De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord * Onderzoeksrapport en businessplan ter ontwikkeling van de potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord Auteur Datum Plaats Organisatie Adres Postcode/Plaats Begeleider Sportbureau Telefoonnummer E‐mail
Arjen Schouws Augustus 2009 Alkmaar Stichting Sportbureau Alkmaar Zijperstraat 45 1823 CX Alkmaar Paul Bollen 072 – 527 26 75 pbollen@sportbureau‐alkmaar.nl
Opleiding Onderwijsinstelling Project Consultant
Commerciële Sporteconomie HvA/HES Afstudeeropdracht Pieter van der Kuur
Afstudeerperiode Studentnummer Contact student
April 2009 – Augustus 2009 500239707
[email protected]
Voorwoord In het kader van mijn afstuderen voor de studie Commerciële Sporteconomie aan de Hogeschool van Amsterdam heb ik onderzoek verricht naar de mogelijkheden tot het vormen van een sportboulevard in recreatiegebied ‘de Groene Voet’ in Alkmaar‐Noord. Voor u ligt het onderzoeksrapport dat ik heb geschreven in opdracht van Sportbureau Alkmaar. Hierin beschrijf ik hoe ik het relevante sportklimaat in en rondom de Groene Voet heb onderzocht en geanalyseerd en tot welke resultaten dat heeft geleid. De conclusies en aanbevelingen aan alle betrokken partijen staan in het businessplan. Hierin geef ik algemeen strategisch advies en presenteer ik een gefaseerd traject ter realisatie van ‘Sportboulevard Alkmaar‐Noord’. Bij deze wil ik iedereen die heeft bijgedragen aan de totstandkoming van dit onderzoek bedanken. Mijn bijzondere dank gaat uit naar Paul Bollen, voor zijn intensieve begeleiding en verdieping in mijn onderzoek. Ik wens u veel inspiratie, inzicht en leesplezier. Arjen Schouws Alkmaar, augustus 2009 1
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Inhoudsopgave 1 Managementsamenvatting………………………………………………………………………………………………...... 4 2 Inleiding……………………………………………………………………………………………………………………………....... 6 3 Onderzoeksopzet……………………………………………………………………………………………………………......... 7 4 Onderzoeksresultaten………………………………………………………………………………………………………...... 8 4.1 Interne analyse…………………………………………………………………………………………………....... 8 4.1.1 Fysieke beschrijving Groene Voet…………………………………………………….......... 8 4.1.2 Sportinstituut Tom van der Kolk…………………………………………………………....... 10 4.1.3 Alkmaarse Sportverenging Celeritas…………………………………………………........ 12 4.1.4 Tenniscentrum Daalmeer…………………………………………………………………......... 13 4.1.5 Stichting tot bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer........ 14 4.1.6 Conclusies…………………………………………………………………………………………........ 16 4.2 Externe analyse sportboulevards………………………………………………………………………...... 18 4.2.1 Sportpark Marco van Basten……………………………………………………………......... 18 4.2.2 Sportboulevard Enschede…………………………………………………………………......... 20 4.2.3 Sportlaan Drachten……………………………………………………………………………........23 4.2.4 Conclusies…………………………………………………………………………………………........ 27 4.3 Deelsegmenten……………………………………………………………………………………………….......... 29 4.3.1 Relevante organisaties in de directe omgeving van de Groene Voet........ 29 4.3.1.1 Sportvereniging Koedijk……………………………………………………......... 29 4.3.1.2 Wijk‐ en jongerencentra…………………………………………………........... 30 4.3.1.3 Onderwijsinstellingen……………………………………………………….......... 31 4.3.1.4 Sportinitiatieven…………………………………………………………………....... 33 4.3.1.5 Dijkstra Fysiotherapie……………………………………………………….......... 34 4.3.1.6 Conclusies…………………………………………………………………………......... 35 4.3.2 Relevantie organisaties in Alkmaar……………………………………………………...... 36 4.3.2.1 Stichting Promotie Alkmaar………………………………………………......... 36 4.3.2.2 Politieke partijen………………………………………………………………..........37 4.3.2.3 Gemeente Alkmaar…………………………………………………………........... 39 4.3.2.4 Sportbedrijf Alkmaar…………………………………………………………........ 39 4.3.2.5 Sportbureau Alkmaar……………………………………………………….......... 40 4.3.2.6 Conclusies…………………………………………………………………………......... 41 4.3.3 Samenwerking commercieel met non‐profit……………………………………........ 42 4.3.3.1 Algemene analyse…………………………………………………………….......... 42 4.3.3.2 Conclusies…………………………………………………………………………......... 43 4.3.4 Belang stedelijke ontwikkeling…………………………………………………………....... 44 De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
2
4.3.5 Onderzoek sportbehoefte inwoners Alkmaar‐Noord………………………........ 45 4.3.5.1 Resultaten…………………………………………………………………………......... 45 4.3.5.2 Conclusies…………………………………………………………………………......... 52 5 Businessplan ter ontwikkeling van de Sportboulevard Alkmaar‐Noord…………………………........ 54 5.1 Overzicht belangrijkste conclusies……………………………………………………………………....... 56 5.2 SWOT‐analyse…………………………………………………………………………………………………......... 58 5.2.1 Sterke punten potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord……………….......... 58 5.2.2 Zwakke punten potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord……………........... 58 5.2.3 Kansen potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord in het relevante sportklimaat………………………………………………………………………….............................. 59 5.2.4 Bedreigingen potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord in het relevante sportklimaat………………………………………………………………………………………………........ 60 5.2.5 Overzicht SWOT‐analyse………………………………………………………………….......... 61 5.3 Confrontatiematrices………………………………………………………………………………………........ 62 5.4 Aanbevelingen…………………………………………………………………………………………………........ 64 5.4.1 Hoofdstrategieën…………………………………………………………………………….......... 64 5.4.1.1 Aanvallen en groeien………………………………………………………........... 64 5.4.1.2 Verdedigen en concurreren met sterke punten………………............ 65 5.4.1.3 Verbeteren en ombuigen tot sterke punten……………………........... 65 5.4.1.4 Vermijden en samenwerken……………………………………………........... 66 5.4.2 Fasering ontwikkeling potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord…........ 67 5.4.2.1 Oriëntatiefase……………………………………………………………………........ 67 5.4.2.2 Analysefase………………………………………………………………………......... 68 5.4.2.3 Strategiefase…………………………………………………………………….......... 68 5.4.2.4 Presentatiefase…………………………………………………………………......... 68 5.4.3.5 Planningsfase……………………………………………………………………......... 68 5.4.3.6 Ontwikkelingsfase…………………………………………………………….......... 69 5.4.3.7 Stabilisatie‐ en uitbreidingsfase…………………………………………........ 69 5.5 Toelichting ontbreken financiële budgettering…………………………………………………...... 71 Nawoord……………………………………………………………………………………………………………………………......... 72 Bronvermelding…………………………………………………………………………………………………………………........ 73 Bijlagen........................................................................................................................................... 74 3
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
1 Managementsamenvatting In het onderzoeksrapport ‘De Sportvereniging in Alkmaar’ (Marieke Wever, 2008, in opdracht van Stichting Sportbureau Alkmaar) wordt geadviseerd te investeren in sport‐ en recreatiegebied ‘de Groene Voet’ als centrale sportplek voor Alkmaar‐Noord. Het aantal sportinitiatieven in Alkmaar‐ Noord staat in te kleine verhouding tot het aantal inwoners. In de Groene Voet, centraal gelegen in Alkmaar‐Noord, lijken voldoende kansen aanwezig te zijn om het sportklimaat te verbeteren. Zodoende is besloten tot het initiëren van een onderzoek. De resultaten van het onderzoek moeten leiden tot een overzicht van de sterke en zwakke punten van de mogelijkheden tot ontwikkeling van een sportboulevard en de kansen en bedreigingen in het relevante sportklimaat. Conclusies en aanbevelingen die hieruit volgen resulteren in een businessplan wat betrokken partijen ondersteunt bij de eventuele ontwikkeling van een sportboulevard. Binnen het onderzoek is ervoor gekozen vier sportinitiatieven in de Groene Voet centraal te stellen: Sportinstituut Tom van der Kolk, A.S.V. Celeritas, T.C. Daalmeer en de stichting die de tennishal bestuurt. Zij vormen het interne gedeelte van het onderzoek en de kern van het bestuur en de ontwikkeling van een eventuele sportboulevard. Het externe gedeelte bestaat uit drie sportinitiatieven binnen Nederland, die als voorbeeld kunnen dienen voor de ontwikkeling van de sportboulevard in de Groene Voet: Sportpark Marco van Basten, Sportboulevard Enschede en Sportlaan Drachten. Hiernaast zijn ook nog een aantal relevante organisaties in de nabije omgeving van de Groene Voet en binnen Alkmaar onderzocht. Het sterkste argument voor de ontwikkeling van een sportboulevard is de aanwezigheid van voldoende redenen voor alle vier centrale sportinitiatieven. Bij de realisatie van een sportboulevard zal de algehele uitstraling van het gebied sportiever en uitnodigender worden en kan op veel kostenposten worden bespaard. Dit kan leiden tot een toestroom van veel nieuwe leden en een toename van de financiële ruimte. Het grootste tegenargument voor de ontwikkeling van een sportboulevard is het gebrek aan voldoende betrokkenheid bij één of meer van de centrale sportinitiatieven en het ontstaan van onderlinge conflicten. De kern van de samenwerking moet immers voldoende stabiel zijn om financiering af te dwingen. Om de kans op de ontwikkeling en het realiseren van een sportboulevard te vergroten wordt de vier centrale sportinitiatieven aanbevolen een aantal algemene strategieën aan te houden en het hele proces gefaseerd en door middel van concrete stappen te doorlopen. De belangrijkste aanvalsstrategie is het constant focussen op en het benutten van kansen. De belangrijkste verdedigingsstrategie is het voorkomen van conflicten, door bewustwording en acceptatie van onderlinge verschillen. De belangrijkste verbeteringsstrategie is het sportiever en uitnodigender maken van de algehele uitstraling van de Groene Voet. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4
De belangrijkste vermijdingsstrategie is het samenwerken van de vier centrale sportinitiatieven om de noodzakelijke financiering te bewerkstelligen. De uiteindelijke realisatie van Sportboulevard Alkmaar‐Noord kan tot stand komen als de algemene strategieën worden aangehouden bij het succesvol doorlopen van de zeven veronderstelde fases: oriëntatie, analyse, strategie, presentatie, planning, ontwikkeling en stabilisatie en uitbreiding. 5
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
2 Inleiding In Alkmaar‐Noord wonen, verdeeld over de wijken Daalmeer, Koedijk en De Mare, circa 28.000 mensen. Dit is ruim een kwart is van het totaal aantal inwoners van de Gemeente Alkmaar (93.440 per 1 januari 2009). Uit het rapport ‘De Sportvereniging in Alkmaar’, een onderzoek in opdracht van Sportbureau Alkmaar uit 2008, is gebleken dat het sportaanbod in Alkmaar‐Noord in negatieve verhouding staat tot dit inwonersaantal. Zodoende wordt in hetzelfde rapport aanbevolen om in ‘de Groene Voet’ te investeren als centrale sportplek voor Alkmaar‐Noord. De Groene Voet is een park van circa 100.000 m2, dat ligt tussen De Mare en Daalmeer‐Zuid. Het park biedt een groot aantal sport‐ en recreatiemogelijkheden. Dit zijn zowel georganiseerde, commerciële en non‐commerciële initiatieven, als locaties in het park waar ruimte is voor ongeorganiseerde sport en recreatie. Binnen dit onderzoek staan vier van de georganiseerde initiatieven centraal. Dit zijn Sportinstituut Tom van der Kolk, Alkmaarse Sportvereniging Celeritas, Tenniscentrum Daalmeer en de Stichting tot Bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer. Zij liggen gelegen om een parkeerplaats aan de westelijke kant van de Groene Voet en zijn daar per auto bereikbaar vanaf de Laan van Athene. Dit onderzoeksrapport heeft tot doel een businessplan te formuleren waarin staat beschreven hoe de genoemde sportinitiatieven kunnen samenwerken om een coherente sportboulevard te vormen in de Groene Voet. Het businessplan zal bestaan uit een overzicht van de belangrijkste conclusies, aanbevelingen en een fasering van het gehele ontwikkelingstraject. Allereerst wordt beschreven hoe het onderzoek is opgezet. Vervolgens zullen de resultaten van het onderzoek worden beschreven en op basis daarvan conclusies worden getrokken. Van de conclusies zal middels een SWOT‐analyse nog een bondig overzicht worden gegeven. Op basis van de SWOT‐ analyse volgen confrontatiematrices. Deze matrices vormen de basis voor het doen van de belangrijkste strategische aanbevelingen ter ontwikkeling van een sportboulevard in de Groene Voet. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
6
3 Onderzoeksopzet Het onderzoek bestaat uit een intern en een extern gedeelte. Het interne gedeelte betreft de analyse van de Groene Voet. Het externe gedeelte betreft het analyseren van sportboulevards binnen heel Nederland, die als voorbeeld kunnen dienen voor de sportboulevard in de Groene Voet. Tussen de interne en externe analyse bevindt zich nog een groot aantal deelsegmenten die zullen worden onderzocht. De analyse van de Groene Voet bestaat vooral uit het analyseren van de vier centraal betrokken sportinitiatieven. Aan de hand van reeds gedane situatieanalyses en gesprekken met relevante bestuurders zal worden beschreven waar de sportinitiatieven behoefte aan hebben en hoe ze elkaar kunnen aanvullen en versterken. De analyse van voorbeeldinitiatieven binnen Nederland vindt plaats op basis van aanbevelingen uit het rapport ‘De sportvereniging in Alkmaar’. Hierin wordt een aantal sportinitiatieven beschreven waarvan er drie geschikt lijken om als voorbeeld te dienen voor de sportboulevard in Alkmaar‐Noord. Middels bezoeken aan deze initiatieven en gesprekken met betrokken bestuurders zal worden beschreven hoe en waarom ze tot stand zijn gekomen en wat de sterke en zwakke punten zijn. Nadat het beschreven interne en externe onderzoek is gedaan, zal nog een aantal deelsegmenten worden onderzocht: Relevante organisaties in de directe omgeving van de Groene Voet Relevante organisaties in Alkmaar Samenwerking commercieel met non‐profit Belang stedelijke ontwikkeling Onderzoek sportbehoefte inwoners Alkmaar‐Noord 7
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4 Onderzoeksresultaten 4.1 Interne analyse De analyse van de Groene Voet en met name de vier centraal betrokken sportinitiatieven heeft niet direct individuele versterking tot doel. Het doel van de analyse is om die aspecten te onderzoeken die van belang zijn voor het vormen van een samenwerkingsverband tussen de initiatieven. Resultaat van een goede samenwerking zou wel zijn dat de sportinitiatieven zich individueel versterken of daar makkelijker toe in staat zullen zijn. Buiten de aspecten die direct van belang zijn voor een samenwerkingsverband zijn er ook nog aspecten die bepalen hoe de sportinitiatieven zich zullen opstellen tijdens het ontwikkelen van de samenwerking. Deze zullen ook binnen de analyses worden meegenomen. Het businessplan is direct bestemd voor de betrokken bestuurders van de vier centrale sportinitiatieven. Zodoende zal er binnen de analyses te allen tijde worden geprobeerd triviale opmerkingen te vermijden en alleen dat te vermelden wat relevant is bij het doen van aanbevelingen met betrekking tot de onderlinge samenwerking.
4.1.1 Fysieke beschrijving Groene Voet Hieronder volgt een complete analyse van het gebied dat bekend staat als de Groene Voet in Alkmaar‐Noord aan de hand van een bewerkte satellietfoto en plattegrond:
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
8
Sportinstituut Tom van der Kolk T.C. Daalmeer A.S.V. Celeritas Stichting tot Bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer Grasveld Voetbalgelegenheid Skatepark Klimrek Beschermd natuurgebied Speeltuin ’t Span
Gebied rood op de plattegrond is het deel wat toegankelijk is voor auto’s vanaf de Laan van Athene. Om de parkeerplaats liggen Sportinstituut Tom van der Kolk, T.C. Daalmeer, de tennishal en A.S.V. Celeritas. De entree vanaf de Laan van Athene straalt niet het betreden van een sportterrein uit. Naast de entree staat een scheef, saai bord met de namen van de aanwezige sportinitiatieven. Vanaf de oostzijde is het gebied, vanaf het Klaas Bootpad, alleen toegankelijk voor fietsers en voetgangers. Deze moeten hiervoor wel het hele park door en dat kan voor ouders een bezwaar zijn om hun kinderen ’s avonds te laten gaan. Tegenover Sportinstituut Tom van der Kolk en T.C. Daalmeer ligt ook nog een stuk grond waarvoor een nieuwe bestemming gaat worden gezocht.
9
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Gebied geel op de plattegrond bestaat uit drie grote grasvelden, gescheiden door bomen. Op één van de grasvelden staan voetbaldoelen. Op de overige velden staan bankjes. Met deze velden kan, sportief gezien, veel meer worden gedaan dan nu gebeurd. Tekenend hiervoor is dat het voetbalveld er tijdens de grote schoolvakantie bij lag als een biljartlaken en geen tekenen vertoonde van regelmatig gebruik. Gebied blauw op de plattegrond bestaat uit grasvelden, wandelpaden, een klimrek, een skatepark en een speeltuin. Op twee van de velden staan ook nog voetbaldoelen. Dit gedeelte van de Groene Voet is dus redelijk goed bezet met faciliteiten waar ongeorganiseerd gesport kan worden. De nadruk in dit gebied zou vooral moeten liggen op het onderhouden van al deze faciliteiten. Gebied groen op de plattegrond is een beschermd natuurgebied. Het ligt voor de hand dat dit gebied niet als target moet worden gezien om bij de ontwikkeling van de Groene Voet als sportboulevard te betrekken.
