de VijzelCourant
Berichten van ondernemersvereniging De Vijzel
5e jaargang nr. 5, november/december 2015
gratis uitgave, oplage 3500
How do you roll?
Workshop lichtplan
Aziz Badrane
pagina 3
pagina 5
pagina 7
Foto: M. de Lange
Ode aan de Vijzelgracht Buurtgenoten waren bij het ter perse gaan van dit nummer nog druk in de weer met de verfraaiing van de Vijzelgracht. De Rode Loper heeft de buurt naar ideeën gevraagd, voor het tijdelijk (met betonplaten) ingerichte terrein boven metrohalte Vijzelgracht. Tijdens een workshop met Wetering Verbetering in galerie Oranjerie is het idee ontstaan van een slenterpad op basis van een geschilderd waterpad van Nanda Lowitz. Onder leiding van Machiel Spaan, voormalig hoofd Architectuur op de Academie van Bouwkunst, werkten
ontwerper Horst Grütering en Nanda Lowitz deze plannen uit. Bij het schilderen van het waterpad helpen een paar fijne buren fanatiek mee, en op de eerste zaterdag pakten ook mensen van de Rode Loper de verfrollers, zoals projectdirecteur Jeroen van Straaten (op de foto in overall). Wethouder Boudewijn Oranje (midden, met kwast in de hand) zelf zette het puntje op de I van het metersgrote ‘Vijzelgracht’. De Ode aan de Vijzelgracht wordt gecompleteerd door de Woordenstroom van ver-
zen en tekstregels gemaakt door leerlingen van Basisschool De Kleine Reus en De Avonturijn in de Pijp. Daar naast komen er uitnodigende zitgelegenheden. De Vijzelgracht is geen bouwplaats meer, maar ‘openbare ruimte’ waar je kan ontspannen. Goed, aan de andere kant van de Vijzel is het dan nu een zootje, daar zijn ze binnenkort mee klaar. En tussen die twee uitersten in gebeurde weer veel. We ‘praten’ u even bij met deze VijzelCourant. Veel leesplezier. De redactie
AH
Jos Gadet
Lifthuisjes
Jeneverhuisje
pagina 7
pagina 8
pagina 9
pagina 11
november/december 2015
!2
VOORWOORD
INHOUD
Het zal allemaal wel… Zo halverwege de herfst spreken we elkaar weer moed in. Zo van: lekker bij de haard zitten met zijn allen, al die mooie herfstkleuren, heerlijk uitwaaien, misschien een Elfstedentocht, van die fijne lange avonden, lekker met die gebreide trui aan met een goed boek op de bank met je benen onder je kont, ijs op de grachten... Het zal allemaal wel. De cv-ketel moet weer worden gevuld en ontlucht, de buitenkraan afgetapt, terrasstoelen opgeruimd. Is er nog strooizout? Moet ik nog een nieuwe sjaal of moet ik bladeren vegen? Je fietszadel is zeiknat; snotteren, hoesten, griep, tochtstrippen, sneeuwruimen, uitglijden… Het zal allemaal wel. De Noord/Zuidlijn gaat weer iets later rijden, de Rode Loper wordt weer wat minder mooi, de versiering van de tijdelijke bouwput moet in de kou en regen afgemaakt worden. Er moet weer kerstverlichting opgehangen worden. Wie komt er eten en op welke dag met de kerst, en doen we met de Sint wel of geen pieten? Oliebollen, pepernoten, kerstkransjes, eten eten eten. En niet te vergeten cadeautjes voor iedereen en een kerstboom uitkiezen… Het zal allemaal wel. Maar er komt echt een dag dat de zon weer schijnt en er komt echt een dag dat er een Noord/Zuidlijn rijdt en de hele Vijzel er prachtig en mooi verlicht bij ligt en het Weteringcircuit een park is, met een wandelbrug naar het museum en dat er veel groen in onze buurt is en leuke winkels en gezellige terrassen, en dat niemand meer iets te klagen heeft, en er een spetterend openingsfeest komt en dat de ondernemersvereniging klaar is en opgeheven kan worden… Het zal allemaal wel, laten we elkaar vooral moed inspreken.
Peter Doeswijk
Voorzitter
OV de Vijzel
de VijzelCourant
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15
16
VOORWOORD PETER DOESWIJK NIEUW IN DE STRAAT ARCARI NIEUW IN DE STRAAT HOW DO YOU ROLL? ONDERNEMINGEN OVER HET WEER NIEUWS VAN DE STRAATMANAGER LICHTPLAN BUURTTALENT ALEX VAN HEESWIJK COLUMN REGELRECHT EVEN VOORSTELLEN AZIZ BADRANE NIEUW IN DE STRAAT AH 100% SCAN EN PIN INTERVIEW JOS GADET LIFTHUISJES COLUMN ONDERGRONDS SHOPPEN JENEVERHUISJE STADSDORP WETERING+ CITAAT VAN DE STRAAT WETERING GROEN COLUMN HART VOOR WIJN
AGENDA
STRIP HEINZ RECEPT
SUDOKU
COLOFON
LEDENLIJST ONDERNEMERSVERENIGING DE VIJZEL
STRAAT EN GRACHT IN FOTO’S Een betonnen woestijn, dat kan je soms denken van de Vijzelstraat en -gracht. Zeker als je een beetje haast hebt, of als je in het spitsuur je aandacht nodig hebt voor het verkeer. Maar als je een beetje goed oplet, en eens niet naar alle verlokkingen in de etalages kijkt, zie je dat er in de buurt veel groen is. Peter Doeswijk, naast voorzitter van OV
de Vijzel ook veelzijdig kunstenaar, ging er met zijn camera eens langs. Tussen de stoepranden, tegen de gevels, tussen de treden van trapjes, langs lantaarnpalen, aan brughoofden, achter de vuilnisbak en niet te vergeten in de plantenbakken van de ondernemers; soms tegen de verdrukking in steekt het groen zijn kop op. Wist u dat langs de bouw-hekken tomaten groeien? En in een van de boombakken blijkt zelfs marihuana te staan!
november/december 2015
NIEUW IN DE STRAAT
'Wat een ruimte'
3!
de VijzelCourant
Minoia Saverio uit Puglia, en op is op. Op het menu staan starters, salades, verse pasta en vlees- en visgerechten. Soms is er livemuziek.
„We zijn geboren met liefde en passie voor eten”, zegt bedrijfsleider, Pinó Alaimo („Een halve eeuw oud”), bekend van restaurant Divino bij het Leidseplein. De twee, die altijd in restaurants hebben gewerkt, kennen elkaar al sinds hun jeugd op Sicilië. Alex kwam in 1992 naar Nederland, Pinó rond 2000. „Vanwege de liefde”, roepen ze allebei. „Wat anders? Niet voor de zonneschijn.” „Deze plek inspireert me”, legt Alex na enig nadenken uit na de vraag waarom hij de brasserie is begonnen. „De ruimte is mooi, de buurt is leuk, de straat heeft veel potentie.” „Hij werkt vanuit zijn hart”, voegt Pinó toe. Alex is namelijk een en al grapjes en babbels, maar dingen als een interview vind-ie toch maar lastig, bekent hij verlegen. Alex: „Alles is zoals ik graag zou willen.” Pinó: „We proberen het beste te bieden. Het is een fusie van ervaring en liefde voor het vak. Je weet dat voor Italianen wijn als een medicijn is? We hebben fantastische wijnen en een geweldige huiswijn.” Als een stelletje jongen honden staan ze te dollen. Ze hebben duidelijk pret hier.
het in gerold moet worden: zeewier of soja. daarna is er een keuze uit tien vegetarische vullingen (zoals avocado, ui, roomkaas, wortel of omelet), vervolgens kies je uit negen een vlees- en vissoorten, daarna de topping (acht, waaronder sesamzaad of chilipoeder) en tot slot een sausje (zeven verschillende, zoals Japanse mayo een avocado-wasabi). En dan gaan Jie en Alan voor je aan het rollen en even later stop je je zelf bedachte sushi in je mond.
markten inkopen doen”, vertelt Alan. Wat hij van de straat vindt? „Heel druk. Heel veel mensen. En de meeste spreken Engels.” Jie: „Lastig is wel dat het een jaar en acht maanden duurt voor we een parkeerver-gunning krijgen voor ons bedrijf. Nu moeten we onze boodschappen lossen, en daarna de auto in Nieuw Sloten neer-zetten.”
