Inhoudsopgave Inhoudsopgave ........................................................................................................................................ 1 Inleiding ................................................................................................................................................... 2 Deel I: Fundament ................................................................................................................................... 3 Deel II: Dollars, olie en goud.................................................................................................................... 9 Deel III: Een duidelijk pad ...................................................................................................................... 15 Deel IV: De waarde van goud ................................................................................................................ 21 Deel V: Waarom men de dollar steunde ............................................................................................... 24 Deel VI: Richting een monetaire unie.................................................................................................... 26 Deel VII: Valuta is geen vermogen ........................................................................................................ 31 Deel VIII: Crash van de papieren goudmarkt......................................................................................... 34 Deel IX: De rush naar fysiek goud .......................................................................................................... 38 Deel X: Het Central Bank Gold Agreement ............................................................................................ 41 Deel XI: Hyperinflatie van papiergoud .................................................................................................. 46 Deel XII: “De illusie van waarde” ........................................................................................................... 48 Deel XIII: Goud is geen belegging .......................................................................................................... 51 Deel XIV: Van Dollar naar Euro .............................................................................................................. 54 Deel XV: Waarom alleen fysiek goud .................................................................................................... 57 Deel XVI: Papiergoud is geen goud........................................................................................................ 60 Deel XVII: “All paper will burn” ............................................................................................................. 63 Deel XVIII: Papiergoud als fuik voor de belegger .................................................................................. 66 Deel XIV: Wat is reële waarde? ............................................................................................................. 68 Deel XXI: Wet van Gresham?................................................................................................................. 71 Deel XXII: Goudprijs versus realiteit ...................................................................................................... 74 Deel XXIII: Van valutareserve naar goud ............................................................................................... 77 Deel XXIV: De euro als wereldreservemunt .......................................................................................... 80 Deel XXV: Hoe sterk is de dollar? .......................................................................................................... 83
Inleiding Marketupdate duikt de komende periode op de Gold Trail, een ander verhaal over de goudmarkt. Een verhaal dat tot de kern probeert te komen van ons monetaire systeem. Het werd eind jaren negentig geschreven door twee personen die luisteren naar de schuilnamen Another en Friend of Another (FOA). Op het forum van USAGold wisselden ze hun gedachten uit over goud, olie en de dollar. Met een ongekende nauwkeurigheid voorzagen ze onder meer de sterke prijsstijging van zowel olie als goud sinds de eeuwwisseling… Toen dit verhaal werd geschreven op het USAGold forum hielden weinig mensen zich nog bezig met goud. Na een bear market van bijna twintig jaar was de goudprijs teruggezakt tot ongeveer $300 per troy ounce. Er zouden grote veranderingen gaan plaatsvinden in het internationale monetaire systeem. Europa introduceerde een alternatief voor de machtige dollar. Na vele jaren van voorbereiding was eindelijk de euro geboren, een munt die een transitie van het huidige dollarsysteem naar een toekomstig monetair systeem mogelijk maakte. De Gold Trail is een verhaal dat je waarschijnlijk niet in één dag uit zult lezen of volledig zult doorgronden. Marketupdate gaat de uitdaging aan om dit verhaal over te brengen op een groter publiek, door de Gold Trail stukje bij beetje te vertalen naar het Nederlands. In deze Weekendeditie maken we een begin. Daarna zullen we iedere week een passage van de Gold Trail vertalen en op Marketupdate publiceren. Het eerste deel werd in februari 2000 geschreven. Opmerkingen ter verduidelijking van de tekst staan tussen [haakjes].
Deel I: Fundament FOA (26-02-2000): Als ik een stuiver kreeg voor iedere keer dat we dachten dat de dollar op haar einde zou zijn, dan zou ik nu een hele stapel stuivers hebben! Denk terug aan begin jaren ’80 en zelfs verder terug tot de jaren ’70. We hoorden steeds dat de dollar ten dode opgeschreven was en dat de munt volledig zou instorten. De winkels lagen vol met boeken over hyperinflatie en de noodzaak om goud en Zwitserse franken te kopen… Ik heb deze boeken allemaal gelezen om een beter perspectief te krijgen en heb op basis van het advies uit deze boeken ook de daad bij het woord gevoegd. Daar heb ik ook wat geld aan verdiend. Maar zelfs toen klopte er iets niet helemaal aan het scenario. We blikken terug op deze periode en komen tot de conclusie dat de goudprijs nooit meer boven de $800 per troy ounce gekomen is en dat de dollar nog steeds niet door hyperinflatie uit elkaar gevallen is. De meeste landen bleven de dollar gebruiken als reserve. Vandaag de dag kunnen we beter begrijpen waarom al die inzichten van toen niet uitgekomen zijn. De dollar had in 1971 haar koppeling met goud verloren en alle prijzen om ons heen begonnen te stijgen. Maar omdat de hele wereld op een dollar/goudstandaard leefde, bleven alle landen dollars aanhouden als reserve. Dat deden ze zelfs met meer overtuiging dan in de jaren daarvoor. Het goud deed er niet meer toe, omdat centrale banken over de hele wereld alle dollars opnamen die wij drukten. De dollar was nog steeds de handelsmunt van de wereld en het feit dat landen die munt als reserve bleven aanhouden toonde aan dat er vanuit de rest van de wereld op dat moment nog steeds steun was voor het dollarsysteem. Het maakte niet uit hoeveel negatieve publiciteit er kwam, de dollar bleef overeind en genoot tot in de jaren ’90 steun van de rest van de wereld. De algemene opvatting van die tijd was dat als de Verenigde Staten niet zouden stoppen met geld drukken, we vroeg of laat een zeer hoge inflatie zouden krijgen. Een niet te stoppen inflatie! Nogmaals, die hoge inflatie kwam er niet. Dat roept de volgende vraag op: Als het dollarsysteem zo slecht was, waarom bleef de rest van de wereld dat systeem dan toch accepteren? Ze konden de dollar als reserve dumpen, vanuit de gedachte dat de dollar alleen de Amerikaanse economie moest dienen en niet meer gebruikt zou worden als de reserve voor het internationale monetaire systeem. De VS bleef geld bijdrukken, ook in de turbulente periode van de jaren ’70 en ’80. De geldhoeveelheid expandeerde non-stop en een deel van dat geld ging de wereld over. Door het tekort op de handelsbalans stroomden er ieder jaar weer meer dollars in de economische systemen van andere landen. We drukten dollars bij en kochten daarmee goederen uit het buitenland. Het buitenland zoog deze stroom van dollars op en gebruikte deze dollarreserves als basis voor de expansie van hun eigen geldhoeveelheid.
Als een Amerikaan goederen uit het buitenland koopt worden dollars opgestuurd als betaling. Normaal gesproken wordt die dollar op de valutamarkt omgewisseld voor de munteenheid van het land waar de goederen vandaan kwamen. Maar vaker wel dan niet werden deze dollars aangehouden als reserve en drukten landen hun eigen geld bij voor gebruik in hun eigen economische systeem. Als andere landen die dollars op de valutamarkt zouden omwisselen voor hun eigen munt, dan zouden ze de waarde van hun eigen munt daarmee opdrijven ten opzichte van de dollar. En dat zou de goederen uit het betreffende land duurder maken ten opzichte van de goederen uit andere landen. In andere woorden: een Amerikaanse burger kon goederen voor $10 blijven kopen die zonder interventie op de valutamarkt $15 zou kosten. Zo lang landen dollars aanhouden als reserve en de VS een tekort op de handelsbalans heeft zal de wereldwijde geldhoeveelheid blijven inflateren. Dit systeem houdt de waarde van de dollar kunstmatig hoog, met als resultaat dat Amerikanen goedkoper goederen konen kopen dan wat de uitbreiding van de geldhoeveelheid zou rechtvaardigen. Het is een proces dat zichzelf versterkt, omdat het Amerikanen uitnodigt meer te importeren. Hadden buitenlandse centrale banken niet zoveel dollars ingenomen als reserve, dan had de wisselkoers op de valutamarkt al lang een hoge inflatie in de Verenigde Staten veroorzaakt. Juist, de hoge inflatie die iedereen toen zag aankomen en die toen zou moeten komen… Waarom bleven andere centrale banken die dollar dan ondersteunen? De standaard uitleg was dat landen op deze manier in de VS een markt creëerden voor hun eigen goederen. Dat is waar, maar dat roept gelijk de vraag op: Was er in eigen land dan niemand die deze lokaal geproduceerde goederen wilde kopen, en daarvoor wilde betalen met vers gedrukt geld? Als de goederen verkocht werden aan Amerikanen – die ervoor betaalden met vers gedrukte dollars – en die dollars vervolgens gebruikt werd als reserve om lokale valuta bij te drukken. Waarom zouden we dan niet meteen in eigen land geld bijdrukken om onze lokaal geproduceerde goederen te kopen? Waarom konden andere landen hun levensstandaard niet op dezelfde manier verhogen als de Verenigde Staten, zonder de last te moeten dragen van inflatie of van het importeren van buitenlandse valuta? Nogmaals: waarom zorgt het bijdrukken van dollars in de VS niet voor prijsinflatie in de goederen die we in het buitenland kopen? Wat als het buitenland geld bijdrukt? Een hoeveelheid die gelijk staat aan de waarde van de dollars die ze nu importeren, zonder dat ze dollars aanhouden als reserve. Economische theorie zou ons leren dat inflatie daar het gevolg van is. Maar waarom geldt dat wel voor andere landen, maar niet voor de VS? In de jaren ’70 was het bekend dat het dollar reserve systeem andere landen dwong hun geldhoeveelheid te inflateren, door dollarinflatie te importeren. Maar met het verstrijken van de jaren – we zijn onderhand twee decennia verder – gaat dat proces nog steeds door. Het lijkt erop
dat de rest van de wereld een ‘nieuwe manier’ ontdekt hebben waarmee ze om dit dilemma heen kunnen werken. Of was deze ‘nieuwe manier’ iets dat aan ze verkocht is om de levensduur van het dollarsysteem te verlengen? Veel landen in de derde wereld maakten een combinatie mee van sporadische hyperinflatie en deflatie, allemaal als gevolg van dit dollar reservesysteem. De levensstandaard van de bevolking van deze landen bleef constant dalen, terwijl de bevolking steeds harder moesten werken om goederen te produceren die in ruil voor meer van onze dollars. Maar in plaats van dat ze dollars omwisselden voor hun eigen valuta (en daarmee hun munt sterk hielden) gebruikten ze de dollarreserves als onderpand voor leningen van internationale banken en het IMF. Met deze leningen zouden landen hun infrastructuur kunnen verbeteren, de productiviteit verder kunnen verhogen en een daarmee een hoger welvaartsniveau kunnen bereiken. Het werd aan ze verkocht door het IMF alsof het in hun belang was dit te doen. Niemand vertelde ze dat hun bevolking al meer dan goedkoop genoeg werkte om het ‘verlies’ van een sterkere munt op te vangen. Niemand heeft ze verteld dat ze met een sterke lokale munt in staat zouden zijn op hun eigen kapitaalmarkt te lenen. Een benadering die op korte termijn minder rendabel is, maar die op de lange termijn voordelen oplevert. Het zou deze landen bevrijden van leningen in een vreemde valuta. De kosten van die dollarleningen zouden later namelijk overweldigend groot blijken te zijn! Landen in de derde wereld die leenden in dollars kwamen uiteindelijk vast te zitten. Ze werden een slaaf van het dollarsysteem. Ondanks het feit dat deze landen veel kapitaal hadden in de vorm van arbeid en waardevolle grondstoffen zorgde het geldsysteem ervoor dat het grootste deel van een stijgende productiviteit niet aan de lokale bevolking ten goede kwam. Echter, het hielp wel het dollarsysteem vooruit. Als derdewereldlanden meer dollars lenen van het IMF hebben ze in de toekomst ook dollars nodig om die schulden af te betalen. Daarmee houden ze de waarde van de dollar kunstmatig hoog. Overtollige dollars werden door de rest van de wereld omgezet in schuldpapier van de Amerikaanse overheid. Tegelijkertijd creëerden ze geld voor hun eigen economie om de waarde van hun munt laag te houden. Daarmee creëerden ze inflatie in eigen land. De meer ontwikkelde economieën van de G7, de landen die over een goudvoorraad beschikken, zaten met een andere vraag. Als het opzuigen van dollarreserves gelijk stond aan het importeren van dollarinflatie – en er tegelijkertijd een Amerikaanse afzetmarkt voor goederen gecreëerd werd – waarom zouden ze dan niet meteen hun eigen munt bijdrukken om de koopkracht die Amerikaanse burgers hebben, ook te geven aan de eigen bevolking?
Vandaag de dag is de dollar nog steeds niet in elkaar gestort door prijsinflatie. Tenminste, niet in de mate zoals die twintig jaar geleden [in de jaren ’70 en ‘80] voorspeld werd. Het dollarsysteem faalde niet, omdat de grote economische machten bereid waren de productiviteit van hun eigen economie te gebruiken (verspillen) om dit systeem nog iets langer in stand te houden. Als we met de kennis van nu terugkijken, kunnen we beter begrijpen wat hier de gedachtegang achter was. Zonder de dollar als wereldreservemunt zouden we terug moeten grijpen op een goudsysteem. Er was in die tijd namelijk geen andere valuta die groot genoeg was om die functie te vervullen. Het is bewezen dat het veel te gemakkelijk is goud te omzeilen als nationale of internationale valuta. Het lijkt erop alsof de dynamiek van de mensheid geen ruimte laat voor een economisch systeem waarin geen ruimte is om schulden te maken. Als de geschiedenis iets heeft laten zien, dan is het wel dat zodra we geld hebben – fiat of goud – we dat gaan lenen. Ook geld wat er nog niet is, waardoor we schulden maken. Ja, zelfs als goud geld is! Zelfs onder een puur op goud gebaseerd geldsysteem zal de mens iets verzinnen om er derivaten van te maken. In dat proces wordt er – linksom of rechtsom – altijd meer goud uitgeleend dan we hebben en meer dan we ooit terug kunnen betalen. Je hoeft maar in de geschiedenisboeken te duiken om dit bevestigd te krijgen. Keer op keer beginnen we met een solide fundament van goud, dat snel gedegradeerd wordt tot troep. Dat is niet iets Amerikaans, dat is hoe de wereld werkt. Omdat de moderne techniek ons de efficiëntie bracht van digitaal fiat geld wilde niemand – toen niet en nu niet – het hele monetaire systeem opblazen om terug te gaan naar goud. Daarmee zouden niet alleen de rijken der aarde veel verliezen, maar ook de ‘gewone man’. Ons spaargeld is in het huidige systeem dan misschien maar een digitale illusie, we hebben tenminste nog werkgelegenheid en een droom op onze bankrekening. Het opblazen van de dollar en het terugkeren naar goud zou niet alleen die illusie van rijkdom wegnemen, ook zou het op korte termijn voor een hoge werkloosheid zorgen. Er kwam dus geen hyperinflatie van de dollar en goud maakte geen prijsexplosie mee, omdat centrale banken de productieve capaciteit van de bevolking gebruikten om het dollarsysteem nog wat langer te ondersteunen. In dit proces werd de levensstandaard van de Amerikaanse bevolking aanzienlijk verhoogd, over de ruggen van de werkende armen in de rest van de wereld. Maar dit zal niet eeuwig zo blijven! Niet lang na de ontkoppeling van dollar aan goud begonnen grote denkers aan het langdurige proces van het maken van een andere wereldmunt. Een wereldmunt die niet de fictie van een goudstandaard hoog zou houden door middel van een koppeling aan een quasi vaste goudprijs.
Men begon met de constructie van de European Currency Unit (ECU), die later zou evolueren tot wat we nu kennen als de euro. Na meer dan twintig jaar onder een wereldwijd fiat geldsysteem geleefd te hebben begon men zich te realiseren dat de productieve inspanning van de bevolking hetgeen was waar de munt waarde aan ontleende. Toegegeven, over de langere termijn lenen we meer geld dan wat we uit onze productiviteit kunnen terugbetalen. Maar dat wisten we toch al…? Dit noemen we de tijdslijn van een geldsysteem, een idee dat zo nieuw is als het leven, de dood en belastingen! Het verloop van tijd en het maken van schulden zorgt voor slijtage aan ieder geldsysteem, totdat het uiteindelijk uit elkaar valt. De wereld gaat verder, maar alleen deze keer gaat goud een andere functie vervullen in het drama. We zullen er allemaal getuige van zijn. Het lijkt erop dat men nog iets anders zag dat de euro uniek zou maken. Achter het geld in circulatie staan ook bezittingen. Juist, als iemand $100.000 aan grond bezit, een goede baan heeft en $50.000 wil lenen met dat land als onderpand, dan zal de wereld dat geld accepteren alsof het door dat stuk land gedekt is. Maar als zijn goud (het land) $1 miljoen waard is in een vrije markt – en in waarde stijgt op het moment dat de geldhoeveelheid sneller groeit dan de productiviteit van de economie – en zijn andere schulden relatief laag zijn… dan zou datzelfde geld net zo effectief in de economie circuleren als wanneer dat bedrag alleen op zijn eigen naam was geleend. In essentie is de sprong naar de euro een sprong naar een nieuwe valuta die eerlijker is ten aanzien van de menselijke geschiedenis. Laten we onszelf niet voor de gek houden door te denken dat een geldsysteem op basis van uitsluitend goud ons kan behoeden van de problemen die volgen uit het creëren van schulden, schulden die we op een dag niet meer terug kunnen betalen. Zou het niet beter zijn om in ieder geval goud niet meer te koppelen aan geld… Precies, een echte fysieke goudmarkt die continu en over de lange termijn alle valuta devalueert. Daarmee vervalt de noodzaak voor centrale banken om een vaste wisselkoers tegen andere valuta aan te houden via een troebele wisselkoers aan goud… Maar het meest belangrijke aspect zit in het feit dat goud dan als een overdrukventiel kan fungeren voor landen met een overschot op de handelsbalans. Zij die hun schulden willen vereffenen buiten de valutamarkt kunnen goud gebruiken voor de vereffening. Of, als ze dat willen, kunnen ze in de open markt goud kopen met hun handelsreserves. Het geheim achter dit alles zit in het fenomeen ‘wettig betaalmiddel’. Men staat het gebruik van goud toe als wettig betaalmiddel (voor de betaling van alle publieke en private schulden), maar past de internationale wetgeving aan zodat geen enkele vorm van schuld in goud
terugbetaald moet worden. Zo ontstaat er eenrichtingsverkeer voor goud en tweerichtingsverkeer voor fiat geld. Niemand zal dan nog zijn of haar goud uitlenen, omdat de terugkeer van dat goud nooit meer aangevochten kan worden in de rechtbank. Op die manier wordt goud een bezitting die uitsluitend als zodanig verhandeld zal worden in de wereld. Aan de andere kant zullen we allemaal de behoefte hebben om te lenen, een behoefte die alleen vervuld kan worden met fiat geld. Dat creëert tegelijkertijd extra vraag naar geld, naast de vraag naar geld voor algemeen gebruik. Dat geeft geld extra waarde. De eerste gedachte die velen hierbij zullen hebben is dat er misbruik gemaakt zal worden van dit systeem. Dat men fysiek goud zal kopen om schulden af te betalen en daarmee het fiatgeld aan de kant schuift. Maar onthoud dat men de goedkoopste oplossing zal kiezen om schulden af te betalen. In deze omstandigheden zal goud compleet vrij verhandelbaar en extreem duur worden en blijven. Om nog maar te zwijgen over het feit dat de verkoop van goud als grondstof op privaat niveau zwaar belast zal worden. Er valt nog veel meer te vertellen. Mijn visie is dat de wereld binnenkort naar een nieuw geldsysteem zal overstappen en dat deze transitie grote gevolgen zal hebben voor iedereen die dollarbezittingen aanhoudt. Ook zal de transitie grote gevolgen hebben voor iedereen die fysiek goud in bezit heeft. Iets om in het achterhoofd te houden is het verhaal van de “Railroad Commission of Texas” en hoe die ooit olie declareerde tot een publiek nut. Later werd ook de productie ervan gecontroleerd. In de toekomst moet internationale wetgeving alle grote goudvoorraden aanmerken als ‘publiek nut’ van het land waar het opgeslagen ligt. Goudmijnen zullen zeer winstgevend zijn, nadat ze hersteld zijn van de destructie van de papieren goudmarkt. Desondanks zal de totale productie gecontroleerd en ietwat belast worden. Kleine private goudmijnen worden waarschijnlijk zwaar belast. We pakken dit verhaal later weer op. Dan komt ook olie ter sprake…
Deel II: Dollars, olie en goud FOA (28-02-2000): In mijn vorige artikel “Fundament” hebben we verschillende vragen naar voren gebracht. Sommige waren impliciet en andere waren direct, maar allemaal werden ze genoemd om een denkpauze te creëren. Vandaag geef ik mijn gedachten op basis van een oude studie. Tegen 1971 had het overblijfsel van ons goudwisselsysteem twee krachten tegen zich werken. Ten eerste: De Verenigde Staten had veel meer dollars bijgedrukt dat het goud had om uit te keren. En dan houden we nog niet eens rekening met het feit dat Amerikanen niet in staat waren het binnenlandse aanbod van dollars in te wisselen voor goud. Het hele idee dat fysiek goud overheden ervan zou weerhouden teveel geld bij te drukken was volledig aan flarden geschoten. De realiteit van vandaag de dag dicteert dat iedere grote wereldmacht – niet alleen de Verenigde Staten – een koppeling van de geldhoeveelheid aan een vastegoudprijs met voeten kan treden. Het leek erop dat supermachten en naties, naarmate ze machtiger werden en grotere groepen mensen vertegenwoordigden, makkelijker weg konden lopen van het formele monetaire beleid. En daarmee het gunstige effect van goud op het monetaire systeem teniet konden doen. De Verenigde Staten had haar gouddekking al eens eerder aangepast, toen economische zware tijden aanbraken in de lokale economie. Toen de welvaart van bijna iedereen na de crash van 1929 werd aangetast namen we het goud gewoon weg uit het interne monetaire systeem, om het vervolgens te gebruiken als dekking voor het externe monetaire systeem (dollars in het buitenland). Inderdaad, al het Amerikaanse goud werd opgevraagd van de Amerikaanse bevolking. Voor iedereen die fysiek goud in bezit had (in hun hand), werd de historische dynamiek van goud als bescherming van het vermogen tijdens een allesomvattende schulddestructie weggehaald. Men liet niet toe dat goud haar werk zou doen, namelijk het opruimen van alle ‘dode welvaart’ die in de voorgaande periode gecreëerd werd met het inflateren van de geldhoeveelheid. Van de vele excellente schrijvers op het USAGold forum zullen sommigen inzien dat de “zware tijden” van economische contractie in eerste plaats veroorzaakt worden door het afwijken van een monetair systeem op basis van goud. Daar ben ik het mee eens, maar met de kennis van nu weten we dat de samenleving gewoon niet zal werken binnen een systeem dat slechte schulden volledig afschrijft. Zelfs niet als je de samenleving opdeelt in twee groepen: “de machthebbers” en “de rest van ons”. Ook dan is het nog steeds de manier waarop de wereld vanaf het begin gefunctioneerd heeft. Dus, mijn perceptie is dat toekomstige ontwikkelingen zullen plaatsvinden binnen de menselijke dynamiek zoals die altijd al geweest is. Ook: Nu we de regels in 1933 al één keer hadden aangepast deden we dat in 1971 nog een keer. Op dat moment werden er al zoveel dollars gecreëerd dat het toen al vrijwel zeker was dat er nog een
verandering zou gaan plaatsvinden in het spel van gouddekking. Inderdaad, het was volkomen duidelijk geworden dat goud niet de wil van een grote natie kan bedwingen. Ten tweede: Als aanvulling, het hele systeem an sich legt geen enkele discipline op. Denk daar maar eens over na. Algemeen geaccepteerd beleid dicteert dat het goud van een natie in hetzelfde geografische gebied moet liggen als waar het geld wordt uitgegeven dat door dat goud gedekt zou worden. Als het goud en de ‘substituten van echt geld’ [fiatgeld] onder het dak van dezelfde gemeenschap vallen, dan is er geen onpartijdige autoriteit die toeziet op de wijze waarop geld voor goud omgewisseld kan worden! Een natuurlijke en eerlijke verhouding van X aantal dollars voor X hoeveelheid goud kan naar eigen inzicht en naar de wens van de economie aangepast worden! Om een systeem op basis van goud echt te laten werken zou een andere natie het goud moeten bewaren dan de natie die het geld creëert. Een andere natie die de conversie van die munt in goud kan beheren. Zonder deze scheiding aan te brengen kan een grote moderne natie haar eigen wetten gebruiken om het goud uit het systeem te halen [zie Roosevelt in 1933] of besluiten het goud niet meer te exporteren [zie Nixon in 1971], indien de geldhoeveelheid te snel groeit. Juist, na dat eerste kwam het tweede en dat is precies wat er gebeurde na 1971. Onze moderne samenleving bracht al snel aan het licht dat ze niet in staat was de monetaire functie van goud te behouden, zodra dat goud op enige wijze verweven wordt met fiat geld. Zelfs niet als de valuta een claimbewijs op fysiek goud in de kluis vertegenwoordigde en internationale wetgeving de inwisselbaarheid van het claimbewijs afdwong! Slechts weinig mensen kunnen volledig accepteren of waarnemen dat olie de dekking werd voor alle dollars in de wereld, nadat de koppeling met goud in 1971 werd losgelaten. Maar dat is precies wat er in theorie en praktijk gebeurd is. Aan de hand van wat ik eerder geschreven heb maak ik mijn positie duidelijk. Mijn eerdere commentaren staan tussen — notaties. We beginnen met FOA (15-01-2000): — Ze gebruikten dit concept niet als een door “grondstof gedekt geldsysteem” in de “perceptie van een goudstandaard”. Op dat moment kochten we in eigen land olie met ‘fiat dollars’ [sinds 1933 was privé goudbezit verboden voor Amerikaanse burgers] en buitenlandse olie met ‘goud dollars’ [inwisselbaar voor goud tegen $35/oz]. Maar – zoals je hebt aangegeven – was de productie van dollars zo veel hoger dan wat de ‘gouddekking’ toestond dat het overduidelijk was dat de Verenigde Staten hun dollarcreatie koppelden aan de welvaart die olie bracht, en dus niet aan goudreserves. Op dat moment werd het goud en de olie afgerekend in dollars en verwachtte men dat overtollige buitenlandse dollars omgewisseld zouden worden voor goud. Maar zoals we kunnen waarnemen
was de kloof tussen de realiteit en de gebeurtenissen van dat moment even groot als vandaag de dag het geval is! Al het succes van de dollar werd uiteindelijk mogelijk gemaakt doordat olie zo ver beneden haar economische waarde voor de rest van de wereld geprijsd werd. Op dat moment hadden zelfs onze vrienden in het Midden-Oosten geen idee hoe nuttig olie was geworden voor het behoud van de wereldwijde economische basis. — Dat gelezen te hebben (en in gedachte te houden) kom ik terug op de impliciete vragen uit het vorige deel: “Waarom bleven andere landen, in het bijzonder de Europese, het fiat dollarsysteem na 1971 toch ondersteunen?” Om het simpel te houden: De hele gedachte achter het gebruik van papiergeld is het vertrouwen dat we er uiteindelijk iets mee kunnen kopen…. Bier, voedsel, kleding, auto’s enzovoort… Goud zat altijd in de mix van het geld om ons ervan te verzekeren dat we deze artikelen konden krijgen tegen enigszins standaard prijzen. Het grootste deel van de maatschappij heeft een vrij directe benadering die ongeveer als volgt gaat: “Het maakt me niet uit waar het fiat geld vandaan komt en waar het door gedekt is… zeker niet als ik er iets mee kan kopen ver beneden de kostprijs en het me nu meteen een voordeel oplevert!” Hier maakt olie de sprong van ‘zomaar een grondstof’ naar ‘een noodzakelijk goed voor de wereld dat de dollar dekt en kan dekken’. Voordat de Verenigde Staten in 1971 de goudstandaard loslieten expandeerde onze complete economische structuur, omdat we profiteerden van de gigantische hefboomwerking van goedkope olie. In die tijd verbeterde olie letterlijk onze levensstijl, omdat de prijs van olie in dollars zo ongelooflijk laag was in verhouding tot wat er door de wetenschap mogelijk werd gemaakt met olie. Moderne technieken maakte olie zoveel waardevoller dan de prijs die we ervoor betaalden, dat we onze schulden tot ver in de toekomst konden extrapoleren en onze geldhoeveelheiden konden laten toenemen. De stijgende productiviteit die mogelijk werd door de zeer goedkope olie zorgde ervoor dat het allemaal uit kon. In feite baseerde de VS haar economie en de waarde van haar geld op de toekomstige waarde van de stroom van olie, niet die van goud. Hier zijn dezelfde gedachten uit mijn bericht: — De nieuw verworven welvaart van goedkope olie werd gebruikt om de grote berg aan dollarschulden te rechtvaardigen. Zo lang een vat olie gebruikt kon worden om naar verhouding meer echte welvaart te produceren dan wat de dollar vertegenwoordigde, dan zou de dollarinflatie werken naar de enige politieke maatstaaf die telde: “Een verbetering van de levensstandaard!”—
Het enige probleem was dat als we op deze route zouden blijven er twee dingen moesten gebeuren. Als eerste zouden we gedwongen worden de goudstandaard te verlaten, omdat de geldhoeveelheid explodeerde (in verhouding tot de hoeveelheid goud). Daarnaast moesten we een nieuwe bron van olie vinden, omdat die van ons op zou raken. Nog meer uit mijn oude artikel: — Op dat moment (voor 1971) kochten we lokale olie (intern) met ‘fiat dollars’ [vanwege de confiscatie van goud in 1933] en buitenlandse olie met ‘goud dollars’.— — De dollarproductie liep zo ver uit de pas met de ‘gouddekking’ dat het overduidelijk was dat de Verenigde Staten hun dollarcreatie koppelden aan de welvaart die olie bracht. Omdat olie en het goud in Londen voornamelijk in dollars werd afgerekend hield men er rekening mee dat overtollige dollars werden omgewisseld voor goud.— In de ogen van de officiële denkers van dat moment moest de goudstandaard losgekoppeld worden om de binnenlandse economie van de Verenigde Staten te ontwikkelen. Daarom was het taak voor de Verenigde Staten om de rest van de wereld fiat dollars te laten accepteren die gedekt zijn door olie. Vervolgens was het taak meer olie te vinden die drie keer zoveel waarde had (in dollars) als wat het ons kostte om de olie te bemachtigen! Het was een verheven doel, één die een grote aanpassing vereiste. De transitie van de jaren ’70 was op zijn zachtst gezegd turbulent. Meer uit mijn artikel: — De Verenigde Staten exporteerden al zoveel dollars dat een verdere toename de perceptie van een “leegloop van goudvoorraden” zou verergeren. Dit was voor iedereen een probleem, omdat de geïndustrialiseerde wereld nog steeds goud wilde hebben. Tegelijkertijd vond de geïndustrialiseerde wereld de “niet-inflatoire” (relatief in die tijd) expansie van de dollarbasis prima, omdat het de nieuwe olie-economie en de reële goederen die dankzij olie geproduceerd konden worden vertegenwoordigde. De Verenigde Staten wilde nieuwe ‘lokale’ oliereserves (op het Amerikaanse continent), omdat die met ‘fiat dollars’ betaald konden worden in plaats van met ‘gold dollars’. Onze buurlanden in het noorden en het zuiden vroegen zelden om goud. In dat opzicht fungeerden ze voor de Verenigde Staten als lokale olieproducenten die betaald werden met ‘fiat dollars’. Echter, om deze reserves voor ‘fiat dollars’ te krijgen moesten ze voorkomen dat de goedkope olie uit het Midden-Oosten iedereen zou voorzien als de olieprijs zou gaan stijgen.— — Iedereen was overrompeld toen de koppeling tussen goud en dollars verbroken werd. Zoals ik hierboven gezegd heb was de geïndustrialiseerde wereld dol op de dollarexpansie, vanwege de gepresenteerde context van olie. De rest van de wereld zat gevangen tussen wat leek op een goed systeem op basis van goedkope olie en het verlies van de levering van goud. —— Zelfs toen we goud achterlieten (1971) en olie opkwam (1978) bleef het systeem gewoon werken, omdat olie wellicht $100 aan economische waarde leverde en voor $30 op de markt werd gebracht. —
Op een ietwat ingewikkelde manier, door de koppeling met goud los te laten, werd de olieprijs wereldwijd opgestuwd. Dat bevorderde de zoektocht naar nieuwe (nog steeds goedkope) olie, die betaald zou worden in dollars. Olie die nog steeds veel meer gebruikswaarde had dan de prijs die ervoor betaald werd. De G7-landen wisten dat ze aanvankelijk wat goud moesten verkopen, zodat de goudprijs geleidelijk en op een gecontroleerde manier een hoger prijsniveau kon opzoeken toen de ontkoppeling van goud met de dollar was losgelaten. Pas toen de olieproducerende landen begrepen dat de goudprijs op een redelijk niveau ‘gecontroleerd’ zou worden continueerden ze de prijsvorming van olie in dollars en was de aanvoer van olie voor enige tijd veilig gesteld. Het omwisselen van dollars voor goud op een wereldwijde markt werd toegestaan, voor zover dat noodzakelijk en gewenst was. Dit viel ook in de smaak bij de grote landen buiten de VS, omdat hiermee het ‘tweede probleem’ dat ik hierboven benoemde werd geadresseerd. Namelijk het probleem van de geografische locatie van datgene wat de munt dekt. Omdat de meeste oliereserves zich buiten de Verenigde Staten bevonden – en de Verenigde Staten langzaam door hun eigen reserves heen waren – kon olie in een zekere zin de vrije wil van de Verenigde Staten binnen de perken houden. Als de Verenigde Staten inderdaad af zou stappen van het beheren van een goedkope goudmarkt, of als ze de geldpers te hard liet draaien, dan zou men via een verhoging van de goudprijs de dollar kunnen devalueren. En nee, dat is niet het beste beleid voor de wereld, maar het een betere controle op het bijdrukken van dollars dan het goud in Fort Knox! Terugkerend naar de logica uit mijn vorige artikel “Fundament” was dit de context waarin de G7landen gebracht werden, nadat ze hun steun kenbaar hadden gemaakt voor nieuwe fiat dollars zonder koppeling aan goud. Zoals ik zei: het alternatief was een grote puinhoop geworden. Met deze nieuwe situatie werd er tijd gekocht. Tijd om ons een beeld te vormen van een nieuwe wereld reserve structuur en die te introduceren. Deze structuur werkte een aantal jaar in een gebroken patroon. Tegen alle verwachtingen in gingen de prijzen van olie en goud niet omhoog, maar werd iedere stijging gevolgd door een daling. Centrale banken zogen zich vol met dollarreserves en voorkwamen daarmee de hyperinflatie van de dollar. Ze bleven dollars accumuleren, omdat ze wisten dat goud in staat was al het waardeverlies van dollarreserves op te vangen zodra een nieuw systeem in gebruik zou worden genomen.
