De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen

De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen Dr. Denise Bijlenga Senior onderzoeker PsyQ Kenniscentrum ADHD bij Volwassenen, Den Haag

Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven • Sponsoring of onderzoeksgeld • Honorarium of andere (financiële) vergoeding • Aandeelhouder • Andere relatie, namelijk …

Geen Geen Geen

Inhoud 1. Objectieve testen bij ADHD 2. QbTest in de dagelijkse praktijk 3. Interpretatie van test resultaten 4. Validiteit en betrouwbaarheid 5. Resultaten eigen onderzoek

Waarom een objectieve test voor ADHD? Betere diagnostiek Voor patiënt soms lastig om medicatie effect te bepalen objectiveren van medicatie effect Kosten-effectieve zorg leveren Inzicht in objectieve resultaten behandeling

extra motivatie voor

Maatschappelijke acceptatie van ADHD en behandeling

Objectieve testen bij diagnostiek ADHD fMRI EEG

Duur, ingewikkeld, betrouwbaarheid en validiteit onduidelijk

Actigrafie - Lage sensitiviteit/specificiteit Continuous Performance Tests (CPTs): • Test of Variables of Attention (TOVA) • Conners’ CPT (C-CPT) • Integrated Visual and Auditory CPT (IVA Plus) • Quotient • Quantitative behavioral test (QbTest)

Met bewegingssensor

QbTest Gebruik in 10 landen (Europa en USA); 8 talen Meer dan 145.000 patiёnten hebben QbTest gedaan FDA goedkeuring voor gebruik bij monitoren van medicatie effect (april 2014) Al eerder FDA goedkeuring voor gebruik in de diagnostiek Geregistreerd bij EMA


QbTest opstelling Camera marker

Respons knop

Infrarood camera

Implementatie: Prikkelarme ruimte Kosten per maand: per installatie €450, incl. opleiding, apparatuur, service; plus €10 - €23 per test, afhankelijk van aantal tests Inzet medewerkers (planning, assessment, rapportage)

Programma ADHD bij volwassenen, Den Haag Doorloopschema QbTest (huidig) Diagnostiek (DIVA 2.0 + comorbiditeit) Bij diagnose ADHD: Screening voor ADHD-medicatie QbTest 1 (contra-indicaties: leeftijd > 60 jaar; onwil) Indien arts medicatie wil evalueren

QbTest 2

Arts bespreekt resultaten met patiënt, past evt. behandeling aan

Programma ADHD bij volwassenen, Den Haag Doorloopschema QbTest (planning) Diagnostiek (DIVA 2.0 + comorbiditeit + QbTest) Bij diagnose ADHD: Screening voor ADHD-medicatie Na eerste dosering medicatie

QbTest 2

Arts bespreekt resultaten met patiënt, past evt. behandeling aan

Programma ADHD bij volwassenen, Den Haag Afname protocol QbTest Uitleg Patiënt installeren Oefentest Echte test Versturen gegevens naar server Rapportage in EPD

Go/no-go

6-12 jaar

…

1-back

12-60 jaar

15 minuten

20 minuten …


Patiënt gegevens

Activiteit

Aandacht & impulsiviteit

Vergelijking met normgroep

Vergelijken met normdata QbTest 6-12 jaar normgroep: N= 576 QbTest 12-60 jaar normgroep: N= 731

Q-waarde

Interpretatie

1.5 of hoger

Atypisch

1.1 tot 1.4

Beetje atypisch

-1.0 tot 1.0

Normale prestatie

-1.5 tot -1.1

Beter dan normale prestatie

-1.6 of lager

Extreme prestatie

Activiteit

QbTest - A Better View of ADHD

Aandacht en impulsiviteit

PsyQ casus 1

30-jarige man, ADHD gecombineerde type

Test 1: Geen ADHD medicatie

PsyQ casus 1

30-jarige man, ADHD gecombineerde type

Test 2: Methylfenidaat 35mg

PsyQ casus 1

Vergelijking van de tests

PsyQ casus 2

43-jarige vrouw, ADHD gecombineerde type

Test 1: Geen ADHD medicatie

PsyQ casus 2

43-jarige vrouw, ADHD gecombineerde type

Test 2: Concerta 72mg

PsyQ casus 2

Vergelijking van de tests


QbTest: validiteit Discriminante validiteit: ADHD vs. geen ADHD QbTest versie Sensitiviteit Specificiteit (correct positief) (correct negatief) 6-12 jaar

