Deel 1 - Wat zegt de vernieuwde federale antimisbruikbepaling precies? 1. Hoe is de antimisbruikbepaling geformuleerd?... 5

Inhoudstafel

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1

Inhoudstafel

Voorwoord

Deel 1 - Wat zegt de vernieuwde federale antimisbruikbepaling precies? 1. Hoe is de antimisbruikbepaling geformuleerd?

. . . . . . . . . . 5

1.1. Hoe luidt die antimisbruikbepaling precies? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1.1. Wat zegt de antimisbruikbepaling inzake de inkomsten belastingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 1.1.2. Hoe luidt de antimisbruikbepaling voor de registratierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 1.1.3. Geldt het ook voor de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . 7 1.2. Twee algemene manieren om belastingen te besparen, worden geviseerd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.1. U plaatst zich buiten het toepassingsgebied van een fiscale bepaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 1.2.2. U zorgt ervoor dat u aanspraak kunt maken op een belastingvoordeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.2.3. Belastingbesparing is op zich nog steeds geen fiscaal misbruik! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 1.3. Wat zijn de belangrijkste verschillen met de oude antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.3.1. Wat zei de oude antimisbruikbepaling precies? . . . . . . . . . . 10 1.3.2. Belangrijkste verschilpunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 1.4. Voor welke belastingen geldt de antimisbruikbepaling (niet)? . . . . . . . 11 1.4.1. Voor om het even welke belasting of toch niet? . . . . . . . . . . 11 1.4.2. Geen kruisverwijzingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 1.5. Vanaf wanneer is de antimisbruikbepaling van toepassing? . . . . . . . . 12 1.5.1. Op het vlak van de inkomstenbelastingen . . . . . . . . . . . . . . 12 1.5.2. Op het vlak van de registratierechten en de successierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 1.5.3. Wat met rechtshandelingen van vóór de inwerkingtreding van de nieuwe antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 1.5.4. En de nieuwe Vlaamse antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . 14

2. Voorwaarden fiscaal misbruik

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

2.1. Objectief én subjectief element vereist . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 2.1.1. Wat is het objectieve element van het fiscaal misbruik? . . . . . 15 Wat is het subjectieve element van het fiscaal misbruik? . . . . . 16 2.1.2.

© Praktische Gids 2015 – Een veilige fiscale planning voor elke zelfstandige,

I

2.2. Bewijs van fiscaal misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 2.2.1. Wie bewijst wat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 2.2.2. De fiscus moet het objectieve element van het fiscaal misbruik bewijzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 2.2.3. U moet bewijzen dat het subjectieve element van het fiscaal misbruik niet aanwezig is . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2.2.4. Bewijsmiddelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2.3. Gevolgen als de fiscus de antimisbruikbepaling met succes kan toepassen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 2.4. Hoelang na de feiten kan de fiscus de antimisbruikbepaling toepassen en welke procedure moet hij volgen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 2.4.1. Inkomstenbelastingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 2.4.2. Registratierechten en successierechten . . . . . . . . . . . . . . . 20 2.4.3. Welke formaliteiten moet de fiscus naleven? . . . . . . . . . . . . 20 2.4.4. Welke sancties kan de fiscus opleggen? . . . . . . . . . . . . . . . 20

Inhoudstafel

3. Circulaire van 10 april 2013 over registratie- en successierechten: een nieuwe ‘witte’ en een ‘zwarte’ lijst . . . 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5.

