Decubitus Voorkomen van doorliggen
mca.nl
Inhoudsopgave
Wat is decubitus?
3
Hoe ontstaat decubitus?
3
Op welke plaatsen ontstaat decubitus meestal?
4
Wat kunt u doen om decubitus te voorkomen?
4
Dit doet MCA aan preventie van decubitus
6
Vragen of hulp nodig?
6
Notities
7
Colofon Redactie:
wond- en decubituszorgafdeling
afdeling communicatie MCA
Opmaak:
beeldgroep MCA
Illustraties:
Medisch Centrum Leeuwarden
Leids Universitair Medisch Centrum
Oplage:
50 / 2e druk / 2012
Druk:
Ricoh
Artikelnummer:
152489
Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting 2
In deze folder vindt u uitleg over decubitus (doorliggen) en wat u zelf kunt doen om decubitus te voorkomen. Deze folder is bedoeld voor alle patiënten die opgenomen zijn in Medisch Centrum Alkmaar (MCA), hun familieleden, andere naasten, mantelzorgers en verder iedereen die betrokken is bij uw zorg.
Wat is decubitus?
• gevoelsstoornissen heeft waardoor u pijn niet voelt en daardoor niet van
Decubitus, of doorliggen, is een
houding verandert (bijvoorbeeld bij een
beschadiging van de huid en/of het
dwarslaesie, diabetes of door gebruik
weefsel onder de huid.
van bepaalde medicijnen);
Decubitus ontstaat door voortdurende druk op de huid door langdurig
• door een aandoening niet mag of kunt bewegen.
(onderuitgezakt) zitten en/of liggen. De huid kan hierdoor rood worden, pijnlijk
U heeft u ook meer kans op decubitus
aanvoelen en kapot gaan. Er ontstaat dan
als u:
een decubituswond.
• onderuitgezakt op een stoel zit of in bed ligt; • regelmatig een vochtige huid heeft:
Hoe ontstaat decubitus?
bijvoorbeeld door incontinentie of veel transpireren (bij koorts);
De kans op decubitus is groot als u
• in het verleden decubitus heeft gehad;
niet meer voldoende kunt bewegen.
• een verminderde doorbloeding
Bijvoorbeeld als u:
heeft, bijvoorbeeld door een hart- of
• langdurig in bed ligt en/of in een (rol)
vaatziekte;
stoel zit; • zelf niet van houding kunt veranderen;
• minder eet en afvalt; • een slechte conditie heeft. 3
Decubitus
Op welke plaatsen ontstaat decubitus
Wat kunt u doen om decubitus te
meestal?
voorkomen?
Decubitus ontstaat vooral op plaatsen
Omdat decubituswonden veel pijn en
waar het bot dicht onder de huid ligt
ongemak veroorzaken, is het des te
(figuur 1, 2 en 3).
belangrijker om ze te voorkomen. Dit is wat u er zelf aan kunt doen. Beweeg zoveel mogelijk Kom zoveel mogelijk uit bed loop zo mogelijk een stukje. Zo nodig kan de fysiotherapeut u hier bij ondersteunen.
1. Bij rugligging 4
2. Bij zijligging
3. In zithouding
Verander regelmatig van houding
Zit niet langer dan twee uur
Verander in bed regelmatig van houding,
aaneengesloten
in ieder geval elke vier uur. Wissel
Zit niet langer dan twee uur
zijligging af met rugligging, ook ’s nachts.
aaneengesloten. Zorg verder dat u niet onderuitgezakt zit.
Leg uw hielen vrij Zorg dat uw hielen vrij liggen. U kunt
De decubitusverpleegkundige en
hiervoor een speciaal hielkussen
ergotherapeut kunnen u adviseren over
gebruiken. Een gewoon (hoofd)kussen
de beste houding in bed of op een stoel.
kan ook.
Zo nodig kan de ergotherapeut uw bed of stoel enigszins aanpassen.
Zorg voor goede ondersteuning van uw knieën zodat u ze niet overstrekt.
Eet gevarieerd en drink voldoende Het is belangrijk om goed te eten en
Schuif zo min mogelijk
te drinken. Bij een decubituswond
Het is belangrijk dat u zo min mogelijk
heeft u voor goed herstel juist meer
schuift. Wat helpt is dat het hoofd- en
voedingsstoffen nodig. Eet drie keer per
voeteneinde van uw bed even hoog staan.
dag. Lukt dit niet? Eet dan verspreid over de dag meerdere kleine porties.
U kunt dit regelen met de knop aan uw bed. Gebruik bij verandering van houding
Verder is het belangrijk dat u dagelijks
de papegaai boven uw bed, tenminste als
minstens anderhalve liter drinkt. Zo nodig
dit kan en mag met uw aandoening.
komt een diëtiste bij u langs voor advies.
5
Decubitus
Verzorg uw huid goed
Zo nodig kunt u verder gebruikmaken
Was u dagelijks met een milde zeep.
van:
Droog uw huid goed af. Bij een droge
• drukverlagende luchtmatrassen;
huid kunt u milde huidlotion gebruiken.
• drukverlagende zitkussens;
Draag bij voorkeur katoenen onder- en
• speciale traagschuim-hielkussens die de
nachtkleding. Als u incontinent bent
hielen vrij leggen.
en/of veel transpireert, verschoon uw kleding en/of incontinentiemateriaal
Advies van de decubitusverpleegkundige
dan regelmatig zodat uw huid niet week
Zo nodig schakelt uw behandelend
wordt.
arts of een verpleegkundige een gespecialiseerde
Zorg voor een gladde droge onderlaag
decubitusverpleegkundige in.
Zorg dat het laken of de zitting van uw
Zij adviseert over:
rolstoel droog en gladgestreken is.
• huidverzorging;
Kreukels en oneffenheden geven een
• preventie;
verhoogde druk op uw huid.
• goede ondersteuning bij het liggen en zitten; • verzorging van een decubituswond.
Dit doet MCA aan preventie van decubitus Vragen of hulp nodig? De bedden in het ziekenhuis zijn op meerdere punten verstelbaar zodat u
Heeft u vragen of hulp nodig? Vraag het
gemakkelijk van houding kunt veranderen.
gerust. De verpleegkundigen helpen u
Met de elektrische bediening kunt u dit zo
graag verder.
mogelijk zelf doen. Op de bedden liggen zogenoemde traagschuimmatrassen. Deze matrassen hebben een drukverlagende eigenschap.
6
Notities ...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
...............................................................................................................................................................................................................................
7
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T (072) 548 44 44
mca.nl