Landen die vandaag de dag nog steeds over weinig goudvoorraden beschikken hebben ogenschijnlijk geen idee waar dit allemaal naartoe leidt. Tot op zeker hoogte zijn ze door de Verenigde Staten gebruikt, omdat ze de dollars die ze in ontvangst namen nooit inwisselden voor goud. Ze moeten gedacht hebben dat de hoeveelheid dollars eeuwig kan blijven expanderen en nooit waarde zal verliezen! Vanuit deze gedachte hebben deze landen hun volledige sociale en economische structuur ingericht op het verkopen van goederen aan Amerika, allemaal in ruil voor een Amerikaanse droom. Nu, na al die jaren, beginnen ze eindelijk in te zien dat buitenlandse dollars waardeloos zijn, zo lang de Verenigde Staten een permanent handelstekort blijven maken dat niet zal omslaan in een overschot. Het echte risico wordt nu pas begrepen. De Amerikaanse economie zal alleen vertragen door hyperinflatie, die veroorzaakt zal worden door een verschuiving van de functie die de dollar heeft als reserve! Met gevangen dollarreserves en geen goud om daarvoor te compenseren stevenen deze landen af op regelrechte rampspoed. Opnieuw een stuk uit mijn vorige artikel ‘Fundament’: Denkers in het Euroland beginnen vandaag de dag in te zien dat ze geen dollars in hun reserves nodig hebben om marktaandeel te behouden in de Verenigde Staten. Zoals ik eerder al stelde: “Als de Verenigde Staten haar geldhoeveelheid opblaast en een bubbel produceert, dan werd de wereld overspoeld met geïnflateerd dollars die wij moesten kopen om de wisselkoers stabiel te houden… Maar met de euro op het toneel, waarom zou ik dan nog die dollars aanhouden als legitimering voor het creëren van mijn eigen munt? Ik kan goud kopen als “waarde reserve” en vervolgens mijn eigen geld drukken. Dat is niet anders dan dat ik dollars aanhoudt als reserves, maar ik heb tenminste een reserve die… niet afkomstig is van een onomkeerbaar handelstekort!!” In betere bewoordingen: De euro is nog steeds te klein om een massieve dumping van overtollige dollars op te vangen. Inderdaad, hoe meer de VS de euro in diskrediet probeert te brengen, hoe groter het risico is van een “Washington Agreement II”, waarin de BIS / ECB hun overtollige dollarreserves gebruiken om de papieren goudmarkt te omzeilen en op grote schaal fysiek goud kopen. In feite hoeven ze slechts op beperkte schaal de markt voor fysiek goud te betreden om de papieren goudmarkt in rook op te laten gaan. Dus, waarom daalt de euro? Of stijgt de dollar omdat een liquiditeitscrisis in de euro haar bestaansrecht bedreigt? Staan we aan de vooravond van een crash in de Amerikaanse markten en in de dollar? Allemaal veroorzaakt door een transitie weg van het dollar reserve systeem? We hebben wat oude artikelen over dit onderwerp die we later zullen bespreken…
Deel III: Een duidelijk pad FOA (03-02-2000): Denk terug aan de recente geschiedenis van goud en je krijgt een beter perspectief van de “nieuwe goudmarkt”. Na de sluiting van het goudloket in 1971 waren de effecten van grote aankopen van fysiek goud niet meteen voelbaar op de goudmarkt. In elk geval niet tot en met 1976. Het grootste deel van de wereld was nog steeds geschokt dat de doller niet langer gedekt was, maar de perceptie bleef dat goud uiteindelijk weer teruggebracht zou worden in het monetaire systeem. Ja, de dollar daalde weliswaar in waarde, maar niet zodanig dat het dollarreserve systeem erdoor onder druk kwam te staan. De wereld bleef vasthouden aan het gebruik van dollarreserves, zelfs toen deze niet meer gedekt werden door goud. De olieprijs begon een lange weg naar boven, maar veel van deze prijsbewegingen waren meer politieke statements dan een probleem gerelateerd aan de dollar. De oliestaten, die overspoeld werden met cash, konden immers nog steeds dollars tegen een redelijke prijs omzetten in goud (net als iedereen). Daar kwam bij dat de inkomsten uit olie veel harder stegen dan de prijzen van goud en andere goederen. Olieproducenten zagen weinig reden om halsoverkop in goud te vluchten, omdat sommige denkers nog steeds in de verwachting waren dat de dollar in de toekomst weer aan goud gekoppeld zou worden. Die verwachting werd nog sterker toen het voor Amerikaanse burgers weer werd toegestaan fysiek goud te bezitten. Vroeg in 1976 zakte de goudprijs terug naar $100 per troy ounce en werden de bezitters van dollars minder nerveus. Tegen die prijs was goud net iets meer dan twee keer de laatste officiële prijs van $42 per troy ounce… Het leek erop dat de Verenigde Staten bereikt hadden wat in die tijd voor onmogelijk gehouden werd. — Door de dollar van het goudwisselsysteem af te halen werd een grote stijging van de olieprijs in dollars uitgelokt. Zoals ik zei waren de meeste vroege prijsstijgingen politiek, maar niet alle. Sommigen stemden de olieprijs af op de goudprijs (die voortaan door de markt bepaald werd), met als doel te compenseren voor het waardeverlies van de dollar. Echter, in het begin was de olieprijs ruimschoots voldoende voor de olieproducerende landen om dollars te accepteren. Olie was toen – en is nog steeds – het levensbloed van “de nieuwe olie economie”. Voor de VS zette de stijgende prijs een grote zoektocht in gang om nieuwe binnenlandse reserves te vinden die in economisch opzicht niet rendabel waren onder het door goud gedekte dollarsysteem. Voor die tijd, toen de olieprijs nog niet steeg, dreigde de VS af te stevenen op een situatie waarin ze door haar olievoorraad heen zou raken en gedwongen zou worden vrijwel 100% van haar behoefte aan olie
te importeren uit het Midden-Oosten. Waar velen eind jaren ’60 over speculeerden werd later werkelijkheid, toen bleek dat het Midden-Oosten genoeg reserves had om de hele wereld van goedkope olie te voorzien. Hun reserves zouden het langer volhouden dan onze reserves. Bovendien waren ze goedkoper, zo lang we ze betaalden met goud dollars.—In mijn vorige stuk legde ik uit hoe olie de rol van goud overnam als dekking voor de dollar. Zelfs met de eerste stijgingen van de olieprijs in dollars was de rest van de wereld (inclusief de olieproducerende landen) bereid een dollar te accepteren die gebaseerd was op een steeds verdere uitbreiding van de “nieuwe olie-economie”. Tenminste tot halverwege 1976! Uiteraard, in deze periode was er voldoende achtergrondruis op het wereldtoneel. Dat is er altijd en meestal verstoort die ruis het grotere plaatje net voldoende om onze ogen af te houden van wat er werkelijk gebeurde. Het is alsof je een rivier van dichtbij in plaats van ver af bekijkt, je ziet niet waar de stroming heen gaat. —- Het IMF organiseerde op Jamaica een monetair topoverleg, waar in april de “Jamaica Akkoorden” uit voorkwam. Voor sommigen belangrijke mensen was dit het artikel dat het gouden punt goed duidelijk maakte. De Akkoorden waren een formele erkenning van het vlottende valutasysteem. Het markeerde een keerpunt in hoe de nationale supermachten fiat geld zouden gebruiken in de nieuwe economie. Maar nog belangrijker dan dat, goud werd “gedemonetiseerd” als reserve! —Bijna iedereen wist meteen wat hier de implicatie van was, namelijk dat goud niet langer de valuta zou dekken zoals ze dat ooit deed onder de goudwisselstandaard. Echter, voor de vijftien jaren die volgden, begreep niemand de volledige implicaties van wat er toen gezegd werd! In de Jamaica Akkoorden stond dat goud een ‘waarde reserve’ zou blijven! Juist, goud dat niet als geld, maar als ‘waarde reserve’ de dekking kon worden voor elke economie. Zelfs de dekking voor een nieuw reserve-systeem. Hieruit kon men ontwaren wat er later zou gaan gebeuren in de wereldwijde goudmarkt. Hier komen we later op terug. Het is geen raadsel waarom de goudprijs zo wild begon te bewegen vanaf de lage niveaus van dat jaar. Voor het eerst sinds de breuk van 1971 stuurde een zeer grote vraag naar goud de markt weer. En nee, het was niet het grote publiek dat gouden munten en goudbaren kocht. Ook waren het niet de handelaren op de futuresmarkt die de stijging van de goudprijs veroorzaakten. Het waren bezitters van grote dollarreserves die elkaar verdrongen om wat van die ‘waarde reserve’ te bemachtigen, voordat de prijs door het dak zou schieten. Het kopen van goud gebeurde in de vorm van 400 troy ounce baren, met grote hoeveelheden tegelijk!
Sommige centrale banken verkochten in deze periode wat goud om de vraag te bedwingen. De politiek en de media brachten het verhaal goed naar buiten terwijl ze het zagen. Maar de werkelijke reden waarom de goudprijs steeg was om olieproducerende landen en andere landen met grote dollarreserves te laten zien dat niet iedereen dollars kon omzetten als ze allemaal tegelijk goud wilden kopen. Hadden centrale banken niet wat goud verkocht, dan was de goudprijs gestegen tot in de duizenden dollars per troy ounce en was de dollar ver voor haar houdbaarheidsdatum vernietigd. Zonder een nieuw reserve systeem om de dollar te vervangen zou de wereldeconomie volledig zijn ingestort. Omdat er geen vooruitzicht was dat goud ooit weer het fiat geldsysteem zou dekken, was een groot deel van de stijging van de olieprijs eind jaren ’70 dollar gerelateerd. En het duurde nog tot midden jaren ’80 voordat er twee dingen gebeurd waren die de olieprijs voor een langere tijd weer omlaag brachten. Ten eerste: De ongelooflijke stijging van de goudprijs nam een deel van de behoefte van olieproducerende landen weg om goud te kopen. De olie zelf compenseerde namelijk al voor de prijsinflatie. Daar komt bij dat men de goudprijs in die tijd nog steeds relatief hoog vond. Daarnaast evolueerde de goudmarkt zich meer en meer in een markt voor papieren contracten dan voor fysiek goud. Het bood de hoop dat de financiële vraag naar fysiek goud afgevangen kon worden door papieren contracten. Europa, Londen en de VS werkten stilletjes samen om de prijs van goud beter te kunnen managen. Allemaal inspanningen die tot doel hadden tijd te kopen voor de dollar. Vanuit Amerikaans perspectief was die extra tijd nodig om de problemen van de dollar ‘op te lossen’. Vanuit een Europees / BIS perspectief werd er tijd gekocht om een vervanger voor de dollar te bouwen. Wisten deze twee machtsblokken wel wat de ander aan het doen was? Ik vermoed van wel. Maar, zoals dat meestal het geval is in een oorlog, denken de generaals van beide kanten dat de tegenstander geen schijn van kans heeft. Uiteindelijk was het effect van dit alles een vastgelopen goudmarkt, alhoewel de redenen daarvoor verschillend waren. Ten tweede: Toen de olieproducerende landen begrepen dat de evolutie van deze ogenschijnlijk vrije goudmarkt betekende dat olie de dekking werd voor de waarde van de dollar (met een onderdrukte goudprijs) besloten zij de productie van olie midden jaren ’80 op te schroeven. De combinatie van een groter aanbod van de OPEC-landen zorgde er – samen met de toegenomen binnenlandse productie van olie – voor dat de olieprijs begon te dalen. Het hele proces werd door de media gepresenteerd alsof de wereld de OPEC-landen probeerde op te zadelen met dollars. Maar niemand maakte ooit de connectie dat de olieproducerende landen niet gedwongen werden genoegen te nemen met dollars. De wereld zou toch wel olie zou blijven kopen. Toch bleven ze de dollar voor de goede zaak ondersteunen!
De olieproducerende landen hadden door de jaren heen hun politieke ups en downs en dat zag men ook terug in de prijzen. Toch bleef het aanbod van olie verzekerd bij een gelijkblijvende en een dalende goudprijs. In de tien jaren van 1985 tot 1995 merkten maar weinig mensen op dat, hoewel de prijsontwikkeling van olie en goud in de pas liepen, goud en olie nooit fysiek in dezelfde richting stroomden. Ook begrepen de meeste mensen niet dat de goudmarkt ontworpen was om speciaal voor dit doel goud te leveren. Met de meeste dollarproblemen opgelost begon de G7 inspanningen te verrichten om de dollar in het spel te houden. Ondanks het gegeven dat de dollarschulden ouder werden en de tijdlijn van dollar op begon te raken… In 1985 startte men een serie bewegingen op de valutamarkt die zou duren tot begin jaren ’90. Van de Plaza Akkoorden (1985) tot de Louvre Akkoorden (1987)… Allemaal waren het inspanningen om elke dollarcrisis op de lange baan te schuiven. Het leek erop dat, ongeacht hoeveel de dollar geïnflateerd werd en ongeacht hoeveel dollarschulden er gemaakt werden, men onvoorwaardelijke steun aan de dollar zou blijven verlenen voor het oog van de hele wereld. Zelfs de goudmarkt mocht niet de indruk wekken dat er een valutacrisis gaande was. De ‘nieuwe goudmarkt’ bekende kleur in 1987, toen de goudprijs van $500 per troy ounce snel omlaag werd gebracht. Inderdaad, de evolutie van een fysiek goudmarkt in een nieuwe – voornamelijk papieren – goudmarkt, was goed onderweg. De daling van de goudprijs, kort nadat die een piek had bereikt tijdens de Golfoorlog, was nog verbazingwekkender. Het was ongeveer hier, begin jaren ’90, dat sommige spelers in de goudmarkt stopten met het verhandelen van goud. In plaats daarvan begonnen ze langzaam fysiek goud te accumuleren. Het leek erop dat ze eindelijk begrepen hadden wat er in de Jamaica Akkoorden besloten was. Inderdaad, het was de moeite waard om alle “toekomstige winnaars” op de tafel te houden! Omdat, ongeacht hoe hoog dollarbezittingen zouden gaan, het goud voorbestemd was nog veel hoger te gaan. In december 1991 ondertekenden twaalf leden van de originele Europese Economische Gemeenschap (EEG, nu de Europese Unie) het Verdrag van Maastricht. Daarin werd het proces op papier gezet voor de totstandkoming van een nieuwe muntunie, de Europese Monetaire Unie (EMU). Toen dit verdrag gesloten werd konden we zien dat er inderdaad een doel was achter de formatie van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) begin jaren ’70. Het verdrag volgde namelijk nauwgezet het ‘Smithsonian Agreement’ dat in 1972 in Washington ondertekend werd. Een akkoord waarin de breuk tussen de dollar en goud officieel werd vastgelegd. Ook was het geen toeval dat men in 1976 voor het eerst hoorde van de gesprekken over een Europees valutablok in de vorm van de Europese Economische Unie (EMU). Dat was namelijk het jaar van de Jamaica
Akkoorden. De Europese Economische Gemeenschap, een voorbode voor de komst van de euro, werd begin jaren ’80 al officieel. Op 1 januari 1999 werd de euro geboren. In de kranten werd de nieuwe euro als valuta meteen onderwerp van speculatie. Hoe hoog of hoe laag zou de munt gaan? Zou de munt blijven? Waar is de munt goed voor? Enzovoort, enzovoort… Echter, compleet verborgen uit het zicht werd één belangrijk aspect over het hoofd gezien. Toen de euro gelanceerd werd hadden de twee grote economische machtsblokken in de wereld (Europa en de VS) niet langer meer een gezamenlijk doel om de papieren goudmarkt in stand te houden! De papieren goudmarkt, die ooit opgezet en ondersteund werd om de vraag naar goud te absorberen en de goudprijs te dempen, was niet meer nodig… Wat een overzicht: Vanuit het perspectief van het Euroland was er geen noodzaak meer de dollar te ondersteunen met een lage goudprijs. Nu de euro in stelling was gebracht, met een groot deel van de nieuwe wereld reserve asset als ondersteuning, was er geen reden meer om goud te kopen tegen $280 of te verkopen tegen $480 per troy ounce. Inderdaad, Euroland maakte de wereld kenbaar dat ze met het Washington Agreement uit de papieren goudmarkt stapte. We verwachten dat gedurende de vijf jaar dat deze overeenkomst van kracht is [1999-2004], de prijs van fysiek goud zal stijgen. Een prijsstijging die het gevolg is van een gebrek aan aanbod van fysiek goud, dat buiten de door Londen gedomineerde papieren goudmarkt om verhandeld wordt. We verwachten ook een afwikkeling van de markt voor papieren goudcontracten, waarvan de prijs zal fluctueren tussen $0 en $ oneindig. Bovendien kan de dollar – die er vanaf dit moment alleen voor staat – nu zo hoog of zo laag gebracht worden als handelaren willen. Vanuit het perspectief van de olieproducerende landen kan er nu nog maar een klein deel van alle dollars worden omgezet in fysiek goud, omdat de fysiek goudmarkt slechts een schaduw is van de totale ‘papieren goudmarkt’. Nu de helft van de spelers die de goudmarkt ondersteunden zich terugtrekken onder de paraplu van de euro zal de papieren markt terugkeren tot slechts een papieren duplicaat. Dit in gedachte nemend moet het niet als een verrassing komen dat de olieprijs vrijwel meteen begon te stijgen na de vorming van de Europese Monetaire Unie. Uiteindelijk zal zelfs een olieprijs van $30 de wereldwijde dollarschuld doen wankelen, tot een punt waarop de dollarindex begint in te storten. Dat zal leiden tot een vlucht van dollars naar euro’s of naar een combinatie van euro’s en goud als betaling voor ruwe olie. Voorheen zagen zij hetzelfde drama voltrekken, namelijk dat van een aanhoudende dollar liquiditeitscrisis die eigenlijk al lang over datum is. Nu wordt het van kwaad tot erger, omdat het Euroland de Amerikaanse schulden niet meer wil financieren. Dag in dag moeten we toezien hoe de
Federal Reserve alsmaar meer reserves in het systeem pompt in een poging de dollarband op te blazen die al vol zit met ‘euro-gaten’! Vanuit het perspectief van goud: De Jamaica Akkoorden signaleerden een permanente verschuiving weg van het concept waarin goud en fiat valuta in strijd met elkaar zijn. Echter, de positieve effecten van deze verschuiving zouden pas zichtbaar worden wanneer het zieke dollarsysteem zou bezwijken onder haar schulden. Tot en met 1999 had één van de twee grote machtsblokken van de wereld er belang bij om het dollarsysteem in stand te houden. Indien er geen vangnet was om op terug te vallen zou een ineenstorting van de dollar tot gevolg hebben gehad dat de wereld goud weer zou gebruiken als valuta. Dat zou de wereld in een grote depressie storten. Waren de gesprekken over een Europese muntunie in 1997 spaak gelopen, dan waren de olieproducerende landen niet de enige geweest die op fysiek goud zouden bieden. Maar dat gebeurde niet. Spoedig zal fysiek goud weer de rol vervullen die het eeuwen geleden ook al vervulde, namelijk het vertegenwoordigen van alle bezittingen en productieve vermogens in de wereld. Echter, in een wereld waarin er veel meer moderne producten zijn dan ooit in de geschiedenis, zal goud als vrij verhandelbare waarde reserve gewaardeerd worden als nooit tevoren. Je vraagt je misschien af: Wat is de dynamiek van deze positie? En zijn de investeerders van deze wereld voorbereid op deze gebeurtenis? Ik geef je mijn visie in het volgende deel.