Alex en Pinó
Jolanda Janssen „Moet je kijken wat een ruimte!” Allala (beter bekend als Alex) Nasraoui (47) kijkt trots om zich heen in zijn nieuwe brasserie Arcari, op Vijzelstraat 103. Hij doelt daarbij niet alleen op de stijlvolle aankleding, maar ook op de vierkante meters. Alex is namelijk tevens al sinds 2000 eigenaar van Ponte Arcari, het gezellige, maar piepkleine restaurantje op de hoek van de Regeliersgracht en de Herengracht waar de brigade zich in allerlei bochten moet wringen. De brasserie is er een verlengstuk van. Het is veel ruimer en chiquer van opzet en je kan er ook lunchen en pizza’s eten. Maar verder is het dezelfde formule: alles vers en op het moment zelf gemaakt door chef
NIEUW IN DE STRAAT
Rollen maar! Van de redactie Ze leerden elkaar kennen toen ze vijf jaar geleden in Alkmaar samen bij een sushibar werkten, ze werden vrienden èn ze bleven vrienden toen hun beider werkzaamheden andere kanten opgingen. Maar Alan Chu (30) uit Beverwijk en Jie Hu (29) uit Hoofddorp hadden samen een wens: voor onszelf beginnen. Dat doen ze sinds kort, in sushibar How do you roll?, op Vijzelgracht 43. De naam van het zaakje wijst op het unieke van hun bedrijfje. Je kunt er de standaard (en superlekkere) nigiri, sashimi, maki en rolls bestellen, plus echte Japanse udons (dikke en dunne noedels). Maar je kunt er ook je eigen sushi samenstellen, in vijf stappen. Eerst kies je het velletje waar
Een beetje verlegen en bescheiden zijn ze nog. Alan, die geboren en getogen is in Nederland en een studie in de ict volgde, moeilijk aan het werk kwam en toen maar in de horeca ging werken, in de bediening, tot hij als leerling-sushichef aan de slag ging. En Jie, die 11 jaar geleden naar Nederland kwam, in China in restaurants had gewerkt en ook hier als kok aan de slag ging. Samen kijken ze nu trots om zich heen in hun nieuwe zaak. „Ik heb niet eerder in Amsterdam gewerkt, kwam vooral in het centrum bij de Nieuwmarkt, dimsum eten en bij de Chinese super-
Jie Hu en Alan Chu
november/december 2015
!4
ONDERNEMINGEN OVER...
Het weer Marisia Cardoso Plensbuien, onweer, hagel, mist; ondernemers merken direct de gevolgen. Dit keer praten we met ze over het weer. Schuilen Op de hoek van de Herengracht en Vijzelstraat staan op regenachtige dagen regelmatig groepjes mensen voor de ingang en in de hal van het luxe hotel Banks Mansion te schuilen. „Ze komen af en toe zelfs bij de receptie schuilen voor de buien. Wij maken daar op zich geen groot probleem van. Het enige wat we niet toestaan is dat ze gebruik maken van ons toilet, dat stukje comfort houden we liever exclusief voor onze gasten”, vertelt Ester Boers, manager van Banks Mansion. Het hotel stond onlangs een paar weken in de stijgers omdat het dak aan vernieuwing toe was. „Door de heftige neerslag moesten de werkers telkens stoppen, waardoor de verbouwing uiteindelijk vier weken duurde. We hebben er alles aan gedaan om het onze gasten zo aangenaam mogelijk te maken tijdens de verbouwing. Zo hadden we oordopjes in de kamers gelegd voor het geval de klanten geluidshinder zouden ondervinden. Resultaat is dat we geen enkele klacht binnen hebben gekregen over de verbouwing.” Volgens Boers hangt het aantal reserverinEsther Boers
de VijzelCourant
gen niet samen met de weersomstandigheden. „Amsterdam is een mooie stad die zowel is ontworpen om in de zomer als in de winter te beleven. Als een gast tijdens een regenachtige dag met een lang gezicht binnen komt wandelen, proberen wij hem op te vrolijken. Het is de gasttevredenheid die je hotel maakt zoals het is”, besluit Boers. Gezellig Voor Pathé de Munt staan de drukste periodes van het jaar voor de deur. „Traditiegetrouw zijn de laatste twee seizoenen van het jaar de beste als het aankomt op het aantal bezoekers. En het weer maakt voor de bioscoopgangers zeker het verschil. Op zonnige dagen zoeken mensen liever een park of strand op dan dat ze binnen gaan zitten in de bioscoop.
sciencefictionreeks probeerden te bemachtigen. Uiteraard zijn de feestdagen als Sinterklaas en Kerstmis voor veel mensen een goede reden om met het gezin of vrienden een bezoek aan de bioscoop te brengen.” Dweilen „Bij regen lijkt het wel alsof ik de koffie gratis uitdeel, zo druk wordt het dan in de zaak”, vertelt eigenares Feng Doan van La Pureté in de Vijzelstraat. Feng Doan
Richard van Velzen
Maar nu de dagen korter worden en de herfstbuien het onaangenaam maken om buiten te slenteren, zoeken mensen toch liever de gezelligheid van de bioscoop op”, vertelt Richard van Velzen, manager van Pathé de Munt. De herfst en de winter zijn niet alleen gunstig door het natte en koude weer. „De grote titels komen meestal uit rond deze tijd of rond de kerstdagen. Zo verwachten we een grote opkomst voor de nieuwe James Bond-film Spectre. Maar ook Star Wars die pas op 16 december draait, belooft een grote hit te worden. Zo ging de website van Pathé onlangs plat omdat er teveel mensen op de eerste dag van de voorverkoop een kaartje voor de nieuwe film uit de populaire
„Persoonlijk ben ik geen fan van regen, maar ik vind het veel gezelliger in de zaak als het weer slecht is. Niet alleen door de drukte, maar ook doordat mensen dan sneller blijven hangen en een praatje maken met elkaar. In de zomer zitten de meeste mensen liever op het terras en dan moet je de conversatie meer opzoeken.” Er zitten ook minder leuke kanten aan de donkere wolken die bij de Vietnamese voor meer klanten zorgt. „Ik moet op een regenachtige dag wel drie keer dweilen omdat de vloer anders nat en smerig wordt. Mensen die binnenkomen met natte kleren en schoenen vragen vaak of ze hun kleding op de verwarming naast de counter mogen ophangen. Als het sneeuwt, is het natuurlijk nog meer werk om de vloeren en stoelen constant droog te houden.” Doan speelt verder handig in op de weersomstandigheden door haar assortiment aan te passen. „De tosti's gaan in de winter als een speer. Daarnaast heb ik mijn zomerse zelfgemaakte icetea's en mijn Vietnamese icecoffee met gecondenseerde melk inmiddels vervangen door chai-latte's en verschillende soorten warme chocolademelk”, aldus Doan.
november/december 2015
Nieuws van de straatmanager
Natalia Walenkamp
Kerstbomen op de Vijzelgracht Van 6 t/m 24 december zullen er kerstbomen worden verkocht op de Vijzelgracht. We zijn erg blij dat we een vergunning hiervoor hebben gekregen. Het is nog onduidelijk of deze actie herhaald kan worden. Workshop Lichtplan Maandagavond 30 november tussen 19:00 en 21:00 wordt er een workshop over het lichtplan gegeven. Deze workshop is zowel voor ondernemers als bewoners. Immers alle veranderingen aan licht in de openbare ruimte zijn ook van invloed op
Sfeer door licht
Jolanda Janssen Op verzoek van de Ondernemersvereniging en het projectbureau Rode Loper heeft Petra Hulst, licht-ontwerper bij Philips, een lichtplan voor Vijzelstraat en -gracht opgesteld. „Aanleiding is de nieuwe openbare verlichting. Die is heel efficiënt, maar geeft minder strooilicht, waardoor er ook minder licht op de gevels valt en die dus wat donker worden”, vertelt Petra Hulst. „De vraag is hoe je een beter voorkomen krijgt ’s avonds. Het idee is het plan voor het Rokin, dat ik in 2013 heb gemaakt, door te trekken en een samenhangend beeld te maken, maar toch ook een eigen karakter te geven aan de Vijzelstraat en -gracht.”
5!
de VijzelCourant
de bewoners in de buurt. De workshop wordt gegeven door Petra Hulst, lichtontwerper bij Philips. Hieronder kunt u er iets meer over lezen. De workshop is gratis. U kunt zich aanmelden via
[email protected].
