DE TANDSTAAF. Bergstrecke Sectie Nederland. Verein Furka. Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland

Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland

DE TANDSTAAF

Nummer 3 - Herfst 2014

Boven: Na de festiviteiten ter gelegenheid van 100 jaar Brig - Gletsch wordt loc 3 weer opgeladen Onder: Tijdens de werkzaamheden passeert dieselloc 51 met de tandrad-smeerwagen (foto’s Peter Witkop)

Nummer 3 - Herfst 2014

In dit nummer 2

Van de redactie

3

Van de voorzitter

4

Verslag Week 21

Sectie Nederland www.furkabahn.nl

Plannen blijft moeilijk... 6

Verslag Week 34 Van alles en nog wat.

10

Verslag Week 35 Werken aan het spoor

14

Verslag Najaarsbijeenkomst 175 jaar spoor in Nederland

17

Verslag Sektionstreffen Mannheim Nederlandse en Duitse secties weer bijeen

16

Algemene informatie Adressen, tips en informatie

Agenda 17 en 18 januari 2015 De sectie Nederland staat met een stand op Emsland Modellbau in Lingen (D)

Kijk voor de actuele agenda op www.furkabahn.nl Redactiesluiting Tandstaaf 4-2014: 30 november 2014 Tips voor de agenda? mail naar [email protected] Foto omslag: Peter Witkop

Van de redactie Inmiddels ligt alweer de derde Tandstaaf van dit jaar voor u, en in lijn met de traditie dus ook weer het extra dikke nummer met daarin de verslagen van de werkweken van het afgelopen seizoen. Inmiddels zit het rijseizoen van de DFB er weer op, en is de spoorlijn weer volledig “eingewintert”: alles wat normaal gesproken boven de grond uitsteekt is verwijderd of anderszins beschermd zodat moeder natuur haar gang kan gaan. Nu maar hopen dat eind mei 2015 alles nog netjes op zijn plaats ligt. In Realp betekent het einde van het rijseizoen dat het weer tijd is voor groot onderhoud aan locomotieven en rijtuigen. Gelukkig is in de afgelopen jaren de werkplaats flink uitgebreid zodat veel materieel warm en droog de winter door kan brengen. Helaas geldt dat niet voor de rijtuigen, de al jaren zo vurig gewenste rijtuighal bestaat voorlopig alleen nog maar op de tekentafel… Inmiddels is ook de najaarsbijeenkomst al achter de rug, een groep van zo’n 25 leden bezocht op 20 september jongstleden de werkplaats van NedTrain in Haarlem. Een indrukwekkend staaltje techniek waarvan Henk Huisman en Jeroen Wolff verslag doen. Tot slot nog maar weer de (bekende) oproep: uw foto’s en andere spoorse bijdragen voor de Tandstaafworden zeer op prijs gesteld! Alleen op deze manier is het voor ons mogelijk om de Tandstaaf te blijven maken. Diederik van Nimwegen Jeroen Wolff

En dan tref je zomaar een Alphoornblazer “in het wild” aan bij de remise… (foto week 21) 2

De Tandstaaf

Van de voorzitter Op 20 september heeft het bestuur na de najaarsbijeenkomst in Haarlem afscheid genomen van Hans Croes en Huig van de Marel. Dezen waren met echtgenotes uitgenodigd om met het bestuur een afsluitend etentje bij te wonen. Ik mocht, zij het enigszins onwennig, de vertrekkende bestuursleden namens alle leden bedanken voor hun jarenlange inzet. De dames werden door Gerard bedankt met een bos bloemen. Voor mij was het de eerste keer dat ik door Haarlem liep en de historische waarde van de stad ervoer. Ik was vaak in Haarlem op een van de mooiste stations van Nederland geweest, maar werd altijd teleurgesteld door de aanblik voor en echter het station. Het was wel aanleiding om afgelopen maand met mijn partner Haarlem beter te leren kennen.. Zo zie je maar waar een trein in de Alpen je naar toe kan voeren. Deze periode staat altijd in het teken van de najaarsvergaderingen. Gerard Geist bezocht voor ons het Sektionstreffen in Mannheim, waar de Duitse en de Nederlandse sectie(s) elkaar treffen. Persoonlijk ben ik erg getroffen door het slechte vooruitzicht van "Das Blaue Haus" in Gletsch. Ik begrijp wel dat het nut voor de DFB niet zo groot meer is, maar tegelijkertijd is het wel een zeer markant herkenningspunt. Gletsch zal Gletsch niet meer zijn als het zou verdwijnen. De DFB is natuurlijk gericht op het in stand houden van de rails en het rijdend materieel, maar moet in mijn ogen de context waarin dat plaatsvindt niet uit het oog verliezen. Tijdens de komende Sektions Präsidenten Konferenz (SPK) zal hier nog wel het nodige over gezegd worden, zeker in het licht van de verhoudingen tussen de DFB enerzijds en de VFB en SFB anderzijds. Hopelijk zal er aandacht zijn voor het feit dat een museumbaan meer is dan alle ijzer en stoom. . Peter Steenmeijer

Tandstaaf kwijt? Bent u net die éne Tandstaaf kwijt? Of heeft u hem uitgeleend en niet meer teruggekregen? Geen nood. Vanuit het archief van de Tandstaaf-redactie zijn van alle Tandstaven vanaf nummer 4-2008 nog enkele exemplaren beschikbaar. U kunt uw collectie aanvullen voor € 2,50 per exemplaar, inclusief verzendkosten. Uiteraard alleen zolang de voorraad strekt. Maak € 2,50 per exemplaar over op rekening NL33 INGB 000 6240 212 ten name van Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland te Almelo, onder vermelding van uw naam en de de gewenste edities. U ontvangt de gewenste exemplaren dan zo spoedig mogelijk thuis. Nummer 3, herfst 2014

3

Verslag werkweek 21 Plannen blijft moeilijk... Ook dit jaar was week 21 weer bezet door de sectie Nederland. Een groep van 8 man en 1 vrouw toog weer naar Zwitserland om de handen uit de mouwen te steken voor ons mooie traject. Na een voorspoedig verlopen reis arriveert iedereen in de loop van de zaterdag in Realp. Er blijken nog wat bedden bezet te zijn maar na enig geschuif is er voor iedereen een plekje gevonden. Snel wordt er nog een bezoek gebracht aan de Coop in Andermatt voor de versnaperingen deze week, waarna het toch wel tijd wordt voor een hapje eten. Dat is gelukkig weer prima geregeld, al moeten we de kok er in de loop van de week nog wel even van overtuigen dat vegetarisch koken voor een van ons meer inhoudt dan het weglaten van het vlees. Na het eten wordt het traditionele kampvuur weer ontstoken. Er is gelukkig hout genoeg, er is rekening gehouden met onze komst. De zondag wordt besteed aan een bezoekje aan de stad Luzern, met een tussenstop in Erstfeld om de vorderingen van de bouw van de Gotthard-basistunnel te bekijken. Het begint zowaar al op een spoorlijn te lijken.

