DEEL 2 - JAARREKENING
1
BALANS PER 31 DECEMBER 2011 ACTIVA VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken aangekocht bezit Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken t.d.v. de exploitatie Subtotaal
31-12-2011 x € 1.000
31-12-2010 x € 1.000
37.274 373 14.649 14.386 916 67.598
31.043 373 1.281 17.553 1.024 51.273
FINANCIËLE VASTE ACTIVA Actieve latentie vennootschapsbelasting Subtotaal
1.542 1.542
1.452 1.452
VLOTTENDE ACTIVA Onderhanden projecten Huurdebiteuren Gemeenten Belastingen en premies sociale verzekering Overige vorderingen Overlopende activa Subtotaal
165 32 1 626 113 201 1.138
-
LIQUIDE MIDDELEN
2.268
890
72.547
54.261
TOTAAL
65 1 426 37 118 646
2
(na bestemming van het jaarresultaat)
PASSIVA
31-12-2011 x € 1.000
31-12-2010 x € 1.000
EIGEN VERMOGEN Reserve nieuwbouw Overige reserve Subtotaal
-68 16.678 16.610
-4 13.262 13.258
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen kredietinstellingen Verplichting VoV Ontvangen waarborgsommen Subtotaal
28.713 17.716 117 46.546
31.508 6.713 113 38.333
6.044 1 1.769 553 1.024 9.390
581 8 1.120 41 920 2.671
72.547
54.261
KORTLOPENDE SCHULDEN Schulden aan kredietinstellingen Schulden aan gemeente Zederik Schulden aan leveranciers Belastingen en premies sociale verzekering Overlopende passiva Subtotaal
TOTAAL
3
4
WINST- EN VERLIESREKENING OVER HET BOEKJAAR 2011 Boekjaar 2011 x € 1.000
Boekjaar 2010 x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Verkoop onroerende zaken Geactiveerde productie Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
5.598 68 187 491 35 6.379
5.436 56 0 484 43 6.020
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa Overige waardeverminderingen Waardevermindering VoV bezit Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
1.152 1.058 449 21 781 90 144 99 576 1.188 5.558
1.025 2.819 0 21 724 89 147 83 628 1.025 6.560
821
-540
17 -1.465
4 -1.238
-627
-1.773
349
-23
-278
-1.797
Omschrijving
Bedrijfsresultaat FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten BIJZONDERE LASTEN Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting BELASTINGEN OVER HET RESULTAAT Jaarresultaat na belasting
5
6
KASSTROOMOVERZICHT (directe methode) (Bedragen in € 1.000) 2011
2010
Operationele activiteiten Ontvangsten: Huren Vergoedingen Overheidsontvangsten Overige bedrijfsontvangsten Rente ontvangsten Saldo ingaande kasstromen
5.680 68 5 38 7 5.798
5.438 56 6 33 0 5.533
Uitgaven: Erfpacht Personeelsuitgaven Onderhoudsuitgaven Overige bedrijfsuitgaven Rente uitgaven Sectorspecifieke heffing Leefbaarheidsuitgaven Vpb Saldo uitgaande kasstromen
0 1.070 320 884 1.483 70 51 10 3.888
21 1.004 628 1.057 1.055 68 70 50 3.953
Kasstroom uit operationele activiteiten
1.910
1.580
(Des)investeringsactiviteiten Ontvangsten: Verkoopontvangsten bestaande huurwoningen Verkoopontvangsten koopwoningen (nieuwbouw) Overige ontvangsten mbt projecten Saldo ingaande kasstromen
4.720 7.288 0 12.008
0 5.822 148 5.970
Uitgaven: Uitgaven projecten Te activeren planmatig onderhoud Uitgaven investering ten dienste van de exploitatie Verkoopkosten Saldo uitgaande kasstromen
14.285 796 69 60 15.210
11.230 554 371 16 12.171
Kasstroom uit (des)investerings activiteiten Financieringsactiviteiten Nieuwe leningen Aflossing leningen
-3.202
3.249 579
-6.201
10.000 3.266
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
2.670
6.734
Mutatie liquide middelen
1.378
2.113
Liquide middelen begin boekjaar Liquide middelen eind boekjaar
890
-1.223 2.268
890
7
8
WAARDERINGSGRONDSLAGEN ALGEMEEN Regelgeving De jaarverslaggeving door toegelaten instellingen volkshuisvesting dient te voldoen aan de eisen zoals deze zijn geformuleerd in het Besluit Beheer Sociale Huursector. In dit besluit wordt BW2 Titel 9 voorgeschreven. Voor woningcorporaties is voor de jaarverslaggeving een apart hoofdstuk opgenomen, de RJ 645 Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting. Hierin zijn voor de sector specifieke presentatie, waarderings- en verslaggevingsvoorschriften geformuleerd en is opgenomen dat de jaarrekening en het jaarverslag naast de specifieke voorschriften uit RJ 645 moeten voldoen aan de overige Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, de RJ 645.103. Grondslagen voor waardering van activa en passiva Vergelijking met vorig jaar De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van vorig jaar. Verwerking verplichtingen In de jaarrekening worden naast juridisch afdwingbare verplichtingen tevens feitelijke verplichtingen verwerkt die kunnen worden gekwalificeerd als “intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd”. Wet ketenaansprakelijkheid De BTW verleggingsregeling wordt toegepast en waar mogelijk worden betalingen die verband houden met premies en sociale lasten van leveranciers gedaan op zogenaamde ‘G-rekeningen’. Vanaf een G-rekening kan alleen aan de Belastingdienst worden betaald, een voor de overige betalingen geblokkeerde rekening. Materiële vaste activa Onroerende en roerende zaken in exploitatie De oorspronkelijke investeringen in complexen worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs onder aftrek van cumulatieve afschrijvingen. De verkrijgings- of vervaardigingsprijs wordt bepaald als de som van alle direct toe te rekenen uitgaven. De afschrijvingen zijn berekend volgens het annuïtaire systeem. Op de aanschafwaarde van de gronden wordt niet afgeschreven. Iedere kern vormt een Product Markt Combinatie (PMC). Het strategisch voorraadbeleid waaronder het kwaliteits- en huurbeleid, het aan- en verkoopbeleid en het sloop- en nieuwbouwbeleid vindt per PMC plaats. Op PMC-niveau vindt de toetsing plaats tussen de boekwaarde en de bedrijfswaarde. De bedrijfswaarde geldt als actuele waarde. Als de boekwaarde hoger is dan de bedrijfswaarde dan wordt dit verschil als onrendabele top ten laste van het resultaat gebracht. De reële waarde van de onroerende zaken in exploitatie bestemd voor de verhuur is de bedrijfswaarde. De onroerende zaken kunnen voor langere of kortere termijn voor verhuur worden aangehouden. De bedrijfswaarde wordt gevormd door de contante waarde van de geprognosticeerde kasstromen uit hoofde van toekomstige exploitatieopbrengsten en toekomstige exploitatielasten over de geschatte resterende looptijd van de investering. De bij de bedrijfswaarde gehanteerde uitgangspunten zijn vermeld in de toelichting op de balans onder materiële vaste activa. Bij de bepaling van de bedrijfswaarde wordt rekening gehouden met de rentabiliteitswaardecorrectie van de bestaande leningenportefeuille.
9
De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop. De verwachte verkopen voor de komende vijf jaar worden in de waardering betrokken. De bepaling van de restwaarde van de grond opgenomen in de bedrijfswaarde vindt plaats op basis van de oorspronkelijke verkrijgingsprijs, vermeerderd met een jaarlijkse indexering. Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden Voor de woningen die verkocht zijn onder het Te Woon concept heeft Goed Wonen Zederik een terugkoopplicht. De opgeleverde woningen zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde. De 1e waardering is bepaald op basis van de getaxeerde verkoopwaarde minus de verleende korting. Deze waardering wordt jaarlijks getoetst aan de bij de overdracht ontstane rechten, rekening houdend met de contractvoorwaarden. Voor de in de regeling overeengekomen overdrachtswaarde wordt aan de creditzijde van de balans een terugkoopverplichting opgenomen. Deze terugkoopverplichting wordt jaarlijks gewaardeerd en getoetst aan de bij de overdracht ontstane verplichting, rekening houdend met de contractvoorwaarden. Deze verkochte woningen zijn opgenomen in de balans onder de Materiële vaste activa, als Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden. Bij het omzetten van bestaande ‘Onroerende zaken in exploitatie’, welke zijn gewaardeerd tegen kostprijs, naar ‘Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden’, welke worden gewaardeerd tegen marktwaarde, is er sprake van een herclassificatie (RJ 213.605). Het waarderingsverschil is (op grond van RJ 213.605) rechtstreeks in het Eigen Vermogen verwerkt via de post herwaardering VoV woningen. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Dit betreft uitgaven aan complexen in aanbouw en toegerekende kosten van het werkapparaat uit hoofde van voorbereiding, toezicht en directievoering. Jaarlijks wordt getoetst of de verwachte onrendabele investering aan de onroerende en roerende zaken in exploitatie van de onomkeerbare projecten (intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd) kan worden gedekt uit de positieve verdiencapaciteit van de PMC’s. Tevens wordt getoetst of de investering aan de onroerende zaken verkocht onder voorwaarden, wordt gedekt uit de verkoopopbrengst. Voor de onrendabele gedeelten wordt een voorziening gevormd die zichtbaar in aftrek wordt gebracht op de Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie De onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie worden gewaardeerd op basis van aanschafwaarde onder aftrek van lineaire afschrijvingen. De afschrijvingstermijnen bedragen als volgt: Bekabeling/airco installatie Kasten/bureaus/stoelen/tapijt Telefooninstallatie/-toestellen
10 jaar 10 jaar 5 jaar
Alarminstallatie Server/patchkasten PC’s/laptops/software
5 jaar 5 jaar 3 jaar
Aanschaffingen onder € 500 worden direct ten laste van het resultaat gebracht.
