de slag met manifest Stichting aan I I I Partijbestuur Opinie over borrels en uitstapjes Even voorstellen: het vernieuwde Aan de Nieuwe

• •

Informatie- en opinieblad voor actieve SP-leden Verschijnt1 2 keer per jaar, derde jaargang nummer 5, 17 mei 2001

Stichting aan

de slag met Even voorstellen: het vernieuwde

Partijbestuur

manifest I I I

Aan de Nieuwe conomie kunnen ze in gokstad Las Vegas nog een puntje zuigen

Opinie over borrels en uitstapjes

Nieuwe bezems vegen schoner Kamerleden en andere SP'ers schrijven regelmatig interessante opinie artikelen in dag- en vakbladen. Spanning geeft in elke uitgave een overzicht van de recente opinies. De artikelen zelf kun je vinden op Internet (http:j ;www.sp.nl/tegenst/theoriejopinies). Je kunt ze ook telefonisch bestellen bij Marga Berendse en Jolanda Bottse (010 243 55 55). Noem dan wel het codenummer van het artikel dat je wilt hebben.

Onlangs vond de eerste vergadering plaats van het sterk vernieuwde partijbestuur. Na de verkiezingen op de regioconferenties zijn er 26 nieuwe bestuursleden aangetreden. Meteen op de eerste bijeenkomst konden we vaststellen dat er werk zat is, met binnen een jaar zowel raads- als

Voorkom een euthanasieklimaat Bob Ruers, NRC 11 april 2001

Kamerverkiezingen. In de komende maanden moet het Partijbestuur met voorstellen

Behalve de christelijke partijen stemde ook de SP in de Eerste Kamer tegen het wetsvoorstel van de regering. Bob Ruers legt uit wat de redenen waren.

komen over het concept-verkiezingsprogramma voor de Kamerverkiezingen, een

MfiehiQ

voorstel voor de landelijke kandidatenlijst en een oordeel over waar we gaan meedoen aan de gemeenteraadsverkiezingen.

De goede dood Jan Marijnissen, Roodkoper, april 2001

Ondertussen moet het proces doorgaan dat we op ons congres van 1 mei 1999 onze basis. En we moeten ons blijven doen

ftgnja

gelden als een partij voor wie verkiezingen

Cursus Lokale Politiek

weliswaar een belangrijk middel zijn, maar zeker niet het enige doel in ons leven.

(voor aspirant raadsleden) 16 juni, Eindhoven, Schiedam

De acties die inmiddels overal in gang zijn

en Zwolle

in gang gezet hebben: de versterking van

tegen de uitverkoop van de publieke zaak vragen veel aandacht van onze afdelingen

Partijraad

maar natuurlijk ook van het partijbestuur.

23 juni, Amersfoort

Verder moeten andere mensen die in actie komen op onze solidariteit en steun kunnen rekenen, zoals nu weer de werkers in

Zomerschool 30 juli - 3 augustus Apeldoorn

de zorg. Als je alles achter elkaar zet, lijkt het een

Festival Tomaat

hele berg werk die we te verzetten hebben.

16 september Heeswijk-Dinther

Dat is het ook- maar gelukkig helpt de ene activiteit de andere. In de verkiezingscampagne worden veel mensen actief. Uit die mensen kunnen we nieuwe kaders werven. En de acties die we voeren hebben niet als doel maar wel als bijkomend gevolg toenemende sympathie van de SP, en dat zullen we bij de verkiezingen zeker merken. En een partijbestuur dat zich met zoveel zaken bezig moet houden op zo'n korte termijn is ook erg snel ingewerkt en leert veel in weinig tijd. Als het goed is, moetje daar snel de resultaten van gaan merken. Hou ons in de gaten!

2

Spanning Spanning verschijnt 12 keer per jaar en is bestemd voor actieve SP-leden. De afdelingen van de SP beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. Aan- en afmelden van abonnees: schriftelijk bij de SP-administratie, Vijverhof· straat 65, 3032 SC Rotterdam. Fax (010) 243 55 66. e-mail: [email protected] Spanning wordt uitgegeven onder verantwoor· delijkheid van het Partijbestuur van de SP. Eindredactie: Peter Verschuren. Redactieadres: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam telefoon (010)243 55 31 fax (010)243 55 65, e-mail: [email protected]

Spanning • 17 mei 2001

De 'goede dood' is omgeven met veel dilemma's. Wat betekent zelfbeschikkingsrecht? Wat is de relatie tussen een nieuw verworven vrijheid gebaseerd op een wet en een mogelijke maatschappelijke ontwikkeling in de richting van onvrijheid? Goedkope medicijnen alleen helpen Afrika niet Agnes Kant en Ewout /rrgang, Volkskrant 18 april2001

Westerse medicijnproducenten proberen via de rechter te verhinderen dat Zuid-Afrika goedkope aidsremmers op de markt brengt. De verdediging van de farmaceuten snijdt geen hout. Afrika is voor hun omzet van geen enkel belang. Non-vaccinatiebeleid is te onduidelijk Remi Poppe, Agrarisch Dagblad, 25 april2001

Waarom wijken de maatregelen van het non-vaccinatiebeleid af van andere in internationaal verband overeengekomen maatregelen?

Mfi.UM

Zeven paarse jaren hebben het gezondheidsgat vergroot Agnes Kant en lneke Palm, De Limburger, 3 mei,

Als minister Borst wil dat sociaal-economische gezondheidsverschillen in 2020 met een kwart zijn afgenomen, moet ze zich hard maken voor échte armoedebestrijding en verkleining van de inkomensverschillen, forse investeringen in zorg en onderwijs, en verbetering van de woon-, leef- en arbeidsomstandigheden.

OZB-aanslagen toch fors gestegen? Doe er wat aan! In alle gemeenten zijn rond I maart de waardebeschikkingen verstuurd van de OZBhertaxatie. De waarde van de huizen is over het algemeen fors gestegen, maar dat wil niet zeggen dat ook de Jasten fors \erhoogd zijn. De gemeenten kunnen immers hun OZB-tarieven verlagen, zodat de opbrengst gelijk blijft. Toch kunnen er ook dan nog problemen komen, bijvoorbeeld als goedkope woningen meer in waarde gestegen zijn dan dure. Op Kamervragen van Agnes Kant antwoordde Staatssecretaris Bos dat juist goedkope woning,en minder in prijs stijgen dan

dure. Dat blijkt echter niet overal het geval te zijn . In Amsterdam en Dordrecht bijvoorbeeld zijn de sociale huurwoningen juist relatief harder gestegen. In Dordrecht zijn flats 65 procent duurder geworden en vrijstaande woningen 27. In Amsterdam zijn in vooroorlogse wijken de prijzen van kleine, dikwijls zeer slechte, woningen gestegen met 400 procent, het dubbele van het stedelijk gemiddelde. Afdelingen kunnen hiermee aan de slag, door cijfers op te vragen over de waarde-ontwikkeling van de verschillende woningtypen. Blijkt dat goedkope hui-

zen veel meer in waarde gestegen zijn, dan kan bijvoorbeeld B&W gevraagd worden bij de Kamer aan te dringen op wijziging van de WOZ. Ook kan de gemeente zelf de lastenstijging temperen. De stijging van de aanslag kan voor een nieuwe belastingperiode ·worden afgetopt tot maximaall30 procent van de vorige periode. En er kan een ingroeiregeling komen. Die houdt in dat je het eerste jaar

Culemborgers maken kennis met hun stad liDe afdeling Culemborg nodigt Inwoners uit om onder deskundige leiding nader kennis te maken met de historie van, en li!e natuur in en rondom het '~tadje. Er vond inmiddels een sstadswandeling plaats en binrueokort is er een natuurexcur'iie. 'Culemborg is een mooi h 1\~\ori.sch s\adje, maar heel Vt-~ee\ inwoners kennen de historie rie helemaal niet,' vertelt Philip Oosterlaak. 'Je vindt het al snel gtjlewoon.' De stadswandeling w 1rerd geleid door een VVV-gids dûie een groep van acht mensen c.door de stad voerde. De SP had l:een en ander aangekondigd in hhaar inlegvel en in de krant.

