220631_GEO KBL 8-2_last woo 12-04-2011 08:45 Pagina 9
5
Lastige woorden
Blad 1
De trek naar de stad 1 Mega Enorm groot. Een megastad is een enorm grote stad.
Voorbehoedsmiddel Een middel om geen kinderen te krijgen, zoals de pil of een condoom.
Uitkering Geld dat je krijgt van de regering, bijvoorbeeld als je niet kunt werken.
Leefomstandigheden Alle dingen die bepalen hoe je leeft.
Levensverzekering Een manier van sparen waarbij je op een bepaalde leeftijd geld krijgt.
Wonen in Lagos 2 Officieel Zoals de regering zegt. Onbetaalbaar Je kunt het niet betalen. Golfplaat Een grote geribbelde plaat van ijzer of plastic.
Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
Straathandel Geld verdienen met de verkoop van spullen op straat.
Zakken rollen Geld uit iemands zak of tas stelen.
9
220631_GEO KBL 8-2_last woo 12-04-2011 08:45 Pagina 10
5
Lastige woorden
Blad 2
Wonen in Los Angeles 3 Welvarend Het gaat goed met je, je hebt veel geld.
Migranten Mensen die verhuizen: binnen een land, of van het ene land naar het andere land.
Studio Een gebouw waar films worden gemaakt.
Criminaliteit Misdaad. Ontvluchten Ergens snel weggaan.
Illegaal Stiekem; verboden.
Wonen in Marrakech 4 Bezienswaardigheid Iets wat interessant is om te bekijken.
10
Restaureren Repareren zodat het er weer uitziet zoals vroeger.
Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
220631_GEO KBL 8-2_last woo 12-04-2011 08:45 Pagina 11
6
Lastige woorden
Blad 1
Werken voor het Westen 1 Miljard Duizend keer een miljoen. Dus 1.000.000.000.
Programmeur Iemand die computerprogramma’s maakt.
Rondkomen Genoeg geld hebben om te kunnen leven.
Uitbesteden Iemand anders jouw werk laten doen.
Gezondheidszorg Hulp als je ziek bent.
Fastfoodketen Restaurants als McDonalds, waar je snel een hapje kunt eten.
Aan de kost komen Geld verdienen.
Werken om te overleven 2 Stalletje Een piepklein winkeltje op straat.
Opkoper Iemand die één soort spullen koopt van anderen, zoals ijzer of plastic.
Concurrentie De strijd tussen mensen die hetzelfde product verkopen.
Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
11
220631_GEO KBL 8-2_last woo 12-04-2011 08:45 Pagina 12
6
Lastige woorden
Blad 2
Hindoes 3 Hindoe Iemand van het hindoeïsme, het belangrijkste geloof in India.
Onrein Vies, niet volgens het geloof.
Schepper De maker.
Boeten Straf krijgen.
Met de nek aankijken Iemand minder vinden dan jezelf.
Cremeren Een dode verbanden.
Kinderarbeid 4 Accu Een grote batterij.
Mijn Een gang diep in de grond waar mensen bijvoorbeeld goud, zilver of andere waardevolle stoffen uithalen.
Huishouding Het werk in huis.
12
Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
220631_GEO KBL 8-3_samenvat 12-04-2011 08:46 Pagina 23
5
Samenvatting
De trek naar de stad 1 Miljoenensteden met meer dan tien miljoen inwoners noem je megasteden. Een groot gebied met woonwijken en bedrijventerreinen heet een stedelijk gebied. Miljoenensteden groeien snel. Arme mensen trekken van het platteland naar de stad om er een betere toekomst te vinden. De bevolking groeit ook snel doordat vooral arme mensen veel kinderen krijgen. Kinderen zorgen voor extra inkomsten en ze kunnen later voor hun ouders zorgen. Miljoenensteden hebben een centrum met kantoren en winkels. Het zakencentrum wordt Central Business District (CBD) genoemd. Daaromheen liggen woonwijken, bedrijventerreinen en vaak ook krottenwijken.
1900
2010
1
Wonen in Lagos 2 Lagos is de hoofdstad van Nigeria. Het grootste deel van de stad bestaat uit krottenwijken. Daar wonen veel mensen die van het platteland zijn gekomen. Ze hebben geen opleiding of diploma en kunnen moeilijk aan werk komen. Op allerlei manieren proberen ze wat geld te verdienen. Ze verkopen bijvoorbeeld zelfgemaakte spullen. Ook kinderen helpen mee om wat geld te verdienen. Omdat ze op straat leven en werken, worden ze straatkinderen genoemd. Sommigen hebben geen huis. Ze sluiten zich soms aan bij bendes.