10
Afschrijvingsmethode en –termijnen Op materiële vaste activa wordt annuïtair afgeschreven. De stichtingskosten zijn verbijzonderd naar grond-, bouw- en installatiekosten. De afschrijvingstermijnen bedragen als volgt: Bouw CV ketel CV installatie
50 jaar 15 jaar 25 jaar
Warmwatervoorziening Miva aanpassingen en lift Isolatie (glas) Isolatie (spouw/vloer/dak)
15 20 20 25
jaar jaar jaar jaar
Financiële vaste activa Actieve latentie vennootschapsbelasting De actieve latentie vennootschapsbelasting betreft: - de vennootschapsbelasting over het verschil tussen de boekwaarde en de fiscale waarde van de huurwoningen die opgenomen zijn op de verkooplijst, - de vennootschapsbelasting over het verschil tussen de commerciële waarden en de fiscale waarde van de leningen kredietinstellingen. Het gehanteerde tarief bedraagt 25%. In verband met het feit dat de periode waarin de woningen naar verwachting worden verkocht een groot aantal jaren omvat is de nominale latentie contant gemaakt. Ook voor de leningen is de latentie contant gemaakt over de periode waarin de leningen lopen. De belastinglatentie is opgenomen indien en voor zover het waarschijnlijk is dat realisatie van de belastingclaim te zijner tijd zal kunnen plaatsvinden. Derhalve is geen actieve latentie gevormd voor de 789 woningen, die vanaf 2010 vanuit de bestaande voorraad, Te Woon worden aangeboden. Vorderingen Onderhanden projecten De onderhanden projecten (onroerende zaken verkocht in aanbouw) in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen de gerealiseerde projectkosten vermeerderd met de toegerekende resultaat, voor zover deze op een betrouwbare wijze kan worden ingeschat, en verminderd met de gedeclareerde termijnen. Huurdebiteuren en overige vorderingen De waardering geschiedt tegen nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Liquide middelen Liquide middelen bestaan uit kas- en banktegoeden met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courant schulden worden, voorzover zij bestaan, opgenomen onder de kortlopende schulden. Voorzieningen Verwachte verliezen als gevolg van onrendabele investeringen nieuwbouw worden als bijzondere waardeverandering in mindering gebracht op de balanspost Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling. Langlopende schulden Langlopende schulden worden gewaardeerd tegen de kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en transactiekosten. De aflossingsverplichting voor het komend jaar van de langlopende schulden is opgenomen onder kortlopende schulden. De terugkoopverplichting van de Onroerende zaken verkocht onder voorwaarden is hier als ‘Verplichting VoV’ (Verkoop onder Voorwaarden) verantwoord.
11
Financiële instrumenten Onder financiële instrumenten worden zowel primaire financiële instrumenten, zoals vorderingen en schulden, als financiële derivaten verstaan. Voor de grondslagen van primaire financiële instrumenten wordt verwezen naar de behandeling per balanspost. Goed Wonen Zederik past ten aanzien van de derivaten (Swaps) hedge accounting toe op basis van generieke documentatie. Goed Wonen Zederik documenteert de wijze waarop de hedgerelaties passen in de doelstellingen van het risicobeheer, de hedgestrategie en de verwachting aangaande de effectiviteit van de hedge. Goed Wonen Zederik dekt haar renterisico’s (als gevolg van investeringen en herfinancieringen die zullen leiden tot toekomstige kasstromen) deels af door renteswaps. Het effectieve deel van financiële derivaten die zijn toegewezen voor kostprijshedge-accounting, wordt tegen kostprijs gewaardeerd en het ineffectieve deel wordt tegen reële waarde gewaardeerd. De waardeveranderingen van de reële waarde van het ineffectieve deel worden direct in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Marktrisico Goed Wonen Zederik loopt marktrisico ten aanzien van de waardering van de Swaps. Dit risico wordt beheerst door een spreiding aan te brengen in de portefeuille. Renterisico Goed Wonen Zederik loopt renterisico’s ten aanzien van de huidige leningportefeuille (conversie en fixeaflossingen) en financiering van toekomstige investeringen. Het beleid van Goed Wonen Zederik is om (cf. de WSW-systematiek) een maximaal renterisico te lopen van 15%. Voor de variabele renteafspraken loopt Goed Wonen Zederik risico ten aanzien van de toekomstige kasstromen, met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt Goed Wonen Zederik risico’s over de marktwaarde. Met betrekking tot de variabel rentende schulden heeft Goed Wonen Zederik Swaps afgesloten, waarbij de variabele rente wordt omgezet naar een vaste rente. Ingeval van een lagere actuele rente dan de Swaprente ontstaat een liquiditeitsrisico (zie hieronder). Kredietrisico Goed Wonen Zederik maakt gebruik van 1 bank voor de SWAPS. Ingeval de marktwaarde van de Swap positief wordt loopt Goed Wonen Zederik een kredietrisico. De kredietwaardigheid van de bank wordt gemonitord en is als toereikend beoordeeld. De omvang van de totale portefeuille is van dien aard dat geen sprake is van overconcentratie in kredietrisico. Liquiditeitsrisico Als gevolg van de negatieve marktwaarde van de Swaps (huidige rente is lager dan de Swaprente) ultimo 2011 loopt Goed Wonen Zederik een liquiditeitsrisico. De bank kan, bij overschrijding van een bepaalde limiet, zekerheden eisen van Goed Wonen Zederik in de vorm van aan te houden liquiditeiten. De bank heeft nog geen zekerheden opgeëist. Goed Wonen Zederik is van mening over voldoende middelen te bezitten om een eventuele margin call te kunnen voldoen. Hiertoe vindt maandelijks monitoring plaats van de beschikbare middelen mede op basis van de liquiditeitenbegroting.