Van doorgangs-
weg naar…
© 2015 Visie Vijzel Amsterdam Ondernemersvereniging de Vijzel Peter Doeswijk, Rente de Weerd en Natalia Walenkamp
aantrekkelijke
Mocht u geïnteresseerd zijn in de visie dan kunt u deze downloaden op onze website: www.vijzel.amsterdam. Taproom Eindelijk zit er weer een ondernemer op de Nieuwe Vijzelstraat 1: de Taproom. Bij het ter perse gaan van deze krant zijn ze nog niet officieel open, dus besteden we er in de volgende VijzelCourant aandacht aan. Verhuizing Rogh's Deli. Ook in de volgende VijzelCourant de verhuizing van Rogh's Deli van de ene naar de andere hoek op de Vijzelgracht. Het is een mooi voorbeeld van het begin van een goede samenwerking met onze gemeente.
winkelstraat
Visie Vijzel De afgelopen 2 jaar heeft de ondernemersvereniging gewerkt aan een visie voor het winkelgebied de Vijzel. Deze visie is inmiddels gepresenteerd aan wethouder Kajsa Ollongren en portefeuillehouder Roeland Rengelink. Alle ondernemers, pandeigenaren en ambtenaren die betrokken zijn bij het gebied ontvangen ook een gedrukte versie. De openbare verlichting is tot nu toe te veel een verkeersverlichting, zegt ze, met als gevolg dat de gevels te donker zijn en er te weinig aandacht is voor de architectuur. „Mijn advies is de gevels te verlichten met een paar spotjes die warm wit licht omhoog schijnen - niet zo sterk dat het wordt plat gestraald - zodat de gevelwand gaat meespelen in het straatbeeld. Her en der staan enkele mooie gevels naast elkaar, die zou je als rij zacht kunnen verlichten. Er zijn een paar markante hoekpanden, daar kan je net iets meer doen om de details uit te lichten. Het hoeft allemaal niet veel te zijn, maar zo benadruk je de historische sfeer”, aldus Hulst. De oneven kant van de straat vindt ze nu het meest aantrekkelijk. „Er wonen veel mensen, dat geeft een leuk licht. Aan de overkant staan markante panden. De Basel bijvoorbeeld, dat is zo groot en donker. Elders is de verlichting te sterk en is het uit balans.”
Ter herinnering: verbod plastic tasjes Met ingang van 1 januari 2016 wordt het winkeliers verboden gratis plastic tasjes aan de klant te verstrekken. Er komen wel twee uitzonderingen op het verbod. Het gaat dan om plastic tassen die noodzakelijk zijn vanwege functionaliteit en voedselveiligheid.
Staatsecretaris Mansveld komt met deze aanpak omdat plastic tassen grote negatieve effecten hebben op het milieu. Plastic breekt nauwelijks af waardoor het zich ophoopt. Ook voor winkeliers is een taak weggelegd: ’s avonds de etalage gedimd verlichten. „Je ziet trouwens dat daar nu al steeds meer aandacht voor komt.” Het lichtplan wordt eind november aan ondernemers, bewoners en gemeente gepresenteerd, waarna ook de afdeling Monumenten en Welstand van de gemeente haar oordeel erover moet vellen.
november/december 2015
BUURTTALENT
Nummer 100 Frank Duncker „Toen ik vorig jaar al mijn songteksten in een verzamelboekwerk bij elkaar zag, telde ik er 96, waaronder zeven liedjes voor een musical en een vijftiental vertalingen. Daar zijn er dit jaar zeker vier bijgekomen.”
!6
de VijzelCourant
verhaal, hoor ik Alex zeggen, die daarna ook voor bands als De Case en Het Pakt liedjes schreef. In de herkansing Op dit moment is Alex samen met gitarist Jules op de Laak (talent uit de vorige VijzelCourant) bezig een selectie van zijn liedjes naar akoestisch om te bouwen. Het ligt in de bedoeling om optredens in en rond Amsterdam te gaan doen onder de naam: ‘Ouwe Koeien en 7 Nieuwe Sloten’. Alex van Heeswijk
Ik ben op bezoek bij Alex van Heeswijk van wie ik veel wist, maar niet dat hij zoveel liedjes geschreven had. In onze buurt kennen we hem vooral nog van zijn winkel aan de Vijzelstraat en de laatste twee jaar als Meester Cees, die buurttalenten in open-podiumavonden laat optreden. Laten we eerst even luisteren naar zijn muziekverhaal. Alex vertelt over zijn 5mansband ‘Het Duo De Drie Koeien’ (duo?), die hij in 1981 oprichtte met zijn broer Rob en waarvan hij zelf de zanger was. Het genre noemt hij ‘Zuivelpop’ vanwege de zwart-witte uitstraling en de pittige Nederlandstalige teksten. Hits kwamen er nooit, maar wel veel eigen songs en kolderieke optredens. Het was meer een hobbyband dan een succes-
REGELRECHT
Beëindiging arbeidsovereenkomst Sanne van Andel Westhoff Advocaten Wanneer een werkgever en werknemer niet met elkaar verder willen, zal vaak geprobeerd worden dit in goed overleg te regelen. Dat is voor alle betrokkenen prettiger en ook goedkoper dan het voeren van een juridische strijd. Een werknemer heeft er alle belang bij om te zorgen dat eventuele aanspraken op een werkloosheidsuitkering na einde dienstverband worden veiliggesteld. Dat kan ook als er
„Ja, inderdaad, het liefst op de plekken waar we met onze band vroeger hebben opgetreden. Mochten die zalen zijn afgebroken, dan doen we het gewoon in de open lucht op die plek.” Alex kijkt er serieus bij, dus geloof ik hem maar. „Ik wil de herkansing starten op 16 december tijdens de eerstvolgende Meester Ceesavond in de Amstelkerk”, gaat Alex vastbesloten door, “en daar gaan we zeker het 100-ste nummer spelen.” 16 December Open Podium Alex: „Veel talent komt niet verder dan optreden tussen de eigen schuifdeuren of in de badkamer. Met Meester Cees wil ik talenten een podium geven waar zij zich kunnen laten zien of horen. Fijn dat wij de Amstelkerk hebben die we voor deze buurtavonden kunnen huren.” Mensen nog kunnen zich nog inschrijven voor de aankomende talentenavond. „Het podium staat open voor iedereen die muziek kan maken of kunstschilder, ballerina of goochelaar is. Maar ook mensen die iets over de buurt kunnen vertellen of buurtondernemers die lekkere gebakjes kunnen bakken zijn welkom.” Woensdag 16 december a.s. Amstelkerk: Meester Cees ontmoet Buurtgenoten. Informatie en kaartverkoop:
[email protected]
een beëindigingsovereenkomst is gesloten. Het UWV stelt dan wel de nodige eisen aan deze overeenkomst, dus het is voor een werknemer van belang goed te (laten) controleren of een beëindigingsovereenkomst aan de voorwaarden van UWV voldoet. Nieuw in de wet Werk en Zekerheid is dat het verplicht is dat aan de werknemer een bedenktijd wordt gegeven waarbinnen de instemming met einde dienstverband alsnog kan worden ingetrokken. Het is verplicht voor de werkgever om de werknemer er uiterlijk binnen 2 dagen na ondertekening van de beëindigingsovereenkomst schriftelijk op te wijzen dat deze na ondertekening van de beëindigingsovereenkomst 14 dagen de tijd heeft om terug te komen op de overeenkomst en dus toch niet akkoord te gaan met de beëindiging
van het dienstverband. Vaak staat er een herroepingsclausule in de beëindigingsovereenkomst zelf. Als deze termijn van 14 dagen niet schriftelijk is gemeld, heeft de werknemer geen twee, maar drie weken de tijd om alsnog niet akkoord te gaan met beëindiging van het dienstverband. Die termijn gaat lopen vanaf de datum van ondertekening van de beëindigingsovereenkomst. Let u dus op of de juiste datum onder de overeenkomst staat, zodat ook vaststaat wanneer de herroepingstermijn aanvangt. De werknemer kan de eerdere instemming met de beëindigingsovereenkomst binnen de termijn schriftelijk herroepen en hoeft hier geen reden voor op te geven. De werknemer kan niet onbeperkt beroep doen op dit recht.