Oosterlaak: 'Het werd heel erg gewaardeerd door de mensen en het was best een succes. Bijkomend voordeel voor ons is, dat we op deze manier met allerlei clubjes in contact kunnen komen die zich met bijvoorbeeld de Romeinse opgravingen en andere monumenten in Culemborg bezighouden. Met ongeveer hetzelfde idee organiseren we ook natuurexcursies.' De natuurexcursie van 20 mei gaat naar de 'Put van Buren' en wordt geleid door iemand van de Natuuren Vogelwacht. Info: Philip Oasterlaak

hoogstens 15 procent betaalt bovenop de oude aanslag, het tweede jaar 30 procent, enzovoort, tot de hoogte van de vastgestelde aanslag is bereikt. Beide opties (aftoppen en ingroeien) moeten wel eerst door de gemeenteraad in de belastingverordening worden geregeld, voordat ze daadwerkelijk kunnen worden ingevoerd. Info: Paulus Jansen (070) 318 38 02

Het wiel is al uitgevonden 'Beter goed gejat, dan zelf geschreven,' Is het motto van veel popmuzlkanten. En gelijk hebben ze. Voor de afdelingsactiviteiten op de pagina's 'Uit het land', mag gerust hetzelfde gelden. Sterker nog: dat raden we zelfs aan. Ga niet zelf het wiel uitvinden, maar maak gebruik van de ervaringen elders. En denk niet: dat Is een zaak van de afdelingsvoorzitter. Als je vindt dat een beschreven Initiatief navolging verdient In jouw afdeling, vraag daar dan om. Voor aanvullende Informatie over de voorbeelden kun Je terecht biJ de contactpersoon waarvan het telefoonnummer vermeld staat. sl~cht

(0345) 530 576

Spanninge17 mei 2001

3

•

Tevreden terugblik op Haagse 1 Mei-viering Als één van de weinige maakt de afdeling Den Haag veel werk van de 1 Mei-viering. De afdeling is de motor van het samenwerkingsverband van onder andere FNV, Groen Links, SAP,

De aanmoedigingsprijs van de vijfde plaats gaat naar OSS. Ook daar is eindelijk het besef doorgedrongen dat een kerngroep rond het bestuur van enorm belang is voor de groei van de afdeling. De groep is inmiddels twee maal bij elkaar geweest: de laatste keer met 15 mensen. Op vier de afdeling TILBURG die een koffieavond organiseerde over de globalisering, waarop het onderwerp uitgediept werd aan de hand van concrete voorbeelden (Nike en Chiquita). De derde plaats is voor VELDHOVEN vanwege haar doeltreffende idee voor de verspreiding van ouderenkranten. Alle oudere leden kregen een brief met de vraag hoeveel kranten zij onder vrienden en kennissen zouden kunnen verspreiden. Maar liefst 10 procent van de oudere leden reageerden hier positief op. HELMOND krijgt de tweede plaats. De gemeente wilde een snoepreisje naar Berlijn organiseren dat 2000 gulden per raadslid zou kosten. Na SP-protesten werd het plan drastisch bijgesteld. Ten slotte, de eerste plaats voor DE BILT voor haar actie tegen een industrieterrein dat volgens de gemeente alleen maar geplaatst kan worden aan de voet van huurwoningen in Bilthoven. De afdeling presenteerde echter zes alternatieve locaties en deelde tot grote woede van de wethouder pamfletten uit op een informatie-avond voor ondernemers die zich op het industrieterrein willen vestigen.

4

NCPN, SP, Haags Vredesplatform, Speerpunt en de Koerdische Arbeidersvereniging dat op 1 mei een demonstratieve tocht organiseerde en een avond met sprekers en muziek. Wat levert dat op voor de afdeling? Voorzitter Ingrid Gyomerei: 'Goede publiciteit, vooral gericht op het verschil tussen SP en PvdA, en verdieping van de contacten met de mensen van de andere organisaties. Aan de viering hebben zo'n 350 mensen meegedaan, die er enthousiast over waren.' Volgend jaar weer, dus? 'Dat weten we nog niet. Wat wel wat tegenviel, was de inzet van onze samenwerkingspartners. Die is voor verbetering vatbaar, en daar gaan we met hen over praten.' Info: Ingrid Gyomerei (070) 364 11 08.

Besloten of openbaar? Hoe ga je om met een besloten vergadering waar zaken aan de orde zijn die in de openbaarheid horen? Bijvoorbeeld zo. De raad van De Bilt vergaderde in beslotenheid over het idee om het gemeentehuis in de geannexeerde gemeente Maartensdijk af te stoten, terwijl alle partijen in hun verkiezingsprogramma opgenomen hadden een soort hulpsecretarie plus trouwzaal open te houden. 'Dit moet openbaar', eiste SP'er Dirk van Kekem, 'en hierover moet de bevolking geraadpleegd worden.' Na zijn gedram in de vergadering werd besloten dat het verslag openbaar gemaakt zou worden. 'Ik heb toen de volgende dag een journalist gebeld, en verteld wat er gaande is - overigens zonder alle financiële details te noemen. Er is vervolgens veel publiciteit over gekomen. Maar niemand uit de raad heeft mij erop aan durven vallen.' Info: Dirk van Kekem, (030) 221 07 59.

Organiseer eens een werkbezoek voor de raad Nadat de Amsterdamse SPfractie voorstellen ingediend had om het leerlingenvervoer te verbeteren , was het lang stil. B en W broedden op een reactie, maar hadden weinig haast. 'Na overleg met een ZMOK-school hebben we toen voorgesteld dat de raadscommissie een werkbezoek zou brengen' , vertelt raadslid Remine Alberts. Het voorstel werd overgenomen en de commissie plus wethouder, ambtenaren en een vertegenwoordiging van vervoerder Connexxion toog naar de

Spanning• 17 mei 2001

school. 'In het debat dat we daarna eindelijk voerden over onze voorstellen, kregen we uitgebreide complimenten. Het officiële pre-advies - dat gemaakt was vóór het werkbezoek - was erg afhoudend. Maar in het debat was de toon heel anders. De wethouder gaat overleggen met de deelraden en liet weten dat het leerlingenvervoer misschien toch beter weer centraal geregeld kan worden. Dat is exact onze grootste eis.' Info: Remine Alberts (020) 404 43 93.

•

•

Een borrel te veel vertroebelt ook de politieke blik , u 7 jaar geleden zat ik met andere raadsleden en het college van B en W te praten over het Zoetermeerse standpunt over &et Stadsgewest. Plaats van handeling: een chique golfclub. Voor mij een trommeltje met boterhammen . De anderen aten krabcocktail. Dat leverde toen een aardige c!l cussie op over de besteding van belastingcenten aan diners, rtisjes en borrel s. Mensen in het algemeen - en
steun aan ons. Respect van andere raadsleden is hooguit mooi meegenomen. Deze weg duurt weliswaar lang, maar je maakt je niet kwetsbaar. Van dat voordeel moeten we ook de aanstormende generatie raadsleden doordringen . Van anderen - en soms van SP'ers - hoor je allerlei redenen om toch maar 'bescheiden' met reisjes, borrels en diners mee te doen. Het zou gemakkelijker resultaat opleveren, het persoolijke en het zakelijke moeten gescheiden worden , je krijgt belangrijke informatie, het zijn ook mensen met wie je samenwerkt, je moet je niet isoleren . Allemaal smoezen. Immers: de beste resultaten behalen we als we mensen organi seren; echt belangrijke informatie krijg je toch niet via je politieke tegenstanders, door prettige omgangsvormen en respect voor de mening van je tegenstanders isoleer je je niet, en persoonlijk heb ik er moeite mee een borrel te gaan drinken met iemand die zojuist bijvoorbeeld een bibliotheek dichtgegooid heeft. Wat er wel gebeurt: voor je het weet ben je stamgast in herberg ' De vrolij-

ke achterkamer', en dat kun je als SP' er de mensen niet uitleggen. Pleit ik hiermee voor absolute drooglegging? Nee. We moeten ons niet opstellen als iemand die na de oorlog niet meer het bos is uitgeweest Een boterham en een kop koffie tussen een middag- en avondvergadering moet kunnen. Een drankje bij het afscheid van een raadslid ook. Maar ik zou hetzelfde principe adviseren als bij genetische manipulatie: 'nee, tenzij'. Tenzij het het directe belang van gewone mensen dient en je hen dat ook kunt uitleggen, en je je onafhankelijkheid behoudt. Daarbij moeten de kosten wel in goede verhouding tot het doel staan. Tot slot een aantal quizvragen om jezelf te testen. Elke met ja beantwoorde vraag levert een punt op: • Ik ga naar een borrel van een afscheid van een raadslid; • ik ga een avondje uit met de oppositie; • ik neem deel aan een cultureJe reis naar een zusterstad; • ik ga drie dagen 'de hei op' om de keuze van ee nieuwe burgemeester te bespreken;

Spanning• 17 mei 2001

Hoe •gezellig' moet je zijn als SP-volksvertegenwoordiger? Of: hoe consequent moet je je verre houden van alle mogelijke uitstapjes en recepties? Want we zitten er immers voor de mensen, en niet om op kosten van de gemeenschap een leuke tijd te hebben. Toch? In deze Spanning de visie van fractievoorzitter Paul Jonas uit Zoetermeer op dinertjes, borreltjes en snoepreisjes. Volgende keer graag jouw bondige reactie, liefst per e-mail. Het adres van de redactie vind je op bladzijde 2. Bijdragen moeten uiterlijk op 27 mei binnen zijn.