Deel IV: De waarde van goud FOA (03-02-2000): Om goud te kunnen begrijpen moeten we er met een wereldse blik naar kijken, in een “ruime context”. Dit is belangrijk, omdat goud zich bewezen heeft als opslag van waarde over de duur van een mensenleven. En dat geldt nog meer in termen van generaties, dus niet de horizon van tien jaar waar de meeste van ons naar kijken. Hoewel goud in termen van fiat geld vaak te boek staat als een slechte investering voor de korte termijn, heeft het op de langere termijn ieder papieren geldsysteem overtroffen. Dat komt omdat ieder papieren geldsysteem uiteindelijk ten onder gaat, terwijl het goud blijft bestaan. Zowel over de korte als over de lange termijn biedt fysiek goud een verzekering van het vermogen van generaties. Dit is zelfs het geval wanneer men in het beginstadium van een geldsysteem in goud stapt, omdat oorlog, politiek en natuurrampen het kapitaal van een land kunnen aantasten. Dit heeft ook betrekking op iemands persoonlijke vermogen, dat wordt uitgedrukt in de valuta van de samenleving. Tot goudmijnen aan toe! Over de langere termijn kan men nooit het rendement op aandelen en obligaties vergelijken met het bezitten van goud. Dit om de simpele reden dat wanneer goud gevangen zit in een valutasysteem, haar waarde onjuist vertegenwoordigd wordt tijdens het ouder worden van het geldsysteem. Slechts het nut van goud als een grondstof wordt weerspiegeld in de prijs, niet haar veel hogere waarde in de functie van “waarde reserve”. Op dit moment zijn we getuige van één van de weinige momenten in de geschiedenis van papiergeld waarin goud een grote sprong in waarde zal maken in een relatief kort tijdsbestek. Misschien kunnen we deze periode definiëren als de periode tussen 1990 en 2010. In de eerste tien jaar hadden we de accumulatiefase. In de volgende vijf jaar kunnen investeerders achterover leunen en toekijken wat er gaat gebeuren. In de laatste vijf jaar kunnen we een deel van ons vermogen in fysiek goud aanspreken. Dit zal gebeuren in een transitie van een verouderend geldsysteem – dat nog steeds verstrikt zit in het onderdrukken van goud – naar een nieuw geldsysteem dat gebouwd is om de goudprijs vrij te laten bewegen. In deze nieuwe orde zien we goud terugkeren tot een waardereserve van wereldklasse, één die geen enkele koppeling meer heeft met een officieel geldsysteem. Nogmaals: Zodra fysiek goud wordt losgemaakt van papiergeld, zal haar waarde in reële termen sterk stijgen. Het moderne tijdperk van goud veranderde niet. Banken lenen de valuta uit die geïnvesteerd wordt. Vervolgens creëren bedrijven en overheden nog meer geld, op verzoek van het volk. Eerst is het geld
een ontvangstbewijs voor goud, daarna wordt het een ontvangstbewijs voor meer ontvangstbewijzen. Er wordt meer geld gecreëerd wordt om de falende ontvangstbewijzen te redden, maar er is geen goud om het te dekken! Deze bijna eindeloze cyclus gaat door, een proces waarbij de waarde van goud steeds meer naar de achtergrond wordt gedrukt. Tegen het einde van dit spel raken we er zelfs van overtuigd dat de ‘natuurlijke dingen’ en de ‘echte dingen’ in het leven niet de enige vorm van welvaart zijn. Een contract wordt ook gezien als spaarvermogen. Dat zal eindigen! Iedere keer als de hoeveelheid schulden groeit slijt het geldsysteem, omdat er altijd meer ‘fiat ontvangstbewijzen’ zijn dan wat de mensheid ooit aan productiviteit kan leveren. Vervolgens, op het einde van de tijdlijn van een valuta, in een vloedgolf van menselijke emoties, komen we aan bij de natuurlijke conclusies van het niet-oplosbaar financieel probleem! Een van de conclusies die we trekken is dat fysiek goud de verloren waarde kan vervangen die we ooit toekenden aan schulden en bezittingen in termen van fiat geld, zelfs de verliezen in papiergoud en in goudmijnaandelen! In dit drama kunnen de nominale fiat waardes, die ooit verhandeld werden als claims op vermogen, niet meer op gelijke voet gewaardeerd worden met echte tastbare dingen. Zodra dit punt bereikt wordt zal er op een epische schaal naar natuurlijke echte waarde gezocht worden. Tijdens dit proces stroomt de hele maatschappij, inclusief de overheidsstructuren en de monetaire systeem, in onze emotionele vloedgolf weg naar de zee. Daarbij veegt ze alle bestaande verhoudingen tussen de valuta van deze wereld en de tastbare waardes weg. We zullen getuige zijn van de nieuwe verhoudingen die tot stand komen. Dit is de reden waarom zoveel mensen niet begrijpen waarom men in deze tijden fysiek goud moet hebben, in de afsluiting van dit tijdperk. Men stelt zich de vraag: Waarom nu? Wat is er nu anders dan twintig of zestig jaar geleden? Ze zien alleen de waarde die goud heeft in de vorm van juwelen en vergelijken die met de officiële goudprijs uit het verleden ($42 per troy ounce). Daaruit concluderen ze dat een koersbeweging richting $600 genoeg is en beleggen ze in goud om het bij dat koersdoel met winst te verkopen. Daarmee ontnemen ze zich de grootste prijsstijging. De huidige perceptie ten aanzien van goud bestaat omdat we alleen de recente geschiedenis van goud kennen. In die recente geschiedenis werd het onnatuurlijk geprijsd in fiat valuta als het Britse pond en de Amerikaanse dollar. Het werd niet parallel aan deze valuta verhandeld als zijnde een fysieke ‘waarde reserve’. In de prijsverandering die komen gaat zal goud alle vooruitgang in welvaart weerspiegelen die we sinds die vroege jaren van de Europese geldsystemen op basis van gouden munten hebben meegemaakt.
Nogmaals, voor de meesten van ons laat de recente geschiedenis alleen een vergelijking van goud met fiat geld toe. Dat zorgt ervoor dat we de huidige waardering van goud in termen van fiat geld accepteren. De waarde van goud was in de afgelopen periode de gemanipuleerde prijs binnen een Angelsaksische geldsysteem, een geldsysteem met een verlengde tijdlijn. Een periode waarin we de Amerikaanse dollar de rol van het Britse pond zagen overnemen en deze munt de vertegenwoordiger werd van alle welvaart in de wereld. Inclusief de welvaart in goud! Tijdens deze hele periode kende de goudprijs kleine bewegingen omhoog en omlaag. Zelfs onze recente 20+ jaar zijn representatief voor deze kleine verschuivingen. Echter, doordat we er vanuit de bril van fiat geld naar kijken zien we deze bewegingen als grote bull en bear markten van het edelmetaal. Ondertussen bouwde een grote sprong in goud energie op, wachtend op het einde van het huidige dollarsysteem. Zodra alle koppelingen tussen goud en dollars verbroken zijn zal de relatieve waarde van goud in een moderne wereld van welvaart en productiviteit terugkeren. In deze moderne tijd zal blijken dat het oude adagium van “een goed pak voor een troy ounce goud” een veel en veel te lage waarde toekent aan goud.
Deel V: Waarom men de dollar steunde FOA (10 maart 2000): Uit verschillende invalshoeken stelden we dezelfde vraag: Waarom bleven zoveel landen in de wereld het dollar reserve systeem accepteren, nadat de dollar van de goudwisselstandaard af was gegaan? Ze hadden absoluut een keuze: Doorgaan met het gebruiken van dollars of teruggaan naar het gebruik van goud. Ze kozen ervoor de dollar te gebruiken! Ik heb al laten zien dat landen met dit beleid lijnrecht tegen het gezonde verstand in gingen, vooral toen duidelijk werd dat de VS een beleid zou voeren van aanhoudende monetaire expansie. Een beleid dat inflatie bracht voor alle valutasystemen in de wereld, tot het einde van 1997 aan toe. Mijn standpunt is dat hun acties alleen te rechtvaardigen zijn vanuit de positie dat men tijd wilde ‘kopen’. De meeste grote landen in Europa en de rest van de wereld hadden een economie die op zichzelf kon staan in een competitieve wereld. Uiteraard, de transitie vanaf een dollar reserve systeem zou pijnlijk zijn geweest. Maar vergelijk dat verlies eens met het gedeelte van de welvaartsstijging die de rest van de wereld als belasting betaalde aan de VS, door kunstmatig de wisselkoers van de dollar te ondersteunen… Centrale banken voerden een beleid dat de productiviteit van haar burgers verspilde, met als doel een falend dollarsysteem nog langer in stand te houden. Ze waren toch niet dom?! Zoals ik eerder schreef in het artikel “Fundament“: — De meer ontwikkelde economieën van de G7, de landen die over een goudvoorraad beschikken, zaten met een andere vraag. Als het opzuigen van dollarreserves gelijk stond aan het importeren van dollarinflatie – en er tegelijkertijd een Amerikaanse afzetmarkt voor goederen gecreëerd werd – waarom zouden ze dan niet meteen hun eigen munt bijdrukken om de koopkracht die Amerikaanse burgers hebben, ook te geven aan de eigen bevolking? — Aan de andere kant: Waarom zou je geen markt creëren voor je eigen goederen door deze te verkopen aan je eigen bevolking, en daarvoor je eigen valuta als reserve te gebruiken? Het was duidelijk dat het falen van het dollarsysteem na 1971 een gezonde dosis substantiële prijsinflatie zou toedienen aan de VS. Niet slechts de 10% of de 13% die we kregen! De grote Europese landen, waarvan de geldsystemen de komende 20+ jaar ook zouden expanderen, zouden hun levensstijl in dat geval meer in verhouding brengen tot hun productiviteit. Dit was tenminste redelijker dan de belasting die men zou betalen in de vorm van ondersteuning van de dollar. Of toch niet? Juist. De hele wereld zou verder omlaag gegleden zijn op de inflatieschaal, indien men de dollar had laten vallen. De levensstijl van iedereen was in dat geval nog veel verder omlaag gegaan. Meer in de VS en iets minder in Europa, maar nog belangrijker dan dat: de hele internationale handel zou aanzienlijk vertraagd worden zonder een vorm van wereldreservemunt. Het was niet uit te sluiten dat, indien we het dollar reserve systeem hadden verlaten, we er generaties lang over zouden doen om de internationale handelsstromen weer op het oude niveau terug te brengen. Zo
groot zou de impact zijn geweest, indien er een financiële breuk van deze omvang had plaatsgevonden. En toch keerden ze niet terug naar goud! In de ogen van velen was goud niet meer de controlerende macht die de wereldwijde financiële stromen en handelsstromen kon reguleren. Goud was in die tijd een optie, maar de wereld had net gezien hoe een moderne supermacht simpelweg kon weglopen van de discipline van goud. Uit mijn eerdere stuk: — Zelfs onder een puur op goud gebaseerd geldsysteem zal de mens iets verzinnen om er derivaten van te maken. In dat proces wordt er – linksom of rechtsom – altijd meer goud uitgeleend dan we hebben en meer dan we ooit terug kunnen betalen. Je hoeft maar in de geschiedenisboeken te duiken om dit bevestigd te krijgen. Keer op keer beginnen we met een solide fundament van goud, dat snel gedegradeerd wordt tot troep. Dat is niet iets Amerikaans, dat is hoe de wereld werkt. — Het lijkt erop dat de enige verklaring voor de aanhoudende steun voor het dollarsysteem het ‘kopen van tijd’ was. Tijd om een nieuwe wereldreservemunt te creëren. Maar dan wel een die onderworpen werd aan een hele groep van diverse landen met tegenstrijdige politieke wensen. In deze constructie zou niet langer één land de lakens uitdelen. Daarnaast werd de noodzaak weggenomen om [het geld] te [laten] concurreren met goud. Laat goud de ondersteunende “waarde reserve” zijn, die verhandeld wordt in een vrije markt. Niet uitgeleend en niet als monetair goud, om prijsmanipulatie te voorkomen. In deze constructie vertegenwoordigt een moderne fiat valuta uitsluiten de productiviteit van de naties die ze vertegenwoordigt. Dat is niets anders dan de fiat geldsystemen die we meer dan zestig jaar lang doorstaan hebben. Alleen dit keer zonder de illusie van een gouddekking en haar disciplinerende werking. Als zodanig zal de vrije goudmarkt voortdurend de verschillende valuta van de wereld devalueren. Op een soortgelijke manier als waarop de aandelenmarkt voortdurend corrigeert voor de inflatie van de lokale valuta. Misschien zijn de baten van deze nieuwe constructie het waard om zoveel productieve bezittingen en besparingen op te offeren. Misschien zullen we nooit te weten komen hoe ver de wereld afgegleden zou zijn als we de dollar destijds al hadden afgeschreven. Zonder die kennis als maatstaf kunnen we niet beoordelen of het verlies van de afgelopen decennia het waard was. Vandaag de dag wordt de steun voor de dollar afgebouwd in de groeiende schaduw van de euro. Dit zal uiteindelijk een enorme negatieve impact hebben op alle papieren bezittingen die uitgedrukt zijn in dollars. Of die nou gezien worden als harde of zachte papieren bezittingen, de prijsinflatie die komen gaat zal het gebruik van instrumenten die dollars vertegenwoordigen overbodig maken. In het volgende deel: Hoe olie gebruikt werd om de motieven achter de bouw van de euro te maskeren, ondanks het feit dat olie de creatie ondersteunde.
Deel VI: Richting een monetaire unie FOA (11-03-2000): Op weg naar de Europese Muntunie werd men geconfronteerd met veel politieke problemen. Om een consensus te bereiken voor een gemeenschappelijke Europese munt hadden de ontwerpers tijd nodig, heel veel tijd. Het laatste waar ze behoefte aan hadden was een wereldwijde economische depressie die veroorzaakt zou worden door een falend dollarsysteem. Tussen 1976 en 1982 werden de fundamenten voor een nieuw systeem gelegd. Het was een traag en moeizaam proces, omdat de dollar gedurende deze periode en de jaren die eraan vooraf gingen al de nodige stuiptrekkingen vertoonde. Ze hadden nog minstens tien jaar nodig, maar zonder iets om de dollar aantrekkelijker te maken was zelfs vijf jaar al te lang geweest. Werken met een grote groep landen vereist een zorgvuldige discussie van alle ideeën in het openbaar. De agenda moest dus iets te bieden hebben voor iedereen. Daar kwam bij dat deze nieuwe munt niet gezien mocht worden als alternatief voor het gebruik van dollars, anders zou de VS zeker geprobeerd hebben verdeeldheid te zaaien in de groep. Het is belangrijk te begrijpen dat het grootste deel van de wereld tenminste één andere valuta wou zien die een deel van de functie van de dollar kon invullen. Ze hoefde de dollar niet te vervangen. Voor dit doel gaven de meeste landen filosofische en politieke steun voor de creatie van een Europese munt. Echter, om een dollar te kunnen ondersteunen die compleet los was geraakt van enige fysieke dekking was de hulp van een aantal machtige spelers nodig. Er was een andere groep landen die bijzonder geïnteresseerd was naar hoe deze nieuwe munt eruit zou komen te zien, namelijk de olieproducerende en exporterende landen. Voor 1971 zaten ze goed, omdat ze hun olie verkochten in door goud gedekte dollars. Ook al wisten de olieproducerende landen toen nog niet hoeveel hun product werkelijk waard was… De waarde van goud liep immers gelijk op met de waarde die gecreëerd kon worden in de moderne [en meer productieve] economie. Beter gezegd: als olie meer productiviteit opleverde voor de economie, dan zou die extra productiviteit weerspiegeld worden in een stabiele waarde van goud. Maar na 1976 kreeg men door dat de olie verkocht werd voor dollars met een onbekende toekomstige waarde. Met de economische ontwikkelingen die zich toen ontvouwden zagen de olieproducerende landen hetzelfde als wij. Uit mijn eerdere artikel: “Voordat de Verenigde Staten in 1971 de goudstandaard loslieten expandeerde onze complete economische structuur, omdat we profiteerden van de gigantische hefboomwerking van goedkope olie. In die tijd verbeterde olie letterlijk onze levensstijl, omdat de prijs van olie in dollars zo ongelooflijk laag was in verhouding tot wat er door de wetenschap mogelijk werd gemaakt met
olie. Moderne technieken maakte olie zoveel waardevoller dan de prijs die we ervoor betaalden, dat we onze schulden tot ver in de toekomst konden extrapoleren en onze geldhoeveelheden konden laten toenemen. De stijgende productiviteit die mogelijk werd door de zeer goedkope olie zorgde ervoor dat het allemaal uit kon. In feite baseerde de VS haar economie en de waarde van haar geld op de toekomstige waarde van de stroom van olie, niet die van goud.” Na 1976 sprongen olieproducerende landen weer op goud, maar ze kwamen er al spoedig achter hun overtollige instroom van dollars nog niet eens gedeeltelijk in goud omgezet kon worden, omdat het goud verhandeld werd in een nieuwe grondstoffen arena. Voor deze landen was goud kopen niet zomaar een belegging, maar de betaling voor olie in de vorm van een waardereserve die wereldwijd erkend werd. Oliebezittingen voor goudbezittingen! Als centrale banken in deze periode geen goud verkocht hadden, dan was de goudprijs alleen door de vraag van olieexporterende landen omhoog geschoten. De olieproducerende landen en de rest van de wereld kwamen hierdoor tot de ontdekking dat er een wereld van verschil was tussen het omruilen van goud dollars voor fysiek goud bij de centrale bank en het kopen van goud als zijnde een grondstof in de grondstoffen arena. In werkelijkheid was de goudmarkt alleen een vrije markt voor grondstoffenhandel. Het mocht nooit verhandeld werden als zijnde een ‘waardereserve’. De opties waren beperkt. Men kon rechtstreeks fysiek goud kopen, met als resultaat dat de prijs ver voorbij haar ‘geld voor olie’ waarde zou stijgen . Of men kon goud onderdeel laten uitmaken van een mandje van valuta als betaling voor olie. Daarmee zou men impliciet het statement maken: “los dit valuta probleem op of jij bent diegene die het hoog geprijsde goud moet kopen”. Maar de olieproducerende landen kozen een derde optie. Ze gingen door met het verkopen van goud voor dollars die steeds waardelozer werden, wachtend op iets dat het falende dollar reservesysteem zou kunnen vervangen. Dus keken ze toe, terwijl de VS zei haar problemen met de dollar op te zullen lossen en Europa zei aan een alternatief te werken voor de dollar. Het was duidelijk dat de VS geld bij zou blijven drukken, zo lang ze olie kon kopen voor een prijs die lager was dan de verwachtte opbrengst van die olie. In dat geval zou de Amerikaanse levensstijl immers verbeteren. In dit model zou de dollareconomie uiteindelijk ineenstorten op het moment dat olie in dollars uitgedrukt niet meer goedkoop genoeg was. Als aanvulling daarop: het afrekenen van olie in een mandje van valuta plus goud zou eveneens zijn vastgelopen. Het was op dit punt – tussen 1980 en 1985 – dat zowel de VS als Euroland bewezen hadden dat ze goud stabiel konden houden, indien olie het spel draaiende wist te houden. Hogere olieprijzen brachten inderdaad meer olieproductie in de Verenigde Staten op gang. Dit deed wonderen in het verlengen van de dollareconomie en de schuldenberg die ermee werd
opgebouwd. Vanuit deze positie konden de olieproducerende landen het rechtvaardigen om dollars aan te nemen als betaling voor olie, maar ook niet voor meer dan een decennium. De VS en het Verenigd Koninkrijk waren in die tijd druk bezig om een markt voor goudcontracten op te zetten, een markt die als afleider zou functioneren voor de vraag naar goud. Als dat geld niet meer op fysiek goud zou bieden, dan zou er meer fysiek goud overblijven dat olieproducerende landen konden krijgen in ruil voor de dollars die ze vergaarden met de export van olie. Toch is hiermee niet het hele verhaal uitgelegd. Het kostte tijd om de Europese Muntunie te bouwen, maar wie zou uiteindelijk al die overtollige dollars moeten dragen die geproduceerd werden door een opbloeiende Amerikaanse economie? In 1986 was de bloeiende Amerikaanse economie het resultaat van de nog steeds goedkope olie. De olie werd aan de VS en aan alle andere landen verkocht voor overgewaardeerde dollars die de wereld overspoelden in een onafgebroken handelstekort. Uit mijn vorige artikel: “Deze structuur werkte een aantal jaar in een gebroken patroon. Tegen alle verwachtingen in gingen de prijzen van olie en goud niet omhoog, maar werd iedere stijging gevolgd door een daling. Centrale banken zogen zich vol met dollarreserves en voorkwamen daarmee de hyperinflatie van de dollar. Ze bleven dollars accumuleren, omdat ze wisten dat goud in staat was al het waardeverlies van dollarreserves op te vangen zodra een nieuw systeem in gebruik zou worden genomen.” In deze nieuwe opstelling (na 1982) werkte de Amerikaanse economie en het dollarsysteem alleen als de olie in dollars goedkoop kon worden geleverd. Het is geen geheim dat goedkope olie gemaakt kan worden door de oliekraan verder open te draaien. Echter, het afrekenen van olie in niet door goud gedekte dollars was een politieke overeenkomst die vroeg of laat gewijzigd zou worden. Het was de steun die buitenlandse centrale banken verleenden aan de dollar die ervoor zorgde dat de wereldreservemunt onder deze omstandigheden kon blijven functioneren. Maar zonder de bonus van een lage goudprijs en in het vooruitzicht een aanzienlijke herwaardering van goud, hadden de olieproducerende landen al veel eerder hun olie afgerekend in een mandje van Europese valuta + goud. De VS heeft al bewezen dat ze niet te vertrouwen is met welke vorm van goud gedekte valuta dan ook. De meeste grote Europese landen daarentegen hadden nog steeds een goede reputatie ten aanzien van het vertrouwen in goud. Dit is waar we de impact van de olieproducerende landen zagen in de bouw van de Europese Muntunie. Als zij zich aangetrokken voelden tot het nieuwe Eurosysteem, dan zouden ze een andere houding aannemen ten aanzien van goud. Ze zagen de 1976 “Jamaica Akkoorden” en dachten: nu het toch op papier staat, kunnen we goud
niet beter aanhouden als ‘waarde reserve’ in plaats van als geld? Zodra goud buiten het monetaire systeem geplaatst is, en een prijs bereikt heeft die hoog genoeg is, dan kan het een wereldreserve worden om olie in af te rekenen, zonder de economie van een land te vernietigen. Dit waren de vroege gedachten die tot op de dag van vandaag evolueren. Het was de kunst op de goudmarkt functionerend te houden tussen het toen en het nu. Er moest in elk geval wat goud beschikbaar zijn om overtollige dollars in te wisselen, zodat de goudprijs enigszins stabiel blijft en de mijnbouwsector intact blijft om nieuw goud op de markt te brengen. Dat laatste was belangrijk, omdat de BIS wist hoe het dollarregime goud gebruikte om de waarde van de dollar te fixeren. Hun agenda was te combineren met de oprichting van de Europese Muntunie, terwijl de twee machtsblokken twee compleet verschillende agenda’s volgden. Beide machtsblokken [VS en Euroland] wilden de dollar ondersteunen, maar de VS was bereid de goudprijs te laten zakken zo lang ze daarmee goedkope olie veilig stelde. Het was een kortzichtig politiek proces, maar wel één die stemmen opleverde. De BIS was bereid de goudprijs boven de $280 per troy ounce te houden tot de introductie van de Europese Muntunie. Als ze dat niet had gedaan, dan zou ze de steun van de olieproducerende landen voor het Eurosysteem verloren hebben. Dat was niet alleen omdat deze prijs nodig was om de grootste goudmijnen in bedrijf te houden, maar ook omdat een olieprijs van $8,75 in goud hun absolute bodemprijs was. Toen de gebroeders Hunt spraken over “een ounce zilver voor een vat olie” zaten ze dichter bij de waarheid dan ze zelf dachten. Voor 1971 was de laagste olieprijs door producenten vastgesteld op ongeveer 1 gram goud (met een goudprijs van $42,22 per troy ounce was dat ongeveer $1,30). Met een prijs van 1 gram goud per vat olie zou $280 per troy ounce de bodemprijs zijn. Het is niet vreemd dat de werkelijke dollarprijs van een vat olie nooit rond dit niveau is gebleven. In ieder geval was dit de verklaring voor de confrontaties in de zomer van 1999. Hoewel de Europese Muntunie gereed was, was de euro nog te jong om de olie gedeeltelijk in af te rekenen. Toen de goudprijs verder omlaag werd gedrukt door het dollarregime, werd de steun van de olieproducerende landen voor zowel de euro als de dollar onzeker. Het Washington Agreement on Gold loste dat niet alleen op, ook was het een officiële aankondiging naar de rest van de wereld dat er een einde zou komen aan de papieren goudmarkt. Juist, deze overeenkomst maakte de weg vrij voor de komst van olie die in euro’s afgerekend zou gaan worden. Vandaag de dag zijn we nog steeds op weg naar olie die in euro’s afgerekend wordt. Sinds de introductie van de euro begon de olieprijs te stijgen, zoals we voorspeld hadden. Wat er nog over is van de goudmarkt is een gigantisch papieren derivaat dat langzaam maar zeker haar geloofwaardigheid verliest. De helft van de voormalige steun voor deze papieren goudmarkt, namelijk het Euroland, is weggevallen met de komst van de euro. Op dit moment worden veel
van de openstaande goudcontracten omgezet voor afhandeling in euro’s. Het is slechts een kwestie van tijd voordat de illusie van een dalende euro wordt weggespoeld door een crash van de Amerikaanse aandelenmarkt en de dollar. In het volgende deel praten we meer over de gebeurtenissen die vandaag de dag [in het jaar 2000] plaatsvinden.