12
GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT Algemeen Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde van de geleverde prestaties en de kosten en lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen zodra zij voorzienbaar zijn. Winsten met betrekking tot onderhanden projecten geschieden naar rato van de mate waarin zij gereedgekomen zijn. Bedrijfsopbrengsten Huren Onder deze post wordt de gefactureerde huur verantwoord. Overheidsbijdragen Onder deze post is de vrijval uit de egalisatierekening BWS opgenomen. Verkoop onroerende zaken Deze post betreft het saldo van de behaalde verkoopopbrengst minus de boekwaarde (bestaand bezit). Winsten worden verantwoord op het moment van levering (passeren transportakte). Voor zover bestaand bezit wordt verkocht onder ‘Verkoop onder Voorwaarden’ dan wordt het verkoopresultaat direct verwerkt in het Eigen Vermogen. Bij de omzetting van Onroerende en roerende zaken in exploitatie naar Onroerende zaken verkocht onder voorwaarde is er sprake van een herclassificatie. Het verschil tussen de oude en nieuwe boekwaarde dient rechtstreeks in het Eigen vermogen te worden verwerkt. Geactiveerde productie De toe te rekenen interne kosten in het kader van onroerende zaken in ontwikkeling en het geactiveerde onderhoud worden hieronder verantwoord. Bedrijfslasten Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa worden gebaseerd op basis van de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Afschrijvingen vinden plaats volgens de annuïtaire methode op basis van de geschatte economische levensduur. Met een mogelijke restwaarde wordt geen rekening gehouden. Overige waardeveranderingen materiële vaste activa De overige waardeveranderingen worden gebaseerd op de waardering van de betreffende activaposten. De onder deze post verantwoorde bedragen hebben betrekking op een afboeking dan wel terugneming van een bijzondere waardevermindering. Deze bijzondere waardevermindering ontstaat door een jaarlijkse toets van de reële waarde ten opzichte van de waarde gebaseerd op boekwaarde. Waardevermindering VoV bezit Het deel van de waardedaling van het VoV bezit dat voor rekening komt van Goed Wonen Zederik wordt hier verantwoord. Periodiek betaalbare beloningen Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van arbeidsvoorwaarden verwerkt in de winst- en verliesrekening voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
13
De pensioenregeling van de stichting wordt gefinancierd door afdrachten aan het pensioenfonds. De pensioenverplichtingen worden gewaardeerd volgens de “verplichting aan de pensioenuitvoerder benadering”. In deze benadering wordt de aan de pensioenuitvoerder te betalen premie als last in de winst- en verliesrekening verantwoord. Lasten onderhoud Onder deze post worden alle direct aan het verslagjaar toe te rekenen kosten van onderhoud verantwoord. Van toerekenbaarheid is sprake als de daadwerkelijke werkzaamheden in het verslagjaar hebben plaatsgevonden. Daar waar sprake is van een waardeverhoging of levensduurverlenging van het actief kwalificeren deze uitgaven zich als te activeren investeringen. Overige bedrijfslasten De overige bedrijfslasten worden toegerekend aan het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. Belastingen De belastingschulden en –vorderingen worden tegen een tarief van 25% berekend en verwerkt als nominale schuld of vordering in de jaarrekening. Goed Wonen Zederik heeft op basis van de uitgangspunten van VSO1 en VSO 2 de fiscale positie ultimo 2010 en het fiscaal resultaat 2010 bepaald. Omdat de jurisprudentie inzake de uitwerking van de VSO 1 en VSO 2 voor woningcorporaties nog ontbreekt, kan de werkelijke te betalen of te verreken belasting afwijken van de in de jaarrekening opgenomen schatting. Rentebaten en rentelasten Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de directe methode. De kasstroom is gesplitst in een kasstroom uit operationele activiteiten, (des-)investeringsactiviteiten en financieringsactiviteiten. De liquiditeitspositie in het kasstroomoverzicht bestaat uit het saldo van de liquide middelen.
14
TOELICHTING OP DE BALANS VASTE ACTIVA MATERIELE VASTE ACTIVA
31-12-2011
31-12-2010
Onroerende en roerende zaken in exploitatie Onroerende en roerende zaken aangekocht bezit Tussen totaal Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling Onroerende en roerende zaken ten dienste van de exploitatie Totaal materiele vaste aktiva
37.274.156 372.797 37.646.953 14.649.467 14.386.339 915.544 67.598.303
31.042.509 372.797 31.415.306 1.281.425 17.553.220 1.023.858 51.273.808
Het verloop van deze posten in 2011 is als volgt: Onroerende en roerende zaken Beginstand per 1 januari: Verkrijgingsprijs Afschrijvingen Boekwaarde 1-1-2011
in exploitatie 48.730.632 -17.315.326 31.415.306
Investeringen voor: Centrumplan Wesselsveld, Ameide Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Schoolstraat, Hei- en Boeicop Gregoriuslaan, Lexmond De Nieuwe Laak, Lexmond Ds Magendanstraat, Lexmond De Weide (appartementen) Meerkerk De Weide (BeBo's) Meerkerk Gezondheidscentrum, Meerkerk Recht van ter Leede, Leerbroek Locatie Alting, Meerkerk Dorpshuislocatie, Lexmond Praktijkruimte, Meerkerk Dorpsstraat 80, Lexmond Activa t.d.v. de exploitatie Onderhoud
732.306
Desinvesteringen: Verkoop huurwoningen
894.698-
Totaal mutaties Eindstand per 31 december: Verkrijgingsprijs Cum. Waardeveranderingen en afschrijvingen Boekwaarde 31-12-2011
1.675.035 -651.178 1.023.858
26.927
Totaal 70.746.714 -20.754.331 49.992.383
85.568 1.979.971 1.005.072 280.725 5.635.046 73.055 1.430.503 1.394.102 1.989.419 24.798 212.757 68.367 393.167 198.818 26.927 732.306
894.698-
1.024.266-
7.411.050
Overige waardevermindering, lopende projecten Toevoeging boekjaar Afschrijvingen: Woningen en de woongebouwen Onroerende goederen niet zijnde woningen Tuinen en hang- en sluitwerk Activa ten dienste van de exploitatie
20.341.047 -2.787.827 17.553.220
ten dienste van de exploitatie
85.568 1.979.971 1.005.072 280.725 5.635.046 73.055 1.430.503 1.394.102 1.989.419 24.798 212.757 68.367 393.167 198.818
Herrubricering: Onderhanden projecten Opleveringen: Huurwoningen Koopwoningen Toevoeging waardevermindering opleveringen Vrjval waardevermindering opleveringen
in ontwikkeling
7.411.05011.362.519688.1952.229.022
11.362.519688.195-
369.436-
369.436-
1.007.3465.2074.458-
6.231.647
55.979.289 18.332.33737.646.953
135.240-
1.007.3465.2074.458135.240-
3.855.076-
108.313-
1.063.502
15.314.580 928.24114.386.339
1.701.962 786.418915.544
72.995.831 20.046.99652.948.836
Onroerende en roerende zaken in exploitatie Van de 1.104 woningen per 31 december 2011 zijn er 48 aangemerkt om te worden verkocht zonder voorwaarden en zijn er 736 aangemerkt om te worden verkocht onder voorwaarden (VoV).
15
Onroerende zaken aangekocht bezit De onroerende zaken aangekocht bezit zijn bestemd voor de verkoop. Tot het moment van de verkoop worden deze woningen regulier geëxploiteerd. Van de tien aangekochte woningen, zijn inmiddels vijf woningen verkocht. In 2011 zijn er geen mutaties geweest. De actuele waarde op basis van de WOZ waarde bedraagt € 1.098.0000. Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden
31-12-2011
31-12-2010
1.281.425 10.040.471 4.587.500 -1.259.929 14.649.467
1.281.425 1.281.425
Beginstand per 1 januari: Verkopen nieuwbouw Verkopen bestaand bezit Herwaardering Boekwaarde per 31 december
De onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden hebben betrekking op de verkoop van 74 nieuwbouw en 29 bestaande woningen (2010: 9 nieuwbouw woningen). De Onroerende zaken Verkocht onder Voorwaarden zijn gewaardeerd tegen de actuele waarde. Onroerende en roerende zaken in ontwikkeling De specificatie van onroerende en roerende zaken in ontwikkeling per 31 december 2011: Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Schoolstraat, Hei- en Boeicop Dr. Booijstraat, Leerbroek Gregoriuslaan, Lexmond De Nieuwe Laak, Lexmond Gezondheidscentrum, Meerkerk Recht van ter Leede, Leerbroek Locatie Alting, Meerkerk Killesteijnstraat II, Lexmond Dorpshuislocatie, Lexmond Praktijkruimte, Meerkerk Dorpsstraat 80, Lexmond Voorziening onrendabel
De voorziening onrendabel heeft betrekking op de volgende projecten: Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Schoolstraat, Hei en Boeicop De Nieuwe Laak, Lexmond Gezondheidscentrum, Meerkerk
1.779.518 1.062.368 2.624 288.259 5.935.034 3.135.087 442.726 1.617.608 4.920 110.552 370.172 565.713 928.24114.386.339
344.783 223.277 188.153 172.028 928.241
De voorziening onrendabel heeft voornamelijk betrekking op het koopgedeelte van Te Woon nieuwbouw. Deze onder (kortings) voorwaarden verkochte woningen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde. De verkoopprijs (marktwaarde minus korting) geldt als actuele waarde. Het gevolg van deze waarderingssystematiek is dat de verleende korting als waardevermindering ten laste van het resultaat komt. Bedrijfswaarde Materiële vaste activa in exploitatie. De bedrijfswaarde (in € 1.000) van de materiële vaste activa in exploitatie bedraagt ultimo verslagjaar: 31-12-2011 70.071
31-12-2010 58.732
Onderstaand een verklaring per berekeningscomponent van de bedrijfswaarde. (in € 1.000)
1. 2. 3. 4. 5. 6.