2
Wonen in Los Angeles 3 Los Angeles is een van de grootste steden van de Verenigde Staten. Bijna de helft van de inwoners spreekt Spaans. Mexicanen proberen in en rond Los Angeles werk te vinden. Deze migranten zijn arm en werken vaak illegaal. Rijkere inwoners trekken de stad uit en gaan in rustige buitenwijken wonen, vaak in een beveiligd villapark. Ze vinden de stad onveilig, druk en vuil. Omdat veel inwoners een auto hebben, hangt boven de stad vaak een dikke laag vuile lucht: smog.
Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
3
23
220631_GEO KBL 8-3_samenvat 12-04-2011 08:46 Pagina 24
6
Samenvatting
Werken voor het Westen 1 In India bestaan grote verschillen tussen arm en rijk en tussen mannen en vrouwen. Een derde deel van de bevolking is straatarm en leeft in krottenwijken. Maar een groot deel van de Indiërs heeft een goed leven. Omdat de lonen in India laag zijn, laten westerse bedrijven er producten maken. Vooral het schrijven van software voor computers wordt steeds meer in India gedaan. Ook besteden bedrijven werk uit aan callcenters. De Indiase stad Bangalore is een belangrijke stad geworden voor computerbedrijven.
1
Werken om te overleven 2 Een groot deel van de Indiase bevolking heeft geen goedbetaalde baan. Ze proberen op allerlei manieren wat geld te verdienen. Vaak gebeurt dit met straathandel. Voorbeelden van mensen die met straathandel hun brood verdienen, zijn schoenpoetsers, waterverkopers, kappers, sigarettenverkopers, mensen met fietstaxi’s en leerbewerkers. Een deel van het werk wordt buiten op straat gedaan. Meestal hebben de mensen geen winkel of alleen maar een hok, vaak niet groter dan een kast. Voor mensen die in de fabrieken werken zijn de omstandigheden vaak slecht en de lonen laag. Sommige mensen zijn vuilraper van beroep. Tussen afval zoeken ze naar bruikbare spullen om te verkopen.
2
Hindoes 3 De meeste Indiërs zijn hindoe. Ze geloven in meerdere goden. De Ganges is voor hen een heilige rivier. Na je dood word je in een ander lichaam opnieuw geboren. Dat heet reïncarnatie. In India word je geboren in een kaste, een bepaalde groep met een eigen beroep en eigen regels en gewoonten. Na je dood kun je in een hogere of lagere kaste geboren worden. Meer dan een vijfde van de bevolking is kasteloos. Dit zijn de dalits of onaanraakbaren. Ze leven in grote armoede en worden met de nek aangekeken. Volgens veel hindoes is dat hun eigen schuld. 24
3 Geobas 8 © Noordhoff Uitgevers bv
220631_GEO KBL 8-4_oefening 12-04-2011 08:42 Pagina 33
5
Oefenen met de samenvatting
1 Onderstreep het juiste woord: Een megastad heeft meer dan vijftien / tien miljoen inwoners. Een groot gebied met huizen en bedrijven heet een stedelijk gebied / Central Business District. 2 Waardoor groeit een megastad snel? Kruis twee juiste redenen aan. X Er is meer werk dan er mensen zijn. Veel arme mensen trekken van het platteland naar de stad. Vooral arme mensen krijgen veel kinderen. X Rijke mensen laten veel huizen bouwen. 3 Maak de zinnen af. Arme mensen willen vaak veel kinderen, omdat kinderen:
6 Welke woorden passen bij de in een megastad? Kruis aan: krottenwijk X een diploma X van het platteland X zelfgemaakte spullen verkopen X directeur X
armste mensen een goede baan straatkind naar school jeugdbendes winkelier
7 Vul in: Los Angeles is een van de steden van de VS. Bijna de helft van de inwoners spreekt Mexicaanse
zijn vaak arm.
Ze werken vaak Rijkere inwoners gaan in rustige wonen.
1 kunnen zorgen voor extra
Een dikke laag vuile lucht boven de stad heet
2 later voor hun
4 Verbind de woorden die bij elkaar horen. centrum zakencentrum
huizen fabrieken
woonwijken
armoede
bedrijventerrein
kantoren
krottenwijken
winkels
5 Een andere naam voor zakencentrum is:
Geobas 8
©
Noordhoff Uitgevers bv
33
220631_GEO KBL 8-4_oefening 12-04-2011 08:42 Pagina 34
6
Oefenen met de samenvatting
1 Wat is juist? Kruis aan. In India zijn grote verschillen tussen arm en rijk. X In India zijn geen verschillen tussen mannen en vrouwen. X Het grootste deel van de bevolking is straatarm. Een groot deel van de Indiërs heeft een goed leven.
