DE ZANDERIGE BELLETJES

Wedstrijdbrief

DE ZANDERIGE BELLETJES WEDSTRIJDBRIEF VOOR DE LEERKRACHT GROEP 3-4 Team van maximaal 4 leerlingen.

DE UITDAGING Maak een klokkenspel met belletjes dat met zand wordt aangedreven. Welk klokkenspel speelt het beste in de maat? Het klokkenspel moet ten minste 5 belletjes bevatten en moet worden aangedreven met maximaal 25 kg fijn speelzand. Gedurende ten minste 10 seconden moeten automatisch elke seconde een of meer belletjes kort geluid geven. Het team met het klokkenspel waarvan de tussenpozen tussen het klinken van de belletjes precies één seconde zijn, wint.

DOEL VAN DE UITDAGING Het thema van het Techniek Toernooi 2015/2016 is tijd en daarom speelt tijd in alle opdrachten van het toernooi een rol. In ‘De zanderige belletjes’ komt het meten van tijd aan de orde, maar ook frequentie en tijdsinterval. Daarnaast kunnen de leerlingen technische constructievaardigheden oefenen en ervaring opdoen met het bedenken van een oplossing voor een probleem dat door een buitenstaander is gesteld. Er wordt niet alleen een beroep gedaan op technische creativiteit, maar er moet ook worden nagedacht over wat de jury van het Techniek Toernooi verwacht en waar het klokkenspel aan moet voldoen.

SLEUTELBEGRIPPEN BIJ DE UITDAGING Seconde, ritme, tijd meten, kerkklok, klokkenspel, seconde, frequentie, aandrijving.

ACTIVITEITEN OP SCHOOL • • •

Laat de leerlingen een tekening maken van het klokkenspel dat ze willen bouwen en maak samen met hen een lijstje van de materialen waarmee ze dat willen doen. Het klokkenspel mag meerdere belletjes tegelijk kort laten klinken. Laat de leerlingen proberen of zij het klokkenspel zó kunnen bouwen dat steeds maar één belletje tegelijk klinkt. Maak een posterverslag van de voorbereidende lessen met bijdragen van de leerlingen. Wat hebben ze gedaan tijdens de lessen? Welke proefjes hebben ze uitgevoerd? Welke vragen zijn er gesteld? Welke oplossingen werden door de leerlingen aangedragen? Wat hebben ze geleerd? Kunnen ze dat ook uitleggen? Het posterverslag kan een goed hulpmiddel zijn om met de leerlingen te reflecteren op hun leerproces en dat zal de jury dan ook doen tijdens de wedstrijd.

2

MATERIALEN OP SCHOOL • • •

Metalen belletjes of klokjes, bijvoorbeeld uit een fourniturenzaak. Materiaal om een schoepenrad voor het zand te maken, de belletjes op te hangen en een mechanisme waarmee de belletjes aangetikt worden. Laat de leerlingen zelf de materialen kiezen waarmee ze het klokkenspel willen maken. 25 kg fijn speelzand en een bak om het zand weer op te vangen. Aangezien de kinderen 25 kg zand niet alleen kunnen (mogen) tillen, moet ook worden nagedacht hoe het zand in het klokkenspel kan worden ‘gegoten’.

DE SCHOOL NEEMT MEE NAAR DE WEDSTRIJD • • •

Het klokkenspel, of de onderdelen daarvan, met de aandrijving en een opvangbak voor het zand. Materiaal om eventuele, tijdens de reis opgelopen schade te kunnen herstellen. Het papieren posterverslag van het verloop van de voorbereidingen op school.

DE ORGANISATIE ZORGT VOOR • •

Een tafel en een werkplek. 25 kg fijn speelzand.

VERLOOP VAN DE WEDSTRIJD Na aankomst op de wedstrijdlocatie gaan team en begeleiders naar de tafel waarop hun deelnamenummer ligt. Het meegebrachte klokkenspel en het posterverslag worden op de tafel en de werkplek klaargelegd. Er is geen mogelijkheid om de poster op te hangen. Het klaarliggende zand mag nog niet worden gebruikt. Vervolgens kunnen de kinderen tot aan de officiële start van de wedstrijden meedoen aan een van de vele kijk- of doe-onderdelen van het ondersteunende programma. Nadat de jury de wedstrijd heeft geopend trekken de begeleiders zich terug. Het team gaat nu met het klaargelegde zand aan de slag en maakt de opstelling gereed om te starten. Daarvoor krijgen zij 15 minuten. Ondertussen loopt de jury rond om zich alvast een beeld te vormen van de klokkenspellen die ze moet gaan beoordelen. Nadat de jury heeft aangegeven dat er moet worden gestopt met werken gaat zij bij ieder team langs om met de kinderen de opdracht en het opgestelde klokkenspel te bespreken. Vervolgens gaat de jury de uitvoering van de opdracht beoordelen. Op een teken van de jury brengt het team het klokkenspel in beweging door er zand in te ‘gieten’ en telt het team hardop mee met het klinken van de belletjes. De jury start de tijdmeting bij de eerste keer dat de belletjes klinken. Als de belletjes voor de tiende keer klinken, of als 20 seconden voorbij zijn, stopt de jury de tijdmeting en stopt het team de zandtoevoer. De jury berekent de gemiddelde tijd tussen het klinken van de belletjes. Daarna brengt het team op een teken van de jury het klokkenspel opnieuw in beweging en herhaalt zich de procedure, net zo lang tot de 25 kg zand op is of tot er 3 pogingen zijn gedaan (wat het eerst voorkomt). De beste poging telt, maar als teams gelijk eindigen zullen ook de mindere pogingen meetellen. 3