CW huren CW huurderving CW Onderhoud CW Planmatig onderhoud CW Overige bedrijfslasten Restwaarde/grondwaarde Subtotaal 7. Prijscorrectie grondwaarde 8. Verkoopopbrengst 9. Rentabiliteitswaardecorrectie Gecorrigeerde bedrijfswaarde
31-12-2011 102.650 -513 -3.757 -25.174 -29.981 4.493 47.718 6.797 12.728 2.828 70.071
31-12-2010 75.391 -377 -2.653 -7.702 -25.677 3.519 42.501 2.433 11.952 1.846 58.732
16
Uitgangspunten en analyse verschillen. De bedrijfswaarde is in 2011 met € 11,2 miljoen toegenomen ten opzicht van 2010. Hieronder worden de gehanteerde uitgangspunten weergegeven en is een analyse van de verschillen opgesteld. Bij de bedrijfswaardeberekening is het uitgangspunt de kasstromen gemiddeld gedurende het jaar plaats vinden (medio numerando), verder zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Levensduur In 2011 is als onderdeel van het Strategisch Voorraadbeereen discussie gevoerd over de toekomst van alle complexen. Op basis van deze discussie zijn er aanpassingen geweest in het onderhoudsbeleid en in de levensduren van complexen. In totaliteit hebben er meer levensduurverlengingen dan verkortingen plaats gevonden. Bij de bedrijfswaardeberekening wordt uitgegaan van een minimale levensduur van 10 jaar (2010: 10 jaar). 1. Huren Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging Huurstijging
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 e.v.
31-12-2011 1,75% 1,80% 1,85% 1,90% 1,95% 2,00%
31-12-2010 1,50% 1,60% 1,70% 1,80% 1,90% 2,00% 2,00%
De stijging van de huuropbrengsten wordt voor het grootste gedeelte verklaard door de levensduurverlenging. 2. Huurderving
0,50%
0,50%
De stijging van de huurderving wordt voor het grootste gedeelte verklaard door de levensduurverlenging. 3. Onderhoud Voor klachten- en mutatieonderhoud zijn normbedragen gehanteerd op basis van ervaringscijfers. Voor dagelijks onderhoud is € 180 per woning gehanteerd. (2010: € 158). 4. Planmatig onderhoud Het planmatig onderhoud is gebaseerd op een begroting per complex. De laatste 5 jaren van de exploitatie wordt geen planmatig onderhoud ingerekend. De stijging van het planmatigonderhoud wordt voor het grootste gedeelte verklaard door de verlenging van de levensduur. Bij het planmatig onderhoud is gerekend met een algemene inflatie van 2,75% voor 2012 (2010: 2,5%) oplopend naar 3,0% in 2017 en volgende jaren (2010: 2,5%). 5. Overige bedrijfslasten Bij de overige bedrijfslasten is gerekend met een algemene inflatie van 2,75% voor 2012 (2010: 1,5%) oplopend naar 3,0% in 2017 en volgende jaren (2010: 2,0%). 6. en 7. Restwaarde/grondwaarde en prijscorrectie grondwaarde De grond is als restwaarde ingerekend in de bedrijfswaarde. De prijscorrectie grondwaarde is bepaald door de historische aanschafprijs te verhogen met gerealiseerde inflatie (2010: standaard 2% per jaar). 8. Verkoopopbrengst In de bedrijfswaardeberekening is rekening gehouden met de verwachte verkopen gedurende de eerste 10 jaar (2010 5 jaar). Met het Te Woon aanbieden van het grootste gedeelte van het bezit is de verkoopverwachting toegenomen van 88 woningen naar 94 woningen. Hierbij is gerekend met een verkoopprijs, exclusief korting, van € 200.000 per woning. 9. Rentabiliteitswaardecorrectie De disconteringsvoet waarmee rekening is gehouden bedraagt 5,25% (2010: 5,25%). Ten opzichte van vorig jaar is de leningportefeuille uitgebreid met 3 leningen voor € 6.450.000 in totaal. 10. Huurtoeslagheffing Naar verwachting moeten de woningcorporaties in 2014 en volgende jaren een huurtoeslagheffng gaan betalen aan de Rijksoverheid. Met deze heffing, die in 2014 mogelijk € 330.000 bedraagt, is geen rekening gehouden.
17
Analyse bedrijfswaarde: De toename van de bedrijfswaarde met € 11.338.000 is als volgt te specificeren. x € 1.000 AUTONOME ONTWIKKELING vrijval kasstromen effect een jaar opschuiven subtotaal autonome ontwikkeling.
-2.752 2.259
VOORRAADMUTATIES verkoop uit exploitatie aankoop opleveringen subtotaal voorraadmutaties
1.5534.106
PARAMETERWIJZIGINGEN wijziging verkoopopbrengsten levensduur huurstijging onderhoudskostenstijging inflatie/lastenstijging discontovoet subtotaal parameterwijzigingen
776 25.674 268 -1.215 -879 -
x € 1.000
-493
2.553
24.624
NIVEAUWIJZIGINGEN huren onderhoudsuitgaven overige exploitatie-uitgaven restwaarde overige subtotaal niveauwijzigingen
-17.362 -4.304 974 4.364 -16.328
RENTABILITEITSWAARDECORRECTIE autonome ontwikkeling Wijziging disconteringsvoet leningconversies nieuwe leningen subtotaal rentabiliteitswaardecorrectie
-157 1.139 982
Totaal specificatie verloop bedrijfswaarde
11.338
Verdiencapaciteit De positieve verdiencapaciteit van Goed Wonen Zederik, berekend als het verschil tussen de bedrijfswaarde € 70.070.000 en de boekwaarde € 37.647.000, bedraagt € 32.423.000 (2010: € 27.317.000). De bedrijfswaarde is in het verslagjaar toegenomen met € 11.338.000 ten opzichte van het vorige verslagjaar (toename 2010: € 5.533.000). Verdeling over de PMC's (Product Markt Combinatie) Kern = PMC (bedragen x € 1.000) Ameide/Tienhoven Hei- en Boeicop Leerbroek Meerkerk Nieuwland Lexmond
bedrijfswaarde 18.748 3.881 4.926 22.855 4.530 15.130 70.070
Te verwachten onrendabele/ boekwaarde positieve maatschappelijke verdiencapaciteit investering 180 9.556 9.192 190 1.080 2.801 1.732 3.194 1.985 16.211 6.644 1.387 3.143 1.450 7.681 7.449 37.647 32.423 3.805
Projecten Zeven projecten zijn intern geformaliseerd en extern gecommuniceerd. De te verwachten onrendabele/maatschappelijke investering bedraagt per project (bedragen x € 1.000): Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Schoollocatie Bikker, Hei- en Boeicop De Nieuwe Laak, Lexmond 12 huur appartementen De Nieuwe Laak, Woonzorgcentrum Gezondheidscentrum, Meerkerk woningen Gezondheidscentrum, Meerkerk Bedrijfsruimte Gorinchemsestraat, Meerkerk
180 190 1.200 250 1.300 80 605 3.805
Deze te verwachten onrendabele/maatschappelijke investeringen passen binnen de positieve verdiencapaciteit per PMC.
18
FINANCIËLE VASTE ACTIVA
Actieve latentie vennootschapsbelasting
31-12-2011
31-12-2010
Beginstand per 1 januari Rentetoevoeging Vrijval Correcties
1.452.080 46.757 -109.848 153.237
1.609.471 52.640 -106.617 -103.414
Eindstand per 31 december
1.542.226
1.452.080
1.346.325 195.901 1.542.226
1.239.493 212.587 1.452.080
Specificatie ultimo jaar Latentie verkopen Latentie leningen kredietinstellingen
De actieve latentie vennootschapsbelasting heeft betrekking op tijdelijke verschillen tussen de commerciële en fiscale waardering. Gedurende de resterende looptijd van de latentie wordt de latentie verhoogd met toegerekende rente en verlaagd met de afschrijving. De resterende looptijd bedraagt voor de latentie verkopen 18 jaar en voor de latentie leningen kredietinstellingen 25 jaar. De nominale waarde van de actieve latentie verkopen per 31 december 2011 bedraagt € 4.772.351. De nominale waarde van de latentie leningen kredietinstellingen per 31 december 2011 bedraagt € 714.718. De latentie is tegen de contante waarde opgenomen. De contante waarde van de latentie is berekend door de jaarlijkse nominale vrijval, het waarderingsverschil per jaar, te vermenigvuldigen met het percentage van de vennootschapsbelasting (25%) en contant te maken tegen 3,22%. Deze 3,22% is 75% (100% -/- 25% VpB-tarief) van de gewogen gemiddelde rente van de leningportefeuille per 31 december 2011. Van deze actieve latentie is vermoedelijk € 109.848 binnen één jaar verrekenbaar. VLOTTENDE ACTIVA Onderhanden projecten Koopwoningen Bedrijfsruimten In rekening gebrachte termijnen
562.070 462.196 -859.418
-
164.848
-
22.481 38.894 -29.170 32.205
36.938 27.226 64.164
Totaal De koopwoningen betreffen 4 woningen uit het complex De Laak, Lexmond. De bedrijfsruimte betreft één ruimte in het gezondheidscentrum te Meerkerk. Huurdebiteuren Het bedrag van de huurdebiteuren kan worden gesplitst in: Zittende huurders, te ontvangen huur Vordering op vertrokken huurders Voorziening vordering op vertrokken huurders
De huurachterstand van de zittende huurders betreft: Aantal Periode kleiner en gelijk dan 1 maand groter dan 1 en kleiner en gelijk dan 2 maanden groter dan 2 en kleiner en gelijk dan 3 maanden groter dan 3 maanden
2011 37 9 5 4 55
Huurders
Bedragen
2010 40 9 7 6 62
Bedragen
2011 11.117 3.020 2.146 6.198 22.481
2010 11.791 5.080 7.398 12.669 36.938
De huurachterstand van de zittende huurders bedraagt 0,4% van de jaarhuur (2010: 0,7%). Het te ontvangen bedrag van de vertrokken huurders heeft de voortdurende aandacht. De vordering heeft betrekking op 15 huurders. In 2011 is op deze vordering een voorziening gevormd voor de mogeljke oninbaarheid van 75%. Gemeenten Gemeente Giessenlanden Totaal
915 915
838 838
Belastingen en premies sociale verzekering Belastingdienst, VpB Belastinglatentie, VpB Belastingdienst, BTW
309.305 317.095 -
357.114
Totaal
626.400
425.698
235 107.859 5.063 113.156
172 1.640 9.728 25.000 36.540
De vordering op de gemeente Giessenlanden heeft betrekking op uitgevoerde WMO activiteiten.