4.1.2 Tom van der Kolk Sportinstituut Tom van der Kolk is een commerciële sportorganisatie die vanaf 1999 beschikt over een eigen complex in de Groene Voet. Binnen het sportinstituut worden diverse sporten en activiteiten aangeboden, waaronder fitness, aerobics, spinning, judo en karate. Het bedrijf profileert zich als een commercieel sportinstituut met een verenigingshart. P.R. en communicatie De fysieke zichtbaarheid van het sportinstituut is goed. Het gebouw is zeer goed zichtbaar vanaf de Laan van Athene en is het eerste gebouw dat opvalt wanneer je het parkeerterrein betreed. De De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
10
entree is vrolijk en uitnodigend. De naam ‘Sportinstituut Tom van der Kolk’ zelf is niet goed zichtbaar en staat slechts eenmaal, relatief klein, op het gebouw aangegeven.
Voor naamsbekendheid en promotie zet het sportinstituut diverse middelen in. Er wordt geadverteerd in lokale printmedia, regelmatig wordt een eigen krant verspreid, er is een uitgebreide website aanwezig, er is een eigen hyvespagina en er wordt aan veel openbare activiteiten meegedaan. Waarom meedoen aan het ontwikkelen van een sportboulevard in de Groene Voet? Sportinstituut Tom van der Kolk profileert zich als een commerciële aanbieder met een verenigingshart. Dit houdt in dat er vanuit twee perspectieven gekeken kan worden naar de voordelen van een sportboulevard in de Groene Voet voor Tom van der Kolk. Als commerciële aanbieder kan de komst van een sportboulevard een aantal gevolgen hebben die kunnen leiden tot financieel gewin voor het sportinstituut. Ten eerste kan de promotie van de sportboulevard de naamsbekendheid van het sportinstituut doen stijgen. Ten tweede kan de komst van een sportboulevard de doelgroep vergroten. Ten derde ten slotte kan de samenwerking met de andere sportinitiatieven veel kostenposten verlagen. Als commerciële aanbieder met een verenigingshart heeft het sportinstituut direct als doelstelling aan de sportbehoeften van de beoogde doelgroep te voldoen. De komst van een sportboulevard kan voor ontwikkelingen zorgen die het voor het sportinstituut mogelijk maakt haar producten goedkoper aan te bieden. De komst van een sportboulevard kan er ook voor zorgen dat er binnen de hele Groene Voet een duidelijker en aangenamer sportklimaat ontstaat. Ten slotte kan de komst van een sportboulevard ervoor zorgen dat de andere sportinitiatieven binnen de Groene Voet beter gaan functioneren. Deze drie ontwikkelingen versterken de profilering van maatschappelijk betrokken commerciële aanbieder. 11
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.1.3 A.S.V. Celeritas Alkmaarse Sportvereniging Celeritas is een korfbal‐ en pétanquevereniging. De vereniging is opgericht in 1965 en heeft circa 300 leden. De vereniging beschikt over twee korfbalvelden, 17 pétanquebanen, een boulodrome en een kantine. In de wintermaanden maakt de korfbalafdeling gebruik van de Sporthal Alkmaar‐Noord. P.R. en communicatie De fysieke zichtbaarheid van A.S.V. Celeritas is niet goed. Vanaf de weg wordt met een klein bordje de richting aangegeven naar de entree van de verenging, welke onopvallend verscholen ligt in een hoek van het parkeerterrein. De fysieke uitstraling van de vereniging is degelijk en sportief, maar niet erg uitnodigend. Dit laatste wordt veroorzaakt door het grote stalen hek om het terrein, met slechts één kleine doorgang.
Communicatiemiddelen die de vereniging inzet zijn een recent vernieuwde website, een clubblad en een ledenvergadering. De website bevat alle standaardinformatie die je van een sportvereniging mag verwachten. De lay‐out van de afdelingen korfbal en pétanque sluiten niet op elkaar aan. Waarom meedoen aan het ontwikkelen van een sportboulevard in de Groene Voet? A.S.V. Celeritas ondervindt nadeel van het imago van korfbal. In tegenstelling tot andere teamsporten, zoals bijvoorbeeld voetbal of hockey, heeft korfbal geen stoer of hip imago, maar is eerder sprake van het tegenovergestelde. Zodoende moet de vereniging harder werken om nieuwe leden aan te trekken. De pétanque‐afdeling van de vereniging ervaart dat pétanque in populariteit toeneemt en steeds serieuzer wordt genomen als sport. De sport trekt vooral veel 45‐plussers en met het oog op de toenemende vergrijzing is dat een gunstige ontwikkeling voor de vereniging. De pétanque‐afdeling heeft dan ook uitgesproken groeiambities. Bij beide Celeritassporten is een toename van het ledenaantal dus een duidelijke doelstelling. Wanneer de komst van een sportboulevard zorgt voor een toestroom van potentiële nieuwe leden, draagt dit bij aan het behalen van deze doelstellingen. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
12
A.S.V. Celeritas is financieel gezond maar heeft geen ruimte voor een aantal grotere investeringen. Investeringen die niet noodzakelijk zijn, maar wel wenselijk. Een samenwerkingsverband kan ervoor zorgen dat op meerdere kostenposten kan worden bespaard en meer financiële ruimte ontstaat. Als door het neerzetten van een sportboulevard meer sponsoren zich willen binden aan de Groene Voet kan dat ook leiden tot meer financiële ruimte. A.S.V. Celeritas heeft behoefte aan meer en betere P.R. en communicatie dan waar nu sprake van is. Wanneer de aanwezigheid van een sportboulevard in de Groene Voet, via bijvoorbeeld een website, advertenties en open dagen, goed wordt gepromoot, brengt dat de vereniging ook veel publiciteit. De korfbalafdeling speelt tijdens de wintermaanden in Sporthal Alkmaar‐Noord. Deze hal ligt circa 500 meter van het eigen clubterrein af. Dit is niet praktisch en zorgt er tevens voor dat een stuk van het clubgevoel verdwijnt. Met de komst van een sportboulevard in de Groene Voet kan er wellicht een oplossing worden gevonden die dichter bij het clubterrein ligt.
4.1.4 T.C. Daalmeer T.C. Daalmeer is een tennisvereniging en is opgericht in 1989. De vereniging beschikt over zeven kunstgrasbanen en een minitennisbaan. De vereniging huurt de kantine, de kleedkamers, de douches en de indoorbanen. De vereniging heeft op dit moment ruim 300 leden en heeft de ambitie om in 2012 gegroeid te zijn naar 700 leden. P.R. en communicatie De fysieke zichtbaarheid en uitstraling van T.C. Daalmeer is niet goed. Vanaf de weg wordt met een klein, onopvallend bordje de richting aangegeven naar de entree van de verenging, die niet uitnodigt om het terrein op te gaan. Op het entreehek zijn borden bevestigd met het oude en nieuwe logo van de vereniging. Om het hek zijn vlaggetjes gedrapeerd die uitstralen dat er ooit een feest heeft plaatsgevonden. Meest in het oog springend is een bord waarop staat ‘betreden van dit park is op eigen risico’. Dit alles oogt niet uitnodigend en te amateuristisch.
13
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Communicatiemiddelen die de vereniging inzet zijn een website, een nieuwsbrief, folders, een algemene ledenvergadering en het organiseren van open dagen. De website bevat alle standaardinformatie die je van een sportvereniging mag verwachten. Waarom meedoen aan het ontwikkelen van een sportboulevard in de Groene Voet? T.C. Daalmeer heeft ruimte voor 700 actieve leden, maar op dit moment zijn dat er 300. Zodoende is één van de belangrijkste ambities van de vereniging om nieuwe leden aan te trekken. Een toename in het ledenaantal betekent meer kantine‐ en contributie‐inkomsten. Ook is er dan een grotere groep leden die als vrijwilliger voor de vereniging actief zou kunnen zijn. Via een samenwerkingsverband kan de vereniging op extra publiciteit rekenen en een grotere doelgroep bereiken. T.C. Daalmeer heeft behoefte aan meer financiële ruimte, vooral voor het vervangen van een deel van de kunstgrasbanen. Een samenwerkingsverband met de andere sportinitiatieven in de Groene Voet zorgt ervoor dat er een aantal mogelijkheden ontstaan om op kosten te besparen.
4.1.5 Stichting tot Bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer De Stichting tot Bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer is exploitant van de tennishal in de Groene Voet. Het doel van de stichting is de tennishal te beheren en exploiteren, ten einde de tennissport, zowel recreatief als prestatief, te bevorderen. De tennishal bestaat uit drie banen en een kantine. Huren van een baan staat los van lidmaatschap van een tennisvereniging. In theorie kan de tennishal uitstekend ingezet worden voor andere activiteiten dan alleen tennis, maar hiervoor moet de stichting goedkeuring verlenen. P.R. en communicatie De tennishal is een relatief groot gebouw en direct zichtbaar wanneer het parkeerterrein betreden wordt. De tennishal straalt niets uit wat met sport te maken heeft. Doordat de hal direct ligt aan het terrein van T.C. Daalmeer is het logisch dat het gaat om een tennishal. Op het gebouw zelf wordt nergens aangegeven wat het is en waar het voor staat. Op de korte zijde van het gebouw, grenzend aan het parkeerterrein, zorgt graffiti voor een armoedige uitstraling.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
14
De stichting communiceert via T.C. Daalmeer. Op de website van de tennisvereniging wordt uitgelegd wat de huurmogelijkheden, ‐voorwaarden en –prijzen zijn. Voordeel van het samenwerken in de communicatie met T.C. Daalmeer is dat er op die manier eensgezindheid wordt uitgestraald. Nadeel is dat je als zelfstandige tennishal erg afhankelijk bent van een vereniging. Waarom meedoen aan het ontwikkelen van een sportboulevard in de Groene Voet? De belangrijkste huurder van de tennishal is T.C. Daalmeer. Dit betekent dat een toename in het ledental van de tennisvereniging ook zorgt voor meer baanverhuur voor de hal. Als door de ontwikkeling van een sportboulevard T.C. Daalmeer een toename in het ledental realiseert is dat ook gunstig voor de hal. De tennishal heeft ruimte voor een dichtere bezetting van de tennisbanen. Gezamenlijke promotie van de Groene Voet via een website, advertenties en open dagen levert de tennishal ook meer publiciteit op. Deze extra publiciteit kan de tennishal inzetten om zich sterker te profileren als zelfstandige verhuurder. 15
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.1.6 Conclusies Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.1: Groene Voet: De Groene Voet is een sport‐ en recreatiegebied in Alkmaar‐Noord van circa 100.000 m2. Het westelijke deel van de Groene Voet beschikt, door de aanwezigheid van Sportinstituut Tom van der Kolk, A.S.V. Celeritas, T.C. Daalmeer en de tennishal, over voldoende faciliteiten voor actieve (on)georganiseerde sportbeoefening. Het westelijke deel van de Groene Voet beschikt over voldoende parkeergelegenheid voor de leden van de aanwezige sportinitiatieven. Het westelijke deel van de Groene Voet is vanaf de westzijde, via de Laan van Athene, toegankelijk voor auto’s. Het westelijk deel van de Groene Voet is vanaf de oostzijde, via het Klaas Bootpad, toegankelijk voor fietsers en voetgangers. Bij de entree van het westelijke deel van de Groene Voet staan op een scheef, saai bord de namen van de aanwezige sportinitiatieven aangegeven. In het westelijk deel van de Groene Voet, tegenover het sportinstituut en T.C. Daalmeer, ligt een stuk grond waarvoor een nieuwe bestemming gaat worden gezocht. Het centrale en oostelijke deel van de Groene Voet kenmerkt zich veel meer als een park, dan als een sportgebied. In het centrale en oostelijke deel van de Groene Voet is voldoende ruimte om sportinitiatieven te ontwikkelen en/of activiteiten te organiseren. Sportinstituut Tom van der Kolk: Sportinstituut Tom van der Kolk is een commerciële aanbieder van fitness, judo, karate en diverse groepslessen. De accommodatie van het sportinstituut is goed zichtbaar vanaf de weg en de entree. De communicatie van het sportinstituut is, middels onder andere een website, advertenties en open dagen, verzorgd zoals je dat van een commerciële instelling mag verwachten. Het sportinstituut heeft baat bij de ontwikkeling van een sportboulevard omdat het financiële voordelen kan opleveren en het het imago van sociaal betrokken commerciële aanbieder kan versterken. A.S.V. Celeritas: A.S.V. Celeritas is een korfbal‐ en pétanquevereniging met circa 300 leden, twee korfbalvelden en twaalf pétanquebanen. De accommodatie van de vereniging is vanaf de entree, en zeker vanaf de weg, slecht zichtbaar. De uitstraling van de vereniging is degelijk en sportief, maar niet erg uitnodigend. De communicatie van de vereniging is, middels een website, clubblad en ledenvergadering, zoals je die van een standaardsportvereniging verwacht. In de wintermaanden speelt de vereniging korfbal in een hal die circa 500 meter buiten de Groene Voet ligt.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
16
De vereniging heeft baat bij de ontwikkeling van een sportboulevard omdat het tot meer financiële ruimte kan leiden, de naamsbekendheid kan vergroten en het aantal leden en vrijwilligers kan doen toenemen.
T.C. Daalmeer: T.C. Daalmeer is een tennisvereniging met circa 300 leden, zeven kunstgrasbanen en voornaamste huurder van de tennishal. De accommodatie van de vereniging is vanaf de weg en de entree slecht zichtbaar, omdat deze verscholen ligt in een hoek van het terrein. De uitstraling van de vereniging is amateuristisch en matig onderhouden. De vereniging is, middels onder andere een website, folders en open dagen, redelijk actief in hun communicatie. De vereniging heeft baat bij de ontwikkeling van een sportboulevard omdat het tot meer financiële ruimte en een toename van het ledenaantal kan leiden. Stichting tennishal: De Stichting tot Bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer is exploitant van de tennishal in de Groene Voet. De tennishal bestaat onder andere uit drie banen en een kantine. De hal is groot en daardoor goed zichtbaar vanaf de weg en de entree. Op de tennishal is geen één logo, naam of quote bevestigd. Er is hierdoor geen sprake van een positieve, sportieve uitstraling. De tennishal kan, in theorie, uitstekend worden ingezet voor andere activiteiten dan alleen tennis, maar hier is wel altijd goedkeuring van de stichting voor nodig. De hal heeft baat bij de ontwikkeling van een sportboulevard omdat het direct baat heeft bij een toename van het ledenaantal van T.C. Daalmeer en het zich, door een toename van de naamsbekendheid, sterker kan profileren als zelfstandige verhuurder. 17
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.2 Externe analyse sportboulevards De drie bestaande sportboulevards binnen Nederland die als voorbeeld kunnen dienen voor de sportboulevard in Alkmaar‐Noord zijn ‘Sportpark Marco van Basten’, ‘Sportboulevard Enschede’ en ‘Sportlaan Drachten’. Aan elk van deze sportboulevards is een bezoek gebracht en een gesprek gevoerd met de respectievelijke manager. De drie sportboulevards zijn aan de hand van dezelfde punten geanalyseerd. Op basis van de analyses volgen conclusies die kunnen leiden tot aanbevelingen in het businessplan voor de Groene Voet.
4.2.1 Sportpark Marco van Basten Sportpark Marco van Basten is een multifunctioneel sportcomplex dat bestaat vanaf januari 2005. Het sportpark wordt aangestuurd door stichting ‘de Noordpunt’, waarin de voorzitters van alle zes betrokken sportverenigingen1 zitting hebben.