Diederik van Nimwegen aan onze inzet zijn dan ook al vele groepen aan het werk geweest om het spoor te slopen en in kleine stukken af te voeren naar Realp. Aan ons de taak om de laatste stukken spoor te demonteren en tevens zoveel mogelijk materialen en gereedschappen af te voeren. Doel is om aan het einde van de week alles klaar te hebben. Dat gaat prima en woensdag middag worden de laatste materialen op de auto geladen. Het blijkt intussen weinig zinvol om met de hele ploeg naar Sedrun af te reizen, maar gelukkig heeft Manfred zoals gebruikelijk nog wel wat extra klusjes. Zo is er vrijwel elk jaar wel het nodige opruimwerk in Realp (lees: het verplaatsen van spullen die het jaar daarvoor ook al zijn verplaatst). Dit jaar is het menens omdat de DFB de “lagerplatz Geren”, gelegen langs de Reuss, moet ontruimen omdat de beek meer ruimte moet krijgen. Het op de “juiste” plaats zetten van alle spullen vraagt om enige creativiteit van onze heftruckchauffeur, maar dat is Joost wel toevertrouwd… Aan de andere kant van het spoor is een nieuw stuk land aangekocht wat in gebruik zal worden genomen als opslagplaats. Ook hiervoor is nog het

De vorderingen bij de bouw van de Gotthard-basistunnel zijn voor ons ook de basis van ons weekprogramma. In Sedrun, aan de andere zijde van de Oberalppas bevindt zich ook een bouwplaats van waaruit men een deel van de tunnel heeft gebouwd. Hiervoor is zelfs een speciaal hulpspoor gebouwd wat de bouwplaats verbindt met het MGB-spoor, compleet met tandrad. Ook dit spoor is nu overbodig geworden en moet worden opgeruimd. De DFB heeft dit spoor aangeboden gekregen, men moet het echter zelf opruimen. In de weken voorafgaand Het werk aan de brug is niet weggelegd voor hen met hoogtevrees...

4

De Tandstaaf

“Chüeplanggenbrücke”, een brug over een kleine beek even voorbij de drie korte tunnels bij Realp. Deze brug wordt dit jaar gerenoveerd. Doordat de bedding van de Reuss en de zijtakken de afgelopen jaren behoorlijk is gezakt, vormt de toestand van de funderingen op dit deel van het traject een voortdurende bron van zorg. Het steeds dieper stromende water ondermijnt immers de funderingen. Aan ons de taak het pad naar de onderkant van de brug begaanbaar te maken en te beginnen met het vrijgraven van de landhoofAfladen van de spoorstaven, op de millimeter! den zodat deze hersteld en versterkt kunnodige werk te verzetten. Zo ligt langs het nen worden. spoor een bonte voorraad spoorstaven Terloops worden we door het keukenperdie moet worden verplaatst naar een aan- soneel benaderd met de vraag of er toetal nieuw gebouwde opslagplaatsen voor vallig een elektricien in onze groep aande spoorstaven. Dit gebeurt nog altijd met wezig is. Als Erik dat bekent krijgt hij de stokoude platte wagen voorzien van prompt een boiler in zijn handen gedrukt een tweetal handlieren. Eigenlijk horen met het verzoek die “even” in te bouwen het er drie te zijn, maar wij moeten het in de “Gnagi-wagen” (de schaftwagen die met twee doen waardoor het gewicht per langs de baan wordt ingezet) zodat men lier nog wat verder toeneemt. Aanpoten in het vervolg met warm water af kan dus en gelukkig kunnen we af en toe af- wassen. Dit blijkt gemakkelijker gezegd wisselen. De leiding is handen van ene dan gedaan, want uiteraard past het alleFritz, die blijkbaar de opdracht heeft ge- maal voor geen meter. Het levert Erik kregen alle spoorstaven precies recht naast anderhalve dag werk gelukkig wel naast elkaar te leggen, want het moet een paar flessen bier van de kok op. allemaal op de millimeter. De schuifmaat Vrijdagmiddag zit het werk er wel weer op komt er nog net niet aan te pas… en sluiten we af met een gezellig diner in Wel een beetje jammer dat er daarbij niet Andermatt. Op naar volgend jaar! op is gelet dat er twee verschillende profielen door elkaar liggen, en we dus de Alle foto’s: werkgroep week 21 stapel weer overhoop kunnen trekken om dat te corrigeren. Vervolgens kan het terrein worden opgeschoond en de begroeiing worden gesnoeid zodat de volgende groepen hier kunnen beginnen met het aanbrengen van verharding. Hier blijkt onze Fritz nog enig verborgen talent te hebben, hij blijkt boswachter te zijn (geweest) en kan daardoor aardig met de kettingzaag overweg. Aan ons de taak om het snoeihout te verzamelen en af te voeren richting de beek. Een andere klus was weggelegd voor de groepsleden zonder hoogtevrees. De Dé boiler... Nummer 3, herfst 2014

11

Verslag werkweek 34 Van alles en nog wat Dit jaar was Realp onze uitvalsbasis. We wisten nog niet precies voor welke werken we waren ingepland. De planning van Manfred Willi was hierover een beetje vaag. Wat het weer betreft hadden we geluk. De weken voorafgaande onze werkweek was het slecht weer en was er veel regen gevallen. In onze week was het prachtig zonnig weer met een heerlijk temperatuurtje van een graatje of 22. Alleen ’s morgens was er veel mist of laag hangende bewolking, maar als de zon boven de bergen uitkwam werd dat snel weggebrand en vloog de temperatuur omhoog.

Hans de Lange Froni moet zinvoller werk te vinden zijn. Hierover moeten we maar eens van gedachten wisselen. Maar we hebben nog een jaar, dus moet te regelen zijn. Dan kan zij ook terugkijken op fijne Froniwerken. Vrijdag, zaterdag en zondag Vanwege de festiviteiten zijn Peter, Joost en Leo vrijdags al afgereisd naar Zwitserland en mochten bij hoge uitzondering al overnachten in Realp. ‘s Zaterdags en ‘s zondags storten zij zich in het feestgedruis en vermaken zich prima met treinen autoritjes.

