De tekening van de voorkant is gemaakt door Korneel Jeuken:

De tekening van de voorkant is gemaakt door Korneel Jeuken: http://korneeljeuken.nl/

2

Programma

12 november 2015

#OMOICTO15

Locatie: 2College Cobbenhagenlyceum, Brittendreef 5, Tilburg

14.00-14.30 uur:

Ontvangst met koffie, thee

14.30-14.35 uur:

Welkom - Tomas Oudejans, rector Theresia Lyceum

14.35-14.45 uur:

Opening - Eugène Bernard: voorzitter Raad van bestuur OMO

14.50-15.20 uur:

Keynote - Eric Slaats De  leerlingen  op  onze  scholen:     -­‐  gaan  werken  in  beroepen  die  nog  niet  bestaan;   -­‐  gaan  werken  met  tools  die  nog  niet  uitgevonden  zijn;     -­‐  gaan  werken  aan  problemen  die  we  nog  niet  als  probleem  herkennen.     Key-­‐note  spreker  Eric  Slaats  gaat  in  op  welke  wijze  je  het  onderwijs  zou  kunnen  inrichten   om  het  afgestemd  te  houden  op  alle  nieuwe  ontwikkelingen.  Door  de  komst  van  het   internet  is  er  veel  informatie  naar  de  massa  gebracht.  Gekoppeld  aan  mobiele   technologie  betekent  dit  dat  iedereen  altijd  zijn  netwerk,  zijn  gereedschap  en  de  grootste   bibliotheek  ter  wereld  bij  zich  heeft.  De  rol  van  de  docent  zal  steeds  belangrijker  worden   in  deze  wereld,  maar  zal  er  wel  totaal  anders  gaan  uitzien.     Technologie  (en  vooral  IT)  is  wat  het  tempo  van  de  huidige  samenleving  bepaald.  Het   tempo  van  IT-­‐ontwikkeling  luistert  al  jaren  vrij  goed  naar  een  wetmatigheid  die  ‘Moore’s   law’  genoemd  wordt.  Deze  wetmatigheid  voorspelt  een  exponentiele  toename  van   mogelijkheden,  een  steeds  voelbaarder  fenomeen.      

15.25-15.45 uur:

Pauze

15.45-16.35 uur:

Workshops / presentaties ronde 1

16.45-17.35 uur:

Workshops / presentaties ronde 2

17.35-18.45 uur:

Pauze / broodjes bar

18.45-19.35 uur:

Workshops / presentaties ronde 3

19.40-20.15 uur:

Afsluiting met loterij, drankje

3

9de OMO-ICTO dag

Shape  your  education:   Gepersonaliseerd  onderwijs  &  ICT  als  vak  

Gepersonaliseerd onderwijs Een van de twee thema’s tijdens de 9de ICTOdag is gepersonaliseerd onderwijs, ondersteund door ICT. Via workshops en lezingen leer je wat er nu al bij de verschillende OMO scholen en in Nederland aan initiatieven en resultaten zijn. Ook maak je kennis met de nieuwste ontwikkelingen binnen dit thema, zowel vanuit de ICT bedrijven als de uitgevers. ICT als vak Het tweede thema is ICT als vak. Bij de vo-scholen moet de basis van het informaticaonderwijs liggen. Collega’s laten in de workshops en tijdens lezingen zien hoe zij informatica hebben opgenomen in het curriculum. Ook krijg je informatie hoe informatica als vak in het vocurriculum op te nemen.

4

Overzicht van Presentaties (P) en Workshops (W) Inschrijven via deze link: http://m.lesys.nl/izk1w

Ronde 1 15.45 – 16.35 1.01 P ICT Denktank Open ICT onderwijs. 1.02 W Programmeren in Small Basic. 1.03 P Van visie naar werkvloer: Leren en ICT op het Dr Knippenbergcollege. 1.04 W Scrummend naar een nieuw lesontwerp (gaat door in ronde 2) 1.05 P Ontdek het met Webwalk. 1.06 W Werken met de online omgeving van Noordhoff Uitgevers (methodegeneriek) 1.07 P Oefenen met toetssoftware. 1.08 P COschool - Communicatie&Media Onderwijs. 1.09 P Kennisdelen, dat kan toch makkelijker? Jazeker, met Yammer! 1.10 W Gepersonaliseerd en blended leren óók als docent. 1.11 W Kleppen dicht! Effectief leren met ICT. 1.12 P Informatica in het VO: suggesties vanuit het HBO. Ronde 2 16.45 – 17.35 2.01 W De creatieve kant van ICT. 2.02 W 1 app in een uurtje. 2.03 P ICT als hulmiddel voor de docent. 2.04 P ICT voor maatwerk in Bètaonderwijs. Innovatie Impuls Onderwijs. 2.05 W Nearpod, ervaringen en achtergrond. 2.06 P Collega's inspireren m.b.v. Nieuwe Media. 2.07 P IT als middel om gepersonaliseerd leren mogelijk te maken. 2.08 P Maatwerk op school, hoe organiseer je dat? 2.09 W Digitaal toetsen met google formulieren. 2.10 P Gepersonaliseerd en adaptief leren met Malmberg. 2.11 P Op weg naar gepersonaliseerd leren. Denk mee met Magister!

Ronde 3 18.45 – 19.35 3.01 W Bestuur je eigen robot!. 3.02 W Talent gericht onderwijs. 3.03 P Succesvol iPads inzetten in gedifferentieerd, adaptief of gepersonaliseerd leren. 3.04 P Verbeter de Office vaardigheden van uw leerlingen en ga mee naar het WK office in . 3.05 P Zoektocht naar persoonlijke digitale leeromgeving. 3.06 W Leren is spannend als er iets te winnen valt! 3.07 P Lesgeven met digibord (Prowise Presenter; Anotate). 3.08 P eDition van ThiemeMeulenhoff 3.09 W EduHint – Het intelligente leerplatform. 3.10 P Q-herontwerpmethodiek voor meer motivatie en maatwerk. 3.11 P (Topsport) onderwijs op maat. Sint-Joriscollege Eindhoven. 3.12 W Workshop differentiëren en flippen met ClassFlow for Schools.

5

blz. 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28

29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40

1.01 P

15.45 – 16.35

Denk-tank Open ICT onderwijs Eric Slaats, Michael Schifferling, Martijn Ruissen, Lennart de Graaf, Marcel Veldhuis Leden van het ICOP (ICT innovatieteam) Fontys Hogeschool ICT in Eindhoven Voor wie? Onderwijsvernieuwers, leerkrachten Informatica, leerkrachten techniek, management Open brainstorm / Delen van good practices Opbrengst

Een oplossingsrichting voor door u ingebrachte vraagstukken Best practices uit het HBO, ook toepasbaar in het VO

In de keynote van Eric Slaats wordt geschetst hoe de wereld om ons heen verandert en welke impact dit heeft op het (ICT) onderwijs. In de afgelopen jaren heeft het Fontys ICOP team, een team van ICT docenten met een open geest ten aanzien van innovatie, een aantal onderwijstransformaties (zowel didactisch als inhoudelijk) in gang gezet binnen het Fontys ICT onderwijs. De ervaringen die zijn opgedaan (zowel positief als negatief) hebben geresulteerd in een flink aantal good practices die ook toepasbaar zijn op het voortgezet onderwijs. Het ICOP team kenmerkt zich door teamleden die in staat zijn creatieve oplossingen te vinden voor onderwijsproblemen. In deze sessie nodigen we u daarom uit om, samen met de andere deelnemers, in een open setting te discussiëren over uitdagingen waar u tegenaan loopt bij de invulling uw (informatica) onderwijs.

6

1.02 W

Programmeren in Small Basic Rob van Stratum & Erdinç Saçan - Docenten aan Fontys Hogeschool ICT in Eindhoven Doelgroep:

Docenten; management; ict techneuten; onderwijsgevenden met interesse voor programmeer onderwijs en bedrijfskunde ICT niveau: beginner; enige handigheid op een windows pc Werkvorm: Introductie, Instructie en hands-On Workshop: Materiaal: powerpoint / beamer; deelnemers moeten hun eigen laptop meenemen

We leggen uit hoe ICT in ons curriculum is verankerd. Daarna gaan we aan de slag. In een kort maar krachtige workshop worden de deelnemers geleerd hoe ze een Break Even Analyse kunnen laten uitvoeren door zelf een tool te programmeren in Small Basic. Deelnemer kan een introductie verwachten in wat wij aan beginnende ICT’ers leren.