Deel VII: Valuta is geen vermogen Another (04-06-1998): Ik denk dat de derivatenmarkt voor goud door de jaren heen de controle van de BIS wist te ‘breken’. Goud wordt door veel grote instituties in de wereld aangehouden als kapitaal. Deze ‘giganten’ begrepen het nut van een goudprijs van $350 per troy ounce. Rond dit prijsniveau kon de goudmijnsector overleven en kon men goud als kapitaalreserve aanhouden. Een goudprijs van minder dan $300 was onwenselijk, omdat zelfs de BIS gedwongen zou worden iets te doen bij een goudprijs ver beneden de $280. De laatste kleine goudoorlog eindigde begin jaren ’80, toen men kon kiezen tussen de Amerikaanse dollar en een overstap naar een door goud gedekt economisch systeem. Er bestond toen geen andere wereldreservemunt. Goud verloor de strijd tegen de dollar en iedereen bleef dollarreserves accumuleren. Vandaag de dag is er een nieuwe munteenheid gevormd. Deze kan de waardering van goud in dollars breken, zonder een totale destructie van wereldwijde valutamarkten en economieën te veroorzaken. Binnen afzienbare tijd kunnen olieproducerende landen hun voorraden aanbieden tegen een correcte waardering. Een waardering die de industrie en de handel zal ondersteunen in ruil voor een herwaardering van echte waarde (goud) in termen van een echte valuta (euro’s)… Another (26-05-1998): Vanaf de dag dat we geboren worden leren we dingen te waarderen in slechts één noemer: valuta! Kan een mens de waarde van al zijn of haar bezittingen op een andere manier waarderen? Als je de waarde van twee dingen wilt vergelijken, komt dan niet eerst automatisch de gedachte in je op van “hoeveel dollars is dit waard, hoeveel dollars is dat waard”? Het zit diep in onze geest dat we alleen waarde kunnen zien in termen van valuta. Ik stel me dan de vraag: Kunnen we dan überhaupt wel waarde zien? De Westerse geest is gefocust op de vraag wat ik vandaag de dag kan kopen voor de laagste prijs. Echter, in deze moderne wereldeconomie is de laagste prijs altijd een functie van de wisselkoers. Neem bijvoorbeeld de Japanse yen. Die wordt vandaag de dag vergeleken met de dollar en gebruikt om spullen te kopen. Een jaar later kan Japan deze goederen voor veel minder aanbieden, omdat de yen in waarde gedaald is ten opzichte van de dollar. Maar wat is dan de echte waarde van een aankoop geweest? Was de juiste waarde die van vandaag of die van een jaar geleden…? Begrijp dat alle waarderingen onderworpen zijn aan wisselkoerscompetitie! Het is binnen deze wisselkoerswaardering waarin de burger al zijn of haar vermogen uitdrukt! Een veilige manier om vermogen voor de toekomst vast te houden, nietwaar? Vraag dat de Koreanen en Indonesiërs! Men moet begrijpen dat je vermogen vandaag de dag niet hetzelfde is als wat je valuta zegt dat het is! In deze wereld is de valuta slechts voor transacties! Het is voor het kopen, verkopen, verdienen en betalen, niet om de waarde van het familievermogen te bepalen! Besef het volgende: de drukkers van geld zullen de eigenaar van het geld nooit vertellen dat het minder waard is geworden. Dat
oordeel is voorbehouden aan de persoon aan wie je de valuta aanbiedt! Ik vraag nogmaals, hoe kun je de werkelijke waarde van je bezittingen weten als die waarde alleen bekend is in termen van valuta die voor hun waarde onderworpen zijn aan de wisselkoers met andere valuta? Veel van jullie zullen hier lang en diep over nadenken, maar zullen weinig logica vinden voor deze redenering. Dat komt omdat je de hele geschiedenis dingen niet anders gewaardeerd hebt dan in valuta. Sommigen zullen zeggen dat ze beleggingen hebben die de laatste jaren geweldig in waarde zijn gestegen en dat ze ver vooruit lopen op de inflatie, mocht die in de toekomst aanwakkeren. Ik zeg dan: “jouw beleggingen – wereldwijd – zijn nauwelijks in waarde veranderd, omdat de valuta waarin je die beleggingen uitdrukt sterk in waarde zijn gedaald”. De prijsinflatie die komen gaat zal groter zijn dan je je ooit voor kunt stellen! Je hebt niet geleerd om waarde in iets anders uit te drukken dan in valuta, dit staat een goed overzicht in de weg! Er is meer… Vandaag de dag heeft de wereldreservemunt een wisselkoers van $1 tegenover 1/300 troy ounce goud. Het is deze wisselkoers die de dollar anders maakt dan bijvoorbeeld de valuta van Indonesië. Misschien is dat een veilige gedachte? Echter, ook deze wisselkoers van 1/300 troy ounce goud per dollar is onderhevig aan wisselkoerscompetitie. Deze nieuwe wisselkoers tussen dollars en goud werd mogelijk doordat nieuw ´papiergoud´ voor dezelfde waarde geaccepteerd werd als fysiek goud. Deze grote nieuwe markt voor papiergoud werd gecreëerd om het aanbod van ´verhandelbaar goud´ te vergroten. Het aanbod van fysiek goud kon onvoldoende uitgebreid worden met een lagere goudprijs, een prijs die de dollar sterker zou maken in termen van goud. Maar – zoals met alle nieuwe markten – moest er onderpand ingebracht worden om de papieren claims geloofwaardigheid te geven. Pas dan zou de goudmarkt dit papiergoud in grote hoeveelheden accepteren. Dat onderpand werd gevonden in olie… Sommigen zeggen dat de goudprijs daalde omdat niemand het kocht. Ik zeg dat de goudprijs daalde omdat het zoveel gekocht werd! Men kocht terwijl de markt voor goud dikker werd gemaakt met extra papieren claims op goud! Begrijp het volgende: De goudprijs in dollars kon alleen maar dalen als er een markt bestond voor papiergoud dat steeds goedkoper kon worden aangeboden! Deze papieren goudmarkt kon alleen voortbestaan zo lang de goudprijs daalde. Als dat niet het geval was, dan was het uitschrijven van goudcontracten niet lucratief! Het was jarenlang in het belang van ons allemaal dat de goudprijs in dollars dicht bij de productiekosten bleef. Die tijd is nu zo goed als zeker voorbij. Op een dag verliest papiergoud de kredietwaardigheid die olie haar nu nog geeft, omdat er concurrentie komt van een nieuwe reserve valuta! Op die dag wil al het papiergoud fysiek goud worden, terwijl goudcontracten in dollars in alle haast omgezet worden naar goudcontracten in euro. Men zal zien dat de waarde van het goud dat Europese centrale banken verkochten weer terug zal komen in de vorm van een euro die sterk is in termen van goud. De goudreserves die
worden aangehouden voor de euro zorgen voor steun, maar het zal de totale destructie van de dollar goudmarkt zijn die het verschil zal maken. Als men in de toekomst vasthoudt aan bezittingen die in dollars gewaardeerd worden, dan zal men er op een gegeven moment achter komen dat de waarde niet hetzelfde was als wat de dollar zei dat die was! Op die dag weet je wat je bezittingen waard zijn, uitgedrukt in het echte vermogen van onze voorvaders! Met deze nieuwe wisselkoers tussen de dollar en goud eindigt je zoektocht naar… de werkelijke waarde van goud. Dank u!
Deel VIII: Crash van de papieren goudmarkt FOA (17 maart 2000): We bereiken nu een tijdperk waarin zich een “valutaoorlog” zal ontketenen. Alles wat hieraan vooraf ging was slechts een periode van voorbereiding voor de bouw van een nieuwe alternatieve valuta. De jaren die we hieraan besteed hebben waren bedoeld om de wereld een ontsnappingsmedium te bieden voor het moment waarop de dollar eindelijk in hyperinflatie komt. Weinig beleggers kunnen ‘bevatten’ dat de dollar in werkelijkheid al ‘ge-hyperinflateerd’ is, maar zonder het effect van hogere prijzen. Jaren van begrotingstekorten, teveel lenen en schuldexpansie hebben de illusie gecreëerd dat de dollar immuun is voor prijsinflatie. Die illusie is zichtbaar in ons gigantische handelsbalanstekort, dat jaren lang blijft aanhouden zonder enig negatief effect op de wisselkoers van de dollar. Het is overduidelijk dat andere beleggers – dus niet de centrale banken – de dollar ondersteunden, zonder te weten dat ze meespeelden in een stervend geldsysteem. De enige reden waarom we de inflatie van de dollar niet terug zagen in de prijzen van alledaagse goederen was de steun van andere centrale banken voor onze munt middels interventie op de valutamarkt. Zoals ik heb laten zien in mijn andere artikelen was deze steun op zijn best ingewikkeld te noemen en duurde deze 15 tot 20 jaar. Het wordt nog steeds gedaan met een doel. Dat doel is om de dollar te ondersteunen voor wereldwijde economische handel, zodat we niet allemaal in een diepe depressie terecht zouden komen. Inderdaad, de steunpilaar voor dit systeem was een alsmaar uitdijende monetaire basis van dollars. Er is simpelweg geen andere manier om oude dollarschulden te betalen zonder deze monetaire expansie. Dit hele lange termijn proces was zeer duidelijk voor een paar grote financiële spelers, omdat die zich aan het voorbereiden waren voor het einde van de dollar als reserve. Hun strategie bestond uit een aantal verschillende elementen. Eén daarvan was om over een lange termijn fysiek goud te kopen. Het andere was de acceptatie dat alle handel en investeringen uiteindelijk een transitie zouden maken weg van de dollar. Om daarom voorbereid te zijn begonnen zij hun papieren bezittingen en bedrijfstransacties in andere valuta uit te drukken (de euro neemt veel van deze transitie stroom over). Dit hebben ze gedaan omdat, wanneer de dollarprijzen van alledaagse goederen en diensten signalen van prijsstijging vertonen, alle vormen van dollar derivaten in hoog tempo afgewikkeld zouden worden. Beter gezegd: het falen van contracten in dollars zullen zichtbaar worden in de vorm van een discount van deze derivaten ten opzichte van hun onderliggende waarde. En omdat er tegen het einde van het dollarsysteem een gigantisch spel van derivaten is opgebouwd zal de afwaardering zichtbaar zijn in bijna alles dat verhandeld wordt. Niet alleen goud.
De eerste tekenen dat de officiële steun voor de dollar wordt afgebouwd is zichtbaar in de prijsvorming en in het officiële beleid. De plaats waar de echte inflatie voor het eerst zichtbaar zal worden is niet in goud – wat veel mensen denken – maar in de aandelenmarkten. Hun lange bull market, die in veel gevallen begon aan het begin van de jaren ’80, weerspiegelt het resultaat van wereldwijde dollarexpansie worden prijsinflatie. Het is pas sinds het afgelopen jaar dat de aandelenmarkt een signaal uitzendt dat wijst op de transitie naar een situatie van dollarexpansie zonder de steun van de rest van de wereld. Beter gezegd: de grote prijsinflatie komt eraan op een niveau dat gelijk staat aan hyperinflatie. De explosieve stijging van aandelenkoersen weerspiegelde dit. Een ander plek waar we de verandering in kunnen zien is olie. Jarenlang werd iedere stijging van de olieprijs ongedaan gemaakt door de productie op te schroeven en het aanbod te vergroten. Op deze manier leverden de olieproducerende landen steun aan het dollarsysteem. Zelfs conflicten in olieproducerende landen mochten niet resulteren in een dollar vernietigende prijsstijging. Pas toen de euro gelanceerd werd en men zag dat dit een mogelijke ‘backup valuta’ zou worden voor de dollar, werd er niet langer extra aanbod op de markt gebracht om de olieprijs in dollars laag te houden. De olieprijs is in een gebroken patroon gestegen en weer gedaald, maar ze zal van nature geneigd zijn te stijgen. Deze beleidsverandering is niet alleen een stem van vertrouwen in Euroland, ook ondersteunt het de reserves van het Eurosysteem door een veel hogere toekomstige prijs voor fysiek goud. Een olieprijs van rond de $30 (en in de toekomst $45+) zal de goudprijs opwaarderen naar $930 per troy ounce, uitgaande van de oude ratio van omgerekend 1 gram goud voor 1 vat olie voor de ontkoppeling van goud aan de dollar in 1971. Dit heeft aanhoudende handel in goud door de BIS veroorzaakt, aangezien ze meer aanbod van fysiek goud zocht buiten de papiermarkt voor goud op de LBMA. Een proces dat de illusie van papiergoud alleen maar verder kan vernietigen. Uiteindelijk zal een goudprijs van $930 de absolute bodemprijs blijken te zijn, zodra de echte prijsinflatie in de dollar begint. Het meest recente voorbeeld van officieel beleid ten aanzien van de dollar was het Washington Agreement. Dit markeerde het einde van de Europese steun voor de markt van goudcontracten, een markt die de koppeling tussen olie en dollars in stand hield. In het begin (jaren ’80) was de oprichting van een markt voor goudcontracten het initiatief van tenminste twee machtsblokken. Vandaag de dag wordt deze markt nog maar door één machtsblok ondersteund, namelijk de Brits/Amerikaanse. Ondanks dit accepteerde de VS een herziende goudstructuur van het IMF. Als gevolg daarvan neemt de VS vandaag de dag twee posities in die tegenstrijdig zijn met elkaar. Vanuit de ene positie is een
verhoging van de goudprijs wenselijk, om de steun van het IMF te houden voor dollarschulden in het buitenland. Aan de andere kant probeert ze de ‘goudhandel’ solvabel te houden met een alsmaar lagere goudprijs. Dit plaatst het Euroland, de BIS en de grote landen met fysiek goud op ramkoers met de papieren goudmarkt die door de VS in het leven werd geroepen. De gevolgen hiervan zullen hoogstwaarschijnlijk zichtbaar zijn in een vloedgolf (letterlijk) van nieuw papiergoud, in een poging de geloofwaardigheid van de markthandelaren te beschermen. Vandaag de dag zien we de impact van de veranderde dynamiek terug in een goudmarkt die eigenlijk niets meer of minder is dan een grote papieren afgeleide die louter bestaat voor de boekhouding. Deze goudmarkt blijft levensvatbaar tot op het moment waarop fysiek goud zich niet meer aanbiedt. Zonder twijfel zullen goudmijnen de allerlaatste zijn om fysiek goud te leveren, wanneer de papieren goudprijs verder en verder naar beneden afglijdt. Jarenlang hebben goldbugs gedacht dat goud het ontsnappingsmechanisme zou worden voor de dollar en niet een andere valuta. Ze hebben niet veel bij stil gestaan bij de realiteit dat de moderne wereld goud niet wil en niet kan waarderen als waarde reserve zonder een digitale valuta om goud in te prijzen. Zodra de dollar haar neergang inzet door prijsinflatie zal haar toepassing als reserve en – nog belangrijker – haar waardering van goud in de wereldwijde goudmarkt, stoppen. Dit zal een onverwachte vertraagde positieve impact hebben op de waardering van goud, wanneer de papieren goudmarkt haar laatste stuiptrekkingen vertoont. En zo kan het zijn dat we door de prijsinflatie van de dollar de prijzen van alles zien stijgen, terwijl de goudprijs daalt doordat er geen fysiek goud is om contracten in af te handelen. Uiteindelijk zal de goudmijnsector door verliezen van de aandeelhouders gedwongen worden te stoppen met het aanbieden van goud in termen van dollars. Ik verwacht dat gedurende deze periode de prijs van fysiek goud zal exploderen, omdat een gebrek aan handel het aanbod zal beperken. De meeste handelaren van papiergoud vandaag de dag begrijpen niet dat de echte prijsinflatie van de dollar een krimp van de fysieke goudhandel tot gevolg zal hebben, ongeacht hoe hoog of laag de goudprijs gaat. Ze zullen verscheidene dollarderivaten van goud gebruiken, zelfs als het aanbod van papiergoud sterk toeneemt. Dit proces dwingt de prijs van goudcontracten naar beneden. Desondanks zullen de handelaren roepen dat ze ‘in de goudmarkt’ zitten en zullen ze jammeren dat manipulatie van de goudprijs hen met verliezen opzadelt. Het is belangrijk voor de nieuwe spelers te begrijpen dat geen enkele overheid of bankier in de wereld de dollarprijs van fysiek goud kan manipuleren, zodra de echte prijsinflatie begint op te treden in de wereldreservemunt. Bij een falend geldsysteem zullen overheden en bankiers snel genoeg opmerken dat hun aanbod in een spreekwoordelijk ‘zwart gat’ van vraag zal verdwijnen.
Voordat de effecten van prijsinflatie in de dollar zichtbaar worden kan men alleen maar de prijs van papieren contracten manipuleren. Slechts het feit dat handelaren bereid zijn fysiek goud te verkopen voor een prijs die op de papieren goudmarkt tot stand komt wil nog niet zeggen dat dat ook de werkelijke waarde is die fysiek goud vandaag de dag heeft. Om wat meer to the point te komen: dit is simpelweg een tijdelijke situatie die zichzelf zal uitputten, omdat het aanbod van fysiek goud tegen de prijs van papiergoud zal opdrogen. Vanaf dat moment worden alle contracten voor goud gedwongen in een default en zullen ze waardeloos worden. Deze moderne papieren goudmarkt is een relatief nieuw concept in de wereldwijde goudhandel. Ze werd de afgelopen vijftien jaar geschapen door bankiers, Westerse handelaren en mijnbouwbedrijven. Zij ondersteunden deze markt door in contracten te handelen, in plaats van fysiek goud te kopen. Het is waar dat de voorstanders van de papieren goudmarkt misschien oneerlijk zijn geweest in het aanwijzen van de gevolgen van hun acties, maar niemand werd ooit gedwongen de papiermarkt voor goud te gebruiken. Zonder de cashflow van handelaren had de papieren goudmarkt niet kunnen bestaan in de omvang die ze nu heeft. Ja, het is waar dat de cashflow in de papieren goudmarkt in overeenstemming was met de agenda van zowel het Euroland, het dollarregime als van de olieproducerende landen! Maar dit is de werkelijkheid voor iedere investering waarbij de koper bereid is de zekerheid van fysiek bezit op te geven in ruil voor een contract met tegenpartij risico. Zelfs vandaag de dag geven de kopers van call opties hun geld weg door in deze illusie te geloven, in plaats van dat ze simpelweg fysieke gouden munten kopen. De werkelijkheid is dat Westerse handelaren van papiergoud en beleggers in goudmijnaandelen vandaag de dag geëvolueerd zijn en op geen enkele manier meer vertegenwoordigt wat de term goldbug ooit betekende. Vandaag de dag zijn de pleitbezorgers van fysiek goud de echte goldbugs, omdat zij de werkelijke instrumenten in handen hebben die de handelaren van papiergoud slechts denken te bezitten.
Deel IX: De rush naar fysiek goud FOA (1 april 2000): Iedere keer als de goudprijs in dollars omlaag wordt gedrukt horen we overal op het internet wanhoopskreten. Begrijp goed dat dit niet de geluiden zijn van fysieke pijn, maar van het eeuwen oude litteken dat voortkomt uit het feit dat iemand zijn vermogen geeft aan een ander en er niets voor terug krijgt. Als pleitbezorger van fysiek goud horen we dit aan als een signaal dat er meer goedkoop goud onze kant op komt. Als koper van fysiek goud wordt het feest alleen maar groter en neemt ons vermogen toe! Een pleitbezorger van goud ziet dit edelmetaal als vermogen en zal dit blijven accumuleren wanneer de prijs gunstiger wordt. Volg je diegene die in papiergoud beleggen of zelfs in de goudmijnsector, dan zie je waar de meeste verliezen vandaan komen bij dalende prijzen. Sommige goudmijnen zijn misschien een goede koop, maar de meeste niet. Sommigen zullen goud beschouwen als een vertrapte reliek en zullen zweren nooit meergoud te kopen. Echter, vanuit onze visie hebben ze nooit goud gekocht. Hun idee van vermogen hedgen met goud bevat de aanname dat papiergoud hetzelfde is als fysiek goud. Dat is nooit zo geweest en dat zal het ook nooit worden. Handel in papier werkt alleen als de wereld van papierhandel intact is. En juist die wereld valt op dit moment uit elkaar! Er is een groot risicoverschil tussen het gokken op de goudprijs voor korte termijn winsten en het kopen van een stuk vermogen voor een aanstaande crisis. Voor mij persoonlijk zit het grootste verschil in de werkelijke waarde die verkregen wordt in de toekomst, niet vandaag. Als gevolg het politieke goudbeleid van afgelopen vijftien jaar leken de beleggers in papiergoud meer op dronken matrozen. Hun beleggingen hebben daar ernstig onder geleden. Wachtend op de grote omslag deden ze steeds één stap voorwaarts en dan weer twee naar achteren. Al die tijd gaven ze hun dollars op zonder daar iets voor terug te krijgen zodra de verwachte omslag eindelijk komt. Aan het eind van de rit worden ze ontnuchterd wakker en komen ze erachter dat ze weinig vooruitgang geboekt hebben met hun goudbeleggingen. Echter, zij die fysiek goud bezitten zullen zoveel rendement behalen dat bijna iedere belegging van vandaag erbij zal verbleken. Een voorbeeld: Goud heeft het bij lange na niet zo slecht gedaan als sommige handelaren in papier ons deden geloven. Als man van de wereld bezit ik veel verschillende valuta (inclusief dollars) en die gaan allemaal even veel omhoog en omlaag als goud. Sommigen zelfs meer. Omdat ik een groot deel van mijn vermogen in goud heb is de wisselkoers van belang.
In januari 1985 kocht je met een dollar 1/300ste troy ounce goud. Op datzelfde moment kocht je er 3,25 Duitse Marken en ongeveer 250 Japanse yen voor. Tien jaar later, in 1995, koop je voor een dollar 1/375ste troy ounce goud, 1,4 Mark en minder dan 100 yen. Hier hebben we twee wereldklasse valuta die meer dan 100% in waarde stegen ten opzichte van de dollar! Goud was stabieler, omdat het slechts 25% in wisselkoers bewoog. Sinds januari 1999 is goud nog stabieler dan de euro. De wisselkoers van goud is sindsdien met minder dan 5% veranderd. Wat ik duidelijk probeer te maken is dat vandaag de dag alle valuta zullen stijgen en dalen in de race naar hun eindbestemming. Echter, in dit proces kunnen de veranderingspercentages tijdelijk veel groter zijn dan die van goud, waardoor het edelmetaal het meest stabiel lijkt te zijn van allemaal. En desondanks blijven de goudkevers jammeren over hoe de goudprijs crasht. In dit licht bezien moeten we onszelf beschouwen als verzekeraars die het risicobeleid van papiergeld moeten schrijven. Hoe meer een valuta fluctueert, hoe meer rente we moeten ontvangen om ons vermogen in papier vast te houden. Juist, precies zoals een verzekeraar het geluk kan hebben dat de renteopbrengst groot genoeg is om het wisselkoersverlies op te vangen. Desondanks zijn valuta niet zo aantrekkelijk in de hedendaagse realiteit. Fysiek goud wordt een uitstekend instrument om vermogen in aan te houden, één die een veel hogere premie betaalt dan welke andere valuta dan ook. Het ontbreken van een rentevergoeding op goud is een grote vergoeding in verhouding tot het falingsrisico dat inherent is aan papiergeld. In de toekomst zullen sommigen bereid zijn een negatieve rente te betalen om goud te kunnen verkrijgen. Hiermee bedoel ik dat men goudcontracten zal kopen waarvan de tegenpartij in gebreke is gebleven en dat men alsnog zal proberen de tegenpartij te dwingen het goud te produceren. Soms zal dat lukken, maar meestal niet! Voor iedereen van jullie met gevoel voor intrige is dit het moment om goud te kopen tegen negatieve rente. Als de VS stopt met het van de berg af gooien van rotsblokken van papiergoud en gewoon zou toekijken wat er gebeurde, dan zou ze zien dat de lawine zichzelf in gang heeft gezet en geen hulp meer nodig heeft. De hele berg van papiergoud is aan het schuiven. Al die tonnen aan contractueel goud die men vandaag de dag aan elkaar heeft toegezegd is nooit zo echt geweest als beleggers altijd dachten. Het was slechts een illusie van papieren aanbod. Het meeste goud dat de Europese centrale banken en andere centrale banken verkochten kwam niet verder dan de kluis van de volgende centrale bank. De wereld van de goudhandel bracht dit verhaal naar buiten als verkopen van fysiek goud, een verhaal dat de dollar ondersteunde.
Vandaag de dag is Europa de grootste aanhanger van Freegold die de wereld sinds lange tijd gezien heeft. Terwijl zij hun beleid voeren zal de markt voor papiergoud in dollars, zoals we die nu kennen, falen. De volledig onverklaarbare verkoop van goud door de Bank of England zijn slechts een middel daartoe geweest. Ze zijn veel meer bezig om bij de euro te komen en hun gezichtsverlies te beperken dan om het dollarsysteem nog langer te redden. De VS staat er alleen voor, nu ze de ‘dollarstrijd’ en de ‘oliestrijd’ verloren hebben. De prijs van ruwe olie zal niet lang gevangen meer blijven in de huidige bandbreedte. Dit werd politiek geregeld om gezichtsverlies van de VS te beperken. Wij, de Verenigde Staten, doen nu beroep op iedereen door ons laatste beetje politieke kapitaal in te zetten en de dollar zonder enig resultaat verder te inflateren. Een grootste hyperinflatie in prijzen staat ons te wachten, een hyperinflatie die ingeluid zal worden door een grote breuk in de derivatenmarkt van valuta. Zodra dit proces zich ontvouwt zal de papieren goudmarkt spoedig afgewaardeerd worden tegenover fysiek goud. Een afwaardering die de de prijsvorming van goud en het systeem van fysieke goud toewijzing zal breken. Begrijp goed dat de grootste goud rush de vlucht zal zijn van papiergoud richting fysiek goud. Elke vorm van belegging in goud die als volgt te omschrijven is… “dit beleggingsproduct hoort in je portefeuille als het goud” … zal gedumpt worden, om vervolgens van de restwaarde die er nog is wat echt goud te kopen. Kijk toe hoe dit zich zal voltrekken, je zult de druk gaan voelen. Ik hoop dat men de prijs van papiergoud verder omlaag kan drukken zonder het aanbod van fysiek goud te verstoren. Want zodra het geloof in het papier gebroken wordt is de markt voor fysiek goud slechts een korreltje zand aan de kust. Een jaar geleden stonden we ook voor dit kruispunt. Dezelfde stress die veroorzaakt werd door de totstandkoming van het ‘Washington Agreement’ in de zomer van 1999. Ik verwacht dat er deze keer sterkere medicatie toegediend zal worden nu goud onder de $280 per troy ounce staat! Het enige verschil vandaag is dat de euro meer volwassenheid krijgt en de olieproducerende landen steeds onafhankelijker worden.