Ook Hans was vrijdags al naar ZwitserOnze werkweek werd voorafgegaan door land afgereisd, maar heeft het weekeinde de festiviteiten rond het 100-jarig bestaan in de Jungfrauregion doorgebracht en is van de strecke Brig – Gletsch. zondags via een toeristische route naar Hiervoor is in week 33 onder andere de Realp gereisd. BFD stoomloc 3 met behulp van een spe- Marius en Marian arriveren ‘s zondagsciale dieplader vanuit Gryerzerland op avonds en de anderen arriveerden in de een speciale dieplader in Ulrichen op de loop van zaterdag of zondag. rails gezet. Na 45 jaar was deze lok weer Voordat we aan de avondmaaltijd aanop zijn “heimatlichen Schienen”. schoven maakte de Hans als nieuweling Onze groep bestond uit Peter Witkop (onze steun en toeverlaat) Joost en Leo Verspaget, Marius en Marian Hekker, Ger Vroemen, Willem Jansen en Hans de Lange. Tot ons genoegen kwam halverwege onze werkweek Kees van der Burg de laatste opnames maken voor zijn nieuw uit te brengen DFB-documentaire. Het was jammer dat er voor Marian alleen huishoudelijke taken waren weggelegd. De huishouding doen we thuis wel. Het opladen van de locomotief op de dieplader is een Ook voor een vrouwelijke precisieklus die met grote aandacht wordt bekeken 6

De Tandstaaf

kennis met de andere leden van de groep en werd hartelijk verwelkomd. Vervolgens installeerde eenieder zich op zijn aangewezen slaapplek. Maandag Het was vroeg opstaan en ontbijten. Om half acht werden we geïnstrueerd door Manfred Willi over de werkzaamheden die we die week gingen uitvoeren en de veiligheidsregels.

ten we de spoor zone verlaten totdat de trein weer voorbij was gereden. Het sjouwen van de vele bielzen was een zware opgave, zodat we elkaar vaak afwisselden en het meegebrachte water als watervallen in vele kelen verdween. Toen de ruimten tussen de rails waren opgevuld, konden pauzeren en lieten we ons de meegebrachte lunchpakketten goed smaken.

Eerst gingen we naar de stapelplaats Geren, zo halverwege het depot Realp en de Wilerbrücke. Hier moest een overdekte stelling worden opgebouwd en ingericht. We hebben één en ander bekeken en de tekening bestudeerd. Ook hebben de geplande opstelling “uitgepast”, zodat zeker was dat een voertuig altijd rondom de stelling kon rijden. Een paar Zwitsers gingen vast beginnen met de opbouw van de stelling.

Intussen was de te transporteren lok ook gearriveerd vanuit Oberwald, evenals de dieplader. De dieplader werd tussen de rails voor de lok gemaneuvreerd en op het spoor gezakt. De lok kon zo zelf cm voor cm de dieplader oprijden en worden vast gesjord. Vervolgens werd de dieplader met lok naar een parkeerterrein gereden en konden wij de tussen de rails gelegde bielzen hier weer tussenuit halen, opstapelen en het terrein opruimen zoals Gewapend met veel water en de benodig- we het ’s morgens hadden aangetroffen. de lunchpakketen gingen wij naar het Toen we hiermee klaar waren was het MGB-station Ulrichen, waar we om 10 uur ongeveer 4 uur en zijn we aan de overkant van de weg op een terrasje heerlijk werden verwacht. iets koels gaan drinken. Vervolgens zijn Zoals hiervoor omschreven was in week 33 de BFD Dampflok 3 hier op de rails gezet, maar na het weekeinde moest deze lok weer terug naar Gryerzerland. Dus de lok moest weer worden opgeladen op de speciale dieplader, die was uitgerust met sporenstaven voor normaal en smalspoor en helemaal tot op spoorniveau kon zakken. Maar dan moest de ruimte tussen de rails worden opgevuld met bielzen, zodat de dieplader tot voor de op te laden lok kon worden gereden. Dat waren echter wel zo’n 200 bielzen die van een stapel tussen de rails moesten worden gedragen. Elke biels moest vanwege het gewicht met 4 man met speciale bielstangen worden opgepakt en tussen de rails gelegd. Intussen ging de reguliere MGB-treindienst gewoon door. Bij een treinbinnenkomst werden we met een toetersignaal van een MGB- De dieplader met loc verlaat Ulrichen. Aan ons veiligheidsman gewaarschuwd en moes- de taak de dwarsliggers weer op te ruimen... Nummer 3, herfst 2014

7

we weer naar Realp afgereisd en konden we zo aan het avond eten aanschuiven. Daarna heeft iedereen zich gedoucht en na nog wat te hebben aangelummeld is iedereen vroeg op bed gegaan. Dinsdag Onze groep werd in tweeën gedeeld. Joost, Leo en Hans gingen naar de stapelplaats Geren, om samen met nog 2 Zwitsers de overdekte stelling verder op te bouwen. Dit ging in eerste instantie niet van een leien dakje en er moest veel worden geïmproviseerd. We moesten het doen met de materialen die er waren en de samenwerking met één van de Zwitsers (een eigenwijze ZZP-er) liep niet vlekkeloos en er ontstond nogal wat discussie hoe één en ander op te bouwen. Hij bleef tot de middag waarna wij de opbouw naar eigen inzicht verder konden opbouwen, wat veel soepeler ging. De lunch kon worden genoten in de depotkantine in Realp.

door de verstopte goot werd afgevoerd maar zich een weg zocht onder het spoortracé, zodat het zand onder het grindbed werd weggespoeld en de stabiliteit van het spoor werd ondergraven en niet meer stabiel lag. Dit was een zwaar werkje wat je ’s avonds ook in je rug voelde. Meer dan veertig jaar was er niets aan onderhoud gedaan aan de goot. Maar als je van bovenaf de pas op de terugweg naar beneden keek kon je goed zien wat er die dag was opgeschoond. De lunch werd gebruikt in het Blauhaus in Gletsch waar na vooraanmelding de tafels rijkelijk waren gedekt en we heerlijk werden verwend met een voedzame lunch.