Ontstaan Zes sportverenigingen in Utrecht moesten vanwege bouwplannen noodgedwongen verhuizen. De over het algemeen slechte financiële situatie van deze verenigingen dwong ze daarbij tot een samenwerkingsverband over te gaan, maar de nieuwe locatie die de gemeente in gedachte had werd niet geaccepteerd. Met behulp van de DMO hebben de verenigingen uiteindelijk een locatie kunnen afdwingen die wel beviel. Belangrijkste gegeven bij de totstandkoming van het sportcomplex is het feit geweest dat alle verenigingen een samenwerkingsverband wilden. Organisatie Het bestuur van Sportpark Marco van Basten is in handen van stichting de Noordpunt. De stichting vergadert één keer per maand en bestaat uit de voorzitters van de aangesloten sportverenigingen. Onder het bestuur bestaan nog een aantal commissies die ook sportparkbreed actief zijn. Vanaf september 2008 is op het sportpark ook een verenigingsmanager actief, die een groot deel van het dagelijkse bestuur coördineert en communiceert tussen de diverse betrokken partijen. De zes aangesloten sportverenigingen zijn nog steeds aparte juridische eenheden. Doelgroep De doelgroep van Sportpark Marco van Basten kent een gemiddelde samenstelling en bestaat uit de directe omgeving. De huidige doelgroep is dezelfde als voor de samenwerking. Bij de locatie die de gemeente in eerste instantie voorstelde zou de doelgroep veranderen, daarom is die locatie ook niet
1
P.V.C. (voetbal), P.V.C. (tennis), U.F.O. (Frisbee), S.K.V. (korfbal), S.D.V. (darts), S.J.V. (jeu de boules)
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
18
geaccepteerd. De stichting doet geen onderzoek naar de sportbehoefte van de doelgroep en bemoeit zich ook niet met de communicatie die de sportverenigingen ermee hebben. Sportaanbod en faciliteiten Met het ontstaan van Sportpark Marco van Basten is aan het sportaanbod zelf niets veranderd. De zes verenigingen bieden nog steeds dezelfde sporten aan als voor de samenwerking. Wat wel veranderd is, is het feit dat de diverse sportvelden nieuw en modern zijn en zo dus een trekpleister kunnen zijn voor nieuwe leden. Hoewel het Sportpark ruim is opgezet (vanwege een verwacht toenemend ledenaantal), liggen de sportvelden ook dichter bij elkaar dan voor de samenwerking. Dit heeft tot gevolg dat er veel gezelligheid kan ontstaan wanneer de diverse sporten tegelijk worden beoefend. Sinds de samenwerking beschikken de aangesloten verenigingen ook over kinderdagverblijf en naschoolse opvang. ‘Orka’, een organisatie die deze diensten verzorgt zit gehuisvest in het hoofdgebouw. Diverse andere ruimtes in het hoofdgebouw worden ook verhuurd. Accommodatie De belangrijkste verandering voor de aangesloten sportverenigingen is het feit dat allen gebruik maken van hetzelfde hoofdcomplex. Dit heeft tot gevolg dat kleedkamers, kantine en andere ruimtes gedeeld moeten worden. Er kleven een aantal nadelen aan deze constructie. Ten eerste kunnen er logistieke problemen ontstaan met betrekking tot het gebruik van kleedkamers. Ten tweede kan er onenigheid ontstaan over de verdeling van de kantine‐inkomsten. Ten derde zouden leden van de verenigingen het als onprettig kunnen ervaren om in de kantine te moeten staan met beoefenaars van andere sporten. Er zijn ook duidelijke voordelen aan een dergelijke constructie. Ten eerste kunnen de aangesloten verenigingen beschikken over een gloednieuwe accommodatie, waarvan het beheer en onderhoud voor hun wordt geregeld. Ten tweede is het beheer van de kantine ook centraal geregeld, waardoor verenigingen niet meer met problemen met betrekking tot personeelsinvulling daarvan kampen. Ten derde zou de aanwezigheid in de kantine van beoefenaars van andere sporters ook als prettig kunnen worden ervaren. Financieel Doordat zes verenigingen één complex delen kan er op een aantal kostenposten worden bespaard. De totale stroomrekening is natuurlijk hoog, maar per vereniging lager dan voor de samenwerking. Inkopen van de verenigingen worden gebundeld, waardoor efficiënter kan worden ingekocht en grotere kortingen kunnen worden afgedwongen. Afvalverwerking wordt voor het hele sportpark door één organisatie verzorgd, alsmede het schoonmaken en de beveiliging. De meeste inkomsten komen voort uit de kantineopbrengsten. Doordat deze voor zes verenigingen bij één kantine binnenkomen, moeten deze nog wel worden verdeeld. Dit vindt plaats door middel van verdeelsleutels op basis van het aantal leden en het aantal sportmomenten. De onderlinge verhouding van de verdeelsleutels blijkt gevoelig te liggen bij de verenigingen en wordt daarom regelmatig aangepast aan de laatst bekende relevante gegevens. 19
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
De stichting ontvangt voor haar uitgaven een deel van de contributies van alle, bij het sportpark aangesloten, leden. De meeste uitgaven van de stichting gaan naar het onderhoud van het sportpark, de verschillende commissies en het salaris van de verenigingsmanager. P.R. en Communicatie Er is geen commissie die zich bezighoudt met de naamsbekendheid en dergelijke van het sportpark. Voor communicatie wordt vooral de website ingezet. Deze wordt intern beheerd. Op het terrein zelf zijn meerdere uitingen aanwezig die aangeven dat het om een sportpark gaat. Sponsoring Sinds het ontstaan van het sportpark zijn er veel kleine sponsordeals met vooral lokale organisaties gesloten. Het sportpark overweegt om op zoek te gaan naar één grote commerciële sponsor. Dat zou bijvoorbeeld een fitnessorganisatie kunnen zijn, waarmee dan ook een deal zou kunnen worden gesloten die inhoudt dat sportparkleden daar voor een gereduceerd tarief kunnen sporten.
4.2.2 Sportboulevard Enschede Sportboulevard Enschede is een samenwerkingsverband tussen 15 sportverenigingen2, 18 basisscholen, gezondheidscentrum FysioGym en de Gemeente Enschede. Het primaire doel is het stimuleren van de inwoners van Enschede‐Zuid tot sport.
2
AC TION’48 (atletiek), Biljartvereniging Twentehallen, De Vrije Schutter (handboogsport), DOS WK (korfbal), E.B.V. The Jugglers (basketball), E.H.V. (hockey), Pétanque Vereniging L’Equipe, Ski Nordicwalk Club Twente, Stichting Judosport Oost, S.V. De Enschedese Boys (voetbal), T.E.Z. (tennis), Triathlon Club Twente, V.V. UDI (voetbal), V.V. Victoria’28 (voetbal), Wielersportvereniging Het Oosten.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
20
Ontstaan Het idee voor Sportboulevard Enschede is vijf jaar geleden ontstaan. Een aantal sportverenigingen, gelegen aan de Geessinkweg in Enschede‐Zuid, organiseerden een gezamenlijke open dag en daar raakten de voorzitters in gesprek. Zij besloten om te onderzoeken wat de mogelijkheden waren om de inkoop te bundelen en zo kosten te besparen. Vrij snel hoorde een sportmedewerker van de gemeente hiervan en deze adviseerde de voorzitters contact te op te nemen met het NOC*NSF. Het NOC*NSF had net het Proeftuinen project3 gelanceerd. Nadat de voorzitters daar met het NOC*NSF over hadden gesproken besloten ze Sportboulevard Enschede ervoor in te schrijven. Het concept voor Sportboulevard Enschede moest een aantal keren worden herschreven, maar kwam uiteindelijk door de zware keuring heen. Het gevolg hiervan was dat Sportboulevard Enschede is benoemd tot één van de Proeftuinen en zodoende gedurende vier jaar een subsidie ontvangt van het NOC*NSF om zich te kunnen ontwikkelen. Organisatie Sportboulevard Enschede is een stichting. De stichting wordt bestuurd door 1,5 fte en een stagiair. Regelmatig vinden er brainstormsessies plaats met de voorzitters van de aangesloten sportverenigingen. Doelgroep De doelgroep van de sportboulevard zijn de inwoners van Enschede‐Zuid. Een aanzienlijk deel van de inwoners is van allochtone afkomst en sport niet. De sportboulevard richt zich in eerste instantie, via de basisscholen, op de jeugd en hoopt later via hun het volwassen deel van de doelgroep te bereiken. Veel informatie over de doelgroep verkrijgt de sportboulevard door ze te bellen. Dit kost veel tijd, maar levert enorm veel informatie en goodwill op. Bellen doet de sportboulevard bijvoorbeeld als een persoon niet op komt dagen bij een geplande sportafspraak. Hoewel de sportafspraken nooit verplicht zijn, gaan de deelnemers hierdoor wel beseffen dat er een locatie, materiaal en personeel voor hun gereserveerd waren. Sportaanbod en faciliteiten De belangrijkste vernieuwing met het ontstaan van d sportboulevard is de komst van de ZAPP‐card voor basisschooljeugd. Door deze kaart voor tien euro aan te schaffen kan een scholier van een aantal sporten trainingen bijwonen. Bij deze trainingen zit materiaal, accommodatie en begeleiding inbegrepen. De andere sporters die aan deze trainingen meedoen, beoefenen de sport in kwestie ook allemaal voor het eerst. Hierdoor ligt het niveau ongeveer gelijk. Doel van de ZAPP‐card is de scholieren uiteindelijk lid te laten worden van een vereniging.
3
Door het NOC*NSF gefinancierde sportprojecten binnen Nederland, waar gedurende vier jaren zal worden onderzocht en ervaren hoe met een gevarieerder en completer aanbod tegemoet kan worden gekomen aan de wensen van de sportconsument.
21
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Voor de doelgroepen 35+ en 45+ worden ook steeds meer soortgelijke projecten gestart. Aan hen worden bekende sporten laagdrempelig aangeboden. Daarbij moet bijvoorbeeld worden gedacht aan 7 tegen 7 voetbal op een half veld, zonder competitie verplichtingen. Sportboulevard Enschede heeft ook veel succes met E‐gaming. Hiermee worden alle bewegingsactiviteiten bedoeld die duiden op interactiviteit met een elektronisch apparaat. Beste voorbeeld hiervan zijn dansmatten die de stichting heeft aangeschaft. Deze dansmatten zijn aangesloten op een computer en beamer. Een deelnemer moet volgens de commando’s van de beamer springen op de dansmatten. De stichting is met deze dansmatten langs geweest bij alle groepen van de aangesloten basisscholen en het bleek daar een groot succes te zijn. Dit geeft aan in welke mate dergelijke activiteiten al een plaats hebben verworven in de maatschappij. Het is effectiever om aan deze trend mee te doen, dan je er tegen te verzetten. In de toekomst wilt de sportboulevard het sportaanbod nog veel verder vernieuwen. Eén van de voorbeelden is de ontwikkeling van padeltennis in Nederland. Padeltennis is een combinatie van tennis en squash en één van de populairste sporten van Spanje, Italië en heel Zuid‐Amerika. In Nederland is de sport in opkomst (zie padelcentrum.nl). Door vroeg in een accommodatie te investeren, denkt Sportboulevard Enschede een voortrekkersrol te kunnen gaan spelen bij het organiseren van toernooien en evenementen
Een belangrijke vernieuwing op het gebied van faciliteiten is de aanleg van enkele moderne kunstgrasvelden. Bij toeval is er een partnership ontstaan met één van werelds grootste De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
22
kunstgrasproducenten Ten Cate. Het gevolg is dat Ten Cate Sportboulevard Enschede gebruikt als ‘showroom’ voor haar nieuwste producten en de sportboulevard daarvan profiteert door te kunnen beschikken over hypermoderne velden. Accommodatie De 17 aangesloten sportverenigingen liggen grotendeels aan dezelfde weg in Enschede‐Zuid, maar wel verspreid over een stuk van circa twee kilometer. Er is geen sprake van één alles overkoepelende accommodatie of een duidelijke afbakening van het sportboulevard terrein. De aangesloten verenigingen maken gebruik van eigen accommodatie en kantine. Wel staat er op de verschillende terreinen duidelijk aangegeven dat ze zijn aangesloten bij de sportboulevard. De stichting zelf werkt vanuit een vast kantoor dat aan die zelfde weg ligt. Financieel Het samenwerkingsverband zorgt ervoor dat de aangesloten sportverenigingen op veel kosten kunnen besparen. De verenigingen bundelen de afvalverwerking, zijn bezig om de beveiliging te bundelen en hebben vooral op het gebied van energielevering veel kunnen besparen. Er is een organisatie genaamd SportStroom4, die speciaal voor sportverenigingen onderzoekt wat de goedkoopste leverancier is. Zeven bij de sportboulevard aangesloten verenigingen doen hier aan mee en voor hun heeft SportStroom een besparing van 10.000,‐ euro op jaarbasis kunnen realiseren. De stichting ontvangt op dit moment nog subsidie vanuit het Proeftuinen project. Er wordt onderzocht waar het geld vandaan moet komen als dat stopt. Een mogelijkheid is dat de aangesloten sportverenigingen een deel van hun contributies gaan afstaan. P.R. en communicatie Het communicatiebeleid van Sportboulevard Enschede is vooral gebaseerd op de eerdergenoemde telefoontjes naar ZAPP‐card deelnemers. Daarnaast beschikt de sportboulevard over een vrolijke en moderne website, versturen ze nieuwsbrieven en wordt er twee keer per jaar een ledenvergadering georganiseerd. Sponsoring Één van de financiële mogelijkheden om het gat op te vullen dat ontstaat wanneer de subsidie wegvalt, is het aantrekken van grote sponsoren in de vorm van woningcorporaties en zorgverzekeraars.
4.2.3 Sportlaan Drachten Sportlaan Drachten is de naam van het samenwerkingsverband tussen 15 organisaties5 in de Gemeente Smallingerland. Door samen te werken willen de betrokken organisaties de doelgroep 4
SportStroom is een collectief van (sport)verenigingen dat gezamenlijk gas en elektriciteit inkoopt. Hierdoor kunnen door alle deelnemende verenigingen aanzienlijke besparingen worden bereikt. Het deelnemen aan SportStroom kost niets, verplicht tot niets en de contracten worden door de deelnemers rechtstreeks aangegaan met de leveranciers. 5 Adonis Sportacrobatiek, Atletiekvereniging Impala Drachten, Bewegingscentrum Drachten, Centre Squash Drachten, Fietstourclub Smallingerland, Hockeyvereniging De Graspiepers, Honk‐ en softbalvereniging
23
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
inspireren tot bewegen. De officiële opening van het sportcomplex heeft 21 augustus 2009 plaatsgevonden.
Ontstaan Sportlaan Drachten is primair het initiatief van de directeur van Bewegingscentrum Drachten, een commerciële aanbieder van diverse bewegingsactiviteiten. In de aanwezigheid van een aantal organisaties op een relatief klein oppervlak zag hij kansen tot samenwerking. Samen zouden de organisaties politiek sterker staan, herkenbaarheid kunnen creëren en kosten kunnen drukken. Voordat echter aan het creëren van een samenwerkingsverband kon worden begonnen, moest er worden onderzocht of er draagvlak voor het initiatief bestond bij gemeente, sportbedrijf en sponsoren. Toen dat het geval bleek is het proces gestart wat heeft geleid tot de officiële opening 21 augustus 2009. Organisatie Sportlaan Drachten zal officieel worden bestuurd door een stichting die nog moet worden opgericht. De stichting zal één keer per maand samenkomen en bestaan uit bestuursleden van de betrokken organisaties. Het samenwerkingsverband bestaat uit commerciële en non‐profit organisaties. Er kunnen dus eenvoudig belangenverschillen ontstaan (zie paragraaf 4.3.3), maar alle betrokken partijen zijn zich daar van bewust. Om conflicten te voorkomen is er geprobeerd een cultuur te creëren waarbinnen men zo transparant mogelijk probeert te handelen, open staat voor de onderlinge verschillen en elkaar wat gunt. De praktijk zal uitwijzen in hoeverre deze cultuur kan worden gehandhaafd. Drachten Diamonds, Kaatsvereniging Drachten, Korfbalvereniging Drachten/Van der Wiel, Politie Academie, Schietsportvereniging Drachten, Smallingerlandse Vereniging voor Pétanque, Tennisvereniging De Beampipers, Voetbalschool Noord.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
24
Doelgroep Het huidige totale ledenbestand van de betrokken organisaties bedraagt circa 8000 mensen. Met gezinsleden meegerekend denkt Sportlaan Drachten ongeveer 25000 mensen direct te kunnen bereiken. Sportlaan Drachten kent geen expliciet gedefinieerde doelgroep en verricht bijvoorbeeld ook geen onderzoek naar de sportbehoefte van bewoners van de gemeente. Ze dragen de visie uit dat je geen behoeftes moet vervullen, maar juist moet creëren. Faciliteiten en sportaanbod Opvallend aan het ontstaan van Sportlaan Drachten is dat er niet direct iets is veranderd of toegevoegd aan het aanbod van sport en faciliteiten. Sinds de komst van het bewegingscentrum in 2001 zijn de ledenaantallen van de meeste betrokken partijen gestegen, zijn faciliteiten vernieuwd en/of uitgebreid en is de infrastructuur verbeterd. Dit heeft echter buiten het ontstaan van Sportlaan Drachten om plaatsgevonden. De meest opvallende verandering die direct aan het ontstaan van de samenwerking valt toe te schrijven is een aangepaste prijsstelling. Voor klanten van de betrokken zorgverzekeraar gelden namelijk gereduceerde tarieven. Accommodatie Er is bewust gekozen om geen centrale accommodatie te bouwen of in dienst te stellen van waaruit Sportlaan Drachten wordt bestuurd. De bestuursvergaderingen zullen afwisselend plaatsvinden bij de betrokken partijen. Op die manier geef je de betrokken partijen het gevoel dat ze allemaal in dezelfde mate betrokken zijn bij de samenwerking. Wel zal er na verloop van tijd een centrale helpdesk komen waar leden van alle betrokken partijen terecht kunnen met hun vragen en/of opmerkingen. Financieel Het ontwikkelen van Sportlaan Drachten is gefinancierd door de Gemeente Smallingerland, Sportbedrijf Drachten, zorgverzekeraar Menzis en alle aangesloten sportinitiatieven. Opvallend is dat de aangesloten sportinitiatieven vrij waren in het bepalen van de hoogte van het bedrag dat ze aan de ontwikkeling van de Sportlaan wilden besteden. De aangesloten partijen kunnen kostenposten drukken door inkoop, energielevering, onderhoud en afvalverwerking te bundelen. P.R. en communicatie De aangesloten partijen blijven autonoom met betrekking tot de mate en manier waarop ze zichzelf willen promoten. De stichting gaat sportcomplexbrede promotie verzorgen. Dit houdt in dat ze een gezamenlijke website gaan ontwikkelen, open dagen gaan organiseren, nieuwsbrieven gaan rondsturen en verspreid over het hele terrein fysieke uitingen van de samenwerking gaan plaatsen, zoals borden en vlaggen. Sponsoring Sportcomplexbreed is zorgverzekeraar Menzis de meest voorname partner. Verder blijven de aangesloten partijen autonoom met betrekking tot hun sponsorbeleid. Één van de doelstellingen van 25
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Sportlaan Drachten is wel dat de betrokken partijen ook individueel aantrekkelijker worden voor sponsoren. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
26
4.2.4 Conclusies Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.2: Sportpark Marco van Basten: Sportpark Macro van Basten is het samenwerkingsverband tussen zes sportverenigingen die één sportcomplex delen. Het sportpark wordt bestuurd door een stichting en een verenigingsmanager. Het sportpark wordt gefinancierd middels subsidies en een deel van de ontvangen contributies. Het sportpark verricht geen onderzoek naar de behoeften van de doelgroep. Het sportpark herbergt een kinderdagverblijf. Aan het delen van één accommodatie kleven voordelen (nieuw, onderhoud wordt verzorgd, meer gezelligheid) en nadelen (logistieke invulling, meer onbekenden). Aan het delen van de kantine kleven voordelen (makkelijke personeelsinvulling) en nadelen (welke verdeling van de inkomsten?). Sportboulevard Enschede: Sportboulevard Enschede is het samenwerkingsverband tussen 17 sportverenigingen, 18 basisscholen, een gezondheidscentrum en de gemeente. De sportboulevard wordt bestuurd door een stichting waar 1,5 fte en een stagiair voor werken. De sportboulevard wordt gefinancierd middels subsidies vanuit het Proeftuinen project. De sportboulevard communiceert erg veel telefonisch met de doelgroep. Centraal in de samenwerking staat de introductie van de ZAPP‐card, een kaart die het kinderen goedkoop mogelijk maakt om meerdere sporten te leren kennen. De sportboulevard heeft een aangepast, laagdrempelig sportaanbod voor de doelgroepen 35+ en 45+. De sportboulevard vernieuwd door E‐gaming aan te bieden. De sportboulevard wilt gaan vernieuwen door padeltennis aan te gaan bieden. Door de samenwerking met een grote kunstgrasproducent en leverancier, kan de sportboulevard beschikken over nieuwe, moderne sportvelden. Binnen de sportboulevard is gebleken dat het bedrijf Sportstroom tot grote besparingen op de energierekening kan leiden. Sportlaan Drachten: Sportlaan Drachten is het samenwerkingsverband tussen 12 sportverenigingen en twee commerciële sportaanbieders. De sportlaan wordt bestuurd door een stichting. De sportlaan wordt gefinancierd door de gemeente, Sportbedrijf Drachten, zorgverzekeraar Menzis en de aangesloten sportinitiatieven. De sportlaan verricht geen onderzoek naar de behoeften van de doelgroep, omdat ze geloven dat je behoeften juist moet creëren. Klanten van de betrokken zorgverzekeraar betalen een gereduceerd tarief. 27
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Alle drie de samenwerkingsverbanden maken gebruik van een gezamenlijke, uitgebreide, moderne website. Op de terreinen van alle drie de samenwerkingsverbanden zijn fysieke uitingen van de samenwerking aanwezig in de vorm van borden, doeken en vlaggen. Alle drie de samenwerkingsverbanden hebben of overwegen samenwerking met één grote commerciële partner, bijvoorbeeld een zorgverzekeraar. Alle drie de samenwerkingsverbanden leiden tot besparingen in diverse kostenposten.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
28
4.3 Deelsegmenten Naast de interne en externe analyses zijn er nog een aantal andere segmenten relevant voor het ontwikkelen van het businessplan. Omdat deze segmenten niet exclusief als intern of extern gedefinieerd kunnen worden, is ervoor gekozen deze op te nemen in een aparte paragraaf.