De ‘witte’ lijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De ‘zwarte’ lijst (en de sancties) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Testamentaire bepalingen niet langer misbruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gesplitste aankoop niet op de zwarte lijst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Verzaking aan vruchtgebruik op onroerend goed toegevoegd aan zwarte lijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6. Beoordeling geval per geval blijft de regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21 21 22 23 23 23 25

Deel 2 - Klassieke optimalisatietechnieken, getoetst aan deze nieuwe antimisbruikbepaling 1. (Een gewone) hand- en/of bankgift

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

1.1. Wat houdt zo’n hand- of bankgift precies in? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.1. Schenken zonder schenkingsrechten! . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.2. Na drie jaar ook geen successierechten . . . . . . . . . . . . . . . 1.1.3. Zelfde resultaat via een Nederlandse notaris? . . . . . . . . . . 1.2. Is dit voortaan fiscaal misbruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.1. Is een hand- of bankgift een ontwijking van successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.2. Is een hand- of bankgift een ontwijking van schenkings rechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2.3. Welke niet-fiscale redenen heeft u voor uw handgift? . . . . . 1.2.4. Heeft de fiscus hier al een duidelijk standpunt over? . . . . . . 1.2.5. Kan een handgift met het oog op een gesplitste aankoop nog? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

II


29 29 30 31 32 32 33 34 35 36 37

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

2.1. Gesplitste aankoop om een onroerend goed via uw vennootschap te financieren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.1.1. Wat zijn de nadelen van een aankoop privé? . . . . . . . . . . . 38 2.1.2. Wat zijn de nadelen van een aankoop door uw vennootschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 2.1.3. Wat bedoelen we met een gesplitste aankoop? . . . . . . . . . . 39 2.1.4. Waarom kan een gesplitste aankoop interessant zijn? . . . . 40 2.1.5. Is een gesplitste aankoop (nu) een probleem? . . . . . . . . . . 41 2.2. Optimaliseren door zo veel mogelijk kosten ten laste van uw vennootschap te leggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2.2.1. Welke kosten kunt u ten laste van uw vennootschap leggen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 2.2.2. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruik bepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44 2.3. Vruchtgebruik op een pand dat u al bezit overdragen aan uw eigen vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.3.1. Wat zijn daar de fiscale voordelen van? . . . . . . . . . . . . . . . . 45 2.3.2. U verhuurde het pand al aan uw vennootschap, is over schakelen op vruchtgebruik voortaan fiscaal misbruik? . . . . . 46 2.3.3. U verhuurde het pand nog niet aan uw vennootschap, is kiezen voor vruchtgebruik in plaats van voor huur voortaan fiscaal misbruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.4. Mag u het vruchtgebruik op een stuk grond verlenen aan uw vennootschap en haar daarop laten bouwen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47 2.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

3. Gesplitste aankoop van een pand door ouders en kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1. Ouders kopen het vruchtgebruik en kinderen de blote eigendom . . . . 3.1.1. Waarom doet men dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Waarom is een gesplitste aankoop interessant? . . . . . . . . . 3.1.3. Is een gesplitste aankoop nu een probleem? . . . . . . . . . . . 3.2. Mag u nog optimaliseren door vooraf de koopprijs voor de blote eigendom aan uw kinderen te schenken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.1. Waarom wordt dat gedaan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.2. Vroeger nooit een probleem indien correct uitgevoerd . . . . 3.2.3. Gesplitste aankopen met voorafgaande schenking vóór 1 juni 2012 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.4. Gesplitste aankopen met voorafgaande schenking tussen 1 juni 2012 en 1 september 2013 . . . . . . . . . . . . . . . 3.2.5. De gesplitste aankoop met voorafgaande schenking sinds 1 september 2013 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Mag u nog optimaliseren door te werken met een tijdelijk vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wat is het verschil met een ‘gewone’ gesplitste aankoop? . . . . . 3.3.1. 3.3.2. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .


50 50 50 50 52 53 53 53 54 55 55 56 56 58

III

Inhoudstafel

2. Vruchtgebruik met uw vennootschap

3.4. Mag u nog optimaliseren door te werken met een ‘omgekeerd’ vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4.1. Wat is het verschil met een ‘gewone’ gesplitste aankoop? . . 3.4.2. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Inhoudstafel

