien. Waaraan zie jij dat mensen uit de Geest geboren zijn?
9. In vers 9-12 verbaast Jezus zich over het onbegrip van de Farizeeën. Ze accepteren zijn getuigenis niet. Ken jij ook die ervaring van onbegrip en het niet aanvaarden van je getuigenis als je met anderen spreekt over je geloof? Wat doet dat met je?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 25
25
7-7-2010 10:59:53
10. In vers 14 en 15 staat een prachtig beeld. Zoals de Israëlieten genezing van hun slangenbeten vonden door te kijken naar de opgeheven koperen slang, zo vinden wij genezing door op te kijken naar Jezus die aan het kruishout opgeheven is. Dan volgt in vers 16 (en 17) de kern van het hele evangelie. Ontleed de prachtige betekenis van deze verzen eens met elkaar. Wat doet Jezus voor ons en hoe moeten wij daarop reageren?
* Graven 1. Wat zou Jezus met de aardse en de hemelse dingen bedoelen (vers 12)?
2. Wat zegt Jezus over de Mensenzoon in de verzen 13-15? Lees daarbij Daniël 7:13-14 en Numeri 21: 6-9 om de achtergrond van Jezus woorden beter te kunnen begrijpen.
3. Volgens Johannes zijn er maar twee reacties op Gods handelen denkbaar. Welke zijn dat en wat zijn de gevolgen? Zie vers 18,20 en 21.
4. Lees over opnieuw geboren worden Titus 3:4-6 en 1 Petrus 1:3 en 23. Wat wordt daar verteld over het opnieuw geboren worden?
5. Als je 1 Korintiërs 2:13 en14 en Johannes 3:6 naast elkaar legt, wat wordt dan duidelijk? Wat kunnen mensen, die niet uit de Geest geboren zijn, niet begrijpen?
26
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 26
7-7-2010 10:59:54
In de praktijk Hieronder zie je een vergelijking tussen het groeiproces bij de natuurlijke geboorte en het groeiproces op weg naar de geestelijke geboorte. 1. Als je een kruisje zou mogen zetten om aan te geven hoe ‘ver’ jij al onderweg bent, waar zou je dat kruisje dan plaatsen?
2. Kun je ook een kruisje zetten waar je graag zou willen komen?
3. Welke stap zou je vandaag kunnen zetten om dichter tot je doel te komen?
GEBOREN WORDEN
OPNIEUW GEBOREN WORDEN
Ontluikende liefde Het zaad wordt gezaaid Het eitje wordt bevrucht Er groeit nieuw leven Abortusgevaar Ik voel het bewegen Het is je aan te zien De weeën beginnen Het wordt heftig ________________________________
In aanraking met het evangelie Belangstelling gewekt Een boodschap die mijn hart raakt Zou het ook voor mij zijn? Spot van vrienden/omgeving Maar het is echt waar! Ik word steeds voller van Jezus Eigenlijk wil ik Hem volgen Maar bekering is een crisis in je leven ________________________________
NIEUW LEVEN GEBOREN ________________________________ Een pracht van een baby Voeding vereist Groei gaat door Op weg naar volwassenheid
OPNIEUW GEBOREN ________________________________ Een pracht van een geestelijke baby Voeding door Gods Woord, gebed, gelovigen Ontwikkeling van het nieuwe leven Volgeling van Jezus in de groei naar geestelijke volwassenheid.
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 27
27
7-7-2010 10:59:54
* Doen Probeer in een paar steekwoorden op te schrijven wat er in jouw persoonlijke geloofsgetuigenis zou komen te staan. Probeer dat vervolgens aan elkaar te vertellen. De uitdaging is om nu te proberen het in de komende weken ook te vertellen aan iemand die wij wel kennen, maar die Jezus (nog) niet kent. Spannend om volgende keer te horen of dat gelukt is!
Gebed * Aanbidden ◊ Probeer samen 4 à 5 minuten stil te zijn en de woorden van Johannes 3:16-17 goed tot je te laten doordringen. Lees en herlees de verzen in stilte. ◊ Dank God voor zijn grote liefde, omdat Hij zijn enige Zoon voor ons gegeve heeft. ◊ Drink deze liefde in, zodat je hart bewogen raakt met de liefde van Christus voor anderen. ◊ Wijd je in stilte toe aan Christus als je dit nog niet gedaan hebt of opnieuw wilt doen.
28
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 28
7-7-2010 10:59:55
Noteer om niet te vergeten: 1.
Wat heb je in deze bijeenkomst geleerd over Jezus?
2.
Wat heb je geleerd van Jezus voor je eigen leven?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 29
29
7-7-2010 10:59:55
4.
Johannes over Jezus
*Betekent: keuzevraag
Ontmoeting Fijn elkaar weer te ontmoeten: hoe gaat het ermee? Wie heeft er de afgelopen weken nog met anderen over het geloof gepraat? Hoe ging dat? * ‘Mevrouw, deze plaats is gereserveerd’: je wordt vriendelijk maar dringend verzocht plaats te maken voor een belangrijker iemand. Heb je wel eens zo’n situatie meegemaakt? Hoe voelde dat?