4.3.1 Relevante organisaties in de directe omgeving van de Groene Voet In dit hoofdstuk worden organisaties beschreven die maximaal 500 meter buiten de Groene Voet liggen. De beschreven organisaties kunnen niet direct gezien worden als een centrale partij binnen de sportboulevard, maar kunnen daar op korte of lange termijn wel voor van meerwaarde zijn.
4.3.1.1
Sportvereniging Koedijk
S.V. Koedijk is een grote omnisportvereniging die zo’n 300 meter ten noordwesten van de Groene Voet ligt. Het sportaanbod van S.V. Koedijk bestaat uit voetbal, handbal, zaalvoetbal, softbal, G‐ voetbal en G‐handbal. In totaal heeft de vereniging circa 1300 sportende leden.
S.V. Koedijk hoort niet bij de kern van sportinitiatieven die de samenwerking binnen de Groene Voet moeten gaan realiseren. Daarvoor ligt het te ver buiten het gebied. Omdat S.V. Koedijk echter een grote vereniging is, met een sportaanbod wat je niet terugvindt in de Groene Voet, is er wel voor gekozen om met de voorzitter van de vereniging in gesprek te gaan over eventuele samenwerkingsmogelijkheden. In het gesprek komt naar voren dat S.V. Koedijk kampt met ruimteproblemen. De vereniging zou meer leden kunnen aannemen, maar heeft daar niet voldoende faciliteiten voor. Op de huidige locatie uitbreiden is ook niet meer mogelijk. S.V. Koedijk heeft dus niet direct behoefte aan samenwerking gericht op het werven van leden. S.V. Koedijk ziet wel veel voordelen in samenwerking om kosten te drukken. Dit zou bijvoorbeeld kunnen plaatsvinden op het gebied van inkoop en (duurzame) energie. Er is ook expliciet gesproken over het feit dat de vier centrale sportinitiatieven in de Groene Voet niets met voetbal te maken hebben, hoewel daar in de Groene Voet wel veel ruimte voor is. Onlangs heeft S.V. Koedijk besloten haar hekken te sluiten voor vrij voetbal om de georganiseerde momenten heen. Dit vanwege teveel overlast en vernieling op het terrein. Zodoende is S.V. Koedijk van mening dat er met de aanwezige ruimte in de Groene Voet meer gedaan kan worden om vrij voetbal door de 29
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
jeugd te stimuleren. Over de uitwerking van een dergelijk idee kon verder nog niets concreets gezegd worden. Wat verder naar voren komt is dat S.V. Koedijk veel probeert te ondernemen op het gebied van G‐ sport en zich daar ook sterk mee profileert. De sportinitiatieven in de Groene Voet kunnen de relevante kennis van S.V. Koedijk gebruiken om ook een expliciet beleid te gaan voeren met betrekking tot G‐sport. Binnen Alkmaar kunnen sportverenigingen via Sportservice Noord‐Holland6 beschikken over een regiocoördinator voor de G‐sport, die ze ondersteunt bij het stimuleren en optimaliseren van een aangepast sportaanbod. Ten slotte geeft S.V. Koedijk aan dat zij graag met de Groene Voet zouden willen samenwerken met het houden en organiseren van open dagen en soortgelijke evenementen.
4.3.1.2
Wijk‐ en jongerencentra
In de wijken rondom de Groene Voet zijn de volgende wijk‐ en jongerencentra gevestigd: Wijkcentrum Daalmeer Multifunctionele accommodatie Mare Nostrum Stichting welzijnsbevordering Kern8 Jongerencentrum De Argus Tienercentrum De Dobber De genoemde wijk‐ en jongerencentra kunnen vooral van meerwaarde zijn voor de sportboulevard vanwege het netwerk dat ze hebben opgebouwd. De centra hebben vaak dagelijks contact met mensen die tot de doelgroep van de sportinitiatieven in de Groene Voet kunnen worden gerekend en daardoor kan goed worden ingeschat wat hun behoeften zijn. Wanneer bekend is wat deze behoeften zijn kan de sportboulevard de centra gebruiken als middel om de doelgroep naar de Groene Voet te trekken. Daarnaast kunnen er ook in directe samenwerking met de centra activiteiten worden georganiseerd. Om een beter beeld te krijgen van de jeugd die in en rondom de Groene Voet vertoeft, heeft een gesprek plaatsgevonden met een jongerenwerker van de gemeente. Uit dat gesprek bleek dat het skatepark een populaire plek binnen de Groene Voet is. Zo populair zelfs, dat het er vaak te druk is om daadwerkelijk te kunnen skaten. De jongerenwerker adviseert om het skatepark te renoveren en te onderzoeken wat de mogelijkheden zijn tot uitbreiding. Een veelgehoorde wens van skatende jeugd is het vervangen van het asfalt door beton. Het ontbreken van voetballende jeugd in de Groene Voet, verklaart de jongerenwerker aan de hand van de aanwezigheid van een Cruijff Court, circa 500 meter verderop. De jeugd verkiest het kunstgras boven het echte gras in de Groene Voet. Om de jeugd de Groene Voet in te lokken zou wellicht een kunstgrasveld kunnen worden aangelegd. 6
Sportservice Noord‐Holland is een organisatie die sportverenigingen wilt ondersteunen door ze een team van verenigingsadviseurs ter beschikking te stellen. Deze adviseurs kunnen de verenigingen helpen met het oplossen van complexe organisatorische en bestuurlijke problemen.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
30
Met betrekking tot de algemene sfeer in de Groene Voet geeft de jongerenwerker aan dat er veel overlast plaatsvindt en drugs wordt gedeald, maar dat dit wel minder wordt. Om dit verder terug te dringen moet de Groene Voet een opener terrein worden. Dan kan er meer sociale controle plaatsvinden.
4.3.1.3
Onderwijsinstellingen
Binnen een straal van 500 meter om de Groene Voet zijn de volgende onderwijsinstellingen gevestigd:
’t Baeken; basisonderwijs De Gondelier; basisonderwijs De Liereland; basisonderwijs De Oranjehof; basisonderwijs JOL Oudieplas Rollebol Kindercentra B.V.; kinderdagopvang Rudolf Steinerschool Alkmaar; basisonderwijs Speeltuin ’t Span Stedelijk Dalton College Alkmaar; voortgezet onderwijs De Vlieger; basisonderwijs
Deze onderwijsinstellingen kunnen belangrijk zijn voor een eventuele sportboulevard, omdat ze een verbinding kunnen leggen tussen de sportinitiatieven en schoolgaande kinderen. Om meer inzicht te
31
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
krijgen in de manier waarop deze verbinding tot stand kan komen is een gesprek gevoerd met de wethouder sport van de Gemeente Alkmaar. In het gesprek geeft de wethouder aan dat al eerder is geprobeerd de scholen rondom de Groene Voet te verzamelen om te overleggen over een manier waarop zij de aanwezige sportgelegenheden beter kunnen benutten. Hoewel dit gesprek nog niet heeft plaatsgevonden, denkt de wethouder dat de sleutel het inzetten van vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen is. Wanneer de sportinitiatieven in de Groene Voet daar voor open staan, kunnen de vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen sportactiviteiten organiseren voor de schoolgaande kinderen. Voor de sportinitiatieven in de Groene Voet betekent dit dat de kinderen hun leren kennen en zich eerder als lid aan zullen melden. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
32
4.3.1.4
Sportinitiatieven
Naast eerder beschreven sportinitiatieven, zijn er nog een groot aantal andere sportinitiatieven aanwezig binnen een straal van 500 meter rond de Groene Voet. Hoewel deze niet direct betrokken kunnen worden bij de sportboulevard, is het nuttig om op de hoogte te zijn van deze initiatieven en hun locaties.
33
Alkmaarse Schermvereniging ‘Ludus et Gladius’ Badmintonvereniging ‘De Stolp’ Basketball Vereniging Alkmaar Guardians Blom Sport en Beweging; freelance sportinstructeurs Dave Surfboards; surfshop Duikvereniging ‘De Drietand’ Horizon Fit; verhuur thuisfitnessapparatuur Koedijker Tennisvereniging Koning Watersport; levert diverse diensten aan booteigenaren Rijvereniging Coedijck; paardensport Sportbegeleidingsschool Skilo; loopsport Sportvereniging Koedijk Tafeltennisvereniging ‘Reflex’ De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.3.1.5
Dijkstra Fysiotherapie
Dijkstra Fysiotherapie is een praktijk die circa één kilometer buiten de Groene Voet ligt. Sportinstituut Tom van der Kolk werkt reeds samen met Dijkstra Fysiotherapie. Het samenwerkingsverband houdt in dat een therapeut zes dagen per week een inloopspreekuur heeft bij het sportinstituut, om vrijblijvend advies te geven aan leden. Voor Tom van der Kolk betekent dit een bijdrage aan het verantwoord kunnen sporten binnen het sportinstituut. Voor Dijkstra Fysiotherapie betekent dit een kans om in contact te komen met hun doelgroep.
De betrokkenheid van een fysiotherapeut zou een goede aanvulling zijn op het aanbod van de sportboulevard. Zeker gezien de groeiambities is het niet meer dan verantwoord om professioneel advies te kunnen geven over de lichamelijke conditie, zowel bij het voorkomen, als herstellen van blessures. In een gesprek heeft Dijkstra Fysiotherapie aangegeven open te staan voor samenwerking met de andere sportinitiatieven. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
34
4.3.1.6
Conclusies
Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.3.1: S.V. Koedijk: S.V. Koedijk is een omnisportvereniging die circa 300 meter ten noordwesten van de Groene Voet ligt. De vereniging telt ongeveer 1300 leden en biedt (zaal)voetbal, handbal, softbal en diverse G‐sporten aan. Het sportaanbod van S.V. Koedijk is niet aanwezig bij de centrale sportinitiatieven in de Groene Voet. S.V. Koedijk ziet kansen en staat open voor samenwerking met de centrale sportinitiatieven. Voor het organiseren van G‐sport zouden de centrale sportinitiatieven het netwerk en de kennis van S.V. Koedijk in kunnen zetten. Wijk‐ en jongerencentra: In de wijken rondom de Groene Voet zijn diverse wijk‐ en jongerencentra gevestigd. De centrale sportinitiatieven in de Groene Voet kunnen het netwerk van de wijk‐ en jongerencentra inzetten om de doelgroep beter te bereiken. Het skatepark is een populaire plek in de Groene Voet om actief bezig te zijn, maar ook om gewoon te ‘hangen’. Het skatepark is toe aan vernieuwing en/of uitbreiding. Ondanks de aanwezigheid van velden, wordt er in de Groene Voet weinig gevoetbald, doordat er in een wijk, circa 500 meter erbuiten, een Cruijff Court ligt. Onderwijsinstellingen: In een straal van circa 500 meter rondom de Groene Voet zijn diverse onderwijsinstellingen gevestigd. Voor de sportinitiatieven in de Groene Voet kunnen deze onderwijsinstellingen een verbinding vormen met de schoolgaande kinderen. Vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen kunnen een rol spelen bij het organiseren van activiteiten bij de centrale sportinitiatieven voor de schoolgaande kinderen. Sportinitiatieven: In een straal van circa 500 meter rondom de Groene Voet zijn diverse sportinitiatieven gevestigd. Deze kunnen niet direct kunnen worden betrokken bij een samenwerkingsverband, maar op langere termijn wellicht wel. Dijkstra Fysiotherapie: De betrokkenheid van een fysiotherapeut zou een welkome aanvulling zijn binnen het aanbod van de sportboulevard. Dijkstra Fysiotherapie werkt reeds samen met het sportinstituut en staat ook open voor samenwerking met de andere sportinitiatieven. 35
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.3.2 Relevante organisaties in Alkmaar In dit hoofdstuk worden organisaties beschreven die binnen Alkmaar, maar buiten de directe omgeving van de Groene Voet, liggen. De beschreven organisaties vervullen verschillende rollen binnen Alkmaar, die op korte of lange termijn van belang kunnen zijn voor de sportboulevard.
4.3.2.1
Stichting Promotie Alkmaar
De Stichting Promotie Alkmaar is een organisatie die op verschillende manieren Alkmaar wilt profileren als de leukste stad van Noord‐Holland en één van de leukste steden van Nederland. De stichting is in 2002 door de gemeente en ondernemers opgericht en vervult drie kerntaken. Ten eerste promoot de stichting op diverse manieren evenementen en activiteiten die plaatsvinden in Alkmaar. Ten tweede is de stichting de oprichter en bestuurder van de ‘AlkmaarPas’. Ten derde heeft de stichting een evenementendesk om organisatoren te ondersteunen met haar kennis en netwerk.
Omdat een deel van het businessplan voor de Sportboulevard in de Groene Voet zal bestaan uit aanbevelingen met betrekking tot de promotie ervan is ervoor gekozen een interview af te nemen met één van de medewerkers. De stichting maakt voor de promotie van evenementen en activiteiten gebruik van een aantal communicatiemiddelen. Deze zijn magazine ‘Alkmaar Prachtstad’, website ‘www.alkmaarprachtstad.nl’, digitale nieuwsbrieven, digitale borden, een evenementenkalender en advertenties. Voor een aantal van deze diensten moet door geïnteresseerde partijen betaald worden, voor anderen is het enkel nodig contact op te nemen met de stichting. Wat uit het interview vooral bleek is dat de stichting eventueel veel voor de sportboulevard kan betekenen, maar dat het aan de sportboulevard zelf is contact te zoeken en te onderhouden met de stichting. Stichting Promotie Alkmaar is er primair om Alkmaar buiten Alkmaar te profileren, maar zal niet nalaten mee te werken aan de promotie van activiteiten en evenementen die alleen bedoeld zijn voor inwoners van Alkmaar zelf. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
36
Wat ook uit het interview bleek is dat de AlkmaarPas en het project ‘Kinderen doen mee’ krachtige middelen kunnen zijn om bewoners van Alkmaar te lokken. Houders van de AlkmaarPas kunnen binnen Alkmaar tegen een gereduceerd tarief of gratis meedoen aan diverse activiteiten. Kinderen die deelnemen aan ‘Kinderen doen mee’ ontvangen €100,‐ aan vouchers die zij kunnen gebruiken om contributies van deelnemende verenigingen binnen Alkmaar te betalen. Inkomens tot 120% van de bijstandsnorm komen in aanmerking voor de AlkmaarPas en ‘Kinderen doen mee’. Daarnaast kunnen alle andere bewoners van Alkmaar en daarbuiten de AlkmaarPas voor €10,‐ zelf aanschaffen. De sportinitiatieven in de Groene Voet doen al in beperkte mate mee aan beide projecten.