• ik ga om dezelfde reden een dag vergaderen op het stadhuis waar voor de inwendige mens gezorgd wordt; • ik eet mee van een broodmaaltijd tussen een middagvergadering en een kort daarop geplande avondvergadering; • ik mag de auto van de burgemeester met chauffeur lenen om de binnestact van Nice te bekijken; • ik ga naar een borrel, georganiseerd door de aannemer van een te bouwen nieuw cultuurcentrum; • de geheime bespreking van de nieuwe stadsuitbreiding vindt plaats in een duur restaurant annex zalencomplex. Ik maak daar geen probleem van. • ik ga mee op een excursie langs alle zorginstellingen en krijg de hele dag eten en drinken gratis aangeboden. Beneden de 4 punten ben je wel erg streng, tussen 4 en 7 kan, en boven de 7 ben je corrupt. Door reisjes, borrels en dergelijke steeds kritisch te volgen en waar ze niet door de beugel konden, aan de kaak te stellen, zijn de etentjes in Zoetermeer vaak veel soberder geworden, wordt voor reisjes een eigen bijdrage gevraagd en is het declaratiegedrag minder uitbundig dan voorheen. Meedoen dan maar? Nee dus. Paul Jonas, Zoetermeer

5

Prinsjesdag 2000 leek de politiek -in navolging van het opinieverhaal van Marijnissen?- de tekorten in de publieke sector ontdekt te hebben. Naar goed Haags gebruik werd er dus een commissie in het leven geroepen die moest onderzoeken hoe erg de problemen zijn- en wat er moet gebeuren. Dat werd de commissie Van Rijn, genoemd naar haar voorzitter. In februari kwam de commissie met haar conclusies. 'Het rapport Van Rijn bevestigt wat iedere willekeurige verpleegkundige, onderwijzer en politieman al jarenlang roept: er zijn structurele investeringen én forse maatregelen nodig om de knelpunten in de publieke sector op te lossen. Nu dit keihard zwart op wit staat, heeft het paarse kabinet geen enkel excuus meer om de noodzakelijke investeringen niet te doen. Ook niet de wurgende houdgreep van de Zalmnorm,' reageerde Jan Marijnissen.

Vergelijkbare geluiden waren in de aanloop naar haar congres ok te horen binnen de PvdA. Op het congres zelf wisten Kok en Melkert de rijen echter eenvoudig te sluiten met de opmerking dat het bij de Zalmnorm Jeehts om de 'techniek' gaat, en dat de PvdA wel degelijk fors van leer zal trekken bij de Voorjaarsnota. Dat zal echter tegen\ allen. In het Torentje hebben Zalm, Melkert en Kok zelf de ooe\ inmiddels afgeregeld: er ordt volgend jaar extra geld Mitgegeven, maar de Zalmnorm thlijft intact. 'Niemand heeft wolledig gekregen wat hij of zij wilde,' zei minister-president Kok in het Parool. 'Maar de formidabele omvang van de extra uitgaven valt niet te ontkennen .' ou, laten we eens kijken. Het l:abinet zal volgens de Voorjaarsnota per jaar bijna acht miljard gulden extra uitgeven, een miljard meer dan wat er dit jaar ex.tra uitgegeven wordt. Het

grootste gedeelte gaat naar zorg (3,1 miljard), onderwijs (2,1 miljard) en veiligheid (I ,2 miljard). Van de uitgaven is ongeveer de helft bestemd voor verbetering van de arbeidsvoorwaarden in de collectieve sector, vooral de salarissen in het onderwijs en de zorg. Het geld is door Zalm creatief bij elkaar gesprokkeld door op alle begrotingen te kijken naar bedragen die niet volledig zijn uitgegeven. Hier en daar zijn ook bezuinigingen · gevonden. Acht miljard is veel geld. Maar veel minder dan het extra inkomsten in 2002, die op 30 miljard geschat worden. En: is acht miljard ook genoeg, gezien de omvang van de problemen? 'Nee, het is veel te weinig,' reageert fractiemedewerker gezondheidszorg Ineke Palm. 'Voor de verbetering van de arbeidsvoorwaarden is over twee jaar minder dan twee miljard uitgetrokken, terwijl het veld

aangeeft minstens vier miljard nodig te hebben . Dito voor het verhelpen van de wachtlijsten, de werkdruk en de algehele verschraling van de zorg: anderhalf miljard, terwijl het dubbele nodig is.' Onderwijsmedewerker Jasper van Dijk: 'Het gemiddelde wat de rijke landen uitgaven aan onderwijs ligt op 6,5 procent van het bruto binnenlands product. Nederland zit op 4,5 procent. Om op het gemiddelde te komen, moeten de onderwijsuitgaven niet met twee, maar met twaalfmiljard omhoog.' 'Een-nul voor Zalm ', concludeert fractiemedewerker financiën Ewout Ingang dan ook. 'Wat Melkerten Kok er ook van zeggen. Ze presenteren het wel als een overwinning, maar we zijn het inmiddel s van de PvdA wel gewend dat ze roepen: kijk eens wat wij er nog uit hebben weten te slepen. Natuurlijk is iedere gulden meegenomen, maar dit geromn1el in de marge zet geen zoden aan de dijk. De problemen worden er volstrekt niet mee opgelost. Van Rijn heeft weliswaar geen bedragen genoemd, maar als je nagaat op hoeveel gebieden hij verbeteringen aanbeveelt, wachtlijsten, salarissen, werkdruk, noem het maar, kom je al snel uit op 15 tot 20 miljard voor zorg en onderwijs.' NS-acties worden steeds politieker De werkers in de publieke sector hebben dus alle reden om boos te zijn, en in actie te ko-

Spanninge17 mei 2001

men. En in toenemende mate gebeurt dat ook. 2001 heeft al stakingen gekend van NS-personeel, leraren, ziekenhuispersoneel en zelfs huisartsen . Een rondje langs de velden: Na wekenlang gerommel , onderhandelingen, stakingen en afgewezen akkoorden is het nu even stil in het NS-conflict. Een Belgische hoogleraar vervoersecanomie onderzoekt de gevolgen van het nieuwe dienstrooster, en vervoersbonden VVMC en FNV leggen het laatste akkoord voor aan hun achterban . 'De kans is groot dat ook dit wordt afgewezen,' zegt SP-fractiemedewerker Verkeer en Waterstaat Joost Meilof 'De NoordHollandse FNV leden hebben al laten weten het niets te vinden. ' Aanvankelijk hadden de stakers de publieke opinie op hun hand en zat de directie duidelijk in het verdomhoekje. Later werd het begrip voor de acties minder. 'Klopt,' zegt Meilof 'Ik denk dat dat komt doordat FNV en VVMC allebei hun eigen actie aan het voeren waren. Op een gegeven moment zei de FNV: geen stakingen meer. VVMC is toen wel gaan staken, omdat de FNV een bod van de directie afwees en er dus geen akkoord was. VVMC was het op zich wel eens met wat er op tafel lag, maar had al eerder stakingen aangekondigd wanneer er geen akkoord zou komen. Zoiets is natuurlijk niet uit te leggen. Als die als een blok hadden geopereerd, hadden ze meer steun gekregen van reizigers.' Hoe politiek zijn de acties van het personeel eigenlijk? 'Rede-