Liederen en gebed Introductie op het thema Ellebogenwerk: wie heeft er nooit mee te maken gehad? Collega’s die ten koste van anderen proberen promotie te maken. Of de hardheid van het zakenleven waarbij men soms ‘over lijken’ gaat om de winst maar op te schroeven. Wat zijn jouw ervaringen? Maar ook de andere kant: als iemand succes heeft, dan roept dat al snel jaloersheid op bij anderen. Je moet ‘je kop niet boven het maaiveld uit willen steken, want dan komt de zeis langs’. Ken je daar voorbeelden van? Hoe zou jij het vinden om plaats te moeten maken voor een collega, die het werk gewoon beter doet dan jijzelf? Hoe zou jij je op zo’n moment voelen?
30
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 30
7-7-2010 10:59:55
In gesprek met de Bijbel We lezen Johannes 3:22-36 en bekijken daarna het betreffende gedeelte op de DVD. 1. Hoe gaat Johannes de Doper om met het feit dat steeds meer mensen naar Jezus gaan? Wat kunnen we van hem leren in dit opzicht?
2. Wat valt je op in de reactie van de leerlingen van Johannes in vers 26?
3. Wat wil Johannes zijn leerlingen over Jezus en zichzelf duidelijk maken in vers 27?
4. Hoe heeft Johannes zijn eigen rol ten opzichte van Jezus gezien volgens vers 28?
5. In vers 29 noemt Johannes zichzelf de vriend van de bruidegom. Wat probeert Johannes in dit vers duidelijk te maken aan zijn leerlingen?
6. Wanneer ben jij een ‘vriend van de Bruidegom’? Wat is het werk van die vriend? Zie ook 2 Korintiërs 11:2.
7. Heb je wel eens de vreugde gehad om iemand aan ‘de Bruidegom’ te mogen voorstellen?
8. Wat vind je van de uitspraak van Johannes in vers 30?
9. Welk verdriet heeft Johannes als het gaat om het getuigenis van Jezus (vers 31b32)?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 31
31
7-7-2010 10:59:56
10. Welke belofte zit er aan het aanvaarden van Jezus’ boodschap (vers 33-34 en 36a)?
* Graven 1. We lezen in Johannes 3:22 dat zowel Johannes als Jezus doopten, hoewel later wordt gezegd dat Jezus’ leerlingen dit deden (Joh. 4:2). Zou er, los van de doophandeling zelf, inhoudelijk verschil zijn geweest tussen de doop van Johannes en die van Jezus? Denk aan teksten als Johannes 1:33 en Handelingen 19:1-7 (in de NGB 1951), maar ook Matteüs 28: 19 en Handelingen 2:38.
2. Geloven is meer dan alleen het ‘aannemen’ van Jezus boodschap. Het is bij Jezus een werkwoord (vs. 36)! Als je daar de volgende teksten bij betrekt: Johannes 8:31, 8:51, 15:7, 15:14 wat ontdek je dan over de vraag wat Jezus onder ‘geloven’ verstaat?
3. In vers 36 staat: ‘Gods toorn blijft op hem rusten’. Zegt dit iets over een ‘toestand van verlorenheid’ van de mens in het algemeen of gaat het om mensen aan wie de boodschap van Jezus duidelijk is gebracht en die Hem toch niet aannemen? Wat zegt dit over de urgentie van onze opdracht om het evangelie te verkondigen?
In de praktijk 1. Soms ontstaat er een discussie over dingen rond het geloof (zoals in Joh. 3: 25). Hoe ga jij daarmee om?
2. Hoe zou je zo’n discussie ‘vruchtbaar’ kunnen laten zijn voor mensen? Hoe kun je het beste reageren?
32
Jezus in het Johannes evangelie
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 32
7-7-2010 10:59:56
* Doen Bedenk hoe jij kleiner kkunt worden d en Jezus groter in jouw leven. Hoe kunnen we als groep Jezus groter maken en onszelf kleiner? We schrijven onze ideeën op een vel papier en gaan er de komende weken mee aan de slag.
Gebed * Aanbidden Laten we in stilte twee minuten nadenken over de woorden: ‘Hij moet groter worden en ik kleiner’. In het gebed kun je tegen God zeggen welke gedachten er boven komen. Overweeg daarna in stilte de woorden van Johannes: ‘Wie in de Zoon gelooft heeft eeuwig leven’. Neem daarna de tijd om God hiervoor te danken en te aanbidden.
Noteer om niet te vergeten: 1.
Wat heb je in deze bijeenkomst geleerd over Jezus?
2.
Wat heb je geleerd van Jezus voor je eigen leven?
Gemeente Groei Groep-gespreksstof
GGG-Deelnemers Johannes -indd.indd 33
33
7-7-2010 10:59:57