4.3.2.2
Politieke partijen
De Alkmaarse politiek is relevant voor de ontwikkeling van een sportboulevard in Alkmaar‐Noord, omdat de partijen uiteindelijk bepalen welk sportbeleid er wordt gevoerd. Dit beleid kan invloed hebben op het ontwikkelen van een sportboulevard, omdat daarbinnen wordt bepaald hoeveel geld er beschikbaar is om aan de ontwikkeling van sport te besteden en aan welke sportprojecten. Hieronder volgt een overzicht van de relevante standpunten uit de verkiezingsprogramma’s van de tien partijen die zitting hebben in de Gemeenteraad Alkmaar: PVDA “Met sport investeren we in de kracht van de samenleving. Daarom wil de PvdA meer ruimte voor sport. Iedereen jong of oud, met of zonder fysieke of verstandelijke beperkingen moet de gelegenheid krijgen om te sporten. Sport is volgens de PvdA een belangrijk bindmiddel. De integratie van de verschillende bevolkingsgroepen wordt hierdoor bevorderd. Ook pleit de PvdA waar mogelijk voor de integratie van gehandicaptensport in reguliere sportverenigingen.” Naast deze algemene quote benadrukt de PVDA het belang en de kwetsbaarheid van de verenigingsstructuur. Nergens zijn zoveel vrijwilligers actief als binnen sportverenigingen. Zonder vrijwilligers is er geen kader. Zonder kader is er geen organisatie en dus ook geen vereniging. Omdat sportverenigingen ontmoetingsplaatsen zijn en een bindende en stabiliserende functie hebben, moeten die sportinfrastructuren ondersteund worden. OPA De OPA vindt dat sport in de wijk thuishoort en is geen voorstander van centralisering van de voorzieningen aan de rand van de stad. De partij wilt dat sportonderwijs, ook tijdens de naschoolse opvang, wordt versterkt. Ten slotte geeft de OPA aan dat gebruik van het sportpaspoort7 gestimuleerd moet blijven worden.
7
Met het sportpaspoort kan een jaar lang, vanaf de datum van aanschaf, tegen sterk gereduceerde prijzen gesport worden bij Zwembad De Hout, Zwembad Hoornse Vaart en IJsbaan De Meent.
37
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
SP De SP stelt duidelijk dat de meeste aandacht moet gaan naar ondersteuning van de actieve recreatieve en amateursport. Ze zien de bevordering van betaalde sportbeoefening niet als een taak van de gemeentelijke overheid. Ze vinden dat de jeugdledensubsidie voor sportverenigingen sterk kan worden uitgebreid en er meer programma’s ter stimulering van sportbeoefening door gehandicapten moeten komen. VVD De VVD meent dat er in Alkmaar één sportorganisatie moet komen die de functies vervult van het sportbureau, sportbedrijf en de sportraad. Ze zien de gebiedsvisie voor de Westrand als een goede investering voor Alkmaar om zich niet alleen als sportstad te profileren, maar het ook te zijn. Omdat Noord‐Holland de provincie is met het meeste sporttalenten vinden ze dat deze talenten gestimuleerd moeten worden om zich te vestigen en ontwikkelen in Alkmaar. CDA De CDA vindt dat sportonderwijs verbeterd moet worden en meer moet worden afgestemd met sportverenigingen. Dat moet leiden tot meer leden van sportverenigingen. Ook moet er meer aangepast sportaanbod voor gehandicapten komen. In Alkmaar‐Noord moet onderzocht worden wat de mogelijkheden zijn voor een sportcomplex en een horecavoorziening. GroenLinks GroenLinks vindt dat breedte‐ en topsport elkaar moeten versterken. Door bewegingsonderwijs en schoolsporttoernooien te stimuleren moet er meer sportbeoefening op scholen gaan plaatsvinden. Voor sportverenigingen is de taak weggelegd om integratie via sport en G‐sport te bevorderen. De gemeente moet hun daarin ondersteunen. Leefbaar Alkmaar Leefbaar Alkmaar vindt dat er vooral gestreefd moet worden naar een betaalbaar sportklimaat voor iedereen. Doordat onderhoud en huur van sportfaciliteiten steeds duurder wordt, moeten sportverenigingen de contributie ook steeds verhogen. Als ouders niet meer aan de contributie kunnen voldoen missen kinderen de kans op sociale contacten en te leren omgaan met winst en verlies. Binnen de naschoolse opvang kan ook meer aan sport worden gedaan. D66 De D66 definieert geen uitgebreid sportbeleid in het landelijke of lokale verkiezingprogramma. Ze vinden wel dat de stadspas voor jongeren tot 18 jaar gratis moet zijn en één gratis lidmaatschap van een Alkmaarse sportvereniging moet bevatten. ChristenUnie De ChristenUnie vindt dat de gemeente nadruk moet leggen op het ondersteunen van sportverenigingen. Sportverenigingen hebben een bindende werking en kunnen dus goed worden ingezet als middel tegen de individualisering. Daarnaast moeten sportverenigingen worden voorbereid op de vergrijzing. Oudere leden moeten worden gestimuleerd om lid te blijven en eventueel actief te worden als vrijwilliger. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
38
Liberale Kracht Liberale Kracht streeft hetzelfde sportbeleid na als de VVD Alkmaar.
4.3.2.3
Gemeente Alkmaar
In het gesprek met de wethouder sport van de Gemeente Alkmaar is gesproken over welke rol zij eventueel bij het ontwikkelen van een sportboulevard in Alkmaar‐Noord zouden kunnen spelen. Binnen de gemeente is het verbeteren van het sportklimaat in de Groene Voet een redelijk actueel item. De nadruk ligt daarbij wel op het centrale en oostelijke deel van de Groene Voet en dus niet op het deel waar de centrale sportinitiatieven liggen. De gemeente ziet voor het betreffende gedeelte binnen de Groene Voet graag meer sportieve activiteiten plaatsvinden. Tot concrete plannen heeft overleg nog niet geleid. Met betrekking tot het businessplan voor het ontwikkelen van een sportboulevard ziet de gemeente mogelijkheden tot financiële ondersteuning. Hier kan echter pas concreet over gesproken worden wanneer het businessplan is opgeleverd en het duidelijk is dat alle centrale sportinitiatieven zich volledig voor de samenwerking willen inzetten.
4.3.2.4
Sportbedrijf Alkmaar
Sportbedrijf Alkmaar is de organisatie die beheerder of verhuurder is van een aantal sportterreinen in Alkmaar. Dat houdt in dat zij in meer of mindere mate verantwoordelijkheid zijn voor het in stand houden van een acceptabel fysiek sportklimaat voor een groot aantal sportverenigingen. Het sportbedrijf motiveert het, zoveel als mogelijk, gebruiken van de sportterreinen door onderwijsinstellingen.
39
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Omdat het sportbedrijf ook betrokken is bij een aantal sportinitiatieven in de Groene Voet, heeft een gesprek plaatsgevonden om inzicht te krijgen in hun exacte rol en de mogelijkheden. Het sportbedrijf vervult vooral een belangrijke rol met betrekking tot A.S.V. Celeritas. Het hele terrein wordt onderhouden door het sportbedrijf, dus het aanpassen of renoveren van ieder fysiek mankement is hun verantwoordelijkheid. Dit wilt niet zeggen dat meteen aan ieder verzoek wordt voldaan. Het sportbedrijf bepaalt zelf in hoeverre de benodigde investering in balans is met de meerwaarde van en voor de sportvereniging. Het sportterrein van T.C. Daalmeer en de tennishal is door het sportbedrijf in erfpacht uitgegeven aan de vereniging en de stichting. Dit houdt in dat de vereniging en stichting autonoom zijn in het beheren en onderhouden van de terreinen, maar wel gebonden zijn aan de overeengekomen contracten met het sportbedrijf.
4.3.2.5
Sportbureau Alkmaar
Sportbureau Alkmaar is een stichting die het sportklimaat in Alkmaar probeert te verbeteren. Dit doen ze door middel van verenigingsondersteuning, het organiseren van wijk‐ en schoolsport en een sport‐ en speluitleen. De afdeling verenigingsondersteuning staat onder leiding van een verenigingsmanager. Binnen gesprekken heeft de verenigingsmanager aangegeven als coördinator en aanjager te willen fungeren bij het initiëren van het proces dat moet leiden tot een sportboulevard in de Groene Voet. Voorwaarde is wel dat er voldoende draagvlak voor de sportboulevard is bij alle betrokken partijen.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
40
4.3.2.6
Conclusies
Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.3.2: Stichting Promotie Alkmaar: De Stichting Promotie Alkmaar probeert op verschillende manieren Alkmaar te profileren als de leukste stad van Noord‐Holland en één van de leukste steden van Nederland. De stichting kan de sportboulevard op diverse manieren ondersteunen in de promotie, maar de centraal betrokken sportinitiatieven moet hiervoor zelf het initiatief tonen. De AlkmaarPas en het project ‘Kinderen doen mee’ kunnen krachtige middelen zijn om bewoners van Alkmaar naar de sportinitiatieven te lokken. Politiek en gemeente: De politieke partijen in Alkmaar profileren zich in hun partijprogramma’s niet als erg ‘sportminded’. De nadruk ligt wel op het ondersteunen van de breedtesport. De doorontwikkeling van de Groene Voet als sportpark in Alkmaar‐Noord is een redelijk actueel item binnen de gemeente. De nadruk ligt wel op het centrale en oostelijke deel van het gebied. De gemeente heeft financiële middelen om de ontwikkeling van een sportboulevard in Alkmaar‐Noord te ondersteunen. Voordat dit concreet kan worden moet wel eerst het businessplan worden geëvalueerd en duidelijk zijn dat de centrale sportinitiatieven zich er allen volledig voor willen inzetten. Sportbedrijf speelt, als beheerder en pachter, een belangrijke rol met betrekking tot de sportterreinen van A.S.V. Celeritas en T.C. Daalmeer en de tennishal. Sportbureau Alkmaar wilt via de verenigingsmanager betrokken zijn bij de ontwikkeling van een sportboulevard. De verenigingsmanager heeft aangegeven een coördinerende en aanjagende rol te willen spelen bij de ontwikkeling. 41
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.3.3 Samenwerking commercieel met non‐profit
4.3.3.1
Algemene analyse
Één van de aspecten die een succesvolle samenwerking tussen de sportinitiatieven in de Groene Voet zou kunnen tegenwerken is het gegeven dat het primair om een samenwerking gaat tussen drie non‐ profit organisaties en één commercieel bedrijf. Om deze situatie om te keren en juist als voordeel in te zetten bij de samenwerking, is het van belang te analyseren waar belangen kunnen botsen en waar ze elkaar kunnen versterken. Acceptatie van verschillende belangen Meest algemene en voorname voorwaarde van een succesvolle samenwerking tussen commercieel en non‐profit is acceptatie van de verschillende belangen door de betrokken partijen. Commerciële en non‐profit organisaties opereren primair met een andere doelstelling, waardoor ook een andere handelingsstrategie ontstaat. Als men dit accepteert en begrijpt is het eenvoudiger díe samenwerkingsconstructies in te voeren die voor alle partijen gunstig zijn en belangenverstrengelingen vermijden. Transparant handelen Er kan sprake zijn van situaties waarbinnen onderwerpen zijn waarover een organisatie geen uitspraak wilt doen. Wanneer dit aan de orde is, moeten de overige betrokken partijen dit accepteren en erop vertrouwen dat de relevante partij evengoed nog handelt in het belang van de samenwerking. In de overige situaties moet binnen een samenwerkingsverband zó gecommuniceerd worden dat de verschillende partijen op de hoogte zijn van alle relevante processen die spelen. Dit zorgt ervoor dat er minder kans is op misverstanden en er bovendien meer ruimte is om elkaar te adviseren. Bewaren van de autonomie Op een aantal concrete punten, zoals bijvoorbeeld de prijs van consumpties, het budget beschikbaar voor adverteren en personeelsinvulling, verschillen commerciële en non‐profit organisaties zo fundamenteel van elkaar, dat het belangrijk is dat autonomie gehandhaafd en gerespecteerd wordt. Het is niet aannemelijk dat bij dergelijke verschillen een samenwerkingsvorm kan ontstaan die voor alle partijen gunstig is. Geen professionals, maar vrijwilligers Bestuursfuncties binnen sportverenigingen zijn meestal op vrijwillige basis. Vaak is de functie bij de vereniging dan ook iets wat de bestuurders doen naast een betaalde (fulltime) functie elders. Deze vrijwilligers zullen gemiddeld genomen minder tijd en aandacht kunnen besteden aan de sportvereniging dan werknemers van de betrokken commerciële sportorganisatie. Dit kan ertoe leiden dat de commerciële organisatie een voortrekkersrol gaat spelen binnen de samenwerking. Dat hoeft geen probleem te zijn, zolang er maar duidelijke afspraken over zijn gemaakt. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
42
4.3.3.2
Overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.3.3.1:
De beoogde samenwerking tussen non‐profit en commerciële organisaties zorgt voor zowel kansen, als bedreigingen. Voor een goede samenwerking moeten de non‐profit en commerciële organisaties begrijpen en accepteren dat ze primair vanuit een andere doelstelling opereren. Voor een goede samenwerking moet er, waar mogelijk, sprake zijn van duidelijke en transparante communicatie. Bij bepaalde aspecten is het verschil tussen een non‐profit en commerciële organisatie zo fundamenteel dat het efficiënter kan zijn om de autonomie te bewaren. Doordat er vrijwilligers actief zijn binnen de non‐profit organisaties en professionals binnen de commerciële organisatie, moeten er duidelijke afspraken overeen zijn gekomen met betrekking tot taakverdeling en tijdsbesteding door betrokken bestuurders.
43
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.3.4 Belang stedelijke ontwikkeling Verantwoording voor het investeren in een sportboulevard in de Groene Voet gaat verder dan het kunnen voorzien in de behoeften van de inwoners van Alkmaar‐Noord en het benutten van de potentie van het gebied door de betrokken sportinitiatieven. Ook stadsbreed is de ontwikkeling van een bruisende sportboulevard in Alkmaar‐Noord erg relevant. Zoals in de nota ‘Alkmaar Sportstad, beleidskader sport 2009 en verder’ wordt aangegeven, wil Alkmaar zich nadrukkelijk als sportstad gaan profileren. De beoogde sportboulevard in Alkmaar‐ Noord is relatief klein vergeleken met bijvoorbeeld de sportfaciliteiten die men in de westrand van Alkmaar wil bouwen. De benodigde investeringen zullen echter ook relatief klein zijn, terwijl het doelgroepgebied van de sportinitiatieven in de Groene Voet wel een substantieel deel is van het totale inwonersaantal van Alkmaar‐Noord. Om een profilering als sportstad te kunnen rechtvaardigen moet een stad stadsbreed uitstralen dat het ‘sportminded’ is. Dit uit zich niet alleen in het organiseren van (inter)nationale sportevenementen, het behalen van topsportprestaties en het bouwen van grootschalige, moderne sportaccommodaties, maar ook in het onvoorwaardelijk ondersteunen van de breedtesport. In de sportnota geeft de gemeente aan hieraan te willen voldoen door school‐ en wijksport te stimuleren, sportverenigingen helpen zich te professionaliseren en accommodaties te onderhouden. De ontwikkeling van een sportboulevard in Alkmaar‐Noord bevordert de realisatie van al deze vier punten en sluit dus aan bij het stadsbrede beleid van sportontwikkeling.
Overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.3.4:
Alkmaar wilt zich nadrukkelijk gaan profileren als sportstad Om zich te profileren als sportstad wilt Alkmaar (inter)nationale sportevenementen organiseren, topsportprestaties neerzetten, grote, moderne sportfaciliteiten kunnen aanbieden en efficiënt beleid voeren met betrekking tot ondersteuning van de breedtesport. De doelstellingen van de beoogde sportboulevard in Alkmaar‐Noord komen overeen met de doelstellingen van de Gemeente Alkmaar ter ondersteuning van de breedtesport.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
44
4.3.5 Onderzoek sportbehoefte inwoners Alkmaar‐Noord Het doel van het ontwikkelen van een sportboulevard in Alkmaar‐Noord is om een modern en
bruisend sport‐ en recreatiegebied neer te zetten wat tegemoet komt aan de sportbehoefte van de inwoners. Om een goed beeld te krijgen van de sportbehoefte van de inwoners is besloten een korte enquête (zie bijlagen) af te nemen.