4. Verkoop van een vennootschap met daarin alleen een pand . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. U verkoopt een vennootschap waarin enkel (nog) een pand zit . . . . . 4.1.1. Wat is de situatie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1.2. Wat is het voordeel voor de registratierechten? . . . . . . . . . . 4.1.3. Wat is het voordeel voor de inkomstenbelastingen? . . . . . . 4.1.4. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. U splitst uw ‘gemengde’ vennootschap in een patrimoniumvennootschap en een andere vennootschap en verkoopt daarna de aandelen van de patrimoniumvennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.1. Wat is de situatie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2. Eerst splitsen zonder inkomstenbelastingen of registratierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.3. Wat is het voordeel voor de registratierechten? . . . . . . . . . . 4.2.4. Wat is het voordeel voor de inkomstenbelastingen? . . . . . . 4.2.5. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. U brengt een bedrijfspand dat u privé heeft in in een vennootschap, waarna u de aandelen van die patrimoniumvennootschap verkoopt . . . 4.3.1. Wat is de situatie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3.2. Wat is het voordeel voor de registratierechten? . . . . . . . . . . 4.3.3. Wat is het voordeel voor de inkomstenbelastingen? . . . . . . 4.3.4. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5. Verhuur van een pand aan uw eigen vennootschap

60 60

62 62 62 62 63 64

64 64 65 66 66 66 67 67 67 68 68 69

. . . . . 70

5.1. Wat houdt het probleem van herkwalificatie van huur in loon precies in? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Waarom is huur zo voordelig? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.2. Vanaf een bepaalde grens wordt huur fiscaal aanzien als loon! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.3. Is de huur bepalen in functie van die grens een probleem? . . . 5.2. Mag u optimaliseren door een deel roerend te verhuren? . . . . . . . . . . 5.2.1. Wat is het voordeel van bijkomend meubels te verhuren aan uw vennootschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Kunt u nu ineens meubilair verhuren als u voorheen alleen uw onroerend goed verhuurde of is dat misbruik? . . . 5.3. Mag u werken met een tussenpersoon? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. U verhuurt uw pand aan X, die geen zaakvoerder is en die verhuurt het door aan uw vennootschap . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Is dat voortaan fiscaal misbruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

IV

59 59


70 70 70 73 74 74 74 75 75 75

5.4. Is huur laten vooruitbetalen een oplossing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76 5.5. Mag u de huurovereenkomst met uw vennootschap laten ontbinden en het vruchtgebruik verkopen aan uw vennootschap? . . . . . . . . . . . 77 5.6. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 . . . . . 79

6.1. Probleem van de herkwalificatie van interesten in dividenden . . . . . . 6.1.1. Waarom zijn interesten fiscaal interessanter dan dividenden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.2. Vanaf welke grens worden interesten fiscaal dividenden? . . . 6.1.3. Wie precies loopt dit risico? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1.4. Belang van het begrip geldlening: niet elk tegoed dat u heeft is een lening! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Mag u uw tegoeden nog opsplitsen in een lening met interesten en een lening zonder interesten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Wat is daarvan het voordeel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Is dat een probleem volgens de antimisbruikbepaling? . . . . . 6.3. Mag u een deel van uw rc inbrengen in het kapitaal om zo de herkwalificatie te vermijden? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.1. Wat doet u precies? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.2. Kapitaalverhoging, maar zonder effectief geld op tafel te leggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

7. Fictieve debetinteresten vermijden door de debetstand rekening-courant weg te werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Debetstand van de rekening-courant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.1. Waarom is dit een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1.2. Wat is niet echt een oplossing? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Hoe kunt u de debetstand wegwerken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Huur vooruitbetalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Goederen verkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Superdividend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.4. Inkoop van eigen aandelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.5. Kapitaal verminderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.6. Overdracht van schuldvordering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.7. Aandelen van werkvennootschap verkopen aan eigen holding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Zet uw rekening-courant om in een lening met vaste looptijd . . . . . . . 7.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

79 79 79 81 81 82 82 82 84 84 84 85

86 86 86 86 87 87 87 88 89 89 90 90 91 92 93

8. Auto uit uw vennootschap halen en kilometervergoeding of huur aanrekenen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 8.1. Voordeel auto sinds 2012 meestal fors hoger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 8.1.1. Hoe was het in 2011? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94


V

Inhoudstafel

6. Optimaal interesten vragen aan uw vennootschap

8.2.