Deel X: Het Central Bank Gold Agreement FOA (3 april 2000): Vorig jaar voorspelde het Washington Gold Agreement (WA) het einde van de moderne papieren goudmarkt zoals we die nu kennen. Echter geloofden maar weinig mensen dat er iets substantieels was gebeurd, omdat de goudprijs niet stand wist te houden na de prijsstijging die volgde op het Washington Gold Agreement. De meeste mensen trekken deze conclusie omdat ze hun ogen op de bal houden en niet op het spel. De WA was een direct antwoord op die manier waarop het dollarregime de papieren goudmarkt gebruikte om de waarde van het echte goud omlaag te drukken. Voor de geboorte van de euro zou een extreme manipulatie van de goudprijs tot onder de $280 per troy ounce tot een andere WA geleidt hebben. Het meest waarschijnlijk was een directe aankoop van fysiek goud geweest door de BIS. Ze zouden dit goud hebben toegewezen aan dezelfde officiële rekeningen als waar de goudstromen van de BIS nu naartoe bewegen. Maar vandaag de dag opereren we in een nieuw gevestigde Euro omgeving. Het feit dat de VS en het Verenigd Koninkrijk akkoord gingen met de WA alleen is al voldoende bewijs van de politieke macht die de Euro heeft. In essentie heeft de alliantie van de BIS en de ECB de wereld op het spoor gezet naar een nieuwe manier om goud te waarderen en te verhandelen. Een proces dat de liquiditeit van fysiek goud in Londen zal doen opdrogen en die veel mensen met verwondering zal achterlaten. Om te begrijpen wat er gaande is moeten we onze ogen op “het spel” houden en niet “op de bal”. Pleitbezorgers van fysiek goud moeten de berichten van ‘TownCrier’ op het USAGold forum nog eens doornemen. Hij heeft consistent aangetoond hoe de goudverkopen van het Euroland zich voltrekken via de BIS. Hoewel er binnen het Washington Gold agreement ruimte is om in ene tijdsbestek van vijf jaar in totaal 2.000 ton goud te verkopen werden er geen voorzieningen getroffen om dat goud officieel naar de markt voor goudcontracten te brengen. De aankomende goudverkoop van Zwitserland en de recente verkoop van goud door Oostenrijk maken dit punt duidelijk. Je moet begrijpen dat de BIS geen goud koopt om het vervolgens buiten het netwerk van centrale banken en de rekeningen van bepaalde landen weer te verkopen. Nog belangrijker aan de WA is dat alle contracten die uit stonden toen de WA ondertekend werd de komende vijf jaar zonder neerwaartse bijstelling van de criteria voortgezet kunnen worden. Op termijn zet dit druk op de fysieke goudmarkt, in een poging de verplichtingen op goud die op papier
gemaakt zijn na te komen. In feite draait de BIS nu aan ‘goudkraan’ en kan ze de stroom van fysiek goud die gebruikt wordt om contractuele verplichtingen na te komen naar wens sturen. De meeste analyses geven een verkeerde interpretatie aan deze strategie. Het is geen poging om de prijs van goudcontracten op te stuwen. Integendeel, de effecten zijn juist tegenovergesteld. In de huidige dollar goudmarkt komt er een neerwaartse (!) druk op de goudprijs, wanneer er minder fysiek goud beschikbaar is. Handelaren moeten niet alleen meer contracten aanbieden op aflopende contracten door te kunnen rollen, daarnaast moeten ze ook nog extra contracten op de markt brengen om de goudprijs omlaag te drukken. In een markt waarin de beschikbaarheid van fysiek goud vermindert is dat de enige manier om opbrengst te genereren waarmee posities doorgerold kunnen worden. In dit politieke spel wordt de markt van goudcontracten, die de dollar ondersteund, gedwongen zichzelf de nek om te draaien. Dit is ook de reden waarom ik voorzie dat het schaarse fysieke goud in de duizenden dollars per troy ounce verhandeld zal worden zodra dit achter de rug is. Wanneer we een blik in de toekomst werpen zien we het einde van de papieren goudmarkt. Het is dezelfde markt die in 1971 evolueerde in een soort valutamarkt op basis van contractueel goud. Een markt die door de politiek in hyperinflatie gedwongen zal worden op een vergelijkbare manier waarop valuta in hyperinflatie terechtkomen. Net zoals de dollar tot ondenkbare extreme geïnflateerd werd om het Amerikaanse banksysteem te beschermen, zo wordt het papiergoud geïnflateerd tot het punt waarop het vertrouwen verloren gaat. Ik denk dat een grote ‘default’ in goud aanstaande is en dat die afgedwongen zal worden door de ECB en de BIS. Tot aan dat moment zullen er goudcontracten gecreëerd worden in volumes die we nog niet eerder gezien hebben. Inderdaad, ze zullen bijdrukken voor wat ze waard zijn. Letterlijk! Als de prijzen van goudcontracten ongeveer op dit niveau stoppen, dan zijn we ervan verzekerd dat het dollarregime werkelijk het einde bereikt heeft van wat ze bij kan drukken. Als de goudprijs nu begint te stijgen zal het nalaten van de Bank of England om goud te verkopen een bewijs vormen dat een grote default in de pijplijn zit. Er is geen enkele reden om nog goud naar de LBMA te brengen als de markt voor goud daar niet meer is. Verder moeten we een plotselinge stijging van de open interest (OI) op de Comex in de gaten houden (twee of drie keer de totale OI). Dit is dezelfde indicator waar we een jaar geleden om deze tijd naar keken. De vlucht op goudcontracten te kopen is niets meer of minder dan een poging tot boekhoudkundige hedging door grote handelaren. Fysiek goud zal hier niet aan te pas komen. De spanning bouwt op terwijl het spel gaande is! FOA (15 april 2000): Ik heb het afgelopen jaar talloze analisten gelezen die eindelijk durven in te zien dat goud een politiek instrument is. In het begin (1996-1997) achtte slechts een handvol dat
voor mogelijk. De meerderheid uitte de perceptie dat goud niet op een zodanig grote schaal gemanipuleerd kon worden. Nu is het voor bijna iedereen een voldongen feit. Toch kunnen maar heel, heel weinig analisten vandaag de dag de connectie maken dat dat politieke instrument niet het verkopen van fysiek goud is. In werkelijkheid is het politieke instrument de markt voor goudcontracten zelf, waar de goudprijs gestuurd wordt door papieren verkopen. We lezen nieuwsbericht na nieuwsbericht over centrale banken die met hun goudverkopen de goudprijs omlaag drukken. Maar zoals ik eerder al zei is er maar heel weinig goud buiten het netwerk van centrale banken terecht gekomen in de jaren negentig. Het enige dat onderuit ging was de prijs van goudcontracten en de perceptie die beleggers hadden van de totale officiële goudvoorraden van centrale banken. Als de gedachten van beleggers überhaupt al gemanipuleerd werden, dan zijn die het meest beïnvloedt doordat ze “naar de bal keken en niet naar het spel”. De wereld heeft zich overduidelijk opgebroken in slechts twee valutablokken, een Amerikaanse en een Europese! We moeten deze twee blokken als groep bekijken om hun acties te kunnen doorgronden. Daarnaast is het van belang om de landen een plek te geven die buiten deze twee blokken vallen. Ondersteunen deze landen een bepaald valutablok of proberen ze deze juist te vernietigen? En welk valutablok is de meest strategische keuze in het bereiken van haar doelen. Japan en een groot deel van het Aziatische blok geeft overduidelijk steun aan het dollarsysteem, omdat hun hele handelsstructuur is ingericht op het voeden van het Amerikaanse handelsbalanstekort. Als die landen ook maar iets aan goud of euro’s zouden kopen met hun verzamelde dollarreserves, dan zou dat hun economie verwoesten door de appreciatie van hun munt. Als ze dat al zouden doen, dan zou dat in reactie zijn op een veel grotere Amerikaanse economische crisis. Dit zou pas veel verder op de tijdlijn van de dollarinflatie plaatsvinden. De gedachten dat de Japanse yen het derde onderdeel kan vormen van een drievoudig wereldwijd valutasysteem zal een compleet foutieve inschatting blijken te zijn. Japan en al haar nauw verbonden economische bondgenoten zouden bereid zijn de levensvatbaarheid van hun munt op te offeren om nog iets langer op het dollarsysteem te blijven. Daarbij zullen ze dezelfde effecten van een volledige hyperinflatie ondervinden die de VS te wachten staat. Het feit dat andere Aziatische landen goud verkochten in de meest recente crisis was niet omdat ze de dollar wilden ondersteunen, maar omdat ze door het IMF gedwongen werden dat te doen. Zoals ik eerder al vertelde bemoeilijkte de aankoop van fysiek goud door deze landen de manipulatie van de goudprijs. Deze beweging breken was een poging van de BIS om een lage goudprijs te behouden voor de komst van de Euro. Vandaag de dag zijn de mindere landen van het Aziatische blok weer begonnen met het kopen van goud. Het is iets wat in hun cultuur zit en niet de wens om de dollar te vernietigen. Maar dit keer zullen we geen politieke ingreep zien om deze aankopen van fysiek goud
te stoppen. Het spreekt voor hen (Aziaten) dat ze deze waarde reserve bij zich zullen dragen, terwijl onze dollar wordt uitgehold door prijsinflatie. China is een ‘wild card’ die de VS gebruikt voor haar eigen economische belangen, zonder daarbij politiek het dollarsysteem te ondersteunen. Hun historische handelsrelaties wijzen richten het westen naar Europa, de oude Orient Express. Bovendien is hun binding aan goud een natuurlijke neiging die ze richting het Europese valutablok trekt. Als de tijd rijp is en de handel in Euro’s diep genoeg is zullen de Chinezen, net als de olieproducerende landen, de Euro omarmen als een reserve. Dat moment kan heel, heel dichtbij zijn! Canada verkoopt haar goud om de Verenigde Staten te ondersteunen. Het is niet moeilijk om de positie van dit land te doorgronden, omdat alles wat zij doen gerelateerd is aan de Verenigde Staten. Net als Japan wordt ook Canada getroffen als het Amerikaanse schip zinkt. Hun minimale goudvoorraad is niets vergeleken met het feit dat ze in de Amerikaanse schaduw staan. Het verkopen van goud door Canada droeg bij aan het liquide houden van de contractenmarkt voor goud. Toch denk ik dat veel van hun goudverkopen toch wel op de rekening van de BIS of van andere centrale banken terecht zijn gekomen. Noord-Amerikaans goud dat uiteindelijk de Euro zal ondersteunen, de ironie van dit alles! Latijns-Amerika zit gevangen in een financiële crisis die een eeuwigheid lijkt te duren. Tot op heden hebben zij hun economische systeem ook vastgeketend aan de dollar en hebben zij ook veel van hun goud verkocht om dat systeem te ondersteunen. De tragiek is echter dat het hele Zuid-Amerikaanse continent lijkt te fungeren als een ‘speelbal’ die gebruikt wordt door het valutablok dat op dat moment de macht heeft in de wereld. Ze zullen uit de dollartrein gegooid worden, om bij de volgende crisis weer opgepikt te worden door de Eurotrein. Maar vanwege de band die het euroland zal hebben met goud zal Zuid-Amerika als geheel er uiteindelijk wel bij varen. Dat komt omdat deze landen gedwongen zullen worden een breuk te maken met de door de dollar veroorzaakte cycli van inflatie van de afgelopen twintig jaar. Op termijn zal de Euro ook goed zijn voor deze landen. Engeland was niet alleen een onderdeel van het dollarregime, ze was het dollarregime en lijkt nu snel af te stevenen op een land dat uit haar schaduw treedt. Ze beweegt richting de euro en laat de dollarwereld achter zich. Maar, anders dan veel andere Eurolanden die er vanaf het eerste uur bij waren en die goud verkochten aan private rekeningen heeft het Verenigd Koninkrijk haar goud verkocht in een overduidelijke terugtrekactie uit het dollarsysteem. Het is waar dat hun regering een lange geschiedenis heeft met de LBMA. Ik verwacht dat ze meer schuld goed te maken heeft. Hun kleinschalige goudverkopen zijn specifiek ontworpen om wat lucht te geven aan de markt voor goudcontracten, voordat deze markt in faling gaat. Zodra het Verenigd Koninkrijk bij de euro komt zal ze schuilen in een vrije goudmarkt dat het Eurosysteem ondersteunt.
Toch zal ik, nu ik dit gezegd heb, niet verbaasd zijn om erachter te komen dat een aanzienlijk deel van die goudstaven een bestemming vinden in het vervullen van contracten die op naam staan van de BIS. Het is verbazingwekkend om te zien hoe weg goed ingevoerde mensen überhaupt van de LBMA gehoord hebben voor 1996. Ik weet nog wel hoe veel ‘grote namen’ die op internet over goud schreven zich de vraag stelden wat de LBMA precies is, nadat de LBMA voor het eerst haar handelsvolumes publiek bekend maakte. Diezelfde ‘goudanalisten’ komen vandaag de dag uitleggen hoe het allemaal in elkaar steekt. Het is allemaal onderdeel van het leerproces waar we als pleitbezorgers van goud mee te maken krijgen, terwijl het fysieke goud spotgoedkoop verkocht wordt voor de verkeerde redenen.
Deel XI: Hyperinflatie van papiergoud FOA (15 april 2000): Het spel waar we onze ogen op moeten richten (en dus niet de bal) begon in het voorjaar van 1999 te veranderen. De gezamenlijke manipulatie van de markt voor goudcontracten brak uit elkaar, waardoor de VS er alleen voor kwam te staan. Zoals ik eerder al heb aangegeven is het dollarregime nu bezig met het hyperinflateren van het papiergoud, in een laatste poging de dollar verwoeste stijging van de goudprijs te blokkeren. Velen begrijpen niet waarom het Euro/BIS blok staat toe te kijken en dit laat gebeuren. Feit is dat zij (het Euroland) hun goud in het BIS systeem hebben (het werd nooit verkocht buiten dit gesloten systeem) en er niets om geven wat er gebeurt met de prijs van goudcontracten op de LBMA en de Amerikaanse contractenmarkt voor goud. Die contracten (en het goud dat ze moeten vertegenwoordigen) (SDR’s?) zullen uiteindelijk falen. Dit is een simpel concept dat veel investeerders en handelaren in de ‘goudsector’ in verwarring brengt. Zij zitten overwegend aan de falende kant van de strijd, omdat ze een te groot deel van hun portfolio inzetten op de prijsbeweging van goudcontracten en niet kiezen voor het bezit van fysiek goud! Ik zou willen zeggen dat de meeste uitlatingen op het internet afkomstig zijn van handelaren die proberen een transactie in een falende markt te timen. Zelfs diegene die goudmijnen kopen kunnen vergeleken worden met mijn analogie van “papieren documenten voor Romeins goud”. Het is als speculeren op een stijging in de prijs van vastgoed om dat vervolgens te verkopen voor goud voordat de stad (de markt voor goudcontracten) valt. “De ECB en de BIS hebben zich ervan verzekerd dat er niet genoeg Romeins goud is om de verkoop van vastgoed te dekken voordat de stad ten onder gaat!” Fysiek goud zal niet dezelfde ratio met goudmijnen behouden zoals in de jaren ’70 het geval was. Als het aandeel van een goudmijn van $10 naar $300 springt, dan zal fysiek goud stijgen van $300 tot $15.000++. De markt voor goudcontracten heeft jarenlang de illusie gegeven aan Westerse beleggers dat er genoeg goud bestaat om de oude ratio’s te handhaven. Daarom blijven beleggers deze aannames hanteren in het doortrekken van de grafieken. Het zijn lijntjes op papier die alleen de realiteit van een papieren markt vertegenwoordigen. En al die tijd plannen handelaren die marktbeweging waarmee ze wat geld bijeen kunnen schrapen voor hun pensioen. Het treurige is dat, zodra de papieren goudmarkt uiteen valt, we allemaal een evolutie in de werkelijke waarde van fysiek goud zullen ervaren tegenover mijnbouwaandelen, valuta, alle tastbare bezittingen én het papiergoud van deze wereld. Het is een evolutie die deze dollar wereld van beleggers nog niet eerder gezien heeft. Zoals Koan (schrijver op het USAGold forum) lang geleden verbazing uitte over het feit dat de prijs van goud meer bewoog dan de prijs van zilver of goudmijnaandelen na de totstandkoming van het
Washington Agreement on Gold, zo zal de komende breuk in het systeem dat verschil doen verbleken. Investeerders die daar niet in geloven moeten zich verheugen op de ervaring. Het is een kans om iets te zien wat maar heel weinig mensen te zien zullen krijgen. Echt waar, het grootste deel van onze ‘tijdlijn’ van beleggen hebben wij Westerlingen nooit volledig begrepen dat het bezitten van goud zelf de winst is die je kunt maken als een wereldreservemunt faalt! De prijs van fysiek goud in de falende valuta is betekenisloos, omdat die prijs niet langer enige lange termijn waarde meer kan vertegenwoordigen! Zij (de handelaren in papiergoud) waarschuwen nu terecht dat deze ‘politieke controle’ van goud op haar laatste benen loopt. Ze roepen beleggers op om ‘in de goudmarkt’ te zitten voor de rit naar boven.Maar de meeste handelaren zullen vast blijven zitten in het papiergoud en zullen uitsluitend dat papier verhandelen. Ik ben van mening dat zijn de ‘werkelijke winst’ van het bezit van fysiek goud tegen de huidige gunstige prijs compleet zullen missen. Hun beleggingen met feitelijke informatie over deze papieren goudmarkt zal ze uiteindelijk alleen maar meer goudcontracten of settlement in cash opleveren. En die twee waardes zullen compleet achterblijven bij de stijgende prijs van fysiek goud. Door bij de ‘feiten’ te blijven die gedicteerd worden door de hyperinflaterende papieren contractmarkt zien handelaren niet de realiteit van het komende door politiek gedreven tekort van beschikbaar fysiek goud. Het feit dat een goudcontract op papier recht geeft op fysiek goud wil nog niet zeggen dat het altijd voor fysiek metaal omgewisseld kan worden. Net zoals de bezitters van dollars voor 1971 dachten een claimbewijs in handen te hebben op het Amerikaanse goud, zo zullen de handelaren van goudcontracten erachter komen dat ze compleet uitgesloten worden van de grootste bullmarket die ooit gaat plaatsvinden! Dit is het begrijpen van de politiek van goud in haar volledige context. De grote hyperinflatie van de dollar is nog maar net begonnen. Stuiptrekkingen in alle papieren markten zullen van nu af aan de norm zijn. Dank voor het lezen,
Deel XII: “De illusie van waarde” FOA (15 april 2000): Dit zijn bijzondere tijden in de geschiedenis van geld. Zelden, of misschien zelfs helemaal nooit, stevent de wereld af op een totale ineenstorting van het fiatgeld! Een ineenstorting die impact heeft op de manier waarop we 70% (??) van alle bezittingen in de wereld waarderen. Wat een geweldige puinhoop om in te geraken voor de goed ingevoerde financiële speurhonden, toch? Wanneer we op deze periode terugkijken zullen we inzien dat onze vertrouwde maatstaf van waarde nutteloos is geweest in het ontcijferen van de situatie. Als we werkelijk niet weten wat een dollar is, hoe kunnen we dan weten wat ze waard is in termen van koopkracht? We weten zelfs niet bij benadering hoeveel van die dollars er in de wereld zijn, laat staan de vraag naar dollars om schulden af te betalen. Waar de grote spelers in de wereld zich nu echt zorgen om beginnen te maken is dat niemand weet wat voor soort valuta-interventie er op dit moment in de pijplijn ligt. Het resultaat hiervan is dat de internationale dollarschuld in reële termen ‘onbekend’ is. Dit geldt dan ook voor onze dollarbezittingen..? Je kunt vandaag de dag een miljoen aan waarde aan iemand verschuldigd zijn, om vervolgens erachter te komen dat de evoluerende politieke agenda die hoeveelheid morgen veranderd heeft naar 5 miljoen aan reële waarde. Dit risico werd door de jaren heen afgedekt met derivaten. De derivatenbubbel is nu echter zo groot geworden dat er ook een reële kans bestaat dat we ook deze derivaten moeten afdekken! Ik moet erom lachen, maar het is werkelijk waar en het gebeurt op dit moment. Het beangstigt een groep mensen die er niet om kunnen lachen… Heb je ooit de film Havana gezien met Robert Redford? Dat was een geweldig verhaal over een kaartspeler die geregeld naar de casino’s in Cuba ging. Het speelt zich af vlak voor de revolutie, toen Havana een swingende plaats was. Ik weet niet meer precies hoe het verhaal ging, maar hij maakte in de film vaak de verwijzing naar de wetten van kansberekening. Hij zei: “Alles is mogelijk, maar het is gewoon niet altijd waarschijnlijk”. Op die manier legde hij zijn vriendin uit waar die knobbel in zijn arm vandaan kwam. Het bleek dat hij een diamant onder zijn huid had laten hechten, “voor het geval dat”. Het is een uitstekend voorbeeld van menselijke interactie met de wetten van kansberekening. Het lijkt erop dat in ons allen een angst schuilt dat de wereld om ons heen (de markt) misschien niet echt is. Zoals ORO zei: “What if there is no spoon?” (verwijzend naar een filmfragment uit de Matrix) en dat onze financiële markten slechts handel in illusies blijken te zijn..?! We houden er allemaal rekening mee dat je in het leven keuzes moet maken en dat er risico’s zijn. Ook weten we allemaal dat we wat kunnen verliezen in dit proces. Maar niemand wil daaruit
ontsnappen, omdat een krankzinnige ‘once in a lifetime’ revolutie gaat plaatsvinden in de manier waarop vermogen wordt uitgedrukt. In realiteit, in de werkelijke wereld, laten de grote spelers nooit het achterste van hun tong zien. Niet zoals wij kleine handelaren/gokkers die hun verhalen vertellen op het internet. Op het hoogste niveau, waar het er echt om draait, houden de grote spelers allemaal een groot deel van hun vermogen ‘onder de tafel’ en ‘onder de huid’. Maar wat heeft dit te maken met de Bank for International Settlements (BIS)? Onthoud wat Big Trader of Another een lange tijd geleden gezegd heeft over goud dat in gigantische volumes buiten de markt om verhandeld wordt. Geloof me, dat is ergens ver voor het tijdperk van USAGOLD (de website waar deze artikelen geplaatst werden en waar men eind jaren ’90 over goud discussieerde). Het lijkt erop dat goud – toen en nu – tussen landen, centrale banken en speciale rekeningen verhandeld wordt, niet tegen de prijs van goudcontracten, maar in de ‘vermeende goudprijs’ die zou bestaan in een wereld zonder de dollar. Kun je dat moeilijk geloven? Wees niet te snel met lachen. We hebben het over goud dat in grote volumes verhandeld wordt op de ‘kans’ van een wereld zonder de dollar als wereldreservemunt… Goud dat van ‘onder de huid’ van de één naar ‘onder de huid’ van een ander gaat, om de vergelijking door te trekken. In sommige gevallen hebben meer dan een paar mensen de berekeningen gemaakt en wat kansberekeningen gemaakt van alle mogelijkheden en waarschijnlijkheden. In sommige gevallen is het gewoon een politieke zekerheid! Stel je voor dat goud … morgen … weer aan de marktprijs gewaardeerd wordt en dat alle contracten binnen dertig dagen fysiek uitgelegd worden. De meeste Westerse denkers en beleggers zouden dan zeggen dat er voldoende goud beschikbaar is om al dat papier te dekken. In het slechtste geval zou de goudprijs naar $700 stijgen in een short squeeze (de goudprijs was op dat moment lager dan $300). Maar dan neem je aan dat die allemaal gebeurt in een wereld waarbij de dollar en de Amerikaanse economie nog gewoon blijven draaien. Maar deze Westerse beleggers begrijpen niet de werkelijke menselijke wereld. Een herwaardering van goud zou namelijk het resultaat zijn van een economische revolutie. Een valuta-transitie, zo zou je het kunnen noemen. De meeste mensen die een grote toon aanslaan op het internet en die zeggen dat ze hun goud zullen verkopen bij een prijs van $1.000 en er dan een stuk grond mee kopen, dat zullen de allerlaatste bange wezels zijn om die diamant onder hun huid los te snijden. Geloof me maar! Onder de omstandigheden die ik voorzie zullen goudmijnen hun best doen om de productie stil te leggen en zullen handelaren het alleen maar druk hebben met het verkopen van goud. De jongens
die een grote toon aanslaan zullen iedereen met bravoure vertellen dat ze te vroeg verkocht hebben en dat ze hadden gewild dat ze dat niet hadden gedaan. Dat zijn diegene die op een zomeravond met een temperatuur van meer dan 30 graden Celsius een trui met lange mouwen aantrekken om die knobbel onder hun arm te verbergen! Vandaag de dag is goud veel meer waard dan de prijs van goudcontracten… en dat is al jaren zo. Dat is de reden waarom sommigen het bezitten en al jaren rente-inkomsten en koerswinst op aandelen links laten liggen. Luister goed naar me: “de werkelijke waarde van goud is vandaag de dag louter gebaseerd op de kansberekening of de dollar kan blijven overleven als wereldreservemunt!” Geen probleem, zeg je? Nou, misschien denk je daar over een aantal weken of jaren anders over. Als je het handelstekort van de VS en de dollarreserves van centrale banken in ogenschouw neemt, dan is iedere dollar nog maar tussen de $0,00 en $0,50 waard in termen van reële koopkracht. Zou je nu je goud verkopen aan het BIS systeem in ruil voor dollars… tegen de contractprijs van vandaag, om het terug te krijgen in euro reserves tegen een veel hogere prijs in de toekomst?? Zoals TownCrier zei in zijn dagelijkse commentaar: “Het goud van het IMF gaat weg tegen de ene prijs en komt terug tegen een andere prijs… het reist ver maar verplaatst zich nooit… terwijl de BIS het goud in bewaring heeft voor gebruik op een later moment. Het lijkt erop alsof er uit het niets een ‘grijs concept’ is ontstaan, nietwaar? Was dat plan al ergens gaande? Dat is iets om over na te denken. Denk dan aan de dollarprijs van goud van vandaag de dag. Denk er lang en hard over na.”