WAT MAG WEL EN WAT MAG NIET? • • • • • • • •

Het klokkenspel moet ten minste 5 belletjes bevatten. Tijdens het spelen moeten de belletjes regelmatig en kort klinken. Het is niet de bedoeling dat zij bijvoorbeeld de eerste paar keer snel achter elkaar klinken en daarna veel langzamer, ook al levert dat een gemiddelde tussenpoos van een seconde op. De materialen mogen zelf worden gekozen, maar er mag geen kant-en-klare oplossing worden gebruikt. De opstelling moet passen binnen een oppervlakte van ongeveer 1 m × 1 m. De opstelling mag niet hoger zijn dan ongeveer 1 m. Het team mag het klokkenspel na de start niet aanraken, behalve om zand toe te voeren of de toevoer stop te zetten. De begeleiders mogen het team helpen alles klaar te leggen, maar moeten zich na de start van de wedstrijd terugtrekken en zich onthouden van het geven van aanwijzingen aan het team. Als de jury van mening is dat de begeleiders deze regel onvoldoende naleven, zal zij dat in haar beoordeling meewegen. De inbreng van de kinderen in het uitdenken en uitvoeren van de opdracht moet naar het oordeel van de jury voldoende zijn. Dat zal door de jury worden getoetst in gesprekjes met het team en aan de hand van het posterverslag.

WAT DOET DE JURY? WAAR LET DE JURY OP? De jury beoordeelt of het team, de leerkracht en de begeleiders zich aan de regels hebben gehouden en of het klokkenspel aan alle voorwaarden voldoet. Raadpleeg hiervoor het wedstrijdreglement op de website van het Techniek Toernooi en lees de voorgaande paragraaf ‘Wat mag wel en wat mag niet?’ Als naar het oordeel van de jury niet aan alle voorwaarden is voldaan, zal het team niet in aanmerking komen voor een prijs. De jury wisselt in een gesprekje met het team van gedachten over de uitdaging en het opgestelde klokkenspel. De jury berekent voor iedere poging de gemiddelde tijd tussen het klinken van de belletjes en controleert of het klinken van de belletjes regelmatig in de tijd is verdeeld.

WIE WINT? De eerste, tweede en derde prijzen gaan naar de teams die een klokkenspel hebben gebouwd dat aan alle voorwaarden voldoet en waarvan de gemiddelde tijd tussen het klinken van de belletjes het dichtst bij één seconde ligt. Als teams gelijk eindigen, telt het resultaat van de op een na beste poging. Als dat nog steeds geen onderscheid oplevert, geeft het resultaat van de minst gelukte poging de doorslag. Een aparte prijs wordt gegeven aan het team dat het meest creatief heeft gewerkt en/of de meest originele oplossing heeft gevonden. Daarbij speelt het posterverslag een belangrijke rol. Indien het team erin is geslaagd steeds één belletje tegelijk te laten klinken, is dat een pre. Een team kan maar één prijs winnen. 4

INSPIRATIE NODIG? • •

Ideeën voor een lesprogramma passend bij de uitdaging zijn te vinden op www.techniektoernooi.nl/uitdagingen. Voor achtergrondinformatie voor de leerkracht en verwijzingen naar inspirerende bronnen passend bij de uitdaging, ga naar www.techniektoernooi.nl/uitdagingen.

VRAGEN? • • •

Lees op de website van het Techniek Toernooi eerst het Wedstrijdreglement. Bestudeer dan de Vraag- en Antwoord-pagina: Op deze pagina worden ook eventuele veranderingen in en aanvullingen op de wedstrijdbrief gepubliceerd. Daarom is het sowieso raadzaam de V&A-pagina af en toe te raadplegen. Vragen over ‘De zanderige belletjes’ waarop de website het antwoord niet verschaft, kunnen worden gericht aan [email protected].

SUCCES! Techniek Toernooi 2015/2016 www.techniektoernooi.nl (v 2015/07/01) Copyright: Nederlandse Natuurkundige Vereniging (NNV) en Stichting Techniekpromotie (STP)

5