Woensdag Op woensdag hebben we dezelfde werkzaamheden uitgevoerd in dezelfde groeps-samenstelling. In de loop van de De overige groepsleden gingen naar de middag arriveerde Kees van den Burg. Hij andere kant van de Furka om de wateraf- heeft zich geïnstalleerd en ging zich voor voergoot naast het tracé tussen Muttbach de opnamen vast oriënteren. en de overweg boven Gletsch van alle onkruiden te ontdoen en verder op te ‘s Avonds hadden we in eerste instantie schonen. Dit was noodzakelijk omdat het een etentje geregeld samen met Manfred smeltwater van boven de berg niet meer Willi en zijn echtgenote. Die planning ging echter de mist in. We moesten met 2 mensen assisteren op de diesellok bij laad- en loswerkzaamheden. Daardoor konden we niet op tijd vertrekken. Dat was jammer, ook omdat Manfred nog iets bijzonders te vieren had, waar wij graag met hem op gedronken hadden. Zijn broer, de bij velen van ons wel bekendeWalter Willi was door de MRI-scan gegaan en er was helemaal geen kanker meer aangetroffen in zijn lijf.

Deze “bunker” in Realp kwam na het ontruimen van de oude opslag bij het depot te voorschijn 8

Omdat er in de kantine niet De Tandstaaf

meer op ons was gerekend, zijn we in Realp in Pension Furka gaan eten. Zoals gezegd was het eten heerlijk en hebben we het ons goed laten smaken. De volgende ochtend spraken we met Manfred af om volgend jaar beter te plannen en alsnog samen uit eten te gaan. Donderdag Ook voor vandaag stonden weer dezelfde werkzaamheden gepland. Alleen ging Hans nu met de groep van Peter mee de goot opschonen en bleven Joost en Leo bij de Stapelplaats Geren, om de reeds afgemaakte overdekte stelling in te ruimen. Er was die dag een speciale trein ingelegd door een groep, maar het was al met al nogal schimmig. De trein heeft zowat de hele dag in Gletsch onder stoom staan Het vriijmaken van de goten is een intensief wachten op ...?? karwei. Kees wilde opnamen van de trein maken als hij langs reed halverwege Gletsch en Muttbach nabij de overweg. Hij arriveerde nogal laat t.o.v. de geplande rijtijd, maar later bleek die tijd erg vaag. Toen hij eindelijk langs reed naar Muttbach richting Realp waren, tot onze stomme verbazing van alle personenwagens de gordijnen gesloten. Het is ons nog steeds niet duidelijk wat de bedoeling van deze ingelegde trein was. Wel heeft hij een Muttbach een goederenwagen met spoorrails opgepikt en naar Realp mee genomen.

sloot was een behoorlijk eind gevorderd, maar er bleven nog genoeg meters over voor de volgende werkgroep 35. Na terugkomst in depot Realp werden we bedankt door Manfred en wenste hij ons een goede terugreis. ’s Avonds zijn we in het restaurant in Zumdorf als afscheid heerlijk gaan eten. We lieten het ons weer goed smaken. Na het eten zijn Peter, Joost en Leo al naar Nederland vertrokken.

De overige groepsleden zijn nog een nachtje in Realp gebleven en zaterdag vertrokken naar Nederland. Marius en Marian bleven nog een weekje in de buurt van Basel hangen. Kees is tot zondag Vrijdag gebleven om nog opnamen te maken De laatste dag van onze werkweek 34. voor de nieuwe DFB-documentaire. We hebben weer dezelfde werkzaamheden uitgevoegd als donderdag, in dezelf- Alle foto’s: Peter Witkop de groepssamenstelling. ’s Avonds heeft Kees een ruwe versie van de DFB-documentaire (nog zonder commentaar) getoond. Het zag er al heel goed uit.

De inrichting van de nieuwe overdekte stelling op de stapelplaats Geren was tot grote tevredenheid van Manfred gereed gekomen. Het opschonen van de spoorNummer 3, herfst 2014

11

Verslag werkweek 35

Werken aan het spoor Eerst even voorstellen, mijn naam is Ron Bleiksloot, niet schrikken broer van Bert. Levert wel een extra lid op. Een blauwe maandag lid en dan toch op werkkamp meegaan naar Oberwald in Zwitserland. Als nieuwkomer weet je absoluut niet wat je te wachten staat. Ondertussen wel begrepen dat niemand dat echt weet en zelfs terplekke kan er nog met werkzaamheden geschoven worden. Van broer Bert en Gerard Geist toch wat kledingadviezen gekregen met de nadruk op het speciale schoeisel. Voor de veiligheid schoenen met stalen neus en zool aangeschaft. Verder heb ik tot nu toe niets met treintjes gehad. Geen verstand van spoorstaven, wissels, bielzen, bovenleidingen, laat staan van tandstaven en stoomlocs. Echt een dummy op vakgebied dus. Tijdens de week wel veel opgestoken en vooral Jaap kon blijven vertellen over wissels. Alle soorten passeerden die week wel de revue. Kruiswissel, engels wissel, wisselhoek en snelheid, wisseltongen, handbediend of electrisch, wisseltongen wel of niet verwarmd in de winter, puntstukken, buigstraal en ga zo maar door. Ik heb er gelukkig niet van gedroomd. Zelf heb ik 10

Ron Bleiksloot zeven jaar bij de marine gediend. Twee jaar scholing en vijf jaar gevaren als radio radarmonteur. Daarna ben ik in de hoortoestelbranche terechtgekomen. Naast de verkoop van audiologische meetapparatuur veel aan begeleiding gedaan in het onderwijs zodat slechthorenden met behulp van zenders en ontvangers toch onderwijs of cursussen konden volgen. Nu met pensioen. Deelnemers aan de werkweek 35 dit jaar 12 personen. De groepssamenstelling 2014: Gerard Geist aanspreekunt/groepsleider, Cor Leenders, Herman ten Bolscher, Martin Bos, Peter van Oirsouw, Arnold Koestal, Jaap Peeters, Roy Pots, Paul Rasch, Renee van Vliet, Bert en Ron Bleiksloot. Zoals afgesproken was iedereen zondag 24 augustus op tijd ca. 18.00 uur in das Blaue Haus te Gletsch voor de begroeting en het avondeten. Het Blaue Haus bood deze week onderkomen aan de Zwitsers. Ons onderkomen was Hotel Furka Ferienlager te Oberwald. Met 12 personen ruimte genoeg. Twee slaapzalen, de De Tandstaaf

snurkers bij de snurkers. Bert heeft de gehele week de ontbijtservice op zich genomen wat m.b.v. de Zwitserse koks prima geregeld werd. Complimenten trouwens voor beide koks en de bediening. Alle dagen prima geregeld zeker als je van pasta gerechten houdt. De donderdagavond hebben we in hotel Furka gegeten. Racletten en net zo lang doorgaan tot de piepers op waren en de kok op brood overging. Daarna zijn we nog met een aantal de pas opgegaan om naar de sterren te kijken. Boven aangekomen was het erg mistig. Volgende keer beter.

