De toekomst van onze zenders Willem Westermann PMSE = Belangenvereniging Programme Making and Special Events @Vakbeurs Theatertechniek, 18 januari 2010
Wat is PMSE? Draadloze AV-industrie, brede branche: • draadloze microfoons • in-ears • andere ‘oortjes’ (audio links) • intercom • camera’s • reportagezenders
Veel soorten gebruikers • • • • • • •
Natuurlijk bands maar ook radio- en televisieprogramma’s sportevenementen festivals musicals beurs- en congresgebouwen kerken, filmproducenten et cetera
Spectrum • • • • •
Klein deel van UHF, namelijk 470-862 MHZ Gedeeld met digitale televisie Zonder vergunning, met voor- en nadeel Max. 50 milliWatt zendvermogen. En secondair gebruik . status
Kanalen • Spectrum verdeeld in tv-kanalen, elk 8 MHz • Vroeger één analoge tv-zender per kanaal • Tussen 470 en 862 MHz vindt je tv-kanaal 21 t/m 69. • Speciaal kanaal is kanaal 63 (806-814 MHz), dat overal in Nederland te gebruiken is.
Huidige situatie microfoons dus Huidige situatie voor PWMS (Professional Wireless Microphone Systems) in NL. • • • •
VHF kanaal 8 (195-202 MHz). UHF TV kan. 63 (806-814MHz) landelijke dekking. UHF TV kan. 21 t/m 69 op secundaire basis met DVB-T en andere primaire diensten. • Licentie vrij gebruik.
Rol van digitale televisie • Analoge televisie is in Nederland al weg • Digitale televisie = DVB-T • DVB-T verspreid met over hele land verspreid zenderpark; in elke regio op andere frequenties. Lappendeken.
Begrip digitaal dividend (I) • Idee is dat een digitale tv-zender minder ruimte nodig heeft (dan 8 MHz). • Idee: Daardoor ruimte over door overstap naar digitale tv. • Idee: In die ruimte nieuwe diensten onderbrengen, zoals mobiel breedband internet.
Begrip digitaal dividend (II) • Werkelijkheid: negatief digitaal dividend (meer tv=programma’s) • Grensgebieden helemaal moeilijk.
Bedreiging voor draadloze audio • Weg uit gebied kanaal 61 t/m kanaal 69. • En daar zit ongeveer 90% van onze draadloze microfoons en in-ears. • En geen landelijk dekkend kanaal (63) meer! • Grote vraag of er nog een ander landelijk dekkend kanaal kan komen.
Tijdpad • Uiterlijk op 16 juni 2015 in heel Europa en Afrika het gebied tussen 790 MHz en 862 MHz voor mobiel breedband internet. • Veel landen wachten niet tot dan. • Besluitvorming in Nederland formeel nog niet, waarschijnlijk 2011. • Dan in 2011 of 2012 veiling in Nederland! • Ingebruikname vanaf 2012 (op z’n vroegst).
Wat resteert? • Het gebied tussen 470 en 790 MHz blijft over, met uitzondering van kanaal 38 (606-614 MHz) dat voor radioastronomie is. • Deze tv-kanalen 21 tot en met 60 gedeeld met digitale televisie (die lappendeken). En dit betekent 25-30% minder potentieel spectrum voor draadloze microfoons. • Regionaal dus grote verschillen.
Extra vol • Door dit besluit wordt ook de digitale tv van 790-862 MHz naar beneden gebracht. In het kleinere gebied dus meer digitale tv-zenders. • Meer bedreiging, ook richting 470-790 MHz, ook na 2012 en na 2015. • Wij (nog) geen beschermde status.
Technische oplossingen • Ombouw zenders naar lagere frequenties? Kan soms. Nu nog onduidelijk waarheen ombouwen. • Systemen met grotere bandbreedte? • Uitwijken naar andere frequenties? Hoger / lager. • De techniek digitaliseren? • Minder televisie zenders….?
Tips voor gebruikers • Kijk wat je hebt…als tussen 790 en 862 probleem…ombouw mogelijk? • Specialist laten zoeken naar vrije ruimte. Frequentiecoördinatie. • Touring? Op iedere dag op iedere locatie vrije frequenties zoeken. • Rekenen: 8 zendermicrofoons in één tv-kanaal. Oprekken tot 12 kan. Maar in-ears max. 6. • Herinvestering tussen 2012 en 16 juni 2015.
Rol van de overheid • Nationaal frequentieplan, alle gebruikers een plek tussen 9 kHz en 300 GHz. • Omdat Nederland voor draadloze microfoons vergunningvrij is, zijn we onzichtbaar; geen beeld aantal gebruikers.
Belangenvereniging PMSE (I) De PMSE bepleit bij de Nederlandse overheid het volgende: 1. Erkenning van het grote maatschappelijke belang dat gemoeid is met frequentieruimte voor draadloze av-verbindingen. 2. Zo laat mogelijke invoering van de huidige plannen. 3. Toewijzing van realistische en deels exclusieve ruimte aan draadloze audioverbindingen, onder meer als vervanging voor het landelijk dekkende kanaal 63 dat verloren gaat. en…..
Belangenvereniging PMSE (II) 4. Financiële compensatie voor apparatuur die onbruikbaar wordt. 5. Bescherming tegen elke verdere aanslag op de frequentieruimte, ook na 2015. 6. Co-primaire status voor PMSE in Nederland en dat de Nederlandse overheid zich hier internationaal sterk voor maakt.