november/december 2015
EVEN VOORSTELLEN: Aziz Badrane
‘Straat vol kansen’ Van de redactie Ondernemersvereniging De Vijzel verwelkomde kort geleden Aziz Badrane (49) als nieuw bestuurslid. Hij is samen met zijn partner Mireille van Luijn eigenaar van Independent Outlet. Daarnaast heeft hij een geluidsopnamestudio en richt hij zich op projectinrichting. Waarom bestuurslid geworden? „Ik ben gevraagd omdat men mijn creatieve kant als toegevoegde waarde zag en ik dacht: laat ik die uitdaging maar aangaan. Je krijgt niet vaak de kans om je met de ontwikkeling van de straat en de buurt te bemoeien. Meepraten over de indeling van de straat, waar de bankjes en het groen moeten komen. Maar ik zie ook mogelijkheden met nieuwerwetse technologie er een hypermoderne straat van te
NIEUW IN DE STRAAT
Zelf de kassa zijn Jolanda Janssen Een primeur in onze buurt: de nieuwe Albert Heijn bij het Weteringcircuit is de enige winkel in ons land waar geen caissières meer zijn. Dat ben je zelf: je moet zelf je producten scannen en vervolgens met pin afrekenen. Dat scannen gebeurt door je aankopen voor een handterminal of je mobiel (met een speciale Appie-app) te houden voor je ze in je kar legt en ze bij de uitgang bij de zelfscankassa’s te betalen. Ook kan je eerst je mandje volladen, om daarna alles tegelijk bij een betaalpunt te scannen en af te rekenen, het zogenaamde ‘scan and go’. „Beide methodes zijn in andere winkels een succes. Deze combinatie is een proef,
7!
de VijzelCourant
maken. Eigenlijk is het doodzonde dat een winkel maar een paar uur per dag open is, met bijvoorbeeld een interactieve etalage kan je via sensoren en een touchscreen op elk moment toch door de winkel lopen.”
er allerlei broodjeszaken en koffietentjes waar je gezellig kan zitten, dat hadden we toen niet kunnen denken. En het wordt nog mooier als het straks een winkelboulevard is.”
Hoe ben je in deze straat terecht gekomen? „We zijn in 1995 begonnen in de Spuistraat op 18 vierkante meter. Daar groeiden we binnen een jaar uit. We zijn lang op zoek geweest naar iets anders. Hier fietste ik altijd langs, en zag deze ruimte leeg staan. Iedere keer dacht ik: jee, wat groot! Maar we besloten toch maar eens te gaan kijken en uiteindelijk hebben we het op de groei gehuurd. Een sprong in het diepe, maar we hadden vertrouwen in waar we mee bezig waren.”
Hoe zie je de toekomst? „Het lijkt me dat je heel veel kansen hebt in deze straat en ik denk dat we met iedereen die zich hier heeft gevestigd en zich hopelijk nog durft te vestigen er een fantastisch nieuw winkelgebied van gaan maken. Straks zit je hier op een boulevard op een terrasje uit te rusten van het shoppen in allerlei aparte winkels.”
Hoe zag het er toen uit? „De Vijzelgracht was altijd het nette stuk, maar hier in de Vijzelstraat was het een zooitje. Bank- en gemeentelijke gebouwen, heel veel gekraakt. Een racebaan van trams en taxi’s, en een doorgaande route naar de Heineken-fabriek. Ik zei altijd wel: dit stuk is een onderbreking op de route van CS naar Albert Cuyp en zal echt een keer ontwikkeld moeten worden. Nu zitten we zijn heel nieuwsgierig wat de klant ervan vindt”, vertelt supermarktmanager Gert Jan Boterenbrood. „Als het een succes wordt, wordt het misschien ook in andere winkels toegepast. Maar we zijn er zeker van dat het niet overal zou slagen. In een dorp met maar één winkel zou het niet werken. Dan worden mensen gedwongen, terwijl ze misschien contant willen betalen.” Gert Jen Boterenbrood
Mireille van Luijn en Aziz Badrane
foto: Jasper Dassen
AH heeft voor deze locatie gekozen, omdat hier een geheel nieuwe winkel kon worden ingericht. Boerenbrood: „We wilden niet een bestaande winkel veranderen en vaste klanten, die het misschien vervelend vinden, ermee lastig vallen. In de nabije omgeving zijn hier genoeg andere AH’s en mensen hebben de keuze, we willen ze niks opdringen. Hier komen veel passanten en forenzen, die vaak na het werk nog even wat halen. Het is nu al een druk punt, en over twee jaar, als die metro gaat rijden, wordt het nog veel drukker.” Het voordeel van het systeem is dat het ruimte scheelt en dat er kortere rijen en minder wachttijd bij de kassa’s zijn. „Gastvrouwen staan bij het scanplein om te helpen en service te bieden.” Steekproefsgewijs wordt gecontroleerd of er wel goed is afgerekend, en ook als iets wordt gescand waar alcohol inzit, komt de gastvrouw in actie om de leeftijd te controleren. Gewoon doorlopen zonder af te rekenen, is er dan ook niet bij.
november/december 2015
INTERVIEW: Jos Gadet
Het ideale Weteringcircuit Peter Doeswijk en Jolanda Janssen „Hoe meer ik erover praat, hoe gekker ik het vind dat er niets gebeurt. Politiek en bestuurlijk is iedereen het erover eens dat er wat moet gebeuren. Niemand zegt: ‘Het Weteringcircuit? Flauwekul!’ De grote vraag is alleen: hoe gaan we het financieren?” zegt Jos Gadet. Hij is hoofdplanoloog bij Ruimte en Duurzaamheid, van het cluster Ruimte en Economie van de Gemeente Amsterdam, en heeft als projectleider van de visie Weteringcircuit een mooie toekomst uitgewerkt, op verzoek van Stadsdeel Centrum. „Het is zo’n centrale plek, maar het is er een verkeerschaos - voor de fiets is dat punt ongelooflijk - en er is groen waar je weinig mee kunt. Het Weteringcircuit is altijd uit de plannen gehouden, omdat het zo ingewikkeld is, terwijl het een enorm belangrijk plein wordt. Er zijn allerlei mensen al bezig, met allemaal claims op de ruimte, maar we hadden nog geen eindbeeld voor het circuit.” Dat er iets moet gebeuren, is overduidelijk. Het circuit wordt straks een kruispunt van tram en metro waar dikke drommen mensen in-, uit- en overstappen. „Op heel korte termijn moeten daarvoor de tramhaltes verplaatst worden. Dat moet af zijn als de metro gaat rijden. Vooral de uitgang van de metro bij café Mulder en de overgang naar de tram verdient grote aandacht. Er wordt daaraan hard getekend”, aldus Gadet. En dan hebben we het even niet over de naar schatting 700 fietsparkeerplekken die er moeten komen. Ten tweede moet er snel iets gebeuren aan de looproutes. „De metro-uitgang is de verbinding met het Rijks. Maar dat museum zie je niet als je uitstapt. Dus kijken mensen op hun plattegrond en zien ze dat de kortste weg door de Nieuwe Weteringstraat is. Er moeten alternatieve looproutes komen, om die straat te ontlasten. De ide-
!8
de VijzelCourant
ale route volgens bewoners en ondernemers in de buurt zou een brug zijn, van circuit tot Rijks over de Singelgracht; dat idee wordt breed ondersteund en er is eerder al aan getekend”, vertelt Gadet. Daarnaast stappen toeristen straks hier ook uit om in de Pijp te komen - in reisgidsen aangeduid als ‘het Quartier Latin van Amsterdam’, of wandelen ze over de Rode Loper van centrum naar Albert Cuyp. Waarmee maar gezegd wordt dat het druk wordt in de buurt als die metro rijdt. Terug naar de visie. De drie groene vlekken (Weteringcircuit, Eerste en Tweede Weteringplantsoen) zouden beter met elkaar verbonden moeten worden. „Het zou flink wat ruimte opleveren als het tramcircuit wordt vervangen door een Tkruising en de tramhaltes daaraan worden aangepast, zodat je een eenheid kan maken van het ontwerp en veel meer ruimte biedt om het groen te gebruiken. Jos Gadet
foto: Marijke Volkers
Zoals de visie dat nu laat zien kan het een echt nieuw park worden, naast het Vondelpark en het Westerpark. Met passen en meten kun je het autoverkeer optimaler reguleren zodat je een heel mooie groene openbare ruimte krijgt, met veel verschillende functies, waardoor je een fraai stukje stad aan Amsterdam toevoegt. Je zou het heel mooi kunnen ontwerpen, zodat er veel
manieren zijn om even te zitten met je laptop of je telefoon of om even na te genieten van een bezoek aan het Rijksmuseum. Echt een stadspark”, zegt Gadet. Het Weteringcircuit heeft namelijk ook wat goeds, aldus Gadet: de potentie. „Als je op bepaalde punten staat, zie je dat het nu al prachtige parkelementen heeft, met hele mooie doorkijkjes. Het Eerste Weteringplantsoen is eigenlijk al fantastisch. Maar niemand neemt ooit de tijd om goed te kijken. Het zijn allemaal losse vlekken, niet verbonden. Het is dan ook geen plek waar heel veel aan moet gebeuren. De kosten zitten in het ordenen van de infrastructuur. En die brug natuurlijk.” Met name de vraag hoeveel het zou moeten kosten en welke afwegingen daarbij een rol spelen, is uiteindelijk een politieke keuze. „Het valt niet onder de Rode Loper, dus is er daarvandaan geen geld, maar er moeten wel aanpassingen worden gedaan. Ruimte & Duurzaamheid en stadsdeel Centrum hebben de opdracht gekregen van wethouder Kajsa Ollongren, om een grondige inventarisatie te maken naar de haalbaarheid van de visie. Hoe kunnen we handig gebruik maken van de verschillende budgetten die er al zijn voor onderhoud van de infrastructuur en de openbare ruimte goed inrichten? En dan over vijf of tien jaar financiering zoeken bij verschillende overheden en bij particuliere instellingen, zoals bijvoorbeeld Heineken of Albert Heijn. Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat parken zo belangrijk worden dat private investeerders er geld voor over hebben.” Gadet heeft er alle hoop op dat het door velen gedroomde park er komt. „Het zou me verbazen. Het belang van de openbare ruimte is zo groot geworden. Groen is geen restproduct, maar een vestigingsfactor. Burgemeester Bloomberg van New York heeft gezegd dat hippe bedrijven naar zijn stad komen vanwege het groen. Het lijkt me sterk dat het Weteringcircuit niet groener wordt. Het centrum is vol. Wil je als stad verdichten, dan heb je groene plekken nodig. Het zou me niet verbazen als dan vele stedelingen vrolijk door het ‘Weteringspark’ lopen. Iedereen is enthousiast over het idee. Als er geld zou zijn, zouden we zo kunnen beginnen.”
