De werking van de ondernemingsraden en de bevoegdheden van de Cel Bedrijfsorganisatie 2
1. Bevoegdheid van de Cel Bedrijfsorganisatie • Algemeen: - toezicht op de werking van de ondernemingsraden - toezicht op de informatie te verstrekken aan de ondernemingsraden
• Wat betreft de ondernemingsraden heeft de Dienst TSW een algemene bevoegdheid met uitzondering van de economisch-financiële informatie dewelke behandeld wordt door de cel bedrijfsorganisatie 3
1. Bevoegdheid van de Cel Bedrijfsorganisatie • Structuur: – De algemene directie toezicht op de sociale wetten ressorteert onder de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg – Lijst van de buitendiensten van de inspectiediensten (3tal directies per provincie): cf.www.werk.belgie.be – Cel Bedrijfsorganisatie (toegevoegd sedert 1/4/2003 aan het Centraal Bestuur van TSW) Ernest Blerotstraat 1 te Brussel. – 8 sociaal inspecteurs (5Nl.+3Fr.) voor ongeveer 3.200 ondernemingen met OR.
4
1. Bevoegdheden van de Cel Bedrijfsorganisatie •
De Cel Bedrijfsorganisatie kan o.a. volgende zaken controleren:
1. Wet van 20 september 1948 houdende organisatie van het bedrijfsleven en zijn uitvoeringsbesluiten (m.b. art. 15b). 2. Koninklijk besluit van 27 november 1973 houdende reglementering van de economische en financiële inlichtingen te verstrekken aan de ondernemingsraden, gewijzigd door het KB van 12 augustus 1981 (informatie over de vermindering van de sociale zekerheidslasten) en het KB van 6 maart 1990 (de informatie over de geconsolideerde jaarrekening). De praktische toepassing van de voorgeschreven regelen vormt de hoofd-controletaak van de Inspectiedienst, maar even belangrijk is rekening te houden met de geest van de wetgeving. 3. CAO nr. 9 Werd de OR geïnformeerd en/of geraadpleegd inzake: - het tewerkstellingsbeleid, - de maatregelen inzake beroepsopleiding en –omschakeling van collectieve aard, - de regels inzake personeelsbeleid - structuurwijzigingen in de onderneming 5
2. Toepassingsprincipes KB 1973 • De in het KB van 27 november 1973 opgenomen regelen houden rekening met de BELANGEN van de betrokken partijen. -verstrekken van voldoende informatie, begrip van de situatie krijgen, gang van zaken in de onderneming; -zekerheid dat de informatie correct is (controle Inspectiedienst en tussenkomst van de bedrijfsrevisor)
6
(Vervolg) • De nieuwe regels moeten, gezien de soms zeer grote verschillen tussen de sectoren, met VOLDOENDE SOEPELHEID worden toegepast. -regels van toepassing op alle sectoren, niet uitsluitend op de initiële industriële sector; -gesprekken op niveau mogelijk maken door specifieke informatie aan te passen; -de sectoriële bijzonderheden werden bekendgemaakt via omzendbrieven in het Belgisch Staatsblad. 7
(Vervolg) • De soepele toepassing van de informatieregelen mag echter geen DISCRIMINATIE tussen de verkrijgers veroorzaken. -aard en omvang gelijke behandeling voor alle ondernemingen; -hulp aan de werkgevers bij de praktische uitwerking van hun informatieverstrekking (omzendbrieven)
8
(vervolg) • Het verstrekken van informatie mag GEENSZINS CONCURENTIEVERVALSEND werken. -evenwicht tussen voldoende informatie en de vertrouwelijkheid van een aantal gegevens; -informatieverplichting blijft, doch de wetgever heeft het mogelijk vertrouwelijk karakter als een essentieel element beschouwd. -bescherming tegen lekken, die de concurrentiepositie van de onderneming zou kunnen schaden. 9
(vervolg) • Een LIMITATIEVE AFWIJKINGSMOGELIJKHEID wordt voorzien binnen een strikte procedureregeling. -Commerciële of concurrentiële redenen; -Afwijkingsmogelijkheden voorzien in de reglementering; -afwijking voor andere niet vermelde inlichting onmogelijk.
10
(vervolg) • Het ONAFHANKELIJK BEHEER van het ondernemingshoofd moet gewaarborgd blijven. • - overwegend adviserend karakter van de ondernemingsraad geeft de mogelijkheid om meer onderwerpen te behandelen; -consultatie- en adviseringsprocedure, eindbeslissing blijft bij het ondernemingshoofd.