Deel XIII: Goud is geen belegging FOA (22 april 2000): Mensen lezen de Gold Trail voor de inzichten die ze tijdens het lezen verkrijgen. Sommigen doen dat om winst te maken met de redenering die ze ontwikkeld hebben. Anderen vinden versterking over de historische verzekering die goud vormt ten opzichte van andere vormen van vermogen. Dan zijn er nog mensen die een ideologische standpunt ontwikkelen dat vermogen in goud een meer directe weerspiegeling is van de werkelijkheid. Wat de reden ook mag zijn, voor veel mensen behoudt goud haar imago van stabiliteit, een imago dat niet aangetast lijkt te worden door de goudprijs in een bepaalde valuta. Dat is een zeldzaam concept in deze moderne wereld van financiële vervalsingen. Wat jouw doel ook mag zijn met het lezen van de Gold Trail, begrijp dat ik noch wij het verhaal maken. We volgen simpelweg het pad, zoals het kronkelt door onze evoluerende levens. Goud, een object van moeder aarde, heeft een waarde die continu verandert naar de perceptie van wat waarde is in de geesten van mannen en vrouwen. Over een lange periode zijn de wensen en de dromen van de mensheid, samen met de noodzaak om deze vast te houden, de krachten die dit pad vorm geven. De acties van ons en de overheden die ons vertegenwoordigen creëren dit pad, terwijl we er in ons leven achter komen wat echt is en wat niet. Tot op de dag van vandaag zien we grote delen van de Westerse beschaving die de moderne papieren bezittingen geaccepteerd hebben als zijnde hun vermogen en dat de waarde van goud vandaag de dag niet veel meer is dan een illusie. Op een dag zullen de mensen die in deze nieuwe realiteit geloven zich bij ons voegen en hun andere levenservaringen met ons delen. In deze gesprekken zullen velen toegeven dat ze verloren hebben wat ze eigenlijk nooit echt ‘in bezit’ hebben gehad! Ik presenteer een waarneming van het veranderende imago van de Goldbug, zoals die zich voordoet voor andere wannabee goudbeleggers. Velen van hen zien de strategie van de traders in de goudmarkt als iets om te vermijden, omdat die strategie niets anders heeft opgeleverd dan verliezen. De koersontwikkeling van goud over de afgelopen twintig jaar heeft bewezen dat de goudmarkt nooit zo vrij was als velen dachten. De groeiende perceptie vandaag de dag is dat de goudsector en deze papieren goudmarkt weinig meer zijn geworden dan handel met een hefboom in een gemanipuleerde markt. Het is niet een contractenmarkt die over de totale kennis van goud beschikt en die daarmee de waarde van fysiek goud vandaag de dag goed kan bepalen. Het idee was dat de handel in goudcontracten hetzelfde was als de fysiek goudhandel. Dat was het toen en niet en dat is het ook vandaag niet. Nieuwe ‘wannabee’ goudbeleggers die fysiek goud kopen kijken niet op dezelfde manier naar de winsten die gemaakt worden met het short of long gaan op papiergoud als naar de winsten die
gemaakt worden door dealers die fysiek goud verkopen. Ze zien in dat de winsten en verliezen die op papier geboekt worden met goud alleen relevant zijn binnen de huidige markt voor goudcontracten. Dat terwijl de winsten en verliezen van het bezit van fysiek goud alleen bestaan in de fysieke goudmarkt. Tot op de dag van vandaag is het verschil tussen winst en verlies tussen deze twee markten treffend. Met de enorme verstoring van de feiten, de cijfers en het aanbod van papiergoud, wordt het fysieke goud inmiddels tegen een behoorlijke korting aangeboden ten opzichte van het papiergoud. Als je dit ziet, dan vraag je jezelf toch af waarom je zou willen handelen in goudcontracten of andere derivaten van goud. Je kunt er net zoveel geld mee verliezen als op de aandelenmarkten. Als het aanbod van papieren claims op goud onbeperkt kan groeien om de positieve fundamentals voor fysiek goud te maskeren, waarom zou je dan nog op een stijgende goudprijs speculeren middels een derivaat met hefboomwerking? Als de aandelenmarkten van de wereld in de problemen zitten en ik mijn vermogen moet beschermen, waarom zou ik het dan hedgen binnen een arena van derivaten die de neiging heeft omlaag gemanipuleerd te worden zodra de aandelenkoersen dalen? Bovendien, als deze officiële papieren goudmarkt niet de vrije markt is die we dachten dat het was, waarom zouden we dan niet gewoon het product kopen dat zo schaars is en dat het onderwerp is van de manipulatie van papiergoud? In dit opzicht winnen de pleitbezorgers voor fysiek goud terrein op het gebied van logisch redeneren. Nieuwe beleggers kijken door deze mist heen en weten dat ze geen onderdeel meer uit willen maken van een markt die beleggers al heel veel geld gekost heeft. Uit mijn eerdere stuk: “Het onderscheid tussen goudaandelen, goudcontracten en fysiek goud wordt steeds groter, omdat de onderlinge verschillen in de ‘degelijkheid’ van deze financiële activa dagelijkse worden blootgesteld. In het verleden bleef dat verschil onopgemerkt, zo lang de waardering van de verschillende vormen met elkaar in de pas liepen. Maar de huidige politieke betrokkenheid met de papieren goudmarkt splitst de groep van Goldbugs op in twee duidelijk verschillende groepen die duidelijk twee verschillende redenen hebben om in goud te zitten. De afgelopen drie jaar hebben de handelaren in de papieren goudmarkt het beduidend slechter gedaan dan zij die fysiek goud kopen, omdat de papieren instrumenten door hun hefboomwerking procentueel verder zijn gedaald. Niet langer in staat om zich stil te houden zet de pijn van hun verliezen aan om luider (en irrationeler) te reageren op veranderingen in de goudprijs. Elke daling van $2 per troy ounce wordt door hen gezien als een totale mislukking van goud en elke stijging van $2 wordt aandoenlijk aangehaald als bewijs dat het goed gaat met goud. Dit zijn overduidelijk de percepties van beleggers die in de papieren goudmarkt of in de goudmijnaandelen
beleggen. Het zijn niet de gevoelens van de fysiek goud belegger, die weten dat ze met fysiek goud een wereldklasse bezit in handen hebben! Het is de fysiek goud belegger die het goud stevig vasthoudt in het licht van de massieve manipulatie van goud.” Dit commentaar was volledig gericht op de falende goudbelegger uit het verleden. Of je nou goudmijnaandelen of een goudcontract koopt, de zwakte van die strategie is dat deze beleggingen het doelwit zijn van officieel beleid. Een investeerder dan dit beleid ‘uitzitten’, maar hij kan zich ook direct inkopen in de goudmarkt die niet gecontroleerd kan worden. Fysiek goud! De werkelijke hefboomwerking zit hem vandaag de dag in het begrijpen van de impact die de ‘afwikkeling’ van het officiële beleid heeft op de twee verschillende markten voor goud [goudcontracten en fysiek goud]. De grote aanbieders van goudcontracten kunnen en zullen niet ‘zomaar weglopen’. Ze hebben op papier zoveel aanbod gecreëerd die niet gedekt kan worden met fysiek goud dat het geen optie is om te stoppen met het uitschrijven van nieuwe beloftes op goud. In een allerlaatste poging zullen ze alle handelaren in deze markt ervan bewust maken dat ze een bodemloze put van aanbod zullen scheppen, indien dat noodzakelijk is om een stijging van de prijs van goudcontracten te neutraliseren. Ongeacht de prijsontwikkeling van fysiek goud! Vooral als de stijging van de prijs van goudcontracten de enige marge is waar handelaren aan moeten voldoen. Aan het eind van de rit zal niet één speculant, commerciële handelaar of gokker in de wereld een goudcontract willen hebben die niet met fysiek goud afgewikkeld kan worden. Het einde van de huidige papieren goudmarkt kan er als volgt uitzien: Wanneer fysiek goud in prijs stijgt en voor een prijs van $3.000 per troy ounce verhandeld wordt…. en een grote handelaar bereid is om goudcontracten in onbeperkte hoeveelheden aan te bieden… voor zeg $200 per troy ounce…. dan zal niemand deze kopen indien de afwikkeling van deze contracten alleen in cash of in nieuwe goudcontracten kan plaatsvinden!!! Dit, mijn vrienden, is het volledige plaatje dat niet alleen gezien wordt door het oude geld in de goudmarkt, maar ook door het nieuwe geld! Dat is ook de reden waarom zoveel fysiek goud de Verenigde Staten verlaat. Zie ook de reactie van TownCrier van 19 april 2000: “Westerse goudbeleggers hebben de ware goudspirit verloren die zo diep geworteld zat in hun verleden, omdat ze jagen op de winsten in plaats van op de realiteit. Mr. Farfel schreef de volgende reactie die dit Westerse fenomeen zo treffend beschrijft: “Het lijkt erop dat je de mentaliteit hebt van een handelaar, één zonder een vast geworteld geloof in iets anders dan datgene waar je winst mee kunt maken…”.”
Deel XIV: Van Dollar naar Euro FOA (26 april 2000): Dit stuk uit de Wall Street Journal van vandaag versterkt datgene waar we over praten. Ik zal het in eigen woorden brengen, maar lees eerst het stuk uit de krant. In de sectie ‘World Watch’, onder het kopje ECB renteverhoging: “De inflatie in de Eurozone piekte in maart en daalt nu weer. De inflatie in alle elf landen was in maart 2,1% op jaarbasis, maar analisten verwachten dat de inflatie deze maand weer terug zal zakken naar een niveau van 1,8%. Voor het eind van dit jaar voorziet met een inflatie van 1,3%. Drie Duitse deelstaten rapporteerden geen inflatie in maart en april, sommigen zagen de prijzen zelfs dalen. Twee andere deelstaten brachten een week eerder soortgelijke cijfers naar buiten. De Italiaanse steden rapporteerden in april een daling van de inflatie.” Ok, Klinkt dit als de grote prijsinflatie die Euroland naar verwachting zou krijgen, nadat hun munt een jaar lang in waarde daalde? Precies, dat is niet het geval! Dit komt omdat de economie van de Eurozone ‘profiteert’ van een degelijke muntstructuur. Het is de dollar die alsmaar verder overgewaardeerd wordt, terwijl de reserve status verloren gaat. De ECB / BIS doet hetzelfde met de dollar als wat ze doet met goud. Ze staat toe dat het Westerse dollarregime de papieren versies van zowel de dollar als van goud verder inflateren, totdat ze door overaanbod uiteen spatten. In dit proces moet de Amerikaanse rente hoger blijven dan de Europese, zodat er steun blijft voor de dollar en de munt overgewaardeerd wordt. Dit zorgt er op haar beurt voor dat er meer geïnvesteerd wordt in bezittingen die in euro uitgedrukt worden. Een sterkere munt biedt lagere operationele kosten bij dezelfde of bij een lagere inflatie. Als je het op deze manier bekijkt zijn de korte termijn wisselkoersen niet de bepalende factor. Maar als dit zo doorgaat heeft het Euroland het potentieel om een leeuwendeel van de wereldwijde financiën en internationale handel voor haar rekening te nemen. We zitten momenteel op deze weg, omdat een sterkere dollar het Amerikaanse tekort op de handelsbalans in stand houdt! Echter, dit alles blijft buiten het zicht, omdat de media alleen wenst te berichten over de verliezen die handelaren lijden op de valutamarkt. Wat ik verder nog lees in de Wall Street Journal onder ‘Buitenlandse handel’ “Van een econoom uit New York…. De Europese economie sterkt aan…. De Europese rente stijgt….. En Europa zit in een vroeger stadium in de bedrijfs- en herstructureringscyclus dan de VS, wat een groter potentieel suggereert voor prijsstijgingen op de middellange termijn…” Nogmaals,
Het doorbreken van de macht van de dollar als wereldreservemunt betekent dat de munt aan het einde van haar leven gedwongen wordt in een enorme prijsinflatie. Dit wordt gedaan door beleidsmakers te beperken in hun mogelijkheden, zodat ze niets anders meer kunnen doen dan meer dollars in het financiële systeem te pompen. De mogelijkheden van beleidsmakers in de VS worden beperkt doordat er voor het eerst een alternatieve muntstructuur bestaat die niet bezwijkt onder een situatie waarin de dollar aansterkt (bijvoorbeeld in een crisis). En de wereld zal vanzelf naar een dergelijk systeem toe rennen, wanneer het huidige dollarsysteem faalt. De VS zit nu gevangen, omdat ze de wisselkoers van de dollar niet verder kunnen verzwakken met een renteverlaging. Zouden ze dat wel doen, dan zou dat een zeer inflatoir effect hebben op de aandelenmarkt en de economie. Echter kunnen ze de rente ook niet verhogen, zonder dat een lawine aan vermogen van de VS naar het Eurosysteem vlucht. Vandaar de kleine 0,25 procentpunt renteverhoging van Alan Greenspan. Hij en het dollarsysteem zitten nu vast in alle dollarschulden die wereldwijd door de jaren heen verzameld zijn. Die hele berg aan dollarschuld begint nu langzaam naar beneden te schuiven. Het is geen wonder dat het goud op dit moment in recordhoeveelheden de VS verlaat. In het verleden zou niemand het systeem opblazen zoals de ECB en de BIS dat momenteel doet, omdat iedereen dan verliezer zou zijn met het opblazen van de dollar. Maar vandaag de dag heeft de Eurozone een tweede stap gezet in de versterking van de structuur van de bankreserves. Op een overduidelijk en zichtbaar moment hebben de BIS en de ECB kenbaar gemaakt dat de op dollars gebaseerde papieren goudmarkt uitgefaseerd zal worden. Dat moment was het Washington Agreement on Gold. Als je mijn eerdere artikelen hebt gelezen weet je dat deze actie langzaam maar zeker het aanbod zal doen opdrogen dat geloofwaardigheid geeft aan de papieren goudmarkt. De uiteindelijke uitkomst van dit alles is dat de markt van goudcontracten alleen nog maar gedekt zal worden door de VS. En zonder de steun van de rest van de wereld is er niet genoeg aanbod van goud om deze contracten op gelijke waarde te houden met fysiek goud. In een wanhopige poging de goudprijs in dollars niet te laten stijgen moet het dollarregime de markt voor papiergoud verder inflateren in hetzelfde tempo als waarin de dollar geinflateerd wordt. Zonder dit papieren aanbod van goud zouden de papieren beloftes op goud tegen een discount verhandeld worden tegenover fysiek goud, net zoals de wereld de dollarschulden zal verdisconteren tegen de dollar prijsinflatie. Het podium wordt gereedgemaakt voor de val van de dollar en de herwaardering van goud die daarmee gepaard gaat. De overwaarde die nu in dollarreserves zit zal ten goede komen aan
fysiek goud binnen het BIS systeem. Dit is voor ons allen duidelijk te zien. Zodra de dollar crasht door hyperinflatie, en alle waarde en liquiditeit wegzuigt uit dollarbezittingen, dan zullen goud en de euro dit gat opvullen. Het Eurosysteem is er volledig op gebouwd om een door de VS zelf veroorzaakte transitie van de wereldreservemunt van dollars naar euro’s op te vangen. Het is geen toeval dat het breken van de wereldwijde markt voor goudcontracten en de dollarinflatie precies op het moment komen waarop de euro op het toneel verschijnt. De euro groeit met de dag en trekt steeds meer spelers aan die de waarde ervan inzien. Nu weet je wat ‘Another’ al wat langer weet. Nu weet je waarom goud veel en veel meer in waarde zal gaan stijgen dan iedereen voor mogelijk zal houden. Nu weet je waarom de papieren goudmarkt zal falen, omdat de handel in fysiek goud de markt zal overnemen. Een goudprijs in de vele duizenden dollars (in hedendaagse koopkracht) is wat ons te wachten staat, wanneer de transitie van de dollar naar de euro als wereldreservemunt in gang wordt gezet.
Deel XV: Waarom alleen fysiek goud FOA (6 mei 2000): Ik wil beginnen met het verduidelijken van mijn persoonlijke standpunt. Sommigen die weten wat ik nu ga zeggen laten al een glimlach zien. Maar dit is voor diegene die nog niet zo vertrouwd zijn met dit onderwerp: Ik vind het schokkend als ik hoor dat zoveel mensen proberen uit te vogelen wat de rol van goud in de wereld is. Sommige mensen durven er zelfs aan te twijfelen of het überhaupt de moeite waard is goud te kopen, laat staan een substantieel deel van hun vermogen in goud te steken. Met deze mindset is het geen wonder dat de ‘Westerse beleggers’ zo gemakkelijk van hun ‘harde geld’ ontdaan kunnen worden. In plaats van goud te sparen voor de komende devaluatie van valuta proberen ze winst te behalen uit de kleine bewegingen in de goudprijs. Het is een oude strategie om de goudoorlog van gisteren te vieren en ze verliezen er best veel op. Hier zien we een gigantisch verschil in onze positie en datgene wat zij proberen te bereiken. In de jacht op winsten in dollars kiezen zij allerlei substituten van goud die in fiatgeld uitgedrukt worden. Maar ik denk dat het als volgt zal gaan. De financiële stuiptrekkingen die voor ons liggen kunnen zich onmogelijk voordoen als iedereen fysiek goud bezit. In elk geval niet bij de goudprijs van vandaag de dag. Mogelijk is dit nog een signaal dat dit financiële tijdperk, zoals we het nu kennen, op haar einde loopt. Ergens in het “goede boek” dat ik aan het lezen ben doen mensen aan het einde van de rit al hun fysieke goud van de hand. Door papieren afgeleiden van goud te kopen nemen spaarders al afstand van het goud voordat de actie plaatsvindt. Laat ik het verder uitleggen: Wij, voorstanders van fysiek goud, hebben onze visie gebouwd rondom de acties van een aantal slimme spelers. Spelers waarvan wij denken dat ze in grote aantallen vertegenwoordigt zijn. Hierin vinden wij de denkwijze die haaks staat van de dollarwereld waarin de meeste Amerikanen in leven. Als we horen dat iemand goud koopt, zonder de intentie te hebben om het ooit weer te verkopen voor meer dollars, dan lachen we daarom! Wat voor zin heeft het om dat te doen, als je er geen winst op wilt nemen? Nou, veel beleggers in papieren derivaten van goud zullen daar spoedig achter komen! Goudhandelaren zijn het er allemaal over eens dat het veel beter is een positie te hebben in een bepaald beleggingsproduct voor goud. In hun visie bieden mijnaandelen, futures en opties een veel hoger winstpotentieel dan fysiek goud. Tenminste in termen van dollars, dat wel. Dit is allemaal prima en waarschijnlijk ook helemaal waar in hun perceptie van de wereld. Maar we moeten onthouden dat deze goudhandelaren een hogere prijs van goud als uitgangspunt nemen om in al die derivaten van goud te beleggen. Of goud nou stijgt door toenemend
industrieel gebruik, een fysiek tekort of devaluatie van de valuta… ze zien valuta als slecht en goud als goed. Maar de fout in hun denkwijze is de volgende: “Het beleggen in papieren afgeleiden van goud is een spel dat als doel heeft meer van die valuta te bemachtigen die onderhevig is aan prijsinflatie! Het is een valutaspel dat compleet los staat van het bezit van fysiek goud. In andere woorden: Als de prijzen in fiatgeld 10% of 20% stijgen, dan wil ik minstens zoveel rendement behalen zodat ik mee kan komen met de inflatie. Zelfs als fysiek goud uitgeleverd krijg of een dividend krijg in de vorm van fysiek goud, dan moet ik dat verkopen voor cash om winst te maken.” Of hun goudmijnaandelen nou stijgen, hun dividenduitkering toeneemt of hun opties en futures in de plus staan…. de winst is denkbeeldig en ‘op papier’ en is uitgedrukt in hetzelfde fiat geld dat aan waarde verliest. Je belegt in al die afgeleiden van goud omdat het geld in waarde daalt, maar wat je nastreeft is een winst in geld die groot genoeg is om voor die waardedaling te compenseren! Snap je wat ik bedoel? Dat is allemaal niet erg met een klein beetje inflatie en met een regering die probeert de waarde van de munt overeind te houden. Maar de valutaoorlog die ons nog te wachten staat zal het vooruitzicht drastisch doen veranderen. De volgende ronde van prijsinflatie zal veel verder gaan dan normale inflatie en zal exploderen in een hyperinflatie. Het komt er allemaal op neer dat je speelt met een papieren afgeleide van goud dat op verzoek omgezet zou kunnen worden in fysiek goud. Maar hoe dichter we bij het moment geraken, hoe meer het aanbod van papieren afgeleiden van goud zal toenemen tot het punt waarop alleen maar uitlevering in cash mogelijk is. Dit is een hele simpele uitgangspositie om te begrijpen, maar kijk nu eens om je heen… De “Westerse mindset” struikelt en stuntelt in een poging er een andere uitkomst aan te geven. In andere woorden: Er moet een manier zijn waarop we door deze crisis heen komen, waarbij we de dollar kunnen behouden en de hefboom die we hebben genomen op onze papieren goudbeleggingen. Zoals je kunt zien is het de vermeende leverage die de belegger steeds terug lokt, maar het officiele beleid heeft de goudmarkt dusdanig veranderd dat er nu een valutaoorlog gevoerd kan worden! Leverage in papiergoud is slechts een illusie, gebaseerd op de wensen van beleggers op rijk te worden in termen van dollars. Nou, ik kan je vertellen dat hoe verder we dit pad bewandelen, hoe hoger de uiteindelijke goudprijs zal worden in termen van dollars en hoe minder er omgezet kan worden in fysiek goud. Dit, mijn vrienden, is de reden waarom veel pleitbezorgers van fysiek goud geen enkele intentie hebben om binnen afzienbare tijd goud te verkopen voor dollars. “Ze verwachten dat de dollar niet genoeg waarde zal behouden om te garanderen dat het later weer voor dezelfde hoeveelheid goud omgeruild kan worden. Tegen welke prijs dan ook! Als de werkelijke crisis begint zal internationale handel in goud worden afgerekend buiten het dollarsysteem om en ver
boven de prijs waarvoor goudcontracten verhandeld worden. Hier zullen de wegen van fysiek goud en dollarderivaten elkaar scheiden.” Door fysiek goud te bezitten beschik je al over een bezitting die uitwisselbaar is voor alle andere tastbare bezittingen waarvan de meeste beleggers de waarde niet weten. Door vandaag de dag fysiek goud te kopen krijg je een korting van misschien wel een factor honderd. Dat is voor ons, pleitbezorgers van fysiek goud, de reden om alleen voor fysiek goud te kiezen.
Deel XVI: Papiergoud is geen goud FOA (6 mei 2000): Ik heb duidelijk gemaakt dat ik de voetsporen volg van giganten en dat ik daarbij in de schaduw van Another wil blijven staan. We hebben gedurende de jaren ’90 steeds goud gekocht als met een deel van ons spaargeld. Ik houd het goud aan alsof het een valuta is en het vertegenwoordigt een groot deel van mijn portefeuille. Ik bezit ook een aantal goudmijnaandelen, al is dat maar een fractie van mijn portefeuille. Dat doe ik om een reden waar de directeur van een goudmijn alleen maar om kan smeken. “Ik heb ze [de mijnaandelen] niet om mee te handelen en in een hoeveelheid die klein genoeg is dat ik het nooit hoef te verkopen” In feite bezitten we het product van goudmijnen in eerste plaats vooral voor wat er in de werkelijke wereld gebeurd, voor de reële hefboomwerking die ervan uit gaat. We bezitten een aandeel in hun bedrijf met een lange-termijn visie die strekt tot voorbij de vallei die de komende valutaoorlog voorstelt. Halverwege, dus middenin die vallei, verwachten we dat een aantal goudmijnen het zal overleven door zich aan te passen aan de nieuwe euro wereld. Maar, verreweg de meeste zullen een verwoestende ineenstorting van aandeelhouderswaarde meemaken ten tijde van de valutaoorlog. Aan het uiteinde van de valutaoorlog zie ik een goudprijs die hoog genoeg is om te compenseren voor belastingen en controle op de goudproductie en zelfs voor de falende papiermarkt voor goud. Ondanks dat de waarde van deze aandelen in elkaar zal storten in de valutacrisis heb ik een dermate kleine positie dat ik die tot het einde zal vasthouden. Dit is waarom ik maar van een paar goudmijnen aandelen heb. Vergelijken jullie deze positie eens met die van een handelaar van de afgelopen jaren. Door de ergste prijsdaling van alle papieren afgeleiden van goud hebben ze een groot deel van hun vermogen zien verdampen, voornamelijk als gevolg van leverage. Erin en eruit, erin en weer eruit…. en ondertussen zullen ze blijven volhouden dat ze maar een klein beetje in de min staan. Dan, met de minste of geringste prijsstijging van hun papieren posities, zien ze het bewijs dat ze gelijk hebben. Gelijk in de zin dat papieren derivaten van goud het altijd beter doen dan goud zelf. Ik durf te beweren dat handelaren, door de manier waarop ze opereren, van geluk mogen spreken als ze quitte spelen met een goudprijs die voorbij de $1.000 gaat. Nogmaals: yen, euro’s dollars en marken heb ik als spaargeld, maar fysiek goud is het derivaat dat ze allemaal zal verslaan! Ik handel niet met deze posities. Ik bouw ze op en bewaar ze. De komende politieke transitie weg van de dollar als reserve zal de papiermarkt voor goud breken. Openstaande contracten zullen met cash worden afgewikkeld. In dat proces, dat in gang gezet zal worden door de strijd tussen de euro en de dollar, zal fysiek goud alle papieren derivaten van goud verslaan. De waarde van goud is er om vandaag te bezitten en iedereen kan het kopen. De gebeurtenissen zullen bewijzen dat we onze voetsporen zetten in het echte gouden pad.
FOA (6 mei 2000): Iedereen die de Gold Trail volgt weet dat het niet makkelijk is om de route onder woorden te brengen. Daarom moeten we vertrouwen op gebeurtenissen (en andere schrijvers) om de echte wereld om ons heen te kunnen duiden. De recente voltooiing van de Zwitserse goudverkopen zijn daar een voorbeeld van. We hebben hier een land dat bekend staat om haar pragmatische voorkeur voor hard geld, maar toch verkopen ze goud… Iets wat ze nooit zouden doen, tenzij de verkoop op een of andere manier de verloren waarde weer teruggeeft. Doordat Zwitserland goud naar het BIS systeem bracht kwam er meer steun voor het Europese ‘vrijgoud’ verhaal. Door de ECB / BIS meer controle te geven over hoe het fysieke goud verdeeld wordt draagt alleen maar bij aan het uitsterven van het systeem van papiergoud. Ooit hielpen de Zwitsers mee met een lage dollarprijs voor goud, maar nu scharen ze zich bij de Euro aan de vooravond van een deflatoire fase. Een deflatoire fase die een klap zal uitdelen aan de door het dollarregime gedomineerde goudmarkt. Uiteindelijk zal de waarde van goud veel hoger liggen, zodra het in euro’s geprijsd wordt in een vrije goudmarkt. Dit zal er op haar beurt voor zorgen dat de resterende Zwitserse goudvoorraad tegen een veel hogere prijs gewaardeerd kan worden dan nu mogelijk is. Voeg hier het sterke Eurosysteem aan toe en de baten zullen enorm zijn. Net als deflatie in een valutablok veroorzaakt wordt doordat leningen niet meer terugbetaald worden, zo zal het ook gaan in de papieren goudmarkt. De deflatie zal in beide gevallen [valuta en papiergoud] opgelost worden met dezelfde remedie: Papier bijdrukken! Of het nou papiergeld of papieren claims op goud zijn, dat doet er niet toe… Uiteindelijk wordt deflatie van valuta een halt toegeroepen door de geldhoeveelheid uit te breiden. Zo ver uit te breiden dat het op een gegeven moment duidelijk wordt dat het geld waardeloos is. Voor jou en mij lopen de prijzen van alles voor op ons inkomen. Voor bedrijven die in deze situatie aan de verkeerde kant zitten is het een hel! In andere woorden: de dollarprijs van tastbare goederen zal veel verder stijgen dan de prijzen die in veel zakelijke contracten zijn vastgelegd. Hyperinflatie verwoest bedrijven die afspraken hebben gemaakt om goederen tegen een bepaalde prijs te leveren, omdat ze nooit meer voor die prijs kunnen inkopen. Of het nou gaat om autobanden, gereedschap, batterijen of fysiek goud, ieder bedrijf dat contracten afsluit waarbij de prijzen voor langere tijd vastgelegd worden zal uiteindelijk met cash geld het contract moeten afkopen. Tenminste, voor zover hun kapitaal daar ruimte voor biedt. Alleen als de overheid iets belangrijk genoeg vindt zal ze er publiek geld tegenaan smijten om de contracten in stand te houden. Deze eindeloze cirkel gaat door totdat alle contracten waarin de valuta gebruikt wordt niet meer nagekomen kunnen worden. Onze huidige wereld van goudcontracten nadert precies dit kruispunt. De papieren goudmarkt groeit om aan de vraag van beleggers te voldoen. Het enige verschil tussen nu en het verleden is
dat ‘Westerse beleggers’ vandaag de dag deel willen nemen in de prijsbeweging van goud en geen interesse hebben om goud als vermogen aan te houden. De vraag naar goud is vandaag de dag de vraag naar papieren derivaten van goud. In plaats van fysiek metaal aan te kopen scheppen overheden, bankiers en brokers meer aanbod van papiergoud. Op dezelfde manier waarom mensen geld ‘uit het niets’ lenen, zo kopen veel beleggers ook goud dat op niets anders gebaseerd is dan gebakken lucht. De papieren goudmarkt expandeert net zo lang totdat een politieke verandering het bestaan van deze goudmarkt met deflatie bedreigt. Net als met fiat geld is ook papiergoud alleen geloofwaardig zo lang het niet aan waarde verliest. Het begint met een klein aantal contracten dat omgezet wordt in fysieke uitlevering van goud. Daarna, op dezelfde manier als waarop door de inflatie de prijzen van alle goederen stijgen ten opzichte van de valuta, zo zal ook de prijs van fysiek goud op een gegeven moment gaan stijgen ten opzichte van het papiergoud. Langzaam maar zeker zal er steeds minder goud aangeboden worden voor contracten, totdat er uiteindelijk alleen nog maar in cash geld afgerekend wordt. Ondertussen zal de prijs voor fysiek goud steeds verder stijgen in termen van valuta. Dit, mijn vrienden, is hoe de hyperinflatie van de dollar zich zal manifesteren in de goudmarkt. Dit proces kan een uur, een week, zes maanden of zelfs een paar jaar duren, maar dit is wel de manier waarop het zich zal ontvouwen. Zo lang beleggers blijven geloven in papiergoud zal hun welvaart geleidelijk geabsorbeerd worden door diegene die fysiek goud kopen, totdat de papieren markt voor goud crasht. Deze crash zal de hele markt voor goudderivaten op slot zetten, terwijl alle fysieke goudbezittingen naar marktwaarde gewaardeerd worden. Het viel me de afgelopen week op dat de dollar steeg ten opzichte van de euro. Velen claimden dat dat de euro zwak was en in waarde daalde. Dan vraag ik me af: “Zonder een dollar om de wisselkoers mee te vergelijken, hoe zou je dan de zwakte in de euro moeten meten?” Als je in de Eurozone woont en een bankrekening in euro’s hebt, waaraan zou je dan kunnen zien of de euro zwak is of niet? Tegenover wat? Ik zou het niet weten. Het is zelfs zo dat de prijzen van goederen in Europa minder hard stijgen dan in de VS. Ook kan ik in Europa tegen een lagere rente lenen dan in de VS. De Zwitserse munt daalt in waarde, maar de prijzen stijgen daar enorm. Het Britse pond heeft een rente die zo hoog is dat ik er zeker net mijn euro’s voor zou ruilen. Misschien is de wereld niet wat het lijkt! Het dollarregime zal veel moeite hebben om papiergoud onder de $280 per troy ounce te houden. Nu de wereld gezien heeft hoe Zwitserland handelde na het Washington Agreement ten gunste van de Europese goudmarkt, zou de papieren goudmarkt moeten handelen met een discount ten opzichte van de papieren goudprijs. Ik denk dat het dollarregime nog maar enkele weken tijd heeft voordat de dingen beginnen te veranderen!