5 a Schrijf de woorden die je moet invullen op
de juiste plaats in de puzzel. De meeste Indiërs zijn [1] Hun heilige rivier is de [2] Er zijn veel groepen met hun eigen [3] en gewoonten. Na je dood kun je in een andere groep geboren worden. Dit heet [4] Zo’n groep heet een [5] Hindoeïsme is een [6]
2 Vul de juiste woorden in:
1
In India zijn de lonen laten
Daarom bedrijven er
2 3 4
producten maken. Zoals het maken van voor computers. Een belangrijke stad voor computerbedrijven is
5 6 b In de grijze kolom staat een ander woord
3 Welke woorden horen bij schoenpoetser X bouwvakker X X veel verdienen fietstaxi X mooie winkel
straathandel? diploma geen winkel kapper sigarettenverkoper buiten op straat
voor kastelozen: c Welke zinnen over deze groep zijn waar?
X
Ze Ze Ze Ze
worden onaanraakbaren genoemd. leven in grote armoede. worden met de nek aangekeken. horen bij de hoogste kaste.
4 Verbind de woorden die bij elkaar horen. fabriekswerk vuilraper straathandel winkel
34
hokje of kastje slechte omstandigheden vies, stank, afval schoenpoetser
Geobas 8
©
Noordhoff Uitgevers bv
220631_GEO KBL 8-5_oef_antw 12-04-2011 08:45 Pagina 43
5
Oefenen met de samenvatting
1 Onderstreep het juiste woord: Een megastad heeft meer dan vijftien / tien miljoen inwoners. Een groot gebied met huizen en bedrijven heet een stedelijk gebied / Central Business District. 2 Waardoor groeit een megastad snel? Kruis twee juiste redenen aan. X Er is meer werk dan er mensen zijn. X Veel arme mensen trekken van het platteland naar de stad. X Vooral arme mensen krijgen veel kinderen. X Rijke mensen laten veel huizen bouwen. 3 Maak de zinnen af. Arme mensen willen vaak veel kinderen, omdat kinderen:
inkomsten later voor hun ouders kunnen zorgen
1 kunnen zorgen voor extra 2
Antwoorden
6 Welke woorden passen bij de in een megastad? Kruis aan: X krottenwijk X een diploma X X X van het platteland X X zelfgemaakte X spullen verkopen X directeur X
armste mensen een goede baan straatkind naar school jeugdbendes winkelier
7 Vul in: Los Angeles is een van de
grootste
steden van de VS. Bijna de helft van de
Spaans Mexicaanse migranten Ze werken vaak illegaal inwoners spreekt
zijn vaak arm.
Rijkere inwoners gaan in rustige
buitenwijken
wonen.
Een dikke laag vuile lucht boven de stad heet
smog
4 Verbind de woorden die bij elkaar horen. centrum zakencentrum
huizen fabrieken
woonwijken
armoede
bedrijventerrein
kantoren
krottenwijken
winkels
5 Een andere naam voor zakencentrum is:
Central Business District
Geobas 8
©
Noordhoff Uitgevers bv
43
220631_GEO KBL 8-5_oef_antw 12-04-2011 08:45 Pagina 44
6
Oefenen met de samenvatting
Antwoorden
1 Wat is juist? Kruis aan. X In India zijn grote verschillen tussen arm en rijk. X In India zijn geen verschillen tussen mannen en vrouwen. X Het grootste deel van de bevolking is straatarm. X Een groot deel van de Indiërs heeft een goed leven.
5 a Schrijf de woorden die je moet invullen op
de juiste plaats in de puzzel. De meeste Indiërs zijn [1] Hun heilige rivier is de [2] Er zijn veel groepen met hun eigen [3] en gewoonten. Na je dood kun je in een andere groep geboren worden. Dit heet [4] Zo’n groep heet een [5] Hindoeïsme is een [6]
2 Vul de juiste woorden in: In India zijn de lonen laten
westerse
laag
Daarom
bedrijven er
producten maken. Zoals het maken van
software
h i n 2 g r e g e 4 r e 5 k a s 6 g o d 1
voor computers. Een
belangrijke stad voor computerbedrijven is
Bangalore
3
d a l i t s
o n s n e d
e g e s c a r n a t i e i e n s t
b In de grijze kolom staat een ander woord
3 Welke woorden horen bij X schoenpoetser X X bouwvakker X X veel verdienen X X fietstaxi X X mooie winkel X
straathandel? diploma geen winkel kapper sigarettenverkoper buiten op straat
voor kastelozen:
dalits
c Welke zinnen over deze groep zijn waar?
X X X X
Ze Ze Ze Ze
worden onaanraakbaren genoemd. leven in grote armoede. worden met de nek aangekeken. horen bij de hoogste kaste.
4 Verbind de woorden die bij elkaar horen. fabriekswerk vuilraper straathandel winkel
44
hokje of kastje slechte omstandigheden vies, stank, afval schoenpoetser
Geobas 8
©
Noordhoff Uitgevers bv