7

1.03 P

Van visie naar werkvloer: Leren en ICT op het Dr.-Knippenbergcollege T.Habraken - MME, Manager onderwijs - OMO Scholengroep Helmond – Dr.-Knippenbergcollege Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

projectleiders, coördinatoren, management, directeuren nvt lezing, discussie powerpoint

Op het Dr.-Knippenbergcollege is men enthousiast met de pilot ‘iPad in de klas’ begonnen, maar men heeft in de praktijk geleerd dat het aan een doorleefde visie niet mag ontbreken. Niet alleen leerkrachten maar ook leerlingen, ouders, directieleden leken overvallen door het nieuwe apparaat in de klas. De digitale infrastructuur was niet op orde en ook het lesmateriaal van educatieve uitgevers was ver beneden de maat. De vraag waarom we eigenlijk leren met ICT willen integreren in het onderwijs kwam in alle geledingen steeds vaker aan bod en de roep een eenduidig antwoord te formuleren werd steeds luider. Thijs Habraken neemt je mee in de zoektocht van het Dr.-Knippenbergcollege naar de ultieme les en de, wederkerig versterkende samenhang tussen ICT, didactiek en vakinhoud. Via de modellen TPACK (Koehler & Mishra, 2008) en SAMR (Ruben Puentedura, 2010) daalt hij af richting de werkvloer. De modellen maken inzichtelijk hoe we ICT in de lessen (willen) gebruiken, wat we daadwerkelijk voor ogen hebben en hoe we daarmee de leeropbrengsten kunnen verbeteren. Daarnaast zal er aandacht zijn voor de dagelijkse praktijk op het Dr.-Knippenbergcollege, de aansluiting van de school bij de iScholengroep in 2014 en hoe hij de toekomst ziet. Tevens is er voldoende ruimte tot het stellen van vragen, discussie en verdieping.

Lezing wordt verzorgd door Thijs Habraken. Hij is afdelingsleider op het Dr.-Knippenbergcollege (onderdeel van OMO scholengroep Helmond). Naast zijn werkzaamheden binnen de afdeling havo onderbouw is hij portefeuillehouder “leren en ict” en begeleidt daarin het pilotproject “iPad in de klas”.

8

1.04 W duurt 100 min. Loopt door in ronde 2

Scrummend naar een nieuw lesontwerp Jochem Goedhals, Peter Biekens, Jordi van de Ven –Fontys Educational Designers Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren beginner – gevorderd ervaren, discussie, zelf aan de slag Tablet, laptop

Tijdens de ontwerpsessie gaan we eerst gezamenlijk bepalen wat we verstaan onder ‘gepersonaliseerd leren’ middels een mediarijke werkvorm. Het gezamenlijk bepalen is de eerste sprint die we maken op weg naar een nieuw mediarijk onderwijsontwerp waarbij ‘individuele aanspreekbaarheid’ centraal staat. Bij de tweede sprint ga je als deelnemer de nieuwe mediarijke werkvorm ervaren zodat je in de wereld van jouw leerling stapt. Hierdoor kun je in de derde sprint jouw nieuwe les ontwerpen en perfectioneren. In de vierde en laatste sprint gaan we gezamenlijk of in groepjes de onderwijsontwerpen testen. Tijdens deze ontwerpsessie verlaat u sowieso met een nieuw lesontwerp wat de volgende dag direct bruikbaar is. Daarnaast heeft u ervaring opgedaan met een nieuwe ontwerpstrategie (scrummen) en ervaart u meerdere mediarijke werkvormen die u zelf kunt gaan toepassen. Let op: - Neem digitaal lesmateriaal mee van een les die u wilt (her)ontwerpen. Denk aan ppt. en dergelijke. - Neem een tablet mee waarop de applicatie Nearpod is geïnstalleerd of neem een laptop mee waarop Google Chrome is geïnstalleerd. - Kom met een ‘Growth mindset’ naar onze ontwerpsessie, er is namelijk niks wat u niet kunt!

9

1.05 P

Ontdek het met de Webwalk Henry Vorselman - directeur Digital Playground Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren beginner & gevorderd Presentatie en discussie Powerpoint / prezi

Docenten kennen het probleem om een hele klas tegelijk, met al het onderlinge niveauverschil, te leren werken met een bepaalde toepassing of software. En hoe zorg je ervoor dat er zoveel mogelijk op dezelfde manier wordt gewerkt met bijvoorbeeld Google Drive of Office 365? Met de tutorials van de Webwalk kunnen we ervoor zorgen dat iedere leerling in ieder geval op dezelfde manier start met dit soort toepassingen. De Webwalk begeleidt de leerlingen stap voor stap langs de voor u belangrijkste onderdelen. En het is geen statische videotutorial, maar software die learning by doing stimuleert en mogelijk maakt. De Webwalk is ontwikkeld door jarenlange toepassing van dit soort tutorials door Digital Playground in creatieve media-workshops in het voortgezet onderwijs. Met de Webwalk slagen we er in om grote groepen tegelijk bijvoorbeeld zelf met video-editing software aan de slag te laten gaan, zonder klassikaal les te geven. Sinds enkele jaren is het mogelijk om als docent een online account te maken op webwalk.nl en zelf lessen te maken die met de Webwalk door de leerlingen kunnen worden gevolgd. Zo is met het Sondervick College een serie lessen gemaakt om tijdens de introductie alle leerlingen kennis te laten maken met hun nieuwe computer (Windows Basics), iets van mediawijsheid bij te brengen (een les Veilig Online) en Office 365 te ontdekken. In deze presentatie laat Henry Vorselman zien wat de mogelijkheden van de Webwalk zijn en hoe deze het best op school ingezet kan worden. Ook zal een docent van Sondervick zijn ervaringen met de Webwalk delen en is er alle ruimte voor discussie en extra demonstraties.

10

1.06 W

Werken met de online omgeving van Noordhoff Uitgevers (methodegeneriek) Wouter Reneman- Adviseur Digitale Leermiddelen - Noordhoff Uitgevers Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders beide zelf aan de slag powerpoint, deelnemers krijgen iets uitgereikt

Voor docenten en ict-applicatiebeheerders die willen kennismaken met de online omgeving van Noordhoff Uitgevers of die willen weten welke functionaliteiten de Studiekit- app allemaal biedt. In de training leert u niet alleen welke functionaliteiten er zijn, maar ook en vooral hoe deze kunnen worden ingezet tijdens de les. Niet de techniek staat centraal, maar de toepassing ervan. Het gaat om een methodegenerieke training. Onderwerpen die aan bod komen zijn: - Klassen/groepenbeheer - Boeken favoriseren - Differentiëren - Eigen materiaal koppelen - Voortgang bewaken - Community - Taken plannen - Uitleg en Bronnen - Interactieve opdrachten - Toetsen - Alle knoppen in het programma - Studiekit –app

Kortom, u leert welke mogelijkheden er zijn en hoe u deze kunt inzetten in uw lessen!

11

1.07 P

Oefenen met toetssoftware Marijke Römer – Grafisch vormgeefster en didactische helpdesk – De Rode Planeet, uitgevers van WinToets en Quayn. Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten; ict-applicatiebeheerders; management; ict techneuten; directeuren Alle niveaus Demonstratie Powerpoint en video

Niet nieuw maar vaak nog onontgonnen gebied: oefeningen met behulp van een toetsprogramma inzetten. Naast de summatieve eindtoets, kun je ook oefentoetsen inzetten tijdens het leerproces om hiermee gepersonaliseerd leren mogelijk te maken. Gepersonaliseerd leren is mogelijk met onze digitale toetsprogramma’s WinToets en Quayn. Je maakt in plaats van een summatieve toets een formatieve toets in de vorm van een oefening, instaptoets of diagnostische toets. Na de automatische nakijkfunctie krijg je als docent de resultaten waarmee je de volgende les of huiswerkopdrachten optimaal kunt vormgeven.

Figuur 1: Tussentijdse toets in de vorm van een oefening met uitleg.

Figuur 2: Automatisch persoonlijke en groepsgegevens over de deelonderwerpen.