Deel XVII: “All paper will burn” FOA (14 mei 2000): De publieke en private schulden in de Verenigde Staten blijven groeien. Ondertussen wordt er van ons, ruimdenkende en conservatieve burgers, verwacht dat we erin geloven dat dit voor eeuwig door kan gaan. De groei van de schulden is op zichzelf al genoeg reden om financiële dekking te zoeken. Alle economische cijfers, projecties en sentimenten kunnen de corroderende werking van een groeiende schuldenberg niet verbergen… Alleen dit gegeven overschaduwt iedere overweging om positief te zijn over de nabije toekomst van de economie. Geen enkele economie in de menselijke geschiedenis heeft het lang genoeg uitgehouden om een schuld weg te werken die zo groot is als de onze. Niet één! Dit land zal – en dat zal deze generatie nog meemaken - gedwongen worden tot een hyperinflatie die alle schulden wegvaagt die niet meer afgelost kunnen worden. Dit is een bewezen feit sinds het begin van de menselijke geschiedenis, zeker sinds het tijdperk van papiergeld. Veel mensen zien goud vandaag de dag als zomaar een belegging die nu pas haar echte potentieel laat zien. Misschien wordt dit bezien in de context dat de goudwaarde de waarde vertegenwoordigt van alles wat we als mensen op deze aarde geproduceerd hebben. Het klopt dat de totale hoeveelheid bovengronds goud sinds de eerste ontdekking van het edelmetaal explosief is toegenomen. Maar, nooit eerder in de geschiedenis van de mensheid is onze productiviteit zo groot geweest als nu. De totale hoeveelheid bezittingen in onze moderne wereld is duizenden keren sneller gegroeid dan de hoeveelheid goud die we in de tussentijd gedolven hebben. Had de mensheid niet geïntervenieerd door de laatste vijftig jaar papieren substituten voor goud te creëren, dan hadden we geen idee wat nu de waarde van goud zou kunnen zijn. Het is ondenkbaar wat de waarde van fysiek goud zou zijn als het de waarde van al onze bezittingen in de wereld moest uitdrukken. Dit is waar zoveel aanhangers van goud een vergissing maken als ze een inschatting mogen maken van de werkelijke waarde van goud. Ze proberen op een of andere manier de waarde van goud te relateren aan de kosten om het edelmetaal uit de grond te halen. In feite is het ondoenlijk om de waarde van fiatgeld te koppelen aan goud, omdat al het goud dat vandaag de dag in de aardbodem zit niet in staat is om alles wat de mens creëert te vertegenwoordigen, zelfs niet tegen tien keer de huidige goudprijs! Voeg daaraan toe dat lang niet al het goud gemakkelijk opgegraven kan worden en de goudprijs zou met een factor honderd moeten stijgen vanaf het huidige niveau [$250/oz] om alle waarde van onze bezittingen
te vertegenwoordigen. Voeg daaraan toe dat de goudprijs zal stijgen om te corrigeren voor alle dollarcreatie (zodra de dollar faalt) en men kan zien waarom de kansen op dit moment bij goud liggen. Vergeet aandelen, bedrijfswaarderingen, grond en valuta. Fysiek goud is het vermogen van de volgende generatie. De olieprijs is weer aan een stijging begonnen in termen van dollars, terwijl men dacht dat er achter de schermen een soort deal gesloten was! Ik kan je vertellen: het is moeilijk om olie goedkoop te houden [in termen van dollars] nu er ook een euro is die de papieren goudmarkt openbreekt. Het lijkt erop dat alleen een stroom van fysiek goud de stijging van de olieprijs kan afremmen. Vandaag de dag wordt de markt voor goudderivaten afgewikkeld. Ik zal je vertellen dat deze realiteit langzaam maar zeker opgemerkt wordt in het Amerikaanse beleid. Zonder goedkope olie zal deze Westerse illusie van welvaart snel verdampen. En daarmee ook de Westerse illusie dat papiergoud waarde heeft. Zoals diegene in de rest van de wereld al weten is een soeverein individu diegene met echt goud. Nogal wat mijnbouwbedrijven praten (vertrouwelijk) over hoe ze hun product ‘rechtstreeks’ kunnen verkopen. Het probleem is dat ze hun hele verdienmodel hebben gebouwd op het verkopen van goud aan een tussenpersoon. Nu papiergoud hun product een prijs geeft die amper boven de productiekosten ligt hebben ze niet de middelen om de tussenpersoon eruit te halen. Zodra de prijs van fysiek goud begint op te lopen zitten komen de goudmijnen gevangen te zitten in een markt waarin steeds minder geboden zal worden voor goud. De vraag voor fysieke uitlevering zal ieder netwerk van banken in de goudketen opbreken. Goed of slecht en solvabel of bankrupt, allemaal. Er zal geen markt meer zijn voor goud in de bankenwereld en iederen bullion bank zal van de mijnen eisen dat ze al hun goudproductie eerst aan hen geven ter aflossing van de leningen die banken aan de mijnen verstrekt hebben. Technisch gezien zullen veel goudmijnen failliet gaan en zullen hun aandelen in de verkoop worden gedaan, omdat ze hun product niet meer voor een goede prijs op de markt kunnen brengen. Er zullen grote winsten behaald worden door een klein aantal mensen met mijnbouwaandelen. Maar voordat het zover is zullen de waarderingen van goudmijnen eerst richting nul gaan. En ik betwijfel of veel beleggers hun positie in de goudmijnen kunnen vasthouden onder deze omstandigheden. Fysiek goud zal een nieuwe markt vinden en zal daar in prijs door het dak schieten. Doordat de goudprijs zo snel zal stijgen en goudmijnen zo hard zullen dalen verwacht ik dat niet veel beleggers aan hun goudmijnaandelen vast zullen houden. Slechts een enkeling kan door dik en dun de aandelen vasthouden, omdat ze de juiste verhouding hebben van
mijnbouwaandelen ten opzichte van fysiek goud. Maar veel anderen zullen de markt onder druk zetten omdat ze hun portefeuille moeten her-balanceren. Bedrijven die niet ‘gehedged’ zijn en die nog enigszins winstgevend zijn bij een goudprijs van $280 per troy ounce zullen proberen hun verkoop van goud te herstructureren. De problemen komen van Westerse aandeelhouders die niet geloven dat de papieren goudmarkt op instorten staat. Zij zullen stemmen voor de status quo terwijl ze wachten op politiek ingrijpen om de papieren goudprijs weer te herstellen. Voor bedrijven en aandeelhouders is deze visie als nat beton, waarin hun vermogen vast komt te zetten tegen de tijd dat de prijs van fysiek goud stijgt. Ik hoop dat de VS deze papieren markt zal betreden en ervoor zal zorgen dat de markt gecontroleerd uitbrandt. Dit is de laatste strohalm voor iedereen met een long positie in goudderivaten. Maar de hefboomwerking van het papier is inmiddels zo groot dat ik Another denk ik gelijk moet geven. Al het papier zal branden! Volledig!
Deel XVIII: Papiergoud als fuik voor de belegger FOA (12 juni 2000): De drijvende kracht achter de euro was politiek gedreven, namelijk dat er in de toekomst een rol voor fysiek goud weggelegd zou zijn anders dan de rol van valuta. Dus niet verstrengeld in het huidige dollarsysteem met een papieren goudmarkt of met enige vorm van gouddekking van de valuta. Dit uitgangspunt kwam voort uit de lessen die we geleerd hebben in de jaren ’70 en ’80 met de oliecrisis. Dit kenmerk [het verbreken van de koppeling tussen goud en geld] werd in de euro opgenomen, omdat anders goud rechtstreeks als valuta gebruikt zou worden om olie mee af te rekenen. Dit verklaarde de vroege waarschuwing van Another van jaren geleden dat ‘al het papier zou branden’ wanneer de waarde van goud explodeert. Met een toekomstige euro die gedekt wordt door vrij verhandelbaar goud in een fysieke goudmarkt zou goud pas haar echte waarde kunnen laten zien. Toen dat duidelijk werd nam bijna iedere analist ons verhaal over, om er vervolgens vrijwel direct de verkeerde kant mee op te rennen… De gebruikelijke verklaring is gebouwd op het feit dat de papieren goudmarkt in rook opgaat in een shortsqueeze. Dat zou de stijgende goudwaarde opleveren die wij verwachten. Er valt iets te zeggen voor die benadering, maar een dergelijke ontwikkeling zou van korte duur zijn en zou zeker niet het grote vuurwerk zijn van wat ons te wachten staat. De huidige papieren goudmarkt zal in rook op gaan. dat betekent dat de waarde van de claims op goud verdampt, niet dat die stijgt! We moeten onthouden dat ongeveer 85% van iedereen die long is op papiergoud niet in staan zal zijn fysieke uitlevering van goud te vragen. Sterker nog, als de prijs van papiergoud verder omlaag gedreven wordt zullen deze handelaren hun verlies nemen en uit de markt stappen. De grote spelers in deze markt weten dat en lopen daarom geen risico als ze hun blootstelling aan deze markt vergroten. Ze spelen het politieke spel mee. Als de dollar en de papieren goudmarkt uiteindelijk door de euro in rook op gaan en de papieren goudmarkt vervangen wordt door een fysieke goudmarkt, dan is het verkopen van papieren claims op goud vandaag de dag gratis geld! Dit is nog maar één onderdeel van de valutatransitie die ons te wachten staat en het is al in volle gang. Nogmaals, bijna iedere Westerse goudbelegger rent met de bal de verkeerde kant op. Ze proberen te begrijpen hoe goudhandelaren uit de Eurozone onder hun verplichtingen in de papieren goudmarkt uit kunnen komen. Het zijn dezelfde mensen die op zoek zijn naar een
soort ‘workaround’ voor dit systeem, zodat deze papieren goudmarkt het goud weer waardeert naar de prijs die het zou moeten zijn! Mijn observatie van de oprichters van de euro is dat je deze gedachte helemaal moet laten varen. Niemand geeft om het bezit van contracten die de goudprijs volgen, behalve diegene die echt in staat zijn goud te ruilen voor iets dat dienst doet als een volledige betaling. Olie! De papieren goudcontracten van vandaag de dag zijn alleen maar bedoeld voor verkoop, omdat ze uiteindelijk door politiek besluit waardeloos zullen worden. Dus wie loopt er risico als deze papieren goudmarkt in rook op gaat? Exact, de Westerse goudbelegger die long gaat op papieren posities in goud! Ik heb het dan niet alleen over de Amerikaanse goudmarkt, maar over de wereldwijde goudmarkt zoals we die nu kennen. De echte winst is voor diegene die de massa voor zijn door fysiek goud te kopen. De rush uit papiergoud door de ‘grote jongens’ zal ervoor zorgen dat papiergoud tegen een discount verhandeld wordt ten opzichte van fysiek goud. Daarna volgt een rush naar fysiek goud. De goudbeleggers die deze papieren contracten bezitten zullen er vertrouwen in hebben dat hun claim nog steeds goud waard is en wachten een short squeeze af. Helaas zullen zij niet inzien dat zij diegene zijn die het verlies zullen dragen, omdat ze hun contracten tegen een discount van de hand moeten doen. Ja, het Washington Agreement heeft het doodsvonnis getekend voor de papieren goudmarkt. dit was het politieke signaal dat goud ‘op weg’ was naar super hoge prijzen. Maar dan hebben we het uiteraard alleen over fysiek goud. en of de papieren goudmarkt nou dit jaar of volgend jaar in faling gaat, dat maakt niet uit. Het punt wat ik wil maken is dat de falen van de papieren goudmarkt nu al politiek in steen geschreven staat! Niet één op de duizend goudbeleggers zal in staat zijn de volledige impact hiervan te begrijpen. De meesten zullen wanhopig zoeken naar de minste of geringste aanwijzing dat de prijs van het papiergoud weer zal stijgen. Dat terwijl de grote jongens in de markt de beleggers overladen met papieren claims op goud, waar nog steeds geld voor geboden zal worden. Tegelijkertijd kopen handelaren elders in de wereld al het fysieke goud waar ze hun handen op kunnen leggen… Uiteindelijk zullen alle pleitbezorgers voor fysiek goud een stukje vermogen bezitten dat naar marktprijs gewaardeerd zal worden in een Eurozone marktplaats voor goud. Op deze markt zal fysiek goud een prijs van vele duizenden dollars kennen. Een bezitting van wereldklasse als dekking voor een valuta van wereldklasse! Dus hoe zal het de handelaren vergaan met hun shortpositie op goud? Ik denk dat ze een fortuin zullen verdienen, omdat ze Another beter hebben begrepen dan de Westerse goudbeleggers!
Deel XIV: Wat is reële waarde? FOA (19 augustus 2000): In tijden als deze kan ik de gedachten van alle beleggers wereldwijd bijna voelen. Ze zijn ervan overtuigd dat de toekomst er net zo uit ziet als ze denken. Deze gedachten zijn een gemeenschappelijke bewustwording geworden, omdat iedereen het met elkaar eens is en de bevindingen extrapoleert naar de toekomst. Toch is de toekomst van de mensheid vaak negatief beïnvloedt doordat mensen handelden op basis van kennis die ze aan elkaar overdroegen. Vooral als die ‘kennis’ in tegenspraak was met de natuurlijke wereld om ons heen. Dit is nergens meer evident dan in de Westerse visie op het begrip ‘vermogen’! Ik, als Westerling, ben er volledig van bewust hoe ons denken onze toekomst zal vormgeven. Van wieg tot graf leren we van elkaar een hoge waarde toe te kennen aan dingen die eigenlijk geen werkelijke waarde hebben. Van aandelen tot obligaties en van deposito’s tot valuta, we hebben ze allemaal als vertegenwoordiging van het door ons vergaarde vermogen. We verwachten allemaal dat deze objecten onze toekomstige levensstijl veilig kunnen stellen. Maar niets van dit alles telt als vermogen in onze natuurlijke wereld. Ze hebben allemaal geen enkele waarde, totdat we ze inwisselen voor dingen van natuurlijke waarde. De ‘papieren waardes’ zijn niets meer dan claimbewijzen waar we waarde aan toe leerden kennen, omdat anderen met een Westerse visie er ook waarde aan toekennen. Zelfs nu het einde van dit financiële tijdperk snel nadert blijven we de Westerse gewoontes vasthouden. Een aandelenhandelaar blijft een aandelenhandelaar, ongeacht welke bedrijfsnaam er op die aandelen staat. Als beleggers denken dat de wereld meer golfballen nodig heeft, dan moet je aandelen bezitten in bedrijven die golfballen verkopen. Hebben we meer computers of internetaanbieders nodig, dan kopen we daar de aandelen van. En als we denken dat de goudprijs gaat stijgen, dan kopen we goudmijnaandelen. Beleggers jagen op de papieren afgeleiden, omdat we geleerd hebben om daar waarde aan toe te kennen. Neemt de vraag naar elektriciteit toe, dan kopen we daar futures voor. Verwachten we een toenemende vraag naar olie? Dan kopen we daar futures van. Is het ijzer? IJzerfutures! En toch, zelfs als we er zo over praten, doet geen van de handelaren op de beurs iets anders dan het toepassen van datgene wat ze vanuit hun Westerse visie van waarde geleerd hebben. Als het puntje bij het paaltje komt, dan bezitten zij niets van natuurlijke waarde dat over een langere periode waarde vasthoudt. Zoomen we verder in op de Westerse visie op waarde, dan komen we uit op de papieren futuresmarkt waar alle handelaren vertrouwd mee zijn. Wat ik dan raar vind is dat universeel
geaccepteerd wordt dat deze markt van papieren afgeleiden op gelijke waarde wordt geschat als het ‘echte ding’. Zowel in waarde als in het bezit ervan. Hoe vaak heb ik doorgewinterde professionals wel niet horen zeggen dat de onderliggende waarde, indien gewenst, uitgeleverd kan worden. Echter, in werkelijkheid zijn noch de aanbieders, noch de afnemers van de papieren derivaten in staat voor de volledige 100% in fysieke spullen uit te leveren, wanneer het puntje bij het paaltje komt. Dat heb je goed gelezen: geen van de twee partijen in ieder derivatencontract kan de volledige onderliggende waarde leveren of afnemen. Deze derivatenmarkten zijn nooit ontworpen om 100% waarde te vertegenwoordigen van de onderliggende fysieke waarde. Daarom vertegenwoordigen deze instrumenten ook niet de werkelijke waarde van de fysieke bezittingen die ze claimen te zijn. De prijzen die in de derivatenhandel tot stand komen zijn slechts een mening over vraag en aanbod in de markt. Daarom is deze prijs nooit de werkelijke waarde die tot stand zou komen in een 100% fysieke uitwisseling van goederen. De enige waarde die deze derivatenmarkt vertegenwoordigt is de hoeveelheid geleend geld die zich aan beide kanten van de contracten opbouwt. De slotkoers van goudcontracten laten de laatste tijd zien dat er een bodemloze put van geleend geld beschikbaar is om shortcontracten toe te voegen tegenover iedere long positie in de markt. Dit is de werkelijke informatie die een belegger zou moeten halen uit de slotkoers van een derivaat. Niet een benadering van de fysieke vraag en aanbod factoren in de markt. Maar net zoals de short posities in de markt niet in staat zullen zijn fysiek edelmetaal uit te leveren, zo zullen de long posities ook niet in staat zijn het fysieke edelmetaal af te nemen! Waarom niet? Binnen de Westerse visie van waarde accepteert men dat de hoeveelheid geleend geld in de markt groot genoeg is om de prijs van het derivaat naar boven of beneden te drukken en dat men zal accepteren dat dat de werkelijke vraag en aanbod fundamentals zijn van de onderliggende fysiek waarde. Juist, miljarden dollars aan fysiek goud wordt dagelijks verhandeld op basis van de prijs van een afgeleide van goud. En met alle valuta die beheerd worden door overheden kun je niet anders concluderen dat de lage goudprijs van dit moment een politiek cadeautje is voor diegene die zich niet laten verblinden door ‘Westerse waardes’. Begrijp dat deze situatie al heel lang bestaat. De overgrote meerderheid van Westerse handelaren gebruikt cash settlement en neemt bij lange na niet genoeg fysiek edelmetaal af om de vraag en aanbod dynamiek fundamenteel te beïnvloeden. Handelaren denken daarentegen dat de slotkoers van de goudcontracten een goede weerspiegeling geeft van de werkelijke vraag en aanbod fundamentals van fysiek goud. Dat is niet het geval en dat zal ook nooit het geval zijn.
Vandaag de dag vertegenwoordigen deze prijzen alleen nog maar de hoeveelheid leverage in de derivatenmarkt. Is dit fraude? Is er verschil tussen iemand die op papier goud aanbiedt die het niet kan leveren en iemand die op papier goud wil kopen, maar het nooit kan betalen? Het bewijs hiervan wordt geleverd vlak voor de dag waarop contracten aflopen, omdat zowel de shorts als de longs dan opeens massaal kiezen voor cash settlement. Ze gokken alleen maar op de prijsbeweging van iets dat geen werkelijke waarde vertegenwoordigt. Het feit dat ze voor cash settlement kiezen is het bewijs dat dit het motief is van Westerse handelaren. Beleggers die wachten op een stijging van hun goudcontracten kunnen daar heel lang op wachten.
Deel XXI: Wet van Gresham? FOA (3 september 2000): Is de wet van Gresham niet langer een wet? Je weet wel, die wet die voorschrijft dat het overgewaardeerde geld het ondergewaardeerde geld uit circulatie drijft. Je zou naar de hedendaagse goudmarkt kunnen kijken en zeggen: ‘help, het werkt niet’. Inderdaad, als goud het ondergewaardeerde geld is en de dollar het overgewaardeerde geld, hoe kan het dan dat de goudprijs de afgelopen jaren alleen maar verder gezakt is? Erger nog, afgezien van de prijsontwikkeling lijkt het goud helemaal niet te verdwijnen, omdat mensen steeds meer van dit gele metaal zijn gaan verzamelen! In werkelijkheid kan goud niet concurreren, omdat onze moderne wereld van goud grotendeels bestaat uit hetzelfde slechte papier als waar onze valuta van gemaakt zijn. Dat heb je goed gelezen, deze moderne wereld van papiergoud is gebaseerd op precies hetzelfde kredietgebaseerde systeem als onze valuta…. het is niet veel anders dan de dollars van ons fractionele banksysteem. Dit is dus die falende goudmarkt en de prijsontwikkeling waar we allemaal over horen en lezen. Het is dezelfde markt die goudkevers met een toenemende wanhoop volgen, terwijl de wet van Gresham er zijn gang mee gaat. De conclusie dat papiergoud het papiergeld niet uit circulatie kan drijven bewijst dat de hard geld aanhangers hun kar achter het verkeerde paard hebben gespannen. Een papieren paard! Vandaag, meer dan ooit, zal het beleggen in goudmijnen of in papieren afgeleiden van goud een verwoestend effect hebben, omdat deze beleggingsobjecten afhankelijk zijn van het goed functioneren van een papieren goudhandel die op den duur geheel zal verdwijnen. Laat er geen misverstand over bestaan dat fysiek goud al vele malen de waarde heeft dan wat er op de papieren goudmarkt voor gegeven wordt. Zodra de prijs van fysiek verhandeld goud een andere weg begint te volgen dan die van de imploderende arena van papiergoud, pas dan al duidelijk worden wat de waarde is van het het fysieke goud en waar ons overgewaardeerde geld staat. We hebben het dan uiteraard over dollars. Fysiek goud zal zichzelf opnieuw waarderen ten opzichte van alle fiat valuta van deze wereld. Maar deze herwaardering zal in een compleet andere context gezien worden dan wanneer het goud door de overheid voorgeschreven zou worden als geld. De wet van Gresham is meer van toepassing op goud in de rol van geld, niet als goud als een ‘zelfstandige en los staande’ bezitting. Dit is de toekomst voor ‘freegold’. Het is als een voorraad die steeds stijgt in termen van valuta en niet als iets dat concurreert met geld.
Wat zal deze ‘moderne goudmarkt’ dan doen verdampen? Nou, waarde in een papieren contract is iets bijzonders…. het kan radicaal veranderen als niemand er meer geld voor wil geven. Zonder biedingen heeft het geen waarde meer. Net als papieren dollars, hebben ook goudcontracten geen enkele waarde zonder vraag vanuit de markt. Wanneer je een winkel binnen loopt en alles opeens geprijsd is in een tastbaar ruilmiddel, dan is die dollar opeens waardeloos, nietwaar? Als de goudmarkt zou veranderen naar uitlevering binnen vijf dagen, zou men dan nog contracten kunnen ruilen voor goud? Je raadt het al, dat papier zal verhandeld worden tegen een grote discount ten opzichte van fysiek goud. Die discount zal niet meer verdwijnen, omdat er geen tegenpartij meer is die het fysieke goud kan leveren. En hoe kunnen de bullion banks hun verplichtingen dan nog nakomen en daar geld aan verdienen? Neem een moment pauze en zie hoe dit op twee manieren kan lopen (of met een combinatie van beide): Slechts één of twee overheden en/of een private instelling is nodig om de goudmarkt op te blazen. De meesten van jullie kwamen lang geleden al tot dezelfde conclusie, dat een conflict tussen de dollar en de euro dit in gang kan zetten. Buitenstaanders beginnen goud te kopen met hun dollarreserves… met het verzoek binnen 5 dagen geleverd te krijgen. Het begint met twintig of dertig orders van 100 ton goud, een paar miljard dollar per keer! Geen derivaten, maar een vraag om fysieke uitlevering. Orders die blijven binnenstromen, dag na dag! Dan opeens is de papieren goudmarkt er niet meer. Of: De prijs van olie stijgt, totdat de inflatie niet meer onder controle kan worden gehouden. Goudvoorraden in de grond worden in zodanige mate van de markt gehouden dat de fysieke goudkoers een grote premie krijgt ten opzichte van papiergoud. Meer en meer investeerders zullen bereid zijn die hoge (stijgende) premie te betalen voor het fysieke goud. De hoge premie maakt de prijsvorming op de papieren goudmarkt ongeloofwaardig. Bullion banks moeten hun verplichtingen vervolgens in cash afhandelen. Dan begint de run op goud. Zoals ik eerder gezegd heb: —- Vandaag de dag is de rol van olie verschoven van het fundamentele vraag en aanbod spel van de ‘gebruikswaarde’ naar een ‘monetaire waarde’ in het ondersteunen van een valutablok. Het zijnd e olieproducerende landen die concessies moeten doen. De dollarprijs van olie kan aanzienlijk stijgen, indien de VS hier achter de schermen steun voor geeft. Daar komt bij dat de wereldwijde papieren goudmarkt ontmanteld kunnen worden als een aanvullende voorwaarde om de afrekening van olie in dollars vast te kunnen houden.—-
Het is makkelijk om te zien dat de meeste grote oliereserves van de wereld hun waarde politiek gezien al hebben omgezet met de succesvolle introductie van de euro. De euro heeft nog maar een kleine handelswaarde, maar het feit dat de munt bestaat heeft een veel grotere waarde. De euro heeft namelijk de link tussen olie en de dollar doorbroken, waardoor de olieprijs in dollars nu ongehinderd kan stijgen. De olieprijs is inderdaad gestegen in de eerste maanden na introductie van de euro. De prijs van deze meesterzet op ons schaakbord? Deze nieuwe prijsvorming in euro’s zal de moderne papieren goudmarkt beëindigen en de dollar en de euro op een gelijk speelveld brengen.