en het moet gezegd worden aan duidelijkheid geen gebrek. Ploeg B kon de borst natmaken, wat een rommel. Aan plaggen, stenen, koeienvlaaien en begroeiing geen gebrek. Gewoon beginnen en kijken waar we uitkomen. Ondanks de regen hielden we de moed erin en onderling werd goed samengewerkt. Met hakken, schrapen, scheppen, snoeien en vegen werd het eerste deel van de geul weer in haar oorspronkelijke staat gemaakt. Breed en schoon. Na het eten in Gletsch hebben we de kleren te drogen gehangen en de vermoeidheid was velen aan te zien. Ook de ijzervreters hadden zich niet verveeld. De andere morgen gewekt door gekwaak van een eend, hondengeblaf en wat flitsen. Opstaan, ontbijten en met droge kleren weer aan het werk. Het weer begon regenachtig maar gedurende de middag werd het droog. Weer behoorlijk wat meters gemaakt en na het avondeten ritselde Bert nog even 30 eieren bij Kokki.Terug in Oberwald nog even gewan-

Zondagavond met zijn allen nog wat gedronken, ondergetekende was die dag 65 jaar geworden. Maandag vroeg uit de veren. We werden door Cor en Arnold voorzien van de benodigde felle oranje kleding daarvoor onze dank en na het ontbijt werden de werkzaamheden doorgenomen. De spoorploeg (Gleisarbeiten) bestond uit Roy, Arnold, Jaap en Martin. De anderen werkzaamheden Vegetation(vrij vertaald plantsoenendienst en waterhuishouding) gingen naar de anderen. De overige acht werden weer opgedeeld in 2 groepen. Groep A bestond uit Herman, Peter en Bert. Groep B bestond uit Cor, Paul (veiligheidschef), Gerard, René en Ron. Groep B ging door naar een hoger gelegen deel om over een paar honderd meter de waterafvoer langs de spoorbaan te verbeteren. Ploeg A ging bij het Blaue Haus direct links af om o.a. aan de keermuur te werken. De maandag begon en eindigde met regen. Als dat maar goed komt deze week. De verwachtingen waren zeer wisselend. Grote verschillen tussen de weerstations. De dinsdag begon ook nog donker met vies miezerig weer. Gelukkig werd het s’middags beter en de rest van de week ging de temperatuur wat omhoog , bleef het droog en liet de zon zich regelmatig van zijn goede kant zien. De jassen konden uit. Na begroeting met de Zwitsers op maandag eerst kijken wat het werk inhield Aan opruimwerk geen gebrek dit jaar (foto Peter van Oirsouw)

Nummer 3, herfst 2014

11

beloond eindelijk om ca. 11.15 uur kwam dan de Furka express blazend, kreunend en steunend voorbij, wel nadat Paul weer voor de nodige veiligheid had gezorgd. Iedereen maar vooral de toeristen in de trein hadden het zo te zien erg naar hun zin. Om dit zelf mee te maken moet ik toch nog een keer terug!. Het schoonmaken van de goten is niet het mooisteDe werk, maar wel zeer Tandstaaf I.v.m. andere vernoodzakelijk om wateroverlast te voorkomen (foto Peter van. Oirsouw) plichtingen thuis deld. De ligging is geweldig,hoge berg- namen we in de middag afscheid van kammen, mooie houten huizen en een Paul. mooi gerenoveerd station. Bijzonder is Ploeg A: Bert, Peter en Herman waren de constructie van het verdiepen van de overdag wat onzichtbaar achter de muur. tandraden op de overweg als er geen Wel hadden ze het vaak over worteltjes, treinverkeer is, zodat het overige verkeer takjes, beestjes en kleine plantjes welke normaal van de overweg gebruik kan ze moesten verwijderen. Priegelwerk maken. De tunnel lag ook mooi in het maar o zo belangrijk om vorstschade te landschap. De andere morgen alweer voorkomen. Ploeg A werkte ook af en toe woensdag en na de eend, geblaf van de samen met Zwitserse vrijwilligers. Het viel hond enz. een super ontbijt met gekookte ons wel op dat deze jongens een ander eieren. Weer gewoon buffelen maar wel klokje droegen, waarschijnlijk een Zwitin een schitterend landschap met veel sers precisie uurwerk. Regelmatig zaten verkeer als de zon schijnt. Aan motoren de boys tussen de middag op een bankje en sportauto’s geen gebrek. Af en toe voor het Blaue Haus of laat in de middag kletsen over alles en nog wat en maar op een terras. Was het de serveerster weer doorgaan. Werken aan het spoor en Heidi of genoten ze gewoon van de zon. maar geen trein zien laat staan een Maakt niet uit, de doelstellingen en zelfs stoomtrein, hoe gek wil je het hebben. Dit meer zijn gehaald. moet beter. Gelukkig kwam de andere dag een Diesel langs, veiligheid voor al- De spoorploeg zouden een Duitser, ene les dus Paul met tas en borden aan het Norbert als ploegbaas krijgen die verantwerk. Na wat communicatie kwam de loc. woordelijk was voor de veiligheid en de Niet echt spannend, maar toch het eerste contacten met Manfred. Maandag na de rijdende treintje gespot. Waarom was ik kennismaking met Norbert vertelde hij dat eigenlijk hier?. Zo krijg je toch nooit iets hij veel ervaring had met spoorwerk bij de met treintjes. Of is dit nu “de wereld van DB. Met Arnold en Jaap in de ploeg nageen idee”. De vrijdag werd mijn geduld men we zelf ook de nodige ervaring mee, hielden we elkaar mooi in evenwicht. On6