Tijdens de demonstratie wordt in zowel WinToets als Quayn getoond hoe je een oefening maakt en voorziet van gegevens om na de oefening inzicht te krijgen in hoeverre je leerlingen de deelonderwerpen beheersen. Even zien hoe het werkt. Je moet het even weten en dan

1.08 P Figuur: Leerling die thuis of op school een oefentoets maakt. 12

COschool – Communicatie&media Onderwijs Michiel Maas & Jeroen Zijffers & Marcel Kesselring - initiatiefnemers van COschool Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Directies, Management en docenten nvt Inleiding en discussie Presentatie online beschikbaar

Scholen ontdekken dat leren in de 21e eeuw, soms net iets anders gaat dan in de 20e eeuw. De leerling van nu groeit op in een tijdperk waarin communicatie 24/7 gaat! Wat je communiceert ziet heeft een duidelijke boodschap en ziet er natuurlijk ook nog eens goed uit! Wil je zichtbaar zijn, begrepen worden en meedoen, dan zul je de spelregels van communicatie moeten beheersen en de juiste middelen kunnen inzetten. In één oogopslag trekken beelden aandacht, hoor, zie en lees je de boodschap. Een krachtige boodschap vat samen, werkt op het onderbewuste, verheldert ingewikkelde zaken, inspireert en nodigt uit. Het is fijn als je beeld en geluid begrijpt en hanteert. In elke studie en in elk beroep is het handig communicatie in woord, beeld en geluid actief toe te kunnen passen en begrijpen. CO-scholen is een project dat door een netwerk van scholen wordt vormgegeven en uitgebouwd. De expertise uit de mediawereld en het onderwijs werkt in de context van COscholen aan de ontwikkeling van een herkenbare didactische aanpak (LOOOP; Leren, Ontdekken, Organiseren, Ontwerpen en Produceren), die zowel voor de onderwijssetting, als de professionele wereld als relevant herkend wordt. LOOOP biedt ruimte voor individuele input en werken op verschillende niveaus Het CO-scholen hanteren het LOOOP-model (Leren, Ontdekken, Organiseren, Ontwerpen en Produceren) biedt een context waarin de leerling op eigen relevante kan bijdragen aan een leer-/werkproces. LOOOP biedt ruimte voor individuele input en werken op verschillende niveaus, waarbij het leren, werken en produceren voor iedere deelnemer relevant is. COscholen werkt aan een verfijning van een didactische blauwdruk waarbij docenten van de verschillende scholen hun eigen voor de school passende en relevante aanpak kunnen kiezen. de essentie is de competente docent - een docent die weet welke leerdoelen en middelen hij kan kiezen, wanneer en waarom? Docenten op CO-scholen worden onderwijsmedia-expert en -producent. Wat kun je verwachten? Een workshop, waarbij aan de hand van informatie over CO-scholen de deelnemer wordt uitgedaagd om een 'vertaling' te maken van zijn eigen onderwijspraktijk. Een persoonlijke ontdekkingstocht naar de noodzaak van mediarijk onderwijs!

13

1.09 P

Kennisdelen, dat kan toch makkelijker? Jazeker, met Yammer! Thomas Hagelaars - Docent Frans - Jeroen Boschcollege Dirk Hasselman – docent Mill-Hill College Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren, OOP, ICT beginner en gevorderde presentatie, discussie, zelf aan de slag PowerPoint, smartphone, tablet of laptop

Ben je het beu het wiel telkens opnieuw uit te vinden bij het creëren van nieuw materiaal? Of ben je benieuwd hoe andere scholen het doen? Wil je graag informatie uitwisselen over een bepaalde vaardigheid of activiteit? Of wil je snel bepaalde hulpvragen beantwoord krijgen? Dat kan allemaal met de kennisnetwerken die gebruik maken van Yammer. Wat is Yammer? Yammer is een sociaal netwerk (dat lijkt op Facebook) waarmee je in contact kunt komen met OMO collega’s. Inloggen kan via een website en via een app. Kennisnetwerken Collega’s die geïnteresseerd zijn, kunnen samen met andere leden kennis delen, samen aan projecten werken, creatieve oplossingen bedenken, en elkaar vragen stellen in een betrouwbare omgeving. Mocht je zelf interessant materiaal hebben, dan kun je dit ook delen. Het doel is om zo veel mogelijk van elkaar te leren, zodat we nog beter onderwijs kunnen geven. Workshop Tijdens deze workshop gaan we in op een manier van online kennis delen via Yammer. Jullie krijgen te zien hoe Yammer globaal werkt en hoe je zelf een professioneel netwerk kunt starten of deel kunt nemen aan een bestaand netwerk. Daarna vindt er discussie plaats over het starten en uitbreiden van een eigen netwerk. Wat zijn belangrijke proposities, wat is bijvoorbeeld ervoor nodig om face2face bijeenkomsten te ondersteunen met behulp van Yammer en hoe houd je zo’n netwerk in stand?

14

1.10 P

Gepersonaliseerd en blended leren óók als docent. Emma Paul – Programmaleider/Onderwijskundige – Edutrainers Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-ers, management, directeuren beginner – gevorderd inleiding, discussie, zelf aan de slag De deelnemers krijgen toegang tot aantal leerpaden op www.spons.nl/edutrainers

Gepersonaliseerd en blended leren is niet alleen voor leerlingen interessant maar ook voor docenten. In deze workshop ervaar je hoe het leren van docenten (en management) gepersonaliseerd en blended kan zijn. We focussen daarbij specifiek op de vaardigheden in “werken en lesgeven met ict”. Voor docenten is het zelf leren, de eigen scholing vaak verbonden aan losse bijeenkomsten zoals studiedagen en workshops. De doorgaande transfer van dat geleerde naar de lespraktijk blijft echter regelmatig achterwege. Meestal zijn er wel hand-outs of wordt er een presentatie online gedeeld. Maar de hectiek en realiteit van alle dag zijn vaak de reden dat er met het vervolg van het geleerde niet voldoende wordt gedaan. Dingen zakken weg en blijven liggen. Als docent wil je meer. Je wilt samen leren met collega’s, je wilt direct concreet resultaat in je lessen ervaren, je wilt dingen kunnen terugzien of –lezen en je wilt dingen kunnen oefenen en herhalen, alleen of samen met collega’s of een trainer. En bovenal wil je ook directe feedback op wat je ontdekt en leert, net als leerlingen. Ondertussen leren leerlingen steeds vaker gepersonaliseerd in een blended setting: online, 24/7, thuis op de bank, in het park, in de aula of samen met de docent of andere leerlingen. Edutrainers biedt voor docenten die mogelijkheid om blended en meer gepersonaliseerd te leren. Juist die aanpak onderscheidt Edutrainers van andere professionaliseringsbureaus. In deze workshop neem ik je stap voor stap mee in dat blended en gepersonaliseerde leren.

Alvast beginnen? Ga naar www.spons.nl/edutrainers. Open een FREE leerpad naar keuze. Klik op Start met leren en maak een account aan. Neem alvast een kijkje in het leerpad.

15

1.11 W

Kleppen dicht! Effectief leren met ICT Michel van Ast & Patricia van Slobbe – training, advies en coaching Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten (management, directeuren) beginner - gevorderd workshop: ervaren van werkvormen basis is Google presentatie die de deelnemers direct meekrijgen

Het is soms niet eenvoudig om je leerlingen achter een laptopscherm of tablet weg te trekken. Ze komen binnen en het eerste wat ze doen is de klep open. Wat ons betreft start je met de klep dicht en gaat die pas open als er winst te behalen is.

Foto: Bob Hofman

Kleppen dicht! verschijnt in november bij uitgeverij Pica

De vraag is alleen: wanneer en hoe is er winst te behalen met ict in de klas? Dat is wat je gaat ervaren in deze workshop: activerende werkvormen waarbij ict een rol speelt. Het gaat dan om het laaghangende fruit. Concrete en praktische werkvormen met eenvoudige ict-toepassingen die je morgen, zonder veel voorbereiding, direct kunt inzetten in je les.

Michel van Ast is als spreker, trainer en adviseur vooral actief op het thema onderwijs en ICT. Hij geeft lezingen en workshops, adviseert en begeleidt onderwijsinstellingen en traint en coacht docenten die technologie willen inzetten in hun eigen onderwijs. Patricia van Slobbe werkte als docent en schoolleider. Tegenwoordig zet ze haar ervaring in bij trainingen, advies en coaching, onder andere op het thema Onderwijs en ICT. Beiden schrijven regelmatig voor diverse onderwijsbladen en -blogs en zijn auteur van Kleppen dicht, een publicatie over effectief lesgeven met ict.

16

1.12 P

Informatica in het VO: suggesties vanuit het HBO Rob Willemsen, opleidingscoördinator + docent, Informatica-opleiding, Avans Hogeschool (locatie Den Bosch) Evert Jan de Voogt, team opleidingscoördinator + docent, Informatica-opleiding, Avans Hogeschool (locatie Breda) Doelgroep: Werkvorm: Materiaal:

(Mogelijke) Leerkrachten Informatica, Leerkrachten met interesse in toepassingen van Informatica in hun vakgebied, Management presentatie + discussie powerpoint, video, internet-beschikbaarheid in lokaal

De vorm zal een presentatie van ideeën en suggesties vanuit het HBO zijn, met (hopelijk) volop interactie met de aanwezigen. Er is geen voorbereiding nodig voor aanwezigen, wel interesse in Informatica als vak(gebied): om het te geven, om het toe te passen in je eigen vak(gebied) of pure interesse. De presentatie past in het thema ‘ICT als vak’. Ons verhaal bestaat uit 3 delen: • Hoe zien de ICT-opleidingen er binnen Avans Hogeschool uit, qua inhoud maar ook qua didactiek en organisatie? We vertellen (kort) iets over: o Welke opleidingen kennen we in het ICT-domein? o Hoe is de opbouw van een blok met projecten en ondersteunende modules? Waarom is samenwerking een essentieel onderdeel van het curriculum? Wat verwachten we aan zelfstandigheid van studenten? • Hoe zit het met de aansluiting met het VO? o Hoe kunnen ‘nu’ en in de toekomst (samen) voor zorgen dat de aansluiting goed verloopt? o Welke concrete ideeën en suggesties levert dit op voor (verdere) ontwikkeling van Informatica als vak/leerlijn in het VO? • Welke andere ideeën/suggesties/initiatieven zijn er te geven voor de inrichting/uitbouw van ‘ICT als vak’? o Wat zijn verwachtingen vanuit de maatschappij? o Wat gebeurt er om ons heen, binnen & buiten Nederland? We hebben geen kant en klare oplossing, maar we willen graag zo concreet mogelijk onze ervaringen, opvattingen en ideeën uitwisselen met betrokkenen binnen het VO om meer werk van ‘ICT als vak’ te maken, want daar is noodzaak voor en winst te behalen … Ter inspiratie: https://www.youtube.com/watch?v=5IssSqvYXwM

17

2.01 W

16.45 – 17.35

De creatieve kant van ICT Jo-An Kamp, Sebastiaan Lefèvre en Evert van de Grift – docenten ICT en Media Design – Fontys Hogeschool ICT Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Ruimdenkende docenten, ICT-ers, decanen, management en directeuren alle niveau’s welkom, zolang je maar overal voor open staat Presentatie / workshop waarin je flink aan het denken wordt gezet PowerPoint / iPads / Bring your Own Device!