Deel XXII: Goudprijs versus realiteit FOA (7 september 2000): Neem even de tijd en luister voor een minuut. Ben je een liefhebber van ‘hard geld’ en heb je moeite met je belegging in goud? Heeft je belegging in goud pas waarde voor jou als de goudprijs stijgt? Kocht je goudaandelen omdat je geloofde dat deze instrumenten een hefboomwerking hadden op fysiek goud? Geloof je dat goudbeleggingen in de vorm van goudmijnaandelen, opties en futures even veilig zijn als het kopen van fysiek goud en daarom een betere keuze zijn dan fysiek edelmetaal? Het probleem met al deze beleggingen is dat de hefboomwerking zich ook tegen je kan keren zodra de goudprijs waar je naar zit te kijken daalt! Als de goudprijs, zoals we die vandaag de dag allemaal volgen, niet stijgt, wat gebeurt er dan met de waarde van je beleggingen? En kan het zijn dat in het slechtste geval, als de goudprijs nog verder wegzakt, jouw aandelen misschien helemaal geen waarde meer hebben….? De realiteit dicteert dat deze afgeleide beleggingen van goud een daling van de goudprijs niet zullen overleven. Dus hoe kunnen dit soort afgeleiden van goud ooit in vredesnaam dezelfde waarde hebben als fysiek goud? De geschiedenis heeft bewezen dat fysiek goud waarde behoudt in goede en slechte markten. Zowel in gemanipuleerde als in vrije markten! Als je het bovenstaande niet begrijpt, dan komt dat omdat je mindset parallel loopt met het Westerse denken van hard geld. Je loopt achter de verkeerde menigte aan. Je speelt mee in een spel dat je niet kunt winnen, omdat de politieke wil dat zal tegenhouden. De goudprijs waar we vandaag de dag naar kijken is niets meer dan de invloed die het bijdrukken van papier heeft op de genoemde prijs. Omdat deze prijs niet de werkelijke waarde van goud reflecteert zal deze uiteindelijk langzaam wegzakken door een te groot aanbod van papieren beloftes. Om beter te begrijpen wat dit betekent, lees dan de volgende passage op USAGOLD van 6 september 2000. Pleitbezorgers van hard geld die een meer wereldse politieke kijk op de zaken hebben begrijpen het al. Inderdaad, de meeste van hen begrijpen het al veel langer. Met deze nieuwe door de politiek gecreëerde papieren goudmarkt weten ze dat alleen het bezit van fysiek goud hun vermogen zal beschermen op de lange en de korte termijn. Degoudkoers interesseert ze niet, behalve wanneer ze van plan zijn meer goud te kopentegen een nog lagere prijs. Zij weten dat het investeren in beleggingsobjecten die in prijs moeten stijgen een desastreuze strategie is in deze evolueren goudmarkt. Ik citeer uit het USAGOLD forum:
“Wees er zeker van dat het niet het vertrouwen in het fysieke goud is dat wegzakt, maar juist het vertrouwen in de opgeblazen hoeveelheid papiergoud dat nog altijd de prijs van fysiek goud dicteert. En zoals het altijd al is geweest is het slechts een kwestie van tijd voor de papieren equivalent van goud instort. De waarde van het papier vervliegt en alleen het fysieke goud blijft haar waarde behouden voor de tegenpartij. De notendop in een notendop is als volgt: De goudprijs daalt omdat we getuige zijn van het einde van een ‘geldsysteem’ dat we kennen als papiergoud. Ik voorzie ene grote mate van volatiliteit tot aan ‘het bittere einde’.” Ik verwacht dat de meeste Westerse goudbeleggers nog gewelddadiger en agressiever zullen reageren, zodra de politieke sturing van de goudprijs toeneemt. De smalle strook die het verschil tussen de goudbeleggers en de pleitbezorgers van fysiek goud scheidt zal een vallei worden zodra alle substituten van fysiek goud verwelken. Juist, in de toekomst zal die vallei het verschil markeren tussen diegene die goud hebben en die geen goud hebben voor de komende bull market in fysiek goud! Sommigen zullen de achtbaanrit van hun papieren goudbeleggingen tot het einde uitzitten. Ja, zij zullen rijk zijn, maar zij zullen niet de winst nemen. Ik verwacht dat zij die fysiek goud gekocht hebben er het beste uit zullen komen. Ik zal dit vaak genoemde voorbeeld nog maar eens herhalen: Iedere keer als de goudprijs uit de hand dreigt te lopen zal het systeem dat de prijs van goud bepaalt falen. Dat gebeurt niet omdat het systeem zich niet weet aan te passen naar de hogere waarde. Het faalt omdat de stijgende goudprijs de politieke manipulatie van goud blootlegt die inherent is aan dat tijdsbeeld en systeem. Er zit geen verschil tussen het falen van markten nu en in het verleden. Het enige verschil tussen toen en nu is de mode! Het is mogelijk dat de huidige Westerse generatie beleggers meer geïnteresseerd is in datgene wat hip is dan met wat ons werkelijk te wachten staat. In 1971 was het een simpele oplossing geweest om de officiële goudprijs te verhogen, tot een niveau waarop iedere dollar (als claim op goud) haar equivalent in goud waard was. Maar dit zou de manipulatie van de dollar (hoge inflatie) blootleggen die eraan vooraf was gegaan. En dan noemen we nog niet eens het feit dat veel belangrijke spelers in de financiële markten dan failliet zouden zijn gegaan (zoals de bullion banks nu). Destijds werden er, net als vandaag de dag, veel meer claims op goud (toen nog dollars) verhandeld dan wat er aan fysiek goud aanwezig was. In feite waren er in die tijd al meer dollars
in omloop dan de totale waarde van al het goud in de wereld tegen de prijs van dat moment. Net zoals de goudprijs van $35 per troy ounce toen geen enkele binding had met de realiteit, zo heeft ook een goudprijs van $270 vandaag de dag geen enkele binding met de werkelijke waarde van goud. Klinkt dat bekend? Begint het al in te zakken? Vandaag de dag, net als in het verleden, heeft iedere stijging van de goudprijs hetzelfde effect op de dollar en de grote spelers die in het papiergoud handelen. Net als in 1971, toen de officiële goudprijs bevroren werd op $42 per troy ounce en de prijs van fysiek goud elders in de wereld door het dak ging. Een goudprijs in de duizenden dollars is wat ons te wachten staat. Het zal nu nog meer zijn dan toen, omdat de papieren prijs nu nog verder van de werkelijkheid af ligt dan toen. Als je dit begrijpt, dan snap je ook waar we vandaan komen en waar we heen gaan. In de toekomst zal de relatie met een goede goudhandelaar belangrijker zijn dan al het papiergoud dat je vandaag de dag kunt bezitten. Geloof me maar!
Deel XXIII: Van valutareserve naar goud FOA (16 september 2014): Het gebruiken van dollars als reserve was beleid van alle centrale banken. Het was een voortdurende verdediging van de waarde van hun eigen munt. We moeten begrijpen dat het sparen van dollarreserves een actieve ondersteuning van de dollar was. Simpel gezegd, als ene land goed werk levert en meer goederen exporteert dan ze importeert, dan heeft ze een handelsbalans en ontvangt ze meer dollars dan ze uitgeeft. Dit zorgt voor een dollarreserves in het banksysteem van het betreffende land. Op basis van deze reserves werd binnenlandse valuta bijgedrukt. In andere woorden: een land met een handelsoverschot ondersteunde per definitie de waarde van de dollar. Maar waarom zou je dollars aanhouden als reserve? In de goede oude tijd, toen de Verenigde Staten teveel geld drukte en dat geld naar het buitenland stroomde, kwam dat geld later weer terug naar ons land. Dat gebeurde zodra andere landen hun overschot aan dollars gebruikten om spullen te kopen in de VS en de handelsbalans weer gelijk maakten. In dit systeem moest een land niet teveel geld bijdrukken, want anders zouden de prijzen in eigen land op termijn weer gaan stijgen om de toename van de hoeveelheid geld te weerspiegelen. Maar vandaag de dag zouden onze handelspartners de waarde van hun eigen munt opdrijven, indien ze dollars zouden omwisselen voor hun eigen valuta. Dat zou hun eigen exportpositie ten opzichte van andere landen niet ten goede komen. Het zou tot gevolg hebben dat de kostprijs van hun goederen in de rest van de wereld zouden toenemen, met een daling van de export tot gevolg. Echter, als je een sterk valutabeheer hebt (zoals de euro) en jouw mensen (lees: de Europese economie) beter werk afleveren dan hun Amerikaanse tegenhanger, dan zou het wisselkoersmechanisme geen probleem moeten opleveren voor de prijs van je goederen. Maar dat is wel het geval. Zoals je ziet zorgt het verkopen van dollars er vandaag de dag voor dat je concurrent in een land met goed geldbeheer hinder ondervindt. Maar die is niet hoe ons dollarsysteem had moeten werken! We hebben geen situatie meer waar je munt sterker wordt als je economie het goed doet. Het is de andere valuta (de dollar) die zwakker zou moeten worden, omdat zij minder goed werk afleveren dan andere landen. In deze ‘Westerse’ wereld wordt de waarde van alles afgeleid aan dollars, de valuta die het slecht doet en die omhoog gemanipuleerd wordt tot niveaus die hoger zijn dan wat ze zouden moeten zijn. Het is het land dat teveel geld drukt dat gedwongen zou moeten worden om rustig aan te doen, niet de rest van de wereld. Als je als land een handelsoverschot hebt met de VS, dan zou je je export moeten verminderen omdat de VS minder dollars kan sturen om spullen van jou te
kopen. In deze dynamiek blijft je concurrentiepositie gehandhaafd, zelfs wanneer de vraagt naar jouw producten vanuit de VS afneemt. Nogmaals, de reden waarom dit allemaal achterstevoren werkt komt voort uit het feit dat de VS in staat is de waarde van haar dollar te manipuleren via valuta- en goudderivaten. Zelfs met alle dollarinflatie die we door de jaren heen gehad hebben. Als wij dit als Amerikaanse burgers al zien, hoe denk je dan dat de rest van de wereld ernaar kijkt? Onze rente is veel lager dan waar je deze zou verwachten met al dat geld drukken. Onze binnenlandse economie is opgezwollen met extreem veel consumptie van allerlei soorten niet noodzakelijke goederen. Echter, de prijzen die we ervoor betalen komt bij lange na niet in de buurt bij de geldcreatie die heeft plaatsgevonden (ik heb het dan over de echte prijzen, niet over de CPI van de overheid). Schuldcreatie neemt alsmaar toe, terwijl onze economie draait op goederen die kunstmatig laag geprijsd zijn door de wisselkoers. Alsof dit nog niet erg genoeg is, wie wil de schuld van een ander land bewaren als waardereserve? Ik geloof dat het overzien van alle politieke groeperingen het moeilijkste onderdeel is in het begrijpen van de hedendaagse goudmarkt. In essentie zijn de grootste pro-goud landen die landen die een wereldvaluta willen die niet onderworpen is aan de prestaties van de Amerikaanse economie. Op dit moment en in deze periode uit de historie zijn alle valutareserves die het buitenland bezit (niet-Amerikanen) een schuld van de Amerikaanse overheid.Een schuld gebaseerd op de capaciteit van de Amerikaanse economie om winstgevend te zijn! In essentie heeft de VS de wereld wijs gemaakt dat zo lang de Amerikaanse economie functioneert, jouw vermogen in termen van marken, yen en pesos gedekt wordt door goed presterend Amerikaans schuldpapier. Het is net zoiets als dat je zegt: “Zo lang je buurman zijn baan niet verliest zul jij je vermogen niet verliezen”! De meeste mensen zullen verbaasd zijn over hoe simpel dit is, wanneer je het bekijkt van een ander perspectief buiten de Amerikaanse invloedssfeer. Deze pro-goud groep bestaat voor een groot deel uit landen die hun producten helemaal niet aan de VS hoeven te verkopen. Het bedrijfsleven in deze landen zal niet volledig tot stilstand komen als de Amerikaanse motor vastloopt. Ja, er zal groeivertraging zijn, maar deze economieën zullen niet in elkaar storten. Dat komt omdat deze landen onderling kunnen blijven handelen. Om de vergelijking van net door te trekken: Als je buurman zijn baan verliest, dan kun je nog altijd handel drijven met andere mensen in het dorp. Zo lang je geldsysteem maar niet gebaseerd is op de schulden van je buurman!! Deze groep bestaat voornamelijk uit landen in Europa en in het Midden-Oosten, landen die niet verlangen naar een terugkeer van de oude goudstandaard, maar naar iets wat veel beter is. Zij zien geen voordeel in het aanhouden van de schulden van één land als de reserve voor
toekomstige betalingen boven het aanhouden van fysiek goud als reserve voor volledige betaling. Het feit dat schulden als reserve een klein beetje rente opleveren is niet veel meer dan een grap in de bankierskringen. Iedere papieren valuta, inclusief de dollar, kan veel meer waarde verliezen in wisselkoers dan de rente die je zult ontvangen! In de papieren markten van vandaag is de enige waarde van valutareserves, in handen van de overheid als dekking van de munt, in de mogelijkheid om de munt te verdedigen tegen andere valuta. In andere woorden: het gebruik van buitenlandse valuta om je eigen munt te kopen. Maar dit is een zichzelf vernietigend beleid, omdat je vroeg of laat door je reserves heen zult raken! Dit is bekend bij veel landen in de wereld, die de waarde van hun munt zien inzakken bij gebrek aan valutareserves. Vraag die landen eens hoe belangrijk het ontvangen van rente over de reserves is onder deze omstandigheden!
Deel XXIV: De euro als wereldreservemunt FOA (16 september 2000): De ECB komt met een ander soort valuta als antwoord op ons falende monetaire systeem. Door niet langer dollars te verkopen voor euro’s maken ze een einde aan een wisselkoerssysteem dat door geen enkele andere valuta uitgedaagd kon worden. Denk daar eens over na. De dollarreserves die ze aanhouden zullen volledig waardeloos zijn in het nieuwe geldsysteem. Als de euro, zoals Duisenberg dat zei, de nieuwe reserve wordt voor Europa (niet voor de wereld), dan hebben ze geen dollars meer nodig en de koopkracht die we aan dollars associëren. Een super hyperinflatie kan de waarde van de dollar naar nul brengen, terwijl de ECB niets verliest. Die heeft haar reserves al in de vorm van euro’s en goud. Volgens de logica die hierboven beschreven wordt: Als Europa geen dollars als reserve aanhoudt om de wisselkoers van de euro te manipuleren, dan heeft het dollarsysteem geen ander alternatief meer dan om langzaam in een concurrentiestrijd ten onder te gaan. Omdat er niets is om dat proces tegen te houden zal de dollar richting hyperinflatie gedwongen worden. Die dynamiek zal de wisselkoers van de dollar voorgoed verlagen! Maar hoe gaat de ECB dan dekking geven aan haar valuta? Terug in het archief… Aan de andere kant, als je goud koopt in de open markt met je eigen valuta, dan heeft dat een heel andere werking dan wanneer je buitenlandse valutareserves koopt. Deze actie haalt fysiek goud van de markt, waardoor de waarde van dat goud in termen van dollars toeneemt. Goud is altijd al de grootste tegenstander geweest van de dollar voor wat betreft de status als internationale reserve. Het voordeel komt hier uit het feit dat overheden niet door hun voorraad van eigen valuta heen kunnen raken als ze goud willen kopen, in tegenstelling tot wat er gebeurt als landen buitenlandse valuta willen verkopen om hun eigen munt te ondersteunen. Uiteraard, de goudprijs in de lokale munt zal sky high gaan, maar per slot van rekening ben je de reserves wel aan het uitbreiden. Niet aan het afbouwen. Wanneer goud begint te stijgen ten opzichte van de dollar zal het goud gezien worden als een reserve met en stijgende waarde, ter ondersteuning van de eigen munt. Onder deze omstandigheden, met een stabiele munt, zullen particulieren meer goud kopen omdat het gezien wordt als een positieve asset. Het werkt net als met een aandeel dat in prijs stijgt. Iedereen wil iedereen een belegging die in prijs omhoog gaat. Vergelijk dit met wat er in Korea gebeurt, waar iedereen goud verkocht terwijl het steeg in termen van een instabiele valuta. Diegene die denken dat de ECB niet in staat is dit te doen, kijk gewoon eens naar de wisselkoers van de Duitse Mark ten opzichte van de dollar. Tussen 1979 en nu heeft de Duitse Mark één moment meegemaakt waarin ze 45% van haar waarde verloor tegenover de dollar. Ik durf te beweren dat als de Mark en/of de Duitse economie hier niet aan ten onder gingen, dat ook de
euro en de Eurozone niet uiteen zullen vallen door de 20% daling van de munt die we vandaag de dag zien. Uit een recent commentaar van Wim Duisenberg: “Zwakte in de euro is niet een van de ‘uitzonderlijke omstandigheden’ die interventie rechtvaardigen”! Vandaag de dag kan de ECB niet alleen haar overtollige dollarreserves gebruiken om fysiek goud te kopen, ook kan ze simpelweg euro’s bijdrukken om direct op fysiek goud te bieden. Als de euro blijft dalen tegenover de dollar is dit een optie waar de ECB op terug kan vallen. ‘Vrijgoud’ zal zich zeker niet tegen de euro keren zoals het zich tegen de dollar keert, omdat het beleid is van de Eurozone om het goud naar de marktprijs te waarderen. Omdat Vrijgoud geen valuta is zal een prijsstijging ten goede komen aan de reserves van de centrale bank. Daar komt bij dat particulieren goud zullen bezitten als spaarreserve, geen valuta. Dit is in de basis de richting waar de bedenkers van de euro ons naartoe willen brengen. Dit concept werd geboren met weinig oog voor de economische gezondheid van Europa. In de toekomst is het mogelijk dat iedere valuta en iedere economie compleet faalt, zonder dat het ernstige gevolgen heeft voor het wereldwijde geldsysteem. Er is een nieuw geldsysteem gebouwd, gebouwd op een wereldmarktprijs voor goud. Dit brengt ons bij een belangrijke toespraak die Duisenberg onlangs hield, waarin hij het volgende zei: “Ten eerste: het Europroject moet gezien worden als een volgende logische stap in het Europese integratieproces, dat meer dan een halve eeuw geleden begonnen is, direct na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Haar doelen waren niet – en zijn nog steeds niet- louter economisch van aard, omdat de Europese integratie niet alleen als doel heeft een welvarend, maar ook een stabiel en vredig Europa te vormen. De integratie op het vlak van handel, economie en financiën, die gericht is op het wegnemen van alle barrières voor vrije concurrentie, is de motor van dit proces. In deze context moet de euro gezien worden als een belangrijke bijdrage voor de voltooiing van één Europese markt.” Ik herhaal: “Haar doelen waren niet – en zijn nog steeds niet- louter economisch van aard” Een nieuwe wereldreservemunt is in wording! Het overmatig bijdrukken van dollars (die al circuleren in de het systeem) is genoeg om de VS te dwingen nog meer bij te drukken, in een poging de ineenstorting van de dollar af te wenden. Nogmaals: de huidige sterkte in de dollar is slopend voor de handel en zorgt voor een exploderend tekort op de handelsbalans van de VS. De uiteindelijke trigger voor dit alles is de prijs van twee internationaal verhandelde goederen die synoniem zijn voor welvaart: olie en goud.
Olie doet nu haar werk om de dollar richting hyperinflatie te drijven. Hoge olieprijzen dwingen het tekort op de handelsbalans naar een alarmerend hoog niveau. Tegelijkertijd zorgt de hoge olieprijs ervoor dat de VS haar goederen competitief kan prijzen op de wereldmarkt. Op een gegeven moment zal de binnenlandse economie van de VS crashen en zullen de wanbetalingen zich opstapelen. In plaats van de rente te verhogen om de vloedgolf aan dollars te vertragen (zoals de Federal Reserve in het verleden deed), zullen ze de rente net als Japan verlagen naar bijna nul. Allemaal in een poging het systeem te redden en de wereld weg te houden bij de euro. Het zal niet werken. In tegenstelling tot wat veel hard geld adepten verwachten zal de goudmarkt en het goudbanksysteem onder deze omstandigheden compleet falen. Omdat deze onderdeel zijn van het dollarderivatensysteem zal een hyperinflatie in de VS ook de kredietwaardigheid van het papiergoud stukslaan. De goudprijs waar we iedere dag naar kijken zal richting nul dalen! Net als met iedere andere hyperinflatie in de geschiedenis zijn er grenzen aan de geloofwaardigheid. Het handelsvolume op de wereldwijde papieren goudmarkt zal dalen, terwijl het aanbod van de goudderivaten verder wordt opgeblazen. Het is niet anders dan een bedrijf dat niet weg kan komen met de uitgifte van nog meer aandelen, wanneer het handelsvolume opdroogt. Op dezelfde manier zal het aanbod van papiergoud verder opgeblazen worden, terwijl het handelsvolume daalt. Dat betekent dat uiteindelijk de prijsvorming zal falen. Vandaag de dag gaat de papieren goudprijs opnieuw omlaag richting het niveau waarop de markt uiteen zal vallen. Op een gegeven moment zal een volledige vrije markt voor fysiek goud ontstaan die door de ECB gebruikt zal worden om de Europese banken te ondersteunen met een zeer hoge goudprijs. De Vrijgoud adepten weten dat dit eraan zit te komen. De ECB gaat goud op zeer grote schaal steunen. Misschien doen ze dat nu al met verkopen van goud via de BIS, maar hier zal niets over bekend worden gemaakt totdat de dollar aan hyperinflatie begint en de derivatenmarkt uiteenvalt. Terwijl dit allemaal gebeurt zal inflatie in de Eurozone ervoor zorgen dat er een handelsbalans komt met de VS. Maar tegen die tijd is de euro kandidaat geworden als leidende wereldreservemunt. Niet alleen de ECB zal goud kopen met haar dollars, maar ook andere landen die een handelsoverschot hebben met de VS. Bijna iedereen zal vragen om olie in euro’s af te rekenen en olieproducerende landen zullen dan massaal goud kopen met hun overtollige dollars. Op dit moment zal de ECB dollarreserves beginnen te kopen van andere centrale banken. Uiteraard in ruil voor euro’s. Het zal door de markt gezien worden als een poging de dollar te verdedigen, maar een dergelijke actie zal gewoon een politiek strategische zet zijn. De bezitters van fysiek goud leven in zeer interessante tijden!
Deel XXV: Hoe sterk is de dollar? In de hedendaagse wereld lijkt het er steeds meer op dat fysiek goud de beste plek is om te zitten. Het neemt de ‘hoge weg’ boven risico en we kunnen de actie volgen met weinig angst om met lege handen te eindigen. We zouden met alles kunnen eindigen! Echter, pas ervoor op dat je onderweg onze route niet verward met de route van diegene die het pad van papiergoud bewandelen. Als ze me vragen “Heb je nog steeds verlies op je positie in goud?” dan antwoord ik: “Het spijt me, je moet de klimmers aan de overkant van de vallei gemist hebben. We hebben gehoord dat ze daar problemen hebben, maar hun goud is anders dan het onze. Zodoende is hun pijn niet onze pijn”. Westerlingen vragen zich vaak af waarom zoveel vermogende mensen goud kopen als de prijs daalt. Ik zal hiervoor hetzelfde voorbeeld gebruiken dat we recent gebruikten met betrekking tot de euro. Het is niet het goud dat onderuit gaat, maar de dollar die omhoog gedreven wordt richting een breekpunt. En dit zal echt de laatste rally zijn. We hoeven hier niet lang meer onder te lijden. Neem een blik over de hele wereld en plaats jezelf in een van die vele landen. Bedenk dan eens in hoeveel landen men de dollar zal stijgen over de afgelopen jaren, met tenminste 30% tegenover hun eigen valuta. Echter, voor de recente prijsstijging van olie, is de werkelijke kostprijs en kostenstructuur van de meeste Amerikaanse goederen niet met 30% gestegen binnen de Amerikaanse markt. No, ik probeer niet een discussie te voeren over de juistheid van de Amerikaanse CPI. Ik probeer aan te geven dat de VS nog niet begonnen is aan de fase van echte prijsinflatie. Die fase brengt onze inflatie op wereldwijde schaal aan het licht. Het punt dat we maken door er met de ogen van een buitenstaander naar te kijken is dat de goudprijs de binnenlandse prijsvorming van goud in de VS weerspiegelt, niet de wisselkoers. Zoals we eerder al zeiden meten we de werkelijke waarde van een munt af aan haar koopkracht in de lokale markt. Vanuit deze positie is het duidelijk dat Amerikaanse goederen nog niet in de buurt zijn gekomen bij de dollarexpansie die de afgelopen 20+ jaren heeft plaatsgevonden. Het is ene dynamiek die lang geleden al was blootgelegd, indien de status van de dollar als wereldreservemunt zo werd bedreigd als nu. Had een grote groep landen de afgelopen jaren dollars aangehouden, dan zouden ze gezien hebben dat hun koopkracht op de Amerikaanse markt met meer dan 30% in toegenomen, in vergelijking met hun verschillende lokale valuta. Echter, de Amerikaanse prijzen daalden zelfs niet een beetje op basis van een toename in productiviteit om te compenseren voor de verandering in wisselkoers tegen andere valuta. Nee, de hele wereld is niet fout in de manier
waarop goederen geprijsd worden. Ook zijn wij als Verenigde Staten niet bijzonder productief. Het is overduidelijk dat de dollar opgedreven wordt in een eindstrijd die meer weg heeft van een strijd tussen minnaars. Maar deze strijd zal onze leeftijd blootleggen. Om een voorbeeld te geven: Als andere landen goud hadden gekocht voor $400 per troy ounce, dan zou het verlies aan koopkracht op de Amerikaanse markt vergelijkbaar moeten zijn met het verlies in wisselkoers van hun valuta tegenover de dollar. Haal die 30% daling in de wisselkoers af van de goudkoers van $400 en je komt rond de $280 uit. Dat is ongeveer waar we nu staan. Deze actuele prijs laat wereldwijd zien dat, wanneer je goud gebruikt als een maatstaf voor echte economische waarde, de Amerikaanse goederen al geinflateerd zijn in de VS. Juist, onze inflatie is de afgelopen jaren meer dan 30% geweest, vergeleken met de wereldwijde prijsstructuur. Dit is het proces waar we nu al diep in zitten. Onze economie kan zich niet aanpassen aan de concurrentie met dit oude geldsysteem. Om ons economische momentum vast te houden moeten we terugvallen op een pure geldinflatie. Maar dat zal deze keer anders zijn dan andere keren! Vandaag de dag zal de enige moderne reservemunt alle valuta op een gelijk speelveld brengen. De valuta in kwestie is olie!