7

lijk,' meent Meilof ' De hele reorganisatie is bedoeld om NS klaar te stomen voor de beurs. Het gaat NS niet langer om het vervoeren van mensen maar om geld te verdienen. De acties richten zich niet direct tegen de privatisering, maar de NS' ers zien wel het verband tussen die privatisering en bijvoorbeeld hun dienstrooster en het tekort aan materieel. In de acties komen daardoor steeds meer vraagtekens te staan bij de hele privatisering.'

raamd op het voorzieningenniveau dat in 1985 normaal was.' 'Veel te braaf zijn de onderwijsbonden ,' verzucht fractiemedewerker Jasper van Dijk. De AOB laat weten heel tevreden te zijn met de 1,5 miljard die ze erbij krijgen van Hermans. Een Nieuwe autonomie mooi begin noemen ze het en laten actieplannen voorlopig in lost problemen de kast. En het is echt net niks onderwijs niet op wat Hermans uittrekt. Iedereen in Den Haag, inclusief Adel' Als er in de zorg gestaakt mund is het erover eens dat wordt, is het echt fout,' zegt basisschoolleraren te laag zijn woordvoerder Fulco Seegers van de Landelijke Huisartsen ingeschaald. Ook het onderwijsVereniging. 'Je moet als arts ondersteunend personeel, de conciërge, de amanuensis zitten echt een drempel over. De patiënt is immers te allen tijde het collectief op een veel te laag saallerbelangrijkste.' In het hele laris . Anderhalf miljard dit jaar en 2,2 miljard volgend jaar breit land legden huisartsen een paar dat echt niet recht. En dan gaat dagen het werk neer uit protest het alleen nog maar om de salategen onder meer de magere rissen. Ook het onderhoud aan praktijkkostenvergoeding die minister Borst uitkeert. Seegers: de gebouwen, de schoonmaak'Half februari hebben we de kosten en vernieuwing van het staking al een keer uitgesteld lesmateriaal moet uit de 'gulle gift' van Hermans. Duidelijk is omdat de minister toezegde ons tegemoet te komen. De 70 milnu al dat bijvoorbeeld het vak joen die ze wil uittrekken voor economie enorm in de problede huisartsenzorg is echter veel · men raakt na de invoering van de euro. Volgend jaar rekenen te weinig. De kosten voor de de leerlingen nog steeds in gulpraktijk worden al jaren ge-

8

dens: er is geen geld voor nieuwe boeken. Op sommige scholen leren kinderen zelfs nog dat er twee Duitslanden zijn en er een muur staat in Berlijn. ' Van Dijk verwacht dat de leraren niet lang stil zullen blijven. 'De scholen krijgen een bak geld en alle vrijheid om ermee te doen wat ze willen. Nieuwe autonomie heet dat. Wel, ze zullen er snel achter komen dat ze moeilijke keuzes moeten maken, want om alle problemen op te lossen is er eenvoudigweg onvoldoende geld .' Betrokkenheld SP wordt altijd gewaardeerd

Vanuit de Kamerfractie krijgen de opstandige werknemers in de publieke sector alle steun. De contacten zijn uitstekend, in de debatten pleit de SP consequent voor maatregelen die écht hout snijden en met het comité Zorg voor Iedereen, opgezet vanuit de Kamerfractie, wordt de strijd voor een toegankelijke zorg gekoppeld aan die voor fatsoenlijke werkomstandigheden. Maar niet alleen de Kamerfractie meldt zich aan het front. Een uitstekend voorbeeld van samenwerking met de direct betrokkenen in de strijd voor de publieke zaak, is de campagne tegen de verkoop van busbedrijf BBA aan een Franse multinational. Onder het motto Brabant aan de Seine, non merci

Spanning • 17 mei 2001

werken afdelingen en statenfractie van de SP samen met chauffeurs, OR en FNV. Protestkaarten worden niet alleen op actiekraampjes verspreid, maar ook op heel veel bussen. Hoe kan zo'n gezamenlijke actie tot stand komen? Statenlid René Roovers: 'We hadden al goede contacten met de chauffeurs voordat de mogelijke verkoop speelde. Dat helpt natuurlijk. Maar iedereen is in de gelegenheid om rond een dergelijk thema aan de slag te gaan . Watje altijd kunt doen- en wat zeer op prijs gesteld wordtis dat je naar de OR of een hondsafdeling toegaat en vraagt hoe denken jullie erover? Vaak kun je ook voor hen wat betekenen, doordat wij informatie hebben over de politieke kant van de zaak. Geen geheime gegevens, wel onbekende.' 'Kun je op één of andere manier samen iets opzetten, dan moetje die kans zeker aangrijpen. Een OR en een FNV hebben uitstekende mogelijkheden, die wij niet hebben. Zij kunnen veel beter de betrokken werknemers bereiken. In zo' n samenwerking moet je wel investeren, en je moet het zorgvuldig doen. Je moet er gewoon zijn, wanneer je partners je nodig hebben. En je moet beseffen dat ieder zijn eigen positie heeft. De belangen lopen voor een groot deel parallel -anders is er geen gezamenlijke actie mogelijk - maar niet

helemaal. Zodra de bond en de OR er het maximale voor het personeel uitgehaald hebben, zullen ze niet om politieke redenen doorgaan. Hun verzet tegen de privatisering bijvoorbeeld, stopt zodra er garanties zijn dat de werknemers er op geen enkele manier minder van worden. De OR voert geen actie voor gratis openbaar vervoer.' 'a de kaartenactie en een manifestatie organiseren SP en FNV nu een symposium over de pri~atisering van het openbaar verer. Roovers : 'Je moet telkens 11ieuwe initiatieven nemen : de ooel onder druk houden , zorgen cdat je in het nieuws blijft. En je 1moet het goed doen - niet halflbakken. Aansprekende sprekers, e;een puike locatie en een volle taal. Wij hebben alle SP-leden 110 de provincie uitgenodigd, de lBBA-werknemers, de organisaUies van ouderen en gehandicapten. En ook de andere partijen ulie aan de di scussie meedoen ebben een stapel uitnodigingen gekregen.' Spoor- en zorgdebatten zijn uitstekende middelen

peelt er geen actueel privatisennngsvoomemen, dan biedt de ,l!)gemene ontwikkeling in delen van de publieke sector voor elke ilieling mogelijkheden voor 001 goed openbaar debat. Een

discussie die duidelijk maakt waar de SP staat- en die nuttige contacten oplevert. Hengelo, Alkmaar en Rotterdam hebben inmiddels een geslaagd 'spoordebat' georganiseerd, Drachten zette onlangs een di scussie op over de zorg. De ervaringen zijn hetzelfde: als je het goed aanpakt, levert het je veel op. Maar hoe doe je dat: goed aanpakken? Af del ing s team medewerker Hans van Leeuwen brandt meteen los. 'Probeer de avond samen met anderen te organiseren. Bijvoorbeeld een vakbondsafdeling, een huurdersvereniging of een ouderenorganisatie. Zorg voor een centraal gelegen locatie, géén hoog podium en een aankJeding die niet bol staat van de tomaten en SP-vlaggen. Je moet sprekers hebben die verschillend tegen de zaak aankijken : niet alleen mensen die het helemaal met je eens zijn, en verder natuurlijk een goede discussieleider - bijvoorbeeld een presentator van de lokale of regionale radio. Houd het kort: van 8 tot 10 met halverwege een pauze. Geef de zaal gelegenheid mee te discussiëren bijvoorbeeld na de pauze, en organiseer dat. Geen interruptiemicrofoon, maar iemand die de zaal ingaat en de microfoon vasthoudt. Nodig niet alleen je eigen leden uit, vooral ook alle mensen die bij het onderwerp betrokken zijn. Gaat het over de zorg, dan zijn

het de werknemers in de sector, maar ook ouderen- en patiëntenverenigingen, directies van de instellingen, enz. En vergeet ook de pers niet. Stuur ze een uitnodiging en bel er nog even vriendelijk achteraan.' Ook plaatselijk kun je een prima steunbetuiging maken