De creatieve denker/maker van nú bevindt zich in een uitdagend medialandschap gebaseerd op innovatieve ICT. Daarom leiden wij studenten op met een gedegen ICTexpertise (Bachelor of ICT). Binnen onze afstudeerrichting ICT en Media Design studeer je in een wereld vol inventiviteit, experiment en onderzoek en verken je het jonge en innovatieve vakgebied mediatechnologie. Bij ICT & Media Design ben je constant bezig waardevolle, op ICT gebaseerde toepassingen voor nieuwe media te bedenken en te maken. Je leert kritisch kijken naar de rol van media in de hedendaagse maatschappij en gaat op zoek naar jouw talenten. Tijdens deze studie ben je vooral actief op het snijpunt communicatie, design en ICT. Je werkt via een iteratief creatieproces aan mediaproducten en betrekt daarin de onderdelen strategie en concept, user experience en user centered design, design en development. De basis hiervoor is je eigen onderzoek en onderbouwing. Je bedenkt ICT-gebaseerde mediaconcepten waarmee je verhalen aan jouw doelgroep kunt overbrengen. Je leert nuttige applicaties bouwen en je krijgt ruimte om te experimenteren en jouw technische- en artistieke talenten te ontwikkelen. Je leert ICT-technieken toe te passen om de opgedane kennis en jouw ideeën tot leven te wekken. In groepsvorm ga je creëren in context door, onder begeleiding van een tutor, aan de slag te gaan met interessante projecten van opdrachtgevers uit de praktijk. In deze inspiratiesessie / workshop prikkelen we je om je huidige beeld over ICT-opleidingen nog wat verder aan te scherpen. Het hoofdthema is ‘ICT als (creatief) vak’, maar we zullen zeker ook ingaan op onze talentgerichte manier van onderwijs. Wat kun je verwachten? - Interactie - Discussie - Nieuwe technologieën - Inspirerende voorbeelden uit de praktijk

18

2.02 W

1 app in 1 uurtje Björn Hamels – Docent Software Engineering – Fontys Hogeschool voor de ICT. Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten (en iedereen die zich afvraagt wat software engineering / programmeren is). Beginner. Inleiding, vervolgens zelf aan de slag. Absoluut niet verplicht maar wel handig: een Android telefoon.

We noemen “de programmeur” tegenwoordig vaak een “software engineer” omdat het beter de lading dekt. De software engineer is namelijk niet al zijn tijd aan het programmeren. Uiteindelijk ga je een app op een telefoon programmeren.

pro-gram-meur (m,v; mv:-s; de -) 1: wezen dat cafeïne en/of pizza omzet tot een applicatie 2: software eng.

De workshop richt zich vooral op het deel “ICT als vak We kijken wat een software engineer zoal in een gemiddelde week doet. Daarna gaan we samen aan de slag om een kort programma te maken. Het grote deel van deze workshop is het zelf of in tweetallen aan de slag gaan om een Android app te maken op een telefoon. Al het materiaal is aanwezig. Deze workshop is voor alle niveaus en vereist geen voorbereiding. Wil je aan het eind van de dag het thuisfront hip je applicatie laten zien, neem dan een Android telefoon mee. Na deze workshop weet je dat een software engineer meer doet dan programmeren! Maar als je programmeert, creëer je, kom gezellig mee-programmeren!

19

2.03 P

ICT als hulpmiddel voor de docent Erik van Alphen - docent techniek & informatiekunde – Theresialyceum Tilburg Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal: Thema:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren nvt presentatie/discussie powerpoint / prezi Gepersonaliseerd onderwijs

ICT als hulpmiddel voor de docent De populistische aanpak van scholen uitrusten met tablet-pc’s waarop een ‘interactieve’ versie van het huidige educatieve materiaal staat, doet naar mijn mening geen recht aan de potentie van ICT en zie ik als een belediging van het intellect van de docent. Waarom de computer niet laten doen waar hij goed in is: gegevens verwerken. Zo kan educatieve software, met behulp van zelflerende algoritmes, lesstof op het niveau van de individuele leerling aanbieden. Tegelijkertijd kan het ook allerlei gegevens die tijdens het werken verzameld worden, omzetten naar bruikbare informatie voor de docent. Een voorbeeld hiervan is het bijhouden van de voortgang van de individuele leerling. Deze informatie wordt doorgaans in de vorm van meerdere grafieken op een scherm gevisualiseerd. Het bestuderen van deze informatie kost veel aandacht van de docent, wat het lastig maakt om de data direct tijdens de les te gebruiken. Voor de thesis van mijn masteropleiding, Human Centered Mulitmedia, heb ik een alternatieve manier verkend om deze informatie te visualiseren, zodat deze wel tijdens de les zonder veel aandacht te interpreteren is. Met deze informatie direct bij de hand wordt het makkelijker voor de docent om iedere leerling op zijn/haar individuele niveau te bedienen. In deze presentatie wil ik de deelnemers meenemen in de overwegingen en ontwikkelingen van mijn methode om ICT te gebruiken om de regierol van de docent te versterken. Daarnaast is het een pleidooi om de controle over de gegevens die tijdens een les gegenereerd worden door gebruik van educatieve software bij de docent te laten.

20

2.04 P

ICT voor maatwerk in Bètaonderwijs Innovatie Impuls Onderwijs Cor de Beurs Manager/kwartiermaker/adviseur onderwijsprojecten Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm Materiaal:

Docenten Biologie, Natuurkunde, Scheikunde, NLT, Wiskunde D, Informatica uit bovenbouw havo/vwo, schoolleiders beginners en gevorderden presentatie, discussie, indien tijd zelf aan de slag PowerPoint, website met open digitaal leermateriaal

Beschrijving van de sessie In grote landelijke projecten is meer dan 7 jaar door 40 scholen geëxperimenteerd met elearning voor alle bètavakken in de bovenbouw van havo/vwo In opeenvolgende jaren is op betrokken scholen uitgebreid ervaring opgedaan met de inzet van e-learning in deze vakken. In deze sessie bespreken we good practices en geleerde lessen. Met name gaan we in op de randvoorwaarden voor succesvol onderwijs met behulp van ICT. Welk praktijkvoorbeeld? Het betreft ervaringen met het project Innovatie Impuls Onderwijs 'E-klassen en PALs' dat in de periode 2010 t/m 2015 op 30 scholen is uitgevoerd. In dit project is uitgebreid geëxperimenteerd met de mogelijkheden van ICT voor meer gepersonaliseerd leren. Interessant hierin is ook de ervaring met de inzet van universitaire studenten om het onderwijs aan leerlingen te ondersteunen. Opbrengsten In samenwerking met scholen, universiteiten, educatieve organisaties en Kennisnet is meer dan 1200 slu interactief digitaal arrangeerbaar lesmateriaal (open source) geproduceerd. Uit de experimenten bleek dat de rol van de docent cruciaal is en blijft. De docent wordt optimaal in staat gesteld lesmateriaal voor de eigen doelgroep samen te stellen en de lessen naar eigen voorkeuren te ontwerpen. Dat kan met Wikiwijs voor en door alle scholen. Ervaringen Als de docent op laagdrempelige en flexibele manier in staat is z'n eigen onderwijs te ontwerpen, en het lesmateriaal van goede kwaliteit is, zijn de ervaringen zeer positief. Dit geldt zowel voor leerlingen als docenten. Gebleken is ook dat ondersteuning door universitaire studenten als meerwaarde ervaren wordt, zowel door docenten als leerlingen . Succesfactoren en valkuilen De belangrijkste succesfactoren zijn gemotiveerde docenten, goed digitaal lesmateriaal, blended leren en een organisatie van onderwijs die maatwerk mogelijk maakt. De grootste valkuil is het idee van de zelfregulerende zelfstandig lerende leerling; denken dat het wel goed komt als we leerlingen met aantrekkelijk lesmateriaal achter de computer zetten. Wat nemen deelnemers mee na afloop? • Toegang tot meer dan 1200 slu open digitaal lesmateriaal voor de vakken Biologie, Natuurkunde, Scheikunde, NLT, Wiskunde D en Informatica: direct te gebruiken! • Inzicht in de do’s en don’ts van meer gepersonaliseerd leren in de bètavakken. • Inzicht in de mogelijkheden om dit materiaal naar eigen wens aan te passen en te arrangeren (met behulp van Wikiwijs) • Mogelijkheden voor deelname aan VO-HO docentennetwerken ontstaan uit dit project