4.3.5.1
Resultaten
De enquête heeft plaatsgevonden op zondag 14 juni tijdens de buurtcontactdagen op het terrein van Argus. Er zijn in totaal 95 bewoners van Alkmaar‐Noord geïnterviewd wat leidde tot de volgende algemene resultaten: Verdeling man / vrouw ondervraagden Vrouw
46,0%
Man
54,0% 42%
44%
46%
48%
50%
52%
54%
56%
Verdeling leeftijd ondervraagden
0,4 0,3 0,2 0,1 0
24,2%
30,5% 21,1%
13,7%
< 10
10,5%
11 t/m 25
26 t/m 40
41 t/m 55
56 >
45
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Gemiddeld aantal uren beweging per week
18% 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0%
16,8% 11,6%
11,6%
10,5% 7,4%
6,3%
0
1
2
3
4
5
6,3%
6
7,4% 7,4% 5,3%
7
4,2%
5,3%
8
9
10
10 >
De piek van het gemiddeld aantal uren bewegen door de ondervraagden zit tussen twee tot en met vier uur per week (38,9% van alle ondervraagden). Gemiddeld bewogen de ondervraagden 4,3 uren per week. Dit is een stuk lager dan de 6,0 uren die gemiddeld landelijk zijn gemeten (tijdbesteding.nl, 2005). Dit verschil kan worden toegeschreven aan het goede weer in 2005. De laatste twintig jaar schommelt het gemiddelde tussen de 4,0 en 5,0 uren per week. Verdeling sportkeuze ondervraagden Fitness Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen Schoolsport/gymnastiek Wandelen Veldvoetbal Hardlopen Zwemsport Aerobics/steps/spinning Tennis Vechtsport Schaatsen Paardensport Badminton Bowlen Golf
21% 18% 13% 12% 12% 11% 9% 7% 6% 4% 3% 2% 2% 2% 1% 0%
5%
10%
15%
20%
25%
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
46
Verdeling sportkeuze Nederland
Fitness Zwemsport Wielrennen/mountainbiken/toerfietsen Hardlopen Tennis Wandelen Veldvoetbal Aerobics/steps/spinning Schoolsport/gymnastiek Danssport Hockey Volleybal Badminton Golf Paardensport
15% 11% 10% 10% 9% 9% 9% 8% 4% 4% 3% 3% 2% 2% 2% 0%
2%
4%
6%
8% 10% 12% 14% 16%
Onder de ondervraagden is fitness de meest beoefende sport (21%). Daarnaast valt op dat de genoemde sporten vooral individueel zijn, hoewel daar binnen de enquête niet expliciet naar is doorgevraagd. Vergeleken met het landelijk gemiddelde komen de percentages, voor een relatief kleinschalige enquête als deze, redelijk overeen. Fitness is landelijk de meest beoefende sport (15%) en ook daar domineren individuele sporten (Sporters in beeld: Sportersmonitor 2005‐2006, W.J.H.Mulierinstituut) Antwoorden op de vraag ‘bent u bekend met de naam ‘de Groene Voet’?’ Nee
64,2%
Ja
35,8% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
35,8% Van de ondervraagden kent de naam ‘de Groene Voet’. Aangezien de enquête is afgenomen onder de bewoners van het gebied waarin de Groene Voet centraal ligt en het een gebied is met een oppervlakte van circa 100.000 m2, kun je concluderen dat die waarde laag is. ‘De Groene Voet’ is dus geen naam met een hoge marketingwaarde en er wordt niet veel naamsbekendheid weggegooid wanneer ervoor wordt gekozen een andere naam aan het gebied te verbinden. 47
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Antwoorden op de vraag ‘bent u bekend met de sportinitiatieven ‘Tom van der Kolk’, ‘T.C. Daalmeer’ en ‘A.S.V. Celeritas’?’
100%
83,2%
80% 52,6%
60%
41,1%
40% 20% 0% Tom van der Kolk
T.C. Daalmeer
A.S.V. Celeritas
83,2% Van de ondervraagden kent de naam ‘Sportinstituut Tom van der Kolk’, 52,6% kent de naam ‘T.C. Daalmeer’ en 41,1% kent de naam ‘A.S.V. Celeritas’. De naamsbekendheid van Sportinstituut Tom van der Kolk is bij de ondervraagden dus zeer goed. De naamsbekendheid van T.C. Daalmeer en A.S.V. Celeritas is middelmatig. Dit verschil in naamsbekendheid tussen drie sportinitiatieven die zo dicht bij elkaar liggen is goed te verklaren. Ten eerste is Sportinstituut Tom van der Kolk een commerciële organisatie. Het bedrijf is meer gebaat bij promotie en doet daar dan ook meer aan dan de andere twee initiatieven. Ten tweede ligt Sportinstituut Tom van der Kolk direct langs een drukke weg en dus meer in het zicht dan de andere twee initiatieven. Ten derde heeft Sportinstituut Tom van der Kolk een uitgebreider en breder sportaanbod dan de andere twee initiatieven en hebben ze dus ook een grotere doelgroep. T.C. Daalmeer en A.S.V. Celeritas hebben er baat bij de naamsbekendheid te verhogen. Voor hun geldt dus dat er in het businessplan een duidelijke aanbeveling moet volgen met dat doel. Antwoorden op de vraag ‘wat vindt u van de uitstraling van de sportinitiatieven in de Groene Voet?’ Zeer goed Goed Neutraal Slecht Zeer slecht
27,4% 48,4% 2,1%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Antwoorden op de vraag ‘hoe zou u de uitstraling van de sportinitiatieven in de Groene Voet omschrijven?’
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
48
Degelijk Mooi groen Niet opwindend Professioneel Toegankelijk Goed verzorgd Niet zichtbaar Klein
27,0% 17,6% 10,8% 8,1% 5,4% 4,1% 2,7% 1,4% 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
48% Van de ondervraagden is neutraal met betrekking tot de uitstraling van het gebied dat ‘de Groene Voet’ heet. 27,4% van de ondervraagden vindt de uitstraling van het gebied goed en 2,1% slecht. Het overige percentage ondervraagden had geen mening. Specifiek gevraagd naar de soort uitstraling van het gebied valt op dat 10,8% ‘niet opwindend’ geeft als omschrijving, 17,6% ‘mooi groen’ en 27,0% ‘degelijk’. Deze drie typeringen zijn in lijn met de 48% die neutraal staan tegenover de uitstraling. Deze waarde houdt niet in dat de ondervraagden vinden dat het gebied niets uitstraalt, het houdt in dat de uitstraling geen echt positieve of negatieve emoties oproept. Tussen alle typeringen wordt ook geen één keer ‘sportief’ als uitstraling genoemd. Geconcludeerd kan worden dat er op het gebied van uitstraling aanbevelingen moeten worden gedaan die de Groene Voet veel meer sportiviteit laten uitstralen. Antwoorden op de vraag ‘hoe tevreden bent u met het sportaanbod in de Groene Voet? Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden
4,2% 35,8% 31,6% 11,6% 0,0% 0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
49
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Antwoorden op de vraag ‘wat zou er volgens u aan het sportaanbod in de Groene Voet kunnen worden toegevoegd?’
Golf Dansen Goedkopere fitness Één overkoepelende fitness Grotere sportschool Zwembad Manege Bowling Amerikaans voetbal Voetbal voor kinderen Yoga
5,1% 3,8% 3,8% 3,8% 2,5% 2,5% 2,5% 2,5% 1,3% 1,3% 1,3% 0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
35,8% Van de ondervraagden is tevreden met het sportaanbod in de Groene Voet. 31,6% Is neutraal, 11,6% is ontevreden en 4,2% zeer tevreden. De neutrale en tevreden ondervraagden geven deze mening overwegend omdat aanbod wat niet binnen de Groene Voet aanwezig is vaak wel elders in Alkmaar‐Noord aanwezig is, maar dat is binnen deze enquête niet vastgelegd. Gevraagd naar wat er aan het sportaanbod zou kunnen worden toegevoegd komen 24 van de 95 ondervraagden met enkele suggesties waar verder geen conclusies aan kunnen worden verbonden. Antwoorden op de vraag ‘hoe tevreden bent u met de (sport)faciliteiten in de Groene Voet?’ Zeer tevreden Tevreden Neutraal Ontevreden Zeer ontevreden
27,4% 52,6% 3,2% 0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
50
Antwoorden op de vraag ‘wat zou er volgens u aan de (sport)faciliteiten in de Groene Voet kunnen worden toegevoegd?’
Discotheek Café Meer voor peuters / kleuters Bioscoop Paintball McDonald's
6 4 3 3 1 1 0
1
2
3
4
5
6
7
52,6% Van de ondervraagden staat neutraal tegenover het aanbod van (sport)faciliteiten binnen de Groene Voet. 27,4% Is tevreden en 3,2% ontevreden. De neutrale en tevreden ondervraagden geven deze mening overwegend omdat faciliteiten die niet binnen de Groene Voet aanwezig zijn vaak wel elders in Alkmaar‐Noord aanwezig zijn, maar dat is binnen deze enquête niet vastgelegd. Gevraagd naar wat er aan de (sport)faciliteiten in de Groene Voet zou kunnen worden toegevoegd komen 18 van de 95 ondervraagden met enkele suggesties waar verder geen conclusies aan kunnen worden verbonden. 51
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
4.3.5.2
Conclusies
Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit paragraaf 4.3.4: De ondervraagde personen uit Alkmaar‐Noord beoefenen ongeveer dezelfde sporten als landelijk is gemeten. 35,8% Van de ondervraagden uit Alkmaar‐Noord kent de naam de ‘Groene Voet’, wat dus geen naam is met een hoge marketingwaarde. Met 83,2% is de naamsbekendheid van Sportinstituut Tom van der Kolk onder de ondervraagden uit Alkmaar‐Noord zeer goed. Met 52,6% is de naamsbekendheid van T.C. Daalmeer onder de ondervraagden uit Alkmaar‐ Noord middelmatig. Met 41,1% is de naamsbekendheid van A.S.V. Celeritas onder de ondervraagden uit Alkmaar‐ Noord middelmatig. 56% Van de ondervraagden uit Alkmaar‐Noord vindt dat de Groene Voet een degelijke, weinig opwindende, groene uitstraling heeft. Niemand beschrijft de uitstraling als sportief. 67,4% Van de ondervraagden uit Alkmaar‐Noord is neutraal of tevreden met het sportaanbod in de Groene Voet, omdat niet aanwezige sporten vaak elders in de nabije omgeving beoefend kunnen worden. 80,0% Van de ondervraagden uit Alkmaar‐Noord is neutraal of tevreden met de (sport)faciliteiten in de Groene Voet, omdat niet aanwezige faciliteiten vaak elders in de nabije omgeving aanwezig zijn.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
52
5
Businessplan ter ontwikkeling van Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Dit businessplan ter ontwikkeling van de Sportboulevard Alkmaar‐Noord bevat aanbevelingen aan de vier centrale sportinitiatieven om de samenwerking te kunnen doorontwikkelingen tot een bruisende, coherente sportboulevard. Allereerst volgt een overzicht van de belangrijkste conclusies uit de resultaten van het onderzoek. Vervolgens wordt, middels een SWOT‐analyse, een overzicht gegeven van de sterke en zwakke punten van de potentiële sportboulevard en de kansen en bedreigingen die aanwezig zijn in het relevante sportklimaat. Aan de hand van confrontatiematrices worden de aanbevolen algemene strategieën kenbaar gemaakt en toegelicht. Ten slotte volgt een gefaseerd traject voor de ontwikkeling van de sportboulevard, onderbouwd met concrete aanbevelingen. 55
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
5.1
Conclusies
Hieronder een overzicht van de belangrijkste conclusies uit hoofdstuk 4: De Groene Voet is een sport‐ en recreatiegebied in Alkmaar‐Noord van circa 100.000 m2. De centrale sportinitiatieven binnen de beoogde samenwerking zijn Sportinstituut Tom van der Kolk (commercieel), A.S.V. Celeritas (non‐profit), T.C. Daalmeer (non‐profit) en de Stichting tot bevordering van de Tennissport Groene Voet Daalmeer (tennishal, non‐profit) Het gezamenlijk sportaanbod van de centrale sportinitiatieven bevat fitness, judo, karate, diverse groepslessen, tennis, korfbal en pétanque. In het centrale en oostelijke deel van de Groene Voet is voldoende ruimte om sportinitiatieven te ontwikkelen en/of activiteiten te organiseren. De algehele uitstraling van het westelijke deel van het gebied, waar de centrale sportinitiatieven liggen, is niet sportief en te saai. De toegankelijkheid van het westelijke deel van het gebied is acceptabel, maar voor fietsers en voetgangers vanaf het Klaas Bootpad ’s avonds niet altijd veilig. De individuele communicatie van de centrale sportinitiatieven is redelijk tot goed verzorgd. De centrale sportinitiatieven hebben baat bij de ontwikkeling van een sportboulevard om de naamsbekendheid te vergroten, meer leden (en vrijwilligers) te werven, financiële voordelen te behalen en de uistraling en promotie van het gebied te bevorderen. Als voorbeeldinitiatieven voor de ontwikkeling van een sportboulevard zijn Sportpark Marco van Basten, Sportboulevard Enschede en Sportlaan Drachten geanalyseerd. Alle drie de voorbeeldinitiatieven maken gebruik van een sportboulevardbrede, moderne website. Op de terreinen van alle drie de voorbeeldinitiatieven zijn diverse fysieke uitingen van de samenwerking aanwezig, zoals borden, doeken en vlaggen. Alle drie de voorbeeldinitiatieven kunnen door middel van de samenwerking op diverse kostenposten besparen. Alle drie de voorbeeldinitiatieven hebben of overwegen samenwerking met één grote commerciële partner, bijvoorbeeld een zorgverzekeraar. Meest opvallende initiatieven binnen de realisatie van de drie voorbeeldsportboulevards zijn de ZAPP‐card en Sportstroom bij Sportboulevard Enschede. S.V. Koedijk is een grote omnisportvereniging met een ander sportaanbod dan de vier centrale sportinitiatieven. S.V. Koedijk ziet verschillende mogelijkheden om samen te werken. Rondom de Groene Voet liggen diverse wijk‐ en jongerencentra en onderwijsinstellingen waarvan het netwerk kan worden ingezet om een groter deel van de doelgroep te bereiken. De Stichting Promotie Alkmaar is een organisatie die de sportboulevard kan helpen met de promotie en effectieve integratie van de AlkmaarPas en het ‘Kinderen doen mee’ project. De doorontwikkeling van de Groene Voet als sportpark in Alkmaar‐Noord is een redelijk actueel item binnen de gemeente. De doelstellingen van de beoogde sportboulevard in Alkmaar‐Noord komen overeen met de doelstellingen van de Gemeente Alkmaar ter ondersteuning van de breedtesport en de profilering van Alkmaar als sportstad.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
56
Sportbedrijf speelt, als beheerder en pachter, een belangrijke rol met betrekking tot de sportterreinen van A.S.V. Celeritas en T.C. Daalmeer en de tennishal. Sportbureau Alkmaar kan, middels de verenigingsmanager, als coördinator en aanjager fungeren binnen de initiatie van het proces wat moet leiden tot Sportboulevard Alkmaar‐ Noord. De beoogde samenwerking tussen non‐profit en commerciële organisaties zorgt voor zowel kansen, als bedreigingen. Binnen het behoeftenonderzoek onder de inwoners van Alkmaar‐Noord kende de naam ‘Groene Voet’ een bekendheid van 35,8%. De marketingwaarde is dus relatief laag. Binnen het behoeftenonderzoek onder de inwoners van Alkmaar‐Noord kende Sportinstituut Tom van der Kolk een naamsbekendheid van 83,2%. Dit is hoog. Binnen het behoeftenonderzoek onder de inwoners van Alkmaar‐Noord kende T.C. Daalmeer een naamsbekendheid van 52,6%. Dit is middelmatig. Binnen het behoeftenonderzoek onder de inwoners van Alkmaar‐Noord kende A.S.V. Celeritas een naamsbekendheid van 41,1%. Dit is middelmatig. Binnen het behoeftenonderzoek onder de inwoners van Alkmaar‐Noord bleek dat 56% van de ondervraagden de uitstraling van de Groene Voet groen, weinig opwindend en niet sportief vindt.
57
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
5.2
SWOT‐analyse
Hieronder een overzicht van de relevante sterke en zwakke punten van de potentiële sportboulevard en de kansen en bedreigingen in het relevante sportklimaat.
5.2.1
Sterke punten potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Verantwoording voor investering volgt uit de scriptie ‘De sportvereniging in Alkmaar’. Vier centraal betrokken sportinitiatieven met voldoende redenen om samen te willen werken. De vier centraal betrokken sportinitiatieven liggen dicht bij elkaar. De vier centraal betrokken sportinitiatieven kennen elkaar al en zijn al begonnen met samenwerking. Voor alle vier sportinitiatieven is voldoende parkeergelegenheid. Het gezamenlijk sportaanbod betreft zeven sporten. De aanwezigheid van een gedreven professional in de vorm van Sportinstituut Tom van der Kolk. De gemiddelde naamsbekendheid van de sportinitiatieven is redelijk goed (60% onder ondervraagde inwoners van Alkmaar‐Noord). De individuele promotie van de sportinitiatieven is redelijk goed. De wijkcoördinator, Sportbedrijf Alkmaar en Sportbureau Alkmaar zijn invloedrijke partijen die reeds betrokken zijn bij de ontwikkeling. Binnen de Groene Voet is, naast de vier centrale sportinitiatieven, al een aantal andere sportmogelijkheden aanwezig. De doorontwikkeling van de Groene Voet als centraal sport‐ en recreatiegebied is een redelijke actueel item binnen de gemeente. De doorontwikkeling van de Groene Voet als centraal sport‐ en recreatiegebied sluit aan bij de doelstellingen met betrekking tot stedelijke sportontwikkeling en de profilering van Alkmaar als sportstad.