Actie in de publieke sector, dat vraagt om sympathiebetuigingen van de SP. In de aanloop naar de stakingen in de ziekenhuizen zijn de afdelingen daarom voorzien van informatie over manifestaties en een kant en kJaar pamflet voor op de copyprinter. Ook een voorgedrukte steunbetuiging aan de huisartsen die een week eerder staakten, is rondgemaild . Heeft zo'n adhesiebetuiging zin? 'Beslist', stelt van Hans van Leeuwen. 'Ga maar na, als jij in een staking of andere actie je nek uitsteekt en je krijgt te horen goed zo! dan vind je dat ook fijn . Dat is één goede reden voor een solidariteitspamflet. Een andere is, dat wij in ons verhaal de link kunnen leggen met de acties in andere sectoren en met de hele uitverkoop van het publieke domein . We kunnen er zodoende wellicht aan bijdragen, dat de mensen de politieke kant van hun actie meer gaan beseffen. Bij de wilde treinstaking van decem-

Spanninge17 mei 2001

ber konden we nog een andere rol vervullen: begrip kweken bij de reizigers voor de actie. Uit de reacties bleek dat dat bijzonder gewaardeerd is door de stakers.' De afdeling Haarlem nam rond de huisartsenstaking contact op met de districtshuisartsenvereniging van de KNMG. Dat leidde ertoe dat de vereniging zelf de landelijke solidariteitsverklaring plus de aanvullende steunbetuiging van de afdeling zelf rondfaxte. Raadslid Pieter Eibers: 'We hebben er later nog achteraan gebeld. De steun is erg op prijs gesteld.' Bij de onderwijsacties van maart was er geen landelijke folder waarmee de afdeling naar hun actievoerende leerkrachten konden stappen. P-teammedewerker Jasper van Dijk: 'We hebben wel steunbetuigingen gefaxt en gemaild naar elke school die de Kamerfractie aanschreef. Dat we ze ook naar de afdelingen hadden moeten sturen, zodat die er zelf mee aan de slag konden, is een les voor de volgende keer.' Hans van Leeuwen : 'Maar het ontbreken van een landelijke folder kan natuurlijk nooit een reden zijn om je niet solidair te verklaren. Stap naar de actievoerders toe, mail of fax ze, of maak zelf een folder. De infanteristen van de publieke zaak verdienen alle steun die wij kunnen geven.' e

9

Jtls- de beschaving een kleed is dat mensen door de eeuwen heen samen hebben geweven, dan zien we nu de ontrafeling van dat kleed. ~nneer we als- samenleving niet de moed hebben om dat proces een halt toe te roepen, zullen de gevolgen op termijn zeer ernstig zijn. Het wordt tijd om de mooie verhalen over de zegenrijke werking van de ongereguleerde markt te verwijzen naar de plaats waar ze thuishoren: het rijk der fabelen. Niet alleen op politici, maar op álle burgers rust de verantwoordelijkheid om de uitverkoop van onze beschaving te stoppen en een verdere afbraak van de publieke zaak te voorkomen. '

Zo eindigt het manifest Stop de Uitverkoop van de Beschaving, dat meteen na publicatie op 1 mei de NRC de tongen in beroering bracht. Elke zichzelf respecterende krant en menig radio- en tv-programma zocht voor- en tegenstanders van dit opmerkelijke initiatief om te reageren. Twee vragen kwamen steeds aan de orde: is het werkelijk zo slecht gesteld met de publieke zaak in Nederland? En: in hoeverre gaat het hier om een SP-actie? Jan Marijnissen geeft een toelichting. Gaat het echt zo slecht met onze beschaving?

'Gelukkig gaat het op veel punten nog goed - en precies daarom is het alarmerend hoe snel we op bepaalde terreinen vormen van beschaving inleveren. Om maar wat te nomen: het accepteren dat steeds meer mensen uit vui lnisbakken eten en rondzwerven. Dat oude mensen die verzorging nodig hebben, niet meer op tijd gewassen worden en verschoond. Dat mensen maanden moeten wachten op thuiszorg of opname in een verzorgings-of verpleeghuis. Dat onderwijzers ten einde raad kinderen naar huis sturen wegens gebrek aan personeel. Dat we orkesten opheffen en theatergezelschappen bankroet laten gaan. Dat we zaken waarvan we wisten en eigenlijk weten dat je die het beste door de overheid kunt laten doen, uitverkopen aan een volstrekt niet te controleren 'markt' , zoals de trein, de bus, de leverantie van gas, water en stroom. Dat we kostbare ruimte verpatsen aan projectontwikkelaars in plaats van te behouden voor ons en de mensen die na ons komen. Dat we democratische zeggenschap uitverkopen aan Brussel en Straatsburg. Allemaal voorbeelden die bewijzen dat de beschaving echt in de uitverkoop is.' Stop de uitverkoop van de beschaving is ook de leuze waaronder de SP sinds vorig jaar een groot activiteiten ontplooit. Is het nu gepubliceerde manifest ook een SP-actie?

'Nee, het is een actie van de pas opgerichte stichting met dezelfde naam. Het is juist dat de SP

10

vorigjaar een campagne begonnen is tegen de verloedering van het publieke domein, van de teloorgang van de publieke zaak. We constateerden daarbij dat ons motto veel mensen aanspreekt en de zorg heel breed gedragen wordt. Niet alleen door de leden van de SP maar even zo goed door vele anderen: verpleegkundigen, onderwijzers, politieagenten, kunstenaars, vakbondsmensen. Die overtuigden ons ervan dat het van groot belang zou zijn iedereen de kans te geven zich aan te sluiten bij een verzetsbeweging tegen die uitverkoop. Dan moetje al s politieke partij een stapje opzij doen en het initiatief overdragen aan een breder gezelschap. Vergelijk het met de beweging tegen de plaatsing van kruisraketten in de jaren ' 80 of de campagne voor een brede maatschappelijke discussie over het gebruik van kernenergie. Daarom heb ik begin dit jaar aan onze Partijraad gezegd dat ik contact zou zoeken met mensen van wie gehoopt mocht worden dat zij zouden willen functioneren als trekkers van zo ' n brede, de partijpolitiek overstijgende, campagne. Betrokken mensen, die niet bang zijn hun nek uit te steken. Zo is een bont gezelschap bijeen gekomen dat samen de stichting 'Stop de uitverkoop van de beschaving' heeft opgericht, als breed burgerinitiatief.' Hoe ziet dat gezelschap er uit?

'Arjo Klamer is hoogleraar economie, nu aan de Erasmusuniversiteit van Rotterdam en vroeger aan de George Washington-universiteit in New York, altijd even kritisch, onder andere als het om de Europese Unie gaat. Huub Gosterhuis is theoloog, fi losoof, dichter, oprichter van de Rode Hoed, betrokken bij het filosofisch tijdschrift Roodkoper. Nilgün Yerli is cabaretière en sinds kort ook schrijfster, met een grote betrokkenheid bij de problematiek van migranten in de Nederlandse samenleving. Lees haar recente boek 'De garnalenpelster' maar eens. Freek de Jonge kent iedereen -en iedereen kent hem als buitengewoon betrokken artiest, die als het nodig is buiten ge

Spanning • 17 mei 2001

Stichting Stop uitverkoop beschaving publiceert spraakmakend manifest

Jan Marijnissen:

'Ik denk dat we heel veel mensen achter onze oproep krijgen' baande paden durft te gaan. Dat geldt ook zeker I'OOr Dorien Pessers, bij velen bekend vanwege aar kritische columns in de Volkskrant. Ze is J)lfist en wetenschapper. Harry de Winter is producent van tv-programma's en de grondlegger van IDtv. Sinds een paar seizoenen is hij zelf presentator van het programma Wintertijd. Hij maakt zich !JUte zorgen over de verloedering van de massaInedia en de geweldige impact daarvan op jonge mensen. Mies Bouhuys is schrijfster en heeft ook een grote staat van dienst als mensenrechtenactivist, bijvoorbeeld voor de Dwaze Moeders in Argentinië. Wouter van Dieren is een van Nederlands bekendste milieudeskundigen . Hij is lid van e beroemde Club van Rome. Bob Fosko komt uit e wereld van de cultuur. Hij maakte deel uit van ·oe raggende mannen ' en nu is hij de zanger van Gore Lef. Ook is hij tegenwoordig als tv-presentator aan de slag. Karel Glastra van Loon is nu druk doende met literatuur, maar ken ik hem ook als JJOUrnalist en geëngageerd meedenker in campagmes als 'Nederland in tweeën ?!' . Hij heeft van de jdragen van de bestuursleden een mooi en helder gecomponeerd manifest gemaakt.' Hoe gaat het nu verder?