21

2.05 W

Nearpod, ervaringen en achtergrond Rhea Flohr – docent – Antoon Schellenscollege Fons van den Berg - Pionear Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren beginner – gevorderd presentatie en aan de slag! BYOD

Gepersonaliseerd leren en klassikale instructie … kan dat samengaan? Absoluut! Met Nearpod (www.nearpod.com) wordt klassikale instructie een échte leeractiviteit die bovendien inzicht geeft in wat élke leerling weet. De docent krijgt precies die data die hij nodig heeft om leerlingen op adequate manier te laten leren. Maar daar houdt het niet op. Nearpod kan ook uitstekend worden gebruikt om te toetsen of als interactieve huiswerkoplossing. En het mooie is: het werkt op elk apparaat dat online kan. Rhea werkt als docent aardrijkskunde met de app Nearpod. Ze heeft goede ervaringen en wil die graag delen. Fons is Pionear, dat wil zeggen dat hij hele korte lijntjes heeft met de mensen van Nearpod zelf. Hij kan prima uitleggen waarom het gebruik van Nearpod een verbetering van de schoolprestaties oplevert en daarnaast ook nog het plezier in de les vergroot! Voor docent én leerling! Maak kennis en ga aan de slag met Nearpod.

22

2.06 P

Collega's inspireren m.b.v. Nieuwe Media Reinier Gerritsma - Van Maerlant 's-Hertogenbosch Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren nvt informatief en discussie. PowerPoint / Vimeo / blog

Op Van Maerlant in 's Hertogenbosch hebben we de afgelopen 3 jaar geëxperimenteerd met informatieoverdracht middels Nieuwe Media. Zowel in de klassikale lessen als op schoolniveau. Bij dit laatste hebben we vooral gekeken hoe we de informatievoorziening naar collega's beter konden afstemmen op de huidige tijd. D.w.z. minder papier en werkplekgebonden, meer digitaal én vanuit huis. Dit heeft geresulteerd in twee pilots en een aantal studiedagen. De eerste pilot was het starten van een tweewekelijkse blog. Doel van de blog is het delen, informeren, inspireren en uitwisselen van kennis op het gebied van Nieuwe Media en de toepassingen hiervan in de les. De URL van de blog is https://vanmaerlant.wordpress.com/ De tweede pilot was het onderzoeken van de mogelijkheid om collega's, leerlingen en ouders te informeren middels een MOOC of webinar. We hebben voor de laatste gekozen. Afgelopen jaar is er door een groep docenten een zestal webinars georganiseerd. Uitgangspunt bij alle activiteiten is dat de inhoud voorop staat. Techniek moet ondersteunend en laagdrempelig blijven. Opgedane kennis en vaardigheden binnen de kerngroep zijn daardoor relatief eenvoudig over te dragen aan collega’s. De volgende thema's zijn o.a. aan bod gekomen: Autisme (voor collega's), denkhoeden van DeBono (voor collega's), loopbaanoriëntatie (voor ouders), uitleg landelijk examen (voor ouders én leerlingen). Tijdens de studiedagen hebben de collega's vooral praktisch gewerkt. Omdat het kennisniveau variërend is, zijn collega's met verschillende items aan de slag gegaan. Slim werken met Google, het maken van QR codes, films voor 'flipping-the-classroom' of het maken van blog's voor / met leerlingen. Daarnaast werken alle docenten met ActivBoard's. Een groep van 6 collega's heeft zich hierin bekwaamd middels een cursus om verdere kennisoverdracht binnen de school te borgen. Ook deze kerngroep heeft diverse bijeenkomsten georganiseerd voor collega's. Tijdens de bijeenkomst zullen bovenstaande projecten kort toegelicht worden aan de hand van de verschillende URL's en voorbeeld films van de webinar's. Naar aanleiding hiervan zullen we met elkaar in gesprek gaan over de vraag hoe je docenten kunt motiveren en stimuleren om (nog) bekwamer te worden in Nieuwe Media en hoe je deze kennis onderling kunt delen. Met als doel dat de kennis en informatieoverdracht door de huidige generatie docenten meer afgestemd wordt op de dag dagelijkse leefwereld van onze leerlingen.

23

2.07 P

IT als middel om gepersonaliseerd leren mogelijk te maken Bob Holthof – Business Consultant – Studywise Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Directie, management, docenten Nvt Brownpapersessie Powerpoint ter introductie

Ontwikkelingen als Passend onderwijs, Talentontwikkeling, Opbrengstgericht werken, de invoering van de Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen vragen allemaal om het bieden van meer maatwerk en gepersonaliseerd onderwijs. IT is daarbij een doorslaggevend middel om dit alles mogelijk te maken. Bij een vernieuwend rol van IT gaat het om vormen en mogelijk ook inhoud van onderwijs die zonder inzet van IT niet uitvoerbaar zouden zijn. Beschikbaarheid en deugdelijke werking van IT zijn dan essentiële voorwaarden. Door middel van een workshop in de vorm van een brownpapersessie, nemen we de deelnemers mee in een discussie het goed, gericht en gedoseerd inzetten van IT ten aanzien van gepersonaliseerd leren. Deze sessie heeft als doel om gezamenlijk te verkennen welke kansen er liggen op vlak van gepersonaliseerd en IT en welke stappen moet worden genomen om het succesvol in te kunnen richten. Van de deelnemers wordt tijdens de sessie een pro-actieve houding verwacht en wordt gevraagd praktijkvoorbeelden in te brengen. Wij vragen de deelnemers vooraf alvast na te denken over: 1) Hoe ziet ‘de’ ideale IT omgeving er uit waarmee gepersonaliseerd leren moet worden ondersteund vanuit het oogpunt docent, leerling en ouders. 2) Wat zijn de bedreigingen en kansen ten aanzien van de inzet van IT en gepersonaliseerd leren en waarom?

24

2.08 P

‘Maatwerk op school: hoe organiseer je dat?’ Erno Mijland Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren beginner - gevorderd inleiding en discussie digitaal ondersteunde werkvorm

Iedere leerling is anders, iedere leerling leert anders. Steeds meer scholen profileren zich daarom met begrippen als ‘talentontwikkeling’, ‘maatwerk’ of ‘gepersonaliseerd leren’.  

 

In je rol van leraar vertaalt zich dat naar: volop differentiëren op tempo, inhoud en didactiek. Aan (digitale) bronnen en gereedschappen voor de lerende ontbreekt het niet. Maar hoe organiseer je een voor al die verschillende leerlingen effectieve les? Hoe volg je het persoonlijke leerpad van elke leerling en daag je elke leerling uit op zijn of haar niveau? En hoe voorkom je dat iedereen alleen nog maar met het eigen individuele leerproces bezig is, terwijl we samenwerken, samen leven en samen leren zo belangrijk vinden?  

 

Na een korte inleiding gaan de deelnemers met elkaar in dialoog aan de hand van een digitaal ondersteunde werkvorm. Aan het eind van de workshop hebben de deelnemers meer zicht op de mogelijkheden om aan de slag te gaan met maatwerk op school én op de vragen die beantwoord moeten worden om hier gezamenlijk werk van te maken.  

zelfstandig werkende leerlingen van het Elde College.

.

www.innofun.nl

Erno Mijland (1966) is opgeleid als docent Nederlands en Engels. Hij werkte bijna 15 jaar voor Fontys Hogescholen als communicatie-adviseur, bedrijfsjournalist en docent Taal & Communicatie en was jarenlang actief als zelfstandig ondernemer. Erno is manager innovatie bij Innofun en actief als onafhankelijk onderwijsjournalist. Hij schreef boeken over onder andere het opvoeden van gamende kinderen, creatief denken, onderwijs, technologie en loopbaan. In 2012 is zijn boek 'Smihopedia. Aan de slag met sociale media in het onderwijs' verschenen. Erno verzorgt lezingen, presentaties en workshops over de impact van nieuwe technologie op leven en leren en adviseert onderwijsorganisaties op dit domein.