68.584
De belastinglatentie VpB heeft betrekking op de verliescompensatie van de jaren 2006 - 2008. Dit verlies kan naar verwachting worden verrekend met de fiscale winst van 2012. Overige vorderingen Diverse personen, te verhalen kosten Nog te ontvangen inschrijfgelden woningzoekenden Diverse vorderingen Notarissen, depotbedragen verkoop woningen Totaal
19
Overlopende activa Vooruitbetaalde kosten Vooruitbetaalde rente lening Vooruitbetaalde kosten i.v.m. verkoop woningen Gestorte waarborgsommen Te vorderen BWS-subsidies Kruisposten Diverse overlopende activa Totaal LIQUIDE MIDDELEN ING: 00.15.80.992 ING: 65.64.69.099 ING: 65.64.69.099 (Spaarrekening) Bank Nederlandse Gemeenten Rabobank Vijfheerenlanden Kas Totaal
31-12-2011 96.621 30.797 875 13.383 5.082 54.000 200.757
31-12-2010 75.162 16.196 2.888 17.866 4.076 2.021 118.209
1.008.167 72.464 1.000.000 172.582 14.058 619 2.267.891
741.048 100.917 24.625 18.896 4.137 889.623
-4.446 -63.187 -67.633
-4.446 -4.446
De liquide middelen staan volledig ter vrije beschikking. PASSIVA EIGEN VERMOGEN Reserve Nieuwbouw Beginstand per 1 januari (herwaarderingsreserve) Bij: verkoopresultaat aangekocht bezit Af: Projectkosten gestopte projecten Eindstand per 31 december
De reserve nieuwbouw heeft betrekking op tien woningen die in het verleden zijn aangekochte van de gemeente Zederik en de later aangekochte woning Kortenhoevendijk 5a. De winsten welke bij verkoop ontstaan worden in de reserve nieuwbouw gestort en dienen ter afdekking van financiële risico's uit projecten. De actuele waarde op basis van de WOZ waarde ligt € 725.000 boven de historische kostprijs. Overige reserve Beginstand per 1 januari Herwaardering VoV woningen Jaarresultaat Eindstand per 31 december
13.262.052 3.630.996 -215.034 16.678.013
15.058.968 -1.796.917 13.262.052
De herwaardering VoV woningen heeft betrekking op de verkoop van 29 woningen uit de bestaande voorraad (2010: 0).
LANGLOPENDE SCHULDEN Leningen kredietinstellingen Waarborgsommen Totaal
28.712.730 117.284 28.830.014
31.508.135 112.708 31.620.843
Leningen kredietinstellingen Beginstand per 1 januari inclusief aflossingsverplichting volgend boekjaar aflossingsverplichting eind-/extra aflossing Beginstand per 1 januari exclusief aflossingsverplichting aantrekken nieuwe leningen aflossing eind-/extra aflossing Subtotaal aflossingsverplichting volgend boekjaar eind-/extra aflossing volgend boekjaar Eindstand per 31 december
31.508.135 581.413 32.089.548 3.248.748 -581.914 34.756.382 -604.708 -5.438.944 28.712.730
24.589.548 552.603 214.405 25.356.556 10.000.000 -552.603 -2.714.405 32.089.548 -581.413 31.508.135
Er zijn aan het eind van het boekjaar 35 leningen verdeeld over 5 geldgevers. Van 6 leningen is de looptijd 5 jaar of korter. De gemiddelde gewogen rentevoet bedraagt 4,33% (was 4,29%.) Ultimo 2011 hebben 29 leningen met een totaal schuldrestant van € 23.611.270 een restant looptijd langer dan 5 jaar. In 2011 zijn twee nieuwe leningen aangetrokken ten behoeve van investeringen in projecten en de herfinanciering van de reguliere en extra aflossingen. Deze leningen hebben een omvang van € 3.248.748 en een looptijd van respectievelijk 9 en 13 jaar. Eén lening heeft een variabele rente die in combinatie met de afgesloten Payers Swap een vaste rente heeft van 5,24%. De rente van de andere lening bedraagt 2,89%. Van de leningportefeuille is € 15,7 miljoen geborgd door het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). De overige leningen zijn geborgd door de gemeente Zederik.
20
Derivaten De derivaten hebben een te betalen rente van 4,9175% en bestaan uit: Payers swap 1: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/7/2010 - 2/7/2030 Payers swap 2: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/9/2010 - 2/9/2027 Payers swap 3: hoofdsom € 2.500.000, looptijd 2/10/2011 - 2/10/2024 Totaal
31-12-2011 0,00 0,00 0,00 0,00
31-12-2010 0,00 0,00 0,00 0,00
Conform RJ 290 "financiële instrumenten" zijn de Swaps opgenomen tegen de kostprijs. Deze bedroeg op het moment van afsluiten d.d. 2 juni 2008 € 0. De genoemde rente is de vaste rente van de swaps. Daarnaast is nog een variabele rente ter hoogte van 3-maands euribor in de contracten opgenomen. Deze rente wordt met ingang van de looptijd ontvangen. Het doel van de Swaps is de beperking van het renterisico. De waarde van de Swaps is per 31-12-2011 € 2.392.689 negatief (2010: € 1.192.000 negatief). Verplichting VoV Beginstand per 1 januari: Verkopen nieuwbouw Verkopen bestaand bezit Herwaardering Boekwaarde per 31 december
6.712.588 7.227.216 4.587.500 811.06617.716.238
685.819 6.026.769 6.712.588
De verplichting VoV betreft de verplichting inzake de verkoop onder voorwaarden. Het betreft de woningen die als 'Te Woon' woning zijn aangeboden en waarbij de klant heeft gekozen voor koop met korting in combinatie. met een terugkoopplicht voor Goed Wonen Zederik. De looptijd van deze verplichting is langer dan vijf jaar. De verplichting VoV heeft betrekking op de verkoop van 74 opgeleverde nieuwbouw (2010: 9), 22 in aanbouw zijnde woningen (2010: 48) en 29 bestaande woningen (2010: 0). De verplichting VoV is gewaardeerd tegen de actuele waarde.