'De publicatie van ons manifest heeft veel losgemaakt. Heel veel positieve maar ook heel wat kritische reacties in de dagbladen , op radio en tv, die duidelijk maken dat we de vinger op de zere wiek leggen met onze analyse. Nu zoeken we de eerste honderd medeondertekenaars . Daarna moeneo we beslissen over de volgende stappen. Bij het

uitkomen van het manifest hebben we al aangegeven dat het stichtingsbestuur er over denkt om een echte volkspetitie aan regering en parlement te organiseren.' Wat is bij dat alles de bet rokkenheid van de SP?

'Toen ik voorstelde om tot verbreding over te gaan en als SP de zaak in handen te geven van de nieuwe stichting, kreeg ik daarvoor alle steun van de Partijraad. Ik hoop dat als de stichting straks hu lp nodig heeft, bijvoorbeeld bij het organiseren van de volkspetitie, onze afdelingen daar enthousiast op zullen reageren, net als hopelijk vakbondsafdelingen, ouderenbonden, culturele organisaties enzovoorts. Want één ding is duidelijk: het thema wordt door ontzettend veel mensen belangrijk gevonden - het is nu zaak om zoveel mogelijk van ai die mensen achter onze oproep te krijgen om de uitverkoop van de beschaving een halt toe te roepen . Onze afdelingen gaan natuurlijk ook zelf verder met hun acties tegen allerlei vormen van verslonzing van de publieke zaak, waarover we op onze regioconferenties in maart en april hebben gesproken. Daar is nog een heleboel werk te verzetten, zoals we samen hebben vastgesteld. De volledige tekst van het manifest zal afgedrukt worden in de komende Tribune, en is nu al te lezen op www.stopdeuitverkoop.nl. Daar zijn ook de uiterst lovende - reacties te lezen, die al binnengekomen zijn.

Spanning e 17 mei 2001

11

•

1nnen

Vijfde Nota RO 'waardeloos' voor de open ruimte De Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening zal ook voor de gemeenten en provincies grote gevolgen hebben en verdient daarom de nodige aandacht. In het eerste Kamerdebat nadat Pronk zijn ontwerpnota presenteerde, kon Remi Poppe er weinig enthousiasme voor opbrengen. 'Voor de open ruimte is dit een waardeloze nota,' concludeerde hij. 'Een samenraapsel van de ruimtelijke eisen van de collega 's van de minister van VROM.' Poppe gaf aan dat de SP voorstander is van voortzetting van het compacte stedenbeleid in combinatie met een eerlijker verdeling van de schaarste die op de Nederlandse grondmarkt per definitie heerst. Hij hekelde het grote ruimtebeslag voor bouwactiviteiten en de geringe bescherming van het landschap die de introductie door Pronk van de rode en groene contouren biedt. 'Het RIVM geeft aan dat bij ongewijzigd beleid 20 procent van de ecologisch waardevolle gebieden de komende 20 jaar zal sneuvelen. Als je de tabel op pagina 121 doorrekent: 1 ,9 miljoen huizen op

12

85.000 hectare, dan kom je uit op 22 woningen per hectare. Dat is al veel ruimer dan gebruikelijk in de vorige decennia, maar de projectontwikkelaars roepen nu al dat de minister nog minstens 15.000 hectare extra moet regelen om in de woningnood van villabewoners te kunnen voorzien.' Een pleidooi hield Poppe verder voor het bestemmen voor natuurontwikkeling van overbodige militaire complexen in het buitengebied. Pronk vindt dat die complexen binnen een rode contour mogen vallen, wat wil zeggen dat ze herontwikkeld mogen worden als bedrijventerrein of voor de woningbouw. Poppe: 'De terreinen liggen veelal in waardevolle natuurgebieden. Projectontwikkelaars staan drie dik in de rij om er iets leuks van te maken, maar wat ons betreft worden ze niet verpatst aan de hoogst biedende, maar bestemd voor natuurontwikkeling.·

'Winkels op zondag dicht, tenzij .. .' Jan de Wit vindt dat gemeenten niet nóg meer vrijheid moeten krijgen om de winkels alle zondagen open te laten zijn. Hij reageert daarmee op

het voorstel van PvdA en VVD om de zondag te schrappen als verplichte rustdag. ' Hiermee dreigt de zondag, net als de zaterdag, steeds meer een normale werkdag te worden. De SP hecht juist, net als veel mensen, grote waarde aan een collectief rustmoment. En toevallig is dat in Nederland traditioneel de zondag.· De SP vindt het 'etnisch ondernemerschap' dat PvdA en WD als reden aanvoeren geen overtuigend argument. De Wit: 'Een islamitische slager of een joodse bakker kan ook nu al op zondag open zijn en op een andere dag dicht. Het gaat mij erom , dat dit de uitzondering op de regel is. Voor ons geldt dat de winkels op zondag dicht zijn, tenzij ...' Info: Freek lngen Housz: (070) 318 28 09

mee de Duitse staatsschuld af te lossen.' De veieemaildienst kan ongedaan gemaakt worden door #61# in te toetsen . Omdat veel mensen dat niet (meer) weten, vindt Van Bommel dat KNP meer bekendheid moet geven aan het bestaan van die code.

Op de bres voor zeldzame schapenrassen Samen met ChristenUnie Kamerlid Stellingwerf heeft Remi Poppe er bij landbouwminister Brinkhorst op aangedrongen de zeldzame Schoonebekerschapen en Veluwse heideschapen niet vanwege MKZ te ruimen , of daar in ieder geval mee te wachten tot na het advies van het Internationaal Bureau voor Besmettelijke Veeziekten, dat verwacht wordt voor eind mei. Brinkhorst is niet op het verzoek ingegaan.

Klacht tegen voicemailkosten KPN SP-Kamerlid Harry van Bommel heeft bij de OPTA een klacht ingediend over het opheffen van de gratis voicemaildienst door KPN. Volgens Van Bommel is de betaling voor het afluisteren van voicemail veel te laat aangekondigd en bovendien in strijd met Europese richtlijnen voor telecommunicatie . Van Bommel: 'KPN heeft zich diep in de schulden gestoken , onder andere voor een Duitse UMTS-frequentie van 14,3 miljard gulden. De Nederlandse beller helpt nu via KPN

Spanning • 17 mei 2 001

Belspelletjes nu op bordje Justitie Als vervolg op Kamervragen en het rapport Ook Belazerd heeft Jan de Wit een klacht bij Justitie ingediend tegen tvinbelspelletjes. Volgens De Wit zijn de spelletjes duidelijk in strijd met de Wet op de kansspelen en is er geen enkele reden om ze grotendeels te gedogen - zoals staatssecretaris van Justitie Kalsbeek wel doet.

'lijf regioconferenties hebben 26/eden van het Partijbestuur opgeleverd, gekozen uit 38 kandidaten. In een aantal gevallen betreft het oude rotten die al langer deel uitmaken van het ll!ndelijke bestuur. Maar vaak ok zijn het nieuwe gezichten, \lastbesloten om de accenten wat te verschuiven. In alle rregio's hadden zich meer kanuiidaten aangediend dan er bestuurszetels te vergeven waren, zodat overal sprake was van een echte verkiezingsstrijd. fn interviews en via de beantwoording van vragen uit de zaal konden de kandidaten zich op de regioconferenties profileren, waarna de aanwezige leden - voor zover ze stemrecht hadren- hun oordeel velden. Per regio zijn de volgende bndelijk bestuurders gekozen. (Bet aantal hangt af van het aantal partijleden in de betreffende regio.) oord

Hanny Lehrnann (Leeuwarden) Peter Verschuren (Groningen) Geert Zondag (Emmen) oord-Oost

Hans de Boer (Harderwijk) Theo Hofman (Meppel) Hans van Hooft jr (Nijmegen) los Mensink (Deventer) \ l ncent Mulder (Hengelo) oord-West

Arda Gerkens (Amsterdam) eta Meijer (Amsterdam) Hilde van der Molen (Haarlem) Ad Schiedon (Zeist) Zuid-West

Jlillanda Gooiker (Rotterdam) Ingrid Gyömörei (Den Haag) Edith Kuitert (Schiedam) Piet de Ruiter (Leidschendam) Bart Vermeulen (Leiden)