november/december 2015
9!
Abbink, gekozen door de betreffende werkgroep van betrokkenen, haar eerste ontwerp, dat ze de naam Scheefgetouw meegaf.
In de lift Van de redactie Het is nog niet geheel duidelijk of de parkeergarage op de Vijzelgracht doorgaat, maar er wordt al druk gewerkt aan de plannen voor de lifthuisjes. Eind september presenteerde architect Angie
ONDERGRONDS
Onvoorbereid Rende de Weerd Oorspronkelijk zou de Noord/Zuidlijn in 2008 gaan rijden. Dat werd vervolgens 2011 en nu is het te hopen dat 2017 wordt gehaald. Met de ingebruikname van het station Vijzelgracht doet een fenomeen zijn intrede in deze omgeving, waar verregaande gevolgen aan verbonden zijn. Het station Vijzelgracht wordt, zo is de verwachting, na station CS het drukste overstappunt. Zo'n 30-40.000 reizigers per dag komen bovengronds om hun reis op de een of andere manier te vervolgen of te beginnen. Rijden er nu nog twee trams (7
„De naam is een verwijzing naar de scheve wevershuisjes, en naar de weefgetouwen die er ooit stonden. Mijn uitgangspunten waren transparantie, lucht, licht, hoogwaardig, passend in de Rode Loper en iets wat de buurt in zich heeft. Ik werd geïnspireerd door het ambachtelijke, de bedrijvigheid en de Franse invloed, die nog steeds in de buurt te vinden zijn”, vertelt Abbink. „De liggers waar het bouwwerk op rust, zijn gebaseerd op een weefgetouw. Er zijn verschillende ideeën over hoe de liggers opgevuld kunnen worden, maar alle gebaseerd op patronen van stoffen en draden.” Voor de wanden en het dak bedacht ze drie basisvormen: heel erg gefacetteerd, medium en heel eenvoudig. En dan is er op dat gebied nog de keuze transparant of (deels) spiegelend. Abbing: „Ik heb tot mijn verbazing met name voorstanders en positieve opmerkingen gehoord en merk dat de voorkeur uitgaat naar zo transparant mogelijk.” Aan de hand van de op- en aanmerkingen maakt Abbink een voorlopig ontwerp, dat in begin november gepresenteerd zal en 10) oost-west door de stad, daar komt eind 2017 een derde oost-west verbinding bij. Station Vijzelgracht moet ook de toevoerroute naar het Museumkwartier worden. Kortom, het gaat drukker worden. Dat gegeven roept de vraag op of de omgeving van het station daar ook op is voorbereid. Zijn er fietsvoorzieningen? Is er een duidelijke route naar het Museumkwartier? Is, om iets anders te noemen, de Rode Loper klaar? Om met het laatste te beginnen: de openbare ruimte is per eind 2017 nog niet klaar. U leest het goed: de openbare ruimte is per eind 2017 niet klaar. Gehoopt wordt dat de direct aansluitende gebieden rond de in/uitgangen klaar zijn, maar de rest van de Vijzelgracht volgt in 2018. De route die richting Museumkwartier het meest voor de hand ligt, al was het maar
de VijzelCourant
worden en waarop men weer zal kunnen reageren. Het definitieve ontwerp moet half december klaar zijn. De drie lifthuisjes komen tussen de twee hoofduitgangen van het nieuwe metrostation. De ondergrondse ruimte tussen station en maaiveld is voorbereid voor een volautomatische parkeergarage voor vergunninghouders uit de buurt. Angie Abbink
om de Weteringbuurt te ontzien, leidt via een aan te leggen brug over de Singelgracht naar het Rijksmuseum. Vooralsnog ziet het er niet naar uit dat deze voorziening er komt, laat staan dat hij er op tijd is... Wat fietsvoorziening betreft wordt er hardop gedacht aan het verbouwen van een deel van het groen bij de speeltuin op het Weteringcircuit, het gedeelte dat ligt tussen fietspad en de U.J. Klaren. Nog los van de vraag of het verdwijnen van het groen wenselijk is, maakt deze locatie dat het nodig is veel over de tramrails over te steken. Reken maar uit wat 700 fietsen aan oversteekbewegingen met zich mee brengen. Niet optimaal, dat is duidelijk. Je zou het Amsterdamse gemeentebestuur bijna nog meer tijd gunnen om de boel te regelen...
november/december 2015
Shoppen
10 !
zijn voor 149,95 euro van jou. LAAT, Vijzelstraat 131
Warm, droog en hip. Met deze aankopen kom je de winter goed door. Hip Vintage winterjassen zijn helemaal hot. De twee hippe meiden uit Oostenrijk zijn met hun nieuwe aanwinsten hier het voorbeeld van. De schone links draagt een exclusieve beige lemi coat (lam) met een bonte hoed om haar look compleet te maken, terwijl de blondine rechts heeft gekozen voor een bruine jas uit de jaren 70. Prijzen op te vragen. Vijzel Vintage, Vijzelstraat 83
Warm Deze Italiaanse designboots houden de damesvoeten warm maar vooral ook droog. De leren beige kleurige knielaarzen met een volledige schapenwollen binnenvoering en stoere gespen en andere versiersels van het merk Vibram kosten 299,95 euro. De volledig leren enkellaarzen met studs en veters van het merk Karmina Cocco in de kleur Vitello Rosso
Kleine kans Van de redactie Oktober 2017 staat nog steeds in de planning als streefdatum dat de Noord/
Bio Wie lust er nu geen glaasje rode wijn tijdens een regenachtige avond voor de buis? Deze zeer betaalbare biologische wijnen zijn daar bij uitstek geschikt voor. V.l.n.r. Auzolan Navarra (4,55 euro), Mureda Dragora (3,99 euro), Château Gravade Minervois (9,95 euro) en de Ycaro Emiliana Organic (6,99 euro). Organic Food For You, Vijzelstraat 129
de VijzelCourant
gemaakt. Van boven naar beneden: de groene W-eye donkey hour montuur van hout (565 euro), het tweede en het laatste model zijn beide van het merk Dieter Funk & Evasion en van leer (650 euro), de derde bril, model Grown van het merk Three, is ook van hout te koop voor 545 euro. City Optiek, Vijzelstraat 51
Geblokt Met deze stoere geblokte houthakkershemden kom je de winter wel door. De flanellen shirts in de kleuren bruin, groen en rood zijn van het merk Dickies en zijn verkrijgbaar voor 49,99 euro per stuk. Independent Outlet, Vijzelstraat 77
Bijzonder Deze monturen zie je niet vaak. De brillen zijn namelijk van hout of van leer Zuidlijn gaat rijden. Maar de kans dat die datum ook echt gehaald wordt, is gedaald van vijftig procent naar nog maar vijf procent, meldde Het Parool onlangs. Het is ‘sturingsinformatie’, legde Pieter Litjens, wethouder Vervoer, uit. ‘Nu meer risico’s in beeld zijn, kan daar ook scherp op worden toegezien dat het goed gaat’.