Ontvangen waarborgsommen Beginstand per 1 januari Mutaties in het boekjaar Eindstand per 31 december
112.708 4.576 117.284
110.659 2.049 112.708
De waarborgsommen betreffen de volgens huurovereenkomst van huurders ontvangen bedragen, die dienen als eerste zekerheid voor de voldoening van het bedrag dat bij beëindiging van de huurovereenkomst door de huurder verschuldigd mocht zijn aan huur en/of mutatiekosten. De huidige waarborgsom per woning bedraagt € 135. Hierover wordt geen rente vergoed. De toename wordt veroorzaakt door de woningmutaties waarbij oude lagere waarborgsommen zijn vervangen door de hogere huidige waarborgsommen. KORTLOPENDE SCHULDEN
Schulden aan kredietinstellingen Aflossingsverplichting volgend boekjaar Totaal Schulden aan gemeente Zederik Afrekening beheercomplexen Totaal Personeel/Schulden aan leveranciers Crediteuren Overige crediteuren Deloitte, afrekening werkzaamheden (raming) Verlofuren Totaal
6.043.652 6.043.652
581.413 581.413
649 649
7.953 7.953
1.718.436 21.744 7.140 21.397 1.768.717
1.033.054 51.623 20.301 13.753 1.118.730
Belastingen en premies sociale verzekering Belastingdienst loonheffing en premies
31.823
25.422
SPW, premies december Belastingdienst BTW Totaal
17.233 503.662 552.718
15.911 41.333
In de BTW schuld aan de belastingdienst is vordering opgenomen van € 157.000 inzake de Prorata regeling. Overlopende passiva Niet vervallen rente over langlopende schulden Vooruitontvangen huren Personeelsfonds Budget loopbaanontwikkeling Budget jubileumuitkeringen Te vorderen BWS-subsidies Belastingdienst, huurtoeslag januari Diverse Totaal
910.534 13.411 5.884 20.036 25.391 13.383 21.698 13.980 1.024.318
844.709 13.477 10.185 17.866 22.040 12.215 920.493
21
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN Kredietfaciliteiten Goed Wonen Zederik heeft bij de ING bank een kredietfaciliteit in rekening-courant met een maximum van € 2.500.000. Zekerheden Goed Wonen Zederik heeft ten behoeve van de kredietfaciliteit en middellange leningen een 1e bankhypotheek gevestigd ad € 125.000 op het bedrijfspand Dorpsstraat 82 te Lexmond. Eén van de voorwaarde bij deze kredietfaciliteit is dat de solvabiliteit op basis van de bedrijfswaarde minimaal 15% bedraagt. Leningen Goed Wonen Zederik heeft met de NWB-bank een leningtransactie gesloten waarbij op 2 mei 2012 een lening wordt ontvangen van € 3.200.000. Het betreft een 30-jarige basisrentelening met een flexibel voorstuk van een jaar. In het 1e jaar is over het opgenomen gedeelte 1-maands euribor + 0,6% verschuldigd. Voor de periode mei 2013 mei 2018 is de basisrente van 2,82% + 0,6% opslag, in totaliteit 3,42% verschuldigd. Derivaten Deze niet uit de balans blijkende verplichtingen zijn opgenomen bij de toelichting van de Langlopende schulden en bij de waarderingsgrondslagen. Obligo WSW De voorwaardelijke obligoverplichting naar het WSW bedraagt € 705.474. Het WSW verwacht voor de komende vijf jaar geen beroep te doen op deze obligoverplichting. Wet Ketenaansprakelijkheid Goed Wonen Zederik past de BTW verleggingsregeling toe en waar mogelijk worden betalingen gedaan op geblokkeerde rekeningen van crediteuren. Leaseverplichtingen 2 stuks kopieermachine/printer; Ricoh 35 maandtermijnen voor in totaliteit € 3.500 en 71 maandtermijnen voor in totaliteit € 60.000. Aangegane verplichtingen projecten Voor de diverse projecten zijn verplichtingen per 31 december als volgt: Quickstaerte (Peperstraat/Nieuwstraat), Ameide Recht van ter Leede, Leerbroek Schoolstraat Hei- en Boeicop Gezondheidscentrum, Meerkerk woningen Gezondheidscentrum, Meerkerk Bedrijfsruimte Locatie Alting, Meerkerk Dorpshuislokatie, Lexmond Dorpsstraat 80, Lexmond Gregoriuslaan, Lexmond De Nieuwe Laak, Lexmond Totaal
66.493 7.256 133.321 789.008 424.850 71.249 26.327 49.799 235.620 3.050.754 4.854.677
Voorzieningen voor pensioenen De SPW heeft aangegeven dat eind 2011 de geschatte dekkingsgraad op 101% lag. Derhalve is geen voorziening in de jaarrekening opgenomen.
22
TOELICHTING WINST- EN VERLIESREKENING BEDRIJFSOPBRENGSTEN
Huren Te ontvangen netto huur: woningen en woongebouwen onroerende goederen, niet zijnde woningen Subtotaal Af: Huurderving: wegens leegstand wegens oninbaarheid Subtotaal Totaal
2011
2010
5.631.597 18.453 5.650.050
5.441.924 18.153 5.460.077
28.757 23.183 51.941 5.598.109
14.976 8.832 23.808 5.436.268
In 2011 is een hogere netto huuropbrengst van € 194.000 gerealiseerd ten opzichte van het voorgaande jaar. Per 1 juli 2011 bedroeg de gemiddelde huursomstijging 1,30% (1,20% in 2010). Bij het leegkomen van woningen heeft heel 2011 huurharmonisatie plaatsgevonden tot 70% van de maximale huur. Nieuwe investeringen hebben in een beperkt aantal gevallen geleid tot huurprijsaanpassingen. De netto huur onroerende zaken niet zijnde woningen is toegenomen als gevolg van huurverhoging per 1 juli 2011. De huurderving wegens leegstand is ontstaan door mutatie. De leegstand bedraagt 0,51% (2010: 0,27%) van de totale huur. De huurderving heeft voornamelijk betrekking op de vorming van een voorziening voor oninbare huren. Vergoedingen Glasverzekering Tuinonderhoud Energiekosten Schoonmaakkosten Glasbewassing Waterverbruik Legen/reinigen containers Elektra algemene ruimten Schoonmaak dakgoten Storingsbereik lift Ista Administratiekosten vergoeding Totaal
6.461 10.288 8.388 4.230 3.205 3.510 3.218 14.624 146 468 11.121 1.980 67.638
6.301 8.010 8.194 1.955 2.691 3.509 4.348 7.653 2 0 11.703 1.959 56.327
Het grootste gedeelte van de vergoedingen heeft betrekking op de nieuwbouwappartementen, zoals Het Centrumplan te Ameide, De Vijverhof en De Patrijs te Meerkerk. De glasverzekering betreft ook nagenoeg alle huurwoningen in Lexmond. De vergoeding van het tuinonderhoud heeft ook betrekking op 20 seniorenwoningen te Lexmond en 2 appartementen Hoeve Killestein. De vergoeding voor Ista betreft voorschot water en gas van de Vijverhof. De afrekening hiervan wordt door Ista gemaakt. De afrekening van de vergoedingen over 2011 vindt in 2012 plaats.
Verkoop onroerende zaken Verkopen voorgaand boekjaar Totaal verkoopresultaat
187.000 187.000
0 0
126.004 364.999 491.003
75.589 408.734 484.323
Dit betreft 1 woning die zonder voorwaarden is verkocht.
Geactiveerde productie Bestaande voorraad Nieuwbouw Totaal
23
Overige bedrijfsopbrengsten Bijdrage gem. Zederik exploitatie recreatieruimte Lindenhof Bijdrage gemeente Zederik schoonmaken trouwzaal Bijdrage gemeente Zederik beheerkosten woningen Doorberekende kosten ten laste van WMO Huisvestingsvergunningen Inschrijfgelden woningzoekenden Urgentieaanvragen Administratiekosten huurcontracten Administratiekosten servicekosten Egalisatie: BWS-subsidie Overige opbrengsten Totaal
2011 1.815 200 221 4.121 2.180 13.015 180 3.865 2.435 5.287 1.720 35.038
2010 1.815 155 325 6.716 2.080 21.520 160 140 312 6.114 3.854 43.191
De belangrijkste verschillen worden veroorzaakt door: Lagere opbrengsten inschrijfgelden woningzoekenden in verband met wijziging van de inschrijfduur van 3 jaar naar 1 jaar en daardoor ook een wijziging in de inschrijfkosten van € 40 naar € 15. De administratiekosten voor huurcontracten zijn met ingang van 2011 ingevoerd. De opbrengst van 2010 betreft huurcontracten die in januari 2011 ondertekend zijn. De overige opbrengsten zijn afgenomen omdat er in 2011 nauwelijks werkzaamheden zijn uitgevoerd voor Woonzorg Nederland en er dus ook geen doorberekening heeft plaats gevonden.