Zuid

Willernieke Arts (Eindhoven) Eric van de Broek (Boxtel) Henk vanGerven (Oss) Paul Huijgen (Tilburg) Henk van der Wal (Eindhoven) Ger Wouters (Schijndel) Zuid-Oost

Jef Kleijnen (Valkenburg) John Kuijpers (Echt) Riet de Wit (Heerlen) Naast de afgevaardigden vanuit de regio's kent het Partijbestuur leden die rechtreeks door het Congres gekozen zijn. Dat zijn: e Herman Beekers (redactieteam) e Marga van Broekhoven (penningmeester) e Gerrie Elfrink (ROOD) e Jules Iding e Ewout Irrgang ( P-team) e Jeannette de Jong e Tiny Kox (secretaris) e Marianne Langkamp (P-team) e Hans van Leeuwen e Jan Marijnissen (voorzitter) Tot slot hebben ook de volgende fractievoorzitters uit hoofde van hun functie zitting in het Partijbestuur: e Erik Meijer (Europees Parlement) e Bob Ruers (Eerste Kamer) Daarnaast zijn er enkele toehoorders, die niet gekozen zijn als bestuurslid en dus ook geen stemrecht hebben, maar die vanwege hun functie wel de vergaderingen bijwonen. Dat zijn Ronald van Raak en Nico Schouten (wetenschappelijk bureau) en Theo Cornelissen (manager partijbureau). Nico Heijmans is de secretaris van het partijbestuur. Correspondentie voor het bestuur

Vernieuwd partijbestuur heeft heel wat voor de boeg moet dan ook aan hem gericht worden . De leden van Partijbestuur zittener-zoals het heetzonder last of ruggespraak. Dat betekent dat ze zelfstandig hun standpunten op de vergaderingen innemen en er niet zitten als woordvoerder van een regio of afdeling. Ze zijn landelijk bestuurders van de partij en dienen daarnaar te handelen. Het partijbestuurbestuur vergadert eens in de vier weken op vrijdagavond. Belangrijke zaken die aan de orde komen zijn: de ideologische en politieke inhoud van de partij, de strategie van de partij (onze politiek op de langere termijn), de tactiek van de partij (onze politiek op de korte termijn) en de partij zelf (financiën, communicatie met afdelingen, landelijke acties, enz). Het vernieuwde bestuur is voor het eerst bijeen geweest op 27 april. Geconstateerd is toen dat de komende tijd de naderende verkiezingen en de activiteiten rond de 'beschavingsuitverkoop' veel aandacht zullen vragen. Ook de plannen van het Afdelingsteam en de uitvoering ervan zullen regelmatig aan bod komen. Verder is er een inventarisatie gemaakt van

Spanning e1 7 mei 2001

onderwerpen die volgens de leden de komende tijd aan de orde gesteld dienen te worden. Onder meer is daarbij genoemd: • De begeleiding van afdelingen; communicatie en omgangsvormen in de partij e De introductie van nieuwe acties in de partij • Hoe organiseren we verzet tegen de nieuwe kaalslag in de WAO? e Lokale samenwerking met andere partijen: wat kan wel en wat niet? e Kennisoverdracht in de SP: hoe optimali seren we die? • Actualisering statuten en huishoudelijk reglement • Wat te doen na de verkiezingen van 2002? • Een effectieve benadering van migranten. Op de bestuursvergadering van 27 april is ook besloten dat het huidige dagelijks bestuur van de partij voorlopig aanblijft, en dat het later in het jaar een evaluatie agendeert van het functioneren van het partijbestuur en het dagelijks bestuur. Daardoor blijft het DB ook de komende tijd bestaan uit Jan Marijnissen, Tiny Kox, Marga van Broekhoven, Herman Beekers en Hans van Hooft jr. •

13

1edere dag aanschouwen wij het fiasco van het ultraliberalisme. Iedere dag bewijst dit ideologische systeem - berustend op het dogma (of het waandenkbeeld) dat de zogeheten markteconomie zichzelfkan reguleren - zijn onvermogen zichzelf te besturen, wat het teweeg brengt, te beheersen en wat het ontketent, in bedwang te houden' Zo luiden de eerste twee zinnen van het nieuwste boek van de Franse schrijfster Viviane Forrester. Une étrange dictature (De terreur van de nieuwe economie, Byblos Boeken, f 39,90) is het recent verschenen vervolg op L'Horreur économique (De terreur van de economie, 1997, uitgeverij Ambo) . Viviane Forrester is geen econoom en dat wordt graag en breed uitgemeten door haar liberale critici. Het maakt het boek er niet minder leesbaar op. Integendeel, juist omdat ze geen last heeft van vakblindheid, wint haar analyse aan kracht. In gewone mensentaal wordt de nieuwe economie tot op de graat gefileerd, worden heilige huisjes met de grond gelijk gemaakt en het liberale fundament gesloopt. Met een scherpe en geagiteerde pen prikt de 76-jarige schrijfster de zeepbel door. De nieuwe economie heeft niets te maken met de klassieke opvatting dat de economie - door ordening en verdeling van de productie - ten dienste staat van het welzijn van de mensen. In de nieuwe economie telt maar één ding: winst, veel en vooral snel. Aan de methodes die ingezet worden om dit heilige doel te bereiken kunnen ze in Las Vegas een puntje zuigen. Onder het mom van markteconomie is de nieuwe versie ervan verworden tot een gokspel met zuiver speculatieve kenmerken . In deze virtuele economie is speculatie de motor van de winst: handel in lucht, zoals het kopen van risico's van nog te ontwikkelen diensten of producten, en vervolgens het verhandelen van de risico's die aan die koop zijn verbonden, enzovoort. Speculeren op speculaties, wedden-

:14

schappen op weddenschappen, dat zijn de 'echte' marktproducten geworden. Er is echter één groot verschil tussen de spelers op het veld van de pseudoeconomie en de spelers in Las Vegas: in de gokstad willen blufpokeraars nog weleens berooid de speeltafel verlaten. Zo niet bij de nieuwe economie. Daar worden de verliezen op zo'n beetje de hele wereld afgewenteld. En we staan erbij en kijken ernaar. Hoe heeft het zover kunnen komen? Hoe heeft het kunnen gebeuren, dat het neurotische winstbejag bezit heeft genomen van de hele ruimte, zonder zich te storen aan geografische grenzen? Hoe kan zoiets kinderachtigs als winst het ultieme doel worden van het aardse avontuur? Volgens Forrester heeft het winstbejag als universeel systeem zich openlijk in ons midden genesteld. Zonder dat iemand het in de gaten had, niet illegaal maar in het geniep. Bijna onopgemerkt omdat de bijbehorende ideologie geen kleur bekent en elk politiek beginsel ter zijde heeft geschoven. Het is een systeem dat niet bestuurt, maar minacht. Een systeem dat in feite het beheer voert over onze planeet, maar het opleggen van maatregelen ter bevordering van eigen eer en glorie delegeert aan regeringen. En bij het ultraliberalisme vindt ze daarvoor een gewillig oor. Het ultraliberalisme heeft geen boodschap aan overheid. Investeringen in de publieke zaak worden schadelijk geacht, omdat ze slechts maatschappelijke en geen financiële winst genereren en dat is onaanvaardbaar

Winstbejag en ultraliberalisme regeren de wereld, analyseert Viviane Forrester. 'Weigeren' heeft daarom de hoogste prioriteit. Weigeren van het 'ontoelaatbare van de wereld die er is.' Een recensie van een opmerkelijk boek. voor de private sector wiens belangen het ultraliberalisme maar al te graag behartigt. Hier toont Forrester zich een bondgenoot in het offensief tegen de uitverkoop van de beschaving. Zij noemt uitgaven aan bijvoorbeeld onderwijs en gezondheid niet ' nuttig' of 'noodzakelijk', maar 'onontbeerlijk'. Van die uitgaven hangt de toekomst af, het overleven van iedere beschaving.