ze eerste klus om een zogenaamde “kattenrug”, net voorbij het Lammenviaduct, eruit te halen. Daarna moesten we in de Scheiteltunnel twee keer 6 meter spoorstaaf vervangen. Natuurlijk liep het anders. Na een inspectie ‘s avonds, met René en Cor erbij moest Norbert erkennen dat ook een behoorlijke deuk in het spoor op het Lammenviaduct zat. Die moest er echt uit. Op de foto kun je de kattenrug en de deuk goed zien. Verderop moest ook nog een dwarsligger vervangen worden. Zoals gebruikelijk waren we sneller klaar en deden we het beter dan door Norbert werd verwacht. We hadden het spoor bij de Lammenviaduct zo goed geballast dat Herr Norbert moest erkennen dat na-verdichten met zgn. wackers helemaal niet nodig was. Manfred had het ook bekeken en vertelde dat hij “sich sehr hat gefreut”. In gewoon Nederlands: Hij was zeer tevreden en wij apetrots. In de tunnel hebben we gewoon twee spoorstaven vervangen. Het doorslijpen door Jaap was spectaculair in het donker; de vonken waren erg goed te

zien. (zie foto). Alleen Norbert deed een beetje raar. Dat kwam waarschijnlijk omdat Manfred erbij was en hij was tenslotte ploegbaas. Baas spelen, ons voorschrijven wat en hoe we het moesten doen, niet meer overleggen met elkaar en vooral “hop hop hop”. Zoiets kan natuurlijk niet bij ons. Jaap hield hem gewoon een paar keer tegen met zijn arm: “Afblijven”. Soms liepen we gewoon weg en deden de klus op onze manier. Rare jongen, sommige Duitsers. De andere dag deed Norbert weer normaal. Op vrijdag was het afladen in Realp, daarna konden we met de Dampfzug terug. Dat was een mooie afsluiting van onze werkweek. Onderweg zagen we wat onze collega’s hadden gedaan aan de waterafvoer. Mooi werk!. Volgend jaar weer!. Nawoord: Geweldige ervaring, serieus, samen dingen doen, elkaar helpen, geinen en houdt iets unieks in stand. Een ieder bedankt.

Bergop met de stoomloc betekentlevert vooral flinkeen aanpoten voor devonkenregen stoker, en vanaf het balkon Het doorslijpen van spoorstaven altijd spectaculaire op, zeker als datvan in het eerste rijtuig hebgebeurt. je daar goed zicht op (foto Peter Wiktkop) een donkere tunnel (foto Martin Bos) Nummer 3, herfst 2014

13

Najaarsbijeenkomst 2014

Bezoek aan NedTrain Haarlem

Jeroen Wolff en Henk Huisman

Menig spoorliefhebber in Nederland weet dat 2014 een bijzonder jaar is in de Nederlandse spoorgeschiedenis. De eerste trein van Haarlem naar Amsterdam reed in 1839, vandaar dat vanwege de 175e verjaardag van de spoorwegen in Nederland grote festiviteiten in het gehele land gepland staan om dit jubileum uitgebreid te vieren!

Op zaterdag 20 september verzamelden ongeveer 25 leden van onze sectie zich bij de ingang van het werkplaatsterrein. Het terrein was uitstekend ingericht en alle interessante hallen waren opengesteld en voorzien van vele vormen van uitleg, zoals tableaus, filmpresentaties en natuurlijk talloze medewerkers die met gepaste trots vertelden over “hun bedrijf” En ook de najaarsbijeenkomst van de en wat daar allemaal gebeurt. VFB Sectie Nederland stond dit jaar in Na een korte introductie van onze nieuwe het teken van één van deze festiviteiten: voorzitter Peter Steenmeijer ging het richwe bezochten de open dag van de Ned- ting het eerste onderdeel van de werktrain werkplaats in Haarlem. Gelegen aan plaats: de draaistellen-revisiehal. In deze de rand van de stad, op de plaats waar in hal worden o.a. wielstellen ‘afgedraaid’ 1839 het eerste station van Haarlem totdat zij wederom het juiste conische stond, vindt in Haarlem het groot onder- profiel hebben voor een comfortabele rit houd aan het materieel der Nederlandse en vrij zijn van vlakke plaatjes op de loopSpoorwegen plaats. Complete (mid-life) vlakken. Het is zeer indrukwekkend om te revisies en moderniseringen van diverse zien hoe men omgaat met het optillen, materieelsoorten worden hier doorge- omkeren, testen en balanceren van draaivoerd evenals herstellingen van grotere stellen en wielstellen. Talloze kraanbanen schades. Voor de komende jaren staat en kantelmechanismen verzorgen al deze revisie van de eerste serie VIRM- bewegingen. materieel op de rol, in het verleden zijn Via een groot opslagterrein, waar enkele o.a. ICM (Koploper) en DDAR/DDZ honderden van deze wielstellen stonden (dubbeldeks materieel) in Haarlem gron- opgeslagen, ging het naar de indrukwekdig onder handen genomen. 14

De Tandstaaf

kende spuitcabines waar treinstellen met zeer moderne technieken van een nieuwe laklaag worden voorzien. Indrukwekkend is het verplaatsen van complete rijtuigen over de afdelingen ombouw en spuiterij via luchtkussenunits. Naast NS materieel heeft Nedtrain Haarlem onlangs ook de opdracht verkregen diverse treinstellen van de Norges Statsbaner (oftewel de Noorse Staatsspoorwegen) type NSB BM 73a compleet te reviseren (mid-life revision). Ook van Met een ingenieus kantelsysteem kunnen te reviseren deze serie was een restaura- draaistellen in elke gewenste positie worden gezet. tierijtuig in Haarlem te bezichduceerd. tigen. Een groot verschil met de Nederlandse treinstellen is de bijna complete Na deze treinstellen van de Norges Statsuitvoering in RVS om de strenge winters baner te hebben bewonderd werd het tijd in Noorwegen te kunnen trotseren en de voor de ‘grote balzaal’ van Nedtrain Haar‘kantelbaktechniek’ om ervoor te zorgen lem. Deze immens grote ruimte doet indat op trajecten met vele bogen de snel- derdaad aan een balzaal denken, temeer heid niet aanzienlijk hoeft te worden gere- daar tijdens ons bezoek een treinstel Mat

Met behulp van blokkendoos “Jaap” uit 1924 werd een demonstratie gegeven van het luchtkussensysteem waarmee de rijtuigen worden verplaatst. Nummer 3, herfst 2014

15

Met de herfst voor de deur is er genoeg werk voor de draaistel-werkplaats van NedTrain. Dit draaistel wacht netjes op zijn beurt.