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa Woningen en woongebouwen Onroerende zaken niet zijnde woningen Tuinen en hang- en sluitwerk Kantoor en werkplaatsen Totaal
1.007.346 5.207 4.464 135.240 1.152.257
927.491 4.952 799 91.311 1.024.553
De afschrijvingen op de woningen en woongebouwen worden op een annuïtaire wijze berekend. Deze systematiek zorgt voor een autonome toename van de afschrijvingen bij het ouder worden van het bezit. Overige waardeverminderingen van materiële vaste activa Opgeleverde nieuwbouwprojecten Lopende nieuwbouwprojecten Totaal
688.195 369.436 1.057.631
346.371 2.472.827 2.819.198
De overige waardeverminderingen hebben betrekking op het koopgedeelte van Te Woon nieuwbouw. Deze onder (kortings) voorwaarden verkochte woningen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde. De verkoopprijs (marktwaarde minus korting) geldt als actuele waarde. Het gevolg van deze waarderingssystematiek is dat de verleende korting als waardevermindering ten laste van het resultaat komt. Waardevermindering VoV bezit Herwaardering VoV bezit Herwaardering VoV verplichting Totaal
1.259.929 811.066 448.863
0 0 0
De herwaardering VoV bezit geeft de waardedaling aan van het VoV bezit. De herwaardering VoV verplichting geeft de waarde daling aan die voor rekening van de koper is. Het saldo van deze herwaarderingen is voor rekening van Goed Wonen Zederik. Erfpacht Erfpacht Lonen en salarissen Directie Directiesecretariaat Financiën Wonen Technische Dienst Vastgoed Subtotaal Honorering Raad van Commissarissen Af: Ontvangen ziekengelden Totaal
21.250
20.977
109.994 51.790 129.508 231.221 74.764 145.667 742.944 37.675 0 780.619
106.535 46.029 133.740 211.546 73.471 137.854 709.175 23.375 -8.674 723.876
24
De toename wordt veroorzaakt door CAO-verhoging en jaarlijkse verhoging naar aanleiding van de beoordeling. Tevens is er aan alle werknemers een gratificatie uitgekeerd in verband met het 10-jarig bestaan. De nog op te nemen verlofuren per ultimo boekjaar zijn als verplichting opgenomen in de lonen en salarissen. WOPT In het kader van de wet openbaarmaking topinkomens (WOPT) kan worden vermeld dat van geen van de medewerkers de som van het belastbaar loon en de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn (pensioenpremie) boven de WOPT-grens van € 193.000 komt. Interim-personeel: In januari en februari is gebruik gemaakt van de diensten van een interim-hoofd boekhouding vanwege het vertrek van het hoofd boekhouding. Het hele jaar is gebruik gemaakt van de diensten van een projectadministrateur op basis van detachering voor de juiste inrichting en verwerking van de projectadministratie.
Kosten interim-hoofd boekhouding Kosten interim-projectadministrateur Kosten projectadministrateur gedetacheerd Totaal kosten interim-personeel
2011 41.846 0 78.504 120.351
2010 75.494 63.977 23.253 162.724
1,00 1,14 2,55 4,50 2,00 2,00 13,19
1,00 1,14 2,55 4,50 2,00 2,00 13,19
1,00 14,19
1,00 14,19
87.137 2.378 89.515
87.344 1.733 89.078
144.484
147.342
21.240 31.927 14.978 1.092 18.373 4.798 6.391 98.800
14.081 30.144 11.484 1.095 25.793 0 0 82.598
De kosten zijn verantwoord bij overige bedrijfslasten. Overzicht formatieplaatsen per ultimo jaar: Directie Directiesecretariaat Financiën Wonen Technische dienst Vastgoed Totaal 15 medewerkers Interim-personeel: Vastgoed Totaal 16 medewerkers
Sociale lasten Belastingdienst: premies werknemersverzekeringen Belastingdienst: werkgeversheffing spaarloon en eindheffing Totaal Als gevolg van een hogere bruto loonsom zijn de sociale lasten toegenomen. Pensioenlasten Pensioenfonds Als gevolg van een hogere bruto loonsom zijn de pensioenlasten toegenomen. Overige personeelslasten Reis- en verblijfkosten Studiekosten Representatiekosten Kleding en uitrusting Kosten leaseauto Loopbaanontwikkeling Jubileumuitkering Totaal
25
Totaal personeelslasten Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten
Lasten onderhoud Reparatieverzoeken en mutatieonderhoud: kosten Derden Reparatieverz en mutatieonderhoud met verv: kosten Derden Planmatig onderhoud: kosten Derden Totaal onderhoud Af: activering onderhoud Totaal lasten onderhoud
Overige bedrijfslasten Bestuur en Raad van Commissarissen Gedetacheerd personeel Huisvesting en wagenpark Bedrijfsvoering Belastingen WOZ Opstalverzekering Servicekosten Bijdrage VvE Advies en ontwikkeling Maatschappelijke investeringen Leefbaarheid Overheidsheffingen 10 jarig jubileum Overige bedrijfslasten
2011 780.619 89.515 144.484 98.800 1.113.419
2010 723.876 89.078 147.342 82.598 1.042.893
201.861 0 997.624 1.199.485 623.184 576.301
216.438 208.870 756.966 1.182.274 554.346 627.928
12.478 120.351 64.253 308.426 319.270 24.393 45.605 34.274 74.933 23.385 49.666 70.205 41.225 1.188.462
13.933 133.260 42.269 246.487 302.095 18.902 53.035 5.173 68.482 14.653 58.200 68.163 0 1.024.652
12.478 12.478
13.933 13.933
120.351 120.351
133.260 133.260
12.295 1.884 2.206 34.198 9.240 1.637 0 2.794 64.253
11.641 1.259 2.086 10.112 7.789 1.973 5.366 2.042 42.269
NADERE SPECIFICATIE OVERIGE BEDRIJFSLASTEN Representatie-/ overige bestuurskosten Bestuur en Raad van Commissarissen Kosten interim-personeel Gedetacheerd personeel Energie, water en brandstof Publiekrechtelijke heffingen Verzekeringen Onderhoud kantoor en wagenpark Schoonmaakkosten kantoor Overige huisvestingskosten Huur Onderhoud/aankoop materieel/machines Huisvesting en wagenpark
De huisvestingskosten zijn toegenomen door het verbouwen van de trouwzaal en het in eigendom hebben van de woning Dorpsstraat 80.
26
Kantoorbenodigdheden Drukwerk Telefoon-, porti- en bankkosten Contributies en abonnementen Kosten geschillencommissie Advertentiekosten Kosten externe controle Kosten korting automatische incasso Kosten automatisering Kosten Arbodienst Bijdrage Huurdersbelang Zederik Kosten voorlichting Verstrekkingen Overige algemene kosten Kosten Public Relations Ziektekostenverzuim- en ongevallenverzekering Wervingskosten personeel Kosten WA-verzekering Magazijnkosten Bedrijfsvoering
2011 17.208 10.795 24.844 30.729 1.771 28.138 29.750 11.611 78.499 2.979 5.400 8.438 5.083 1.488 18.866 17.161 3.729 5.764 6.174 308.426
2010 14.871 8.860 25.023 30.404 2.010 15.163 21.128 11.410 43.269 7.077 0 12.876 4.556 14 22.035 15.131 0 5.805 6.855 246.487
De toename van de kosten voor de bedrijfsvoering worden grotendeels veroorzaakt door de automatiseringskosten. Met ingang van december 2010 zijn we over gegaan op outsourcing, waardoor de jaarlijkse kosten zijn toegenomen. De aanschaf van een nieuwe server is hierdoor komen te vervallen. Onafhankelijkheid externe accountant Om de onafhankelijkheid van de externe accountant, Deloitte Accountants B.V. aan te tonen is een overzicht van de totale honoraria 2011 ad € 40.781 opgenomen. Dit bedrag bestaat uit: Honorarium controle Opleiding Fiscale advisering algemeen Fiscale advisering in het kader van projecten
WOZ-belasting Waterschapslasten Rioolrecht Belastingen WOZ
29.750 2.261 15.910 0 47.921
21.128 774 24.936 8.296 55.134
172.155 103.323 43.792 319.270
160.858 96.597 44.640 302.095
De toename wordt veroorzaakt door een combinatie van de mutaties in de WOZ waarde en het tarief. Opstal verzekeringen Opstalverzekering
24.393 24.393
18.902 18.902
Glasschades Tuinonderhoud Legen/reinigen containers Energie en water Schoonmaakkosten Glasverzekering Brandalarmering Glasbewassing Telefoonkosten Administratiekosten Ista Servicekosten
501 6.744 1.660 29.754 1.687 629 574 2.407 851 799 45.605
688 6.893 4.848 32.768 1.784 1.006 1.514 2.748 787 0 53.035
Bijdrage VvE Bijdrage VvE
34.274 34.274
5.173 5.173
De kosten van opstalverzekering waren in 2010 incidenteel laag.
Dit betreft het totale voorschot aan servicekosten van alle huurwoningen dat aan de VvE moet worden betaald. Begin 2012 wordt er door de VvE een afrekening gemaakt, zodat wij vervolgens weer met onze huurders kunnen afrekenen. Diverse adviezen Adviezen op personeelsgebied Advies en ontwikkeling
74.933 0 74.933
52.721 15.762 68.482
Van de totale advieskosten is een bedrag van € 33.000 uitgegeven aan visitatie.