Bij de risico’s was nog geen rekening gehouden met het faillissement afgelopen zomer van Imtech, waarvan het onderdeel Building Services een van de twee hoofdaannemers was in afbouwcombinatie VIA Noord/Zuidlijn. De impact van dit faillissement op de planning wordt nu in kaart gebracht.
november/december 2015
JENEVERHUISJE
Dronken varkens op de Prinsengracht Helena van Gelder Donderdag 8 oktober presenteerde Mark Zegeling zijn Engelse vertaling Kingdom by the sea van zijn boek Sterke verhalen voor bij de borrel. Mark vertelt hierin de geschiedenis achter de huizen die model staan voor de Delfts blauwe jeneverhuisjes van de KLM. De huizen zijn in heel het land terug te vinden. Onder andere op de Prinsengracht 969, jeneverhuisje no. 68. Aan het eind van de Prinsengracht wordt anno 1690 een stijlvol huis gebouwd met fraaie halsgevel en de top van het pand wordt bekroond met een zandstenen fronton. Maar wel met dronken varkens voor de deur. In de buurt zit namelijk een jeneverstokerij. Het restproduct van de jeneverstook, de spoeling, bevat alcohol.
STADSDORP WETERING+
De winter in Frans Scheen Op een dag dat iedereen de weergoden wantrouwde, organiseerde stadsdorp Wetering+ in samenwerking met het HTIB een barbecue voor zo’n 150 buurtbewoners. Met het Eerste Wetering Plantsoen als decor werd er buiten gegrild en het HTIBonderkomen werd gebruikt voor activiteiten binnen. Daar mochten we genieten van zang en dans. Zo hoorden we een delegatie van het buurtkoor ‘Koor-gaat-door’, Christie de Wit met pianobegeleiding van Carel Petersen en last but not least Anne Brattinga, zichzelf begeleidend, met drie prachtige bluesnummers. Het dansoptreden, drie Slavische en Turkse volksdansen verzorgd door een Turkse groep, werd afgesloten met een heuse buikdans. Zo’n
11 !
de VijzelCourant
In plaats van het in de gracht te gooien, gebruikt de jeneverstoker het afval als varkensvoer. Zijn varkens raken verslaafd aan de spoeling en worden daardoor sneller vetgemest. Dat het vlees van mindere kwaliteit is, kan hem niet zoveel schelen. De uitwerpselen van de varkens, het slachtafval en het afgedankte hooi gooit hij in de Prinsengracht. Iedereen gooit alles in de gracht. De 17e eeuwse grachtengordel van Amsterdam staat bekend als ‘een beeldschone dame met een stinkende adem’. Dat kon zo niet langer. Aan het eind van de 17e eeuw worden de bedrijven aan de gracht verplicht om zich naar de randen van de stad te verplaatsen. Ondertussen geeft Koning Willem III opdracht het Noordzeekanaal te graven. Sluizen worden aangebracht om Amsterdam af te kunnen sluiten. Door het openen en sluiten van de sluizen meerdere keren per dag worden de grachten schoongespoeld tot aan de dag van vandaag. In de 18e eeuw ondergaat het herenhuis op de Prinsengacht 969 een grote verbouwing waarbij de gevel in Hollands classicistische stijl wordt verfraaid. Het pand krijgt een voorname entree met een hoge bordestrap en een deur met een
omlijsting van platte Griekse zuilen (pilasters). Het sierlijke snijraam boven de deur is kenmerkend voor de sobere stijl van Lodewijk XVI. Het fronton van de top verdwijnt om de symmetrie van de halsgevel te benadrukken. In 1870 legt Amsterdam een grootschalig en systematisch rioleringen aan. Van een slechte adem is geen sprake meer, de grachtengordel is gewoon een beeldschone dame zonder nare toevoeging. Om van te genieten. Prinsengracht 969, heeft zijn deur opengezet voor logies, www.prinsen-gracht969.nl, www.kingdombythesea.nl.
goed bezochte gebeurtenis in ons stadsdorp vraagt om herhaling. Of het dan weer een barbecue zou moeten worden? Dat is nog een vraag. Suggesties voor een alternatief zijn zeer welkom. Waarmee gaat het stadsdorp de winter in?
onder het motto ‘bewegen is gezond’. De eerste wandeling vond plaats op 12 september. Zes wandelaars meldden zich bij het begin van de Bloemgracht en maakten een wandeling met aandacht voor in de Jordaan voorkomende gevelstenen. De terugweg ging via de Prinsengracht en een gezamenlijk kopje koffie. Zo werd het nuttige (wat extra beweging) met het aangename verenigd. Wilt u een volgende keer ook meelopen, houdt onze nieuwsbrief op internet in de gaten.
Wandelen Al eerder werd er hier melding van gedaan. Een nieuwe activiteit voortgekomen uit de bijeenkomst Langer Thuis Wonen van 12 juni: het senioren-wandelen,
Lezen Het succes van de leesgroep bleek zo groot dat nieuwe aanmeldingen aanleiding zijn voor het starten van een tweede groep. Zes belangstellenden hebben zich reeds aangemeld en zijn op 23 oktober bijeen gekomen om kennis te maken, een boekkeuze te maken en af te spreken met welke frequentie en op welke tijdstippen zij elkaar gaan ontmoeten. www.stadsdorpweteringplus.nl.
november/december 2015
12 !
de VijzelCourant
Citaat van de straat De Vijzelstraat en –gracht vormen een van de drukste verkeersaders van het centrum. Voetgangers, fietsers, auto’s, duizenden mensen komen erdoor heen. Waarom? We gingen de straat op en vroegen het. Stage Communicatie-studente Anne-Magreet (23) reist elke dag op en neer naar Utrecht. „De uitgever waar ik stage loop, is hier om de hoek. Ik schrijf artikelen voor NSMBL, een online magazine voor vrouwen. Inmiddels reis ik al drie maanden op en neer naar Utrecht zit al op de helft van mijn stage.” De stagiaire kent de buurt al een beetje. „De zijstraten van de Vijzelstraat zijn compleet anders, heel groen met mooie grachtenpanden.” De blondine zou haar huidige woonplaats Utrecht niet willen ruilen voor de binnenstad. „Amsterdam is erg levendig, maar te druk.” Wachten Sharon (21) en Rob (21) uit Amsterdam wachten op de film. „De film die we willen zien begint pas over een uur. We zijn eerst uit eten geweest hier in de buurt, maar zijn toch nog te vroeg gekomen.” De tortelduifjes gaan regelmatig naar de bioscoop in de straat en hebben een duidelijke voorkeur voor een genre. „We zijn beide dol op actiefilms, van romantische komedies moeten we niet zo veel weten.” Binnenkort hebben Sharon en Rob een feestje. „We gaan al zeven jaar met elkaar. Op 7 december 2008 kregen we verkering. En dat gaan we mooi vieren!” Les Alina (27) komt speciaal uit Purmerend om een opleiding te volgen. „Ik ben onderweg naar Engelse les. Heb eerst een half jaar Nederlands geleerd en nu leer ik een half jaar Engels.” De studente woont pas sinds anderhalf jaar in Nederland. „Ik ben uit Moskou vertrokken om hier mijn geluk te zoeken. Tot nu toe bevalt het prima.” De Nederlandse taal krijgt Aline steeds beter onder de knie. „Het moeilijkste vind ik nieuwe woorden leren en de Nederlandse uitspraak. Het eerste woord dat ik in het Nederlands leerde was vrachtwagen en dat was al moeilijk genoeg met die ‘ch' en ‘g’.”