11
3. Toepassing van de reglementering • Door de jaren heen heeft de Cel Bedrijfsorganisatie een politiek van controle ontwikkeld die bijzonder gericht was op het constant bevorderen van de goede verstandhouding in de ondernemingsraad. • -tweejaarlijks terugkerende controles; • -aanpassing van de informatie inhoudelijk voor wie ze eigenlijk bedoeld is; • -een sterkte vertrouwensrelatie opbouwen bij beide partijen. 12
De sectoriële interpretaties • Door het gebruik van sectoriële interpretaties werd het mogelijk om het oorspronkelijke KB van 1973 toe te passen. • Door de interpretatieve richtlijnen op te maken (omzendbrieven) werd een eenvormige toepassing in de hand gewerkt. • Op die wijze kon de sociale vrede in de ondernemingen verbeterd worden (preventieve acties hebben hier ook hun belang gehad).
13
De rol van het bedrijfsrevisoraat • De rol van de bedrijfsrevisor naar de leden van de ondernemingsraad -verzekering van de getrouwheid van de informatie door certificering; -bijkomende toelichting verschaffen; -toezicht op de verstaanbaarheid en de duidelijkheid van de verstrekte informatie.
14
4. De beslissingsbevoegdheid van de ondernemingsraad • De Cel Bedrijfsorganisatie gaat na of de OR zijn rol als beslissingsorgaan heeft kunnen vervullen in o.a. volgende domeinen - De opstelling van het huishoudelijk reglement (art. 22 wet 20.9.48) - De vaststelling van de te volgen criteria bij ontslag of wederaanwerving wegens ec. of techn. redenen (CAO 9 en 10) - De beslissing over de wijze van betaling van het loon (giraal of contant) (wet 12.4.65)
15
De beslissingsbevoegdheid van de ondernemingsraad o.a. – De vastellingen van de jaarlijkse vakantiedata (art. 15 wet 20.9.48) – De vaststelling van de vervangingsdagen voor feestdagen die samenvallen met een inactivititeitsdag (wet 4.1.74) – De collectieve planning van betaald educatief verlof (wet 22.1.85 en KB 23.7.85) – De aanduiding van een outplacementbureau (CAO 51)
16
4.1. Toezichtsbevoegdheden van de OR • Zoals de TSW gaat de cel bedrijfsorganisatie ook na of de OR in de mogelijkheid wordt gesteld om haar toezichthoudende rol te vervullen. – O.a. zorgen voor de stipte toepassing van de wetgeving ter bescherming van de werknemers zoals arbeidsreglementering, sociale verzekeringen… (art. 15d en f van de wet van 20.9.48)
17
4.2. De informatieve rol van de OR • Ook gaat de cel bedrijfsorganisatie na of de werknemersvertegenwoordigers in de OR de mogelijkheid hebben om het personeel te informeren over de activiteiten van de OR – (bv. aanplakking van de dagorde en de werkzaamheden).
18
4.3. Werking van de OR • Zoals TSW waakt de Cel Bedrijfsorganisatie erover dat de OR correct functioneert, o.a. - komt de OR maandelijks bijeen? - worden de processen-verbaal opgesteld en goedgekeurd? - beschikt de secretaris over voldoende middelen (zowel qua tijd als materieel) om zijn taak naar behoren te vervullen? - krijgen de leden de nodige faciliteiten?
19
4.4 De wijze van optreden van de Cel Bedrijfsorganisatie •
Algemeen: - op basis van klachten (vakbond, werknemer…) - op basis van opdrachten (auditeur, overheid, Centraal Bestuur,…) - op eigen initiatief
•
Preventieve Controle: - de Cel Bedrijfsorganisatie verricht controles waarbij de inspecteurs overgaan tot een onderzoek van de aan de ondernemingsraad voorgelegde documenten, notulen van vergaderingen en verslagen van de commissaris-revisor of de bedrijfsrevisor.
20
Wijze van optreden (Vervolg) • Tijdens deze controles hebben de inspecteurs steeds een gesprek met de secretaris van de ondernemingsraad of andere leden van de OR. • Bij het vaststellen van een tekortkoming wordt de onderneming verzocht zich binnen een gestelde termijn te conformeren. • Steeds worden de voorzitter en de secretaris van de ondernemingsraad schriftelijk op de hoogte gesteld van de op- en aanmerkingen.
21
Wijze van optreden (vervolg) • Controle op grond van een klacht : -Elk lid van de ondernemingsraad of elke vertegenwoordiger van een vakorganisatie kan een klacht indienen bij de Cel Bedrijfsorganisatie. -De behandeling van deze klacht gebeurt op vertrouwelijke basis en volgens hetzelfde stramien als bij een preventieve controle.