5.2.2
Zwakke punten potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
De Groene Voet is op dit moment meer een park dan een sport‐ en recreatiegebied. Jeugdoverlast en drugsgerelateerde activiteiten binnen de Groene Voet nodigen niet uit om er ’s avonds doorheen te fietsen of wandelen. De individuele uitstraling van de vier centraal betrokken sportinitiatieven is over het algemeen te saai en niet sportief genoeg. Individuele problemen van de centrale sportinitiatieven beïnvloeden de mate waarin ze kunnen en willen samenwerken. Binnen het sportaanbod wordt geen voetbal aangeboden. De bewegwijzering naar de vier sportinitiatieven is slecht. De entree, vanaf de Laan van Athene, naar het parkeerterrein en de vier sportinitiatieven is saai en niet sportief genoeg. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
58
Om de ontwikkeling van de sportboulevard te starten is financiering nodig. De politieke partijen in Alkmaar zijn over het algemeen niet erg ‘sportminded’. Niet alle vier de centrale sportinitiatieven hebben zich al voldoende betrokken opgesteld. Een redelijk groot deel van ondervraagde inwoners van Alkmaar‐Noord (56%) vindt de uitstraling van de Groene Voet degelijk, weinig opwindend en groen. Als sportief wordt de uitstraling door geen van de ondervraagden omschreven. Een groot deel van het sportaanbod van de sportboulevard komt van het sportinstituut (vier van de zeven sporten).
5.2.3
Kansen potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord in het relevante sportklimaat
59
De Groene Voet is een groot (100.000 m2) sport‐ en recreatiegebied met nog voldoende ruimte voor eventuele uitbreidingen. De aanwezigheid van een commerciële organisatie binnen de samenwerking biedt kansen om de samenwerking professioneel aan te pakken. In het deel van de Groene Voet waar de vier centrale sportinitiatieven liggen zijn veel mogelijkheden om de fysieke uitstraling sportiever, verzorgder en uitnodigender te maken. Onder ondervraagde inwoners van Alkmaar‐Noord kent de Groene Voet een lage naamsbekendheid (circa 36%). Het gaat dus niet ten koste van veel marketingwaarde als deze naam niet wordt ingezet bij de promotie van de sportboulevard, maar wordt gekozen voor een sportievere naam. Voor de vier centrale sportinitiatieven zijn diverse mogelijkheden om elkaars faciliteiten te benutten. Binnen Nederland zijn een aantal sportboulevards die als voorbeeld kunnen dienen voor Sportboulevard Alkmaar‐Noord op het gebied van: Bestuur Implementatie (innovatieve) initiatieven Marketing Communicatie Financiële besparingen Sponsoring De komst van een sportboulevard vergroot de aantrekkelijkheid voor potentiële grote commerciële partners, in de vorm van bijvoorbeeld zorgverzekeraars of woningcorporaties, om in het gebied te investeren. S.V. Koedijk staat open voor samenwerking. Wellicht kunnen zij wat betekenen op het gebied van voetbal. Het beleid van S.V. Koedijk kan als beleid dienen voor de implementatie van G‐sport binnen de sportboulevard. Het netwerk van diverse wijk‐ en jongerencentra in de omgeving van de Groene Voet kan ingezet worden om de doelgroep beter te bereiken. De diverse onderwijsinstellingen in de omgeving van de Groene Voet kunnen gebruikt worden als verbinding tussen de sportboulevard en schoolgaande kinderen. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Er zijn diverse sportinitiatieven in de omgeving van de Groene Voet die in een later stadium nog voor samenwerking kunnen worden benaderd. Dijkstra Fysiotherapie staat open voor samenwerking met de vier centraal betrokken sportinitiatieven. De Stichting Promotie Alkmaar kan de sportboulevard ondersteunen met effectieve integratie van de AlkmaarPas en het ‘Kinderen doen mee’ project. De Gemeente Alkmaar staat bij voorbaat niet onwelwillend tegenover financiële ondersteuning van de sportboulevard. Wel moet eerst het businessplan worden geëvalueerd en zijn aangetoond dat alle vier de sportinitiatieven zich in voldoende mate kunnen en willen inzetten.
5.2.4
Bedreigingen potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord in het relevante sportklimaat
Algemene conflicten tussen de vier centrale sportinitiatieven. Individuele problemen van de centrale sportinitiatieven kunnen van zo’n grote omvang zijn dat ze een negatieve invloed hebben op de samenwerking. Door de samenwerking van één commerciële organisatie met drie non‐profit organisaties zijn er fundamentele onderlinge verschillen die tot conflicten kunnen leiden. Sportinstituut Tom van der Kolk vervult een voortrekkersol binnen de samenwerking. Als daar geen duidelijke afspraken over bestaan kan dat tot conflicten leiden. (Financiële) steun van de gemeente blijft uit doordat er geen middelen beschikbaar zijn of worden geïnvesteerd in andere projecten. Doordat er vier sportinitiatieven betrokken zijn bij de samenwerking, vormt het wegvallen van één van de partijen een grote bedreiging voor de voortgang van de ontwikkeling. Het aanblijven van jeugdoverlast en drugsgerelateerde activiteiten zal een smet zijn op het imago van de sportboulevard.
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
60
5.2.5
Overzicht SWOT‐analyse
Hieronder volgt een compleet overzicht van alle sterke en zwakke punten, kansen en bedreigingen. In het overzicht zijn waar mogelijk aandachtspunten samengevoegd en staan verder de punten met de hoogste prioriteit. Sterke punten 1 2 3 4
5 6
Zwakke punten
Voldoende redenen tot samenwerking bij de vier centrale sportinitiatieven. Samenwerking tussen de vier centrale sportinitiatieven is reeds begonnen Gezamenlijk sportaanbod betreft zeven sporten. Doorontwikkeling van de Groene Voet als centrale sportplek is een redelijk actueel item binnen de gemeente. Aanwezigheid van een gedreven professional. Betrokkenheid van drie invloedrijke gemeentelijke instellingen.
1
2 3
4
5 6
Uitstraling Groene Voet en betrokken sportinitiatieven is niet sportief en uitnodigend, maar degelijk en saai. Individuele problemen van de vier centrale sportinitiatieven. Voor het daadwerkelijk starten van de ontwikkeling van een sportboulevard is financiering nodig. Bij nog niet alle vier centrale sportinitiatieven voldoende betrokkenheid. Geen voetbal binnen het gezamenlijke sportaanbod. Vier van de zeven sporten afkomstig van Sportinstituut Tom van der Kolk.
Kansen
Bedreigingen
1
2 3 4 5 6
Veel mogelijkheden om de fysieke uitstraling van het gebied sportiever en uitnodigender te maken. Gebruiken van de benchmark gezet door andere sportboulevards in Nederland Implementatie van voetbal en G‐sport via S.V. Koedijk. Doelgroep en bereik vergroten via relevante organisaties in de omgeving. Integratie van Dijkstra Fysiotherapie. Gemeente Alkmaar staat, o.b.v. voorwaarden, niet onwelwillend tegenover financiering.
Ontstaan algemene conflicten tussen de vier centrale sportinitiatieven. Individuele problemen van de vier centrale sportinitiatieven. Overheersende rol Sportinstituut Tom van der Kolk. Ontstaan conflicten tussen commerciële organisatie en non‐ profit organisaties. Uitblijven van financiële steun. Wegvallen van één van de vier centrale sportinitiatieven.
61
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
5.3
Confrontatiematrices
Alle conclusies en de geformuleerde aandachtspunten in de SWOT‐analyse leiden tot een groot aantal algemene en concrete aanbevelingen. Deze kunnen stapsgewijs leiden van een beginnende samenwerking, tot een bloeiende, coherente sportboulevard. Voor de overzichtelijkheid is het echter van belang om eerst algemene, strategische aanbevelingen te doen. De algemene, strategische aanbevelingen kunnen overzichtelijk worden weergegeven in een confrontatiematrix. In een confrontatiematrix worden de interne factoren (sterke en zwakke punten) gekoppeld aan de externe factoren (kansen en bedreigingen). Uit de koppelingen volgen conclusies die leiden tot een aantal mogelijke strategische aanbevelingen. De mogelijkheden zijn hieronder weergegeven, gevolgd door de vier matrices die betrekking hebben op de potentiële sportboulevard:
Kansen
Bedreigingen
Sterktes
aanvallen groeien verdedigen concurreren met sterke punten
Zwaktes
verbeteren ombuigen tot sterke punten
vermijden of terugtrekken samenwerking zoeken
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
62
Sterke punten
Aanvallen en groeien
Kansen 1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
Sterke punten
Verdedigen en concurreren met sterke punten
Bedreigingen 1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
Kansen
Verbeteren en ombuigen tot sterke punten
Zwakke punten 1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
Zwakke punten 1
2
3
4
5
6
1
2
3
4
5
6
Bedreigingen
Vermijden en samenwerken
63
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
5.4
Aanbevelingen
Eerst zullen de aanbevolen strategieën hieronder per koppeling worden toegelicht. Per koppeling staan de toelichtingen geordend op basis van prioriteit. Op basis van de toegelichte strategieën kan vervolgens een traject wordt uitgezet dat de sportinitiatieven kunnen doorlopen om zich te kunnen ontwikkelen, van een beginnende samenwerking, tot een bruisende sportboulevard.
5.4.1
Hoofdstrategieën
5.4.1.1 Aanvallen en groeien 1 Constante focus op kansen De belangrijkste aanval‐ en groeistrategie komt voort uit het gegeven dat alle vier de centrale sportinitiatieven voldoende redenen hebben om samen te werken. Redenen zijn onder andere meer naamsbekendheid, een betere uitstraling en financieel gewin. Als alle betrokkenen op deze kansen gefocust blijven kunnen ook de voorwaarden worden gecreëerd waarmee ze kunnen worden benut. 2 Profileer goede intenties De samenwerking tussen de vier sportinitiatieven is al begonnen. Er hoeft geen eerste ontmoeting meer plaats te vinden waarbij veel wordt afgetast, maar de betrokkenen kennen elkaar en weten wat ze kunnen verwachten. Bovenal betekent het dat de sportinitiatieven, met de eerste stappen samen, hebben aangegeven dat allen in ieder geval de intentie hebben om een stabiele samenwerking tot stand te brengen. Deze intenties moeten nadrukkelijk worden geprofileerd om secundaire partijen te overtuigen tot financiering. 3 Benut betrokkenheid van invloedrijke gemeentelijke instellingen In het prille stadium van het proces dat moet leiden tot de ontwikkeling van sportboulevard Alkmaar‐ Noord zijn regelmatig al een aantal invloedrijke gemeentelijke instellingen betrokken geweest (wijkcoördinator, Sportbedrijf Alkmaar, Sportbureau Alkmaar). Dit geeft aan dat zij geloven in de sportboulevard en er zich ook voor kunnen en willen inzetten. Het is aan de centrale sportinitiatieven om de mogelijkheden die de gemeentelijke instellingen bieden te benutten en het vertrouwen niet te beschamen. 4 Benut professionele kennis Binnen het samenwerkingsverband is één commerciële, professionele organisatie betrokken. In verhouding heeft deze organisatie meer tijd en middelen beschikbaar voor de ontwikkeling van de sportboulevard en op papier ook meer kennis. Het is sterk bevorderend voor de ontwikkeling als de commerciële aanbieder, zonder dat verhoudingen worden verstoord, de ruimte krijgt om de professionele kennis in te zetten. 5 Benut de actualiteit Uit gesprekken met de Gemeente Alkmaar is gebleken dat de doorontwikkeling van de Groene Voet als centraal sportgebied een redelijk actueel item is. Daarom is het zaak dat de vier centrale De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
64
betrokkenen nu laten zien dat ze zich volledig kunnen en willen inzetten voor de ontwikkeling van een sportboulevard, zodat de actualiteit kan worden benut. 6 Profileer het aanbod Wanneer definitief een samenwerkingsverband tot stand komt dat Sportboulevard Alkmaar‐Noord genoemd kan worden, kan het sportaanbod ook onder één naam worden geprofileerd. Zeven verschillende sporten is nog geen overdreven uitgebreid aanbod voor een sportboulevard, maar je onderscheidt je wel van veel individuele aanbieders en hebt een grotere kans dat je iemand ermee aanspreekt. Bovendien kan in de toekomst het sportaanbod nog uitbreiden.
5.4.1.2 Verdedigen en concurreren met sterke punten 1 Voorkom conflicten door acceptatie en bewustwording De vier centrale sportinitiatieven kennen elkaar al en zijn reeds begonnen met samenwerking. De sportinitiatieven hebben dus al een idee wat de overeenkomstige doelen, verschillen en individuele problemen zijn. Naarmate de samenwerking vordert neemt deze kennis alleen maar toe. Als de sportinitiatieven in staat zijn zich bewust te worden van onderlinge verschillen en deze, waar mogelijk, te accepteren, voorkomt dat het ontstaan van conflicten. 2 Overkom conflicten door constant op kansen te focussen Binnen een samenwerkingsverband liggen altijd conflicten op de loer. Voor zover deze conflicten geen fatale deuk in de samenwerking slaan, is het zaak ze te overkomen door te focussen op de kansen. Ieder sportinitiatief weet wat de samenwerking kan opleveren. Als die voordelen in gedachte worden gehouden, is het eenvoudiger uit conflicten te komen. 3 Benut betrokkenheid van invloedrijke gemeentelijke instellingen Tot nu toe zijn bij de ontwikkeling van de sportboulevard al regelmatig de wijkcoördinator, het sportbedrijf en het sportbureau betrokken geweest. Bij conflicten (of dreiging daarop) kunnen deze partijen een bemiddelende rol spelen. Natuurlijk is het mooier als de sportinitiatieven zelf de conflicten kunnen oplossen en afwenden, maar de betrokkenheid van een objectieve, professionele partij heeft doorgaans een positieve invloed.
5.4.1.3 Verbeteren en ombuigen tot sterke punten 1 Verander en verbeter de algehele uitstraling van de Groene Voet De uitstraling van het westelijk deel van de Groene Voet, waar de vier centrale sportinitiatieven liggen, is saai, niet sportief en bij vlagen armoedig. Wanneer dit is aangepast, kan de nieuwe, sportieve en uitnodigende uistraling ervoor zorgen dat er meer mensen komen sporten bij één van de vier sportinitiatieven en er daardoor op den duur meer financiële ruimte ontstaat en een bruisende sportboulevard. 65
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
2 Bewerkstellig financiering voor de ontwikkeling van Sportboulevard Alkmaar‐Noord Voor het daadwerkelijk starten van de ontwikkeling van een sportboulevard is een financiële injectie nodig. De gemeente heeft aangeven dat er wel mogelijkheden zijn, maar dat er in ieder geval aan een aantal voorwaarden moet worden voldaan. De belangrijkste voorwaarde is de volledige betrokkenheid van alle centrale sportinitiatieven. 3 Gebruik aanwezige benchmarken In Nederland zijn een aantal sportboulevards aanwezig die een vergelijkbare opzet hebben als in de Groene Voet de bedoeling is. In het onderzoeksrapport is een uitgebreide analyse van deze sportboulevards uiteengezet. Daaruit is een groot aantal punten naar voren gekomen op het gebied van samenwerking, communicatie, kostenbesparingen, sponsoring, marketing en de introductie van nieuwe initiatieven, die ertoe kunnen bijdragen dat veel zwakke punten van de potentiële sportboulevard Alkmaar‐Noord kunnen worden verbeterd en/of omgebogen tot sterke punten. 4 Benut mogelijkheden om het faciliteitenaanbod te vergroten Een sportboulevard moet meer kunnen aanbieden dan alleen sport. Idealiter moet een sportboulevard een volledige ‘welness’ ervaring kunnen bieden. Bij een dergelijke ervaring kunnen faciliteiten horen als een sauna, een kinderdagopvang, een fysiotherapeut en een horecagelegenheid. Sportboulevard Alkmaar‐Noord moet actief zijn in het benutten van mogelijkheden om het faciliteitenaanbod te vergroten. Dijkstra Fysiotherapie, die reeds met het sportinstituut samenwerkt, heeft aangegeven ook met de andere initiatieven te willen samenwerken. 5 Benut netwerkmogelijkheden Binnen een straal van circa 500 meter om de Groene Voet is een groot aantal jeugdcentra, wijkcentra en onderwijsinstellingen aanwezig. Deze organisaties hebben contact met een groot deel van de doelgroep van de beoogde Sportboulevard Alkmaar‐Noord. Dit contact zou intensief kunnen worden gebruikt om het doelgroepbereik te vergroten. Het vergroten van het bereik kan leiden tot een toestroom van meer sporters. 6 Gebruik sportinitiatieven in de nabije omgeving Binnen een straal van circa 500 meter om de Groene Voet is een groot aantal sportinitiatieven aanwezig. Hoewel deze, vanwege hun locatie, niet direct tot de kern van de sportboulevard kunnen behoren, kunnen er wel mogelijkheden zijn om hun kennis en faciliteiten te gebruiken. Het beste voorbeeld van een dergelijk sportinitiatief is S.V. Koedijk, een omnisportvereniging die een rol zou kunnen spelen bij het introduceren van voetbal en G‐sport tot het sportaanbod van de sportboulevard.