Inhoudstafel

8.3.

8.4.

8.5.

8.1.2. Hoe is het sinds 2012? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 8.1.3. Hoeveel kost het voordeel auto u dan? . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Auto uit uw vennootschap halen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 8.2.1. Waarom en hoe? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 8.2.2. U koopt de auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 8.2.3. U onttrekt de auto . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 8.2.4. U krijgt de auto als dividend in natura . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Vergoeding aanrekenen voor het beroepsmatig gebruik . . . . . . . . . . 99 8.3.1. Beroepsmatig gebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 8.3.2. Kilometervergoeding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 8.3.3. Verhuren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 8.4.1. Is de auto naar u privé halen en ter beschikking stellen van uw vennootschap eigenlijk wel interessanter dan u te laten belasten op een voordeel? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 8.4.2. Is de auto naar u privé halen fiscaal misbruik? . . . . . . . . . 101 8.4.3. Is de auto naar u privé halen en hem daarna voor beroepsmatig gebruik ter beschikking stellen van uw vennootschap fiscaal misbruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102 8.4.4. Hoe zou de fiscus dit kunnen aanpakken? . . . . . . . . . . . . 103 8.4.5. Welke niet-fiscale motieven heeft u? . . . . . . . . . . . . . . . . . 103 Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103

9. Zware belasting op voordeel van alle aard wegwerken met een dividend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 9.1. Voordelen van alle aard worden zwaar belast . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.1. Progressieve belasting en sociale bijdragen op voordelen van alle aard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.2. Hoe wordt de waarde van een voordeel van alle aard vastgesteld voor de belastingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1.3. Hoeveel kost dat u dan privé? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Voordeel afkopen en dividend opnemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.1. Voordeel afkopen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.2. Dividend opnemen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2.3. Eindresultaat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.1. Is de afkoop van voordelen van alle aard in combinatie met de opname van een dividend fiscaal misbruik? . . . . . 9.3.2. Hoe zou de fiscus het afkopen van een voordeel met een dividend kunnen aanpakken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.3. Welke niet-fiscale motieven heeft u? . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10. Pand uit uw vennootschap halen zonder het verkooprecht te betalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

104 104 104 107 107 107 108 108 108 108 109 109 110

111

10.1. U haalt een pand uit uw vennootschap en betaalt als registratierecht slechts € 50 of het verdelingsrecht van 1% (2,5%) . . . . . . . . . . . . . . 111

VI


11. Opmaken of wijzigen van een huwelijkscontract: wijzigingen in de huwgemeenschap die de successie rechten beïnvloeden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

111 113 114

115 115 116 116 116 117 118

119

11.1. Nut van een huwelijkscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 11.1.1. Opmaken/wijzigen van een huwelijkscontract: wat moet u daarover weten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 11.1.2. Waarom is het opmaken van een huwelijkscontract (niet) interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120 11.1.3. Is het opmaken van een huwelijkscontract nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121 11.2. Kunt u optimaliseren door een ‘langst leeft, al heeft’-beding of een keuzebeding in uw huwelijkscontract te zetten? . . . . . . . . . . . . . 122 11.2.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122 11.2.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125 11.2.3. Is een keuzebeding nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . 127 11.3. Kunt u optimaliseren door het ‘verschuiven’ van eigen vermogen naar de huwgemeenschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 11.3.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128 11.3.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129 11.3.3. Is de verschuiving van eigen vermogen naar de huwgemeenschap (al dan niet gecombineerd met een keuzebeding) nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . 131 11.4. Kunt u optimaliseren met een alsof- of verrekeningsbeding? . . . . . . 132 11.4.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 11.4.2. Impact van het verrekeningsbeding op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134 11.4.3. Is een alsof- of verrekeningsbeding nu een probleem? . . . 135 11.5. Kunt u optimaliseren met een ‘sterfhuisconstructie’? . . . . . . . . . . . . 135 11.5.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135 11.5.2. Impact van de sterfhuisconstructie op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137 11.5.3. Is een sterfhuisconstructie nu een probleem? . . . . . . . . . . 137 11.6. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 139