22
Wijze van optreden (vervolg) •
Informatie en advies: -De Cel Bedrijfsorganisatie verleent ook informatie en advies over de geldende reglementeringen inzake bedrijfsorganisatie. (werking van de ondernemingsraden, inhoud van de te verstrekken informatie, de aanstellingsprocedure van de bedrijfsrevisoren, eventueel bestaan en werking van een Europese ondernemingsraad). -De inspecteur kan op verzoek van de partijen deelnemen aan de vergadering van de ondernemingsraad.
23
5. Mogelijkheden qua optreden van de Cel Bedrijfsorganisatie in het kader van de wetgeving OR • Algemeen : wettelijke middelen - geven van waarschuwing - termijn stellen voor regularisatie - opstellen proces-verbaal
In het kader van de wetgeving OR wordt weinig geverbaliseerd maar wordt getracht via onderhandeling het goed functioneren van de raad te waarborgen.
24
Cijfers • Aantal ondernemingsraden • Op 31 december 2006 telde het bestand van de Cel Bedrijfsorganisatie 3005 technische bedrijfseenheden (TBE) met een ondernemingsraad.
25
Cijfers • In de 1403 gecontroleerde ondernemingen werden 1575 bezoeken afgelegd.
26
Cijfers •
• • • • •
De 1403 controles die tussen 1 januari en 31 december 2006 werden uitgevoerd, kunnen naar de aard van de controles, kunnen als volgt opgedeeld worden: preventieve controles “in opdracht”: 1213 preventieve controles “op eigen initiatief”: 128 klachten: 30 vraag om inlichtingen, verzoek om advies 21 vraag of verzoek tot bijwonen vergadering OR: 11
27
Cijfers • In 229 of 22,6% van 1321 gecontroleerde ondernemingen werden tekortkomingen in de jaarlijkse informatie vastgesteld.
28
Cijfers • In 17 ondernemingen is de inspectie tussengekomen en werd gevraagd om vermelding “vertrouwelijkheid” te vervangen door een verwijzing naar de discretieplicht of om een beperkte lijst van echt vertrouwelijke informatie op te stellen.
29
Cijfers • 1201 van de gecontroleerde ondernemingen moesten een bedrijfsrevisor hebben. Drie ondernemingen hadden evenwel nog geen revisor aangeduid en in 27 ondernemingen werd de bedrijfsrevisor benoemd zonder de beslissingsbevoegdheid van de ondernemingsraad te respecteren.
30
Cijfers • De revisor heeft onder meer als taak om de economische en financiële informatie in een schriftelijk certificeringsverslag juist en volledig te verklaren. • In 33 ondernemingen wordt door de revisor geen schriftelijk certificeringsverslag overhandigd. • In 220 ondernemingen gebeurde de overhandiging van het verslag tijdens de vergadering.
31
Cijfers • Overzicht controleresultaten • In 555 ondernemingen of 39,6% van de 1403 gecontroleerde ondernemingen werden tekortkomingen vastgesteld in de economische en financiële informatie of de werking van de ondernemingsraad
32
Enkele cijfers jaarverslag 2006 • Overzicht controleresultaten Overzicht controleresultaten 348
w erking OR in orde (848)
EFI in orde, maar andere opmerkingen (92)
115
848 EFI onvolledig en andere opmerkingen (115) EFI onvolledig (348)
92
33
Cijfers Algemene beoordeling • In 2006 werden 1403 controles uitgevoerd. In 82 dossiers beperkte de controle zich tot een aantal specifieke problemen in verband met de bevoegdheden van de ondernemingsraad. Het betreft hier onder meer verzoeken om advies, tussenkomsten op verzoek van de werkgever of werknemers, het bijwonen van de vergaderingen van de ondernemingsraad.
34
Besluit • De hoofdzakelijke raadgevende bevoegdheid en beperkte beslissingsmacht van de ondernemingsraad mag niet voor gevolg hebben dat het orgaan in een passieve rol wordt gedrongen. • Bedoeling is optimalisatie van de werking van de onderneming bekomen door samenwerking!!
35
Besluit (vervolg) • Dit samenwerkingsmodel wint meer en meer veld in een moderne onderneming. • Meer openheid om achterdocht en vooroordeel te voorkomen. • Continuïteit bij de overdracht van informatie. • De behandeling van de materies moeten concreet zijn voor de leden (aansluiten bij de realiteit) • Steeds werken met feiten en cijfers.
36
Besluit (vervolg) • Mits bijdrage door de Inspectie en de bedrijfsrevisoren zal in de toekomst de bevordering van de vertrouwensrelatie in de ondernemingsraad de belangrijke doelstelling blijven.
37