25

2.09 W

Digitaal toetsen met google formulieren Noer Sharif - Docent economie / humanics - De Nieuwste School te Tilburg Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten n.v.t. Inleiding, uitleg, zelf aan de slag. eigen laptop / PowerPoint / deelnemers krijgen iets uitgereikt

Workshop digitaal toetsen De insteek van deze workshop is erg praktisch en is bedoeld voor docenten om snel en makkelijk digitaal te toetsen. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het online programma ‘google formulieren’. Met dit programma kun je makkelijk toetsen maken en deze online laten nakijken (alleen meerkeuze vragen). Het is vooral heel goed inzetbaar bij diagnostische en tussentijdse toetsen. Tijdens deze workshop zal er kort worden ingegaan op hoe je deze manier van toetsen goed kunt combinereen met de werkvorm ‘flipping the classroom’, een manier om te differentiëren in de klas. Deze workshop past in het thema ‘Gepersonaliseerd onderwijs’. De deelnemers krijgen eerst uitleg over google formulieren. Vervolgens wordt er een voorbeeld gegeven hoe je een toets kunt maken en deze online kunt laten nakijken. Tot slot gaan de deelnemers door middel van een opdracht het geleerde toepassen. Van de deelnemers wordt er verwacht dat ze in bezit zijn van een laptop en een gmail of hotmail account. Wat neem je mee van deze workshop: • • •

Snel digitaal nakijken van toetsen Goed overzicht van de resultaten Handig hulpmiddel voor differentiatie

26

2.10 P

Gepersonaliseerd en adaptief leren met Malmberg Hans Prins - manager adaptief leren - Malmberg Silvia Beekmans - adviseur adaptief leren Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren niet van toepassing introductie op onderwerp, afgewisseld met korte discussieopdrachten powerpoint

In deze workshop over adaptief en gepersonaliseerd leren staat waarde centraal. Waarde die nieuwe leertechnologie kan bieden aan docenten en leerlingen. Malmberg werkt samen met het Amerikaanse bedrijf Knewton, een speler op wereldniveau als het gaat om adaptieve leertechnologie. Afgelopen schooljaar heeft een uitgebreide marktpilot plaatsgevonden met het eerste echt adaptieve leerproduct in Nederland. 20 scholen in Nederland en 5 in Vlaanderen, in totaal meer dan 2000 leerlingen hebben met een adaptief product voor Engels gewerkt. Zij hebben met ons meegedacht en mee ontworpen. Ook een aantal OMO scholen heeft hier aan deelgenomen. In deze workshop gaan we in op hoe adaptiviteit een bijdrage kan leveren aan gepersonaliseerd leren en we delen veel ervaringen en onderzoeksgegevens uit onze eerste pilot. Als deelnemer betrekken we u via een aantal korte time-outs, om te toetsen of u zich herkent in onze bevindingen en wat u verwacht van adaptief en gepersonaliseerd leren.

ngen van het Sondervick college aan het werk tijdens de pilot

27

2.11 P

Op weg naar Gepersonaliseerd leren - Denk mee met Magister! Heleen van der Laan – Domeinexpert Digitaal leren – SchoolMaster Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, management, directeuren nvt presentatie, discussie en zelf schermontwerpen maken presentatie

Afgelopen voorjaar zijn OMO, Magister en Iddink het OMO-Iddink Doorbraakproject gestart. Hierin staan vragen centraal als: Hoe kan Magister de scholen het beste faciliteren in een doelmatige administratie en organisatie van het onderwijsproces? En wat zullen de OMO scholen de komende jaren nodig hebben als zij het leerproces van leerlingen meer gepersonaliseerd willen vormgeven? Deze workshops bestaat uit drie delen: 1. We presenteren samen met een van de deelnemende scholen de voorlopige resultaten van de eerste fases van het OMO-Iddink Doorbraakproject 2. Lever uw bijdrage en vertel wat u nodig heeft op weg naar gepersonaliseerd leren. En geef feedback op conceptschermen die mogelijk in Magister gebruikt gaan worden. 3. Lever input door zelf een of meerdere schermen te tekenen. Waar liggen uw grootste wensen? Schets ter plekke een scherm met de meest relevante informatie en geef dit mee aan Magister.

28

3.01 W

18.45 – 19.35

Workshop: bestuur je eigen robot! Rene Bakx - docent Technology Fontys HBO-ICT te Eindhoven Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-ers beginner uitleg, daarna zelf aan de slag! Lego Mindstorms robot EV3

In de nabije toekomst zullen we snel meer robots om ons heen zien. Denk aan zelfrijdende auto’s, hulp in de zorg, drones etc. In deze workshop ga je na wat uitleg zelf aan de slag om je eigen robot te besturen. Je leert hierbij wat zo’n robot werkelijk beweegt! Jouw missie: schrijf een programma voor de robot zodat deze in de kortst mogelijke tijd uit een doolhof kan komen! Je leert dat programmeren niet alleen nodig is om een ‘app’ te maken, een website of een programma voor op je laptop, maar dat ook allerlei apparaten zoals een wasmachine, Hue lamp van Philips en robots bestuurd worden met software. De robot die gebruikt wordt is een gebruikersvriendelijke robot die voor alle leeftijden is bedoeld. Deze robot wordt ook op de Fontys gebruikt om studenten de basis van het programmeren bij te brengen in combinatie met het aansturen van hardware. Doordat de mogelijke opdrachten zeer divers zijn is hij geschikt voor ‘ICT onderwijs op maat’. Kortom een leerzame en gave workshop die je zeker bij zal blijven!

29

3.02 W

Talent gericht onderwijs “excellentie in een ICT opleiding” Eric Slaats, Martijn Ruissen, Lennart de Graaf, Michael Schifferling, Marcel Veldhuijzen Achtergrond en inhoud van de lezing of workshop Hoe kun je binnen een bestaand curriculum of programma ruimte creëren voor talentontwikkeling. Door de groeiende oplossingen en mogelijkheden van ICT voor en binnen het onderwijs is er steeds meer ruimte voor differentiatie van het aanbod en begeleiding van studerenden. Maar hoe kun je dit inrichten? Doelgroep Docenten, onderwijsontwikkelaars, management, directie, andere geïnteresseerden Workshop of lezing Deze workshop bestaat uit een inleidende presentatie gevolgd door discussie en ruimte voor gesprek. Er zijn geen aanvullende zaken noodzakelijk. Opbrengst Binnen deze workshop hopen we een beeld te geven hoe je ICT binnen het onderwijs kunt inzetten om zo meer ruimte te creëren voor persoonlijke aandacht en individuele vragen om zo de focus meer op talent te leggen. Ter inspiratie https://youtu.be/fL7KKd6UUxo https://youtu.be/6YofsKSvlQo

30

3.03 P

Succesvol iPads inzetten in gedifferentieerd, adaptief of gepersonaliseerd leren. Marco Damen – Curriculum Specialist & Apple Educatie Trainer Amac (Apple Solution Expert Onderwijs) Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

management; directeuren; onderwijsbeslissers beginner – gevorderd college - informatief iPad (zelf meenemen, niet noodzakelijk)

De iPad heeft de afgelopen jaren in het onderwijs een enorme vlucht genomen. Om de implementatie van deze devices in de klas succesvol te laten zijn, is er meer nodig dan een een paar dozen met apparaten en goede Wi-Fi. Een iPad mag niet alleen maar een boek achter glas zijn. Daarvoor biedt dit apparaat veel te veel mogelijkheden. Maar hoe zet je de iPad onderwijskundig optimaal in? In het SAMR model van onderwijsgoeroe Puentedura moeten we dan het pad bewandelen van ‘Substitution’ (vervanging), via ‘Augmentation’ (verbetering) tot ‘Modification’ (aanpassing) en ‘Redefinition’ (herdefiniëring) van de leertaken. Mooi model en mooie woorden maar wat betekent dit nu in de dagelijkse praktijk in de klas. Tijdens deze presentatie volgen we het pad hoe we succesvol iPads kunnen inzetten in gedifferentieerd, adaptief of gepersonaliseerd leren. Amac, dé Apple Solution Expert voor educatie, werkt vanuit de didactische vragen van scholen naar een oplossingsgerichte aanpak. Amac werkt daarom vanzelfsprekend met mensen die zelf jarenlange ervaring hebben in het onderwijs en voor de klas. Amac heeft een unieke tool in handen om scholen te helpen, in kaart te brengen wat de huidige stand van zaken is en hoe het staat met de ambities op het gebied van digitaal onderwijs. Voor de OMO ICT dag biedt Amac deze tool, waarde €299, gratis aan.