VII

Inhoudstafel

10.1.1. Wanneer kan dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1.2. Hoe zit het dan met de inkomstenbelastingen? . . . . . . . . 10.1.3. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Uw vennootschap heeft enkel de grond verkregen met het verkooprecht en later haalt u het pand op die grond zonder verkooprecht naar u privé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.1. Hoe zit dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.2. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3. U vormt uw nv om naar een bvba, waarna u het pand eruit haalt zonder verkooprecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3.1. Hoe zit dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3.2. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12. Schenken met voorbehoud van vruchtgebruik

. . . . . . . . . 140

Inhoudstafel

12.1. ‘Gewone’ schenking met voorbehoud van vruchtgebruik . . . . . . . . . 140 12.1.1. Waarom doet men dat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 140 12.1.2. Waarom is een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 12.1.3. Is een schenking met voorbehoud van vruchtgebruik nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 12.2. Kunt u nog optimaliseren door te werken met een tijdelijk vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 12.2.1. Wat is het verschil met een ‘gewone’ schenking met voorbehoud van vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144 12.2.2. Waarom is een schenking met voorbehoud van tijdelijk vruchtgebruik interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 12.2.3. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruik bepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 12.3. Kunt u nog optimaliseren door te schenken met voorbehoud van blote eigendom? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 12.3.1. Wat is het verschil met een gewone schenking met voorbehoud van vruchtgebruik? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 12.3.2. Waarom is een schenking van de blote eigendom interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 12.3.3. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 12.4. Kunt u nog optimaliseren door te schenken met een (facultatieve) last? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 12.4.1. Schenking met een last? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149 12.4.2. Waarom is een schenking met een facultatieve last interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 12.4.3. Is een schenking met een facultatieve last nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 12.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

13. Opname van een dividend i.p.v. een loon

. . . . . . . . . . . . . . . 153

13.1. Waarom zou u geen loon opnemen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Is helemaal geen loon opnemen wel een goed idee? . . . . . . . . . . . . 13.2.1. Vanuit het standpunt van uw vennootschap? . . . . . . . . . . 13.2.2. Vanuit uw privéstandpunt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.3. Waarom zou u een (super)dividend opnemen i.p.v. een loon? . . . . . 13.4. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1. Is een dividend in plaats van een loon fiscaal misbruik? . 13.4.2. Hoe zou de fiscus de vervanging van loon door een dividend kunnen aanpakken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3. Welke niet-fiscale motieven heeft u? . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

VIII


153 154 154 155 155 156 156 158 158 159

160

14.1. ‘Gewone’ schenking in schijven van onroerende goederen . . . . . . . . 160 14.1.1. Waarom zou u een onroerend goed in schijven schenken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 14.1.2. Wat is het voordeel van de schenking van onroerende goederen in schijven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160 14.1.3. Is een schenking van onroerende goederen in schijven nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 14.2. Kunt u optimaliseren door een eigen onroerend goed eerst in de huwgemeenschap in te brengen en het vervolgens ieder voor de helft te schenken aan uw kinderen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 14.2.1. ‘Eigen’ onroerend goed schenken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163 14.2.2. Schenkingsrechten optimaliseren door het onroerend goed eerst in te brengen in de huwgemeenschap . . . . . . . . . . . 164 14.2.3. Kunt u nu nog optimaliseren door een eigen onroerend goed eerst in de huwgemeenschap in te brengen en het vervolgens ieder voor de helft te schenken aan uw kinderen? . . . . . . . 165 14.3. Kunt u optimaliseren door eerst geld te schenken aan uw kinderen en vervolgens het onroerend goed te verkopen i.p.v. het te schenken in schijven? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166 14.3.1. Waarom zou u verkopen i.p.v. te schenken? . . . . . . . . . . . 166 14.3.2. Is verkopen i.p.v. schenken nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . 168 14.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169