88-96 %

81-94 %

12-60 jaar

86-89 %

83-89 %

Gebasseerd op 3 onderzoeken (Sharma & Singh, 2009; Edebol, 2011; Ulberstad, 2012)

(Lis et al., Acta Psychiart Scand, 2010)

QbTest: test-hertest betrouwbaarheid Parameters Afstand Oppervlak Reactietijd Reactietijd Variabiliteit Foute reactie Weglatingen

Correlatie .86 .88 .89 .87 .68 .83

P-waarde < .001 < .001 < .001 < .001 < .001 < .001

Op basis van herhaalde metingen bij N=40 (Ulberstad, 2012)

QbTest: Toegevoegde waarde in diagnostiek Normale assessment (n=40)

Assessment + QbTest (n=57)

ADHD

7 (18%)

0 (0%)

geen ADHD

1 (2%)

1 (2%)

Herhaalde diagnostiek na 1 jaar Geen ADHD ADHD

(Vogt & Shameli, The Psychiatrist, 2011)

QbTest: ander onderzoek 18 wetenschappelijke publicaties over/met QbTest Met name onderzoeken naar psychometrische eigenschappen gericht op verbetering en normering van QbTest. Onderzoeken naar effectiviteit Atomoxetine (bijv. Vogt et al., 2011) en OROS-Mph (Ginsberg et al., 2012) Effect van ‘tijdstip van de dag’ bij kinderen (Wehmeier et al., 2011; Gunther et al., 2012)

Erfelijkheid aangetoond met QbTest bij niet-ADHD siblings van kinderen met ADHD (Reh et al., 2014)


QbTest vs. ADHD-RS bij evaluatie ADHDmedicatie effecten Observationeel onderzoek Baseline test (zonder Mph) en followup test na 5 weken (met Mph) Patiënten in de ochtend getest QbTest (objectief) en ADHD Rating Scale (subjectief) (Bijlenga et al., Eur Psych, 2014)

In/exclusie criteria Inclusie: ADHD 18-60 jaar Binnenkort starten met Mph Exclusie: Ernstige onbehandelde co-morbiditeit Gebruik van ADHD medicatie bij baseline

Patiënten inclusie Baseline test van 155 patiënten Data ongeschikt van 10 patiënten Totaal N=82 zowel Baseline als Followup Reden van uitval: toch geen Mph, no-show, afbreken behandeling

Resultaten (1) Afname op zowel QbTest als ADHD-RS na Mph Onafhankelijk van leeftijd, geslacht, opleiding, subtype, comorbiditeit, AD gebruik, Mph dosering Gemiddelde afname

ADHD-RS

QbTest

Inattentie

28%

40%

Hyperactiviteit

23%

38%

Impulsiviteit

43%

83%

Afname groter op QbTest

Resultaten (2) Zwakke correlatie (r=.33) tussen totaalscores van QbTest en ADHDRS

Resultaten (3) Bij 32% geen verbetering op de ADHD-RS maar wel op QbTest, bij 16% andersom Bij 72% verbetering op een van beide testen QbTest Verbetering

Gelijk

Verslechtering

Totaal

25%

16%

-

40%

31%

22%

5%

58%

Verslechtering

1%

-

-

1%

Totaal

57%

38%

5%

Verbetering ADHD-RS Gelijk

Conclusie (1) Testen meten verschillende aspecten van ADHD Slechte introspectie bij ADHD? (Lis et al., 2013) QbTest + ADHD-RS samen tonen bij 72% een verbetering na Mph Wij adviseren om QbTest toe te voegen aan evaluatie van medicatie effecten

Conclusie (2) Baseline QbTest geeft inzage in mogelijke verbetering na medicatie ADHD patiënten zijn vaak niet bewust van medicatie-effecten Objectiveren van medicatie-effecten belangrijk bij terugkoppeling aan patiënt en arts

Discussiepunten Observationeel onderzoek Klinisch oordeel niet meegenomen Verbetering op QbTest ≠ beter Verder onderzoek: Leidt objectiveren tot betere medicatietrouw en efficiëntere behandeling? Kan de QbTest het effect van behandeling voorspellen?

Bedankt! Onderzoekers:

Coördinatie en ondersteuning:

Denise Bijlenga Sandra Kooij Svenja Gehlhaar Marloes Jasperse

Arianne Claassens Leon v/d Berg Gesche Knolle Hans Boström Fredrik Ulberstad [email protected]

De QbTest als objectieve test van ADHD symptomen

Recommend Documents