Presentatie wordt verzorgd door Marco Damen. Hij is een onderwijsdier in hart en nieren. Met 13 jaar onderwijs-technologie-ervaring weet hij wat er nodig is om technologie op een zinvolle en succesvolle wijze in te zetten in de klas. Marco is een door Apple gecertificeerde curriculum specialist en educatieve trainer. In deze rollen begeleidt hij scholen bij de onderwijskundige invoering van iPads en MacBooks in het onderwijs en traint hij teams. https://youtu.be/7VbGdPs-dNY

31

3.04 P

Verbeter de Office-vaardigeden van uw leerlingen en ga mee naar het WK Office in Amerika! Ymke Manders – Product Manager Leren & Certificeren – SLBdiensten en Slim.nl Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten (Informatiekunde, Informatica, ICT), management, directeuren Beginner – Gevorderd Presentatie, filmpje bekijken, vragenkwartiertje PowerPoint

In deze presentatie ga ik aan de hand van praktijkvoorbeelden in op certificeringsmogelijkheden voor Office, technische software en programmeren. Daarnaast leert u hoe u het veelal kosteloos beschikbare lesmateriaal uit de Microsoft IT Academy kunt inzetten in les- of talentprogramma’s.

Wij zien de afgelopen jaren steeds meer interesse van scholen in certificering. Bijvoorbeeld in: • Microsoft Office producten, • Technische (Microsoft) producten • Programmeren Door het behalen van een internationaal erkend certificaat tonen leerlingen hun vaardigheden en bouwen ze alvast aan hun CV. Daarnaast zijn er praktische voordelen: ze maken sneller betere PowerPoints, Word-documenten etc. Microsoft biedt verschillende lesprogramma’s die niet alleen een uitstekende voorbereiding bieden op zo’n certificerings-examen, maar die ook zeer geschikt zijn als invulling van uw informatiekunde of informatica lesprogramma. Ook in een talentprogramma kan het materiaal uitstekend worden ingezet. Denk aan het aanbieden van programmeer-les aan hoogbegaafde leerlingen, al dan niet ter voorbereiding op certificering in HTML5 of Software Development. Veel van het lesmateriaal dat beschikbaar is in de Microsoft IT Academy is gebaseerd op ‘flipping the classroom’. Dit materiaal is daarom uitstekend inzetbaar in gepersonaliseerde leertrajecten. NK Office: extra motivatie Elk jaar organiseert Slim.nl het NK Office. Elke school die het MOS-programma aanbiedt mag een student afvaardigen voor deelname. Er staat veel op het spel, want de winnende student én zijn of haar docent (!) gaan met Slim.nl mee naar het WK Office in Amerika! Ga de competitie aan op school! Dat is niet alleen leuk voor leerlingen, maar creëert extra waarde voor het ICT-vak én zet de school in het zonnetje. Tijdens de presentatie zal aan de hand van voorbeelden uit het onderwijs worden laten zien hoe je deze programma’s zou kunnen opzetten binnen uw school en hoe dit inspeelt op de thema’s van deze dag, ‘gepersonaliseerd onderwijs’ en ‘ICT als vak’.

32

3.05 P

Zoektocht naar persoonlijke digitale leeromgeving Reinier Geurts, docent aardrijkskunde, De Nieuwste School Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren nvt presentatie en discussie powerpoint

Welke eisen stel je aan een leeromgeving die past bij vernieuwend onderwijs? De Nieuwste School zoekt al een tijd naar een goed antwoord op deze vraag. Het vernieuwend onderwijs op De Nieuwste School kenmerkt zich door meer aandacht voor zelfgeorganiseerd leren en voor het aanleren van vaardigheden en competenties. Om dit leerproces zichtbaar te maken en waar mogelijk bij te sturen, is een leeromgeving nodig die leerling en docent/mentor deels geautomatiseerd overzicht biedt in de voortgang op de vaardigheden en competenties. De vragen die hierbij centraal staan zijn: - in welke informatie moet een docent/mentor inzicht krijgen om de leerling optimaal te begeleiden bij het leren? - wat wil een docent/mentor zien van de leerling op het gebied van bijvoorbeeld samenwerkend leren of reflectie? Om de vraag helder te communiceren heeft De Nieuwste School samen met Kennisnet deze infographic ontwikkeld. Toen de vraag helder was kon de volgende stap genomen worden: hoe moet zo’n persoonlijke leeromgeving eruit zien, welke producten bestaan al en wie willen met ons mee in deze zoektocht? Om een lang verhaal kort te maken… in schooljaar 2015-2016 is De Nieuwste (samen met een aantal andere Pleion-scholen) gestart met het gebruik van mogelijke digitale persoonlijke leeromgevingen. We hopen zo steeds dichter bij de antwoorden te komen op bovengenoemde vragen. Tijdens deze lezing neem ik u mee op deze zoektocht en zal met u de eerste ervaringen delen. Natuurlijk is er voldoende ruimte voor vragen en discussie.

33

3.06 P/W

Leren is spannend als er iets te winnen valt! Theo Kuijpers – expert Nederlands – Were Di 3 Inge van Beers – expert Maatschappijleer – Were Di 3 Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict’ers, management, directeuren beginner, gevorderden en experts inleiding, activiteit, zelf aan de slag powerpoint, deelnemers krijgen iets uitgereikt

Pubers die verslaafd zijn aan GTA, volwassenen die gefrustreerd het volgende level proberen te halen in Candy Crush, BN’ers die zichzelf verliezen in ‘Wie is de mol’. Drie herkenbare voorbeelden waarbij het spelen van een game een enorme betrokkenheid oproept bij de speler. Onze workshop geeft een kijkje in de mogelijkheden om game-elementen op een eenvoudige manier in te zetten in de klas. Ter voorbereiding verwachten we dat de deelnemers hier naar kijken. Tijdens de workshop zullen we hier verder op in gaan, maar helaas hebben we geen tijd om de lezing van Willen-Jan Renger tijdens het VO-congres 2014 te bekijken.

Deze workshop inspireert om op een andere manier de leerlingbetrokkenheid te vergroten waarbij digitale tools een middel kunnen zijn, maar nooit het doel mogen zijn!

34

3.07 W

Les geven met Digibord (ProwisePresenter; Anotate) Thieu van der Donk of Henk van Gils - Onderwijs Adviseurs bij Doelgroep: Werkvorm: ICT niveau: Materiaal:

Docenten VO; i directeuren Inleiding centraal, oefenen m.b.v. eigen devices deelnemers en tablets Prowise. beginner Prowise multi-touchscreen, Prowise Tablets, Prowise Presenter, eigen devices deelnemers (laptops, macbooks, pc’s).

Beschrijving workshop De laatste jaren zijn in rap tempo klassen voorzien van digitale borden. Ervaring leert dat er weinig effectief gebruik wordt gemaakt van deze prachtige en krachtige hulpmiddelen. We laten dus veel kansen liggen voor zinvol gebruik van technologie in ons onderwijs en dat terwijl de ontwikkelingen rondom ons in een hoog tempo toenemen. Van ons als docenten wordt een andere rol verwacht dan 10 jaar geleden. Genoeg redenen om vandaag de eerste stap te zetten in effectief gebruik van digibordsoftware. In deze workshop laten we u zien wat Prowise Presenter en Anotate voor uw onderwijs kunnen betekenen. Wat kan de deelnemer verwachten? Met Prowise Presenter wordt het werken met een digitaal bord kinderspel. De ingebouwde gereedschappen en gratis lessen maken het werken met een digitaal bord steeds makkelijker, innovatiever en leuker. Wij laten u het gemak van de Presenter ervaren in deze workshop. Prowise Presenter is bord-onafhankelijke cloud software die je vanaf iedere plek en op elk type notebook, tablet, PC of digitaal bord, kunt benaderen, thuis of op je werk. Wij laten u een aantal professionele tools zien die uw lesgeven gemakkelijker maken. Combineer gereedschappen om je uitleg te vertalen in een boeiende en effectieve les. Met Prowise Annotate kun je eenvoudig over geopende bestanden en webpagina’s heenschrijven. Met een druk op de knop markeer je webteksten en selecteer je de tekst die je nodig hebt. Erg handig wanneer je snel een aantekening wilt maken of een gedeelte van een webpagina nodig hebt in je presentatie. Neem dus vooral je laptop, tablet of MacBook mee en ervaar hoe snel je Presenter leert gebruiken. Vanuit onze ervaring de afgelopen jaren met didactisch en effectief gebruik van digiborden en touchpanels gaan we vooral praktische toepassingen laten zien en ervaren. Jullie zullen dus ook zelf aan de slag moeten met de Presenter. Je zult ervaren dat er veel meer kan dan je voor mogelijk hield en dat je niet tot de volgende week hoeft te wachten om er mee aan de slag te gaan! Kom en laat je verrassen en inspireren!