’24 (blokkendoos) zwierig door de ruimte heen en weer ‘danste’. Het meest in het oog springende technische snufje van Nedtrain Haarlem (en uniek voor Nederland) is de luchtkussen-techniek waarbij complete bakken van treinstellen op een stalen frame worden bevestigd dat wederom op luchtkussens (hovercrafttechniek) door de ruimte heen en weer bewogen wordt richting de verschillende ‘onderhoudsstations’. Deze techniek leidt tot een zeer eenvoudige en spiegelgladde

vloer, waar spoorstaven, wissels, bovenleiding en andere ‘spoorse infrastructuur’ compleet afwezig is. Nadat iedereen ook de Kameel (Directierijtuig NS) had bewonderd kwam aan de zeer interessante middag in de bakermat van het Nederlandse materieelonderhoud een eind. Dank Nedtrain voor het prachtige inkijkje in jullie zeer interessante keuken! Alle foto’s Peter Westmijze

Foto’s gezocht! De redactie van De Tandstaaf is dringend op zoek naar recente en minder recente foto’s van onze Strecke en omgeving om ook in de toekomst de Tanstaaf van fraaie foto’s te kunnen blijven voorzien. Zo kunt u ons helpen:  Foto’s ontvangen wij graag via [email protected], grotere aantallen via bijvoorbeeld WeTransfer.  Foto’s niet verkleinen of bewerken in verband met de benodigde kwaliteit  Foto’s moeten van voldoende tot goede kwaliteit zijn (scherpte, belichting e.d.) 16

De Tandstaaf

Sektionstreffen Mannheim Nederlandse en Duitse secties weer bijeen 18 oktober 2014 zijn vertegenwoordigers van de Duitse en Nederlandse secties vertrokken naar Mannheim voor de jaarlijkse bijeenkomst van de Duitse en Nederlandse secties. Diverse secties hebben verstek laten gaan omdat de Deutsche Bundesbahn staakte. Het centraal bestuur was vertegenwoordigd door Bernd Hillemeyer, de stuwende en sturende kracht achter de Duitse en Nederlandse secties. Het ledenaantal is in Duitsland licht gedaald terwijl het in Nederland gelijk blijft. Verder heeft nog niet iedereen in Duitsland de contributie betaald en dat is in Nederland wel het geval. De DFB heeft sinds afgelopen juni Ernst Künzli als nieuwe voorzitter van de Verwaltungsrat. Helaas heeft deze nog geen agendamogelijkheid gezien om te vergaderen. Gelukkig is er wel een bijeenkomst geweest tussen de voorzitters van de VFB, SFB en de DFB. Het was een gezellige bijeenkomst die niets concreets heeft opgeleverd. Maar dat zal zeker te maken hebben met het verschil van inzicht hoe de DFB het geld wil besteden en hoe de SFB en de VFB daar over denken. De verantwoording hoe de DFB het geld besteed is blijvend een punt van zorg. Het gebeurt nog wel eens dat de DFB de plannen waaraan het geld wordt besteed zonder vooroverleg wijzigt. Dit zal zeker te maken hebben met de dagelijkse realiteit dat er vaak belangrijker dingen zijn om op te pakken. Mogelijk speelt ook verschil van mening wie doet wat mee. De DFB vindt dat de SFB alleen sponsorgeld regelt en de DFB geeft het uit. De SFB moet zich volgens de DFB minder met beleid bemoeien. De Dampfbahn heeft veel geld nodig, geld dat er Nummer 3, herfst 2014

Gerard Geist

niet altijd voldoende is. En de grote sponsoren zijn er ook niet veel meer. Er zijn ook andere stichtingen die de grote sponsoren zoeken. Gelukkig ziet de DFB (strategie DFB tot 2020) de zon weer schijnen vanaf 2016. Er wordt zelfs rekening gehouden met een bescheiden winst. Dat daarvoor de bijdragen van de sponsoren en de SFB flink voor omhoog moeten zullen we maar even vergeten. Of het dus echt haalbaar is valt te betwijfelen. Het blijft een DFB die langs het randje van de financiële afgrond gaat zoals het al jaarlijks sinds 1993 is. Bezuinigen doet de DFB momenteel op alle fronten. Mensen die vast in dienst zijn gaan minder werken (dus ook minder loon). Souvenirs worden pas op het laatst besteld. Zodat er dan ook geld is doordat het verkocht wordt en de rekening kunnen worden betaald. Er zijn in 2014 rond de 15% (niet officieel cijfer) minder passagiers vervoerd dan 2013. Maar daar staat tegenover dat zowel de Matterhorn Gotthard Bahn als de hotels is Obergoms tevreden zijn over het event 100-jarig Brig-Gletsch. Gelukkig zijn er ook leuke aangelegenheden. Iedere sponsor is natuurlijk belangrijk, maar om de “grotere” sponsoren meer te binden is er afgelopen zomer weer het “Gönner-event” gehouden met een dagtocht naar de Rigi. Lid van de Gönnergruppe word je als je in een jaar meer dan CHF 2000,-- schenkt. En het is nu al een groep met 200 leden. Minder mooi is de situatie van “das Blau Haus”. Er hoeft niet veel meer te gebeuren of het dak schijnt in te storten. Kosten voor renovatie zijn meer dan CHF 400.000,--. En daaraan gekoppeld de mening van de DFB dat Realp als uitval11

basis voldoende is ondanks de meerdere ritten over de Furkapass. Dat alles maakt dat we ons niet moeten verbazen dat met het grote gebrek aan geld er voor gekozen wordt om “das Blauhaus” op te geven als steunpunt. Als iemand er geld voor over heeft, dan is het misschien wel te koop. Kunnen we er altijd nog een Burger King of Mac-Donalds in vestigen. Interessant is wel dat er al plannen en vergunningen waren om het grootschalig te renoveren. Helaas zal het er vermoedelijk niet van komen. De woeste Rhône wordt, als de regering het goedkeurt, binnenkort nabij het Depot in Gletsch ingedamd. Er mag dan maximaal 20 m3 (met een klein stuwmeertje) worden onttrokken waardoor het maar een miezerig beekje wordt. In Oberwald komt dan een energiecentrale. Mooie ideeën zijn er nog steeds. Een wagenremise in Oberwald zou toch wel heel leuk zijn. Om het goedkoop te houden zijn er plannen voor een houten loods. Wel zijn er zorgen over teveel vocht in de loods, wat funest is voor de houten wagons. Anderen zijn dan weer bang dat er dan ook een werkplaats bij moet komen enz. enz. Waar de DFB