15. Sterfhuisclausule

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170

15.1. Nut van een huwelijkscontract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2. Kunt u optimaliseren door een ‘sterfhuisconstructie’ in uw huwelijks contract te zetten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2.3. Is een sterfhuisconstructie nu een probleem? . . . . . . . . . . 15.3. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16. Wederzijdse schenking tussen echtgenoten

170 171 171 172 173 177

. . . . . . . . . . . 178

16.1. Wederzijdse schenking tussen echtgenoten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 16.1.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178 16.1.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180 16.1.3. Is een wederzijdse schenking tussen echtgenoten nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 16.2. Kunt u optimaliseren door aan de schenking een conventioneel beding van terugkeer te koppelen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 16.2.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181 16.2.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182 16.2.3. Is een wederzijdse schenking tussen echtgenoten met een beding van terugkeer nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . 183


IX

Inhoudstafel

14. Onroerende goederen schenken in schijven van drie jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16.3. Kunt u optimaliseren door vóór de schenking goederen uit het gemeen schappelijk vermogen te verschuiven naar het eigen vermogen? . . . 185 16.3.1. Wat is het? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185 16.3.2. Impact op de successierechten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 16.3.3. Is een wederzijdse schenking tussen echtgenoten voorafgegaan door een ‘uitbreng’ van gemeenschappelijke goederen naar het eigen vermogen nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186 16.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

Inhoudstafel

17. Werken met een managementvennootschap . . . . . . . . . . .

188

17.1. Wat is een managementvennootschap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2. Waarom is werken met een managementvennootschap interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.2.2. Fiscaal goedkoop geld uit de vennootschap halen . . . . . . 17.2.3. Andere voordelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3. Is dat nu een probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.1. Is werken via een vennootschap fiscaal misbruik? . . . . . . 17.3.2. Is er ontwijking van inkomstenbelasting? . . . . . . . . . . . . . 17.3.3. Tegen de doelstellingen van de ontweken fiscale bepalingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.4. Hoe zou de fiscus het werken met een management vennootschap kunnen aanpakken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.3.5. Welke niet-fiscale motieven heeft u? . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

188

18. U schenkt de aandelen van uw vennootschap aan uw kinderen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

189 189 190 192 192 192 193 194 195 196 197

198

18.1. U schenkt de aandelen van uw bedrijf in volle eigendom . . . . . . . . . 198 18.1.1. Schenking van aandelen in het kader van uw opvolging . . . 198 18.1.2. Uw onderneming laten vererven tegen 3% of 7% in Vlaanderen, 3% in Brussel en 0% in Wallonië . . . . . . . . 198 18.1.3. Hoe zal u schenken? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200 18.1.4. Waarom is de schenking van uw aandelen fiscaal interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 18.1.5. Is de schenking van uw aandelen nu een probleem? . . . . 207 18.2. U schenkt de aandelen van uw vennootschap aan uw kinderen, maar u bouwt de nodige controletechnieken in . . . . . . . . . . . . . . . . . 208 18.2.1. Schenking van aandelen in het kader van uw opvolging met de nodige modaliteiten als controle . . . . . . . . . . . . . . . 208 18.2.2. Waarom is de schenking van uw aandelen met modaliteiten tot behoud van controle fiscaal interessant? . . . . . . . . . . . 212 18.2.3. Is de schenking van uw aandelen nu een probleem? . . . . 212 18.3. U schenkt de aandelen met voorbehoud van vruchtgebruik . . . . . . 213 18.3.1. Voorbehoud van vruchtgebruik om de controle te behouden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 18.3.2. Waarom is de schenking van uw aandelen fiscaal interessant? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217