35

3.08 P

eDition van ThiemeMeulenhoff Eddy Suijkerbuijk - accountmanager - ThiemeMeulenhoff Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren beginner – gevorderd Interactieve presentatie powerpoint, software eDition

We laten je graag met eigen ogen eDition van ThiemeMeulenhoff zien. eDition is een digitale leeromgeving die in combinatie met folio of 100% digitaal ingezet kan worden in jouw lessen. Met eDition kan je alle onderdelen van De Geo onderbouw 9e editie, Feniks onderbouw 2e editie, Op niveau ob 2e editie en New interface ob 3e editie en Ausblick bovenbouw digitaal gebruiken in een interactief platform, waarbij theorie en opdrachten volledig zijn geïntegreerd. Met eDition kunnen leerlingen hun werk maken, opslaan, nakijken en de resultaten inzien. Je hebt daarbij live inzicht in wat jouw leerlingen doen en waar ze blijven steken via het volgsysteem. Omdat jouw leerlingen heel zelfstandig met het materiaal kunnen werken, kan jij gericht ondersteuning bieden aan één leerling of aan een groepje. Het digitale materiaal zorgt daarnaast voor meer beleving en een rijke context en activeert hierdoor meerdere zintuigen van de leerling. Samen leren vernieuwen. Bekijk hier een filmpje van De Geo onderbouw 9e editie eDition.

36

3.09 W

Eduhint: Het intelligente leerplatform Gepersonaliseerd werken met SmartRekenen Yvan Bodet - Sondervick College Koos van Gogh - Sondervick College Thomas Winsemius - EduHint B.V. Doelgroep: Thema: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ict-applicatiebeheerders, ict-ers, management, directeuren Gepersonaliseerd leren Zowel beginner als gevorderd Inleiding -> uitleg van gebruikers -> zelf aan de slag productpresentatie / deelnemers krijgen inlogcodes uitgereikt / bij voorkeur een device meenemen zodat men ter afsluiting zelf mee kan doen.

SmartRekenen: werken in stappen met hints en feedback In deze workshop wordt u meegenomen in het intelligente leerplatform: EduHint. Aan de hand van de methode SmartRekenen krijgt u inzicht in diverse werkvormen van gepersonaliseerd leren die met EduHint mogelijk zijn. Het principe van werken in stappen met directe hints en feedback voor leerling en docent spelen hierin een unieke rol. Dit principe stelt leerlingen instaat te leren van gemaakte fouten Yvan Bodet en Koos van Gogh geven uitleg over hoe zij SmartRekenen op het Sondervick College inzetten. Ter afsluitingen wordt uw rekenniveau a.d.h.v. een korte demo op de proef gesteld! Alvast een voorproefje? Bekijk de video op www.eduhint.nl/smartrekenen Over EduHint Eduhint wordt sinds 2012 gebruikt op scholen in alle lagen van het onderwijs. Door de flexibiliteit van het intelligente leerplatform en de hoogwaardige methodes kan elke school Eduhint op een goede manier inpassen binnen het onderwijsmodel. Momenteel maken er 130 scholen gebruik van EduHint en zijn de volgende methodes beschikbaar: - SmartRekenen (Rekenen) - Bricks Biology (TTO) - Bricks History (TTO) - Bricks Geography (TTO) - Bricks Global Studies (TTO) - Globe (Aardrijkskunde) - Symbiose (Biologie) - Olympia (Geschiedenis) Meer info? www.eduhint.nl

37

3.10 P

Q-herontwerpmethodiek voor meer motivatie en maatwerk Paul Vermeulen, initiatiefnemer “Q Onderwijs” i.s.m. KPC Groep Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

management (onderwijs en ICT), directeuren (onderbouw vmbo-gymnasium) “medium” (vooral onderwijskundige/onderwijsorganisatorische invalshoek) workshop “ombouwen bestaand programma naar gepersonaliseerd m.b.v. ICT” (samen aan de slag met een voorbeeld uit de onderbouw en een herontwerp maken) combinatie online voorbeelden (gedeeld) en van Q webtool en zelf geproduceerd ontwerpschema (in GoogleDocs, dus gedeeld)

Uitdaging Het voortgezet onderwijs werkt aan gepersonaliseerd en uitdagend onderwijs. Daarbij zijn “slimme” digitale leermiddelen een randvoorwaarde. Geen “books on screens” maar leermiddelen waarmee onderwijs efficiënter en uitdagender wordt. Bovendien moeten leraren en de schoolorganisatie op een andere manier gaan werken. Hoe pak je dat integraal aan en hoe hou je het veranderproces hanteerbaar en betaalbaar? Oplossing Herontwerpen van programma’s met heldere keuzes over welke elementen binnen een programma digitaal (met slimme volg- en coaching systemen) kunnen worden uitgevoerd en welke elementen juist door de docent moeten worden ontworpen en uitgevoerd. Dat vraagt om een aanpak waarbij infra oplossingen, leermiddelenbeleid en versterking van docentcompetenties en schoolorganisatie tegelijkertijd worden aangepakt. En als je dat goed doet ontstaat er spannender onderwijs (meer “vrije ruimte” voor talent van leraren en leerlingen) en meer efficiency (sneller en handiger leren met ICT). Opbrengst van de workshop (wat heb je er aan?) U beschikt over een praktische methodiek om uw onderwijsprogramma meer gepersonaliseerd in te richten. U doet dat met behulp van een kleurenmodel (zie voorbeeld). Dit model helpt uw keuzes te beargumenteren en de consequenties helder in beeld te brengen (aanpassing rol leraren, gebruik ICT, inrichting organisatie en kosten-baten).

Wie is “Q”? Q is een nieuw bedrijf met ervaren mensen met hun wortels in het onderwijs. We vormen een klein team met een kring van scholen en goede partners daar omheen. Contact persoon is Paul Vermeulen, email [email protected]

38

3.11 P

(Topsport) onderwijs op maat Paulien Senssen-Houtepen – Topsportcoördinator - Sint-Joriscollege Eindhoven Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, management, directeuren beginner – gevorderd Presentatie met interactie, uitwisselen van ervaringen powerpoint

Het bieden van onderwijs op maat, dat aansluit bij het niveau en de talenten van een leerling, wordt steeds belangrijker binnen het onderwijs. Steeds meer scholen willen hun onderwijs (verder) inrichten op de individuele behoeften van leerlingen en technologische ontwikkelingen stellen hen hier ook steeds beter toe in staat. Ook vanuit de politiek en de maatschappij wordt steeds nadrukkelijker gevraagd om onderwijs op maat aan te bieden en de leerling met zijn of haar (leer)kenmerken centraal te stellen. Het Sint-Joriscollege in Eindhoven is al bijna 25 jaar een Topsport Talentschool (LOOT). In Nederland zijn er 30 Topsport talentscholen, die allen een licentie hebben van het Ministerie van OC&W. Het stelt deze scholen in staat om faciliteiten te bieden om onderwijs en topsport beter te combineren: flexibele schoolroosters, gespreid examen, ontheffing van vakken, vermindering van onderwijstijd…. Doordat de laatste jaren de trainingsintensiteit van leerlingen op VO-leeftijd enorm geïntensiveerd is, zijn deze faciliteiten niet toereikend meer om onderwijs en topsport kwalitatief goed te combineren. Dit is de reden dat het Sint-Joriscollege een andere weg is ingeslagen: op weg naar gepersonaliseerd onderwijs en individueel maatwerk. In 2011 is er gestart met een onderwijstraject in de bovenbouw havo-vwo voor leerlingen die vanwege hun trainingsbelasting geen regulier onderwijs meer kunnen volgen. Deze leerlingen hebben geen lesrooster en volgen geen klassikale lessen meer, maar hebben een programma op maat, wat deels digitaal wordt ingevuld. Dit schooljaar zijn we gestart met een nieuwe onderwijsvorm in de brugklas: mavo, havo en vwo leerlingen volgen hier een apart gedifferentieerd onderwijsprogramma, waarbij digitalisering een belangrijk aspect is. Tijdens deze presentatie ga ik in op de achtergrond van onze keuzes, de organisatie en de huidige werkwijze. Aan bod komen ook de vele aspecten waar je als school mee te maken krijgt bij de invoering van een nieuwe vorm van onderwijs.

39

3.12 W

Workshop differentiëren en flippen met ClassFlow for Schools. Danny Krol – Onderwijs adviseur bij The ACTIVboard people >> Digizoo Doelgroep: ICT niveau: Werkvorm: Materiaal:

Docenten, ICT-ers, Management/Directie Beginners en gevorderden Demonstratie/Zelf aan de slag ClassFlow.nl

ClassFlow for Schools is een uniek cloud-based leerplatform, ontwikkeld voor gedifferentieerde instructie in én buiten het klaslokaal. Na een korte demonstratie mag je zelf aan de slag. Wat kun je verwachten? • Eenvoudig bestaande content/lessen gebruiken binnen ClassFlow for Schools • Hoe zet je zo optimaal mogelijk alle devices binnen je klaslokaal in; gebruik je wel of geen smartphones, laptops, PC’s, tablets en meer • Hoe differentieer je instructie met ClassFlow for Schools en hoe monitor je de voortgang per leerling • Hoe heb je connectie met je leerlingen buiten het klaslokaal met ClassFlow for Schools, de meerwaarde van chatten over een opdracht leren en een begin maken met Flipping the Classroom Voor meer informatie check classflow.nl en registreer je voor een gratis account.

40