Schilderijen Vader Kalle (49) en dochter Lili (9) zijn een dagje op stap in Amsterdam. „Lili wilde graag naar het Rijksmuseum. Daar komen we net vandaan gelopen. We wonen in Zandvoort, maar komen oorspronkelijk uit Hamburg.” De kleine meid heeft haar ogen uitgekeken in het museum. „Ik wist niet dat schilderijen zo groot konden zijn. Dacht dat ze alleen zo groot waren als die we thuis aan de muur hebben hangen. Ik denk dat de schilderijen die ik in het museum heb gezien niet eens in ons huis zouden passen”, besluit Lili.
Werk aan de winkel Van de redactie Op de Vijzelgracht merken we nog steeds dat er hard gewerkt wordt aan de Noord/ Zuidlijn. Ten eerste worden de drie entrees
van de metro afgebouwd. Materialen daarvoor worden bovengronds aangevoerd, zodat ondergronds ongestoord kan worden doorgebouwd. Tot voorjaar 2016 zijn er dan ook per week maximaal vijf transporten met een bakwagen. Daarnaast wordt in november gestart met de opbouw van de lift voor bakkerij Meijs-
sen, die in januari 2016 klaar moet zijn. En in oktober zijn de verzakte wevershuisjes op nummers 24 en 26 opgevijzeld. Nu worden een nieuwe fundering gebouwd, scheuren dichtgevoegd en kapotte stenen vervangen en dergelijke. Ook wordt asbest uit het dak verwijderd. Vervolgens gaan de huizen in de verkoop.
november/december 2015
WETERING GROEN
Help wilde bijen de winter door Joos Kaars Sijpesteijn Het gaat slecht met de bijen en de stad wordt een toevluchtsoord voor hen. In de kruidenpluktuin hangt daarom een bijenhotel. Bijen zijn ongelooflijk nuttig. Ze zorgen voor de bevruchting van het merendeel van de planten op aarde.
Er zijn gebieden waar ze speciaal worden ingezet om gro-tere oogsten te krijgen.
HART VOOR WIJN
Witte rioja?! Al sinds de oudheid wordt er in de Rioja, het wijngebied in Noord-Spanje, wijn gemaakt. Monniken die in de middeleeuwen op bedevaart naar Compostella trokken, genoten al van de rode rioja. Ze verspreidden de roem van de regio door heel Europa. Maar de echte doorbraak kwam in de 19e eeuw. De Bordelais werd toen geteisterd door de druifluis-epidemie. Franse wijnhandelaren trokken de Pyreneeën over en leerden de wijnmakers van La Rioja hoe ze hun wijn konden opvoeden in kleine eikenhouten vaten. Dat doen ze tot op de dag van vandaag. De meeste mensen associëren Rioja met hele mooie rode wijnen of een stevige
13 !
de VijzelCourant
Er zijn meer dan 300 soorten bijen. De zorg voor het nageslacht is het werk van de moeder en ze doet het helemaal alleen. De moederbijen maken nestjes in zand, leem, klei, in kruimelige voegen van oude muren, oud hout, verlaten slakkenhuisjes, in plantenstengels als braam, vlier, bamboe en riet, in kevergangen en in boorgaten. Zelfs op balkons middenin de stad doen metsel- en behangersbijen hun kluswerk. Een nestje bestaat veelal uit een aantal achter elkaar gelegen babykamers gescheiden door ronde deurtjes van zand, hars, leem of plantaardig materiaal. Deze nestjes liggen soms met heel veel naast elkaar. Voor ieder eitje wordt een aparte babykamer gemaakt. Daar komt een kleine voorraad in van stuifmeel, zodat de larve uit kan groeien tot een gezonde wilde bij, die de taak van de ouders gaat overnemen. Hoe help je ze nu goed de winter door? Door de tuin niet te veel op te ruimen. Bladeren en afgestorven planten laten liggen, slakkenhuisjes niet opvegen en weggooien. De gaten in de muren niet allemaal netjes dicht stoppen. Met andere woorden: niet te veel doen. Als je toch actief wilt zijn, kan je gangen boren in houtblokken. De gangen moeten wel aan een kant dicht zijn en ze mogen
tussen de 3 en 20 cm diep zijn. De diameter mag 2 tot 12 mm bedragen. Hoe meer verschillende gangen je maakt, hoe meer verschillende soorten bijen worden aangetrokken en hoe langer ook je nestgelegenheid wordt gebruikt. Je kunt ook riet of bamboe verzamelen en in een bundeltje bij elkaar binden of een tak van bijvoorbeeld een vlier een stukje uithollen. Het zijn allemaal voorbeelden van bijenhotels. Die je overigens ook kunt kopen. De hoogte waarop je een bijenhotel ophangt, mag verschillen van 1 tot 5 meter. De bijen vinden het fijn als het een zonnig plekje is.
rosé. Maar er wordt op kleine schaal ook witte wijn geproduceerd; van de totale productie is maar zes procent wit. Met als belangrijkste witte druivenras de viura (macabeo genaamd in Catalunia). Wij hebben in de winkel van het huis Conde Valdemar naast de crianza, reserva en gran reserva ook de witte wijn ‘Finca alto Cantabria’. Deze is gemaakt van 100% viuradruiven van wijnstokken uit 1970 en heeft een half jaar gerijpt op nieuwe Franse eikenhouten vaten. De witte rioja’s worden tegenwoordig een stuk frisser en eleganter gemaakt dan de klassieke, zeer oxidatieve, vette en volle wijnen. De witte worden beter door een soort bourgogne-achtige toepassing van eiken vaten uit de Allier, het gebied dat ten noordwesten ligt van de Côte Chalonnaise. Deze vaten hebben een inhoud van 225 liter. De wijnen rijpen en gisten hierin. ‘Onze’ witte rioja is door een subtiel vetje
en een kleine kruidigheid verrassend goed te combineren met visgerechten waar wat spek of chorizo aan toegevoegd wordt.
Advertentie
Assistentie nodig bij een persbericht? Uw website? Een personeelsblaadje?
Jolanda Janssen Voor al uw redactionele klussen
[email protected] 06-51993915
Frank de Bie en Pepijn Kieft Hart’s Wijnhandel
H
A
R
T
V O O R
W I J N
november/december 2015
Atelier ‘t Sieraad Derde Weteringdwarsstraat 8c
Elke laatste vrijdag van de maand Coffee to Gold; laat onder het genot van een kopje koffie je sieraden gratis oppoetsen. Boek ‘n Plank Vijzelgracht 11
Bloemen. Schilderijen van Peter Doeswijk. Foam Keizersgracht 609
14 !
12 nov 12.45 uur: lunchconcert met pianiste Mao Omori. 14 nov, 21.00 uur: Drangsal, concert in Klub 470. 26 nov, 12.45 uur: lunchconcert met pianist Christos Papandreopoulos. 3 dec, 20.00 uur: Ann Demeester in gesprek met kunstenaar Markus Selg. 8 dec, 19.30 uur: presentatie Du bist dran! 9 dec, 17.00 uur: lezing Wie Körper erzählen können met o.a. Jürgen Holz en Frank Raddatz. 16 dec, 19.00 uur:Duits-Tsjechisch Kerstfeest 17 dec, 12.45 uur: lunchconcert met pianist Didel Bish.
met o.a. Hendrika Johanna en Sophia (twee zusjes die in 1866 cholera hadden), met Hugo (die in d jaren 40 voor tuberculose werd behandeld), Peter die een openhartoperatie onderging en Marije, die vanaf 1999 voor kanker werd behandeld. 18 dec-17 april: Vincent van Gogh, 400 dagen in Amsterdam. De stad door de ogen van de 24-jarige student die dacht dat hij dominee zou worden en nog niet wist dat hij kunstenaar was. Iedere za en zo: rondleiding door gebouw De Bazel.
Museum van Loon
7 nov: Museumnacht. 14 nov: Fotografie-workshop. 6 nov-17 jan: My life in the Bush of Ghosts, Paul Bogaers (Tilburg, 1961). 6 nov-17 jan: We have met before. Werk van zeven Chinese fotografen over het moderne China. Tot 9 dec: Magnum Contact Sheets. Geeft inzicht in het werkproces van journalistieke fotografen, zoals Robert Capa en Henri Cartier-Bresson. Tot 13 dec: New Arrivals, installatie van Bruno Zhu (Portugal, 1991). 18 dec-9 mrt: On Being an Angel, intense fotografie van Francesca Woodman (1958-1981), die zelf het enige onderwerp van haar werk was.