groot in kan zijn. Een ander idee is het ombouwen van de geschonken benzinewagen naar diesel. Alleen de ombouw kan worden gebruikt en al het andere moet worden vervangen. Verdere onderzoeken volgen en geld, ja dat is er de eerste jaren ook niet voor. Maar je weet maar nooit. De DFB verrast ons wel eens. De Reussohle blijft het grootste probleem en daar gaat het meeste geld met de hoogste prioriteit naar toe. Een mooi idee dat misschien wel wordt verwezenlijkt is het uitbreiden van het aantal ritten in de late namiddag en vroege avond. De bezetting is er overdag al en dan is de uitbreiding de moeite waard om te onderzoeken. Voor volgend jaar is werkweek 35 genoteerd in CH, maar aangekondigd is dat secties niet per definitie ieder jaar daarvan zeker kunnen zijn. Verder wordt de standplaats vanaf volgend jaar vermoedelijk altijd Realp. Vreugdevol was de melding dat het kwartaalblad Dampf an der Furka wordt gemoderniseerd met ingang van het volgende nummer. Het modern gestileerde proefexemplaar heb ik gezien en is gemaakt door ….. de dochter van “onze” Bernd. Een ander succes afgelopen zomer waren de placemats in de restaurants met informatie over de Dampfbahn met een scheurkaart voor het winnen van enkele treinkaartjes. Dit wordt misschien volgend jaar weer herhaald. Belangrijk is het krijgen van adressen.

In het Blauhaus in Gletsch moet veel geld worden gestoken om het bewoonbaar te houden. (foto Jeroen Wolff) 18

De Tandstaaf

(Advertentie)

Vakantie-appartement te huur in Braunlage-Hohegeiss

Stoom afblazen in de Harz? Stoomliefhebbers opgelet: In Duitsland, op 500 kilometer van Utrecht, ligt de Harz, hèt stroomtrein-walhalla van West Europa !! Wij verhuren in “Appartementhotel Panoramic Hohegeiss” in de Harz op de 12e etage een gerenoveerd 2½kamerappartement met een schitterend uitzicht over de Harz (groot balkon op het zuiden).Panoramic heeft een restaurant, 2 bars, kegel- en bowlingbanen, poolbiljarts, midgetgolf en een 22m1 binnenzwembad met sauna en fitnesruimte. De Harz, een middengebergte en schitterend natuurgebied, heeft toppen tot 1.142m en is daardoor tevens een aantrekkelijk skien langlaufgebied (Braunlage, 13km piste, top op 970m, sneeuwinstallatie). HSB: in de directe omgeving van het appartement (4km) liggen de stations Benneckenstein en Sorge, en op 20 minuten rijden ligt station Drei Annen Hohne. Nieuwsgierig? Ga naar www.micazu.nl en kies Duitsland > Harz > Hohegeiss. Voor info en reserveringen: Henk Huisman, 06 460 870 40 of [email protected]

Nummer 3, herfst 2014

19

Over Ons - VFB Sectie Nederland Informatie over de vereniging

Bestuur

Oprichting De vereniging is opgericht op 12 mei 1990, als onderdeel van de Zwitserse Verein FurkaBergstrecke (VFB)

Voorzitter Peter Steenmeijer Laan van de Mensenrechten 142 7331 VS Apeldoorn 055 - 5337597 [email protected]

Missie De Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland zet zich in voor het behoud van de historische Furka-Bergstrecke in Zwitserland. De vereniging De VFB Sectie Nederland is onderdeel van de internationale vereniging VFB. De VFB biedt haar leden op allerlei manieren de gelegenheid om zich actief in te zetten binnen de vereniging en informeert hen via het Nederlandse blad ‘De Tandstaaf’, het Zwitserse blad ‘Dampf an der Furka’ en via internet. Giften Giften voor de Sectie Nederland zijn altijd van harte welkom op rekening NL33 INGB 000 6240 212 ten name van Verein Furka-Bergstrecke Sectie Nederland te Almelo. Kijk voor meer informatie op onze website, www.furkabahn.nl Fronarbeit (vrijwilligerswerk) Een belangrijke taak van de vereniging is het onderhoud van de spoorlijn. Hiervoor reizen jaarlijks vele vrijwilligers af naar Zwitserland om zo actief een bijdrage te leveren aan het behoud van de lijn. Ook u kunt meehelpen! Kijk voor meer informatie op onze website, www.furkabahn.nl

Secretaris Henk Huisman Munnikhofsestraat 29 6653AB Deest tel. 06 - 46087040 [email protected] Penningmeester en ledenadministratie Gerard Geist Wanschersdwarsweg 4 7603 NS Almelo tel. 0546 - 867214 [email protected] [email protected] Public Relations Peter Westmijze Keizershof 112 6834 DK Arnhem tel. 026 - 3215699 [email protected] Jeroen Wolff Worringer Straße 7 D-40211 Düsseldorf (Duitsland) tel. 06 - 38315397 [email protected]

Colofon

Lid worden?

De Tandstaaf Is een uitgave van de VFB Sectie Nederland en verschijnt 4 keer per jaar.

Als u het werk van de vereniging wilt steunen, kunt u lid worden. Als lid krijgt u altijd als eerste de actuele informatie en krijgt u korting bij diverse sponsoren én bij de DFB in Zwitserland. Ook kunt u als lid de handen uit de mouwen steken tijdens één van de Fronarbeit-weken in Zwitserland en zo bijdragen aan het behoud van de spoorlijn.

Abonnement Een abonnement op de Tandstaaf kost € 10,per kalenderjaar (buiten Nederland € 13,50). Samenstelling: Diederik van Nimwegen Jeroen Wolff Eindredactie:

Het bestuur

Redactieadres: Diederik van Nimwegen Nieuweweg 45D 2132CL Hoofddorp tel. 06-13049622 [email protected] Adverteren Mail naar [email protected], of neem contact op met Diederik van Nimwegen

Het lidmaatschap van de VFB kost u slechts € 45,- per kalenderjaar. Een gezinslidmaatschap kost € 67,50 (beiden excl. Tandstaaf) Wilt u lid worden, of wilt u meer informatie, dan kunt u contact opnemen met de penningmeester. Weet u iemand met interesse voor treinen of een ‘ontspannende’ werkweek? Meldt hem of haar dan nu aan!

Foto: Peter Witkop