X


19. Werken via een duolegaat

219 220 220 223 224 224

225 227

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228

19.1. Specifieke bevoordeling in een testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 19.1.1. Legaat wijst op een testament . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 19.1.2. Duolegaat wijst op minstens twee begunstigden . . . . . . . . 228 19.1.3. Geen duolegaat zonder notaris dus? . . . . . . . . . . . . . . . . . 228 19.1.4. Wanneer is zo’n duolegaat interessant? . . . . . . . . . . . . . . 229 19.1.5. Welke tarieven gelden er in Vlaanderen? . . . . . . . . . . . . . 229 19.2. Hoe werkt zo’n duolegaat en wat is het voordeel precies? . . . . . . . . 230 19.2.1. Goed doel betaalt de hoge successierechten van ver familielid of vriend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 230 19.2.2. Wie of wat valt er onder de benaming ‘goed doel’? . . . . . . 231 19.2.3. Ik heb echter geen miljoenen om na te laten! . . . . . . . . . . 231 19.2.4. Ik heb kinderen, voor mij is dat dan niet zinvol? . . . . . . . . . 232 19.2.5. Ik wil eigenlijk niet dat de vzw baas speelt over mijn erfenis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 19.2.6. Wat als blijkt dat mijn goede doel na mijn dood niet meer bestaat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232 19.3. Voorbeeld: u laat € 1.000.000 na aan Thomas, de zoon van een goede vriend . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233 19.3.1. Wat houdt Thomas netto over zonder duolegaat? . . . . . . . 233 19.3.2. Wat houdt Thomas netto over met een duolegaat? . . . . . . 233 19.3.3. Wat moet er precies in het testament staan? . . . . . . . . . . . 234 19.4. Is er strikt genomen een fiscaal probleem? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 19.4.1. U kunt toch evengoed twee aparte legaten opmaken? . . . 235 19.4.2. Kunt u het goede doel ook weglaten? . . . . . . . . . . . . . . . . 236 19.5. Kan de techniek van het duolegaat nu ook nog of wordt het opletten? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 19.5.1. Wat zegt de fiscus daarover in zijn nieuwe circulaire? . . . . 238 19.5.2. Is er een probleem als het goede doel quasi niets overhoudt? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 19.5.3. Is er sprake van misbruik als er geen goed doel in het legaat met last staat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 19.6. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240


XI

Inhoudstafel

18.3.3. Kan de fiscus daar nu iets tegen doen met die antimisbruikbepaling? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4. U schenkt de aandelen met de bedoeling om ze onder te brengen in een maatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.1. Maatschap als familiaal controlevehikel . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.2. Twee methodes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.3. Fiscaal plaatje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.4. Waarom is de schenking van uw aandelen gecombineerd met een maatschap fiscaal interessant? . . . . . . . . . . . . . . 18.4.5. Is de schenking van de aandelen van uw bedrijf gecombineerd met de oprichting van een burgerlijke maatschap nu nog mogelijk? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20. Inkoop eigen aandelen

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 241

Inhoudstafel

20.1. Wat houdt zo’n inkoop eigen aandelen precies in? . . . . . . . . . . . . . . 20.1.1. Begrip inkoop eigen aandelen toegelicht . . . . . . . . . . . . . . 20.1.2. Wat zijn de juridische spelregels? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2. Waarom is een inkoop eigen aandelen interessant? . . . . . . . . . . . . . 20.2.1. Via een inkoop haalt u goedkoop geld uit uw vennootschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2.2. Goedkoper dan een gewoon dividend . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3. Is dit voortaan ‘fiscaal misbruik’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.1. Is een inkoop eigen aandelen een ontwijking van inkomstenbelastingen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.2. Hoe zou de fiscus een inkoop eigen aandelen kunnen ‘herbelasten’? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.3. Maakt het een verschil of u een zgn. proportionele inkoop doet of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.4. Maakt het een verschil of de aandelen na de inkoop vernietigd worden of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.5. Welke niet-fiscale motieven heeft u? . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.4. Conclusie: nog groen licht of niet? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

XII


241 241 241 242 242 243 243 243 244 245 245 246 247

Deel 1 - Wat zegt de vernieuwde federale antimisbruikbepaling precies? 1. Hoe is de antimisbruikbepaling geformuleerd?... 5

Recommend Documents