De terreur van de nieuwe economie is een felle aanklacht tegen de mythe van de onvermijdelijkheid. Het grootste rad dat het ultraliberalisme ons voor de ogen draait, is de toeëigening van de 'globalisering'. Globalisering is onvermijdelijk en een onomkeerbaar historisch proces. Maar hóe dat proces vorm krijgt, ligt niet vast. Het verschijnsel is niet synoniem aan het liberalisme. Doordat echter het liberalisme dit begrip claimt, worden beide onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Wie globalisering zegt, zegt liberalisme en daarmee lijkt dat laatste even onomkeerbaar en onvermijdelijk als dat eerste. En dat is natuurlijk onzin. Er zijn zeer wel politieke stelsels te bedenken die een heel andere draai kunnen geven aan de richting waarin de globalisering zich ontwikkelt. Maar met succes presenteert het ultraliberalisme een ideologisch systeem als een natuurverschijnsel. 'Er

Spanning• :17 mei 200:1

valt niet aan te ontkomen,' wordt ons dagelijks ingeprent door de wereldwijde dictatuur die op kousenvoeten is binnen komen sluipen. Net zo min als men zich kan verzetten tegen de zonsopgang, heeft het ook geen zin zich hiertegen te verzetten. Vragen stellen? Kritiek leveren? In opstand komen? Dat getuigt van een hele grote domheid. Immers, wie durft de wonderbaarlijke ontwikkeling van de geavanceerde technologieën af te wijzen? Wie het waagt vraagtekens te zetten bij de onvermijdelijkheid, is al gauw niet van deze tijd, loopt achter, is conservatief en is tegen vooruitgang. Want de nieuwe economie is realiteit, inclusief al die aspecten van vooruitgang die het ultraliberalisme ten onrechte aan zichzelf toeschrijft. Is de vage kreet 'de globalisering noopt ons' niet afdoende om de mensonterende gevolgen van de ultraliberale ideologie goed te praten, dan worden 'de concurrentie dwingt ons er toe' of 'de aandeelhouders eisen' in stelling gebracht. Nooit komt echter de werkelijke aap uit de mouw: winst, de naamloos heersende factor, het doel en het bestaansrecht van het u/traliberalisme. Winst tot elke prijs. Maar wat is dat eigenlijk, concurrentie? Wie strijdt tegen wie'? Wat\~ de inzet en waarom zwijgt iedereen als dat magische woord gevallen is. Forrester formuleert drie bladzijden met zulke vra

gen, alvorens tot de conclusie te komen dat het om een groot clubkampioenschap gaat, met llfgesproken spelregels en gel el vrijwillige deelname. Niets komt de spelers beter uit dan rllllar eigen zeggen gedwongen il.~oc\a\e maatregelen te nemen on .om, jawe\ de winst te verhogen. ln In De terreur van de nieuwe ev:conomie besteedt de schrijfster weel aandacht aan de gevolgen wan die obsessieve drang naar ~t in s t voor de werkgelegenheid. Bedrijven zeggen dat ze winst

moeten maken, want dat is ook goed voor de werkgelegenheid. Maar om die winst op te voeren, ontslaan ze mensen - dan gaan de beurskoersen immers omhoog. Volgens deze redenering is mensen ontslaan goed voor de werkgelegenheid.' Arbeid is volgens haar niet hetzelfde als werkgelegenheid. Het argument dat bedrijven winst moeten maken om juist voor werkgelegenheid te kunnen zorgen, gaat bovendien niet meer op nu arbeid steeds minder gaat bijdragen aan het profijt. Winst

wordt gemaakt op de beurs. En als er toch arbeid aan te pas komt, dan zijn er de lage lonenlanden en 250.000 kinderen die in de meest erbarmelijke omstandigheden slavenarbeid verrichten . Niettemin worden er onder het achterhaalde motto van werkgelegenheid is meest perverse besluiten genomen. De laatste hoofdstukken gaan over de vraag wat te doen. Onder het motto 'Als je huis in de brand staat, ga je eerst blussen en begin je daarna pas aan her-

Spanninge17 mei 2001

stel werkzaamheden.' biedt Porrester geen pasklare antwoorden. Het is volgens haar niet de oplossing om met onmiddellijke ingang aan te komen met en volkomen nieuw model voor een blinkend schone maatschappij. Op dit moment heeft weigeren de hoogste prioriteit. Het weigeren van het ontoelaatbare van 'de wereld die er is' . We moeten goed om ons heen kijken en begrijpen waar we zijn aangeland. 'Door van geval tot geval te werken, door zich elke keer een nauwkeurig omschreven doel van menselijke afmetingen te stellen, is het mogelijk een dergelijk indrukwekkende en zogenaamd onverwoestbare constructie te destabiliseren. De fundering is namelijk niet sterk, het geheel berust op virtuele waarden, die instorten of althans gaan wankelen als ze op het terrein van de realiteit, in de tastbare wereld, geconfronteerd worden met mensen van vlees en bloed. ' •

15

Jongeren onder elkaar politiek & vakantie excursies & discussies

omersc 00

De

•

•

•

mag Je niet missen De SP-Zomerschool biedt 60 jonge SP' ers de gelegenheid om een week lang zowel inspannend als ontspannend bezig te zijn met allerlei aspecten van onze politieke visie. De Zomerschool 2001 wordt gehouden in jeugdherberg De Grote Beer in Apeldoorn, van maandag 30 juli tot en met vrijdag 3 augustus. De centrale vraag in de scholingsweek luidt: Alles te koop ? Het onderwerp zal uitgewerkt worden in de dagthema's Dierenwelzijn, Gezondheid, Oorlog en Beschaving. Aan het programma inclusief de gastdocen-

ten wordt nog gewerkt, met als doel om het succes van vorig jaar tenminste te evenaren. Dat betekent opnieuw stevige gastcolleges, verrassende excursies, bruisende discussies en elke avond politiek café. En dat allemaal in de prachtige omgeving van de Veluwe, die we op verschillende manieren zu llen verkennen. De Zomerschool richt zich dit keer met name op de jongeren die actief zijn of wi llen worden in de SP. Voor hen kan het programma een schat aan politieke bagage opleveren - en veel nieuwe kennissen in de par-

tij. Van alle deelnemers wordt een beperkte eigen bijdrage verwacht in de kosten. De landelijke partij subsidieert het restant. Voor meer informatie en om je aan te melden als deelnemer

kun je terecht bij Rosita van Gij lswijk, Hans van Leeuwen en Nico Heijmans van het Afdelingsteam. Je bereikt ze op het partijbureau in Rotterdam: (0 10) 243 55 55 •

Dierenwelzijn •

excurs1e discussie Aandachtvoorschone 9 juni gemeentekleren De Schone Kleren Kampagne, een coalitie van onder andere vakbonden,onderzoeksgroepen en consumentenorganisaties, zet zich in voor betere arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie en verwacht daarbij ook het één en ander van lokale politici. In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 wil de SKK aan afdelingen van politieke partijen vragen een standpunt in te nemen over maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het verzoek is om hierover een paragraaf op te nemen in het verkiezingsprogramma. Een ander SKK-voorstel is het indienen van motie in de raad, om de criteria van Stichting Eerlijk Handels Handvest te

16

onderschrijven. De gemeente Amsterdam heeft onlangs een motie aangenomen dat in de toekomst bij de aanschaf van dienstkleding gelet wordt op de arbeidsomstandigheden waaronder de kleding gemaakt wordt en of er voldoende zorg wordt besteed aan het milieu. De campagne vraagt andere gemeentes een soortgelijke motie aan te nemen en daarmee kritisch te kijken naar het eigen inkoopbeleid van geüniformeerde diensten en inkooporganisaties tot bewust consumeren aan te moedigen. Meer informatie: Schone Kleren Kampagne I Christa de Bruin, tel: (020) 41 22 785 e-mail: [email protected], www. cleanclothes.nl

Spanning e 17 me i 2001

30 SP'ers kunnen meedoen aan de dlerenwelzijnsbijeenkomst op 9 juni In en bij Utrecht. Op het programma staan een excursie naar een pelsdierenfokkerij in Bunschoten, een vegetarische picknick bij hertenkamp Zeist en een mlddagprogramma in Utrecht met inleidingen van anti-jachtactivist Harry Voss, Sjoerd de Wouw van Stichting Wakker Dier en veganiste Rymke Wiersma . Ronald van Raak leidt vervolgens een discussie over de vraag in hoeverre dierenwelzijn gekoppeld moet worden aan de begrippen menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit. De kosten voor de hele dag, inclusief lunch, bedragen f 7,50. Wil je erbij zijn, dan moet je je opgeven bij Fem Rombout, op (020) 552 34 30. Dan word je om 09.45 uur verwacht op het Jaarbeursplein in Utrecht (vlakbij het centraal station) .