Kamerconcerten: iedere zondagnamiddag de ‘Geelvinck Salon’, aanvang om 16.45 uur.
Goethe Institut
Stadsarchief
Herengracht 470
Vijzelstraat 32
11 nov 20.00 uur: boekpresentatie Nachgeholtes leben van Carola Dietze.
Tot 15 nov: Tussen ziek en beter, verhalen uit het Emma Kinderziekenhuis 1865-2015. Maak kennis
Heinz
de VijzelCourant
Keizersgracht 672
Tot 10 jan: Van de Poll bij Van Loon. Hoogtepunten uit de omvangrijke collectie portretten van de Van de Poll-Wolters-Quina-Stichting. 9 nov: lezing Selfies in de Gouden Eeuw door Ariane van Suchtelen, conservator schilderkunst in Het Mauritshuis. Museum Geelvinck Hinlopen Huis Keizersgracht 633
© Vincent van Gogh Singel 1885 Tweede Uitleg Nieuwe Looierstraat 29
T/m 10 nov: expositie Wandobjecten van Imelda Thijssen. 13 nov t/m 24 dec: Terugblik op een schildersleven, Jan Nolte (1922-2010) Iedere 1e en 3e woensdag van de maand: film. Iedere tweede en vierde woensdag van de maand: lezing. De Jong - Windig
november/december 2015
15 !
BAPAO Ingrediënten 250 gram bloem, 20 gram verse of 1 zakje gedroogde gist, 0,5 deciliter lauwwarm water,1 deciliter lauwwarme melk, 1 eetl. witte basterdsuiker, mespunt zout. Voor de vulling 2 eetl. slaolie, 3 wit van prei, 1 uitgeknepen teen knoflook, 500 gram gehakt, zout en peper naar smaak, 3 eetl. zoete ketjap (manis), 2 eetl. droge sherry, 2 eetl. maizena, 3 eetl. kippenbouillon. Bereiding: Verkruimel de gist in een kopje. Doe het water erbij en roer de gist, als ze vloeibaar is geworden, een keer om. Zeef de bloem in een kom. Maak een kuiltje erin en strooi zout en suiker over de bovenrand. Schenk het gistmengsel in het kuiltje en werk er wat bloem zonder suiker en zout door. Dek
de VijzelCourant
dit mengsel af met de overige bloem en wacht tot de bloem door de werking van de gist gaat barsten. Doe de melk erbij en kneed en duw het deeg, tot het niet meer aan het aanrecht plakt. Bestrijk een kom met boter, leg het deeg erin en strooi wat bloem over de bovenkant. Dek de kom af met plasticfolie en zet hem op een warme tochtvrije plaats. Wacht tot het deeg in omvang is verdubbeld. Verwarm de olie. Snijd de prei in zeer dunne reepjes. Fruit prei, knoflook en gehakt al roerend, tot het gehakt bruin ziet en al het vocht is verdampt. Roer zout, ketjap en sherry erdoor en laat 10 minuten zachtjes pruttelen. Maak de maizena aan met de bouillon. Roer dit mengsel door het gehaktmengsel en laat even koken. Laat de vulling afkoelen. Rol het deeg uit op een bebloemd aanrecht tot een 5 cm dikke rol. Snijd in 2 cm brede stukken. Rol ieder stukje uit met een bebloemde deegroller tot een rondje van
UIT DE
VIJZEL
10 cm. Leg op ieder rondje 2 eetlepels vulling en vouw het dicht. Plak het met wat water vast. Leg weg op een bebloemd oppervlak en laat nog 30 minuten narijzen. Breng een ruime bodem water aan de kook in een stoompan of hang een metalen stoommandje in een grote pan met een bodempje water. Leg de broodjes op het stoomrek of in het stoommandje en zorg dat de broodjes van elkaar af blijven liggen. Stoom ze in 10 minuten gaar. Houd de reeds gestoomde broodjes heet op een schaal op een pan met kokend water.
Thomas Geraedts, Restaurant Spelt, Nieuwe Spiegelstraat 5a
Sudoku makkelijk
9
8
1 2 8
Vorige editie makkelijk
3 7
2
9
1
3
7
4 1
5
2 9
4
9 5 6
8
3
9
8
4
3
8
9
5
6 7
6
5 7
8
4
1 2
8
4
3 3
6
5 6 5
2 8
9
6
8
7
9
5
2
4
3
9
3
7
1
8
4
2
5
6
4
2
9
3
6
8
5
7
1
1
5
6
2
9
3
7
8
4
5
3
7
4
1
2
8
9
6
8
2
4
6
7
5
9
1
3
7
4
3
9
5
1
6
2
8
5
9
8
4
2
7
3
6
1
6
1
5
8
2
7
4
3
9
4
7
2
3
1
6
5
9
8
9
8
2
6
3
4
7
1
5
3
6
1
9
5
8
4
7
2
2
7
1
5
8
3
9
6
4
6
4
5
8
3
9
1
2
7
8
9
4
1
7
6
3
5
2
2
8
9
7
4
1
6
3
5
3
5
6
2
4
9
1
8
7
7
1
3
5
6
2
8
4
9
COLOFON
1
Sudoku moeilijk
9
1
4
6
5
Vorige editie moeilijk
8
Verschijnt eens per 2 maanden
Redactieadres Vijzelgracht 11,
1017 HM Amsterdam Mobiel 06 - 51 99 39 15
Mail
[email protected]
Redactie Peter Doeswijk, Jolanda Janssen, Natalia Walenkamp
Eindredactie Jolanda Janssen
Lay out Natalia Walenkamp
Medewerkers Sanne van Andel, Frank de Bie, Marisia Cordoso, Frank Duncker, Helena van Gelder, Joos Kaars Sijpesteijn, Pepijn Kieft, M. de Lange, Frans Scheen, Rente de Weerd
Portretfotografie Caro Bonink
Druk Dijkman Print, Diemen
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken te redigeren.
Archieffoto’s zijn beschikbaar gesteld door het Stadsarchief.
De VijzelCourant is een gratis uitgave van Ondernemersvereniging De Vijzel en mede mogelijk gemaakt door Stadsdeel Centrum.
Deadline volgende nummer15 december 2015 Lid worden van Ondernemersvereniging De Vijzel? Stuur een mail naar
[email protected] of bel
06 - 17 97 44 88 of kijk op www.devijzelamsterdam.nl
Alle rechten berusten bij Ondernemersvereniging De Vijzel cq de betreffende auteur/fotograaf.
Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming.
november/december 2015
16 !
de VijzelCourant
LEDENLIJST ONDERNEMERSVERENIGING DE VIJZEL ABS Actual Business Services AFM Albert Heijn Albus Hotel APCOA Architectenbureau Vroom Atelier ‘t Sieraad Atria Aurora Kontakt Azijnman Opticiens Banks Mansion Be Human Productions Boek 'n plank Borghese Real Estate Broodjeszaak Etenstijd Bureau B+B Café Bistro De Fles Café Feijoa Café Le Patron Café Mulder Café Myrabelle Café P.king Café restaurant Panini Caro Bonink Fotografie Cindy’s City Optiek Coffeeshop Little Coffeeshop Mellow Yellow Croissanterie Le Mortier De Badjassenwinkel
De Bazel Conference Center De Galerij Lijstenmakerij Dermatologisch Centr. Wetering Devils & Angels Dirk Witte Dream Hotel Dutch Homemade Dutch Dry Clean Finn Dutch Amsterdam Foam Foto Studio Heno Gebroeders Winter Gone with the Wind Hans van Beusekom Hart's Wijnhandel Holtkamp Patisserie Jos Harm Juice & Salad Café Kind of Food Koek, Shaeffer & van Tijen Kroonenberg Groep Link Taal Studio Lopers Company Mail & Female Mary Kien B&B Mercure Hotel Museum van Loon NH Carlton Hotel NV Stadsgoed Okker Art Gallery
Organic Oskar Travel Parrée Makelaardij Pathé de Munt Pesto Presto Peter Doeswijk Printerette Priwet Rossia Qas Holidays Restaurant Senses Rogh’s Deli Shortstay Prinsengracht 969 Simon Meijssen Spaces Stadsarchief Stadsboekwinkel Sumo Sushi & Grill Restaurant That's Amore The Natural Health Company Van Dulst Kapsalon Village Bagels Vijzel Vintage Vlaams Broodhuys Westhoff Advocaten Zeev BV Nieuwe leden Grando Bedrijfsadministratie & Advies La Pureté Coffee Independent Outlet