5.4.1.4 Vermijden en samenwerken 1 Werk samen om financiering rond te krijgen Essentieel voor de ontwikkeling van een bruisende sportboulevard is het aanpassen en verbeteren van de uitstraling van het gebied. Om vlaggen, borden, doeken en dergelijke te installeren is echter wel een financiële injectie nodig. De vier centrale sportinitiatieven moet er samen dan ook al het mogelijke aan doen om hun volledige betrokkenheid aan te tonen. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
66
2 Vermijd overmatige betrekking van individuele problemen Individuele problemen van de sportinitiatieven mogen en zullen invloed hebben op de manier waarop ze individueel bestuurd worden. Deze problemen mogen echter geen overheersende rol spelen binnen de samenwerking, ook al zijn ze vaak wel een argument voor de samenwerking. Er moet vermeden worden dat de sportinitiatieven teveel uitstralen alleen maar bezig zijn met het oplossen van hun eigen problemen. 3 Vermijd conflicten die ontstaan door bekende risicopunten Binnen de samenwerking spelen de individuele problemen van de sportinitiatieven een rol en is er sprake van tegenstrijdige belangen tussen commercieel en non‐profit. Het eenmalig benoemen van dit gegeven en de problemen die het kan opleveren is nuttig, maar teveel focus erop leidt tot een negatieve instelling. Het forceren van problemen en verschillen die niet direct kunnen worden opgelost moet daarom worden vermeden. 4 Vermijd overheersende rol van één van de betrokken sportinitiatieven Het is positief, en vaak noodzakelijk, als één van de betrokken partijen bij een samenwerking het initiatief neemt. Er moet echter voorkomen worden dat de andere partijen dit als overheersend gaan ervaren en/of de overheersende partij het gevoel krijgt er alleen voor te staan. Bij een voortrekkersrol is het dus belangrijk dat er concrete afspraken bestaan die ervoor zorgen dat een goede balans bewaard blijft. 5 Vermijd te grote onbalans in het sportaanbod Op dit moment levert het sportinstituut vier van de zeven sporten van het totale aanbod. Die verhouding is niet evenwichtig, maar hoeft nog geen negatieve gevolgen te hebben voor de samenwerking. Wanneer echter één van de drie overige sporten wegvalt, ontstaat een samenwerkingsbalans die niet meer als sportboulevard te verantwoorden is.
5.4.2 Fasering ontwikkeling potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord De eerste stappen zijn gezet, maar de eventuele totstandkoming van een bruisende Sportboulevard Alkmaar‐Noord kan verworden tot een meerjarig proces, waarbinnen de centrale sportinitiatieven een aantal fasen moeten doorlopen. Dit zijn de oriëntatiefase, analysefase, strategiefase, presentatiefase, planningsfase, ontwikkelingsfase en stabilisatie‐ en uitbreidingsfase. Iedere fase moet onderhevig zijn aan efficiënte evaluatie. Hieronder zal iedere fase worden toegelicht en concreet worden gemaakt met aanbevelingen ter aanvulling van de algemene strategieën. 5.4.2.1 Oriëntatiefase De oriëntatiefase heeft reeds plaatsgevonden. In deze fase komen de betrokken partijen tot de conclusie dat ze behoefte hebben aan en/of kansen zien in samenwerking. Ze ontmoeten en verkennen elkaar en de mogelijkheden. Op basis daarvan wordt besloten of het rendabel is om te investeren in de volgende fase. 67
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
5.4.2.2 Analysefase De analysefase betreft dit onderzoeksrapport. De analysefase heeft tot doel een uiteenzetting te doen van het relevante interne en externe sportklimaat. Deze uiteenzetting moet duidelijk maken wat de kans van slagen is van een eventuele samenwerking en welke vormen deze kan aannemen. 5.4.2.3 Strategiefase De strategiefase volgt na de analysefase als de betrokken partijen besluiten om de ontwikkeling van een samenwerkingsverband definitief door te zetten. In de strategiefase wordt besloten wat voor samenwerkingsverband er ontwikkeld moet worden, welke rol iedereen daarbinnen moet gaan spelen en welke acties daarvoor moeten worden genomen. Het beleid van de ontwikkeling wordt kortweg bepaald. Concrete aanbevelingen: Raadpleeg, bij het bepalen van de strategie, waar mogelijk, professionele (gemeentelijke) instellingen, zodat de kans op het opstellen van een realistisch en aanvaardbaar plan groter is. 5.4.2.4 Presentatiefase De presentatiefase heeft tot doel om relevante en/of noodzakelijke externe partijen te overtuigen van het belang en de kansen van het samenwerkingsverband. In deze fase moet een realistische, maar uitnodigende weergave van de gekozen strategie aan externe partijen worden gepresenteerd, zodat zij, in meer of mindere mate, overgaan tot (financiële) steun van het project. Concrete aanbevelingen: Benadruk het aansluiten van de doelstellingen van de sportboulevard bij de doelstellingen van de sportnota en de profilering van Alkmaar als sportstad. Benadruk de verantwoording voor het investeren in de Groene Voet als centrale sportplek in Alkmaar‐Noord vanuit de scriptie ‘De Sportvereniging in Alkmaar’. Zorg bij alle vier sportinitiatieven voor volledige wil tot betrokkenheid bij de ontwikkeling van de sportboulevard. Profileer de volledige betrokkenheid van alle vier sportinitiatieven, primair door een uiteenzetting van de redenen tot en kansen van de samenwerking. 5.4.2.5 Planningsfase Voor de planningsfase is duidelijk geworden dat de benodigde middelen voor ontwikkeling beschikbaar zijn. De planningsfase geeft inrichting aan de tijdsspanne en fysieke activiteiten van de daadwerkelijke ontwikkeling van de sportboulevard. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
68
Concrete aanbevelingen: Maak tijdens de planningsfase ook gebruik van het individuele netwerk van de betrokken sportinitiatieven, zodat de kans op het behalen van (financiële) voordelen toeneemt. Raadpleeg, tijdens de planningsfase, waar mogelijk, professionele (gemeentelijke) instellingen, zodat de kans op het opstellen van een realistische planning toeneemt. 5.4.2.6 Ontwikkelingsfase De ontwikkelingsfase betreft het fysiek tot stand komen van de sportboulevard. Vlaggen, borden en doeken worden opgehangen, accommodaties worden opgeknapt, een website gaat de lucht in, gezamenlijke promotie begint en er wordt gestart met het introduceren van sportboulevardbrede initiatieven. Concrete aanbevelingen: Officiële start van het gezamenlijk uitdragen van de nieuwe naam ‘Sportboulevard Alkmaar‐ Noord’ via een open dag Fysieke aankleding van het westelijk deel van de Groene Voet realiseren Borden Doeken Vlaggen Entrees opknappen en uitnodigend maken Gezamenlijke campagne, ter promotie van de nieuwe Sportboulevard Alkmaar‐Noord, realiseren Bewegwijzering naar de Groene Voet optimaliseren Gezamenlijke website lanceren Activeren van het netwerk om de doelgroep te bereiken en vergroten Samenwerking met Dijkstra Fysiotherapie activeren Deelname AlkmaarPas en project ‘Kinderen doen mee’ profileren Besparing energiekosten realiseren, bijvoorbeeld door middel van SportStroom Gezamenlijke oplossing afvalverwerking realiseren, bijvoorbeeld door middel van SportStroom Gezamenlijke oplossing ter bevordering van het algehele gevoel van veiligheid in de Groene Voet realiseren Gezamenlijke inkoop van horecagoederen realiseren Gezamenlijke oplossing voor schoonmaak en onderhoud realiseren 5.4.2.7 Stabilisatie‐ en uitbreidingsfase Sportboulevard Alkmaar‐Noord is definitief een feit. De initiële ontwikkeling heeft succesvol plaatsgevonden. Vanaf dan is het zaak dat afspraken worden nagekomen en helder en regelmatig wordt gecommuniceerd. Het evenwicht dat is gerealiseerd moet in stand worden gehouden. Tegelijkertijd moet worden gekeken naar mogelijkheden om het evenwicht te versterken, het sport‐ en faciliteitenaanbod uit te breiden en de doelgroep en het bereik te vergroten. 69
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Concrete aanbevelingen: Maandelijkse vergaderingen, zodat constante evaluatie en inspiratie kan plaatsvinden Algemene strategieën handhaven en doorontwikkelen Onderzoeken van de mogelijkheid om een sportboulevardbrede sponsor aan te trekken, in de vorm van bijvoorbeeld een zorgverzekeraar Communicatie met betrokken gemeentelijke instellingen actief onderhouden Nationale voorbeeldinitiatieven blijven analyseren Onderzoeken van de mogelijkheden om beschikbare ruimte in de Groene Voet te gebruiken om nieuwe (innovatieve) sportinitiatieven te realiseren Realiseren van een overdekte oplossing, dichter bij de vereniging, voor de korfbalafdeling van A.S.V. Celeritas Realiseren van een betere bezetting van de twee kunstgrasvelden van A.S.V. CeleritasVerkennen van de mogelijkheden om de tennishal voor andere activiteiten in te zetten dan alleen tennis. Realiseren van een samenwerkingsverband met S.V. Koedijk, ter bevordering van de mogelijkheden om voetbal en G‐sport te betrekken binnen het sportaanbod van de sportboulevard Onderzoeken van de mogelijkheden om het stuk grond tegenover het sportinstituut en T.C. Daalmeer een invulling te geven die bijdraagt aan het sport‐ en/of faciliteitenaanbod van de sportboulevard. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
70
5.5 Toelichting ontbreken financiële budgettering Diverse malen is binnen het onderzoeksrapport en het businessplan gesproken over een noodzakelijke financiële impuls om daadwerkelijke ontwikkeling van een sportboulevard te kunnen realiseren. Tot dusver is echter nog nooit een concrete inschatting van deze impuls aan de orde geweest. Er is gekozen om binnen dit businessplan geen inschatting van een financiële budgettering op te nemen. Hiervoor is een aantal redenen: De relevante kostenposten maken zo’n snelle prijsontwikkeling door, dat het niet aannemelijk is nu een goede schatting te kunnen doen van uitgaven die wellicht pas over vele maanden worden gedaan. De relevante kostenposten kennen een sterke mate van variatie in mogelijke invulling ervan, dat een eventuele schatting zou bestaan uit een gebied tussen twee zeer uiteenlopende bedragen. Er is niet onderzocht in welke mate de betrokken partijen in hun netwerk de beschikking hebben over contacten die de relevante kostenposten voor een gereduceerd tarief zouden kunnen realiseren Er is wel voor gekozen een overzicht te geven van de te verwachten kostenposten ter realisatie van de sportboulevard: Websiteontwikkeling en beheer Ontwerp eigen logo Ontwerp en invoer eigen huisstijl Vlaggen, doeken, borden en andere fysieke aankleding Renovatie accommodaties Advertenties Eigen krant Open dag Bewegwijzering Entree Ten slotte moet nog melding worden gemaakt van het feit dat binnen het onderzoeksrapport niet is meegenomen hoe de commerciële aard van Sportinstituut Tom van der Kolk gevolgen heeft voor de financiering van het realiseren van de sportboulevard. 71
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Nawoord Met de afronding en presentatie van dit onderzoeksrapport sluit ik een periode van vijf maanden van betrokkenheid bij de ontwikkeling van een sportboulevard in sport‐ en recreatiegebied de Groene Voet in Alkmaar‐Noord af. Tijdens de eerste weken van mijn onderzoek zag ik voor me hoe de eindpresentatie gepaard zou gaan met de introductie van een stichting die de ontwikkeling en het bestuur van de sportboulevard zou gaan verzorgen. Inmiddels heb ik, zonder negatieve ondertoon, ervaren dat dit doorgaans niet zo snel kan plaatsvinden. Het initiëren van het proces dat kan leiden tot de ontwikkeling van de voorgestelde sportboulevard heeft tijd nodig om vertrouwen op te bouwen bij de centraal betrokken partijen: vertrouwen in elkaar, vertrouwen in de kansen van de samenwerking, vertrouwen in secundaire, ondersteunende partijen en vice versa. Concluderend kan ik zeggen dat, wanneer dit vertrouwen aanwezig is, er veel tijd en energie in zal moeten worden gestoken, maar de realisatie van een bruisende sportboulevard voor alle betrokken partijen een prachtige vooruitgang zal betekenen. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
72
Bronvermelding Websites: Sportbureau‐Alkmaar.nl SportiefAlkmaar.nl TomvanderKolk.nl TCDaalmeer.eu Celeritas.nl SportboulevardEnschede.nl VanBasten‐Sportpark.nl BewegingscentrumDrachten.nl SVKoedijk.nl DijkstraFysiotherapie.nl AlkmaarPrachtstad.nl AlkmaarPas.nl Alkmaar.nl NOCNSF.nl SportserviceNoordHolland.nl Maps.Google.nl Tijdbesteding.nl Literatuur: De Sportvereniging in Alkmaar, de rol van de sportvereniging in de toekomst van de Alkmaarse sportcultuur, Marieke Wever, 2008 Gemeentegids Alkmaar, 2009 Jaarboek Sport, beleid en onderzoek, editie 2007/2008 Alkmaar Sportstad, beleidskader sport 2009 en verder SportManagement, grondbeginselen en toepassingen, Hans Westerbeek e.a., 2006 73
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
Bijlagen 1 Documentatie Groene Voet In het archief van Stichting Sportbureau Alkmaar is een documentatiemap aangetroffen met materiaal over eerdere plannen voor de ontwikkeling van een sportpark in de Groene Voet tussen 1989 en 1996. Hieronder volgt een overzicht van de hoofdpunten: 2 Februari 1989: eerste overleg over het verhuizen van T.C. Daalmeer vindt plaats. T.C. Daalmeer wilt kunstgrasbanen. De Groene Voet wordt nog niet expliciet genoemd als mogelijke locatie. 7 Februari 1989: brief van Hylas aan de Sportraad. Hylas beargumenteerd waarom ze recht hebben op een moderne accommodatie (bijvoorbeeld in de Groene Voet) en een navenante subsidie. 22 Februari 1990: Hylas verhuist definitief niet naar de Groene Voet. Zodoende wordt het verhuizen van T.C. Daalmeer in ieder geval uitgesteld. Er wordt voorgesteld T.C. Daalmeer een lening te verschaffen om op de toenmalige accommodatie ‘de Weijdt’ nieuwe kunstgrasbanen aan te kunnen leggen. 4 Februari 1992: er wordt nadrukkelijk gesproken over het realiseren van een tennishal in de Groene Voet. Hier is al een situatieschets van gemaakt, waarbij ook rekening wordt gehouden met het eventuele aanleggen van buitenbanen. 25 Maart 1992: er is een uitgebreid bestemmingsplan voor de Groene Voet ontwikkeld, waarin vier mogelijkheden worden beschreven. Van alle vier de mogelijkheden is een situatieschets aanwezig. 22 Januari 1993: T.C. Daalmeer schrijft een uitgebreide brief aan de Sportraad om te beargumenteren waarom ze op dat moment tegen de plannen zijn om te verhuizen naar de Groene Voet. 27 Januari 1993: definitief advies van de Sportraad aan de wethouder met betrekking tot de invulling van de Groene Voet. Ze adviseren om een vergunning te verlenen voor het bouwen van een tennishal en T.C. Daalmeer en A.S.V. Celeritas naar de Groene Voet te verhuizen. 17 Februari 1993: de Alkmaarse Courant bericht dat het college heeft besloten om te investeren in de Groene Voet. 2 Maart 1993: S.V. Koedijk reageert, middels een brief aan de Sportraad, negatief op het definitieve advies dat is gegeven met betrekking tot de invulling van de Groene Voet. S.V. Koedijk had graag gezien dat hun honk‐ en softbalvereniging ook naar de Groene Voet zou mogen verhuizen. 25 Oktober 1994: Door de Grontmij is een indicatieve begroting opgesteld voor de invulling van de Groene Voet á f 3.928.000,‐ gulden. Tevens zijn er nog twee situatieschetsen aanwezig. 19 Januari en 19 oktober 1995: krantenberichten uit de Alkmaarse Courant waarin wordt bericht over de aanleg van het sportpark in De Groene Voet. De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
74
25 Oktober 1994: de sector sport en beheer doet voorstellen over het beschikbaar stellen van krediet voor de aanleg van het sportcomplex in de Groene Voet.
13 Maart 1996: de sector sport en beheer doet voorstellen over het verstrekken van een subsidie aan T.C. Daalmeer ten behoeve van de inrichting van de Groene Voet.
75
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
2 Enquêteformulier sportbehoefte inwoners Alkmaar‐Noord Leeftijd:.................... Geslacht:................... Weet u van het bestaan van de sportinitiatieven in de Groene Voet?..................................................... Zo ja, welke?........................................................................................................................................................ Wat vindt u van de uitstraling van de sportinitiatieven in de Groene Voet? zeer slecht / slecht / neutraal / goed / zeer goed Waarom?................................................................................................................................................... Hoe vaak sport u gemiddeld per week?.................................................................................................... Waar?........................................................................................................................................................ Hoe tevreden bent u met het sportaanbod in de Groene Voet? zeer ontevreden / ontevreden / onwillekeurig / tevreden / zeer tevreden Wat zou u nog aan het aanbod willen zien toegevoegd?.......................................................................... Hoe tevreden bent u met de (sport)faciliteiten in de Groene Voet? zeer ontevreden / ontevreden / onwillekeurig / tevreden / zeer tevreden Wat zou u nog aan de faciliteiten willen zien toegevoegd?...................................................................... Wat vindt u van de bereikbaarheid van de sportinitiatieven in de Groene Voet? zeer slecht / slecht / neutraal / goed / zeer goed Hoe zou de bereikbaarheid van de sportinitiatieven in de Groene Voet verbeterd kunnen worden? …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
De potentiële Sportboulevard Alkmaar‐Noord
76