27
Energie- en waterkosten recreatieruimten Beheer recreatieruimten Grondrente, grondhuur, kosten overpad Energielabeling woningen Kosten Bod aan de regio Maatschappelijke investeringen
2011
2010
549 1.764 157 20.916 0 23.385
548 1.709 157 10.579 1.659 14.653
De toename van de kosten voor energielabeling wordt veroorzaakt door de aanschaf van een softwarepakket. Bijdrage aan leefbaarheid Leefbaarheid
49.666 49.666
58.200 58.200
70.205 70.205
68.163 68.163
In deze kosten zijn onder andere de social sofa's en het groenonderhoud begrepen.
Betaalbaarheidsheffing Overheidsheffingen
Dit betreft de door het Centraal Fonds Volkshuisvesting opgelegde bijdrageheffing voor de bijzondere projectsteun wijkenaanpak. De heffing is opgebouwd uit een bedrag per woning en een bedrag per € 1.000 aan WOZ waarde. 10 jarig jubileum 10 jarig jubileum
41.225 41.225
0 0
Deze kosten bestaan onder andere uit een attentie die naar alle huurders is verzonden.
FINANCIËLE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rente koperstermijnen Rente liquide middelen Totaal
17.322 4.207 4.207
17.322
Rentelasten Rente leningen kredietinstellingen Rente liquide middelen Disagio Totaal
-1.449.550 -12.075 -3.657 -1.465.282
-1.234.424 -3.165 -1.237.589
De rente leningen kredietinstellingen is inclusief de rente van de gekoppelde Swap's. De disagio betreft de borgstellingsvergoeding die aan WSW is betaald.
BELASTINGEN OVER HET RESULTAAT Vorming latentie leningen o/g Wijzigingen contante waardeberekening Rente toevoeging latenties Vrijval latentie boekjaar Saldo latenties Vennootschapsbelasting voorgaande jaren Vennootschapsbelasting boekjaar Totaal belasting over het resultaat
153.237 46.757 -109.848 90.146 258.869 0 349.015
-103.414 52.640 -106.617 -157.391 128.283 5.684 -23.424
De latentie vennootschapsbelasting betreft het tijdelijke waarderingsverschil tussen de commerciële en fiscale waardering van de voor verkoop gelabelde woningen en de leningen o/g.
28
Aansluiting commercieel en fiscaal resultaat: Commercieel resultaat winst- en verliesrekening Vermogensmutatie Commercieel resultaat voor de vennootschapsbelasting: AF: Verkoopresultaat, hogere fiscale boekwaarde Verkoopresultaat, dotatie Herinvesteringsreserve Overheidsbijdragen Projecten Commerciële activering die zich kwalificeert als fiscaal onderhoud Agio / disagio leningen og Investeringsaftrek Bijdrage aan de wijkaanpak Dotatie Herbestedingsreserve VpB bate 2011
278.3393.630.996 3.352.656
3.648.582169.4145.287379.275623.18492.2777.54070.205743.209349.0156.087.988-
BIJ: Afschrijvingen Overige waardeverandering (im) materiële vaste activa Onderhoud dat zich kwalificeert als fiscale verbetering Overig Rente toerekening aan projecten
1.038.989 1.506.494 89.832 4.200 95.817 2.735.332
Fiscaal resultaat
0
Vennootschapsbelasting boekjaar
0
Toelichting Herbestedingsreserve Vanuit het oogpunt van voorzichtigheid is in het kader van de fiscale positie in de jaarrekeningen tot en met het jaar 2010 geen rekening gehouden met een eventuele toepassing van de herbestedingsreserve door Goed Wonen Zederik. Inmiddels zijn er ontwikkelingen geweest die een ander licht werpen op de voorzichtigheid die tot op heden ten aanzien van de toepassing van de herbestedingsreserve is betracht. De Hoge Raad heeft op 13 januari jl. ten aanzien van een andere woningcorporatie geoordeeld dat zij kwalificeert als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), aangezien zij het algemeen nut beoogt en het algemeen belang feitelijk dient. Het praktijkbelang van dit arrest ligt bij de toepassing van de herbestedingsreserve. Deze faciliteit houdt feitelijk in dat ten laste van de fiscale winst kan worden geïnvesteerd in nieuwbouw voor de verhuur en verbeteringsuitgaven die normaliter geactiveerd dienen te worden. Nu Goed Wonen Zederik ten aanzien van de jaren 2099 2011 binnen de voor de herbestedingsreserve geldende driejaarstermijn ten minste voor het bedrag van de fiscale winst heeft geïnvesteerd in nieuwbouw/verbetering betekent dit dat de vennootschapsbelastingheffing over deze jaren zonder verliesverrekening tot nihil kan worden teruggebracht indien de herbestedingsreserve door Goed Wonen Zederik kan worden toegepast. Wil een herbestedingsreserve ten laste van de winst gevormd kunnen worden, dan is vereist dat het algemeen maatschappelijk belang op de voorgrond staat èn dat de fiscale winst afkomstig moet zijn uit activiteiten die in lijn liggen van dit algemeen maatschappelijk belang. Gelet op de positieve afloop van de ANBI-procedure is de kans groot dat de herbestedingsreserve uiteindelijk kan worden toegepast door Goed Wonen Zederik, waardoor de acute vennootschapsbelastinglast over de jaren 2009 tot en met 2011 nihil wordt. Om die reden heeft Goed Wonen Zederik besloten dat bij het vaststellen van de fiscale positie in de jaarrekening 2011 cijfermatig ervan wordt uitgegaan dat de herbestedingsreserve tot en met het jaar 2011 van toepassing zal zijn. Dit heeft geleid tot de vergroting van de latente belastingvordering uit hoofde van deze toekomstige verliesverrekening. Overigens kan de herbestedingsreserve als gevolg van een wetswijziging vanaf het jaar 2012 niet meer worden toegepast. Dit heeft geen gevolgen voor de tot en met 2011 gevormde herbestedingsreserve.
29
30
DEEL 3 – OVERIGE GEGEVENS
31
32
RESULTAATBESTEMMING In de statuten is geen artikel opgenomen over de resultaatbestemming. De resultaatbestemming 2011 is als volgt:
(* € 1.000)
Jaarresultaat na belastingen
-278
Onttrokken aan Overige reserve
-214
Onttrokken aan Reserve Nieuwbouw in verband met maatschappelijke investeringen
-64
33
34
CONTROLEVERKLARING
35
36
BIJLAGEN
37
WINST- EN VERLIESREKENING WOONBEDRIJF/MAATSCHAPPIJ WOONBEDRIJF Omschrijving
Boekjaar 2011 x € 1.000
Boekjaar 2010 x € 1.000
BEDRIJFSOPBRENGSTEN Huren Vergoedingen Geactiveerde productie Overige bedrijfsopbrengsten Som der bedrijfsopbrengsten
5.598 68 491 35 6.192
5.436 56 484 37 6.020
BEDRIJFSLASTEN Afschrijvingen materiële vaste activa Erfpacht Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten Overige personeelslasten Lasten onderhoud Overige bedrijfslasten Som der bedrijfslasten
1.152 21 781 90 144 99 1.199 926 4.413
1.025 21 724 89 147 83 1.182 772 4.043
Resultaat
1.779
1.977
17 -1.465 331
5 -1.239 744
OPBRENGSTEN Verkoop onroerende zaken huidige bezit Som der opbrengsten
3.818 3.818
0 0
LASTEN Onrendabele top projecten Waardevermindering VoV bezit Onderzoekskosten projectontwikkeling Fiscale adviezen vennootschapsbelasting Kosten licenties te woon Woningmarktonderzoek Bijdrage leefbaarheid Energielabeling woningen Kosten uit bod aan de regio Kosten visitatie Betaalbaarheidsheffing Vpb Som der lasten
1.058 449 63 16 9 0 50 21 0 33 70 -349 1.419
2.819 0 68 33 9 1 58 11 2 2 68 23 3.095
Saldo Geactiveerde Posten Resultaat Maatschappij
2.399 623 3.022
-3.095 554 -2.541
Verkoop onroerende zaken huidige bezit via Vermogen
3.631
0
Jaarresultaat na belasting
-278
-1.797
FINANCIELE BATEN EN LASTEN Rentebaten Rentelasten Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening MAATSCHAPPIJ
38
TOELICHTING De exploitatieprognose is zoals gebruikelijk onderverdeeld naar Woonbedrijf en Maatschappij. Dit geeft inzicht in de mate waarin het Woonbedrijf een positief resultaat kan genereren en daarmee de nodige maatschappelijke investeringen kan doen.
39